‫ﺩﮐﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﺒﺎﺱ ﻣﻴـﺮﻣﺎﻟﮏ ـ ﭘـﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺟﺮﺍﺣﯽ‬

‫ﭘﮋوﻫﺶ در ﺟﺮاﺣﻲ‬

‫ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬

‫**‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﺗﻠﺨﻴﺺ‪ :‬دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﺒﺎس ﻣﻴـﺮﻣﺎﻟﻚ* و ﮔـﺮوه ﻣﺘـﺮﺟﻤﻴﻦ‬

‫‪D‬‬
‫ﻛﺎﺭﺁﺯﻣﺎﺋﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ )‪ (Clinical Trail‬ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ ﺑﺎﺍﺭﺯﺷﺘـﺮﻳﻦ ﺗﺠـﺮﺑﺔ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﻠﻘـﻲ ﻛﺮﺩ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺁﺯﻣﺎﺋﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺩﺭ‬

‫‪SI‬‬
‫ﻧﮕﺮﺵ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻫﺎﻱ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻭ ﻧﺤـﻮﺓ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻻﻳﻞ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﺁﻥ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺩﻗﺖ‪ ،‬ﺣﻮﺻﻠﻪ ﻭ ﻫـﺰﻳﻨﺔ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬـﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕـﺮ‬
‫ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﺎﺭﺁﺯﻣﺎﺋﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺷﺪﻩ )‪ (Randomized CT‬ﺩﺭ ﺭﺷﺘﻪﻫﺎﻱ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺫﻫـﻦ ﻭ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﺟـﺮﺍﺀ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﻠﻢ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﺭﺷﺘﻪﻫﺎﻱ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧـﻮﺩ ﻣﻌﻄـﻮﻑ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺍﺟﻤـﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻛﺎﺭﺁﺯﻣﺎﺋﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺧﻮﺍﻫﻴـﻢ ﺩﺍﺷﺖ‪.‬‬
‫‪of‬‬
‫‪ive‬‬

‫ﻣﻘـﺪﻣﻪ‬
‫ﻋﻠﻢ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣـﺪاوم در ﺣﺎل ﺗﺤـﻮل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﺗﻐﻴﻴـﺮات اﻳﻦ ﻋﻠـﻢ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺮﻓـﺖﻫﺎي وﺳﻴﻌﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ‬
‫اﺛـﺮات ﻣﺜﺒـﺖ ﺑﺮ روي ﺑﻴﻤـﺎران ﺳﺮﻳﻌـﺎً ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻜﺎرﮔﻴـﺮي ﺑﻲ ﻫﻮﺷﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺗﺮ ﺗﻮﺳﻂ وﻳﻠﻴـﺎم ﺗـﻲ‪.‬ﺟـﻲ‪.‬ﻣﻮرﺗـﻮن‬
‫‪ William T.G.Morton‬ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺟﺎنﻛﺎﻟﻴﻨﺰ وارن ‪ ،John Collins Warren‬در ‪ 14‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ ،1846‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ‬
‫‪ch‬‬

‫ﺗﺄﺋﻴﺪي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻓﻮري و ﻗﻄﻌﻲ وارن ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ " آﻗﺎﻳﺎن‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻴﺎدي ﻧﻴﺴﺖ!" ﺑﻪ زودي در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﻴﺎ ﻣـﻮرد ﻗﺒـﻮل‬
‫واﻗﻊ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎل ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ در ﻃﺒﺎﺑﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬در دﻫﺔ ‪ 1940‬ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻮآوريﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺴﺘﻦ دﺳﺖ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﻤﻞواﻳﺲ )‪ (Semmelweiss‬و ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛـﺮدن ﻟﻴﺴـﺘﺮ )‪ (Lister‬ﺑـﺎ‬
‫‪Ar‬‬

‫وﺟﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ دورهاي ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﻣﺸﺎﺟﺮهﻫﺎي ﻛﻴﻨﻪﺗﻮزاﻧﻪ‪ ،‬ﺟﺎ اﻓﺘﺎدﻧـﺪ‪ .‬ﺟﺮاﺣـﺎن ﺳـﻨﺖ‬
‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي در زﻣﻴﻨﻪ ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎراﻧﻪ دارﻧﺪ‪ .‬ﺷﻚ و ﺗﺮدﻳﺪ آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روشﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ و ﺗﻤﺎﻳﻠﺸﺎن ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺣﺮﻣـﺖ روشﻫـﺎي‬
‫ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد‪ ،‬ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﺳﻨﺖ ﻣﻬﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻤﻦ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﺟﺮاﺣﻲ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪاي ﻧﺎب ﻛﻪ اراﺋـﻪ ﻛﻨﻨـﺪه روﺷـﻲ‬
‫ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از آن ﻛﻪ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﺗﻐﻴﻴﺮ روشﻫﺎي اﺛﺒﺎت ﺷﺪه و ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪ 20 .‬ﺳﺎل ﻃـﻮل‬
‫ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﻛﺎر ﻟﻴﺴﺘﺮ در ﺳﻄﺤﻲ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮﺧﻲ اوﻗﺎت ﻧﻮآوريﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺆﺛﺮ اﻣﺎ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺒﺮم)ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﻣﻨﺠﻤﺪ ﻛﺮدن ﻣﻌﺪه ﺑﺮاي ﻛﻢﻛﺮدن ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻣﺘﺮﺷﺤﻪ اﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎيﭘﺲ ﺷﺮﻳﺎن ﻛﺎروﺗﻴﺪ ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﻛﺎروﺗﻴﺪ داﺧﻠﻲ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﺮﻳـﺎن‬
‫ﺧﻮن ﻣﻐﺰي در ﺑﺎﻻي ﻳﻚ اﻧﺴﺪاد ﺧﻄﺮﻧﺎك(‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آﻧﻬﺎ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ و در ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﻋﺎدي ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ و در ﺳﻄﺤﻲ‬
‫ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻪ اﺟﺮا در آﻣﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ درﻣﺎنﻫﺎي راﻳﺞ ﭘﺲ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات و آﻣــﻮزشﻫـﺎي ﺗﺨﺼﺼـﻲ از‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪة ﭘﺎﺳﺨﮕـﻮ‪ :‬دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﺒﺎس ﻣﻴـﺮﻣﺎﻟﻚ‬
‫ﺗﻠﻔﻦ‪88787561 :‬‬
‫‪Email: SAM@Mirmalek.net‬‬
‫* اﺳﺘـﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤـﻮﻣﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ آزاد اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬واﺣﺪ ﺗﻬـﺮان‬
‫** دﻛﺘـﺮ ﻟﻴـﻼ ﭘــﺮورش‪ ،‬دﻛﺘـﺮ ﺷﻘـﺎﻳﻖ ﺗﻬـﺮاﻧﻲ‪ ،‬دﻛﺘـﺮ ﭘـﻮرﻳﺎ ﺣﺴﻴﻨـﻲ‪ ،‬دﻛﺘـﺮ ﭘﺎﻧﺘـﻪآ رﺿﺎﺋﻴـﺎن‪ ،‬دﻛﺘـﺮ ﻣــﺮﻳﻢ ﺳﻌﻴـﺪﻳﺎن‪،‬‬
‫دﻛﺘـﺮ ﻣـﺮوا ﻃﻬﻤﺎﺳﺒﻲراد‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻋﻠـﻲ ﻏﻼﻣـﺮﺿﺎﻧﮋاد‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺪي ﻛﻼﻧﺘﺮي‪ ،‬دﻛﺘﺮ اﻟﻬـﺎم ﻛﻨﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ اﻣﻴـﺮﺗﻴﻤﻮر ﻣﺮﻋﺸﻲ‪،‬‬
‫دﻛﺘﺮ اﻣﻴﺪ ﻣﻴـﺮﻣﻄﻠﺒﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮﻋﻠﻲ ﻧﺎﻇﻤﻴﺎن‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ وﺻﻮل‪1384/12/20 :‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺩﻭﺭﻩ ‪ ،۱۴‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،۱‬ﺳﺎﻝ ‪۱۳۸۵‬‬

‫ﻃـﺮﻳﻖ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒـﺮ و ﻗﻄﻌـﻲ‪ ،‬ﻏﻴﺮﻣـﺆﺛﺮ ﺷﻨـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺴﻴـﺎري ﻣـﻮارد ﻣﺎ ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ آﻳﺎ درﻣﺎن ﺟـﺪﻳﺪ واﻗﻌـﺎً از‬
‫آن ﭼﻪ اﻛﻨﻮن اﻧﺠـﺎم ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﺑﻬﺘـﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﻨﻬـﺎ ﺑﺮاي اﻳﺠـﺎد دﻟﮕﺮﻣﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻴﻨـﺪﻳﺸﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴـﻢ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ اراﺋـﻪ‬
‫دﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺸﺎﻫـﺪه ﻛﻨﻴـﻢ ﻳﺎ ﺣـﺪس ﺑـﺰﻧﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺎﺳـﺦ ﺑﻪ ﭼﻨﻴـﻦ ﺳﺆاﻻﺗﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي اﺣﺘﻤـﺎﻟﻲ و ﻏﻴـﺮ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌـﺔ درﻣـﺎنﻫﺎ در ﻳﻚ آزﻣـﻮن ﻋﻠﻤـﻲ‪ ،‬ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه و ﺗﺤـﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد ﻳﺎﻓﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎزﺗﺎب ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ آﮔﺎﻫﻲ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻄﻠـﺐ را ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﻛﻪ اﺛﺒـﺎت ﺧـﻮﺑﻲ ﭘـﻮدﻳﻨﮓ در ﺧـﻮردن آن اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺼﻞ در ﻣـﻮرد ﺗﻜﺎﻣــﻞ ﻋﻤــﻠﻲ ﻧــﻮآوري ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎرآزﻣـﺎﻳﻲﻫﺎي ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ درﻣﺎنﻫﺎي ﺟﺎﻳﮕـﺰﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺤـﺚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺎرآزﻣـﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه‬

‫در ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺤﻘـﻖ دو )ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘـﺮ( روش درﻣﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠـﻒ را ﺑﺮ روي ﮔــﺮوهﻫـﺎي ﺑﺮﮔــﺰﻳﺪه ﺷـﺪه اﻓـﺮاد‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻧﺤـﻮة رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻫـﺪف ﻣـﻮرد ﻧﻈﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﻫـﺮ روش درﻣﺎﻧﻲ را ﺑـﺮرﺳﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻧﺘﺎﻳﺞ در ﻣـﻮرد اﺛﺮاﺗـﻲ‬
‫ﻫﻢ ﻛﻪ در ﺑـﺮﻧﺎﻣﺔ اﺻﻠﻲ ﻣﻨﻈـﻮر ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎزﻧﮕـﺮي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪D‬‬
‫ﻣﻨﻄـﻖ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎ‬
‫ﻧﺴﺨﻪ ﺳﺎده ﺷﺪه ﻣﻨﻄﻖ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﭘﺎﻳﻪاي در ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫‪SI‬‬
‫‪1‬ـ اﻓـﺮاد ﻫﺮ ﮔـﺮوه ﻛﻪ روش درﻣﺎﻧﻲ ﻫﻤﺴﺎﻧﻲ را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲدارﻧﺪ ﺑﺎ اﻓﺮاد ﮔﺮوهﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮي را درﻳﺎﻓﺖ‬
‫ﻣﻲدارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻬﻨـﺪ‪.‬‬
‫‪2‬ـ ﺗﻔـﺎوت در روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣـﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪of‬‬
‫‪3‬ـ واﻛﻨﺶ اﻓـﺮاد ﮔـﺮوهﻫﺎي درﻣﺎن ﺷﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ درﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺎ واﻛﻨﺶ ﺑﻘﻴﻪ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻧﺘﻴـﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴـﺮﻳﻢ از آن ﺟـﺎ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔـﺎوت ﻣـﻮﺟﻮد در روش درﻣﺎﻧـﻲ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ روش درﻣﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻔﺎوت را‬
‫در ﻧﺘﻴـﺠﻪ ﻣﺸﺎﻫـﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﻣـﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷﻮد و ﭼﻮن اﻓـﺮادي ﻛﻪ ﻣـﻮرد آزﻣـﻮن ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬واﻛﻨﺸﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻓـﺮاد ﺟﺎﻣﻌـﻪ‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴـﻢ روش درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﻳـﺮ اﻓـﺮاد اﺟﺘﻤـﺎع ﻧﻴـﺰ اﺛـﺮاﺗﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ آن ﭼﻪ در ﻣـﻮرد اﻓﺮاد ﺗﺤـﺖ آزﻣـﻮن دﻳـﺪه ﺷـﺪ‪ ،‬ﭘﺪﻳـﺪ‬
‫‪ive‬‬

‫ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ‬
‫‪ch‬‬

‫راهﺣﻞﻫﺎي ﺳﺎدهﺗﺮ ﺑﺴﻴـﺎري وﺟﻮد دارد ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣـﻮرد آنﭼﻪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺑﻜﺎرﮔﻴـﺮي ﻳﻚ روش درﻣﺎﻧﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ﻫـﺮ ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ ﺑـﺮﺧﻲ اوﻗﺎت ﺑـﺮاي اﻇﻬـﺎر ﻧﻈﺮ در ﻣـﻮرد ﻣﻴـﺰان اﺛـﺮﺑﺨﺸﻲ ﻳﻚ روش درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻳـﻦ‬
‫راهﺣﻞﻫﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﺗـﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻃﺮاﺣﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻟﻘـﻮه ﺿﻌﻴﻒ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ راهﺣﻞﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻـﻮرت "‬
‫‪Ar‬‬

‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ" ﻳﺎ "ﺧﻴﻠﻲ ﻧـﺰدﻳﻚ ﺑﻪ" ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻴـﭻﮔﺎه ﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻃﺮح ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺿـﻌﻴﻒ آﻧﻬـﺎ ﻗـﺪرﺗﻲ را ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان از ﻛـﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻛـﺮد‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ دﻗــﺖ اﺟـﺮا ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ ﺷﻮاﻫـﺪ ﻣﺎ در ﻣـﻮرد ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠـﻮل‪ ،‬و ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ ﺷﻮاﻫـﺪ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﻣﻴـﺰان اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ روشﻫـﺎي ﺗﺸﺨﻴﺼـﻲ و درﻣـﺎﻧﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻳﻚ آزﻣﻮن ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه‪ ،‬در ﻣﻘﻴﺎس وﺳﻴﻌﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﻗﺮار دارد‪ .‬آﻳﺎ ﮔـﺮوه ﻫـﺎي اﻓـﺮادي ﻛـﻪ‬
‫روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ درﻣﺎﻧﻲ را درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﻣﺸﺎﺑﻬﻨﺪ؟ ﺧﻮد ﻣﺎ در ﺻﻮرت اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮوهﻫـﺎ از ﺟﻤﻌﻴﺘـﻲ ﻣﺸـﺎﺑﻪ و ﺗﻘﺴـﻴﻢ ﻳـﺎ‬
‫دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ روﺷﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد و ﺑﺪون ﺗﻮرش ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﻨﺪهﺗﺮﻳﻦ روشﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺼـﺎدﻓﻲ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺪول اﻋﺪاد ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬و ﺗﺮﺗﻴﺐ دادن ﺷﺎﻧﺲ ﻣﺴﺎوي ﺑﻪ ﻫﺮ ﻓﺮد ﺑﺮاي ﻗﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ در ﻫـﺮ ﮔـﺮوه اﺳـﺖ‪ ،‬ﮔﺮﭼـﻪ "اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ" ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺗﺎس ﻳﺎ ﺳﻜﻪ ﻳﺎ ﻛﺸﻴﺪن ﻛﺎرت‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ داراي ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﺟـﺪي ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ روشﻫﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻮرد ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه ﻣـﻮرد ﺳﺌـﻮال ﻗﺮار ﮔﻴـﺮﻧﺪ اﻣﻜﺎن ﺑﺮرﺳـﻲ آﻧﻬـﺎ وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫ﺩﮐﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﺒﺎﺱ ﻣﻴـﺮﻣﺎﻟﮏ ـ ﭘـﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺟﺮﺍﺣﯽ‬

‫روزﻫـﺎي ﺗﻮﻟـﺪ ﻓـﺮد ﻳﺎ زوج‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﻣـﺮاﺟﻌﺔ ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﺑﻪ درﻣﺎﻧﮕﺎه‪ ،‬ﭘﺎﻳــﻪﻫـﺎي ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ ﺑـﺮاي دﺳـﺘﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨـﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ دﺳﺘﻪﺑﻨـﺪيﻫـﺎي ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪي ﻫﺴﺘﻨـﺪ‪ .‬اﻳﻦ روشﻫﺎ ﺑـﺪون ﺗـﻮرش ﺑـﻪ ﻧﻈــﺮ ﻣـﻲرﺳﻨــﺪ‪ ،‬وﻟـﻲ ﭼﻨﻴــﻦ‬
‫روشﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤـﺎل ﺗـﻮزﻳﻊ ﺣﺴﺎب ﺷﺪة ﺑﻴﻤـﺎران داراي ﺿﻌﻒ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت ﻛﻪ ﻛﺴـﻲ ﻛﻪ در ﻣـﻮرد روش اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫اﻃﻼع دارد‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺰﺷـﻚ ارﺟـﺎعدﻫﻨﺪه ﻳﺎ ﻣﻨﺸـﻲ درﻣﺎﻧـﮕﺎه‪ ،‬ﺑﺘـﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺟﻠـﻮ و ﻋﻘـﺐ ﺑـﺮدن اﺳــﺎﻣﻲ ﺑﻴﻤـﺎران واﺟــﺪ ﺷـﺮاﻳﻂ‪،‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻧـﻮﻋﻲ ﺗﻮرش در دﺳﺘـﻪﺑﻨﺪي ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﭘﻴﺸـﺪاوريﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ را ﺑﻪ وﺟـﻮد آورﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔـﺎده از ﮔـﺮوهﻫﺎي ﺷﺎﻫـﺪ ﻫـﻢزﻣﺎن ﻛﻪ از ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﻣﺸﺎﺑﻬـﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈـﺮﻳﻪ ﻣﺎ در ﻣــﻮرد ﺗﺸـﺎﺑﻪ ﮔـﺮوهﻫـﺎي‬
‫درﻣﺎن و ﺷﺎﻫـﺪ ﻗـﻮت ﻣﻲﺑﺨﺸـﺪ‪ ،‬وﻟـﻲ ﭼﻨﻴﻦ اﻋﺘﻤـﺎدي در ﺻﻮرﺗـﻲ ﻛﻪ ﻓﻜـﺮ ﻛﻨﻴﻢ اﻧﺘﺨـﺎﺑﻤﺎن ﺑﻪ ﺷﻴﻮهاي ﺗــﻮرشآﻣﻴـﺰ ﺻـﻮرت‬
‫ﮔـﺮﻓﺘﻪ و در ﻧﺘﻴـﺠﻪ اﻓـﺮاد ﺑﻴﻤﺎرﺗﺮ‪ ،‬ﺟـﻮانﺗﺮ‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﺎﻟـﻢﺗﺮ ﺑﺎ ﺗﻌـﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﻫـﺮ ﻳﻚ از ﮔـﺮوهﻫـﺎ ﻗــﺮار ﮔــﺮﻓﺘﻪاﻧـﺪ‪ ،‬از ﺑﻴــﻦ‬
‫ﻣﻲرود‪.‬‬

‫ﻛﻨﺘﺮل ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ‬

‫‪D‬‬
‫ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮوهﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﻏﻴﺮ ﻫﻢزﻣﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل‪ ،‬درﻣـﺎن ‪ 1‬در‬
‫ﻣﻮرد ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد در ژاﻧﻮﻳﻪ و ﻓﻮرﻳﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ درﻣﺎن ‪ 2‬در ﻣﻮرد ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد در ﻣﺎرس و آورﻳﻞ ﺻﻮرت ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬اﻳـﻦ روش‪،‬‬

‫‪SI‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ اﻓﺮادي را از ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ ﮔﺮوه اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻣـﻲﻛﻨـﻴﻢ ﻛـﻪ ﭼـﻪ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻳﮕﺮي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ روي داده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﺟﺮاﺣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬در زﻣﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ روش درﻣﺎﻧﻲ ﻋﻮض ﺷﺪهاﻧﺪ؟ آﻳﺎ ﺗﻌـﺪاد‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎران در ﻣﺎرس از ژاﻧﻮﻳﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ؟ اﺣﺘﻤﺎل ﭼﻨﻴﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﻲ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﮔﺮوهﻫﺎ ﻃﻲ زﻣﺎن ﺟـﺪا ﺷـﺪه ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪،‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻃﺮﺣﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ روش درﻣﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در دﻫﺔ ‪ 1980‬را ﺑﺎ روش درﻣﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در دﻫﺔ ‪ 1990‬ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫‪of‬‬
‫ﺳﺆالﻫﺎي واﻗﻌﻲ را ﺑﺮﻣﻲاﻧﮕﻴﺰد‪ .‬آﻳﺎ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻣﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ؟ آﻳﺎ روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻳﮕﺮي در ﺑﻴﻤﺎران ﻳﺎ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ آﻧﻬﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ؟‬
‫ﺑﺮﺧﻲ اوﻗﺎت آزﻣﻮن ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪهاي ﻛﻪ در آن ﮔﺮوه ﻣﻮرد درﻣﺎن از ﻳﻚ ﻣﺆﺳﺴﻪ و ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ از ﻣﺆﺳﺴﻪ دﻳﮕﺮي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷـﻮد‪،‬‬
‫‪ive‬‬

‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه ﮔﺰارشﻫﺎي ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه از ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻘﺒﻮﻻﻧﻴﻢ ﮔﺮوهﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ واﻗﻌﺎً ﻣﺸﺎﺑﻬﻨﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت در ﻧﻮع درﻣﺎنﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﺴـﻴﺎر‬
‫ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ ﮔـﺮوﻫﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي از ﺑﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺪﻳﺪ آورد‪ .‬اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫‪ch‬‬

‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟـﺰ اﺣﺘﻤﺎﻻً در ﻣﻮاردي ﺧﺎص ﺑﺎ ﺳﻠﺴﻠﻪ وﻗﺎﻳﻊ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻛـﺎﻣﻼً‬
‫روﺷﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﻮع ﺧﺎﺻﻲ از ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻛﺸﻨﺪهﺑـﻮده و ﺗﺸـﺨﻴﺺ آن روﺷـﻦ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎﻻً‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ روش درﻣﺎن ﺟـﺪﻳﺪي ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎي ‪ 25‬درﺻﺪ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻨﺘـﺮل ﺗـﺎرﻳﺨﻲ‬
‫‪Ar‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ اﻋﺘﻤـﺎد ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي داراي ﻛﻨﺘﺮل ﺿﻌﻴﻒ‬

‫ﻫﻨـﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻪ اﻧﺠـﺎم ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻣﻲاﻓﺘﺪ؟ ﭘﺰﺷﻜﺎن‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﭘﺰﺷﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﻘـﺎدﭘﺬﻳﺮ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳﺖ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي ﺷـﺪه را ﻗﺒـﻮل ﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ وﻳـﮋه ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﺗﻌـﺪاد زﻳـﺎدي از ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫ﻛﺎرآزﻣـﺎﻳﻲﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﺿﻌﻴـﻒ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻨﺎﻳﺞ ﻣﺸﺘـﺮﻛﻲ ﻣﺒﻨـﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ درﻣﺎن ﻧﻮ ﺑﺮﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛـﻪ ﻫﻮﮔﻮﻣﻴـﻮﻧﭻ‬
‫)‪ (Hugo Muench‬ﺑﻪ ﻣﺎ آﻣﻮﺧﺘـﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴـﭻ ﭼﻴـﺰ ﺑﻪ اﻧـﺪازة ﻓﻘـﺪان ﻧﻈﺎرت‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻧﻮآوري را ﺑﻬﺒﻮد ﻧﻤﻲﺑﺨﺸـﺪ‪ ،‬اﻧﺠـﺎم ﻳـﻚ‬
‫ﻛـﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺿﻌﻴﻒ ﻋﺎﻗﺒـﺖ زﻳـﺎنﺑﺎري ﺧﻮاﻫـﺪ داﺷﺖ‪ .‬زﻳﺮا اول آﻧﻜﻪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳﺖ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ـ ﺑـﺮاي ﻣــﺪت زﻳـﺎدي ـ‬
‫اﻣـﻜﺎن ﻳﻚ ارزﻳـﺎﺑﻲ ﺧـﻮب ﺗﻮﺳـﻂ ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﭘـﺮﻗـﺪرت را ﺳﻠـﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬دوم آﻧﻜﻪ‪ ،‬اﻣﻜﺎن دارد ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮ‬
‫ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪن آﺛـﺎر درﻣـﺎﻧﻲ ﻏﻴـﺮﻣـﺆﺛﺮ ﺑـﺮاي ﺳﺎلﻫـﺎي ﻣﺘﻤـﺎدي ﺷﻮد‪ .‬زﻳﺎنﻫـﺎي ﺑﺮ ﺟـﺎ ﻣﺎﻧـﺪه از ﺑـﻪ ﻛﺎرﮔﻴـﺮي روشﻫﺎي درﻣــﺎﻧﻲ‬
‫ﻏﻴﺮ ﻣـﺆﺛﺮ ﻳﺎ داراي اﺛﺮ ﻛﻤﺘـﺮ در درون ﺟﻤﻌﻴﺘـﻲ ﺑـﺰرگ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺑﻴﺶ از ﻫـﺰار ﺑـﺮاﺑﺮ ﻫـﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻛـﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي دﻗﻴـﻖ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺩﻭﺭﻩ ‪ ،۱۴‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،۱‬ﺳﺎﻝ ‪۱۳۸۵‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﺔ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎ‬
‫زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻦ ﭘﻮﻻك )‪ (Alan Pollock‬در ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ ﺑـﻪ او " ﺗﻜﺎﻣـﻞ‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ " )ﻓﺼﻞ ‪ (6‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ روﺷﻦ و ﺧﻮاﻧﺪﻧﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺨﭽـﻪ ﻣـﺎ را ﺑـﻪ دورة ﻛﺎرآزﻣـﺎﻳﻲ ﺗﺼـﺎدﻓﻲ‬
‫اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﻳﺴﻴﻦ ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺳﻞ در دﻫﺔ ‪ 1940‬ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﭘﺮﻓﺴﻮر ﺟﺎنﻛﻮﻻﻳﮕﺮ )‪ (John Goligher‬ﺟﺮاح ﻋﺎﻟﻴﻘـﺪر و اﺳـﺘﺎد داﻧﺸـﮕﺎه‬
‫ﺷﻬﺮ ﻟﻴﺪز‪ 40 ،‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺑﺎ ﺗﻮزﻳﻊ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻴﻤﺎران در روﻧﺪ درﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ زﺧﻢ دوازدﻫﻪ‪ ،‬دﻧﻴﺎي ﺟﺮاﺣﻲ را ﺷﮕﻔﺖزده ﻛﺮد‪ .‬رﻫﺒـﺮي او‪،‬‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﺮاﺣﺎن ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﺎً ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎراﻧﺸﺎن ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻏﻴﺮ ﻗﻄﻌﻲ در "ﺗﻮازن ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ" وﺟﻮد دارد ﻛﻪ‬
‫ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻔـﺎوت ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﻈـﺮﻳﺎت در ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﻣﻮرد ﻣﺰاﻳﺎي ﻧﺴﺒﻲ ﻳﻚ روش ﺟﺮاﺣﻲ ﺧـﺎص ﺗﻠﻘـﻲ ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﻏﻴـﺮ ﻣﺸﺨﺺ و ﻏﻴـﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ از ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ در ﻣﻮرد ارزش ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ روشﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ )ﻳﺎ ﻫـﺮ ﭼﻴـﺰ دﻳﮕـﺮي!( ﭼﻬـﺮة‬
‫ﻣﺴﺘﺒﺪ و ﭘﺪرﺳﺎﻻراﻧﻪ ﺟـﺮاح را ﻧـﺰد ﻣﺮدم و ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺟﺮاﺣﻲ درﻫﻢ ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺪاﺧﻠﻪﻫﺎي درﻣـﺎﻧﻲ ﺟﺮاﺣـﺎن‪ ،‬از آﻧـﺎن‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﺗﺎ در ﻣـﻮرد ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴـﺮيﻫﺎﻳﺸﺎن ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻄﻠﻊ و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ )ﮔﺎﻫﻲ در اﺷﺘﺒﺎه‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﺮﮔـﺰ ﻣـﺮدد ﻧﺒﺎﺷـﻨﺪ(‪ .‬ﻛـﻮﻻﻳﮕﺮ‬
‫)‪ (Goligher‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼـﻮﻳﺮ ﻣﻀﺤﻜـﻲ از اﻣﺘﻴـﺎز ﻣﺎﻧـﺪﮔﺎر ﻋﻠﻢ ﺟﺮاﺣﻲ را در ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﻣﺮاﻛـﺰ‪،‬‬

