‫ﺁﻧﺎن ﺁﻏﺎزﮔﺮان‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﺎ ز ﺎﻧ‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺟﺰوه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ آن را ﭘﻴﺶ رو دارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﻌﺮﻓﻲ ﭼﻨﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﻬﻢ و‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺠﺎرب در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮده ﻫﺎي ﺗﺤﺖ اﺳﺘﺜﻤﺎر و ﺳﺘﻢ‬
‫در ﺟﻮاﻣﻊ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ــ و در دوره ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ــ را ﺑﺮاي در ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻧﻈﺎم ﻛﻬﻨﻪ و ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﻈﺎﻣﻲ‬
‫ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﮔﺬارد‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه آﮔﺎﻫﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ و اﺑﺘﻜﺎر ﻋﻤﻞ ﻫﺎي ﻧﻴﺮوي ﻣﺘﺸﻜﻞ‬
‫رﻫﺒﺮي ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺮ اﻧﻘﻼب را ﻫﻢ ﺑﺎزﺗﺎب ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬در آﻳﻴﻨﻪ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻢ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ ﺷﻮر و اﻧﺮژي‬
‫ﺗﻮده ﻫﺎ را ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ دوران ﺳﺎز ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻢ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ و ﻛﻮدﻛﻲ ﻫﺎي اﺟﺘﻨﺎب‬
‫ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن‪ ،‬و ﻫﻢ ﺗﻌﻤﻴﻖ و ﺗﻜﺎﻣﻞ دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎ و ﺗﺌﻮري ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺟﺪال ﻫﺎي ﺣﺎد‬
‫ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺑﺎ درس آﻣﻮزي از ﭘﻴﺮوزي ﻫﺎ و ﺷﻜﺴﺖ ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬از درﻳﭽﻪ اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫ﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان آرﻣﺎن رﻫﺎﻳﻲ ﻧﻮع ﺑﺸﺮ از ﺳﺘﻢ و اﺳﺘﺜﻤﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ و درك ﻫﺎ و روﻳﻜﺮدﻫﺎ و‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ آن را ﻣﺤﻚ زد‪ .‬ﺑﺎ اﺗﻜﺎء ﺑﻪ ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي و ﺳﻨﺘﺰ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻋﻠﻢ اﻧﻘﻼب را ﺳﺮزﻧﺪه و ﺷﺎداب و ﻛﺎرآﻣﺪ ﻛﺮد‪ ،‬از ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ و ﺧﻄﺎﻫﺎي‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﺪا ﺷﺪ‪ ،‬و ﺟﻮﻫﺮ ﭘﻴﺮوزي ﻫﺎ و دﺳﺘﺎوردﻫﺎي دﻳﺮوز را ــ ﻓﺎرغ از ﺟﺰم ﮔﺮاﻳﻲ ﻫﺎ و اﻟﮕﻮﺑﺮداري ﻫﺎ‬
‫ــ در ﺧﺪﻣﺖ ﺗﺮﺳﻴﻢ اﻧﻘﻼب ﻫﺎي اﻣﺮوز و اﻧﻘﻼب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻓﺮدا ﻗﺮار داد‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﺟﺰوه ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺠﺎرب ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﺘﺎ ﻟﺤﻦ و ﺣﺎل و ﻫﻮاي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﻣﻲ ﻛﻮﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ رﻓﺘﺎري ﻋﻠﻤﻲ و ﻋﻴﻨﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﺎرﻳﺦ داﻧﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻄﺮﻓﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺗﺎرﻳﺦ رﻓﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷﻜﻞ از ﺗﻌﺼﺐ و ﭘﻴﺸﺪاوري‪ ،‬ﭼﺸﻢ را ﺑﺮ ﺑﺴﻴﺎري از زواﻳﺎي‬
‫ﻣﺒﻬﻢ ﻳﺎ وﻗﺎﻳﻊ ﻣﻮرد ﻣﺸﺎﺟﺮه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺴﺖ و ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪ ﻛﻮﺗﻪ ﺑﻴﻨﻲ و ﺗﻘﻠﻴﻞ ﮔﺮاﻳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻒ‬
‫ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎ اذﻋﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻲ ﻃﺮف ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ادﻋﺎي ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎري ﻫﻢ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ اﻳﻦ ﺟﺰوه ﻫﺎ در ﺣﺪ ﺗﻮان ﺧﻮد ﺗﻼش ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ از دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ را در‬
‫اﻧﺤﺼﺎر ﺧﻮد ﻣﻲ داﻧﺪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﺗﻼش ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺳﻴﺎه ﻳﺎ ﺳﻔﻴﺪ ﻧﺒﻴﻨﻴﻢ‪ .‬ﺗﻼش ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‬
‫در اراﺋﻪ ﺗﺎرﻳﺦ از اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﺎﺗﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻲ و دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻜﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ از ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺘﻀﺎد‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻋﻤﺪه ﺑﻮدن ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﻳﺎ وﺟﻪ ﻫﺮ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻔﻲ ﺟﻬﺎت و وﺟﻮه دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﻴﺮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﻮاﺟﻬﻴﻢ وﻟﻲ وﻗﺎﻳﻊ‪ ،‬ﺑﺮآﻳﻨﺪي اﺳﺖ از ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎ و ﺿﺪ ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎ و‬
‫ﺗﺼﺎدف ﻫﺎ و »ﺑﺨﺖ«ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ را اﻧﺴﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺎﺗﺸﺎن ﻟﺰوﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻼوه در ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻧﻘﻼب ﻫﺎي ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺪام از اﻳﻦ ﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت و‬
‫ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ دﻧﻴﺎ ﺳﻮار ﺑﺮ اراﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ در ﻣﺴﻴﺮي ﭘﺮ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺐ و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ‬

‫‪2‬‬
‫ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﺗﺎزد و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻀﻤﻮن و ﻳﺎ ﺷﻜﻞ و ﺷﻴﻮه ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت‬
‫ﺣﺎﻛﻢ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎ و ﺳﻨﺖ ﻫﺎي ﻣﺒﺎرزاﺗﻲ در ﻫﺮ ﻛﺸﻮر ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺎﻟﺐ ﺑﺮ اﻧﻘﻼب ﻫﺎ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻘﺎط ﻣﺸﺘﺮك و ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ ﻫﻢ ﺑﺴﻴﺎرﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻲ داﻧﻴﻢ ﻛﻪ آﺷﻨﺎ ﻛﺮدن ﻧﺴﻞ ﺟﻮان ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎر آﺳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻮرژوازي ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﻫﻴﺌﺖ ﻫﺎي‬
‫ﺣﺎﻛﻤﻪ ﺿﺪ ﻣﺮدﻣﻲ در ﻫﻤﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎ در ﺣﺪ ﺗﻮاﻧﺸﺎن ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻨﮓ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ و اﻧﻘﻼب ﻫﺎي ﻣﻌﺎﺻﺮ را‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻛﺮده ﻳﺎ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬آن ﻫﺎ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻳﺪه ﻫﺎ و ارزش ﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎ و‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﺮﺗﺠﻊ‪ ،‬و وﻗﺎﻳﻊ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻫﺎي ﻧﺦ ﻧﻤﺎ ﺷﺪه را ﻣﺮﺗﺒﺎ در ﻣﻐﺰ ﻧﺴﻞ اﻣﺮوز ﻓﺮو ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ‬
‫ﭘﺎي ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﻘﻼب ﻫﺎي ﻣﻌﺎﺻﺮ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲ ﻛﺸﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ دوره اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﺳﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ و‬
‫اﻳﺪه اﻧﻘﻼب‪ ،‬اﻳﺪه اي ﻛﻬﻨﻪ اﺳﺖ! واﻗﻌﻴﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟ واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از اﻧﻘﻼب ﻫﺎي ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬ﻗﺒﻞ‬
‫از ﻛﺴﺐ ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﻧﺤﻄﺎط ﻗﺪرت اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﻳﺎ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﻗﺪرت‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ و ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه اﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺒﺎرزه‬
‫اﺳﺖ و ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺎورد‪ .‬ﻃﺒﻘﺎت ﺣﺎﻛﻤﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﺎ ﺣﺬف اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺤﺮوﻣﺎن و ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ را ﻛﻪ رﻫﺎﻳﻲ ﺷﺎن در ﮔﺮو اﻧﻘﻼب اﺳﺖ از اﻳﻦ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ درس آﻣﻮز ﻣﺤﺮوم ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﺟﺰوه ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ارﺟﺤﻴﺖ دادن ﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻳﺎ آن ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻓﻮري‬
‫داﻧﺴﺘﻦ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺠﺎرب ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ "اﻧﺘﺨﺎب" را ﻓﻘﻂ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ‬
‫ﺣﺴﺎب ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﻮدن اﺳﻨﺎد و اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎي ﻛﺎﻓﻲ در ﻣﻮرد ﻳﻚ اﻧﻘﻼب ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻫﺮ‬
‫ﺟﺰوه ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ از ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﺸﻮر ﭘﺮو در آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ ﺷﺮوع ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻧﺘﺸﺎر‬
‫ﺟﺰوه ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در ﻣﻮرد ﺗﺠﺎرب اﻧﻘﻼﺑﻲ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻧﭙﺎل‪ ،‬روﺳﻴﻪ‪ ،‬ﭼﻴﻦ و ﻛﻮﺑﺎ ﻧﻴﺰ در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﻣﺎ‬
‫ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫در اراﺋﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺗﻼش ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ از »ﺗﺌﻮرﻳﻚ« ﺷﺪن ﻣﺒﺎﺣﺚ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﻨﻴﻢ و وزن اﺻﻠﻲ‬
‫را ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻃﺮح ﺑﻌﻀﻲ ﻧﻜﺎت و ﻓﺮﻣﻮﻟﺒﻨﺪي ﻫﺎي ﺗﺌﻮرﻳﻚ را در اﻳﻦ ﺟﺰوه ﻫﺎ ﻧﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻠﻜﻪ ﺿﺮوري ﻣﻲ داﻧﻴﻢ‪ .‬ﺳﻌﻲ دارﻳﻢ زﺑﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻋﺎم از ﻧﺴﻞ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻓﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻲ داﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺟﺰوه ﻫﺎ دﺧﺘﺮان و ﭘﺴﺮان ﺟﻮاﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ در‬
‫ﻋﺮﺻﻪ ﻣﺒﺎرزات ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺧﻴﺰش ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﺗﺌﻮري و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻫﺎﻳﻲ ﺑﺨﺶ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪ و راه واﻗﻌﻲ رﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه ‪1389‬‬

‫ﻧﺸﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫‪tajrobepublications@gmail.com‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ﺁﻧﺎن ﺁﻏﺎزﮔﺮان ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﮔﺬرﯼ ﺑﺮ ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﯽ در ﭘﺮو‬
‫روﻳﺎ زﻣﺎﻧﯽ‬
‫در ﺳﺎل ‪ 1962‬ﻣﻴﻼدي‪ ،‬آﺑﻴﻤﺎﺋﻞ ﮔﻮﺳﻤﺎن‪ ،1‬ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﻛﻢ ﺣﺮف داﻧﺸﮕﺎه ﺳﻦ آﮔﻮﺳﺘﻴﻦ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺪرﻳﺲ ﻓﻠﺴﻔﻪ راﻫﻲ ﺷﻬﺮ ﻛﻮﭼﻚ آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ در ﻗﻠﺐ ﻛﻮه ﻫﺎي آﻧﺪ ﺷﺪ‪ .‬آن زﻣﺎن ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻧﻤﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﺳﻤﺎن و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﺮد ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻨﺒﺸﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﭼﻬﺮه ﭘﺮو را دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎزﻧﺪ و ﺗﺠﺎرب ﺑﺎارزﺷﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺎﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻧﻬﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻮﺳﻤﺎن در ﺳﺎل ‪ 1934‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺼﻴﻼﺗﺶ را در ﺣﻘﻮق و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪ و ﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﻧﺎﻣﻪ اش را در ﻣﻮرد »ﺗﺌﻮري ﻛﺎﻧﺖ درﺑﺎره ﻣﻜﺎن« و »دوﻟﺖ ﺑﻮرژوا دﻣﻜﺮاﺗﻴﻚ« اراﺋﻪ داد‪ .‬او وﻗﺘﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ ﻣﻲ رﻓﺖ‪ ،‬ﺧﻴﺎل ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ ﺳﺎل در آﻧﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اوﺿﺎع ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻃﻠﺐ‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬در آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ رﺋﻴﺲ داﻧﺸﮕﺎه‪ ،‬زﺑﺎن ﺳﺮﺧﭙﻮﺳﺘﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻳﻌﻨﻲ »ﻛﭽﻮا« را آﻣﻮﺧﺖ‬
‫و ﺗﺎ اواﺳﻂ ﺳﺎل ﻫﺎي ﻫﻔﺘﺎد ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺨﻔﻲ را آﻏﺎز ﻛﺮد‪ ،‬در ﻫﻤﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺲ )و ﺗﺒﻠﻴﻎ و‬
‫ﺗﺮوﻳﺞ ﺳﻴﺎﺳﻲ( ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪ‬
‫در ﺳﺎل ﻫﺎي ﺷﺼﺖ و ﻫﻔﺘﺎد ﻣﻴﻼدي‪ ،‬ﺟﻮاﻧﺎن و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﭘﺮو‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﺑﺴﻴﺎري از ﻫﻢ ﺳﻦ و‬
‫ﺳﺎﻻن ﺧﻮد در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﻴﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ دﻧﻴﺎﻳﻲ ﻧﻮﻳﻦ ﺑﻪ ﺟﻨﺐ و ﺟﻮش آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬
‫ﺟﻤﻌﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻗﺘﺼﺎد و ﻓﻠﺴﻔﻪ در ﻛﻨﺎر ﺗﺠﺎرب اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻋﺘﺮاﺿﺎت از داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﺪ و از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ و ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ و‬
‫روﺳﺘﺎ ﺳﺮاﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻧﻈﻢ ﻛﻬﻦ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﭘﺮو ﻧﻴﺰ ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ در‬
‫ﻣﺮﻛﺰ اﻳﻦ ﺟﺪال ﻫﺎ و ﻣﺒﺎرزات ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ﻫﺎي ﺷﺼﺖ ﻣﻴﻼدي‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﮔﺴﺴﺖ از رواﺑﻂ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫داري در ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﻣﺒﺎرزه اي ﻣﻬﻢ در ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺒﺎرزه ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﻴﻦ ﭼﻴﻦ و‬
‫ﺷﻮروي آﻏﺎز ﺷﺪ در ﻛﻞ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﺎزﺗﺎب ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﺒﺎرزه در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ‪،‬‬

‫‪Abimael Guzmán Reynoso 1‬‬

‫ﻣﺘﻔﺎوت ﭘﻴﺶ رﻓﺖ وﻟﻲ دﻋﻮا در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻳﺎ اﻣﻜﺎن اﻧﺠﺎم اﻧﻘﻼب ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫ﻧﻈﻢ ﻛﻬﻦ در دﻧﻴﺎ وﺟﻮد دارد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﺟﻮاب ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم‬
‫‪2‬‬
‫رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮرد ﻣﺸﺎﺟﺮه و ﻳﻜﻲ از دﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎي ﺟﻮان ﭘﺮو اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﺮا‬
‫ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻫﺎ ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ را ﺟﺪي ﻧﻤﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﺮاي آن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ؟ ﭼﺮا درﮔﻴﺮ‬
‫ﻣﺒﺎرزات ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﻋﻠﻨﻲ روزﻣﺮه اي ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺿﺮﺑﻪ ﺟﺪي ﺑﻪ ﻧﻈﺎم ﻣﻲ زﻧﺪ و ﻧﻪ ﻣﺮدم را ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ آن آﻣﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟ ﺗﺸﺪﻳﺪ اﻳﻦ ﺑﺤﺚ و ﺟﺪل ﻫﺎ در ﺳﺎل ‪ 1964‬ﺑﻪ اﻧﺸﻌﺎب در ﺣﺰب‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻃﺮﻓﺪاران ﺷﻮروي ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻗﻬﺮ اﻧﻘﻼﺑﻲ را ﻣﺮدود ﺷﻤﺮدﻧﺪ و دﻳﮕﺮان‪» ،‬ﺣﺰب‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ« را ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻫﺎ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ رﻓﺖ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺮو ﻧﻴﺰ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎل‬
‫‪ ،1956‬ژﻧﺮال ﻫﺎي ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﭘﺮو‪ ،‬ﻃﻲ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ دوﻟﺖ را ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن واﮔﺬار ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺴﺎد در‬
‫اﻳﻦ دوره ﭼﻨﺎن ﻋﻠﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻲ ﭼﻨﺎن ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ارﺗﺶ دوﺑﺎره ﺳﺮ رﺷﺘﻪ ﻛﺎرﻫﺎ را‬
‫در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ در ﺳﺎل ‪ 1963‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دﻳﮕﺮي ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوز آن‪» ،‬ﻓﺮﻧﺎﻧﺪو‬
‫ﺑﻠﻮﻧﺪه«‪ 3‬ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1968‬ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن دوﺑﺎره دﺳﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﻮدﺗﺎ زدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻮﻧﺪه را ﺳﺮﻧﮕﻮن ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ژﻧﺮال »وﻻﺳﻜﻮ«‪ 4‬زﻣﺎم اﻣﻮر را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ــ ﭘﻮﭘﻮﻟﻴﺴﺘﻲ‬

‫‪ 2‬در ﺳﺎل ‪ 1964‬ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭼﻴﻦ )ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻛﻨﮕﺮه ﺑﻴﺴﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺟﺪي در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﺷﻮروي( ﻋﻠﻨﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ رﻫﺒﺮان ﺷﻮروي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﺧﺘﻼﻓﺎت ﭼﻴﻦ ﺑﺎ ﺷﻮروي ﺣﻮل دو ﻣﺴﺎﻟﻪ‬
‫ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ :‬ﺗﺎﻛﻴﺪ روﺳﻴﻪ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي ﻣﺎدي و ﺣﻖ ﺑﻮرژواﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ »ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﺗﺎس ﻛﺒﺎﺑﻲ« ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ ،‬و ﺗﺰ‬
‫»ﺳﻪ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ آﻣﻴﺰ« روس ﻫﺎ )ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻲ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ آﻣﻴﺰ و رﻗﺎﺑﺖ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ آﻣﻴﺰ ﺑﺎ دﻧﻴﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري و ﮔﺬار‬
‫ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ آﻣﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ(‪ .‬اﺧﺘﻼﻓﺎت ﭼﻴﻦ و ﺷﻮروي ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزاﺗﻲ در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن داﻣﻦ زد و ﺑﻪ اﻧﺸﻌﺎب در اﺣﺰاب‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬در آن زﻣﺎن ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭼﻴﻦ و ﻣﺎﺋﻮﺗﺴﻪ دون اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ اﺷﻜﺎﻻت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ‬
‫در ﺷﻮروي ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ راه ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﺮوز ان ﭘﻲ ﻧﺒﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﻘﻼب‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺷﻌﺎر »ﺷﻮرش ﺑﺮ ﺣﻖ اﺳﺖ« ﻣﺎﺋﻮ و ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎي ﭼﻴﻦ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻧﻘﻼﺑﻲ دﻳﮕﺮي در ﭼﻴﻦ دﺳﺖ‬
‫زدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﻀﺎدﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ﺷﻮرش ﻫﺎي ﺑﺰرگ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد و ﺑﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﺷﻮرش ﻫﺎ ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻗﻄﺐ‬
‫ﺑﻨﺪي ﻣﺸﺨﺺ ﺗﺮي ﺑﻴﻦ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن و ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮﻃﻠﺒﺎن )ﻳﺎ روﻳﺰﻳﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ( درون ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﻪ‬
‫وﺟﻮد آﻣﺪ‪ .‬ﺟﻨﺒﺶ ‪ 1968‬اروﭘﺎ و آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻬﻤﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ زﻧﺎن در اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ‬
‫ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﻮﺷﻴﺪ در ﺟﺰوات ﺑﻌﺪي ﻧﮕﺎه ﻣﺨﺘﺼﺮي ﺑﻪ اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ ﺑﻴﻨﺪازﻳﻢ‪.‬‬
‫‪Fernando Belaúnde Terry 3‬‬
‫‪Juan Velasco Alvarado 4‬‬

‫‪5‬‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ اراﺿﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻲ ﻛﺮدن ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ و ﺑﺮﺧﻲ از ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻧﻔﺘﻲ و ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎ و ﻣﻌﺎدن‬
‫دﺳﺖ زد و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺷﻮروي و ﻛﻮﺑﺎ را ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮد داﺷﺖ‪.‬‬
‫در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﻫﺎي ﺷﺼﺖ ﻣﻴﻼدي‪ ،‬در ﭘﺮو‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ‪ ،‬ﺷﻜﻞ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ از ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از اﻧﻘﻼب ﻛﻮﺑﺎ آﻏﺎز ﺷﺪ اﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬
‫از اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن و ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬زﻧﺪان ﻫﻢ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﺤﺚ و ﺟﺪل ﺑﺮ ﺳﺮ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ درون ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﺪل ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻦ راﻫﻲ ﺑﺮاي آﻏﺎز اﻧﻘﻼب ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺪال ﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﺤﺚ ﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺮي ﻧﻴﺎز‬
‫داﺷﺖ‪ .‬در آن دوره‪ ،‬آﺑﻴﻤﺎﺋﻞ ﮔﻮﺳﻤﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﺷﺎﺧﻪ آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ ﺑﻮد و ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ و‬
‫ﺗﺮوﻳﺠﻲ و اﻧﺘﺸﺎر ارﮔﺎن ﺣﺰب ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ .‬او در ﺣﺰب ﻧﺎم ﻣﺴﺘﻌﺎر ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ را ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه‬
‫ﺑﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از رﻓﻘﺎﻳﺶ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻧﻈﺮات رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﺑﻮدﻧﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ‬
‫»ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮن ﺳﺮخ« دﻧﺒﺎل ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ 1970‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮن ﺳﺮخ‪» ،‬ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو« را ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي‬
‫ﺣﺰب ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺘﻌﻬﺪ و ﺗﺸﻜﻞ ﭘﺬﻳﺮ اوﻟﻴﻪ ﻧﻴﺎز دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻴﺮو را ﻣﻲ ﺷﺪ‬
‫ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺳﺮﻳﻊ از ﺟﻨﺒﺶ داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﺟﺬب ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺰب ﻳﻚ ﺗﺸﻜﻞ داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺟﺒﻬﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ‬
‫داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﺑﺮاي راه درﺧﺸﺎن ﻣﺎرﻳﺎﺗﮕﻲ« ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ‪ ،‬ﺣﺰب ﺑﻪ »راه درﺧﺸﺎن« ﻣﻌﺮوف‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬
‫راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ اي روﺑﺮو ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ آﺗﺶ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي دﻫﻘﺎﻧﻲ ﭘﺮو از ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻪ آن‬
‫زﺑﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬دﻫﻘﺎﻧﺎن‪ ،‬دﺳﺘﺠﻤﻌﻲ و ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﭼﭗ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻫﺎي ارﺑﺎﺑﻲ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و آن ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﺧﻮد در ﻣﻲ آوردﻧﺪ‪ .‬رﻓﺮم ﻫﺎي ﻫﺎي ارﺿﻲ وﻻﺳﻜﻮ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺎﻟﻜﺎن را ﺑﻪ ﻛﺌﻮﭘﺮاﺗﻴﻮﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﺷﺮاﻳﻂ زﻧﺪﮔﻲ دﻫﻘﺎﻧﺎن ﻧﺪاده ﺑﻮد و‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺤﺮان اﻗﺘﺼﺎدي در ﻛﻞ ﻛﺸﻮر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺳﺎل ‪ 1976‬ﻛﻪ ژﻧﺮال‬
‫ﻣﻮراﻟﺲ‪ 5‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ وﻻﺳﻜﻮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ »ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ« و »ﺳﻔﺖ ﻛﺮدن ﻛﻤﺮﺑﻨﺪﻫﺎ«ي ﺑﺎﻧﻚ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ را ﺑﻪ اﺟﺮاء ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻘﻮط ‪ 35‬درﺻﺪي ﺳﻄﺢ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدم‪ ،‬و ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻗﻄﺐ ﺑﻨﺪي‬
‫ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ در ﻛﺸﻮر اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﻣﻮج اﻋﺘﺮاﺿﺎت ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت ﻛﺎرﮔﺮي ﻛﻪ از ﻟﻴﻤﺎ آﻏﺎز ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﭘﺮو ﺳﺮاﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲ ﺷﺪ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ را‬
‫ﻫﺪف ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻗﺸﺮﻫﺎي وﺳﻴﻊ ﺗﺮي از ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎم ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت‬

