‫ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي درﺑﺎره ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬

‫وﻳﻠﻴﺎم ﺑﻲ‪ .‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ؛ ﻛﺎرﻣﻦ ام‪ .‬ﻟﻲ؛ ﺗﺴﻮﻛﺎﺳﺎ ﻧﻴﺸﻴﺪا‪ ،‬ﻧﺎﺋﻮﺗﻮ اوﮔﺎوا‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ دﻛﺘﺮﭘﻴﺮوز اﻳﺰدي‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي درﺑﺎره ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬ﻃﻲ ‪20‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎي ﻋﻈﻴﻤﻲ ﻧﺎﺋﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ دو ﺗﻦ از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن )ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻧﻴﺸﻴﺪا( رﺳﺎﻟﻪ دﻛﺘﺮي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪاي‬
‫درﺑﺎره ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ 1.‬ﺗﻼﺷﻬﺎي اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاي ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي درﺑﺎره ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻴﺎن اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوت در ﺟﻠﺪ ﻧﺨﺴﺖ »ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ« ﻛﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻨﮕﺎه اﻧﺘﺸﺎرات »ﺳﻴﺞ« ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد )ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ‪ 2.(1983 ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﻠﺪ دوم‬
‫»ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ« در ﺑﺎب ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ )ﻛﻴﻢ و ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ‪ ،(1988 ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي از ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد و ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﻬﺶ دﻳﮕﺮ در ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫‪3‬‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ رخ داد ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﺟﻠﺪ »ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ« در ﺑﺎب ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮔﺮدﻳﺪ )واﻳﺰﻣﻦ‪.(1995 ،‬‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪن ﻓﺮﻫﻨﮓ در ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت وﺟﻮد دارد‪ 4.‬ﻧﺨﺴﺖ اﻳﻦﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫را ﻣﻲﺗﻮان در ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ادﻏﺎم ﻛﺮد )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬آﭘﻠﮕﻴﺖ و ﺳﺎﻳﻔﺮ‪ 1988 ،1983 ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ را‬
‫‪5‬‬
‫در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﺎزهﮔﺮاﻳﻲ ادﻏﺎم ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻛﺮوﻧﻦ‪ ،‬ﭼﻦ و ﭘﻴﺮس‪ 1988 ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ را در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ وارد ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ر‪.‬ك ﺑﻪ‬

‫ﭘﻴﺮس‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 2‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب؛ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬رك ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻴﭙﺴﻦ‪ ،‬ﻛﻮﺗﻮ و ﻛﻮواروﺑﻴﺎس‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 3‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دوم اﻳﻦﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻳﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ‬
‫ﻧﺤﻮه ﺗﻔﺎوت ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد‪ 6 .‬ﺳﻮم اﻳﻦﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻳﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ .‬ﺗﺎﻛﻨﻮن اﻛﺜﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازﻳﻬﺎ در ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺳﻮم‬
‫ﻣﻲﮔﻨﺠﻴﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازاﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻳﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﻪﻃﻮر اﻋﻢ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻪﻃﻮر اﺧﺺ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﻳﻜﺮد ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮض ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻜﻲ از ﭼﻨﺪ وﻳﮋﮔﻲ‬
‫اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﻓﺮض ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻗﻮﻣﻲ و ﺑﻴﻦ ﻧﺴﻠﻲ رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي‬
‫ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ و ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻌﻪاﻟﺠﻤﻊ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي‬
‫ﻣﺆﺛﺮ ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ؛ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻫﻤﺴﺎزي و اﻧﻄﺒﺎق ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ؛ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﻳﺖ‬
‫ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ؛ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ و ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺎزﮔﺎري و اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ‬
‫ﻣﺤﻴﻄﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ‪ .‬ﺻﺮفﻧﻈﺮ از رﻫﻴﺎﻓﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ‬
‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻓﺮاﻧﻈﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻧﻴﺸﻴﺪا )‪ (1989‬از ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﺎرل و ﻣﻮرﮔﺎن‬
‫)‪ (1979‬ﺑﻴﻦ روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻋﻴﻦﮔﺮا و ذﻫﻦﮔﺮا ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ در‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪) .‬ر‪.‬ك ﺑﻪ ﺟﺪول ‪1‬ـ‪ (1‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻋﻴﻦﮔﺮاﻳﺎن ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺟﻨﺒﻪ ﺑﻴﺮوﻧﻲ دارد‪ ،‬در ﺟﺴﺖوﺟﻮي ﻗﺎﻋﺪهﻣﻨﺪي در رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎ و ﻣﺤﻴﻄﻬﺎ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ذﻫﻦﮔﺮاﻳﺎن اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ »ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ«‬
‫ﺧﺎرج از اﻓﺮاد وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎي ﻫﺮ ﻳﻚ از ارﺗﺒﺎطﮔﺮان را درﻳﺎﺑﻨﺪ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت را‬
‫ﺗﺎﺑﻊ »اراده آزاد« ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻧﻴﺸﻴﺪا ﺑﺮاﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎدﻧﺪ ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎي اﻓﺮاﻃﻲ ذﻫﻦﮔﺮا و ﻋﻴﻦﮔﺮا‬
‫ﻗﺎﺑﻞ دﻓﺎع ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ دو روﻳﻜﺮد ﺑﺮاي درك ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺿﺮوري‬
‫اﺳﺖ و ﻛﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮب آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً اﻳﻦ دو دﻳﺪﮔﺎه را در ﻫﻢ ادﻏﺎم ﻛﺮد‪.‬‬
‫اﻫﺪاف ﻧﻈﺮﻳﻪ در دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎي ﻋﻴﻦﮔﺮا و ذﻫﻦﮔﺮا از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻋﻴﻦﮔﺮاﻳﺎن ﭼﻨﻴﻦ‬
‫اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﭙﺮدازد‪ .‬ﻫﺮدو ﮔﺮوه از‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻢرأي ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻦﻛﻪ‬
‫زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاي ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي آﺗﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان را ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ و‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻧﺴﺠﺎم ﻣﻨﻄﻘﻲ و ارزش اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ آن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ‪ .‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻳﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﻴﺎس ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ‬
‫اﻳﻦﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫درك ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻓﺮاﻧﻈﺮي ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان از اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺰارهﻫﺎي ﻧﻈﺮي در ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻓﺮاﻧﻈﺮي ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ ﺑﺮﭘﺎﻳﻪ آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻮار ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫روﺷﻬﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻓﺮاﻧﻈﺮي ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮان‬
‫ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻓﺮاﻧﻈﺮي ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﻪ را ﻣﻮرد ﺳﺆال ﻗﺮارداد‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﻲﭘﺮدازﻳﻢ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻓﺮﺿﻴﺎت را ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ و دﻳﮕﺮ ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻓﺮاﻧﻈﺮي را در ﻧﻘﺪ ﺧﻮد وارد ﻧﺴﺎزﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻻزم اﺳﺖ در ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ‪ ،‬ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ اﻧﺴﺠﺎم ﻣﻨﻄﻘﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬آﻳﺎ ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻓﺮاﻧﻈﺮي و‬
‫اﺣﻜﺎم ﻧﻈﺮي ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ دارﻧﺪ؟ آﻳﺎ اﺣﻜﺎم ﻧﻈﺮي ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﻨﻄﻘﻲ‬
‫داراي ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ آﻳﺎ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮو و ﺣﺪ و ﻣﺮز ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان آﻧﻬﺎ را‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﺸﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻴﻢ؟ )ر‪.‬ك ﺑﻪ واﻛﺮ و ﻛﻮﻫﻦ‪ .(1985 ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬آﻳﺎ‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ اﻧﻮاع ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎ )ﻣﺜﻼً ﺗﻌﺎﻣﻼت اوﻟﻴﻪ ﺑﻴﻦ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن( ﻣﺤﺪود ﻛﺮدهاﻧﺪ؟‬
‫اﮔﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت اوﻟﻴﻪ ﻣﺤﺪود ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﺑﻂ‬
‫رﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ را ﺑﻪ زﻳﺮ ﺳﺆال ﻧﻤﻲﺑﺮﻧﺪ؟ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ از ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻧﺘﻘﺎد ﻛﺮد‬
‫ﻛﻪ ﭼﺮا ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺣﻮزه ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮداز ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻛﺎﻣﻞ را ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﻣﺤﺪود ﺳﺎزﻧﺪ و ﻳﺎ ﺑﻌﻀﻲ ادﻋﺎﻫﺎي ﻧﻈﺮي را‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎﺻﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮداز ادﻋﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺣﻜﻢ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻮرد اﻓﺮادي‬
‫ﻣﺼﺪاق دارد ﻛﻪ اﺣﺴﺎس اﻣﻨﻴﺖ ﻫﻮﻳﺘﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت دادهﻫﺎي اﺧﺬ ﺷﺪه از ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ از‬
‫اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ اﺣﺴﺎس اﻣﻨﻴﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در آزﻣﻮن ادﻋﺎي ﻧﻈﺮي ﻧﻘﺸﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺪف ﻣﺎ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺮوري اﺟﻤﺎﻟﻲ ﺑﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎ درك ﺗﻔﺎوت‪ ،‬روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻓﻬﻢ و‬
‫ﻣﻮرد ﺳﺆال ﻗﺮاردادن اﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎي ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻟﺰوﻣﺎً ﻣﺎﻧﻌﻪاﻟﺠﻤﻊ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .1 :‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ را در‬
‫‪7‬‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ادﻏﺎم ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ‪ .2‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ؛‬
‫‪ .3‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦﮔﺮوﻫﻲ‪ /‬ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ‪ .4 8‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ‪ /‬ﺑﻴﻦ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻫﻤﺴﺎزي و اﻧﻄﺒﺎق ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ؛ ‪ .5‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﻳﺎ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫ﻫﻮﻳﺖ ﻳﺎ ﻣﺬاﻛﺮه درﺑﺎره ﻫﻮﻳﺖ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ‪ .6‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦﮔﺮوﻫﻲ‪ /‬ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ و ‪ .7‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي و ﺳﺎزﮔﺎري ﺗﺄﻛﻴﺪ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت را در ﻫﻢ ادﻏﺎم ﻛﺮدهاﻧﺪ‬

‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮداز‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ را ﺑﺎ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ادﻏﺎم ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .1 :‬ﻧﻈﺮﻳﻪﺳﺎزهﮔﺮا )آﭘﻠﮕﻴﺖ و ﺳﺎﻳﻔﺮ‪،1983 ،‬‬

‫‪ .2 (1988‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ )ﻛﺮوﻧﻦ و دﻳﮕﺮان‪ ،1988 ،‬ر ك ﺑﻪ ﭘﻴﺮس‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 2‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(؛ و ‪ .3‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻓﻴﻠﻴﭙﺴﻦ‪1992 ،‬؛ ر ك ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻴﭙﺴﻦ‪ ،‬ﻛﻮﺗﻮ و ﻛﻮواراﭘﻴﺎس‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 3‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‪.‬‬
 ‫ﺟﺪول ‪1‬ـ‪ .1‬ﻓﺮﺿﻴﺎﺗﻲ درﺑﺎره ﻧﻈﺮﻳﻪ‬
‫روﻳﻜﺮد ﻋﻴﻦﮔﺮا‬ ‫روﻳﻜﺮد ذﻫﻦﮔﺮا‬
‫)ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮﻟﻲ(‬ ‫)ﻛﻨﺶ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ /‬ﺗﻔﺴﻴﺮي(‬

‫ﻫﺴﺘﻲﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫واﻗﻊﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﺟﻬﺎﻧﻲ »واﻗﻌﻲ« ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺮاد‬ ‫ﻧﺎمﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺟﻬﺎن »واﻗﻌﻲ« ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫اﻓﺮاد ﺟﻨﺒﻪ ﺧﺎرﺟﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪارد؛ ﺟﻨﺒﻪ ﺧﺎرﺟﻲ دارد‪ ،‬وﺟﻮد دارد؛ اﺷﻴﺎء وﺟﻮد‬
‫»ﻧﺎﻣﻬﺎ«‪» ،‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ« و »ﺑﺮﭼﺴﺒﻬﺎ« ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و دارﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ درك ﻧﺸﻮﻧﺪ و ﺑﺮﭼﺴﺒﻲ روي آﻧﻬﺎ‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻨﺎي واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻌﺮﻓﺖﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫ﺿﺪاﺛﺒﺎتﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮان‬
‫اﺛﺒﺎتﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﺒﻴﻴﻦ و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬ ‫ﺑﺮاﺳﺎس دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎي اﻓﺮادي درك ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺴﺖوﺟﻮي‬ ‫ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ؛‬ ‫ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﺑﺮﻗﺮارﻛﺮدن‬
‫ﺟﺴﺖوﺟﻮﻳﻲ ﺑﺮاي ﻗﺎﻋﺪهﻣﻨﺪﻳﻬﺎي زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ ﻗﺎﻋﺪهﻣﻨﺪﻳﻬﺎ و ﻳﺎ رواﺑﻂ ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮﻟﻲ‪.‬‬
‫ﺻﻮرت ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺳﺮﺷﺖ ﺑﺸﺮي‬
‫ﺟﻨﺒﻪ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫در‬ ‫آﻧﭽﻪ‬ ‫ﺟﺒﺮﮔﺮاﻳﻲ‪:‬‬ ‫اﺧﺘﻴﺎرﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ارﺗﺒﺎطﮔﺮان ﻛﺎﻣﻼً »ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر«‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه دارد ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ و ﻣﺤﻴﻄﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻮده و از »اراده آزاد« ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪.‬‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت در آن رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي‬
‫اﻓﺮاد از اﻫﻤﻴﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪهاي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫ﺗﻔﺮدﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﺑﺮاي درك ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻬﺎي‬ ‫»داﻧﺶ دﺳﺖاول« دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ؛ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺰارﺷﻬﺎي‬
‫ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ و دﻗﺖ ﻋﻠﻤﻲ اﺳﺘﻮار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ذﻫﻨﻲ‪.‬‬

‫* اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻴﺎن »ﻏﺎﻳﻲ« ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻧﻴﺸﻴﺪا )‪ (1989‬از زﺑﺎن ﺑﺎرل و ﻣﻮرﮔﺎن )ﺻﺺ ‪7‬ـ‪ (1979/3‬اﺧﺬ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﻧﻈﺮﻳﻪﺳﺎزهﮔﺮا‬
‫آﭘﻠﮕﻴﺖ و ﺳﺎﻳﻔﺮ )‪ (1988 ،1983‬ﻓﺮﻫﻨﮓ را در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﺎزهﮔﺮا وارد ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻛﻠﻴﺰ‪ 1955 ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪﺳﺎزه‬

‫ﻓﺮدي؛ رك ﺑﻪ دﻟﻴﺎ ‪ .(1977‬آﻧﺎن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﺮض را ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦﻛﻪ »ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻔﺴﻴﺮي ﺑﺎﺷﺪ«‪،‬‬
‫»ﺷﺮح ﻓﺸﺮده و ﻣﻔﺼﻞ ﺗﻌﺎﻣﻼت روزﻣﺮه ﺿﺮورت دارد«‪» ،‬ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ و‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎﺷﺪ«‪» ،‬داورﻳﻬﺎي ارزﺷﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد« و »ﻧﻈﺮﻳﻪ و آﻣﻮزش ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ« )ص ‪.(44‬‬

‫آﭘﻠﮕﻴﺖ و ﺳﺎﻳﻔﺮ )‪ (1988‬ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ ﻛﻪ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﺎزهﮔﺮا ارﺗﺒﺎط ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫اﻓﺮاد ﺑﺮاي ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ؛ ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ)ص ‪ .(45‬اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﺪف ﻣﺤﻮر اﺳﺖ و اﻓﺮاد ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ‬
‫اﻫﺪاﻓﺸﺎن ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آﭘﻠﮕﻴﺖ و ﺳﺎﻳﻔﺮ رﻓﺘﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه ﭘﻴﺎمرﺳﺎﻧﻲ )ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﺗﻌﺪاد اﻫﺪاف و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ‬
‫ﻣﻨﺪرج در ﭘﻴﺎﻣﻬﺎ( را زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز ارﺗﺒﺎﻃﺎت »ﻓﺮد ـ ﻣﺤﻮر« ﻣﻲداﻧﻨﺪ )ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان درﺟﻪ اﻧﻄﺒﺎق اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺎي‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻼﺗﺸﺎن ارﺗﺒﺎط ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ(‪ .‬ﺳﺎزهﻫﺎي اﻓﺮاد ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه »ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻫﺪﻓﻲ« ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و راﻫﻨﻤﺎي »رﻓﺘﺎر اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ« آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ)ص ‪.(48‬‬

‫آﭘﻠﮕﻴﺖ و ﺳﺎﻳﻔﺮ )‪ (1988‬ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ »ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻨﻄﻖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ« )ص ‪ .(59‬و ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ اﻫﺪاف و روﺷﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻫﺪاف ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن در اداﻣﻪ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ »ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻗﺮار دادن و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ روﻳﺪادﻫﺎ در ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي‬
‫ﻫﻮﻧﮓ و دﻳﮕﺮان )‪ (2003‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ« )ص ‪.(59‬‬ ‫وﺳﻴﻌﺘﺮ ﻣﻌﻨﻲ و ﺗﻔﺴﻴﺮ را ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻓﻌﺎلﺳﺎزي ﺳﺎزهﻫﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﺑﺮداﺷﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد )آﻧﺎن‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺮور ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ روﻳﻜﺮد ﺳﺎزهﮔﺮاﻳﻲ ﭘﻮﻳﺎ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ(‪ .‬آﭘﻠﮕﻴﺖ و ﺳﺎﻳﻔﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ آﻣﻮزش ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ »ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﻳﺠﺎد روﺷﻬﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮ و ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ‬
‫اﻫﺪاف« ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﺪ)ص ‪.(59‬‬

‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ‬

‫)ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﻛﺮوﻧﻦ و دﻳﮕﺮان )‪ (1988‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻘﺶ ﻓﺮﻫﻨﮓ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﭘﻴﺮس و ﻛﺮوﻧﻦ‪1980 ،‬؛ ر ك ﺑﻪ ﭘﻴﺮس‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 2‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‪ .‬آﻧﺎن ﺳﻪ ﻫﺪف ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ )‪(CMM‬‬

‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪:‬‬

‫‪» .1‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ در ﭘﻲ درك اﻳﻦ اﻣﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ دارد و اﻳﻨﻬﺎ‬
‫ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ ﻣﻮارد ﺧﺎص ارﺗﺒﺎﻃﺎت دارﻧﺪ« )ص ‪(67‬؛‬
‫‪» .2‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﺑﭙﺮدازد و در ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﺑﺮ‬
‫ﻗﻴﺎسﻧﺎﭘﺬﻳﺮي آﻧﻬﺎ اذﻋﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ« )ص ‪(67‬؛‬
‫‪ .3‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﻧﻘﺪي روﺷﻨﮕﺮ از اﻋﻤﺎل ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ از ﺟﻤﻠﻪ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ دﻫﺪ« )ص ‪.(68‬‬
‫ﻛﺮوﻧﻦ و دﻳﮕﺮان )‪ (1988‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮔﺰاره را در ﺧﺼﻮص ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫)ص‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻧﺎن اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ »ﻛﻠﻴﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت« ﻫﻢ ﺟﻨﺒﻪ ﻓﺮدي و ﻫﻢ ﺟﻨﺒﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ دارﻧﺪ«‬
‫‪» .(72‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ ذاﺗﺎً ﻧﺎﻗﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ« )ص ‪» ،(74‬دﺳﺘﻮرات اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻳﻲ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻇﻬﻮر‬
‫ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ« )ص ‪ (76‬و »ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﺗﺄوﻳﻞ از ﻃﺮﻳﻖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺿﺮوري اﺳﺖ« )ص ‪.(78‬‬

‫ﻛﺮون و دﻳﮕﺮان )‪ (1988‬ﺳﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﺮﻋﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ در آﻧﻬﺎ دﺧﻴﻞ اﺳﺖ‪» :‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ اﻟﮕﻮي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ و ﻛﻨﺸﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ» )ص ‪(78‬؛ »ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﭼﻨﺪﺻﺪاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ« )ص‬

‫‪ (79‬و »ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺑﺨﺸﻲ از ﻋﻤﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ« )ص ‪ .(80‬آﻧﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎ ﺑﻪ درك‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت در داﺧﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ و ﻳﺎ در ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﭙﺮدازﻳﻢ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻗﺪام ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﺑﻪ درك ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ اﻓﺮاد از ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﺸﺎن ﻣﺒﺎدرت ورزﻳﻢ‪.‬‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻛﺎﺷﻔﻦ و ﺳﺎﻧﺪرز‪،‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ را ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻈﺮﻳﻪ »ﻗﻮاﻋﺪ« در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‬
‫‪(1982‬ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﻤﻞﮔﺮاﻳﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ اﺳﺖ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬دﻳﻮﻳﻲ‪ .(1920 ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﻴﻞ‬
‫ﻗﻮاﻋﺪي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﻗﺎﻳﻊ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ‬

‫ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﺷﺎم ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻛﺮوﻧﻦ و دﻳﮕﺮان‪ .(1988 ،‬ﺗﻮﺻﻴﻒ اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ »ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ اﻧﺘﻘﺎدي« ﺑﺮاي ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآورد‬
‫ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﻓﻴﻠﻴﭙﺴﻦ )‪ (1981‬ﺷﺎﻟﻮده ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﭘﻲ ﻣﻲرﻳﺰد‪ .‬ﻓﻴﻠﻴﭙﺴﻦ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻛﺎرﻛﺮد ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺣﻔﻆ ﻣﻮازﻧﻪ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻴﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ و‬
‫اﺟﺘﻤﺎع و اﻳﺠﺎد اﺣﺴﺎس ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮك ﻛﻪ ﺣﺎﻓﻆ ﻣﻨﺰﻟﺖ‪ ،‬آزادي و ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻓﺮدي اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎرﻛﺮد از ﻃﺮﻳﻖ‬
‫ﺣﻔﻆ ﻣﻮازﻧﻪ ﻳﺎ ﺗﻌﺎدل ﺑﻴﻦ دو ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻓﺮﻋﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻳﻌﻨﻲ )‪ (1‬آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬و )‪ (2‬ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮك‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد )ص ‪.(5‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ درﺑﺮدارﻧﺪه ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﺟﻤﻌﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ آﻧﻬﺎ اﻓﺮاد در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮه ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻴﻠﻴﭙﺴﻦ )‪ (1992‬ﻧﻈﺮﻳﻪ رﻣﺰﮔﺎن ﮔﻔﺘﺎر را اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در واﻗﻊ ﻧﻈﺮﻳﻪ »رﻣﺰﮔﺎن ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ رﻓﺘﺎر ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ اﺳﺖ« )ص ‪ .(56‬ﻧﻈﺮﻳﻪ رﻣﺰﮔﺎن ﮔﻔﺘﺎر ﻓﺮض را ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﺟﻤﻌﻲ‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﺿﻤﻨﻲ ﺑﺮ رﻣﺰﮔﺎن ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ارﺗﺒﺎﻃﺎت دﻻﻟﺖ دارﻧﺪ‪ .‬او ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ »رﻣﺰﮔﺎن ﮔﻔﺘﺎر ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ از‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎت‪ ،‬ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻔﺮوﺿﺎت و ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ارﺗﺒﺎﻃﻲ اﺷﺎره دارد« )ص ‪.(56‬‬