‫‪D‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺧـﻮد را ﺑﻪ ﻃﺒﺎﺑـﺖ ارﺟـﺎﻋﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﮔﻤﺎن ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﻛـﻪ ﻫﻤـﻮاره ﻛـﺎﻣﻼً ﻣﻄﻤـﺌﻦ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و در اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻴـﻮة درﻣﺎن ﻗـﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس درﺳﺖ ﻋﻤـﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣـﻮﻗﻌﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺳـﺒﺐ اﻣﺘﻨـﺎع ﺑﺴـﻴﺎري از‬

‫‪SI‬‬
‫واﺣﺪﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ از ارﺟـﺎع ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ ﻛـﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬رﻫﺒـﺮي ﺷﺠـﺎﻋﺎﻧﺔ ﻛﻮﻻﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﺎن آﻣﻮﺧـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﺑـﺰار ارزﺷﻤﻨـﺪي ﺑﻪ ﺷﻤـﺎر ﻣﻲآﻳﻨﺪ و ﺟﺮاﺣﺎن ﺧﻮب‪ ،‬ﺑﻪ آن ﻋﻤـﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﻘﺶ واﮔــﻮﺗﻮﻣﻲ و‬
‫درﻧﺎژ‪ ،‬ﻋﻮارض دوﺑـﺎرهﺳﺎزي ﻣﻌـﺪه ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ )‪ (Postgastrectomy‬را روﺷﻦ ﺳﺎﺧـﺖ‪ .‬ﻣﻬـﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﻛــﻮﻻﻳﮕﺮ از ﻧﻈـﺮ ﻣـﺎ‪،‬‬
‫اﻳﺠﺎد ﺑﺎوري ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر در ﻣـﻮرد ﻣﻔﻬـﻮم ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻨﺼـﺮي ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ در ﺣـﺮﻓﺔ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪of‬‬
‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨـﺎي اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﻣﻨﻈـﻮر ﻣﺎ از ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺼـﺎدﻓﻲ ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه‪ ،‬ﻳﻚ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه ﺟﻬـﺖ ارزﻳـﺎﺑﻲ اﺛـﺮ ﺑﺨﺸـﻲ روش ﻋﻤـﻮﻣﻲ‬
‫‪ive‬‬

‫درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔـﺎده از ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣـﺪه از ﺑﻴﻤـﺎران ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ و دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي آﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ دو ﻳـﺎ ﭼﻨـﺪ ﮔـﺮوه‬
‫درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻮﺳﻂ روﺷﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨـﺎب ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﮔـﺮوه ﺑـﺰرﮔﻲ از ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻈﺮي را ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﻴﻦ اﻳـﻦ ﻛـﻪ ﮔـﺮوهﻫـﺎي‬
‫درﻣﺎﻧـﻲ از ﻧﻈـﺮ ﻋـﻮاﻣﻞ ﻣﺪاﺧﻠﻪﮔﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﻧﺎﺷﻨـﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬در آﻏـﺎز ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣـﺎ در ﺑـﻪ‬
‫ﻛﺎرﮔﻴـﺮي واژه ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻳﺎ ﺑﺪون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ اﻧﺘﺨـﺎﺑﻲ ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺑﺮاﺳﺎس اﺣﺘﻤﺎﻻت اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛـﻪ‬
‫‪ch‬‬

‫ﻫـﺮ ﻳﻚ از ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ و ﻧﻤـﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣـﻮﺟﻮد‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎل ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ از ﻧﻈـﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮاي ﻳﻚ روش درﻣﺎﻧﻲ ﺧﺎص ﻳﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﮔـﺮوه ﺷﺎﻫـﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺣﺘﻤﺎﻻت‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺠـﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ روشﻫﺎي آﻣـﺎري ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺗـﻮرشﻫـﺎي آﮔﺎﻫﺎﻧـﻪ و‬
‫ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻗـﻮت ﻣﻲﺑﺨﺸـﺪ و از ﺗﺄﺛﻴـﺮ ﻋـﻮاﻣﻞ ﻣﺪاﺧﻠﻪﮔـﺮ ﺑﺎﻟﻘـﻮه ﻣـﻲﻛﺎﻫـﺪ‪ .‬ﻣﺘﻘﺎﻋـﺪ ﻛﻨﻨـﺪهﺗـﺮﻳﻦ روش اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫‪Ar‬‬

‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬از ﺟـﺪول اﻋـﺪاد ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻫـﺮ ﻓﺮد ﺷﺎﻧﺴﻲ ﻣﺴﺎوي ﺑـﺮاي ورود ﺑﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﮔﺮوهﻫـﺎي درﻣـﺎﻧﻲ داده‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺧﻄﺎﻫﺎ‬
‫آﻣﺎرﮔﺮان ﻣﻌﻤﻮﻻً در زﻣﻴﻨﻪ آزﻣﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﻛﻪ آﻳﺎ روش درﻣﺎﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ روش اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﻔﺎوت دارد‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻠﻲﺗﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻪ آﻳـﺎ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻔﺎوتﻫﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ ﻓﺮض ﻛﺮد‪ ،‬از ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻧﻮع ‪ I‬و ﻧﻮع ‪ II‬ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري‬
‫ﺗﺄﻳﻴﺪي ﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي وﻳﮋه و ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ درﻳﺎﺑﻴﻢ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دو روش درﻣﺎﻧﻲ داراي اﺛـﺮ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ آزﻣﻮن‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻴﺰاﻧﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎذب ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻔﺎوت دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻴﻢ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﺎذﺑﻲ‪ ،‬ﺧﻄﺎي ﻧﻮع‬
‫‪ I‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻛﻪ ﺑﺎ درﺟﺔ وﻳﮋﮔﻲ و اﻫﻤﻴﺖ آزﻣﻮن ﻫﻤﺮاﻫﻲ دارد‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ 0/05‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﺑﻪ زﻳﺮ ‪ 0/05‬ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ وﻳﮋه و داراي اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻛـﺎﻧﺲ ‪ %5‬از ﺧﻄـﺎي‬
‫ﻧﻮع ‪ I‬رﻳﺴﻚ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫ﺩﮐﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﺒﺎﺱ ﻣﻴـﺮﻣﺎﻟﮏ ـ ﭘـﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺟﺮﺍﺣﯽ‬

‫ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ را در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻄﺎي ﻧﻮع ‪ II‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ داﻧﺴﺘﻦ روش آزﻣﻮن ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻔﺎوتﻫﺎ و اﻧﺘﺨﺎب درﺟﺔ اﻫﻤﻴﺖ و وﻳﮋﮔﻲ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ‪ 0/05‬آنﮔﺎه اﺣﺘﻤﺎل ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﺗﻔﺎوت واﻗﻌـﻲ ﻛـﻪ در واﻗـﻊ ﻳـﻚ‬
‫ﺧﻄﺎي ﻧﻮع ‪ II‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟ ﻣﺴﻠﻤﺎً اﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازة ﺗﻔﺎوت واﻗﻌﻲ دارد‪ .‬ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﻪ اﻧﺪازة ﺗﻔﺎوتﻫـﺎي‬
‫ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ اﻣﻜﺎن ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪن در ﻧﻤﻮﻧﺔ ﻣﺎ را ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ درﺟﻪاي ﻣﺸﺨﺺ از اﻫﻤﻴﺖ و وﻳﮋﮔﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴـﻢ ﺑﺎ ﺗﻌـﺪﻳﻞ اﺑﻌـﺎد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺎﻫـﺎي ﻧــﻮع ‪ II‬را ﺑـﺮاي ﻳـﻚ ﺗﻔـﺎوت‬
‫ﻣﺸﺨﺺ در اﻧﺠﺎم آزﻣﻮنﻫﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻧﻮع ‪ I‬و ﻧـﻮع ‪ II‬ﻣـﻮرد ﻗﺒـﻮل ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﻬﻤـﻲ در ﻃﺮاﺣـﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘــﺎت‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻮب‪ ،‬ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺎﻳﻲ از ﻫﺮ ﻧﻮع ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴـﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻫـﺪف ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ اﺑﻌــﺎد ﻧﺎﻣﺤــﺪود ﻧﻤــﻮﻧﻪ‬
‫دارﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﺜﺎﻟﻲ ﻣﻲآورﻳﻢ‪ :‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺑﺎور ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ دو روش درﻣﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎوت‪ ،‬ﻣﻴـﺰان ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻛـﺎﻣﻼً ﻣﺸـﺎﺑﻬﻲ‬
‫داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﻃﻮر ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ آنﻗﺪر ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ آن را اﻧﺪازهﮔﻴـﺮي ﻧﻤـﺎﻳﻴﻢ‪ ،‬ﻳـﺎ‬
‫ﺗﻔﺎوتﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﺪري ﻧﺎﭼﻴﺰﻧﺪ ﻛﻪ از دﻳﺪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻏﻤﺎﺿﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻇﻬﺎر ﻓﻘـﺪان ﺗﻔـﺎوت ﻣﻬـﻢ ﻣﺴﺘﻠــﺰم ﻋــﺪم وﺟــﻮد ﺗﻔـﺎوت‬

‫‪D‬‬
‫ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻘـﺎﻋﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬

‫‪SI‬‬
‫در ﻧﺴﻞ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺟﺮاي ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﻗﻮيﺗـﺮﻳﻦ‬
‫ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻧﺴﺒﻲ ﻣﺪاﺧﻼت درﻣﺎﻧﻲ آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﺪه ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺛﻘﻲ در ﻣﻮرد اﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ ﻧﺴﺒﻲ دو ﻳﺎ ﭼﻨـﺪ روش درﻣـﺎﻧﻲ را در اﺧﺘﻴﺎرﻣـﺎن‬
‫‪of‬‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬را ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ از ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻣﺤﻘﻘﺎن در ﻣﻮرد اﺟﺘﻨﺎب از ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻠﺰوﻣﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺼـﺎدﻓﻲ ﻛﻨﺘـﺮل ﺷـﺪه‬
‫ﻛﻼﺳﻴﻚ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﻌﺪﻳﻞ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺄت ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬از آنﺟﺎ ﻛﻪ آﻧﺎن ﻧﮕﺮاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ دﺷﻮاري ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ ،‬از اﻳﻦ رو ﻓﻜـﺮ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‬
‫‪ive‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻤﺎﻳﻞ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﺗﺎرﻳﺨﻲ را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ از ﺑـﻪ ﻛـﺎرﮔﻴﺮي‬
‫ﻣﻠﺰوﻣﺎت دﻳﮕﺮ ﻳﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪه اﺟﺘﻨﺎب ورزﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺪون اﻳﻦﻛﻪ ﺻﺪﻣﻪاي ﺑﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺮﺳـﺪ از ﻣﻠﺰوﻣـﺎت‬
‫ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎً آن ﭼﻪ در ﻧﻈﺮ ﻋﺪهاي از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن آﻳﻨﺪه ﮔﺰارش ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ را ﺧﺮﺳﻨﺪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه و ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ آن ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﻣﺤﻘﻘﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻧﺎﮔﻮار‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺗـﻮرش ﺷﺨﺼـﻲ‬
‫‪ch‬‬

