‫
‬

‫‪-----------------------------------------------------------‬‬
‫ﺷﻜﺴﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ‬
‫ﺑﺎرز ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ دوﺳﺘﻲ و ارﺗﺒﺎط‬

‫‪·HovQ » ·HoTij‬‬
‫***************‪****************-----------------------------------------------------------‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬
‫ﺷﻴﻮع دوﺳﺘﻲ ﻫﺎ و ﺗﻌﻠﻘﺎت ﺧﺎﻃﺮ ﺧﺎرج از ﭼﻬﺎر ﭼﻮب اﺧﻼق‪ ،‬و ﺑﻴﺮون از ﻣﺪار آﮔـﺎﻫﻲ واﻟـﺪﻳﻦ در ﺑﻴـﺮون از ﻣـﺪار‬
‫آﮔﺎﻫﻲ واﻟﺪﻳﻦ در ﺑﻴﻦ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮاﻧﺠﺎﻣﻲ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺮﻣﺖ ﺷﻜﻦ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺎﻳﻨﺪه و ﺗﺎﺳﻒ ﺑﺎر‪ ،‬ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻫﺎﻳﻲ را‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ي رو ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورده و ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺟﺒﺎت اﺳﺘﺮس‪ ،‬ﺗﻨﻴﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺳـﺮدرﮔﻤﻲ و ﻧـﺎﺗﻮاﻧﻲ‬
‫در ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز زﻧﺪﮔﻲ)ﺑﺨﺼﻮص ﻛﺴﺐ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ( را ﺑﺮاي ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن )دﺧﺘﺮ‬
‫‪ ..‬ﭘﺴﺮ ( ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪات و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎي ﺣﻀﻮري و ﻣﻜﺎﺗﺒﺎت داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑـﺎ واﺣـﺪﻫﺎي‬
‫ﻣﺸﺎوره اي ﻣﺪارس‪ ،‬ﺣﺎﻛﻲ از اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮاﻳﺶ و دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑـﺮاي ﻧﻮﺟﻮاﻧـﺎن‬
‫در ﺑﻴﻦ ﻫﻤﺴﺎﻻﻧﺸﺎن ﻳﻚ ارزش و ﻫﻨﺠﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ اوﻟﻴـﻪ آﻧﻬـﺎ ﺗﻤـﺎﻳﻠﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺗﺒﻌﺎت آﺳﻴﺐ زا و ﻋﻮاﻗﺐ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ اﺗﺨﺎذ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ و اﻧﺘﺨﺎب رﻓﺘﺎر ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ آن را از ﺧـﻮد ﻧﺸـﺎن‬
‫ﻧﻤﻴﺪﻫﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﺳﺎده اﻧﺪﻳﺸﻲ ﻛﺮده و ﻣﺘﻀﺮر ﺷﺪه اﻧﺪ و ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﺤﻤﻞ اﺿﻄﺮاب و ﺑﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻧﺪاﻣﺖ و ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺟﺒﺮان ﻣﺎه ﻫﺎ و ﺣﺘﻲ ﺳـﺎﻟﻬﺎي ﺣﻴـﺎﺗﻲ و ﮔﺮاﻧﻘـﺪر از‬
‫دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﻮاﻧﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻦ ﻣﻌﻀﻞ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻋﻮاﻃﻒ رﺷﺪ ﻧﺎﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺗﺎﺛﻴﺮ آن در ﻳﺎدﮔﻴﺮي‪:‬‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﻲ ﻋﺸﻖ ﻫﺎي اﻓﻼﻃﻮﻧﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻮاﻃﻒ رﺷﺪ ﻧﺎﻳﺎﻓﺘﻪ )ﻧﺎرس( ﺗﺠﺎرب ﻣﺤﺪود و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ ﻛـﻪ از آن‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻋﺸﻖ ﭘﺎك« ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎن اﺑﺘﻜﺎر ﻋﻤﻞ و ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﺮ دﺧﺘﺮان و ﭘﺴـﺮان را ﻣﺘـﺎﺛﺮ ﻣﻴﺴـﺎزد ﻛـﻪ از‬
‫ﺣﻀﻮر و درﮔﻴﺮي ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﺤﺮوم ﻣﻴﻤﺎﻧﻨﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ اﻳـﻦ ﻣﺤﺮوﻣﻴـﺖ آﻣـﺎدﮔﻲ آﻧﻬـﺎ را ﺑـﺮاي‬
‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎي روان ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺣﺎﻓﻈﻪ دراز ﻣﺪت ﻣﺨﺰن داﺋﻤﻲ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ﻛـﻪ اﻧﺒﺎﺷـﺘﻪ از ﻃﺮﺣـﻮاره ﻫـﺎ و‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻬﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻧﻮاع داﻧﺶ ﺑﺸﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﺘﻮاي اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ را داﻧﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻗﺒﻠـﻲ و‬
