You are on page 1of 41

Capı́tulo 4

Corrente eléctrica

José Ramón Salgueiro

Fı́sica II
Grao en enxeñarı́a aeroespacial
curso 2022/23

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 1


Contido
Corrente eléctrica

1 Corrente
2 Ecuación de continuidade
3 Lei de Ohm
4 Conductividade e resistividade
5 Asociación de resistencias
6 Forza electromotriz
7 Potencia e enerxı́a
8 Fontes de tensión e corrente
9 Medida de voltaxes, correntes e resistencias
10 Leis de Kirchhoff
11 Teoremas de superposición, Thévenin e Norton

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 2


Corrente
Cantidade de carga que atravesa
unha rexión do espazo na unidade A corrente é en realidade
de tempo unha magnitude
vectorial:
∆q
hI i = (corrente media) ~I = I n̂
∆t
dq
I = (corrente instantánea) Ten dirección e sentido
dt
Módulo: é a intensidade
C (culombio) de corrente
[I ] = =A
s (segundo)
(Amperio)
I·n
Exemplo:

corrente
filamental
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 3
Densidade de corrente
Densidade volúmica de corrente: corrente que atravesa
perpendicularmente (proxección) a unidade de superficie
d ~I d ~I
J~ = =
dS⊥ dS cos α
dI = J~ · d S~
v
dS n
[J ] = A/m2 α
dS

α
Nunha rexión onde hai unha densidade v·d t
dl =
de carga ρ que se move a velocidade ~v :

dQ = ρ dV = ρ dS |{z}
v dt cos α o fluxo da densidade de
d` corrente é a intensidade
dQ
d ~I = n̂ = ρ dS cos α} |{z}
v n̂ de corrente:
dt | {z
dS⊥ ~
v Z
d ~I I = J~ · d S~
J~ = = ρ ~v S
dS cos α
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 4
Distribucións de corrente
Densidade volúmica de corrente
ρ
d ~I I
J~ = = ρ ~v (A/m2 ) dS v
dS⊥ α
dS
(ρ: densidade volúmica de carga)

Densidade superficial de corrente


σ
~
~ = d I = σ ~v
K (A/m) v I
d`⊥
(σ: densidade superficial de carga) dl

Densidade lineal de corrente


I λ
~I = λ ~v (A ) v

(λ: densidade lineal de carga)]

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 5


Conservación da carga: ecuación de continuidade
A variación da cantidade de carga Xa que é certo para todo
dentro dun volume é igual a que entra volume:
ou sae do volume por unidade de tempo
∂ρ
∇J~ + =0
I ∂t
∂Q
J~ · d S~ = − =
S ∂t} (Ec. de continuidade)
| {z } | {z
fluxo de corrente fluxo saı́nte
é positivo
Z Z
∂ 0 ∂ρ
= − ρ dV = − dV 0
∂t V V ∂t
V
Usando o T. da diverxencia: ρ
S
I Z Z
0 ∂ρ
~ ~
J · dS = ~
∇J dV = − dV 0
s V V ∂t
Z  
~ ∂ρ
∇J + =0
V ∂t
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 6
Tipos de correntes
Correntes de condución: teñen lugar en medios condutores, é dicir,
medios con cargas móbiles: metais, semiconductores ou solucións
electrolı́ticas
Correntes de convección: movemento de partı́culas cargadas ó través
do baleiro (espazo sen cargas móbiles). Por exemplo, feixes de ións ou
electróns, partı́culas cargadas do vento solar, etc.
Corrente estacionaria: é aquela formada por un fluxo de carga que
non varı́a co tempo
∂ρ
=0 =⇒ ∇J~ = 0
∂t ↑
Ec. continuidade

É dicir, nunha corrente estacionaria non se produce acumulación nin


defecto de carga en ningún punto
¡OLLO! Unha carga movéndose a ~v cte, non é unha c. estacionaria

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 7


Lei de Ohm
corrente de condución

Para establecer unha corrente cómpre unha forza que mova as cargas
A forza vén dun campo eléctrico (forza por unidade de carga)
En xeral obsérvase que:

J~ = σ E~ lei de Ohm (microscópica)

σ é a condutividade eléctrica, dependente do medio e da temperatura



1 bon condutor: σ alta; ρ baixa
ρ= é a resistividade
σ mal condutor: σ baixa; ρ alta

