Tibet'Te Maji Ve Gizem

Tibet'teki yazar bir keĢiĢ gibi giyinmiĢ.
Boynunda, 108 farklı insan

kafatasından kesilmiĢ 108 halkadan oluĢan bir tespih var. Kemerinde sihirli
bir hançer var ve bundan asılı bir insan uyluk kemiğinden yapılmıĢ
kongling trompet.
TĠBET'TE
MAJĠ
VE GĠZEM
Alexandra David-Neel
BĠR GĠRĠġ ĠLE
A. D'Arsonval
DOVER YAYINLARI, INC,NEW
YORK
Ġlk olarak 1971'de yayınlanan bu Dover baskısı, orijinal olarak Claude
Kendall, New York tarafından 1932'de yayınlanan Ġngilizce çevirisinin
kısaltılmamıĢ bir yeniden basımıdır. Eser, ilk olarak 1929'da Mystiques
et magiciens du Thibet olarak Fransızca (Pion, Paris) olarak
yayımlanmıĢtır. Mevcut yeniden basım, hem 1929 Fransız hem de 1932
Amerikan baskılarından tüm resimleri içermektedir.
Uluslararası Standart Kitap Numarası: 0-486-22682-4

Kongre Kütüphanesi Katalog Kart Numarası: 78-143682
Amerika BirleĢik DevletleriDover Publications'da üretilmiĢtir. Inc.
180 Varick Caddesi

New York, NY 10014
GĠRĠġ
VEYA birçok Batılı Tibet gizemli bir atmosfere sarılır.
F ―Karlar Ülkesi‖ onlar için bilinmeyenin, fantastik ve
imkansızın ülkesidir. Bu yüksek sofralarda yaĢayan ve
hem doğa hem de kendi kasıtlı amaçları dünyanın geri
kalanından muhteĢem bir Ģekilde izole edilmiĢ çeĢitli
lamalara, büyücülere, büyücülere, büyücülere, büyücülere ve
okült uygulayıcılarına hangi insanüstü güçler atfedilmemiĢtir?
Ve onlar hakkındaki en tuhaf efsaneler ne kadar kolay bir
Ģekilde tartıĢılmaz gerçekler olarak kabul ediliyor. 1 O ülkede
bitkiler, hayvanlar ve insanlar, en iyi kurulmuĢ fizik, kimya,
fizyoloji yasalarını ve hatta düz sağduyuyu kendi amaçlarına
yönlendiriyor gibi görünüyor.
Bu nedenle, deneysel yöntemin katı disiplinine alıĢmıĢ
bilim adamlarının bu hikayelere yalnızca genellikle peri
masallarına verilen küçümseyici ve eğlenceli ilgiyi vermeleri
oldukça doğaldır.
Madam Alexandra David-Neel ile tanıĢma Ģansına
eriĢtiğim güne kadarki ruh halim böyleydi.
Tibet'in bu tanınmıĢ ve cesur kaĢifi, bu tür bir konuyu
gözlemleyen ve inceleyen bir kiĢide istenebilecek tüm
fiziksel, ahlaki ve entelektüel nitelikleri kendinde birleĢtirir.
Alçakgönüllülüğü ne kadar zarar görse de bunu söylemekte
ısrar etmeliyim.
Madam David-Neel Tibet'in tüm lehçelerini anlar, yazar
ve akıcı bir Ģekilde konuĢur. Ülkede ve komĢu bölgelerde art
arda on dört yıl geçirdi. O sözde bir Budist ve bu nedenle en
önemli Lamaların güvenini kazanmayı baĢardı. Evlatlık oğlu,
atanmıĢ bir lamadır; ve kendisi de bahsettiği psiĢik
egzersizlerden geçmiĢtir. Madam David-Neel aslında,
kendisinin de dediği gibi, tam bir Asyalı oldu ve Ģimdiye
kadar yabancı gezginlerin eriĢemeyeceği bir ülkeyi gezen bir
kaĢif için daha da önemli olan Ģey, aralarında yaĢadığı kiĢiler
tarafından öyle tanınmasıdır. .
Bu Doğulu, bu eksiksiz Tibetli, yine de bir Batılı,
Descartes ve Claude Bernard'ın bir müridi olarak kaldı ve
v
viGĠRĠġ
birincisine göre bilimsel gözlemcinin sürekli müttefiki olması
gereken felsefi Ģüpheciliğini uyguladı. Önyargılı herhangi bir
teori tarafından engellenmemiĢ ve herhangi bir doktrin veya
dogma tarafından tarafsız olarak, Madame David-Neel
Tibet'teki her Ģeyi özgür ve tarafsız bir ruhla gözlemledi.
College de France'da profesör olarak, ustam Claude
Bernard'ın yerini alarak, ondan vermesini istediğim derslerde,
Madam David-Neel vardığı sonuçları Ģu sözlerle özetliyor:
"PsiĢik fenomenlerle ve genel olarak psiĢik güçlerin

eylemiyle yakından veya daha uzaktan ilgili olan her Ģey,
tıpkı diğer bilimler gibi incelenmelidir. Onlarda mucizevi
veya doğaüstü hiçbir Ģey yoktur, batıl inançları doğuracak
veya canlı tutacak hiçbir Ģey yoktur. Akılcı ve bilimsel olarak
yürütülen psiĢik eğitim, arzu edilen sonuçlara yol açabilir. Bu
nedenle, bu tür eğitimler hakkında edinilen bilgiler, her ne
kadar deneysel olarak uygulansa ve her zaman
onaylayamayacağımız teorilere dayansa da, dikkatimizi
çekmeye değer yararlı belgesel kanıtlar oluĢturuyor.‖
Burada, körü körüne saflıktan olduğu kadar Ģüphecilikten

de uzak, gerçek bir bilimsel determinizm olduğu açıktır.
Madam David-Neel'in çalıĢmaları hem oryantalistlerin,

hem psikologların hem de fizyologların ilgisini çekecektir,
DOKTORA A. D'ARSONVAL
afmfrfrBilimler ve Bilimler
AcadJmie de Midectne
Profesör (A* Coffcge de Frame frenden! of tie /nststat Gfn/rol)
1 o Lama Vongden.
YAZARIN ÖNSÖZÜ
Ġ Lhasa'ya yaptığım yolculukla ilgili anlatımımın

yayınlanmasından DERHAL sonra, birçok kiĢi hem
kitabıma ayrılmıĢ makalelerde hem de özel sohbetlerde,
lamalar arasında nasıl yaĢamaya baĢladığımı bilmek ve ayrıca
doktrinler hakkında daha fazla bilgi edinmek arzusunu dile
getirdi. ve Tibet mistiklerinin ve büyücülerinin uygulamaları.
Bu kitapta onların dostane meraklarını gidermeye
çalıĢıyorum. Ancak bu görev bazı zorluklarla doludur.
Bu iki soruyu bana soruldukları sırayla yanıtlamak için,
lamaların ve onları çevreleyen çeĢitli sihirbazların dini
dünyasıyla beni iliĢkiye sokan olayları anlatarak baĢladım.
Daha sonra, Tibetlilerin okült ve mistik teorileri ve psiĢik
eğitim uygulamaları ile ilgili belli sayıda göze çarpan noktayı
bir araya getirmeye çalıĢtım. Anılarımın zengin deposunda bu
konularla ilgili bir gerçeği keĢfettiğimde, onu olduğu gibi
aktardım. Sonuç olarak, bu kitap bir seyahat kaydı değildir,
çünkü konu bu iĢleme uygun değildir.
Takip ettiğim bu tür araĢtırmalar sırasında, belirli bir
günde elde edilen bilgiler bazen birkaç ay veya birkaç yıl
sonra tamamlanır. Yalnızca çeĢitli yerlerde toplanan bilgilerin
nihai sonuçlarını sunarak, betimlediğim konu hakkında
yeterli bir fikir vermeyi umabiliriz.
Niyetim, daha sonra, Ģu soruyu ele almaktır:ix
x YAZARIN ÖNSÖZÜ
Tibet mistisizmi ve felsefesinde daha teknik bir çalıĢma.
Önceki kitabım Lhasat'a Yolculuğumda olduğu gibi, Tibet

isimleri genellikle sadece fonetik olarak yazılmıĢtır. Tibet
imlasının belirtildiği birkaç durum, doğru telaffuzun
yazımdan nasıl saptığını gösterecektir.
ĠÇĠNDEKĠLER
SAYFAe
GIRIġ DR.A.D'ARSONVAL ... V
YAZARIN ÖNSÖZÜ...... ix
ÇATLAK.
ĠTIBET VE LAMALAR .................................................................ben

II ALAMALARIN KONUĞU....-47
III ÜNLÜ TIBET MANASTIRI....90
IV HAYALETLER VE ġEYTANLARLA BAġA ÇIKMAK... 131
V YORE'UN MÜRITLERI VE ÇAĞDAġ EMÜLATÖRLERI........ 167
VI PSIġIK SPORLAR.......199
VII MISTIK TEORILER VE SPIRITÜEL EĞITIM . . 242
VIII TIBET'TE PSIġIK OLAYLAR- TIBETLILER ONLARI NASIL AÇIKLAR.
..... 288
XI
Barmiag Kushog (s. 21).
ÇĠZĠMLER LĠSTESĠ
Tibet'te bir keĢiĢ gibi giyinmiĢ yazar cephe parçası
ya da bakan sayfada
Lama Yongdenvii
Barmiag Kushogxii
Dalay Lama6
Sidkeong Namgyal'in özel konutu6
Dawasandup Gangtok7'deki okulunda
Dawasandup'un okulunun çocukları7
Lachen'deki manastır40
Bir Tibet cenazesi40
Sang-ytim(eĢ) mistik bir lama41
bir rahibe41
Podang Manastırı'nda64
Bir lamaist Thebaid64
Lama Yongden dini bir tören gerçekleĢtiriyor65
Yazarın inziva yeri 12.000 fit yukarıda65

Tranglung büyücüsünün üçüncü oğlu84
Tashi Lama84
Mo-te-tong Gölü'nün münzevi 85
Amdo'daki Lhabrang Manastırı85
Kum-Bum Manastırı94
Lhasa95'teki Sera Manastırı
Doğu Tibet'in üç lamas tulkus 148
Bilgili bir bayan lama ile yazar149
Çad ayini gerçekleĢtiren bir naljorpa 149
Dubthabs ayini gerçekleĢtiren lamalar 206
bir naljorpaKham'dan harika bir iĢçi olduğu söyleniyor206
Tümörün etkisine bir örnek 207
xiii
xiv ÇĠZĠMLER LĠSTESĠ
Tibetli bir münzevi207
Tibetli bir münzevinin inziva yeri242
Chukha242'deki inziva grubu
Bir lama sihirbazı (ngagspa)kuzey Tibet'ten243
Samye Manastırı321
BÖLÜM I
TĠBET VE LAMALAR
― X "Y SÖYLE o zaman anlaĢılmıĢtır. V/ y Dawasandup'u

tercüman olarak size bırakıyorum. O
'' Gangtok'a kadar sana eĢlik edecek.''
Benimle konuĢan bir erkek mi? Turuncu brokardan bir
cübbe giymiĢ bu kısa sarı tenli, Ģapkasında parıldayan bir
elmas yıldız, daha çok komĢu dağlardan inen bir cin değil mi?
Onun "enkarne bir Lama" ve bir Himalaya tahtının varisi
prensi olduğunu söylüyorlar, ama onun gerçekliğinden
Ģüpheliyim. GökkuĢağının tüm renklerine bürünmüĢ, kılık
değiĢtirmiĢ küçük atı ve yandaĢları ile muhtemelen bir serap
gibi ortadan kaybolacak. O, son on beĢ gündür içinde
yaĢadığım büyünün bir parçası. Bu yeni bölüm, rüyaların
yapıldığı Ģeylerden. Birkaç dakika içinde gerçek bir yatakta
uyanacağım, cinlerin ya da parıldayan ipeklere sarılmıĢ
"enkarne Lamalar"ın musallat olmadığı bir ülkede. Erkeklerin
çirkin koyu renk paltolar giydiği ve atların altın sarısı
kumaĢlar üzerinde gümüĢ iĢlemeli eyerler taĢımadığı bir ülke.
Bir su ısıtıcısının sesi irkilmeme neden oluyor, iki hautboy
melankolik minör bir melodiyi seslendiriyor. Genç cin,
küçücük atının üzerinde oturuyor, Ģövalyeler ve yaverler
eyerlerine atlıyor.
"Seni bekliyorum," diyor lama prens bana nezaketle
gülümseyerek.
Sanki baĢka birini dinliyormuĢ gibi, ona ertesi gün
baĢlayacağıma dair söz veriyorum.
ben
2 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
baĢkenti için ve müzisyenler tarafından yönetilen küçük birlik

ortadan kaybolur.
Acıklı melodinin son mırıltıları uzaktan yok olurken, beni
büyüleyen büyücüler dağılıyor.
Ben rüya görmüyorum, bunların hepsi gerçek.
Himalayalar'da KalĠmpong'dayım ve geldiğimde bana verilen
tercüman yanımda duruyor.
zaten iliĢkim var1beni Himalayalara getiren koĢullar. Siyasi