‫‪Francisco Morales Bermúdez 5‬‬

‫‪6‬‬
‫ﭼﭗ‪ ،‬اﻳﻦ را ﻳﻚ اوﺿﺎع اﻧﻘﻼﺑﻲ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ‪ ،‬ارﺗﺶ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻋﻘﺐ‬
‫ﻧﺸﻴﻨﻲ ﺷﺪ و ﻗﺮار ﺷﺪ در ﻣﺎه ژوﺋﻦ ﺳﺎل ‪ 1978‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻮﺳﺴﺎن ﺑﺮﮔﺰار ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر اﻣﻜﺎن ﮔﺬار ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻬﻴﺎ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاﻫﺎي اﺣﺰاب رﺳﻤﻲ و‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ وارد ﺻﺤﻨﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺟﻮر وﻋﺪه اي ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﻮده‬
‫ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺷﻌﺎرﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺳﺮﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺧﻴﺎل اﺟﺮا ﻛﺮدﻧﺶ را داﺷﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﺗﻮاﻧﺶ را‪.‬‬
‫در ﺟﻨﺒﺶ ﭼﭗ ﭘﺮو‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎ ﻋﺪم ﺷﺮﻛﺖ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ‬
‫ﻫﺎي ﺗﻮده اي ﻣﺠﺎدﻟﻪ در ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻫﺎ و اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎط‬
‫ﺟﻬﺎن ﻣﻲ ﮔﺬﺷﺖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺮگ ﻣﺎﺋﻮﺗﺴﻪ دون در ﺳﺎل ‪ ،76‬ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ و ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪن‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري در ﭼﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮدرﮔﻤﻲ در ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﺴﻴﺎري را‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻪ در ﺣﺮف‪ ،‬وﻟﻲ در ﻋﻤﻞ‪ ،‬از اﻣﻜﺎن اﻧﻘﻼب و ﭘﻴﺮوزي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ دﻟﺴﺮد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮر‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻲ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻘﺎط دﻧﻴﺎ ﻓﺮوﻛﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻳﺎ داﺷﺖ ﻓﺮوﻛﺶ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﺑﺘﻜﺎر ﻋﻤﻞ در دﺳﺖ‬
‫ﺑﻮرژوازي ﺑﻮد‪ .‬در ﭘﺮو ﻫﻢ وﺿﻊ ﭼﻨﺪان ﻣﺘﻔﺎوت ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﭼﭗ ﻫﺎي ﭘﺮو ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫در ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي ﺗﻮده اي‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻃﺮﻓﺪاراﻧﻲ دﺳﺖ و ﭘﺎ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ در‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن اﺣﺘﻤﺎل اﺻﻼﺣﺎت از درون ﻧﻈﺎم و اﺣﻴﺎﻧﺎ ﻛﺴﺐ ﭘﺴﺖ ﻫﺎي ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ را ﺑﻪ‬
‫ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﻛﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﺗﺮﺟﻴﺢ دادﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ دﻳﮕﺮي داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺪارﮎ‬
‫ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و رﻓﻘﺎﻳﺶ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ اﻧﻘﻼب را از دﺳﺖ ﻧﺪاده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﭼﻨﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزﺧﻮاﻧﻲ آﺛﺎر‬
‫ﻣﺎرﻳﺎﺗﮕﻲ‪ ،6‬ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﭘﺮو‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮي اﻧﻘﻼﺑﻲ‬
‫ﻣﺎرﻳﺎﺗﮕﻲ را )در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﭗ اﺻﻼح ﻃﻠﺐ و ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﺘﺎرﻳﺴﺖ( در ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ و ﻗﻬﺮ اﻧﻘﻼﺑﻲ و‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ را دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع روز ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺮو ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﻛﻪ از دوران ﻣﺎرﻳﺎﺗﮕﻲ ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺎري ﺿﺮوري ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ‬
‫ﺷﻬﺮي اﺳﺎﺳﺎ در ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻛﺸﻮر ﻳﻌﻨﻲ ﻟﻴﻤﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ 5 .‬ﻣﻴﻠﻴﻮن از ‪ 17‬ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻫﺎﻟﻲ ﭘﺮو‬
‫ﺳﺎﻛﻦ اﻳﻦ ﻛﻼن ﺷﻬﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺮخ ﺑﻴﻜﺎري در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮي )از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻴﻜﺎري ﭘﻨﻬﺎن( ﺑﻪ ‪ 60‬درﺻﺪ‬

‫‪ José Carlos Mariatégui 6‬ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو در ﺳﺎل ‪ 1928‬ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و رﻫﺒﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫در ﭘﺮو ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎرﻳﺎﺗﮕﻲ دو ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺣﺰب و ﺑﻌﻠﺖ ﺑﻴﻤﺎري در ﺳﻦ ‪ 35‬ﺳﺎﻟﮕﻲ درﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺮور‬
‫زﻣﺎن‪ ،‬آﻣﻮزه ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ وي ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ ﻟﻨﻴﻨﻴﺴﻢ و ﺗﻠﻔﻴﻖ آن ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺎت ﭘﺮو ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻨﺎري رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪7‬‬
‫ﻫﻢ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﺎﻛﺎن ‪ 45‬درﺻﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻓﻌﺎل ﻛﺸﻮر در ﮔﻴﺮ ﻛﺸﺎورزي و ﻣﺎﻫﻴﮕﻴﺮي و‬
‫‪ 14‬درﺻﺪ درﮔﻴﺮ ﺑﺨﺶ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻛﻤﺎﻛﺎن ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪه )ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫داري( در ﭘﺮو ﻏﺎﻟﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻠﻲ )و ﺷﻜﻞ ﺑﺮوز آن ﻳﻌﻨﻲ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻮﻣﻴﺎن ﺳﺮﺧﭙﻮﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫‪ 49‬در ﺻﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دادﻧﺪ( از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺮوي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺟﺪي‬
‫ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ آن را ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎم ﻗﺪرت در دﺳﺖ اروﭘﺎﺋﻲ ﺗﺒﺎران ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺰب‪ ،‬ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ را ﺑﺎ‬
‫اﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﻓﻘﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﻗﺸﺮﻫﺎي روﺳﺘﺎ آﻏﺎز ﻛﺮد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ دوﻟﺖ در روﺳﺘﺎ ﺗﻮان ﻣﺎﻧﻮر ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﻛﻤﺘﺮي دارد‪ ،‬ﻗﺪرﺗﻲ ﻧﺴﺒﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ﻛﻪ ﺑﺎ اﺗﻜﺎ ﺑﻪ آن ﻧﻔﻮذ در ﺷﻬﺮ را اﻓﺰاﻳﺶ داد و در ﺷﺮاﻳﻂ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻛﺴﺐ ﻗﺪرت در ﺷﻬﺮ ﻣﺒﺎدرت ورزﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻄﻲ‪/‬ﻧﻈﺮي ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ روﺷﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻧﻮﺑﺖ آﻣﺎدﮔﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و رﻓﻘﺎﻳﺶ در‬
‫ﭘﻲ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺟﻨﮓ را ﺷﺮوع و اداﻣﻪ ﻛﺎري اش را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﻣﻲ‬
‫داﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮر و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﺮاي آﻏﺎز و ﮔﺴﺘﺮش‬
‫ﺟﻨﮓ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از آن ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻨﺎﻃﻖ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮر را از ﻟﺤﺎظ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺒﺎرزه ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي‪،‬‬
‫ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﺎﻋﺪ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪ اي‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ‪ .‬و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﻛﺎدرﻫﺎ و اﻋﻀﺎي ﺣﺰب را ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ اﻋﺰام‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ 1977‬ﺳﺎل »ﮔﺴﺴﺖ ﺑﺰرگ« ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻮاﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري ﺷﺎن از ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﺷﻬﺮي و‬
‫ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺘﻴﺎزﻫﺎ و داﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد را ول ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ روﺳﺘﺎﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎﻃﻲ رﻓﺘﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﻴﺮي ﺣﺰب در آﻧﺠﺎ ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺟﻨﮓ ﻻزم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﺎن ﻛﻪ ﻋﻀﻮ »ﺳﻨﺪﻳﻜﺎي‬
‫آﻣﻮزﮔﺎران ﭘﺮو« )رادﻳﻜﺎل ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻨﺪﻳﻜﺎي آن ﻣﻮﻗﻊ( ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻌﻠﻢ ﺑﻪ روﺳﺘﺎ و ﻳﺎ زاﻏﻪ ﻫﺎ‬
‫رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻛﺸﺎورزي ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آن ﻫﺎ ﻛﻪ زﺑﺎن ﻛﭽﻮا ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي‬
‫اش ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﺷﺎن ﭼﺘﺮ ﺑﺎزي ﻧﺒﻮد‪ .‬رﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ‬
‫ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم‪.‬‬
‫ﻫﺪف اﺳﺎﺳﻲ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ از ﺷﺮﻛﺖ در ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻖ ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ﺻﻨﻔﻲ‬
‫و ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت و ﻣﻘﻄﻌﻲ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﺻﻮﻻ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻏﻠﺐ اﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﺻﻨﻔﻲ‬
‫در ﺷﺮاﻳﻂ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ وﻗﺖ ﭘﺮو ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪ .‬راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ در ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬

‫‪8‬‬
‫ﭘﻴﺸﺮوان اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﻧﻈﺮات و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺣﺰﺑﺸﺎن آﺷﻨﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺤﺚ ﺿﺮورت ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ‬
‫و راه ﻫﺎي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﭘﻴﺸﺮوان ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬دﻫﻘﺎﻧﺎن ﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬روﺷﻨﻔﻜﺮان‪ ،‬زﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن‬
‫ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﻃﺌﻪ اي ﺳﺮخ را در اﻋﻤﺎق ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺮو ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺎر ﺑﻲ وﻗﻔﻪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و ﻳﺎراﻧﺶ و‬
‫ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ اي در ﻏﻠﻴﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪ درﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از اﻓﺮاد و ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ از ﻏﻴﺮ ﺟﺪي ﺑﻮدن و راﺳﺖ روي ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺮ‬
‫اﺣﺰاب ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻠﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﮔﺮوﻫﻲ از‬
‫ﻣﻌﺪﻧﭽﻴﺎن ﻛﭽﻮا زﺑﺎن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮﺧﻲ رﻫﺒﺮان ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ دﻫﻘﺎﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ‬
‫»ﻓﻠﻴﻜﺲ ﻛﺎﻟﺪرون« ﻫﻢ ﺑﻪ راه درﺧﺸﺎن ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ 79‬ﺣﺰب ﻳﻚ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺳﺮاﺳﺮي را ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬در آن ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‪ ،‬ﺗﺤﻮﻻت ﭼﻴﻦ ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻣﺮگ ﻣﺎﺋﻮ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺰب ﻋﻠﻴﻪ رﻫﺒﺮ ﻛﻮدﺗﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري در ﭼﻴﻦ ﻛﻪ دن ﺳﻴﺎﺋﻮ ﭘﻴﻦ‬
‫ﻧﺎم داﺷﺖ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮي ﻛﺮد و از ﺟﻨﺎح اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭼﻴﻦ ﻛﻪ رﻫﺒﺮاﻧﺶ ﺑﻪ ﮔﺮوه »ﭼﻬﺎر‬
‫‪7‬‬
‫ﻧﻔﺮ« ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ دﻓﺎع ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ‪ 1979‬ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اي در اﺗﺤﺎد ﻧﻈﺮ ﺣﺰب داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺪون ﭼﻨﻴﻦ اﺗﺤﺎد ﻧﻈﺮي‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﺪ ﺟﻨﮓ را آﻏﺎز ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ و ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮدم ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺤﻞ ﺷﺮوع ﺟﻨﮓ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ از‬
‫ﻣﺒﺎرزات ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻗﺒﻠﻲ در ﭘﺮو و آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺳﻲ ﺳﺎﻟﻪ در‬
‫ﭼﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ دوﺑﺎره ﻣﺮور ﻣﻲ ﺷﺪ و آﻣﻮزه ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ اش در ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻣﺮوزي و ﻣﺸﺨﺺ ﭘﺮو‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻏﻴﺮ از ﻣﻮرد اﻧﻘﻼب ﻛﻮﺑﺎ‪ ،‬ﻣﺒﺎرزات ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ دﻫﻪ ‪ 1960‬و ‪1970‬در ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ﻳﺎ ﺑﻲ دورﻧﻤﺎ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬روﺷﻦ ﺷﺪن ﺑﺮ ﺳﺮ ﻋﻠﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﻫﺎ و‬
‫ﭘﻴﺮوزي ﻫﺎي ﺟﻨﮓ ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ از ﺗﺪارك ﺟﻨﮓ اﻣﺮوز ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎي ﻣﺎرﻳﺎﺗﮕﻲ‪ ،‬ﺗﺌﻮري ﻫﺎي ﻣﺎﺋﻮﺗﺴﻪ دون و ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻧﻘﻼب ﭼﻴﻦ ﻧﻘﻄﻪ رﺟﻮع‬
‫ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و رﻓﻘﺎﻳﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ‪ 1979‬ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﻛﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺮو ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻘﺶ ﺷﻬﺮﻫﺎ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ دور ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﺟﻨﮓ در‬
‫ﺷﻬﺮ و روﺳﺘﺎ ﻣﻜﻤﻞ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬روﺳﺘﺎ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﺻﻠﻲ اﺳﺖ و ﺷﻬﺮ ﻣﻜﻤﻞ ﺿﺮوري«‪.‬‬

‫‪ 7‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﻣﺎﺋﻮﺗﺴﻪ دون‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻃﺮﻓﺪار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري درون ﺣﺰب و دوﻟﺖ ﭼﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻮدﺗﺎ ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‬
‫ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ از ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﺶ را ﻛﺸﺖ و ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ از ﺟﻨﺎح اﻧﻘﻼﺑﻲ را ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﮔﺮوه ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮﻛﻪ از‬
‫رﻫﺒﺮان اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آﻣﺎج اﺻﻠﻲ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻮرژوازي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬دﻓﺎع از ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ دﻓﺎع از اﻧﻘﻼب‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺧﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺎﺋﻮ ﺑﻮد‪ .‬دن ﺳﻴﺎﺋﻮ ﭘﻴﻨﮓ رﻫﺒﺮ اﺻﻠﻲ ﻛﻮدﺗﺎي ﺿﺪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ در ﭼﻴﻦ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪9‬‬
‫اﺗﺤﺎد ﻧﻈﺮي ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1979‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻚ اﺗﺤﺎد ﺻﺪ در ﺻﺪي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ و زﻣﺎن آﻏﺎز ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺒﺎرزه اي در ﮔﺮﻓﺖ و ﻋﺪه اي ﺻﻔﻮف راه‬
‫درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ را ﺗﺮك ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﻛﻪ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﺧﻂ ﺧﻮد و ﻗﺪرت ﺗﻮده ﻫﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬و ﺑﺎ اﻳﻦ آﮔﺎﻫﻲ و روﺣﻴﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﮔﺎم ﻫﺎي ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ را ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎن آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻨﮓ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﺎن ﭘﻮﻧﻮ در ﺟﻨﻮب ﻛﺸﻮر و ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻄﻘﻪ دﻳﮕﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﺎط ﻛﻤﻜﻲ و ﻣﻜﻤﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮي از ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺣﺰب ﺑﺮاي‬
‫ﻛﺎر درازﻣﺪت و ﮔﺴﺘﺮش آﺗﻲ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ آن ﻧﻘﺎط اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻋﻤﺪه ﺣﺰب ﺑﻪ‬
‫ﺷﻜﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﺧﺪﻣﺖ ﺟﻨﮓ در آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻮﺷﺘﻪ اي از ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﺷﻌﺮ و اﻳﺪه آل ﻫﺎي ﺣﺰب ﺑﻮد ﺗﺤﺖ ﻧﺎم »ﻣﺎ‬
‫آﻏﺎز ﮔﺮاﻧﻴﻢ« ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ در واﻗﻊ ﻣﺎﻧﻴﻔﺴﺖ آﻏﺎز ﺟﻨﮓ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو از ﻣﺪت ﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﻳﻌﻨﻲ از ﺳﺎل ‪ 1976‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ‬
‫آﻏﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ رﻫﺒﺮان و ﻛﺎدرﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ را از ﺗﻴﺮرس ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﺎرج ﻛﻨﺪ و‬
‫اﻣﻜﺎن اداﻣﻪ ﻛﺎري در ﻣﺒﺎرزه را ﺑﻪ وﺟﻮد ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻮل ﺿﺮوري ﭘﻨﻬﺎﻧﻜﺎري‪،‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺰب را ﻣﺨﺘﻞ ﻧﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻫﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺣﺰﺑﻲ در ﻛﻨﺎر ﺗﺒﻠﻴﻎ و ﺗﺮوﻳﺞ ﭼﻬﺮه‬
‫ﺑﻪ ﭼﻬﺮه و ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺤﺚ‪ ،‬از اواﺧﺮ ﺳﺎل ‪ 1979‬ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮاي ﺟﻨﮓ را آﻏﺎز‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻌﺎر ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎ را ﺑﺎ ﮔﺮاﻓﻴﺘﻲ و ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎﺷﺎن ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﻴﻪ ﭘﺨﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫آن ﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ ذﻫﻨﻴﺖ ﻛﺸﻮر را ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺟﻨﮓ آﻣﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ آﻏﺎز ﺳﺎل ‪ 1980‬دوره ﻓﺸﺮده ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺣﺰب آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ دوره‬
‫اﺳﺎﺳﺎ ﺑﻪ آﻣﻮزش ﺗﺌﻮرﻳﻚ ﻗﻬﺮ اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﺟﻨﮓ درازﻣﺪت‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺒﺎرزات ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺗﻮده ﻫﺎي ﻛﺸﻮر در‬
‫ﺷﻬﺮ و روﺳﺘﺎ از ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺮﻗﻪ اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ‬

‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم روز ‪ 17‬ﻣﺎه ﻣﻪ ‪ 1980‬ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﻫﻤﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي اﻋﻀﺎ ﺣﺰب‬
‫را ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﻣﻲ داد و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﻪ رزﻣﻨﺪه ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﻲ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ اي ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎ از اﻋﻀﺎ ﺣﺰب ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺻﻨﺪوق ﻫﺎي راي در ﺷﻬﺮك روﺳﺘﺎﻳﻲ‬
‫»ﻛﻮﺷﭽﻲ« ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺳﮕﻲ ﻣﺮده ﺑﺎ ﺷﻌﺎر ﻣﺮگ ﺑﺮ دن ﺳﻴﺎﺋﻮ ﭘﻴﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻔﺎرت ﭼﻴﻦ‬

‫‪10‬‬
‫آوﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ‪ 8.‬ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺎي ﺳﺮخ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ داس و ﭼﻜﺶ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮ و روﺳﺘﺎ ﺑﺮ اﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺻﺪﻫﺎ ﺗﻦ از روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن ﺑﻪ ﻣﺰرﻋﻪ »آﻳﺮاﻣﺒﺎﺑﺎ« در ﻣﻨﻄﻘﻪ آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و‬
‫آن را ﺑﻪ ﺗﺴﺨﻴﺮ در آوردﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ارﺑﺎﺑﻲ را ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬اوﺑﺎش ﮔﺮدن ﻛﻠﻔﺖ ارﺑﺎب را ﺗﻨﺒﻴﻪ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﺼﻮﻻت اﺣﺘﻜﺎر ﺷﺪه در اﻧﺒﺎرﻫﺎ ﺑﻴﻦ روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮداري »ﺳﻦ ﻣﺎرﺗﻴﻦ‬
‫وﭘﻮروس« در ﻟﻴﻤﺎ ﺑﺎ ﻛﻮﻛﺘﻞ ﻣﻮﻟﻮﺗﻮف ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ ....‬ﺣﺰب ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد و در ﺟﻨﮓ ﻧﺎآزﻣﻮده‪.‬‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻫﻢ ﺳﺎده ﺑﻮد و اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺳﻼح ﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ و اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻃﻮر‪ ،‬ﭼﺎﻗﻮ و دﻳﻨﺎﻣﻴﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻋﺮض ﻳﻚ ﻣﺎه‪ ،‬از ﻣﺎه ﻣﻪ ﺗﺎ ژوﺋﻦ‪ 280 ،‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت و ﻧﻘﺶ آن در اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي ﻣﻲ‬
‫داد‪ .‬در ژوﺋﻴﻪ ‪ ،1980‬ﻣﺮاﺳﻢ ﺳﺎﻻﻧﻪ رژه ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر‪ ،‬و اﻋﻀﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﺳﻔﺎرت ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪﻋﻮﻳﻦ ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ و اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺮدم ﻋﺎدي در ﻟﻴﻤﺎ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮاﺳﻢ در ﻧﻴﻤﻪ راه ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﺎدﻛﻨﻚ ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺳﺮخ ﻛﻪ داس و ﭼﻜﺶ روﻳﺸﺎن ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد آﺳﻤﺎن را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻌﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺑﺎدﻛﻨﻚ ﻫﺎ آوﻳﺰان ﺑﻮد‪ :‬زﻧﺪه ﺑﺎد ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ! زﻧﺪه ﺑﺎد ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو!‬
‫ﻣﺮگ ﺑﺮ دوﻟﺖ ﺑﻠﻮﻧﺪه!‪ ...‬وﻟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺧﺘﻢ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﺎدﻛﻨﻚ ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻛﻔﺘﺮ ﻫﺎ رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻔﺘﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﻌﺎر ﺣﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺮ ﻓﺮاز رژه ﺑﻪ ﭘﺮواز در آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺳﺮﻫﺎ رو ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﭘﻨﮕﻮﺋﻦ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ »ﻟﺒﺎس رﺳﻤﻲ« و ﺣﻤﺎﻳﻞ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺮ دوش‪ ،‬ﺑﻪ رژه ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﺸﺮي ﺑﻪ ﭘﺎ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺎدﻛﻨﻚ ﻫﺎ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻣﻲ ﺷﺪ و ﭘﻠﻴﺲ ﻫﺮ ﻛﻪ را دم دﺳﺘﺶ ﺑﻮد دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫ﻣﻴﺎن ﺗﻌﺪادي ﭘﻨﮕﻮﺋﻦ ﻫﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ!!‬
‫ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ‪ ،1980‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﭘﺮو ﻛﻨﺎر رﻓﺖ و ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﺑﻪ‬
‫رﻳﺎﺳﺖ ﺑﻠﻮﻧﺪه روي ﻛﺎر آﻣﺪ‪ .‬درﻫﺎي آزادي ﺑﻴﺎن و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دوران ﻗﺒﻞ ﮔﺸﻮده ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ارﺗﺶ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ‪ 20‬ﺳﺎل ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺗﺒﻬﻜﺎراﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﺮدم‬
‫ﺑﻲ آﺑﺮو ﺑﻮد و ﺑﻠﻮﻧﺪه ﻫﻢ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻳﻚ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻮدﺗﺎي ارﺗﺶ ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﻮد‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن را ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ وارد ﻣﻴﺪان ﻛﻨﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺟﺪي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻧﮓ دزد و راﻫﺰن زدﻧﺪ‪ ،‬رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﺸﺎن ﻫﻴﭻ ﭘﻮﺷﺶ ﺧﺒﺮي‬
‫ﻧﺪادﻧﺪ و دوﻟﺖ ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﻮﺑﺸﺎن ﺑﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﻣﺤﻠﻲ و ﻣﺰدوران ﻓﺌﻮدال ﻫﺎ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ 8‬ﺳﮓ ﻣﺮده اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻧﻤﺎدي از »ﺳﮓ زﻧﺠﻴﺮي اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ" اﺳﺖ‪ .‬در آن دوره ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﭼﻴﻦ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮي ﻋﻠﻴﻪ رﻫﺒﺮان ﺟﺪﻳﺪ ﭼﻴﻦ ﺑﺮاي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ‬
‫ﮔﻴﺮي ﺳﺮ ﺑﺎز زدﻧﺪ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات رﻳﺸﻪ اي در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭼﻴﻦ ﻧﺸﺪﻧﺪ و ﻳﺎ آن را ﺟﺪي ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ‬
‫اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ و ﺑﻮرژوازي در ﻏﻠﺘﻴﺪﻧﺪ و ﻛﻼ اﻧﻘﻼب را از ﻳﺎد ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫ﭘﻠﻴﺲ و اوﺑﺎش ﻣﺴﻠﺢ ﻓﺌﻮدال ﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺰب را درﮔﻴﺮ ﻧﺒﺮد ﻗﻄﻌﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ‬
‫ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻚ و ﺿﻌﻴﻔﻨﺪ و ﻳﺎراي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻗﻄﻌﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺤﺪود ارﺗﺠﺎع را ﻫﻢ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ دﺷﻤﻦ ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﺮدﻧﺸﺎن ﻣﺠﺒﻮر ﺷﻮد ﻧﻴﺮوﻫﺎﻳﺶ را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ دوﺑﺎره ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪه دﺷﻤﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺷﺐ ﻫﺎ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ دﻳﺪه ﺷﻮﻧﺪ راه ﻣﻲ رﻓﺘﻨﺪ‬
‫و روزﻫﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﭘﺎي ﭘﻴﺎده و ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺎﻓﺖ زﻳﺎدي را در ﻛﻮه ﻫﺎ ﻃﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ در ﺣﻴﻦ راﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ درﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺷﺮوع ﺟﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺣﺰب ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﻳﻲ اﻋﻀﺎ ﺣﺰب و ﻣﺒﺎرزان ﻣﺤﻠﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻮﺧﻪ ﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ 9‬ﺗﺎ ‪ 10‬ﻧﻔﺮه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺟﻮﺧﻪ ﻫﺎ‪ ،‬از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا‬
‫ﻣﻴﻠﻴﺸﻴﺎ ﻫﻢ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻴﻠﻴﺸﻴﺎ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﺮﻳﻚ ﺗﻤﺎم وﻗﺖ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬روزاﻧﻪ درﮔﻴﺮ‬
‫ﻛﺎر و زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد ﺑﻮدﻧﺪ و ﮔﻬﮕﺎه و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺣﺰب در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻫﻢ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻫﺴﺘﻪ ﺣﺰﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﻪ ﭼﻬﺎر‬
‫ﻧﻔﺮ ﻋﻀﻮ داﺷﺖ ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺟﻮﺧﻪ و ﻫﺮ دﺳﺘﻪ ﻳﻚ رﻫﺒﺮي ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻳﻚ‬
‫رﻫﺒﺮي ﻧﻈﺎﻣﻲ داﺷﺖ‪ .‬در ﻫﺮﻛﺪام ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻣﻮاد ﻣﻨﻔﺠﺮه ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻳﺎ در‬
‫ﭼﻴﻦ ﺗﻌﻠﻴﻢ دﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻌﺪﻧﭽﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻳﺎ از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺷﻴﻤﻲ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺴﺌﻮل‬
‫ﮔﺮوه ﺑﻮد‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدن ﺗﺴﻠﻴﺤﺎت را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻋﻀﺎ ﺣﺰب ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻲ دﻳﺪﻧﺪ‬
‫و ﻫﻤﮕﻲ ﻛﻤﻚ ﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﺑﻠﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﻫﺮ دﺳﺘﻪ در ﺷﻬﺮ‪ ،‬در ﻣﺒﺎرزات ﺗﻮده اي و اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت‬
‫ﺣﻀﻮري رزﻣﻨﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن را از ﭼﻨﮓ ﭘﻠﻴﺲ ﻧﺠﺎت ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﺑﺎ‬
‫وﺳﺎﻳﻞ اﺑﺘﺪاﻳﻲ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﭘﻠﻴﺲ را ﺑﻪ آﺗﺶ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻌﺎر ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻋﻼﻣﻴﻪ ﭘﺨﺶ‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪...‬‬
‫ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ ﻛﺎرزارﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺰب ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺖ‪» ،‬ﻛﺎرزار ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن اﺳﻠﺤﻪ و ﻣﻬﻤﺎت«‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﮕﺎه ﻫﺎي ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ از اﻳﻦ ﻛﺎرزار ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﭼﻮب‬
‫ﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺗﻔﻨﮓ ﺗﺮاﺷﻴﺪﻧﺪ و ﺑﺎ آن ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺎﺳﮕﺎه ﭘﻠﻴﺲ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﭘﻠﻴﺲ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻓﻜﺮﺷﺎن ﻧﻤﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﺟﺮات ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ و ﺧﻠﻊ‬
‫ﺳﻼح ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻢ ﻛﻢ ﺧﻮد را ﻣﺴﻠﺢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ‬
‫رژﻳﻢ ﻫﻤﻮاره راه اﺻﻠﻲ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺣﺰب ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ درﺳﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ آن دوره در ﺑﻴﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﭼﺮﻳﻜﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ و ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ رواج داﺷﺖ‪ .‬آن ﻫﺎ ﺑﺮاي‬