‫داﻧﺶ ﭘﺎﻳﻪ اي اﻓﺮاد ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﻲ از ﺳﺎﻟﻬﺎي اوﻟﻴﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﮕﺎﻫﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺘﻮا و ﺳﺎزﻣﺎن ﻃﺮﺣﻮاره ﻫﺎ ﻫﻢ در ﻣﻴﺎن اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻧﻔﺮ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻴﺰان درك داﻧﺶ آﻣﻮزان از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت درﺳﻲ ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدي ﺑﻪ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﻫـﺎي ﻗﺒﻠـﻲ اﻳﺸـﺎن ﺑﺴـﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ادراك‪،‬‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﻣﺤﺮك ﺑﺮاي داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﻌﻨﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﻳـﺪ ﺑـﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺒﻠﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮ ﻗﺪر ﻣﺤﺘﻮاي ﺳﺎﺧﺘﻬﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﻓﺮاد ﻏﻨﻲ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﻌﻨﻲ داﻧﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻗﺒﻠـﻲ اﻳﺸـﺎن ﺑﻴﺸـﺘﺮ و اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﻴﭙﺬﻳﺮد و ﻣﻌﻨﺎ داري ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬ﭘﺲ داﻧﺶ و اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﻳـﺪ زﻣـﺎﻧﻲ ﺧﻴﻠـﻲ ﺳـﺎده آﻣﻮﺧﺘـﻪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺑﺎ ﺛﺒﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻛﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮﻧﺪه از ﭘﻴﺶ در ذﻫﻦ ﺧﻮد دارد‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻦ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺪون ادراك ﻣﺤﻘﻖ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ درﻛﻲ ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻤﻲ آﻳﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻃﻼﻋﺎت درﻳﺎﻓﺘﻲ ﻣﻌﻨﺎ ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﻨﺪ و در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ داﻧﺶ و آﻣﻮﺧﺘﻪ ﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ ﻓﺮد ﻛﻠﻤﻪ ي ﻛﻠﻴﺪي ﻣﻌﻨﺎ داري اﺳﺖ و ﭘﺎﻳﻪ ي ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ او‬
‫را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ و ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻫﺮ ﻓﺮاﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ در ﺟﻬﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻏﻨـﻲ ﺗـﺮ ﺳـﺎﺧﺘﻦ‬
‫داﻧﺶ ﭘﺎﻳﻪ اي ﺧﻮد در ﻣﻮرد ﺗﻤﺎﻣﻲ دروس و ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎدار ﺗﻼش ﻛﻨﺪ و ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫داﺷﺘﻦ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪي ﺑﺎﻻ ﺷﻔﺎف و ﻧﻴﺰ ﻓﻜﺮي ﻓﻌﺎل و ﺗﻤﺮﻛﺰي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣﻴﺮﺳـﺪ‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻞ ﻛﻨﻨﺪه ي ﺣﻮاس داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﻮﺟﻮان‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎي ﻋﺎﻃﻔﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ‬
‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ و ﻣﻨﻄﻘﻲ در ﻣﻮرد ﺗﺒﻌﺎت آﺳﻴﺐ زاي واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﻋﺎﻃﻔﻲ و‬
‫ﺗﻌﻠﻘﺎت ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﻫﻤﺠﻨﺲ دراﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺣﺴﺎس و ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز زﻧﺪﮔﻲ ﺧـﻮد ﺗﻌﻤـﻖ و ﺗﺎﻣـﻞ ﻛﻨـﺪ و ﺳـﺎده‬