sebepler, o zamanlar Dalay Lama'yı Ġngiliz topraklarına
sığınmaya yöneltmiĢti. Hindistan sınırında dururken, Tibet'te
hüküm süren özel Budizm türü hakkında bir röportaj almak ve
ondan bilgi almak bana eĢsiz bir fırsat gibi görünmüĢtü.
Karlar Ülkesi'ndeki kutsal Ģehrinde saklanan keĢiĢ krala çok
az yabancı yaklaĢmıĢtır. Sürgünde bile kimseyi görmedi.
Ziyaretime kadar, Tibetliler dıĢında herhangi bir kadınla
görüĢmeyi inatla reddetmiĢti ve bugüne kadar bile bu kuralın
tek istisnasının benim olduğuma inanıyorum.
Darjeeling'den ayrılırken, serin bir bahar sabahının erken
pembe Ģafağında, isteğimin geniĢ kapsamlı sonuçlarını pek
tahmin etmemiĢtim.
Kısa bir gezi, ilginç ama kısa bir röportaj düĢündüm;
aslında, tam on dört yıl boyunca beni Asya'da tutan gezilere
katıldım.
Bu uzun yolculuklar dizisinin baĢlangıcında, Dalai Lama,
günlüklerimde, duvarları olmayan bir yabancıyı gördüğünde,
onu kendi topraklarının ötesini görmeye davet eden sevecen
bir ev sahibi olarak tasvir edilir.
Bunu Dalai Lama birkaç kelimeyle yaptı: ―Tibet dilini
öğrenin‖ dedi bana.
Kendisine "her Ģeyi bilen" 1 diyen tebaasına inanılsaydı,
Tibet'in hükümdarı bana bu tavsiyeyi verirken, bunun
sonuçlarını önceden gördü ve bilinçli olarak beni sadece yasak
baĢkenti Lhasa'ya değil, aynı zamanda mistik ustalar ve
bilinmeyen büyücüler, yine de harikalar diyarında daha
yakından gizli.
1
Önceki bir kitapta, Lhasa'ya Yolculuğum.
TĠBET VE LAMALAR 3
Kalimpong'da lama-kral, Butan Rajah bakanına ait büyük
bir evde yaĢıyordu. Mekana daha heybetli bir görünüm
kazandırmak için cadde Ģeklinde iki sıra uzun bambu direk
dikilmiĢti. Sihirli formüllerle çevrili Aum mani padme hum /
veya ―havanın atı‖ yazıtıyla bayraklar her kutuptan dalgalandı.
Sürgün edilen hükümdarın takımı çok sayıdaydı ve yüzden
fazla hizmetçiyi içeriyordu. Çoğunlukla bitmez tükenmez
dedikodularla uğraĢıyorlardı ve yerleĢim çevresinde sessizlik
hüküm sürüyordu. Ancak bayram günlerinde ya da yüksek
rütbeli ziyaretçilerin kabul edileceği zaman, her pencereden
bir tanesine bakan, evin önündeki geniĢ araziyi geçip tekrar
geçerek, her taraftan meĢgul memurlardan ve hizmetçilerden
oluĢan bir kalabalık dıĢarı çıktı. Çığlıklar atıyor, telaĢlı ve
hepsi de kirli, yağlı cübbeleri içinde birbirine o kadar benziyor
ki, bir yabancı kolayca rütbeleri hakkında garip hatalar
yapabilir.
Potala'nın görkemi, görkemi ve görgü kuralları bu sürgün
ülkesinde yoktu. Tibet teokrasisinin baĢkanının tebaasının
tahtını geri almasını beklediği bu yol kenarındaki kampı
görenler, Lhasa'daki Saray'ın nasıl olduğunu hayal bile
edemezlerdi.
En ünlü sihirbazların sihrine rağmen, yasak bölgeye giren
ve baĢkentini teĢhir eden Ġngiliz seferi, Dalai Lama'yı,
muhtemelen, yabancı barbarların maddi anlamda, zor yoluyla
usta olduklarını anlamalarına yol açmıĢtı. Ben aracılığıyla
yaptığı yolculuk sırasında fark ettiği icatlarÇok iyi mkyenpa.
Hindistan, doğanın maddi unsurlarını köleleĢtirme ve

biçimlendirme yeteneklerine de onu ikna etmiĢ olmalı. Ancak
beyaz ırkın zihinsel olarak aĢağı olduğuna dair inancı
sarsılmadan kaldı. Ve bu konuda sadece Seylan'dan
Moğolistan'ın kuzey sınırlarına kadar tüm Asyalıların
görüĢlerini paylaĢtı.
Budist doktrinlere aĢina olan Batılı bir kadın ona akıl almaz
bir fenomen gibi göründü.
Onunla konuĢurken uzayda kaybolsaydım, daha az
ĢaĢırırdı. Gerçekliğim onu en çok ĢaĢırttı; ama sonunda ikna
olduğunda, Buddha'yı yalnızca bir Asyalıdan öğrenebileceğimi
varsayarak kibarca ―Ustama‖ sordu. En saygın Budist
kitaplarından1 birinin Tibetçe metninin ben doğmadan önce
Fransızcaya çevrilmiĢ olduğuna onu ikna etmek kolay olmadı.
"Pekala," diye mırıldandı sonunda, "eğer birkaç yabancı
dilimizi gerçekten öğrenip kutsal kitaplarımızı okuduysa,
anlamlarını kaçırmıĢ olmalılar."
Bu benim Ģansımdı. Onu almak için acele ettim.
"Tam da Tibet'in bazı dini öğretilerinin yanlıĢ
anlaĢıldığından Ģüphelendiğim için size aydınlanmaya
geldim," dedim.
Cevabım Dalai Lama'yı memnun etti. Ona sorduğum
soruları hemen yanıtladı ve kısa bir süre sonra tartıĢtığımız
çeĢitli konular hakkında bana uzun bir yazılı açıklama yaptı.
Sikkim prensi ve eskortu ortadan kayboldu, bana sadece

sözümü tutmak ve Gangtok'a baĢlamaya hazırlanmak kaldı.
Ama devam etmeden önce görülmesi gereken bir Ģey vardı.
Bir önceki akĢam, Roma'daki Papalık kutsamasından çok
farklı bir sahne olan Dalai Lama tarafından hacıların
kutsanmasına tanık olmuĢtum. Papa için tek bir hareketle
kalabalığı kutsar,
1
Ed tarafından çevrilmiĢ Gyacher Tolpa. Foucaux, College de France'da
profesör.
TĠBET VE LAMALAR 5
Tibetliler çok daha titizdir ve her biri bireysel bir kutsama
bekler.
Lamaistler arasında yine kutsama biçimi kutsanmıĢ olanın
toplumsal düzeyine göre değiĢir. Lama, iki elini en çok saygı
duyduğu kiĢilerin baĢlarına koyar. Diğer durumlarda sadece
bir el, iki parmak veya hatta sadece bir parmak. Son olarak,
kısa bir çubuğa tutturulmuĢ renkli kurdelelerle baĢa hafifçe
dokunarak verilen nimet gelir.
Ancak her durumda, lama ile adanan arasında doğrudan
veya dolaylı bir temas vardır. Lamaistlere göre bu temas
vazgeçilmezdir, çünkü insanların ya da nesnelerin kutsanması,
onlara Tanrı'nın kutsamasını çağırmak için değil, onlara
lamadan kaynaklanan bazı yararlı güçler aĢılamak içindir.
Dalai Lama'dan etkilenmek için Kalimpong'a gelen çok
sayıda insan bana onun yaygın prestiji hakkında bir fikir verdi.
Alayın önünden geçmesi birkaç saat sürdü ve sadece
Lamaistlerin değil, Hindu mezheplerine mensup Nepal ve
Bengal'den birçok insanın kalabalığa katıldığını fark ettim.
Sadece bakmak için gelen bazılarının aniden okült bir Ģevke
kapılarak dindar sürüye katılmak için acele ettiğini gördüm.
Bu sahneyi seyrederken, gözüm biraz yana doğru yerde
oturan bir adama takıldı. KeçeleĢmiĢ saçları, Hindu
çilecilerinde yaygın olan tarzda bir türban gibi baĢının etrafına
sarılmıĢtı. Yine de yüz hatları bir Kızılderili'ninkilere
benzemiyordu ve kirli ve çok yırtık lamaist manastır giysileri
giyiyordu.
Bu serseri yanına küçük bir çanta koymuĢtu ve kalabalığı
alaycı bir ifadeyle izliyor gibiydi.
Onu Dawasandup'a iĢaret ederek, bu Himalaya Diogenes'in
kim olabileceğine dair bir fikri olup olmadığını sordum.
―Seyahat eden bir naljorpa olmalı,‖ diye yanıtladı 1; ve
benim merakımı görerek kibar tercümanım adamın yanına gitti
ve onunla konuĢmaya baĢladı.
Ciddi bir yüzle bana döndü ve:
" Bu lama, Butan'dan bir gezici çileci. Orada burada
mağaralarda, boĢ evlerde veya ağaçların altında yaĢıyor.
Birkaç gündür buraya yakın küçük bir manastırda duruyor.‖
Prens ve eskortu ortadan kaybolunca düĢüncelerim
serserilere döndü. Öğleden sonra için kesin bir planım yoktu,

neden kaldığı gompa'ya (manastıra) gidip onu konuĢmaya ikna
etmeyeyim? Göründüğü gibi Dalai Lama ve sadıklarla
gerçekten alay mı ediyordu? Ve eğer öyleyse, neden? Ġlginç
sebepler olabilir.
Bana eĢlik etmeyi kabul eden Dawasandup'a arzumu
ilettim.
At sırtında gittik ve kısa süre sonra sadece büyük bir kır evi
olan gompa'ya ulaĢtık.
Lha khang'da (kutsal görüntülerin bulunduğu oda)
naljorpa'yı alçak bir masanın önündeki mindere oturmuĢ,
yemeğini bitirirken bulduk. Yastıklar getirildi ve bize çay
ikram edildi.
Ağzı pirinçle dolu olduğu için çileciyle konuĢmaya
baĢlamak zordu; kibar selamlarımıza sadece bir tür
homurtuyla karĢılık vermiĢti.
Buzu kırmak için bir cümle bulmaya çalıĢırken, garip adam
gülmeye baĢladı ve birkaç kelime mırıldandı. Dawasandup
utanmıĢ görünüyordu.
" O ne diyor ? " Diye sordum.
"Affedersiniz," diye yanıtladı tercüman, "bu naljorpalar
bazen kaba konuĢuyorlar. Çevirmeli miyim bilmiyorum.‖
1
Naljorpa(yazılı rnal hbyorpaV, kelimenin tam anlamıyla: ―Mükemmel
dinginliğe eriĢen‖, ancak genellikle yorumlanır: sihirli güçlere sahip bir
çileci.
Dalai Lama (s. 2).
Majesteleri Sidkeong Namgyal'in özel konutu, Sikkim mihracesi ve lama tulku, saray
bahçelerinde inĢa edilmiĢtir (s. 10).
Dawasandup Gangtok'taki okulunda (s. 17).
Dawasandup'un okulunun çocukları (s. 17).

TĠBET VE LAMALAR 7
"Lütfen yap," diye yanıtladım. ― Not almak için buradayım ;
özellikle de merak uyandıran ve orijinal olan her Ģeyden.‖
―Pekala, o zaman - özür dilerim - dedi ki, 'Bu aptal ne için
burada? ' ‖
Böyle bir kabalık beni pek ĢaĢırtmadı çünkü Hindistan'da da
bazı yoginler kendilerine yaklaĢanları aĢağılamayı alıĢkanlık
haline getirdiler.
"Ona, Dalai Lama'nın kutsamasını isteyen kalabalığa neden
alay ettiğini sormaya geldiğimi söyle."
― Kendi önemleri ve yaptıklarının önemi duygusuyla
ĢiĢmiĢler. Gübrede uçuĢan böcekler,‖ diye mırıldandı naljorpa
diĢlerinin arasında.
Bu belirsizdi, ama böyle adamlardan beklenecek türden bir
dil.
"Ve sen," diye yanıtladım, "her türlü pislikten kurtuldun
mu? ‖
Gürültülü bir Ģekilde güldü.
"Çıkmaya çalıĢan sadece daha derine batar. Domuz gibi
yuvarlanıyorum. Onu sindirip altın tozuna, saf su deresine
dönüĢtürüyorum. Köpek gübresinden yıldızlara Ģekil vermek,
Büyük ĠĢ budur! ‖
Belli ki arkadaĢım eğleniyordu. Bu onun bir süpermen gibi
davranma Ģekliydi.
―Bu hacılar Dalai Lama'nın varlığından faydalanmak ve
onun kutsamalarını almak doğru değil mi? Onlar, daha yüksek
doktrinlerin bilgisini arzulamayan basit halktır.‖
Ama naljorpa sözümü kesti.
<(
Bir nimetin etkili olabilmesi için, onu verenin, tebliğ
ettiğini ileri sürdüğü güce sahip olması gerekir.
―Kıymetli Koruyucu (Dalai Lama), böyle bir güce sahip
olsaydı, Çinlilerle veya diğer düĢmanlarla savaĢmak için
askerlere ihtiyaç duyar mıydı? Sevdiği kimseyi ülkeden
kovamaz ve Tibet'i kimsenin geçemeyeceği görünmez bir
bariyerle kuĢatamaz mıydı?
― Lotus 1'de doğan Guru'nun böyle bir gücü vardı ve onun
kutsaması, Rakshasas'ın uzak ülkesinde yaĢamasına rağmen,
ona ibadet edenlere hala ulaĢıyor.
―Ben sadece mütevazı bir öğrenciyim ve yine de‖
Bana öyle geldi ki, "mütevazı mürit" belki biraz deli ve