Entre un bon condutor (metal) e un aislador pode haber un factor de


ata 1022 na conductividade.
En moitos casos, para bos condutores, pódese supoñer σ ∼ ∞

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 8


Comentarios á lei de Ohm

1 Hai materiais que non cumpren a lei de Ohm


2 De entrada parece ilóxico que algún a cumpra. En efecto:

E~ =⇒ F~ = q E~ =⇒ cargas aceleradas
logo deberı́a aumentar a velocidade das cargas indefinidamente, e
polo tanto tamén a corrente

Non ocorre por mor das colisións das cargas libres con outras cargas
libres, ións da rede, etc. Deste xeito, alcánzase un equilibrio no cal a
velocidade é cte e proporcional ó campo:

~v = µE~
µ é a mobilidade electrónica

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 9


Lei de Ohm macroscópica
Da circulación do campo (dif. l
de potencial) e a lei de Ohm:
S
Z 2 dl
V1 − V2 = E~ · d` = E ` =
1
J V1 − V2
` = ρ J ` =⇒ J =
σ ρ` V1 V2

Do cálculo da corrente a partires


Ası́:
da densidade:
Z V1 − V2 = I R
I = J~ · d S~ = J S = é a lei de Ohm macroscópica
V1 − V2 V1 − V2 R é a resistencia:
S=
ρ` R

ρ : resistividade
` 
R=ρ ` : lonxitude
Onde R (factores resaltados) S 
S : sección
só depende do medio condutor
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 10
Magnitudes e unidades
Dimensións/unidades

C A
[J ] = = 2
Magnitudes 2
m s m
N V
[E ] = =
J~ = σ E~ (lei de Ohm micr.) C m
V
1 [R] = =Ω (Ohmio)
ρ = (resistividade) A
σ
[G ] = Ω−1 = S (Siemens)
V = IR (lei de Ohm macr.)
C m A
[σ] = 2
· =
` m s V Vm
R = ρ (resistencia)
S S
= (Ω m)−1 =
1 m
G = (condutancia) [ρ] = Ω m
R
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 11
Variación da resistencia coa temperatura
Resistor ou resistencia
A temperatura inflúe sobre a axitación Un cable ten unha
dos electróns libres e dos átomos da rede resistencia moi baixa,
do material normalmente desbotable
A maior temperatura, máis colisións ⇒ Os condutores
aumento da resistencia considérense elementos
equipotenciais
R(t) = R0 (1 + K t)
Resitor: compoñente que
concentra unha
I K : coeficiente de temperatura (1/◦ C ).
determinada resistencia
Valor entre 1/200 e 1/300, semellante
ó coef. de dilatación dos gases Sı́mbolo:
I t: temperatura centı́grada
I R0 : resistencia de referencia (a 0◦ C )

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 12


Asociación de resistencias en serie

R1 V1 R2 V2 R3 RN
V0 VN

I
Req
V0 VN

V0 − VN = I Req

V0 − VN = (V0 − V1 ) + (V1 − V2 ) + ··· + (VN−1 − VN ) =


= I R1 + I R2 + ··· + I RN = I (R1 + R2 + ··· + RN )

N
X
Req = R1 + R2 + ··· + RN = Ri
i=1

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 13


Asociación de resistencias en paralelo

R1 V0 − V1
I =
Req
I1 R2
I = I 1 + I 2 + ··· + I N =
I2 R3 V0 − V1 V0 − V1 V0 − V1
V0 V1 = + + ··· +
R1 R2 RN
I3  
1 1 1
RN = (V0 − V1 ) · + + ··· +
R1 R2 RN
IN
1 −1
 
1 1
Req = + + ··· + =
I R1 R2 RN
V0 V1 1
Req = PN 1
i=1 Ri

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 14


Forza electromotriz
(ou electromotancia)
E

C Para mover as cargas por un circuito cómpre


exercer unha forza sobre elas
A forza pode vir dun campo E~ , pero
I Ohm I ~
↓ J ~
R E~ d ~` = d` = 0
c c σ
I
Cómpre algo máis que un campo. Cómpre un
xerador que empurre ás cargas dende un punto
Xerador do circuito

