ARALIN 1: MADALAS ITANONG HINGGIL SA “WIKANG PAMBANSA”
1. Ano ang tinatawag na “mga wika ng Filipinas?”
 Bawat isa sa mga wika ay may mga sanga na tinatawag na mga diyalekto.
2. Bakit sinasabing “magkakamag-anak ang mga wikang katutubo ng Filipinas?”
 Ang mga Wika sa Pilipinas ay bahagi ng malaking pamilya ng mga wikang
Awstronesyo, na umaabot sa 500 wika ang miyembro ng pamilyang
Awstronesyo.
3. Bakit may tinatawag na mga “pangunahing wika” ng Filipinas?
 Tradisyonal na tinatawag na walong pangunahing wika ng bansa at
malimit ding tawagin ang mga ito na wikang rehiyonal.
4. Ano ang tinatawag na “wikang opisyal”
 Ang wikang opisyal ang itinadhana ng batas na maging wika sa opisyal na
talastasan ng pamahalaan. Ibig-sabihin, ito ang wika na maaaring gamitan
sa anumang uri ng komunikasyon.
5. Ano ang tinatawag na “wikang panturo”?
 Ang wikang panturo ang wikang opisyal na ginagamit sa pormal na
edukasyon.
6. Ano ang tinatawag na “wikang pantulong”?
 Karaniwang salin ng wikang pantulong ng auxiliary languages sa Ingles.
Ang auxiliary ay may pakahulugang “dagdagna tulong o suporta.”
7. Bakit may “wikang pambansa”?
 Ang Filipinas ay katulad ng karamihan sa mga bansa ngayon sa mundo na
binubuo ng sambayanang may iba-ibang nasyon at ibaibang wikang
katutubo. Itinuturing ang wika na isang mabisang bigkis sa pagkakaisa at
pagkakaunawaan.
8. Bakit isang wikang katutubo ang naging wikang pambansa ng Pilipinas?
 Ito ang napagkasunduan sa 1934 Kumbensiyong Konstitusyonal ang
kapulungan binuo upang bumalangkas sa nagsasariling pamahalaan ng
Filipinas kapag binigyan ng kasarinlan ng Estados Unidos.
9. Bakit hindi Ingles ang naging wikang pambansa natin?
 Dahil hindi isinulong ang Ingles ng mga eksperto at pinunong Amerikano.
Maaari sanang “binraso” ng mga Amerikano ang mga delegado sa 1934
Kumbensiyong Konstitusyonal.
10. Bakit Tagalog ang nahirang na batayan ng Wikang Pambansa ng Filipinas?
 Ito ang rekomendado ng Committee on Official Language ng
Kumbensiyong Konstitusyonal. Ayon kay Najib Saleeby (1924) “nakahihigit
ang Tagalog sa ibang wikang katutubo.”
11. Totoo ba o hindi na “niluto” ni Pangulong Quezon ang paghirang sa Tagalog?
 1938 ang nagdesisyon na Tagalog ang magiging wikang pambansa sa
Filipinas at inaprobahan ito ng Pangulong Quezon.
12. Suportado ba ng mga saliksik ang rekomendasyon ng Surian ng Wikang
Pambansa?
 Oo, dahil ang wikang Tagalog ang isa sa mga nagtupad o cumompleto sa
requirements ng Commonwealth Act 184.
13. Bakit hindi bumuo ng wikang pambansa sa pamamagitan ng mga halo-halong
mga wikang katutubo sa Filipinas?
 “Magandang panukala ngunit hindi posible”, ayon kay Trinidad Pardo de
Tavera na sinualungat din ni Trinidad A. Rojo na magiging posible para sa
isang linguist na pamilyar sa mga wika sa Pilipinas upang umunlad ang
gayong pinagsama-samang diyalekto.
14. Bakit itinatag ang Surian ng Wikang Pambansa?
 Kailangan ng isang ahensiya noon upang tupdin ang hindi natapos na
tungkulin ng 1934 Kumbensiyon Konstitusyonal.
15. Totoo ba ang akusasyon na naging “purista” ang Surian ng Wikang
Pambansa?
 Ang “purismo” ay manaka-nakang oposisyon sa Kongreso ng mga
kongresistang di-Tagalog na ayaw kumilala sa paggamit ng wikang
Pilipino. Para sa kanila, ang Pilipino ay hindi Wikang Pambansa dahil
nanatili itong Tagalog.