kesinlikle çok kibirliydi, çünkü "ve yine de"sine pek çok Ģeyi
düĢündüren bir bakıĢ eĢlik etmiĢti.
Bu arada tercümanım gözle görülür bir Ģekilde huzursuzdu.
Dalai Lama'ya derinden saygı duyuyordu ve onun
eleĢtirildiğini duymaktan hoĢlanmıyordu. Öte yandan, ―köpek
gübresinden yıldızlar yaratabilen‖ adam, ona batıl bir korku
aĢıladı.
Gitmeyi teklif ettim ama ertesi sabah lamanın gideceğini
anlayınca, yolcunun yolda ona yardım etmesi için
Dawasandup'a birkaç rupi verdim.
Bu hediye naljorpa'nın hoĢuna gitmedi. TaĢıyabileceğinden
daha fazla erzak aldığını söyleyerek reddetti.
Dawasandup ısrar etmeyi doğru buldu. Parayı lamanın
yanındaki bir masaya koymak niyetiyle birkaç adım attı. Sonra
sendelediğini, geriye düĢtüğünü ve sanki Ģiddetle itilmiĢ gibi
sırtını duvara çarptığını gördüm. Bir çığlık attı ve karnını tuttu.
Naljorpa ayağa kalktı ve küçümseyerek odadan çıktı.
Dawasandup, ―Korkunç bir darbe almıĢ gibi hissediyorum‖
dedi. " Lama sinirlendi. Onu nasıl yatıĢtıracağız? ‖
"Bırak gidelim." diye yanıtladım. ― Lama'nın muhtemelen
bununla hiçbir ilgisi yok. Belki de kalp rahatsızlığınız var ve
bir doktora danıĢsanız iyi olur.‖
Soluk ve sıkıntılı tercüman hiçbir Ģeye cevap vermedi.
Aslında söylenecek bir Ģey yoktu. Geri döndük, ama onu
rahatlatamadım.
1
Sekizinci yüzyılda Tibet'te vaaz veren Pad masamb hava.
Ertesi gün Dawasandup ve ben Gangtok'a gittik.
Ġzlediğimiz katır yolu, antik Hint geleneğinin ünlü bilgeler,
sert büyücüler, münzeviler ve tanrılarla insanları
gelenekleĢtirdiği kutsal toprak olan Himalayalara dalıyor.
Bu etkileyici yaylaların sınırında yabancılar tarafından
kurulan sayfiyeler, henüz görünümünü değiĢtirmedi. Batı
dünyasının dans ve caz gruplarından hoĢlandığı otellerden
birkaç mil ötede, ilkel orman hüküm sürüyor.
Hareket eden sislerin içinde gizlenmiĢ, canlı yeĢil
yosunlarla kaplı fantastik bir ağaç ordusu, dar yollarda nöbet
tutuyor, yolcuyu esrarengiz hareketlerle uyarıyor veya tehdit
TĠBET VE LAMALAR 9
ediyor gibi görünüyor. CoĢkulu ormanın altında gömülü alçak
vadilerden sonsuz karla kaplı dağ zirvelerine kadar tüm ülke
okült etkilerle yıkanır.
Böyle bir sahnede büyünün hüküm sürmesi uygundur.
Sözde Budist nüfus pratik olarak ġamanisttir ve her iki
cinsiyetten çok sayıda medyum: Bönpos, Pawos, Bunting ve
Yabas, en küçük mezralarda bile tanrıların, iblislerin ve
ölülerin mesajlarını iletir.
Yolda Pakyong'da uyudum ve ertesi gün Gangtok'a ulaĢtım.
Bu köy baĢkentine yaklaĢtığımda, ani ve korkunç bir dolu
fırtınası ile karĢılaĢtım.
Tibetliler meteorolojik olayların Ģeytanların veya
sihirbazların iĢi olduğunu düĢünürler. Dolu fırtınası en
sevdikleri silahlardan biridir. Ġlki, hacıları kutsal yerlere
yolculuklarında engellemek için kullanır ve ikincisi, bu yolla
inziva yerlerini davetsiz misafirlere karĢı korur ve yürekli
öğrenci adaylarını uzak tutar.
Benim varıĢımdan birkaç hafta sonra, batıl inançlı
Dawasandup, varıĢımın aksi takdirde harikulade güneĢli
gününde beklenmedik dolu saldırısı hakkında bir mopaya
(kahin) danıĢtığını itiraf etti.
Kahin, yerel tanrıların ve kutsal lamaların bana düĢman
olmadıklarını, ancak yine de Tibetlilerin ülkelerine ―Din
Ülkesi‖ dedikleri yerde yaĢamaya kalkıĢırsam birçok zorlukla
karĢılaĢacağımı açıkladı.
Çok cömertçe yerine getirilen bir tahmin!
Sikkim'in kalıtsal prensi olan Majesteleri Sidkeong
Namgyal gerçek bir lamaydı: Karma-Khagyud mezhebine
bağlı bir manastırın baĢrahibi ve aziz hafızasının bir lama'sı
olan amcasının reenkarnasyonu olduğuna inanılan bir tulku1.
Her zamanki gibi, daha çocukken manastır kıyafetini
giymiĢti ve gençliğinin bir bölümünü Ģimdi baĢkanı olduğu
manastırda geçirmiĢti.
Ġngiliz Hükümeti, ağabeyi yerine onu babasının
mihracesinin halefi olarak seçtiğinden, ĠngilizleĢtirilmiĢ bir
Hintlinin koruyucusu ve öğretmeni olarak görevlendirildi.
Oxford'da kısa bir süre kalmak ve dünya çapında bir gezi,
heterojen eğitimini tamamladı.
Sidkeong tulku 2, Ġngilizceyi anadili olan Tibetçe'den daha

iyi biliyordu. Hindustani'yi akıcı bir Ģekilde ve ayrıca biraz da
Çince konuĢuyordu. Babasının bahçesine yaptırdığı özel villa,
bir Tibet tapınağına dayatılan bir Ġngiliz kır evini andırıyordu.
Aynı zıtlıklar içeride de tekrarlandı. Zemin kat Ġngiliz zevkine
göre döĢenmiĢ, üst katta ise Lamaist imgelerin olduğu bir
hitabet ve bir Tibet oturma odası vardı.
Genç prens çok açık fikirliydi. Hemen araĢtırmalarımla
ilgilenmeye baĢladı ve büyük bir hevesle iĢimi kolaylaĢtırdı.
Sikkim'deki kalıĢımın ilk kısmı, ormanlara dağılmıĢ
manastırları ziyaret etmeye ayrıldı.
1
tülku,yabancıların "yaĢayan Buda" dediği yüksek rütbeli bir lama. Bkz.
Bölüm III, ―YaĢayan Budalar‖.
3
Tibet dilinde, unvanlar veya diğer onurlar adı takip eder.
Pitoresk, genellikle bir dağın yamacında yer alan görünümleri
beni derinden etkiledi. Dünyevi hırslardan ve mücadelelerden
kurtulmuĢ, günlerini barıĢ ve derin meditasyonlar içinde
geçiren düĢünürlerin yaĢadığı bu rustik konutları hayal etmeyi
sevdim.
Ancak manastırları pek beklediğim gibi bulamadım. Sikkim
keĢiĢleri çoğunlukla okuma yazma bilmiyorlar ve aydınlanma
arzuları yok, hatta iddia ettikleri Budizm hakkında bile. Ne de,
gerçekten, gerekli boĢ zamana sahip değiller. Sikkim'in
gompaları fakirdir, çok küçük bir gelirleri vardır ve zengin
hayırseverleri yoktur. Onların trapaları, yaĢamları için
çalıĢmaya mecburdur.
Yabancı yazarlar, Lamaist din adamlarının tüm üyelerini
ayrım gözetmeksizin lamas olarak adlandırırlar, ancak bu
Tibet'te bir gelenek değildir. Lama1 unvanına sahip olan
keĢiĢler, tulkuslar, büyük manastırların baĢrahipleri, büyük
manastır kolejlerinin baĢkanları ve yüksek üniversite
derecelerine sahip keĢiĢler gibi dini ileri gelenlerdir. Diğer tüm
keĢiĢlere, hatta gelongi olarak atanmıĢ olanlara bile trapas
(öğrenci) denir. Bununla birlikte, yaĢlı ve bilgili keĢiĢlere hitap
ederken nezaketen oflama unvanını vermek olağandır.
Sikkim'de, meslektaĢlarının bilgili erkekler olarak kabul
ettiği bir dizi trapa, birkaç dini töreni kutlayabiliyordu.
Acemilere ayin okumayı öğrettiler ve ücret olarak ayni
TĠBET VE LAMALAR 11
hediyeler, daha nadiren biraz para ve çoğu zaman sadece
öğrencilerinin ev hizmetini aldılar. Ancak, rahiplik iĢlevlerini
yerine getirmeleri, gelirlerinin ana kaynağıydı.
Ortodoks-Budizm, dini ayinleri kesinlikle yasaklar ve
bilgili lamalar, yalnızca kiĢisel entelektüel çabayla elde
edilebilecek olan manevi aydınlanmayı sağlayamadıklarını
kabul ederler. Yine de çoğunluk, belirli ritüellerin etkinliğine
inanıyor.
1
―Üstün‖ – ―mükemmel‖ anlamına gelen yazılı blama.*'hastaları
iyileĢtirme, maddi refahı sağlama, kötü varlıkların fethi ve diğer dünyadaki
ölülerin ruhlarına rehberlik etme yöntemleri.
Cenaze törenleri Himalaya rahiplerinin baĢlıca göreviydi.
Bu ayinleri Ģevkle, hatta zevkle kutladılar; çünkü ölülerin
ailesinin bağlı olduğu manastırın keĢiĢlerine sunduğu bir veya
iki ziyafeti içerir. Görevli trapalar da ölünün evinde para ve
ayni hediyeler alırlar.
ġimdi, bu ormanların köylü din adamları genellikle fakir ve
kötü besleniyor ve zengin bir köylünün ölümü onlara birkaç
günlük ziyafet vaat ettiğinde, onların sevincini bastırmaları
zor.
YetiĢkin erkekler genellikle duygularını gizler, ancak
ormanda sığırları koruyan çocuk acemiler eğlenceli bir Ģekilde
dürüsttür.
Bir gün bu genç çobanlardan bazılarının yakınında
otururken, çok uzaklardan bir nefesli çalgı sesi geldi bize.
Bir anda oynayan çocuklar durup dikkatle dinlediler. Yine
aynı sesi duyduk. Çocuklar anlamıĢtı.
― Kabuklar! "dedi içlerinden biri.
―Biri öldü! ‖ diye yanıtladı bir baĢkası.
Sonra sustular, gözleri zevkle parlayarak birbirlerine
baktılar.
Çocuklardan biri, "Yiyecek etimiz olacak," diye fısıldadı.
Birçok köyde, lamaist rahip büyücüyle rekabete girer,
ancak bu kural olarak hiçbir düĢmanlığa yol açmaz. Genel
olarak, her biri rakibinin yöntemlerinin değerine az çok inanır.
Lama, Aborijinlerin eski dininin takipçisi olan Bön
büyücüsünden veya resmi ruhban sınıfına asimile olmuĢ
ngagspa'dan -büyücüden- daha yüksek bir itibara sahip olsa

da, bu sonuncuların, yine de, bunlarla uğraĢmada daha
yetenekli olduklarına inanılır. canlı varlıklara veya ölülerin
ruhlarına zarar veren Ģeytanlarla.
Öngörülemeyen bir olay, ölü bir adamın ruhunun, görevli
lama tarafından vücudundan nasıl çekildiğini ve sonraki
dünyada doğru yola yönlendirildiğini keĢfetmeme neden oldu.
O gün, ormandaki bir geziden dönüyordum ki, bildiğim
herhangi bir hayvanınkine benzemeyen, keskin ve kısa bir
çığlık duydum. Birkaç dakika sonra aynı ağlama iki kez
tekrarlandı. YavaĢça ve sessizce sesin geldiği yöne doğru
ilerledim ve etrafta hafif bir yükseliĢle gizlenmiĢ bir kulübe
keĢfettim.
Çalıların arasında dümdüz yatarken, görünmeden neler olup
bittiğini gözlemleyebiliyordum.
Ağaçların altında iki keĢiĢ oturuyordu, bakıĢları meditasyon
halindeydi.
Merhaba!tuhaf bir anormal tiz nota üzerine ağladı.
Merhaba! birkaç dakika sonra diğerini tekrarladı. Ve böylece,
çığlıklar arasında hareketsiz kaldıkları uzun sessizlik
aralıklarıyla devam ettiler.
GörünüĢe göre bağırsaklarından çıkan bu sesi çıkarmak için
büyük bir çaba gösterilmesi gerektiğini fark ettim. Onları bir
süre izledikten sonra, trapalardan birinin ellerini boğazına
koyduğunu gördüm. Yüzü acı çektiğini ifade etti, baĢını bir
tarafa çevirdi ve bir kan akıĢı tükürdü.
ArkadaĢı duyamadığım birkaç kelime söyledi. Rahip cevap
vermeden ayağa kalktı ve kulübeye doğru gitti.
Sonra baĢının üstünde dik duran uzun bir saman fark ettim.
Bu süs neyi ifade ediyordu?
Trapa kulübeye girip arkadaĢı bana sırtını vermiĢken ben
kaçtım.
Dawasandup'u görür görmez onu sorguladım. Bu adamlar
ne yapıyordu; neden bu garip çığlığı attılar?
Bu, dedi ki, görevli lama'nın henüz ölmüĢ bir adamın
yanında, "ruhu" serbest bırakmak ve bu sihirli hecenin zirvede
açtığı bir delikten bedeni terk etmesine neden olmak için
bağırdığı törensel çığlıktır. kafatası.
Sadece yetkin bir ustadan bu yürüyüĢü söyleme gücünü
almıĢ bir lama! doğru tonlama ve gerekli güçle baĢarıya
ulaĢabilir. YürüyüĢten sonra! phat diye bağırıyor! Ancak,
kulak misafiri olduğunuz keĢiĢler gibi, sadece pratik yaparken
phat'ı konuĢmamaya dikkat etmelidir. Bu iki sesin birleĢimi
her zaman beden ve ruhun ayrılmasına yol açar, böylece onları
doğru telaffuz eden lama hemen ölür.
Görev yaparken bu tehlike yoktur, çünkü ölülerin yerine
vekaleten hareket eder - ona sesini ödünç verir, böylece sihirli
sözlerin etkisi lama tarafından değil ölü adam tarafından
hissedilir.
Ruhu cismani kabuğundan çıkarmanın psiĢik gücü, yetkin
bir usta tarafından bir müride bir kez verildikten sonra, müride
hik ! doğru tonda. Bunun, kafatasına saplanan bir samanın
istenildiği kadar dik durmasıyla sağlandığı bilinmektedir. Hik
diye bağırarak! kafatasında hafif bir açıklık oluĢturulur ve
içine pipet yerleĢtirilir. Ölü bir adam durumunda, açıklık çok
daha büyüktür. Bazen küçük parmağı tanıtmak için yeterince
büyüktür.
Dawasandup, ölüm ve ruh dünyası ile ilgili tüm sorularla
çok ilgileniyordu. Onu tanıdıktan beĢ ya da altı yıl sonra,
ölülerin öbür dünyadaki peregrasyonları üzerine klasik bir
Tibet eseri tercüme etti.1
Birkaç yabancı, Oryantalist bilgin veya Ġngiliz yetkili
Dawasandup'u iĢe aldı ve yeteneğini kabul etti. Yine de
düĢünmek için iyi nedenlerim var.
1
"Bardo Tod Tol."Hiçbiri onun karakterinin gerçek özelliklerini benim
kadar bilmiyordu.
Dawasandup bir okülist ve hatta bir bakıma bir mistikti.
Olağanüstü güçler elde etmeyi umarak Dâkinîler1 ve korkunç
tanrılarla gizli iliĢkiler aradı. Genelde görünmez olan
varlıkların gizemli dünyasıyla ilgili her Ģey onu güçlü bir
Ģekilde cezbetti, ancak hayatını kazanma zorunluluğu, en
sevdiği çalıĢmaya çok fazla zaman ayırmasını imkansız hale
getirdi.
Kalimpong'da doğan ataları dağlılardı: Tibetli iĢgalcilerin
soyundan Bhutanlılar veya Sikkimees'ler. Burs kazandı ve
Tibet kökenli genç erkekler için kurulan Darjeeling Lisesi'nde
eğitim gördü.
Hindistan'da Ġngiliz Hükümeti hizmetine girdi ve Bhutan'ın
güney sınırındaki Baxe Duar'da tercüman oldu. Orada manevi
rehber olarak seçtiği lama ile tanıĢtı.
Kendisine derinden hürmet eden Dawasandup'un
anlattıklarından bu hoca hakkında bir fikir edindim. Daha
sonra tanıĢtığım birçok lama gibi olmalı, zihninde ilim ve
hurafelerin bir karıĢımını barındırıyor, ama hepsinden öte, iyi
ve hayırsever bir adam.
Bununla birlikte, ölümü anlatılmaya değer gerçek bir azize
sahip olmasıyla meslektaĢlarından ayırt edildi.
Bu kutsal lama, Bhutan'da tenha bir yerde mistik tefekkür
uygulayan bir çapaydı. Çoğu zaman olduğu gibi, müritlerinden
biri onun inziva yerini paylaĢtı ve ona hizmet etti.
Bir gün dindar bir hayırsever çileciyi görmeye geldi ve ona
kıĢlık eĢya satın alması için bir miktar para bıraktı.
1
Kadınsı tanrılar. Dâkinî, Tibet mistik edebiyatında da kullanılan
Sanskritçe adlarıdır. Tibetçe isimleri mkah kgroma, Kandoma olarak
telaffuz edilir. Genellikle ―anneler‖ olarak adlandırılırlar ve adanmıĢlarına
ezoterik derin doktrinler verdikleri söylenir.
vizyonlar. Açgözlülüğün ısrarı üzerine öğrencisi onu bıçakladı ve gümüĢle
kaçtı. YaĢlı lama hâlâ hayattaydı ve katil gittikten kısa bir süre sonra
kendine geldi. Yaraları dayanılmaz bir acı çekmesine neden oldu ve bu
iĢkenceden kurtulmak için meditasyona daldı.
DüĢünce yoğunlaĢması Tibetli mistikler tarafından o kadar
ileri götürülür ki, anestezi olur ve hiçbir Ģey hissetmezler; ya
da daha düĢük bir güç derecesinde acılarını büyük ölçüde
azaltabilirler.
Birkaç gün sonra lamanın baĢka bir öğrencisi onu ziyarete
gittiğinde, onu bir battaniyeye sarılı ve hareketsiz buldu.
Ġltihaplı yaraların ve kanlı battaniyenin kokusu dikkatini çekti.
Ustasını sorguladı. Münzevi daha sonra ona olanları anlattı,
ancak adam en yakın manastırdan bir doktor getirmek
istediğinde bunu yapması yasaklandı.
"Lamalar ve köylüler durumumu duyarlarsa suçluyu
ararlar," dedi münzevi. "Çok uzağa gitmiĢ olamaz. Onu
bulacaklardı ve muhtemelen onu ölüme mahkum edeceklerdi.
Buna izin veremem. Ona kaçması için daha fazla zaman
vermek istiyorum. Belki bir gün doğru yola döner ve her
halükarda onun ölümüne ben sebep olmayacağım. O yüzden
burada gördüklerini kimseye söyleme. ġimdi git, beni rahat
bırak. Meditasyon yaparken acı çekmiyorum ama bedenimin
bilincine vardığımda acım dayanılmaz oluyor."
Doğulu bir öğrenci bu tür bir düzeni tartıĢmaz. Adam
gurusunun x ayaklarına kapandı ve gitti. Birkaç gün sonra
münzevi, kulübesinde yapayalnız vefat etti.
Dawasandup, kutsal lamanın davranıĢına büyük hayranlık
duysa da, bu tür ahlaki zirveler ona göre değildi. Bunu
alçakgönüllülükle itiraf etti.
1
guru,Sanskritçe, manevi baba ve rehber. Bu kelime Tibetli mistikler
tarafından özellikle kitap dilinde kullanılmaktadır.
YurttaĢları arasında sık sık baĢarısız olan içki, hayatının
laneti olmuĢtu. Bu, doğal öfke eğilimini artırdı ve bir gün onu
bir cinayet ası içine soktu. Gangtok'ta yaĢarken onun üzerinde
biraz etkim vardı. Tüm Budistlere emredilen fermente
içeceklerden tamamen uzak durma sözü vermesi için onu ikna
ettim. Ama sebat etmek için sahip olduğundan daha fazla
enerjiye ihtiyacı vardı. Çevresine direnmesi imkansızdı;
Ġnsanların bunu söylediği ve aklını bardağın dibine bırakması
Padmasambhava'nın sadık bir öğrencisi için uygun olan Ģeydir.
Dawasandup ile tanıĢtığımda, Gangtok'taki Tibet okulunun
baĢ öğretmeni olmak için Hükümet hizmetinden ayrılmıĢtı. Bu
rolde kelimelerle anlatılamayacak kadar olağanüstüydü.
Okuma tutkusu adamı kelimenin tam anlamıyla
tiranlaĢtırdı. Nereye gitse yanında bir kitap taĢıyordu ve onun
içine dalarak bir tür vecd içinde kendini kaybetti. Saatlerce
nerede olduğunu unutacaktı. ÖğrenilmiĢ tercümeleri, lamalarla
yaptığı uzun konuĢmalar ve okült ayinlerin kutlanması onu
sürekli olarak okula gitmekten alıkoydu. Gerçekten de, sık sık
onun varlığını unutmuĢ gibiydi.
Bazen bütün bir ay boyunca dershaneye adım atmadı,
alimlerini iĢini riske atmadan cesaret edebildiği kadarıyla
onları ihmal ederek onun örneğini izleyen bir asistanın
bakımına terk etti.
Kendi hallerine bırakılan çocuklar, öğrendikleri pek az Ģeyi
unutarak ormanda oynayıp gezindiler.
Ancak, bir Ölülerin Hakimi kadar sert olan Dawasandup'un
aniden karĢısına çıkacağı gün gelecekti.
1
Padmasambhava, tantrik Budizm'in dejenere mezhebine aitti. Yine de,
bazı takipçilerinin sarhoĢluklarını haklı çıkarmak için bizi inandırmak
istedikleri gibi, hiçbir Ģey onun doğal olarak ölçüsüz olduğunu kanıtlamaz.
her uzuvlarında titreyen öğrencileri, ne beklemeleri gerektiğini