¿Que fai que tódalas cargas se movan cando só se aplica a forza onde
está o xerador? O xerador pode, ademáis, estar moi lonxe
A resposta está no campo local, derivado da acumulación de carga
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 15
Forza electromotriz
Xérase un campo local, derivado da zona de
acumulación
acumulación das cargas, que as forza a mover de carga
ata que se anula e a corrente fica uniforme
+ +
O mecanismo é moi rápido, mantendo a
corrente uniforme incluso cando é alterna no E E
rango de radiofrecuencias

f~ = f~s + E~
↑ ↑ ↑
forza por u. de carga forza por u. de carga forza por u. de carga
sobre as cargas que comunica o xerador pola acumulación de carga
(campo local)

E~ d ~` = 0
H
Nunha situación estacionaria: c
I I
ε= f~ · d ~` = f~c · d ~` é a forza electromotriz
c c

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 16


Forza electromotriz
(comentarios)
1 Non é unha forza, senón unha 3 Pódese entender como o
integral de liña dunha forza por traballo por unidade de carga
unidade de carga que realiza a fonte para manter
a diferenza de potencial nos
2 Ten unidades de potencial
seus terminais; isto é, o traballo
eléctrico:
que cómpre realizar para manter
N J o desequilibrio de carga entre os
[ε] = m= =V (voltio)
C C terminais
No inerior da fonte hai un trasvase. Se a fonte é ideal o transvase
faise limpamente, sen que haxa forza neta sobre a carga
f~ = 0 = f~s + E~ =⇒ E~ = −f~s (dentro da fonte)
E a diferenza de potencial nos terminais do xerador (ideal):
Z Z I
V = − E~ · d ~` = f~s · d ~` = f~s · d ~` = ε
c

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 17


Xerador real de tensión
Fonte ideal ⇒ potencial nos A resistencia interna (Ri ) é unha
terminais e a f. electromotriz resistencia máis no circuito e
considérase en serie co xerador:
Fonte real: presenta resistencia
R é a resistencia de carga
interna e a condición anterior
xa non se cumpre ε = I (Ri + R)
ε − I Ri = I R = V1 − V2
V1 − V2 = ε − I Ri
R
ε Ri
V1 V2 ε Ri
V1 V2

Os termos voltaxe e tensión son sinónimos para referirse á diferenza


de potencial entre dous puntos do circuito
Tamén os termos xerador e fonte (de tensión ou corrente) úsanse para
nomear o mesmo compoñente
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 18
Enerxı́a e potencia eléctrica
A enerxı́a é o traballo necesario para mover as cargas
No caso dun xerador, a enerxı́a proporcionada é o traballo realizado
sobre as cargas para movelas polo circuito (forza electromotriz)
A enerxı́a pode disiparse en forma de calor (efecto Joule) ou
convertirse por medio de diferentes aparatos en enerxı́a mecánica, etc

De xeito xeral: Unidades


dW = dq(V1 − V2 )
dW dq [P] = A · V = W (vatio)
P = = (V1 − V2 )
dt dt [W ] = W · s = J (julio)
= I (V1 − V2 ) [W ] = kW · h
Usando a lei de Ohm: (kilovatio - hora)
[Q] = mA · h
(V1 − V2 )22
P = I (V1 − V2 ) = I R = (miliamperio - hora)
R
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 19
Rendemento dunha fonte
A resistencia interna dunha fonte producı́a unha caı́da de tensión nos
seus terminais que diminuı́a o valor nominal da forza electromotriz
Potencia teórica (Pt ) e potencia útil (Pu ) refı́rense á potencia
subministrada por una fonte ideal e á subministrada pola fonte real
Rendemento é o cociente entre as potencias útil e teórica
Forza contraelectromotriz
Pt = εI Os aparatos nun circuito son
receptores de enerxı́a e compórtanse
Pu = (V1 − V2 )I
como unha forza electromotriz
Pu V1 − V2
η = = ≤1 negativa:
Pt ε
ε′
R

ε Ri
ε Ri
V1 V2

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 20


Sentido da corrente
Circuito aberto; circuito pechado; cortocircuito
Sóese tomar do polo positivo ó negativo para que a corrente circule
dende puntos de maior a menor potencial (proposto por Franklin no
sec. XVIII)
O sentido contrario, negativo a positivo (Thomson, século XIX),
é máis realista en moitos casos xa que a conducción ten lugar por
medio dos electróns, pero non sempre é ası́
O sentido é discrecional e no fondo irrelevante