‫آﻧﺎن‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻲارزش ﺷﺪن دادهﻫﺎ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷـﻴﻢ ﻛـﻪ ﺗـﺄﺛﻴﺮي‬
‫ﺗﻮرشآﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در دﺳﺖ اﻗﺪام را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آن ﮔﺎه ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻗﺪام در ﻣﻮرد ﺟﻨﺒﻪاي از ﻛﺎرآزﻣـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ آن ﺗـﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﺔ واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺸﺎﺑﻬﻨﺪ و ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻲ از ﻳﻚ واﺣﺪ ﺑﻪ‬
‫‪Ar‬‬

‫واﺣﺪ دﻳﮕﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻧﺒﻮد‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻣﺤﻘﻖ درﺑﺎرة ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن اراﺋﻪ ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻣﻲاﻓﺘﺪ؟ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدﻧﺶ را از دﺳﺖ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ؛ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ رد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﭘﺎﺳـﺨﻲ اراﺋـﻪ دﻫـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺻﺤﺖ آن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ آن در ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدن ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲاش در ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﻃﺒﺎﺑـﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻘـﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪه‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪه ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ـ اﺳﺘﻔـﺎده از ﻳﻚ ﺳﺆال از ﭘﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه و ﺻﺮﻳﺢ‬
‫ـ ﺗﻌـﺮﻳﻒ روﺷﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﻬﺖ ورود ﺑﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ‬
‫ـ ﺗﻌﺮﻳﻒ روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ‬
‫ـ ورود ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻗﺒﻞ از دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮔﺮوهﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺩﻭﺭﻩ ‪ ،۱۴‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،۱‬ﺳﺎﻝ ‪۱۳۸۵‬‬

‫ـ دﻳﺪ ﻛـﻮر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ درﻣﺎن )ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬آزﻣﻮﻧﮕـﺮ و ﺷﺨﺺ ارزﻳﺎﺑﻲﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن(‬
‫ـ ارزﻳﺎﺑﻲ و ﭘﻴﮕﻴـﺮي ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ ﻫﺮ دو ﮔـﺮوه درﻣﺎﻧﻲ و ﺷﺎﻫـﺪ‬
‫ـ اﺑﻌﺎد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻤﻮﻧﻪ )ﺑﺮاي ﻗﺪرت ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﺟﺪاﺳﺎزي در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ در ﻋﻤﻞ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ(‬
‫ـ ﺗﺠـﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ آﻣﺎري ﺟﻬـﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﻋﻮارض‬
‫ـ ﮔـﺰارش ﻛﺎﻣﻞ و دﻗﻴﻖ‬
‫ﺑﺮاي ﻓـﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪة ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي دﻗﻴﻖ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎز اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬اﺧﻼﻗﻲ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ را ﭘﻮﺷﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮ ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺑﺎﻳﺪ از اﺑﺘﺪا و ﻗﺒﻞ از ﺛﺒﺖ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﻮد و ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎً در ﻃﻮل ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻛﻠﻴـﺪي ﭘﺮوﺗﻜـﻞ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺟﺪول ‪ 1‬ـ ‪ 26‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺪ؟‬

‫‪D‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار ﻗﻄﻌﻲ در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬در واﻗـﻊ از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺑﻴﻼر )‪ » (Baillar‬آﺧﺮﻳﻦ ﺣـﺮﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺪاﺧﻠﻪﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد« زﻳﺮا » ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺮ زﺣﻤﺖ و ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ اﺳﺖ و اﻏﻠﺐ از ﻧﻈﺮ‬

‫‪SI‬‬
‫ﺗﺼﻮر ﻋﻠﻤﻲ و اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﺧﻼق در ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻃﺎﻗﺖﻓﺮﺳﺎ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﻃﻨﺰآﻣﻴﺰ و ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان » ﻣﺮگ‬
‫ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه«‪ ،‬ﻫﺮﻣﺎن )‪ (Herman‬ﺑﺤﺜﻲ را ﭘﻴﺶﻛﺸﻴﺪه ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دﺷﻮاري‬
‫در ﻫـﺪاﻳﺖ‪ ،‬ﻋـﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬دﻳﮕﺮ اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺑﺤﺚ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻫﺮﻣﺎن‪ ،‬ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﭘﺮﻗﺪرتﺗﺮﻳﻦ و ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤـﺎدﺗـﺮﻳﻦ اﺑﺰارﻫـﺎي‬
‫‪of‬‬
‫ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ وﻛﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺪ ﻛـﻪ ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي‬
‫ﺷﺶﮔﺎﻧﻪ ﺳﺎﻛﺖ )‪ (Sacket‬ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ )ﺑﻪ ﺟﺪول ‪ 2‬ـ ‪ 26‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ(‪ .‬اﮔﺮ ﻗﺮار اﺳﺖ اﺻﻼﺣﺎت راﻳﺞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫـﺎي‬
‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻴﺎﻓﺰاﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻗﺒﻞ از ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺻﻼﺣﺎت ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﻌﻘﻮل ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﺻﻼﺣﺎت‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ‬
‫‪ive‬‬

‫ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌـﺮﻓﻲ روش ﻧﻴـﺎزي ﺑﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻦﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻄﺮ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه در ﺑﻴﻦ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ آزﻣﺎﻳﺶ ﻏﺮﺑﺎﻟﮕـﺮي ﻣﺼﻮب ﺑﺮاي ﺳﺮﻃﺎن ﺑﺎ ﺗﻮاﻟﻲ ﻛﻢﺗﺮي اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﺷـﺪه ﻛـﻪ‬
‫ﻋـﻮارض ﻣﺴﺌﻠﻪﺳﺎزي دارﻧﺪ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻧﻈﺎمﻣﻨـﺪ و ﺑﻪوﻳﮋه روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ را ﻛﻪ از روي ﻋﺮف و ﻧـﻪ از روي ﻳﺎﻓﺘـﻪﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺗﺄﻳﻴـﺪ‬
‫رﺳﻴﺪهاﻧﺪ‪ ،‬را اﻳﺠـﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎﻫﺶ روزاﻓـﺰون اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎﺳﺘﻜﺘﻮﻣﻲ رادﻳﻜﺎل در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن ﻣﺜﺎل روﺷﻨﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ch‬‬

‫روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﺮاي ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬اﺷﻌﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻻرﻧﮋﻛﺘـﻮﻣﻲ در ﻣﺮاﺣـﻞ اوﻟﻴـﻪ ﺳـﺮﻃﺎن ﺣﻨﺠـﺮه(‬
‫ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Ar‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1‬ـ ‪ ،26‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻛﻠﻴﺪي ﺑﺮاي ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪة آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‬

‫‪1‬ـ زﻣﻴﻨﻪ و ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬

‫‪2‬ـ ﺳﺌﻮالﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﺗﻌـﺮﻳﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻳﺎ ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎ‬
‫‪3‬ـ دﻻﺋﻞ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‬
‫‪4‬ـ ﺗﻮﺻﻴـﻒ ﻧﻮع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫‪5‬ـ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش ‪ /‬ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺣﺬف )ﺣﺬف اﺧﺘﻴﺎري‪ ،‬ﺣﺬف اﺟﺒﺎري(‬
‫‪6‬ـ ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮔـﺮوه ﻣﺪاﺧﻠﻪﮔـﺮ و ﺷﺎﻫﺪ‬
‫‪7‬ـ ﻧﻮع و اﺟﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺼﺎدﻓﻲ‬
‫‪8‬ـ دﻟﻴـﻞ اﺟـﺮاي روش ﻛـﻮر‬
‫‪9‬ـ ﺗﺨﻤﻴـﻦ اﺑﻌﺎد ﻧﻤـﻮﻧﻪ‬
‫‪10‬ـ دادهﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪:‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ دادهﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪاي ﺑﻴﻤﺎران‬ ‫•‬

‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫ﺩﮐﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﺒﺎﺱ ﻣﻴـﺮﻣﺎﻟﮏ ـ ﭘـﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺟﺮﺍﺣﯽ‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫•‬

‫ﺟﻤـﻊآوري دادهﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻤﻨﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻨﺘـﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫•‬
‫ﺗﺠـﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ دادهﻫﺎ )آزﻣـﻮنﻫﺎي ﻓﺮﺿﻴﻪ‪ ،‬آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ(‬ ‫•‬
‫ﺣﻔﺎﻇـﺖ از دادهﻫﺎ‬ ‫•‬
‫‪11‬ـ ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺧﻼﻗﻲ )ﻣـﻮاﻓﻘﺖ ﻗﺒﻠﻲ(‬
‫‪12‬ـ ﺗﻮﺻﻴﻒ و ﺑـﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر واﺣﺪ )ﺗﺪارﻛﺎت(‬
‫‪13‬ـ ﺳﺎﺧﺘـﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺪة ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫‪14‬ـ ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬
‫‪15‬ـ ﻫـﺪاﻳﺖ دادهﻫﺎ و ﻓـﺮمﻫﺎي ﻣـﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر واﺣﺪ‬

‫ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎ ﻣﺸﻜﻞ و وﻗﺖﮔﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻌﻬـﺪي واﻗﻌﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺤﻘﻘﺎن و ﻫﻤﺮاﻫﺎﻧﺸﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ـ ﺗﻌﻬـﺪي از ﺷـﻮر و‬

‫‪D‬‬
‫ﺷﻮق‪ ،‬ﻛﺎرﻣـﺎﻳﻪ و اﻧﻀﺒـﺎط ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ و زﻣﺎن ـ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻣـﻮارد ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎﺗﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﻣﺤﻘﻘـﺎن‬
‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﻌـﺪاد ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻴﻤـﺎر را در زﻣﺎﻧﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻛـﻮﺗﺎه ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺎلﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي ﺑﻪ ﻃـﻮل ﻣـﻲاﻧﺠﺎﻣـﺪ‪ ،‬در ﺧﻄـﺮ‬
‫ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖﻫﺎي ﺟـﺪﻳﺪ در ﺗﺸﺨﻴـﺺ ﻳﺎ درﻣﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ دﺷﻮاري ﻳﺎ از دﺳـﺖدادن ﻣﻨﺎﺳـﺒﺖ آﻧﻬـﺎ در‬

‫‪SI‬‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻃﺮح ﮔـﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﮔـﺮوهﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ‪ ،‬اﻧﻀﺒﺎط ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ را ﻣﻼلآور و ﺣﻔﻆ ﺷﻮر و ﺷﻮق و ﻛﺎرﻣﺎﻳـﻪ ﻻزم را ﺑـﺮاي ﻳـﻚ‬
‫دوره ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻫﻤﻜﺎري ﭼﻨﺪ ﻣـﺮﻛﺰ در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﻴﺎ ﻣـﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺸﻜﻼت‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﻧـﺎدري‬
‫‪of‬‬
‫رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻂ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺰرگ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴـﻴﺎري از ﻣﺸـﻜﻼت دﻳﮕـﺮ ﻧﻴـﺰ‬
‫آنﻗﺪر ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻼش ﺑﺴﻴﺎر را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪2‬ـ ‪ 26‬ﻣﻠـﺰوﻣﺎت ﺷﺶﮔﺎﻧﻪ ‪ Sacket‬ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬

‫‪ive‬‬

‫‪1‬ـ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺠﺎم دارد‬

‫‪2‬ـ ﺳﺌـﻮاﻻت اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺎ ﻣﻔﻬـﻮم ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫‪3‬ـ ﺳﺎﺧﺘـﺎر آزﻣﻮن ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ch‬‬

‫‪4‬ـ ﻣﻌﻴـﺎرﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش و ﺣﺬف‪ ،‬ﺗﻮازﻧﻲ ﺑﻴﻦ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻌﻤﻴـﻢ اﻳﺠـﺎد ﻛﻨﻨﺪ‬
‫‪5‬ـ ﭘـﺮوﺗﻜﻞ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪6‬ـ ﺑﻜﺎرﮔﻴـﺮي آزﻣـﻮن ﻣـﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪Ar‬‬

‫ﺗﺼﻤﻴـﻢ ﺑﻪ ﺷﺮوع ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ‬

‫اوﻟﻴـﻦ ﻻزﻣﺔ ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﺟﺮاﺣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در آن ﺷﺮﻛﺖ دارﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﺻـﺎدﻗﺎﻧﻪاي ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻣﺤﺎﺳـﻦ‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي روشﻫﺎي درﻣـﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد ﭘﻴﺸﻨﻬـﺎد ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ آن را دادهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻢزﻣﺎن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺮدﻳـﺪي ﻣﻌﻘـﻮل‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣـﻮﻗﻌﻴﺖ داﻧﺶ واﻗﻌﻲ ﺧـﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﭘﻴﺸـﺪاوري ﻣﺤﺾ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﻓﺮاد اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ و دﻗﻴﻖ ﻧﻴﺰ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﺑﺮﺧـﻲ اوﻗـﺎت‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آنﭼﻪ ﻓﻜـﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻴﺶ از ﺣـﺪ اﻃﻤﻴﻨـﺎن دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺑﺎﻟﻘـﻮه ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳﺖ روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ در ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﻳﻦ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬
‫اﻫﻤﻴﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎري در ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺟﺮاﺣﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻤﻲدﻫـﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻨـﺎﺑﻊ را‬
‫ﺻﺮف ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻃـﺮاح ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺒﻌﻲ از ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﺷﻮر و ﺷﻮق‪ ،‬ﻛﺎرﻛﻨـﺎن‬
‫و ﭘﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﻴـﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺩﻭﺭﻩ ‪ ،۱۴‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،۱‬ﺳﺎﻝ ‪۱۳۸۵‬‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ و وﺳﻌﺖ اﺟﺮاي ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ را ﺑﺮآورد ﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دﻗﺖ ﻣﺸﻜﻼت ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪة ﺑﻴﻼر را ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮدﻳـﺪ‬
‫و ﻗﺒـﻮل ﻛﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺳﺌﻮال ﺷﻤﺎ ارزش اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺗﻼش را دارد و ﺑﺎ روش ﻛﻢﻫﺰﻳﻨﻪﺗﺮي ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺸﺎور آﻣﺎري ﺧـﻮد ﻣﺮاﺟﻌـﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﺸﺎورة آﻣـﺎري ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺮوع ﺷﻮد و ﻃﻲ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرآزﻣـﺎﻳﻲ اداﻣـﻪ ﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬آﻣـﺎرﮔﺮان ﺣﻴـﺎﺗﻲ ﺗـﺮﺟﻴﺢ‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ در ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺸﺎرﻛﺘـﻲ ﻋﻤﻠﻲ و وﻳﮋه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﺲ از اﺗﻤـﺎم ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ دادهﻫـﺎي ﺑﺪﺳـﺖ‬
‫آﻣﺪه ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎن دو ﻃﺮﻓﺔ ﻣﺸـﺎورة آﻣﺎري در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻴﻨﻜﻠﻦ ﻣﻮزس )‪ (Lincoln Moses‬در ﻛﺘﺎب ﻣﻔﻴﺪ‬
‫ﺑﻴﻼرو ﻣﺎﺳﺘﻠﺮ )‪ Baillar‬و ‪ » ،(Mosteller‬اﺳﺘﻔـﺎدهﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ از آﻣﺎر« ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪهاﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻨﺘـﺮلﺷﺪه و آﻳﻨﺪهﻧﮕـﺮ‬