çok iyi biliyorlardı.
Ġlk önce, sınav görevlisinin önünde sıraya girmeleri
gerekiyordu, daha sonra sıranın bir ucundaki ya da diğer
ucundaki bir çocuğu sorguladılar.
Çocuk yanlıĢ cevap verirse veya hiç vermezse, sıradaki
arkadaĢı cevap verebilir ve eğer çözümü doğruysa, cahilin
yüzüne tokat atması ve yerini alması emredilirdi.
Kurban tekrar sorgulandı. Ġlk seferden daha fazla öğrenme
göstermediyse, üçüncü sıraya çağrılır ve baĢarılı olursa,
yoldaĢına tokat atması ve yerini alması söylenirdi.
Bu tekrarlanan vahĢetlerle sersemlemiĢ Ģanssız bir kestane,
bir düzine darbe alarak sıranın sonuna ulaĢtı.
Yan yana duran birkaç oğlanın derslerini okuyamaması
ender rastlanan bir durum değildi. Bu durumda, grubun en
―bilgili‖si tüm tokatları dağıttı ve eğer tüm çocuklar eĢit
derecede cahil görünseler de Dawasandup'un kendisi hepsini
azarladı.
Bazı öğrenciler bir arkadaĢına sert bir darbe indirmekte
tereddüt ettiler ve sadece ona vurmak gibi yaptılar, ama
Dawasandup tetikteydi.
" Buraya gel ! "derdi, biraz vahĢi bir kahkahayla. "Nasıl
yapıldığını bilmiyorsun oğlum. Sana öğreteceğim." Ve
patlama! bis büyük el zavallı delikanlının yüzüne tam
vuracaktı. Sonra çocuk, arkadaĢının yanağından, korkunç
öğretmeni tarafından verilen dersi öğrendiğini göstermek
zorunda kaldı.
Bazen cezalandırılacak hatalar öğrencinin çalıĢmasıyla
bağlantılı değildi. Bu tuhaf okulda, her türlü disiplinden
yoksun, Dawasandup'un yaratıcı aklı, daha önce hiç
yapılmamıĢ kuralların ihlal edildiğini keĢfetti. Bu durumlarda,
suçluya esnemesini emreden, özel olarak uzun ve ağır bir sopa
kullandı.
kolunu uzat ve elini açık tut. Sonra çocuk, efendisi tarafından
belirlenen vuruĢ sayısını avucuna aldı.
Dawasandup, silahını hareket ettirirken bir tür vahĢi savaĢ
dansı yaptı, her vuruĢu bir sıçrama ve vahĢi bir ―han! Böylece,
acısı onu yere yığmasına, kıvranmasına ve bağırmasına neden
olan kurbanın isteksiz ama aktif iĢbirliğiyle, ceza Ģeytani bir
bale gibi görünüyordu.
Bir gün beklenmedik bir Ģekilde okula geldiğimde bu
sahnelerden birine Ģahit oldum ve beni tanıyan çocuklar,
öğretmenlerinin eğitim yöntemlerini açık yüreklilikle
anlattılar.
Bu aktif profesörlükten birkaç gün sonra Dawasandup,
öğrencilerini tekrar terk edecekti.
Ġyi tercümanım hakkında Boccaccio tarzında, bazıları
oldukça eğlenceli birçok baĢka hikaye anlatabilirim. Okültist,
okul müdürü ve yazardan baĢka rollerde oynadı. Ancak,
hafızasına barıĢ. onu küçümsemek istemem. Azimli çabalarla
gerçek bilgi edinmiĢ olarak, sempatik ve ilginçti. Kendisiyle
tanıĢtığım için kendimi tebrik ediyor ve ona olan borcumu
minnetle kabul ediyorum.
Dawasandup'un ilk ve Ģimdiye kadar sadece Ġngilizce-
Tibetçe sözlüğünün yazarı olduğunu ve Kalküta
Üniversitesi'nde Tibetçe profesörü olarak günlerini
sonlandırdığını ekleyebilirim.
Prens Tulku, ünlü Trashilhumpo 1 üniversitesinden gerçek

bir Tibetli felsefe doktorunun Gangtok yakınlarındaki Enche
manastırında yaĢamaya geleceğini ve ayrıca Sikkim'den bir
lama daha beklediğini duyurduğunda sevincim çok yoğundu.
Tibet'te okudu - kısa bir süre sonra ülkesine dönmek için.
Çok geçmeden bu iki adamla tanıĢabildim ve onları bilgili
ve seçkin alimler buldum.
1
Tsang eyaletinin baĢkenti Shigatze yakınlarında.
Felsefe doktorunun adı Kushog1 Chösdzed'di ve Tibet'in
eski krallarının ailesine mensuptu. Siyasi bir suçtan birkaç yıl
hapis yatmıĢtı ve hassas sağlık durumunu, hapsedilmesi
sırasında emdiği zehirli yiyeceklere bağladı.
Sikkim prensi, bilgin adamlara büyük saygı duyuyordu.

Mülteciyi kabul etmekten memnun oldu ve onu Enche
gompa'nın baĢrahibi olarak atadı, ayrıca yaklaĢık yirmi acemi
için dilbilgisi ve kutsal edebiyat öğretme görevi de verildi.
Kushog Chösdzed bir Gelugspa idi, yani yaklaĢık olarak
Tsong Khapa tarafından kurulan reforme edilmiĢ mezhebin
takipçisiydi.REKLAM1400, "Sarı Ģapkalılar" mezhebi olarak
bilinir.
―Sarı Ģapkalıların‖ öğretilerini ve dini uygulamalarını
Kırmızı Ģapkalılarınkiyle tamamen zıt olarak tanımlayan
yabancı yazarlar, Enche Manastırı'nda Kızıl tarikat keĢiĢlerine
baĢkanlık eden ve ilahileri söyleyen bir Gelugspa baĢrahibi
bulmakla hatalarını anlayacaklardı. onlarla ayin.
Bu lamanın kendisini titizlikle meditasyona adadığını ve
bir mistik olarak sınıflandırılıp sınıflandırılmadığını
bilmiyorum, ama kesinlikle olağanüstü bir bilgi birikimine
sahipti. Hafızası mucizevi bir kütüphaneyi andırıyordu, her
kitap istenilen sayfada açılmak istendiğinde hazırdı. En ufak
bir çaba harcamadan, Lamaizm, Budist felsefesi ve Tibet tarihi
veya laik edebiyatla ilgili herhangi bir konuda düzinelerce
metin alıntılayabilirdi.
Bununla birlikte, bu Tibet'te alıĢılmadık bir baĢarı değil,
ancak onun mükemmel anlayıĢı ve anlam tonlarını incelikli
kavrayıĢı oldukça nadirdi.
Ġster rahatsız edici olarak görülme korkusundan ister
doğuĢtan gelen gururdan (rütbesi koruyucusundan daha
yüksek) olsun, lama prensi nadiren ziyaret ederdi.
1
Kushog,Sir kelimesinin Tibetçe karĢılığı.
villa ve sadece manastırla ilgili iĢler hakkında ona danıĢmak
için.
Bazen beni görmeye gelirdi ama ben genellikle Gangtok'a
hakim olan dağın bir çıkıntısında duran gompasına giderdim.
Birkaç konuĢmadan sonra, çoğu Doğulu gibi Ģüpheci olan
lama, Budizm hakkındaki bilgimi ve onun doktrinlerini
anlama derecemi test etmek için eğlenceli bir taktik geliĢtirdi.
Bir gün odasında otururken, çekmeceden uzun bir soru listesi
çıkardı ve mükemmel bir nezaketle hemen cevaplamamı
istedi. ĠĢlenen konular karmaĢıktı ve kesinlikle beni
utandırmak amacıyla seçilmiĢti.
DuruĢmayı onurlu bir Ģekilde geçtim, denetçim memnun
görünüyordu. Daha sonra, bu ana kadar benim Budist
olduğuma inanmadığını ve lamaları dinleri hakkında
sorgulama nedenlerimi bulamayınca, tasarılarımın kötü
olduğundan korktuğunu itiraf etti.
Bundan sonra oldukça rahatlamıĢ görünüyordu ve bana
büyük bir güven duyduğunu gösterdi.
Bundan kısa bir süre sonra Gangtok'a gelen ikinci lama,
Lhasa bölgesinde bulunan Tolung Tserphug manastırından
geldi. Gençliğinde orada okumuĢ ve daha sonra en önemli
―Kırmızı Ģapka‖ tarikatlarından biri olan Karmapas tarikatının
baĢkanına sekreter olarak geri dönmüĢtür.
Ona Bermiag Kushog (Bermiag'ın Saygıdeğeri) adı verildi,
çünkü o yerin Efendisi'nin oğluydu, Sikkimeese soylularının
Lepchas adlı yerli ırka ait olan nadir üyelerinden biriydi.
Kushog Chosdzed gibi, gelong'un daha yüksek rütbesini
almıĢtı ve bekardı. Mihracenin papazıydı ve bu nedenle
sarayda bir apartman dairesinde oturuyordu.
Neredeyse her öğleden sonra bahçeleri geçti ve veliaht
prensin yaĢadığı villaya gitti. Orada, Ġngiliz zevkine göre
döĢenmiĢ oturma odasında Batılılara pek yabancı olan
konularda uzun sohbetler ettik.
Gerçek Tibet'i ve onun dini dünyasını gizleyen perdeyi
yavaĢ yavaĢ kaldırmamı sağlayan bu konuĢmaları hatırlamak
hoĢuma gidiyor.
Her zaman brokar cübbesini giyen Sidkeong Tulku, bir
kanepede oturuyordu. Önüne bir masa yerleĢtirildi, ben de
karĢıdaki koltuğa oturdum. Her birimize, gümüĢ bir tabağı ve
mercan ve turkuazlarla süslenmiĢ bir pagoda çatısı Ģeklinde bir
kapağı olan küçük bir Çin porselen kasesi verildi.
Prensten kısa bir mesafede, lal rengi togasıyla görkemli bir
Ģekilde örtülmüĢ olan Bermiag ġereflisi, bir koltuk ve gümüĢ
bir fincan tabağı olan bir kaseye sahipti, ancak kapağı yoktu.
Sık sık orada bulunan Dawasandup'a gelince, terzi modasını
(Doğu'da ―nilüfer gibi‖ derler) ayaklarımızın dibine çömeldi
ve halının üzerine koyduğu tasının ne örtüsü ne de tabağı