‫اﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﻃﻼﻳﻲ و ﺣﻴﺎﺗﻲ اﻳﻦ دوره ﻓﻌﺎل و ﺳﺮﺷﺎر از اﻧﺮژي را ﻫﺪر ﻧﺪﻫﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﺒﺮان آن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻞ و‬
‫ﮔﺎه اﻣﻜﺎن ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ درﮔﻴﺮ ﺷﺪن ﻧﻮﺟﻮان در اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ و داﻣﻦ زدن او ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻮاﻃﻒ‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻓﻠﺞ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﻤﺎم ﺟﻮاﻧﺐ زﻧﺪﮔﻲ وي را ﺗﺤﺖ ﺷﻌﺎع ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﻴﺪﻫﺪ اﻧﺮژي زﻳﺎدي از او ﻣﻴﮕﻴـﺮد و اﻓﻜـﺎر و‬
‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻫﺎﻳﺶ را ﭼﻨﺎن ﻣﺘﺎﺛﺮ ﻣﻴﺴﺎزد ﻛﻪ او دﻳﮕﺮ ﻗﺎدر ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﭘﺮدازش ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﺑﭙﺮدازد ﻛﻪ از اوﻟﻮﻳﺖ و‬
‫اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﺟﺮﺋﺖ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻧﻮﺟﻮان ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي دﭼﺎر رﻛﻮد ذﻫﻨـﻲ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 10‬دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ي ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻳﺎ ﺣﻀﻮري ﺑﺎ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻘﻴﻪ ﺳﺎﻋﺎت ارزﺷـﻤﻨﺪ روزاﻧـﻪ‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﭘﺮدازش و ﻣﺮور و ﺗﻜﺮار ﺟﻤﻼت و ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ ﻛﻪ در آن ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎه ادا ﺷﺪه اﺳﺖ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻴﺪﻫـﺪ و اﻳـﻦ‬
‫ﻫﻤﺎن ﻗﻔﻞ ﺷﺪن ذﻫﻦ و ﺗﻤﺮﻛﺰ اﻓﻜﺎر و ﺣﻮاس ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ و زودﮔﺬر اﺳﺖ و ﺑﺮ ﭘﺎﻳـﻪ ﻋﻘﻠـﻲ و‬
‫اﺧﻼﻗﻲ اﺳﺘﻮار ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻧﻮﺟﻮان در ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺳﺎﺳﻲ و ﺣﻴﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﻓـﻖ ﺗﺤﺼـﻴﻠﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و ‪...‬‬
‫ﻗﺪرت ﻋﻤﻞ وي را در رﻗﻢ زدن آﻳﻨﺪه ي ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ـ ﺷﻐﻠﻲ درﺧﺸﺎن و درﺧﻮر ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻫـﺎي ذاﺗـﻲ‬
‫اش ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﭼﻨﺪ دوره )ﺗﺮم ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ( درﮔﻴﺮي در اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺤﺘﻮا و ﺳﺎزﻣﺎن ﻳـﺎﻓﺘﮕﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻬﺎي ﺷـﻨﺎﺧﺘﻲ‬
‫ﻧﻮﺟﻮان در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت درﺳﻲ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻴﺮود و وي آﻣﺎدﮔﻲ ﻻزم ﺑـﺮاي ﻳـﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻄﺎﻟـﺐ ﺟﺪﻳـﺪ را از‬
‫دﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن دﭼﺎر اﻓﺖ و ﺷﻜﺴﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺷﺪه از ﻛﺴﺐ ﺗﺠﺮﺑﻪ ي ﻣﻮﻓـﻖ در ﺗﺤﺼـﻴﻞ‬
‫ﻋﺎﺟﺰ ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ او در ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻼش و ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ ﺿﻌﻒ داﻧﺶ ﭘﺎﻳﻪ اي ﻋﺪم ﺑﻬﺮه ﻣﻨـﺪي او از‬
‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻫﺎي ﻛﻼﻣﻲ و رﻓﺘﺎري ﻣﻌﻠﻢ و ﻣﺪرﺳﻪ و ﺳﺮزﻧﺶ و ﺗﺤﻘﻴﺮ واﻟﺪﻳﻦ و ‪ ...‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ و ﻋﺰت ﻧﻔﺲ‬
‫وي را ﺧﺪﺷﻪ دار ﻣﻴﺴﺎزد و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻨﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ او ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ از رﺷﺪ اﺧﻼﻗﻲ و ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ رﺿﺎﻳﺖ‬
