MENTOR

Mentor, daha az deneyimli veya gelişmiş bir kişi için danışman veya koç olarak hareket eden,
daha deneyimli bir bakış açısıyla uzmanlık ve profesyonel bilgi sağlayan bir kişidir. İlişkinin
özünde, mentiye tavsiye vermek, destek sağlamak ve yol göstermek vardır. Mentorluk hizmeti
alan kişiye “mentee” -akıl hocasından ders alan veya danışan- denilmektedir.

Mentor ve danışan ilişkisi sürecin sağlıklı ilerlemesi açısından oldukça önemlidir. Danışan mentorun
birikiminden faydalanırken mentor da danışanı sayesinde mentorluk becerilerini, dolayısıyla liderlik
becerilerini geliştirir. Kısacası aralarında profesyonel bir ilişki vardır. Bununla beraber mentorluktaki,
mentor ve danışan ilişkisini, usta çırak ilişkisine benzetebiliriz çünkü profesyonel bir ilişkinin yanında
aralarında daha arkadaş canlısı ve samimi bir tutum gözlemlenir.

Faydaları nelerdir?
Kariyer yolculuğuna henüz başlamış veya yeni başlayacak olan bireyler için mentorluk desteği oldukça
önemlidir. Çünkü profesyonel hayatta deneyimsiz bir kişiyi farklı sorunlar beklemektedir. Bununla beraber
doğru tercihleri yapmak da önemlidir. Doğru iş nasıl seçilir?, yapılacak iş nasıl öğrenilir?, sektörde nasıl
başarılı olunur?; bunlar gibi pek çok soruya mentorluk desteği alan bir birey, mentorunun tecrübelerinden
ve bilgi birikiminden faydalanarak yanıt bulabilir.

Bunun yanı sıra, mentor; geçmişte danışanının başladığı yerden başlamış veya şu an danışanın hayal ettiği
konumda olan kişidir. Danışan bu sayede geçmişte kendisiyle aynı yollardan geçmiş birinden tavsiyeler
alarak daha az hata yapar, başına neler geleceğini ve ne yapması gerektiğini bilerek hareket etme şansı
yakalar. Bununla birlikte mentor da yaptığı hataları danışanının da yapmaması için uyarılarda bulunabilir.

Mentörlüğün Ortaya Çıkışı

Mentor, Yunan mitolojisinde karşımıza ‘akıl hocası’ olarak çıkar.
Homeros’un Odysseia destanında geçtiği üzere Mentor, İthaka kralı Odysseus’un Truva savaşına
katıldığı sırada oğlu Telemachus’u emanet ettiği sadık arkadaşıdır. Mentor’dan, babası Truva savaşına
katıldığı sırada prensin gelişimine rehberlik etmesi beklenmektedir. Telemachus, krallığın sıradaki
hükümdarı olacaktır ve onun bu role hazırlanması gerekmektedir. Bu ilişkide koruyucu olmanın ötesine
geçen Mentor, Telemachus’un akıl hocası rolüne bürünmüş ve krallık becerilerini kazanması için ona
yardımcı olmuştur.

İyi Bir Mentorda Bulunan Özellikler Nelerdir?

İyi bir mentorda bulunan özellikler, mentorların süreç boyunca dikkate alması
gereken özellikler olarak tanımlanıp aşağıdaki gibi sıralanabilir.

1. Zengin bilgi birikimine sahip olmak

2. Deneyimli olmak
3. Farklılıklara saygılı olmak
4. Kişisel sınırlara duyarlılık
5. Empati kurabilmek
6. Motive edici olmak
7. Gelişime açık olmak
8. Hedef odaklılık
 9. Etkili iletişim kurabilmek
10.Paylaşımcı olmak

İyi Bir Mentorda Bulunan Özellikler Nelerdir?

İyi bir mentorda bulunan özellikler, mentorların süreç boyunca dikkate alması
gereken özellikler olarak tanımlanıp aşağıdaki gibi sıralanabilir.