R R

I I
V V V

circuito aberto circuito pechado cortocircuito


(I = 0) (I = V /R) (R → 0 ⇒ I → ∞)
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 21
Combinación de xeradores
Asociación en paralelo
Voltaxe: a de cada xerador
Asociación en serie individual
As voltaxes súmanse: Útil para obter unha fonte con:
V1 − VN = (V1 − V2 )+ I maior carga (duración)
I capaz de aportar unha
+(V2 − V3 ) + ··· + (VN−1 − VN )
corrente maior
É o xeito de obter voltaxes ¡Todos da mesma voltaxe!
maiores
Todos deben ter a mesma
carga V0 VN

V0 V1 V2 VN
I
I
R

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 22


Fontes de tensión
V1
Fonte ideal de tensión:
Vs
I Fonte que mantén unha diferenza de potencial R
+ +
-
determinada nos seus terminais -
I Subministra a corrente necesaria para mantela
I Se R → 0 deberı́a subministrar I → ∞ V2
V1
Fonte real de tensión: ri
IFonte ideal cunha pequena +
VT R
resistencia en serie -
Vs
Vs
I =
ri + R V2
Vs R
VT = V1 − V2 = I R = VS fonte ideal
ri + R VT = V1 - V2
fonte real
R → 0 ⇒ VT → 0
R → ∞ ⇒ VT → Vs
I Máis boa canto maior sexa R
en relación a ri (R  ri ) 0
0 R
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 23
Fontes de corrente
V1
Fonte ideal de corrente:
I Fonte que subministra unha corrente Is
determinada independentemente da carga R R Is
I Proporciona a diferenza de potencial necesaria
para manter a corrente
I R → ∞ (aberto) ⇒ V → ∞ para manter I s V2
V1 IT
Fonte real de corrente: Ii
Is
I Fonte ideal cunha resistencia
ri VT R
en paralelo  
1 1
Is = I i + I T = (V1 − V2 ) +
ri R V2
V1 − V2 ri
IT = = Is IS
R ri + R fonte real

R → 0 ⇒ IT → Is fonte ideal
IT

R → ∞ ⇒ IT → 0
I Máis boa canto menor sexa R
en relación a ri (R  ri ) 0
0 R
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 24
Equivalencia entre fontes de tensión e corrente

Toda fonte de tensión Para fontes ideais deberı́ase


é equivalente a unha fonte de cumprir:
corrente e viceversa, de xeito I rvs pequeno
que:
I rcs grande
rcs = rvs Logo unha boa fonte de tensión
Vvs é en xeral unha mala fonte de
I cs =
rvs corrente e viceversa

rvs
Vvs I I cs I
+
R rcs R
-

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 25


Medida de voltaxe, corrente e resistencia
Voltaxe co voltı́metro
I
I Conéctase en paralelo nos puntos cuxa A

diferenza de potencial cómpre medir


R V R Ω
I Ofrece resistencia moi alta (idealmente
∞) para non influir na medida

Corrente co amperı́metro (conexión dos instumentos)


I Conéctase en serie no punto onde hai
que medir
I Ofrece resistencia moi baixa Ri Ri
(idealmente 0) para non influir na V A

medida

Resistencia co óhmetro ou ohmı́metro


I Conéctase ós terminais da resistencia Ri

I Contén un elemento activo (xerador)
I Mide a voltaxe ou corrente na
resistencia (modelos realistas)
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 26
Instrumentos básicos de medida
En tempos pasados os instrumentos máis sinxelos baseábanse nun
galvanómetro ou microamperı́metro moi sensible (fondo de escala
para uns poucos µA)
Para axustar a escala:
I Voltı́metro: resistencia en serie
I Amperı́metro: resistencia en paralelo (shunt)
As versións máis sensibles usan outras técnicas como pontes de
medida (ex. ponte de Wheatstone)
V
Rs Rs

RG RG Rp RG

G G G

voltímetro amperímetro óhmetro


Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 27
Compoñentes dos circuitos
elementos activos lineais

+ +
- -

batería/ xerador de c. a. fonte de fonte de fonte de fonte de I


xerador de c.c. tensión corrente tensión corrente
dependente dependente

voltaxe de
elementos pasivos lineais elementos pasivos non lineais ruptura

Vr VT V
voltaxe
umbral

resistor capacitor inductor diodo transistor bipolar curva do diodo

Compoñentes activos: aportan enerxı́a ó sistema


Compoñentes pasivos: non aportan enerxı́a
Lineais/non lineais: cumpren/non cumpren a lei de Ohm

