BİNALARDA PİS VE KIRLI SU TESİSATI

Yapılarda çeşitli su kullanma yerlerindeki artık pis ve kirli suları şehir kanali-
zasyonuna, bulunmayan bölgelerde süzme veya çürütme çukurlarına ileten boru sistemine
(Bina Pissu Tesisatı) denir.

Hıfzısıhha kanununun 245. maddesine göre şehir kanalizasyonu bulunan yerlerde

pissuyun kanalizasyona bağlanması zorunludur.

Çıtalar, balkon avlu gibi yüzeylere düşen yağış sularını toplayıp yağış kanalına,
yağış kanalı olmayan yerlerde de uygun bir alana akıtan sistemlerde pissu tesisatının bir
kısmını oluştururlar.

1. İyi yapılmış pis su tesisatının özellikleri

2. Pis ve kirli suları en çabuk ve sağlığa zarar vermeyecek şekilde bina dışına
taşımalıdır.
3. Koku gaz ve böceklerin pissu borulardan binaya geçmesi önlenmelidir.
4. Boruları hava, gaz ve suyu sızdırmamalıdır.
5. Boruları dayanıklı olup çabuk kırılmamalı, yapının esnemesinden ve oturmasından
zarar görmeyecek şekilde döşenmelidir.

Bina pissu tesisatını üç ana bölümde inceleyebiliriz.

Pissu tesisatının kısımları

a - Dış Pissu Tesisatı

b - iç Pissu Tesisatı
c - Yağış Suyu Tesisatı

a. Dış Pissu Tesisatı

Binaların 1-1,5 metre dışından başlayarak şehir kanalizasyonunda veya özel tasfiye
tesislerinde son bulan boru sistemidir. Dış pissu tesisatında büz, künk aspesli çimento,
dökme demir pissu boruları kullanılır.

Dış pissu borularında eğime (0,02-0,05) ve oturdukları zeminin sağlamlığına dikkat

etmelidir. Eğim fazla olursa su hızla hareket eder katılar borular kalır. Eğimin olmaması
durumunda da akış olmaz. Boruların ek yerleri sızdırmaz olmalı ağaçlardan en az 4,5 metre
uzaktan geçmelidir.

1
 Dış pissu tesisatının döşenmesine şehir kanalizasyonu bağlantı noktasından baş-
lanmalıdır. Dış pissu borusu hendek içine ve bölgedeki donma seviyesinin altına (Yaklaşık
80 - 100 cm) döşenir. Genişlik 50 - 60 cm olursa da derin hendeklerde en az boru çapından
59 cm büyük olmalıdır.

Pissuyun çıkış ve varış noktası arasındaki farkının çok fazla olması durumlarda
eğimi normal tutmak için devreye rögarlar yapılır. Normal rögar boyutları 50x50 cm’dir.
Derinlik arttıkça genişlikte artar. Tüm boyutlar proje hazırlık aşamasında belirlenip verilir.

b. İç Pissu Tesisatı

Su kullanma yerlerinden gelen artık suları dış pissu tesisatına kadar taşıyan tesisata
denir. İç Pissu Tesisatı :
a = Ana boru
b = Kolon
c = Kat borusu
d = Bağlantı borusu
e = Havalık
olmak üzere beş bölümden oluşur.

Kolonların getirdiği pis suları toplayarak dış pissu tesisatına ulaştıran kısımlara iç
pissu tesisat ana borusu denir. Ana boru mümkün olduğu kadar düz ve kısa olmalıdır. Ana
boru uzunluğunun 15 metreyi geçmesi durumunda uygun yerlere temizleme kapağı
konmalıdır.

Kolon : Kullanma yerlerinden kat borusu ile gelen pis suları ana boruya taşıyan
düşey konumda döşenmiş borulardır. Alt katlarda ana boruya yakın yerde temizleme
kapağı olmalıdır. Binanın en üst katındaki kat borusu kolona bağlandıktan sonra kolon ucu
çatınım üzerine kadar yükseltilerek ucuna boru şapkası konmalıdır. Buradan kolonun
havalandırılması sağlanmış olacaktır.