‫ﭘـﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮ اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﺎن ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ از ﺟﻤﻠـﻪ آﻣـﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﺑـﺎ ﺗـﺪوﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜـﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫‪D‬‬
‫ﻣﻮاﺟﻬﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺟﺰﺋﻲ روﻧﺪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ را اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺗﺪوﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜـﻞ‪ ،‬ﺣﻴـﺎﺗﻲﺗـﺮﻳﻦ ﻗـﺪم در ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﻃـﺮح‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎي ﻋﻤﻞ ﻛﺎرآﻣﺪ و ﻣﻮﻟﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دادهﻫﺎي ﻣﻔﻴﺪ و ﻣـﺮاﻗﺒﺖ ﻋﺎﻟﻲ از ﺑﻴﻤﺎر را ﺑﺮاي ﻣـﺎ ﻓـﺮاﻫﻢ ﻛﻨـﺪ‪ .‬در‬

‫‪SI‬‬
‫ﺣﻴﻦ ﺗﺪوﻳﻦ ﭘـﺮوﺗﻜﻞ‪ ،‬ﻣـﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣـﺮﺣﻠﻪ و در ﺟﺮﻳﺎن آن‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺘﺎران‪ ،‬ﭘﺰﺷﻜﺎن‪ ،‬ﻣـﺪﻳﺮان دادهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻴﻤـﺎران و ﻛﺎرﻛﻨـﺎن آزﻣﺎﻳﺸـﮕﺎه‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺤـﻮي از آن ﺗﺄﺛﻴـﺮ ﻣﻲﭘـﺬﻳﺮﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺎم ﺑﺮدارﻳﺪ‪ .‬اﻗﺪام ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ راهﺣﻞﻫﺎ و اﺻﻼﺣﺎت ﻣﺸﺘـﺮﻛﻲ اراﺋﻪ دﻫـﺪ ﻛﻪ در ﺻـﻮرت‬
‫ﻛﺎر ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﻪ ﺗﻨﻬـﺎﻳﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﺷﻤﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ اول در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺧﻼﻗﻲ ﻃﺮح ﻣﺸﻮرت ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗـﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎزﻧﮕــﺮي‬
‫را ﺳﺎدهﺗﺮ ﻧﻤـﻮده و از ﺗﺄﺧﻴـﺮ در ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﺑﻜﺎﻫﻴـﺪ‪ .‬ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﺎزﻧﮕﺮي‪ %80 ،‬ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ را ﺑـﺮاي ﺑـﺎزﻧﮕﺮي ﺑـﺎز ﻣـﻲﮔــﺮداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ‬
‫‪of‬‬
‫ﺑﺴﻴـﺎري از آﻧﻬﺎ ﻣﻤﻜـﻦ ﺑﻮد در ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺗـﺪوﻳﻦ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﻨﺪي ﻛﺎري اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﻳﺮان دادهﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﺆﺛﺮ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﻋﻨﺎﺻـﺮ‬
‫ﻛﻠﻴـﺪي ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴـﻮگ ﺑﺎور )‪ (Neugebauer‬و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ )ﺟﺪول ‪1‬ـ‪ .(26‬اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳـﺖ ﺟﻬـﺖ‬
‫‪ive‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻌـﺮﻓﻲﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﻣـﺮﻛﺰ ﭘـﺬﻳﺮش ﻳﺎ ﻫﻴﺌﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺧﻼﻗﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬
‫در ﺟـﺮﻳﺎن آن‪ ،‬از ﻣﺸﻜﻼت ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷـﺪه ﻣﻲﻛﺎﻫﺪ‪ .‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺟﺰﺋﻴـﺎت ﺑـﻴﺶ از‬
‫اﻧﺪازه و زﺑﺎن ﻗﻀـﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻃـﻮر روزاﻓـﺰون در اﺳﻨﺎد ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ وارد ﻣﻲﺷﻮد و ﻣـﻮﺟﺐ ﺳﺮﮔـﺮداﻧﻲ و ﮔﻴـﺞ ﺷﺪﻧﺸﺎن ﻣـﻲﮔـﺮدد را‬
‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧـﻮﺑﻲ ارزش ﺷﻜﻞ ﺳﺎده ﺷﺪه ﭘـﺮوﺗﻜﻞ و اﺟﺎزهﻧﺎﻣﻪ را ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺘﻦﻫﺎي ﺳﺎده ﺷﺪه ﺗﻮﺳـﻂ اﻋﻀــﺎي ﮔـﺮوه ﻛـﻪ‬
‫‪ch‬‬

‫ﻣﺴﺌﻮل ﻫﺪاﻳﺖ روز ﺑﻪ روز ﭘـﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬درك روﺷﻦﺗﺮي از ﻣﺄﻣـﻮرﻳﺖ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ اراﺋﻪ ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ و اﻧﺘﻘــﺎل آن را‬
‫ﺳﺎدهﺗﺮ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪Ar‬‬

‫ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺗﻮﺻﻴﻔـﻲ از زﻣﻴﻨﻪ و ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻧﻴـﺎز ﺑﻪ اﻧﺠـﺎم ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ را ﺑﻴـﺎن ﻣﻲﻛﻨـﺪ و ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرآزﻣـﺎﻳﻲ ﭼﮕــﻮﻧﻪ‬
‫ﺑـﺮاﺳﺎس ﺗﺠـﺎرب ﺑﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠـﻲ ﺑﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد؟ ﭼﻪ ﻧـﻮع اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ؟ آﻣﺎرﮔـﺮان ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ در‬
‫اﺛﺒـﺎت اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻋﻤﻞ اﺻﻼﺣﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ اﻫﻤﻴـﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﻤـﻚ ﻛﻨﻨﺪ و ﭘﺰﺷـﻚ ﺑﺎﻟﻴﻨـﻲ ﺑﺎﻳـﺪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻬـﻢ را ﺗﻌـﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻔﺎوﺗﻲ‬
‫ﻛـﻪ در زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﻤـﺎران ﻣﻌﻨـﺎ دارد و ارزش ﭘﻴـﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺌـﻮال ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻫﺪاف ﻣﺘﻌﺪدي داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺆال اﺳﺎﺳﻲ را ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺳـﺆال‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮحرﻳﺰي ﻛﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺆال اﺳﺎﺳﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺳﺆاﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ آن‪ ،‬ﺑﻴﺸـﺘﺮﻳﻦ‬
‫ﺗﻤﺎﻳﻞ را دارﻧﺪ و ﺳﺌﻮاﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﻌﺎد ﻧﻤﻮﻧﺔ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ آن ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻣﺎ ﺳـﺌﻮال اﺳﺎﺳـﻲ را در ﭼـﺎرﭼﻮب ﻓﺮﺿـﻴﻪاي ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪.‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫ﺩﮐﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﺒﺎﺱ ﻣﻴـﺮﻣﺎﻟﮏ ـ ﭘـﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺟﺮﺍﺣﯽ‬

‫ﻣﺸﻜﻼت ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮕﻲ‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﻌﺪادي ﺳﺌﻮال ﻣـﻮرد ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ آﻣﺎري ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ در ﭘﻲ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﺳﺆال در ﻳﻚ ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﺑﺎﺷـﻴﻢ‪،‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤـﺎً ﺑـﺮﺧﻲ از آﻧﻬـﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻤـﻮل را ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻌـﺪاد زﻳﺎدي روش درﻣﺎﻧﻲ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ روشﻫﺎ واﻗﻌﺎً ﻫﻢ ارز ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻮع در ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴـﺮي ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳﺖ ﺑـﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ را ﺑﻬﺘﺮ از ﺑﻘﻴﻪ ﺟﻠﻮه دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺆﺳﺴﺎت واﺣﺪ ﺑﺎ ﻛﺎرآزﻣـﺎﻳﻲ درﻣـﺎﻧﻲ ﭼﻨـﺪ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻪاي‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻢارز ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢﺗﻨﻮع در ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﺧـﻲ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻘﻴﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻬﺘـﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ راه ﭘـﺮﺳﺶ ﺳﺌـﻮالﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر و ﻣﺮﺗﺒﻂ و ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ اﻳﺠﺎد ﻣﺸﻜﻞ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮕﻲ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜـﺎل‪ ،‬در‬
‫ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺎيﭘﺲ )‪ (Bypass‬ﻋﺮوق ﻛﺮوﻧﺮ‪ ،‬آﻳﺎ درﺻﺪد ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ اﻧﻔﺎرﻛﺘﻮس ﻣﻴﻮﻛـﺎرد‪،‬‬
‫دوﻣﻴﻦ اﻧﻔﺎرﻛﺘﻮس ﻣﻴﻮﻛﺎرد‪ ،‬ﻳﺎ درد ﻫﺴﺘﻴﻢ؟ ﻫﻤﺔ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻫﺪاف ﻣﻮﺟﻬﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻳﻜﻲ از آﻧﻬـﺎ ﺑﻨﻴـﺎدي ﺑـﻮده و ﺑﻘﻴـﺔ‬
‫اﻫﺪاف ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ذﻛﺮ ﻫﺪف اوﻟﻴﻪ ﺑـﻪ روﺷـﻨﻲ و در اﺑﺘـﺪا‪ ،‬ارزﻳـﺎﺑﻲ آﻣـﺎري را ﻗـﻮت‬

‫‪D‬‬
‫ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ و ﻃﺮح ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ را روﺷﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺣﻀﻮر دو ﻫﺪف ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑـﺰرگﺗـﺮي‬
‫ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻮان ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ ﺿﺮورت ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫‪SI‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﭘﺲ ﺳﺌﻮاﻻت و ارزﻳﺎﺑﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﭘـﺲ از ﺷـﺮوع ﺗﺠﺰﻳـﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ دادهﻫـﺎي ﺧـﻮد را ﺑـﻪ‬
‫ﺷﻜﻞ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﮕﺮان دور رﻳﺨﺘﻦ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ در ﺿﻤﻦ درك اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﭼﻘﺪر ارزش ﻗﺎﺋﻠﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ آزﻣﻮﻧﻲ آﻣﺎري ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﮕﺎﻫﻲ ﮔﺬرا ﺑﻪ دادهﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸـﻜﻞ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت آزﻣﻮن را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﻫﺮ دﺳﺘﻪ از دادهﻫﺎ‪،‬داراي وﻳﮋﮔﻲ ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻳـﻦ ﻛـﻪ در ﺻـﻮرت‬
‫‪of‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ آزﻣﻮن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ از ﺑﻴﻦ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از آزﻣﻮنﻫﺎي واﺑﺴﺘﺔ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ آﻳﺎ اﺗﻔﺎق ﻧـﺎدري رخ داده اﺳـﺖ ﻳـﺎ ﺧﻴـﺮ‪،‬‬
‫دﺷﻮار ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺮاي ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؛ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺴـﺎوي‬
‫ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻫﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ آﻣﺎري رخ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ive‬‬

‫ﭼﺮا ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﺑﻌـﺪي‬

‫ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺌـﻮال اوﻟﻴﻪ ﺷﻜﻞ ﮔـﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺘـﻮن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع را ﺗﺠـﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺑﺎزﻧﮕــﺮي ﻣـﻲﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬روﻳﻜــﺮدﻫﺎي‬
‫ﺑﺴﻴﺎري ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزﻧﮕـﺮي ﻧﻈـﺎمﻣﻨﺪ ﻛﺎرﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ در ﻓﺼﻞﻫﺎي ﻗﺒﻞ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب اراﺋﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻧﺘﻴﺠﺔ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺘـﻮن‪ ،‬اﻇﻬﺎر‬
‫‪ch‬‬

‫ﻧﻈﺮ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪﻛﻨﻨﺪه اي ﺟﻬﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬـﺎدي ﺑﺮاي ﺳﺌﻮال اوﻟﻴﻪ ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈـﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ درﺑﺮﮔﻴــﺮﻧﺪة‬
‫ﻓﻬـﺮﺳﺘﻲ از ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣـﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪Ar‬‬

