‫ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ‬

‫ﮔﺰﻳﺪه اي از ﻛﺘﺎب‬

‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬

‫ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﻳﻴﻦ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ﻣﺮﮔﺒﺎرﺗﺮﻳﻦ ﺳﻼح در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬

‫ﻣﻴﺸﻞ ﺷﻮ ﺳﻮدﻓﺴﻜﻲ‬
‫ﺟﻌﻔﺮﭘﻮﻳﺎ‬

‫رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري‬
‫ﺳﺘﺎد ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﻜﺪه ﻣﻠﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻮادﻣﺨﺪر اﻳﺮان‬
 ‫رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري‬
‫ﺳﺘﺎد ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻣﻮادﻣﺨﺪر‬

‫ﮔﺰﻳﺪه اي از ﻛﺘﺎب ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‪ ،‬ﺗﺮﻳﺎك و ﻫـﺮوﻳﻴﻦ ‪ ,‬ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬

‫اﻧﺒـــﻮه ﻣﺮﮔﺒـــﺎرﺗﺮﻳﻦ ﺳـــﻼح در اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن • ﻧﻮﻳﺴـــﻨﺪه‪ :‬ﻣﻴﺸـــﻞ‬
‫ﺷﻮﺳﻮدﻓﺴﻜﻲ • ﻣﺘﺮﺟﻢ ‪:‬ﺟﻌﻔﺮ ﭘﻮﻳﺎ • ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ‪ :‬ﭘﮋوﻫﺸﻜﺪه ﻣﻠﻲ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻮادﻣﺨﺪر اﻳﺮان • ﻣﺪﻳﺮ ﻫﻨﺮي و ﻃﺮح ﺟﻠﺪ‪:‬ﮔﺮوه ﻫﻨﺮي ﻧﮕـﺎر‬
‫• ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﺳﺘﺎد ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻣﻮادﻣﺨﺪر • ﺷﻤﺎرﮔﺎن‪ 2000 :‬ﻧﺴﺨﻪ‬
‫• ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ‪:‬دوم ﺧﺮداد ﻣﺎه ‪1383‬‬

‫ﻫﻤﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺮاي ﻧﺎﺷﺮ ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ اﺛﺮ ﺗﺮﺟﻤﻪ اي اﺳﺖ از ‪:‬‬

‫‪War and Globalisation‬‬
‫‪The Truth Behind September 11‬‬

‫‪www.peiknet.com/1382/page/12farv‬‬
‫‪P501 Pavaraghi.htm‬‬

‫در اﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﺨﺶ اول و دوم ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺤﺚ ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﻳﻴﻦ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫‪7‬‬ ‫ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﺎر‬
‫‪11‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫‪13‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اول ‪:‬ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﻳﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ﻣﺮﮔﺒﺎر ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻼح در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬
‫‪13‬‬ ‫‪ -‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫‪14‬‬ ‫‪ -‬اﺳﺎﻣﻪ ﺑﻦ ﻻدن ﻛﻴﺴﺖ؟‬
‫‪16‬‬ ‫‪ -‬ﺟﻬﺎد اﺳﻼﻣﻲ‬
‫‪17‬‬ ‫‪ -‬ﻧﻘﺶ ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫‪18‬‬ ‫‪ -‬ﻣﺜﻠﺚ ﻃﻼﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺜﻠﺚ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‬
‫‪21‬‬ ‫‪ -‬ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺳﺮد‬
‫‪21‬‬ ‫‪ -‬اﺣﻴﺎي ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‬
‫‪22‬‬ ‫‪ -‬ﻛﺸﺖ ﺧﺸﺨﺎش در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬
‫‪23‬‬ ‫‪ -‬ﺟﻨﮓ ﭼﭽﻦ‬
‫‪25‬‬ ‫‪ -‬ﻧﺎﺑﻮدي ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻻﻳﻴﻚ ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ‬
‫‪27‬‬ ‫‪ -‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺟﺪاﻳﻲ ﻃﻠﺐ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬
‫‪27‬‬ ‫‪ -‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺛﻖ‬
‫‪28‬‬ ‫‪ -‬ﺷﻮرش ﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﭼﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‬
‫‪31‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم ‪:‬ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ‪ 21‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ از ﻗﺎره اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﺮﺑﺮآورد!‬
‫‪31‬‬ ‫‪ -‬ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ﻳﺎزده ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬
‫‪32‬‬ ‫‪ -‬اﺳﺎﻣﻪ ﺑﻦ ﻻدن‪ :‬دﺳﺘﺎوﻳﺰي ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺟﻨﮓ‬
‫‪35‬‬ ‫‪ -‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از ﮔﺮوه ﻃﺎﻟﺒﺎن‬
‫‪35‬‬ ‫‪ -‬ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ وﺳﻴﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻴﺮوي ﻧﻈﺎﻣﻲ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن‬
‫‪36‬‬ ‫‪ -‬ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﺧﻮدﻛﺎﻣﻪ‬
‫‪37‬‬ ‫‪ -‬ﻃﺮاﺣﺎن ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮان واﻗﻌﻲ‬
‫‪38‬‬ ‫‪ -‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﺎﺷﻴﻦ دوﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺗﺒﻬﻜﺎري‬
‫‪39‬‬ ‫‪ -‬ﭘﺎﻳﻤﺎل ﻛﺮدن ﺣﻘﻮق اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫‪40‬‬ ‫‪ -‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺿﺪ ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ‬
‫‪42‬‬ ‫‪ -‬ﻗﺪرت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اف‪ .‬ﺑﻲ ‪.‬اي و ﺳﻴﺎ‬
‫‪45‬‬ ‫‪ -‬ﺑﺤﺮان اﻗﺘﺼﺎدﺟﻬﺎﻧﻲ‬
‫‪47‬‬ ‫‪ -‬ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬
 ‫ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﺎر‬

‫ﺣﺎدﺛﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﭘﺎﻳﺎن ﻳﻚ ﻓﺼﻞ و آﻏﺎز ﻧﻮﻳﻦ‬

‫در ﺣﻮادث ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﻦ‬
‫روﻳﺪاد را ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺿﺮورت داﺷﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮده و ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ آﻗﺎي ﻣﻴﺸﻞ ﺷﻮﺳﻮدﻓﺴﻜﻲ اﺳﺘﺎد داﻧﺸﮕﺎه‬
‫اوﺗﺎواﻟﻲ ﻛﺎﻧﺎدا و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ در روزﻧﺎﻣﻪ ﻟﻮﻣﻮﻧﺪ‬
‫دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﭼﺎپ ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺷﺎره ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺷﻮﺳﻮدﻓﺴﻜﻲ در ﺧﺼﻮص ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﺮجﻫﺎي دوﻗﻠﻮ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺣﻀﻮر ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ در آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺣﺰب ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺑﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن را درﺳﺖ ﻗﺒﻞ از‬
‫ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻳﺎدآور ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮات اﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و اﺳﺘﺎد‬
‫اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﻣﺤﻮرﻫﺎي زﻳﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﻳﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻼﺣﻲ ﻛﻪ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‬
‫ﻣﺨﻮفﺗﺮ از ﺳﻼحﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻛﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻮادﻣﺨﺪر ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺗﺠﺎرت ﻧﻔﺖ ﺳﻮد‬
‫ﺳﺎﻻﻧﻪ دارد و ﻛﻨﺘﺮل ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻚ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻣﻮادﻣﺨﺪر ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﻨﺘﺮل‬
‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ دارد‪.‬‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪8‬‬

‫‪ .3‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ 75‬درﺻﺪ ﻫﺮوﻳﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺎﻓﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﺎﻟﻲ و ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻗﺮار‬
‫دارد و ﺗﺠﺎرت ﻫﺮوﻳﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .4‬ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺮژﻳﻨﺴﻜﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺳﻴﺎ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاي اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﻧﺎم ﺟﻬﺎد و‬
‫ﺟﻨﮓ ﻣﻘﺪس ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻮروي داده ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ از ﺳﻮي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‬
‫و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﻛﻤﻚ ﻣﺎﻟﻲ اﻳﻦ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮادﻣﺨﺪر در ﻣﺜﻠﺚ ﻃﻼﻳﻲ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .5‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺮوﻳﺲ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ) آي‪ .‬اس‪.‬‬
‫آي( ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻴﺪي در ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن داﺷﺖ‪ .‬اﻳﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ از ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻫﺰاران ﻣﺪرﺳﻪ ﻋﻠﻤﻴﻪ در ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺪارﺳﻲ ﻛﻪ از آﻧﺎن ﻃﺎﻟﺒﺎن ﺳﺮﺑﺮآوردﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .6‬ﭘﺮوﻧﺪه ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮادﻣﺨﺪر در آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي ـ ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺨﻔﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ دارد‪ .‬در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬
‫آﻟﻔﺮد ﻣﻚ ﻛﻮي ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺷﺮوع ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﻴﺎ‬
‫در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺮزي اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ـ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﺮوﻳﻴﻦ در ﺟﻬﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪.7‬ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻣﻴﺮ ﻣﻌﺎوﻳﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮﺳﺖ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﻣﺤﻞ‬
‫آﻣﻮزش ﭼﺮﻳﻚﻫﺎي ﭼﭽﻦ ﺑﻮد در ﺳﺎل ‪ 1980‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺎ و آي‪ .‬اس‪.‬‬
‫آي ﺗﺎﺳﻴﺲ ﮔﺮدﻳﺪ و ﮔﻠﺒﺪﻳﻦ ﺣﻜﻤﺘﻴﺎر آن را اداره ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ .8‬ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﻪ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻫﻨﺪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺷﻮرش‬
‫ﻗﺒﻴﻠﻪاي در ﮔﻮﺟﺎر در اواﻳﻞ ﺳﺎل ‪ ،2002‬اوج ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ آي‪ .‬اس‪.‬‬
‫آي ) ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن( از ﺳﺎل ‪ 1980‬ﺑﺎ ﭘﻮلﻫﺎي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﻗﺎﭼﺎق‬
‫ﻣﻮادﻣﺨﺪر آﻏﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ .9‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از‬
‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺑﺮدن ﻣﻮج ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ‬
‫اﺳﻼﻣﻲ در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي از اﻫﺪاف ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ واﺷﻨﮕﺘﻦ‬
 ‫ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﺎر‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ در ﺟﻬﺖ‬

‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ و ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .10‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﻓﺮو رﻳﺨﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺠﺎرت‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬دوﻟﺖ ﺑﻮش ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﻼك ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدي‪ ،‬اﺳﺎﻣﻪ ﺑﻦ ﻻدن و‬
‫اﻟﻘﺎﻋﺪه را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻈﻨﻮن ﺷﻤﺎره ﻳﻚ اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﺳﺎﻣﻪ‬
‫ﺑﻦ ﻻدن از دﺳﺖ ﭘﺮوردﮔﺎن ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ و ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ‬
‫او را در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺷﻮروي ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻮروري‬
‫ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﺮوه اﻟﻘﺎﻋﺪه و ﺷﺨﺺ اﺳﺎﻣﻪ ﺑﻦ ﻻدن در ﺣﻘﻴﻘﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﻳﻚ اﺑﺰار اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .11‬روز دﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 2001‬ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ روز ﻗﺒﻞ از ﺣﺎدﺛﻪ‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن‪ ،‬ﺑﻦ ﻻدن در ﻳﻜﻲ از‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن دﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .12‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻛﺸﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬
‫داﺷﺘﻦ ﻣﺮزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ ﺷﻮروري ﺳﺎﺑﻖ‪ ،‬اﻳﺮان و ﭼﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻠﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻴﺎن ﭘﻨﺞ ﻗﺪرت اﺗﻤﻲ دﻧﻴﺎ ﻳﻌﻨﻲ روﺳﻴﻪ‪ ،‬ﭼﻴﻦ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻗﺰاﻗﺴﺘﺎن و ﻫﻨﺪ ﺑﺮاي آﻣﺮﻳﻜﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮاواﻧﻲ دارد‪.‬‬
‫‪ .13‬ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن و ﺳﻴﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺮوزه ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ درآﻣﺪ ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮادﻣﺨﺪر در‬
‫ﻣﺜﻠﺚ ﻃﻼﻳﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ در اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫ﺧﺮاﺑﻜﺎراﻧﻪ ﺑﺮاﻧﺪازي اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ اﺳﺘﻔﺎده از دﻻرﻫﺎي ﻗﺎﭼﺎق‬
‫ﻣﻮادﻣﺨﺪر ﻳﻜﻲ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪:‬‬

‫‪ .1‬ارﺗﺒﺎط ﻗﺎﭼﺎق و ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ ﻣﻮادﻣﺨﺪر ﺑﺎ اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻌﻀﻲ‬

‫از ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪10‬‬

‫‪ .2‬ﺳﻮدآوري و درآﻣﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮوش ﻣﻮادﻣﺨﺪر ﭘﺲ از‬

‫ﺗﺠﺎرت اﺳﻠﺤﻪ و ﻧﻔﺖ در ﺟﻬﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺗﺎ ﻣﺎﻓﻴﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎ‬
‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺧﺎص‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ و ﻗﺎﭼﺎق اﻳﻦ ﻣﻮاد را ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬در ﻣﺠﻤﻮع ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﻗﺎﺑﻞ ﭼﺎﻟﺶ داﻧﺴﺘﻦ ﺑﻌﻀﻲ از‬
‫دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ و ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻛﻠﻴﺪي و ﻗﻄﻌﻲ از‬
‫ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﻲﺷﻮد و آن وﺟﻮد راﺑﻄﻪ ﺣﺮﻓﻪاي و ﭘﻴﭽﻴﺪه‬
‫ﻓﻴﻤﺎﺑﻴﻦ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮادﻣﺨﺪر و ﺗﺮورﻳﺴﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻳﺎد ﺷﺪه ﻣﺒﺎرزه ﺟﺪي ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻣﺎﻓﻴﺎﻳﻲ‬
‫دﺧﻴﻞ در ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮادﻣﺨﺪر‪ ،‬ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﺣﻠﻘﻪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﺗﻮ در ﺗﻮي‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و اﻗﺪام ﺣﺮﻓﻪاي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫آﻧﭽﻪ در ﺣﺎدﺛﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ درﻧﻴﻮﻳﻮرك روي داد‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن ﻳﻚ ﻓﺼـﻞ‬

‫و آﻏــﺎز ﻓﺼــﻞ ﻧــﻮﻳﻨﻲ در ﺣــﻮادث ﺟﻬــﺎﻧﻲ ﺑــﻮد‪ .‬ﺷــﻤﺎر ] اﻧــﺪﻛﻲ از[‬
‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻣﺤﻘﻖ در ﺟﻬﺎن اﻳﻦ روﻳﺪاد را ﻫﻤـﺎن ﮔﻮﻧـﻪ‬
‫ﻛﻪ ﺿﺮورت داﺷﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﺟﺴﺎرت ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎ "ﻣﻴﺸﻞ ﺷﻮﺳﻮدﻓﺴﻜﻲ" اﺳـﺘﺎد داﻧﺸـﮕﺎه در ﻛﺎﻧـﺎدا و‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ در روزﻧﺎﻣﻪ ﻟﻮﻣﻮﻧﺪ دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﭼـﺎپ ﻓﺮاﻧﺴـﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬او ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺎدﺛﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت ﺑـﺎ دﻳﮕـﺮ‬
‫اﻫﻞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻫﺎي ﺧﻮد را ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻨﺪ اراﻳﻪ داد‪ .‬ﺑﻌـﺪﻫﺎ از ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ اﺳـﻨﺎد و ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺧـﻮد‬
‫ﻛﺘﺎﺑﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺖ‪،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻛﺜﺮت و ﺗﻌﺪد ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬
‫و ﻣ‪Ĥ‬ﺧﺬ‪ ،‬از ذﻛﺮ و ارﺟﺎع ﺑﻪ آﻧﻬﺎ در ﻧﺸﺮ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺧﻮدداري ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را ﻛﻪ ﺑﻪ زﺑﺎنﻫـﺎي ﻓﺮاﻧﺴـﻪ و اﺳـﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﻧﻴـﺰ ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﺷـﺪه‬
‫"ﺟﻌﻔﺮﭘﻮﻳﺎ" ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻧﺎﺷﺮ ﻛﺘـﺎب ﺷﻮﺳﻮدﻓﺴـﻜﻲ در‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ آن ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬ﻣﻴﺸﻞ ﺷﻮﺳﻮدﻓﺴﻜﻲ ‪ -‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﺘﺎب "ﺟﻨﮓ و‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‪ :‬ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ﺣﻮادث ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ"‪ -‬ﭘﺮﻓﺴـﻮر اﻗﺘﺼـﺎد‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎه اﺗـﺎواي ﻛﺎﻧﺎداﺳـﺖ‪ .‬ﻣـﺪت ﻫـﺎ ﻣﺸـﺎور ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‪،‬‬
‫دﻓﺘﺮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺎر و ﻧﺎﻇﺮ ژﺋﻮﭘﻮﻟﻴﺘﻴﻚ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑـﻮده اﺳـﺖ‪ .‬او ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻓﻌﺎل ﺑﺎ ﻋﺎﻟﻢ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳـﺎﻋﺖ ﭘـﺲ از ﺣـﻮادث ﻳـﺎزدﻫﻢ ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ،‬ﺑـﻮش و‬
‫ﻫﻤﻜــﺎران او ﺟﻨــﮓ ﻋﻠﻴــﻪ ﺗﺮورﻳﺴــﻢ‪ ،‬ﺑــﻦ ﻻدن و اﺳــﻼم‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ را اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ روز ﺧـﺪﻣﺖ‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪12‬‬

‫ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻪ آرزوﻫﺎ وﺿـﺮورت ﻫـﺎي ﺳﻴﺎﺳـﺖ آﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻛـﺮد ‪.‬‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﺘﺎب ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺣﻀﻮر ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ در‬
‫آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺣﺰب ﺟﻤﻬﻮري ﺧـﻮاه‬
‫ﺑﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن را درﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻓﺮورﻳﺨﺘﻦ‬
‫ﺑﺮﺟﻬﺎي دوﻗﻠﻮ و زﻣﻴﻨـﻪ ﺳـﺎزي ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن‪ ،‬اﺗﻔـﺎق ﺣﻴـﺮت‬
‫اﻧﮕﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻛﻨﺴﺮﺳﻴﻮمﻫﺎي ﻧﻔﺘﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﻮد و ﻳﻜـﻲ از‬
‫ﻣﺸﺎوران ﺷﺮﻛﺖ ﻳﻮﻧﻮﻛﺎل و ﻓﺮﺳﺘﺎده وﻳﮋه ﺑـﻮش‪ ،‬آن را ﺗﺎﻳﻴـﺪ ﻛـﺮده و‬
‫اﻋﻼم ﻣﻲ دارد ﻛﻪ ﺑﺎ آﻏﺎز ﺷﻜﺎر ﺗﺮورﻳﺴـﺖ ﻫـﺎ در آﺳـﻴﺎي ﻣﺮﻛـﺰي ﺑـﻪ‬
‫زودي ﻋﺒﻮر ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻧﻔﺖ از اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن و ﻛﺸـﻒ ﻣﻴـﺪان ﻫـﺎي ﻧﻔﺘـﻲ‬
‫ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬آﻳـﺎ ﻫﻨـﻮز ﻣـﻲ ﺗـﻮاﻧﻴﻢ ﺑـﺎور ﻛﻨـﻴﻢ ﻛـﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ و ﺟﻤﻬـﻮري ﺧﻮاﻫـﺎن ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻛﺎﻣـﻞ از ﺣﻤﻠـﻪ ﻳـﺎزدﻫﻢ‬
‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ؟ ﻫﻨﻮز ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ و ﻳﺎ ﺑﻴﺶ از آن ﺑـﻪ‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺖ "ﺟﻨﮓ" آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﺎور داﺷﺖ؟ﻛﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ ﻳـﻚ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاي درك دﻻﻳﻞ و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻳـﺎزدﻫﻢ ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه در ﺳـﻄﺢ ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ‬
‫ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺑـﺮاي ﺧﻠـﻊ ﺳـﻼح ﺟﻬـﺎﻧﻲ و اﻳﺠـﺎد‬
‫دﻧﻴﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.1‬‬

