FIL 111C

CRIMINOLOGY
Kontekstwalisadong
Komunikasyon
sa Filipino
 FIL 111C
KONTEKSTWALISADO
NG KOMUNIKASYON
SA FILIPINO
CRIMINOLOGY 1
Balik
ARAL!
 WIKA
1 (1980) sa
 Samakatuwid, tama si Brown
pagsasabing kung pagsasama-samahin ang
kahulugan ng wika sa isang depinisyon, ang
wika ay masasabing sistematiko, set ng
simbolong arbitraryo, pasalita, nagaganap sa
isang kultura, pantao at natatamo ng lahat ng
tao.
 WIKA
2 (1991), ang wika
 Ayon kay Hutch
ay malimit na binibigyang kahulugan
bilang Sistema ng mga tunog, arbitrayo
na ginagamit sa komunikasyong
pantao.
 WIKA
3 (1990) naman ang
 Ayon kay Bouman
nagsabing ang wika ay isang paraan ng
komunikasyon sa pagitan ng mga tao, sa
isang tiyak na lugar, para sa isang particular
na layunin na ginagamitan ng mga berbal at
biswal na signal para makapagpahayag.
 WIKA
 Si Sturtevant
4 naman ang
nagsabing ang wika ay isang
Sistema ng mga arbitraryo, ng
simbolo ng mga tunog para sa
komunikasyon ng mga tao.
 WIKA
5
 Ayon kay Webster, ang wika ay kalipunan ng
mga salitang ginagamit at naiintindihan ng
isang maituturing na komunidad. Ito ay
naririnig at binibigkas na pananalita na
nalilikha sa pamamagitan ng dila at ng
kalapakip na mga sangkap ng pananalita.
 WIKA
 Ngunit sa lahat ng ito, natatangi ang
6 (1961) sa wika.
pagpapakahulugan ng Gleason
 Ayon sa kanya, ang wika ay isang masistemang
balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at
isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit
ng mga taong nabibilang sa isang kultura.
 WIKA 7
 Binigyang kahulugan naman ni Finnocchiaro
ang wika bilang Sistema ng arbitraryo, ng
simbolong paslita na nagbibigay-pahintulot
sa mga taong may kultura, o ng mga taong
natutuhan ang ganong kultura na
makipagtalastasan o makipagpalitan ng
usapan.
ANO ANG 6 NA

KATANGIAN
NG WIKA?
Ang wika ay tunog.
Ang wika ay arbitraryo.
Ang wika ay masistema.
Ang wika ay malikhain.
Ang wika ay nagbabago.
Ang wika ay sinasalita.
 n
NATIN!
FILIPINO BILANG
WIKANG
PAMBANSA
 Ano ang
WIKANG
PAMBANSA?
 WIKANG PAMBANSA
 Ang wikang pambansa ay ang
wikang pinagtibay ng pambansang
pamahalaan at ginagamit ito sa
pamahalaan at pakikipag-ugnayan
sa mga mamamayang kanyang
 At kung ang bansa ay
multilinggwal na tulad ng Pilipinas,
dapat lamang asahan na ang wikang
pambansa ang magiging tulay na
wika sa pag-uugnayan ng iba’t-ibang
pangkat etniko sa kapuluan na may
kani-kanilang katutubong wikang
ginagamit.
Ano ang
WIKANG
FILIPINO?
 FILIPINO
 Ang Filipino ay ang katutubong
wika na ginagamit sa buong
Pilipinas bilang wika ng
komunikasyon ng mga etnikong
grupo.
 Katulad ng iba pang wikang buhay, ang
Filipino ay dumaraan sa proseso ng
paglinang sa pamamagitan ng panghihiram
sa wika ng Pilipinas at mga di katutubong
wika at sa ebolusyon ng iba’t-ibang varayti
ng wika para sa iba-ibang sitwasyon, sa mga
magsasalita nito na may iba’t-ibang
sanligang sosyal, at para sa mga paksa ng
talakayan at iskolarling pagpapahayag.