vardı.
Bu nedenle, karmaĢık ve çok katı Tibet görgü kurallarına
uyuldu.
Bu bilgili ve akıcı hatip Bermiag Kushog konuĢurken, bize
bol bol Tibet çayı, solmuĢ güllerin renginde ve tereyağı ve
tuzla tatlandırılmıĢ olarak verildi. Zengin Tibetliler her zaman
ellerinde bu çaydan bir kase bulundururlar. Zengin insanları
tanımlamak için popüler bir ifade Ģudur: "Dudakları her zaman
çay veya bira ile ıslatılır." Bununla birlikte, çay sadece bu
toplantılarda, benim ortodoks Budist ilkelerime saygımdan
dolayı ortaya çıktı.
Genç bir görevli, büyük bir gümüĢ çaydanlık getirdi. Onu
omuz hizasında taĢıdı ve sanki dini bir ayin yapıyormuĢ gibi
incelikli hareketlerle kupalarımızın hizasına indirdi. Odanın
bir köĢesinde yanan birkaç tütsü çubuğu, Hindistan'da veya
Çin'de kokladığım hiçbir Ģeye benzemeyen, içine iĢleyen bir
koku yaydı. Bazen, aynı anda hem melankolik hem de
bastırılmıĢ ağırbaĢlı, ağırbaĢlı bir melodi, uzaktaki saray
tapınağından bize ulaĢırdı. Ve Bermiag lama hayatları
anlatarak konuĢmaya devam etti. ve sınırları çok yakın olan
yasak topraklarda yaĢamıĢ ya da bugün yaĢamakta olan bazı
bilgelerin ya da büyücülerin düĢünceleri. . . .
Lamaistlerin ölüm ve ötesiyle ilgili inançlarına ilk giriĢimi
Kushog Chösdzed'e ve Bermiag Kushog'a borçluyum: çoğu
yabancının bilmediği inançlar.
Bu lamalardan biri ―Kırmızı Ģapka‖, diğeri ―Sarı Ģapka‖
mezhebine mensup olduğundan, her ikisini de dinleyerek,
herhangi bir mezhep veya inancın değil, genel görüĢü temsil
eden bilgiler edindiğimden emindim.
Ayrıca, takip eden yıllarda Tibet'in farklı yerlerinde bu
konuda diğer lamaları sorgulamak için sayısız fırsat yaĢadım.
Okuyucuya kolaylık olması için, bu bilgilerden bazılarını
aĢağıdaki özette bir araya getireceğim.
Ölüm ve Ötesi.Dinsizler genellikle Budistlerin ruhun
reenkarnasyonuna ve hatta metempsikoza inandıklarını hayal
ederler. Bu hatalı. Budizm, bir varlığın zihinsel ve fiziksel
faaliyetleri tarafından üretilen enerjinin, bir kez bu varlık ölüm
tarafından çözüldüğünde, yeni zihinsel ve fiziksel
fenomenlerin ortaya çıkmasına neden olduğunu öğretir.
Bu konuda bir dizi ince teori var ve Tibetli mistikler, diğer
Budistlerin çoğundan daha derin bir kavrayıĢa sahip
görünüyorlar.
Ancak, baĢka yerlerde olduğu gibi Tibet'te de filozofların
görüĢleri yalnızca seçkinler tarafından anlaĢılır. Kitleler,
ortodoks inancı tekrar etseler de: ―bütün kümeler süreksizdir;
TanımlanmamıĢ bir varlığın çeĢitli biçimler alarak dünyadan
dünyaya seyahat ettiğine dair daha basit inanca bağlı kalarak
kiĢide ve hiçbir Ģeyde "ego" yoktur.
Lamaistlerin, insanın ölümden hemen sonraki durumuna
iliĢkin fikirleri, güney ülkelerinin Budistleri tarafından kabul
edilenlerden farklıdır: Seylan, Burma, Siam. Altı tür tanınmıĢ
canlı varlıktan biri ya da diğeri arasında ölümü ile yeniden
doğuĢu arasında belirli bir sürenin geçtiğini onaylarlar.
Popüler inanıĢa göre, kiĢinin yeniden doğduğu varlıklar
sınıfı ve bunların arasına yerleĢtirildiği az çok mutlu koĢullar,
kiĢinin önceki varoluĢu sırasında gerçekleĢtirdiği iyi ve kötü
eylemlere bağlıdır.
Daha aydınlanmıĢ lamalar, insanın -ya da baĢka herhangi
bir varlığın- düĢünceleri ve eylemleriyle, doğal olarak, onu bu
yakınlıkların doğasına uygun olarak bir tür varoluĢa götüren
yakınlıklar yarattığını öğretir.
Diğerleri, eylemleriyle ve her Ģeyden önce zihinsel
etkinliğiyle, özünü değiĢtirdiğini ve böylece bir tanrı, bir
hayvan veya herhangi bir tür varlığın özelliklerini kazandığını
söylüyor.
ġimdiye kadar, bu görüĢler Budistler arasında ifade
edilenlerden çok az farklıdır. AĢağıdaki lamaist teoriler daha
orijinaldir.
Ġlk olarak, belirli Mahâyâna Budist mezheplerinin zekaya
verdikleri büyük önem, Lamaistler tarafından daha da
vurgulanmaktadır.
Tibet'te "Nasıl gideceğini bilen, cehennemde bile rahatça
yaĢayabilir" çok popüler bir sözdür. Bu, lamaların lhabs, yani
"yöntem" ile kastettikleri her Ģeyi herhangi bir tanım veya
tanımdan daha açık bir Ģekilde açıklar.
Bu nedenle, dindaĢlarının çoğu ölülerin kaderinin ahlaki

karakterlerine göre matematiksel olarak belirlendiğine
inanırken, Lamaistler uygun <(yöntemi ‖ bilen kiĢinin
yetenekli olduğunu beyan ederler.
1
260. sayfaya bakın.
ölüm sonrası kaderini daha iyi hale getirmek için. BaĢka bir
deyiĢle, mümkün olan en uygun koĢullarda yeniden doğmasına
neden olabilir.
―Mümkün olduğunca hoĢ‖ derler, çünkü zekiliğe rağmen,
geçmiĢ eylemlerin ağırlığı hatırı sayılır bir güce sahiptir.
Aslında, çoğu zaman o kadar güçlüdür ki, ölü bir varlığın ya
da kendini iyiliğine adayan bir inisiyenin tüm çabaları
(<ruhun) kendisini sefil bir yeniden doğuĢa hızlandırmasını
engelleyemez. biraz sonra zorluk.
―Yöntem‖in, ―savoirfare‖nin çok önemli olduğu fikrinden
yola çıkan Lamaistler, iyi yaĢama sanatını öğrendikten sonra
bir tane olduğunu düĢünürler. iyi ölme sanatını ve diğer
dünyalarda ―iyilik yapma‖ sanatını öğrenmelidir.
Mistik ilimlere aĢina olan inisiyelerin, öldüklerinde onları
neyin beklediğini bilmeleri gerekir ve tefekkür lamaları bu
hayatta ölüme eĢlik eden hisleri önceden görmüĢ ve
deneyimlemiĢlerdir. Bu nedenle, mevcut kiĢilikleri
parçalandığında ne ĢaĢıracaklar ne de üzüleceklerdir. Devam
edecek olan, bir sonraki dünyaya bilinçli olarak girerek,
yollara, ara yollara ve bunların çıktıkları yerlere zaten aĢina
olacaktır.
Beden ceset olduktan sonra yoluna devam eden bu ―o‖
nedir? Bu, Lamaistler tarafından ayırt edilen birkaç kiĢi
arasında özel bir "bilinç"tir. "Ben"in "bilinci" veya baĢka bir
tanıma göre "yaĢama iradesi".
"Ruh" tabirini, ahiretteki ahiret yolculuğunu takip
edeceğimiz yolcu için kullanacağım. Bu terim, Tibetlilerin Tid
kyi rnampar shespa sözcüklerinde somutlaĢtırdığı fikri tam
olarak ifade etmekten uzaktır. Ancak Batılılara aĢina olma
avantajına sahiptir ve aslında hiçbir Avrupa dilinde bundan
daha uygun bir dil yoktur.
Tibetlilere göre, mistik bir inisiyenin kiĢiliğinin dağılması
sırasında zihnini açık tutabileceğini ve bu dünyadan bir
sonrakine olup bitenlerin tam olarak bilincinde olarak
geçmesinin mümkün olduğunu söyledim. Öyle ki, böyle bir
insanın son saatlerinde kimsenin yardımına, öldükten sonra da
herhangi bir dini ayinlere ihtiyacı yoktur.
Ama sıradan ölümlüler için durum böyle değil.
Sıradan ölümlüler deyince, keĢiĢ ya da meslekten olmayan,
"ölüm bilimi"nde ustalaĢmamıĢ herkesi anlamalıyız ve bunlar,
doğal olarak, büyük çoğunluktur.
Lamaizm bu cahilleri kendilerine bırakmaz. Onlar ölürken
ve öldükten sonra, bir lama onlara hayattayken
öğrenmediklerini öğretir. Yolları üzerinde ortaya çıkan
varlıkların ve Ģeylerin mahiyetini onlara açıklar; onlara güven
verir ve hepsinden öte, onları doğru yönde yönlendirmekten
asla vazgeçmez.
Ölmekte olan bir adama yardım eden lama, onun uykuya
dalmasını, bayılmasını veya komaya girmesini önlemeye özen
gösterir. Her duyuya bağlı özel ―bilincin‖, yani, art arda
ayrılıĢına iĢaret eder. gözün bilinci, burnun, dilin, vücudun,
kulağın bilinci. Yani kademeli olarak görme, koku, tat,
dokunma ve iĢitme kaybına dikkat çekiyor.
O halde lamanın görevi, ―ruhun‖ baĢının tepesinden
kabuğundan dıĢarı fırlamasını sağlamaktır; çünkü baĢka bir
yoldan ayrılırsa, adamın gelecekteki esenliği büyük ölçüde
tehlikeye girer.
"Ruhun" bu çıkarımı, Hik!'in törensel çığlığı tarafından
üretilir. ardından Phat / Çığlığı söylemeden önce, lama
düĢüncelerini yoğunlaĢtırmalı ve kendisini yeni ölen adamla
özdeĢleĢtirmelidir. "Ruhun", içinden kaçabileceği yarığı
oluĢturmaya yeterli güçle kafatasının zirvesine çıkmasını
sağlamak için, insanın kendisinin yapması gereken çabayı
göstermelidir.
―Ruhu‖ kendileri için ayağa kaldırabilen inisiyeler, Hik'in
özgürleĢtirici çığlıklarını haykırırlar. ! ve Phal! sonlarının
yaklaĢtığını hissettiklerinde ve yardım almadan kendilerini
özgür bıraktıklarında.
Onlar da bu Ģekilde intihar edebilirler ve bazı
mutasavvıfların bunu yaptığı söylenir.
Bedensiz ―ruh‖ daha sonra garip bir hac yolculuğuna baĢlar.
Popüler inanıĢ, bir yolculuğun gerçekten var olan ve gerçek

varlıklarla dolu topraklarda gerçekleĢtiğidir. Ancak daha
bilgili Lamaistler, yolculuğu bir dizi öznel vizyon, "ruhun"
kendisinin, karakterinin ve geçmiĢ eylemlerinin etkisi altında
ördüğü bir rüya olarak görüyorlar.
Bazı Lamaistler, "ruh"un bedenlerinden arındırılmasından
hemen sonra, onun, Yüce Gerçekliğe dair bir ĢimĢek gibi
kaçak bir sezgiye sahip olduğunu ileri sürerler. Eğer bu ıĢığı
yakalayabilirse, kesinlikle ardıĢık doğumlar ve ölümlerin
―döneminden‖ kurtulur. Nirvana durumuna ulaĢmıĢtır.
Bu nadir bir durumdur. Genellikle ―ruh‖ bu ani ıĢıkla
kamaĢtırılır. Sahte kavramlarıyla, bireysel varoluĢa ve
duyuların zevkine olan bağlılığıyla geri çekilir, ondan çekinir.
Ya da, gördüğü Ģeyin anlamı gözünden kaçar, tıpkı kendini
meĢgul eden bir adamın çevresinde olup biteni fark
edememesi gibi.
Baygınlık halindeyken ölen sıradan insan, tekrar bilincine
vardığında ne olduğunu hemen anlamaz. Birkaç gün boyunca
eski konutunda yaĢayan insanlarla ―konuĢacak‖ ve kimsenin
kendisine cevap vermemesine ya da varlığından haberdar
olmamasına ĢaĢıracak.
Doğu Tibet'teki Li tang manastırından bir lama, bazı ölü
adamların pawos (medyumlar) aracılığıyla 'kendilerine ait
nesneleri kullanmaya çalıĢtıklarını' ilettiklerini söyledi.
Tarlalarında çalıĢmak için saban kullanmak istediler veya
askıda asılı olan elbiselerine ulaĢıp onları giydirmek.