‫‪ -1‬اﻳﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻧﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫ﺑﺨﺶ اول‬
‫ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﻳﻴﻦ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ﻣﺮﮔﺒﺎر ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻼح در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻣﺨﻮف ﺗـﺮ از ﺳـﻼح ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻛﺸـﺘﺎر ﺟﻤﻌـﻲ‪ ،‬ﺳـﻼﺣﻲ در‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ,‬ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬درآﻣﺪ‬
‫ﺣﺎﺻــﻞ از آن ﺑــﻴﻦ ‪ 100‬ﺗــﺎ ‪ 200‬ﻣﻴﻠﻴــﺎرد دﻻر ﺗﺨﻤــﻴﻦ زده‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ‪:‬ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﻳﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺑﺰرگ ﺗﺮﻳﻦ دﻏﺪﻏﻪ ارﺗﺶ و ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮش ﻧﻘـﺶ‬
‫ﮔﺎرد وﻳﮋه ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﺮاي اﻳﻦ ارﺗـﺶ و ﺳـﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ از‬
‫ﺳﻮي اﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ‪.‬ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻛﻪ ﺳﻮد ﺳﺎﻻﻧﻪ آن‬
‫ﺑﻪ ده ﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺳﺮ ﻣﻲ زﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺗﺠﺎرت ﻧﻔﺖ اﻫﻤﻴﺖ‬
‫ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﻛﻨﺘﺮل ژﺋﻮﭘﻮﻟﻴﺘﻴﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻣـﻮاد‬
‫ﻣﺨﺪر ﺑﻪ ﻫﻤـﺎن اﻧـﺪازه ﻛﻨﺘـﺮل ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ﻧﻔـﺖ و ﮔﺎزاﻫﻤﻴـﺖ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ دارد‪.‬‬
‫از درون ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺠﺎرت ﻣﺮگ و رﺧﻮت‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻫـﺎي ﻣﺮﺗﺠـﻊ‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺳﺮﺑﺮآوردﻧﺪ و ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ از درآﻣﺪ ﺣﺎﺻـﻞ از‬
‫آن ارﺗﺰاق ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬ﺑﺨﺶ دوم ﻛﺘﺎب ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ "ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷـﺪن"‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺎورﻗﻲ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ در ﭘﻴﻚ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻼح‬
‫ﻧﺴ ـﻞ ﺳــﻮز و رﺧــﻮت آﻓــﺮﻳﻦ‪ ،‬اﺧﺘﺼــﺎص دارد‪ .‬در ﻫﻤــﻴﻦ ﺑﺨــﺶ ﺑــﻪ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ اﻟﻘﺎﻋﺪه‪ ،‬ﺑﻦ ﻻدن‪ ،‬ﻃﺎﻟﺒﺎن و رﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ ﺟﻨـﮓ‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪14‬‬

‫ﺳﺮدي ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﺣﺮﻳﻖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬

‫ﺑﺨﺶ را در اداﻣﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﺪ‪:‬‬

‫اﺳﺎﻣﻪ ﺑﻦﻻدن ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ ﻏـﺮب‪ ،‬ﻛﺎرﻳﻜـﺎﺗﻮروار اﺳـﺎﻣﻪ ﺑـﻦﻻدن را ﻣﻮﺟـﻮدي‬
‫وﺣﺸﺘﻨﺎك ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺟﻨﮓ ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﻢ ﻣﺴﻮول‬
‫ﻓﻘﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ و ﺿﻤﻨﺎ ﻗﺎﺗﻞ ﻣﺮدم ﺑﻴﮕﻨﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﺛـﺮ‬
‫ﺑﻤﺒﺎران آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ راﻣﺴﻔﻠﺪ‪ ،‬وزﻳﺮ دﻓﺎع آﻣﺮﻳﻜﺎ‪،‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻼح اﺗﻤﻲ در ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮﺿﺪ اﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد وﺣﺸﺘﻨﺎك‬
‫و اﻟﻘﺎﻋﺪه را ﻣﻨﺘﻔﻲ ﻧﻤﻲ داﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺎﻣﻪ ﺑﻦﻻدن ﻛﻴﺴﺖ؟ واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻦﻻدن ﺳـﻌﻮدي ﻛـﻪ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ وي را ﻣﻈﻨﻮن ﺷﻤﺎره ﻳﻚ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﻓﺮدي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ ﺷﻮروي ‪ -‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺳﻴﺎ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ "اﺷﻐﺎﻟﮕﺮان ﺷﻮروي" ﺑﻪ ﺧـﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪ‪ .‬در‬
‫ﺳﺎل ‪ 1979‬ﺑﺰرگ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺨﻔﻲ ﺳﻴﺎ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑـﻪ ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬
‫اﺟﺮا درآﻣﺪ‪ .‬ﺳـﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ و ﺳـﺮوﻳﺲ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ ‪ -‬ﻧﻈـﺎﻣﻲ ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن‬
‫ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ "اي‪.‬اس‪.‬اي‪ ".‬ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻨـﮓ در اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن را ﺑـﻪ‬
‫ﺟﻬﺎد ﻛﻞ دﻧﻴﺎي اﺳﻼم ﺑﺎ اﺗﺤﺎد ﺷﻮروي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻨـﺪ و ﺑـﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﺑﻴﻦ ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 82‬ﺗﺎ ‪ 92‬آﻧـﺎن ‪ 35‬ﻫـﺰار ﺑﻨﻴـﺎدﮔﺮاي اﻧﺘﮕﺮﻳﺴـﺖ را از‬
‫ﭼﻬﻞ ﻛﺸﻮر اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ده ﻫﺎ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑـﺮاي ﺗﺤﺼـﻴﻞ‬
‫در ﻣﺪارس ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ‬
‫ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﻫﺰار ﺗـﻦ از اﻳـﻦ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﺗﻨـﺪرو در ﺟﻨـﮓ اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫روي ﻛــﺎر آﻣــﺪن دوﻟــﺖ ﺑﺒــﺮك ﻛﺎرﻣــﻞ و ورود ﻧﻴﺮوﻫــﺎي ﺷــﻮروي ﺑــﻪ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن در ﺳــﺎل ‪ 1979‬دﺳــﺘﺎوﻳﺰي ﺷــﺪ ﻛــﻪ آﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻛﻤــﻚ ﺑــﻪ‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎن را درﺑﺮاﺑﺮ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺎن ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاﺳﺎس‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺮاﻧﺪازي ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن را ﻗﺒﻞ از ورود ﻧﻴﺮوﻫـﺎي ﺷـﻮروي آﻏـﺎز ﻛـﺮده ﺑـﻮد‪ .‬اﻛﻨـﻮن‬
‫ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﺋﻴﻦ ‪ ,‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ‪15‬‬

‫روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺪف واﻗﻌﻲ واﺷﻨﮕﺘﻦ‪ ،‬راه اﻧـﺪازي ﺟﻨﮕـﻲ داﺧﻠـﻲ در‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل اداﻣﻪ ﻳﺎﻓـﺖ‪ .‬ﺑﺮژﻳﻨﺴـﻜﻲ‬
‫ﻣﺸﺎور اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ دوﻟﺖ ﻛﺎرﺗﺮ در ﻳﻚ ﻣﺼـﺎﺣﺒﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋـﺎﺗﻲ در ‪1998‬‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ را ﺑﻪ اﻳـﻦ ﺷـﻜﻞ ﺗﺎﻳﻴـﺪ‬
‫ﻛﺮد‪:‬‬
‫" ﺑﺮژﻳﻨﺴــﻜﻲ ‪ :‬ﺑﺮاﺳــﺎس اﻃﻼﻋــﺎت رﺳــﻤﻲ‪ ،‬ﺳــﺎزﻣﺎن ﺳــﻴﺎ ﻛﻤــﻚ ﺑــﻪ‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎن را از ﺳﺎل ‪ 1980‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻌﺪ از ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﻮروي ﺑﻪ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در ‪ 24‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1979‬آﻏﺎز ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺣﻘﻴﻘـﺖ اﻣـﺮ ﺗـﺎ ﻛﻨـﻮن‬
‫ﻣﺨﻔﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﻮم ژوﻳﻴـﻪ ‪ 1979‬آﻗـﺎي‬
‫ﻛﺎرﺗﺮ‪ ،‬رﻳﻴﺲﺟﻤﻬﻮر‪ ،‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻲ را اﻣﻀﺎ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﻃﺒﻖ آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن دوﻟﺖ ﻃﺮﻓﺪار ﺷﻮروي در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺨﻔـﻲ ﻛﻤـﻚ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬در آن روز ﻣﻦ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﺗﻘﺪﻳﻢ رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻧﻤﻮدم و درآن‬
‫ﺷﺮح دادم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ اﻳﻦ ﻛﻤﻚ ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻪ دﺧﺎﻟﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﻮروي‬
‫در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر‪ :‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم رﻳﺴﻚ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻃﺮﻓـﺪار اﻳـﻦ »ﻛﻤـﻚ ﻣﺨﻔـﻲ«‬
‫ﺑﻮدﻳﺪ؟ آﻳﺎ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻴﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﻮروي و دﺧﺎﻟـﺖ‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺷﻮﻳﺪ؟‬
‫ﺑﺮژﻳﻨﺴﻜﻲ‪:‬ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﺧﻮب ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻗﺼﺪ ﻧﺪاﺷـﺘﻴﻢ روس ﻫـﺎ‬
‫را ﺑﻪ دﺧﺎﻟﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻫﻞ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ .‬وﻟـﻲ اﻳـﻦ ﻛﻤـﻚ ﻫـﺎي‬
‫ﭘﻨﻬــﺎﻧﻲ ﻣــﺎ ﺑــﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺎن‪ ،‬اﺣﺘﻤــﺎل اﻳــﻦ دﺧﺎﻟــﺖ را ﺑــﺎﻻ ﻣــﻲﺑــﺮد‪.‬‬
‫ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر‪ :‬وﻗﺘﻲ ﺷﻮروي ﻫﺎ دﺧﺎﻟﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ در اﻣﻮر اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ‬
‫آن را ﺑﺮاي ﺗﻮﺟﻴﻪ ورود ﺧﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻣﻄﺮح ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ آن‬
‫را ﺑﺎور ﻧﻜـﺮد‪ .‬ﭘـﺲ آﻧـﺎن ﺣﻘﻴﻘـﺖ را ﻣـﻲ ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ .‬آﻳـﺎ اﻣـﺮوز ﺗﺎﺳـﻒ‬
‫ﻧﻤﻲ ﺧﻮرﻳﺪ؟‬
‫ﺑﺮژﻳﻨﺴﻜﻲ‪ :‬ﺗﺎﺳﻒ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭼﻪ؟ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ اﻳﺪه ﻓﻮق اﻟﻌـﺎده اي‬
‫ﺑﻮد‪ .‬روس ﻫﺎ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﻪ دام اﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﺷﻤﺎ از ﻣﻦ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺗﺎﺳﻒ ﺑﺨﻮرم‪ .‬روزي ﻛﻪ ﺷﻮروي رﺳﻤﺎ از ﻣﺮزﻫـﺎي اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن ﮔﺬﺷـﺖ‬
‫ﺑﺮاي رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر وﻗﺖ‪ ،‬آﻗﺎي ﻛـﺎرﺗﺮ‪ ،‬ﻳﺎدداﺷـﺘﻲ ﻓﺮﺳـﺘﺎدم و ﻣﺘـﺬﻛﺮ‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪16‬‬

‫ﺷﺪم "ﺣﺎﻻ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﺎﺳﺖ ﻛﻪ وﻳﺘﻨﺎﻣﻲ ﺑﺮاي اﺗﺤﺎد ﺷﻮروي اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﻢ"‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ﻣﺴﻜﻮ ﺑﺮاي ده ﺳﺎل‪ ،‬درﮔﻴﺮ ﺟﻨﮕﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ از آن‬
‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺗﻀﻌﻴﻒ اﻣﭙﺮاﻃﻮري اﺗﺤﺎد‬
‫ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺷﻮروي و ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ آن ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر‪ :‬ﺣﺘﻲ از اﻳﻦ ﻫﻢ ﻣﺘﺎﺳﻒ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن اﺳﻼﻣﻲ از‬
‫راه ﺳﻼح و آﻣﻮزش ﻛﻤﻚ ﻛﺮدﻳﺪ و ﺑﻌﺪﻫﺎ آﻧـﺎن ﺑـﻪ ﺗﺮورﻳﺴـﺖ ﺗﺒـﺪﻳﻞ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ؟‬
‫ﺑﺮژﻳﻨﺴﻜﻲ‪ :‬از ﻧﮕﺎه ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﭼﻪ ﭼﻴـﺰ ﺑـﺎ ارزش ﺗـﺮ اﺳـﺖ؟ ﻃﺎﻟﺒـﺎن ﻳـﺎ‬
‫ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ اﺗﺤﺎد ﺷﻮروي ؟ ﻋﺼﻴﺎن ﭼﻨﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻳﺎ آزادي اروﭘﺎي ﺷﺮﻗﻲ‬
‫و ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﮓ ﺳﺮد؟‬

‫"ﺟﻬﺎد اﺳﻼﻣﻲ"‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺮژﻳﻨﺴﻜﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ ﺳـﺎزﻣﺎن‬
‫ﺳﻴﺎ اﻳﺠﺎد »ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاي اﺳﻼﻣﻲ« ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﻧﺎم "ﺟﻬـﺎد"‬
‫و ﺟﻨﮓ ﻣﻘﺪس ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻮروي داده ﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﺷـﺒﻜﻪ از ﻃـﺮف اﻳـﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪه و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﻛﻤـﻚ‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در "ﻣﺜﻠـﺚ ﻃﻼﻳـﻲ"‬
‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ 1985‬رﻳﮕﺎن رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر وﻗﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﻣﻨﻴـﺖ‬
‫ﻣﻠﻲ ﺷﻤﺎره ‪ 166‬را اﻣﻀﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻧﻈﺎﻣﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎن ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲ ﺷـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﻪ از ﻫـﻢ ﭘﺎﺷـﻲ‬
‫ﻗﻮاي ﺷﻮروي و ﺧﺮوج آﻧﺎن از اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻤﻚ ﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺷﺪت اﻓـﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪ 1987‬ﺳـﻼﺣﻬﺎي‬
‫ﺗﺤﻮﻳﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺑﻪ ‪ 65‬ﻫﺰار ﺗﻦ رﺳﻴﺪ‪ .‬در ﻃﻲ اﻳﻦ ﻣـﺪت‪ ،‬ﺳـﻴﻞ‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺳﻴﺎ و ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن ﺑﻪ ﻃـﻮر ﭘﻨﻬـﺎﻧﻲ و ﺑـﻲ وﻗﻔـﻪ راﻫـﻲ ﺳـﺘﺎد‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ‪ -‬اي‪.‬اس‪.‬اي‪ -‬واﻗـﻊ در ﺷـﺎﻫﺮاه‬

‫‪ -1‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻳﺎك در آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪.‬‬

‫ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﺋﻴﻦ ‪ ,‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ‪17‬‬

‫اﺻﻠﻲ رواﻟﭙﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺳـﻴﺎ و ﭘﻨﺘـﺎﮔﻮن‬

‫ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن دادن ﺟﻨـﮓ ﺷﻮرﺷـﻴﺎن اﻓﻐـﺎن ﻋﻠﻴـﻪ ﻗـﻮاي ﺷـﻮروي ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺎﻣﻮران اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن دﻳﺪار ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺮوﻳﺲ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻧﻘـﺶ ﻛﻠﻴـﺪي در‬
‫ﺗﺮﺑﻴــﺖ ﻧﻈــﺎﻣﻲ ﻣﺠﺎﻫــﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن داﺷــﺖ‪ .‬ﻣﺪارﺳــﻲ ﻛــﻪ ﺗﻮﺳــﻂ‬
‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن وﻫﺎﺑﻲ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣـﺎﻟﻲ ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن ﺗﺸـﻜﻴﻞ ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺪرﻳﺠﺎ ﺗﺪرﻳﺲ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﺟﻨﮓ ﻫﺎي ﭼﺮﻳﻜـﻲ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ را در‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺧﻮد ﮔﻨﺠﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه آﻣﺮﻳﻜـﺎ از دﻳﻜﺘـﺎﺗﻮر ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن‬
‫ژﻧـﺮال ﺿــﻴﺎءاﻟﺤﻖ در ﺗﺎﺳـﻴﺲ ﻫــﺰاران ﻣﺪرﺳـﻪ ﻋﻠﻤﻴــﻪ در ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن‬
‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺪارﺳﻲ ﻛﻪ از آﻧﺎن " ﻃﺎﻟﺒﺎن" ﺳﺮﺑﺮآوردﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺗﻼش ﺧﻮد را ﺑﺮﺗﺮوﻳﺞ اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ از اﺳﻼم ﻳﻚ اﻳﺪه ﺳﻴﺎﺳﻲ ‪ -‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺴﺎزد ﻛﻪ ﺗﻘﺪس آن ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻳﻚ ارﺗﺶ ﺑﻲ ﺧﺪا ﻣﻮرد ﺗﺠـﺎوز واﻗـﻊ ﺷـﺪه و اﻛﻨـﻮن ﻣـﺮدم ﻣﺴـﻠﻤﺎن‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮر و ﺑـﺮاي اﺳـﺘﻘﻼل ﺧـﻮد‪ ،‬رژﻳـﻢ ﭼﭙﮕـﺮاي‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن را ﻛﻪ ﻣﺴﻜﻮ ﺑﺮﺳﺮ ﻛﺎر آورده ﺳﺮﻧﮕﻮن ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻘﺶ ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ‪ -‬ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن )اي‪.‬اس‪.‬اي(‬

‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑـﺎ ﻣﺠﺎﻫـﺪﻳﻦ در ﺗﻤـﺎس ﻗـﺮار‬
‫ﮔﻴﺮد‪» ،‬ﻛﻤﻚ ﻫـﺎي ﻣﺨﻔـﻲ« ﺧـﻮد را ﺑـﻪ "ﺟﻬـﺎد ﻣﻘـﺪس" از ﻛﺎﻧـﺎل‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ‪ -‬ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﺎزﻣﺎن داد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕـﺮ‪ ،‬ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺨﻔﻲ‪ ،‬واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴـﺖ واﻗﻌـﻲ ﺧـﻮد را ﻛـﻪ‬
‫ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ دوﻟﺖ وﻗﺖ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻧﺎﺑﻮدي اﺗﺤـﺎد ﺷـﻮروي ﺑـﻮد‪ ،‬ﭘﻨﻬـﺎن‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺎ آﻧﻜـﻪ ﻣﻴﻠﺘـﻮن ﺑـﺮدﻣﻦ از اﻋﻀـﺎي ﺑﺮﺟﺴـﺘﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺒﻮد ﻛـﻪ ﻋـﺮب ﻫـﺎ را ﺗﻌﻠـﻴﻢ‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻲداد‪ ،‬ﺑﺮاﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺒـﺪاﻟﻤﻨﻌﻢ ﺳـﻴﺪ ﻋﻠـﻲ ﻋﻀـﻮ ﻣﺮﻛـﺰ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻗﺎﻫﺮه‪ ،‬ﺑـﻦﻻدن و ﻋـﺮب ﻫـﺎي اﻓﻐـﺎن‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻤـﺎت‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ را در ﺳﺎﻳﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪18‬‬

‫ﻣﻴﻠﺘﻮن ﺑﺮدﻣﻦ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻦﻻدن از ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻪ واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺑﻪ او‬