PARAAN NG
PAGDEBELO
P
 Bago ito tinawag na Filipino,
iba’t-ibang katawagan o parirala
ang ginagamit sa pagtukoy sa
wikang pambansa.
 PAMBANSANG WIKA NG PILIPINAS
BATAY SA TAGALOG

 Ito ang unang pariralang ginamit sa

pagtukoy sa wikang pambansa sa bisa
na Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134
na nilagdaan ng Pangulong Manuel L.
Quezon noong Disyembre 30, 1937.
 Pagkaraan ng dalawampung (20) taon na
paggamit at pagtuturo ng wikang pambansa,
nilagdaan ni Kalihim Jose E. Romero ng
Edukasyon at Kultura ang Memorandum
Pangkagawaran Blg. 7 noong Agosto 13,
1959, na nag-aatas sa paggamit ng
katawagang “Pilipino” sa pagtukoy sa
wikang pambansa upang maikintal sa wikang
pambansa ang di mapapawing katangian ng
 At ang konstitusyon ng 1987 ay
nagtadhana na dapat magsagawa ng mga
hakbang ang Batasang Pambansa tungo
sa paglinang at pormal na pagpapatibay
ng isang panlahat na wikang pambansa
na tatawaging “Filipino” at hangga’t
walang ibang itinatadhana ang batas, ang
Ingles at Pilipino ang magiging wikang
opisyal.”
TUNGKULIN,
GAMIT, AT
BATAYANG
PRINSIPYO
Paano nagsimula
ang paglinang ng
wikang pambansa?
 Nagsimula ang pormal na mga hakbang
sa paglinang ng wikang pambansa sa bisa
ng konstitusyon ng 1935 Artikulo XIV,
Seksyon 3 na nagtatadhana na, “dapat
magsagawa ng mga hakbang ang
Pambansang Asemblea tungo sa
paglinang at pagpapatibay ng isang
wikang pambansa na mababatay sa isa
mga umiiral na katutubong wika.”
TAGALOG
AT
PILIPINO
 Ano ang
pinagkaiba ng
Tagalog sa
Pilipino?
 Ang Pilipino ay tumutukoy sa Wikang
Pambansa Batay sa Tagalog na may
bukas na pinto sa pagpasok ng lahat ng
mga salita at pariralang maaaring
manggaling sa mga kapatid na
katutubong wika sa Pilipinas at sa ibang
wikang banyagang may impluwensiya sa
kaugalian at kabuhayang-bansa ng mga
Pilipino;
 Ang Tagalog ay tumutukoy sa
wikang katutubong batayan ng
Pilipino, bahaging nabubuo sa
Pilipino at ang mga tuntunin at
ugaliing pahayag ng wikang ito ay
siyang daan ng paglawak, pag-
unlad, pagkalinang, pagyaman at
pagiging pambansa ng Pilipino.
 Ang Tagalog ang natitirang wika ng
mga Tagalog, samantalang ang
Pilipino ay siyang magdadala sa
Tagalog sa pakikisama at
pakikilahok sa alinmang ibang wika
maaaring kailanganin sa kultura at
katalinuhang pambansa ng ating
bayan.
1987 – Konstitusyon ng Pilipinas,
Artikulo XIV – Sek. 6
“Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay
Filipino. Samantalang nalilinang, ito ay
dapat payabungin at pagyamanin pa sa
salig sa umiiral na mga wika ng
Pilipinas at sa iba pang mga wika.”
 PITONG
TUNGKULIN O
GAMIT NG WIKA
(Halliday)
 Bawat indibidwal ay may sapat na
kakayahang magamit ang isang
wika.
 Inilahad ni Halliday (1973) sa
kanyang Explorations in the
Functions of Language, na ang mga
tungkuling ginagampanan ng wika sa
ating buhay ay kinakategorya.