Kat borusu : Binanın kullanma yerlerindeki suyu kolonlara taşıyan yatay bo-
rulardır. Boru boyunun uzun olması halinde çıkışına yakın uca temizleme kapağı kon-
malıdır.

Bağlantı Borusu : Su akıtma yeri ile kat borusu arasındaki borulardır. Duvara
gömülü olarak yapılır.

2
 Havalık : Pis su borularında hava basıncının değişmesi sistemdeki suyun akışını
etkilediği gibi sifonlardaki suları da etkileyip, sifondaki suyu tesisata emer ve susuz kalan
sifondan koku binaya yayılır. Bu nedenle tesisattaki basıncı normal tutmak için havalıklar
kullanılmaktadır. İç Pissu tesisatında kurşun, pik ve artık günümüzde daha çok PVC plastik
borular kullanılmaktadır.

İç Pissu Tesisatının Yapımında Dikkat Edilecek Hususlar:

1. Kat borularının mümkün olduğu kadar kısa olmasına
2. Boruların su akışı yönünde 45 derecelik çatallar kullanarak birleştirilmesine
3. Düşeyden yataya geçen boru tesisatı kısımlarında yay dirsek veya iki açık dirsek
kullanılmasına,
4. Ana borunun yapı dışına en kısa yoldan çıkarılmasına,
5. Her kolonun erişilebilecek en alt noktasına temizleme kapağı konulmasına
6. Yatay boru eğimlerinin % 2 dolayında olmasına dikkat edilmelidir.

İç pissu borularının çapları da proje safhasında ilgili Tesisat proje mühendisi

tarafından hesaplanarak proje üzerinde belirtilir. Sistemin verimli çalışması için bu
ölçülere mutlaka uyulmalıdır.

Yağış Suyu Tesisatı

Yağış sularının doğrudan pissu kanalizasyonuna bağlanması, yağış anında su

miktarı artacağından sakıncalıdır. Hacim arttığı için normal borular patlayabilir ve-ya
taşmalar olur. Veya bunu önlemek için çaplar geniş tutulur ki bu ekonomik değildir.
Ayrıca yağış suları temiz olduğundan, sarnıçlar, dereler veya bir nehirde toplanarak
yararlanılması yoluna gidilebilir. Şehir kanalizasyonunun birleşik yapılması durumlarında
yağış suları pissu tesisatına uygun sistemlerle bağlanır.

ÇELİK BORU BİRLEŞTİRME PARÇALARI (FİTTİNGSLER)

a. Manşon

Tesisat da boruların uç uça eklenmelerinde kullanılır, îçine dişi vida çekilmiştir.

Vida manşon içine boydan boya çekilebildiği gibi kesikte olabilir. Uzun dişlerde içi
boydan boya dişli olan manşonlar kullanılır. Düz manşonların yanında sağ sol manşonlar
ve redüksiyonlu manşonlarda yapılmıştır. Sağ sol manşonlar boru aralarında kullanılır.

3
 Boru sıkıldıkça manşonun her iki tarafındaki dişli boruların ikisi de normal sıkılır.
Böyle bağlantılarda manşon ve boru ayrı iki anahtarla tutulmalıdır, çünkü borunun biri
sıkılırken diğeri açılır. Redüksiyonlu manşonlar düşeyde kullanılır. Böylece içinde hava
toplanması önlenmiş olur. Yataydaki zorunlu durumlarda ise düşme seti alta getirilmelidir.

b - Dirsek

Tesisatta yön değişmelerde kullanılan bir bağlantı parçasıdır. Çeşitleri arasında 90

derecelik dirsek, 45 derecelik, kuyruklu dirsek, derüksiyonlu dirsek, yay ve geniş yay
dirsekler cif dirsek sayılabilir. Dirseklerin iki ağzına da vida çekilmiştir. Dirseklere boru
yada erkek vidalı bağlantı parçalan eklenir. Kuyruklu dirseklerde ağızlardan birine erkek
diğerine dişi vida açılmıştır.