‫‪12‬‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺳﻬﻞ و ﺳﺎده ﺑﻪ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎت دﺳﺖ ﺑﻪ داﻣﺎن ﺷﻮروي و ﺑﻠﻮك ﺷﺮق ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ راه‬
‫درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ »ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺳﻼح ﻫﺎي ﺳﺎده داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ روح ﺧﻮد را ﺑﻪ ارﺑﺎب‬
‫ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻔﺮوﺷﻴﻢ«‪.‬‬
‫ﻛﻢ ﻛﻢ داﻣﻨﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺰب ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲ ﻳﺎﻓﺖ و راه ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺒﺎرزه ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫دﻫﻘﺎﻧﺎن در ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺑﺰرگ زﻣﻴﻦ ﻫﺎي ﻓﺌﻮداﻟﻲ را ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺨﻢ ﻣﻲ زدﻧﺪ و ﻣﻲ ﻛﺎﺷﺘﻨﺪ‬
‫و ﻓﺼﻞ درو ﺑﺎز ﻫﻢ دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻲ و ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ ﺑﺮاي درو ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎز ﻣﻲ ﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬و‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻴﻦ دﻫﻘﺎﻧﺎن ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ ﺑﺎرﻫﺎ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي رادﻳﻮﻳﻲ ﻣﺤﻠﻲ را ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ‬
‫دﻗﻴﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و اﻃﻼﻋﻴﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد را از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﺮدم رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ راه‬
‫درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ دﻛﻞ ﻫﺎي ﺑﺮق را ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺐ‪ ،‬ﺑﺮ ﻛﻮه ﻫﺎي ﻣﺸﺮف ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ‪،‬‬
‫آﺗﺶ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ داس و ﭼﻜﺶ ﻣﻲ اﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ‪ .‬آن ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬از ﻗﻮﻃﻲ ﻫﺎي ﺣﻠﺒﻲ ﻓﺘﻴﻠﻪ‬
‫دار و ﭘﺮ از ﻧﻔﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ داس و ﭼﻜﺶ ﺑﺎ ﺳﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫دﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﺣﺰب در ﺷﻬﺮﻫﺎ‪ ،‬اﻏﻠﺐ در زاﻏﻪ ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻗﺸﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﺳﺘﺮﺳﻲ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﻛﻢ ﻛﻢ ﻳﺎد ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﺑﺮاي ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲ ﺗﻈﺎﻫﺮات‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺻﺮه‬
‫و ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺻﺪﻫﺎ و ﺣﺘﻲ ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ را ﺑﺴﻴﺞ ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﻣﺘﻔﺮق‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ در ﻋﻤﻠﻴﺎت دوره اول ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺑﺮﺧﻼف ﺳﻴﺎﺳﺖ راﻳﺞ‬
‫در ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﭼﺮﻳﻜﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺧﻮد را روي ﻳﻚ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﻫﺪف‬
‫ﺗﺒﻠﻴﻎ ﮔﺴﺘﺮده رﺳﺎﻧﻪ اي ﻧﻤﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻧﺒﺎل اﻧﺠﺎم ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﻢ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﺷﺪ و اداﻣﻪ ﻛﺎري ﺷﺎن را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﻮﭼﻚ اﻣﺎ ﭘﺮ‬
‫ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪي ﺑﺮ ﺣﻀﻮر داﺋﻤﻲ ﻧﻴﺮوي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻮد‪ ،‬روي اﻋﺼﺎب دﺷﻤﻦ ﻣﻲ رﻓﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ اﻫﺎﻟﻲ را ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲ ﻛﺮد و ﺟﺮﻗﻪ ﻫﺎي اﻣﻴﺪ را در دل ﻣﺮدم زﻧﺪه ﻧﮕﺎه ﻣﻲ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫ﺑﻪ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺗﻮان و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت داﺷﺘﻨﺪ اﻣﻜﺎن اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﻣﻲ داد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ‬
‫ﻧﻔﺲ ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ آن زﻣﺎن ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و درﺟﻪ دوم ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫آﻧﺎن اﻣﻜﺎن ﻣﻲ داد در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮد ﻧﻘﺶ ﺑﺎزي ﻛﻨﻨﺪ و اﺑﺘﻜﺎر ﻋﻤﻠﺸﺎن ﻛﻪ ﺗﺎ آن زﻣﺎن اﺟﺎزه‬
‫ﺑﺮوز ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺷﻜﻞ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻳﮏ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺟﻮان‬

‫‪13‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ،1982‬دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺷﺮوع ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻗﺪرت رزﻣﻲ و ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺗﻮده اي ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ رﻓﺘﻪ‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎن آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬در دوم ﻣﺎه ﻣﺎرس‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻛﻮﭼﻚ ﭼﺮﻳﻜﻲ ﺧﻄﻮط ﺑﺮق‬
‫رﺳﺎﻧﻲ آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ را ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺿﺪ ﺷﻮرش را در ﻣﻘﺮﻫﺎﻳﺸﺎن ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮد و راه‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﻮي زﻧﺪان ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺨﺶ ﮔﺸﻮد‪ .‬در ﺟﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 5‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪،‬‬
‫ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ زﻧﺪان را ﺑﻪ ﺗﺼﺮف در آوردﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را از ﺳﻠﻮل ﻫﺎ ﺑﻴﺮون آوردﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬
‫زﻧﺪاﻧﻴﺎن در ﺣﻴﺎط زﻧﺪان ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮود اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل‪ 9‬ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و از ﻣﺤﻞ ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت‪ ،‬زﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻣﺎرﻳﺎ ﭘﺮادو« ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ از زﻧﺪان آزاد‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم »ادﻳﺖ ﻻﮔﻮس« ﺑﻮد‪ .‬ادﻳﺖ در ‪ 16‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﺣﺰب ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻫﺎي ﭘﺮﺷﻮري ﻛﻪ در ﻣﻴﺎدﻳﻦ اﻳﺮاد ﻛﺮده ﺑﻮد در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ زﻳﺎدي ﻛﺴﺐ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮد‪ .‬او در ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎه ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﺶ ﺑﺎرﻫﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﭼﻨﺪ ﺑﺎر از زﻧﺪان ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ 6 .‬ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از‬
‫آزادي از زﻧﺪان‪ ،‬ادﻳﺖ ﻻﮔﻮس در ﺟﺮﻳﺎن ﻳﻚ ﻋﻤﻠﻴﺎت دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺑﺪن او را ﺑﺎ‬
‫ﺳﺮﻧﻴﺰه درﻳﺪ‪ .‬ادﻳﺖ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ‪ 19‬ﺳﺎل داﺷﺖ‪ .‬ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزه ادﻳﺖ ﻻﮔﻮس ﺑﺎ ﺷﻜﻮه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﺶ‬
‫از ‪ 20‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ‪ 80‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮي ﺷﻬﺮ آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ در ﺳﻮگ اﻳﻦ زن ﺟﻮان ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺧﻴﺎﺑﺎن آﻣﺪﻧﺪ و ﺗﺎﺑﻮت او را ﻛﻪ در ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺣﺰب ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﺧﺎك ﺳﭙﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ‬
‫ﻫﻴﭽﮕﺎه ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺮدﻫﻢ آﻳﻲ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮﺧﭙﻮﺳﺘﺎن ﻓﻘﻴﺮ آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ‬
‫را ﺑﻪ دل ﺧﻮد راه داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺸﻮر در ﺑﻬﺖ ﻓﺮو رﻓﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺮﺷﻤﺎر‪ ،‬ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ و ﺟﺴﻮر‬

‫در ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺳﺎل ﻫﺎي ﻫﻔﺘﺎد ﻣﻴﻼدي‪ ،‬ﺟﺰوه اي ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ ﻣﺎرﻳﺎﺗﮕﻲ و ﺟﻨﺒﺶ زﻧﺎن‪ :‬ﭘﻴﺶ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻂ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ در ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺮدﻣﻲ زﻧﺎن« ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﻨﺎ آدرﻳﺎﻧﺰن‪ ،10‬از رﻫﺒﺮان ﺣﺰب‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬آﺛﺎر دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﻟﻪ زن‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ از ﻛﻮﻟﻨﺘﺎي ﺗﺮﺟﻤﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﻫﻤﺎن دوره ﻣﺠﻠﻪ اي ﺑﻪ ﻧﺎم »زﻧﺎن ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ« ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺑﺘﻜﺎر‬
‫آﮔﻮﺳﺘﺎ ﻻ ﺗﻮره‪ ،11‬از ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮدازان ﺣﺰب‪» ،‬ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺮدﻣﻲ زﻧﺎن«‪ 12‬ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎي‬

‫‪ 9‬اﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اوژن ﭘﻮﺗﻴﻪ ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﻌﺪا ﺑﺎ ﻣﻠﻮدي ﭘﻴﺮ دوﮔﻴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺮود ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎي ﺟﻬﺎن‬
‫ﺑﺪل ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪Catalina Adrianzén 10‬‬
‫‪ Augusta la Torre 11‬از رﻫﺒﺮان ﺣﺰب و ﻫﻤﺴﺮ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1989‬درﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫‪Movimiento Femenino Popular 12‬‬

‫‪14‬‬
‫زﻧﺎن دﻫﻘﺎن‪ ،‬زﻧﺎن ﻛﺎرﮔﺮ‪ ،‬زﻧﺎن داﻧﺸﺠﻮ و ﻏﻴﺮه ﺑﺮﮔﺬار ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو‪ ،‬ﺳﺘﻢ ﺷﺪﻳﺪي‬
‫را ﻛﻪ ﺑﺮ زﻧﺎن ﭘﺮو ﻣﻲ رﻓﺖ درك ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ اﻧﻘﻼب واﻗﻌﻲ ﺑﺪون ﺷﺮﻛﺖ زﻧﺎن و‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮاي رﻫﺎﻳﻲ ﺷﺎن ﺑﻲ ﻣﻌﻨﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ آﻳﺪ وﻗﺘﻲ‬
‫ﻣﻲ داﻧﻴﻢ ﻛﻪ در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﻫﺎ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن‪ ،‬اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن درك ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ از ﺳﺘﻢ ﺑﺮ زن‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺎن از ﻗﺒﻞ از آﻏﺎز ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻧﻘﺶ زﻳﺎدي در ﺣﺰب و اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح‪ .‬ﺑﺎ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺰب ﺑﻪ روﺳﺘﺎ‪ ،‬روﻧﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ و ﮔﺮاﻳﺶ زﻧﺎن ﺑﻪ ﺣﺰب ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻋﻜﺲ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻬﺎﺟﺮت‬
‫ﻣﺮدان روﺳﺘﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺴﺖ و ﺟﻮي ﻛﺎر راﻫﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ زﻧﺎن در روﺳﺘﺎ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺮدان ﺑﻮد‪ .‬آﻧﺎن در ﺗﻮﻟﻴﺪ روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬زﻧﺎن ﻣﻨﺎﻃﻖ‬
‫ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﺮدان ﺳﺘﻤﺪﻳﺪه اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ‪ ،‬ﻓﻘﻴﺮ و ﺳﺮﺧﭙﻮﺳﺖ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫رواﺑﻂ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪه و ﭘﺪرﺳﺎﻻراﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ دوﺷﺸﺎن ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ در ﺣﺰب و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺰب رواﺑﻂ دﻳﮕﺮي ﺣﻜﻤﻔﺮﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬در اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻪ راه درﺧﺸﺎن رﻫﺒﺮي ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ‬
‫رواﺑﻂ زن و ﻣﺮد ﺷﻌﺎر ﻳﺎ وﻋﺪه اي ﺑﺮاي آﻳﻨﺪه ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮات از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻗﺪرت ﺣﺰب‬
‫اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺻﻔﻮف اﻧﻘﻼب‪ ،‬زﻧﺎن دﻳﮕﺮ ﺣﺲ ﻧﻤﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺳﺮﺧﭙﻮﺳﺖ و‬
‫زن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﺳﺘﻢ ﺑﺮ زﻧﺎن ﻓﻘﻂ ﺷﻌﺎر ﻣﻲ دادﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ رﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﺳﺘﻢ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﺮاي زﻧﺎن‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﮔﺸﻮدن ﻋﺮﺻﻪ ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺷﺮاﻳﻂ را ﺑﺮاي ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺷﺪن ﺷﻮر و اﻧﺮژي‬
‫ﻣﺒﺎرزاﺗﻲ زﻧﺎن ﻋﻠﻴﻪ ﺳﺘﻢ و ﺳﺘﻤﮕﺮ ﻣﻬﻴﺎ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﻨﺪ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻬﻦ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻄﺮ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﺠﺎع ﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﺎن‬
‫ﻣﺴﺎوي ﻣﺮدان‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻤﻼت ﻧﻈﺎﻣﻲ را رﻫﺒﺮي ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن‬
‫اﺳﻠﺤﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﮕﺎه ﻫﺎي ﭘﻠﻴﺲ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻠﺴﺎت ﺣﺰﺑﻲ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و در ﺗﺼﻤﻴﻢ‬
‫ﮔﻴﺮي ﻫﺎ‪ ،‬در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺟﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي‬
‫ﺣﺰب‪ ،‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺎ زﻧﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ ﺣﺰب را ﻧﻴﺰ زﻧﺎن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ از ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﺣﺰب‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 90‬در ﺻﺪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬زن ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺣﺰب‪ ،‬در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮذش ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺘﻢ ﺑﺮ زﻧﺎن ﺑﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺷﻮﻫﺮاﻧﻲ ﻛﻪ زن‬
‫ﺧﻮد را ﻛﺘﻚ ﻣﻲ زدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺪران و ﺑﺮادراﻧﻲ ﻛﻪ زﻧﺎن ﺧﺎﻧﻮاده را ﺳﺮﻛﻮب ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺘﻘﺎد و ﻣﺠﺎزات‬
‫روﺑﺮو ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ رﺷﺪ ﻧﻔﻮذ و ﻗﺪرت ﺣﺰب‪ ،‬زﻧﺎن اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﺒﺎرزه ﺑﻪ‬

‫‪15‬‬
‫دﺳﺖ ﻣﻲ آوردﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﻔﻲ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻧﮕﻬﺪاري از ﻓﺮزﻧﺪان‬
‫زﻧﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﺮداﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ‬
‫ﻫﻤﺴﺮاﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺤﺚ و اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻲ ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ در ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺑﺎر زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ ﻣﺮدان ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ اﺣﺰاب دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر زﻧﺎن را ﺑﺴﻴﺞ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻓﻜﺮ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ‬
‫را ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻲ ﻛﺮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺴﻴﺞ ﻣﺮدان ﺑﻪ ﺳﺮﻛﻮب زﻧﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﻧﺸﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬
‫ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﺑﻴﺸﺘﺮ روﺷﻦ ﺷﺪن ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از زﻧﺎن‪ ،‬اﺣﺰاب دﻳﮕﺮ را ول ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺣﺰب‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺳﺎل ﻫﺎي ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮان و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﻮرژوا در داﺧﻞ و ﺧﺎرج از‬
‫ﭘﺮو ﻧﺎﺑﺎوراﻧﻪ در ﭘﻲ آن ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﺬب ﮔﺴﺘﺮده زﻧﺎن ﺑﻪ ﺻﻔﻮف راه درﺧﺸﺎن ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺗﻔﻜﺮ آﻧﺎن‪ ،‬زن ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺎدر و ﺧﺎﻧﻪ دار ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻌﺸﻮﻗﻪ و ﻧﻤﺎد ﻟﺬت‬
‫ﺟﻨﺴﻲ‪ .‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﻔﻜﺮ اﺳﻄﻮره ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ آﻧﺎن‪ ،‬زﻧﺎن ﻗﺮار ﺑﻮد ﻧﻤﺎد ﺻﻠﺢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد داﻣﻦ ﭘﻮﺷﻴﺪ و دﺳﺘﻪ ﭼﺮﻳﻜﻲ رﻫﺒﺮي ﻛﺮد؟ ﭼﻄﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺎه ﻫﺎ ﺑﻲ‬
‫ﻫﻴﭻ اﻣﻜﺎﻧﺎت رﻓﺎﻫﻲ در ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎ ﺳﺮ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻲ اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪن‪ ،‬ﺳﻠﻮل زﻧﺪاﻧﺖ از ﺗﻤﻴﺰي‬
‫ﺑﺮق ﺑﺰﻧﺪ؟ ﭼﻄﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺟﺸﻦ ﻫﺎ ﺳﺮﺧﻮﺷﺎﻧﻪ آواز ﺧﻮاﻧﺪ و رﻗﺼﻴﺪ و ﺷﺎدي ﻛﺮد وﻟﻲ‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ دﻧﻴﺎﻳﻲ ﻓﺎرغ از ﺳﺘﻢ و اﺳﺘﺜﻤﺎر ﺗﻔﻨﮓ ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و دﻳﻨﺎﻣﻴﺖ ﻛﺎر‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺮگ ﻳﺎ زﻧﺪﮔﯽ ؟‬
‫از دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺳﺎل ‪ 82‬ﺑﻮد ﻛﻪ ارﺗﺶ ﭘﺮو ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ وارد ﺟﻨﮓ ﺑﺎ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺪ اﻋﻼ رﺳﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﭘﺮده ﻧﺎزﻛﻲ از رﻓﺘﺎر ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﻣﻮﺟﻪ ﺟﻠﻮه دادن ﺳﺮﻛﻮب‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن وﺟﻮد داﺷﺖ در روﺳﺘﺎ ﻗﺎﻧﻮن اﺻﻼ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺗﺮور ﻟﺠﺎم ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ و ﻣﻄﻠﻖ دوﻟﺖ ﺑﺮ‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮذ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دام ﻣﻲ اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺼﻠﻮب ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ و‬
‫ﻳﺎ زﻳﺮ ﺿﺮﺑﺎت ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن ﺳﺮﻫﺎي ﺑﺮﻳﺪه را ﺑﺮ دﻳﺮك ﻫﺎي‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﺮارﮔﺎه ﻫﺎي ارﺗﺶ ﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻋﻠﻨﻲ داﺋﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻫﺎﻟﻲ آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ و‬
‫ﻧﻮاﺣﻲ ﻫﻤﺠﻮار ﺑﻪ ﺟﺮم ﺷﺮﻛﺘﺸﺎن در اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺠﺎوز و ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑﻪ اﻣﺮي روزﻣﺮه‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﮔﻮرﻫﺎي دﺳﺘﺠﻤﻌﻲ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻛﺸﺘﺎر ارﺗﺶ ﻛﺸﻒ ﺷﺪ‪ ،‬اول ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﺎر راه‬