16. Naiiba nga ba ang Pilipino sa Tagalog?
 Tagalog - wikang katutubo ng mga Tagalog 1939 (batayan ng wikang
pambansa ayon sa atas ng 1935 Konstitusyon). Pilipino - pangalang
itinawag sa nabuong wikang pambansa atas ng pangkagawaran ni Kalihim
Jose E. Romero (Agosto 13, 1959)
17. Bakit tinawag na wikang Filipino ang wikang Pilipino?
 Dekada 60, batik ng akusasyong “purismo” laban sa Wikang Pambansa na
tinawag na Pilipino. Alinsunod sa abakadang Tagalog na may 20 titik.
Walang F ang abakada dahil walang tunog na F sa Tagalog.
18. Higit bang itinaguyod ng 1987 Konstitusyon ang wikang Filipino?
 Oo, kompara sa 1973 Konstitusyon. Hindi lamang itinaguyod, nilinaw pa
ang kailangang mga gawain upang totoong maitaguyod ang wikang
Filipino.
19. May bagong tungkulin ba ang Komisyon sa Wikang Filipino?
 Unang-una at alinsunod sa tadhana ng 1987 Konstitusyon, ang
pangunahing tungkulin ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) ay ipatupad
ang nakasaad sa seksiyon 2 ng RA No. 7104.
20. Sumulong ba ang pagpapalaganap sa Wikang Pambansa?
 Malaki ang isinulong ng pagpapalaganap sa Wikang Pambansa kung
basehan ito sa pagdami ng gumagamit ng wikang Filipino. Ayon sa
pambansang senso (1939 - 1980) umabot mula 4,068,563 - 12,019,193 o
25.4 % - 44.4%.
21. Bakit may patuloy na tumututol sa pagpapatupad ng patakarang makawikang
Filipino?
 Hindi nawawala ang umasa na ibalik sa Ingles ang wika ng edukasyon.
(palatandaan ito ng hindi pa ganap na nagkakaisang mithiin para sa
bansa).
22. Bakit pinalitan ang abakada ng alpabetong Filipino?
 Ang abakada na ginamit sa Balarila ni Lope K. Santos ay hango sa pag-
aaral ni Rizal na Estados sobre la lengua tagala na nalathala noong 1898.
Abakada ito ng mga Tagalog at may 20 titik. May mga tunog na hindi
makatawan na naturang mga titik.
23. Bakit kailangan ang “Ortograpiyang Pambansa”?
 Upang mahimok na isaalang-alang at sangguniin ito ng mga gumagawa
ng mga ortograpiya para mga katutubong wikang ginagamit sa MTB-MLE,
magkaroon ng pagkakaisa sa pangkalahatang mga tuntunin sa
pagbaybay, at mabisang maitulay ang pagtuturo mula sa mga katutubong
wika tungo sa wikang Filipino.
24. Bakit ipinagdiriwang ang “Linggo ng Wika”?
 Wikang Pambansa. Alinsunod sa proklamasyon, nais nitong ang buong
makinarya ng pamahalaan at ang sambayanan ay “maganyak na aktibong
lumahok sa mga pagsisikap na matupad ang layunin” ng 1935
Konstitusyon at ng Batas Komonwelt Blg. 570
25. Ano pa ang kailangan para ganap na matagumpay ang wikang Filipino?
 Kailangan din ang sistematiko at nakaplanong pagpapalaganap at
paglinang sa Filipino bilang wikang pambansa at wikang makabago
ANG RELASYON NG WIKA AT KULTURA
Ang kultura, sa payak na kahulugan, ay sining, literatura, paniniwala, at
kaugalian ng isang pangkat ng mga taong nananahanan sa isang
pamayanan. (santiago, 1979).
Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at
isinaayos sa paraang arbitraryo (Gleason)
Ang bawat Wika ay Angkop sa bawat Kultura
Bawat wika ay angkop na angkop sa kulturang kinabubuhulan nito.
Magagamit rin ang isang wikang hindi katutubo sa isang pamayanan ngunit
ito ay hindi kasimbisa ng wikang likas sa nasabing pook. Natural lamang
na pairalin ng mananakop ang kaniyang sariling wika sa kaniyang
nasasakupan. Bawat wika ay natatangi. Bawat wika ay naiiba sa ibang
wika.