11.Zengin bilgi birikimine sahip olmak

12.Deneyimli olmak
13.Farklılıklara saygılı olmak
14.Kişisel sınırlara duyarlılık
15.Empati kurabilm
16.Paylaşımcı olmak

17.Mentorluk çeşitlerini Formal ve İnformal olmak üzere ikiye

ayırabiliriz.
18. • Formal Mentorluk: Mentee ve mentorun kurum içerisinde
belirlendiği, bir amacı hedeflenen sürede gerçekleştirmek için
faydası ölçülebilen bir süreç olarak tanımlayabiliriz. Kurumlarda
atama usulü ile yapılabilir.
19. • İnformal Mentorluk: Usta çırak ilişkisi içerisinde ilerleyen,
danışanın kariyeri ile ilgili mentorun tecrübelerinden
faydalanabileceği, gelişime açık bir süreçtir.
20.Başarılı bir mentorluk ilişkisi kurmak için gerekenler,
21. • Doğru mentorun bulunması: Üniversitede öğrenciyseniz ya da
çalışıyorsanız, öncelikli olarak bu kurumların mentorluk programı
var mı kontrol etmelisiniz. Mentorluk programı varsa, başvuru
yaparak ilk adımı atabilirsiniz. Eğer böyle bir program yok ise,
 üniversite öğrencisi olarak mezunlarınızı takip edebilirsiniz.
Çalışanlar için durum biraz daha basit olabiliyor. LinkedIn
üzerinden kariyer alanınızdaki uzman kişileri takip ederek,
kendileri ile iletişime geçebilirsiniz.
22. • Hedefinizin belli olması: İşe alım yapan kişinin klasik
sorularından olan “5 yıl sonra kendinizi nerede görüyorsunuz?”
sorusuna belki de hazırlık yapmalısınız. Hedefiniz her zaman
ulaşılabilir ve net olmalı, böylece mentorluk ilişkisinden alacağınız
verim artar. Unutmayın mentorunuz size hedef belirlemez, sizin
belirlediğiniz hedefe yaklaşmanızı sağlar.
23. • İletişim ve Görüşme Koşullarının Belirlenmesi: Mentor
ve mentee’nin ilk yapacağı işlerden biri toplantı kurallarına karar
vermek olmalıdır. Mentorluk ilişkisi ne zaman başlamalı ve ne
zaman bitmeli, toplantı ne sıklıkla gerçekleşmeli ve hangi kanal
üzerinden iletişime geçilmeli gibi prensipler en başta
belirlenmelidir.
24. • Toplantıdan Önce Ajandanın Belirlenmesi ve Soruların Hazır
Olması: Toplantının verimli geçmesi için mentee’ nin soruları
önceden hazırlaması gerekmektedir.
25.Mentorluk sürecinde fayda sağlayan kişi ya da kurumu
sadece mentee olarak görmek yanlış tutum olur. Karşılıklı
bir win- win durumu vardır, mentor her danışanından farklı bir
şeyler öğrenerek kendisini besler, kendine olan güveni artar ve
bilgisini zenginleştirir.
26.Mentorluk, danışmana da faydalar sağlayarak kendisini
geliştirmesine fırsat verir. Mentorluk sürecinin mentora sağladığı
yararlar:
27. • Mentorun kendine olan güveninin artmasını sağlar,
28. • İletişim becerilerinin gelişmesine katkıda bulunur, bireyler ile
iletişimini artırır,
29. • Mentorluk programları oluşturma ve uygulama becerisi gelişir,
30. • Farklı stratejiler oluşturarak, problem çözme yetkinliğini artırır,
31. • Gündemi ve mesleği ile ilgili gelişmeleri takip eder,
32. • Mesleki gelişim sürecinde tecrübe kazanmış olur,
33. • Yeni menteeler için motivasyonu artar.
34.Temelinde empatik dinleme ve güçlü sorular vardır. Mentorluk
ilişkisinde yer alan tavsiye verme süreci burada yer almaz. Koç
 seçiminde dikkat etmeniz gerekenler, koçluk eğitimi alması,
akreditasyonu bulunması, etik ilkelere sahip olması, kişiyi
yargılamadan nötr bir şekilde dinleyerek sonuca ulaşmasını
sağlayacak yöntemleri kullanıyor olmasıdır.
35.Mentorluk İlişkisi Bireye Ne Sağlar?
36.Mentor ile eğitim alan kişiyi Mentii adı verilmektedir. Bu çift yönlü
karşılıklı etkileşime dayalı yöntemdir.
37.Özellikler yeni mezun kişiler; mentorların deneyimlerinden
yararlanarak daha az hata yapmayı öğrenmektedir. Kişiler
İsteklerine yönelik kariyer planlama becerileri kazanabilmektedir.
Öte yandan mentorlar de her farklı menteeçalışması ile sahip
oldukları bilgileri pekiştirme olanağı elde etmektedir. Her
yeni mentee ile tanışmak onların farklı fikirlerinden
yararlanmak mentorün de sürekli kendini yenileyebilmesi ve
geliştirmesine olanak sağlar.
38. İş yaşamında mentorluk çalışmaları ise; Bir kurum da çalışanların