‫ﻓﻴﻠﻴﭙﺴﻦ )‪ (2002‬دو اﺻﻞ را ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮﻣﻲﺷﻤﺮد‪ .‬اﺻﻞ اول ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد ﻛﻪ »ﻫﺮ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ‬
‫ﺟﻤﻌﻲ ردﭘﺎي روﺷﻬﺎ و ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ رﻓﺘﺎر ارﺗﺒﺎﻃﻲ را در ﺑﺮدارد« )ص ‪.(53‬‬
‫ﻓﻴﻠﻴﭙﺴﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه وارد ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در زﻣﺮه‬
‫اﺻﻮل ﺟﻤﻌﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺸﺮي ﻗﺮار دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﺮ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺟﻤﻌﻲ واﺟﺪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮓ ـ وﻳﮋه اﺳﺖ‪ .‬اﺻﻞ دوم‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ »ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻨﺒﻌﻲ اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ و ﻛﻨﺶﻣﻨﺪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻛﺮد ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در‬
‫زﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮاد و اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت اﺳﺖ« )ص ‪ .(59‬ﻛﺎرﻛﺮد ﺟﻤﻌﻲ ﻣﺘﻀﻤﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ »اﻓﺮاد ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫اﻋﻀﺎي اﺟﺘﻤﺎع ﺑﺎﻳﺪ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ« )ص ‪ .(59‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﺎﻫﻴﺖ »اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ« دارد ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺮدﺳﺎﻻن و ﺗﺎزهواردان ﺑﻪ اﺟﺘﻤﺎع‪ ،‬روﺷﻬﺎ و ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺧﺎص اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﻣﻲآﻣﻮزﻧﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫دﻟﻴﻞ ﻛﻨﺶﻣﻨﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻓﺮاد اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﺪ در ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺟﻤﻌﻲ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬

‫ﺗﻌﺪاد اﻧﺪﻛﻲ از ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﺗﻼش ﻛﺮدهاﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫اﺑﻌﺎد ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﻄﻮح ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻓﺮدي ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭼﻬﺮه ـ ﻣﺬاﻛﺮه )ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭼﻬﺮه ـ ﻣﺬاﻛﺮه‪،‬‬

‫ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ )ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ؛ ﻛﻴﻢ ‪1993‬ـ‬ ‫ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ‪1988 ،‬؛ ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ و ﻛﻮروﮔﻲ‪ ،(1988 ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻘﺾ‬ ‫)ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻘﺾ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ؛ ﺑﺎرﮔﻮن‪(1995 ،1992 ،‬‬ ‫‪ ،(1995‬و ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻘﺾ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬
‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ رﺳﻤﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ آن ﺑﺮ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫در ﻧﻈﺮﻳﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ از اﺑﻌﺎد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻬﺮه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦرو‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪاي‬ ‫)‪(2001 ،1991 ،1980‬‬ ‫ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺎﻓﺴﺘﺪ‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺮ از اﻳﻦ اﺑﻌﺎد را در اﻳﻨﺠﺎ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪.‬‬
 ‫اﺑﻌﺎد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺎﻓﺴﺘﺪ‬
‫ﻫﺎﻓﺴﺘﺪ )‪(2001 ،1991 ،1980‬ﭼﻬﺎر ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺑﺮاي ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮﻣﻲﺷﻤﺮد‪ :‬ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ـ ﺟﻤﻊﮔﺮاﻳﻲ‪،‬‬
‫اﺟﺘﻨﺎب از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻛﻢ ـ زﻳﺎد‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت ﻛﻢ ـ زﻳﺎد و ﻣﺮداﻧﮕﻲ ـ زﻧﺎﻧﮕﻲ‪ .‬ﻫﺮ دو ﺳﺮ ﻫﺮﻳﻚ از اﻳﻦ‬
‫اﺑﻌﺎد در ﻫﻤﺔ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ در ﻫﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺴﻠﻂ دارد‪ .‬ﻫﺮ ﻓﺮد ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻳﻚ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻪ درﺟﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﮔﺮاﻳﺸﻬﺎي ﻣﺴﻠﻂ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮد را ﻣﻲآﻣﻮزد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﺒﺎﻫﺘﻬﺎ و ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻠﻲ را ﻛﻪ در ﺳﻄﻮح ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻓﺮدي دﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد‪.‬‬
‫در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا ﺑﺮ اﻫﺪاف ﻓﺮد ﺑﻴﺶ از اﻫﺪاف ﮔﺮوه ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي‬
‫ﺟﻤﻊﮔﺮا اﻫﺪاف ﮔﺮوه ﺑﺮ اﻫﺪاف ﻓﺮد اوﻟﻮﻳﺖ دارد‪ .‬در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا‪» ،‬ﺗﺼﻮر ﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺗﻨﻬﺎ‬
‫دﻏﺪﻏﻪ ﺧﻮد و ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮد را دارﻧﺪ« و در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺟﻤﻊﮔﺮا‪» ،‬اﻓﺮاد ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺧﻮدي ﻳﺎ ﺟﻤﻌﻴﺘﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﻲرود در ازاي وﻓﺎداري از آﻧﻬﺎ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪) «.‬ﻫﺎﻓﺴﺘﺪ و ﺑﺎﻧﺪ‪ ،1984 ،‬ص ‪.(419‬‬

‫ﺗﺮاﻳﺎﻧﺪﻳﺲ )‪ (1995‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺧﻮدي‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﺗﻤﺎﻳﺰ‬
‫ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا و ﺟﻤﻊﮔﺮاﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺧﻮدي‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺧﻮد ﻣﻬﻢ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻓﺪاﻛﺎري ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا داراي ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺧﻮدي‬
‫ﺧﺎص ﻣﺘﻌﺪدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر آﻧﺎن در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﺎص ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺧﻮدي ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺧﻮدي ﺧﺎص ﻧﻔﻮذ ﻧﺴﺒﺘﺎً اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر اﻓﺮاد دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺟﻤﻊﮔﺮا ﺗﻨﻬﺎ داراي ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺧﻮدي ﻋﺎم اﻧﺪﻛﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر آﻧﺎن در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ـ ﺟﻤﻊﮔﺮاﻳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ از ﻃﺮﻳﻖ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و ﻗﻮاﻋﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ‬
‫ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻋﻤﺪه ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ‪ /‬ﻗﻮاﻋﺪ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ﺣﺎﻛﻢ‬
‫اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي آﺳﻴﺎﻳﻲ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ‪ /‬ﻗﻮاﻋﺪ ﺟﻤﻊﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ رواج دارد(‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ـ‬
‫ﺟﻤﻊﮔﺮاﻳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت از ﻃﺮﻳﻖ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻫﻨﮕﺎم ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﺬﻳﺮي‬
‫ﻣﻲآﻣﻮزﻧﺪ‪ .‬دﺳﺖﻛﻢ ﺳﻪ وﻳﮋﮔﻲ اﻓﺮاد ﺳﺒﺐ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ـ ﺟﻤﻊﮔﺮاﻳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ،‬ارزﺷﻬﺎي ﻓﺮدي و ﺧﻮدﺗﻌﺒﻴﺮي )رك ﺑﻪ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ وﻟﻲ‪.(2002 ،‬‬
‫ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ـ ﺟﻤﻊﮔﺮاﻳﻲ ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﺗﺒﻴﻴﻨﻲ ﺑﺮاي درك ﺷﺒﺎﻫﺘﻬﺎ و ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در رﻓﺘﺎر ﻓﺮد در ﮔﺮوه‬
‫ﺧﻮدي ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد‪ .‬ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺎل )‪ (1976‬ﺑﻴﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﭘﺮﺑﺎﻓﺖ و ﻛﻢﺑﺎﻓﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ 10.‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﭘﺮﺑﺎﻓﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺑﺮﻗﺮار‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ »ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﻳﺎ در ﺑﺎﻓﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ در ﺧﻮد ﻓﺮد دروﻧﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫دارد« )ﻫﺎل‪،‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪﻛﻲ در ﺑﺨﺶ رﻣﺰﮔﺬاري ﺷﺪه‪ ،‬ﺻﺮﻳﺢ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﭘﻴﺎم وﺟﻮد‬
‫‪ ،1976‬ص ‪ .(79‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻛﻢﺑﺎﻓﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ »ﺗﻮده اﻃﻼﻋﺎت در رﻣﺰﮔﺎن ﺻﺮﻳﺢ ﻗﺮار‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ« )ص ‪ .(70‬از ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻛﻢﺑﺎﻓﺖ و ﭘﺮﺑﺎﻓﺖ در ﻫﻤﺔ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦﺣﺎل‪ ،‬ﻳﻜﻲ از‬
‫اﻳﻦ اﺷﻜﺎل‪ ،‬ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺴﻠﻂ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻛﻢﺑﺎﻓﺖ و ﺑﺮﻗﺮاري‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﺟﻤﻊﮔﺮا‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي ﭘﺮﺑﺎﻓﺖ در‬
‫ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﮔﺮاﻳﺶ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﻔﻆ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﮔﺮوه ﺧﻮدي از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ‬
‫ﺷﻴﻮه ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد )ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ‪.(1988 ،‬‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻲورزﻧﺪ‪ ،‬داراي ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و ﻗﻮاﻋﺪ روﺷﻨﻲ ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫رﻓﺘﺎر در ﻫﻤﺔ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﻫﺎﻓﺴﺘﺪ‪ .(1980 ،‬ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و ﻗﻮاﻋﺪ در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان اﻧﺪﻛﻲ از ﻋﺪم‬
‫ﻗﻄﻌﻴﺖ اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻲورزﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺪﻳﺪاً از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬روﺷﻦ و ﺳﺨﺖ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻲورزﻧﺪ‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞﭘﺬﻳﺮش اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﻣﺎ اﻓﺮاد ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺑﺎ اﺟﺘﻨﺎب از ﻣﻨﺎزﻋﻪ و رﻗﺎﺑﺖ‪ ،‬از ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي ﺧﻮدداري ﻛﻨﻨﺪ )ﻫﺎﻓﺴﺘﺪ‪ .(1980 ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫در اﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﺪﻳﺪي ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﺟﻤﺎع وﺟﻮد دارد و رﻓﺘﺎر ﻣﻨﺤﺮف ﻗﺎﺑﻞﭘﺬﻳﺮش ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻳﻬﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺴﺎﻫﻞ در ﺧﺼﻮص اﺑﻬﺎم و رد‪ ‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ دو ﻋﺎﻣﻞ در ﺳﻄﺢ ﻓﺮدي ﺑﻪ ﺣﺴﺎب‬
‫)ر ك ﺑﻪ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ وﻟﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﻲآﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاري ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺟﺘﻨﺎب از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺑﺮارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻲﺷﻮد‬
‫‪.(2002‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت ﻋﺒﺎرت از »ﻣﻴﺰاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ ﻧﻬﺎدﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺪرت ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ« )ﻫﺎﻓﺴﺘﺪ و ﺑﺎﻧﺪ‪ ،1984 ،‬ص ‪ .(419‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻓﺮادﺳﺘﺎن ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ زﻳﺮدﺳﺘﺎﻧﺸﺎن از آﻧﻬﺎ‬ ‫زﻳﺎد اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺪرت را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ و ﺑﺮﻋﻜﺲ(‪ .‬اﻋﻀﺎي اﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﻗﺪرت را ﻋﺎﻣﻠﻲ اﺳﺎﺳﻲ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ و ﺑﺮ ﻗﺪرت ﻗﻬﺮي و ﻣﺮﺟﻊ‬
‫ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت اﻧﺪك اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺪرت ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﺸﺮوع ﺑﺎﺷﺪ و ﻗﺪرت ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﺎ ﻣﺸﺮوع را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻳﻬﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺴﺎواتﮔﺮاﻳﻲ و ﺳﻠﻄﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ دو ﻋﺎﻣﻞ در ﺳﻄﺢ ﻓﺮدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاري‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ )ر ك ﺑﻪ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻟﻲ‪.(2000 ،‬‬

‫ﺗﻔﺎوت ﻋﻤﺪه ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻣﺮداﻧﻪ و زﻧﺎﻧﻪ در ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﻘﺸﻬﺎي ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻬﻔﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻣﺮداﻧﮕﻲ ﺑﻪ ﺟﻮاﻣﻌﻲ ﺗﻌﻠﻖ دارد ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﻘﺸﻬﺎي ﺟﻨﺴﻴﺘﻲِ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫ﻣﺘﻤﺎﻳﺰﻧﺪ )ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺼﻮر ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدان ﺟﺴﻮر‪ ،‬ﺧﺸﻦ و ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻛﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻬﺎي ﻣﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ زﻧﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺮوﺗﻨﺎﻧﻪ و ﻣﻼﻳﻢ داﺷﺘﻪ و ﺗﻮﺟﻪﺷﺎن ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ‬
‫اﺳﺖ(؛ زﻧﺎﻧﮕﻲ ﺑﻪ ﺟﻮاﻣﻌﻲ ﺗﻌﻠﻖ دارد ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﻘﺸﻬﺎي ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﻤﭙﻮﺷﻲ دارﻧﺪ )ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﺗﺼﻮر ﻣﻲرود ﻛﻪ ﻫﻢ ﻣﺮدان و ﻫﻢ زﻧﺎن ﻓﺮوﺗﻦ و ﻣﻼﻳﻢ ﺑﻮده و ﺗﻮﺟﻪﺷﺎن را ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﻌﻄﻮف ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ(‪) .‬ﻫﺎﻓﺴﺘﺪ‪ ،1991 ،‬ﺻﺺ ‪83‬ـ‪.(82‬‬
‫اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮداﻧﮕﻲ در آﻧﻬﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎه واﻻﺗﺮي دارد ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪﭘﺮوازي‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎ‪،‬‬
‫‪ .(1980‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ زﻧﺎﻧﮕﻲ در آﻧﻬﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎه‬ ‫)ﻫﺎﻓﺴﺘﺪ‪،‬‬ ‫ﻗﺪرت و ﺟﺴﺎرت ارزش ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬
‫واﻻﺗﺮي دارد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖرﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان و اﻣﻮر ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ارزش ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺸﻬﺎي ﺟﻨﺴﻲ رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻲ ﻋﻮاﻣﻠﻲ در ﺳﻄﺢ ﻓﺮدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاري ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻣﺮداﻧﮕﻲ ﻳﺎ‬
‫زﻧﺎﻧﮕﻲ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ )ر ك ﺑﻪ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻟﻲ‪.(2002 ،‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭼﻬﺮه ـ ﻣﺬاﻛﺮه‬

‫ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و ارزﺷﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺣﻔﻆ وﺟﻬﺔ اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎزﻋﺎت ﺗﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و در واﻗﻊ ﺷﻜﻞدﻫﻨﺪه رﻓﺘﺎر آﻧﻬﺎ در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭼﻬﺮه ـ ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻪ در اﺻﻞ‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ داﺷﺖ )ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ‪ (1985 ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ اﺑﻌﺎد در ﺳﻄﺢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت در ﺳﻄﺢ ﻓﺮدي را ﺑﺮاي ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﭼﻬﺮه‪ ،‬ﺳﺒﻜﻬﺎي ﻣﻨﺎزﻋﻪ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﭼﻬﺮه ـ‬ ‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ‪.(1988،‬‬ ‫ﺑﺎ ﭼﻬﺮه در ﻫﻢ ادﻏﺎم ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺬاﻛﺮه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ آن اﻓﺮادي ﻛﻪ درﮔﻴﺮ ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ داراي ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻮده و ﻳﺎ‬
‫ﺣﻔﻆ آﺑﺮوﻳﺸﺎن ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﻳﺎ زﻳﺮ ﺳﺆال رﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ‪ .(1988 ،‬ﭼﻬﺮه ﻳﺎ آﺑﺮو »اﺣﺴﺎس ﺑﺮﺧﻮرداري از‬
‫ارزش اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮد از دﻳﮕﺮان در ﻣﻮرد ﺧﻮد اﻧﺘﻈﺎر دارد« )ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ و ﻛﻮروﮔﻲ‪ ،1998 ،‬ص‬

‫‪ .(187‬ﻣﻔﻬﻮم ﭼﻬﺮه ﻳﺎ آﺑﺮو ﮔﺮﭼﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ در ﻧﺴﺨﻪ ﺳﺎل ‪ 1988‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ذﻛﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺰء ﻻﻳﻨﻔﻚ‬
‫آﺧﺮﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ اﺳﺖ )ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ و ﻛﻮروﮔﻲ‪.(1998 ،‬‬

‫ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ و ﻛﻮروﮔﻲ )‪ (1998‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺟﻤﻊﮔﺮا از‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﺣﻔﻆ آﺑﺮوي ﻏﻴﺮﮔﺮا ﺑﻴﺶ از ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي‬
‫ﻓﺮدﮔﺮا از اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﺣﻔﻆ آﺑﺮوي ﺧﻮدﮔﺮا ﺑﻴﺶ از اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺟﻤﻊﮔﺮا ﺑﻬﺮه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت ﻛﻢ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت زﻳﺎد‪ ،‬از ﺣﻘﻮق ﻓﺮدي‬
‫ﺧﻮد دﻓﺎع و آن را ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت زﻳﺎد وﻇﺎﻳﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪ‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻪﺗﺮ از اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت ﻛﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرتﻛﻢ ﺳﻌﻲ در ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻗﺪام ـ ﺗﻤﻜﻴﻦ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﺒﺘﻨﻲ‬
‫ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺶ از اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت زﻳﺎد دارﻧﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﻗﺪرت زﻳﺎد ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺣﻔﻆ آﺑﺮوي ﻋﻤﻮدي ﺑﻴﺶ از اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت ﻛﻢ‬
‫ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻴﻨﮓ ﺗﻮﻣﻲ و ﻛﻮروﮔﻲ )‪ (1998‬اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺟﻤﻊﮔﺮا از اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﻣﻨﺎزﻋﻪ‬
‫راﺑﻄﻪاي و ﻓﺮآﻳﻨﺪ ـ ﻣﺤﻮر ﺑﻴﺶ از اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي‬
‫ﻓﺮدﮔﺮا ﺑﻴﺶ از اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺟﻤﻊﮔﺮا ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﻣﻨﺎزﻋﻪ اﺻﻮﻟﻲﺗﺮ و ﭘﻴﺎﻣﺪ ـ ﻣﺤﻮر‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت زﻳﺎد از اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﺣﻔﻆ آﺑﺮوي ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻛﻼﻣﻲ‬
‫ﺑﻴﺶ از اﻋﻀﺎي ﭘﺎﺋﻴﻦﻣﺮﺗﺒﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻳﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎﻻﻣﺮﺗﺒﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت ﻛﻢ از اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻛﻼﻣﻲ ﺑﻴﺶ از اﻋﻀﺎي ﺑﺎﻻﻣﺮﺗﺒﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت‬
‫زﻳﺎد ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ و ﻛﻮروﮔﻲ )‪ (1998‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ واﺳﻄﻪاي در ﺳﻄﺢ ﻓﺮدي اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻔﻆ آﺑﺮو و ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺣﻔﻆ آﺑﺮوي‬
‫ﺧﻮد ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﺳﻠﻄﻪآﻣﻴﺰ و رﻗﺎﺑﺖآﻣﻴﺰ و روﺷﻬﺎي اﺻﻮﻟﻲ ﺣﻞ ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺣﻔﻆ آﺑﺮوي دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﻨﺎزﻋﻪ اﺟﺘﻨﺎبآﻣﻴﺰ و اﺟﺒﺎرآﻣﻴﺰ و روﺷﻬﺎي راﺑﻄﻪاي‬
‫ﺣﻞ ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻧﻮاع ﺧﻮدﺗﻌﺒﻴﺮي ﺑﻪ ﻫﻢ واﺑﺴﺘﻪ از ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﻨﺎزﻋﻪ اﺟﺘﻨﺎبآﻣﻴﺰ و اﺟﺒﺎرآﻣﻴﺰ و‬
‫روﺷﻬﺎي راﺑﻄﻪاي ﺣﻞ ﻣﻨﺎزﻋﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻧﻮاع ﺗﻌﺒﻴﺮي دو ﺟﺎﻧﺒﻪ )ﺧﻮد ﺗﻌﺒﻴﺮي ﺑﺎ درﺟﻪ ﺑﺎﻻ از ﻫﺮ دو‬
‫ﻃﺮف( از روﺷﻬﺎي اﺻﻮﻟﻲ و راﺑﻄﻪاي ﺣﻞ ﻣﻨﺎزﻋﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و اﻧﻮاع دﻣﺪﻣﻲ ﻣﺰاج )ﺧﻮدﺗﻌﺒﻴﺮي ﺑﺎ درﺟﻪ‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ از ﻫﺮ دو ﻃﺮف( از ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻳﻦ روﺷﻬﺎ ﺑﻬﺮه ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ‬