‫‪16‬‬
‫درﺧﺸﺎن اﺳﺖ! وﻟﻲ ﺑﻌﺪا ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ارﻋﺎب ﻋﻠﻨﻲ را در ﭘﻴﺶ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻮد دوﻟﺖ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺖ ﻫﺰار ﻧﻔﺮي ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﮔﺎن را اﻧﺘﺸﺎر داد‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از‬
‫اﻳﻦ ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ژﻧﺮال ﻫﺎي ارﺗﺶ در ﺟﻮاب ﺑﻪ اﻋﺘﺮاﺿﺎت ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﻳﻚ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻣﺠﺒﻮرﻳﻢ ﺷﺼﺖ ﻧﻔﺮ را ﺑﻜﺸﻴﻢ‪.‬‬
‫در آن دوره راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ واﻗﻌﺎ ﺗﺎ ﻣﺮز ﻧﺎﺑﻮدي ﻛﺎﻣﻞ ﻳﻴﺶ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺮﭼﻢ را ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻴﺎورﻧﺪ و‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻛﻮره ﺟﻨﮓ آﺑﺪﻳﺪه ﺷﺪﻧﺪ و راه ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻧﻴﺮوي ﺧﻮد و ﻧﺎﺑﻮدي‬
‫ﻧﻴﺮوي دﺷﻤﻦ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎن ﺳﺨﺘﻲ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﻧﺘﻴﺠﻪ داد‪ .‬اﮔﺮ دوﻟﺖ ﺑﺮاي ﻛﺸﺘﻦ ﻳﻚ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺷﺼﺖ ﻧﻔﺮ را ﻣﻲ ﻛﺸﺖ‪ .‬ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮده ﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎران ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫روﺣﻴﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺟﻮﺋﻲ ﺷﺎن را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﺎك اﻧﻘﻼب را آﺑﻴﺎري ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎل‪،‬‬
‫دوﻟﺖ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺸﺘﺎر ﺑﻲ روﻳﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺰب را از ﺑﻴﻦ ﻧﺒﺮده‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻲ در‬
‫ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﻧﻴﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫دوﻟﺖ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ واﻧﻤﻮد ﻛﻨﺪ ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻋﺎدي اﺳﺖ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ دوره‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﭼﺮﻳﻜﻲ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﻮﭘﺎك آﻣﺎرو«‪ 13‬ﻛﻪ در ﭘﻲ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺤﻤﻴﻞ‬
‫ﺑﻌﻀﻲ رﻓﺮم ﻫﺎ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻛﻮﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺶ داﺷﺖ ﻫﻢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮد را آﻏﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺮو‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ ﻛﻪ ﺑﻪ آﺷﻴﺎﻧﻪ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻮاﻧﺎن را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺷﺪﻳﺪ ﻗﺮار‬
‫داد‪ .‬در زاﻏﻪ ﻫﺎي ﻟﻴﻤﺎ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﮔﺮﺳﻨﮕﺎن در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻛﺎر را در ﺧﻮد ﺟﺎي داده ﻫﻢ ﻓﺸﺎر ﻛﻢ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬دﻫﻘﺎﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﻲ ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮاﻛﺰ ﺧﺒﺮرﺳﺎﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﺒﺮ ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ در‬
‫ﺷﻬﺮ ﻣﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪ‪ .‬در ژوﺋﻴﻪ ‪ ،84‬در ﻋﺮض ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻮزده ﻫﺰار ﻧﻔﺮ در ﻟﻴﻤﺎ‪ ،‬آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ و ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ‬
‫ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ رﺳﺘﻮران ﻫﺎ و ﻛﺎﻓﻪ ﻫﺎ و ﻛﻮﭼﻪ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﻲ رﻳﺨﺘﻨﺪ و ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺷﺎن‬
‫ﻣﺸﻜﻮك ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﺎرت ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ درﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ و ﻳﺎ »زﻳﺎدي« ﻓﻘﻴﺮ و »زﻳﺎدي« ﺳﺮﺧﭙﻮﺳﺖ‬
‫ﺑﻮد دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﻮر وﺳﻴﻊ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻟﻮرا زاﻣﺒﺮان ﭘﺎدﻳﻼ‪ 14‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ »ﻣﻪ ﭼﻪ« دﺳﺘﮕﻴﺮ‬
‫ﺷﺪ‪» .‬ﻣﻪ ﭼﻪ« ﻣﻌﻠﻢ ﻣﺪرﺳﻪ و از ﻛﺎدرﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﺣﺰب ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎرزار وﺳﻴﻌﻲ ﺑﺮاي آزادي ﻣﻪ ﭼﻪ و ﺳﺎﻳﺮ‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎد‪.‬‬

‫‪ 13‬اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻪ ﻧﻔﻮذش ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ روﺷﻨﻔﻜﺮان ﺑﻮد ﺑﺎ آﻏﺎز دﻫﻪ ‪ 1990‬ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ و ﺳﺮﻛﻮب ﭘﻠﻴﺴﻲ ﺷﺪﻳﺪ‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و رﻫﺒﺮاﻧﺶ اﺳﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﻴﺎت اﺷﻐﺎل ﺳﻔﺎرت ژاﭘﻦ و ﮔﺮوﮔﺎن ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻔﺮاي ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺳﺎل‬
‫‪ 1996‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف آزادي رﻫﺒﺮان ﺗﻮﭘﺎك آﻣﺎروﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ و ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از اﻓﺮاد اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﺸﺘﻪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ Laura Zambran Padilla 14‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ اي‪ ،‬ﻣﻪ ﭼﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻟﻴﻤﺎ ﺑﻮد‬

‫‪17‬‬
‫رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ در روﺳﺘﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻔﻮذ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺧﻠﻖ را ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮدم رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮد ‪ .‬ﻣﺎﻟﻜﺎن ﺑﺰرگ و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻪ دﻻل ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﺳﺮﻧﮕﻮن ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻼﻛﻴﻦ‪ ،‬رﺑﺎﺧﻮاران و ﺗﺠﺎر روﺳﺘﺎﻳﻲ‪ ،‬و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻓﺎﺳﺪ دوﻟﺘﻲ در دادﮔﺎه ﻫﺎي‬
‫ﻣﺮدﻣﻲ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺟﺎ اﻣﻜﺎن داﺷﺖ ﻧﻴﺮوي ﭘﻠﻴﺲ را از روﺳﺘﺎﻫﺎ اﺧﺮاج ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در‬
‫ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺘﻲ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﺳﺘﺎن ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﻼﻛﻴﻦ‬
‫ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺸﺖ و ﺑﻌﺪا درو ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از زﻣﻴﻦ ﻫﺎ را ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻋﺪم ﺣﻀﻮر دﺷﻤﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ارﺗﺶ ﻣﺮﺗﺒﺎ در ﭘﻲ ﺿﺮﺑﻪ زدن ﺑﻪ‬
‫ﻣﺮدم و ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮدن و ﺗﺤﻜﻴﻢ دوﺑﺎره ﺳﻠﻄﻪ ﺧﻮد ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن دوﻟﺖ ﻫﻢ در ﺑﻴﻦ‬
‫روﺳﺘﺎﻳﻴﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪا اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻋﻠﻨﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲ ﺷﺪ‪،‬‬
‫وﻟﻲ ﺑﻌﺪا ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻋﻀﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺎ ﻣﺮﺗﺒﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻳﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻌﺪا اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬
‫ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺨﻔﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬آدم ﻓﺮوﺷﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﺷﻜﻞ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ از اﻋﻤﺎل ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ در ﺧﺪﻣﺖ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎي ﻗﺪرت‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﻮده ﻫﺎي ﻣﺮدم ﺑﻮد‪ .‬رﻣﺰ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﮔﺴﺘﺮش ﺟﻨﮓ ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ و‬
‫ﺧﻂ ﺗﻤﺎﻳﺰ اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﺒﺎرزات ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﻫﺪاف‬
‫رﻓﺮﻣﻴﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺧﻮد ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ از ﻫﻤﺎن‬
‫اﺑﺘﺪا ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ را در ﻛﻮﻟﻪ ﭘﺸﺘﻲ ﻫﺎي ﻣﺎن ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﺮدﻳﻢ‪«.‬‬

‫ﺗﻬﺎﺟﻢ‪ ،‬اﺑﺘﮑﺎر ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬

‫در ﻣﺎه ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 85‬ﭘﺎپ ژان ﭘﻞ دوم‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺮو ﺳﻔﺮ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎپ ﻛﻪ اﺳﻤﺶ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﻣﺒﺎرزات ﺿﺪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ اش ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﺳﻪ روز در ﭘﺮو ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺴﺎب ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ دﻫﻘﺎﻧﺎن ﭘﺮو ﺑﻪ‬
‫ﺷﺪت ﻣﺬﻫﺒﻲ اﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎدات ﺧﺮاﻓﻲ ﺗﻮده ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ آن ﻫﺎ را ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ از‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ روي ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﭘﺎپ ﺑﻪ آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ اﻧﻘﻼب‪ .‬او در ﻣﻮﻋﻈﻪ اش‬
‫ﺧﻄﺎب ﺑﻪ »ﻣﺮداﻧﻲ« ﻛﻪ ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﮔﻔﺖ »ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا ﺧﺸﻮﻧﺖ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﺪ و راه‬
‫ﺳﺎزش و ﺻﻠﺢ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ«‪ .‬وﻟﻲ ﺣﺘﻲ دوﻟﺘﻲ ﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ دﻫﻘﺎﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﻜﺎن‬
‫ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺳﺘﻢ و اﺳﺘﺜﻤﺎر در اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﭘﻲ ﺑﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ راﺣﺘﻲ آن را ﻓﺪاي »ﺳﻌﺎدت آن دﻧﻴﺎ« ﻧﻤﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺳﻔﺮ ﭘﺎپ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﻇﻦ آن ﻣﻲ رﻓﺖ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺘﮕﻴﺮ‬

‫‪18‬‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻟﺒﺎس و ﻛﻼه ﺳﺮﺧﭙﻮﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮد ﭘﺎپ ﻫﻢ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ را از ﭘﺸﺖ ﻳﻚ ردﻳﻒ ﺳﻴﻢ ﺧﺎردار و ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻫﻠﻴﻜﻮﭘﺘﺮ‬
‫ﻫﺎ و ‪ 4000‬ﭘﺮﺳﻨﻞ ارﺗﺶ اﻳﺮاد ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﭘﺎپ ﺑﻪ ﻟﻴﻤﺎ‪ ،‬و وﻗﺘﻲ ﻛﺎروان ﻟﻴﻤﻮزﻳﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻔﺎرت واﺗﻴﻜﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻟﻴﻤﺎ در ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ ﻓﺮو رﻓﺖ و داس و ﭼﻜﺶ ﻏﻮل آﺳﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﺗﭙﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺸﺮف ﺑﻪ ﻟﻴﻤﺎ درﺧﺸﻴﺪن ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬رزﻣﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻓﺮاﺧﻮان ﭘﺎپ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫راه درﺧﺸﺎن در ﺑﻴﻦ ﻗﺸﺮﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ رﻳﺸﻪ ﻣﻲ دواﻧﺪ‪ .‬ﺣﺰب ﻛﻢ ﻛﻢ در ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ال دﻳﺎرﻳﻮ‬
‫ﻧﻔﻮذ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻳﻚ ﺳﺮي از ﻣﺸﻜﻼت ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ اش را ﺣﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﺮو در دو‬
‫ﺳﺎل اول ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺒﺎرزه را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻤﺎم و ﻛﻤﺎل ﺑﺎﻳﻜﻮت ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪا ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﻜﻮت دﻳﮕﺮ‬
‫اﻣﻜﺎن ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﺧﺒﺎر ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺷﺪه و اﻏﻠﺐ دروغ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻲ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ال دﻳﺎرﻳﻮ ﮔﺰارش ﻋﻤﻠﻴﺎت را‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻫﺎي ﺣﺰب را ﭼﺎپ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ...‬و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺧﺒﺎر و‬
‫ﻧﻈﺮات‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و ﻫﻢ ﺑﻪ وﺳﻌﺖ‪ ،‬ﻣﺮدم را از وﺿﻊ ﻣﻨﺎﻃﻖ و ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ و ﻧﻈﺮات‬
‫ﺣﺰب آﮔﺎه ﻣﻲ ﻛﺮد‪) .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ در آن ﺳﺎل ﻫﺎ ﻫﻨﻮز اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ﺣﺘﻲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻫﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪود و ﻣﺨﺘﺺ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺮﻓﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺑﻮد‪ (.‬اواﺳﻂ ﺳﺎل‬
‫‪ 1985‬ال دﻳﺎرﻳﻮ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻛﺎﻣﻼ از ﺣﺰب ﻫﻮاداري ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬از ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ روزﻧﺎﻣﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ و‬
‫ﺗﻴﺮاژش از ‪ 20.000‬ﻧﺴﺨﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻪ ﺻﺪ ﻫﺰار ﻧﺴﺨﻪ در ﺳﺎل ‪ 90‬رﺳﻴﺪ‪ .‬ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺷﺮوع‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﺳﺮاﺳﺮي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫آورﻳﻞ ‪ 85‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دﻳﮕﺮي در راه ﺑﻮد‪ .‬راه درﺧﺸﺎن اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺰوه‬
‫اي ﻛﻪ ﺣﺰب ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد وﺳﻴﻌﺎ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي دﻳﻮاري و ﺗﺮاﻛﺖ ﻫﺎي ﻣﺼﻮر‬
‫ﺑﺮاي ﻛﻢ ﺳﻮادان در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻓﻘﻴﺮ ﻧﺸﻴﻦ روﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻪ دﻳﻮارﻫﺎ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه ﺷﺪ‪ .‬در ﺟﺎده ﻫﺎ‪ ،‬ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ‬
‫ﺟﻠﻮي اﺗﻮﺑﻮس ﻫﺎ را ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﺤﺮﻳﻢ را ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﻓﺮان ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎدﻳﻦ و‬
‫ﻛﻮﭼﻪ و ﺑﺎزار ﻫﻢ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺷﻔﺎﻫﻲ ﺑﻪ راه ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ ﺣﺰب در ﻣﻴﺎن ﺗﻮده ﻫﺎ وﺳﻴﻌﺎ ﭘﺎﻳﻪ‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ ﺳﻌﻲ در ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧﻲ از روﺳﺘﺎﻫﺎ و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻫﺎي‬
‫اﺳﺘﺎن آﻳﺎﻛﻮﭼﻮ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﺮﮔﺰار ﻧﺸﺪ‪ .‬راه درﺧﺸﺎن در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻧﺒﻮد‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دوﻟﺘﻲ اﺧﺘﻼل اﻳﺠﺎد ﻛﺮد‪ .‬ﺗﺤﺮﻳﻢ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ‬
‫»ﺳﻴﺎﺳﺖ« ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺻﺤﻨﻪ اي ﺑﻮد ﺑﺮاي ﻋﺮض اﻧﺪام ﻗﺪرت ﺗﻮده ﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ در ﺑﺮاﺑﺮ دوﻟﺖ ﻛﻬﻨﻪ و‬
‫ﺿﺪﻣﺮدﻣﻲ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ﺷﺮاﻳﻄﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪﻫﻲ ﻫﺎي ﭘﺮو ﺑﻪ ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎ‬

‫‪19‬‬
‫و ﻧﻬﺎدﻫﺎي اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻲ در ﻋﺮض ‪ 5‬ﺳﺎل ‪ 50‬درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮو ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ‪ 80‬درﺻﺪ‬
‫درآﻣﺪ ﺻﺎدراﺗﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺑﺢ ﻗﺮض ﻫﺎﻳﺶ ﺑﭙﺮدازد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻫﻴﺌﺖ ﺣﺎﻛﻤﻪ ﭘﺮو‪ ،‬ﮔﺎرﺳﻴﺎ را از‬
‫ﺻﻨﺪوق راي ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺣﺰب ﺳﻮﺳﻴﺎل دﻣﻜﺮات آﭘﺮا ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎرﺳﻴﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ‬
‫ﭼﭗ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮد داﺷﺖ و ﺷﻌﺎرﻫﺎي »ﺿﺪ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻲ« ﻫﻢ ﻣﻲ داد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ‬
‫وﺟﻮد ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ادﻋﺎﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪن ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎري ﻛﻪ ﻛﺮد ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻣﻬﻠﺖ ﭘﺮداﺧﺖ وام‬
‫ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎرﺳﻴﺎ از ﺟﻨﺎﻳﺎت ارﺗﺶ ﻛﺎﻣﻼ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد و ﮔﺰارﺷﺎت ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ در‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮرد را ﺑﻲ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻨﮕﺮهﺎﯼ درﺧﺸﺎن ﻧﺒﺮد‬

‫ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﻤﺎم ﻋﻴﺎر ﻫﻤﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﻣﺒﺎرزه ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو را رﻗﻢ ﻣﻲ زد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﺟﺎ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺒﺎرزه ﻣﻨﻔﻲ و ﻣﻨﻔﺮد و ﺗﺪاﻓﻌﻲ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﺒﺎرزات آن ﻫﺎ‬
‫ﻣﺘﺸﻜﻞ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻌﺎل و ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ ﺑﻮد‪ .‬آن ﻫﺎ ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬
‫دﻓﺎع‪ ،‬ﺣﻤﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در زﻧﺪان ﻫﺎي ﭘﺮو ﻫﻢ ﺻﺎدق ﺑﻮد‪ .‬رﺷﺪ ﻣﺒﺎرزه در ﺑﻴﺮون زﻧﺪان ﻫﺎ‪،‬‬
‫روﺣﻴﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در زﻧﺪان را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ داد و ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﺪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﻲ ﻣﺤﺎﺑﺎﺗﺮ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫زﻧﺪاﻧﺒﺎن و ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫دوﻟﺖ اﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را »ﺗﺮورﻳﺴﺖ« ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و و ﺣﺰب آن ﻫﺎ را »اﺳﻴﺮ ﺟﻨﮕﻲ« ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬آن‬
‫ﻫﺎ در ﺳﻪ زﻧﺪان ﻟﻮرﻳﮕﺎﻧﭽﻮ‪ ،‬ال ﻓﺮوﻧﺘﻮن و زﻧﺪان زﻧﺎن ﻛﺎﻻﺋﻮ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ورزش ﻫﺎي دﺳﺘﺠﻤﻌﻲ را ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎردﺳﺘﻲ درﺳﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و آﺛﺎر ﻫﻨﺮي ﺧﻠﻖ ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﺛﺎرﺷﺎن ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري ﻛﻤﻚ ﻣﺎﻟﻲ در ﺟﻠﺴﺎت و ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي دﻓﺎع از ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻖ ﭘﺮو در‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ دﻧﻴﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬آﻧﭽﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ ﺑﺮاي زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﻲ آوردﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬وﻛﻼ و دادﮔﺎه ﺗﻤﺎس ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺑﻴﺮون ﺣﻔﻆ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻓﺮاز دﻳﻮار زﻧﺪان ﻫﺎي ﭘﺮو‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺎي ﺳﺮخ ﺑﺮ اﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اواﺳﻂ ﺳﺎل ‪ 1986‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺎرﺳﻴﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﺑﻪ اﺳﺎرﺗﮕﺎه ﻓﻮق اﻣﻨﻴﺘﻲ‬
‫ﻛﺎﻧﺘﻮﮔﺮاﻧﺪه ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﻛﻪ در ﺧﺎرج از زﻧﺪان از ﭘﺲ اﻧﻘﻼب ﺑﺮ ﻧﻤﻲ آﻣﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﺪه »ﻧﻈﻢ« را در زﻧﺪان ﻫﺎ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ اي ﺑﺮاي ﻛﺸﺘﺎر‬
‫آﻧﻬﺎ در ﺣﻴﻦ اﻧﺘﻘﺎل اﺳﺖ‪ .‬آن ﻫﺎ در ﻧﺎﻣﻪ اﻓﺸﺎﮔﺮاﻧﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ رﺳﻴﺪ اﻋﻼم ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬آن ﻫﺎ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎ را زﻧﺪه ﺑﻪ ﺑﻴﺮون اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر‬

‫‪20‬‬
 ‫ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي دوﻟﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪«.‬‬
‫‪ 6‬ﺻﺒﺢ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ 18‬ژوﺋﻦ‪ ،‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻫﺮ ﺳﻪ زﻧﺪان ﻳﻚ ﺻﺪا و ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن‬
‫را ﺑﻪ ﮔﺮوﮔﺎن ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻼح ﻫﺎﻳﺸﺎن را ﻣﺼﺎدره ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺟﻠﻮ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ‪ :‬اﺣﺘﺮام‬
‫ﺑﻪ ﻗﺮاردادي ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »زﻧﺪاﻧﻴﺎن‬
‫وﻳﮋه« ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﻪ ﺗﺮورﻳﺴﺖ‪ .‬و ﻫﻴﭽﻜﺲ ﺑﻪ ﻛﺎﻧﺘﻮﮔﺮاﻧﺪه ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫وﻟﻲ دوﻟﺖ ﺗﺼﻤﻴﻤﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬روز ‪ 19‬ژوﺋﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ زﻧﺪان ﻫﺎ ﺣﻤﻠﻪ ور ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻟﻮرﻳﮕﺎﻧﭽﻮ ﺑﺎ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺳﻠﻮل ﻫﺎ و ﻣﺤﻮﻃﻪ زﻧﺪان ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﺳﻼح ﻫﺎي‬
‫ﺧﺎﻧﮕﻲ‪ ،‬و اﻧﺪك ﺳﻼﺣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﮓ آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم روز در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ و ﺗﻔﻨﮕﺪاران‬
‫ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﺧﺒﺎر ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ اي ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮﺧﻲ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ داس و‬
‫ﭼﻜﺶ از ﻻﺑﻼي دودي ﻛﻪ از ﻟﻮرﻳﮕﺎﻧﭽﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد‪ .‬از ‪ 159‬رزﻣﻨﺪه ﻟﻮرﻳﮕﺎﻧﭽﻮ‬
‫ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ زﻧﺪه ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬زﻧﺎن ﻛﺎﻻﺋﻮ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﭘﻨﺞ ﺷﻨﺒﻪ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﻛﺸﺘﻪ و‬
‫ﺑﺴﻴﺎري زﺧﻤﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن زن ﻛﻮر ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﻪ ﻏﻠﻴﻆ‪ ،‬زﻧﺪان ﺟﺰﻳﺮه ال ﻓﺮوﻧﺘﻮن از‬
‫ﺳﺎﺣﻞ دﻳﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻧﺒﺮد ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﺟﻤﻌﻪ اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻧﺎوﻫﺎي ﻫﻠﻴﻜﻮﭘﺘﺮﺑﺮ و ﻛﺸﺘﻲ ﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﺟﺰﻳﺮه ﻛﻮﭼﻚ را ﺑﻲ وﻗﻔﻪ ﺑﻪ ﺗﻮپ ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻴﻢ ﺗﺨﺮﻳﺐ و اﻧﻬﺪام ﻏﻮاﺻﺎن‪ ،‬در اﻃﺮاف زﻧﺪان ﻣﻮاد‬
‫ﻣﻨﻔﺠﺮه ﻛﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ....‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن ﺟﺰﻳﺮه را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬آﻧﺠﺎ را ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻋﻼم‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺮگ ‪ 141‬ﻧﻔﺮ از ‪ 169‬زﻧﺪاﻧﻲ را ﺑﻪ ﺑﺴﺘﮕﺎﻧﺸﺎن اﻃﻼع دادﻧﺪ‪ .‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﻛﺎﻟﺪرون در‬
‫ﻣﻴﺎن ﺟﺎﻧﺒﺎﺧﺘﮕﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺧﺎﻧﻮاده زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﺴﻴﺎري دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﺷﺪ ﻛﻪ ‪ 130‬ﻧﻔﺮ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻟﻮرﻳﮕﺎﻧﭽﻮ ﺑﻌﺪ از ﭘﺎﻳﺎن درﮔﻴﺮي ﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎري از‬
‫ﻗﺸﺮﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻣﺮﻓﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻨﺎﻳﺘﻲ‬
‫را ﺑﺮ ﻧﺘﺎﺑﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮج اﻋﺘﺮاض ﭘﺮو را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺧﺒﺮ ﺑﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺮﺧﻲ از‬
‫ﻣﺘﺤﺪﻳﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ دوﻟﺖ ﭘﺮو ﻟﺐ ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﮔﺸﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎرﺳﻴﺎ ﻧﺒﺮد اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺰب ﺑﻪ زﻧﺪان ﻫﺎ ﻋﻨﻮان »ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي درﺧﺸﺎن ﻧﺒﺮد« را داد‪ .‬ﻣﺒﺎرزات زﻧﺪان ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ‬
‫روﺣﻴﻪ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻧﺒﺮد ﺗﺎﻛﻴﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺒﺎرزه اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻲ وﻗﻔﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ رود‬
‫و ارﺗﺠﺎع ﻣﺴﺘﺎﺻﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﺘﺸﻜﻠﻨﺪ و ﺑﻪ ﭘﻴﺮوزي ﺧﻮد اﻣﻴﺪوار‪ ،‬ﺣﺘﻲ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺒﺎرزان از ﻫﻴﭻ اﻣﺘﻴﺎز اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان دﺷﻤﻦ را ﺷﻜﺴﺖ داد‪.‬‬