kendi iç potansiyellerini ortaya çıkarmaya yol göstericidir. İş
dışında bir hobi çerçevesinde de becerilerin gelişmesinin yararları
imgelenir. Kişinin bulunduğu pozisyonda kendini geliştirmesini
hedefler. Onu olması gereken en yüksek kapasiteye taşır.
39.Bir mentor’ün sahip olması gereken en önemli iki özelliği konuşma
becerisi ve üretkenliktir.
40. 1- Bir mentor iyi bir iletişim Becerisine sahip
olmalıdır
41.Mentorluğun büyük bir kısmı konuşma becerileri ve diğer kişilerle
iyi iletişim kurabilme üzerindedir.
42.Mentor mentee adayı ile iletişime geçer, Mentörlüksözleşmesini
hazırlar, Uygun mentorluk modellerini düzenler, kişiye uygun
hedef belirler, Aktif dinleme becerilerini ön plana çıkartarak kişiye
açık uçlu sorular sorar ve cevaplarını yönlendirir.
43. 2
- Olayları birbirleri ile ilişkilendirerek
üretkenlik sağlamalıdır.
44.Mentör’ün bir durumdan diğerine yönlendirilebilen genel
niteliklerin geliştirilmesine vurgu yapar. Empati kurabilme,
problem çözme yeteneği, işbirliği bunun içerisinde yer alır.
45.Mentorluk İlişkisi Süreci Nasıl İşler?
46.Genel hatlarıyla giriş, gelişme ve sonuç adı altında ana üç aşaması
bulunur, mentorun işleyiş tarzına göre bunlar değişim gösterebilir.
47. 1 - Mentorluğa Giriş İlişkisinde;
48.1 ve 2. görüşmeleri kapsar. Hazırlık olarak adlandırılan mentor
ve menteenin arasında gerçekleşen bir sözleşme formu üzerinden
belirlenmiş sorumluluklar açıklanır.
49.Bunlar genelde;
50. • Menti’nin rolü, görev ve sorumlulukları
51. • Mentorun sorumlulukları
52. • İlişkinin süresi, görüşme sıklığı ve görüşme aracı (online veya yüz
yüze)
53. • Menti’nin hedefinin ne olduğudur.
54. 2 - Mentorlukta Gelişim İlişkisi;
55.Hazırlık aşamasında belli talepleri ve öncelikleri netleştiren mentor
- mentee çiftleri bilgi ve deneyim paylaşımında bulunarak hedefe
yönelik sonuçlar almaya başlar. Bu süreçte her iki tarafta anlatılan
olayları inceler, farklı veya benzer deneyimlerini paylaşır ve farklı
bakış açıları geliştirir.
56. 3 - Mentorlukta Sonuç İlişkisi
57.Mentor ve mentee ilişkisinin başlangıç ve sonuç arasındaki süreç
gelişimi ve hedefe ulaşabilme becerisi değerlendirilir.
58. Tersine Mentorluk
59.Günümüzde özellikle dijital dünyayı her alanda çok sık
kullanabiliyor olmamızın gerekliliği X, Y, Z jenerasyonu arasında
bazen uçurumlara sebep olabilmektedir. İşte durumda Tersine
Mentorluk adı verilen bu kavram X jenerasyonu üst düzey bir
çalışana bu alanda yardımcı olabilmek için imdadına yetişiyor. Y
kuşağından bir başlangıç seviye çalışanı yaygın şekilde X kuşak
olarak görülen deneyimli bir yöneticiye yeni teknolojiye dair
kullandığı bilgilerini aktarabilmektedir. Bu uygulamanın ilk ilham
kaynağı General Electiric eski CEO’su Jack Welch’dir. Welch90’larda
GE yönetimine internet ve yeni teknolojiler hakkında genç
nesilden danışmanlık aldırmıştır.
60.Yeni nesil çalışanların üst düzey yöneticilerle bir araya gelerek yeni
medya, dijital pazarlama konularında mentorluk yaptığı bu
çalışma iki taraf içinde eğitici ve yakınlaştırıcı bir uygulamadır. İş
 ortamında kuşaklar arası çatışmayı dayanışmaya çevirmek, çalışan
bağlılığını artırmak, kurumsal öğrenmeyi zenginleştirmek
ülkemizde de sıklıkla görülebilen önemli bir bir mentor
- mentee ilişkisi içerisinde yer almaktadır.
61.
62.
63.
64. Etkin mentorluk için neler yapılmalıdır?
65. Mentor seçimi oldukça önemlidir. Sizi doğru yönlendirecek
olan mentoru doğru seçmeli ve hedefinizi kendisine net
olarak iletmelisiniz. Toplantı ve iletişim prensiplerinizi en
baştan oluşturmanız, verimli bir süreç geçirmenizi sağlar.
66.
67. Mentorluk İlişkisi Bireye Ne Sağlar?
68. Özellikler yeni mezun kişiler; mentorlerindeneyimlerinden
yararlanarak daha az hata yapmayı öğrenmektedir. Kişiler
İsteklerine yönelik kariyer planlama becerileri
kazanabilmektedir.
69.
70.
71. Mentorluk sürecinde mentee'nin başarılı olabilmesi için
mentorun sahip olması gereken temel özellikler nelerdir?
72. Mentorun İletişim Becerileri