F1. – PANG-INTERAKSYUNAL
Katangian:
• Nakapagpapanatili
• Nakapagpapatatag ng relasyong sosyal
Halimbawa:
• Pasalita – Pormulasyong Panlipunan,
Pangungumusta, Pagpalitan ng Biro
• Pasulat – Liham Pangkaibigan
F2. – PANG-INSTRUMENTAL
Katangian:
• Tumutugon sa mga pangangailangan
Halimbawa:
• Pasalita – Pakikitungo, Pangangalakal,
Pag-uutos.
• Pasulat – Liham Pangangalakal.
F3. – PANREGULATORI
Katangian:
• Kumokontrol/gumagabay sa kilos at asal
ng iba.
Halimbawa:
• Pasalita – Pagbibigay ng
panuto/direksyon, paalala
• Pasulat – Resipe
F4. – PAMPERSONAL
Katangian:
• Nakapagpapahayag ng sariling damdamin
o opinion.
Halimbawa:
• Pasalita – Pormal o di-pormal na
talakayan
• Pasulat – Editoryal o Liham Patnugot
F5. – PANG-IMAHINASYON
Katangian:
• Nakapagpapahayag ng sariling
imahinasyon sa malikhaing paraan.
Halimbawa:
• Pasalita – Pagsasalaysay,
Paglalarawan
• Pasulat – Akdang Pampanitikan
F6. – PANGHEURISTIKO
Katangian:
• Naghahanap ng mga impormasyon o
datos.
Halimbawa:
• Pasalita – Pagtatanong, Pananaliksik at
pakikipagpanayam
• Pasulat – Sarbey
F7. – PANG-IMPORMATIB
Katangian:
• Nagbibigay ng impormasyon o mga
datos
Halimbawa:
• Pasalita – Pag-uulat o pagtuturo
• Pasulat – Pamanahong Papel
Quiz
TIME!
 PANUTO:
 Kumuha ng isang kapat na papel.
 Lagyan ng bilang 1-15
 Iwasan ang magkamali at magbago
ng sagot.
IPAPAHIYA ANG SINUMANG MAHUHULING
MANGONGOPYA SA KATABI.
 Paper format
Pangalan: Subject:
Kurso at Taon: Petsa:
1. 6.
2. 7.
3. 8.
4. 9.
5. 10.
 WIKANG PAMBANSA
1
 Ito ay ang wikang pinagtibay ng
pambansang pamahalaan at
ginagamit ito sa pamahalaan at
pakikipag-ugnayan sa mga
mamamayang kanyang sakop.
 FILIPINO 2
 Ang _______ ay ang katutubong
wika na ginagamit sa buong
Pilipinas bilang wika ng
komunikasyon ng mga etnikong
grupo.
 PAMBANSANG WIKA
3 NG PILIPINAS
BATAY SA TAGALOG

 Ito ang unang pariralang ginamit sa

pagtukoy sa wikang pambansa sa bisa
na Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134
na nilagdaan ng Pangulong Manuel L.
Quezon noong Disyembre 30, 1937.
 Pagkaraan ng dalawampung (20) taon na
paggamit at pagtuturo ng wikang pambansa,
nilagdaan ni Kalihim Jose E.4Romero ng
Edukasyon at Kultura ang Memorandum
Pangkagawaran Blg. 7 noong Agosto 13,
1959, na nag-aatas sa paggamit ng
katawagang “Pilipino” sa pagtukoy sa
wikang pambansa upang maikintal sa wikang
pambansa ang di mapapawing katangian ng
 5 ay
 At ang konstitusyon ng 1987
nagtadhana na dapat magsagawa ng mga
hakbang ang Batasang Pambansa tungo
sa paglinang at pormal na pagpapatibay
ng isang panlahat na wikang pambansa
na tatawaging “Filipino” at hangga’t
walang ibang itinatadhana ang batas, ang
Ingles at Pilipino ang magiging wikang
opisyal.”