‫دﻫﺪ‪ .‬زﻳﺮا در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ او دﻳﮕﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد در ذﻫﻦ ﻧﺪارد و اﻳﻦ زﻧﮓ ﺧﻄﺮي اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ و ﺟﺎﻣﻌـﻪ رو‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺎ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎي آن ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻴﺮود ﻓﻜﺮ و ﻋﻤﻠﺸﺎن در اﻳﻦ دﻧﻴـﺎي ﻣﺘﺤـﻮل و ﻣﺘﻐﻴـﺮ‪،‬‬
‫آﻳﻨﺪه ﺳﺎز اﻳﻦ ﻣﺮز و ﺑﻮم ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﺪارج ﻋﺎﻟﻲ ﻋﻠﻤﻲ و اﺧﻼﻗﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ زاﻳﻞ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ داﻣﻨﻪ ي ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮي و آﺳـﻴﺐ ﭘـﺬﻳﺮي رواﺑـﻂ ﻏﻴـﺮ‬
‫اﺧﻼﻗﻲ و ﻛﻮﭼﻪ و ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻧﺴﻞ ﻧﻮﺟﻮان )ﺑﺨﺼﻮص دﺧﺘﺮان( ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ رواﺑﻂ ﺑﻴﺸﺘﺮ از‬
‫ﭘﺴﺮان ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ رواﻧﻲ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ و ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ دﺧﺘﺮان را ﻣﻨﺰول ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻮﺛﺮي ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻠﻞ راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ در داﻧﺶ آﻣـﻮزان دوره راﻫﻨﻤـﺎﻳﻲ« ﻧﺸـﺎن داده‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺧﻮد راﺑﻄﻪ دارﻧﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ﺳﺎﻳﺮ داﻧﺶ آﻣﻮزان اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﭘﮋوﻫﺸﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻠﻞ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﮔﺮاﻳﺶ و ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻏﻴﺮ ﻫﻤﺠﻨﺲ از دﻳﺪﮔﺎه داﻧـﺶ آﻣـﻮزان‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ« ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ :‬اﻟﻒ( ﺣﺪود ‪ %45‬ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨـﺪﮔﺎن داراي راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ ﻏﻴـﺮ‬
‫ﻫﻤﺠﻨﺲ ﺑﻮده اﻧﺪ‪ .‬ب( ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﮔﺮاﻳﺶ و اﻳﺠﺎد راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻏﻴﺮ ﻫﻤﺠـﻨﺲ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ :‬ﻋـﺪم ﭘﺎﻳﺒﻨـﺪي‬
‫ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻳﻞ اﻋﺘﻘﺎدي ﺗﻤﺎﺷﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺧﺎرﺟﻲ و ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي وﻳﺪﺋﻮﻳﻲ‪ ،‬ﻛﻤﺒﻮد ﺗﻮﺟﻪ و ﻋﺪم ﻣﺤﺒـﺖ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﻨﻨﺪه ي اﻓﺮاد ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ .‬ج( ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺗﻠﻔﻨﻲ و ﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕـﺎري‪ ،‬ﻣﺘـﺪاوﻟﺘﺮﻳﻦ روش و‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎﻧﻪ و ﻣﺪرﺳﻪ و ﻛﻮﭼﻪ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻏﻴﺮ ﻫﻤﺠﻨﺲ اﺳﺖ‪ .‬د( ﺑﻴﺸﺘﺮ داﻧﺶ‬
‫آﻣﻮزان از اﻓﺸﺎ ﺷﺪن رواﺑﻄﺸﺎن ﺑﺎ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺧـﺎﻧﻮاده و اﺣﺘﻤـﺎل از دﺳـﺖ دادن ﺷـﺎﻧﺲ ازدواج‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﮕﺮان اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎي ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ ﻣﺨـﺎﻟﻒ ﺑـﺮ ﺷﻜﺴـﺖ‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزان دﺧﺘﺮ ﭘﺎﻳﻪ اول دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن« ﺣﺎﻛﻲ از اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﻤـﺮات ‪ 30‬زوج در دو ﮔـﺮوه‬
‫آزﻣﻮدﻧﻲ )‪ :1‬ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎي ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﻧـﺪ‪ :2 .‬ﮔﺮوﻫـﻲ ﻛـﻪ ﺑﻌـﺪ از‬