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 28


Análise de circuitos
Definicións básicas
Rama: calquera tramo dun circuito con algún compoñente
Nodo ou nó: Punto de confluencia de dúas ou máis ramas
I Nodo simple: confluencia de dúas ramas
I Nodo principal: confluencia de máis de dúas ramas
Malla: calquera tramo pechado de circuito
Exemplos
I2 I3
F A C Ramas: AB, FAC, AFEB
- + Nodos: F, C (simples);
R1 -
A, B (principais)
R3 +
+ I1 Mallas: ACDBA,
+
V1 R2 ABEFA, FACDBEF
- + G
-
- V2 V3 A análise ten por obxectivo o
R4 cálculo das correntes en cada
E + - B - + D rama de circuito e/ou o
potencial en cada nodo
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 29
Correntes e caı́das de tensión en elementos
Análise de circuitos
I2 I3
F A C
-
R1
+
-
1 Establécense de xeito arbitrario
R3 +
as correntes en cada rama
+ I1 +
V1 R2
- + G 2 Nun elemento pasivo prodúcese
-
- V2 V3 unha caı́da de tensión no sentido
R4
en que o atravesa a corrente
E + - B - + D
(punto de saı́da a menor
potencial que o de entrada)
- R + + R -
3 Nun elemento activo prodúcese
I I
unha caı́da ou subida de tensión
ε ε de acordo coa polaridade do
+ - + -
elemento, independentemente
do sentido da corrente
I I

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 30


Primeira lei de Kirchhoff (lei das correntes ou dos nodos)
Análise de circuitos
I2 I3
F A C
- +
4 Nun nodo, a suma alxebraica de R1 -
correntes é nula R3 +
+ I1 +
V1 R2
- + G
X
I i = I 1 + I 2 + ··· + I N = 0 -
i
- V2 V3
R4
E + - B - + D
I A corrente que entra no nodo
é igual a que sae del Exemplos
I Non importa se o sentido das Nodo A:
correntes asignado coincide co
real. Unha corrente negativa I1 − I2 − I3 = 0
ten sentido alxebraico e tamén Nodo B:
sentido fı́sico
I2 + I3 − I1 = 0
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 31
Conservación da carga e lei das correntes de Kirchhoff
Análise de circuitos

A primeira lei de Kirchhoff e unha consecuencia directa da lei de


conservación da carga:
I
I = J~ d S~ = 0 =
ZS Z Z
J~1 d S~ + J~2 d S~ + J~3 d S~
s1 s2 s3

dS 2

dS 0
A superficie lateral (S0 )
non contribúe xa que a
corrente J~
é perpendicular
dS 1 (só contén unha
compoñente tanxencial
dS 3 á superficie do condutor)
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 32
Segunda lei de Kirchhoff (lei das voltaxes ou das mallas)
Análise de circuitos
I2 I3
5 A suma alxebraica de F A C
subidas e caı́das de tensión - +
R1 -
nos elementos dunha malla + I1
R3 +
+
é cero V1 R2
- + G
-
X - V2 V3
Vi = V1 +V2 +···+VN = 0 R4
i E + - B - + D

Exemplos
I É unha consecuencia
Malla AFEBA:
directa do feito de que a
circulación do campo −I 2 R1 −V1 −I 2 R4 +V2 −I 1 R3 = 0
nunha curva pechada
é cero Malla: ACDBA:
I −I 3 R2 − V3 + V2 − I 1 R3 = 0
V1 − V2 = E~ d ~` = 0
C Malla: ACDEFA:
(se 1 ≡ 2) −I 3 R2 −V3 +I 2 R4 +V1 +I 2 R1 = 0
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 33
Diferenza de potencial entre dous puntos dun circuito
Análise de circuitos
I2 I3
F A C
6 Entre dous puntos do circuito
- +
pódese evaluar a diferenza de R1 -
R3 +
potencial sumando + I1 +
alxebraicamente as subidas e V1 R2
- + G
caidas de tensión producidas -
- V2 V3
ó longo dun camiño calquera do R4

circuito que una os puntos E + - B - + D

Exemplos:
Entre os puntos A e B, seguindo a rama central vertical (AGB)