 Nagsimula ang pormal na mga hakbang
sa paglinang ng wikang pambansa sa bisa
6 XIV,
ng konstitusyon ng 1935 Artikulo
Seksyon 3 na nagtatadhana na, “dapat
magsagawa ng mga hakbang ang
Pambansang Asemblea tungo sa
paglinang at pagpapatibay ng isang
wikang pambansa na mababatay sa isa
mga umiiral na katutubong wika.”
 7 ay tumutukoy sa Wikang
 Ang Pilipino
Pambansa Batay sa Tagalog na may
bukas na pinto sa pagpasok ng lahat ng
mga salita at pariralang maaaring
manggaling sa mga kapatid na
katutubong wika sa Pilipinas at sa ibang
wikang banyagang may impluwensiya sa
kaugalian at kabuhayang-bansa ng mga
Pilipino;
 Ang Tagalog
8 ay tumutukoy sa
wikang katutubong batayan ng
Pilipino, bahaging nabubuo sa
Pilipino at ang mga tuntunin at
ugaliing pahayag ng wikang ito ay
siyang daan ng paglawak, pag-
unlad, pagkalinang, pagyaman at
pagiging pambansa ng Pilipino.
F2. – PANG-INSTRUMENTAL
9
Katangian:
• Tumutugon sa mga pangangailangan
Halimbawa:
• Pasalita – Pakikitungo, Pangangalakal,
Pag-uutos.
• Pasulat – Liham Pangangalakal.
F3. – PANREGULATORI
10
Katangian:
• Kumokontrol/gumagabay sa kilos at asal
ng iba.
Halimbawa:
• Pasalita – Pagbibigay ng
panuto/direksyon, paalala
• Pasulat – Resipe
F7. – PANG-IMPORMATIB
11
Katangian:
• Nagbibigay ng impormasyon o mga
datos
Halimbawa:
• Pasalita – Pag-uulat o pagtuturo
• Pasulat – Pamanahong Papel
F6. – PANGHEURISTIKO
12
Katangian:
• Naghahanap ng mga impormasyon o
datos.
Halimbawa:
• Pasalita – Pagtatanong, Pananaliksik at
pakikipagpanayam
• Pasulat – Sarbey
F4. – PAMPERSONAL
13
Katangian:
• Nakapagpapahayag ng sariling damdamin
o opinion.
Halimbawa:
• Pasalita – Pormal o di-pormal na
talakayan
• Pasulat – Editoryal o Liham Patnugot
F1. – PANG-INTERAKSYUNAL
14
Katangian:
• Nakapagpapanatili
• Nakapagpapatatag ng relasyong sosyal
Halimbawa:
• Pasalita – Pormulasyong Panlipunan,
Pangungumusta, Pagpalitan ng Biro
• Pasulat – Liham Pangkaibigan
F5. – PANG-IMAHINASYON
15
Katangian:
• Nakapagpapahayag ng sariling
imahinasyon sa malikhaing paraan.
Halimbawa:
• Pasalita – Pagsasalaysay,
Paglalarawan
• Pasulat – Akdang Pampanitikan
IWASTO
NATIN!
 WIKANG PAMBANSA
1
 Ang wikang pambansa ay ang
wikang pinagtibay ng pambansang
pamahalaan at ginagamit ito sa
pamahalaan at pakikipag-ugnayan
sa mga mamamayang kanyang
 FILIPINO 2
 Ang Filipino ay ang katutubong
wika na ginagamit sa buong
Pilipinas bilang wika ng
komunikasyon ng mga etnikong
grupo.
 PAMBANSANG WIKA
3 NG PILIPINAS
BATAY SA TAGALOG

 Ito ang unang pariralang ginamit sa

pagtukoy sa wikang pambansa sa bisa
na Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134
na nilagdaan ng Pangulong Manuel L.
Quezon noong Disyembre 30, 1937.