c - Nipel

Tesisat horu bağlantılarında birbirlerine yakın iki bağlantı parçasını birleştiren, her
İki taraflarına da erkek vida açılmış özel fittings bağlantı parçalarıdır. Ya-pim malzemeleri
temper dökümdür. Tek vidalı ve çift vidalı olarak nipellerin boylan 40, 60, 80, 100, 120,
150, 180, 200, 250, 300 mm olarak yapılırlar. Nipellerin en çok kullanılanları çift
nipellerdir. Çift nipel aralarında altı köşe anahtar ağzı bulunan çift vidalı özel parçalardır.

d - (TE)

Üç yollu bağlantılarda ve bir boru hattından kol almakta kullanılır. Çeşitleri in

asında Redüksiyonlu, dirsekli, iki dirsekli T'leri sayabiliriz. Redüksiyonlu T'lerde bağlantılı
ağızlarından biri yada ikisi daha küçük çaplıdır. Bunlar isabetli seçilirseler hem
kullanılacak bağlantı parçası sayısından hem de işçilikten tasarruf sağlanır.

Dirsekli T'lerde kol alma ağzı yay dirseklidir. Sırt sırta iki dirseğin birleşmesi ile
meydana gelen T'ye çift dirsekli T denir. Bu dirsekli T'ler daha çok ısıtma tesisa-lında
kullanılır. Bu dirsekli T'lerde giriş ağzı ortadandır ve akışkan iki yönde dağılır.
Redüksiyonlu T siparişi verirken, bağlantı ağızlarının çapları belli bir düzen içerisinde sıra
ile yazılmalıdır.

e - İstavroz

Görünüşte iki (T) nin sırt sırta birleşmesi şeklindeki malzemelerdir. Dörtlü
bağlantılarda kullanılırlar. Redüksiyonlu olanları da ihtiyaca göre kullanılmaktadır.

4
f - Rekor

Üç parçadan oluşan ve boruların eksenleri etrafında döndürülmesine gerek du-

yulmadan bağlantı yapılmasını sağlayan bir bağlantı parçasıdır. Sıkılması ve sökülmesi
kolaydır. Su ısıtıcısı, sayaç, bas, ara musluğu, bahçe musluğu, sifon vb. yerlerde su
kullanılan çok çeşitli rekorlar vardır.

Temper döküm ve çelik rekorlar, konik yada contalı olmak üzere iki türlüdür.
Rekoru meydana getiren üç parça, dişli, kuyruk ve somun isimlerini alırlar. Dişli ve kuyruk
parçalan önce borulara karşılıklı olarak sıkılırlar. Somun bunları birbirlerine bağlar. Konik
rekorlarda, birbirlerine iyi alıştırılmış iki metal yüzey sızdırmazlık sağlar. Araya başka
malzeme conta konulmasına gerek yoktur. Contalı olan rekorlarda ise araya lastik conta,
kurşun, klingirt v.b malzemeden yapılmış contalar konur. Bunlarla dişli ve kuyruk
parçalarının alınları düz yapılmıştır. Kuyruk parçasına konacak contanın boru içine
taşmasını önleyecek çepeçevre bir çıkma vardır. Buna karşılık, dişli parçasında bulunan
yuva çıkmaya yataklık eder, ve bu parçanın aynı eksene gelmesini sağlar. Daha çok ısıtma
tesisatında kullanılan pirinç malzemeden yapılmış düz ve köşeli rekorlarda vardır.
Paslanmaması ve sökme takma işçiliğinin kolay olması nedeniyle su tesisatında da tercih
edilmektedir.

g - Körtapa

Boruların, su depolarının ve bağlantı parçalarının kullanılmayacak ağızlarına tıkaç

görevi yapan bir parçadır. Bunların dişi vidalı olanlarına kapak denir. Tıpaların çıkma ve
gömme başlı olanları vardır.

h - Kontra Somun

Dikdörtgen prizma şeklinde, su depolarına boru bağlantısı yapılması vb. uzun

dişli bağlantılarda kullanılır. Ayrıca, su kullanma yerlerine montaj parçalarının ta
kılmasında kullanılan türleri de vardır.