Walang Wikang Superyor sa ibang wika
Magkakapantay-pantay ang lahat ng mga wika at kultura. Ito ang iginiit ni
Franz Boas ng nagsimula ang ikahuling bahagi ng ika-19 na siglo.
Ang Wika at Kultura ay Magkabuhol
Matalik na magkaugnay ang wika at kultura kaya nga naririnig natin na
magkabuhol ang wika at kultura. Hindi maaaring paghiwalayin ang wika at
kultura. Ang pagkawala o pagkamatay ng isang wika ay nangangahulugan
din ng pagkamatay o pagkawala ng isang kultura. Ang wika ang siyang
pagkakakilanlan ng isang kultura.
Ang kahalagahan ng Wika at Kultura
Mahalaga ang wika sa isang bayan, dahil ito ay ang anumang binibigkas o
sinusulat ng tao upang maipahayag ang kanyang saloobin. Ang wika ang
siyang nagbibigay pagkakataon para sa mga tao sa iba’t-ibang lugar upang
makapagusap, upang magkaintindihan, at upang makabuo ng pagkakaisa.
Ang kultura naman ay ang mga bagay na tumutukoy sa pangkalahatang
gawain o aktibidad ng mga sa isang lugar. (Ignacio,2011)
ARALIN 2: PROSESO NG PAGSULAT
Malikhaing Pagsulat
• Ito ay ginagawa ng mga manunulat ng mga akdang pampanitikang tulad
ng maikling katha,nobela,tula ,dula at iba pang malikhain o masining na
akda.Kadalasan ang pangunahing layunin ng awtor ay magpahayag
lamang ng kathang- isip,imahinasyon,ideya ,damdamin o kumbinasyon ng
mga ito.
Proseso ng Pagsulat
• Kahulugang Pagsulat
• Bahagi ng Teksto/Pagsulat
• Mga Pamamaraan ng Mabisang Panimula
• Pamamaraan ng Pagsasaayos ng Katawan ng Teksto/Sulatin
• Ang Pagsulat ay ekstensyon ng wika at karanasang natamo ng isang tao
mula sa kanyang pakikinig ,pagsasalita at pagbabasa.(Peck at
Buckingham)
Dalawang Yugto ng Pagsulat
Kognitibo – Nasa isip lahat ng mga isusulat Nagkakaroon ng artikulasyon
ang mga ideya ,paniniwala at iba pa sa dahilang masusing dumaraan ito sa
isipan ng tao-napag-iisipan naisasapuso at nauunawaan bago naisulat.
Proseso ng Pagsulat – Nagkakaroon ng hulma at tiyak na hugis ang mga
ideya at konseptong nasa isipan ng tao habang untiunting naisusulat ito sa
papel.Dito na nagkakaroon ng kaganapan ang yugtong kognitibo sa
pagsulat na mismo.
Iba’t Ibang Uri ng Pagsulat
Pormal – Ito ay mga sulating may malinaw na daloy at ugnayan ng
pangunahing paksa at detalyadong pagtalakay ng balangkas ng
paksa.May sinusunod na proseso ang pagsulat.
Di-Pormal – Mga sulatin na Malaya ang pagtalakay sa paksa,magaan ang
pananalita,masaya at may pagkapersonal na parang nakikipag-usap
lamang sa mga mambabasa.
Kumbinasyon – may mga iskolar na gumagamit ng tala o istilo ng
pagsulat ng jornal,liham at iba pang personal na sulatin kaya posibleng
magkaroon ng kumbinasyon ng pormal at di pormal na sulatin.

Kahulugan ng Pagsulat
• Ang Pagsulat ay artikulasyon ng mga ideya ,konsepto,paniniwala at
nararamdaman na ipinapahayag sa paraang pasulat,limbag at elektroniko
(kompyuter).
• Ang Pagsulat ay isang komprehensibong kakayahan na naglalaman ng
wastong gamit,talasalitaan,pagbubuo ng kaisipan ,retorika at iba pang mga
elemento.Xing at Jin)
• Ang Pagsulat ay isang biyaya,isang pangangailangan at isang
kaligayahan ng nagsasagawa nito.(Keller)
BAHAGI NG TEKSTO/SULATIN
Titulo o Pamagat
 Naglalaman ito ng titulo o pamagat ng sulatin,pangalan ng
sumulat,petsa at iba pang impormasyon.