‫اﻣﺘﺤﺎﻧﺎت ﺧﺮداد ﭘﺎﻳﻪ ﺳﻮم راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻳﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ( ﻫﻤﺘﺮاز از ﻧﻈﺮ ﻫﻮﺷﺒﻬﺮ و ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه در‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﺎي ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﺑﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس روش آﻣﺎري ‪) T –TEST‬اﻟﺒﺘﻪ ‪ T‬ﻫﻤﺒﺴﺘﻪ ﻫﺴـﺖ(‬
‫س ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎ داري وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ي ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫ي ﻓﻮق ﻗﺒﻞ از ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ )ﭘﺎﻳﻪ ي ﺳﻮم راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ( ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻟﻜﻦ ﺑﻌﺪ از ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻐﻴـﺮ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ )ﭘﺎﻳﻪ اول دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن( ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻬﺎي آزﻣﻮدﻧﻲ ﺗﻔﺎوت ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨـﺪه ي »ﺗـﺎﺛﻴﺮ‬
‫ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎي ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ« ﺑﺮ ﺷﻜﺴﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزان و ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﺳﻴﺒﻬﺎي ارزﺷﻲ و اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﺛﺮ ﮔﺬار در روﻧﺪ ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼـﻴﻠﻲ داﻧـﺶ آﻣـﻮزان ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺼﻮص در آﺳﺘﺎﻧﻪ دوره ﺟﻮاﻧﻲ ﻣﻘﻮﻟﻪ ي ارزﺷﻤﻨﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﻌﻀﻲ از ﺧﻄﻮط ﻗﺮﻣﺰ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﺎﻳﺴـﺘﻪ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺮا ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ وﺟﻮد رواﺑﻂ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ و آﺷﻜﺎر ﺑﻴﻦ دﺧﺘـﺮان و ﭘﺴـﺮان ﻗﺒـﻞ از‬
‫ﺳﻨﻴﻦ ازدواج از ﻃﺮف اوﻟﻴﺎ و ﻣﺮﺑﻴﺎن و ﻫﻤﻪ ي دﺳﺖ اﻧﺪرﻛﺎران ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﺮﺑﻴﺖ اﻣﺮي دﺷﻮار اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻴﺪ اﺳـﺖ ﻳﺎﻓﺘـﻪ‬
‫ﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه درﺑﺎره اﻳﻦ ﻣﻌﻀﻞ‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰه اي ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي آﮔﺎه ﺳﺎزي ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ‪ ،‬دﺳﺖ اﻧﺪرﻛﺎران ﺗﻌﻠﻴﻢ‬
‫و ﺗﺮﺑﻴﺖ و دوﻟﺖ ﻣﺮدان‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻛﺮدن ﻣﺸﻜﻞ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺪاﻳﺖ و ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﺴﻞ ﺟﻮان ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﻮﺿﻮح آﺳـﻴﺐ‬
‫رواﻧﻲ ﻋﺎﻃﻔﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ و ‪ ...‬ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را از ﻧﺰدﻳﻚ ﻟﻤﺲ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي اﺗﺨﺎذ ﺗﺪاﺑﻴﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ي ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺎ اﻳـﻦ واﻗﻌﻴـﺖ‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ‪ ،‬رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﻤﻌﻲ‪ ،‬واﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس و ‪ ...‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ رﻋﺎﻳﺖ ﻣـﻮارد‬
‫ذﻳﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺟﺒﺎت ﻛﺎﻫﺶ ﺷﻜﺴﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزان را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -1‬آﺷﻨﺎﻳﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻳﺎدﮔﻴﺮي‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﺮورش ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﻣﻬﺎرت در ﻛﺎرﻛﺮد ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺮداري و ﺗﻠﺨـﻴﺺ ﻣﻄﺎﻟـﺐ و ﻛـﺎرﻛﺮد‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﺳﻮال‪.‬‬