Filtre: Süzme için birçok sistemde kullanılmakla beraber Sıhhi Tesisatçılıkta su

sayacından önce konan bir süzme elamanıdır. Sayacın, vanaların ve muslukların sigortası
olarak görev yaparlar. Filtre tesisata giren su ile birlikte gelen katı pislikleri (kum, Çakıl
v.s.) süzer. Filtrenin içinde bir süzme teli vardır, süzme işini bu tel sağlar. Gerektiğinde
filtrenin içi açılarak süzme teli ve varsa çamur çökeltisi temizlenir.

5
 Tesisat armatürlerinden olan vana ve musluklar, kapama düzenlerine sert cisim
geldiğinde kapama işini yapamazlar, dolayısıyla suyu kesmezler. Bu tesisatta istenmeyen
bir durumdur. Bu nedenle filtrelere armatürlerin sigortası denmiştir.

Redüksiyon

Büyük çaplı bir bağlantı ağzından küçük çaplıya geçişte kullanılan bir tür nipeldir.
Bir ucundan erkek diğer ucunda da dişi vida bulunur. Erkek vida büyük çaplı ağızdadır.
Oldukça çok kullanıldığı halde, hem kullanılan parça sayısını hem de ek yeri sayısını
artırdığından, redüksiyonlu olan diğer bağlantı parçalarının kullanılması tercih edilmelidir.

Büyük Çaplı Boruların Birleştirilmesi

Çelik boru kısmında bahsedildiği gibi bu boruların birleştirilmesi (3") parmağa

kadar dişli bağlantı yapılır. 3" parmaktan sonra daha çok kaynakla birleştirme kullanılır.
Bu boruların dirsekleri patent dirsek olarak piyasadan alınarak alın alına getirilip kaynak
edilir. Dirsekler dişsiz olur.

Çelik boruların soğuk olarak bükülmesi

Hassasiyet gerektirmeyen bükümlerde küçük çaptaki borular mengeneye bağlanıp

elle bükülebilir, yalnız belirli açılarda bükme yapabilmek için boru bükme aletleri
kullanılmalıdır. Küçük çaplı boruları kol gücü ile çalışan bükme aletleri ile (l 1/2")
parmaktan büyük olan boruları ise hidrolik sistemle çalışan bükme aletleri ile bükülürler.

Bükme işleminde boru dikişi yan tarafa getirilmelidir.

Soğuk olarak büküm işlerinde hüküm uzunluğu boru üzerinde işaretlenir, Hidrolik
boru bükme makinasında bükme yapılacak boru çapına göre makara seçilir, boru takılarak
istenilen büküm yapılır. Hidrolik boru bükme makinalarında 3" parmağa kadar borular
kumsuz, daha büyük çaptaki borular içerisine kuru kum doldurularak bükülür, bükme
işlemi tamamlandıktan sonra boru içerisindeki kumun çok iyi temizlenmesi gerekir.

SU AKITMA ELEMANLARI

Lavabolar, Eviyeler, Yıkanma Tekneleri - Sifonlar Su Akıtma Yeri Aksesuarları

Sıhhi tesisatçılık tanımındaki sıhhi (sağlıklı) kelimesine ulaşabilmenin ana et-

kenlerinin başında temizlik gelir kuşkusuz.

6
 Bu nedenledir ki, her sabah uyandığımızda kendimizi bir lavabonun başında bulur
el yüz temizliğimizi yaparız.

Her yemekten önce besinlerimizin, yemekten sonra da yemek takımlarımızın

temizliği için mutfaktaki eviyelerimizin başında temizleme olayı devam eder.