‫ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﻫﺪف ـ ﻣﺤﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻴﺎن ارﺗﺒﺎطﮔﺮان ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ‬
‫دارﻧﺪ )ﻛﻴﻢ‪1995 ،‬؛ ر ك ﺑﻪ ام‪.‬اس ﻛﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 5‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‪ .‬ﻛﻴﻢ )‪ (1993‬دو ﻧﻮع ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ را ﺗﺸﺨﻴﺺ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ :‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ راﺑﻄﻪاي و وﻇﻴﻔﻪ ـ ﻣﺪار ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ راﺑﻄﻪاي ﺑﺮ ﻣﻼﺣﻈﻪ دﻳﮕﺮان ﺗﺄﻛﻴﺪ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮ اﺟﺘﻨﺎب از ﺟﺮﻳﺤﻪدار ﻛﺮدن اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن و ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺑﺮ آﻧﺎن ﺗﻤﺮﻛﺰ‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﺪودﻳﺖ وﻇﻴﻔﻪ ـ ﻣﺪار ﺑﻪ روﺷﻨﻲ و ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ )ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻴﺰان اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺮﻳﺢ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﭘﻴﺎم؛ ﻛﻴﻢ‪،‬‬
‫‪.(1995‬‬
‫ﻛﻴﻢ )‪ (1993‬ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ را ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺟﻤﻊﮔﺮا رﻓﺘﺎر ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﭼﻬﺮه )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﺟﺘﻨﺎب از ﺟﺮﻳﺤﻪدار ﻛﺮدن اﺣﺴﺎﺳﺎت دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺗﺤﻤﻴﻞ و اﺟﺘﻨﺎب از ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﺷﻨﻮﻧﺪه( را ﻣﻬﻢﺗﺮ از اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺗﻌﻘﻴﺐ اﻫﺪاف ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا‪ ،‬روﺷﻨﻲ و ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ را ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﻘﻴﺐ اﻫﺪاف‪،‬‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮ از اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻴﻢ )‪ (1995‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ اﻓﺮادي ﻛﻪ دﭼﺎر ﺧﻮدﺗﻌﺒﻴﺮي ﺑﻪ ﻫﻢ واﺑﺴﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺤﻪدار ﻧﻜﺮدن‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺖ ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن و ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺗﺤﻤﻴﻞ را در ﺗﻌﻘﻴﺐ اﻫﺪاف ﺧﻮد ﻣﻬﻤﺘﺮ از اﻓﺮادي ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺧﻮدﺗﻌﺒﻴﺮي ﻣﺴﺘﻘﻞ را ﭘﻴﺸﻪ ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﺧﻮدﺗﻌﺒﻴﺮي ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي راﺑﻄﻪاي و روﺷﻨﻲ ﺗﻮﺟﻪ دارﻧﺪ‪ .‬ﻛﻴﻢ )‪ (1995‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن و ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺑﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن را ﻣﻬﻤﺘﺮ‬
‫ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ اﻓﺮاد ﻧﻴﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻪﮔﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي روﺷﻨﻲ ﻗﺎﺋﻞ‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻘﺶ ﺟﻨﺴﻲ روانﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﻓﺮاد ﻫﺮﭼﻪ ﻣﺮداﻧﻪﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي روﺷﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻫﻤﻴﺖ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺶ ﺟﻨﺴﻲ روانﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﻓﺮاد ﻫﺮﭼﻪ زﻧﺎﻧﻪﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﺎن ﺑﺮاي ﺟﺮﻳﻤﻪدار ﻧﻜﺮدن اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن و ﻋﺪم‬
‫ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻘﺾ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬

‫ﻫﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ داراي رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎﻳﻲ ﺟﻬﺖ رﻓﺘﺎر اﻧﺴﺎﻧﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻴﻬﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد ﻧﺤﻮه رﻓﺘﺎر دﻳﮕﺮان‬
‫‪ .(1978‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻘﺾ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮدي را در ﺑﺎﻓﺖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎﻳﻲ ﻗﺮار‬ ‫)ﺑﺎرﮔﻮن‪،‬‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺻﻮرت ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﻧﺤﻮه واﻛﻨﺶ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻧﻘﺾ اﻳﻦ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻴﻬﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﺎن‬
‫)ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻘﺾ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ در ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﻴﻦ ﻓﺮدي ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﺑﺎرﮔﻮن‪ ،‬اﺷﺘﺮن و دﻳﻠﻤﻦ‪1995 ،‬؛ ر ك ﺑﻪ ﺑﺎرﮔﻮن و‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺎﺑﺎرد‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 7‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‪.‬‬
‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻴﻬﺎ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و ﻗﻮاﻋﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻧﻴﺰ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﺮدـ وﻳﮋه رﻓﺘﺎر ﻧﻮﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺑﺎرﮔﻮن‪.(1995 ،‬‬
‫اﻧﺤﺮاف ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ دﻳﮕﺮان و ﺑﻪ ﺻﺪا در آﻣﺪن زﻧﮓ ﺧﻄﺮ ﺑﺮاي آﻧﺎن‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻨﻜﻪ رﻓﺘﺎر ﻣﻨﺤﺮف ﻣﺜﺒﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎطﮔﺮان ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﻇﺮﻓﻴﺖ‬
‫ارﺗﺒﺎطﮔﺮان ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻓﺮاد اﺷﺎره دارد )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﻳﻦﻛﻪ ﭼﻘﺪر اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ ﺟﺬاب و آﺷﻨﺎ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ(‪ .‬ﺑﺎرﮔﻮن‬
‫)‪ (1995‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﻓﺮض ﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ ارﺗﺒﺎطﮔﺮان ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ‬
‫ﺗﻔﺴﻴﺮ و ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻣﻮارد ﻧﻘﺾ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد« )ص ‪.(201‬‬
‫ﺑﺎرﮔﻮن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ »ﻣﺤﺘﻮاي« ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎي ﻫﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﻃﻮل اﺑﻌﺎد ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﺎﻓﺴﺘﺪ )‪(1980‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ 12.‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺟﻤﻊﮔﺮا در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر‬
‫ﻛﻼم ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ادب و ﻋﺪم ﻓﻮرﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي را دارﻧﺪ‪ .‬اﺟﺘﻨﺎب از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ رﻓﺘﺎر ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻮاﻋﺪ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮد )ﺑﺎرﮔﻮن‪ .(1995 ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ از‬
‫اﺟﺘﻨﺎب از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ ،‬داراي ﻗﻮاﻋﺪ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎي ﺗﻨﻈﻴﻢﻛﻨﻨﺪه رﻓﺘﺎر ﻛﻤﺘﺮي در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ درﺟﻪ اﺟﺘﻨﺎب از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖﺷﺎن ﺑﺎﻻﺳﺖ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺑﺮﺧﻮردار از اﺟﺘﻨﺎب از‬
‫ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺑﺎﻻ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ درﺟﻪ اﺟﺘﻨﺎب از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖﺷﺎن ﭘﺎﺋﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫رﻓﺘﺎر ﻣﻨﺤﺮف داراي ﻋﺪم ﺗﺴﺎﻫﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت ﺑﺮ ﻧﺤﻮه ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻘﺾ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺑﺎﻻ و ﻣﻨﺰﻟﺖ‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد )ﺑﺎرﮔﻮن‪ .(1995 ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻧﻘﺾ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ )ﻣﺜﻼً ﻧﻘﺾ ﻗﺮاﺑﺖ ﻏﻴﺮﻛﻼﻣﻲ( ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ‬
‫ﻓﺮد داراي ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺑﺎﻻ در ﻓﺮﻫﻨﮓ داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺪرت زﻳﺎد ﻧﻘﺾ رﻓﺘﺎر ﻧﻘﺸﻲ ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﺪه ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد و‬
‫ﭼﻨﻴﻦ اﻗﺪاﻣﻲ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﺗﻨﺶ و اﺿﻄﺮاب ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪي ﻣﻨﻔﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ‬

‫ﻳﻜﻲ از اﻫﺪاف ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي ﻋﺒﺎرت از ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﺧﺎص اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان‬
‫ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دادهاﻧﺪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺆﺛﺮ و ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر ﻧﻈﺮﻳﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﻲﮔﻨﺠﻨﺪ‪ .1 :‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺎرﻧﺖ و ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ‪(1983 ،‬؛ ‪ .2‬ﻧﻈﺮﻳﻪ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ‪(1995 ،‬؛ ‪ .3‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﺆﺛﺮ‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬دوﺗﺰل‪(1995 ،‬؛ و ‪ .4‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﻴﻢ )‪.(2004 ،1997‬‬

‫ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫)‪1979‬؛‬ ‫ﻧﻈﺮﻳﻪ »ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ« )ﺑﺎرﻧﺖ و ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ‪1983 ،‬؛ ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ‪ (1988 ،‬ﺑﺮ ﻣﺪل ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رك ﺑﻪ راﺟﺮز و ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ‪ (1981 ،‬اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ‪ (1979) 13‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در آن دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﺮد ﻳﺎ ﮔﺮوه ﺑﻪ ﻣﺒﺎدﻟﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﺑﺎ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ« )ص ‪ .(31‬او ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻪ آن دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪» .‬دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﺮد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﻣﺒﺎدﻟﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ در راﺳﺘﺎي درك ﻣﻨﻈﻮر ﻳﻜﺪﻳﻜﺮ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪) «.‬ص ‪.(32‬‬
‫ﺑﺎرﻧﺖ و ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ )‪ (1983‬از ﻣﺪل ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ رﻳﺎﺿﻲ اﺛﺮات ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮ‬
‫ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ »ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در ﻳﻚ ﻧﻈﺎم ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻧﺎﻣﺤﺪود‬
‫ﺗﺪاوم ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ اﻟﮕﻮي ﺗﻔﻜﺮ ﺟﻤﻌﻲ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﮔﺮاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ« )ص ‪ .(175‬اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ از ﺧﺎرج وارد ﻧﻈﺎم‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ را ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺑﻴﻨﺪازد و ﻳﺎ روﻧﺪ آن را ﻣﻌﻜﻮس ﺳﺎزد )ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ واﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد(‪.‬‬
‫آﻧﺎن ﻣﺪﻟﻲ رﻳﺎﺿﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﺣﺎﻻت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺟﻤﻌﻲ اﻋﻀﺎي دو ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ )‪ (1979‬در ﻣﻮرد ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺳﻄﺢ ﻓﺮدي ﻣﺼﺪاق‬
‫ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و ﻣﺪل رﻳﺎﺿﻲ ﺑﺎرﻧﺖ و ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ در ﻣﻮرد ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﮔﺮوﻫﻲ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ( ﻣﺼﺪاق ﭘﻴﺪا‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ )‪ 1987‬ب‪ (1988 ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ را در ﺷﻜﻞ ﻛﻼﻣﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ )‪ (1988‬ﻧﻈﺮﻳﻪ را در دو ﻗﻀﻴﻪ و‬
‫ﺳﻪ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل )ﻗﻀﻴﻪ ‪ (1‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »در ﻳﻚ ﻧﻈﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﺴﺘﻪ ﻛﻪ در آن‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻴﺎن اﻋﻀﺎ ﻧﺎﻣﺤﺪود اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻈﺎم در ﻛﻞ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي‬
‫ﮔﺮاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ )ص ‪ .(289‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺤﺪود ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻈﺎم ﺑﻪ ﺳﻤﺖ واﮔﺮاﻳﻲ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ )ﻗﻀﻴﻪ‬

‫‪ .(2‬ﻓﺮﺿﻴﺎت در ﻣﻮرد ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻣﻬﺎﺟﺮ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺑﻮﻣﻲ‪ /‬ﻣﻴﺰﺑﺎن اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ‬

‫ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ 1985‬اﻟﻒ( ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺑﺮﮔﺮ و ﻛﺎﻻ ﺑﺮﻳﺰ را ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺎم در اﻳﺠﺎد ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻣﻲدﻫﺪ )ر ك ﺑﻪ ﮔﺪﻳﻜﺎﻧﺴﺖ‪ ،‬ﻓﺼﻮل ‪13‬‬

‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ در ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﮕﺮش‪ ،‬رﻓﺘﺎر و‬ ‫و ‪ 18‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‪ ،‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻫﺎﻣﺮ )‪ (1988‬از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺎت دﻳﮕﺮان( و اﺿﻄﺮاب )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻧﺎراﺣﺘﻲ‪ ،‬ﺗﻨﺶ‪ ،‬ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻳﺎ ﻫﺮاس( ﺑﺮاي ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ )ر‬

‫ك ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺳﺎزﮔﺎري در ﭘﺎﻳﻴﻦ( اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ (1988‬ﻧﻈﺮﻳﻪاي ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﻫﺶ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ و اﺿﻄﺮاب ﺑﺮاي ﺗﺒﻴﻴﻦ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻓﺮدي و ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﺆﺛﺮ )ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺳﻮءﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪/‬‬
‫ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺧﻮاﻧﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد( اراﺋﻪ داد‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻳﻜﻲ از اﻧﻮاع ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ در ﻧﻈﺮﻳﻪ‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﻓﺮادي ﻛﻪ در ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ (1988‬از ﻣﻔﻬﻮم »ﺑﻴﮕﺎﻧﺔ«‬
‫زﻳﻤﻞ )‪ (1908 /1950‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻔﻬﻮم‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻋﻀﻮ ﮔﺮوه ﺧﻮدي ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ(‬
‫ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻨﺪه ﻣﺮﻛﺰي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ (1990‬اﺻﻮل ﺑﺪﻳﻬﻲ ﻧﺴﺨﻪ ‪ 1988‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ را در‬
‫ﻣﻮرد دﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﺑﺮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻮرد ﺧﺎص ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ (1993‬ﻧﻈﺮﻳﻪ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺎرﭼﻮب ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﮔﺴﺘﺮش داد )ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪/‬‬

‫ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎر در اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ(‪ .‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻓﺮاﻧﻈﺮي ﻧﻈﺮﻳﻪ را در اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬او ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺮﺿﻴﺎت زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ از ﻣﻮاﺿﻊ اﻓﺮاﻃﻲ ﻋﻴﻦﮔﺮا ﻳﺎ ذﻫﻦﮔﺮا اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬
‫ﻓﺮض ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻓﺮاد ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻋﻀﻮﻳﺖ آﻧﻬﺎ در ﮔﺮوه ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬اﻣﺎ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آﮔﺎه‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ارﺗﺒﺎط ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ(‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺒﻴﻦ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﺮﺿﻴﺎت‬
‫ﻋﻴﻦﮔﺮا و در ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﺮﺿﻴﺎت ذﻫﻦﮔﺮا ﻣﺼﺪاق ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ ﺗﻌﺪاد اﺻﻮل‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ در ﻧﻈﺮﻳﻪ را ﮔﺴﺘﺮش داد ﺗﺎ درك ﻧﻈﺮﻳﻪ )ر ك ﺑﻪ رﻳﻨﻮﻟﺪز‪ (1971 ،‬و ﻛﺎرﺑﺮد آن را آﺳﺎنﺗﺮ ﺳﺎزد‪ .14‬اﻳﻦ‬
‫ﻧﺴﺨﻪ از ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه آﺳﺘﺎﻧﻪﻫﺎي ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺮاي ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ و اﺿﻄﺮاب اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻦﻛﻪ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ ﻣﻔﻬﻮم آﮔﺎﻫﻲ ﻻﻧﮕﺮ )‪ (1989‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺗﺴﻬﻴﻞﮔﺮ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺆﺛﺮ در اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ وارد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻟﻴﺒﺮﺳﻮن )‪ ،(1985‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ (1995‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻞ »ﺑﻨﻴﺎدي« و »ﺳﻄﺤﻲ« ﺑﺮاي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺆﺛﺮ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬او ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ؛ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ )از ﺟﻤﻠﻪ آﮔﺎﻫﻲ( ﻋﻠﻞ ﺑﻨﻴﺎدي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺆﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﺄﺛﻴﺮ دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي »ﺳﻄﺤﻲ» )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫﻤﺪﻟﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن و اﻳﺠﺎد‬
‫ﺟﺎذﺑﻪ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ( ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺆﺛﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﻴﺰان‬
‫آﮔﺎﻫﻲ اﻓﺮاد از رﻓﺘﺎر ﺧﻮد ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖﺷﺎن را ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت آﻧﻬﺎ ﺗﺴﻬﻴﻞ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ (1995‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ؛ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻜﻲ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ دﺧﺎﻟﺖ‬
‫دارﻧﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺪﻳﻊ ﺑﻮدن و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﭘﺬﻳﺮي ﻣﻲﺷﻮد(‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺷﺮح داده‬
‫ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻣﺆﺛﺮ‬
‫دوﺗﺰل )‪ (1995‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻣﺆﺛﺮ را در ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬دوﺗﺰل ﻧﻈﺮﻳﻪ‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻫﺸﻴﺎراﻧﻪ ﻫﻴﺮوﻛﺎوا و روﺳﺖ )‪ (1992‬و ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭼﻬﺮه ـ ﻣﺬاﻛﺮه و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﺗﻴﻨﮓ ـ‬
‫ﺗﻮﻣﻲ )‪ (1988‬را در ﻫﻢ ادﻏﺎم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻴﺮوﻛﺎوا و روﺳﺖ )‪ (1992‬ﻓﺮض ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ روﺷﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺑﻪ واﺳﻄﻪ آﻧﻬﺎ درﺑﺎره اﻣﻮر‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ( ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﻬﺎي ﮔﺮوﻫﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﻧﺤﻮة ﺗﻔﻜﺮ آﻧﻬﺎ درﺑﺎره اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻤﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﺗﺨﺎذ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬اﻳﻦﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻤﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي آﻧﻬﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﮔﺮوه‬
‫ﻧﺘﻴﺠﺔ »ﻳﻚ رﺷﺘﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﻬﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ« )ص ‪.(270‬‬
‫دوﺗﺰل )‪ (1995‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻫﺸﻴﺎراﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺗﻚ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‬
‫ﻣﺤﺪود ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻓﺮدﮔﺮا و ﺟﻤﻊﮔﺮا ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮار‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦرو‪ ،‬او اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺗﺼﻤﻴﻤﻬﺎ را ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪ دوﺗﺰل )‪ (1995‬ﺷﺎﻣﻞ ‪ 14‬ﮔﺰاره اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اوﻟﻴﻪ ﮔﺰارهﻫﺎ ﺑﺮ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻫﻤﮕﻦ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬
‫ﺗﻚ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ( و ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻧﺎﻫﻤﮕﻦ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ( ﺗﻤﺮﻛﺰ دارد‪ .‬او ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ؛ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻫﻤﮕﻦ ﺧﻮد ﺗﻌﺒﻴﺮي ﻣﺴﺘﻘﻞ را ﭘﻴﺸﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي وﻇﻴﻔﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آﻧﺎن ﺧﻮد ﺗﻌﺒﻴﺮي ﺑﻪ ﻫﻢ واﺑﺴﺘﻪ را اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي راﺑﻄﻪاي ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻫﻤﮕﻦ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺗﻌﺒﻴﺮي ﻣﺴﺘﻘﻞ را ﭘﻴﺸﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲرود ﻛﻪ ﺑﻪ اﺟﻤﺎع دﺳﺖ‬
‫ﻳﺎﺑﻨﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ درﮔﻴﺮ ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و آن را در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻫﻤﮕﻦ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺗﻌﺒﻴﺮي ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫واﺑﺴﺘﻪ را اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﻤﺘﺮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻬﻢ اﻋﻀﺎ در ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻫﻤﮕﻦ ﺑﺮاﺑﺮﺗﺮ اﺳﺖ‬
‫و اﻋﻀﺎ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻧﺎﻫﻤﮕﻦ ﺑﻪ ﮔﺮوه‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ‪.‬‬
‫دوﺗﺰل )‪ (1995‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎ ﺧﻮد ﺗﻌﺒﻴﺮي ﻣﺴﺘﻘﻞ را ﭘﻴﺸﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬از‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﺳﻠﻄﻪآﻣﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎ ﺧﻮد ﺗﻌﺒﻴﺮي ﺑﻪ ﻫﻢ واﺑﺴﺘﻪ را‬
‫اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬از اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﻣﻨﺎزﻋﻪ اﺟﺘﻨﺎبآﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺤﻪآﻣﻴﺰ ﻳﺎ اﺟﺒﺎرآﻣﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮوﻫﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ از ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎزﻋﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوﻫﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ از‬
‫ﺷﻴﻮهﻫﺎي رﻗﺎﺑﺖآﻣﻴﺰ ﻳﺎ اﺟﺘﻨﺎبآﻣﻴﺰ ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺟﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻤﻬﺎي ﻣﺆﺛﺮﺗﺮي اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮوﻫﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در‬
‫آﻧﻬﺎ اﻋﻀﺎ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮدي را ﻓﻌﺎل ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي آﻧﻬﺎ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﻓﻌﺎل‬
‫ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻤﻬﺎي ﺑﻬﺘﺮي ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪ دوﺗﺰل )‪ (1995‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺳﻬﻢ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاﺑﺮﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮ ﭼﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺗﻌﻬﺪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﮔﺮوه و ﺗﺼﻤﻴﻢ آن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻤﻬﺎ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻦﻛﻪ دوﺗﺰل ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ »ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت ﺑﻨﻴﺎدي« ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻫﺸﻴﺎراﻧﻪ در ﻣﻮرد ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺼﺪاق ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ :‬ﮔﺮوﻫﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ را درك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي »ﺧﻮﺑﻲ« وﺿﻊ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻠﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي‬
‫ﻣﺜﺒﺖ‪ /‬ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺪﻳﻠﻬﺎ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻤﻬﺎي ﻣﺆﺛﺮﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻋﻤﺎل را اﻧﺠﺎم‬
‫ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺟﺎﻣﻊ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﻛﻴﻢ )‪ (1997‬زﻣﻴﻨﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺟﺎﻣﻊ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻗﻮﻣﻲ را ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﭘﻲ ﻣﻲرﻳﺰد )ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬

‫ر ك ﺑﻪ ﻛﻴﻢ‪ .(2002 ،‬او از ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ )ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﺑﺎز( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﺎرﭼﻮب ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻃﺮح ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﻨﺪه او ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﭼﻬﺎر داﻳﺮه اﺳﺖ‪ :‬ﻳﻚ داﻳﺮه ﺑﺮاي رﻓﺘﺎر در‬
‫ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻪ داﻳﺮه ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ )از ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻪ دواﻳﺮ ﺑﻴﺮوﻧﻲ(‪ .1 :‬رﻓﺘﺎر‬
‫)رﻣﺰﮔﺬاري‪ /‬رﻣﺰﺷﻜﻨﻲ(؛ ‪ .2‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮارﻛﻨﻨﺪه؛ ‪ .3‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ؛ و ‪ .4‬ﻣﺤﻴﻂ‪.‬‬
‫ﻛﻴﻢ )‪ (1997‬ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن رﻣﺰﮔﺬاري و رﻣﺰﺷﻜﻨﻲ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻴﻮﺳﺘﺎر رﻓﺘﺎري ﭘﻴﻮﻧﺪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ و‬
‫ﻏﻴﺮﭘﻴﻮﻧﺪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »رﻓﺘﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﭘﻴﻮﻧﺪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ اﻳﻦ‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﺎر ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎري‪ ...،‬ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻧﺘﻬﺎي ﻏﻴﺮﭘﻴﻮﻧﺪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮءﺗﻔﺎﻫﻢ و رﻗﺎﺑﺖ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪) «.‬ص ‪.(270‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬رﻓﺘﺎرﻫﺎي رﻣﺰﺷﻜﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺟﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء‪،‬‬
‫ﻛﻠﻲﮔﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻲﺳﺎزي و آﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬رﻓﺘﺎرﻫﺎي رﻣﺰﺷﻜﻦ ﻏﻴﺮﭘﻴﻮﻧﺪ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬ﻛﻠﻴﺸﻪﺳﺎزي‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ و ﺧﻄﺎي اﺳﺘﻨﺎد ﻧﻬﺎﻳﻲ را در ﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬رﻓﺘﺎرﻫﺎي رﻣﺰﮔﺬار‬
‫ﭘﻴﻮﻧﺪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي ﺷﺨﺺ ـ ﻣﺤﻮر و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺨﺼﻲ ﺷﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي رﻣﺰﮔﺬار ﻏﻴﺮﭘﻴﻮﻧﺪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ واﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﺻﺤﺒﺘﻬﺎي ﺗﻌﺼﺐآﻣﻴﺰ و ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫ﭘﺴﺖاﻧﮕﺎري ﺳﺎﻳﺮ اﻗﻮام را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻴﻢ )‪ (1997‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎطﮔﺮ ﺑﺮﺣﺴﺐ »ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت روانﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﭘﺎﻳﺪار« ﻣﻲﭘﺮدازد )ص ‪ .(271‬او‬
‫)ﺑﺮاي‬ ‫ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬وﺳﻌﺖ ﻃﺒﻘﻪ(‪ ،‬ﺳﻮﮔﻴﺮﻳﻬﺎي ﮔﺮوﻫﻲ‬
‫ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻋﺰﻳﺰ ﭘﺮوري ﮔﺮوه ﺧﻮدي‪ ،‬ﻗﻮمﻣﺪاري(‪ ،‬و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺷﻤﻮل اﺧﻼﻗﻲ( را وارد ﺑﺤﺚ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻴﻢ )‪ (1997‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ را آنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻴﻂ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬او ﻧﺎﻫﻤﮕﻨﻲ ﺑﻴﻦ‬
‫ﻗﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﻗﻮﻣﻲ و اﻫﺪاف ﺗﻌﺎﻣﻞ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻫﺪفﻫﺎ( را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬
‫ﺑﺮﻣﻲﺷﻤﺮد‪ .‬ﻣﺤﻴﻂ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﻠﻲ و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻗﻮﻣﻲ ﻧﻈﻴﺮ اﻧﺼﺎف‪ /‬ﺑﻲاﻧﺼﺎﻓﻲ‬
‫ﻧﻬﺎدي )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺎرت‪ ،‬ﻗﺸﺮﺑﻨﺪي ﻗﻮﻣﻲ(‪ ،‬و ﺗﻤﺎس ﺑﻴﻦ ﻗﻮﻣﻲ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﺳﺘﻌﺪاد ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﺤﻴﻂ(‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻴﻢ )‪ (1997‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺪل ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻨﺪه‪ ،‬ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ادﻏﺎم ﺗﺤﻘﻴﻖ در رﺷﺘﻪﻫﺎي‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺪل ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ »ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻛﻨﺶ ﻣﺼﻠﺤﺖﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ....‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان از اﻳﻦ ﻣﺪل ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﻴﻂ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان رﻓﺘﺎرﻫﺎي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﺮد« )ص ‪.(281‬‬
 ‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻫﻤﺴﺎزي ﻳﺎ اﻧﻄﺒﺎق‬
‫ﻫﺪف دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﺑﺮ آن ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﺮﻗﺮاري ﻫﻤﺴﺎزي ﻳﺎ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﻴﻦ‬
‫ارﺗﺒﺎطﮔﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﻲﮔﻨﺠﻨﺪ‪ .1 .‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬

‫ﮔﺎﻟﻮا‪ ،‬ﮔﺎﻳﻠﺰ‪ ،‬ﺟﻮﻧﺰ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﻴﻞ و اوﺗﺎ‪(1995 ،‬؛ ‪ .2‬ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﻟﻴﻨﮕﺰورث‪(1988 ،‬؛ و ‪ .3‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻢ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اورﺑﻪ‪ 1998 ،‬ب(‪.‬‬

‫ﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫)ر ك ﺑﻪ ﮔﺎﻟﻮا‪ ،‬اوﮔﻲ و‬ ‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت از اﺛﺮ ﮔﺎﻳﻠﺰ )‪ (1973‬در ﻣﻮرد ﺗﺤﺮك ﻟﻬﺠﻪ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮد‬
‫)ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ﮔﻔﺘﺎر؛ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮔﺎﻳﻠﺰ و اﺳﻤﻴﺖ‪،‬‬ ‫ﮔﺎﻳﻠﺰ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 6‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ﮔﻔﺘﺎر‬
‫‪ (1979‬آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ﮔﻔﺘﺎر ﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺸﻮران از اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي زﺑﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺗﺄﻳﻴﺪ‬
‫و ﻳﺎ ﻧﺸﺎن دادن ﺗﻤﺎﻳﺰ در ﺗﻌﺎﻣﻼﺗﺸﺎن ﺑﺎ دﻳﮕﺮان اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﻋﻤﺪهاي ﻛﻪ ارﺗﺒﺎطﮔﺮان‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﻳﺎ واﮔﺮاﻳﻲ ﮔﻔﺘﺎر‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ »ﺣﺮﻛﺎت‬
‫زﺑﺎنﺷﻨﺎﺧﺘﻲ« ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻳﻠﺰ و دﻳﮕﺮان )‪ (1987‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ﮔﻔﺘﺎر را ﺑﺮﺣﺴﺐ ﮔﺴﺘﺮه ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎﻳﻲ ﭘﻮﺷﺶ داده ﺷﺪه و ﻣﺠﺪداً‬
‫ﺑﺮﭼﺴﺐﮔﺬاري ﺷﺪه در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮔﺴﺘﺮش دادﻧﺪ‪ .‬ﻛﻮﭘﻠﻨﺪ و دﻳﮕﺮان )‪ (1988‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﺑﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻧﺴﻠﻲ اﻧﻄﺒﺎق دادﻧﺪ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺻﻮرت دادﻧﺪ‬
‫ﻣﻔﻬﻮمﺑﻨﺪي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﮔﻮﻳﺸﻮر ﺑﺮ اﺳﺎس »ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻣﺨﺎﻃﺐ« و ﮔﻨﺠﺎﻧﺪن اﺳﺘﻨﺎدات ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن درﺑﺎره رﻓﺘﺎر ﮔﻮﻳﺸﻮران(‪ .‬ﮔﺎﻟﻮا و‬
‫دﻳﮕﺮان )‪ (1988‬ﻣﺪل ﻛﻮﭘﻠﻨﺪ و دﻳﮕﺮان )‪ (1988‬را ﺑﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻧﻄﺒﺎق دادﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات‪،‬‬
‫)ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻮﻳﺖ زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﻮﻣﻲ؛ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮔﺎﻳﻠﺰ و ﺟﺎﻧﺴﻮن‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻴﻬﺎي ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻮﻳﺖ زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫را وارد ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﺑﺮ ﻧﻔﻮذ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎ ﺑﺮارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻟﻮا و دﻳﮕﺮان )‪(1995‬‬ ‫‪(1987‬‬

‫ﻧﺴﺨﻪ ‪ 1988‬ﻧﻈﺮﻳﻪ را روزآﻣﺪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻣﻴﺎنﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را در ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬
‫ﻫﻤﺴﺎزي ﮔﻨﺠﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎ »ﺑﺎﻓﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﺗﺎرﻳﺨﻲ« ﺗﻌﺎﻣﻼت آﻏﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺷﺎﻣﻞ رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي داراي ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻤﺎس ﻣﻲﺷﻮد )ﺗﻤﺎس ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﻳﻜﻲ از اﻧﻮاع ﺗﻤﺎس ﺑﻴﻦﮔﺮوﻫﻲ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﺳﺖ(‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﻧﻴﺰ در‬
‫ﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫دوﻣﻴﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت »ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺎزي« ارﺗﺒﺎطﮔﺮان اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﮔﺮاﻳﺶ آﻧﺎن ﺑﻪ درك ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﺧﺎرج از ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻴﻦﻓﺮدي‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از‬
‫ﻫﺮدو‪ ،‬ﺳﻪ ﺟﻨﺒﻪ از ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪» .1 :‬ﻋﻮاﻣﻞ درونﻓﺮدي« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬
‫ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮدي(‪» .2 ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎزﺗﺎب ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي‬
‫ارﺗﺒﺎطﮔﺮان ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺧﺎرج از ﮔﺮوه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮزﻧﺪﮔﻲ و ﻧﺸﺎط ﻣﺸﻬﻮد در ﮔﺮوه‪ ،‬ﺧﻮدي( و‬
‫»ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي اوﻟﻴﻪ« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﺳﺘﻌﺪاد ﻣﺸﻬﻮد ﺑﺮاي ﻣﻨﺎزﻋﻪ‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰش ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺧﺎرج از ﮔﺮوه(‪.‬‬

‫رواﺑﻂ ﻣﺸﻬﻮد ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻬﺎ ﺑﺮ ﮔﺮاﻳﺶ ارﺗﺒﺎطﮔﺮان ﺑﻪ درك ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻴﻦﻓﺮدي ﻳﺎ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﻧﻬﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻣﺴﻠﻂ ﻛﻪ داراي ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﺎاﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻓﺮاد‬
‫ﺧﺎرج از ﮔﺮوه را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوﻫﻬﺎي زﻳﺮدﺳﺖ را اﻣﺮي ﻣﻨﻔﻲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺧﻮدواﺑﺴﺘﻪاﻧﺪ و ﺑﺎ آﻧﻬﺎ اﺣﺴﺎس ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد را ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺑﻴﻦﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ و ﺑﺮ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ ﮔﺮوﻫﻬﺎﻳﺸﺎن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲورزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺑﺨﺶ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت »ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻼﻓﺼﻞ« اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻼﻓﺼﻞ داراي ﭘﻨﺞ‬
‫ﺟﻨﺒﻪ اﺳﺖ‪» .1 :‬ﺣﺎﻻت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ رواﻧﻲ« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي ﺑﻴﻦ ﻓﺮدي و ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ارﺗﺒﺎطﮔﺮان در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ(‪.2 ،‬‬
‫راﺑﻄﻪ(‪ .3 ،‬اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي‬ ‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰﺷﻬﺎ در ﺑﺮﺧﻮرد‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬ ‫»اﻫﺪاف و ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮﻣﺨﺎﻃﺐ«‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ زﺑﺎن )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﻘﺮب‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﮔﻔﺘﻤﺎن(‪» .4 ،‬رﻓﺘﺎر و ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎ« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬زﺑﺎن‪ ،‬ﻟﻬﺠﻪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع(‪ ،‬و ‪.5‬‬
‫»ﺑﺮﭼﺴﺐﮔﺬاري و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت«‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻼﻓﺼﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ آﺧﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت »ارزﺷﻴﺎﺑﻲ و ﻧﻴﺎت آﺗﻲ« اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﮔﺰارهﻫﺎ ﺑﺮ ﺑﺮداﺷﺖ‬
‫ارﺗﺒﺎطﮔﺮان از رﻓﺘﺎر ﻣﺨﺎﻃﺐ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ‪ .‬رﻓﺘﺎر ﻫﻤﮕﺮا ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲرود ﺑﺮ »ﻧﻴﺖ ﺧﻴﺮ« ﻣﺒﺘﻨﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺜﺒﺖ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﻣﺘﻌﺎرف ﮔﺮوه ﺗﻠﻘﻲ‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺒﺖ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻓﺮاد اﻧﮕﻴﺰه ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن و ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوﻫﺸﺎن در‬
‫آﻳﻨﺪه ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻧﻄﺒﺎق ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬

‫اﻟﻴﻨﮕﺰورث )‪ (1983‬ﻓﺮض ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻫﻤﺔ ارﺗﺒﺎﻃﺎت داراي درﺟﻪاي از ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬او‬
‫ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎﻳﺪ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮدي آﻏﺎز ﺷﻮد و ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن دﺧﺎﻟﺖ داده ﺷﻮﻧﺪ‪ 15.‬ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻟﻴﻨﮕﺰورث )‪ (1983‬ﺑﺮاي ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﺤﻮه اﻧﻄﺒﺎق ارﺗﺒﺎطﮔﺮان‬
‫ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در »ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻘﺼﻮد« ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬او ﻫﺸﺖ »ﻗﺎﻧﻮن« )ﻳﻌﻨﻲ رواﺑﻂ ﺟﺎري ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪواﺳﻄﻪ آن واﺣﺪﻫﺎ ﺑﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬ص ‪ (201‬را ﺑﺮﻣﻲﺷﻤﺮد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻟﻴﻨﮕﺰورث‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از »اﻧﻄﺒﺎق ﺳﺒﻚ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي اﻋﺘﻘﺎدي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد« )ص ‪(202‬‬

‫و »ﺑﺎ رﻓﺘﺎر اﻧﻄﺒﺎﻗﻲ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻴﺰان ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﻮدن ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻗﺮار دارد« )ص ‪.(202‬‬
‫اﻟﻴﻨﮕﺰورث )‪ (1983‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻛﺎرﻛﺮدي اﻧﻄﺒﺎﻗﻲ ﺑﺎﺷﺪ ـ اﻧﺼﺎف‬
‫در اﻧﻄﺒﺎق ـ اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻧﻄﺒﺎﻗﻲ ﻏﻴﺮﻛﺎرﻛﺮدي ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و‬
‫ﻛُﻨﺪ ﺷﺪن اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎطﮔﺮان ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ ،‬در زﻣﻴﻨﻪ‬
‫اﻧﻄﺒﺎق ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻧﺼﺎف وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻛﺎرﺑﺮد اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي اﻗﻨﺎﻋﻲ ﺑﻪ اﻧﻄﺒﺎق ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﺮاي ﻳﻚ ارﺗﺒﺎطﮔﺮ ﻣﺴﺎﻋﺪ اﺳﺖ و ﻳﺎ ﻳﻚ ارﺗﺒﺎطﮔﺮ ﻗﺪرت ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪ ،‬ارﺗﺒﺎطﮔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﺎر اﻧﻄﺒﺎق را ﺑﻪ دوش ﻛﺸﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ارﺗﺒﺎطﮔﺮان رﻓﺘﺎر اﻧﻄﺒﺎﻗﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺧﻮد ﺑﺮوز دﻫﻨﺪ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎدات‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲﺷﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻟﻴﻨﮕﺰورث )‪ (1988‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ را ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺤﺚ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﮔﺰارهﻫﺎ‬
‫در ﻧﻈﺮﻳﻪ روزآﻣﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦﺣﺎل‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﺗﻐﻴﻴﺮي ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻢﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫اورﺑﻪ )‪ 1998‬اﻟﻒ‪ 1998 ،‬ب( از روﻳﻜﺮدي ﭘﺪﻳﺪارﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻢﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺟﻮﻳﺪ‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺳﻠﺴﻠﻪ‬ ‫)ر ك ﺑﻪ اورﺑﻪ و اﺳﭙﻠﻴﻨﮓ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 8‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‪ .‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪ »ﮔﺮوه ﺧﺎﻣﻮش«‬
‫ﻣﺮاﺗﺐ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﻲ ﮔﺮوﻫﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي دﻳﮕﺮ اﻣﺘﻴﺎز ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮد(؛آردﻧﺮ‪1975 ،‬؛ ﻛﺮاﻣﺎراﺋﻪ‪ 1981 ،‬و‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﺸﺨﺺ در ﺟﺎﻣﻌﻪ روﺷﻬﺎي ذﻫﻨﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﺮاﺳﺎس آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻧﻈﺮﻳﻪ »ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮ«‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻏﻴﺮﺳﻔﻴﺪﭘﻮﺳﺘﺎن‪ ،‬زﻧﺎن‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮﻻن‪ ،‬ﻫﻤﺠﻨﺲﮔﺮاﻳﺎن و اﻓﺮادي‬ ‫ﻣﻲﻧﮕﺮﻧﺪ؛ اﺳﻤﻴﺖ ‪(1987‬‬

‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﻃﺒﻘﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻗﺮار دارﻧﺪ اﻣﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اورﺑﻪ )‪ 1998‬ب( ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻣﻲﺳﺎزد ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻫﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ »در ﻛﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت‬
‫ﻣﻴﺎن اﻋﻀﺎي ﻛﻢﻧﻔﻮذ و اﻋﻀﺎي ﻣﺴﻠﻂ ﮔﺮوه اﺷﺎره دارد« )ص ‪ .(3‬ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻢﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ اراﺋﻪ ﻳﻚ‬
‫ﭼﺎرﭼﻮب اﺳﺘﻮار اﺳﺖ »ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس آن اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﻢ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮه درﺑﺎره ﺗﻼﺷﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺴﻠﻂ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد«‪).‬ص‬ ‫ﻛﻪ از ﺳﻮي دﻳﮕﺮان ﺑﺮاي ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﺻﺪاي آﻧﻬﺎ در‬
‫‪ .(4‬دو ﻓﺮض راﻫﻨﻤﺎي ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻢﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳﺖ‪ .1 :‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﻢﻓﺮﻫﻨﮓ در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺴﻠﻂ‬
‫ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ‪ .2‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﻢﻓﺮﻫﻨﮓ از ﺑﺮﺧﻲ ﺳﺒﻜﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ »ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺴﻠﻂ ﺳﺮﻛﻮﺑﮕﺮ« ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺟﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫اورﺑﻪ )‪ 1998‬ب( ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﻢ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاي ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺧﻮد ﺑﺎ‬
‫اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﺴﻠﻂ ﺳﻪ ﻫﺪف را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .1 :‬ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﺮﻫﻨﮓ راﻳﺞ(‪،‬‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻋﺪم‬ ‫‪ .2‬ﻫﻤﺴﺎزي )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺳﻌﻲ در ﻗﺒﻮﻻﻧﺪن اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﻢ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﺴﻠﻂ( و ‪ .3‬ﺟﺪاﺳﺎزي‬
‫ﭘﺬﻳﺮش اﻣﻜﺎن اﻳﺠﺎد ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﺴﻠﻂ(‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺮارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﻢ ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از »ﺣﻮزه ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﺠﺎرب ﮔﺬﺷﺘﻪ(‪» ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻴﻬﺎ« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻓﺮاد ﺑﺮاي ﺑﻪ‬

‫ﻣﻮرد اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﻋﻤﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن(‪» ،‬ﺑﺎﻓﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻛﺠﺎ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ؟(‪،‬‬
‫»ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ و ﭘﺎداﺷﻬﺎي ﻣﺸﻬﻮد« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻃﺮﻓﺪاران و ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺑﺮﺧﻲ اﻋﻤﺎل( و »روﻳﻜﺮد ارﺗﺒﺎطﮔﺮ« )ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮ‬
‫ﺑﻮدن اﺑﺮاز وﺟﻮد ﻛﺮدن ﻳﺎ ﻧﻜﺮدن(‪.‬‬
‫اورﺑﻪ )‪ 1998‬اﻟﻒ‪ 1998 ،‬ب( اﻋﻤﺎﻟﻲ را ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﻢ ﻓﺮﻫﻨﮓ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬روﺷﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﺬاﻛﺮه درﺑﺎره ﻋﺪم ﻧﻔﻮذ ﮔﺮوه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ 1998 ،‬ب‪ ،‬ص ‪(8‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﺴﻠﻂ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻲﺷﻤﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﻋﻤﺎل ﺗﺎﺑﻊ اﻫﺪاف و روﻳﻜﺮدﻫﺎي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﻢﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﺐ آﻧﻬﺎ ﻧُﻪ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در‬
‫آﻧﻬﺎ از ﺷﻴﻮهﻫﺎ و اﻋﻤﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .1 :‬ﺟﺪاﺳﺎزي ﻏﻴﺮﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻴﻮهﻫﺎي‬
‫»اﺟﺘﻨﺎب« و »ﺣﻔﻆ ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﻴﻦﻓﺮدي«؛ ‪ .2‬ﻫﻤﺴﺎزي ﻏﻴﺮﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻴﻮهﻫﺎي »ﻗﺎﺑﻞ روﻳﺖ ﺑﻮدن ﻓﺰاﻳﻨﺪه« و‬
‫»ﻛﻠﻴﺸﻪﻫﺎي دﻓﻌﻲ«؛ ‪ .3‬ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي ﻏﻴﺮﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻴﻮهﻫﺎي »ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎت«‪» ،‬اراﺋﻪ ﭼﻬﺮه ﻣﺜﺒﺖ«‪،‬‬
‫»ﺧﻮدﺳﺎﻧﺴﻮري« و »اﺟﺘﻨﺎب از ﺟﺎروﺟﻨﺠﺎل«؛ ‪.4‬ﺟﺪاﺳﺎزي ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻴﻮهﻫﺎي ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد«‪،‬‬
‫»ﺷﺒﻜﻪﺑﻨﺪي درون ﮔﺮوﻫﻲ«‪» ،‬ﺑﺰرگﻧﻤﺎﻳﻲ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت« و »آﻣﻮزش دﻳﮕﺮان«؛ ‪ .5‬ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺷﻴﻮهﻫﺎي »آﻣﺎدﮔﻲ ﮔﺴﺘﺮده«‪» ،‬ﺟﺒﺮان ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ«‪» ،‬دﺳﺘﻜﺎري ﻛﻠﻴﺸﻪﻫﺎ« و »ﭼﺎﻧﻪزﻧﻲ«‪ .6 ،‬ﺟﺪاﺳﺎزي‬
‫ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻴﻮهﻫﺎي »ﺣﻤﻠﻪ« و »ﺗﺨﺮﻳﺐ دﻳﮕﺮان«؛ ‪ .7‬ﻫﻤﺴﺎزي ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻴﻮهﻫﺎي »روﻳﺎروﻳﻲ« و‬
‫»ﻛﺴﺐ اﻣﺘﻴﺎز« و ‪ .8‬ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻴﻮهﻫﺎي »ﺗﻔﻜﻴﻚ«‪» ،‬ﺑﺎزﺗﺎب«‪» ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ درﮔﻴﺮي‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ« و »ﺗﻤﺴﺨﺮ ﺧﻮد«‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻫﻮﻳﺖ ـ ﻣﺬاﻛﺮه ﻳﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬

‫ﻫﺪف دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎرﺷﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻣﺬاﻛﺮه درﺑﺎره‬
‫ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ در ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ ﺑﻪ اﻧﻄﺒﺎق ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ و ﻧﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺧﺎص‬
‫)ﻛﻮﻟﻴﺮ و ﺗﻮﻣﺎس‪،‬‬ ‫ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻠﻲ(‪ .‬ﭼﻬﺎرﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﺮ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ‪ .1 :‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫‪ .2 ،(1988‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﻳﺖ )ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري‪ .3 ،(1993 ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺮ ﺳﺮ ﻫﻮﻳﺖ )ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ‪ (1993 ،‬و‬
‫‪ .4‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻫﻮﻳﺖ ﻫﻜﺖ )‪.(1993‬‬