‫ﻧﻮع ﻛﺎرآزﻣـﺎﺋﻲ‬
‫ﻧﻮع ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع ﺳﺌﻮال اﺻﻠﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻟﻠﻮچ و ﺷﻮارﺗﺰ )‪ (Lellouch, Schwartz‬دو ﻧـﻮع‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت از ﺳﺌﻮاﻻﺗﻲ را ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮع اول در ﻣﻮرد دﻟﻴﻞ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺎرآﻳﻲ ﻳﺎ ﻣﺰﻳﺖ آن ﺳﺌﻮال‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﻋﻤﻞ ‪ A‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻬﺘﺮي از ﻋﻤﻞ ‪ B‬ﺑﺒﺎر ﻣﻲآورد؟ اﻳﻦ آزﻣﻮن ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻳـﻚ ﻛﺎرآزﻣـﺎﺋﻲ ﺗﻮﺻـﻴﻔﻲ ﻳـﺎ ﻛﺎرآزﻣـﺎﺋﻲ ﻛـﺎرآﺋﻲ‬
‫)‪ (Efficacy‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬و در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻋﻮارض‪ ،‬روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺰدﻳﻚ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻄﻠـﻮب ﻳـﺎ ﻣﺤـﺪود‪،‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻳﺎ ﻛﺎرآﻳﻲ در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ روش درﻣﺎﻧﻲ ﺗﺤﺖ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨـﺪ ﻳـﺎ‬
‫ﺧﻴﺮ؟‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ را ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻣﺮاﻗﺒﺖ دﻗﻴﻖ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ درﻣﺎن‬
‫و ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺑﺎ ﺗﺪاوم ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دوﻣﻴﻦ ﻧﻮع ﺳﺌﻮال ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻋﻤﻠﻲ و اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ وﺳﻴﻊﺗﺮ ﺷﺒﻴﻪ ﻃﺒﺎﺑﺖ‬
‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﻳﺎ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﺎﻣﻴـﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﺳـﺌﻮال را ﻣﻄـﺮح‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻳﺎ روش درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻛﻪ ﻛﺎر ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ آزﻣـﻮن ﻋﻤﻠـﻲ ﻳـﺎ اﺛـﺮ‬
‫ﺑﺨﺸﻲ ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻊﺗﺮي از ﺑﻴﻤﺎران را در ﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه دﻳﮕﺮي از ﺟﺮاﺣﺎن ﻳﺎ ﭘﺰﺷـﻜﺎن ﺗﺤـﺖ درﻣـﺎن ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺩﻭﺭﻩ ‪ ،۱۴‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،۱‬ﺳﺎﻝ ‪۱۳۸۵‬‬

‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ آﻧﻬﺎ ﺳﻌﻲ در ﺗﻜﺮار ﻃﺒﺎﺑﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺑﻬﺘﺮي از ﻣﺰاﻳﺎي ﻳﻚ روش درﻣـﺎﻧﻲ در اﺳـﺘﻔﺎدة‬
‫وﺳﻴﻊ از آن دارد‪.‬‬

‫ﺑﻴﻤـﺎران ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ﭘـﺮوﺗﻜﻞ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺬﻳﺮش در ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﻳﺪ و در ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎران ﻳﺎ ﻣﻮارد واﺟـﺪ ﺷـﺮاﻳﻂ ورود را‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﻴـﺎرﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش و ﺣﺬف ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ وﺿﻮح ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻌـﺪاً ﮔﺰارشﻫﺎي ﭼﺎپ ﺷﺪه را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻮاره ﻣﺎﻳﻠﻨﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺑـﻪ‬
‫ﮔﺮوﻫﻲ دﻳﮕـﺮ از ﺑﻴﻤﺎران و ﻳﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﻜﺎرﮔﻴـﺮي در ﻣﻮرد ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻣـﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺨﻤﻴﻨـﻲ‬
‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎﺻﻲ در ﻣـﻮرد اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣـﻮارد ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﮕـﻮﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔـﺰارشﻫﺎي ﺑﻪ‬
‫ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه ﻛﻪ ﻓﺎﻗـﺪ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ را ﺑﻪ ﮔـﺮوهﻫﺎﻳﻲ ﻏﻴﺮ از ﻣﻮارد ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﺸـﻜﻞ‬
‫ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬

‫‪D‬‬
‫روشﻫﺎي درﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﺪام ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﻫﺮ روش درﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﺗﻌـﺮﻳﻒ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺎري ﻗﺮار اﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ و ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻪ ﻛﺴـﻲ‬

‫‪SI‬‬ ‫ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺠـﺎم ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬

‫دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﮔـﺮوهﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ‬

‫‪of‬‬
‫ﺑﻴﻤـﺎران ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺨﺎب روش درﻣﺎﻧﻲ وارد ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺲ از ﻣﺸـﺨﺺ ﺷـﺪن‬
‫ﻧﻮع درﻣﺎن ﻣﻲﺗـﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗـﻮرش در اﻧﺘﺨﺎب ﻣـﻮارد ﮔـﺮدد‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪهاﻧـﺪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ در ﻧﺘﻴــﺠﺔ ﭘﻴﺸـﺪاوري‬
‫آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻧﺎآﮔـﺎﻫﺎﻧﻪ درﺑﺎرة ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻧﻮع درﻣﺎن‪ ،‬ﻣـﻮﺟﺐ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻳﺎ ﺗﺸﻮﻳﻖ در اﻧﺘﺨــﺎب ﻣــﻮارد ﺑـﺎﻟﻘﻮه ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨـﺎب ﺑﺮاﺳـﺎس‬
‫روزﻫﺎي ﺗﻮﻟﺪ‪ ،‬اﻋﺪاد زوج ﻳﺎ ﻓـﺮد ﻧﻤـﻮدار‪ ،‬ﻳﺎ ورود ﻣﺘﻨﺎوب‪ ،‬ﻏﺎﻟﺒـﺎً ﺗﻌـﺎدل در ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎران را ﺑﺮ ﻫﻢ زده و ﻣﻮﺟﺐ رﺧﻨﻪ ﺗـﻮرش در‬
‫‪ive‬‬

‫آن ﻣﻲﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﺨﺼﻴﺺ روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔـﺎده از ﺟﺪاول ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪة اﻋﺪاد ﺗﺼﺎدﻓﻲ از ﺑﺮوز ﺗﻮرش در ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﺎﻫﺪ‪.‬‬
‫اﻏﻠﺐ‪ ،‬ﻋـﻮاﻣﻞ ﭘﻴﺶآﮔﻬﻲ دﻫﻨﺪة ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ در‬
‫‪ch‬‬

‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻌـﺎدل در ﺑﻴﻦ ﮔـﺮوهﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻤـﻚ ﻛﻨـﺪ‪ .‬روش دﻗﻴـﻖ اﻧﺠـﺎم ﻛـﺎر ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﮔـﺮدد ﺗﺎ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎن ﺗﺼﺎدﻓﻲ و روش ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت‬
‫ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪Ar‬‬

‫اﻋﻤـﺎل روش ﻛﻮر‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻄﻠﻮب‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﻪ درﻣﺎن را اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ را ﺑﻪ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺪام روش درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ درﺟﺎت ﻛﻮري ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺟﺮاﺣـﻲ ﻋﻤﻠـﻲ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ )ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﻗﻄـﻊ ﻋﻀـﻮ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ درﻣﺎن داروﻳﻲ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ(‪ .‬اﻣﺎ ﻛﻮري ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪه ﻣﻬﻤﻲ اﺳﺖ و ﻫﺮﮔـﺎه اﻣﻜـﺎن‬
‫اﻧﺠـﺎم آن وﺟـﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﺎر ﮔـﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻻمﻫﺎي ﺑﺎﻓـﺖﺷﻨﺎﺳـﻲ‪ ،‬ﭘﺮﺗﻮﻫـﺎي اﺷـﻌﺔ اﻳﻜـﺲ ﻳـﺎ ﺗﺴـﺖﻫـﺎي‬
‫آزﻣﺎﻳﺸـﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ ﭘﺰﺷﻜـﻲ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﺳﺘـﻪﺑﻨﺪي روش درﻣـﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﻛﻮر و ﺑـﻲاﻃـﻼع اﺳـﺖ‪،‬ﺧﻮاﻧـﺪه‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻛﻮر ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﻛﻮر را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮان و ﺣﺠـﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ واﻗﻌﻪاي ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻣﺸﺨﺺ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي »ﺗﻮان« )‪ (Power‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻗﺪر اﺑﻌﺎد ﻧﻤﻮﻧـﻪ و اﺛـﺮ‬
‫روش درﻣﺎﻧﻲ وﺳﻴﻊﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮان ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮان ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬روشﻫﺎي آﻣﺎري‪ ،‬ﺗﺠﺰﻳـﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ و ﺳـﻄﺢ‬

‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫ﺩﮐﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﺒﺎﺱ ﻣﻴـﺮﻣﺎﻟﮏ ـ ﭘـﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺟﺮﺍﺣﯽ‬

‫اﻫﻤﻴﺖ و وﻳﮋﮔﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬دارد‪ .‬ﺳﻄﺢ ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﺮ اﻫﻤﻴﺖ‪ ،‬ﺗﻮان ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﺮي اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺮﻛـﺰ ﺑـﺮ روي اﺑﻌـﺎد‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا در اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺑﻌﺎد ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از راهﻫﺎي اﻧﺪﻳﺸﻴﺪن در ﻣﻮرد ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻮان اﻳـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﺻﻼﺣﺎت اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻧﻬﺎ ـ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺧﻄﺎي ﻧﻮع ‪ II‬ـ را ﺑﺎ آﻣﺎر و ارﻗﺎم ﻧﺸـﺎن‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺌﻮاﻟﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﻛﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻃﺮاح ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺎ آن روﺑﻪرو ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ؟ ﻣﺤﻘﻘـﺎن‬
‫ﺗﺎزه ﻛﺎر ﻣﺎﻳﻠﻨﺪ ﺗﺎ از راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ آﻣﺎرﮔﺮ ﻣﺠﺮب در ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﻤﻚ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮلﻫﺎ و ﺟﺪولﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑـﺮاي ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران ﻻزم ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻫﺪاف اﺻﻠﻲ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪهاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻪ ﻇـﺎﻫﺮ ﻛﻮﭼـﻚ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدة ﻳﻚ ﻓﺮﻣﻮل ﻳﺎ ﺟﺪول ﺧﺎص را از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﺑﻌﺎد ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺗﻮان‪ ،‬در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺌﻮاﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷـﻮد و‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﻌﻴﺎر ﻧﺘﺎﻳﺞ دو وﺟﻬﻲ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻳﺎ ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ( ﻳﺎ ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻣﺮﺟـﻊ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‪،‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﺼﻞ را ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺑﻌﺎد ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﺗﻮان ﻃﺮح اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫وﺳﻌﺖ ﮔﺮوه درﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﻤﻮل در ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭼﻪ اﻧﺪازه اﺳﺖ؟ زﻳﻠﻦ )‪ (Zelen‬ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﺔ ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ از ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ را‬

‫‪D‬‬
‫ﻛﻪ در ﻣﺠﻠﺔ ﺳﺮﻃﺎن )‪ (Cancer‬ﮔﺰارش ﺷﺪه‪ ،‬اراﺋﻪ داد و اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﺑﻌﺎد ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺣﺪود ‪ 50‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮﺳـﺘﻠﺮ )‪ (Mosteller‬و‬
‫ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ‪ 285‬ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ را در ﺳﻪ ﮔﺮوه از ﺳﺮﻃﺎنﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺑﻌﺎد ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑـﺮاي ﺑﺮرﺳـﻲ‬

‫‪SI‬‬
‫ﻣﻮﻟﺘﻴﭙﻞ ﻣﻴﻠﻮﻣﺎ و ﻟﻮﻛﻤﻲ ﻣﻴﻠﻮﺳﻴﺘﻴﻚ ﻣﺰﻣﻦ )‪ 9 ،(CML‬و ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻌﺪهاي ـ رودهاي )‪ (Gastrointestinal‬و ﺑﺮاي ﻫﺮ‬
‫ﮔﺮوه درﻣﺎﻧﻲ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن‪ 25 ،‬ﺑﻮد‪ .‬در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺗﻮزﻳﻊ اﺑﻌﺎد ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑـﺰرگﺗـﺮ از ‪ 200‬ﻧـﺎدر و ﺗﻨﻬـﺎ ‪%7‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 200‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺗﻮان ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﺗﻮان ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻫﻤﻴﺖ دارد؟ ﻛﺎرآزﻣـﺎﺋﻲﻫـﺎي ﺿـﻌﻴﻒ‪،‬‬
‫ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي داراي ﺗﻮان ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﺘﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﺻﻼﺣﺎت ﺑﺰرگ در اﺟﺮا ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪of‬‬
‫ﻓﺮﻳﻤﻦ )‪ (Freiman‬و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺧﻄﺮ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺻﻼﺣﺎت ﻋﻤﺪه در ﺣﻀﻮر ﺗﻮان ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ را ﻧﺸﺎن دادهاﻧـﺪ‪ .‬آﻧﻬـﺎ ‪71‬‬
‫ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﻔﺎوت آﻣﺎري ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي را ﺑﻴﻦ روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﻧﺸـﺎن ﻧﺪادﻧـﺪ‪ .‬آﻧـﺎن ﺑـﻪ ﻓﻮاﺻـﻞ‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪ %90‬ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺗﺎ درﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬آﻳﺎ اﺻﻼﺣﺎت واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺳﻌﺖ ﻓﻮاﺻﻞ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهدﻧﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟ اﻳـﻦ ﻓﻮاﺻـﻞ ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫‪ive‬‬