‫‪ -3‬ﭘﺮورش ﻓﺮاﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي روش ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻲ ﻓﺮاﺣﺎﻓﻈﻪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﻮاع ﻳﺎدﻳﺎرﻫﺎ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﺣﻤﺎﻳﺖ دﺑﻴﺮان در زﻣﻴﻨﻪ ي ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي روﺷﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ و اﺛﺮ ﺑﺨﺶ در ﺗﺪرﻳﺲ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﻣـﻮﺛﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠـﻪ روش‬
‫‪.PQ4R‬‬
‫‪ -6‬ﺗﺸﻮﻳﻖ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺮاي ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻓﻨﻮن و ﺷﮕﺮدﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪن ﻋﻮاﻣﻞ آﺳﻴﺐ زاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان‪.‬‬
‫‪ -8‬ﭘﺮورش ﻣﻬﺎرت داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪.‬‬
‫‪ -9‬آﺷﻨﺎ ﻛﺮدن داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﻓﻨﻮن اﻣﺘﺤﺎن دادن‪.‬‬
‫‪ -10‬ﺗﺸﻮﻳﻖ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ ﻛﺴﺐ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻜﺮار اﻳﻦ رﻓﺘﺎر و ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ و ﻋﺰت‬
‫در آﻧﻬﺎ‪) .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اي در ذﻫﻦ داﻧﺶ آﻣﻮز از ﺧﻮد ﻣﻲ ﺷﻮد‪(.‬‬
‫‪ -11‬آﻣﻮزش ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از ﻟﺬاﻳﺬ آﻧﻲ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ارﺿﺎي ﻧﻴﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑـﻪ ﻣـﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻬﺮه وري ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮ در آﻳﻨﺪه ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان‪) .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از ﺗﻤﺎﺷﺎي ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖ در ﻳﻚ‬
‫ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻌﻨﺎدار و ﻣﻮﺛﺮ(‪.‬‬
‫‪ -12‬دادن اﻃﻼﻋﺎت و آﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﺒﻌﺎت آﺳﻴﺐ زاي ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎي ﻋﺎﻃﻔﻲ و ﺗﻌﻠﻘﺎت ﺧﺎﻃﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ‪) .‬آﮔﺎه ﺳﺎﺧﺘﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﺑﺮ روﻧﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼـﻴﻠﻲ‬
‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن اﺳﺖ‪(.‬‬
‫‪ -13‬ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺎراﻣﺘﺮ اﺿﻄﺮاب ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬و ﺗﺒﻊ آن اﺿﻄﺮاب اﻣﺘﺤﺎن در داﻧﺶ آﻣﻮزان‪) .‬زﻳﺮا داﺷـﺘﻦ اﻓﻜـﺎر و ﺗﺼـﻮرات‬
‫اﺿﻄﺮاﺑﻲ ﻳﺎ اﺣﺴﺎﺳﺎت و واﻛﻨﺶ ﻫﺎي اﺿﻄﺮاﺑﻲ‪ ,‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزان را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻴﺪﻫﺪ‪(.‬‬

‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ واﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﺮوز ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻧﺎﮔﻮار در زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻮﺟﻮان‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‪ ،‬ﭼﻮن واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑـﻪ ﺟـﻨﺲ ﻣﺨـﺎﻟﻒ و ﺑﺮﻗـﺮاري راﺑﻄـﻪ‬
‫ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻤﺮﻛﺰ و ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي ﺑﻬﻴﻨﻪ از وﻗﺖ و اﻧﺮژي و دﻗﺖ و ﺗﻮﺟﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز را ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع ﻗـﺮار ﻣﻴﺪﻫـﺪ و‬