Beden temizliğimiz ise sağlımızın güvencesi açısından çok önemlidir. Bunun içinde
yıkanmak zorundayız. Lavabo ve eviye gibi her konutta bulunmasa da artık birçok konutta
yıkanma tekneleri (küvetler) bulunmakta ve bu teknelerde yıkanıl-maktadır.

a. LAVABOLAR (TS 605)

Konut ve işyerlerinde su alma, el yüz yıkama gibi amaçlarla ve çeşitli boyutlarda

yapılmıştır. Genelde bir su haznesi, boşaltma deliği (sifon takılır) sabunluk (sabun konulan
kısmı), taşma deliği ve "bazı tiplerinde de musluk deliğinden meydana gelmiştir.
Çoğunluğu konsolla duvarlara yerleştirmekle beraber bazı tipleri de ayaklıdır.

1. Lavabo Çeşitleri

a - Fayans camlanmış kancalı veya vidalı lavabo

a - Fayans konsollu lavabo
c - Fayans ayaklı lavabo
d - Paslanmaz çelik lavabo
e - özel Plastik lavabo
f - Yalak tipi lavabolar (Yıkama Yalakları)
TS 605 de lavabolar boyut olarak dört tipte incelenmiştir.

I. tip 350 - 530, II. tip 530 - 580, III. tip 580 - 680, IV. tip 680 - 750 ölçülerinde
belirlenmiştir. Musluk deliği II, III, IV, tip lavabolarda bataryanın ankastre bağlanabileceği
şekilde üç adet olmalıdır. I. tiplerde ise arka köşelerin birinde veya ikisinde birer musluk
deliği olmalıdır.

Taşma deliğinin kesit alanı en az 300 mm 2 olmalı ve lavaboda birikecek suyun en

üst noktası ile boşaltma deliğinin orta noktasının birleştirerek boşaltma deliği kapalı bile
olsa taşma deliğinden gelen suyu sifona akıtmalıdır.

Yalak Tipi Lavabolar: (Yıkama Yalakları) Kışla, yurt, kamp yatılı okul, Fabrika
benzeri kalabalık kurumlarda dizi olarak lavabo montajı yerine aynı amaç için yıkama
yalakları yapılmıştır. Temiz ve kirli su bağlantıları daha kolay ve ucuzdur.

7
 Emaye saç veya dökümden seramik ve fayans kaplı betonarme yapılabilirler. Kirli
suyun yalakda birikmemesine dikkat edilmelidir. Bazı durumlarda yalaklar sırt sırta iki sıra
olarak yapılırlar. Plastik esaslı malzemelerden yapılanları da vardır.

2. Lavaboların Montajı

Lavabolar Aşağıdaki Yöntemlerle Montaj Edilirler;

1. Tırnaklı
2. Konsollu
3. Ayaklı
Montaja başlamadan önce:

a. Kirli ve temiz su ağızlarının ölçüye uygunluğu kontrol edilmelidir.

b. Lavaboya supap ve sifonu takılır.
c. Sifon borusu kirli su borusuna gelecek şekilde lavaboyu duvara düzecinde
tutturup tırnak veya konsol yerleri işaretlenir (Markalanır)
d. Önce dübel yerleştirilerek tırnaklar takılır, veya konsollar konur,
e. Lavabo oturtularak kirli su bağlantısı yapılır.
f. Etajer ve ayna tırnaklarının yeri işaretlenerek dübelleri konup yerlerine takılır.
g. Lavabonun bataryası veya musluğu yerine takılır.

Genellikle lavabolar büyükler için yerden 80 cm küçükler için 60 cm, aynaların orta
kısmı 150 cm, musluk 110 cm, etajer 130 cm yüksekliğe takılırlar bu ölçüleri
şekillerimizde daha açık görebiliriz.

b. Eviye (Bulaşık Teknesi) (TS 698)

Mutfaklarımızda kaplanınızı yıkadığımız ve laboratuarlarda kullanılan su akıtma

ünitesidir..