‫‪ %25‬اﺻﻼﺣﺎت ﺑﺎﻟﻘﻮه در ‪ 57‬ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي و ‪ %50‬اﺻﻼﺣﺎت ﺑﺎﻟﻘﻮه در ‪ 34‬ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي ﺑﻮد‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﺪري ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛـﻪ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ اﺻﻼﺣﺎت ﺑﺰرﮔﻲ را ﻗﻮت ﺑﺨﺸـﻴﺪﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮﺳـﻮن )‪(Emerson‬و ﻫﻤﻜـﺎراﻧﺶ ﻧﺸـﺎن دادﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ‪%5‬‬
‫ﮔﺰارشﻫﺎي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪة ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﺗﻮان ﻃﺮح را ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺗﻔﺎوتﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮدﺑﻴﺮان‪ ،‬ﺑﺎزﻧﮕﺮيﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﻛﻪ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﺗﻮان‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮاي ﺧﻮاﻧﻨـﺪه‬
‫‪ch‬‬

‫ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫دادهﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫‪Ar‬‬

‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺎﻳﻪاي‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ دﻗﻴﻖ ﻣﻮﺿﻮعﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺎﻳﻪاي ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻮﺿﻮعﻫـﺎ را ﻗﺒـﻞ از ﺷـﺮوع ﻣﺪاﺧﻠـﻪ درﻣـﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻃﺮح ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪاي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ارزﻳﺎﺑﻲ آﻧﻬﺎ را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎ ﺑـﻪﻃـﻮر ﻛﻠـﻲ ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫اﺧﺘﺼﺎﺻﺎت اﻗﺘﺼﺎدي ـ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺟﻤﻌﻴﺖﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و دادهﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻳﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﭘـﻴﺶآﮔﻬـﻲ دﻫﻨـﺪه‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬دادهﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪاي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه اﻣﻜﺎن ارزﻳﺎﺑﻲ اﻳﻦ ﻛﻪ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻣﺪاﺧﻠﺔ درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬واﻗﻌـﺎً ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ را ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﺟﺰ در ﻣﻮرد ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي واﻗﻌﺎً ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﺻﺪﻫﺎ ﺑﻴﻤﺎر در ﻫـﺮ ﮔـﺮوه‪ ،‬ﺗﻌـﺎدل ﺑـﻴﻦ‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل در ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻬﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺧﺬ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﮔﻤـﺮاهﻛﻨﻨـﺪه ﺷـﻮد‪ .‬در ﻛﻨـﺎر‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺎﻳﻪاي ﺑﻪ ﻣﺎ اﻣﻜﺎن ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي و اﻳﺠﺎد زﻳﺮ ﮔﺮوهﻫﺎ را ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي را ﻣـﻲﺗـﻮان در زﻣـﺎن دﺳـﺘﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮاي درﻣﺎن ﻳﺎ در زﻣﺎن ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﺗﻌﺮﻳﻒ زﻳﺮ ﮔﺮوه ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ دادهﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ دادهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻌـﺪ‬
‫از ﻣﺪاﺧﻠﺔ درﻣﺎﻧﻲ ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ زﻳﺮ ﮔﺮوهﻫﺎ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﺗﻨﻬﺎ در ﺟﻬـﺖ اﻳﺠـﺎد ﻓﺮﺿـﻴﻪ ﻫـﺎي ﺟﺪﻳـﺪ ﺟﻬـﺖ‬
‫آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺩﻭﺭﻩ ‪ ،۱۴‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،۱‬ﺳﺎﻝ ‪۱۳۸۵‬‬

‫ﻣﻌﻴـﺎرﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش ‪ /‬ﺣـﺬف و اﻫـﺪاف ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫ﻋﻨﺼﺮ ﻛﻠﻴﺪي در اﺳﺘﻨﺎد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش ‪ /‬ﺣﺬف و اﻫﺪاف ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻫـﺪاف ﻧﻬـﺎﻳﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‪،‬‬
‫ﺑﺎزﺗﺎبﻫﺎي ﻣﺘﻐﻴﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺠﺎم ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﺌﻮاﻻت ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﭘﺎﺳـﺦ ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ‪ .‬روشﻫـﺎي‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ روشﻫﺎي زﻳﺎدي در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻋﻠﻞ اﻧﺘﺨـﺎب ﻳـﻚ‬
‫روش ﺧﺎص را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻋﺘﻤﺎد و اﻋﺘﺒﺎر(‪.‬‬

‫ﺟﻤـﻊآوري دادهﻫﺎ‪ ،‬اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻨﺘـﺮل‬

‫ﺑـﺮاي ﺟﻤـﻊآوري دادهﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻠـﻲ ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬در ﺣـﺪ اﻣـﻜﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﻓـﺮم ﺟﻤـﻊآوري دادهﻫﺎ ﺑـﺮاي ﻫــﺮ ﺑﻴﻤــﺎر ﺗﻬﻴــﻪ ﻛﻨﻴــﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴـﻪ دادهﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳـﺴﺖ از ﻧﻈـﺮ ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ‪ ،‬زﻣــﺎن و ﺷﺨــﺺ ﮔــﺮدآوردي ﻛـﺎﻣﻼً ﺗﻌــﺮﻳﻒ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﻛﺎﻫــﺶ ﺗﻨــﻮع در‬
‫ﻣﺸﺎﻫـﺪهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و اﻓـﺰاﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴـﺖ دادهﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ دورة آﻣـﻮزﺷﻲ ﺑـﺮاي اﺳﺘـﺎﻧﺪارد ﻛـﺮدن ﺑـﺮرﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴـﺮ در ﭘﺎﺳـﺦ‪ ،‬ﺿــﺮوري‬
‫ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫‪D‬‬
‫ﺗﺠـﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ دادهﻫﺎ‬

‫‪SI‬‬
‫ﺗﻨـﻮع در ﺑﻴـﻦ ﺗـﻚﺗـﻚ ﺑﻴﻤـﺎران‪ ،‬ﭘﺰﺷـﻜﺎن و ﻣـﺆﺳﺴﺎت و ﺳﺎﻳـﺮ ﺗﻔـﺎوتﻫﺎﻳﻲ ﺧـﺎرج از ﺣﻴـﻄﺔ ﻛﻨﺘـﺮل ﻣﺤﻘــﻖ‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ‬
‫اﺳﺘﻨﺒـﺎط آﻣـﺎري ﺟﻬـﺖ ارزﻳـﺎﺑﻲ ﺑـﺎزده ﻛـﺎرآزﻣـﺎﺋﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨـﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ زﺑـﺎن ﺗﺴﺖﻫﺎي آﻣـﺎري ﻣﻬـﻢ‪ ،‬ﺑـﻪ وﺳﻴﻠﺔ ﺗﺠـﺰﻳﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﻴـﻞﻫﺎي از ﭘﻴـﺶ ﺗﻌﻴﻴـﻦ ﺷـﺪه در ﻣـﻮرد ﺳﻄـﺢ اﻫﻤﻴـﺖ و وﻳـﮋﮔﻲ ﺗﺤﻘﻴـﻖ‪ ،‬ﻛﻨﺘـﺮل ﺑـﻪ ﻣـﺮاﺗﺐ راﺣـﺖﺗﺮي ﺧﻮاﻫﻴـﻢ داﺷﺖ‬
‫ﺗـﺎ ﺑـﻪ وﺳﻴـﻠﺔ ﺗﺠـﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑﻌـﺪاً ﺗﻌﻴﻴـﻦ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﺑﺪاﻧﻴـﻢ ﭼﻪ ﺳﺌﻮالﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴـﻢ ﻣﻄـﺮح ﻛﻨﻴــﻢ‪،‬‬
‫‪of‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴـﻢ روش آﻣـﺎري را ﻛـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻜﺎر ﺑـﺮده ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﺸﺨـﺺ ﻧﻤﺎﻳﻴـﻢ‪ .‬ﺳﻄـﺢ اﻫﻤﻴـﺖ و وﻳﮋﮔﻲ ﻛــﻪ ﺑـﻪ ﻧﻈــﺮﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ و ﺳﺎﻳـﺮﻳﻦ را ﻣﺘﻘﺎﻋـﺪ ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺸـﺎﭘﻴـﺶ اﻧﺘﺨـﺎب ﻛﻨﻴـﻢ و درﺑـﺎرة ﺳﺎﻳـﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴـﺎت ﺗﺴﺖ آﻣﺎري وارد ﺑـﺤﺚ ﺷـﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﭘـﺮوﺗﻜﻞ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴـﺖ روشﻫﺎي آﻣـﺎري ﻛـﻪ ﻻزم اﺳـﺖ ﺑـﻜﺎر ﮔـﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮﻧﺪ و ﻧﺤـﻮة ﺑﻜﺎرﮔﻴـﺮي آﻧﻬــﺎ را ﻣﺸﺨــﺺ‬
‫‪ive‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻔﺎﻇﺖ از دادهﻫﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده روزاﻓﺰون از ﭘﺮدازش اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ دادهﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ دادهﻫﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‬
‫‪ch‬‬

‫ﺗﺪاﺑﻴـﺮي )از ﻗﺒﻴﻞ‪ :‬رﻣـﺰ ﻋﺒﻮر‪ ،‬ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﺟﺪا ﺑﺮاي دادهﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪاي‪ ،‬ﺗﻨﻮع ﭘﺎﺳﺦ و ﺣﻔﻆ ﻧﺴـﺨﻪﻫـﺎي اﺻـﻠﻲ در ﻣﻜـﺎنﻫـﺎي اﻣـﻦ(‬
‫ﺑﻴﺎﻧﺪﻳﺸﻨﺪﺗﺎ از ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎﻧﺪن اﻃﻼﻋﺎت اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Ar‬‬

‫ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺧﻼﻗﻲ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت اﺧﻼﻗﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﻣﻬﻢ و ﮔﺎه رﻋﺐ آور ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻌـﺎدل ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه ﻗﻀـﺎوﺗﻲ ﻣﺴﻜـﻮت ﻣﺎﻧﺪه در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻣﺘﻴﺎز ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﻴﺪه ﻫﺮ ﻳﻚ از روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﻣـﻮرد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‪ ،‬دﺳﺖ‬
‫ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣـﻮﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ﺧﺎص ﺟﺮاﺣﺎن ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣـﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺮاﻣـﺖ ﺑﻘﺮاﻃـﻲ را اﻳﺠـﺎب ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺧﻼﻗﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣـﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣـﻮاﻓﻘﺖ ﻗﺒﻠـﻲ و اﻧﺘﺨـﺎب ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮاي ﻛﺎرآزﻣـﺎﺋﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻴﺒﺎﻛﺰ )‪(Lebacqz‬‬
‫و روي )‪ (Roy‬در ﻓﺼﻞ ‪ 60‬ﻣـﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻘﻘـﺎن ﻣـﻮﻇﻔﻨﺪ از ﺑﻴﻤـﺎران در ﺑـﺮاﺑﺮ ﺧﻄﺮ ﻳﺎ ﻋـﺪم درﻳﺎﻓﺖ درﻣﺎن ﻣﻔﻴـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﺗﺮي ﻧﺎﻫﻤﮕـﻮن ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺔ از ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﮔـﺮدد‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻈـﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻂ ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﺮاﻗﺒﺖ‪ ،‬ﻣﺘﺸﻜﻞ‬
‫از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن آﻣـﺎري و ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺑﻪ دور از ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺤـﻮ اﻧﺠـﺎم ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻣﺜـﺎﻟﻲ ﺧـﻮب ﺑـﺮاي ﺧﺎﺗﻤـﻪ ﻳـﻚ‬
‫ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣـﺰاﻳﺎي اﺛﺒﺎت ﺷﺪه‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺷﺎﺧـﻪﻫﺎي ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ در ﮔـﺰارﺷﻲ از آزﻣـﻮن ﻛﺎﺷـﺖ دﻓﻴﺒــﺮﻳﻼﺗﻮر ﭼﻨـﺪ ﻣﺮﻛـﺰي‬
‫ﺧﻮدﻛﺎر )‪ (Multicenter, Automatic Defibrillator, Implantation‬ﻫﻤـﺮاه ﺑﺎ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﮔـﺮاﻓﻴﻜﻲ ﺑـﻪ ﺧـﻮﺑﻲ ﺗﻮﺻـﻴﻒ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫ﺩﮐﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﺒﺎﺱ ﻣﻴـﺮﻣﺎﻟﮏ ـ ﭘـﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺟﺮﺍﺣﯽ‬

‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر واﺣﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ زﻣـﺎنﺑﻨﺪي را اﺟـﺮا ﻛﻨﻴﺪ )ﺳﺎزﻣﺎﻧـﺪﻫﻲ(‬

‫ﻗﺒﻞ از ﺗﻬﻴﺔ ﻓـﺮم ﺟﻤـﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﻫـﺮ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ ورود ﻓﺮد ﺑﻴﻤﺎر را ﺑﻪ درون ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ردﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻴـﺪ‪ .‬ﺗﺮﺗﻴـﺐ وﻳـﮋه و‬
‫ارﺗﺒـﺎﻃﺎت ﺷﺨﺼـﻲ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘـﺎرﻫﺎي ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﺧﺎص را در درون ﻣﺆﺳﺴﻪ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮوﺗﻜﻞ‪ ،‬ﻣﺤﻘـﻖ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻬﻴﺔ ﻓـﺮمﻫﺎي ﺟﻤـﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﭘﺮدازد‪.‬‬

‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲ‬

‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﻴﺶ رود و ﺑﺎﻳـﺪ اﻳﺠـﺎد ﻫﻤﭙﻮﺷـﺎﻧﻲ اﺟﺘﻨـﺎب ورزﻳـﺪ‪ .‬ﻳـﻚ ﮔـﺮوه ﺳـﺎده ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫ﻫﺪاﻳﺖﻛﻨﻨﺪة ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎط ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﻣﻨﺸﻲ ﻃﺮح دارد‪ .‬ﻣﻨﺸـﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣﺴـﺌﻮل ﺟﻤـﻊ آوري داده ﻫـﺎ از ﭘﺰﺷـﻜﺎن و‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎراﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺎﻟﻴﻦ ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ دادهﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴـﺎز ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻏﺎﻟﺒـﺎً‪،‬‬
‫ﮔﺮوه ﻣﺸﺎور ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺣﺮﻓﻪاي در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺧﺎص ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻗـﺮار‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ و در ﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕـﺮ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪D‬‬
‫ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﮔـﺮوﻫﻲ‬

‫‪SI‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘـﺮ ﻛـﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨـﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻏﻠـﺐ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت زﻳﺴـﺖ ﭘـﺰﺷﻜﻲ ﺑـﺮ ﭘﺎﻳﺔ اﻳـﺪهﻫﺎي ﻓـﺮدي ﻣﺤﻘـﻖ ﺑﻮده ﻛﻪ از اﻓـﺮاد‬
‫داﻧﺸﻤﻨـﺪ ﻳﺎ ﮔـﺮوه ﻫﺎي ﻛـﻮﭼﻚ ﻫﻤـﻜﺎران ﻋﻼﻗﻤﻨـﺪ‪ ،‬ﻧﺸـﺄت ﮔـﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﻗﻴـﺎس ﺑﺎ آﻧﭽـﻪ در‬
‫ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ اﻧﺠـﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻛـﻮﭼﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨـﺎ ﻛـﻪ ﺗﻌـﺪاد ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻛﻤﻲ از ﺑﻴﻤـﺎران را در ﻫـﺮ ﺷـﺎﺧﻪ درﻣــﺎﻧﻲ ﻛﺎرآزﻣـﺎﺋﻲ در‬
‫اﺧﺘﻴـﺎر دارﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﻛـﻮﭼﻚ‪ ،‬ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺗـﻮان ﭘﺎﺋﻴﻨـﻲ دارﻧﺪ و ﻳﻚ ﻛـﺎرآزﻣﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﺗـﻮان ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﻨﻬـﺎ ﺗﻔﺘﺎوتﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺑـﻴﻦ‬
‫‪of‬‬
‫ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي درﻣـﺎن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤـﺎد ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫـﺪ‪ .‬ﻳﻚ راه ﺣﻞ‪ ،‬ﺳـﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻛﺎرآزﻣـﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﻛـﺖ ﭼﻨــﺪ ﻣــﺆﺳﺴﻪ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻠﻔﻴﻖ ﮔـﺮوهﻫﺎي ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕـﺮ در ﺟﻬـﺖ اﻧﺠـﺎم ﻳﻚ ﻛـﺎرآزﻣﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗـﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﮔﺴﺘـﺮش ﮔـﺮوه ﻫﺎي درﻣـﺎﻧﻲ و ﺑـﺎﻻ‬
‫ﺑـﺮدن ﻣﻴﺰان ورود اﻋﻀﺎي ﺟـﺪﻳﺪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗـﻮان ﺷـﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ اﻳﻦ اﻣـﺮ ﻣﺸــﻜﻼت ﺧــﺎص ﺧــﻮد را در ﭘــﻲ ﺧﻮاﻫــﺪ‬
‫‪ive‬‬

‫داﺷـﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﮔـﺮوﻫﻲ ﭼﻨﺪ ﻣـﺮﻛﺰي ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ وﻳﮋه در ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟـﺮا ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﺑـﺮاي اﻃﻤﻴﻨــﺎن از ﺗﺸـﺎﺑﻪ‬
‫درﻣﺎن و ﺑﻴﻤﺎران ﺗﻮرﻧﺘـﻮ ﺑﺎ ﺑﻮﺳﺘﻮن ﻳﺎ ﺑﺮﻟﻴﻦ وﺟﻮد دارد و ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﻤﻬﻴـﺪات ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴـﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺷﻮر و ﺷﻮق ﻣﺤﻘـﻖ‪ ،‬ﺛﺒـﺖ‬
‫دﻗﻴـﻖ وﻗﺎﻳﻊ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﻲ ﺷﻤﺎري را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣـﺆﺳﺴﻪ ﺑﻪ اﻧﺠــﺎم ﻣـﻲرﺳـﻨﺪ‪،‬‬
‫‪ch‬‬

‫ﻣـﻮﺟﺐ اﻳﺠـﺎد ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻫـﻢ اﻛﻨـﻮن ﺗﺠﺮﺑﺔ ﺧﻮﺑﻲ از ﭼﻨﻴﻦ اﻗـﺪام ﺑﺰرﮔﻲ در دﺳﺖ دارﻳﻢ‪ .‬ﺗﻌــﺪادي از ﮔــﺮوهﻫـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﺮاﻛﺰ ﻫﻤﻜﺎري ﮔـﺮوﻫﻲ و ﻣﺸﺎوره ﺑﺮاي اﻧﺠـﺎم ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎﻳﻲ در ﻧﻈـﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻣــﺎ ﻛــﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫـﺎﻳﻲ ﭼﻨـﺪ‬
‫ﻣـﺮﻛﺰي ﻣﻌﻤـﻮﻻً از ﻧﻈـﺮ ﺳﺎزﻣـﺎﻧﺪﻫﻲ و اداره‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻫـﺰﻳﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﭼﻨﺪ دﻫﺔ ﮔـﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮔــﺮوه از ﻣﺤﻘﻘــﺎن ﺑــﺮاي‬
‫‪Ar‬‬

‫اﻧﺠﺎم ﺑـﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي دراز ﻣـﺪت ارزﻳـﺎﺑﻲ روشﻫﺎي درﻣـﺎﻧﻲ از ﻃـﺮﻳﻖ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ ﻫـﻢ ﻣﻠﺤـﻖ ﺷــﺪهاﻧـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﮔـﺮوهﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎﺗﻲ ﻣﺸﺎرﻛﺘـﻲ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ دوﻟـﺖ ﺑﻨﻴﺎنﮔـﺬاري ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕـﺮ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻋﻠﻤـﻲ آﻣــﺮﻳﻜﺎي‬
‫ﺷﻤﺎﻟﻲ در زﻣﻴﻨﺔ ﭘﺰﺷﻜـﻲ و ﺟـﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔـﺮوهﻫﺎ ﺳﺎزو ﻛﺎرﻫﺎي دراز ﻣـﺪﺗﻲ را ﺑـﺮاي ﺟﻤــﻊآوري‪ ،‬ﺑﺎزﻧﮕــﺮي و ارزﻳـﺎﺑﻲ‬
‫دادهﻫﺎ ﺗﻮﺳـﻂ ﻳﻚ ﮔـﺮوه ﻧﺴﺒﺘـﺎً ﺛﺎﺑﺖ از ﻫﻤـﻜﺎران ﺗﺮﺗﻴـﺐ دادهاﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬـﺎ در آﻏﺎز ﻫـﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬از ﻫﻤﻜﺎري ﻣﺸﺎور آﻣـﺎري و ﻃﺮاﺣﻲ‪،‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻣﺎرﮔﺮاﻧﻲ ﻛﻪ اﻃﻼع دﻗﻴﻘﻲ از ﺗﺎرﻳﺨﭽـﻪ و ﻣﺸﻜﻼت ﮔـﺮوه دارﻧﺪ و ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗـﻮت ﺧـﺎص آن را ﻣـﻲداﻧﻨـﺪ ﺑﻬــﺮه‬
‫ﻣﻲﺟـﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀـﺎء ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮوه ﻫﻤـﻜﺎرﺷﺎن‪ ،‬در ﺣﻴﻦ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻣﺘـﻮن ﻋﻠـﻮم ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬ﻗـﺎدر ﺑـﻪ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ روشﻫـﺎي درﻣـﺎﻧﻲ‬
‫ﺟـﺪﻳﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣـﻮﻓﻘﻴﺖ آﻧﻬﺎ از اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘـﺖ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧـﺪﻫﻲ آﻧﻬﺎ از ﺗﺠــﺎرب‬
‫ﻣـﺪاوم ﺳﻮد ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬آﻧﺎن ﻣﻮﺟﺐ رﺷﺪ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨـﻲاي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎرآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎﻳﻲ ﭘﺎﻳﻪرﻳﺰي ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺎزﮔﻲ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﮔﺮدﻳﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ آﻧﻬﺎ اﻣـﻜﺎن روﻳﻜـﺮدي ﻫـﺪﻓﻤﻨﺪ و ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ را ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ روش درﻣـﺎﻧﻲ در ﺣﻮزهﻫﺎي ﻣـﻮرد‬
‫ﻋﻼﻗﻪﺷﺎن ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآورد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ اداﻣﺔ ﺗﻜﺎﻣﻞ و رﺷﺪ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ در آﻳﻨـﺪه‪ ،‬ﻣـﻮﺟﺐ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﺑـﺮاي ﻋﻠـﻢ ﺟﺮاﺣـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺩﻭﺭﻩ ‪ ،۱۴‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،۱‬ﺳﺎﻝ ‪۱۳۸۵‬‬

‫ﻣـﻮﻓﻘﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ‪ :‬ارزﻳﺎﺑﻲ در ﺟﺮاﺣﻲ‬

‫ﻫـﺮ ﭼﻨﺪ ﺟﺮاﺣﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ ارزﻳﺎﺑﻲﻫﺎي ﺧـﻮد از ﻫﺮ دو درﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻣﺪاﺧﻠﻪاي ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻏﻴﺮﻋﺎدﻻﻧـﻪ ﻣـﻮرد‬
‫اﻧﺘﻘﺎد ﻗـﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؛ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪ ﻓـﺮاواﻧﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و در ﻣﺠﻤﻮع ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ و ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ در ارﺗﺒﺎﻃﻨﺪ و ﻫﺮ دو را ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫از ﺳﻮي ﺟﺮاﺣﺎن ﺷﺎﻏﻞ ﺑﻪ ﻧﺤـﻮ روزاﻓـﺰوﻧﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻼش ﺧﻮد در ﺧﻮر ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﭘﺸـﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪.‬ﭘﻴﺸـﺮﻓﺘﻲ‬
‫ﭼﺸﻤﮕﻴـﺮ در ﻗـﺪرداﻧﻲ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ از ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ در ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬در ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺟـﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺪود ﺑﺮاي ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴـﺘﺎن ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﺑﻌﺪي و آﻣـﻮزش ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ ﺟﺮاﺣﺎن در زﻣﻴﻨﺔ ارزش و ﻫـﺪاﻳﺖ ﺻﺤﻴـﺢ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻣﻮﺟـﺐ‬
‫ﺗﺴﻬﻴﻞ اﺟـﺮاي آن ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﻔﺴﻴـﺮ‬
‫روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺎﻣـﺰدﻫﺎي ﻣﺴﻠﻢ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﺪرت از اﻳﻦ راه وارد ﻛﺎر ﻃﺒﺎب‬

‫‪D‬‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﺌﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺧﻼﻗﻲ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي آن ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣـﻲ ﻛﻠـﻪﺳﻴﺴـﺘﻜﺘﻮﻣﻲ ﻻﭘﺎراﺳـﻜﻮﭘﻴﻚ ﻗـﺮار‬
‫ﻧﮕﻴـﺮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي در ﻣـﻮرد اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫‪SI‬‬
‫ﺳﻴﮕﻠـﺮ )‪ ،(Siegler‬ﺳﻴﻨﮕـﺮ )‪ ،(Singer‬ﻻﻧﺘﻮس ‪ Lantos‬و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺸﺎن روش ﻋﻤﻠﻲ و ﻣﻔﻴﺪي ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑـﺎ روش‬
‫درﻣﺎﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣـﺮاﺣﻞ رﺳﻤﻲ را ﭘﻴﺸﻨﻬـﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن دﻫﻨـﺪ ﻛـﻪ روش ﺟﺪﻳـﺪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرﺗﻲ‬
‫وﻗﺖﮔﻴﺮ و ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺘـﺪا روش ﺟﺪﻳﺪ در ﻧﺸﺮﻳﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻣـﻲرﺳـﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اراﺋﺔ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫـﺪات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ آﻧﻬﺎ در ﻣـﻮرد ﺗﻌـﺪاد ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﺷـﺪهاي از ﺑﻴﻤـﺎران در‬
‫‪of‬‬
‫دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭘﺮوﺗﻜﻠﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻳﺎ درﻣﺎﻧﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﻞ در آن ﻫـﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﻛﻪ ﻃﺮح ﺗﺤﻘﻴـﻖ‬
‫را ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺗﻮﺿﻴـﺢ ﻣﻲدﻫـﺪ‪ .‬در ﻣـﺮﺣﻠﺔ ﺳﻮم ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻌـﺪاد ﻣﺸﺨﺼﻲ از ﺑﻴﻤﺎران در ﻣﻌﺮض روش درﻣﺎﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ‪ 20‬ﻧﻔﺮ ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻛﺒﺪ(‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣـﻮﻓﻘﻴﺖ ﻳﺎ ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ‪ ،‬ﺑـﺮاي در ﻣﻴـﺎن‬
‫‪ive‬‬

‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ch‬‬
‫‪Ar‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