‫داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﻃﻼﻋﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻦﻻدن ﺧﻮد ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ " ﻧﻪ ﻣـﻦ و‬
‫ﻧﻪ ﺑﺮادراﻧﻢ در ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻴﭻ ﻛﻤﻜﻲ از آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺒﻮدﻳﻢ"‪ .‬ﺳﻴﺎ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳـﻚ‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻠﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ آﻧـﺎن اﺟـﺎزه ﻧـﺪاد ﻛـﻪ‬
‫ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻋﻤﻮ ﺳـﺎم ﻣﺒـﺎرزه ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﺪﻳﻦ ﺳـﺎن‬
‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ارﺗﺒﺎط ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ‪،‬‬
‫اﻓﺴﺮان ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻫﻴﭻ راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﺎ واﺷﻨﮕﺘﻦ و ﺳﻴﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ و ﻛﻤﻚ ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اي‪.‬اس‪.‬اي ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻮازي ﭘﺮﻗﺪرت ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﻛـﻪ در‬
‫ﺗﻤﺎم ﻋﺮﺻـﻪ ﻫـﺎي ﺣﻜـﻮﻣﺘﻲ ﺣﻀـﻮر داﺷـﺖ‪ .‬ﭘﺮﺳـﻨﻞ اي‪.‬اس‪.‬اي ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺘﺸﻜﻞ از اﻓﺴﺮان ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻣﻮران اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و اداري ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣـﺪود‬
‫‪ 150‬ﻫﺰار ﻧﻔـﺮ رﺳـﻴﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از ﺑﺮﻛﻨـﺎري ﺑﻮﺗـﻮ و ﺑـﻪ ﻗـﺪرت رﺳـﻴﺪن‬
‫ﺿــﻴﺎءاﻟﺤﻖ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳــﺒﺎت اي‪.‬اس‪.‬اي و ﺳــﺎزﻣﺎن ﺳــﻴﺎي آﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺑــﻪ ﻃــﺮز‬
‫ﻣﺤﺴﻮﺳﻲ ﮔﺮﻣﺘﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜـﻪ ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﺳـﻴﺎ ﻣﻮﺟـﺐ ﺷـﺪ رژﻳـﻢ‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺿﻴﺎءاﻟﺤﻖ روز ﺑﻪ روز ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺗﺮ ﺷﻮد‪ .‬درﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬رژﻳﻢ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺣﺘﻲ ﺑـﻴﺶ از اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه ﻣﻮاﺿـﻊ ﺿـﺪ‬
‫ﺷﻮروي ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ! در ﺳﺎل ‪ 1980‬ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ از ورود ﻧﻈـﺎﻣﻲ ﺷـﻮروي‬
‫ﺑـﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن‪ ،‬ﺿـﻴﺎءاﻟﺤﻖ ﺑــﻪ رﻳـﻴﺲ اي‪.‬اس‪.‬اي ﻣﺎﻣﻮرﻳــﺖ داد ﺑــﺮاي‬
‫اﻏﺘﺸﺎش در ﺟﻤﻬﻮري ﻫﺎي آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﺷﻮروي دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت را ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ و از اﻛﺘﺒﺮ ‪ 84‬ﺷﺮوع ﻛـﺮد‪ .‬در واﻗـﻊ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ از ﻣﺎﻣﻮران ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺘﺎط ﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن‬
‫و اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻧﻴﺮوﻫﺎي درﮔﻴﺮ در ﻣﺴﺎﻟﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن را ﺑﺎ ﻋﻨـﻮان اﻳـﻦ‬
‫ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮه و ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ آﻣﻴـﺰ ﻣﺴـﺎﻟﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻓﺮﻳﺐ داده و ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﺑـﺮاي اﻳﺠـﺎد اﻏﺘﺸـﺎش ﺑﻴﺸـﺘﺮ اداﻣـﻪ‬
‫ﻣﻲ دادﻧﺪ‪.‬‬
‫" ﻣﺜﻠﺚ ﻃﻼﻳﻲ"‪ ،‬ﻣﺜﻠﺚ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‬
‫ﭘﺮوﻧﺪه ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨـﺪردر آﺳـﻴﺎي ﻣﺮﻛـﺰي‪ ،‬ارﺗﺒـﺎط ﺗﻨﮕـﺎﺗﻨﮕﻲ ﺑـﺎ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺨﻔﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ دارد‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺟﻨﮓ ﺷﻮروي ‪ -‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪،‬‬
‫ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﺋﻴﻦ ‪ ,‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ‪19‬‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻳﺎك در ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻓﻘﻂ ﻣﺼﺮف ﻣﻨﻄﻘﻪ اي را ﺗﺎﻣﻴﻦ‬

‫ﻣﻲ ﻛﺮد و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻤﺪه ﻫﺮوﻳﻴﻦ ﻣﺤﻠﻲ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت آﻟﻔﺮد ﻣﻚ ﻛﻮي ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛـﻪ دو ﺳـﺎل‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺷﺮوع ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﻴﺎ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻣـﺮزي اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن ‪-‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺑﺰرگ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻫﺮوﻳﻴﻦ در ﺟﻬﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪات ‪ 60‬درﺻﺪ ﻣﺼﺮف داﺧﻠﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه را ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻣـﻲ ﻛـﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻣﻌﺘﺎدان ﺑﻪ ﻫﺮوﻳﻴﻦ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1979‬در ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻧﺎﭼﻴﺰ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻪ ﻃﺮز ﺳﺮﺳﺎم آوري ﺑﺎﻻ رﻓﺖ و در ﺳـﺎل ‪ 1985‬ﺑـﻪ ﻣـﺮز‬
‫ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن و دوﻳﺴﺖ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ در ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﻧﻈﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺠﺎرت ﻫﺮوﻳﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ ﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﭘﻴﺸﺮوي ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎن در ﺧﺎك اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬آﻧﺎن ﻛﺸﺖ ﺗﺮﻳﺎك را ﺑـﻪ‬
‫دﻫﻘﺎﻧﺎن ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ "ﻣﺎﻟﻴﺎت اﻧﻘﻼب" ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در آن ﺳﻮي‬
‫ﻣﺮزﻫﺎ ﻳﻌﻨﻲ در ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ ،‬رﻫﺒﺮان ﻣﺠﺎﻫـﺪﻳﻦ اﻓﻐـﺎن و ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ اي‪.‬اس‪.‬اي ﺻﺪﻫﺎ ﻻﺑﺮاﺗﻮار ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫـﺮوﻳﻴﻦ ﺗﺎﺳـﻴﺲ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﻟـﺐ آﻧﻜـﻪ در ﺗﻤـﺎم اﻳـﻦ دﻫـﻪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ ﺳـﺎزﻣﺎن د‪.‬اي‪.‬ا‪.‬‬
‫)ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر آﻣﺮﻳﻜـﺎ( در ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن اﺻـﻼ ﻋﻤﻠﻴـﺎت‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻳﺎ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر اﻧﺠـﺎم ﻧـﺪاد‪ .‬ﻣـﺎﻣﻮران آﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻲ از‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد ﻗﺎﭼﺎق ﻫﺮوﻳﻴﻦ ﻛﻪ "ﭼﻬﺮه ﻣﺒﺎرزان" اﻓﻐﺎن را ﻣﺨﺪوش‬
‫ﻣﻲ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬اﻣﺘﻨﺎع ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻣـﻮرد ﻗﺎﭼـﺎق ﻣـﻮاد‬
‫ﻣﺨﺪر در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺗﺎﺑﻊ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺤﺪود ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﺎ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻧﻔـﻮذ‬
‫ﺷﻮروي در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1995‬ﻣﺴﻮول ﺳﺎﺑﻖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳـﻴﺎ‬
‫در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬رﻳﭽﺎرد ﻛﻮﮔﻨﺎ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﻣﺒﺎرزه ﻋﻠﻴـﻪ‬
‫ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر را ﻓﺪاي ﻣﺒﺎرزه ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻮروي ﻧﻤـﻮد‪ .‬وي ﻣـﻲ ﮔﻮﻳـﺪ‪:‬‬
‫"ﻣﺎﻣﻮرﻳﺖ اﺻﻠﻲ ﻣﺎ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻣﺸﻜﻼت و اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺷﻮروي ﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻣـﺎ‬
‫واﻗﻌﺎ ﻧﻪ وﻗﺖ داﺷﺘﻴﻢ و ﻧﻪ ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻗﺎﭼـﺎق ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر‬
‫اﺧﺘﺼﺎص دﻫﻴﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺎﺳﻒ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ‪ ،‬اﺷﻜﺎﻻت ﺧﻮد را دارد‪ .‬واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺒﺎرزه ﻋﻠﻴﻪ ﻗﺎﭼﺎق‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪20‬‬

‫ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‪ ،‬ﻛﻢ ﻛﺎري وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻣـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﺧﻮد رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﺷﻮروي اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن را ﺗﺮك ﻛﺮد‪".‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺳﺮد ﻓﻘﻂ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺮﺷﺎر ﻧﻔـﺖ و ﮔـﺎز ﻧﺒـﻮد ﻛـﻪ آﺳـﻴﺎي‬
‫ﻣﺮﻛﺰي را ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ اي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ 75‬درﺻﺪ از ﻫﺮوﻳﻴﻦ ﺟﻬﺎن و ﺳﻮد ﺳﺮﺷﺎر آن ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ دﻻر ﻣـﻲ رﺳـﻴﺪ ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎي ﻣﺎﻓﻴـﺎﻳﻲ و‬
‫ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﺎﻟﻲ و ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﻓﺮوﭘﺎﺷـﻲ‬
‫اﺗﺤﺎد ﺷﻮروي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻳﺎك ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﺮﺳﺎمآوري ﺑـﺎﻻ رﻓـﺖ‪ .‬ﻗﺎﭼـﺎق‬
‫ﻫﺮوﻳﻴﻦ در "ﻣﺜﻠﺚ ﻃﻼﻳﻲ" )ﺑـﻴﻦ ‪ 100‬ﺗـﺎ ‪ 200‬ﻣﻴﻠﻴـﺎرد دﻻر( در‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻳﻚ ﺳـﻮم ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر را ﺗﺸـﻜﻴﻞ‬
‫ﻣﻲ داد‪.‬‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس آﻣﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ درآﻣﺪ ﻣﻮاد ﻣﺨـﺪر در ﺳـﻄﺢ ﺟﻬـﺎن‬
‫ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺣﺪود ‪ 500‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن رﺳﻤﻲ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨـﺪر‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪2000‬ﻫﻔﺘـﺎد درﺻـﺪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺗﺮﻳـﺎك‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﻫﺸﺘﺎد درﺻﺪ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻣﺸﺘﻖ از ﺗﺮﻳـﺎك در اروﭘـﺎ ازﻃﺮﻳـﻖ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﺎﻓﻴـﺎي ﻗﺪرﺗﻤﻨـﺪ ﻣـﺎﻟﻲ ﻏﺮﺑـﻲ و اﺗﺤـﺎد‬
‫ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ ﻛﻪ در اﻧﺠﺎم ﺟﻨﺎﻳﺎت ﺳﺎزﻣﺎن داده ﺷﺪه ﻣﺘﺤـﺪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻗﺎﭼﺎق ﻫﺮوﻳﻴﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ رﻗﺎﺑﺖ دارﻧـﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳـﺎس‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه از ﻃﺮف ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠـﻞ ﻣﺘﺤـﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺗﺮﻳـﺎك در‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در ﺳﺎل ‪ 98-99‬ﺣﺪود ‪ 4600‬ﺗﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻛﻮرد ﺟﺪﻳﺪي در‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻳﺎك اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ‪،‬ﻛﻨﺘﺮل ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن ﺑـﻪ‬
‫ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ دﻻر ﻋﻮاﻳﺪ ﻗﺎﭼﺎق‬
‫ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﻧﻜﻲ ﻏﺮﺑﻲ ﺳﭙﺮده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎي‬
‫ﺑﺰرگ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ‪ -‬در ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺷﻌﺒﻪ ﻫـﺎي ﺧـﻮد در ﻛﺸـﻮرﻫﺎي‬
‫ﺑﻬﺸﺖ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ‪ -‬ﺑﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﻛﺮدن و ﭘﻮل ﺷﻮﻳﻲ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﻫﻨﮕﻔﺖ دﻻرﻫﺎي‬
‫ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻣﺸﻐﻮﻟﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر ﻛـﻪ‬
‫ﺳﻮد ﺳﺎﻻﻧﻪ آن ﺑﻪ ده ﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺳﺮﻣﻲ زﻧﺪ ﺑﻪ اﻧـﺪازه ﺗﺠـﺎرت‬
‫ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﺋﻴﻦ ‪ ,‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ‪21‬‬

‫ﻧﻔﺖ اﻫﻤﻴﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﻛﻨﺘﺮل ژﺋﻮﭘﻮﻟﻴﺘﻴـﻚ ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻛﻨﺘﺮل ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز اﻫﻤﻴﺖ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ دارد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺳﺮد‬
‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ اﺗﺤﺎد ﺷﻮروي و ﺑﺎ وﺟﻮد از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻦ ﺟﻨـﮓ ﺳـﺮد‪،‬‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻋﺮﻳﺾ و ﻃﻮﻳﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ‪ -‬اي‪.‬اس‪.‬اي‪ -‬از ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ "ﺟﻬﺎد اﺳـﻼﻣﻲ" اداﻣـﻪ داد‪ .‬از آن‬
‫ﻓﺮاﺗﺮ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺨﻔﻲ ﺟﺪﻳﺪي در آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻗﻔﻘـﺎز و ﻛﺸـﻮرﻫﺎي‬
‫ﺣﻮزه ﺑﺎﻟﻜﺎن ﺳـﺎزﻣﺎن داده ﺷـﺪ‪ .‬ﺳـﺎزﻣﺎن ﺟﺎﺳﻮﺳـﻲ ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن ﻧﻘـﺶ‬
‫ﻣﻬﻤﻲ در از ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ اﺗﺤـﺎد ﺷـﻮروي و اﻳﺠـﺎد ﺷـﺶ ﺟﻤﻬـﻮري‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺸﻴﻦ آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺎزي ﻛﺮد‪.‬‬

‫اﺣﻴﺎي ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‪...‬‬

‫درﺳﺎل ‪ 2000‬و ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻛﺸﺖ ﺧﺸﺨﺎش را ﻣﻤﻨﻮع ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻳﺎك ﻧـﻮد درﺻـﺪ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎل " اﺗﺤﺎد ﺷﻤﺎل" ﺑﻪ ﻧﻴﺮوي اﺻﻠﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪه از ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫و ﺗﺠﺎرت ﺗﺮﻳﺎك ﺧﺎم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻨﮓ واﺷﻨﮕﺘﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن در ﺳـﺎل ‪ 2001‬و اﺳـﺘﻘﺮار‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻳﺎك را ﺑﻪ ﺷﺪت اﻓﺰاﻳﺶ داد و ﺷﺒﻜﻪ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨـﺪر‬
‫را ﺑﺎزﺳﺎزي ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ دوﻟﺖ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﻣﻮﻗﺖ‪ ،‬ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮزاي‪ ،‬ﻛﺸﺖ ﺧﺸﺨﺎش ﺑﻪ ﻃـﻮر‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎزارﻫﺎي ﺗﺮﻳﺎك ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﺣﻴﺎ ﺷﺪﻧﺪ و از ﻓﺮداي ﻳـﺎزدﻫﻢ‬
‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺮﻳﺎك در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪ‪ .‬در آﻏﺎز ﺳﺎل ‪ 2002‬ﺑﻬﺎي ﻫﺮ ﻛﻴﻠﻮ ﺗﺮﻳـﺎك‬
‫ﺑﻪ دﻻر ده ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻬﺎي ﺳﺎل ‪ 2000‬ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ارزﻳﺎﺑﻲ ﺻﻨﺪوق ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤـﺪ ‪ -‬آﻧﻜﺘـﺎد‪-‬‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻳﺎك در ﺳﺎل ‪ 2002‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ آن در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺣـﺪود ‪ 675‬درﺻـﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ آن در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺣﺪود ‪ 675‬درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪22‬‬

‫ﻛﺸﺖ ﺧﺸﺨﺎش در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬

‫ﺳﺎل‬ ‫زﻣﻴﻦ زﻳﺮ ﻛﺸﺖ ﺑﻪ ﻫﻜﺘﺎر‬
‫‪1994‬‬ ‫‪71,470‬‬
‫‪1995‬‬ ‫‪53,759‬‬
‫‪1996‬‬ ‫‪56,824‬‬
‫‪1997‬‬ ‫‪58,416‬‬
‫‪1998‬‬ ‫‪63,674‬‬
‫‪1999‬‬ ‫‪90,983‬‬
‫‪2000‬‬ ‫‪82,172‬‬
‫‪2001‬‬ ‫‪7,606‬‬
‫آﻣﺎر ﻣﻮﻗﺖ ‪2002‬‬ ‫‪45000-65000‬‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ و ﻓﺮﻗﻪ وﻫﺎﺑﻲ ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن ﺳـﻌﻮدي ﺑـﺎ‬
‫رﺧﻨﻪ در ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻻﻳﻴﻚ دوﻟﺘﻲ‪ ،‬راه ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺟﻤﻬـﻮري ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺸﻴﻦ ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ و ﻓﺪراﺳﻴﻮن روﺳﻴﻪ ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎي‬
‫ﺑﻨﻴــﺎدﮔﺮاي اﺳــﻼﻣﻲ ﺑــﺎ وﺟــﻮد اﻳــﺪﺋﻮﻟﻮژي ﺿــﺪآﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑ ـﻪ ﺻــﻮرت‬
‫ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺑﻌـﺪ از‬
‫ﺧﺮوج ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺷﻮري از اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺟﻨـﮓ داﺧﻠـﻲ ﺑـﻪ ﻫﻤـﺎن ﺷـﺪت‬
‫ﺳﺎﺑﻖ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓـﺖ‪ .‬ﻃﺎﻟﺒـﺎن از ﻃـﺮف ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫـﺎي ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن‪ ،‬ﺟﺮﻳـﺎن‬
‫دﺋﻮﺑﺎﻧﺪي )ﻣﻨﻄﻘﻪ اي دراﻳﺎﻟﺖ اوﺗﺮﭘﺮادش ﻫﻨﺪ( و ﺣﺰب ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺷـﺎن‬
‫"ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻠﻤﺎي اﺳﻼم" ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1993‬ﺣﺰب ﻣﺠﻤـﻊ‬
‫ﻋﻠﻤﺎي اﺳﻼم در اﺋﺘﻼف ﺑـﺎ ﻧﺨﺴـﺖ وزﻳـﺮ ﺑـﻲ ﻧﻈﻴـﺮ ﺑﻮﺗـﻮ ﺑـﻪ ﻗـﺪرت‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ رﺳـﻴﺪ و ﺑـﻴﻦ اﻳـﻦ ﺣـﺰب و ﺳـﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋـﺎت ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن ‪-‬‬
‫اي‪.‬اس‪.‬اي‪ -‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗـﺮار ﺷـﺪ‪ .‬در ﺳـﺎل ‪ 1996‬ﺑـﺎ ﺳـﻘﻮط ﺣﻜﻮﻣـﺖ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ رادﻳﻜﺎل را ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاري‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎي ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن را ﺑـﻪ ﺑﺨـﺶ ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬
‫ﺣﺰب "ﻣﺠﻤـﻊ ﻋﻠﻤـﺎي اﺳـﻼم" ﺳـﭙﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﺠﻤـﻊ ﺑـﺎ ﭘﺸـﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬
‫وﻫﺎﺑﻴﻮن ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي ﻧﻘـﺶ ﻣﻬﻤـﻲ در ﺑـﻪ ﻛـﺎرﮔﻴﺮي داوﻃﻠﺒـﺎن‬
‫ﺟﻨﮓ در ﺑﺎﻟﻜﺎن و ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ اﻳﻔﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺟﻴـﻨﺲ دﻳﻔـﻨﺲ‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮرد ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪" :‬ﻧﻴﻤﻲ از ﻧﻔﺮات و ﻣﻬﻤـﺎﺗﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﺋﻴﻦ ‪ ,‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ‪23‬‬

‫ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻣﻲ رﺳﻴﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ﺑﺎ واﺳﻄﻪ ﮔﺮي اي‪.‬اس‪.‬اي اﻧﺠﺎم‬

‫ﻣﻲ ﺷﺪ‪".‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﺧﺮوج ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺷﻮروي‪ ،‬ﻫﺮ دو ﻃﺮف‬
‫رﻗﻴــﺐ در ﺟﻨــﮓ داﺧﻠــﻲ اﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن ﻳﻌﻨــﻲ اﺗﺤــﺎد ﺷــﻤﺎل و ﻃﺎﻟﺒــﺎن‪،‬‬
‫ﻛﻤﻚ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ را از ﻃﺮﻳﻖ اي‪.‬اس‪.‬اي درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ اي‪.‬اس‪.‬اي ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ ﺑـﻮد‪ ،‬دوﻟـﺖ‬
‫اﺳﻼﻣﻲ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻫﻢ در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ژﺋﻮﭘﻮﻟﻴﺘﻴﻚ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓـﺖ و‬
‫از ﻫﻤﻴﻦ رو ﻣﺼﺎﻳﺒﻲ ﻛﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻴﺎن دراز ﺑﻪ ﻣﺮدم اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ زﻧـﺎن آن ﻛﺸـﻮر ﺗﺤﻤﻴـﻞ ﻣـﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻞ و اﺷﺘﻐﺎل و اﺟﺮاي ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺷـﺮﻋﻲ)ﻗﺼـﺎص( ﺑـﺎ ﭼﺸـﻢ ﭘﻮﺷـﻲ‬
‫واﺷﻨﮕﺘﻦ روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در ﻫﻼل ﻃﻼﻳـﻲ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ در‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻤﻚ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ارﺗﺶ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮﺳﻨﻲ در ‪ 1990‬و ﺑﻌﺪﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ارﺗﺶ آزادي ﺑﺨﺶ ﻛﻮزوو ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ " اوﭼﻴﻜﺎ" ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻗﺒﻞ از ﺣﻤﻠﻪ ﻫـﺎي ﺗﺮورﻳﺴـﺘﻲ ﻳـﺎزدﻫﻢ ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻣـﺰدوران‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ اﻟﻘﺎﻋﺪه زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺎوران ﻧﻈـﺎﻣﻲ آﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻲ در ﻛﻨـﺎر‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﺖ ﻫﺎي اوﭼﻴﻜﺎ در ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪوﻧﻴﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻨﮓ ﭼﭽﻦ‬
‫اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﺎﺳﺎﻳﻒ و اﻟﺨﻄﺎب رﻫﺒﺮان اﺻﻠﻲ ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﭼﭽـﻦ ‪ -‬ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬
‫ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر ﻓﺪراﺳﻴﻮن روﺳـﻴﻪ ‪ -‬در ﭘﺎﻳﮕـﺎه ﻫـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن و‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺗﺮﺑﻴﺖ و ﺗﻮﺟﻴـﻪ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒـﻖ اﻇﻬــﺎرات ژوزف ﺑﻮﻻﻧﺴــﻜﻲ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ ﮔــﺮوه " ﺗﺤﻘﻴــﻖ درﺑــﺎره‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﻢ و ﺟﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ" ﻛﻨﮕﺮه آﻣﺮﻳﻜـﺎ‪ ،‬در ﺳـﺎل ‪ 1996‬ﻃـﻲ‬
‫ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﺳﺮي در ﻣﻮﮔﺎدﻳﺸﻮ ﺳﻮﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺟﻨﮓ ﭼﭽﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺶ ﺳﺮوﻳﺲ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺳﻼح‬
‫و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﭼﭽـﻦ ﺑـﻮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘـﺖ اﻳـﻦ ﺳـﺎزﻣﺎن و ﻣـﺎﻣﻮران‬
‫اﺳﻼﻣﻲ رادﻳﻜﺎﻟﺶ رﻫﺒﺮي اﻳﻦ ﺟﻨﮓ را ﻋﻬﺪه دار ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪24‬‬