Introduksiyon o Panimula
 Karaniwang isinasaad ditto ang paksa,kahalagahan ng
paksa,dahilan ng pagsulat ng paksa at pambungad na talakay sa
daloy ng papel
Katawan
 Dito matatagpuan ang mga pangunahing pagtalakay sa paksa.Ang
pangangatwiran ,pagpapaliwanag,pagsasalaysay,paglalarawan at
paglalahad ay matatagpuan sa bahaging ito.
Kongklusyon
 Dito nilalagom ang mga mahahalagang puntos ng papel.Isinasaad
din sa bahaging ito ang napatunayan o napag-alaman batay sa
paglalahad at pagsusuri ng mga impormasyong ginamit sa papel o
pananaliksik.
MAHAHALAGANG BAHAGI NG KOMPOSISYON
Simula o Introduksiyon
Ang simula ang pinakamukha ng komposisyon.Dito hinahatulan kung
magtatagumpay o mabibigo ang isang katha. Kailangan sa sulyap pa
lamang ng babasa ,ito’y kaakit-akit na,nakakapukaw,nakakaganyak at
nakakahatak ng kuryusidad para tuluyang titigan,tunghayan hanggang sa
ang malay,kung maari pa nga’y pati buhay ay matangay ng buong
kasabikan.
ILAN SA PINAKAMABISA AT PINAKAGAMITING MABIBISANG
PANIMULA.
Pasaklaw na Pahayag
 ang resulta o kinalabasan na muna ang sinasabi bago isa-isahin at
pagsunod-sunurin mula sa di gaanong mahalaga hanggang sa
pinakamahalaga ang detalye.
Halimbawa Isang binatang guro na dumalo sa kaarawan ng kanyang
kaibigan ang brutal na pinatay makaraang saksakin ng apat napu’t pitong
beses ng apat na estudyante na nainis sa ginawang pagbati ng una
kamakailan sa Santo Tomas ,Batangas .(Abante,Nobyembre 23,2001)
Pagbubuod
 naghahayag muna ng pinakadiwa bago tuntunin o tunguhin ang
sadyang talakay o paksa.
Halimbawa Ang Kinabukasan ng bayan ay nasa kaisipan ng bawat
mamamayan
Pagtatanong
Mahina ba ang disiplina o talagang walang disiplina ang mga Pilipino?
Tuwirang Sinasabi
 Ang panimulang ito ay karaniwang nakikitang nakapanipi sapagkat
mula ito sa tapat na pagsipi o paghango sa tiyak na pahayag ng
isang taong bantog,dalubhasa, awtoridad at maari din naming
karaniwang tao lamang ngunit ang sinabi’y naghahayag ng
mahalagang bagay at kaisipan . Isang Sundalo ng
Tumugang ,Vietnam ang nagpapahayag kamakailan na ,” Kung
mamamatay ako’y tiyak na mapupunta ako sa langit,sapagkat tulad
ng sa impyerno ang buong buhay ko rito sa lupa.”
Panlahat na Pahayag
 Isang uri ito ng panimula at nagtataglay ng kahalagahang inibersal
na maaring hanguin sa mga salawikain ,kawikaan at maging sa
mga pamilyar at pang araw-araw na makatotohanang kaalaman ng
lahat ng nagtataglay ng diwa o aral.
 Halimbawa Walang pangalawang glorya,karaniwa’y pangalawang
dusa.Dito ibinatay ng isang biyuda ang naging karanasan niya sa
pagaasawang muli.
Paglalarawan
 Ginagamit kapag nagtatampok ng tao. Sapagkat nagbibigay
deskripsyon at malarawan at maaksiyong salita ang ginagamit.
Halimbawa Si Rosalinda na yata ang pinakamabait sa klase.Malawak
ang kaniyang pang-unawa.Mapagbigay at maaalahanin siya.
Matulungin siya sa lahat ng oras.
Pangkapaligiran
 Ito naman ay ginagamit na panimula kung ang bibigyang – larawan
ay pook o lugar.
Halimbawa:Namamayani pa ang dilim ,halos wala nang patlang ang
tilaukan ng mga tandang sa silong mga dampang nangakatirik sa
tabing dagat.