VA + I 1 R3 − V2 = VB =⇒ VA − VB = −I 1 R3 + V2

Seguindo agora o camiño ACDB:

VA − I 3 R2 − V3 = VB =⇒ VA − VB = I 3 R2 + V3
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 34
Métodos sistemáticos de análise
7 As leis de Kirchhoff pódense aplicar de xeito sistemático a circuitos
complexos dando orixe a dúas técnicas:
V1

Método das mallas: Establécese


I2
unha corrente en cada malla e
I1
aplı́case a lei de Kirchhoff das
mallas a cada unha delas V3 V2

I3
Método dos nodos: Establécese
o potencial de referencia nun
V=0
nodo principal e aplı́case a lei de
Kirchhoff dos nodos ós demáis Un circuito pódese reducir a
nodos principais elementos rectangulares no espazo
(3D); non todos se poden expresar
nun plano
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 35
Correntes de malla
Análise de circuitos

8 Ás veces axilı́zanse os cálculos utilizando as correntes que circulan en


cada malla, en vez de correntes de rama
En termos de estas correntes de malla redúcese o numero de
ecuacións xa que se aplica a lei dos nodos de xeito implı́cito
I2 + I 3
I2

I1 I2 I3

I1
I1 - I 2 I2 I3

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 36


Poñer unha fonte a cero

fonte de tensión
A A

Fonte de tensión: VA − VB = 0 Vvs VA =VB


+
hai que unir os extremos da -
circuito circuito

fonte, é dicir os puntos A e B


(normalmente quitando a fonte) B B

fonte de corrente
A A
Fonte de corrente: I = 0 I cs
I=0
hai que abrir o circuito entre A e circuito (c. aberto) circuito
B (quitar a fonte deixando o
circuito aberto) B B

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 37


Teorema de superposición

A corrente nunha rama dun circuito lineal é igual a suma das


correntes producidas por cada fonte con tódalas demáis postas a cero
Permite a análise dun circuito rompéndoo en trozos máis sinxelos

R1

V1
R1
+
I 21 R2
-
V1 I1 O teorema afirma
+ que
I2 R2
- R1
I 2 = I 21 + I 22
I1
I 22 R2

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 38


Teorema de Thévenin (1883)
(Proposto por primeira vez por Helmholtz en 1853)

Calquera circuito de elementos lineais é equivalente, entre dous dos


seus puntos, a unha fonte ideal de tensión en serie cunha resistencia

A voltaxe Thévenin (VTH ) e a resistencia Thévenin (RTH ) poden


medirse (sobre un circuito fı́sico) ou calcularse (coñecendo os valores
dos compoñentes do circuito)

A A
B
R TH

+
-
D VTH
C
E B

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 39


Medida ou cálculo de VTH e RTH
(Teorema de Thévenin)

Voltaxe Thévenin (VTH ): é a voltaxe medida ou calculada entre os


dous puntos considerados
Resistencia Thévenin (RTH ): é a resistencia medida ou calculada
entre os dous puntos, cando tódalas fontes se poñen a cero

Exemplo de aplicación
Para obter a corrente dun circuito ó través de diferentes cargas, pódese
usar o equivalente da parte do circuito aplicado á carga, e tomalo como
unha caixa negra:
A
A R TH
circuito VTH
arbitrario I R
+ I R
(caixa negra) -
B
B

Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 40


Teorema de Norton
Calquera circuito de elementos lineais é equivalente, entre dous
puntos, a unha fonte ideal de corrente en paralelo cunha resistencia
A
A
circuito
RN
arbitrario
(caixa negra)
B IN
B

A corrente Norton (IN ) e a resistencia Norton (RN ) poden medirse


(sobre un circuito fı́sico) ou calcularse (coñecendo os valores dos
compoñentes do circuito)
Corrente Norton (IN ): é a corrente medida ou calculada entre os dous
puntos cando se unen mediante un conductor (resistencia cero)
Resistencia Norton (RN ): é a resistencia medida ou calculada entre os
dous puntos cando tódalas fontes se poñen a cero (é dicir, a mesma
que a resistencia Thévenin)
Fı́sica II, curso 2022/23 (José R. Salgueiro) Corrente eléctrica - pax. 41

You might also like