‫ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻧﻔﺖ روﺳﻴﻪ از ﭼﭽﻦ و داﻏﺴﺘﺎن ﻣﻲ ﮔﺬرد و ﺣﺘﻲ اﮔﺮ‬
‫واﺷﻨﮕﺘﻦ‪ ،‬ﺗﺮورﻳﺴﻢ اﺳﻼﻣﻲ در ﭼﭽﻦ را ﻣﺤﻜﻮم ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳـﺪ ﻓﺮاﻣـﻮش‬
‫ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺳـﻮدﺑﺮﻧﺪﮔﺎن اﺻـﻠﻲ از ﺟﻨـﮓ ﭼﭽـﻦ‪ ،‬ﺷـﺮﻛﺖ ﻫـﺎي ﻧﻔﺘـﻲ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ و اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ در رﻗﺎﺑـﺖ ﺑـﺎ روﺳـﻴﻪ‪ ،‬ﻗﺼـﺪ دﺳـﺖ‬
‫اﻧﺪازي ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ درﻳﺎي ﺧﺰر را دارﻧﺪ‪ .‬اي‪.‬اس‪.‬اي ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤـﻲ‬
‫در ﺳﺎزﻣﺎن دادن و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻫﺮ دو ارﺗﺶ اﺻـﻠﻲ ﭼﭽـﻦ دارد ﻛـﻪ ﻧﻔـﺮات‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ‪ 35‬ﻫﺰار ﺗﻦ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي ﺑﺎﺳﺎﻳﻒ و اﻟﺨﻄﺎب ﻗـﺮار‬
‫دارﻧــﺪ‪ .‬در ﺳــﺎل ‪ 1994‬اي‪.‬اس‪.‬اي از ﻃﺮﻳــﻖ ﻧﻴﺮوﻫــﺎي ارﺗﺸــﻲ ﺧــﻮد‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ داد ﻛﻪ ﺑﺎﺳﺎﻳﻒ و اﻓﺴﺮان ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد وي ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﻓﺸـﺮده‪،‬‬
‫دوره ﻫﺎي ﺗﺮﺑﻴﺖ اﺳﻼﻣﻲ و ﺟﻨـﮓ ﭼﺮﻳﻜـﻲ را در اﻳﺎﻟـﺖ ﺧﻮﺳـﺖ در‬
‫ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻣﻴﺮﻣﻌﺎوﻳﻪ ﻃﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕـﺎه را ﺳـﻴﺎ و اي‪.‬اس‪.‬اي در ﺳـﺎل‬
‫‪ 1980‬ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﻠﺒـﺪﻳﻦ ﺣﻜﻤﺘﻴـﺎر آن را اداره ﻣـﻲ ﻛـﺮد‪ .‬در‬
‫ژوﻳﻴﻪ ‪ 1994‬ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ از اﺗﻤـﺎم ﺗﻌﻠﻴﻤـﺎت در اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن ﺑﺎﺳـﺎﻳﻒ ﺑـﻪ‬
‫ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻣﺮﻛﺰي "داﮔﺮ" در ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ آﻣـﻮزش ﻫـﺎي ﺟﻨـﮓ‬
‫ﭼﺮﻳﻜﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪ‪ .‬در ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﺎﺳﺎﻳﻒ ﺑﺎ اﻓﺴـﺮان ارﺷـﺪ اﻣﻨﻴﺘـﻲ و‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻧﻈﻴﺮ ژﻧﺮال آﻓﺘﺎب ﺷﻌﺒﺎن ﻣﻴﺮاﻧﻲ‪ ،‬وزﻳﺮ دﻓـﺎع ‪ ،‬ژﻧـﺮال‬
‫ﻧﺼﺮاﷲ ﺑﺎﺑﺮ‪ ،‬وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر‪ ،‬و رﻫﺒﺮ اي‪.‬اس‪.‬اي‪ ،‬ژﻧﺮال اﺷﺮف ﻛﻪ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻤﺎ‬
‫ﻣﺴﻮول ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻮد‪ ،‬آﺷﻨﺎ ﺷﺪ‪) .‬اﻳـﻦ اﻓﺴـﺮان در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ‬
‫ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ( اﻳﻦ ﺗﻤﺎس ﻫﺎ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ ﺑﺮاي ﺑﺎﺳـﺎﻳﻒ ﻣﻔﻴـﺪ و‬
‫ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1995‬ﺑﺎﺳﺎﻳﻒ ﺑﺎ ﺗﻌﻠﻤﻴﺎت ﻛﺎﻓﻲ و ﻻزم ﻣﺎﻣﻮر ﺷـﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻗﻮاي روﺳﻴﻪ ﺣﻤﻠـﻪ ﻛـﺮده‪ ،‬ﻧﺨﺴـﺘﻴﻦ ﺟﻨـﮓ ﭼﭽـﻦ را آﻏـﺎز ﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﺳﺎﻳﻒ ارﺗﺒﺎط ﻣﺤﻜﻤﻲ ﺑﺎ ﻣﺎﻓﻴﺎي روس و ارﺗﺶ آزادي ﺑﺨـﺶ‬
‫اوﭼﻴﻜﺎ ﻛﻮزوو ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﺰارﺷﺎت ﺳﺮوﻳﺲ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ روﺳﻴﻪ‬
‫اف‪.‬اس‪ .‬ب‪ .‬رﻫﺒﺮان ﺟﻨﮓ ﭼﭽﻦ ﺑﺎ واﺳﻄﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﺴﺘﻐﻼﺗﻲ ﺷﺮوع‬
‫ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ وﻳﻼ در ﻛﻮزوو ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﺳﺎﻳﻒ در ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻫـﺎي ﻏﻴﺮﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ از ﻗﺎﭼـﺎق ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر‪،‬‬
‫ﻗﺎﭼﺎق اﺳﻠﺤﻪ‪ ،‬ﭼﺎپ اﺳـﻜﻨﺎس ﺗﻘﻠﺒـﻲ‪ ،‬ﻓﺤﺸـﺎ و آدم رﺑـﺎﻳﻲ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺗـﺎ‬
‫ﻗﺎﭼﺎق ﺳﻼح ﻫﺴـﺘﻪ اي و ﺧﺮاﺑﻜـﺎري ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ﻧﻔـﺖ و ﮔـﺎز روﺳـﻴﻪ‬
‫ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﺋﻴﻦ ‪ ,‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ‪25‬‬

‫ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫـﺎ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺳـﻔﻴﺪ ﻛـﺮدن ﭘـﻮل ﻫـﺎي‬
‫ﻗﺎﭼﺎق‪ ،‬ﻣﺒﺎﻟﻎ ﻻزم را ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺪام ﻣﺰدور و ﺧﺮﻳﺪ اﺳـﻠﺤﻪ در اﺧﺘﻴـﺎر‬
‫ﺑﺎﺳــﺎﻳﻒ ﻗــﺮار ﻣــﻲ داد‪ .‬دردوران ﺗﻌﻠﻴﻤــﺎت در اﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺎﺳــﺎﻳﻒ ﺑــﺎ‬
‫اﻟﺨﻄﺎب ﺳﻌﻮدي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ داوﻃﻠﺐ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬
‫ﻣﻲ ﺟﻨﮕﻴﺪ‪ ،‬آﺷﻨﺎ و ﻣﺘﻔﻖ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﺳﺎﻳﻒ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺑﺮﮔﺸـﺖ ﺑـﻪ ﮔﺮوزﻧـﻲ‬
‫در ﺳﺎل ‪ 1995‬از اﻟﺨﻄﺎب دﻋﻮت ﻛﺮد ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﻧﻈـﺎﻣﻲ ﺟﻬـﺖ ﺗﻌﻠـﻴﻢ‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﭼﭽﻨﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﺳﺎزد‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﺰارش ﻫﺎي ﺑﻲ‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳـﻲ‪ .‬ﺑﻮدﺟـﻪ‬
‫اﻋﺰام اﻟﺨﻄﺎب ﺑﻪ ﭼﭽﻦ از ﻃـﺮف "ﺳـﺎزﻣﺎن ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻛﻤـﻚ ﻫـﺎي‬
‫اﺳﻼﻣﻲ" ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن ﺳـﻌﻮدي ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﺳـﺎزﻣﺎن از‬
‫ﻣﺴﺎﺟﺪ و ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪاﻧﻲ ﻛﻪ راه ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭼﭽﻦ ﺑﺎزﻛﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻣﺎﻟﻲ‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺎﺑﻮدي ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻻﻳﻴﻚ ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ‬

‫ﻧﺎﺑﻮدي ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻻﻳﻴﻚ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺸـﻴﻦ ﺷـﻮروي ﺳـﺎﺑﻖ در‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﺮار دارد‪ .‬در ﺟﻤﻬﻮري ﻫﺎي‬
‫آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﭼﭽﻦ و داﻏﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺪراﺳﻴﻮن روﺳـﻴﻪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‬
‫ﺳﻨﺖ ﻫﺎي ﻻﻳﻴﻚ‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮاي ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﻨـﮓ ﻧﻴﺮوﻫـﺎي‬
‫ﺷﻮرﺷﻲ ﭼﭽﻦ ﺑﺮﺿﺪ ﻣﺴﻜﻮ در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺳـﺎل ﻫـﺎي ‪ 1994-1996‬ﺑـﻪ‬
‫اﺿﻤﺤﻼل ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻻﻳﻴﻚ دوﻟﺘﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪ .‬زﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﺷـﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﻴـﺎن‬
‫اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬در ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻣﻮﺳﺴـﺎت دوﻟﺘـﻲ ﭼﭽـﻦ‪ ،‬ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎي‬
‫ﻣﻮازي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬در ﺑﻌﻀﻲ از دﻫﺎت و ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑـﻪ‬
‫رﻋﺐ و وﺣﺸﺖ‪ ،‬دادﮔﺎه ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻗـﻮاﻧﻴﻦ ﺷـﺮﻳﻌﺖ اﻳﺠـﺎد‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ اﻳﻦ دادﮔﺎه ﻫﺎي ﺷﺮﻋﻲ از ﺟﻤﻠـﻪ ﺷـﺮط ﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﻮد ﻛـﻪ‬
‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي و ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺣﻮزه ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ارﺗﺶ‬
‫ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻗﺮار داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﺤﻠـﻲ ﺷـﺪﻳﺪا درﺑﺮاﺑـﺮ ﺑﺮﭘـﺎﻳﻲ اﻳـﻦ‬
‫دادﮔﺎهﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻗﺎﺿﻲ اﻟﻘﻀﺎت دادﮔﺎهﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ در ﭼﭽـﻦ‬
‫ﺷــﻴﺦ اﺑــﻮﻋﻤﺮ اﺳــﺖ‪ .‬او در ﺳــﺎل ‪ 1995‬ﺑــﻪ ﭼﭽــﻦ آﻣــﺪ ﺗــﺎ در ﺻــﻒ‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻨﻲ ﻛﻪ زﻳﺮ رﻫﺒـﺮي اﻟﺨﻄـﺎب ﻣـﻲ ﺟﻨﮕﻴﺪﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳـﺎن‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪26‬‬

‫اﺳﻼﻣﻲ ﭼﭽﻦ ﻛﻪ از اﺳﻼم‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﭼﻴﺰي داﺷﺘﻨﺪ ﺗﻌﻠﻤﻴـﺎت دﻳﻨـﻲ‬

‫ﺑﻴﺎﻣﻮزد‪ .‬درﻫﻤـﻴﻦ دوران در روﺳـﻴﻪ زﻳـﺮ رﻫﺒـﺮي ﻳﻠﺘﺴـﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺮاﺳـﺎس‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ ﺻﻨﺪوق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻮل‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ‬
‫ﻓﺪراﺳﻴﻮن روﺳﻴﻪ ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕـﺮي ﺑـﻪ ورﺷﻜﺴـﺘﮕﻲ ﻛﺸـﻴﺪه ﻣـﻲ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎدﻫـﺎي ﺷـﺮﻋﻲ ﻛـﻪ از ﻃـﺮف ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن ﺳـﻌﻮدي‬
‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻧﻬﺎدﻫـﺎي دوﻟﺘـﻲ و اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ‬
‫ﻓﺪراﺳﻴﻮن روﺳﻴﻪ در ﭼﭽـﻦ ﻣـﻲ ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨـﺒﺶ وﻫﺎﺑﻴـﺖ ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن‬
‫ﺳﻌﻮدي ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻛﺮد ﻧﻬﺎدﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در داﻏﺴﺘﺎن و ﭼﭽﻦ‬
‫را در ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻮد ﺑﮕﻴﺮد ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻲ ﻛﻮﺷـﻴﺪ ﺟـﺎي رﻫﺒـﺮان ﻣﻮﺳـﻮم ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮﻓﻲ ﻣﺴﻠﻚ اﻳﻦ ﻧﻮاﺣﻲ را اﺷﻐﺎل ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن درﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫـﻢ رﻫﺒـﺮان‬
‫اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ و ﻫﻢ ﺻﻮﻓﻲ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻮرﺷﻴﺎن اﺳـﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﮔـﺮوه ﻫـﺎي وﻫـﺎﺑﻲ ﻫﺮﭼﻨـﺪ اﻗﻠﻴـﺖ ﻛـﻮﭼﻜﻲ را ﺗﺸـﻜﻴﻞ‬
‫ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ ،‬از ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺎﻟﻲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪ اي ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺎن در ﭼﭽﻦ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺎ ﭘﺎﺷﻴﺪن ﺗﺨﻢ وﺣﺸﺖ در ﻣﻴﺎن ﺗﻮده ﻫﺎ و‬
‫ﺑﺎ اﻳﺠﺎد آﻧﺎرﺷﻲ و ﻧﻘﺾ ﻗـﻮاﻧﻴﻦ ﻣﻮﺟـﻮد‪ ،‬اﻳـﺪﺋﻮﻟﻮژي اﺳـﻼﻣﻲ اﻧﺤﺼـﺎر‬
‫ﻃﻠﺐ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑـﺮ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﺗﺤﻤﻴـﻞ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺣﺘـﻲ اﻋﺘﻘـﺎدات اﺳـﻼﻣﻲ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺮدم ﻣﺤﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﭘﺬﻳﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫـﺪف آﻧـﺎن‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﺠﺎد ﻧﻔﺎق ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮﻳﺶ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮﻗﺮاري ﻳﻚ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﮔـﺮوه ﻫـﺎ در ﺣﻘﻴﻘـﺖ ﻓﺮﻗـﻪ ﻫـﺎي آﻧﺎرﺷﻴﺴـﺘﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از اﺗﻴﻜﺖ اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﺋﻴﻦ ‪ ,‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ‪27‬‬

‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺟﺪاﻳﻲ ﻃﻠﺐ ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن‬

‫ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن ‪ -‬اي‪.‬اس‪.‬اي ‪ -‬ﺑـﻪ ﻣـﻮازات ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﻔﻴﺎﻧــﻪ در ﺷــﻮروي ﺳــﺎﺑﻖ و ﺑﺎﻟﻜــﺎن‪ ،‬از ﺳــﺎل ‪ 1980‬ﭘﺸــﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از‬
‫ﺷﻮرش ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﺟﺪاﻳﻲ ﻃﻠﺐ ﺟﺎﻣﻮ‪ -‬ﻛﺸﻤﻴﺮ ﻫﻨﺪوﺳـﺘﺎن را آﻏـﺎز‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻳﻦ ﺷﻮرش ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت رﺳـﻤﻲ از ﺟﺎﻧـﺐ واﺷـﻨﮕﺘﻦ‬
‫ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ ﺳﺮوﻳﺲ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن در ﻛﻠﻴﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴـﺎت‬
‫از ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻬﺎﻧﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ اﻣﻀﺎي ﻗﺮاداد‬
‫ﺻﻠﺢ درژﻧـﻮ و ﺧـﺮوج ﻧﻴﺮوﻫـﺎي ﺷـﻮروي از اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن‪ ،‬اي‪.‬اس‪.‬اي در‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ " ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺣﺰب اﷲ ﻛﺸﻤﻴﺮ" ﻣﺸـﺎرﻛﺖ ﻛـﺮد‪ .‬ﺳـﭙﺎه‬
‫ﻃﻴﺒﻪ و ﺟﻴﺶ ﻣﺤﻤﺪ دو ﮔﺮوه اﻳﺠﺎد ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن ﻣﺴـﻮول‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻫﻨـﺪ در ﺳـﺎل ‪ 2001‬ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻫﻨـﺪ و‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن را ﺑﻪ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺟﻨﮓ ﻛﺸﺎﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دو ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺨﻔﻲ زﻳـﺮ‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ اي‪.‬اس‪.‬اي ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻫﻤﺎﻫﻨـﮓ ﺑـﻪ ﭘﺎرﻟﻤـﺎن‬
‫ﻫﻨﺪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺷﻮرش ﻫﺎي ﻗﺒﻴﻠـﻪاي در ﮔﻮﺟـﺎر در اواﻳـﻞ ﺳـﺎل‬
‫‪ 2002‬اوج ﻋﻤﻠﻴـــﺎﺗﻲ ﺑـــﻮد ﻛـــﻪ اي‪.‬اس‪.‬اي از ﺳـــﺎل ‪ 1980‬ﺑـــﺎ‬
‫ﭘﻮل ﻫﺎي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر آﻏﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻜـﺮاري‬
‫اﺳﺖ اﮔﺮ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﻛـﻪ زﻳـﺮ ﺣﻤﺎﻳـﺖ اي‪.‬اس‪.‬اي‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪ در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ژﺋﻮﭘﻮﻟﻴﺘﻴﻚ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫اﻣﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺟﻬﺖ ﺑﻲ ﺛﺒـﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺗﺠﺰﻳـﻪ و ﺗﻀـﻌﻴﻒ اﺗﺤـﺎد ﻫﻨﺪوﺳـﺘﺎن‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﻘﺪﻣـﻪ ﺟﻨـﮓ ﻣﻨﻄﻘـﻪ اي ﺑـﻴﻦ ﻫﻨـﺪ و‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺛﻖ‬
‫ﺷﻮراي ﭘﺮﻗﺪرت رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ‪ -‬ﺳـﻲ‪.‬اف‪.‬ار‪ -.‬ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺧﻄﻮط ﻋﻤﺪه ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧـﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜـﺎ را ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ اي‪.‬اس‪.‬اي ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن از دو ﮔﺮوه ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺟﻴﺶ ﻣﺤﻤـﺪ و ﺳـﭙﺎه‬
‫ﻃﻴﺒﻪ را ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﮔﺰارش اﻳﻦ ﺷﻮرا از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺎﻛﻴـﺪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ "دوﻟﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن از ﻃﺮﻳﻖ اي‪.‬اس‪.‬اي‪ ،‬ﭘﻮل‪ ،‬اﺳﻠﺤﻪ و ﭘﺎﻳﮕﺎه‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪28‬‬

‫ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ در اﺧﺘﻴﺎر دو ﮔﺮوه ﺟﻴﺶ و ﺳﭙﺎه ﮔﺬاﺷﺘﻪ و آﻧﻬـﺎ را در‬