‫ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﻛﻮﻟﻴﺮ و ﺗﻮﻣﺎس )‪ (1988‬ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﻪ »ﺗﻔﺴﻴﺮي« درﺑﺎره ﻧﺤﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﺗﻌﺎﻣﻼت‬
‫ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ )ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ر ك ﺑﻪ ﻛﻮﻟﻴﺮ‪1998 ،‬؛ رك ﺑﻪ ﻛﻮﻟﻴﺮ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 11‬ﻛﺘﺎب(‪ .‬ﻧﻈﺮﻳﻪ آﻧﻬﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﺷﺶ‬
‫ﻓﺮض ﭘﻨﺞ اﺻﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ و ﻳﻚ ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﺿﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ .1 .‬اﻓﺮاد »ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮه درﺑﺎره ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي‬
‫‪(107‬؛ ‪ .2‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ »ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻓﺮض ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻲ و اﺑﺮاز‬ ‫)ص‬ ‫ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ در ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ«‬
‫ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن« رخ ﻣﻲدﻫﺪ )ص ‪(107‬؛ ‪ .3‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻌﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﻣﻨﺴﺠﻢ و ﺗﺒﻌﻴﺖ از ﻗﻮاﻋﺪ )ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ( و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺆﺛﺮ(؛ ‪ .4‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺮ ﺳﺮ »ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺸﺘﺮك‪ ،‬ﻗﻮاﻋﺪ و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ« )ص ‪(112‬؛ ‪ .5‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ )ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺳﺎزي ﺑﺎ ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ داراي‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻬﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﻧﻤﺎدﻫﺎ و ﻣﻌﺎﻧﻲ و ﻧﻴﺰ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ‪ /‬ﻗﻮاﻋﺪ رﻓﺘﺎري اﺳﺖ و ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺸﻬﻮد در آن‪ ،‬ص ‪(113‬؛ و‬
‫‪ .6‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻗﻠﻤﺮو )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻋﺎم ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ(‪ ،‬ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ )ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻣﻬﻢ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ(‪ ،‬و ﺷﺪت )ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﭼﻪ ﺷﺪﺗﻲ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان اﻧﺘﻘﺎل داده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ(‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺶ ﻓﺮض‪ ،‬ﻛﻮﻟﻴﺮ و ﺗﻮﻣﺎس )‪ (1988‬ﭘﻨﺞ اﺻﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﺻﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد ﻛﻪ »ﻫﺮﭼﻪ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و ﻣﻌﺎﻧﻲ در ﮔﻔﺘﻤﺎن ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎس ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲﺗﺮ اﺳﺖ«‬
‫)ص ‪ .(112‬اﺻﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ دوم ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻫﺮﭼﻪ اﻓﺮاد ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد و ﺣﻔﻆ رواﺑﻂ ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬اﺻﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ ﺳﻮم ﺷﺒﻴﻪ اﺻﻞ اول اﺳﺖ و ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد‬
‫)ص‬ ‫ﻛﻪ »ﻫﺮﭼﻪ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﮔﻔﺘﻤﺎن ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎس ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‬
‫‪.(115‬‬
‫اﺻﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ ﭼﻬﺎرم در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻛﻮﻟﻴﺮ و ﺗﻮﻣﺎس )‪ (1988‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﺴﺒﺖ داده‬
‫ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺑﺮاز ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ ﺳﻨﺨﻴﺖ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﺻﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ آﺧﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ »ارﺟﺎﻋﺎت زﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﺑﺎﻓﺘﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻧﻮع روﻳﺪاد و ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ دارﻧﺪ» )ص ‪ .(116‬ﻗﻀﻴﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺑﺮاز ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬راﺑﻄﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردارﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﻳﺖ‬
‫)رك ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﻳﺖ ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري )‪ (1993‬ﺑﺮ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺑﻴﻦﻓﺮدي اﺳﺘﻮارﺳﺖ‬
‫اﻳﻤﺎﻫﻮري و ﻛﻮﭘﺎچ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 9‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‪ .16‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺮ اﺛﺮ ﮔﺎﻓﻤﻦ )‪ (1967‬در ﻣﻮرد ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺧﻮد و ﺣﻔﻆ‬
‫ﭼﻬﺮه ﻣﺒﺘﻨﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري )‪ (1993‬ﻫﻮﻳﺖ را اراﺋﻪدﻫﻨﺪه »ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﺗﻔﺴﻴﺮي ﺑﺮاي ﺗﺠﺮﺑﻪ« ﻣﻲداﻧﻨﺪ )ص ‪.(13‬‬
‫ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ اﻧﺘﻈﺎراﺗﻲ ﺑﺮاي رﻓﺘﺎر ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ و ﺑﺮاي رﻓﺘﺎر اﻓﺮاد اﻧﮕﻴﺰه ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮاد داراي‬
‫ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ )ﺑﺮاﺳﺎس ﻛﻮﻟﻴﺮ و ﺗﻮﻣﺎس‪ (1988 ،‬و راﺑﻄﻪاي‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎﻳﻲ در رواﺑﻂ ﺧﺎص( را ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﻳﺖ داراي اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺎﺳﻲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري‬
‫ﻗﻠﻤﺮو )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﻌﺪاد اﻓﺮادي ﻛﻪ داراي ﻳﻚ ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ(‪ ،‬ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ )ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻛﻮﻟﻴﺮ و ﺗﻮﻣﺎس ﻫﻮﻳﺖ را ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ ﻫﻮﻳﺖ(‪ ،‬و ﺷﺪت )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻗﺪرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ آن ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان اﻧﺘﻘﺎل داده ﻣﻲﺷﻮد( ﻣﻲداﻧﻨﺪ و آن را ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻓﺮض‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن داراي ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ و‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت درون ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن داراي ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري )‪ (1993‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻫﻮﻳﺖ اﻓﺮاد از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻤﺎﻳﺶ‬
‫ﭼﻬﺮه )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ اﻓﺮاد ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ( ﻓﺎش ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ »ﺣﻔﻆ آﺑﺮو«‬
‫ﺷﺮط ﻃﺒﻴﻌﻲ و اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ« )ص ‪ .(116‬در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﻳﺖ‪» ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫)ص‬ ‫ﺑﻴﻦﻓﺮدي ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮان ﻓﺮد در ﻣﺬاﻛﺮه ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺮ ﺳﺮﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻗﺎﺑﻞﻗﺒﻮل در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ«‬
‫‪ .(118‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺣﻔﻆ آﺑﺮو در ﺗﻌﺎﻣﻼت‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺮﻓﻬﺎي ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮدي اﻓﺮاد اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻮﭘﺎچ و‬
‫اﻳﻤﺎﻫﻮري ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري )‪ (1993‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻓﺮاد اﻏﻠﺐ ﭼﻴﺰﻫﺎي زﻳﺎدي‬
‫درﺑﺎره ﻓﺮﻫﻨﮓ دﻳﮕﺮان ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬در ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻠﻴﺸﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭼﻬﺮه‬
‫ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦﺣﺎل‪ ،‬ﻛﻠﻴﺸﻪﺳﺎزي از ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪﻛﻨﻨﺪه ﭼﻬﺮه اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺮ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ از ﺧﺎرج‬
‫ﻣﺒﺘﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻨﺶ دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻜﻲ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻪ ﺟﻨﺒﻪ از ﭼﻬﺮه‪ .1 .‬ﭼﻬﺮهدوﺳﺘﻲ‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻬﺮه ﻣﺴﺘﻘﻞ‪ .2 ،‬ﭼﻬﺮه ﺗﻮاﻧﺶ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻬﺮه ﻣﺴﺘﻘﻞ‪ ،‬و ‪ .3‬ﭼﻬﺮه ﻣﺴﺘﻘﻞ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻬﺮه دوﺳﺘﻲ ﻳﺎ‬
‫ﺗﻮاﻧﺶ‪ .‬ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖآﻣﻴﺰ ﭼﻬﺮه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫اﻳﻦ ﺳﻪ ﺗﻨﺶ دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻜﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري )‪ (1993‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺗﻮاﻧﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪ رواﺑﻂ ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ را ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ در ﺑﺮدارﻧﺪه ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي »آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ« در ﺧﺼﻮص ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎطﮔﺮان‬
‫در آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖﻫﺎﻳﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪة درﻫﻢ ﮔﺮه ﺧﻮردن ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎرﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و اﻳﺠﺎد‬
‫»ﻳﻚ ﻫﻮﻳﺖ راﺑﻄﻪاي ﻫﻤﮕﺮا و ﻣﺘﻘﺎﺑﻼً ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ آﻧﺎن‬
‫ﻫﻤﭽﻨﺎن واﮔﺮاﺳﺖ« )ص ‪ .(125‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪة ﻣﺬاﻛﺮه ﻣﺠﺪد ﺑﺮﺳﺮ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎﺳﺖ‪» .‬ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎ از ﻫﻮﻳﺖ راﺑﻄﻪاي در ﺣﺎل ﻇﻬﻮر و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﺪود ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﺧﻮد ﻛﻪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﺷﻜﻞ‬
‫)ص‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻨﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻣﺬاﻛﺮه ﻣﺠﺪد درﺑﺎره ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬
‫‪ .(127‬ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري‪ ،‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ »ﭼﺮﺧﻪاي« ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻓﺮاد در رواﺑﻂ‬
‫ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ رواﺑﻄﺸﺎن ارﺗﺒﺎط ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻪ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ را ﻃﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺬاﻛﺮه درﺑﺎره ﻫﻮﻳﺖ‬

‫ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ )‪ (1993‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ »ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﺬاﻛﺮه ﻣﺆﺛﺮ‬
‫درﺑﺎره ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻴﻦ دو ﺗﻌﺎﻣﻞﮔﺮ در ﻳﻚ روﻳﺪاد ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ« )ص ‪ .(73‬او ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﺮض را ﺑﺮاي‬
‫اﻳﺠﺎد ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺬاﻛﺮه درﺑﺎره ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ )ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺬاﻛﺮه درﺑﺎره ﻫﻮﻳﺖ‪ ،‬رك ﺑﻪ ﺗﻴﻨﮓـ ﺗﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻓﺼﻞ‬
‫‪ 10‬ﻛﺘﺎب(‪ :‬ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮاﺣﺴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﺮد از ﺧﻮد دارد ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮدـ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺳﺎزي‬
‫درﺑﺮدارﻧﺪه اﻣﻨﻴﺖ و آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﺮز ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺮاي رﻓﺘﺎر اﻧﮕﻴﺰه اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﺮز ﻫﻮﻳﺖ‬
‫ﻣﺘﻀﻤﻦ اﻳﺠﺎد ﺗﻨﺶ ﺑﻴﻦ ﺷﻤﻮل و ﺗﻔﺎوتﮔﺬاري اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ ﺷﻤﻮل ـ ﺗﻔﺎوتﮔﺬاري ﺑﺮاﺣﺴﺎس‬
‫ﻣﻨﺴﺠﻤﻲ ﻛﻪ ﻓﺮد از ﺧﻮد دارد ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد‪ ،‬و داﺷﺘﻦ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻣﻨﺴﺠﻢ از ﺧﻮد ﺑﺮ ﻏﻨﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻓﺮاد‬
‫)ﻳﻌﻨﻲ‪» ،‬داﻧﺶ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬ﻋﺎﻃﻔﻲ و رﻓﺘﺎري ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻣﺆﺛﺮ و ﺧﻼق در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎي ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن« ص ‪.(74‬‬
‫ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ )‪ (1993‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺧﻮد ـ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺳﺎزي اﻓﺮاد ﺑﻪﺻﻮرت اﻣﻦﺗﺮي‬
‫اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد‪ ،‬آﻧﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺬﻳﺮاي ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ اﻓﺮاد ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺣﺴﺎس‬
‫آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮي ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دﭼﺎر اﺿﻄﺮاب ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮي اﻓﺮاد ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻴﺎز‬
‫آﻧﺎن ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ اﻓﺮاد ﻧﻴﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﺷﻤﻮل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﻣﺮزﻫﺎي ﮔﺮوهﺧﻮدي و‬
‫راﺑﻄﻪاي ارزش ﻗﺎﺋﻞ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ اﻓﺮاد ﻧﻴﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﺗﻔﺎوتﮔﺬاري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻴﻦ‬
‫ﺧﻮد و دﻳﮕﺮان ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرداﻧﻲ اﻓﺮاد در ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺮاي ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺆﺛﺮ دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ اﻣﻨﻴﺖ‬
‫ـ آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮي و ﺷﻤﻮل ـ ﺗﻔﺎوتﮔﺬاري ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﺧﻮدـ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺳﺎزي اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻣﻦﺗﺮي‬
‫اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد‪ ،‬اﻧﺴﺠﺎم ﻫﻮﻳﺘﻲ و ﻋﺰتﻧﻔﺲ ﻛﻠﻲ آﻧﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﻋﺰتﻧﻔﺲ اﻓﺮاد و اﻗﺪاﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺧﻮد در ﺟﻤﻊ ﻗﺎﺋﻞاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻛﺎرداﻧﻲ و اﺑﺘﻜﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺧﻮد ﺑﺮوز‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻧﮕﻴﺰه اﻓﺮاد ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮدن ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﺟﺴﺖوﺟﻮي آﻧﺎن ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ اﺑﺘﻜﺎرات ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬ﻋﺎﻃﻔﻲ و رﻓﺘﺎري اﻓﺮاد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﺎن در ﻣﺬاﻛﺮه‬
‫درﺑﺎره ﻫﻮﻳﺖ ﻛﺎرآﻣﺪﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ اﻓﺮاد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮنﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﺎن در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ‪،‬‬
‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ و ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﻛﺎرآﻣﺪﺗﺮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻦﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ اﻓﺮاد ﻣﺘﻨﻮعﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫آﻧﺎن در اﻳﺠﺎد »اﻳﺠﺎد اﻫﺪاف ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺸﺘﺮك« و »اﻳﺠﺎد ﻣﻌﺎﻧﻲ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ درك ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ«‬
‫اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮﺗﺮﻧﺪ‪) .‬ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ‪ ،1993 ،‬ص ‪.(110‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻫﻮﻳﺖ‬

‫ﻫﻜﺖ )‪ (1993‬ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎي ﻧﻈﺮﻳﻪاي را ﻛﻪ او و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻃﺮح ﻛﺮدهاﻧﺪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ )ر ك ﺑﻪ‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ 17.(12‬او ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﻗﻄﺐﺑﻨﺪﻳﻬﺎ و ﺗﻨﺎﻗﻀﻬﺎﻳﻲ در ﻛﻞ ﺣﻴﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ وﺟﻮد دارد‪....‬‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ اﻳﻦ ﻗﻄﺐﺑﻨﺪﻳﻬﺎ در ﻫﻤﺔ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﻮﺟﻮدﻧﺪ« )ص ‪.(76‬‬
‫ﻫﻜﺖ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ »ﻓﺮآﻳﻨﺪي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ« اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺒﺎدل ﭘﻴﺎﻣﻬﺎ ﻣﻮرد‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬او ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﺮض آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ داراي ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻓﺮدي‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﮔﺮوﻫﻲاﻧﺪ؛‬
‫‪ .2‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ ﻫﻢ دﻳﺮﭘﺎ و ﻫﻢ ﻣﺘﻐﻴﺮﻧﺪ؛‬
‫‪ .3‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻋﺎﻃﻔﻲ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬رﻓﺘﺎري و ﻣﻌﻨﻮي دارﻧﺪ؛‬
‫‪ .4‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ داراي ﺳﻄﻮح ﺗﻔﺴﻴﺮﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ و راﺑﻄﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ؛‬
‫‪ .5‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ درﺑﺮدارﻧﺪه ﻣﻌﺎﻧﻲ ذﻫﻨﻲ و اﺳﻨﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ؛‬
‫‪ .6‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ رﻣﺰﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﺑﻴﺎن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و در اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﻋﻀﻮﻳﺖ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ؛‬
‫‪ .7‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ داراي ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻤﺎدﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻧﻲ و ﺑﺮﭼﺴﺒﻬﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؛‬
‫‪ .8‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ ﺷﻴﻮهﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺆﺛﺮ را ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ )ص ‪.(79‬‬
‫ﻫﻜﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪ دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻜﻲ ﻫﻤﺴﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻜﺖ )‪ (1993‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ در ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬او‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ »ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎ درﺑﺎره ﻫﻮﻳﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺨﺸﻲ از ﻫﻤﺔ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎﺳﺖ« )ص ‪ .(79‬ﺳﻪ ﻓﺮض ﺑﺮاي ﺑﻪ‬
‫ﻣﻨﺼﻪ ﻇﻬﻮررﺳﻴﺪن ﻫﻮﻳﺖ وﺟﻮد دارد‪» :‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ ﻇﻬﻮر ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪» ،‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ در ﻗﺎﻟﺐ رﻓﺘﺎر و ﻧﻤﺎدﻫﺎي‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻲرﺳﻨﺪ« و »ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ ﻧﻘﺸﻬﺎﻳﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ ﻧﻈﺎم‬
‫ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ« )ص ‪.(79‬‬

‫از ﻧﻈﺮ ﻫﻜﺖ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ در رواﺑﻂ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ رواﺑﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭼﻮن »ﺑﻪﻃﻮر‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﻣﻮرد ﻣﺬاﻛﺮه ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ«‪ .‬او ﺳﻪ ﻓﺮض را در ﺧﺼﻮص ﭼﺎرﭼﻮب رواﺑﻂ ﺑﺮﻣﻲﺷﻤﺮد‪» .‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ در‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ ﻇﻬﻮر ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪» ،‬ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ در رواﺑﻂ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻲرﺳﻨﺪ«‪ ،‬و »رواﺑﻂ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد‬
‫ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ« )ص ‪.(80‬‬

‫ﻫﻜﺖ )‪ (1993‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎ را در ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﮔﺮوﻫﻲ در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪» :‬آﻧﭽﻪ ﮔﺮوﻫﻲ از اﻓﺮاد دارا‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﻴﻦ آﻧﺎن ﻣﻲﺷﻮد«‪) .‬ص ‪ .(80‬او ﻳﻚ ﮔﺰاره را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﻫﻮﻳﺖﻫﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎ و ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ« )ص ‪.(80‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪاي ﺑﺮاﻳﻦ ﻓﺮض اﺳﺘﻮارﻧﺪ ﻛﻪ رﻓﺘﺎر اﻓﺮاد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد ﻗﺮار دارد ﺗﺎ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت آﻧﻬﺎ‪» .‬در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﺗﻤﺮﻛﺰ اﺻﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﻣﻮاﺿﻊ و رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻳﺎ‬
‫ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎي دروﻧﻲ ﺷﺪه‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ رﺷﺘﻪﻫﺎي رواﺑﻂ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺮ‬
‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ ﺑﺮ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد داراي ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي‬ ‫)ﻳﻮم‪ 1988 ،‬ب‪ ،‬ص ‪.(240‬‬ ‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي اﻳﺴﺘﺎ و ﻣﻘﻴﺪ«‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارﻧﺪ‪ 18 .‬ﺳﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .1 :‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه‬
‫ﻏﻴﺮﺧﻮدي )ﻛﻴﻢ‪ .2 ،(1986 ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي درونﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪) ،‬ﻳﻮم‪ ،1998 ،‬ب( و ‪ .3‬ﻧﻈﺮﻳﻪ‬
‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ و ﻓﺮﻫﻨﮓ )اﺳﻤﻴﺖ‪.(1999 ،‬‬

‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ و ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي‬

‫ﻛﻴﻢ )‪ (1986‬از روﻳﻜﺮد ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺮاي ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬او ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ‬
‫ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺨﺼﻲ اﺗﻜﺎي آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﻏﻴﺮآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﺮ اﻋﻀﺎي ﺷﺒﻜﻪ ﺟﻬﺖ درك و ﺗﻔﺴﻴﺮ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻋﻤﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن دﻳﮕﺮان )و ﺧﻮد( اﺳﺖ« )ص ‪.(90‬‬

‫ﻛﻴﻢ )‪ (1986‬ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮض ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺮاردادن اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ اﻓﺮاد و‬
‫ﻣﺎﻫﻴﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي ﺑﺮﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ آﻧﻬﺎ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي ﺗﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﻗﻀﻴﻪ ‪ 1‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد ﻛﻪ »ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮي از ﻧﺎﻫﻤﮕﻨﻲ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮي از ﺗﻮاﻧﺶ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻛﻠﻲ ﺧﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ« )ص ‪ .(93‬اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺣﻀﻮر اﻋﻀﺎي‬
‫ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ اﻓﺮاد‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي را ﺗﺴﻬﻴﻞ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻀﻴﻪ ‪ 2‬در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻛﻴﻢ )‪ (1986‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮي از ﻣﺮﻛﺰﻳﺖ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي‬
‫در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮي از ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺧﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ«‪.‬‬
‫)ص ‪.(93‬‬
‫اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺣﻀﻮر اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي در ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻬﺎي اﺻﻠﻲ در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ اﻓﺮاد‪،‬‬
‫ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي را ﺗﺴﻴﻬﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻀﻴﻪ ‪ 3‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ »ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮي از اﺳﺘﺤﻜﺎم ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي ﺑﺎ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮي از ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺧﻮد او در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ« )ص ‪ .(94‬اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي دارﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ آﻧﻬﺎ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي درونﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎ در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي درونﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻓﺮاد ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‬ ‫)‪ 1988‬ب(‬ ‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﻮم‬
‫اﺳﺖ‪ .‬او ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺮض آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در رﻓﺘﺎر ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﺸﺘﺮي وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺗﺎ در‬
‫رﻓﺘﺎر درون ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ‪ .‬ﺷﺶ ﻗﻀﻴﻪ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﻮم وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬ ‫ﻗﻀﻴﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﻳﻮم )‪ 1988‬ب( ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮض ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﻌﺎع ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫اﻓﺮاد ﺑﺎ دﻳﮕﺮاﻧﻲ ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در ارﺗﺒﺎط ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ( و ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي درونﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﻫﻢ ﮔﺮه ﺧﻮردهاﻧﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬

‫اﻓﺮاد ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در ارﺗﺒﺎط ﻫﺴﺘﻨﺪ(‪ .‬ﻗﻀﻴﻪ ‪ 2‬ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي درونﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﻓﺸﺮدهﺗﺮ از ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ زﻳﺎدﺗﺮ اﺳﺖ(‪.‬‬
‫ﻗﻀﻴﻪ ﺳﻮم ﻳﻮم )‪ 1988‬ب( ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي درونﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪﺗﺮ از )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﭘﻴﺎمﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ از‬

‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﻀﻴﻪ ‪ 4‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ(‬