‫ﻣﻮﺟﺒﺎت ﺷﻜﺴﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ وي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻴﺴﺎزد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ واﻟﺪﻳﻦ در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻋﻨﺎﻳﺖ و ﻧﻈﺎرت ﺳـﺎزﻧﺪه را‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻠﻮغ ﺑﺮاي ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻣﺒﻬﻢ و ﻣﺮﻣﻮز اﺳﺖ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮداﺷﺖ ﻏﻠﻂ ﻳﺎ اﻃـﻼع رﺳـﺎﻧﻲ ﻧـﺎﻗﺺ و‬
‫ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺮاي آﻧﺎن زﻳﺎن ﺑﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬دادن آﮔﺎﻫﻲ و ﺷﻨﺎﺧﺖ و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺮاي ﻣﻤﺎﻧﻌـﺖ از‬
‫ﺗﻮﺳﻞ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﻴﺮ ﻣﻮﺛﻖ و اﻧﺤﺮاﻓﻲ اﻣﺮي ﺿﺮوري و ﻻزﻣﻪ رﺷﺪ ﺳﺎﻟﻢ ﺷﺨﺼﻴﺖ آﻧﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺴﻠﻢ اوﻟﻴﺎ و ﻣﺮﺑﻴﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﺎرت ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ارﺿﺎي ﻧﻴﺎزﻫﺎ )ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از ﻟﺬاﻳـﺬ آﻧـﻲ(‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺑﻬﺮه وري ﻛﺎﻣﻠﺘﺮ در آﻳﻨﺪه را ﺑﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺤﺪود و از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻧﺎرس اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻣﻮزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻻزم اﺳﺖ اوﻟﻴﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎرت اﻣﺘﻨﺎع )ﻣﻬﺎرت ﻧﻪ ﮔﻔﺘﻦ( ﻳﻌﻨﻲ رد ﻛﺮدن ﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ ي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻳﻚ دوﺳﺘﻲ و دﻋـﻮت را‬
‫ﺑﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺧﻮد ﺑﻴﺎﻣﻮزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ اوﻟﻴﺎي ﺑﺰرﮔﻮار ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻧﻴـﺎي آﻧﻬـﺎ ﻧﺰدﻳـﻚ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﺰرگ ﻣﻨﺸﻲ و ﮔﺬﺷﺖ ﺗﻮام ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻫﻲ از ﺟﺎﻧﺐ واﻟـﺪﻳﻦ‪ ،‬ﻓﺮﺻـﺖ ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ ﺑـﺮاي ﺑـﺎزﻧﮕﺮي ﻧﻮﺟﻮاﻧـﺎن در‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺳﻨﺠﻴﺪه و ﺟﺒﺮان اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻛﻨﺘﺮل ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﺮ رﻓﺖ و آﻣﺪﻫﺎ و ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺧﺎرج از ﭼﻬﺎر ﭼﻮب اﺧﻼﻗﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧـﺎن‪ ،‬اﻣـﺮي‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻀﺎﻋﺖ ﻋﻠﻤﻲ و ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﻛﻼﻣﻲ ﺑﺮاي ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬاري ﺑﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب داﻧﺶ آﻣﻮزان‪ ،‬ﻻزﻣﻪ اﻣـﺮ‬
‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ و ﻣﺸﺎوره اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرآﻣﺪي و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي در ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزان و ﺑﺮﻗﺮاري‬
‫ارﺗﺒﺎط ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ اﻣﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و اﺛﺮ ﺑﺨﺶ در ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺷﻐﻠﻲ ﺧﻮد ﺗﻠﻘﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس ﺑﻪ ﺟﺪﻳﺖ و دﻟﺴﻮزي‪ ،‬ﺑﺮاي و ﻫﺪاﻳﺖ اﻳﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان اﺛﺮ ﺑﺨﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺟﻠﺐ اﻋﺘﻤﺎد داﻧﺶ آﻣﻮزان‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس و رازداري و ﻫﻤﺪﻟﻲ و ﻋﺬرﭘـﺬﻳﺮي ﺑﺰرﮔﻮاراﻧـﻪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ و وﺳﻌﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ داﻣﻨﻪ ﻣﺮاﺟﻌﺎت داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ اﺗﺎق‬