 Pagkaraan ng dalawampung (20) taon na
paggamit at pagtuturo ng wikang pambansa,
nilagdaan ni Kalihim Jose E.4Romero ng
Edukasyon at Kultura ang Memorandum
Pangkagawaran Blg. 7 noong Agosto 13,
1959, na nag-aatas sa paggamit ng
katawagang “Pilipino” sa pagtukoy sa
wikang pambansa upang maikintal sa wikang
pambansa ang di mapapawing katangian ng
 5 ay
 At ang konstitusyon ng 1987
nagtadhana na dapat magsagawa ng mga
hakbang ang Batasang Pambansa tungo
sa paglinang at pormal na pagpapatibay
ng isang panlahat na wikang pambansa
na tatawaging “Filipino” at hangga’t
walang ibang itinatadhana ang batas, ang
Ingles at Pilipino ang magiging wikang
opisyal.”
 Nagsimula ang pormal na mga hakbang
sa paglinang ng wikang pambansa sa bisa
6 XIV,
ng konstitusyon ng 1935 Artikulo
Seksyon 3 na nagtatadhana na, “dapat
magsagawa ng mga hakbang ang
Pambansang Asemblea tungo sa
paglinang at pagpapatibay ng isang
wikang pambansa na mababatay sa isa
mga umiiral na katutubong wika.”
 7 ay tumutukoy sa Wikang
 Ang Pilipino
Pambansa Batay sa Tagalog na may
bukas na pinto sa pagpasok ng lahat ng
mga salita at pariralang maaaring
manggaling sa mga kapatid na
katutubong wika sa Pilipinas at sa ibang
wikang banyagang may impluwensiya sa
kaugalian at kabuhayang-bansa ng mga
Pilipino;
 Ang Tagalog
8 ay tumutukoy sa
wikang katutubong batayan ng
Pilipino, bahaging nabubuo sa
Pilipino at ang mga tuntunin at
ugaliing pahayag ng wikang ito ay
siyang daan ng paglawak, pag-
unlad, pagkalinang, pagyaman at
pagiging pambansa ng Pilipino.
F2. – PANG-INSTRUMENTAL
9
Katangian:
• Tumutugon sa mga pangangailangan
Halimbawa:
• Pasalita – Pakikitungo, Pangangalakal,
Pag-uutos.
• Pasulat – Liham Pangangalakal.
F3. – PANREGULATORI
10
Katangian:
• Kumokontrol/gumagabay sa kilos at asal
ng iba.
Halimbawa:
• Pasalita – Pagbibigay ng
panuto/direksyon, paalala
• Pasulat – Resipe
F7. – PANG-IMPORMATIB
11
Katangian:
• Nagbibigay ng impormasyon o mga
datos
Halimbawa:
• Pasalita – Pag-uulat o pagtuturo
• Pasulat – Pamanahong Papel
F6. – PANGHEURISTIKO
12
Katangian:
• Naghahanap ng mga impormasyon o
datos.
Halimbawa:
• Pasalita – Pagtatanong, Pananaliksik at
pakikipagpanayam
• Pasulat – Sarbey
F4. – PAMPERSONAL
13
Katangian:
• Nakapagpapahayag ng sariling damdamin
o opinion.
Halimbawa:
• Pasalita – Pormal o di-pormal na
talakayan
• Pasulat – Editoryal o Liham Patnugot
F1. – PANG-INTERAKSYUNAL
14
Katangian:
• Nakapagpapanatili
• Nakapagpapatatag ng relasyong sosyal
Halimbawa:
• Pasalita – Pormulasyong Panlipunan,
Pangungumusta, Pagpalitan ng Biro
• Pasulat – Liham Pangkaibigan
F5. – PANG-IMAHINASYON
15
Katangian:
• Nakapagpapahayag ng sariling
imahinasyon sa malikhaing paraan.
Halimbawa:
• Pasalita – Pagsasalaysay,
Paglalarawan
• Pasulat – Akdang Pampanitikan