‫از ﻗﻠﻪ آﻮﻩ هﺎ ﺗﺎ ﺳﺎﺣﻞ درﻳﺎ‬

‫‪21‬‬
‫از ﺳﺎل ‪ 1986‬اﻧﻘﻼب ﭘﺮو اوج ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در روﺳﺘﺎﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪82‬‬
‫ﺣﺘﻲ ﺗﺎ ﺻﺪ ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻔﻮذ ﺣﺰب در ﻛﻮﻫﭙﺎﻳﻪ ﻫﺎي آﻧﺪ و ﺣﺎﺷﻴﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ و‬
‫ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎ ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﻮم ﻛﺸﻮر از دﺳﺖ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﺎرج ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻲ ارﺗﺶ از اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ آﻏﺎز ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ‪40‬‬
‫درﺻﺪ ﺳﺮﺑﺎزان وﻇﻴﻔﻪ و ‪ 5‬درﺻﺪ از اﻓﺴﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ »ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺿﻄﺮاري« ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬از‬
‫ﻣﺎﻣﻮرﻳﺖ ﻓﺮار ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﺣﺰب‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺗﻮﻟﻴﺪي‪ 15‬ﻧﻮﻳﻦ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖ »زﻣﻴﻦ از آن ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ« ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ‬
‫ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن داﺷﺖ‪ ،‬و زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻫﻘﺎﻧﺎن آﻣﺎدﮔﻲ داﺷﺘﻨﺪ و ﻗﺒﻮل ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﺸﺖ و‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ و ﺗﻮزﻳﻊ دﺳﺘﺠﻤﻌﻲ ﺑﻪ اﺟﺮاء ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮدم‪ ،‬دﺳﺘﺠﻤﻌﻲ روي زﻣﻴﻦ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺪﮔﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻛﺎرﮔﺮان و دﻫﻘﺎﻧﺎن و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺮﻗﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮده‬
‫ﻫﺎ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻮد را اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺸﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺠﺎري در‬
‫زﻣﻴﻦ ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﺮدم ﻗﺪﻏﻦ اﻋﻼم ﺷﺪ و ﺗﻮﻟﻴﺪ در ﺟﻬﺖ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺮدم‪ ،‬و در درﺟﻪ اول‬
‫ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎده ﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ ﻛﻮﻫﭙﺎﻳﻪ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ اﻗﻴﺎﻧﻮس آرام وﺻﻞ‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻗﻄﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ رﺷﺪ ﺟﻨﮓ‪ ،‬اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺣﺰب و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺎزش ﺑﻪ اﺳﻠﺤﻪ و ﻣﻬﻤﺎت زﻳﺎدﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ‬
‫»اﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﺧﻮد« ﺣﺰب ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻧﻜﺮد‪ .‬روي ﻫﻢ رﻓﺘﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻠﻲ در ﻣﻮرد رزﻣﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ‬
‫ﻛﺲ اﺳﻠﺤﻪ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﭼﻨﮓ ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮي ﻛﻠﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﻠﺤﻪ را از دﺳﺖ ارﺗﺶ ﺑﻴﺮون‬
‫ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ «:‬اﺳﻠﺤﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﻮل ﻣﺮدم ﺧﺮﻳﺪه ﺷﺪه و ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ .‬ارﺗﺶ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺮﻛﻮب ﻧﺎﭼﺎر اﺳﺖ اﺳﻠﺤﻪ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﺤﻞ رزﻣﻨﺪﮔﺎن ﺑﻴﺎورد‪ ،‬و اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ زور‪ ،‬ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﺪ‪ «.‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﻼوه ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻮﻛﺘﻞ ﻣﻮﻟﻮﺗﻮف‪ ،‬ﺑﻤﺐ ﺳﻪ راﻫﻲ و ﻧﺎرﻧﺠﻚ ﻫﺎي ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ .‬آن‬
‫ﻫﺎ دﻳﻨﺎﻣﻴﺖ را ﺑﺎ ﻗﻮﻃﻲ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺦ و دﻳﻨﺎﻣﻴﺖ ﻣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و آن را ﺑﺎ ﻗﻼب ﺳﻨﮓ و ﻳﺎ ﺗﻴﺮﻛﻤﺎن‬
‫ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ از رژﻳﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻘﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺗﻲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺎﻣﻞ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮي‪ ،‬ﻗﺪرت و دﻗﺖ در اﻧﺘﺨﺎب زﻣﺎن و ﻣﻜﺎن ﺣﻤﻠﻪ‬
‫‪16‬‬
‫)ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﺮدم ﻣﺤﻠﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﺪ( و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺟﺒﺮان ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 15‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺗﻮزﻳﻌﻲ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﻣﻴﺎن اﻧﺴﺎن درون ﻳﻚ ﻧﻈﺎم‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻳﺮﺑﻨﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 16‬ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﻫﺎ و روش ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻲ ﻫﻢ از آﺛﺎر ﻧﻈﺎﻣﻲ‬
‫ﻣﺎﺋﻮ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻬﺮه ﻣﻲ ﺑﺮد‪.‬‬

‫‪22‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺗﻲ ﭼﺮﻳﻚ ﻫﺎي ﻣﺎﺋﻮﺋﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ دﻳﻨﺎﻣﻴﺖ ﺑﻮد‪ .‬آن ﻫﺎ دﻳﻨﺎﻣﻴﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎزﺷﺎن را از ﻫﺰاران ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻛﻪ در ﺳﺮ ﺗﺎ ﺳﺮ ﭘﺮو ﭘﺨﺶ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎد و ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل اﻳﻦ ﻣﻌﺎدن ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﻏﻴﺮ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬در ﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪ در ﺳﺎل ‪ 1986‬ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﭼﺮﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد و‬
‫‪ 92000‬ﺷﺎﺧﻪ دﻳﻨﺎﻣﻴﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮ اﺛﺮ ﻧﻔﻮذ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺣﺰب ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﺪﻧﻲ »ﺳﺮو‬
‫دو ﭘﺎﺳﻜﻮ« اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﺷﺪ‪ .‬راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﻔﻮذي اﺑﺘﺪاﻳﻲ در ﻣﻴﺎن ﻣﻌﺪﻧﭽﻴﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻮﭼﻚ وﻟﻲ ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻌﺪﻧﭽﻴﺎن اﻳﻦ ﺧﻄﻪ اﻏﻠﺐ ﻛﭽﻮا زﺑﺎن ﺑﻮدﻧﺪ و راﺑﻄﻪ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ ﺑﺎ‬
‫دﻫﻘﺎﻧﺎن داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ از ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﭘﺮو ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﺎرﻳﺨﺎ‬
‫ﻣﻌﺪﻧﭽﻴﺎن ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮذ ﭼﭗ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ اوﺿﺎع ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﺟﻨﮓ‪ ،‬و ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﺧﺠﺎﻟﺖ آور ﭼﭗ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺳﻤﺖ ﮔﻴﺮي ﻣﻌﺪﻧﭽﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ آﻧﺎن ﺑﻪ راه درﺧﺸﺎن ﭼﻨﺎن‬
‫ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ »ﺳﺮو دو ﭘﺎﺳﻜﻮ«‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻌﺪﻧﭽﻴﺎن و دﻫﻘﺎﻧﺎن ﺑﺮ‬
‫ﻗﺮار ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺷﺘﺒﺎهﺎت درس ﺁﻣﻮز‬

‫اﻟﺒﺘﻪ ﭘﻴﺸﺮوي ﻫﺎي اﻧﻘﻼب ﺑﺪون ﺧﻄﺎ و ﻋﻘﺒﮕﺮد ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻣﻮارد‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ در اﺳﺘﺎن‬
‫ﺟﻨﻮﺑﻲ ﭘﻮﻧﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺰب در ﺳﺎل ﻫﺎي اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺟﻨﮓ ﻛﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد ﺟﺒﻬﻪ ﺟﺪﻳﺪي در ﭘﻮﻧﻮ ﺑﺎز ﻛﻨﺪ وﻟﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻠﻴﺴﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﻔﻮذ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن در ﻣﻴﺎن دﻫﻘﺎﻧﺎن‪ ،‬ﺗﺸﻜﻼت‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻲ ‪ /‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻲ ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮ دﻫﻘﺎﻧﺎن ﻣﻲ رﻓﺖ از ﻃﺮﻳﻖ‬
‫اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺧﻴﺮﻳﻪ ﺗﺨﻔﻴﻒ دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻫﻴﭻ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﺪي در وﺿﻌﻴﺖ‬
‫ﻣﺮدم ﻧﺪاده ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ از ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﻣﺬﻫﺐ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﻣﺮدم را از‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺎزدارﻧﺪ‪ .‬درون ﺣﺰب‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ اﻧﺠﺎﻣﺸﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﺣﺰب در آن ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺪارك ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد و ﺣﺘﻲ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ دﻳﮕﺮي از ﻛﺸﻮر در ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺮوي در ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮاﻳﻄﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺮدم ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺻﻞ ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﺳﻼح ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي آﻏﺎز ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ )و ﮔﺴﺘﺮش آن( ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﮕﺪار ﺑﻪ آب زد‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي‪ ،‬ﺣﺰب ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﮔﺎه ﮔﺮاﻧﻪ در ﻣﻴﺎن دﻫﻘﺎﻧﺎن ﭘﻮﻧﻮ را اﻓﺰاﻳﺶ داد‪ .‬ﺣﺘﻲ‬

‫‪23‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻴﺸﺎن ﺷﻜﺎﻳﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ ﺟﻮان ﻛﻠﻴﺴﺎ را دو‪ ،‬ﺳﻪ روز ﺑﻪ ﻣﺪارس‬
‫ﺧﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ و ﻗﺎﭘﺸﺎن را ﻣﻲ دزدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ‪ ،‬ﻋﻮام ﻓﺮﻳﺒﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎ در زﻣﻴﻨﻪ اداره‬
‫زﻣﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﺼﺎدره اي ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي دﻫﻘﺎﻧﺎن اﻓﺸﺎ ﺷﺪ‪ .‬راه درﺧﺸﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﻧﻴﺮوي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ در ﻣﻮرد ﻋﺪم دﺧﺎﻟﺖ در ﺳﻴﺎﺳﺖ اﺧﻄﺎر ﻣﻲ داد‪ .‬ﺣﺰب ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﻮد ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ﭘﻮﻧﻮ ﻧﻔﻮذ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻣﺜﻞ ﭘﻮﻧﻮ‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻫﺮم ﻫﺎي ﺧﻮد ﻋﻠﻴﻪ اﻧﻘﻼب اداﻣﻪ داد‪.‬‬

‫راﻩ ﺷﻬﺮهﺎ ﮔﺸﻮدﻩ ﺷﺪ‬

‫ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﻛﻪ ﺑﺮاي آﻏﺎز ﺟﻨﮓ اﻛﺜﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎﻳﺶ را از ﺟﻨﺒﺶ داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ و ﺷﻬﺮ ﺑﻴﺮون‬
‫ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد و ﺑﺮاي آﻏﺎز ﻣﺒﺎرزه ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﻳﻲ روي آورده ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از ﮔﺬراﻧﺪن ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﺤﻜﻴﻢ‬
‫اوﻟﻴﻪ و اﻳﺠﺎد ﭘﺎﻳﻪ اي ﻗﺎﺑﻞ اﺗﻜﺎ در روﺳﺘﺎ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺷﻬﺮ روي آورد‪ .‬ﭘﻴﺸﺮوي ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﮔﺮو ﺑﺎز‬
‫ﻛﺮدن ﺟﺒﻬﻪ ﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺠﺪد در ﻣﻴﺎن داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋه اي ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬زﻳﺮا ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺎدرﻫﺎي ﺑﺎﻻ و اﻋﻀﺎ و رﻫﺒﺮان اوﻟﻴﻪ ﺣﺰب ﻛﻪ از ﺟﻨﺒﺶ داﺷﺠﻮﻳﻲ‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ‬
‫ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺎز اﻧﻘﻼب ﺑﻪ روﺷﻨﻔﻜﺮان ﻧﻴﺰ ﻓﺰون ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﺳﺎل ‪ 86‬راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺎز ﻛﺮدن ﺟﺒﻬﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﻴﺎن ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﺎن‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‪ ،‬ﻣﻌﻠﻤﺎن‪ ،‬زﻧﺎن‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده‪ ،‬دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﻼت و زاﻏﻪ‬
‫ﻫﺎ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﺑﺴﻴﺞ وﺳﻴﻌﺘﺮ و ﻧﻔﻮذ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻗﻠﺐ ﻣﺮدم ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺒﻬﻪ ﻫﺎ ﻋﻠﻨﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و اﻣﻜﺎن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ و وﺳﻴﻌﺘﺮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻼوه ﭼﻨﺪ ﺗﺸﻜﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﮔﺎن و ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎﻳﺸﺎن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬از آن‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻮد »اﻧﺠﻤﻦ دﻣﻜﺮاﺗﻴﻚ وﻛﻼ«‪» ،‬اﻣﺪاد ﻣﺮدﻣﻲ ﺑﺮاي زﻧﺪاﻧﻴﺎن« ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﺮق ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﺮد و ﻫﻢ ﺗﻈﺎﻫﺮات و ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺎدي و ﻣﻌﻨﻮي از زﻧﺪاﻧﻴﺎن را‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻲ ﻛﺮد‪» .‬اﻧﺠﻤﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻮﻳﻦ« ﻧﻴﺰ اﺷﻜﺎل ﻣﺘﻔﺎوت ﻛﺎرﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ و ﺧﺪﻣﺎت‬
‫آﻣﻮزﺷﻲ را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬دوﻟﺖ ﭘﺮو ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﭘﺮﭼﻢ دﻣﻜﺮاﺳﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎر آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫راﺣﺘﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ را ﻣﻤﻨﻮع ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻤﻨﻮع ﻛﺮدن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﺧﻮدش را ﻫﻢ از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺑﺤﺮان اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺮﺗﺒﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻲ رﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺞ ﺗﻮده ﻫﺎ را ﺑﺮاي راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ‬

‫‪24‬‬
‫ﻧﺴﺒﺘﺎ آﺳﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ از اﻏﻠﺐ ﻛﺸﻮرﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ‪ .‬ﺑﻴﻜﺎري و‬
‫ﺑﻲ آﻳﻨﺪﮔﻲ ﮔﺮﻳﺒﺎن ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از ﻣﺮدم و ﺑﺨﺼﻮص ﺟﻮاﻧﺎن را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺣﺘﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ را‬
‫ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻓﻜﻨﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻗﻄﺐ ﺑﻨﺪي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺑﻴﺪاد ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد و اﻣﻜﺎن و اﺑﺰار‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﻳﻦ وﺿﻊ را در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺮدم را ﻗﺮار دﻫﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺪت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮت روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن ﺑﻪ ﺷﻬﺮ‪ ،‬زاﻏﻪ ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﺷﻜﻞ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻃﺮﻓﺪاران ﺣﺰب ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ زاﻏﻪ ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ در اواﺧﺮ دﻫﻪ‬
‫‪ 1980‬ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ ﻧﺎم داﺷﺖ‪ .‬راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ زاﻏﻪ اي ﺑﻮد زادة ﻣﺒﺎرزه در ﺗﭙﻪ ﻫﺎي ﻣﺸﺮف ﺑﻪ ﻟﻴﻤﺎ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻳﻜﻲ از اﻫﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻤﻠﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺮاي ﺗﺨﻠﻴﻪ زاﻏﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻫﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺧﺎﻧﻮاري ﻛﻪ ﺳﺎﻛﻦ راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺪود ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم ﻣﺮدان‬
‫ﻛﺎر ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ ﺗﻼش ﻣﻌﺎش ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي راه درﺧﺸﺎﻧﻲ‬
‫ﻫﺎ ﺳﺎﻛﻨﺎن راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ ﺧﻮد را ﺳﺎزﻣﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺸﺘﺮﻛﺎ ﺻﻴﻔﻲ ﻛﺎري و ﻣﺮﻏﺪاري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻟﻦ ﻏﺬا ﺧﻮري‬
‫ﺟﻤﻌﻲ درﺳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﺎه آب ﺣﻔﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﺎن در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ زاﻏﻪ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن و ﻧﻈﻢ ﺧﻮد را داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺘﻚ زدن ﻫﻤﺴﺮ‪ ،‬دزدي‪ ،‬ﻓﺤﺸﺎ‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و اﻋﺘﻴﺎد ﺑﻪ اﻟﻜﻞ از راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ رﺧﺖ ﺑﺮ ﺑﺴﺖ‪ .‬ﻛﻼس ﻫﺎي‬
‫ﺳﻮاد آﻣﻮزي ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻣﻮر زاﻏﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ رﻓﺖ‪ .‬در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﻮد‪ ،‬زﻧﺎن ﺑﺪون ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺷﺐ ﻫﺎ ﺗﺮدد ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻧﻴﺎز‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﺷﺎن را ﻗﻔﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻃﻮري ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﻘﻴﻪ زاﻏﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺸﻮرت و ﺣﻞ‬
‫ﻣﺸﻜﻼﺗﺸﺎن ﺑﻪ راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ ﻣﻲ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ ﻣﻲ رﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ اﻟﮕﻮي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ‬
‫ﺗﻬﻴﺪﺳﺘﺎن ﻫﻤﻪ زاﻏﻪ ﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺖ ﭘﺮو ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ اﻟﮕﻮﻳﻲ را ﺑﻴﺦ‬
‫ﮔﻮش ﺧﻮد در ﺣﺎﺷﻴﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻘﺸﻪ ﭼﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﻣﻬﺎر و ﺳﺮﻛﻮب راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از‬
‫دﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪.‬‬
‫در اواﺧﺮ دﻫﻪ ‪ ،1980‬اﻧﻘﻼب ﻗﺪرت ﺧﻮد را در ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ اﺳﺘﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت‬
‫ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻛﺮد‪ .‬در ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻛﺸﻮر‪ ،‬اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت و ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ آﺷﻜﺎرا در ﺣﻤﺎﻳﺖ‬
‫از ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪاد و ﮔﺴﺘﺮه اﻳﻦ اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬اﻋﺘﺼﺎب ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻛﻪ راه‬
‫درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺮات از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺑﻮد از اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت ﻛﺎرﮔﺮي‪ ،‬ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺎر ﻛﺴﺒﻪ‬
‫ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﺗﻮده اي و ﺣﻤﻼت ﭘﺎرﺗﻴﺰاﻧﻲ‪.‬‬
‫در ﻓﻮرﻳﻪ ‪ ،89‬ﺣﺰب ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻓﺮاﺧﻮان ﻳﻚ اﻋﺘﺼﺎب ﻫﻔﺖ روزه را داد‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻣﻨﺎﻃﻖ‬
‫ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮذ ﺣﺰب‪ ،‬روز اﻋﺘﺼﺎب‪ ،‬روز ﻣﺒﺎرزه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺰارع رﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻫﺎ و ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ‬

‫‪25‬‬
‫ﺧﻮاﺑﻴﺪ‪ ،‬وﺳﺎﺋﻂ ﻧﻘﻠﻴﻪ از ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ اﻳﺴﺘﺎد )ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺸﺖ ﻫﺎي ﭘﻠﻴﺲ و ارﺗﺶ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ از‬
‫ﻣﺮدم ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﻋﺘﺼﺎب ﭘﺎﻳﺎن دﻫﻨﺪ‪ (.‬وﻟﻲ ﻣﺮدم در ﺧﺎﻧﻪ ﻧﻤﻲ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺰاران دﻫﻘﺎن ﺑﻪ‬
‫ﻛﻤﻚ ﺻﺪﻫﺎ ﭼﺮﻳﻚ ﺟﺎده ﻫﺎ را ﻣﺴﺪود ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻴﺰ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻌﻄﻴﻞ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬راه ﻫﺎي ﺧﺎرج از ﺷﻬﺮ ﻗﻄﻊ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﺪود ﻛﺎﻣﻴﻮن ﻫﺎي اﻋﺘﺼﺎب ﺷﻜﻦ‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﻌﺎر ﻧﻮﻳﺴﻲ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ و ﻳﺎ ﻣﻨﻔﺠﺮ‪ .‬واﺣﺪﻫﺎي ﭘﺎرﺗﻴﺰاﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻮاﺿﻊ ارﺗﺶ و ﭘﻠﻴﺲ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﺑﺰرگ ﺑﻪ اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت ﻣﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻄﻴﻞ در ﻣﻲ آﻣﺪ‪،‬‬
‫ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺎ ﺗﻨﻪ درﺧﺖ و ﺳﻨﮓ ﺳﻨﮕﺮ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺎي ﺳﺮخ ﺑﺮ ﻣﻲ اﻓﺮاﺷﺘﻨﺪ‪» :‬ﺑﺠﻨﮕﻴﺪ‬
‫و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻴﺪ!«‪» ،‬ﺷﻮرش ﺑﺮ ﺣﻖ اﺳﺖ!«‪ .‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺳﺮﻛﻮب ﺑﺎ زره ﭘﻮش و اﺳﻠﺤﻪ‬
‫ﻫﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻲ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺒﺎرزه در ﻣﻴﺎن آﺗﺶ و ﺧﻮن اداﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ‬
‫زﻣﻴﻦ ﻣﻲ اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﻌﺪاد ﺳﺮﺑﺎزان زﺧﻤﻲ ﻫﻢ ﻛﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻟﻴﻤﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﺣﻤﻼت ﭼﺮﻳﻜﻲ و‬
‫ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ ﺑﺮق ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻗﻄﻊ ﺑﺮق و ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن راه ﻫﺎي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﻟﻴﻤﺎ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻄﻲ در ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻣﺪ ﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ آن را »روﺣﻴﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮه« ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫رهﺒﺮﯼ ﺟﻨﮓ‪ ،‬رهﺒﺮﯼ ﺣﺰب‬

‫در ﻧﮕﺮش ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﻧﻜﺎت ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و درﺧﺸﺎﻧﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم و ﭘﺎﻳﺪاري اﻳﻦ ﺣﺰب ﺑﺮ ﻣﺴﻴﺮ اﻧﻘﻼب ﻛﻤﻚ زﻳﺎدي ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺜﻼ اﻳﻦ ﻛﻪ راﻫﻨﻤﺎي‬
‫اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﻋﻤﻞ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦ اﺣﻜﺎم ﭘﺎﻳﻪ اي ﻟﻨﻴﻦ و ﻣﺎﺋﻮ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺪون ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﻮﻫﻢ اﺳﺖ«‪» ،‬اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ و ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ‪ ،‬درﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﺎ دﻧﺪان ﻫﺎي آﻫﻨﻴﻦ واﻗﻌﻲ اﻧﺪ اﻣﺎ از‬
‫ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﺒﺮ ﻛﺎﻏﺬي ﻫﺴﺘﻨﺪ« ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ »اﮔﺮ ﻛﺴﻲ از ﭼﻨﺪ ﺷﻘﻪ ﺷﺪن ﻧﺘﺮﺳﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫اﻣﭙﺮاﺗﻮر را از اﺳﺐ ﺑﻪ زﻳﺮ ﻛﺸﺪ‪ «.‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮد ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ داد ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ از ﺧﻮد و از دﺷﻤﻦ و ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺻﺤﻴﺢ از ﻧﻘﺎط ﻗﺪرت و ﺿﻌﻒ ﻫﺮ ﻳﻚ ﻣﻲ ﺗﻮان‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد‬
‫ﻧﻴﺮوي ﻛﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺮوزي ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ اﻧﻀﺒﺎط و اﻧﺴﺠﺎم و اﺗﺤﺎد ﻣﺤﻜﻢ ﺣﺰﺑﻲ ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ از‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ ،‬رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﻣﻮﺿﻊ ﺑﺤﺚ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰي را ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻛﺸﻴﺪ و از ﺿﺮورت ﻧﻈﺎﻣﻲ‬
‫ﺷﺪن اﺣﺰاب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﺻﻞ ﺟﻬﺎﻧﺸﻤﻮل ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬و ﺣﺘﻲ اﻳﻦ درك را اﻟﻘﺎ‬
‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﺮدن ﺣﺰب ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺷﻜﺴﺖ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ و اﺣﻴﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺨﺸﻲ از ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺎب ﻛﻢ ﺑﻬﺎء دادن راه درﺧﺸﺎﻧﻲ‬