‫ﻋﺒﻮر از ﻣﺮز ﻳﺎري ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ".‬اﻳﻦ ﻛﻤﻚ ﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﺪ‬
‫ﻛﻪ "ﺟﻬﺎد" و ﺟﻨﮓ ﻣﻘﺪﺳﻲ ﻧﻈﻴﺮ آﻧﭽﻪ ﺑﺮﻳﮕـﺎد ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ اﺳـﻼﻣﻲ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ اﺗﺤﺎد ﺷﻮروي در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد در ﻛﺸﻤﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﺗﻮﺳﻂ اﺳﻼم ﮔﺮاﻳﺎن ﺑﻪ راه اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫از ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ ﺷﻮراي رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫‪ -‬ﺳﻮال‪ :‬ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر)ﺳﭙﺎه ﻃﻴﺒﻪ و ﺟﻴﺶ ﻣﺤﻤﺪ( ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺎﻟﻲ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺟـﺰ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن داﺷﺘﻨﺪ؟‬
‫‪ -‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻫﺎ و ﻛﺸﻤﻴﺮي ﻫﺎي ﻣﻘﻴﻢ اﻧﮕﻠﻴﺲ‪ ،‬ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻫﺎ دﻻر ﺑﺮاي آﻧـﺎن‬
‫ﻣــﻲ ﻓﺮﺳــﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬وﻫــﺎﺑﻴﻮن ﺧﻠــﻴﺞ ﻓــﺎرس ﻫــﻢ ﺑــﻪ آﻧــﺎن ﻛﻤــﻚ ﻣــﻲ ﻛﺮدﻧــﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻮال‪ :‬ﺗﺮورﻳﺴﺖ ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﻛﺸﻤﻴﺮ ﺑﺎ اﻟﻘﺎﻋﺪه در ارﺗﺒﺎط ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬
‫‪ -‬در ﺳﺎل ‪ 1998‬ﻓﺎروق ﻛﺸﻤﻴﺮي ﺧﻠﻴﻞ رﻫﺒﺮ "ﺣﺮﻛﺖ" زﻳﺮ اﻋﻼﻣﻴـﻪ ﺑـﻦﻻدن را‬
‫ﻛﻪ در آن ﺣﻤﻠﻪ ﺑـﻪ ﻣﻨـﺎﻓﻊ اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه و ﻣﺘﺤـﺪاﻧﺶ و ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻴـﺎن آﻣﺮﻳﻜـﺎ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﻀﺎ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﻴﺎﻧﺎت آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻦﻻدن ﮔـﺮوه‬
‫ﺟﻴﺶ را از ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﻲ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﺮد و "ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﺴﻌﻮد ازﻫﺮ" ﻣﻮﺳﺲ ﮔﺮوه ﺟـﻴﺶ‬
‫ﺑــﻪ ﻛــﺮات ﺑــﺮاي ﻣﻼﻗــﺎت ﺑــﻦﻻدن ﺑــﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن ﻣﺴــﺎﻓﺮت ﻛــﺮده ﺑــﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻮال‪ :‬ﻃﺮﻓﺪاران اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ در ﻛﺠﺎ ﺗﻌﻠﻴﻢ دﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؟‬
‫‪ -‬ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ در ﻫﻤﺎن ﻣﺪارس و آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده اﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻃﺎﻟﺒـﺎن و‬
‫ﻣﺒﺎرزان ﺧﺎرﺟﻲ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در آﻧﺠﺎ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻣﻲ دﻳﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ دوره ﻫﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ را در‬
‫ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎي واﻗﻊ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻳﺎ در دﻫﺎت ﻛﺸﻤﻴﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن اداره‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎي اﻓﺮاﻃﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﺟﺪﻳﺪا ﻣﺪارس ﻋﻠﻤﻴـﻪ در‬
‫ﻛﺸﻤﻴﺮ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻛﺮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠﺒﻲ را ﻛﻪ ﺷﻮراي رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺪون ذﻛﺮ از آن ﻣﻲ ﮔﺬرد‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃـﺎت‬
‫ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﮔﺮوهﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺮژﻳﻨﺴﻜﻲ ﻛـﻪ ﺧـﻮد‬
‫ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﺳﺖ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮﻳﮕﺎد اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﻜـﻲ‬
‫از ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻮرش ﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﭼﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‬

‫ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻔﻬﻮم "ﺟﻨﮓ ﻧﻮﻳﻦ" اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﻻ زم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻛﻤﻚ اي‪.‬اس‪.‬اي ﺑﻪ ﺷﻮرش ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ در ﻣﺮزﻫﺎي ﻏﺮﺑـﻲ ﭼـﻴﻦ ﺑـﺎ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻧﻴﺰ اﺷﺎره ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭼﻨﺪ ﺟﻨﺒﺶ اﺳﻼﻣﻲ‬
‫ﻛﻪ در ﺟﻤﻬﻮري ﻫﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺸﻴﻦ ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ ﻓﻌـﺎل ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬در‬
‫ﭼﻴﻦ ﻧﻴﺰ در دل ﺟﻨﺒﺶ ﺟﺪاﻳﻲ ﺧﻮاه ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن و اﻳﻐﻮر در ﻣﻨﻄﻘﻪ زﻳﻦ‬
‫ﺗﺮﻳﺎك و ﻫﺮوﺋﻴﻦ ‪ ,‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ‪29‬‬

‫ﺟﻴﺎﻧﮓ اﻳﻐﻮر ﺣﻀﻮر ﻓﻌﺎل دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺟﺪاﻳﻲ ﺧﻮاه ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺗﺮورﻳﺴﺖ ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن ﺷﺮﻗﻲ "ﺣﺰب اﺻـﻼح ﻃﻠـﺐ اﺳـﻼﻣﻲ"‪،‬‬
‫"اﺗﺤﺎد و وﺣـﺪت ﻣﻠـﻲ ﺗﺮﻛﺴـﺘﺎن ﺷـﺮﻗﻲ"‪ " ،‬ﺳـﺎزﻣﺎن آزادي اﻳﻐـﻮر"‬
‫و"ﺣﺰب ﺟﻬﺎد اﻳﻐﻮر" آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﻫﺴـﺘﻨﺪ از ﻃـﺮف ﮔـﺮوه اﻟﻘﺎﻋـﺪه‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺎدي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺪف اﻳﻦ ﺷﻮرش ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ در ﭼﻴﻦ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﭘﺸـﺘﻴﺒﺎﻧﻲ اي‪.‬اس‪.‬اي‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و اﻟﻘﺎﻋﺪه اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺧﻼﻓﺖ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻼﻓﺖ‪ ،‬ﻛﺸﻮرﻫﺎي ازﺑﻜﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺗﺎﺟﻴﻜﺴـﺘﺎن‪ ،‬ﻗﺮﻗﻴﺰﺳـﺘﺎن و‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر اﻳﻐﻮر در ﭼﻴﻦ )ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن ﺷﺮﻗﻲ( را درﺑﺮﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد‪.‬‬
‫ﻃﺮح ﺧﻼﻓﺖ در ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻗﺪاﻣﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ارﺿﻲ ﭼﻴﻦ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي ﺟﺪاﻳﻲ ﺧﻮاه ﺑـﺎ ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﻣـﺎﻟﻲ "ﺑﻨﻴﺎدﻫـﺎي" وﻫـﺎﺑﻴﻮن و‬
‫دوﻟﺖ ﻫﺎي ﺣﻮزه ﺧﻠﻴﺞ ﻓـﺎرس در ﻣﺮزﻫـﺎي ﻏﺮﺑـﻲ ﭼـﻴﻦ در ﺧـﺪﻣﺖ‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋـﻼوه ﺑـﺮ‬
‫آن ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ آﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻲ از ﺟـﺪاﻳﻲﺧﻮاﻫـﺎن ﺗﺒـﺖ ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻬـﺎﻧﻲ از ﺟـﺪاﻳﻲ ﺧـﻮاﻫﻲ در‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ زﻳﻨﮓ ﺟﻴﺎﻧﮓ اﻳﻐﻮر ﻛﻪ ﺗﻮﺳـﻂ اي‪.‬اس‪.‬اي اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ دﻫـﺪ در‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻳﺠﺎد آﺷﻮب و ﻫﺮج و ﻣﺮج در ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻠﻖ ﭼـﻴﻦ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻦ "ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺨﻔﻲ" اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻋﻠﻨـﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ ﺧـﻮد را در اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن و ﭼﻨـﺪ ﺟﻤﻬـﻮري اﺗﺤـﺎد‬
‫ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ‪ ،‬در ﺟﻮار ﻣﺮزﻫـﺎي ﻏﺮﺑـﻲ ﭼـﻴﻦ ﻣﺴـﺘﻘﺮ ﻛـﺮده اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﺘﺎرﻳﺰاﺳﻴﻮن درﻳﺎي ﭼﻴﻦ )ﺟﻨﻮﺑﻲ( و ﺗﻨﮕﻪ ﺗﺎﻳﻮان در ﺧﺪﻣﺖ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه در ﺟﻬـﺖ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از ﺑﻨﻴـﺎدﮔﺮاﻳﻲ‬
‫اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ دﻗﻴﻘﺎ ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻣﻮج ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ اﺳﻼﻣﻲ‬
‫در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛـﺰي از اﻫـﺪاف ﭘﻨﻬـﺎﻧﻲ واﺷـﻨﮕﺘﻦ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ در ﺟﻬﺖ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از‬
‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ و ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻫﺪف اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬داﻣﻦ‬
‫زدن ﺑﻪ آﺷﻮب در ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﺗﺤﺎد ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪30‬‬

‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ اﻣﭙﺮاﻃﻮري آﻣﺮﻳﻜـﺎ اﻗـﺪام‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﺎظ واﺷﻨﮕﺘﻦ از ﻃﺮﻳﻖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺨﻔﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ‬
‫ﺑﻪ رﺷﺪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ اﺳﻼﻣﻲ در ﭼﻴﻦ و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻛﻤﻚ ﻣـﻲ ﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬در‬
‫ﻛﻠﻴــﻪ ﻛﺸــﻮرﻫﺎي در ﺣــﺎل ﺗﻮﺳــﻌﻪ رﺷــﺪ‪ ،‬ﺳــﺎزﻣﺎن ﻫــﺎي ﺑﻨﻴــﺎدﮔﺮا و‬
‫ﺳﻜﺘﺎرﻳﺴــــﺖ در ﺟﻬــــﺖ ﺗــــﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨــــﺎﻓﻊ اﻣﺮﻳﻜﺎﺳــــﺖ‪ .‬اﻳــــﻦ‬
‫ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﺷﻮرش ﻫﺎي ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﻴﺸـﺘﺮ در ﻛﺸـﻮرﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺮوز ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛـﻪ ﻧﻬﺎدﻫـﺎي ﻣﻠـﻲ دوﻟﺘـﻲ در اﺛـﺮ اﺻـﻼﺣﺎت اﻗﺘﺼـﺎدي‬
‫ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ از ﻃﺮف ﺻﻨﺪوق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻮل ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎد درﻣﺎﻧﻲ ﺻﻨﺪوق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻮل‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ ﻫﻤﻴﺸـﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﻗﻮﻣﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ و اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻇﻬﻮر ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎي ﺑﻨﻴـﺎدﮔﺮا‬
‫ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻻﻳﻴﻚ را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺧﻮد ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻗﻮﻣﻲ و اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻛﻤـﻚ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ و‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺮدم ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑـﺎ اﻣﭙﺮاﻃـﻮري آﻣﺮﻳﻜـﺎ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ "ﻣﻮاﺿـﻊ ﺿـﺪ‬
‫ﻋﻤﻮ ﺳﺎﻣﻲ" ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻫـﻴﭻ ﻋﻨـﻮان ﻧﻤـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﻨـﺎﻓﻊ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي و ژﺋﻮﭘﻮﻟﻴﺘﻴﻚ آﻣﺮﻳﻜﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر واﻗﻌﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻨﺪ‪.1‬‬

‫‪-1‬ﺟﻬﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻮق ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ ‪ www.Peiknet.com‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‬

 ‫ﺑﺨﺶ دوم‬
‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ‪ 21‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ از ﻗﺎره اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﺮﺑﺮآورد!‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ‪ :‬ﺣﻘﺎﻳﻖ ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ﻳﺎزده ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬

‫ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺗﺮﻳﻦ دوران ﺧﻮد را در ﺗﺎرﻳﺦ دﻧﻴﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬از ﭘﻲ ﺣﻮادث ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﺑﺎ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم ﺗـﺎ ﻛﻨـﻮن‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻣـﺎﺟﺮاﺟﻮﻳﻲ ﻣﻴﻠﻴﺘﺎرﻳﺴـﺘﻲ ﺟﺪﻳـﺪي دﺳـﺖ زده ﻛـﻪ‬
‫آﻳﻨﺪه ﺑﺸﺮﻳﺖ را ﺑﺎ ﺧﻄﺮي ﺟﺪي ﻣﻮاﺟﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﻓﺮو رﻳﺨﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺠﺎرت ﺟﻬـﺎﻧﻲ و‬
‫ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن‪ ،‬دوﻟﺖ ﺑﻮش ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﺪرك ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدي‪ ،‬اﺳﺎﻣﻪ ﺑـﻦﻻدن‬
‫و اﻟﻘﺎﻋﺪه را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻈﻨﻮن ﺷﻤﺎره ﻳﻚ اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ .‬وزﻳـﺮ‬
‫اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻛﺎﻟﻴﻦ ﭘﺎول‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را " اﻋﻼن ﺟﻨـﮓ" ارزﻳـﺎﺑﻲ‬
‫ﻛﺮد و در ﻫﻤﺎن ﺷﺐ‪ ،‬ﺟﻮرج دﺑﻠﻴﻮ ﺑﻮش در ﻳﻚ ﺳـﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮﻧﻲ‬
‫اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪" :‬ﻣﺎ ﻣﻴﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ را اﻧﺠـﺎم‬
‫داده اﻧﺪ و دوﻟﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را در ﺧﻮد ﭘﻨﺎه ﻣﻲ دﻫﻨـﺪ‪ ،‬ﻫـﻴﭻ‬
‫ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻗﺎﻳﻞ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪".‬‬
‫رﻳﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ‪" ،‬ﺟﻤﻴﺰ وﻟﺲ" ﭘﺎي "ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺴـﻮول" را‬
‫ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻛﺸﻴﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎن ﺳﺎﺧﺖ ﻛـﻪ ﻳـﻚ ﻳـﺎ ﭼﻨـﺪ‬
‫ﻛﺸﻮر ﺧﺎرﺟﻲ در اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن دﺳﺖ داﺷﺘﻪ اﻧـﺪ! ﻣﺸـﺎور ﺳـﺎﺑﻖ اﻣﻨﻴـﺖ‬
‫ﻣﻠﻲ "ﻻرﻧﺲ اﻳﮕﻞ ﺑﺮﮔﺮ" اﻋﻼم ﻛـﺮد ‪" :‬ﺑـﻪ آﻧـﺎن ﻧﺸـﺎن ﺧـﻮاﻫﻴﻢ داد‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ,‬ﻗﺎدرﻳﻢ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﺑﻲ رﺣﻤﺎﻧـﻪ ﺗﻼﻓـﻲ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪".‬‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪32‬‬

‫رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑـﻪ اﻇﻬـﺎرات رﺳـﻤﻲ‪،‬‬
‫آﻏﺎز "ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﻨﺒﻴﻬﻲ" ﻋﻠﻴﻪ اﻫﺪاف ﻏﻴﺮﻧﻈـﺎﻣﻲ در آﺳـﻴﺎي ﻣﺮﻛـﺰي و‬
‫ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ را ﻣﻮرد ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬وﻳﻠﻴﺎم ﺳـﺎﻓﻴﺮ در ﻧﻴﻮﻳـﻮرك ﺗـﺎﻳﻤﺰ‬
‫اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪" :‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎي آﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺎ ﺣﻤﻠـﻪ ﻛﺮدﻧـﺪ را‬
‫دﻗﻴﻘﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ را ﭼﻨﺎن ﻣﻮرد ﺣﻤﻠـﻪ ﻗـﺮار دﻫـﻴﻢ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ ﻛﻴﻔﺮ ﺧﺴﺎرت ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺎ وارد ﻛـﺮدهاﻧـﺪ را ﺑـﻪ ﭼـﻪ ﺷـﻜﻞ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﺎ دوﻟﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﻧﺎن را ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺮار دادهاﻧﺪ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮﺧﻮردي ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻴﺸـﺎن‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد"‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن ﺑﻮش و ﻫﻤﻜـﺎران وي‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣـﺪد رﺳـﺎﻧﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﮔﺮوﻫﻲ‪ ،‬اﻓﻜﺎر ﻣﺮدم ﻏﺮب را ﺑﺮاي ﻗﺘﻞ ﻋـﺎم ﺑـﻲ رﺣﻤﺎﻧـﻪ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻴـﺎن‬
‫آﻣﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ!‬

‫اﺳﺎﻣﻪ ﺑﻦ ﻻدن ‪ :‬دﺳﺘﺎوﻳﺰي ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺟﻨﮓ‬

‫دوﻟﺖ ﺑﻮش "ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ" را ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻗﺮار داد ﺗﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ‬
‫از ﻣﺮدم ﺑﻴﮕﻨﺎه اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن را ﺑﻤﺒﺎران ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺟﻨـﮓ ﺑـﻪ اﺻـﻄﻼح‬
‫"ﺗﺮورﻳﺴﻢ داﺧﻠﻲ" ﺑﺮود‪ .‬اﻣﺎ واﻗﻌﻴﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳـﺎﻣﻪ ﺑـﻦﻻدن ﻛـﻪ‬
‫آﻣﺮﻳﻜــﺎ او را ﻣﻈﻨــﻮن ﺷــﻤﺎره ﻳــﻚ ﺣﻤﻠــﻪ ﺗﺮورﻳﺴــﺘﻲ در ﻧﻴﻮﻳــﻮرك و‬
‫واﺷﻨﮕﺘﻦ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از دﺳﺖ ﭘﺮوردﮔـﺎن ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧـﺎرﺟﻲ‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ و ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ او را در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨـﮓ اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن‪ -‬ﺷـﻮروي‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻮروي ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺎ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي دو‪ ،‬ﺳﻪ و ﭼﻬﺎر اﺛﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ‬
‫روﺷﻨﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﻲﺳﺎزد ﻛـﻪ ﮔـﺮوه اﻟﻘﺎﻋـﺪه و اﺳـﺎﻣﻪ ﺑـﻦﻻدن در‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﻳﻚ اﺑﺰار اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ‬
‫در دوران ﺟﻨﮓ ﺳﺮد و ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از آن ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺳـﺮوﻳﺲ ﻫـﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ‪ -‬ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﺗﺮﺑﻴـﺖ ﻣﺠﺎﻫـﺪﻳﻦ اﻓﻐـﺎن‬
‫ﺑﺎزي ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻦ ﻻدن و دوﻟـﺖ ﻛﻠﻴﻨﺘـﻮن در ﺣـﻮادث‬
‫‪33‬‬ ‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ‪21‬‬

‫ﺑﻮﺳﻨﻲ و ﻛﻮزوو ﺑﺎ اﺳﻨﺎد ﻛﺎﻣﻞ در ﭘﺮوﻧﺪه ﻛﻨﮕﺮه آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻮﺟـﻮد اﺳـﺖ‬

‫) ﻛﻪ در ﻓﺼﻮل ﺑﻌﺪي ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد(‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﺲ از ﺣﻮادث ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬راﻣﺴـﻔﻠﺪ ﺑـﺎ اﻇﻬـﺎر اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫» دﺳﺘﮕﻴﺮي و اﺳﺘﺮداد ﺑﻦ ﻻدن ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﭘﻴـﺪا ﻛـﺮدن ﻳـﻚ ﺳـﻮزن از‬
‫ﻣﻴﺎن ﻳﻚ ﺧﺮﻣﻦ اﺳﺖ «‪ ،‬ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑـﻮدن اﻳـﻦ ﻣﻬـﻢ را ﺧـﺎﻃﺮ ﻧﺸـﺎن‬
‫ﺳــﺎﺧﺖ‪ .‬اﻣــﺎ اﻳــﺎﻻت ﻣﺘﺤــﺪه ﻗﺒــﻞ ازﻳــﺎزدﻫﻢ ﺳــﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎرﻫــﺎ ادﻋــﺎي‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮي و اﺳﺘﺮداد ﺑﻦ ﻻدن را داﺷﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﺳـﻌﻮدي ﺗﺤـﺖ ﺗﻌﻘﻴـﺖ‬
‫ﭼﻨﺪي ﻗﺒﻞ از ﺣﻤﻠﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ درﻳﻜﻲ از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎي دﺑـﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻛﻬﻨﻪ ﻛﻠﻴﻮي ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﻦﻻدن در آن‬
‫زﻣﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻟﺸﮕﺮ ﻛﺸﻲ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻪ آﺳـﻴﺎي‬
‫ﻣﺮﻛﺰي از ﻣﻴﺎن ﻣﻲ رﻓﺖ‪.‬‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪34‬‬