Yapıldıkları malzemeler bakımından lavabolarda olduğu gibi Seramik, dökme

demir ve saç emaye olan çeşitleri vardır, ihtiyaca göre tek gözlü veya çift gözlü olarak imal
edilirler. Tek gözlü, çift gözlü ve laboratuar tipleri olmak üzere üç çeşittirler.

Laboratuar eviyelerinde taşma deliği yapılması zorunludur. Diğer türlerde bu

zorunluluk yoktur.

Damlalık eviyenin sol kısmında bulunan yıkanmış kapların konulması için yapılmış
kısımdır.
8
 Eviyede Damlalığın sağ yada solda olması bulaşık yıkayan kişinin çalışırken sağ
veya sol elini kullanmasına bağlıdır. Kaplan sol elle tutup sağ elle yıkayarak sol eliyle
damlalığa koyacağı düşünülürse damlalık solda olur.

Sifon batarya vb. bağlantıları lavaboda olduğu gibidir.

Eviye başında çalışan kişi devamlı hareketlidir bunun için çalışacağı yerin genişliği
en az eviyen n genişliği kadar uzunluğunun da en az 75-80 cm olmalıdır. Yerden
yüksekliği de bulaşık yıkayacak kişinin boyuna göre tespit edilir.

Bu ölçü dik duran insan dirseğinin yerden yüksekliğinden 10 cm eksiği kadardır.

Bu ölçü kadınlar için Eviye üst kenarının bitmiş döşemeden yüksekliğinin 80-90 cm olması
uygundur.

c. Yıkanma Teknesi (Banyo Küveti)

TS 544 Konutlarımızın banyo odalarında yıkanmak için kullandığımız tesisat

malzemeleridir.

1. Yıkanma teknesi

Dökme demir emaye veya saç emaye olarak yapılırlar. Tip olarak gömme veya
oturmalı olmak üzere iki sınıfa ayrılırlar.

Yıkama Teknelerinde de (küvet) bir boşaltma bir de taşma deliği bulunur, imalatta
boşaltma deliğine doğru bir eğim yapılır. (Teknenin ayak ucuna doğru) Bu eğim boşaltma
anında teknede su kalmamasını sağlar. Taşma deliği de küvetin ayak ucunda ve üst
noktasına yakın bir yerdedir. Teknelerin tabanları kaygan olduğu zaman yıkanan insanın
düşüp yaralanmasına neden olur. Bunu önlemek için teknelerin tabanına yıkananı rahatsız
etmeyecek setler yapılmalıdır.

Teknelerde birden fazla kişi sırayla yıkanacaksa ikinci kişi yıkanmaya başlamadan
önce tekne iyice yıkanıp temizlenmeli, hatta dezenfekte edilmesi yararlı olur.

Aksi halde sağlık amacıyla kullanılan tekneler sağlığı olumsuz etkileyen sonuçlar
doğurabilir. Bu nedenle ancak belirli kişilerin kullanabilmesi için konutlarda tercih
edilmelidir.

Kalabalık kişilerin yararlandığı hamam, kaplıca vb. yerlerde bu konuya çok dikkat
edilmelidir.

9
 Tekneler bir veya iki kenarından duvara dayalı olarak yerleştirilirler. Bazı
durumlarda da iki kısa bir uzun kenarı duvara dayalıdır. Tekne banyo odasına
yerleştirilirken, banyo alanının gereksiz daralmamasına ve tekne önünde yeterli kullanma
alanı kalmasına özen gösterilmelidir.

Banyo bataryası uzun kenarın birleştiği duvarda ise ayak ucuna 55 - 65 cm

mesafede olmalıdır. Batarya ayak ucuna konulursa da ortalı yerleştirilmelidir.

Tekneler banyo odasına demir mesnetlerle veya altına yapılacak kârgir ayaklarla
yerleştirilir.