‫ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد ﻛﻪ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻗﻮي« )ص ‪ .(250‬ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻗﻮي‪ ،‬درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪة ﺗﻤﺎﺳﻬﺎي‬
‫ﻣﻜﺮر و ﻧﺰدﻳﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬دوﺳﺘﻲ(‪ .‬ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺑﻴﻦ آﺷﻨﺎﻳﺎن و اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ رواﺑﻂ ﻧﻘﺸﻲ ﻣﺘﻨﺎوب‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬آراﻳﺸﮕﺮان( ﺿﻌﻴﻒ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﻀﻴﻪ ‪ 5‬در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﻮم )‪ 1988‬ب( ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد ﻛﻪ »ﻧﻘﺸﻬﺎي راﺑﻂ و ﺳﺮﭘﻞ ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺷﺒﻜﻪ در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي‬
‫ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ راﻳﺞﺗﺮ و ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي درون ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ« )ص ‪ .(251‬راﺑﻄﻬﺎ اﻓﺮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﺠﺎت‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻲ از اﻓﺮاد ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ( را ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﭘﻠﻬﺎ اﻓﺮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﺠﺎت را ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺧﻮد ﻋﻀﻮ ﻳﻜﻲ از دﺳﺘﺠﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو اﻳﻨﻬﺎ »واﺳﻄﻪ« ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي‬
‫ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ »ﻓﺮاروﻧﺪﮔﻲ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮي در اﻳﺠﺎد ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي‬ ‫)‪ 1988‬ب(‬ ‫ﻗﻀﻴﻪ آﺧﺮ ﻳﻮم‬
‫ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي درونﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻳﻔﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد« )ص ‪ .(252‬ﻓﺮاروﻧﺪﮔﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ‬
‫ﻛﻪ »دوﺳﺖ دوﺳﺖ ﻣﻦ دوﺳﺖ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ« )ص ‪ .(252‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﻚ وﺟﻬﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و‬
‫درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺿﻌﻴﻔﻲاﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎﻧﻲ را ﻛﻪ در زﻣﺮه اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻏﻴﺮﺧﻮدي‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ـ در ﺷﺒﻜﻪ ـ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ و ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي‬
‫‪19‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ‬ ‫ﻧﻈﺮﻳﻪ اﺳﻤﻴﺖ )‪ (1999‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﻣﻬﺎﺟﺮان ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻔﺖ ﻓﺮض درﺑﺎره ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ و ﻫﻔﺖﮔﺰاره اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺰاره ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﺎ اﻓﺮادي‬
‫ﭘﻴﻮﻧﺪ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮد را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ آﻧﺎن‬
‫ﺷﺮﻳﻜﻨﺪ و اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن(‪ .‬ﮔﺰاره دوم ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺤﻮهاي ﻛﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮد ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺑﻮﻣﻲﺷﺎن ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫ﮔﺰاره ﺳﻮم‪ ،‬اﺳﻤﻴﺖ )‪ (1999‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻌﺪاد اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺰاره ﭼﻬﺎرم ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ ادﻏﺎم ﻣﻬﺎﺟﺮان در اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﻣﻴﺰﺑﺎن‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ آﻧﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺰاره ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮان و ﻃﺒﻘﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ آﻧﺎن ﺑﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎﻳﺸﺎن‬
‫ﺑﺮاي ﺷﻜﻞ دادن ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺰاره ﺷﺸﻢ‪ ،‬اﺳﻤﻴﺖ )‪ (1999‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻣﺘﺮاﻛﻢ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ( از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﻣﻲﻛﺎﻫﺪ‪ .‬ﮔﺰاره آﺧﺮ‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ »ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ از ﺗﺮاﻛﻢ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد و ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺷﻌﺎع ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮي‬
‫در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﻌﻜﺲﻛﻨﻨﺪه ﻫﻨﺠﺎر راﺑﻄﻪاي ﺑﺎﻓﺖ ـ ﻣﺤﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪) «.‬ص ‪.20 (650‬‬
 ‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي و ﺳﺎزﮔﺎري‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﻣﻬﺎﺟﺮان و ﺳﺎزﮔﺎري اﻓﺮاد ﻣﻘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻃﻲ ﺑﻴﺶ از ‪50‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦﺣﺎل‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﻤﺮﻛﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﭘﻨﭻ ﻧﻈﺮﻳﻪ در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .1 :‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫‪ .3 ،(1997‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم‬ ‫)ﺑﻮرﻫﻴﺲ و دﻳﮕﺮان‪،‬‬ ‫ﻣﺪل ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ‬ ‫ﻛﻴﻢ‪(2001 ،1988 ،‬‬

‫ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎزﮔﺎري )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ‪ 1988 ،‬اﻟﻒ(‪ .4 ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺣﺎﻻت ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي‪ ،‬اﻧﺤﺮاف‬
‫‪21‬‬
‫دو ﻧﻈﺮﻳﻪ‬ ‫و از ﺧﻮدﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ )ﻣﻚ ﮔﻮاﻳﺮ و ﻣﻚ درﻣﻮت‪ (8198،‬و ‪ .5‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻃﺮﺣﻮارهاي اﻧﻄﺒﺎق )ﻧﻴﺸﻴﺪا‪.(1999 ،‬‬
‫ﻧﺨﺴﺖ در ﻣﻮرد ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﻣﻬﺎﺟﺮان ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺳﻪﻧﻈﺮﻳﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﺳﺎزﮔﺎري اﻓﺮاد ﻣﻘﻴﻢ ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻧﻄﺒﺎق ﻣﻴﺎنﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﻛﻴﻢ ﻧﻈﺮﻳﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﺧﻮد را ﺑﻴﺶ از ‪20‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺴﺨﻪ اول اﻳﻦ‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺪل ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮﻟﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﻣﻬﺎﺟﺮان ﻛﺮهاي در ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ اراﺋﻪ ﺷﺪ )ﻛﻴﻢ‪ .(1977 ،‬او‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦﺑﺎر اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﻳﺪﮔﺎه ﻧﻈﺎم ﺑﺎز اﺻﻼح ﻧﻤﻮد‪) .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻛﻴﻢ‪2001 ،1995 ،1988 ،1979 ،‬؛ ﻛﻴﻢ و‬

‫روﺑﻦ‪1988 ،‬؛ ر ك ﺑﻪ واي‪ .‬واي‪ .‬ﻛﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 16‬ﻛﺘﺎب( ﻳﻜﻲ از ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻋﻤﺪهاي ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ وارد ﺷﺪ‪ ،‬اﻓﺰودن‬
‫»ﭘﻮﻳﺸﻬﺎي اﺳﺘﺮس‪ ،‬اﻧﻄﺒﺎق و رﺷﺪ« ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان از ﺳﺮ ﻣﻲﮔﺬراﻧﻨﺪ و ﺑﺮ »ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ« ﺷﺪن ﻣﻬﺎﺟﺮان‬
‫ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪﻛﻨﻮﻧﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ »اﻧﻄﺒﺎق ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﻮﺷﺸﻲ‬
‫ﻣﻲﺟﻮﻳﻨﺪ« )‪ ،1995‬ص‬ ‫ﺟﻤﻌﻲ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ در آن ﻓﺮد ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ و ﻣﺤﻴﻂﭘﺬﻳﺮﻧﺪه در ﺗﻼش ﻣﺸﺘﺮك ﺷﺮﻛﺖ‬
‫‪.(192‬‬
‫ﻧﺴﺨﻪ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻛﻴﻢ )‪ (2001‬ﺣﺎوي ﻓﺮﺿﻴﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪ‪ ،‬اﺻﻮل ﺑﺪﻳﻬﻲ و ﻗﻀﻴﻪﻫﺎي‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻬﺎي ﺑﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺻﻮل ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺣﻜﺎﻣﻲ »ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻧﻨﺪ« درﺑﺎره رواﺑﻂ ﺑﻴﻦواﺣﺪﻫﺎ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﻀﻴﻪﻫﺎ از‬
‫اﻳﻦ اﺻﻮل ﺑﺪﻳﻬﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﻨﺞ اﺻﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬اﺻﻮل ﻛﻠﻲ اﻧﻄﺒﺎق ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲاﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي و ﻓﺮﻫﻨﮓزداﻳﻲ ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﻧﻄﺒﺎق ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻮﻳﺶ اﺳﺘﺮس ـ اﻧﻄﺒﺎق ـ رﺷﺪ‬
‫ﭘﺎﻳﻪ و اﺳﺎس ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﻧﻄﺒﺎق اﺳﺖ‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮﻧﻴﻬﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﭘﻮﻳﺶ اﺳﺘﺮس ـ اﻧﻄﺒﺎق ـ رﺷﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺪت‬
‫ﭘﻮﻳﺶ اﺳﺘﺮس ـ اﻧﻄﺒﺎق ـ رﺷﺪ ﺑﺎ ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬و‬
‫ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎرﻛﺮدي و ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ از دﮔﺮﮔﻮﻧﻴﻬﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﻨﺞ اﺻﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ آﺧﺮ ﺑﺎ‬
‫‪22‬‬
‫رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻴﻬﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن‪،‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻗﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ و ﺗﻤﺎﻳﻼت ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺳﺮوﻛﺎر ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﻧﺨﺴﺖ رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن را )‪ ،(+‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻗﻮﻣﻲ را )‪ (-‬و‬
‫دﮔﺮﮔﻮﻧﻴﻬﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را )‪ ،(+‬ﻓﺮض ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ 23 .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺑﻴﻦﻓﺮدي و ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻗﻮﻣﻲ )‪ ، (-‬و دﮔﺮﮔﻮﻧﻴﻬﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ )‪ (+‬ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺑﻴﻦﻓﺮدي و‬
‫ﮔﺮوﻫﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﺑﺎ دﮔﺮﮔﻮﻧﻴﻬﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ راﺑﻄﻪ ﻣﻨﻔﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻌﺪي ﭘﺬﻳﺮا ﺑﻮدن ﻣﻴﺰﺑﺎن و ﻓﺸﺎر ﺑﺮاي ﻫﻤﻨﻮاﻳﻲ را ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن )‪ ،(+‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن )‪ ،(+‬و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻗﻮﻣﻲ )‪ (-‬ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬ﻗﺪرت ﮔﺮوه ﻗﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺶ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن )‪ ، (-‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن )‪ ،(-‬و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻗﻮﻣﻲ )‪ (+‬رﺑﻂ داده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن )‪ ،(+‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن )‪ ،(+‬و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن )‪ ،(+‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن‬
‫)‪ ،(+‬و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻗﻮﻣﻲ )‪ .(+‬ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎي اﻧﻄﺒﺎقﮔﺮاي ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن )‪،(+‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن )‪ (+‬و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻗﻮﻣﻲ )‪ (-‬ارﺗﺒﺎط دارد‪.‬‬

‫ﻣﺪل ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ‬

‫ﻣﺪل ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﺑﻮرﻫﻴﺲ و دﻳﮕﺮان )‪ (1997‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي راﺑﻄﻪاي ﺑﻴﻦ اﺗﺒﺎع‬
‫ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن و ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻣﻬﺎﺟﺮ ﺗﺎﺑﻌﻲ از »ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻳﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﻫﻢ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﻴﺰﺑﺎن و ﻫﻢ‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻣﻬﺎﺟﺮ ﺑﺪانﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﺟﺬب دوﻟﺖ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد« )ص ‪ .(369‬آﻧﺎن ﻛﺎر‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻗﺘﺒﺎس ﻣﺪل ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﺮي )‪ (1990 ،1980‬آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﺑﺮي )‪ (1980‬ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ واﻛﻨﺸﻬﺎي ﻣﻬﺎﺟﺮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دو ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ‪ .1 :‬آﻳﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮﻣﻲ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ‪ .2‬آﻳﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ رواﺑﻂ ﺣﺴﻨﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﻣﻮﺿﻮع »آري« ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ از ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي »ﺟﺬب« در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ »آري« ﺑﻪ داﺷﺘﻦ رواﺑﻂ ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن و ﭘﺎﺳﺦ »ﻧﻪ« ﺑﻪ ﺣﻔﻆ‬
‫ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲﺷﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي »ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي« ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن دارﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮان ﭘﺎﺳﺦ »آري« ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮﻣﻲ ﺧﻮد و ﭘﺎﺳﺦ »ﻧﻪ« ﺑﻪ داﺷﺘﻦ رواﺑﻂ ﺣﺴﻨﻪ ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن‬
‫ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي »ﺟﺪاﻳﻲ« ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن دارﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ »ﻧﻪ« ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي ﺣﺎﺷﻴﻪاي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮرﻫﻴﺲ و دﻳﮕﺮان )‪ (1997‬ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي‬
‫ﺣﺎﺷﻴﻪاي را ﺑﻪ »ﺑﻲﻫﻨﺠﺎري« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬از ﺧﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ( و »ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ« )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬آﻧﺎن ﺧﻮد و ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬

‫ﻋﻨﻮان ﻓﺮد ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه( ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻮرﻫﻴﺲ و دﻳﮕﺮان )‪ (1997‬ﻣﺪل ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﺮاي ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻣﺪل ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻫﺮ ﭘﺮﺳﺶ اﺳﺖ‪ .1 .‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ؟؛ ‪ .2‬آﻳﺎ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﺸﻮرﻣﻴﺰﺑﺎن اﻧﻄﺒﺎق ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ؟« )ص ‪ .(380‬اﮔﺮ‬
‫ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﭘﺮﺳﺶ ﭘﺎﺳﺦ »آري« ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي »ﺟﺬب« ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان دارﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ آﻧﺎن ﭘﺎﺳﺦ‬
‫»ﻧﻪ« ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ‪ 1‬و ﭘﺎﺳﺦ »آري« ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ‪ 2‬ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬داراي ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي »ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي« ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن‬
‫ﭘﺎﺳﺦ »آري« ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ‪ 1‬و ﭘﺎﺳﺦ »ﻧﻪ« ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ‪ 2‬ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬واﺟﺪ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي »ﺟﺪاﺳﺎزي«اﻧﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺎﺳﺦ‬
‫ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﭘﺮﺳﺶ »ﻧﻪ« ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﺎن داراي ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي »ﻃﺮد« و »ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ« ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻮرﻫﻴﺲ و دﻳﮕﺮان )‪ (1997‬دو ﻣﺪل را ﺑﺮاي ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﻣﺪل ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ در ﻫﻢ ﺗﺮﻛﻴﺐ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ 24.‬آﻧﺎن از ﻣﺪل ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﻳﻦ اﻣﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي‬
‫راﺑﻄﻪاي »اﺟﻤﺎﻋﻲ«‪» ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪﺳﺎز« ﻳﺎ »ﺗﻨﺎزﻋﻲ« ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن و ﻣﻬﺎﺟﺮان وﺟﻮد دارد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫»اﺟﻤﺎﻋﻲﺗﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي راﺑﻄﻪاي در ﺳﻪ ﺧﺎﻧﻪ از ﻣﺪل ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﻢ اﻋﻀﺎي اﺟﺘﻤﺎع‬
‫ﻣﻴﺰﺑﺎن و ﻫﻢ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﻬﺎﺟﺮ در ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻳﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﺟﺬب‪ ،‬ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي ﻳﺎ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺎ‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺷﺮﻳﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪) «.‬ص ‪.(383‬‬

‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﭘﺪﻳﺪهاي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺪد و رﻗﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺴﺨﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪/‬‬
‫ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ‪ (1995 ،‬از دﻳﺪﮔﺎه اﻓﺮادي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬

‫دﻳﮕﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺧﻮدي ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ(‪ .‬ﻧﺴﺨﻪ ﺳﺎزﮔﺎري ﻧﻈﺮﻳﻪ از دﻳﺪﮔﺎه ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻧﻲ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﻘﻴﻢ(‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ وارد ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻳﺎ اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺗﻌﺎﻣﻞ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ )ر ك ﺑﻪ ﻓﺼﻮل ﻧﻮﺷﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‪.‬‬
‫ﻧﺴﺨﻪ اﺻﻠﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ )ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ از اﻳﻦ ﻧﺎم ﺑﺮاي آن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪ( ﻧﻮﻋﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ‬
‫ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﻮد )ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻫﺎﻣﺮ‪ 25.(1988 ،‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ 1998‬اﻟﻒ( اﺻﻮﻟﻲ ﺑﺪﻳﻬﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﺴﺨﻪ ‪1995‬‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻪ ﻋﻼوه دو اﺻﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ دﻳﮕﺮ را ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎً ﺑﺮ ﺳﺎزﮔﺎري ﺗﻤﺮﻛﺰ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬وارد ﻛﺮد )ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﮔﺮاﻳﺸﻬﺎي ﻣﺘﻜﺜﺮ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و داﺋﻤﻲ ﺑﻮدن اﻗﺎﻣﺖ اﺿﻄﺮاب ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن را اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ(‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن وارد ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﺪﻳﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬درﺑﺎره ﻧﮕﺮﺷﻬﺎ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ،‬ﻋﻘﺎﻳﺪ‪ ،‬ارزﺷﻬﺎ و‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن داراي اﺑﻬﺎم و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ‪ 1998 ،‬اﻟﻒ(‪.‬‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺪامﻳﻚ از ﭼﻨﺪﻳﻦ اﻟﮕﻮي رﻓﺘﺎري ﺑﺪﻳﻞ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺰ دﭼﺎر اﺿﻄﺮاب‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب ﺗﻨﺶ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻧﺎراﺣﺘﻲ و ﻳﺎ ﻫﺮاﺳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن درﺑﺎره اﻳﻦ اﻣﺮ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد )اﺳﺘﻔﺎن و اﺳﺘﻔﺎن‪ .(1985 ،‬اﺿﻄﺮاﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮﻗﺮاري‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﻨﻔﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺗﻼش ﻛﻨﻨﺪ اﺿﻄﺮاب و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺧﻮد را‬
‫‪ .(1995‬در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ و‬ ‫)ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ‬
‫اﺿﻄﺮاﺑﺸﺎن ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﺳﺎزﻧﺪ‪ 26.‬اﮔﺮ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن را ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ و ﻳﺎ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻴﻬﺎي دﻗﻴﻖ در‬
‫ﻣﻮرد رﻓﺘﺎرﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ﺻﻮرت دﻫﻨﺪ‪ 27 .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﺿﻄﺮاب ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﻪ اﻳﺠﺎد‬
‫ارﺗﺒﺎط ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ و رﻓﺘﺎر ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺎرﭼﻮﺑﻬﺎي ارﺟﺎع ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺧﺎص ﺧﻮد ﻣﻮرد ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻗﺮار‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﺿﻄﺮاب ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬روش ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده‬
‫اﺳﺖ و ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ رﻓﺘﺎر ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ﻣﺤﺪود ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن در ﺧﺼﻮص اﻳﻦﻛﻪ رﻓﺘﺎر ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن را درك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ ﺧﻮد اﻃﻤﻴﻨﺎن ﭘﻴﺪا‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و دﻗﺖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻴﻬﺎي ﺧﻮد را ﻣﻮرد ﺳﺆال ﻗﺮار ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﺿﻄﺮاب ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن اﻧﮕﻴﺰهاي ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﺿﻄﺮاب ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻃﻮر آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ اﺿﻄﺮاب ﺧﻮد را ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﭙﺮدازﻧﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺳﺎزﮔﺎري ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب ﻣﺴﺘﻠﺰم‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻘﻮﻻت ﺟﺪﻳﺪي اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬از دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎي‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن آﮔﺎه ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﺑﺪﻳﻞ اﻃﻼع ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﻻﻧﮕﺮ‪ .(1989 ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ‬
‫ﺗﻼش ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻴﻬﺎي دﻗﻴﻖ و ﺗﺒﻴﻴﻦ رﻓﺘﺎر ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر‬
‫ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺎرﭼﻮﺑﻬﺎي ارﺟﺎع ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ و ﺗﻔﺴﻴﺮ رﻓﺘﺎر ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن‬
‫ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن آﮔﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮاي درﻳﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﻳﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از‬
‫و در ﻧﺘﻴﺠﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ دﺳﺖ ﺑﻪ‬ ‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن‪ ،‬ﻻﻧﮕﺮ‪(1989،‬‬ ‫دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎي ﺑﺪﻳﻞ اﻃﻼع دارﻧﺪ‬
‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻴﻬﺎي دﻗﻴﻖ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻴﺒﺮﺳﻮن )‪ (1985‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﻋﻠﻞ »ﺑﻨﻴﺎدي« و »ﺳﻄﺤﻲ« ﭘﺪﻳﺪه ﻣﻮرد ﺗﺒﻴﻴﻦ را‬
‫ﺑﺮﺷﻤﺮد‪ .‬در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ و اﺿﻄﺮاب ﻋﻠﻞ ﺑﻨﻴﺎدي ﺳﺎزﮔﺎري‬
‫ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺰاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ و اﺿﻄﺮاب را در ﺗﻌﺎﻣﻼﺗﺸﺎن ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰش‪ ،‬واﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن‪ ،‬ﻣﻘﻮﻟﻪﺑﻨﺪي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻋﻠﻞ ﺳﻄﺤﻲ زﻳﺎدي اﺳﺖ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ‪ ،‬ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن(‪ .‬ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎ از اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻧﻈﺮي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻞ ﺳﻄﺤﻲ ﺳﺎزﮔﺎري‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﮔﺎﺋﻮ و‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺎزﮔﺎري از ﻃﺮﻳﻖ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ و اﺿﻄﺮاب ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ‬ ‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻧﻄﺒﺎق رﻓﺘﺎر(‬
‫ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ‪1990 ،‬؛ ﻫﺎﻣﺮ و دﻳﮕﺮان‪.(1998 ،‬‬

‫ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي‪ ،‬اﻧﺤﺮاف و ازﺧﻮدﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ‬

‫ﻣﻚ ﮔﻮاﻳﺮ و ﻣﻚ درﻣﻮت )‪ (1988‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي و اﻧﻄﺒﺎق‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي داﺋﻤﻲ‬
‫‪28‬‬
‫دﻟﻴﻞ اﻳﻦ اﻣﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫و ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﻧﻄﺒﺎق ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﻮﻗﺘﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﻛﺲ‪ ،‬ﺻﺮفﻧﻈﺮ از اﻳﻦﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازه در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮد ﺟﺬب ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ از ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و ﻗﻮاﻋﺪ‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻨﺤﺮف ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آﻧﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ »اﻓﺮاد )ﻳﺎ ﮔﺮوهﻫﺎ( ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎﻳﺸﺎن از ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺮوي ﻣﺜﺒﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ...‬ﮔﺮوه‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي ﻧﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﺮد ﺑﺎ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎي ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻫﻤﻨﻮا ﺷﻮد )ص ‪.(93‬‬
‫ﻣﻚ ﮔﻮاﻳﺮ و ﻣﻚ درﻣﻮت )‪ (1988‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ واﻛﻨﺶ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ﺑﻪ اﻧﺤﺮاف ﻣﻬﺎﺟﺮان از ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎي‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﻔﻠﺖآﻣﻴﺰ اﺳﺖ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﻔﻠﺖآﻣﻴﺰ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي ﻣﻨﻔﻲ ﻳﺎ ﻓﻘﺪان ﭘﻴﺎم اﺳﺖ‪،‬‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن‪،‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان دﭼﺎر اﻧﺤﺮاف ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ وارد ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎز ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﻬﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن(‪ ،‬اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎز ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‬
‫رﻓﺘﺎر ﻣﻬﺎﺟﺮان را ﻣﻮرد ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬آﻣﺎده ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ(‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان در وﺿﻌﻴﺖ اﻧﺤﺮاﻓﻲ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺧﻮد دﭼﺎر ﺗﻨﺶ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ )ﻣﻚ‬