‫‪26‬‬
‫ﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺳﻴﺎﺳﺖ در زﻧﺪﮔﻲ ﺣﺰب‪ ،‬و ﻛﻢ اﻫﻤﻴﺖ داﻧﺴﺘﻦ ﻧﻘﺶ دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﺗﺌﻮري‬
‫در ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻲ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ــ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎﻳﻪ اي ﺣﺰب ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬در ﮔﺰارش و ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي ﻛﻨﮕﺮه ﺳﺎل ‪ 1988‬ﺣﺰب ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﭼﻨﻴﻦ آﻣﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ :‬ﺣﺰب در ﺟﺮﻳﺎن ﻛﻨﮕﺮه »ﻣﺴﻴﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻃﻲ ﺷﺪه را ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي و ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻋﻤﺪه وﺣﺪت ﺣﺰب‬
‫را ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﺮد‪ :‬اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي ﺣﺰب ﻛﻪ ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ ـ ﻟﻨﻴﻨﻴﺴﻢ ـ ﻣﺎﺋﻮﺋﻴﺴﻢ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ اﺳﺖ؛ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺣﺰب؛ و ﺧﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺣﺰب‪ «.‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﻛﻨﮕﺮه ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﺑﻌﺪ از اﻧﺸﻌﺎب ﺳﺎل‬
‫‪ 1970‬ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺰب از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺤﺚ و ﺟﺪل دروﻧﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻧﻈﺮات و ﮔﺮاﻳﺸﺎت ﻣﺘﻔﺎوت‪ ،‬در ﭘﻴﺸﺮوي و‬
‫ﭘﺎﻻﻳﺶ ﺣﺰب ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺘﻲ در ﻣﻮاﺿﻊ ﺣﺰب ﺗﺎﻛﻴﺪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻈﺮات‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺮ درﺳﺖ ﺗﺪﻗﻴﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد و اﺗﺤﺎد ﺣﺰﺑﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺒﺎرزه دروﻧﻲ در ﺣﺰب ﻛﻪ‬
‫اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﻧﺘﻘﺎد و اﻧﺘﻘﺎد از ﺧﻮد ﺟﻠﻮ ﻣﻲ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻲ اﻓﺮاد و واﺣﺪﻫﺎ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺷﺪ و ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻼن ﺳﻴﺎﺳﻲ ‪ /‬ﻧﻈﺮي ﺑﺴﻂ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﭘﻴﺸﺒﺮد ﻣﻮﻓﻖ ﭘﺮاﺗﻴﻚ ﻣﺮﻛﺰي ﺣﺰب ﻳﻌﻨﻲ رﻫﺒﺮي ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ و روش رﻫﺒﺮي ﻣﻌﻴﻨﻲ‬
‫را ﻣﻲ ﻃﻠﺒﻴﺪ‪ .‬ﺟﻨﮓ در ﭘﺮو ﻋﻤﻼ در ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﺪا از ﻫﻢ و ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺗﺤﺖ ﻣﺤﺎﺻﺮه دوﻟﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ‬
‫ﻣﻲ رﻓﺖ‪ .‬ﺗﺪﺑﻴﺮ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻳﻚ ﻃﺮف‪ ،‬رﻫﺒﺮي ﻣﺮﻛﺰي ﺣﺰب‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ و ﻧﻘﺸﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻛﻠﻲ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ و ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎرزارﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ رﻓﺖ‪ .‬از‬
‫ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺣﺰب ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﺷﻴﻮه ﭘﻴﺸﺒﺮد‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻘﻼل ﻧﺴﺒﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﻘﻼل ﻧﺴﺒﻲ در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ در ﻫﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪ‬
‫اي ﻫﻢ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻤﺮﻛﺰ و ﻋﺪم ﺗﻤﺮﻛﺰ در رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻗﻴﻖ ﮔﺰارش‬
‫دﻫﻲ ﻫﻤﺮاه ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﻨﮓ اﺣﺎﻃﻪ داﺷﺖ و ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت و ﻧﻘﺸﻪ‬
‫ﻫﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﺻﺤﻨﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺒﺮد و ﺗﻮان ﺣﺰب ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﻮد‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻗﻮه اﺑﺘﻜﺎر و ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﻧﻴﺮوي‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻛﺎدرﻫﺎ و اﻋﻀﺎ در رﻫﺒﺮي ﺗﻮده ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺒﺮد ﺟﻨﮓ و ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺷﻜﺎل ﻧﻮﻳﻦ ﻗﺪرت‬
‫ﻣﺮدﻣﻲ اﻣﻜﺎن ﺷﻜﻮﻓﺎ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ‪ ،‬ﻗﺪرت ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺰب از ﻓﺮاﻳﻨﺪ‬
‫ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺰب ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺗﺼﺤﻴﺢ اﺷﻜﺎل ﻫﺎ و ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻫﺎي ﺧﻮد در رﻫﺒﺮي‬
‫ﺟﻨﮓ را داﺷﺖ و در اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ ﻣﺮور اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮﺗﺮ و ﭘﺨﺘﻪ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻲ ﺗﻮان از ﺳﻴﺴﺘﻢ رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﺣﺮف زد و از ﻧﻘﺶ وﻳﮋه آﺑﻴﻤﺎل ﮔﻮﺳﻤﺎن در‬
‫آن ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬در ﻫﻴﭻ اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ ،‬ﻧﻘﺶ رﻫﺒﺮي و رﻫﺒﺮان را ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آﺑﻴﻤﺎل‬
‫ﮔﻮﺳﻤﺎن ﻧﻪ ﻓﻘﻂ در ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاري ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ و آﻏﺎز ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﻘﺸﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎزي‬

‫‪27‬‬
‫ﻛﺮد ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺣﻴﺎت اﻳﻦ ﺣﺰب و روﻳﺎروﻳﻲ ﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ و‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﺣﺰب‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد داﺷﺖ‪ 17.‬ﻃﻲ دﻫﻪ ‪ 1980‬رﻫﺒﺮان و ﻛﺎدرﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‬
‫اي در ﻛﻮره اﻧﻘﻼب ﭘﺮو ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺟﻤﻊ رﻫﺒﺮي ﺣﺰب در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺪوﻳﻦ ﺧﻂ و اﺳﺘﺮاﺗﮋي و‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ و ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﺣﻮل ﺷﺨﺺ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﺣﻠﻘﻪ زد و ﺑﺮاي وي ﻣﻘﺎم و ﺧﺼﻮﺻﻴﺘﻲ‬
‫وﻳﮋه ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ‪ .‬از دﻳﺪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﺣﺰب‪ ،‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺗﺠﺎرب ﺳﺘﺮگ‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻲ و اﺛﺒﺎت درﺳﺘﻲ ﺧﻂ ﺧﻮد در اﺳﺎﺳﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎ ﻃﻲ ﺳﺎل ﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي‪ ،‬ﻋﻤﻼ ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﻫﻴﭽﮕﺎه اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ و ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه‪ ،‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ‬
‫ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﺘﻲ ﺣﺰب ﻋﻤﻼ ﺑﺎ اﻳﺪه ﻫﺎ و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ و رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎي ﺻﺪر ﺣﺰب رﻗﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد و ﺟﺎي‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺳﻨﺘﺰ و ﻣﺒﺎرزه ﺑﻴﺮوﻧﻲ و دروﻧﻲ ﻛﻠﻜﺘﻴﻮ ﺣﺰﺑﻲ را ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮات‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﻧﮕﺮﺷﻲ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﺗﻀﻌﻴﻒ زﻧﺠﻴﺮه ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﺰب‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﺷﺪن ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ‬
‫ﻫﺎي رﻫﺒﺮي در درون ﺣﺰب‪ ،‬و ﺑﻲ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻳﺎ رد ﻣﻄﻠﻖ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻧﺘﻘﺎدي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺰب ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺮو ﺑﺮ ﺳﺮ دوراهﯽ‬
‫ﺑﺎ ﺷﺮوع دﻫﻪ ‪ 1990‬اﻗﺘﺼﺎد ﭘﺮو رو ﺑﻪ وﺧﺎﻣﺖ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬واژه »ﺗﻮرم ﺷﺪﻳﺪ« )‪ (%7650‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻋﻤﻖ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ارزش ﭘﻮل ﭘﺮو در ﻋﺮض ﻧﻴﻢ دﻫﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻪ ﻓﻼﻛﺖ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎي واﻗﻌﻲ از ﻧﺼﻒ ﻫﻢ ﻛﻤﺘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺗﻮرم ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داران ﻫﻢ ﻣﻌﻀﻼﺗﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬آﻟﺒﺮﺗﻮ ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري‪ ،‬ﻳﻚ ژاﭘﻨﻲ ﺗﺒﺎر ﻛﻪ در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 1990‬ﭘﺮو رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺑﺎ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ﺟﺪي ﻛﻪ ﺑﻪ »ﻓﻮﺟﻲ ﺷﻮك«‬
‫ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻀﻞ را ﺗﺨﻔﻴﻒ دﻫﺪ‪ .‬او ﺑﻪ ﺷﺪت از ارزش ﭘﻮل ﻛﺸﻮر ﻛﺎﺳﺖ و ﺳﻘﻒ ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺎ و ﻳﺎراﻧﻪ‬
‫ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ را ﺗﻤﺎﻣﺎ ﺣﺬف ﻛﺮد‪ .‬ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺎ در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ روز ﺷﺸﺼﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻠﻴﻂ اﺗﻮﺑﻮس ﭼﻨﺎن‬
‫ﮔﺮان ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﺻﺮف ﻧﻤﻲ ﻛﺮد ﺑﻪ ﺳﺮ ﻛﺎر ﺧﻮد ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺎي روﻏﻦ‪ ،‬دارو‪ ،‬ﻧﺎن و ﺗﻤﺎم‬
‫ﻣﻮاد ﺧﻮراﻛﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮔﻨﺪم ﺳﺮ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن زد‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ دﺳﺘﻤﺰد را ﺑﺎﻻ ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻛﻔﺎف ﻳﻚ‬
‫ﭘﻨﺠﻢ زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮاده را ﻫﻢ ﻧﻤﻲ داد‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺳﻮم ﺟﻤﻌﻴﺖ از ﺳﻮء ﺗﻐﺬﻳﻪ رﻧﺞ ﻣﻲ ﺑﺮد‪ .‬اﻣﻴﺪ‬
‫ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﺳﺨﺖ و ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ در ﺑﻴﻦ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻴﺪاد ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬آب‬

‫‪17‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭼﻨﺎن ﻋﻴﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﻮرژوازي ﻫﻢ ﺑﻪ آن اذﻋﺎن داﺷﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ در ﻳﻜﻲ از ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي‬
‫ﻗﺎره آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﭘﺮو )ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري( اﻧﺘﻘﺎد ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﭘﺮو ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎن‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﻣﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري ﺟﻮاب داد‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻫﻢ اﮔﺮ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ داﺷﺘﻴﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪28‬‬
‫ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه‪ ،‬دﻳﮕﺮ راﻳﮕﺎن ﻧﺒﻮد و ﻣﺮدم ﺑﺎﻳﺪ آن را ﺧﺮﻳﺪاري ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم ﭘﻮﻟﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺮف ﺧﺮﻳﺪ ﻧﺎن ﺷﺐ ﻣﻲ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ آب اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺻﻨﺪوق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻮل از‬
‫دوﻟﺖ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ از ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻢ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺪﻫﻲ ﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ را ﺑﭙﺮدازد‪.‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﻫﺎي ﻟﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮد رﻫﺎ ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬اﭘﻴﺪﻣﻲ وﺑﺎ ﻛﺸﻮر را ﻓﺮا‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺒﻮد‬
‫ارز ﺧﺎرﺟﻲ )دﻻر( ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻛﺴﻲ دل و دﻣﺎغ آﻣﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ دو ﺳﻮم اﻓﺮاد ﺑﺎﻟﻎ و آﻣﺎده ﻛﺎر‪ ،‬ﺑﻴﻜﺎر ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺑﻴﻜﺎرﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻫﺎي‬
‫دﺳﺘﺠﻤﻌﻲ از ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ وﺿﻊ اﺳﻔﺒﺎر روﺳﺘﺎﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻤﻌﻴﺖ زاﻏﻪ ﻫﺎ را ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﺤﺮوم ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ و ﻛﺎرﻣﻨﺪﻫﺎي دون ﭘﺎﻳﻪ ﻫﻢ در ﻫﻤﻴﻦ زاﻏﻪ ﻫﺎ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﻔﺒﺎر اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻪ رﺷﺪ ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬اﻋﺘﺮاﺿﺎت وﺳﻴﻊ ﺗﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺤﺮان ﺳﻴﺎﺳﻲ ﮔﺮﻳﺒﺎن ﻫﻴﺌﺖ ﺣﺎﻛﻤﻪ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ وﺿﻌﻴﺘﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺮوي ﻣﺪاوم راه درﺧﺸﺎن ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺣﻴﺎت دوﻟﺖ ﭘﺮو را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻋﺘﺼﺎب ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺳﺎل ‪ 90‬و ﺗﺤﺮﻳﻢ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ ﺑﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺣﺰﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ﺻﺪ ﻧﻔﺮ ﺟﻨﮓ را ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮد ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ده ﻫﺰار‬
‫ﻋﻀﻮ داﺷﺖ و ﺗﻌﺪاد رزﻣﻨﺪﮔﺎﻧﺶ از ‪ 25‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺗﺠﺎوز ﻣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺷﺪ‬

‫اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ وﺿﻮح ﻧﮕﺮان ﻗﺪرت ﮔﻴﺮي راه درﺧﺸﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻀﺎدﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ در آﻣﺮﻳﻜﺎي‬
‫ﻻﺗﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎد ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺸﺎﺑﻬﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻗﻮﻣﻲ و ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ‬
‫ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺗﺤﻮﻻت آن ﻫﺎ ﺑﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺣﺮﻛﺖ ﭼﻪ ﮔﻮارا در زﻣﺎن ﺧﻮد اﻟﻬﺎم ﺑﺨﺶ ﺑﺴﻴﺎري‬
‫از ﺷﻮرش ﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻛﻮﺑﺎي دﻫﻪ ‪ 1980‬و ‪ 1990‬دﻳﮕﺮ اﻧﻘﻼب را ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻧﻤﻲ ﻛﺮد و ﺣﺘﻲ‬
‫ﻣﺒﺎرزات ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ اي ﻧﻈﻴﺮ ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻖ ﭘﺮو را ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »ﺣﺮﻛﺖ ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ« ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪن راه درﺧﺸﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻟﻬﺎم ﺑﺨﺶ اﻧﻘﻼب ﻗﻬﺮ آﻣﻴﺰ در ﺷﻤﺎر دﻳﮕﺮي از‬
‫ﻛﺸﻮرﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺎرس ﺳﺎل ‪ ،1990‬رﻧﺪ ﻛﻮرﭘﻮرﻳﺸﻦ‪ 18‬ﻛﻪ ﻳﻚ »اﺗﺎق ﻓﻜﺮ« آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﻲ از‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺮو ﺑﺮاي وزارت دﻓﺎع آﻣﺮﻳﻜﺎ آﻣﺎده ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﮔﺰارش از راه درﺧﺸﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ‬
‫ﺧﻄﺮ ﻳﺎد ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر ﺑﺤﺮان ﺷﺪﻳﺪ اﻗﺘﺼﺎدي و ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻲ ﻣﺮدم از دوﻟﺖ‪ ،‬ﭘﺮو را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Rand Corporation 18‬‬

‫‪29‬‬
‫ﮔﺰارش رﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻗﺖ راه درﺧﺸﺎن را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻗﺪرت راه درﺧﺸﺎن‪ ،‬در رﻫﺒﺮي اش ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﻳﻲ از ﻧﻈﻢ و اﻧﻀﺒﺎط و ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﺤﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮد‪ .‬از ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺳﺎل ﻫﺎي ﻫﻔﺘﺎد ﻛﻪ ﺣﺰب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺷﺪ‪ ،‬اﺻﻮل ﻣﺨﻔﻲ ﻛﺎري ﺑﺨﺸﻲ از ﻛﺎرﻛﺮد ﺣﺰﺑﻲ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻫﻴﭽﮕﺎه از ﺗﻠﻔﻦ و ﭘﺴﺖ )ﻛﻪ ﻛﻨﺘﺮﻟﺶ ﺑﺮاي دﺷﻤﻦ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺎده اﺳﺖ( اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺰب ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﺮ ﻫﻮادارن و ﻣﺮدم اﻳﺠﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎرآﻣﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻋﻀﺎ ﻫﺴﺘﻪ ﻫﺎ ﻫﻢ ﻟﺰوﻣﺎ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ را ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻀﻮ ﮔﻴﺮي ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻮد و ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ دﻗﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬دﻗﺖ در ﻋﻀﻮﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻫﻮﺷﻴﺎري ﻣﺒﺎرزﻳﻦ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺒﺎرزه‪ ،‬ﻧﻔﻮذ در ﺣﺰب را ﺑﺮاي ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲ ﻛﺮد و دوﻟﺖ ﭘﺮو ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 1990‬ﻫﻴﭻ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺴﺐ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺒﺎرزه در‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﻔﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﺮدن ﻋﻤﻠﻴﺎت و ﺳﻴﺎﺳﺖ رﻳﺰي را ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺿﺎﻣﻦ‬
‫اداﻣﻪ ﻛﺎري ﺑﻮد و در ﺻﻮرت دﺳﺘﮕﻴﺮي‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ ﮔﺴﺘﺮش ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬روﺣﻴﻪ و اﺣﺴﺎس ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ‬
‫اﻓﺮاد ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺪه ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﻲ ﭘﺎﺳﻴﻮ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺰارش رﻧﺪ از زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻛﻮدﺗﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ در‬
‫ﺷﻬﺮ و ﺿﺮﺑﻪ زدن ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ و ﻫﺴﺘﻪ رﻫﺒﺮي‬
‫ﺣﺰب ﺑﺮ ﺟﺎي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﻫﻢ از ﻛﺎدرﻫﺎ و ﻫﻮاداران ﺑﻜﺸﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎز ﻋﺪه دﻳﮕﺮي ﺟﺎﻳﺸﺎن را ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪«.‬‬

‫ﭘﺲ ﻟﺮزﻩ هﺎﯼ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﺷﺮق‬

‫ﺳﺎل ‪ 1990‬ﺑﺎ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﺷﻮروي و ﺑﻠﻮك ﺷﺮق ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮو اﻓﺘﺎدن دﻳﻮار ﺑﺮﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻘﻮط دوﻟﺖ‬
‫ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري دوﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﺎم ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ را ﻳﺪك ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ....‬ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪي‬
‫ﺑﺰرگ را ﺑﺮاي ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ در اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻮرژوازي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬آن دﺳﺘﻪ از ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻀﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه از رﻗﺎﺑﺖ دو اﺑﺮ ﻗﺪرت ﺑﻪ ﺣﻴﺎت ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫اﺳﺎﺳﺎ ﭼﺘﺮ ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﺷﻮروي را ﺑﺮ ﺳﺮ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬راه ﺳﺎزش ﺑﺎ دوﻟﺖ ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺠﻊ »ﺧﻮدي« و ﻧﻈﺎم‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري ﻏﺮب را در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﺑﻠﻮك ﺷﻮروي ﮔﺮﻳﺒﺎن اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻣﺘﺤﺪان‬
‫ﻏﺮﺑﻲ اش را از ﻳﻚ ﻣﻌﻀﻞ ﺑﺰرگ ﺧﻼص ﻛﺮد و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﻬﺎﺟﻢ و ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺮي‪ ،‬ﺗﺴﻮﻳﻪ‬
‫ﺣﺴﺎب ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﻣﺰاﺣﻢ و ﻧﻮﻛﺮان دردﺳﺮ آﻓﺮﻳﻦ‪،‬و ﺳﺮﻛﻮب ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ در اﺧﺘﻴﺎر آن ﻫﺎ ﻗﺮار‬
‫داد‪ .‬ﺣﺎﻻ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺧﻴﺎﻟﻲ آﺳﻮده ﺗﺮ و اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﻮب اﻧﻘﻼب‬
‫ﭘﺮو ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮﻳﺰد‪.‬‬
‫ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ وﺧﺎﻣﺖ اوﺿﺎع ﺷﺪ‪ .‬او اﺣﺴﺎس ﻛﺮد ﻛﻪ اﻧﻘﻼب‬

‫‪30‬‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ در ﻣﻮﺿﻊ »دﻓﺎع اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ« ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﭼﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﭼﻪ‬
‫از ﻟﺤﺎظ ﺻﻒ ﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﻧﻘﻼب در ﭘﺮو ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﻣﻲ داﻧﺴﺖ‬
‫ﻛﻪ ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ در ﭘﺮو ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻬﻤﻲ در ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻗﻮاي ذﻫﻨﻲ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬او ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ اﻧﻘﻼب ﭘﺮو را در ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ‬
‫اﻧﻘﻼب ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺎﺛﻴﺮ اوﺿﺎع ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮ اﻧﻘﻼب ﭘﺮو را ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ‬
‫ﻧﺪﻳﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ دﻳﺪ و ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﭘﺎﻓﺸﺎري ﺑﺮ ﭘﻴﺸﺮوي ﻋﻤﻠﻲ ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ ،‬ﮔﺮه اي را از ﻛﻼف‬
‫ﭘﻴﭽﻴﺪه اﻧﻘﻼب ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎز ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻼﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺶ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮوي ﻫﺎي‬
‫ﺗﺌﻮرﻳﻚ ﻧﻴﺎز ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻃﺮح هﺎﯼ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ‬

‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﻴﻦ اﻧﻘﻼب و ﺿﺪ اﻧﻘﻼب ﺷﺪت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺒﺮد در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ اداﻣﻪ داﺷﺖ و ﺑﻪ‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﮕﻠﻲ ﻧﻴﺰ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﻫﻢ ﻣﻲ رﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺟﻨﮓ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻴﺶ از‬
‫ﻧﻴﻤﻲ از ﭘﺮو ﺗﺤﺖ »وﺿﻌﻴﺖ اﺿﻄﺮاري« ﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو‪ ،‬ﻗﺒﻼ‬
‫‪19‬‬
‫اﻋﻼم ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻨﮓ وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺜﺒﻴﺖ ﭘﻴﺸﺮوي ﻫﺎي ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﻳﻲ و ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﺣﺰب در ﺷﻬﺮﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺑﻮرژوازي را وﺣﺸﺖ زده ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺣﻀﻮر ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو در ﻟﻴﻤﺎ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﻗﺪرت‬
‫ارﺗﺠﺎع‪ ،‬ﻋﻴﺎن ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻤﺐ ﮔﺬاري در ﻣﺤﻼت ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﻟﻴﻤﺎ آﻏﺎز ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان ﺷﺮوع ﺑﻪ‬
‫ﺧﺮوج ﭘﻮل ﻫﺎﻳﺸﺎن از ﻛﺸﻮر ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ در ﺣﺎل ﻛﺴﺐ ﻗﺪرﺗﻨﺪ‪.‬‬
‫»ﺗﺮورﻳﺴﻢ« ﺑﻪ ﻟﻴﻤﺎ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد و در زاﻏﻪ ﻫﺎ »زﻧﺪﮔﻲ اﺷﺘﺮاﻛﻲ« را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺣﺎﻛﻤﻪ ﭘﺮو ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ دﺳﺖ روي دﺳﺖ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎي دوﻟﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻬﺮك راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ را ﺻﺎدر ﻛﺮد‪ .‬دو روز ﻗﺒﻞ از روزي ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﭘﻠﻴﺲ ﻛﻠﺒﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺤﻘﺮ ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ را ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻃﺮاف را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺒﻠﻐﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎ اﻋﻼﻣﻴﻪ‬
‫ﻫﺎﺷﺎن ﺑﻪ ﺣﻠﺒﻲ آﺑﺎدﻫﺎي دﻳﮕﺮ رﻓﺘﻨﺪ و ﺗﺤﺖ ﺷﻌﺎر »ﻣﺎ ﺣﻖ ﺳﺮ ﭘﻨﺎه دارﻳﻢ« ﻣﺮدم را ﺑﻪ دﻓﺎع از‬
‫راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬در اﻃﺮاف ﺷﻬﺮك ﮔﻮدال ﻛﻨﺪﻧﺪ و ﻣﺎﻧﻊ ورود ﺗﺎﻧﻚ ﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ دوﻟﺖ‬

