DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS Teorı́a Global de Superficies

FACULTADE DE MATEMÁTICAS 2022-2023

Universidade de Santiago de Compostela

Exercicios 03
1. Considéranse os campos de vectores sobre R3 definidos por
~ (x, y, z) = (−y, x, 0),
W T~ (x, y, z) = (rot W
~ )(x, y, z) ,

e sexa x(u, v) = (cos u, sin u, v) o cilindro x2 + y 2 = 1.

(a) Son W ~ e T~ paralelos ao longo

das curvas v–paramétricas do
cilindro?

(b) E ao longo das hélices cir-

culares u(t) = v(t) = t do
mesmo?

2. Consideremos a superficie de revolución S definida por

1 1 −π < θ < π,
x(θ, t) = ((2 + sin 2t) cos θ, (2 + sin 2t) sin θ, t),
2 2 0 < t < 2π ,

e o campo de vectores W~ sobre R3 dado por W ~ (x, y, z) = (−y, x, 1).

~
Probade que W é un campo de vectores tanxente a S ao longo da curva
~ paralelo ao longo de α(θ)?.
α(θ) = x(θ, π/4). É W
~ (α(0)) ao longo de α(θ) ata
Calcula o transportado paralelo do vector W
o punto α(π).

3. No conxunto aberto U = {(x, y, z) ∈ R3 : z 6= 0} considéranse os campos de vectores

x y 
~
X(x, y, z) = , ,1 , ~ (x, y, z) = (rot X)(x,
Y ~ y, z).
z z
Sexa x(u, v) = (u cos v, u sin v, u).
~ paralelo ao longo das curvas do cono v ≡
(a) É X
constante?
~ paralelo ao longo das curvas do cono u ≡
(b) É Y
constante?

2 2
4. Consideremos a superficie de revolución S definida por x(u, v) = ( 21 ev cos u, 12 ev sin u, ev ), con u ∈ (−π, π)
e v ∈ (−1, 1.3), e os campos de vectores en R3 dados por
~ (x, y, z) = (−2y, 2x, 0),
U ~ (x, y, z) = U
V ~ (x, y, z) + (rot U
~ )(x, y, z) .
 (a) Probade que U ~ (debuxado en azul) é un campo de vectores
tanxente a S.

i. É o campo de vectores V~ (debuxado en vermello) un

campo de vectores tanxente ao longo da curva sobre S
determinada pola intersección co plano z = 1?.
~ un campo de vectores paralelo ao longo da curva
ii. É V
anterior?

(b) Consideramos o vector w ~ = (1, 0, 1) ∈ Tp S, sendo p = ( 12 e, 0, e) ∈

S. Calcula o vector obtido desprazando paralelamente w ~ ao longo
1
da curva y = 0 ata o punto p̃ = ( 2 , 0, 1) ∈ S e despois ao longo da
curva z = 1 ata q = (0, 12 , 1) ∈ S.

√
5. Para a superficie regular S = {(x, y, z) ∈ R3 : x2 + y 2 = 4( z − z)2 , 0 < z < 1}, consideramos

a parametrización local
√ √
x(u, v) = (2( u − u) cos v, 2( u − u) sin v, u),

onde 0 < u < 1 e 0 < v < 2π.

~ (x, y, z) = (−y, x, 1) un campo de vectores en R3 .
Sexa W
~ (debuxado en azul) un campo tanxente a S ao longo da curva
(a) É W
intersección co plano z = 41 ?.
~ paralelo ao longo de tal curva?
(b) É W

6. Sexa S a superficie de revolución x(r, θ) = (r cos θ, r sin θ, r).

(a) Forman os vectores x1 (r, θ) un campo de vectores paralelo ao longo de θ = θ0 ?
(b) Forman os vectores x2 (r, θ) un campo de vectores paralelo ao longo de θ = θ0 ?

7. Sexa S a esfera de radio a parametrizada localmente por x(θ, ϕ) = (a cos θ cos ϕ, a sin θ cos ϕ, a sin ϕ).
~ tanxente aos meridianos
(a) Calculade a derivada covariante respecto a θ do campo de vectores unitario W
~
ao longo dun paralelo ϕ = ϕ0 . Discutide cando este campo de vectores W é paralelo.
(b) Calculade de forma explı́cita a derivada covariante do campo de vectores tanxente unitario a un me-
ridiano θ = θ0 ao longo de dito meridiano, e do campo de vectores tanxente unitario a un paralelo
ϕ = ϕ0 ao longo de dito paralelo.
 8. Sexa S a superficie parametrizada por x(u, v) = (u, v, u v), onde u, v ∈ R. Consideramos o campo tanxente
~ (u, v) = (u, −v, 0). Calculade de forma explı́cita a derivada covariante do campo de vectores
a S dado por V
~
V ao longo de cada unha das curvas seguintes da superficie S:

C1 : u = t , v = 0 ; C2 : u = 0 , v = t ; C3 : u = v = t .

9. Na esfera de raio unidade e centro a orixe de coordenadas, S2 (1), considéranse dous meridianos α e β que
forman un ángulo θ no seu punto de corte no polo norte. Sexa ~v o vector tanxente a α nese punto e
representemos por ~u e w
~ os vectores obtidos no polo sur por desprazamento paralelo de ~v ao longo de α e β
respectivamente. Cal é o ángulo que forman ~u e w
~ no polo sur?

10. Sexa S2 (1) a esfera unidade centrada na orixe de coordenadas. Sobre ela consideramos os seguintes segmentos
de curvas: C = {(x, y, z) ∈ S2 (1) : z = 0, x, y ≥ 0}, C 0 = {(x, y, z) ∈ S2 (1) : x = 0, y, z ≥ 0} ,
C 00 = {(x, y, z) ∈ S2 (1) : y = 0, x, z ≥ 0}.
Calculade o transporte paralelo do vector ~v = (0, 1, 0) dende o punto p = (1, 0, 0) ao longo de C ata o punto
q = (0, 1, 0), logo ao longo de C 0 ata o punto r = (0, 0, 1) e por último ao longo de C 00 ata volver ao punto p.

11. Sexa S o hiperboloide x2 + y 2 − z 2 = 1 parametrizado como superficie regrada

x(s, v) = (cos s − v sin s, sin s + v cos s, v), s ∈ (−π, π), e v ∈ (−2, 2).

Considéranse as curvas paramétricas C1 (s) (determinada por x(s, 0), con s ∈ [0, π2 ]), e C2 (v) (determinada
por x(0, v), con v ∈ [0, 1]).

(a) Calculade o transporte paralelo do vector ~v = (0, 1, 1) ∈ T(1,1,1) S

ao longo de C2 e despois ao longo de C1 ata chegar ao punto
q = (0, 1, 0).

(b) Sexan os campos de vectores en R3 dados por W ~ (x, y, z) =

~ ~ ~ ~
(−y, x, 1) e T = rot W . Son W e T campos de vectores paralelos
ao longo da curva C1 ?