AlıĢtıkları hayatı sürdürememekten rahatsız oldular.
Bu gibi durumlarda, ölülerin "ruhu" ĢaĢırır. Ona ne olmuĢ
olabilir? Kendi bedenine benzer hareketsiz bir beden fark eder
ve lamaların etrafında Ģarkı söylediğini görür. ÖlmüĢ olması
mümkün mü?
Basit insanlar, bedenlerinden arınmıĢ "ruhun" kumlu bir
yere gitmesi ve yerdeki ayak izlerini gözlemlemesi gerektiğine
inanırlar. Bu ayak izleri ters ise, yani topuklar önde ve ayak
parmakları arkada ise, artık öldüğünden Ģüphe edemez.
Bir "ruhun" ayaklara nasıl sahip olabileceğini pekâlâ
sorabiliriz?— Organlarla donatılmıĢ olan aslında "ruh" değil,
onun hâlâ bağlı olduğu "ruhsal ikiz"dir. Tibetliler için
Mısırlılar gibi "çifte"ye inanırlar.
YaĢam boyunca, normal bir durumda, bu ―çift‖ maddi
bedenle yakından iliĢkilidir. Bununla birlikte, bazı koĢullar
ayrılmalarına neden olabilir. O halde ―çifte‖ maddi bedeni terk
edebilir ve kendini farklı yerlerde gösterebilir; ya da kendisi
görünmez olarak çeĢitli peregrinasyonlar gerçekleĢtirebilir.
Bazı insanlarda ―çifte‖nin bedenden ayrılması istem dıĢı
gerçekleĢir, ancak Tibetliler, kendilerini bu amaç için eğitmiĢ
olanların bunu istedikleri zaman gerçekleĢtirebileceklerini
söylerler.
Bununla birlikte, iki formu birbirine bağlayan bir iplik
varlığını sürdürdüğü için ayırma tamamlanmamıĢtır.
Bağlantı, ölümden sonra belirli bir süre boyunca devam eder.
Cesedin yok edilmesi, zorunlu olmamakla birlikte, genel
olarak, sonunda "çifte"nin de yok edilmesini beraberinde
getirir. Bazı durumlarda, arkadaĢından kurtulabilir.
Tibet'te, uyuĢukluk halinde olan ve seyahat ettikleri çeĢitli
yerleri tarif edebilen insanlarla tanıĢılır. Bazıları sadece
erkeklerin yaĢadığı ülkeleri ziyaret ederken, diğerleri
cennetlerdeki atalarını anlatabilir,
araflarda veya bardoda, "ruhların" öldükten sonra reenkarne
olmayı beklerken dolaĢtıkları bir ara bölge.1
Bu meraklı gezginlere delog denir, yani "ötesinden dönen
kiĢi" anlamına gelir. Deloglar yer ve olaylarla ilgili
açıklamalarında farklılık gösterse de, genellikle sahte ölülerin
duygularını kesinlikle hoĢ olarak tasvir etme konusunda
hemfikirdirler.
Birkaç yıl önce Tsarong'un bir köyünde tanıĢtığım bir kadın
bir hafta boyunca cansız kaldı. Yeni vücudunun hafifliği,
çevikliği ve hareketlerinin olağanüstü hızı karĢısında hoĢ bir
Ģekilde ĢaĢırdığını söyledi. Tek yapması gereken belli bir
yerde hemen orada olmayı dilemekti; nehirleri geçebilir,
suların üzerinde yürüyebilir veya duvarlardan geçebilirdi.
Ġmkansız bulduğu tek bir Ģey vardı: Kanepesinde uyurken
gayet iyi görebildiği, ruhani varlığını maddi bedene bağlayan
neredeyse elle tutulmaz bir kordonu kesmek. Bu kordon
süresiz olarak uzadı, ancak yine de bazen hareketlerini
engelledi. ―Buna kapılır‖ dedi.
Oğlumun gençliğinde tanıĢtığı bir erkek delog, durumu
hakkında benzer bir açıklama yaptı.
Açıkça, delog gerçekten ölü bir adam değildir, bu nedenle
uyuĢukluk içinde yaĢadığı duyumların ölü tarafından
hissedilenlerle aynı olduğunu hiçbir Ģey kanıtlayamaz. Ancak
Tibetliler bu ayrımdan rahatsız görünmüyorlar.
Ölen adam son nefesini verdiğinde, elbisesini arkaya doğru
giydirerek giyinir - cüppenin önü sırtına bağlanır. Sonra
bacakları çapraz olarak bağlanır veya dizleri bükülü ve
göğsüne dokunur. Köylerde bu Ģekilde giydirilen ceset
genellikle bir kazana konur. Cenaze, cemiyete gitmek üzere
yola çıkar çıkmaz,
1
Böyle bir bölgenin varlığı ortodoks Budistler tarafından
reddedilir.Tery, bu kazan aceleyle yıkanır ve cesetten bulaĢma korkusuyla
rahatsız görünmeyen cenaze misafirleri için genellikle çorba veya çay
hazırlanır.
Tibet'te cenaze törenleri günlerce sürer ve orta ve kuzey
eyaletlerin yüksek rakımı çürümeyi geciktirse de, sıcak ve
nemli vadilerde bir hafta veya daha uzun süre bekletilen
cesetler kokuĢmuĢ bir koku yayar.
Bu, ölülere tavsiyede bulunmaya devam eden, takip etmesi

gereken yolları ve ahirette kaçınması gerekenleri iĢaret eden
görevli trapaların iĢtahını en ufak bir Ģekilde etkilemez.
Yemeklerini gidene dönük olarak yerler. Hatta onunla yemek
yedikleri bile söylenebilir, çünkü baĢ keĢiĢ onu Ģu Ģekilde
ismiyle davet ediyor: ―Ruh; hemen buraya gel ve karnını
doyur.‖
Tibet'in ormanlık bölgelerinde cesetler yakılıyor. Sığır
gübresinin mevcut tek yakıt olduğu uçsuz bucaksız, çorak
kuzey ve orta bölgelerin sakinleri, cesetleri ya köylerin
yakınında ayrılmıĢ mezarlıklarda ya da dağ ıssızlığında
herhangi bir yerde yırtıcı hayvanlara terk ediyor.
Yüksek dindar kiĢilerin bedenleri bazen iki kez tuzlama ve
tereyağında piĢirme iĢlemiyle korunur. Bu mumyalara
mardong denir. Giysilere bürünmüĢ, yüzleri altınla boyanmıĢ,
değerli taĢlarla süslenmiĢ masif gümüĢten türbelere
yerleĢtirilmiĢler. Bu durumlarda, yaldızlı yüzün görülebilmesi
için kafa ile aynı hizada bir cam levha yerleĢtirilmiĢtir. Diğer
Grand Lamalar tereyağı ile yakılır ve kemikleri zengin
tabutlarda korunur. Tibet'teki tüm cenaze anıtları, Hindistan'ın
eski Budistlerinin kutsal ölüleri veya diğer değerli kalıntıları
üzerine inĢa ettikleri stupaların taklidi olan chorten Ģeklini alır.
Hayırsever eylemlerin mükemmelliği konusundaki Budist
inançlarına itaat eden Lamaistler, cenazelerde yüce bir hayır
iĢi için uygun bir fırsat bulurlar. Ölü adam, vücudunun
açlıktan ıstırap çekenleri beslemek için son armağanı olarak
hizmet etmesini diledi - ya da dilediği varsayılıyor -.
"Ölülerin "ruhu"na âhiret rehberi,2konuyu Ģöyle açıklıyor:
(1) Ceset bir dağın zirvesine taĢınır. ParçalanmıĢ, dört
uzuvları iyi bilenmiĢ bir bıçakla kesiliyor. Bağırsaklar, kalp,
akciğerler yere serilir. KuĢlar, kurtlar ve tilkiler onlarla
beslenir.
(2) Ceset kutsal bir nehre atılır. Kan ve mizaçlar mavi suda
çözülür. Balıklar ve su samurları eti ve yağı yerler.
(3) Vücut yanmıĢ. Et, kemikler ve deri bir kül yığınına
2
Tse hdas kyi thog grang'ı arar.
3
indirgenir. Tîsas koku ile beslenir.
(4) Beden toprakta gizlidir. Et, kemik ve deri solucanlar
tarafından emilir.
Görevli keĢiĢlere ödeme yapabilecek durumda olan aileler,
cenazeleri takip eden altı hafta boyunca her gün dini ayinleri
tekrar ettirirler. Bundan sonra, ölen kiĢiye ait kıyafetleri
destekleyen hafif bir çubuk çerçevesiyle bir heykel yapılır. Bir
yaprak kağıt yüzü temsil eder. Bazen üzerine ölünün portresi
çizilir; daha sık olarak, bir manastırda basılı bir kağıt levha
satın alınır, hazır hale getirilir. Ġki model var; biri bir erkeğin
resmi, diğeri bir kadının resmi. Çizilen portrenin veya basılan
resmin altına ölen kiĢinin adı yazılır.
Bir tane daha, son, dini tören var, kapanıĢta, görevli lama,
ölü kiĢinin kağıt yaprağını veya yüzünü yakıyor. Heykelin
giydirildiği giysiler, ücretinin bir parçası olarak lama'ya
verilir.
Bu sembolik yakmadan sonra, ölünün bu dünyaya hâlâ
bağlı olabilecek bağlarının kesin olarak koptuğu kabul edilir.
Tibetliler, ölülerle herhangi bir iliĢkiden kaçınmayı Ģiddetle
arzularlar. Köylüler onlardan kurtulmak için özellikle kesin
kelimeler kullanırlar. Cenaze evden çıkarılmadan hemen önce
kendisine yemek verilir ve ailenin yaĢlı bir üyesi ona Ģu
sözlerle nutuk çeker;
"ġöyle falan, dinle. Sen öldün, bundan emin ol. Burada
yapacak baĢka bir Ģeyiniz yok. Son kez bol bol yiyin.
KoĢmanız gereken uzun bir yol ve geçmeniz gereken birkaç
dağ geçidi var. Gücünü topla ve bir daha geri dönme."
Daha da garip bir konuĢma duydum.
Ölü adama, artık bu dünyaya ait olmadığını gerektiği gibi
söyledikten ve bir daha ortaya çıkmamasını tembihledikten
sonra, hatip ekledi:
" Pagdzin. Size söylemeliyim ki, eviniz yangında yok oldu,
sahip olduğunuz her Ģey yandı. Unuttuğunuz bir borç
yüzünden alacaklınız iki oğlunuzu köle olarak aldı. Karınız
8
Tisalar kokularla beslenen yarı tanrılardır; ama bazıları kendilerini tatlı
kokularla beslerken, diğerleri yanık et gibi bize nahoĢ olan kokuları tercih
eder.
yeni bir kocayla ayrıldı. Bütün bu sefaleti görmek seni

üzeceğinden, geri dönmemeye dikkat et.‖
Bu olağanüstü felaketler listesini ĢaĢkınlıkla dinledim.
―Bu talihsizlikler dizisi nasıl oldu? "Bir asistana sordum.
"Hiçbir Ģey olmadı," diye yanıtladı, kötü niyetli bir Ģekilde
gülümseyerek. "Çiftlik ve sığırlar sağlam ve dul kadın,
oğullarıyla birlikte evde sessizce oturuyor. Bu hikayeyi
Pagdzin'i iğrendirmek için uydurduk, evine dönmeyi
düĢünmesin diye."
Bu, ―ruhu‖ dünyamızda neler olup bittiğini görme yetisi ile
ödüllendiren insanlar için oldukça naif bir oyun gibi
görünüyordu.
Köylüler tarafından kullanılanlardan çok daha ciddi olan
litürjik terimlerle, lama ayrıca ayrılan kiĢiye arkasına
bakmadan yolunu takip etmesini tavsiye eder. Ancak bu öğüt
onun iyiliği içindir, sıradan insanlar ise yalnızca tehlikeli
gördükleri bir hayaletin okült varlığından kaçınmayı
düĢünürler.
Bu çeĢitli törenlerin kutlanması sırasında ―ruh‖ Bardo'nun
içinden geçer.
O, sırayla, ıĢıldayan güzel varlıkları ve iğrenç formları
görür. Farklı renklerde patikalar ve bir sürü garip görüntü
görür. Bu görüntüler onu korkutur, ĢaĢkına döner ve aralarında
rastgele gezinir.
Görevli lamanın tavsiyelerini iĢitebilir ve uygulayabilirse,
onu tanrılar arasında veya baĢka bir hoĢ durumda yeniden
doğmasına götürecek bir yola gidebilir -tıpkı bilinçli olarak
girmiĢ olan inisiyenin yapabileceği gibi. haritasını dikkatli bir
Ģekilde inceledikten sonra Bardo'ya.
Ancak Bardo hakkında hiçbir Ģey öğrenmemiĢ ve maddi
dünyayı terk etmenin piĢmanlığı içinde bardoya giren insanlar,
kendilerine verilen öğütlerden pek faydalanamazlar.
Bu nedenle, eylemlerinin matematiksel olarak katı
sonuçlarından kaçma fırsatını kaçırırlar. Göksel mutluluğa
giden yollar arkalarındadır. Onlara insan ve hayvan rahimleri
sunulur ve halüsinasyonlarına aldanarak bunları hoĢ mağaralar
veya saraylar zannederler. Uygun bir dinlenme yeri
bulacaklarını düĢünerek, içlerinden birine girerler ve böylece
yeniden doğuĢlarının koĢullarını kendileri belirlerler. Bu
köpek olacak, diğeri ise seçkin insan ebeveynlerinin oğlu
olacak.
Diğer inanıĢlara göre, ölüm sonrası ruhsal aydınlanma elde
edemeyen büyük insan kitlesi, ölümden hemen sonra
karĢılarına çıkan görüntünün anlamını kavrayarak, korkmuĢ
bir koyun sürüsü gibi Bardo'nun fantazmagorisinde dolaĢırlar.
Ölülerin Yargıcı Shinje'nin mahkemesine ulaĢın.
Shinje, geçmiĢ eylemlerini bir aynada inceler veya beyaz ve
siyah çakıl taĢları Ģeklinde tartar. Ġyi veya kötü iĢlerin
baskınlığına göre, ―ruh‖un aralarında yeniden doğacağı
varlıkların türlerini ve bu yeniden doğuĢa eĢlik edecek olan
fiziksel güzellik veya çirkinlik, entelektüel yetenekler,
insanların sosyal konumu gibi belirli koĢulları belirler.
ebeveynler vb.
Yargıç tarafsız ve esnek olmadığı için burada kendini
kurtarmada ―ustalık‖ söz konusu değildir.
Aslında, "ustalık" yardımcı olabileceği zamanlarda bile,
yalnızca geçmiĢ eylemlerin gücünün izin verdiği sınırlar
içinde hareket eder. Bu sınırlamadan daha önce bahsetmiĢtim
ve Ģimdi bunun Tibet mizahının özelliği olan eğlenceli bir
örneğini vereceğim.
Bir Grand Lama tüm hayatını tembellik içinde geçirmiĢti.
Gençliğinde kendisine mükemmel hocalar verilmiĢ olmasına,
seleflerinden önemli bir kütüphaneyi miras almasına ve
dahası, her zaman bilginlerle çevrili olmasına rağmen, yine de
okumayı pek bilmiyordu. Bu lama öldü.
Bu zamanlarda tuhaf bir adam, bir mucize yaratıcısı ve
kabaca konuĢan bir filozof yaĢardı; biyografi yazarları
tarafından genellikle abartılan eksantriklikleri -bazen kaba-,
Tibet'te çok takdir edilen Rabelais tarzında bir dizi hikaye
doğurdu.
Dugpa Kunlegs, çünkü adı böyleydi, bir serseri kisvesi
altında seyahat etti. Bir derenin kenarına vardığında, oraya su
çekmeye gelen kızı gördü.
Translated from English to Turkish - www.onlinedoctranslator.com
Aniden ona saldırdı ve tek kelime etmeden onu kırmaya