‫‪ 19‬ﻣﺎﺋﻮ ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ را ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﻠﻲ دﻓﺎع اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ‪ ،‬ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ و ﺗﻌﺮض اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮان ﻧﻈﺎﻣﻲ ‪ /‬ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻪ آن اﻧﺪازه رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي دﺷﻤﻦ‬
‫ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي ﻛﺎﻣﻠﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻫﻨﻮز در ﻣﻮﺿﻊ ﺗﻌﺮض ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﻗﺪرت ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪31‬‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻧﻴﺮوي وﺳﻴﻌﻲ را ﻳﻜﺒﺎره وارد ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻫﺎﻟﻲ ﻣﺤﻞ و ﻳﺎراﻧﺸﺎن ﺑﺮ ﺑﺮج ﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ‬
‫داﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم در ﺣﺎﻟﺖ آﻣﺎده ﺑﺎش ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻣﺎه ﻋﻘﺐ راﻧﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه روز ﺷﺸﻢ‬
‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ،1991‬ﻫﺰاران ﺳﺮﺑﺎز ﺑﺎ ﺳﻼح ﻫﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﻠﻴﺲ ﺣﻤﻠﻪ را آﻏﺎز‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻫﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﻗﻼب ﺳﻨﮓ‪ ،‬ﻛﻮﻛﺘﻞ ﻣﻮﻟﻮﺗﻮف‪ ،‬ﺣﻠﻘﻪ ﻻﺳﺘﻴﻚ ﺷﻌﻠﻪ ور‪ ...‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻧﺒﺮد‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻮد‪ .‬راﺋﻮﻛﺎﻧﺎ از ﻟﺤﺎظ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺎري ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺷﺪ و ﻣﺒﺎرزه اي ﻛﻪ‬
‫ﭘﻴﺶ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺪﻋﺘﻲ ﺑﻮد در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺒﺎرزه زاﻏﻪ ﻧﺸﻴﻨﺎن‪.‬‬
‫در ﻣﺎه آورﻳﻞ ‪ 1992‬ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري از ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻚ ﻛﻮدﺗﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﻛﺎﻣﻼ در دﺳﺖ ﺧﻮد‬
‫ﻗﺒﻀﻪ ﻛﺮد‪ .‬او ﻣﺠﻠﺲ را ﻣﻨﺤﻞ ﻛﺮد و دﺳﺘﮕﺎه ﻗﻀﺎﻳﻲ را از ﻛﺎر اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري ﺑﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﺑﻲ‬
‫روﻳﻪ رﻫﺒﺮان اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن و روﺷﻨﻔﻜﺮان ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪارس‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﻫﺎي ﻛﺎر و ﻣﺤﻼت ﻓﻘﻴﺮ‬
‫ﻧﺸﻴﻦ ﻣﻮرد ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻧﻴﺮوﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن و ﻣﺮدم ﻣﻌﺘﺮض ﺑﻪ دام ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﻛﻮب‬
‫ﺷﺪت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ارﺗﺶ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﭼﻨﺪ داﻧﺸﮕﺎه اﺻﻠﻲ ﻟﻴﻤﺎ و ﭼﻨﺪ ﻣﺪرﺳﻪ اﺳﺘﺎﻧﻲ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر‬
‫رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺑﺎ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﺶ وارد داﻧﺸﮕﺎه ﻻﻛﺎﻧﺘﻮﺗﺎ ﺑﺸﻮد‪ .‬اﻣﺎ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺳﻦ ﻣﺎرﻛﻮس ﺑﺎ ﺑﺎران ﺳﻨﮓ از او اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ در ﺟﺴﺘﺠﻮي اوراق‬
‫ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﺑﮕﺎه ﻫﺎي داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ و ﻏﺬا ﺧﻮري داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬داﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ را ﺑﻪ اﺳﺎرت ﺑﺮدﻧﺪ‪ 14 .‬داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﭘﻠﻴﺲ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﻧﻔﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن را »ﻣﻔﻘﻮد اﻻﺛﺮ« ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪ ال دﻳﺎرﻳﻮ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺷﺪ‪ .‬زﻧﺪان ﻫﺎ دوﺑﺎره‬
‫ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ارﺗﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫دﺧﺎﻟﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ در اﻣﻮر ﭘﺮو ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺰب از ورود ﻋﻤﻠﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺧﺒﺮ داد‪ .‬ﻣﺪت ﻫﺎ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﺘﺸﺎران آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﻪ آﻣﻮزش ارﺗﺶ ﭘﺮو ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺗﻔﻨﮕﺪاران درﻳﺎﻳﻲ اﻳﻦ‬
‫ﻛﺸﻮر )ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر( ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ وارد ﻧﺒﺮد ﺑﺎ راه درﺧﺸﺎن ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺰب ﻳﻚ ﺑﺎر‬
‫ﻳﻚ ﻫﻠﻴﻜﻮﭘﺘﺮ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ را ﻫﻢ ﺳﺎﻗﻂ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و ﺳﺎﻳﺮ رﻫﺒﺮان ﺣﺰب ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲ‬
‫دادﻧﺪ ﻛﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﺠﺎوز ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﻈﺎﻣﻲ )از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺮو دﻋﻮاي ﻣﺮزي دارﻧﺪ( ﺑﺰﻧﺪ و ﺣﺰب را از ﻟﺤﺎظ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ -‬ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺮاي دﺧﺎﻟﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫آﻣﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﻠﺦ وﻳﺘﻨﺎم را داﺷﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي‬
‫ﺷﻜﺴﺖ اﻧﻘﻼب ﭘﺮو ﺗﻼش ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﮔﺰارش رﻧﺪ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻫﻴﺌﺖ ﺣﺎﻛﻤﻪ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫زﻧﺪان ﻓﻮق اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﺎﻧﺘﻮ ﮔﺮاﻧﺪه‪ ،‬ﻣﺤﻞ اﺳﺎرت ﺑﻴﺶ از ‪ 500‬زن و ﻣﺮد اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻮد ﻛﻪ‬

‫‪32‬‬
‫ﺗﺤﺖ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻔﺘﻪ اول ﻣﺎه ﻣﻪ ‪ ،1992‬ارﺗﺶ دوﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ زﻧﺎن زﻧﺪان ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ زﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺌﺎﺗﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻫﺸﺖ ﻣﺎرس و در ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ ﭘﻴﺸﺮوي ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺮدﻣﻲ‬
‫زﻧﺎن در زﻧﺪان ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ آورده ﺑﻮدﻧﺪ ﺷﻬﺮت ﺟﻬﺎﻧﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ 20.‬زﻧﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﺮدان‬
‫رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻫﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ارﺗﺶ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ 50 .‬اﻧﻘﻼﺑﻲ اﺳﻴﺮ در اﻳﻦ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ زﺑﻮﻧﺎﻧﻪ ارﺗﺠﺎع ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺻﺪﻫﺎ زﻧﺪاﻧﻲ زﺧﻤﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن زﺧﻤﻲ را در ﺣﻴﺎط‬
‫زﻧﺪان ﮔﺮد آوردﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ زور ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﺧﻮاﺑﺎﻧﺪﻧﺪ و ﭘﻮﺗﻴﻦ ﻫﺎ را ﺑﺮ ﮔﺮدن ﻫﺎﻳﺸﺎن ﻓﺸﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﺰارش‬
‫ﭼﻨﺪ روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﺣﺎل زﻣﺰﻣﻪ ﺳﺮودﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻪ از دﻫﺎن ﻫﺎي آﻏﺸﺘﻪ ﺑﺎ ﺧﺎك و‬
‫ﺧﻮن ﺑﺮ ﻣﻲ ﺧﺎﺳﺖ ﻓﻀﺎي زﻧﺪان را ﭘﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬

‫دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ‬
‫روز ‪ 12‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1992‬ﻣﺮدم ﭘﺮو در ﺑﻬﺖ ﻓﺮو رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺒﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ‪ ،‬رﻫﺒﺮ ﺣﺰب‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو‪ ،‬ﻣﺮدي ﻛﻪ ﺿﺪ اﻧﻘﻼب ﺳﺎل ﻫﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﺶ ﺑﻮد در رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺟﺎر زده ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ‬
‫ﺟﻠﻮي ﺻﻔﺤﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻣﻴﺨﻜﻮب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﺎ اﻓﺴﻮس و ﺧﺸﻢ ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ اﻃﻼﻋﻴﻪ دوﻟﺖ را‬
‫ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ و ﭼﻬﺮه ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و ﭼﻨﺪ ﺗﻦ دﻳﮕﺮ از رﻫﺒﺮان ﺣﺰب را ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم دﺳﺘﮕﻴﺮي در ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ‬
‫ﺷﺎن‪ ،‬در ﻣﺤﺎﺻﺮه اﻓﺴﺮان و ﻣﺎﻣﻮران اﻣﻨﻴﺘﻲ دﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎدي ﺑﻮرژوازي ﺑﻪ ﭘﺮو ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﺗﻤﺎم ﺧﺒﺮﮔﺰاري ﻫﺎي ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺧﺒﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮي‬
‫ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ را ﻣﺨﺎﺑﺮه ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺧﺒﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ اروﭘﺎ ﻛﻪ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﻫﻴﭻ ﺧﺒﺮي از ﭘﻴﺸﺮوي ﻫﺎي اﻧﻘﻼب‬
‫ﭘﺮو ﻧﻤﻲ داد‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﺎ ﺧﺒﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ را ﺗﻜﺮار ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬از او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »آﺧﺮﻳﻦ رﻫﺒﺮ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ«‪» ،‬دﺷﻤﻦ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ ﻣﺮدم آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ« و »ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮد ﺟﻬﺎن« ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪ‪.‬‬
‫روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﭘﺮ ﺗﻴﺮاژ از اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺗﺎ آﻟﻤﺎن و ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻋﻜﺲ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ در ﻟﺒﺎس زﻧﺪان را ﻣﻨﺘﺸﺮ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن دﻧﻴﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﻌﻠﻪ ﻫﺎي اﻧﻘﻼب ﭘﺮو‪ ،‬ﺳﺎل ﻫﺎ دﻟﮕﺮﻣﺸﺎن‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن ﺧﺒﺮ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻗﻠﺒﺸﺎن ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ از ﻃﭙﺶ اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﭼﻄﻮر ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد؟ ﭼﻪ ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻛﺮد؟‬

‫‪ 20‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺎﻧﺎل ‪ 4‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺳﺮاﺳﺮي اﻧﮕﻠﻴﺲ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮد ﺑﻪ ﻧﺎم »راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ" ﻛﻪ ﮔﺰارش ﺧﻴﺮه ﻛﻨﻨﺪه اي‬
‫ﻫﻢ از اﻳﻦ ﺗﺌﺎﺗﺮ دارد‪.‬‬

‫‪33‬‬
‫ﻓﺮداي دﺳﺘﮕﻴﺮي‪ ،‬ﺑﻪ اﺑﺘﻜﺎر رﻫﺒﺮان ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻲ‪ ،21‬ﻳﻚ »ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺿﻄﺮاري‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﺟﺎن آﺑﻴﻤﺎﺋﻞ ﮔﻮﺳﻤﺎن« ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ »ﻛﻤﻴﺘﻪ« ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ از دﺳﺘﮕﻴﺮي ﺑﺎ اﻣﻀﺎي‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده آﮔﻮﺳﺘﺎ ﻻﺗﻮره در ﺗﺒﻌﻴﺪ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ و وﻛﻼي آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‪ ،‬اﻳﺮاﻧﻲ‪ ...‬اﻋﻼم ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري ﺧﻴﺎل داﺷﺖ ﮔﻮﺳﻤﺎن را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ 22.‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﺷﺪه‪ ،‬از اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫روز ‪ 24‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ،1992‬در ﻳﻚ »ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ« ﻛﻪ در ﻣﻘﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﭘﻠﻴﺲ ﺿﺪ‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﭘﺮو اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس راه راه زﻧﺪاﻧﻲ در ﻳﻚ ﻗﻔﺲ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺎرﻳﺘﺴﺎ ﮔﺎرﻳﺪو ﻟﻜﺎ‪ 23‬ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎﻟﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس زﻧﺪان در ﻛﻨﺎر او ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻣﺸﺖ‬
‫ﻫﺎي ﮔﺮه ﻛﺮده ﺷﻌﺎر ﻣﻲ داد‪» :‬ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ در ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺮوز ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ!« »از ﺟﺎن ﺻﺪر ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ دﻓﺎع‬
‫ﻛﻨﻴﺪ!« ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ در ﻗﻔﺲ و در ﻣﻴﺎن ﻫﻴﺎﻫﻮي ﻣﺎﻣﻮران اﻣﻨﻴﺘﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ اراﺋﻪ داد‪ .‬او‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮي ﺧﻮد را »ﭘﻴﭽﻲ در ﺟﺎده« ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ ﻣﺸﺖ ﮔﺮه ﻛﺮده ﺑﻪ رﻓﻘﺎﻳﺶ ﭘﻴﺎم داد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه‬
‫اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪ .‬در ﺧﺎﺗﻤﻪ اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﺑﻪ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ و ﻣﻠﻞ ﺳﺘﻤﺪﻳﺪه ﺟﻬﺎن درود‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬
‫در ﻫﻔﺘﻪ اول اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﻣﺎه ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮي‪ ،‬دادﮔﺎه ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺪي از راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ وﺣﺸﺖ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ دادﮔﺎه ﻫﻴﭽﮕﺎه اﻋﻼم ﻧﺸﺪ‪ .‬دادﮔﺎه در ﭘﺎﻳﮕﺎه‬
‫ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬ﻗﻀﺎت ﻛﻪ از اﻓﺴﺮان ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﻤﻪ ﻧﻘﺎب ﻫﺎي ﺳﻴﺎه ﺑﺮ ﭼﻬﺮه‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮد ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ در ﻗﻔﺲ آﻫﻨﻴﻦ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻘﺎﻳﺪش ﻣﻮرد اﺳﺘﻨﻄﺎق ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻛﻴﻠﺶ را‬
‫ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪ ﺑﻪ دادﮔﺎه آورده ﺑﻮدﻧﺪ و او ﺑﻴﺶ از ‪ 15‬دﻗﻴﻘﻪ اﻣﻜﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﻣﻮﻛﻠﺶ را ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻃﻮل ﻧﻜﺸﻴﺪ‪ .‬روز ﻫﻔﺘﻢ اﻛﺘﺒﺮ ﺟﺮم اﻋﻼم ﺷﺪ‪» :‬ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪ وﻃﻦ«‪ .‬ﺣﻖ‬
‫ﻓﺮﺟﺎم ﺧﻮاﻫﻲ از ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﺳﻠﺐ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري از ﺑﺮﻗﺮاري ﻣﺠﺪد ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام در ﻛﺸﻮر ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ 21‬ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻲ در ﺳﺎل ‪ 1984‬ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺴﻴﺎري از اﺣﺰاب و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺎﺋﻮﺋﻴﺴﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو از اﻋﻀﺎ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از اﻋﻀﺎ دﻳﮕﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎي اﻳﺮان‪ ،‬و اﺣﺰاﺑﻲ از ﻧﭙﺎل‪ ،‬ﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﻪ و‪....‬‬
‫‪ 22‬ﭼﻨﺪ روز ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮي ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ‪ ،‬ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﮔﺬارﻧﺪ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ آن ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام در ﭘﺮو ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﻣﺎﻧﻊ ﻛﺸﺘﻦ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮاي دوﻟﺖ ﭘﺮو ﺑﺮاي ﻛﺸﺘﻦ‬
‫ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Maritza Garrido Lecca 23‬‬

‫‪34‬‬
‫ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺤﻘﻴﺮ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ‪ ،‬ﺗﺌﻮرﻳﺴﻴﻦ و رﻫﺒﺮ اﻧﻘﻼب‪ ،‬و ﺑﻪ ﻃﺒﻊ ﺗﺤﻘﻴﺮ‬
‫زﺣﻤﺘﻜﺸﺎن ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﺎﺳﺘﻪ ﭘﺮو اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺸﻢ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن را ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺨﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ رﻓﺘﺎر ﻣﻮرد‬
‫ﺗﺎﺋﻴﺪ دوﻟﺖ ﻫﺎي »دﻣﻜﺮاﺗﻴﻚ« آﻣﺮﻳﻜﺎ و اروﭘﺎ ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم دﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺣﺘﻲ در‬
‫ﻣﻴﺎن ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ راه درﺧﺸﺎن آن را ﺑﺮ ﻧﺘﺎﺑﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮازﻳﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‬
‫رﻋﺎﻳﺖ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻜﻮت در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ وﻗﺎﺣﺖ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺗﺎﺋﻴﺪ زﻳﺮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ آن ﻣﻮازﻳﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻨﻮز‬
‫ﺗﻠﮕﺮاف ﻫﺎ و ﻓﻜﺲ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺿﻄﺮاري ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﻞ اﻣﻀﺎﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻘﺮ ﻟﻨﺪن ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪ‪ :‬اﻣﻀﺎي ‪ 90‬ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻧﭙﺎل‪ ،‬ﺑﻨﻲ ﺻﺪر اوﻟﻴﻦ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر اﻳﺮان‬
‫ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب‪ 78 ،‬ﻧﻔﺮ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬اﻋﻀﺎ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﭼﻨﺪ ﻛﺸﻮر اروﭘﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻴﺪاﻧﺎن‬
‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ راك‪ ،‬ﻣﺒﺎرزان ﺟﺒﻬﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺣﻤﺪ ﺷﺎﻣﻠﻮ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از وﻛﻼي ﻣﺘﺮﻗﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺮاد‬
‫و ارﮔﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام و ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‪...‬‬
‫ﻟﻴﺴﺖ اﻣﻀﺎﻫﺎ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﺪ‪ ،‬در ﺷﻬﺮﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻣﻜﺰﻳﻚ‪ ،‬ﻛﻠﻤﺒﻴﺎ‪...‬‬
‫در اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ‪ ،‬ﻧﻴﻮزﻳﻠﻨﺪ و ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اروﭘﺎ‪ ،‬ﻣﺮدم اﻋﺘﺮاض ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬راﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﻀﺎ ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻌﺎر ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻋﻼﻣﻴﻪ ﭘﺨﺶ‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎم ‪ 12‬ﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻖ ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ ﺑﺎ ﺑﺎﻳﻜﻮت رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬آن روزﻫﺎ از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻫﻢ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺒﻊ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮدم‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ و‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن و رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﻣﺘﺮﻗﻲ ﺑﺎ ﺗﻴﺮاژ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻮج ﺑﻠﻨﺪي ﻛﻪ در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦ‬
‫اﻟﻤﻠﻠﻲ در دﻓﺎع از ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮدن دوﻟﺖ ﭘﺮو ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ آﺗﺸﻲ زﻳﺮ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ‬
‫زﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻪ آواز ﻣﺒﺎرزه اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﺮدم ﭘﺮو ﺑﻪ ﮔﻮش ﻫﺎي ﺷﻨﻮا رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻪ اﮔﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﺷﻤﻦ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ ﺧﻮد ﺳﺮﻛﻮب ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم ﻫﻢ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮﻫﺎ را‬
‫ﻛﻨﺎر ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﺟﺎﻧﺶ ﺗﻼش ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ 24.‬ﻣﺒﺎرزه ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺑﻪ اذﻋﺎن ﺑﺴﻴﺎري از‬
‫رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ‪ ،‬ﻋﻤﻼ ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري را در ﻣﻮرد ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻲ واداﺷﺖ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ آﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﻣﺮدم در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﻴﺮو ﻣﻲ داد‪ ،‬اداﻣﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺣﺰب در ﺧﺎرج از‬
‫زﻧﺪان ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺒﺎرزﻳﻦ ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﺮد ﺷﻤﺎره ﻳﻚ ﺣﺰب‪ ،‬و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ‬

‫‪ 24‬ﻳﻚ اﺳﺘﺜﻨﺎ از اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﭼﭗ اﻳﺮان ﺑﻮد‪ .‬اﻏﻠﺐ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﭼﭗ اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﻣﺎﺋﻮﺋﻴﺴﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ اﻣﻀﺎي ﻓﺮاﺧﻮان ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺿﻄﺮاري ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎ‬
‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام ﻫﺴﺘﻨﺪ از اﻳﻦ ﻛﺎرزار دﻓﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬و ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﻧﻈﺮاﺗﺸﺎن ﺑﺎ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﻛﺎﻣﻼ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ درك ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ دﺷﻤﻦ اﺻﻠﻲ اﻧﻘﻼب و ﻣﺮدم اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ و ﻧﻮﻛﺮاﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در واﻗﻊ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﺸﺎن را ﺑﺎ ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري و ﺷﻴﻮه ﺑﺮﺧﻮرد او ﺑﻪ ﻳﻚ زﻧﺪاﻧﻲ اﺑﺮاز ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪35‬‬
‫ﻛﺎدر ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺣﺰب دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬روﺣﻴﻪ ﺧﻮد را ﻧﺒﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬و ﻣﺒﺎرزه ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻪ‬
‫ﭘﻴﺶ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم دﺳﺘﮕﻴﺮي‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ)ﻫﺎي( و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺴﻴﺎري در ﻣﻮرد ﺣﺰب و ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺣﺰب در ﺑﻴﺮون ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲ ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺑﻨﺪﻫﺎي ﭘﺎره ﺷﺪه را‬
‫ﻣﺮﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ و رﻫﺒﺮي را دوﺑﺎره ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ دﺷﻤﻦ از ﻟﺤﺎظ روﺣﻴﻪ‬
‫ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺷﺎرژ ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﺎه ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ دﺳﺘﮕﻴﺮي اول‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از رﻫﺒﺮان ﺣﺰب دﺳﺘﮕﻴﺮ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻢ ﻛﻢ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد ﭼﻨﺪ و ﭼﻮن دﺳﺘﮕﻴﺮي ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﻧﺸﺖ ﻛﺮد‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﺎ از ﭼﻨﺪي ﻗﺒﻞ‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ‪ /‬ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺮو را ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻜﺎﻧﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ زﻳﺎدي‪ ،‬ﭼﻪ ﻋﻠﻨﻲ و ﭼﻪ ﻣﺨﻔﻲ‪،‬‬
‫را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺗﻌﻘﻴﺐ و از ﻣﻴﺎن ﺑﺮداﺷﺘﻦ رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو اﺧﺘﺼﺎص داده ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫ﻣﻮﻧﺘﺴﻴﻨﻮس‪ ،25‬ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ در ﭘﺮو ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﺪاﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻳﻦ‬
‫ﺑﺨﺶ از ﻧﻴﺮوي ﭘﻠﻴﺲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺮو ﺷﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺮو‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻣﺎه ﻫﺎ ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻟﻴﻤﺎ را در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﺑﺎﻟﺮﻳﻦ‬
‫ﺟﻮان و ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺎرﺗﻴﺴﺎ و ﺷﺮﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ اش در ﻣﺤﻠﻪ ﻣﻴﺮاﻓﻠﻮرس‪ ،‬ﭘﻮﻟﺪاري ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪ ﻟﻴﻤﺎ‪،‬‬
‫ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺴﺎﻟﻪ ﭼﻨﺪان ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻋﻤﻪ ﻣﺎرﻳﺘﺴﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺮ ﻳﻜﻲ از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫ﭘﺮو و از ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺪي ﭘﻴﺶ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻫﻔﺖ ﺗﻴﺮ در ﻳﻚ اﻳﺴﺘﮕﺎه راه آﻫﻦ‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬رﻓﺖ و آﻣﺪ ﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎرﻳﺘﺰا ﻇﺎﻫﺮا ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﻫﺎ ﻛﻼس ﺑﺎﻟﻪ در ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﻮد و ﻋﺼﺮ ﻫﺎ ﻣﺎرﻳﺘﺰا و دوﺳﺘﺶ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻇﺎﻫﺮا ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻴﺰان زﺑﺎﻟﻪ اي ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺼﺮف دو ﻧﻔﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺴﺘﺠﻮي‬
‫زﺑﺎﻟﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ را ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺎﻟﻲ ﺳﻴﮕﺎر رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬از ﻫﻤﺎن ﻣﺎرك ﺳﻴﮕﺎري ﻛﻪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻮﻃﻲ ﻫﺎي ﺧﺎﻟﻲ داروﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ )ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻴﻤﺎري ﭘﻮﺳﺘﻲ اش( ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﻛﺮد را ﻫﻢ در‬
‫آﺷﻐﺎل ﻫﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺎ دﻗﺖ و ﺻﺒﺮ ﻓﺮاوان ﻣﺎه ﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪ را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪﻧﺪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ در آن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺮد‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﺮﮔﺰاري ﭘﻠﻨﻮم‬
‫ﺣﺰب ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻫﺸﺖ ﺗﻦ از ﻛﺎدرﻫﺎي رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﺑﻪ دام ارﺗﺠﺎع اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از ﺧﻮد ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﭼﺮا رﻫﺒﺮي در ﺷﻬﺮ ﺑﻮدﻧﺪ؟ آﻳﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻲ اﻣﻦ ﺗﺮ ﻧﺒﻮد؟ و ﺳﻮاﻻﺗﻲ‬
‫از اﻳﻦ دﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮوي ﻫﺎي ﺗﻜﺎن دﻫﻨﺪه دو ﺳﻪ ﺳﺎل آﺧﺮ ﺟﻨﮓ‪،‬‬
‫روﺣﻴﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮي ﺑﺮ ﺣﺰب ﻏﺎﻟﺐ ﺷﺪه ﺑﻮده و ﺑﻪ ﮔﺮاﻳﺸﻲ در ﺟﻬﺖ دﺳﺖ ﻛﻢ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺪرت‬