2. Duş Tekneleri

Yıkanma amacıyla kullandığımız malzemeler olup dökme demir emaye, paslanmaz

saç ve TS 2750 de belirtilen özelliklerle de seramikten yapılırlar.

Daha az su tüketilmesi ve başlıktan basınçla fışkıran suyun vücudu dinlendirici

özelliklerinden dolayı birçok konutta küvete tercih edilmektedir.

TS 544 duş teknelerinin küçük (800 X 800 x 150 mm) ve büyük (900 X 900 x 150
mm) olmak üzere iki tipte belirlenmiştir. Küvetlerde olduğa gibi duş teknelerinin de
tabanına kaymayı .önlemek için setler yapılmalıdır. Yıkanma anında suyun çevreye
sıçramasını önlemek için teknenin etrafına kârgir, metal veya plastikten bir kabin yapılması
yararlı olur. Duş teknelerinin önünde de en az (800 x 500 mm) ölçülerinde bir kullanma
alanı gereklidir.

Duş tekneleri Temiz su tesisatına duş bataryaları veya ılıştırma (sıcak ve soğuksuyu
karıştıran) vanaları ile bağlanabilir. Küvet veya duş teknelerini inşaat ortamında monte
etmişsek teknelerin çizilip bozulmaması ve sifonlarının tıkanmaması için gerekli önlemler
alınmalıdır.

3. Bide

Vücudun belden aşağı kısmının yıkanması amacıyla kullanılan su akıtma yeridir.

Temizleme üzerine oturularak yapıldığından kolayca hareket edebilecek tarzda
yerleştirilmelidir. Bideler TS 2748'e göre Seramikten imal edilirler ve ölçüleri serbest
bırakılmıştır. Döşemeye monta işlemi alafranga hela taşlarına benzemektedir.

10
d. Sifonlar (TS 378)

Su akılına ve pissu tesisatlarından çıkan su ve diğer artıkları taşıyan pis ve kirli su

borularında sağlığa zararlı pis kokulu gazlar vardır.

1. Sifon

Bu gazlarının yaşadığımız ortamlara yayılmaması için su akılma yerlerinin pis ve

kirli su borularına birleştiği yerlere sifon konulur.

Alafranga hela taşlarında olduğu gibi bazı su akıtma yerleri de kendinden sifonlu
yapılırlar. Pis kokulan önleyen sifon içerisindeki su perdesidir.

Sifonlar kullanıldığı su akıtma ünitesinin özelliğine uygun olarak değişik mal-

zemelerden ve değişik büyüklüklerde yapılırlar. Genelde sifon malzemesi kurşun, pirinç
bakır, plastik, Pik ve fayanstır. Sifonlar biçimlerine göre iki grupta incelenir.

Borulu sifonlar ve Şişe tipi sifonlardır.

İyi Bir Sifonun Taşıması Gereken Özellikleri:

1. Pissu hatlarındaki gaz ve kokuların binaya geçmesini önlemeli.

2. Pissu ve diğer artıkların pissu tesisatına kolayca geçişini sağlamalı.
3. İçinde kir toplayacak köşeler olmamalı.
4. İçindeki su pis gazların geçişini önleyecek yükseklikte olmalı.
5. Gerektiği zaman içi temizlenebilmeli.
6. Pissu borusu tarafında çürüyebilecek conta salmastra gibi gereçler bulunmamalı.
7. Görünüşü iyi olmalı.

Su akıtma yerlerine ayrı ayrı sifonlar konulmalıdır. Yalnız insan dışkısı akmayan su
akıtma yerlerinin birkaçına birden ortak sifon konulabilir. Çift gözlü eviyeler, çamaşır ve
mutfak tekneleri ve tek sifon konulabilir. Sifon çapı 32 mm'den aşağı olmamalı ve su
akıtma yeri ile sifon arasındaki uzaklık da 75 cm'den fazla olmamalıdır.