çalıĢtı.
Kız sağlamdı ve Dugpa Kunlegs yaĢlılığa yaklaĢıyordu.
Kendini o kadar Ģiddetle savundu ki, ondan kaçtı ve köye geri
koĢarak annesine olanları anlattı.
Ġyi kadın çok ĢaĢırmıĢtı. Ülkenin erkekleri iyi huyluydu,
hiçbirinden Ģüphelenilemezdi. VahĢi bir yabancı olmalı.
Kızına, kötü zavallıyı ayrıntılı olarak tarif ettirdi.
Kızı dinlerken anne merak etti. Adamın tanımı, her
bakımdan, bir hac sırasında tanıĢtığı bu eksantrik ve aziz lama
olan Dugpa Kunlegs'in tanımına tekabül ediyordu. Hiç Ģüphe
yoktu. Dugpa Kunlegs, kızını taciz etmek istemiĢti.
Kutsal olanın tuhaf davranıĢlarını düĢünmeye baĢladı.
Sıradan insanların davranıĢlarını yöneten ortak ahlaki ilkeler,
olağanüstü bilgelikteki insanlar için geçerli değildir, diye
düĢündü. Bir Ģüphe, herhangi bir yasaya uymak zorunda
değildir. Eylemleri, kaba gözlemcinin gözünden kaçan üstün
düĢünceler tarafından belirlenir. . . .
Bunun üzerine kızına dedi ki:
"Gördüğün adam büyük Dugpa Kunlegs. Her ne yaparsa iyi
yapmıĢ. Bu yüzden dereye dön, onun ayaklarına kapan ve her
istediğini kabul et.
Kız geri döndü ve Ģüpheciyi bir taĢın üzerine oturmuĢ,
düĢüncelerine dalmıĢ halde buldu. Onun önünde eğildi, kim
olduğunu bilmediği halde ona direndiği için özür diledi ve
tamamen onun hizmetinde olduğunu ilan etti.
Aziz omuzlarını silkti.
"Çocuğum" dedi, "kadınlar hiçbir arzu uyandırmazlar.
1
Bir bilge ve harikalar yaratan.
Bende. Ancak, komĢu manastırın Grand Lama'sı, tüm eğitim
fırsatlarını ihmal ederek cehalet içinde öldü. Onun 'ruhunun'
Bardo'da dolaĢtığını, kötü bir yeniden doğuĢa doğru
çekildiğini gördüm ve merhametimden dolayı ona bir insan
bedeni tedarik etmek istedim. Ancak kötü iĢlerinin gücü buna
izin vermedi. Siz kaçtınız ve köydeyken yakınlardaki o tarlada
eĢekler birleĢti. Grand Lama yakında bir eĢek olarak yeniden
doğacak.‖
Ölenlerin çoğu, cenaze töreninde ifade edildiği gibi
ailelerinin isteğine kulak veriyor ve geri dönmüyor. Ġkincisi,
sonraki dünyadaki kaderlerinin kesinlikle belirlendiği ve
muhtemelen onları tatmin ettiği sonucuna varıyor.
Ancak, bazı ayrılanlar daha az sağduyulu. Sık sık
akrabalarına veya arkadaĢlarına rüyalarında görünürler ve eski
evlerinde garip Ģeyler olur. Tibetliler bunun ―ruhun‖ mutsuz
olduğunu ve yardım çağırdığını gösterdiğine inanırlar.
Bu gibi durumlarda danıĢılabilecek lama kahinler vardır.
Mutsuz ―ruhu‖ teselli etmek için törenlerin yapılmasını, din
adamlarına verilecek hediyelerin ve kutsal kitapların
okunmasını emrederler.
Yine de, özellikle sınırlara yakın uzak bölgelerdeki pek çok
insan, bu tür durumlar için eski Böns1 uygulamalarına
baĢvurur. Ölü adamın, kendisinin dinlenmesi gerektiğini
düĢünüyorlar. Böylece bir medyum, erkek ya da diĢi (pawo ya
da pamo) sesini ölene ödünç vermek için çağrılır.
Tibet'teki ruhani seanslar, Batı ülkelerindekilere
benzemez. Ne karanlığa ne de sessizliğe ihtiyaç vardır, bazen
açık havada tutulurlar.
Pawo, kendisine küçük bir davul ve bir zille eĢlik ederek
Ģarkı söylemeye baĢlar. Dans eder, önce yavaĢça, sonra daha
hızlı ve daha hızlı ve en sonunda titriyor.
1
ġamanist yerliler.
ısrarla. BaĢka bir dünyanın varlığı, tanrı, iblis veya ölü bir
kiĢinin ruhu onu ele geçirdi.
Bir tür çılgınlık içinde, görünmeyen varlığın yardımcılarına
iletmek istediğini iletmesi gereken kırık cümleler kurar.
Medyum aracılığıyla kimin konuĢtuğunu ve ne söylediğini
tam olarak bilmek birinci derecede önemli olduğu için, köyün
en zeki erkekleri dikkatle dinlemeye çağrılır.
Bazen, farklı tanrılar veya ruhlar ortamı birbiri ardına ele
geçirir. Arada bir, bu varlıklardan birinin kendisine verdiği
dürtüyle, halktan birine ansızın saldıracak ve onu acımasızca
dövecektir. Bu düzeltme her zaman herhangi bir direnç
gösterilmeden kabul edilir. Tibetliler bunun, farkında olmadan
adamın içine yerleĢmiĢ bir iblisi kovmak için tasarlandığını
zannederler. Ancak bu istenmeyen konuk, ortamı canlandıran
ruh tarafından keĢfedilmiĢtir.
Öteki dünyada acı çeken ayrılanlar, performanslarını
genellikle talihsizliklerinin hesabını vermekle sınırlar.
Seyirci olduğum bir seansta birinin Ģöyle dediğini duydum:
"Yolumda beni evine çeken bir iblisle karĢılaĢtım. Beni köle
yaptı. Beni durmadan çalıĢmaya zorluyor ve bana kötü
davranıyor. Bana acı ! Beni salıver ki, 'Büyük Saadet
Cennetine' ulaĢayım. ‖
KonuĢması gereken adamın annesi ile eĢi ve çocukları acı
gözyaĢları döktü.
Bu tür dualar alan aileler, talihsiz tutsağı nasıl
kurtaracaklarından baĢka bir Ģey düĢünmezler.
Bu karmaĢık bir meseledir.
Ġlk olarak, kiĢi iblisle iletiĢime geçmeli ve mahkumunun
fidyesini müzakere etmelidir.
Seçilen aracı genellikle bir Bön büyücüsüdür. Mutsuz
―ruhun‖ akrabalarına Ģeytani efendisinin onu serbest
bırakmadan önce bir domuz ya da inek kurban etmesini
istediğini bildirir.
Kurbanı teklif eden Bön, transa girer. Onun ―çiftinin‖
iblisin yaĢadığı yeri ziyaret etmesi gerekiyor.
O seyahat eder ; yol uzun ve zorlu, engellerle dolu.
Büyücü, bükülmeleriyle bunu gösteriyor. Ama pawo'nun
aksine oturmaya devam ediyor, sadece kafasını ve büstünü
hareket ettiriyor. Macerasının çeĢitli olaylarını anlatan bir dizi
acele söz söylenmektedir.
Onu anlamak pawodan bile daha zordur. En zeki
dinleyiciler, onun sözlerinden anlam çıkarmakta zorlanırlar.
Bön görevini tamamlamıĢtır; Ģimdi ―ruhu‖ ele geçirdi ve
onu götürmeye hazırlanıyor. Ġblis istenen fidyeyi aldı, ancak
genellikle inancını kırar ve kölesine tutunmaya çalıĢır. Büyücü
onunla savaĢır, onun mücadele ettiğini ve nefes nefese
kaldığını görebilir, çığlıklarını duyabilirsiniz.
Ölenlerin aileleri ve arkadaĢları, dramanın aĢamalarını
büyük bir endiĢeyle takip ederler. Büyücünün baĢarılı
olduğunu ve ―ruhu‖ hoĢ bir yere götürdüğünü açıklayınca çok
sevinirler.
Ancak ilk deneme her zaman baĢarılı olmaz. Büyücünün
olağanüstü çabaları simüle ettikten sonra, ―ruhun‖ iblis
tarafından kendisinden alındığını ilan ettiği birkaç gösteriye
tanık oldum.
Bu durumda, tüm ayinler, fedakarlıklar. . . ve Bön'ün
ücretlerinin ödenmesi yeniden baĢlamalıdır.
Bir lama bir "ruhu" kölelikten kurtarması için
çağrıldığında, kurtuluĢ için hiçbir fedakarlık yapılmaz ve
kutlanan ayinler tüm müzakereleri görmezden gelir. Sihir
ritüelinde öğrenilen lama, iblisi kurbanını serbest bırakmaya
zorlayacak kadar güçlü olduğunu düĢünür.
Budizm'in etkisi altında, Tibet sakinleri hayvanları kurban
etmekten vazgeçtiler. Bu, Himalayalarda yaĢayan, yalnızca
ince bir Lamaizm tabakasına sahip olan ve pratik olarak
ġamanist olarak kalan Tibetliler için geçerli olmaktan çok
uzaktır.
Bilgili lamaların ve derin düĢünceye dalmıĢ mistiklerin
inançları, bir sonraki dünyadaki "ruhun" kaderi hakkında
kitlelerin sahip olduklarından büyük ölçüde farklıdır.
BaĢlangıç olarak, Bardo'daki yolculuğun tüm olaylarını
tamamen öznel vizyonlar olarak görüyorlar. Bu vizyonların
doğası, insanın yaĢarken sahip olduğu fikirlere bağlıdır. ÇeĢitli
cennetler, cehennemler ve Ölülerin Yargıcı onlara inananlara
görünür.
Doğu Tibet'ten bir gomchen bana bu konuyla ilgili
aĢağıdaki hikayeyi anlattı.
Asıl iĢi tapınakları süslemek olan bir ressam, genellikle
Shinje'nin hizmetkarları olduğu varsayılan fantastik varlıkları
insan bedenleri ve hayvan kafalarıyla boyadı. Henüz çok
küçük bir çocuk olan oğlu, çalıĢırken sık sık yanında kalıyor
ve fresklerde görünen canavarca Ģekillere bakarak
eğleniyordu.
ġimdi çocuk öldü ve Bardo'ya girerken görüntüleri ona
tanıdık gelen korkunç varlıklarla karĢılaĢtı. KorkmuĢ olmak
Ģöyle dursun, gülmeye baĢladı.—― Ah ! Hepinizi tanıyorum,"
dedi. "Babam seni duvarlara asıyor." Ve onlarla oynamak
istedi.
Bir keresinde Enche'li lama'ya, ölümü tamamen yok etme
olarak gören bir materyalistin ölüm sonrası öznel görüĢlerinin
ne olacağını sormuĢtum.
"Belki," dedi lama, "böyle bir adam, çocukluğunda sahip
olduğu dini inançlara veya aralarında yaĢadığı insanların ona
tanıdık gelen inançlarına karĢılık gelen hayaletler görecektir.
Zekasının derecesine ve otopsisine göre
4-0 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
Bilinçli bir kavrayıĢa sahip olsaydı, belki de bu vizyonları
inceler ve analiz ederdi ve yaĢamı boyunca, Ģimdi kendisine
görünenin gerçekliğini inkar etmesine neden olan nedenleri
hatırlardı. Böylece, bir serap gördüğü sonucuna varabilir.
"Topyekün yok oluĢ inancının akıl yürütmeden çok
kayıtsızlık ya da donukluk sonucu olduğunu düĢünen daha az
zeki bir adam, belki de hiç vizyon görmeyecektir. Ancak bu,
onun geçmiĢ eylemlerinin ürettiği enerjinin rotasını takip
etmesine ve yeni fenomenlerle kendini göstermesine engel
olmayacaktır. Yani materyalistin yeniden doğuĢuna engel
olmayacaktır.‖
Notlarla dolu birçok kopya kitabım, Sikkim'e geldiğimden

beri çok çalıĢtığımı gösterdi.
Kendime bir tatil izni verebileceğimi düĢündüm. Yaz
yaklaĢıyordu, sıcak hava beni ülkenin kuzeyine bir gezi
yapmaya cezbetti.
Seçtiğim yol, Gangtok'tan Kampa-dzong'a ve oradan da
Tibet'teki Shigatze'ye giden mükemmel bir katır yoluydu.
Tista'nın kıyısında, tropikal ormanda gömülü Dikchu'nun
gezgin* bungalovundan yavaĢ yavaĢ yükseliyor, büyüleyici
manzaralardan geçerek bu nehrin bir kolunu kaynağına kadar
takip ediyor.
Gangtok'un yaklaĢık 50 mil uzağında ve 8.000 fit
yükseklikte bu yol, Lamaist mistisizm deneyimlerimde önemli
bir yer tutan Lachen adlı bir köyden geçiyor.
Bu küçük kulübeler grubu, Sikkim'in en kuzeydeki
grubudur ve yolcunun Tibet sınırının yüksek geçitlerine doğru
giderken karĢılaĢtığı son kulübedir. Vadide küçük bir çiftçilik
ile yılın bir bölümünü çadırlar altında geçirdikleri Tibet
yaylalarında yetiĢtirilen yaks 1'i birleĢtiren sağlam tepelilerin
yaĢadığı yer.
1
Yak, kıllı Tibet öküzü.
Bina, yazarın inziva yeri uzun bir konaklama için hazırlanırken iĢgal ettiği çadırlardır.
Tibet cenazesi-akbabaları ve vahĢi hayvanları beslemek için cesedi parçalara ayırmak