Pagsusumbi
 Bihira lang ang panimulang ito.Maikli lamang na karaniwan nang
binubuo ng ilang salita.Masorpresa itong parang suntok kung
tumimo sa kuryusidad ng bumabasa.
Hal: Luha!-Salitang may apat na titik lamang datapuwat naglalaman ng
isang libo’t isang kahulugan.
Pagsasalungat
 ang binibigyang -diin ay ang pagkakaiba. Ang tuntuning sinusunod
ay mas malaki ang pagkakaiba,mas matindi ang bisa.
Hal: Noong basketbolista pa si Jaworski,pikon ,marumi at nananagi ng
kalaban maglaro.Ngayon,kapag ganito ang gawa ng kanyang
basketbolista ,dahil coach na siya,sinisibak niya.
Pagsasalaysay
 Ito’y anyong malumanay na paglalahad o pagkukwento.
Hal: Ika-9 pa lang ng umaga ako ay nagsisimula nang mag-basa ng
aklat.
Analohiya - Ito ay nagtutulad o nagwawangis
Hal: Ang buhay ay gulong ,umiikot mabilis,mabagal,pumapailalim at
pumapaibabaw.
Anekdota
 Isang panimulang nagkukwento ng maikling istorya para pasiglahin
ang babasa,o di kaya’y gamiting tularang lundayan ang kaugnayan
sa paksang tatalakayin.
Pagsasalitaan/Diyalogo
 Ang panimulang ito ay dinaraan sa usapan o dayalogo na ayon kay
Rufino Alejandro ,mas mabuti itong gamitin sa paglalahad ng
pagkatao.
Gitna o Katawan
Binubuo ito ng mga talatang kinapapalooban ng mga pangunahing
kaisipan at mga pantulong na mga detalya na maayos ang pagkakahanay
at pagkakasunod-sunod tungo sa malinaw na paliwanag ng paksa. Mabisa
ang gitna kung bukod sa sinisiyasat munang mabuti ang mga kaisipan
bago isulat upang matiyak ang mga katunayan at kaisipan. Ito ang
pinakaluluwa ng teksto.Masasabing ito ang pinakamahalagang bahagi ng
komposisyon o sulatin.
PAMAMARAAN SA PAGSASAAYOS NG KATAWAN NG
KOMPOSISYON
Pakronolohikal
 Pagsasaayos na ayon sa tamang pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari mula sa pinakamatagal o sa una hanggang sa
kasalukuyan.
Paanggulo
 ito ay batay sa personal na masasabi o reaksiyon ng bawat tao
tungkol sa mga bagay-bagay o isyu tungo sa isang obhektibong
paglalagom.Sa isang isyu,tatlong anggulo ay sapat na para
makabuo ng isang komposisyon.
Paespasyal o Paagwat
 Pagsasaayos itong pinauunlad ang paglalahad sa pamamaraang
sa malapit sinisimulan dahil ang mga bagay-bagay dito’y alam na
alam na,patungong malayo o palayo kung saan ang mga bagay-
bagay ay hindi masyadong kilala o viceversa,Halimbawa ,kung ang
paksa ay tungkol sa kapitbahayan , simulan ang pagtalakay sa
sariling bahay,tuloy-tuloy sa mga bahay na malayo sa sariling
bahay.
Paghahambing
 Sa pamamaraang ito ang pagpapaunlad ay isinasaayos nang pa
seksyon.Sa unang seksyon ,sinimulan muna ang pagkakaiba tungo
sa ikalawang seksyon na ang mga pagkakapareho naman. Ito’y
vice versa o maaring pagpalitin ang ayos.
Palamang/Pasahol
 Sa pamamaraang ito ang mga bagay na mas alaong mahalaga ang
binabanggit bago ang di gaanong mahalaga o vice versa.
Patiyak/pasaklaw
 Isinasaayos naman ito sa pamamaraang sinasabi muna ang
partikular o depenidong detalye bago ang pangkalahatang
detalye/pahayag.O maari namang viceversa.
Papayak/Pasalimuot
 Sinisimulan sa pamamaraang o mga bagay na komplikado patungo
sa mga bagay na simple o vice versa.