‫‪Vladimir Montesinos 25‬‬

‫‪36‬‬
‫ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻲ دﺷﻤﻦ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ آوردن ﮔﺎرد در ﺑﺮﺧﻲ از زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‬
‫وﻗﺘﻲ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﻲ ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻧﻈﺎﻣﻲ و اﻣﻨﻴﺘﻲ از ﺧﻮدت ﻗﻮي ﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ را در اﺧﺘﻴﺎر‬
‫دارد وارد ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲ ﺷﻮي‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺧﻄﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮي را ﺑﻪ ﺻﻔﺮ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬و ﭘﻴﺮوزي اﺟﺘﻨﺎب‬
‫ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫وﻟﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺪام ﺁﻳﻨﺪﻩ؟‬
‫ﻳﻚ ﺳﺎل ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮي‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺎ اﻣﻀﺎ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ اﻧﺘﺸﺎر داد ﻛﻪ در‬
‫آن ﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺰب ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن دادن ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ دﻋﻮت ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ آن زﻣﺎن‪ ،‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ در ﺟﺰﻳﺮه اي ﻛﻪ‬
‫ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﺑﻮد در ﺣﺒﺲ اﻧﻔﺮادي ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺮد و ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ آﺷﻨﺎﻳﺎن‪ ،‬ﻓﺎﻣﻴﻞ و‬
‫ﻳﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ رﻫﺒﺮي ﺣﺰب در ﺧﺎرج از زﻧﺪان اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‬
‫»ﺟﻌﻠﻲ« اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ را اداﻣﻪ داد‪.‬‬
‫ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ در آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻤﺎﺳﺶ ﺑﺎ دﻧﻴﺎي ﺧﺎرج‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ روز ‪ 24‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ رﻓﻘﺎﻳﺶ در ﺑﻴﺮون ﭘﻴﺎم‬
‫داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي آﺧﺮﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﭘﻴﺸﺮوي ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي اﻳﻦ‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻖ از ﺑﺴﻴﺎري ﻟﺤﺎظ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﺑﺮﺗﺮ از دﺷﻤﻦ ﻗﺮار‬
‫داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ از زﻣﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮي‪ ،‬اوﺿﺎع ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ :‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ارﺗﺠﺎع از ﻟﺤﺎظ روﺣﻴﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﺑﻬﺘﺮي ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﺣﺰب ﺿﺮﺑﻪ ﺟﺪي ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ آن زﻣﺎن‪ ،‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﺣﺰب‬
‫را از درون ﺗﻨﺪ ﭘﻴﭻ ﻫﺎي ﻣﺒﺎرزه و ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺳﺨﺘﻲ ﻫﺎ و رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭘﻴﺮوزي ﻫﺎ رﻫﺒﺮي‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﻣﺮوز ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ در زﻧﺪان ﺑﻮد‪.‬‬
‫در زﻧﺪان ﺑﻮدن ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ از رﻫﺒﺮان ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺣﺰب‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ از زﻧﺠﻴﺮه‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﻛﺴﺐ داﻧﺶ ﺣﺰب ﺟﺪا اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺣﺒﺲ اﻧﻔﺮادي ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺰ‬
‫ﺑﺎزﺟﻮ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ دﻳﮕﺮ ارﺗﺒﺎط ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻘﺐ ﮔﺮدي را ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻞ ﺟﻠﻮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫رﻫﺒﺮان ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺣﺰب ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي و ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮرده را ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺎن ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ روﺣﻴﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﮔﻲ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﺠﺎﻋﺘﺸﺎن را ﺟﻤﻊ ﻛﺮدﻧﺪ و‬
‫ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه اداﻣﻪ دادﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ آﺛﺎر ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد‪ .‬و ﺟﺰ‬
‫اﻳﻦ ﻧﻤﻲ ﺷﺪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻪ ﻛﻨﺎر‪ ،‬اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي‬

‫‪37‬‬
‫ﺟﺪﻳﺪ در اﻣﺮ رﻫﺒﺮي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻧﮕﺮش و ﺧﻂ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺮﺷﻲ ﻛﻪ از ذﻫﻨﻲ ﮔﺮاﻳﻲ و ﻋﺪم اﻧﻌﻄﺎف ﻣﺒﺮا ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺪي وﻗﺘﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻓﻮق اﻟﺬﻛﺮ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ واﻗﻌﻲ را‬
‫ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬آﻳﺎ ﺣﺰﺑﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺰرﮔﻲ ﺧﻮرده ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ اداﻣﻪ دﻫﺪ؟ آﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ وﻗﺘﻲ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻗﻮا ﺑﻪ ﻧﻔﻌﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻗﺘﺎ اﺳﻠﺤﻪ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارد و ﺑﺎ ارﺗﺠﺎع ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﺪ؟‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺻﺤﻴﺢ و اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ آن ﻧﺒﻮد ﻛﻪ در ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ اي رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﻚ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص وي‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ ﺳﺎل‬
‫‪26‬‬
‫ﺗﻤﺎم زﻧﺪان اﻧﻔﺮادي در ﺑﺎﻳﻜﻮت ﻛﺎﻣﻞ ﺧﺒﺮي‪ ،‬و ﻛﻠﻨﺠﺎر رﻓﺘﻦ ﺑﺎ ﺑﺎزﺟﻮﻫﺎي ﺗﻌﻠﻴﻢ دﻳﺪه ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﻣﻮﺟﻮد در دﻳﺪﮔﺎه و ﺳﻴﺎﺳﺖ وي ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه اي در اﻳﻦ ﻋﻘﺒﮕﺮد‬
‫ﺑﺎزي ﻛﺮد‪.‬‬
‫در ﺣﺰب در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ اﺧﺘﻼف‬
‫ﻧﻈﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺟﺪي ﺗﺌﻮرﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﻨﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎ ﺣﺰب‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻌﻤﻖ در ﻧﻈﺮات ﻣﻄﺮوﺣﻪ‪ ،‬و‬
‫ﺗﻼش ﺑﺮاي دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮات ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻠﺰوﻣﺎﺗﺶ ﻧﻔﻲ ﺑﺮﺧﻲ اﻳﺪه ﻫﺎي ﺳﺎﺑﻖ ﺣﺰب‬
‫ﻣﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ از آن ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮﺳﺖ ﻳﺎ ﺟﻌﻞ دوﻟﺖ اﺳﺖ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬دﻋﻮاﻳﻲ‬
‫ﺳﻄﺤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ درك ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻛﻤﻜﻲ ﻧﻜﺮد و ﺑﻪ ﺟﺎي ﻓﻌﺎل ﻛﺮدن ﺗﻔﻜﺮ اﻋﻀﺎ‬
‫ﺣﺰب و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺣﻮل ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻬﻤﺖ و اﻓﺘﺮا و ﺗﻀﻌﻴﻒ روﺣﻴﻪ ﻫﺎ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻋﺪه اي ﺟﻨﮓ را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻋﺪه دﻳﮕﺮي ﺑﻪ اداﻣﻪ ﺟﻨﮓ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺪون ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻤﻴﻖ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻮﻳﻦ و ﺧﻂ ﺣﺰب ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اداﻣﻪ ﻛﺎري در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻫﺮ ﭘﻴﺸﺮوي ﺑﻪ اﻳﺪه ﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ ﻧﻴﺎز‬
‫دارد‪ .‬اﻳﺪه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﺎرب ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ راﻫﻨﻤﺎي ﻋﻤﻞ اﻣﺮوز‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ‪ .‬و ﺑﺮاي ﮔﺬر از اوﺿﺎع‬
‫ﭘﻴﭽﻴﺪه‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﻣﺎﺗﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﻀﺎدﻫﺎ و روﻳﻜﺮد و روﺷﻲ دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻜﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻞ آن ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﻓﺪاﻛﺎري و اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ‬

‫‪ 26‬ﻳﻜﻲ از وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي اﻳﻦ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺗﺎق ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻣﺜﻞ اﺗﺎق ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﺗﺰﺋﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺎﻧﺎﭘﻪ‪ ،‬ﻣﺒﻞ راﺣﺘﻲ‪،‬‬
‫ﻳﻚ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﮔﻮﺷﻪ اﺗﺎق و ﺑﺎزﺟﻮ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻟﺒﺎس ﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻳﺎ ﻣﺘﻔﺎوت از ﺗﻴﭗ راﻳﺞ ﺑﺎزﺟﻮﻫﺎي ﺧﺸﻚ و ﺑﻴﺮﺣﻢ ﭘﻮﺷﻴﺪه‪،‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻛﺴﻲ را ﻛﻪ دارد ﺑﻴﺸﺘﺮ وارد ﺑﺤﺚ ﺳﻴﺎﺳﻲ روﺷﻨﻔﻜﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺷﺮاﻳﻂ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫اﻓﺮاد را در ﻣﻮﺿﻊ ﻧﺒﺮد ﻗﺮار دﻫﺪ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ رﻫﺒﺮان ﭘﺮو ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮد اﺣﺴﺎس ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺨﺎﻟﻒ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ وارد ﺑﺤﺚ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪38‬‬
‫ﭼﻴﺰي ﻛﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ آﻧﺎن در دﻳﺪﮔﺎه و روﻳﻜﺮد و روش ﺑﺮوز ﻛﺮد‪ .‬اﺣﺰاﺑﻲ در ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﻦ‬
‫اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ رﻫﺒﺮي ﺟﺪﻳﺪ ﺣﺰب ﻛﻪ در ﺑﻴﺮون از زﻧﺪان ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد ﺑﺸﺘﺎﺑﻨﺪ و در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻧﻈﺮي ﺑﺮﺧﻲ درس ﻫﺎ را ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺣﺎﺻﻞ اﻳﻦ ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي‬
‫ﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ اﺳﻨﺎد ﺑﺎارزﺷﻲ ﻫﻢ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ روﺑﺮو ﻧﺸﺪ‪.‬‬

‫در ﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو و رﻫﺒﺮﻳﺶ ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻳﻚ ﺟﻨﮓ ﻃﻮﻻﻧﻲ‬
‫ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺻﻒ ﻣﺘﺤﺪ ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن داﺧﻠﻲ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﻌﺪ از ﺿﺮﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺧﻂ‬
‫و ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺣﺰب ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺷﺪه در ﻧﮕﺮش و روش و‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﻘﻼب ﭘﺮو دﭼﺎر ﻋﻘﺒﮕﺮدي ﺟﺪي و ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ وﺿﻌﻴﺖ‬
‫ﺟﻨﮓ‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ زﻧﺪان ﻫﺎ ﻫﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮد و ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﻨﻮز ﺷﺎﻫﺪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻫﺎي ﻛﻢ ﻧﻈﻴﺮي ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ‬
‫آن روﺣﻴﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮي دﻳﮕﺮ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻋﺪه اي ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﻣﻌﺪود‪ ،‬ﭼﻪ در ﺑﻴﺮون و ﭼﻪ در داﺧﻞ‬
‫زﻧﺪان از ﻣﺒﺎرزه دﺳﺖ ﺷﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺤﻮﻻت و ﻋﻮاﻣﻞ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﻠﻤﻲ از آن ﻫﺎ‪,‬‬
‫ﺑﺪون ﺷﻚ درس ﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ در ﺑﺮ دارد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ دﻳﺪي روﺷﻦ‬
‫ﺗﺮ و ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺮ ﻧﺒﺮد ﺗﻮده ﻫﺎي ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ رﻫﺎﻳﻲ را رﻫﺒﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﺮاﺗﺮ از اﻳﻦ‪ ،‬دﻫﺴﺎل‬
‫ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪ در ﭘﺮو ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﭘﻴﭻ و ﺧﻢ ﻫﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺳﺮﺷﺎر از درس ﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اي ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺳﺘﻤﺪﻳﺪﮔﺎن ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﻴﺎ ﻛﻤﺎﻛﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ از آن ﺑﻴﺎﻣﻮزﻧﺪ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﭘﺮو ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ‬
‫رﻫﺒﺮي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺣﺰب ﻣﺘﻌﻬﺪ و ﻣﻨﻀﺒﻂ و ﭘﻮﻳﺎ و ﺷﺠﺎع اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﺤﺮوﻣﺎن و ﻟﮕﺪ ﻣﺎل ﺷﺪﮔﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ را در ﻣﺴﻴﺮي ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰد و دورﻧﻤﺎي روﺷﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫اي ﻧﻮﻳﻦ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﻧﻮﻳﻦ را در ﺑﺮاﺑﺮ آﻧﺎن ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺰﺑﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﻧﻘﻼب واﻗﻌﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺘﻜﻲ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺗﻮده ﻫﺎي ﺗﺤﺖ اﺳﺘﺜﻤﺎر و ﺳﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ اﺗﻔﺎق ﻧﺨﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﭘﺮو ﻧﺸﺎن‬
‫داد ﻛﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺎ درك ﻧﻴﺮوي ﺗﺎرﻳﺨﺴﺎز ﺗﻮده ﻫﺎ و ﺑﺎ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﭘﻴﻮﻧﺪ زدن آﮔﺎﻫﻲ‬
‫و ﺗﺸﻜﻞ و آرﻣﺎن ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎرزه ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻮده ﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ »ﻣﻌﺠﺰه«‬
‫ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﻨﻨﺪ و دﻧﻴﺎ را ﺑﻪ ﺷﮕﻔﺘﻲ اﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺮو‪ ،‬در واﻗﻊ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺒﺎرزه ﻣﺮدم دﻧﻴﺎ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫ﻧﻈﻢ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي دﻧﻴﺎﻳﻲ ﻋﺎري از ﺳﺘﻢ و اﺳﺘﺜﻤﺎر ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻮرژوازي‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﻮب اﻧﻘﻼب زﺣﻤﺘﻜﺸﺎن ﭘﺮو ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺟﻬﺎن ﻫﻢ‪ ،‬در ﺣﺪ‬
‫ﺗﻮاﻧﺸﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﻳﺎري رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﺟﺪال ﻫﺎي ﻧﻈﺮي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻓﻌﺎل ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ‬

‫‪39‬‬
‫درس ﻫﺎي ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺮو و رﻫﺒﺮي آن را ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﻮد از اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻴﺎﻣﻮزﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﺎرزﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻖ ﭘﺮو و درس ﻫﺎﻳﺶ در دو دﻫﻪ اﺧﻴﺮ را ﺑﺘﻮان در ﻛﺸﻮر ﻛﻮﭼﻚ آﺳﻴﺎﻳﻲ‬
‫ﻧﭙﺎل ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از دﺳﺘﮕﻴﺮي ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ‪ ،‬ﺗﻮده ﻫﺎي ﺗﻬﻴﺪﺳﺖ روﺳﺘﺎﻳﻲ اش ﺑﺎ اﻟﻬﺎم‬
‫از آن ﺟﻨﮓ و ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ آن ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ را آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ از دﺳﺘﮕﻴﺮي ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و ﻧﺴﻞ ﻗﺒﻠﻲ رﻫﺒﺮان ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو ﻣﻲ ﮔﺬرد‪,‬‬
‫آن ﻛﺸﻮر ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺤﻮﻻت ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﺌﺖ ﺣﺎﻛﻤﻪ ﻣﺮﺗﺠﻊ ﺑﺮاي ﻓﺮﻳﺐ ﺗﻮده ﻫﺎي ﻣﺤﺮوم ﺑﻮﻣﻲ‪،‬‬
‫ﺑﺮاي ﻳﻚ دوره ﻳﻚ ﭼﻬﺮه ﺳﺮﺧﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺗﻮﻟﺪو« را در ﻣﻘﺎم رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري رو ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ »ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻲ« ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﺜﻤﺎر و ﻏﺎرت و ﻓﺴﺎد ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﺤﺮان اﻗﺘﺼﺎدي و‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﻤﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﻛﺎرﮔﺮ و دﻫﻘﺎﻧﺎن ﻓﻘﻴﺮ و ﻛﻢ زﻣﻴﻦ را ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎر‬
‫آﻣﺪﻧﺪ و ﮔﻨﺎه را ﺑﻪ ﮔﺮدن ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري ﻛﻪ اﻓﺘﺨﺎرش ﺷﻜﺴﺖ دادن راه درﺧﺸﺎن‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﺴﺎد و ﻛﺸﺘﺎر ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و از ﻛﺸﻮر ﮔﺮﻳﺨﺖ‪ .‬آﻟﻦ ﮔﺎرﺳﻴﺎي ﺳﻮﺳﻴﺎل‬
‫دﻣﻜﺮات دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﺮاي ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻧﺌﻮﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻴﺸﺖ ﻣﺮدم و‬
‫اﺟﺮاي ﻓﺠﺎﻳﻊ ﮔﻠﻮﺑﺎﻟﻴﺰاﺳﻴﻮن آرام ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﻮﺟﻴﻤﻮري ﺑﻪ ﭘﺮو ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﺎن زﻧﺪاﻧﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎده‬
‫ﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ و ﻳﺎراﻧﺶ ﻛﻤﺎﻛﺎن در آن اﺳﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻃﻲ اﻳﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻣﺒﺎرزات ﻛﺎرﮔﺮان و‬
‫ﺧﻴﺰش ﻫﺎي ﮔﺎه ﻗﻬﺮآﻣﻴﺰ ﺑﻮﻣﻴﺎن‪ ،‬ﻫﻴﭽﮕﺎه ﺧﺎﻣﻮش ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻃﻲ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺳﺎل ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﻘﻴﺐ و دﺳﺘﮕﻴﺮي‬
‫ﻛﺎدرﻫﺎي رﻫﺒﺮي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺰب اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﮔﺎه ﺑﻪ ﮔﺎه از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﮕﻠﻲ ﭘﺮو ﺧﺒﺮ درﮔﻴﺮي‬
‫ﻫﺎ و ﻋﻤﻠﻴﺎت راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﻲ رﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻲ آﻧﻜﻪ ﻧﺸﺎن ﭼﻨﺪاﻧﻲ از‬
‫دﻳﺪﮔﺎه و اﻫﺪاف و ﺧﻂ ﻣﺸﻲ آﻧﺎن در دﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﻘﻼب و ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ را‬
‫ﻣﻘﻮﻻﺗﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻧﺎﺑﻬﻨﮕﺎم ﻣﻲ داﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺠﺐ آور ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ اﻣﺮوز در ﻣﻴﺎن دﺧﺘﺮان و‬
‫ﭘﺴﺮان ﭘﺮوﻳﻲ ﻛﻪ راه دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺣﺎﻛﻢ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻈﺎم ﺳﻴﺎﺳﻲ آن ﻛﺸﻮر را ﻣﻲ ﺟﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫راه درﺧﺸﺎن ﻛﻤﺎﻛﺎن ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻃﻲ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺳﺎل ﻫﺎ ﺑﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺮو ﺧﺎك ﺗﺤﺮﻳﻒ ﭘﺎﺷﻴﺪه اﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺴﻞ ﺟﻮان ﺑﻪ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ دروغ ﻫﺎ و ﺑﻬﺘﺎن‬
‫ﻫﺎ ﺑﻪ دﻳﺪه ﺷﻚ ﻣﻲ ﻧﮕﺮد و ﺣﺘﻲ اﻳﻨﺠﺎ و آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﻫﻤﺪﻟﻲ ﺑﺎ آن ﺗﺠﺮﺑﻪ را از ﺧﻮد ﺑﺮوز ﻣﻲ‬
‫دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ را در ﻋﺮﺻﻪ ادﺑﻴﺎت ﺟﺪﻳﺪ ﭘﺮو ﻣﻲ ﺗﻮان دﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺟﻮان‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺎي‬
‫ﺟﺎﻟﺐ و ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎي ﺳﻤﭙﺎﺗﻴﻚ و ﻗﻮي داﺳﺘﺎن ﻫﺎﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ آﺷﻜﺎر ﻳﺎ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻪ راه‬
‫درﺧﺸﺎن رﺑﻂ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺷﻜﻞ و ﺑﺎ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻪ و اﺳﺘﺮاﺗﮋي و ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﺑﻪ ﭘﺎ‬

‫‪40‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﺎﺳﺖ و اﻧﻘﻼب آن ﻛﺸﻮر در ﻛﺪام ﻣﺴﻴﺮ و در ﻛﺪام زﻣﺎن دوﺑﺎره ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد را‬
‫ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ روﺷﻦ اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﻘﻼب آﻳﻨﺪه ﺑﺮ اﻳﺪه ﻫﺎ و ﺗﺌﻮري ﻫﺎي ﻧﻮ ﺷﺪه‬
‫و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺘﻮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺗﻜﺮار ﺻﺮف ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ راه درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﻋﻴﻦ‬
‫ﺣﺎل‪ ،‬اﻧﻘﻼب آﻳﻨﺪه ﺑﺮ دوش ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ اﻳﺴﺘﺎد و ﭘﻴﻮﻧﺪ و ﮔﺴﺴﺘﻲ دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻜﻲ ﺑﺎ درس‬
‫ﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ »آﻏﺎزﮔﺮان« ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ در ﻣﻮرد ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫‪ .1‬ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻓﺘﺢ‪ (www.aworldtowin.org) A World To Win ،‬ﻣﻨﺒﻊ‬
‫اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪1984‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺴﻴﺎري از اﺣﺰاب ﻣﺎﺋﻮﺋﻴﺴﺖ ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﭘﺮو از اﻋﻀﺎ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎﻻت ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻓﺘﺢ در ﻣﻮرد ﭘﺮو ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺰارﺷﺎت ﺣﺰب و روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﻧﺸﺮﻳﺎت ﭘﺮو ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺴﻴﺎري از اﺳﻨﺎد ﺣﺰب‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻔﺼﻞ ال دﻳﺎرﻳﻮ ﺑﺎ ﮔﻮﻧﺰاﻟﻮ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ‬
‫ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ ،‬ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ و ﮔﺎﻫﻲ ﺗﺮﻛﻲ و اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﻣﻨﺘﺸﺮ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺴﺨﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻓﺘﺢ در ﺳﺎﻳﺖ آرﺷﻴﻮ اﺳﻨﺎد اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن اﻳﺮان در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﺷﻤﺎره اول ﺗﺎ ﺷﻤﺎره ‪ 25‬اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در ﻫﺮ ﺷﻤﺎره ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺳﺎﻳﺖ ﺳﺮﺑﺪاران )‪ (www.sarbedaran.org‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺷﻤﺎره ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻓﺘﺢ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ در ﻣﻮرد ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺮو دارد‪.‬‬
‫‪ .3‬در ﺳﺎل ‪ 90‬وزارت دﻓﺎع آﻣﺮﻳﻜﺎ رﻧﺪ را ﻣﺎﻣﻮر ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارﺷﻲ در ﻣﻮرد ﭘﺮو ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻣﻔﺼﻞ‪ ،‬ﻧﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻘﻲ )ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ارﺗﺠﺎع و در ﻧﻴﺘﺠﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻫﺎ و ﻣﺼﺎدره ﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد( دارد‪،‬‬
‫ﺑﻠﻜﻪ از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺗﻬﻴﻪ اﻳﻦ ﮔﺰارش‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﺶ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺮﻛﻮب ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻖ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ و ﭘﻠﻴﺲ و ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺮو ﺑﻪ اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎم اﻳﻦ‬
‫‪Gordon‬‬ ‫ﮔﺰارش ‪ The Shining Path and the Future of Peru‬ﺑﻪ ﻗﻠﻢ‬
‫‪ H. McCormick‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Women at War : Magazine article by Carol Andreas, Anita .4‬‬
‫‪ Fokkema; NACLA Report on the Americas, Vol. 24, 1990‬ﻛﺎرول آﻧﺪره آس‪،‬‬
‫از ﻧﺰدﻳﻚ در ﻣﻮرد ﺷﺮاﻳﻂ زﻧﺎن در ﭘﺮو و ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺮو ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺴﻴﺎري ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Women and War in the Twentieth Century: Enlisted with or .5‬‬
‫‪Without consent, Nicole A. Dombrowski‬‬
‫‪Sendero Luminoso in Comparative Perspective, Cynthia‬‬ ‫‪.6‬‬
‫‪McClintock, Dept. of Political Science, George Washington University‬‬

‫‪41‬‬
Maoism in the Andes: Sendero Luminoso and the contemporary .7
guerrilla movement in Peru, Lewis Taylor, Centre for Latin American
Studies, University of Cambridge
Puno Instituto de Educación Rural Waqrani- Caught in the .8
Crossfire - g c i 275, Peruvian Graffiti
‫ وﻳﻜﻲ ﭘﺪﻳﺎ‬.9

42