‫ﮔﻮاﻳﺮ و ﻣﻚ درﻣﻮت‪ .(1988 ،‬اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﻔﻠﺖآﻣﻴﺰ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺳﻄﺢ‬

‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﻲ(‪ .‬ﻳﻚ واﻛﻨﺶ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﻔﻠﺖآﻣﻴﺰ اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮان اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن دور ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬از ﺧﻮدﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه اﺣﺴﺎس »ﺑﻲﻫﻨﺠﺎري و‬
‫اﻧﺰواي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ« )ص ‪ .(101‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺟﺮان ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮد‬
‫دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ و از ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻃﺮد ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﺤﺎل‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻟﺰوﻣﺎً »درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﺧﺼﻮﻣﺖ‪ ،‬ﺗﺠﺎوز ﻳﺎ‬
‫ﻣﻨﺎزﻋﻪ« ﻧﻴﺴﺖ )ص ‪.(101‬‬
‫ﻧﺤﻮه واﻛﻨﺶ اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان اﺣﺴﺎس ازﺧﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮ‬
‫اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮان در وﺿﻌﻴﺖ ازﺧﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬اﮔﺮ اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺧﻮدداري از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮان‪،‬‬ ‫ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ﻛﻪ ازﺧﻮدﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﻮد‬
‫ﺳﺨﻨﻬﺎي زﺷﺖ ﺑﺮ زﺑﺎن آوردن‪ ،‬ﺗﻤﺴﺨﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮان( اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲرود ﻣﻬﺎﺟﺮان دﺳﺖ از ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن روﺷﻲ ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ در ﭘﻴﺶ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻳﺎ از اﺳﺘﻔﺎده از زﺑﺎﻧﻬﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺧﻮدداري ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻚ ﮔﻮاﻳﺮ و ﻣﻚ درﻣﻮت )‪ (1988‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺤﻮه واﻛﻨﺶ اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن و‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﻔﻠﺖآﻣﻴﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﺎن ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ »ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻣﻴﺰان ﻳﺎ ﻧﻮع اﻧﺤﺮاف ﻳﺎ ﻣﻴﺰان‬
‫ﻳﺎ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﻔﻠﺖآﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻓﺮد را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ از ﺧﻮدﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ و ﻳﺎ ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي ﺳﻮق ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬
‫ازﺧﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻳﺎ ﻳﻚ ﻓﺮد ﭘﻴﺎﻣﺪ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ رﻓﺘﺎر ﻣﻨﺤﺮف و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﻔﻠﺖآﻣﻴﺰ‬
‫اﺳﺖ« )ص ‪.(103‬‬

‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻃﺮحوارهاي اﻧﻄﺒﺎق‬

‫ﻧﻴﺸﻴﺪا )‪ (1999‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻈﺮﻳﻪ »ﻃﺮحواره« ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻧﻄﺒﺎق اﻓﺮاد ﻣﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻄﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﺪﻳﺪ را‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ )ر ك ﺑﻪ ﻧﻴﺸﻴﺪا‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 17‬ﻛﺘﺎب(‪ .‬او ﻃﺮﺣﻮارهﻫﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎي ﻋﺎم داﻧﺶ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت‬
‫ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮوﻫﻬﺎي داﻧﺸﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺎ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎي آﺷﻨﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ« )ص ‪.(755‬‬
‫ﻧﻴﺸﻴﺪا ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ اﻓﺮاد ﻣﻘﻴﻢ در درك رﻓﺘﺎر اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن‪ ،‬ﻧﺎﺷﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻣﻘﻴﻢ‬
‫ﻓﺎﻗﺪ ﻃﺮحوارهﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻣﻘﻴﻢ ﻓﺎﻗﺪ ﻃﺮحوارهاي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ »ﭘﺮدازش داده ـ‬
‫ﻣﺤﻮرﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻼش و دﻗﺖ اﺳﺖ« )ص ‪ .(767‬ﭘﺮدازش داده ـ ﻣﺤﻮر ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﻃﺮح‬
‫وارهﻫﺎﻳﻲ ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﺗﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﻮد اﻓﺮاد ﻣﻘﻴﻢ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﻘﻴﻢ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮاي آﻧﺎن ﻣﻬﻢ اﺳﺖ )در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ ﺑﺮاي اﺗﺒﺎع ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻣﻬﻢ اﺳﺖ(‪.‬‬
‫ﻧﻴﺸﻴﺪا ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻣﻘﻴﻢ »ﺑﻪﻃﻮر ﻓﻌﺎل ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻃﺮحوارهﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻮﻣﻲ‬
‫ﺧﻮد را ﻣﺠﺪداً ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻳﺎ ﻃﺮحوارهﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن اﻳﺠﺎد‬
‫ﻛﻨﻨﺪ» )ص ‪.(768‬‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬
‫ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي درﺑﺎره ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻈﻴﻤﻲ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ در ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازﻳﻬﺎي آﺗﻲ درﺑﺎره‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺨﺴﺖ آنﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻋﻴﻦﮔﺮا داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻌﺪاد ﻣﻌﺪودي‬
‫از ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ذﻫﻦﮔﺮا اراﺋﻪ دادهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻋﻴﻦﮔﺮا ﺷﺎﻣﻞ اﺟﺰا و‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ذﻫﻦﮔﺮا ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬آﮔﺎﻫﻲ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ(‪ ،‬اﻣﺎ روﻧﺪ ﻛﻠﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ دو‬
‫ﻧﻮع ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ادﻏﺎم ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي ذﻫﻦﮔﺮا و ادﻏﺎم‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ذﻫﻦﮔﺮا و ﻋﻴﻦﮔﺮا وﺟﻮد دارد‪ .‬دوم اﻳﻦﻛﻪ‪ ،‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه زاده‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦﺣﺎل‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮاﻧﻲ ﻛﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي دﻳﮕﺮ زاده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ از ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻣﻮرد‬
‫ﺑﺤﺚ را ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﺮدهاﻧﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﺎد اﻳﻤﺎﻫﻮري‪ ،‬ﻳﻮﻧﮓ ﻳﻮن ﻛﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻴﺮوﻛﻮ ﻧﻴﺸﻴﺪا‪ ،‬اﺳﺘﻼﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺟﻮن اوك ﻳﻮم(‪.‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در زﺑﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺰ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺎ از آﻧﻬﺎ اﻃﻼﻋﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻓﻘﺪان ﻧﻈﺮﻳﻪ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص در ﺧﺎرج از اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ﻧﻘﺶ ﻧﻈﺮﻳﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﻳﺠﺎد ﻧﻈﺮﻳﻪ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ‬

‫ﻗﺮار ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد(‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺑﻮﻣﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺧﺎرج از اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه وﺟﻮد‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﭘﻴﺶ از آنﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﺧﺎرج از اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اراﺋﻪ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺑﻮﻣﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎرﻫﺎي زﻳﺎدي در ﻣﻮرد ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آﺳﻴﺎﻳﻲ ﺑﻮﻣﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل آﻣﺎﺋﻪ )‪) (amae‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﺑﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬دوي‪2001 ،1973 ،‬؛‬
‫‪29‬‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ؛‬
‫ﻣﺎﻳﻚ ‪2003‬؛ ﺗﺰوﻛﺎ‪(1993 ،‬؛ آوازه )‪) (awase‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺳﺎزﮔﺎري ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﻓﺮدي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﺰوﻛﺎ‪(1992 ،‬؛ ﭼﻲ‪ /‬ﻛﻲ‬
‫)‪) (ch:/k:‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺮژي‪ ،‬ﭼﻮﻧﮓ و دﻳﮕﺮان‪(2003 ،‬؛ ﭼﻬﺮه )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻛﻴﻢ و ﭼﻮي‪(1996 ،‬؛ ﻧﺎﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻮدن‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اوﻛﺎﺑﻪ‪ ،1987 ،‬ﻛﻴﻢ وﭼﻮي‪(1996 ،‬؛ اﻳﺸﻴﻦ ـ دﻧﺸﻴﻦ )‪) (ishin-denshin‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺪون ﻛﻼم‪،‬‬

‫ﺳﻮﺟﻴﻤﻮرا‪ ،(1987 ،‬ﺳﺎﺳﺸﻲ)‪) (sasshi‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺣﺪس ﻣﻨﻈﻮر دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻧﻴﺸﻴﺪا‪(1977 ،‬؛ و ﺳﻮﻧﺎﺋﻮ )‪(sunao‬‬
‫)ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي درﺳﺘﻜﺎر و ﻣﻄﻴﻊ‪ ،‬ﺗﺰوﻛﺎ‪.(1992 ،‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻼﺷﻬﺎي اوﻟﻴﻪاي ﺑﺮاي ﻣﻔﻬﻮمﺑﻨﺪي ﺑﻮﻣﻲ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮاﻧﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ژاﭘﻨﻲ ﺻﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻴﺎﻫﺎرا‪1999 ،1995 ،‬؛ ﺗﺎﻛﺎي‪1996 ،1994 ،‬؛ ﺗﺎﻛﺎي و اوﺗﺎ‪ (1994 ،‬و اﻳﺠﺎد ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺑﻮﻣﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ذﺧﻴﺮه اﺳﺖ؛ اﻳﺸﻲ‪1984 ،‬؛ ﻣﺎﻳﻚ ‪ (2003‬و ﻧﻴﺰ ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ درﺑﺎره اﻳﻦﻛﻪ‬ ‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اراﻳﻮ ـ ﺳﺎﺳﺸﻲ‪ ،‬ازﻳﻮ)‪(enryo‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ آﺳﻴﺎﻳﻲ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻳﻮم‪ 1988 ،‬اﻟﻒ( و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻔﻬﻮمﺑﻨﺪي آﺳﻴﺎﻳﻲ ﺧﻮد‬
‫ﺗﻌﺒﻴﺮي‪ ،‬ﺑﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوتﺗﺮي از ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮمﺑﻨﺪي ﻏﺮﺑﻲ از ﺧﻮدﺗﻌﺒﻴﺮي ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻛﻴﻢ‪ .(2002 ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻳﻦ آﺛﺎر ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﺑﺘﻮان آﻧﺎن را ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻮﻣﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫دﻳﺴﺎﻧﻴﺎﻛﻪ )‪ (1986‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر روﻳﻜﺮدﻫﺎي آﺳﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﭼﺎن )‪(2000‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺑﻮﻣﻲ ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي ﺑﻮﻣﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎزﻧﺪ‪.‬ﻣﺎﻳﻚ )‪(2002‬‬
‫ﻓﺮﺿﻴﺎﺗﻲ را ﺑﺮاي ﻳﻚ روﻳﻜﺮد آﺳﻴﺎﻳﻲ ـ ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي درﺑﺎره ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ اراﺋﻪ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻳﻦ اﻣﺮ ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي ﺑﻮﻣﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪ ،‬ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺑﻮﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺑﻮﻣﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان ﺗﺪوﻳﻦ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ؛ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﺮد‪ 30.‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺑﻮﻣﻲ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺑﻮﻣﻲ‬
‫اﻳﺠﺎد ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻣﻴﺪوارﻳﻢ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬
‫‪31‬‬
‫آﻧﻬﺎ را در ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎتﺷﺎن ﺑﻪﻃﻮر اﻋﻢ و ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻪﻃﻮر اﺧﺺ ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻮم اﻳﻦﻛﻪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﻗﺪرت در ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن اراﺋﻪ ﺷﺪه‪ ،‬وارد ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺪرت در ﺑﺴﻴﺎري اﻣﺎ ﻧﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺑﻴﻦﮔﺮوﻫﻲ ﻧﻘﺶ اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬رﻳﺪ وﻧﮓ‬
‫)‪ (1999‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ زﺑﺎن‪ ،‬ﻗﺪرت و رواﺑﻂ ﺑﻴﻦﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﻻزم اﺳﺖ ﻗﺪرت‬
‫در ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ وارد ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﮔﺮ )‪ (1994‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺪرت در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮدي‬
‫ﻣﻲﭘﺮدازد و ﺗﺤﻠﻴﻞ او ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوﻋﻲ ﺑﺮاي ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻗﺪرت در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎرم اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺳﺎزﮔﺎرﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي داراي ﺣﺪود و ﻗﻠﻤﺮو ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ اﻣﻜﺎن ادﻏﺎم را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد‪ .‬ﮔﺎﻟﻮا و دﻳﮕﺮان‬
‫)‪ ،(1995‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاﺿﻊ ﻧﻈﺮي را در‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻳﻚ اﺣﺘﻤﺎل ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎزي ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫ﺑﺮﮔﻴﺮد اﻣﺎ ﻣﻮارد ﺧﺎص را اراﺋﻪ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦﺷﻜﻞ ﻧﻈﺮﻳﻪ‪ ،‬ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري )‪ (1993‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻧﻈﺮي ﺑﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪ‬ ‫ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺖ(‪.‬‬

‫ﻛﻮﻟﻴﺮ و ﺗﻮﻣﺎس )‪ (1988‬ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ (1995‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻧﻈﺮﻳﻪ دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻜﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻧﻈﺮﻳﻪ‬
‫اﺿﻄﺮاب‪ /‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ادﻏﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ ادﻏﺎم ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ ﺑﻪوﻳﮋه ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻋﻴﻦﮔﺮا و ذﻫﻦﮔﺮا‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺎ را ﺑﺮاي درك ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻦﻛﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي اﻧﺪﻛﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ از ﺑﺮﺧﻲ از ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺣﻤﺎﻳﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ ﻏﻴﺮﻧﻈﺮي‬
‫ﺗﻮﺟﻴﻪﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺮاي آزﻣﻮدن ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺸﺒﺮد درك ﻣﺎ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ و دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي ﻏﻴﺮﻧﻈﺮي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ‪….‬‬

‫* اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻓﺼﻞ اول ﻛﺘﺎب زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

 ‫‪The Orizing about Intercultural Communication edited by willam B.Gudykunst, sage‬‬
‫‪publications, 2005‬‬

‫ﭘﻲﻧﻮﻳﺴﻬﺎ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻫﺎل )‪ (1976‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺑﻮده اﺳﺖ و آن را ﻣﻲﺗﻮان ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻧﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪاي ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ .2‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮاﺳﺎس ﻛﺎرﻫﺎي »ﮔﺮوه اﻗﺪام« ﺑﻪ ﻧﮕﺎرش درآﻣﺪ ﻛﻪ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ آن را در ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن اﻧﺠﻤﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮔﻔﺘﺎري دو ﺳﺎل‬
‫ﭘﻴﺶ از آن ﺳﺎزﻣﺎن داده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي ﻣﻴﺎنﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ از اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫و اﻧﻄﺒﺎق ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ )ﻛﻴﻢ‪ (1977 ،‬وﺟﻮد داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺟﻠﺪ دﻳﮕﺮي از »ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ« ﻛﻪ واﻳﺰﻣﻦ ﺑﻪ وﻳﺮاﺳﺘﺎري آن ﭘﺮداﺧﺖ و ﻣﻮﺿﻮع آن ﺗﻮاﻧﺶ ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮد ﻧﻴﺰ در ﺑﺮدارﻧﺪه ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﻮد )واﻳﺰﻣﻦ و ﻛﻮﺳﺘﺮ‪.(1993 ،‬‬
‫‪ .4‬ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه در ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﺗﻌﻤﻴﻢ داده ﺷﻮﻧﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻧﻴﺸﻴﺪا‪،‬‬
‫‪ (2001‬ﻳﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮزي ﺑﺮاي ﮔﺰارهﻫﺎ در داﺧﻞ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ درﺑﺎره اﻳﻦ روﻳﻜﺮد در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ‬
‫ﻧﻤﻲﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬
‫‪ .5‬آﭘﻠﻜﻴﺖ و ﺳﺎﻳﻔﺮ دﻋﻮت ﺑﻪ ﻧﮕﺎرش ﻳﻚ ﻓﺼﻞ ﺷﺪﻧﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آنﻛﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي روزآﻣﺪ ﻛﺮدن ﻣﻮﺿﻊ ﻗﺒﻠﻲﺷﺎن‬
‫ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ دﻋﻮت را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .6‬اﻳﻦ روﻳﻜﺮدﻫﺎ ﺑﺮاي واردﻛﺮدن ﻓﺮﻫﻨﮓ درﻧﻈﺮﻳﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻣﻴﺎنﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را وارد ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﻏﺎﻟﺐ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ادﻏﺎﻣﻲ ﺻﻮرت ﻧﭙﺬﻳﺮد زﻳﺮا‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان داراي اﻫﺪاف ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .7‬ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻟﻲ )‪ (2002‬اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .8‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻄﺎﻟﺐ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ (2002‬اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .9‬ﻣﺎ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮي را ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﻛﺎﻣﻞ در ﻧﻴﺎﻣﺪهاﻧﺪ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻄﺮح ﻧﻜﺮدهاﻳﻢ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﻣﺎرﺗﻴﻦ و ﻧﺎﻛﺎﻳﺎﻣﺎ‬
‫)‪ (1999‬درﺑﺎره ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻜﻲ(‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺎ روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺑﻴﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻧﺪادهاﻳﻢ‬
‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﺰ و ﺗﺎﻧﻮ‪.(2000 ،‬‬
‫‪ .10‬ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻛﻢﺑﺎﻓﺖ و ﭘﺮﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ از ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﭙﻮﺷﻲ زﻳﺎدي ﺑﺎ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ـ ﺟﻤﻊﮔﺮاﻳﻲ در اﻳﻨﺠﺎ وﺟﻮد دارد ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﺗﻠﻘﻲ آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺿﺮورت‬
‫ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ .11‬ﻛﻴﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻢ‪.‬‬
‫‪ .12‬ﺑﺎرﮔﻮن از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﺗﻴﻨﮓ ـ ﺗﻮﻣﻲ )‪ (1988‬درﺑﺎره ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﻧﻘﺾ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آﻧﭽﻪ‬
‫ﺑﺎرﮔﻮن ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻓﻲﻧﻔﺴﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪاي ﻣﻴﺎنﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﻧﻈﺮﻳﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .13‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﺑﺨﺶ ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‬
‫ﻛﻪ ﻣﺪل ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮ درك ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪي ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻤﺮﻛﺰ دارد‪.‬‬
‫‪ .14‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از اﺻﻮل ﺑﺪﻳﻬﻲ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺎﻗﺾ اﺻﻞ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﺮ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺼﺪاق ﭘﻴﺪا‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﺻﻞ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ اﺳﺎﺳﺎً ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ اﮔﺮ دو ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه را ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺳﺎدهﺗﺮ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪.‬‬
 ‫‪ .15‬او از روﺷﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ راﺑﻴﻦ )‪ (1969‬ﺑﻪﻃﻮر اﺟﻤﺎﻟﻲ ﺷﺮح داده ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻧﻈﺮﻳﻪاش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .16‬ﻛﻮﭘﺎچ و اﻳﻤﺎﻫﻮري ﮔﺰارهﻫﺎي ﺷﻜﻠﻲ اراﺋﻪ ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .17‬ﻫﻜﺖ )‪ (1993‬ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﺛﺮ او در ﻫﻜﺖ‪ ،‬ﻛﻮﻟﻴﺮ و رﻳﺒﻮ )‪ (1993‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .18‬دوﻧﻈﺮﻳﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺸﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اراﺋﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻛﻴﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﺑﺨﺶ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ و ﻧﻈﺮﻳﻪ اﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در‬
‫ﺑﺨﺶ ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮي ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﻮم‪ ،‬در ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪﻫﺎ ﻧﻤﻲﮔﻨﺠﺪ‪.‬‬
‫‪ .19‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻤﺮﻛﺰ آن‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي آورده ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﻗﺒﻼً ذﻛﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﻮﻻت و ﮔﺮوهﺑﻨﺪﻳﻬﺎي‬
‫ﻣﺎ ﻣﺎﻧﻌﻪاﻟﺠﻤﻊ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .20‬اﻳﻦ ﮔﺰاره ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﻜﻠﻲ از ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺰارهﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﺣﻴﺚ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي ﻣﻴﺎنﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﮔﺰارهاي ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ ﻛﻪ در‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺰارهﻫﺎ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ .21‬ﻣﺎ آﺛﺎري را ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺮﻳﻪاي ﻛﺎﻣﻞ در ﻧﻴﺎﻣﺪهاﻧﺪ و ﻧﻴﺰ آﺛﺎري را ﻛﻪ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺮح ﻧﻜﺮدهاﻳﻢ )ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل‪ ،‬آدي‪.(1995 ،‬‬
‫‪ .22‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن و ﻗﻮﻣﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺑﻴﻦﻓﺮدي و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .23‬ﺟﻬﺖ راﺑﻄﻪ ﻣﻔﺮوض در ﻗﻀﻴﻪﻫﺎ در ﭘﺮاﻧﺘﺰ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .24‬اﻳﻦ ﻣﺪل اﻧﺪﻛﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﻣﺪل ﻗﺪرت ﻫﻨﺠﺎري ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ )‪ 1985‬ب( و اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻨﺎزﻋﻪ در ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﻴﻦ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ و ﻣﻴﺰﺑﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .25‬وﻳﺖ )‪ (1993‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺟﺎذﺑﻪ ﺗﺮس ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .26‬در ﻧﺴﺨﻪ ‪ 1995‬ﻧﻈﺮﻳﻪ‪ ،‬ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ دوﺑﺎره اﻳﺪه آﺳﺘﺎﻧﻪﻫﺎي ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺮاي ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ و اﺿﻄﺮاب دارد‬
‫)ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ر ك ﺑﻪ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ‪ 1998 ،‬ب؛ ﮔﺎدﻳﻜﺎﻧﺴﺖ و ﻛﻴﻢ‪ .(1997 ،‬اﻳﻦ اﻳﺪه داراي ﺗﺒﻌﺎت ﻋﻤﻠﻲ در زﻣﻴﻨﻪ آﻣﻮزش اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎرآﻣﻮزان ﻣﻲﺗﻮان آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮاي اﺿﻄﺮاب ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎزﻧﺪ )ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻘﻄﻪاي ﻛﻪ اﮔﺮ اﺿﻄﺮاب از آن‬
‫ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪ ،‬آﻧﺎن ﺑﻴﺶ از آنﻛﻪ ﺳﺮﮔﺮم اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ در آن ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ وﻗﻮع ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ذﻫﻦﺷﺎن ﻣﺸﻐﻮل‬
‫اﺿﻄﺮاب ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ(‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرآﻣﻮزان از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺧﻮد اﻃﻼع دارﻧﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻴﺰان دﻟﺸﻮره(‪،‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪاي را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺪﻛﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ اﺳﺖ و از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﺧﺼﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ از آن آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .27‬ﻣﺎ در اﻳﻨﺠﺎ )و در زﻳﺮ ﺗﻨﻬﺎ از رﻓﺘﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ ادﻋﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻣﻮرد اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ،‬ﻧﮕﺮش و ارزﺷﻬﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ﻣﺼﺪاق‬
‫دارد‪.‬‬
‫‪ .28‬ﻣﻚ ﮔﻮاﻳﺮ و ﻣﻚ درﻣﻮت ﮔﺰارهﻫﺎي ﻧﻈﺮي ﺷﻜﻠﻲ اراﺋﻪ ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .29‬ﻣﺎ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮآﺳﻴﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت در آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ و آﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت واﺳﻄﻪاي ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .30‬ﻛﻴﻨﻜﻴﺪ )‪ 1987‬اﻟﻒ( ﺷﺎﻣﻞ »دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎي« آﺳﻴﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻﻳﻚ از آﺛﺎري ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب آﻣﺪه ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي‬
‫ﺑﻮﻣﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .31‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﻮرد اﻧﺘﺸﺎر ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﺑﺮﺧﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي آﺳﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺠﻠﻪ‬
‫ﻣﻠﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻛﻪ در ژاﭘﻦ ﺑﻪ زﺑﺎن ژاﭘﻨﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﻮد‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬اﺳﺘﺎدان ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر آﺛﺎرﺷﺎن در ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮه ﺗﻮﺳﻂ‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎﻳﺸﺎن را دارﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻴﺮاژ وﺳﻴﻌﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
 :‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

Ady, J. (1995) . A differential demand model of sojourner adjustment, In R. L. Wiseman (Ed.)