‫ژوﻳﻴﻪ ‪: 2001‬‬
‫اﺳﺎﻣﻪ ﺑﻦﻻدن در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ دوﺑﻲ‪،‬‬
‫واﻗﻊ در اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﻲ‪.‬‬
‫دﺑﻲ ﻳﻜﻲ از ﻫﻔﺖ اﻣﻴﺮﻧﺸﻴﻦ اﻣﺎرت ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﻲ در ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗﻲ اﺑﻮﻇﺒﻲ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ روزﻧﺎﻣﻪ ﻓﻴﮕﺎرو ﻳﺎزدﻫﻢ اﻛﺘﺒﺮ ‪ 2001‬ﻣﻼﻗﺎت ﻣﺨﻔـﻲ ﺑـﻴﻦ ﺑـﻦ ﻻدن و ﻳﻜـﻲ از‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺤﻠﻲ ﺳﻴﺎ در ژوﻳﻴﻪ دو ﻫﺰار ﻳﻚ در اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ‪ 350‬ﻫﺰارﻧﻔﺮه اﻧﺠﺎم‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺪﻳﺮان اداري ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ دﺑﻲ ﺗﺼـﺪﻳﻖ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ "دﺷـﻤﻦ‬
‫ﺷﻤﺎره ﻳﻚ" از ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 14‬ژوﻳﻴﻪ در آن ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫"در زﻣﺎن ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻮدن ﺑﺎرﻫﺎ اﻓﺮاد ﺧـﺎﻧﻮاده و ﺷﺨﺼـﻴﺖ ﻫـﺎي ﺳـﻌﻮدي و اﻣـﺎرات ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻼﻗﺎت وي آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ دوران‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺳـﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ در ﻣﺤـﻞ ﻛـﻪ ﺑﺴـﻴﺎري از‬
‫ﺳﺎﻛﻨﺎن وي را ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ﺑﺎ آﺳﺎﻧﺴﻮر اﺻﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑـﻪ اﺗـﺎق ﺑـﻦﻻدن رﻓـﺖ‪ .‬وي‬
‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻌﺪادي از دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﺎ ﻏﺮور ﻋﻨﻮان ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﻴﻠﻴـﻮﻧﺮ‬
‫ﺳﻌﻮدي رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬روز ﭘﺎﻧﺰده ژوﻳﻴﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ روز ﺑﻌﺪ از ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺑﻦﻻدن ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ‬
‫ﻛﻮﻳﺘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﺎ ﻣﺎﻣﻮر ﺳﻴﺎ از ﻃﺮف ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺴـﻮول ﺗﻮﺳـﻂ ﻣﺮﻛـﺰ ﺧـﻮدش ﺗﻤـﺎس‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اف‪.‬ﺑﻲ‪.‬آي ) ﭘﻠﻴﺲ ﻓﺪرال آﻣﺮﻳﻜﺎ ( ﻛﻪ رد ﺑﻦﻻدن را دﻧﺒﺎل ﻣـﻲ ﻛـﺮده‬
‫اﺳﺖ در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺧﻮد‪ ،‬رواﺑﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ را ﺑﺎ "دوﺳﺘﺎن اﺳﻼﻣﮕﺮا" ﻛﺸﻒ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫از ﻫﻤﻴﻦ رو ﻣﻼﻗـﺎت در دﺑـﻲ را ﻫـﻢ ﻧـﻮﻋﻲ دﻧﺒﺎﻟـﻪ ﻣﻨﻄﻘـﻲ "ﺑﻌﻀـﻲ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﻫـﺎي‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ" ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و آن را ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪن ﻣﺠﺪد ﺑﻦﻻدن در دﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ دو ﻫﺰار وﻳﻚ‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻦﻻدن ﻣﻬﻤﺎن دوﺳﺖ و ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎن اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫روز دﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ درﺳﺖ ﻳﻚ روز ﻗﺒﻞ از ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺮورﻳﺴـﺘﻲ ﺑـﻪ ﻣﺮﻛـﺰ ﺗﺠـﺎرت‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن‪ ،‬ﺑﻦﻻدن در ﻳﻜﻲ از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن دﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺮوﻳﺲ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ارﺗﺶ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اي‪.‬اس‪.‬اي ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺳﻲ‪.‬ﺑﻲ‪.‬اس اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﻦﻻدن در ﻳﻜـﻲ از ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﻫـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ راوﻟﭙﻨـﺪي در ﺳـﺘﺎد ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪﻫﻲ ارﺗـﺶ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﻗﺮار ﮔﻔﺘﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﻃﺒـﻖ اﻇﻬـﺎرات ﻳﻜـﻲ از ﭘﺮﺳـﺘﺎران‪ ،‬ﻛﺎرﻛﻨـﺎن‬
‫ﺳﺮوﻳﺲ اوروﻟﻮژي ﺑﺎ ﮔﺮوﻫﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ اﻇﻬﺎرات ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺮﺳﺘﺎر ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺎﻣﺶ ﻓﺎش ﺷﻮد‪ ،‬اﻳـﻦ ﻋﻤـﻞ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ‬
‫ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻳﻚ "ﺷﺨﺺ ﻣﻬﻢ" اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن اﻛﻴﭙـﻲ از‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ارﺗﺶ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن را ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺑﺎ ﭘﻨﺘـﺎﮔﻮن دارﻧـﺪ‪ ،‬ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ اﻛﻴـﭗ‬
‫ﻋﺎدي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺘﺸـﺎران آﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻲ ﻣﺴـﺘﻘﺮ در راوﻟﭙﻨـﺪي از ﻧﺰدﻳـﻚ ﺑـﺎ‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻫﻤﻜﺎري دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﻳـﻦ اﺣـﻮال‪ ،‬ﻛﻮﭼـﻚ ﺗـﺮﻳﻦ اﻗـﺪاﻣﻲ ﺟﻬـﺖ‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮي " دﺷﻤﻦ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ" اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲ ﮔﻴﺮد‪).‬ﻫﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ(‬
‫‪35‬‬ ‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ‪21‬‬

‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از ﮔﺮوه ﻃﺎﻟﺒﺎن‬

‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ از دوﻟﺖ ﺑﻮش‪ ،‬ﻃﺎﻟﺒـﺎن‬
‫و ﮔــﺮوه اﻟﻘﺎﻋــﺪه ﺑــﻦﻻدن را ﺑـﻪ ﻋﻨــﻮان " ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪه ﺷــﺮارت" ﻣﻌﺮﻓــﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ اﻣﺎ از ذﻛﺮ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺧﻮدداري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪن‬
‫ﻃﺎﻟﺒﺎن در اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن در ﺳـﺎل ‪ 1996‬در ﺳـﺎﻳﻪ ﻛﻤـﻚ ﻫـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻴﺴﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮوﻳﺲ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن‪-‬‬
‫اي‪.‬اس‪.‬اي‪ -‬ﻛﺎﻧﺎﻟﻴﺰه ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳـﺎس اﻃﻼﻋـﺎت ﻫﻔﺘـﻪ ﻧﺎﻣـﻪ ﺟﻴـﻨﺲ‬
‫دﻳﻔﻨﺲ ﻧﻴﻤﻲ از ﺗﺠﻬﻴﺰات دوﻟﺖ ﻃﺎﻟﺒﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن و ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﺳﺮوﻳﺲ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر در اﺧﺘﻴﺎر آﻧﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻳﻚ دوﻟﺖ اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺳﺮوﻳﺲ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن و‬
‫ﻃﺎﻟﺒﺎن رادﻳﻜﺎل ﺟﻮاﺑﮕﻮي ﻣﻨﺎﻓﻊ ژﺋﻮﭘﻮﻟﻴﺘﻴﻚ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻫـﺪف واﻗﻌـﻲ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ از ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن در ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﻔﺖ ﺑـﻮد و ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ دوﻟﺖ ﺧﻮد را در ﻛﺎﺑﻞ ﺗﺸـﻜﻴﻞ دﻫـﺪ‬
‫ﻫﻴﺌﺘﻲ ﺑﻪ ﻫﻮﺳﺘﻮن ﺗﮕﺰاس اﻋﺰام ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻳﻮﻧﻮﻛـﺎل در ﺟﻬـﺖ‬
‫اﻳﺠﺎد ﺷﺒﻜﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﮔﺎز ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد در ﻓﺼـﻮل‬
‫آﻳﻨﺪه ﺳﺨﻦ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔـﺮﻓﺘﻦ وﺳـﻴﻊ ﺗـﺮﻳﻦ ﻧﻴـﺮوي ﻧﻈـﺎﻣﻲ از ﺟﻨـﮓ دوم‬

‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲ ﻛﻮﺷﺪ ﺑﻪ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻘﺒﻮﻻﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﺎ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ‬
‫ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺒﺎرزه ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻗﺼﺪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر در ﺣﻘﻴﻘﺖ آن اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺟﻨﮕﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﺤﺪوده زﻳﺮ ﻧﻔـﻮذش را ﻧـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﻪ‬
‫آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي و ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧـﻪ ﺑﻠﻜـﻪ ﺑـﻪ ﺷـﺒﻪ ﻗـﺎره ﻫﻨـﺪ و ﺧـﺎور دور‬
‫ﮔﺴﺘﺮش دﻫﺪ‪.‬‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻛﺸﻮري اﺳـﺖ ﻛـﻪ از ﻧﻈـﺮ اﺳـﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ داﺷـﺘﻦ‬
‫ﻣﺮزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ‪ ،‬اﻳﺮان و ﭼﻴﻦ اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮاوان دارد و‬
‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻗﺼـﺪ دارد‪ ،‬ﺣﻀـﻮر ﻧﻈـﺎﻣﻲ ﺧـﻮد را در اﻳـﻦ ﻛﺸـﻮر ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت داﻳﻤﻲ درآورد‪ .‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ در ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻨﺞ ﻛﺸﻮر ﻗﺮار‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪36‬‬

‫دارد ﻛــﻪ داراي ﻗــﺪرت اﺗﻤــﻲ ﻫﺴــﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨــﻲ روﺳــﻴﻪ‪ ،‬ﭼــﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻨــﺪ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ﻗﺰاﻗﺴﺘﺎن‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ دوﻟﺖ ﺑﻮش ﺑﺎ دﺳﺘﺎوﻳﺰ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ‬
‫ﺗﺮورﻳﺴــﻢ ﻣــﻲ ﻛﻮﺷــﺪ در ﭼﻨــﺪ ﺟﻤﻬــﻮري ﺳــﺎﺑﻖ ﺷــﻮروي از ﺟﻤﻠــﻪ‬
‫ازﺑﻜﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻗﺰاﻗﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺗﺎﺟﻴﻜﺴﺘﺎن و ﻗﺮﻗﻴﺰﺳـﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺎﻳﮕـﺎه ﻫـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬
‫اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﺧﻮدﻛﺎﻣﻪ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ و اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ )ﺳﻴﺎ( زﻳﺮ ﺳـﺎﻳﻪ دوﻟـﺖ ﺑـﻮش و ﺑـﺎ‬
‫ﻛﻤﻚ وال اﺳﺘﺮﻳﺖ )ﻳﻌﻨـﻲ ﺻـﺎﺣﺒﺎن ﻋﻤـﺪه ﻛﻤﭙـﺎﻧﻲ ﻫـﺎي ﺻـﻨﻌﺘﻲ و‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه( اﻓﺴﺎر ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﺸﻮر را ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻛﺎﻣـﻞ‬
‫در اﺧﺘﻴﺎر دارد‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ دارﻧـﺪ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن و ﺳﻴﺎ ﭘﺸﺖ درﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ اﺗﺨـﺎذ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮي ﻛـﻪ‬
‫ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ و از ﺟﻤﻠـﻪ ﻛﻨﮕـﺮه آﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑـﻪ ﻧﻬﺎدﻫـﺎي ﺗﺸـﺮﻳﻔﺎﺗﻲ‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻨـﻮز ﮔﻤـﺎن ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ در ﻛﺸـﻮري‬
‫"دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ" زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه ﺑـﻪ ﻳـﻚ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺒـﺪل ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻋﻤـﻼ در ﺟﺮﻳـﺎن ﺑﺨـﺶ‬
‫ﻧﺎﭼﻴﺰي از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ دوﻟﺖ ﻗﺮار دارد‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻮاﻗـﻊ‬
‫ﺑﻪ وﻳﮋه آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻣﺮﺑـﻮط ﻣـﻲﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﺑﻮش در ﺟﻮاب دادن ﺗﺮدﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﺮات ﻣﻲﻛﻨﺪ‬
‫ﺑــﻪ ﺳــﻮاﻻت ﻣﺮﺑــﻮط ﺑــﻪ ﺟﻬــﺎن ﭘﺎﺳــﺦ دﻫــﺪ ﺑــﻲ ﺗﺠﺮﺑﮕــﻲ و‬
‫ﻧﺎآﮔﺎﻫﻲ اش ﻛﺎﻣﻼ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد اﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﺴﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮد دارد‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ دﭼﺎر اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﻓﺎﺣﺶ ﻧﺸﻮد!‬
‫ﻣﺜﻼ در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺒﺎرزات اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺳﺎل ‪ 2000‬ﻳﻚ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار‬
‫ﺑﻮش در ﻣﻮرد ﻃﺎﻟﺒﺎن ﺳﻮال ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وي دﺳﺘﭙﺎﭼﻪ ﺷﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﺶ را ﺑـﺎﻻ‬
‫ﻣﻲ اﻧﺪازد‪ .‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎري دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻛﻤﻜﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ و اﺷـﺎره ﻣـﻲﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺤﺚ درﺑﺎره اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺗﺒﻌﻴﺾ در ﻣﻮرد زﻧﺎن آن ﻛﺸﻮر اﺳـﺖ‪ .‬آﻗـﺎي‬
‫ﺑﻮش در ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻠﻪ ﺑﻠﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺳﺮﻛﻮب ﻫﻤـﻪ‪.‬‬
‫‪37‬‬ ‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ‪21‬‬

‫ﮔﻤﺎن ﻣﻲ ﻛﺮدم در ﻣﻮرد ﻳﻚ ﮔﺮوه راك ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ!! ﻣـﻲﺑﻴﻨﻴـﺪ‬

‫ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﻳﻞ دﻳﮕـﺮ ﻛﺸـﻮرﻫﺎ در‬
‫ﭼﻪ ﺣﺪودي اﺳﺖ!‬
‫ﺣﺘﻲ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻣﻬﻢ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮ ﻟﺐ ﻫﺎي ﻫﻤﻪ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن دارد ﻧﻴﺰ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻮش ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ و اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺴﺎﻳﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در‬
‫ﺻﻮرت اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﭙﺮدازد‪.‬‬
‫اﻇﻬﺎرات ﺑﻮش در ﻣﻮرد ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻛـﻪ در ﻣﺼـﺎﺣﺒﻪ ﺑـﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕـﺎر ﮔﻼﻣـﻮر‬
‫ﻋﻨﻮان ﺷﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺴﻴﺎري رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺧـﺎرﺟﻲ ﻣـﻨﻌﻜﺲ ﺷـﺪ و ﻣـﻮرد‬
‫ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺪك روزﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎي آﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻲ آن را ذﻛـﺮ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻪ ﻛﺴﻲ در واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻧـﺪه واﻗﻌـﻲ اﺳـﺖ؟ اﻳﻨﻜـﻪ از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺗﻨﻬﺎ رﻳﻴﺲﺟﻤﻬﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ دﺳﺘﻮر ﭘﺮﺗﺎب اوﻟﻴﻦ ﺑﻤـﺐ‬
‫اﺗﻤﻲ را ﺻﺎدر ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﺻﻮرت ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻧﻤﻲ دﻫﺪ‪ .‬واﻗﻌـﺎ ﺗﺼـﻤﻴﻢ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻴﻠﻴﺘﺎرﻳﺴﺘﻲ ﻛﻪ آﻳﻨﺪه ﻫﻤﻪ ﻣﺎ و اﻣﻨﻴﺖ ﺟﻬـﺎﻧﻲ را‬
‫ﺑﻪ ﻗﻤﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﺷﻮد؟ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ‬
‫آﻳﺎ رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺟـﺰ ﺧﻮاﻧـﺪن ﺑﻴﺎﻧﻴـﻪ ﻫـﺎي رﺳـﻤﻲ داراي‬
‫ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳـﻚ ﻣﻬـﺮه ﺗﺤـﺖ‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن و ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺳﻴﺎ اﺳﺖ؟‬
‫ﻃﺮاﺣﺎن ﻧﻈﺎﻣﻲ ‪ ,‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮان واﻗﻌﻲ اﻧﺪ!‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ دوﻟﺖ‪ ،‬ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن و ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺗﻨﻈـﻴﻢ ﺳﻴﺎﺳـﺖ‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ "ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ" را ﻣﺤﻘـﻖ‬
‫ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن اﺗﻼﻧﺘﻴﻚ ﺷﻤﺎﻟﻲ ) ﻧﺎﺗﻮ( ﺑﻠﻜﻪ ﺑـﺎ رﻫﺒـﺮان‬
‫ﺻﻨﺪوق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﭘـﻮل‪ ،‬ﺑﺎﻧـﻚ ﺟﻬـﺎﻧﻲ و ﺳـﺎزﻣﺎن ﺗﺠـﺎرت ﺟﻬـﺎﻧﻲ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﻲ ارﮔﺎﻧﻴﻚ و اﻧﺪام وار دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣـﺎﻟﻲ ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻧﻈﻴـﺮ‬
‫ﺻﻨﺪوق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻮل ﻛﻪ در واﺷﻨﮕﺘﻦ ﻣﺴـﺘﻘﺮ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و در ارﺗﺒـﺎط‬
‫ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺑﺎ وال اﺳﺘﺮﻳﺖ و ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻣﺠﺘﻤـﻊ ﻫـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ و ﺻـﻨﻌﺘﻲ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬اﻛﻨﻮن دﻛﺘﺮﻳﻦ ﻣﺪاواي اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل‬
‫رﺷﺪ و ﺟﻤﻬﻮري ﻫﺎي ﺳﺎﺑﻖ ﺷﻮروي را دﻳﻜﺘﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪38‬‬

‫اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه واﻗﻌﻲ ﻗﺪرت ﻣﺘﻜﻲ اﺳـﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨـﻲ ﺑﺎﻧـﻚ ﻫـﺎ و‬
‫ﻣﻮﺳﺴــﻪ ﻫــﺎي ﻣــﺎﻟﻲ ﺑــﻴﻦاﻟﻤﻠﻠــﻲ‪ ،‬ﺷــﺮﻛﺖ ﻫــﺎي ﺻــﻨﻌﺘﻲ‪ -‬ﻧﻈــﺎﻣﻲ و‬
‫ﺳــﺎزﻧﺪﮔﺎن اﺳــﻠﺤﻪ‪ ،‬ﻏــﻮل ﻫــﺎي ﻧﻔﺘــﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺳﺴــﺎت ﺑﻴﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳــﻚ ‪-‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﻣﺮﻛـﺐ دارﻧـﺪ ) ﻧﻈـﺎﻣﻲ و ﻏﻴﺮﻧﻈـﺎﻣﻲ ﻣﺜـﻞ‬
‫ﺟﺎﮔﻮار‪.‬م( و ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺧﺒﺮي ﻛﻪ ﻳﺎ ﺳﺎزﻧﺪه ﺧﺒﺮ و ﻳﺎ ﻗﻠﺐ ﻛﻨﻨـﺪه ﺧﺒـﺮ‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺤﺮاف اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﻗﺪرت و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي را‬
‫در واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ!‬

‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﺎﺷﻴﻦ دوﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺗﺒﻬﻜﺎري‬

‫در زﻣﺎن دوﻟﺖ رﻳﮕﺎن ﻣﺴﻮوﻻن ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ دوﻟﺘﻲ‪ ،‬دﻻرﻫﺎي ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ‪-‬‬
‫ﻧﺎرﻛﻮدﻻر‪ -‬را ﺧﺮج ﻛﻤﻚ ﻣﺎﻟﻲ و ﺗﺤﻮﻳﻞ اﺳﻠﺤﻪ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮاﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪ دوﻟﺖ‬
‫ﻧﻴﻜﺎراﮔﻮﺋﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻨﺪه دار اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ‬
‫دوﻟﺖ رﻳﮕﺎن و ﻣﺴﻮوﻻن اﻓﺘﻀﺎح اﻳـﺮان ﮔﻴـﺖ در دوﻟـﺖ ﺑـﻮش‪،‬‬
‫ﭘﺴﺖ ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻋﺎﻣﻼن رﺳﻮاﻳﻲ اﻳﺮان‬
‫ﮔﻴﺖ اﻣﺮوز ﺑﺎ اﺧﺘﻴﺎرات ﺗﺎم ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳـﺰي ﺑـﻪ اﺻـﻄﻼح ﺟﻨـﮓ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ!‬
‫ﺑﻮش ﺑﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮ در ﺗﺎرﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺣﺰب ﺟﻤﻬﻮري ﺧـﻮاه ﺑـﻪ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺴﺎﻧﻲ دﺳﺖ زده اﺳﺖ ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪ 1980‬در ﺧﺮﻳـﺪ‬
‫اﺳﻠﺤﻪ از اﻳﺮان ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮاس ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬رﻳﭽﺎرد آرﻣﻴﺘﺎژ‬
‫)ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﭘﺴﺖ ﻣﻌﺎون وزﻳﺮ را در دوﻟـﺖ ﺑـﻮش ﺑﺮﻋﻬـﺪه دارد(‬
‫ﻫﻤﻜﺎري ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﺎ اوﻟﻴﻮر ﻧﻮرث داﺷﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﺎوﻧﺖ در‬
‫ﻗﺎﭼﺎق اﺳﻠﺤﻪ و ﺧﺮﻳﺪ از اﻳﺮان ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻛﻨﺘﺮاس ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪه ﺑـﻮد‪ .‬اوﻟـﻴﻦ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻮش از اﻳـﻦ ﻗﻤـﺎش ﻫﻤـﻴﻦ آﻗـﺎي رﻳﭽـﺎرد آرﻣﻴﺘـﺎژ ﺑـﻮد ﻛـﻪ‬
‫ﺻﻼﺣﻴﺘﺶ در ﻛﻨﮕﺮه ﺳﺮﻳﻌﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ‪ .‬وي در زﻣﺎن دوﻟﺖ رﻳﮕﺎن در‬
‫ﻣﻘﺎم ﻣﻌﺎون وزﻳﺮ دﻓﺎع واﻣﻨﻴـﺖ ﻣﻠـﻲ اﻧﺠـﺎم وﻇﻴﻔـﻪ ﻣـﻲ ﻛـﺮد‪ .‬ﺑـﻮش‬
‫ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ واﮔﺬاري اﻳﻦ ﻣﻘﺎم ﺑﻪ آرﻣﻴﺘﺎژ‪ ،‬اﻟﻴﻮت آﺑﺮاﻣﺰ را ﻛﻪ ﻣﻌـﺎون وزﻳـﺮ‬
‫دوﻟﺖ رﻳﮕـﺎن ﺑـﻮد ﺑـﻪ ﻣﻘـﺎم ﻣـﺪﻳﺮ ﻛـﻞ ﺷـﻮراي ﻣﻠـﻲ اﻣﻨﻴﺘـﻲ ﺑـﺮاي‬
‫‪39‬‬ ‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ‪21‬‬

‫دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ و ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮق ﻓﺮدي و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺼـﻮب ﻛـﺮد؛‬

‫ﭘﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻛﻨﮕﺮه اﺣﺘﻴﺎج ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻟﻴـﻮت آﺑﺮاﻣـﺰ ﺑـﻪ‬
‫اﺗﻬﺎم دروﻏﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﻨﮕﺮه در ﻣﻮرد اﻳﺮان و ﻛﻨﺘﺮا ﻣﺠﺮم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺮج ﺑﻮش ﻣﻮرد ﻋﻔﻮ واﻗﻊ ﺷﺪ‪.‬‬
‫رﻳﭽﺎرد آرﻣﻴﺘـﺎژ ﻳﻜـﻲ از ﻃﺮاﺣـﺎن ﻛﻤـﻚ ﺑـﻪ ﻣﺠﺎﻫـﺪﻳﻦ و "ﻣﺒـﺎرزان‬
‫اﺳﻼﻣﻲ" در دوران ﻧﺒﺮد اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺷﻮروي ﭼﻪ در دوران ﺟﻨﮓ ﺳﺮد‬
‫و ﭼﻪ ﭘﺲ از آن ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺮوز ﻫﻤﻪ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﭼﺎق ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر‬
‫درﻣﺜﻠﺚ ﻃﻼﻳﻲ" )ﻛﻪ ﻣﺤﻮر اﺻﻠﻲ آن در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻗـﺮار دارد(‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ در اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﺧﺮاﺑﻜﺎراﻧـﻪ‬
‫ﺑﺮاﻧــﺪازي اﺳــﺖ‪ .‬ﻋﻠﻴــﺮﻏﻢ ﭘﺎﻳــﺎن ﺟﻨــﮓ در اﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن در اﻳــﻦ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﻴﭻ ﺗﻐﻴﻴﺮي داده ﻧﺸـﺪ‪ .‬درواﻗـﻊ اﺳـﺘﻔﺎده از دﻻرﻫـﺎي‬
‫ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻳﻜﻲ از ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧـﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜـﺎ را‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫـﺪ‪ .‬ﺿـﻤﻦ اﻳﻨﻜـﻪ ﺗﺠـﺎرت ﻗﺎﭼـﺎق ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر‬
‫ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ دﻻر ﺳﻮد دارد‪،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗـﺪرت ﻣـﺎﻟﻲ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ در‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎﻳﻤﺎل ﻛﺮدن ﺣﻘﻮق اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬

‫از ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ دوﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻋﺘﺒﺎرات ﺻـﻨﻌﺘﻲ ‪ -‬ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬـﺖ دادهاﻧـﺪ و ﻫـﻢ زﻣـﺎن‪ ،‬ﺑﻮدﺟـﻪ اﺧﺘﺼـﺎص داده ﺷـﺪه ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬آﻣـﻮزش‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷـﺖ و رﻓـﺎه ﻣـﺮدم ﻛـﺎﻫﺶ ﭘﻴـﺪا‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در اﻋﺘﺒﺎرات دوﻟﺘﻲ ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﺑـﻪ ﻋﻤـﻞ آﻣـﺪه و درآﻣـﺪﻫﺎي‬
‫ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻘﻮﻳـﺖ ﻣﺎﺷـﻴﻦ ﭘﻠﻴﺴـﻲ و اﻣﻨﻴـﺖ داﺧﻠـﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻧـﺎﻟﻴﺰه‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮﻋﻲ "ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺟﺪﻳﺪ" اﻳﺠﺎد ﺷﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻧﺘﻴﺠـﻪ آن‬
‫زﻳﺮ ﺳﻮال ﺑـﺮدن ﭘﺎﻳـﻪ ﻫـﺎي ﻧﻈـﺎم ﻗﻀـﺎﻳﻲ و ﭘﺎﻳﻤـﺎل ﻛـﺮدن "ﺣﻘـﻮق‬
‫اﺑﺘﺪاﻳﻲ" ﺷﻬﺮوﻧﺪان اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﻧﻈﻴـﺮ آﻣﺮﻳﻜـﺎ‪،‬‬
‫ﻛﺎﻧﺎدا و ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﭘﺎرﻟﻤـﺎن و ﻧﻬﺎدﻫـﺎي ﻗـﺎﻧﻮن ﮔـﺬاري ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪40‬‬

‫دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﻧﺪ ﺑـﻪ ﻣﻨﺸـﺎ ﺗﺠـﻮﻳﺰ ﭘﺎﻳﻤـﺎل ﻛـﺮدن ﺣﻘـﻮق‬
‫ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺪف از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﺪﻳﺪي ﻛﻪ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﭼﻨﺎن ﻛـﻪ‬
‫ادﻋﺎ ﻣﻲﺷـﻮد "دﻓـﺎع از ﺷـﻬﺮوﻧﺪان در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺗﻬﺪﻳـﺪات ﺗﺮورﻳﺴـﺘﻲ"‬
‫ﻧﻴﺴﺖ! ﺑﻠﻜﻪ درواﻗﻊ اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺟﻬﺖ ﺣﻔـﻆ و ﺣﻤﺎﻳـﺖ از ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬
‫"ﺑﺎزار آزاد" ﺑﻪ اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻗـﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻀـﻌﻴﻒ و ﺗﻬﺪﻳـﺪ‬
‫ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي ﺿﺪ ﺟﻨﮓ و دﻓﺎع از ﺣﻘﻮق اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺟﻨـﺒﺶ‬
‫ﺿﺪﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن را ﻧﺸﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ اﻗﺘﺼﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﻓﺎه ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺣﺎل ﺳـﻘﻮط ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳـﺮازﻳﺮ ﺷـﺪن‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻣﻨﻴﺖ و ﺑﺨﺶ ﻫـﺎي ﺻـﻨﻌﺘﻲ ﻧﻈـﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺟـﺪ ﻗﻄـﺐ‬
‫ﺟﺪﻳﺪي از رﺷﺪ در اﻗﺘﺼﺎد آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ "ﺿﺪﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ"‬
‫ﻧﺎم اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه " ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻴﻬﻨﻲ" اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﺮاﺳـﺎس اﻳـﻦ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺗﻈﺎﻫﺮات آرام ﻋﻠﻴﻪ ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺷـﺪن ﺑـﻪ اﻗـﺪاﻣﻲ ﺟﻨـﺎﻳﻲ ﺗﺒـﺪﻳﻞ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮرﻳﻜﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع اﻋﺘﺮاض ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ ﺻﻨﺪوق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﭘـﻮل‬
‫ﻳﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ "ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ داﺧﻠـﻲ‬
‫" در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن‪" ،‬ﺗﺮورﻳﺴﻢ داﺧﻠﻲ" ﺗﻤـﺎم آن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎدرﻧﺪ " از ﻃﺮﻳـﻖ ﻓﺸـﺎر ﻳـﺎ اﻟـﺰام در ﺳﻴﺎﺳـﺖ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﻨﺪ" ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل "ﻳﻚ ﺗﻈـﺎﻫﺮات ﻋـﺎدي ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻳﻚ ﺧﻴﺎﺑﺎن و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻋﺒﻮر ﻳـﻚ آﻣﺒـﻮﻻﻧﺲ‬
‫ﺷﻮد" ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان "ﺗﺮورﻳﺴﻢ داﺧﻠﻲ" در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﻳﻜﻲ از ﺟﺪي ﺗﺮﻳﻦ ﻳﻮرش ﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در ﭘﻨﺠﺎه ﺳـﺎل‬
‫اﺧﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه " ﻗـﺎﻧﻮن ﺿﺪﺗﺮورﻳﺴـﺘﻲ" ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﻨﮕﺮه رﺳﻴﺪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘـﻪ ﻣﻮﺳﺴـﺎت‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ -‬ﭘﻠﻴﺴﻲ و زاﻳﻴﺪه ﻣﺎﺷﻴﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ اﺳـﺖ و‬
‫‪41‬‬ ‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ‪21‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺬاران ﻧﻘﺸﻲ در آن ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣـﻮاد اﻳـﻦ‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ﻗﺒﻞ از ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ و ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﺑـﺎ ﺟﻨـﺒﺶ ﺿـﺪ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 2001‬ﻗﺎﻧﻮن دﻳﮕﺮي ﺑﻪ اﻣﻀﺎي رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬـﻮر ﺑـﻮش رﺳـﻴﺪ‬
‫ﻛﻪ در آن " ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫﺎ ﻳﺎ دادﮔﺎه ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ اﻓـﺮاد‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﺖ" در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان آﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻲ‬
‫و اﺗﺒﺎع دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ‬
‫ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮن ﻫـﺎﻳﻲ درﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑﺮاﺳـﺎس اﺧﺘﻴـﺎرات داده ﺷـﺪه ﺑـﻪ رﻳـﻴﺲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮر‪ ،‬اﻓـﺮاد را ﻣﺤﺎﻛﻤـﻪ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮن ﻫﺎ‪،‬دادﮔـﺎه ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ در دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﻓﺮدي ﻣـﺘﻬﻢ در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دادﺳﺘﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ "اﺳﻜﺮاﻓﺖ" ﺻﺮﻳﺤﺎ اﻋﻼم‬
‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﺮورﻳﺴﺖ ﻫﺎ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﺑﺮﺧـﻮرداري از ﺣﻘـﻮق ﻣﻨـﺪرج در ﻗـﺎﻧﻮن‬
‫اﺳﺎﺳﻲ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ وي اﻳﻦ دادﮔﺎه ﻫﺎ ﻧﻪ ﺑﺮاي "ﺣﺼـﻮل ﻋـﺪاﻟﺖ‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮدن" ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫درﻣﺎه ﻫﺎي ﺑﻌﺪاز ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺻـﺪﻫﺎ ﺗـﻦ ﺑـﻪ ﺑﻬﺎﻧـﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬داﻧﺶ آﻣﻮزان دوران دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ اﺧﺮاج ﺷﺪه و اﺳﺘﺎدان داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺪﻳـﺪ و ﻳـﺎ از‬
‫ﻛﺎر ﺑﺮﻛﻨﺎر ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻳﻜﻲ از اﺳﺘﺎدان داﻧﺸﮕﺎه ﻓﻠﻮرﻳـﺪا از ﻧﺨﺴـﺘﻴﻦ‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﻓﺪرال آﻣﺮﻳﻜﺎ ‪-‬‬
‫اف‪.‬ﺑﻲ‪.‬آي‪ - .‬در ﻣﻮرد ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺳﺎﻣﻲ ال آرﻳﺎن ﻛـﻪ ﻣـﺪرس راﻳﺎﻧـﻪ در‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﻓﻠﻮرﻳﺪاي ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺑﻮد ﺑـﺪون اﻳﻨﻜـﻪ وي ﺑـﻪ ﺟﺮﻣـﻲ ﻣـﺘﻬﻢ ﻳـﺎ‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ را آﻏﺎز ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺑـﻪ ﻣـﺮگ ﺗﻬﺪﻳـﺪ‬
‫ﺷﺪ و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺟﻮدي ﮔﻦ ﺷـﺎﻓﺖ ﻣﺴـﻮول داﻧﺸـﮕﺎه‪ ،‬وي را از ﺳـﻤﺖ‬
‫ﺧﻮد ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮق ﻣﻌﻠﻖ ﻛﺮد‪.‬‬
‫در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 2001‬ﺷﻮراي اداري و ﺗﺸﻜﻞ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺳﺎﺑﻖ آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﮔﺰارﺷﻲ در ﻣﻮرد ﻋﺪم ﻣﻴﻬﻦﭘﺮﺳﺘﻲ در ﺑﻌﻀﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ و ﻃﺮق‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪42‬‬

‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺳـﻨﺪ ﻧـﺎم ﺻـﺪ وﻫﻔـﺪه ﺗـﻦ از‬
‫اﺳﺎﺗﻴﺪ داﻧﺸﮕﺎه و ﻛﺎﻟﺞ ﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺟـﺮات‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ در ﻣﻮرد ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﻳـﺎ آن‬
‫را زﻳﺮ ﺳﻮال ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺎم آن " دﻓﺎع از ﺗﻤﺪن" اﺳﺖ‬
‫از اﻳﻦ اﺳﺘﺎدان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان "ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺿﻌﻴﻒ" در واﻛﻨﺶ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در‬
‫ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻗﺪرت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اف‪.‬ﺑﻲ‪.‬آي‪ .‬و ﺳﻴﺎ‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻪ اف‪.‬ﺑﻲ‪.‬آي‪ .‬و ﺳﻴﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻫﺎي ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﻫﺎ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران و روﺷﻨﻔﻜﺮان را ﺗﺤﺖ‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻳﺎ ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت آﻧﻬﺎ را ﺷﻨﻮد ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳـﺎس اﻳـﻦ ﻗـﺎﻧﻮن‬
‫ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ دﻟﺨـﻮاه ﺧـﻮد ﻋﻠﻴـﻪ ﻫـﺮ ﻛـﺲ اﻗـﺪام ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪ دادﮔﺎه ﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛـﻪ‬
‫دﺳــﺘﻮر ﺷــﻨﻮد ﻫــﺮ ﺧﺎﻧــﻪ و ﻳــﺎ ﺑﺎزرﺳــﻲ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧــﻪ آن را ﺻــﺎدر ﻛﻨــﺪ‪.‬‬
‫اف‪.‬ﺑﻲ‪.‬آي‪ .‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﻳﺎ اﺷـﺨﺎص را ﺑـﺪون در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ‪،‬ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬دادﮔﺎه ﻫـﺎي ﻣﺨﻔـﻲ‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ دﺳﺘﻮر ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ و ﺗﻠﻔﻦ‬
‫ﻫﺎي ﻫﻤﺮاه ﻫﺮ ﺷﻬﺮوﻧﺪي را ﺻﺎدر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ‬
‫ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ دﺳﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه و ﺑﺪون اﻃﻼع وي‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ اﺻﻼ ﺟﺮﻣﻲ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﺮدي‬
‫ﻣﻈﻨﻮن ﻳﺎ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ آن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺎم ﻫﺎي وي ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﻨﻮد ﺷـﺪه و ﻳـﺎ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻗﺪرت دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎزﭘﺮﺳﻲ ﺑﺮاي ﺑـﺎزﺟﻮﻳﻲ و اﺗﻬـﺎم زﻧـﻲ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و اﺟﺎزه ﻧﻔﻮذ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻲ‪ ،‬اﻓـﺰاﻳﺶ ﺣﻜـﻢ‬
‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ و ﺗﻤﺪﻳﺪ داﻳﻤﻲ ﺣﺒﺲ اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛـﻪ ﺣﻜـﻢ زﻧـﺪاﻧﻲ ﺷـﺪن‬
‫ﺧﻮد را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺠﻤﻮع اﻳـﻦ‪،‬‬
‫‪43‬‬ ‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ‪21‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎﻻﺑﺮدن ﺣﻜﻢ ﻣﺠـﺎزات و ﻃـﻮﻻﻧﻲ ﻛـﺮدن ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت را در ﻧﻈـﺮ‬

‫دارد‪.‬‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﺶ ﻫـﺎي اﻋﺘﺮاﺿـﻲ و ﻳـﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ ﺑـﺎ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟـﺮم " ﺗﺮورﻳﺴـﻢ" ﻣﻠـﻲ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬ﻣﻮازﻳﻦ ﺣﻘﻮق ﻛﻴﻔﺮي زﻳﺮﭘـﺎ ﮔﺬاﺷـﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه و " ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪ زﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻳﺎ اﻟﺰام ﻛﺮدن ﺟﺎﻣﻌﻪ " ﻳﺎ "ﺗﺤﺖ‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار دادن ﺣﻜﻮﻣﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺸﺎر و ﻳﺎ اﻟﺰام " ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣـﺒﻬﻢ و‬
‫ﻛﺸﺪاري ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ ﭼـﻪ اﻗـﺪاﻣﺎﺗﻲ و ﭼﮕﻮﻧـﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺸﺮي را ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﻪ ﻛـﺎري‬
‫ﻣﻠﺰم ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﺟﻨﺒﺶ ﺿﺪ ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻲ در ﺳـﻴﺎﺗﻞ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ در‬
‫اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺟﺎي ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬در واﻗﻊ اﮔﺮ ﻫﺪف ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ ﺑـﻮد ﺑـﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ ﻣﻘﺮرات و ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧـﺪ ﺑـﺎ اﻓـﺮاد ﺧـﺎﻃﻲ و ﻣﺠﺮﻣـﺎن‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻨﺪ وﺟﻮد داﺷﺖ و ﻻزم ﻧﺒـﻮد اﻓـﺮادي ﻛـﻪ ﺑـﻪ اﻋﺘـﺮاض و ﻳـﺎ‬
‫اﺟﺘﻤــﺎﻋﻲ آرام دﺳــﺖ ﻣــﻲ زﻧﻨــﺪ را ﺑــﻪ ﺗﺮورﻳﺴــﻢ ﻣــﺘﻬﻢ ﺷــﻮﻧﺪ و‬
‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑـﺮاي آﻧـﺎن در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮد‪.‬ﺣﻜﻮﻣـﺖ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺮورﻳﺴﻢ را ﻳﻚ ﺟﻨﮓ داﻳﻤـﻲ و ﺑـﺪون ﻣـﺮز‬
‫ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﻛﺎﻧـﺎداﻳﻲ ﺿﺪﺗﺮورﻳﺴـﻢ در ﺧﻄـﻮط اﺻـﻠﻲ ﺧـﻮد از اﻳـﻦ ﻗـﺎﻧﻮن‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻧﺴﺨﻪ ﺑﺮداري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در دو ﻣﺎﻫﻪ ﺑﻌﺪ از ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬
‫ﺑﻴﺶ از ‪ 800‬ﺗﻦ در زﻧﺪان ﻫﺎي ﻛﺎﻧﺎدا ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آﻧﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده و ﻳﺎ وﻛﻼي ﺧﻮد ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و اﻳﻦ درﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛـﻪ ﻫﻨـﻮز‬
‫ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻛﺎﻧﺎدا ﻗﺎﻧﻮن "ﺿﺪﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ" را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺿﺪﺗﺮورﻳﺴـﺘﻲ ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﻪ ﻣﺤـﺪود ﻛـﺮدن آزادي ﻫـﺎي ﻓـﺮدي و‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺴﻨﺪه ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺣﺬف "ﻋـﺪاﻟﺖ" را در ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﻫـﺪف‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﻣـﻲ ﺑـﺮد ﻛـﻪ ﺗﻔﺘـﻴﺶ‬
‫ﻋﻘﺎﻳﺪ و دﺳﺘﮕﻴﺮيﻫﺎي ﺑﺪون دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﭘﺎﻳـﻪﻫـﺎي آن ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﺟـﺎي‬
‫ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ و دادﺧﻮاﻫﻲ‪ ،‬ﺷﻬﺎدت و ﺗﺎﻳﻴـﺪ ﭘﻠـﻴﺲ ﻣﺨﻔـﻲ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬
‫ﺷﺪه و ﻣﻘﻮﻟﻪ وﺟﻮد ﻣﺪرك و ﺳﻨﺪ ﻋﻠﻴﻪ ﺷـﺨﺺ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻓﺮاﻣﻮﺷـﻲ‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪44‬‬