2. Süzgeçler (Özel Sifonlar) TS 3276 - 327

Zemin sularını pissu tesisatına akıtan, suya karışmış olan yağ benzin gibi hafif
sıvaları sudan ayırmağa yarayan sifonlardır. Yine diğer sifonlarda olduğu gibi pissu
kolonlarındaki kokuların bina içine yayılmasını önlerler.

TS 327'deki süzgeç tipleri şunlardır.

11
 e - Döşeme Süzgeci
b - Bodrum Süzgeci
c - Yer Süzgeci
d - Banyo Süzgeci

Süzgeçler Pik, Plastik, Kromajlı Çelik malzemelerden yapılırlar. Avlu ve bah-

çelerdeki yağış sularım yağış suyu tesisatı veya pissu tesisatlarına birleştirmek için kârgir
süzgeçler yapılır.

3. Yağ Ayırıcıları

Mutfak kirli sularında bulunan yağlar suyun soğuması ile donarak boruların iç
yüzeylerine yapışır. Kirli suda bulunan kıl, iplik ve bitkisel artıklar da bu yağlara yapışarak
boruları tıkayacak bir katman oluşturur. Ayrıca bahsedilen artık yağlar zamanla insanı
rahatsız edici kokular oluşturur. Yine bu yağlar süzme çukurlarındaki gözenekleri de
tıkayarak işlenmez hale getirir.

Bu sakıncaları önlemek için yağ ayırıcıları kullanılmalıdır.

Benzin Ayırıcısı : Garajlar, oto tamirhaneleri, Benzin istasyonları ve kuru te-

mizleme atölyelerindeki yanıcı maddeleri kirli sulara karışıp şehir kanalizasyonuna
karışırsa, kanalizasyon içinde buharlaşarak yanma ve patlamalara neden olabilir. Ayrıca
kirli sulara karışan makina yağları da borular içerisine yapışarak tıkanmasına neden olur.
Bu nedenle bahsedilen ünitelerin kirli su devrelerinde benzin ayırıcıları konulmalıdır.

İÇİNDEKİLER

BİNALARDA PİS VE KIRLI SU TESİSATI......................................................1

Pissu tesisatının kısımları......................................................................................1
a. Dış Pissu Tesisatı...............................................................................................1
b. İç Pissu Tesisatı................................................................................................2
Yağış Suyu Tesisatı...............................................................................................3
ÇELİK BORU BİRLEŞTİRME PARÇALARI (FİTTİNGSLER)........................3
a. Manşon...............................................................................................................3
12
b - Dirsek...............................................................................................................4
c - Nipel.................................................................................................................4
d - (TE)..................................................................................................................4
e - İstavroz.............................................................................................................4
f - Rekor.................................................................................................................5
g - Körtapa.............................................................................................................5
h - Kontra Somun...................................................................................................5
Redüksiyon............................................................................................................6
Büyük Çaplı Boruların Birleştirilmesi...................................................................6
Çelik boruların soğuk olarak bükülmesi................................................................6
SU AKITMA ELEMANLARI..............................................................................7
Lavabolar, Eviyeler, Yıkanma Tekneleri-Sifonlar Su Akıtma Yeri Aksesuarları.7
a. LAVABOLAR (TS 605)...................................................................................7
1. Lavabo Çeşitleri.................................................................................................7
2. Lavaboların Montajı..........................................................................................8
b. Eviye (Bulaşık Teknesi) (TS 698)....................................................................8
c. Yıkanma Teknesi (Banyo Küveti).....................................................................9
1. Yıkanma teknesi................................................................................................9
2. Duş Tekneleri...................................................................................................10
3. Bide..................................................................................................................11
d. Sifonlar (TS 378).............................................................................................11
1. Sifon.................................................................................................................11
2. Süzgeçler (Özel Sifonlar) TS 3276 - 327........................................................12
3. Yağ Ayırıcıları.................................................................................................12

WwW.TeGiM.CoM

13