Mentorluk sürecinde başarılı olabilmesi için mentorun

sahip olması gereken temel özelliklerin başında etkin
iletişim becerileri gelir. Mentee ile rahat ve açık bir iletişim
ortamı sağlayabilmelidir. Anlamayı ve empati kurmayı
geliştirerek, mentee'nin ihtiyaçlarını ve beklentilerini daha
iyi anlamalıdır.

Sorumluluk ve Güvenilirlik

Mentor, mentee'nin başarılı olabilmesi için sorumluluk ve

güvenilirlik özelliklerine sahip olmalıdır. Bunun için
mentor, mentee ile düzenli olarak görüşmeli, destek olmalı
ve takip etmelidir. Ayrıca, mentor mentee'ningizlilik ve
mahremiyetini korumalı ve onun güvendiği bir isim
olabilmelidir.

Yardımseverlik ve Sabır

Mentorun yardımseverlik ve sabır özelliklerini de taşıması

gerekmektedir. Bu süreçte, mentee'nin sorularını
yanıtlamalı, bilgi ve deneyimlerini paylaşmalıdır. Mentor,
öğrenme sürecinin zaman aldığını bilmeli
ve mentee'ninhızına uygun bir şekilde ilerlemelidir.

Profesyonellik ve Deneyim

Mentorluk sürecinde, mentorun profesyonellik ve deneyim

sahibi olması, mentee'nin başarılı olmasında önemli rol
oynamaktadır. Mentor, mentee'ye temel bilgi ve becerileri
öğretirken, kariyer hedefleri ve gelişim süreci ile ilgili
yönlendirmelerde bulunmalıdır. Bu sayede
mentor, mentee'nin kendi potansiyelini keşfetmesine ve
kariyerine doğru adımlarla ilerlemesine yardımcı olacaktır.

Özgün Fikirler ve Yaratıcılık

Mentor, özgün fikirlere sahip olmalı ve

yaratıcılığını mentee ile paylaşmalıdır. Bu, mentee'nin farklı
çözüm yolları ve yaklaşımlar düşünmesine ve sınırlarını
zorlamasına olanak tanıyacaktır. Başarılı bir mentor, aynı
zamanda mentee'nin kendi özgün fikirlerini geliştirebilmesi
için cesaret ve ilham kaynağı olmalıdır.

Sonuç olarak, başarılı bir mentor olmak, mentee'ninbaşarılı

olabilmesi için kullanıcı dostu beceri ve özelliklere sahip
olmanın ötesinde gitmektedir. Bu beceriler, mentorun üst
düzey düşünme yeteneklerini geliştirecek ve mentees ile
etkili ve başarılı süreçler sağlayacaktır.