, Intercultural communication theory (pp. 92-114). Thousand Oaks, CA: Sage.
Applegate,J., & Sypher, H. (1983), A constructivist outline. In W. B. Gudykunst (Ed.) ,
Intercultural Communication theory (pp.63-78). Beverly Hills, CA: Sage.
Applegate,J., & Sypher, H. (1988), A constructivist theory of communication and culture. In
Y.Y. Kim & W. B. Gudykunst (Eds.), Theories of intercultural communication (pp.41-65). Newbury
Park, CA: Sage.
Ardener, S. (1975). Perceiving women. London: Malaby.
Barnett, G.A., & Kincaid, D.L. (1983). Cultural convergence. In W.B. Gudykunst (Ed.),
Intercultural communication theory (pp. 171-194). Beverly Hills, CA: Sage.
Berger, C.R. (1994). Power, dominance, and social interaction. In M.Knapp & G. Miller (Eds.),
Handbook of interpersonal communication (2nd ed., pp.450-507). Thousand Oaks, CA: Sage.
Berger, C.R. & Calabrese, R. (1975). Some explorations in initial interactions ans
beyond.Human Communication Research, 1, 99-112.
Berry,J. W. (1980), Acculturation as varieties of adaptation. In A. Padilla (Ed.), Acculturation:
Theory, models, and findings (pp. 9-25). Boulder, Co: Westview.
Berry, J. W. (1990). Psychology of acculturation. In J. Berman (Ed.), Cross-cultural
perspectives: Nebraska Symposium on Motivation (pp. 201-234). Lincoln: University of Nebraska
Press.
Bourhis, R., Moise, L., Perreault, S., & Senecal, S. (1997). Towards an interactive
acculturation model. International Journal of Psychology, 32,369-386.
Burgoon, J. K. (1978). A communication model of Personal space violations. Human
Communication Research, 4, 129-142.
Burgoon, J.K. (1992). Applying a comparative approach to nonverbal expectancy violation
theory. In J. Blumler, K. Rosengren, & J. McLeod (Eds.), Comparatively speaking (pp.53-69).
Newbury Park, CA: Sage.
Burgoon, J.K. (1995). Cross-cultural and intercultural applications of expectancy violations
theory. In R. L, Wiseman (Ed.), Intercultural communication theory (pp. 194-214). Thousand
Oaks, CA: Sage.
Burgoon, J.K., Stern, L., & Dillman, D. (1995). Interpersonal adaptation. New York:
Cambridge University Press.
Burrell, G., & Morgan, G. (1979). Sociological Paradigms and organizational analysis. London:
Heinemann.
Chan, M. (2000). Theory as pivot of indigenous studies and international scholarship.
Communication Research Brief, 2, 1-3.
Chung, J., Hara, K., Yang, C., & Ryu, J. (2003). Contemporary chilki research in East Asian
countries. I bunka Komyunikeshon kenkyu [Intercultural Communication Studies], 15, 41-66 (in
English).
Collier, M. J. (1998). Researching cultural identity. identity. In D. Tanno & A. Gonzalez (Eds.),
Communication and identity across cultures (pp. 122-147). Thousand Oasks, CA: Sage.
Collier, M.J., & Thomas, M. (1988). Cultural identity, In Y.Y. Kim & W.B. Gudykunst (Eds.),
Theories of intercultural communication (pp. 99-120). Newbury Park, CA: Sage.
Coupland, N., Coupland, J., Giles, H., & Henwood, K. (1988). Accommodating the elderly,
Language in Society, 17, 1-41.
Cronen, V., Chen, V., & Pearce, W. B. (1988) Coordinated management of meaning. In
Y.Y.Kim & W.B. Gudykunst (Eds.), Theories of intercultural communication (pp.66-98). Newbury
Park, CA: Sage.
 Cupach, W. R., & Imahori, T. (1993). Identity management theory. In R.L. Wiseman &
J.Koester (Eds.), Intercultural communication competence (pp. 112-131). Newbury park, CA:
Sage.
Cushman, D., & Sanders, R. (1982). Rules theories in human communication processes, In
B.Dervin & M.Voigt (Eds.), Progress in communication sciences (Vol. 3, pp. 49-83). Norwood, NJ:
Ablex.
Delia, J. (1977). Constructivism and the study of human communication, Quarterly Journal of
Speech, 63, 66-83.
Dewey, J. (1920). Reconstruction in philosophy. New York: Holt.
Dissanyake, W. (1986). The need for the study of Asian approaches to communication. Media
Asia, 13, 6-13.
Doi, T. (1973). The anatomy of dependence (J.Bester, Trans). Tokyo: Kodansha.
Doi, T. (2001). Zoku amae no Kozo (The structure of amae revisited). Tokyo: Kobundo.
Dubin, R. (1969). Theory-building. New York: Free Press.
Ellingsworth, H.W. (1983). Adaptive intercultural communication. In W.B. Gudykunst (Ed.),
Intercultural communication theory (pp. 195-204). Beverly Hills, CA: Sage.
Ellingsworth, H. W. (1988). A theory of adaptation in intercultural dyads. In Y.Y.Kim & W.B.
Gudykunst (Eds.), Theories of intercultural ommunication (pp. 259-279). Newbury Park, CA:
Sage.
Gallois, C., Franklyn-Stokes, A., Giles, H., & Coupland, N. (1988). Communication
accommodation in intercultural encounters. In Y.Y.Kim & W.B. Gudykunst (Eds.), Theories of
intercultural communication (pp. 157-185). Newbury Park, CA: Sage.
Gallois, C.,Giles, H., Jones, E., Cargile, A., & Ota, H. (1995). Accmmodating intercultural
encounters. In R. L. Wiseman (Ed.), Intercultural communication theory (pp. 115-147). Thousand
Oaks, CA: Sage.
Gao, G., & Gudykunst, W. B. (1990). Uncertainty, anxierty, and adaptation. International
Journal of Intercultural Relations, 14, 301-317.
Giles, H. (1973). Accent mobility: A model and some data. Anthropological Linguistics, 15, 87-
105.
Giles, H., & Johnson , P. (1987). Ethnolinguistic identity theory. International Journal of the
Sociology of Language, 68, 66-99.
Giles, H., Mulac, A., Bradac, J., & Johnson, P. (1987). Speech accommodation theory. In M.
McLaughlin (Ed.), Communication yearbook 10 (pp. 13-48). Newbury Park, CA: Sage.
Giles, H., & Smith, P. (1979). Accommodation theory. In . Giles & R.St. Clair (Eds.), Language
and social psychology (pp. 45-65). Oxford, UK: Blackwell.
Goffman, E. (1967). Interaction ritual: Essays on face to face behavior. Garden City, NY:
Anchor.
Gonzalez, A., & Tanno, D. (Eds.). (2000). Rhetoric in intercultural contexts. Thousand Oaks,
CA: Sage.
Gudykunst, W. B. (Ed.). (1983). Intercultural communication theory. Beverly Hills, CA: Sage.
Gudykunst, W.B. (1985a). A model of uncertainty reduction in intergroup encounters, Journal
of
Language and Social Psychology, 4, 79-98.
Gudykunst, W.B. (1985 b). Normative power and conflict potential in intergroup relationships.
In W.B. Gudykunst, L.P. Stewart, & S. Ting Toomey (Eds.), Communication, culture, and
organizational processes (pp.155-176). Beverly Hills, CA: Sage.
Gudykunst, W.B. (1988). Uncertainty and anxierty. In Y.Y. Kim & W.B. Gudykunst (Eds.),
Theories of intercultural Communication (pp. 123-156). Newbury Park, CA: Sage.
Gudykunst, W.B. (1990). Diplomacy: A special case of intergoup communication. In F.
Korzenny & S. Ting-Toomey (Eds.), Communicating for peace (pp. 19-39). Newbury Park, CA:
Sage.
 Gudykunst, W.B. (1993). Toward a theory of effective interpersonal and intergroup
communication. In R.L. Wiseman & J.Koester (Eds.), Intercultural communication competence
(pp.33-71) . Newbury Park, CA: Sage.
Gudykunst, W.B. (1995). Anxiey/uncertainty management (AUM) theory. In R.L. Wiseman
(Ed.), Intercultural communication theory (pp.8-58). Thousand Oaks, CA: Sage.
Gudykunst. W.B. (1998a). Applying anxiety/uncertainty managementy (AUM) theory to
intercultural adjustment training. International Journal of Intercultural Relations, 22, 227-250.
Gudykunst, W.B. (1998b). Bridging differences (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Gudykunst, W.B. (2002). Intercultural communication theories, In W.B. Gudykunst & B.Mody
(Eds.), Handbook of international and intercultural communication (2nd ed., pp. 183-206).
Thousand Oaks, CA: Sage.
Gudykunst, W.B., & Hammer, M.R. (1988). Strangers and hosts: An uncertainty reduction
based theory of intercultural adaptation. In Y.Y.Kim & W.B. Gudykunst (Eds.), Crosscultural
adaptation (pp.106-139). Newbury Park, CA: Sage.
Gudykunst, W.B., & Kim, Y.Y. (1997). Communicating with strangers (3rd ed.). New York:
McGraw-Hill.
Gudykunst, W.B., & Lee, C. M. (2002). Crosscultural communication theories. In W.B.
Gudykunst & B. Mody (Eds.), Handbook of international and intercultural communication (2nd ed.,
pp. 25-50). Thousand Oaks, CA: Sage.
Gudykunst, W.B., & Nishida, T. (1989). Theoretical perspectives for studying intercultural
communication. In M.K. Asante & W.B. Gudykunst (Eds.), Handbook of international and
intercultural communication (pp.17-46). Newbury Park, CA: Sage.
Gudykunst, W.B. & Nishida, T. (2001). Anxiety, uncertainty, and perceived effectiveness of
communication across relationships and cultures. International Journal of Intercultural Relations,
25, 55-72.
Gudykunst, W.B., & Ting-Toomey, S. (1988). Culture and interpersonal communication.
Newbury Park, CA: Sage.
Hall, E.T. (1976). Beyond culture. Garden City, NY: Doubleday.
Hammer, M.R., Wiseman, R.L., Rasmussen, J., & Bruschke, J. (1998). A test of
uncertainty/anxiety reduction theory: The intercultural adaptation context. Communication
Quarterly, 46, 309-326/
Hecht, M.L. (1993). 2002-A research odyssey towrd the development of a communication
theory of identity. Communication Monographs, 60-76-82.
Hecht, M.L., Collier, M.J., & Ribeau, S. (1993). African American communication: Ethnic
identity and cultural interpretation, Newbury Park, CA: Sage.
Hirokawa, R., & Rost, K. (1992). Effective group decision-making in organizations.
Management communication Quarterly, 5, 267-288.
Hofstede, G. (1980). Culture's consequences. Beverly Hills, CA: Sage.
Hofstede,G. (1991). Cultures and organizations: Software of the mind. London: McGraw-Hill.
Hofstede,G. (2001). Culture's consequences (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Hofstede, G., & Bond, M. (1984). Hofstede's culture dimensions. Journal of Cross-Cultural
Psychology, 15, 417-433.
Hong, Y.Y., Benet-Martinez, V., Chiu, C.Y., & Morris, M. (2003). Boundaries of cultural
influence: Construct activation as a mechanism for cultural differences in perception. Journal of
Cross-Cultural Psychology, 34, 453-464.
Ishii, S. (1984). Enryo-sasshi communication. Cross Currents, 11, 49-58.
Kelly, G.A. (1955). The psychology of personal constructs (2 vols.). New York: Norton.
Kim, M.S. (1993). Culture-based interactive constraints in explaining intercultural strategic
competence. In R.L. Wiseman & J.koester (Eds.), Intercultural communication competence (pp.
132-150). Thousand Oaks CA:
Kim, M.S. (1995). Toward a theoryof conversational constraints: Focusing on individual-;evel
dimensions of culture. In R.L. Wiseman (Ed.), Intercultural communication theory (pp.148-169)
Thousand Oaks, CA: sage.
 Kim, M.S. (2002). Non-Western perspective on human communication. Thousand Oaks, CA:
Sage.
Kim, Y.Y. (1977). Communication patterns of foreign immigrants in the process of
acculturation. Human Communication Research, 4, 66-77.
Kim, Y.Y. (1979). Toward an interactive theory of communication acculturation. In B.Ruben
(Ed.), Communication yearbook 3 (pp.435-453). New Brunswick, NJ: Transaction Books.
Kim, Y.Y. (1986). Understanding the social structure of intergroup communication. In W.B.
Gudykunst (Ed.), Intergroup communication (pp. 86-95). London: Edward Arnold.
Kim, Y.Y. (1988). Communication and crosscultural adaptation. Clevendon, UK: Multilingual
Matters.
Kim, Y.Y. (1995). Cross-cultural adaptation: An integrative theory. In R.L. Wiseman (Ed.),
Intercultural communication theory (pp. 170-194). Thousand Oaks, CA: Sage.
Kim, Y.Y. (1997). The behavior-context interface in interethnic communication. In J.Owen
(Ed.), Context and human behavior (pp.261-291). Reno, NV: Context Press.
Kim, Y.Y. (2001). Becoming intercultural: An integrative theory of communication and
crosscultural adaptation. Thousand Oaks, CA: Sage.
Kim, Y.Y. (2004). Interethnic communication. Manuscript in preparation.
Kim, Y.Y. , & Gudykunst, W.B. (Eds.). (1988). Theories of intercultural communication.
Newbury Park, CA: Sage.
Kim, Y.Y., & Ruben, B. (1988). Intercultural transformations. In Y.Y. Kim & W.B. Gudykunst
(Eds.), Theories in intercultural communication (pp.299-322). Newbury Park, CA: Sage.
Kincaid, D.L. (1979). The convergence model of communication. Honolulu: East-West
Communication Institute.
Kincaid, D.L. (1987a). Communication theory from Eastern and Western perspectives
Kincaid, D.L. (1987b). The convergence theory of communication, self-organization, and
cultural evolution-In D.L.Kincaid (Ed.), Communication theory from Eastern and western
Perspectives (pp. 209-221). New York: Academic Press.
Kincaid, D.L. (1988). The convergence theory of intercultural communication. In Y.Y. Kim &
W.B. Gudykunst (Eds.), Theories of intercultural communication (pp.280-298). Newbury Park,
CA: Sage.
Kramarae, C. (1981). Women and men speaking. Rowley, MA: Newbury House.
Langer, E. (1989). Mindfulness. Reading, MA: Addison-Wesley.
Lieberson, S. (1985). Making it count: The improvement of social research and theory.
Berkeley: University of California Press.
Lim, T.S., & Choi, S. H. (1996) Interpersonal relationships in Korea. In W.B. Gudykunst, S.
Ting-Toomey, & T. Nishida (Eds.), Communication in personal relationships across cultures (pp.
122-136). Thousand Oaks, CA: Sage.
Martin, J. N., & Nakayama, T.K. (1999). Thinking dialectically about culture and
communication. Communication Theory, 9, 1-25/
McGuire, M., & McDermott, S. (1988). Communication in assimilation, deviance, and alienation
states. In Y.Y.Kim & W.B. Gudykunst (Eds.), Cross-cultural adaptation (pp.90-105). Newbury
Park,CA: Sage.
Miike, Y. (2002). Theorizing culture and communication in the Asian context. Intercultural
communication Studies, 11 (1), 1-22.
Miike, Y. (2003). Japanese enryo-sasshi communication and the psychology of amae. Keio
Communication Review, 25, 93-115.
Miyahara, A. (1995). Meta-theoretical issues in the conceptualization of Japanese
communication competence. Keio Communication Review, 17, 63-82.
Miyahara, A. (1999). Explaining cultural boundaries in communication studies: the case of
Japanese interpersonal communication competence. Keio Communication Review, 21, 23-35.
Nishida, H. (1999). A cognitive approach to intercultural communication based on
schematheory, International Journal of Intercultural Relations, 23, 753-777.
 Nishida, T. (1977). An analysis of a cultural concept affecting Japanese communication.
Communication, 6, 69-80.
Oetzel, J.G. (1995). Intercultural small groups: An effective decision-making theory, In R.L.
Wiseman (Ed.), Intercultural communication theory (pp. 247-270). Thousand Oaks, CA: Sage.
Okabe, K. (1987). Indirect speech acts of the Japanese. In D.L.Kincaid (Ed.), Communication
theory from Eastern and Western perspectives (pp. 126-136). New York: Academic Press.
Orbe, M.P. (1998 a). Constructing co-cultural theory. Thousand oaks, CA: sage
Orbe, M.P. (1998b). From the standpoint (s) of traditionally muted groups: Explicating a
cocultural communication theoretical model. Communication Theory, 8, 1-26.
Pearce, W.B., & Cronen, V.E. (1980). Communication, action, and meaning: The creation of
social realities. New York: Praeger.
Philipsen, G. (1981). The prospect for cultural communication. Paper presented at the
Seminar on Communication Theory from Eastern and Western Cultural Perspectives, Honolulu. (A
revised version is published in D.L.Kincaid [Ed.], Communication theory from Eastern and
Western perspectives. New York: Academic Press, 1987).
Philipsen, G. (1992). Speaking culturally. Albany: State University of New York Press.
Philipsen, G. (2002). Cultural communication. In W.B. Gudykunst & B. Mody (Eds.), Handbook
of international and intercultural communication (2nd ed., pp. 51-68). Thousand Oaks, CA: Sage.
Reid, S., & Ng, S.H. (1999). Language, power, and intergroup relations. Journal of Social
Issues, 55 (1), 119-139.
Reynolds, P. (1971). A Primer in theory construction. Indianapolis, IN: Bobbs-Merrill.
Rogers, E., & Kincaid, D. L. (1981). Communication networks. New York: Free Press.
Simmel, G. (1950). The stranger. In K.Wolff (Ed. & Trans.), The sociology of Georg Simmel
(pp. 402-408). New York: Free Press. (original work published 1908)
Smith, D.E. (1987). The everyday world as problematic: A Feminist sociology of knowledge.
Boston: Northeastern University Press.
Smith, L.R. (1999). Intercultural network theory. International Journal of Intercultural
Relations, 23, 629-658.
Stephan, W.G., & Stephan, C. (1985). Intergroup anxiety. Journal of Social Issues, 41 (3),
157-166.
Takai, J. (1994). Taijin Konpitensu kenkyu to bunkateki youin [Cultural considerations in
interpersonal communication compertence research]. Taijinkoudougeku Kenkyu [Japanese
Journal of Interpersonal Behavior], 12, 1-10.
Takai, J. (1996). Nihonjin no taijin conpitensu [Japanese interpersonal competence]. In
M.Osada (Ed.), Taijin kankei no shakaishinrigaku [Social psychology of interpersonal relations]
(pp. 21-241). Tokyo: Fukumura Press.
Takai, J., & Ota, H. (1994). Assessing Japanese interpersonal competence. The japanese
Journal of Experimental Social Psychology, 33, 224-236 (in English).
Tezuka, C. (1992). Awase and sunao in Japanese communication and their implications for
cross-cultural communication. Keio Communication Review, 14, 37-50.
Tezuka, C. (1993). Amae kara mita Nihonjin no komyunikeshon to ibunka seshoku
[Communication among Japanese from the perspective of amae and its implications for
intercultural encounters]. Ibunka Komynikeshon kenkyu [Intercultural Communication Studies],
6, 21-44.
Ting-Toomey, S. (1985). Toward a theory of conflict and culture, In W. B. Gudykunst, L.
Stewart, & S. Ting-Toomey (Eds.), Communication, Culture, and organizational processes (pp.
71-86). Beverly Hills, CA: Sage.
Ting-Toomey, S. (1988). Intercultural conflict styles: A face-negotiation theory. In Y.Y. Kim &
W.B. Gudykunst (Eds.), Theories in intercultural communication (pp. 213-238). Newbury Park,
CA: Sage.
Ting-Toomey, S. (1993). Communicative resourcefulness: An identity negotiation theory. In R.
L. Wiseman & J.Koester (Eds.), Intercultural communication competence (pp. 72-111). Newbury
Park, CA: Sage.
 Ting-Toomey, S., & Kurogi, A. (1998). Facework competence in intercultural conflict: An
updated face- negotiation theory. International Journal of Intercultural Relations, 22, 187-225.
Triandis, H.C. (1995). Individualism & collectivism. Boulder, CO: Westview.
Tsujimura, A. (1987). Some characteristics of the Japanese way of communication. In D.L.
Kincaid (Ed.), Communication theory from Eastern and Westen perspectives (pp. 115-125). New
York: Academic Press.
Walker, H., & Cohen, B. (1985). Scope statements: Imperatives for evaluating theories.
American Sociological Review, 50, 288-301.
Wiseman, R.L. (Ed.) (1995). Intercultural communication theory. Thousand Oaks, A: Sage.
Witte, L. (1993). A theory of cognition and negative affect: Extending Gudykunst and
Hammer's theory of uncertainty and anxiety reduction. International Journal of Intercultural
Relations, 17, 197-216.
Yum, J.O. (1988a). The impact of Confucianism on interpersonal relationships and
communication. Communication Monographs, 55, 374-388.
Yum, J.O. (1988b). Network theory in intercultural communication. In Y.Y.Kim & W.B. Gudy
kunst (eds.) theories in inter cultural communication (pp. 239-258). Newbury Park, CA: Sage.