‫ﺳــﭙﺮده ﻣــﻲ ﺷــﻮد‪ .‬ﺻــﺮف در ﻣﻈــﺎن اﺗﻬــﺎم ﻗــﺮار ﮔــﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴــﺎوي ﺑــﺎ‬
‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﺻﻞ " ﺑﺮاﺋﺖ" ﻛـﻪ ﺑﺮاﺳـﺎس آن ﻫﻤـﻪ‬
‫ﺑﻲ ﮔﻨﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺧﻼف آن اﺛﺒﺎت ﺷﻮد‪ ،‬دﻳﮕﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺟﻨﺒﺶ اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﺿﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن و ﻃﺮح ﻗﺎﻧﻮن ﺳﻲ‪ 42 .‬ﻛﺎﻧﺎدا‬

‫ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ از ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻃﺮﺣﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻃـﺮح ﻗـﺎﻧﻮن‬
‫ﺳﻲ‪ 42 .‬ﺑﻪ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻛﺎﻧﺎدا ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑـﺎ اﻧـﺪﻛﻲ ﺗﻐﻴﻴـﺮ در آورﻳـﻞ ‪ 2002‬ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﭘﺎرﻟﻤﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ ﻫﺮ ﻣﻜـﺎﻧﻲ را در ﻫـﺮ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻋﻼم ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺜﻼ ﺷﻬﺮ ﻛﺒـﻚ در زﻣـﺎن ﺑﺮﮔـﺰاري ﺟﻠﺴـﻪ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺠﺎري آزاد آﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻧﻈـﺎﻣﻲ اﻋـﻼم ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻫﺮ ﻛﺲ را ﻛﻪ در ﻣﺤﺪوده اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﺮار داﺷـﺖ‪ ،‬ﺣﺘـﻲ ﺳـﺎﻛﻨﺎن‬
‫آن‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﻣﺘﻬﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑـﺮاي ﻣـﺪﺗﻲ ﻧﺎﻣﺤـﺪود ﺑـﺪون ﻫـﻴﭻ ﻧـﻮع اﻣﻜـﺎن‬
‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮي دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ﺿﺪﺗﺮورﻳﺴﻢ ﻛﺎﻧﺎدا‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن دو ﺳﺘﻮن اﺻﻠﻲ ﺣﻘﻮق ﻛﻴﻔﺮي‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﺻـﻞ ﻗﺼـﺪ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧـﻪ و اﺻـﻞ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ در ﺣﺎل ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎﻓﻴﺴﺖ دوﻟﺖ ﺗﺸـﺨﻴﺺ دﻫـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﻲ ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮرت ﻣﻤﻜﻦ در آن ﻣﺪاﺧﻠـﻪ ﻳـﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺠﺮم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺣﺎل ﻗﺼﺪ آن را داﺷﺘﻪ ﻳـﺎ اﻳـﻦ ﻋﻤـﻞ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ او اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ ﻣﻄﺮح ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻬﻢ ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر ﺳﻜﻮت ﻧﺪارد و اﺻﻞ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻮدن ﺻﺤﺒﺖ وﻛﻴـﻞ ﺑـﺎ ﻣﻮﻛـﻞ از‬
‫ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪) .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﻛﺸﻴﺶ را ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ اﺳﺮار ﺷﺨﺼـﻲ را ﻛـﻪ‬
‫ﺑﻪ او اﻋﺘﺮاف ﻛﺮده اﺳﺖ ﻓﺎش ﻧﻤﺎﻳﺪ!(‬
‫ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻗﻀﺎوت ﻋﺎدﻻﻧﻪ و اﺻﻞ اﻣﻜﺎن دﻓﺎع از ﻣﺘﻬﻢ ﭘﺎﻳﻤﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎم اﺷـﺨﺎص‬
‫ﻳﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺗﺮورﻳﺴﻢ در ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ ﺟﻤﻊآوري ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻫـﺮ ﻛـﺲ ﺑـﺎ‬
‫اﻳﻦ اﺷﺨﺎص وﻳﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ارﺗﺒﺎط دارد ﺧﻮد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ ﻣـﺘﻬﻢ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﺘﺎ وﻛﻼﻳﻲ ﻛﻪ دﻓﺎع از اﻓﺮادي را ﻗﺒـﻮل ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ ﻣـﺘﻬﻢ‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮد در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ اﺗﻬﺎم ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬اﻣﻮال و ﺣﺴﺎب ﻫـﺎي ﺑـﺎﻧﻜﻲ ﻫـﺮ‬
‫ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﻗﻴﻒ و ﻣﺼﺎدره ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﺠـﺎزات ﻫـﺎ ﻣﺒﺎﻟﻐـﻪ آﻣﻴـﺰ و‬
‫دوراز اﻧﺼﺎف ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد ﺣﻜﻢ اﺑﺪ ﺻﺎدرﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻨﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻳﻲ از ﻃﺮح ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺳﻲ‪ 42.‬ﻛﺎﻧﺎدا در ﻣﻮرد ﻗﺎﻧﻮن ﺿﺪ ﺗﺮورﻳﺴﻢ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺿﺪ ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﺗﺎ ﺣـﺪي آزادي ﻫـﺎ را‬
‫ﻣﺤﺪود و ﺣﻘﻮق اﺳﺎﺳﻲ را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﻲ اﻧﺪازد وﻟـﻲ ﺑـﻪ ﺣـﺪت ﻗـﻮاﻧﻴﻦ‬
‫‪45‬‬ ‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ‪21‬‬

‫آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻛﺎﻧﺎدا ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در آﻟﻤﺎن ﺳﺒﺰﻫﺎ در دوﻟﺖ اﺋﺘﻼﻓﻲ وزﻳﺮ ﻛﺸـﻮر‬
‫"اوﺗﻮ ﺷﻴﻠﻲ" ﻓﺸﺎر آوردﻧﺪ ﻛﻪ ﻃﺮح ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ را ﻧﺮم ﺗﺮ‬
‫ﻛﻨــﺪ‪ .‬وﻟــﻲ در ﻫــﺮ ﺻــﻮرت ﻗــﺎﻧﻮن ﺿﺪﺗﺮورﻳﺴــﺘﻲ آﻟﻤــﺎن ﻗــﺪرت‬
‫ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اي ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ دوﻟﺖ‬
‫آﻟﻤﺎن در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺣﺪود ﺳﻪ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻣـﺎرك را ﻛـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫اﻋﻈـــﻢ آن از ﺣـــﺬف ﺑﺮﻧﺎﻣـــﻪ ﻫـــﺎي اﺟﺘﻤـــﺎﻋﻲ ﺗـــﺎﻣﻴﻦ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬در اﺧﺘﻴﺎر ﺳﺮوﻳﺲ اﻣﻨﻴﺖ داﺧﻠﻲ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺤﺮان اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻬﺎﻧﻲ‬

‫ﺑﺤﺮان اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه اﺳـﺖ ﺑـﺎ ورﺷﻜﺴـﺘﮕﻲ ﻣﻮﺳﺴـﻪ ﻫـﺎي‬
‫دوﻟﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻜﺎران‪ ،‬ﻧﺰول ﺳﻄﺢ زﻧﺪﮔﻲ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬـﺎن‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ اروﭘﺎي ﻏﺮﺑﻲ و آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ و ﺑﺮوز ﻗﺤﻄـﻲ در ﻛﺸـﻮرﻫﺎي‬
‫در ﺣﺎل رﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﺟﻨﮓ و ﮔـﺮاﻳﺶ ﺑـﻪ ﺣﻜـﻮﻣﺘﻲ اﻗﺘـﺪارﮔﺮا ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺗــﺮاز ﺑــﻴﻦاﻟﻤﻠﻠــﻲ‪ ،‬ﺑﺤــﺮان ﻛﻨــﻮﻧﻲ ﻋــﻮاﻗﺒﻲ ﺑــﻪ ﻣﺮاﺗــﺐ‬
‫وﺧﻴﻢ ﺗﺮ از ﺑﺤﺮان ‪ 1930‬دارد‪ .‬ﺟﻨﮓ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﻮل اﻗﺘﺼﺎد‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ ‪ -‬ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ روﻧﺪ ﻓﺮوﭘﺎﺷـﻲ‬
‫دوﻟﺖ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و رﻓﺎه را در اﻛﺜﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﺗﺴـﺮﻳﻊ ﻛـﺮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻨﺞ روز ﻗﺒـﻞ از ﺣﻤﻠـﻪ ﺗﺮورﻳﺴـﺘﻲ ﺑـﻪ ﻣﺮﻛـﺰ ﺗﺠـﺎرت ﺟﻬـﺎﻧﻲ‪،‬‬
‫رﻳﻴﺲﺟﻤﻬﻮر ﺑﻮش ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﮔﻮﻧـﻪ اي دﺳـﺖ زد‪ .‬وي در ‪6‬‬
‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 2001‬اﻋﻼم ﻛﺮد‪ " :‬ﺑﺎرﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ام ﺗﻨﻬﺎ درزﻣﺎن ﺟﻨﮓ و رﻛﻮد‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻳﺎ ﻣﻮاﻗﻊ اﺿـﻄﺮاري اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣـﻲ ﺗـﻮان ﭘـﻮل‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﻣﺼﺮف ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣـﻦ واﻗﻌـﺎ در ﮔﻔﺘـﺎر ﺧـﻮد‬
‫ﺻﺎدﻗﻢ!"‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻓﻜﺎر ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻛﺎخ ﺳﻔﻴﺪ ﺟﺎن ﺗﺎزه اي ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ دراﻣﺎﺗﻴـﻚ‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺟﻨﮕﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺨﺸﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬واژه ﻫﺎي رﻛـﻮد و ﺟﻨـﮓ‪،‬‬
‫ﺑﺪون اﻧﻘﻄﺎع ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ذﻫﻦ ﻣﺮدم را ﺑﺮاي ﻏﺎرت ﺑﻮدﺟﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪46‬‬

‫در ﺟﻬﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﺳﻠﺤﻪ ﻫـﺎي ﻛﺸـﺘﺎر ﺟﻤﻌـﻲ آﻣـﺎده ﻛﻨـﺪ و‬
‫رواﻧﻪ ﻛﺮدن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺻـﻨﻌﺘﻲ را ﻧـﺰد‬
‫اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺟﺮﻳﺎن ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ "ﻋﺸـﻖ ﺑـﻪ‬
‫ﻣــﻴﻬﻦ"‪" ،‬وﻓــﺎداري" و " ﻣــﻴﻬﻦ ﭘﺮﺳــﺘﻲ" ﻧﻘــﻞ ﻣﺠﻠــﺲ‬
‫رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺮي ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻫـﺎ‬
‫ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﻮش اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻣﻄﺮح ﻛﺮدن "ﻣﺤﻮر ﺷﺮارت " ‪ -‬اﻳﺮان‪،‬‬
‫ﻋﺮاق‪ ،‬ﻛﺮه ﺷﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻟﻴﺒﻲ و ﺳﻮرﻳﻪ‪ -‬ﻛﺎﻣﻞ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬در ﺣﻘﻴﻘـﺖ‬
‫ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ دوﺑﺎره دادن ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ "دﻓﺎع ﻣﻠﻲ" و ﺗﻮﺟﻴﻪ دﺧﺎﻟـﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻫـﻢ زﻣـﺎن ﺑـﻪ ﺟـﺎي‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎﻻﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪات ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻬﺎي ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﻣﺮدم‪ ،‬ﺳﻮد ﺳﺮﺷﺎري را ﺑﻪ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻫﺎي‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺳﺮازﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫دوﻟﺖ ﺑﻮش ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ -‬ﻧﻈـﺎﻣﻲ ﻧﻤـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﺳﻴﺮﺻﻌﻮدي ﺑﻴﻜﺎري را ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ آن روﺑﺮواﺳـﺖ از ﻣﻴـﺎن‬
‫ﺑﺮدارد‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮي اﻗﺘﺼﺎد آﻣﺮﻳﻜـﺎ‪ ،‬ﺻـﺪﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴـﺎرد دﻻر‬
‫ﺳﻮد را ﻧﺼﻴﺐ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬

‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ ﺑـﺎ ﻫـﻢ ارﺗﺒـﺎط دارﻧـﺪ‪ .‬ﺑﺤـﺮان‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از وﻗﺎﻳﻊ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺷـﺮوع ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪،‬‬
‫ﻋﻤﻴﻘﺎ در ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻈﻤﻲ ﻛﻪ آزادي ﺑﺎزار‬
‫را ﻫﺪف ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬از "ﺑﺤﺮان آﺳـﻴﺎ" در ﺳـﺎل ‪ ،1997‬ﻣـﺎ ﺷـﺎﻫﺪ‬
‫ﺳﻘﻮط ﺑﺎزارﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬اﻗﺘﺼﺎدﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻳﻜﻲ ﺑﻪ دﻧﺒـﺎل دﻳﮕـﺮي‬
‫ﻓﺮوﻣﻲ ﭘﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﻛﻴﻪ و آرژاﻧﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻃﻠﺒﻜﺎران ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻓﺘﺎده اﻧـﺪ و ﻣـﺮدم اﻳـﻦ ﻛﺸـﻮرﻫﺎ در ﻓﻘـﺮ‬
‫ﻓﺮورﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪47‬‬ ‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ‪21‬‬

‫اﻳﺠﺎد ﺷﻐﻞ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺟﻨﮕﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ‬

‫ﭘﻨﺞ ﻏﻮل ﻧﻈﺎﻣﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ )ﻻﻛﻬﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻮرﺗﻬﻮپ ﮔﺮوﻣﺎن‪ ،‬ژﻧـﺮال دﻳﻨﺎﻣﻴـﻚ‪ ،‬ﺑﻮﻳﻴﻨـﮓ و‬
‫ري ﺗﻬﻮن( ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺒﺎﻟﻎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺨﺼﻴﺺ داده ﺷﺪه ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﻣﺼﺎرف اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ‬
‫را در ﺟﻬﺖ ﻣﻮﻧﺘﺎژﻫﺎي زﻧﺠﻴﺮه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﺎﻧﺎﻟﻴﺰه ﻛﺮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻻﻛﻬﻴﺪ ﻣﺎرﺗﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺰرگ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه اﺳـﻠﺤﻪ در آﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻗﺴـﻤﺖ ﻋﻈﻴﻤـﻲ از‬
‫ﭘﺮﺳﻨﻞ و ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﺠﺎرﺗﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮد را ﻛﺎﻫﺶ داده ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻫـﺮ ﭼـﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﻠﺤﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ از ﺟﻤﻠـﻪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫـﺎي ﺷـﻜﺎري اف ‪ 22‬ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺎي ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎ ‪ 85‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺳـﻪ‬
‫ﻫﺰار ﺷﻐﻞ ﺟﺪﻳﺪ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد وﻟﻲ ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﺷﻐﻞ ﻫـﺎ ﻣﺒﻠـﻎ ﻧـﺎﭼﻴﺰ! ﺑﻴﺴـﺖ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﺮاي دوﻟﺖ ﺧﺮج ﺑﺮﻣﻲ دارد‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ ﻛﻤﭙـﺎﻧﻲ ﺑﻮﻳﻴﻨـﮓ ‪200‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر از وزارت دﻓﺎع آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑـﺮاي ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫـﺎي ج‪ .‬اس‪.‬اف‪ .‬درﻳﺎﻓـﺖ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ اﻳﺠﺎد ﺳﻪ ﻫﺰار ﺷﻐﻞ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻌـﺪ‬
‫از وﻗﺎﻳﻊ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻗﻮل داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻲ ﻫﺰار ﺷﻐﻞ اﻳﺠـﺎد ﺧﻮاﻫـﺪ ﻛـﺮد‪ .‬ﻫـﺮ‬
‫ﻛﺪام از ﺷﻐﻞ ﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﺑﻮﻳﻴﻨﮓ ﺑﺮاي ﻣﺎﻟﻴـﺎت دﻫﻨـﺪﮔﺎن ‪7،66‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﻫﺰﻳﻨﻪ درﺑﺮدارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨـﻮان ﻋﺠﻴـﺐ ﻧﻴﺴـﺖ ﻛـﻪ دوﻟـﺖ‬
‫ﺑﻮش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﻣﺤﺪود و ﻳﺎ ﺣﺬف ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫از ﺟﻬﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺤـﺮان ﺑﻌـﺪ از ﻳـﺎزدﻫﻢ ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻧـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﺳـﻘﻮط‬
‫ﺳﻮﺳﻴﺎل دﻣﻜﺮاﺳﻲ ﻏﺮﺑﻲ را اﻋـﻼم ﻣـﻲ دارد‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ ﭘﺎﻳـﺎن ﻳـﻚ دوران‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ دادن ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑـﺎزار آزاد ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ راه را‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻮج ﺟﺪﻳﺪي از ﻫﺮج و ﻣﺮج اﻗﺘﺼﺎدي و ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎزي ﻣﻮﺳﺴﺎت‬
‫دوﻟﺘﻲ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ دوﻟﺖ ﻫﻤﻮار ﻧﻤﺎﻳﺪ‪) .‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫـﺎ‪ ،‬ﺑـﺮق‪،‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺮاه ﻫﺎ‪ ،‬آب و ﻓﺎﺿﻼب ﻫﺎ‪ ،‬رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن دوﻟﺘﻲ و ‪(...‬‬
‫ﺑـﻪ ﻋـﻼوه در آﻣﺮﻳﻜـﺎ و ﻛﺎﻧــﺎدا و ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎي ﻛﺒﻴـﺮ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑﻴﺸــﺘﺮ‬
‫ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺣﺬف ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻗـﺎﻧﻮن ﺑـﻪ اﻳﺠـﺎد‬
‫ﻧﻴﺮوﻳــﻲ اﻗﺘــﺪارﮔﺮا ﻣﻨﺠــﺮ ﺷــﺪه ﻛــﻪ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﻣــﺪﻧﻲ ﺗﻨﻬــﺎ از ﻃﺮﻳــﻖ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺟﻤﻌﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ آن ﺑﻴـﺎن ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﺪون‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺤﺚ و ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ "ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ" و ﻣﺒﺎرزه‬
 ‫ﺟﻨﮓ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‬ ‫‪48‬‬

‫ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺑﻪ اﺻﻄﻼح "ﺷﺮور" ﺑﺮاي " دﻓﺎع از دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ" و ﺑﺎﻻ‬

‫ﺑﺮدن اﻣﻨﻴﺖ داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﺿﺮورت اﻋﻼم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﻨﮓ ﺑﺎ آن ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗـﺎرﻳﺨﻲ از آن دارﻳـﻢ ﺟـﺎي‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺟﺪﻳﺪ داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﻋﻨﻮان ﻣﺒـﺎرزه ﺑـﺎ‬
‫ﺷﺮ و ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺷﺮور داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ دو اﺻﻄﻼح ﺑﺪون وﻗﻔﻪ‬
‫در ﻣﺒﺎرزه ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺗﻜﺮار ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي "دوﻟﺖ ﺷـﺮ"‬
‫ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ ﺧﻠـﻴﺞ ﻓـﺎرس در ‪ 1991‬اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﻛﻮﺷﺪ ﻧﻮﻋﻲ ﺟﺪﻳﺪ از ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ و ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻨﺪي اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻫﺪف آن ﺗﻮﺟﻴﻪ "ﺟﻨﮓ اﻧﺴﺎن دوﺳﺘﺎﻧﻪ" ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﺑﺎزار آزاد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
 War And
GLOBALISATION
The Truth Behind September 11