‫ﻣﺸﺎوره ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻫﻤﻮاره ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺎوران و ﻣﺮﺑﻴﺎن ﻣﺮاﻛﺰ آﻣﻮزﺷﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ آن اﺳﺖ ﻛﻪ دﺧﺘﺮان ﻧﻮﺟﻮان ﺑﻪ ارج ﮔﺬاري ﺑﺮ ﻛﺮاﻣﺖ و ﺷﺮاﻓﺖ ﺧﻮد و ﺑﺮﺧـﻮرداري از ﻣﻮﺿـﻊ‬
‫ﻧﻈﺎرت دروﻧﻲ‪ ،‬ﺗﺮﻏﻴﺐ و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﺸﻜﻞ دار‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎدﮔﻲ ﻫﺎي درﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻫـﺎي‬
‫دﺑﻴﺮان و ﻣﺸﺎور ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺴﺐ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ و ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔـﺲ و ﻋـﺰت ﻧﻔـﺲ ﺧـﻮد‪،‬‬
‫ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﺑﺮداﺷﺖ درﺳﺖ از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪي آﻧﻬـﺎ‬
 ‫را ﺑﺮاي ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺷﻤﺮدن ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﻃﻼﻳﻲ زﻧﺪﮔﻲ و ﺗﻀﻤﻴﻦ آﻳﻨﺪه ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ـ ﺷﻐﻠﻲ درﺧﺸﺎن ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورد‪.‬‬

‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺰاران‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰان‪ ،‬ﻧﻬﺎد ﻫﺎي ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ و رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﻤﻌﻲ‪:‬‬
‫‪ -1‬در وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺿﺮورت و ﻟﺰوم ﺗﺤﻜﻴﻢ ﺑﻨﻴﺎن اﻋﺘﻘﺎدي و اﺧﻼﻗﻲ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن از ﻃﺮﻳﻖ آﻣﻮزش ﻫـﺎي‬
‫رﺳﻤﻲ اﺣﺴﺎس ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺮون ﻣﺮزي و ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺟﺰ ﻗﻮي ﺗـﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣـﻮﺛﺮ در ﮔـﺮاﻳﺶ و‬
‫ارﺗﺒﺎط دﺧﺘﺮان و ﭘﺴﺮان ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﺑﺎ اراﺋﻪ ي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﭘﺮ ﻣﺤﺘﻮا‪ ،‬ﺿﻤﻦ ﻏﻨﻲ ﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ اوﻗﺎت‬
‫ﻓﺮاﻏﺖ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ اﻋﺘﻘﺎدات دﻳﻨﻲ و ارزﺷﻬﺎي ﻣﻠﻲ ﺑﭙﺮدازﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺪﻳﻬﻲ اﺳـﺖ آﻣـﻮزش و‬
‫ﭘﺮورش ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻏﻨﻲ ﺗﺮ اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﭙﺮدازد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ از ﺟﺎذﺑﻪ ي ﻣﺤﺒﺖ ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ دﻟﻬﺎي ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ دﺳﺖ آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷـﻮد‪ ،‬زﻳـﺮا‬
‫ﺟﺪاﻳﻲ دﺳﺖ اﻳﺸﺎن از داﻣﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻫﺎف زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﻓﺠﺎﻳﻊ و ﺑﺤﺮان ﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه ي ﺧﺎﻧﻮاده در اراﻳﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻴﮕﺮدد ﻛـﻪ ﻛﻼﺳـﻬﺎي آﻣﻮزﺷـﻲ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮاي اوﻟﻴﺎ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺳﻄﻮح ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻨﻈﻢ ﺗﺪوﻳﻦ و ﺑﺮﮔﺰار ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -5‬آﻣﻮزش اﺧﻼق ﺟﻨﺴﻲ در ﺳﻄﺢ ﻣﺪارس راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ و ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ارزﺷـﻬﺎي اﻋﺘﻘـﺎدي‪ ،‬اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﺸﻮر ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت وﻳﮋه در ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎ و رواﺑﻂ ﺑـﻴﻦ ﭘﺴـﺮان و دﺧﺘـﺮان‬
‫ﻧﻮﺟﻮان در ﺳﻨﻴﻦ ﻗﺒﻞ از ازدواج اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