Ang Mabisang Pangwakas
Sa wakas nagtatapos ang kabuuan ng komposisyon.Ito ay sinasambit sa
ilang pananalita na lamang dahil kung pahahabain pa bukod sa hindi na
kasiya-siya ay hindi na magiging mabisa. Sa wakas nakapaloob ang
pangkalahatang palagay o pasya tungkol sa paksa batay sa mga katibayan
at mga katwirang iniisa-isa sa nilalaman. Ang wakas ang magsisilbing
huling impresyon na mananatili sa isipan ng mga mambabasa na maaring
makaimpluwensiya sa pagbabago ng kaniyang pananaw ukol sa paksang
tinalakay o binasang akda.
ARALIN 3: MALIKHAING PAGSUSULAT AT ANG WIKANG
MALIKHAING PAGSUSULAT
Ang malikhaing pagsusulat (Ingles: creative writing) ay anumang
pagsusulat na lumalabas sa mga hangganan ng karaniwang
prupesyunal, pampamamahayag, pang-akademiya, o teknikal na
mga anyo ng panitikan, na pangkaraniwang nakikilala sa
pamamagitan ng pagbibigay ng diin sa kagalingan o kasanayang
pangpagsasalaysay, pagpapaunlad ng tauhan, at paggamit ng mga
tropong pampanitikan.
Pangunahing Layunin ng Malikhaing Pag-sulat
 Maghatid ng aliw
 Makapukaw ng damdamin
 Makaantig ng imahinasyon at isipan ng mga mambabasa
Ang Wika ng Malikhaing Pagsulat
Mahalagang katangian ng malikhaing pagsulat ang pagiging matalinghaga.
Ito ang naghahatid ng kakaibang dating sa mga mambabasa.
Metapora
 tuwirang paghahambing o paglilipat ngkatangian ng isang bagay
patungo sa isa pang bagay.
Personipikasyon
 nagagawa sa pamamagitan ng pagbibigay ng katangian ng tao sa
isang bagay o konsepto.
Denotasyon Pabalbal
 ang mga kahulugan ng salita na mababasa sa diksiyonaryo.  Mga salitang Pangkalye o panlansangan May katumbas itong
“slang” sa ingles at -itinuturing na pinaka mababang antas ng wika.
Konotasyon
Kolokyal
 ito ay tumutukoy o naiuugnay ang mga kahulugan nito na may
kinalaman sa damdamin ng gumagamit.  Ginagamit sa okasyong impormal at isaalang-alang ditto ang
salitang madaling maintindihan.
Abstraktong salita
Lalawiganin/ Panlalawigan
 ang mga salitang nagpapahayag ng ideya, kondisyon, o damdamin.
 Karaniwang salitain o dayalekto ng mga katutubo sa lalawiganin.
Kongkretong salita  Salitang ginagamit ng mga tao sa isang particular na pook.
 mga salitang nahahawakan, nakikita, o naririnig. Pambansa/ Lingua Franca
Pangkalahatang – salitang napakalawak ng maaring sakupin.  Salitang higit na kilala o ginagamit sa pook na sentro ng
Hal. Babae, tinapay sibilisasyon at kalakalan.
 Wikang ginagamit sa mga paaralan at sa pamahalaan.
Espesipiko – higit na espisipiko
Pampanitkan
Hal. Ginang/ Bb., Pandecoco/ pandesal
 Pinakamayamang uri
Palasak  Kadalasan ay ginagamit ang salita sa ibang kahulugan
 ang paggamit ng ng mga salita at parirala .
Halimbawa: “ nagnining ang kanyang mga mata”. "di -mahulugang
karayom ang Quipo sa dami ng tao”.

 Mahalaga sa malikhaing pagsulat ang paggamit ng lahat ng mga

pandama sa paglalarawan at pagpapahayag ng damdamin.
 Mahalaga ang kakayanang maglarawan ng iba’t ibang lasa
upang maipatikim ng manunulat sa kaniyang mambabasa ang
pinakamasarap na kare-kare opinakamabangong pritong tuyo o ‘di
naman kaya’ y maiparamdam ang matinding kilabot kapag
sinusundan ng isang makapangyarihang engkanto.
 Sa pamamagitan ng paglalarawan sa mga tunog, maaaring
marinig ng mambabasang may problema asa pandinig ang
napakasayang huni ng mga ibon habang pumuputok ang araw o
ang pinakamalungkot na pagluha ngisang nabigo sa pag-ibig.