(s. 31).
Mistik bir lamanın sang-yum'u (eĢi).
Rahibe.
Bir dağ yamacına tünemiĢ, mütevazı bir manastır,
köylülerin konutlarına hakimdir.
Geldiğimden bir gün sonra burayı ziyaret ettim, ama
tapınakta ilgi çekici bir Ģey bulamayınca tam ayrılmak
üzereydim ki ardına kadar açık olan kapının aydınlık alanını
bir gölge kararttı: eĢiğin üzerinde bir lama duruyordu. ―Bir
lama‖ diyorum ama adam ne düzenli manastır kıyafeti giydi,
ne de sıradan bir adam gibi giyindi. Kostümü ayaklarına kadar
inen beyaz bir etek, lal rengi bir yelek, Çinli shaoe'den
oluĢuyordu ve geniĢ kol deliklerinden sarı bir gömleğin
hacimli kolları görülüyordu. Gri bir maddeden yapılmıĢ bir
tespih ve boynuna mercan boncukları asılıydı, deldi kulakları
turkuaz çivili büyük altın yüzüklerle süslenmiĢti ve uzun kalın
örgülü saçları topuklarına değiyordu?
Bu garip adam konuĢmadan bana baktı ve o zamanlar Tibet
dili hakkında çok az Ģey bildiğim için konuĢmaya baĢlamaya
cesaret edemedim. Ona sadece selam verdim ve dıĢarı çıktım.
General factotum adlı genç bir adam beni manastırın
terasında bekliyordu. Lamanın arkamdan peristil
merdivenlerinden indiğini görür görmez, üç kez ayağının
dibine kapandı ve onun lütfunu diledi.
Bu beni ĢaĢırttı, çünkü delikanlı genellikle bu tür saygı
belirtileriyle cömert değildi ve bu Ģekilde hiçbirini, prens
tulku ve Bermiag Kushog'u onurlandırdı.
―Bu lama kim? Gezginlerin bungalovuna dönerken ona
sordum.
―O harika bir gomchen‖ diye yanıtladı çocuk. ―Sen
tapınaktayken onun keĢiĢlerinden biri bana söyledi.
]
Daha sonra, bunun tümo (bkz. Bölüm VI) ve gizli irfanın diğer çeĢitli
dallarında uzman olan münzevilerin kostümü olduğunu öğrendim. Tesbih,
her biri farklı bir insan kafatasından kesilen 108 küçük yuvarlak kemik
parçasından yapılmıĢtır.
Dağlarda yüksek bir mağarada tek baĢına yıllarını geçirdi.
ġeytanlar ona itaat eder ve mucizeler yaratır. Adamları
uzaktan öldürebileceğini ve havada uçabileceğini
söylüyorlar.‖
Ne olağanüstü bir adam! DüĢündüm.
Dawasandup ile birlikte okuduğum Tibet gomchenleri ile
ilgili hikayeler merakımı fazlasıyla artırmıĢtı. Ayrıca prens
tulku'dan ve çeĢitli lamalardan Tibet keĢiĢlerinin yaĢam
tarzları, açıkladıkları ilginç doktrinler ve
gerçekleĢtirebilecekleri harikalar hakkında çok Ģey
duymuĢtum.
ġimdi, hiç beklemediğim bir Ģekilde onlardan biriyle
karĢılaĢtım. Bu Ģanslı bir fırsattı. Ama lama ile nasıl
konuĢabilirdim? Oğlum Tibet felsefi terimlerinden tamamen
habersizdi, sorularımı asla tercüme edemezdi.
Sinirlendim ve heyecanlandım. Kötü uyudum, tutarsız
rüyalar beni rahatsız etti. Kendimi, uzun Teban
trompetlerininki gibi derin sesler çıkaran müzik hortumlarını
bana iĢaret eden fillerle çevrili gördüm. Bu garip konser beni
uyandırdı. Odam karanlığa gömüldü. Artık filleri görmedim
■ama müziği duymaya devam ettim. Dikkatle dinledikten
sonra dini ezgileri tanıdım. Trapalar tapınağın terasında
oynuyordu. Gece kime serenat yapıyorlardı? . . .
Her ne olursa olsun, gomchen ile röportaj yapmayı riske
atmak istedim. Beni görmesi için bir istek gönderdim ve ertesi
gün oğlumla birlikte manastıra döndüm.
Ġlkel bir merdiven, lamanın toplantı salonunun üzerinde
bulunan dairesine çıkıyordu. GiriĢ kapısının önünde fresklerle
süslenmiĢ küçük bir sundurma vardı. Davet edilmeyi
beklerken biraz eğlenerek bunları inceledim.
Duvarlarda, profesyonel beceriden çok hayal gücüne sahip
bir sanatçı, arafların acılarını temsil etmiĢ, arafları en komik
tavırlarla sırıtan ve kıvranan bir dizi iblis ve kurbanla
doldurmuĢtu.
Bir panelin ortasında Ģehvet cezalandırılıyordu. Anormal
derecede zayıf olan çıplak bir adam, çıplak bir kadınla
karĢılaĢtı. Kocaman, orantısız göbeği, bu ―belle‖e iki ayak
üzerine monte edilmiĢ ve üzerinde bir oyuncak bebek kafası
olan bir Paskalya yumurtası görünümü veriyordu.
Tutkularının iflah olmaz kölesi, Ģehvet düĢkünü günahkar,
nerede olduğunu ve oraya nasıl götürüldüğünü unutarak,
ağzından ve gizli bir girintiden fıĢkıran alevler onu
kavururken, cehennem yaratığı kollarında kucakladı.
Bu çiftten biraz uzakta günahkâr bir kadın cezasını çekti.
Ters bir duruĢta, aĢağıyı gösteren bir üçgene bağlı, testere gibi
diĢleri ve maymun kuyruğu olan yeĢil bir Ģeytanın
okĢamalarını kabul etmek zorunda kaldı. Arka planda, çeĢitli
renklerde diğer iblislerin sıralarını almak için ileri doğru
koĢtuğu görüldü.
Gomchen, sadece bir ucunda küçük bir pencereyle
aydınlatılan, tavanı kırmızıya boyanmıĢ ahĢap sütunlarla
desteklenen bir tür karanlık Ģapelde yaĢıyordu. Tibet
geleneğine göre sunak, kitaplık görevi görüyordu.
Kitapların arasındaki bir niĢte, Padmasambhava'nın küçük
bir resmi vardı, önünde ritüel teklifler vardı: saf su, tahıl ve
bir kandille dolu yedi kase.
Küçük bir masada yanan tütsü çubukları mistik kokularını
çay ve erimiĢ tereyağı kokularıyla karıĢtırıyordu. Ustanın
oturması için yığılmıĢ minderler ve kilimler eski püskü ve
solmuĢtu ve odanın arkasında parlayan sunak lambasının
minik altın yıldızı tozu ve boĢluğunu ortaya çıkardı.
Tercümanlık yapan oğlum aracılığıyla Gangtok'ta
tanıĢtığım lamalarla tartıĢtığım konular hakkında birkaç soru
sormaya çalıĢtım ama faydasızdı. KeĢke Dawasandup
yanımda olsaydı. Genç adam
TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEMĢaĢkındı ve anlamını
kavrayamadığı fikirleri ifade edecek kelimeleri bulamıyordu.
Vazgeçtim ve uzun bir süre lama ve ben sessizce karĢılıklı
oturduk.
Ertesi gün Lachen'den ayrılıp kuzeye doğru yolculuğuma
devam ettim.
AĢağıda, tüm yol boyunca büyüleyici olan manzara, tek
kelimeyle harika oldu. Açelya ve ormangülü çalılıkları hâlâ
parlak bahar giysileriyle süslenmiĢti. Parıldayan bir çiçek seli
vadiyi sular altında bıraktı ve sanki komĢu yamaçlarda mor,
sarı, kırmızı ve saf beyaz dalgalardan oluĢan karĢı konulmaz
bir sel dökülüyor gibiydi. Uzaktan bakıldığında, kafaları
sadece çalıların arasından çıkan hamallarım bir çiçek
denizinde yüzüyor gibiydi.
Birkaç mil ötede, peri gibi bahçeler yavaĢ yavaĢ incelir ve
dağılırdı, ta ki cüce açelya demetlerinin baĢ döndürücü
yüksekliklere karĢı inatla yaĢam mücadelesi verdiği Ģurada
burada sadece birkaç pembe leke kalana kadar.
Pist Ģimdi sınır geçiĢlerinin yakınındaki fantastik bölgeye
girdi.1 Bu vahĢi, görkemli yalnızlıkların yoğun sessizliğinde,
buzlu, kristalimsi, pürüzlü dereler usulca sohbet etti. Hüzünlü
bir gölün kıyısından altın taçlı bir kuĢ geçerken kervanımı
ciddiyetle izledi.
Devasa buzulların yanından geçerek, ara sıra devasa
bulutlarla dolu vadileri geçerken bir anlığına göz kırparak
yukarı ve yukarı çıktık. Ve sonra, herhangi bir geçiĢ
olmaksızın, biz sislerden çıkarken, Orta Asya'nın aydınlık
göğü altında uçsuz bucaksız, boĢ ve göz kamaĢtırıcı Tibet
yaylası önümüzde belirdi.
O zamandan beri, o anda ufkumu sınırlayan uzak
sıradağların arkasında uzanan ülkeyi dolaĢtım. Lhasa'yı
gördüm,
1
Koru la ve Sepo la, her ikisi de 15.000 fitin üzerinde.
Shigatze, denizler kadar büyük tuz gölleriyle kuzeydeki
çimenli yalnızlıklar; haydut Ģövalyelerinin ve sihirbazların
ülkesi Kham; Po'nun keĢfedilmemiĢ ormanları ve narların
olgunlaĢtığı büyüleyici Tsarong vadileri, ama aklımda hiçbir
Ģey, Tibet'i ilk görüĢümün hatırasını karartmadı.
Birkaç hafta sonra hava değiĢti, kar yeniden yağmaya
baĢladı. Erzaklarım tükenmek üzereydi, hamallar ve
hizmetçiler sinirli ve kavgacı hale geldi. Bir gün, kamp
ateĢinin yakınında bir yer için bıçaklarla kavga eden iki adamı
ayırmak için kamçımı kullanmak zorunda kaldım.
Tibet topraklarına yapılan birkaç kısa geziden sonra
sınırdan ayrıldım. Uzun bir yolculuk için donanımlı değildim
ve ayrıca önümde uzanan arazi yasaktı.
Yine Lachen'i geçtim, gomchen'i gördüm ve onunla bir
günlük yürüyüĢ mesafesindeki, dağların yukarısındaki inziva
yeri hakkında konuĢtum. Orada on yedi yıl yaĢadı. Bu sade
detayları oğlum kolaylıkla tercüme edebilir ve ben de onun
konuĢmalarının bir kısmını takip edebilirim.
Bununla birlikte, popüler görüĢ tarafından onun
hizmetkarları olduğu söylenen iblislerden bahsetme riskini
almadım. Genç tercümanımın bu konuya yaklaĢmaya cesaret
edemeyecek kadar batıl inançlı olduğunu biliyordum ve
muhtemelen lama da bu tür sorulara cevap vermeyecekti.
Tesadüfen kaçtığım Tibet spikerlerinin gizemli dünyasıyla
ilgili gerçekten ilgi çekici Ģeyler öğrenme fırsatını kaçırdığım
için üzgün bir Ģekilde Gangtok'a döndüm. Yapmadım. en
azından, yolculuğumun ilginç sonuçlarını önceden gör.
Bundan kısa bir süre sonra Dalai Lama Kalimpong'dan
ayrıldı. Ordusu Çinlileri yenmiĢti ve zaferle Lhasa'ya geri
dönecekti. Ona veda etmeye Jelap geçidinin aĢağısında yer
alan bir mezraya gittim.
Durması gereken bungalovda ondan önce geldim. Orada
Sikkimeese sarayından birçok asilzadeyi büyük sıkıntı içinde
buldum. Lama-kral'ın kısa süreli kalıĢının hazırlıklarından
onlar sorumluydu, ancak Doğu'da her zaman olduğu gibi her
Ģey çok geç olmuĢtu. Mobilyalar, kilimler, askılar yerinde
değildi ve seçkin konuk her an gelebilirdi.
Küçük evde her Ģey karmakarıĢıktı, efendiler ve hizmetçiler

çılgınca etrafta koĢturuyordu. Yardım eli uzatmak ve Dalai
Lama'ya yatak olarak hizmet edecek minderleri düzenlemek
beni çok eğlendirdi. Asistanlardan bazıları bunun bana Ģimdi
ve gelecek yaĢamlarda iyi Ģanslar getireceğine dair güvence
verdi.
Burada Tibet hükümdarıyla konuĢmak için baĢka bir
fırsatım oldu. DüĢünceleri tamamen siyasi meselelere yönelik
görünüyordu.
Her zamanki gibi, adanmıĢları kurdelelerden yapılmıĢ
silgisiyle kutsadı, ancak insan aklının sınırı belirleyen dağ
geçidini çoktan aĢtığını ve zaferinin kârını organize etmekle
meĢgul olduğunu hissetti.
Sonraki sonbaharda Sikkim'den Nepal'e gittim ve daha
sonra Benares'te yaklaĢık bir yıl geçirdim. Gençliğimde orada
uzun süre kalmıĢ ve memnuniyetle dönmüĢtüm.
Teosofi Cemiyeti üyelerinin güzel parklarında bana küçük
bir daire kiralama teklifini minnetle kabul ettim. Bu
konaklama yerinin çileci sadeliği, kutsal ġiva Ģehrinin
atmosferiyle uyumluydu ve benim zevkime oldukça
uyuyordu.
Bu uygun çevrede, daha önce yaptığımdan daha kapsamlı
bir Ģekilde araĢtıramadığım Lamaizm'i bir Ģekilde terk ederek,
Vedanta felsefesini incelemeye gayretle devam ettim.
Beklenmedik bir durum kombinasyonu beni bir sabah
Himalayalar'a giden bir trene binmeye yönlendirdiğinde,
Benares'ten ayrılmayı düĢünmedim.
BÖLÜM II
LAMALARIN MĠSAFĠRĠ
A T Gangtok Bermiag Kushog ile tekrar tanıĢtım. Encheli

Lama, Tibet'teki Shigatze'ye gitmek için ayrılmıĢtı ve
ancak birkaç ay sonra geri dönmüĢtü.
Dawasandup, tercüman olarak Hindistan'da toplanan Çin-
Tibet siyasi konferansını takip etmeye çağrılmıĢtı. Mihrace
öldü, yerine oğlu Sidkeong lulku geçti ve dolayısıyla dini
çalıĢmalara ayıracak daha az zamanı kaldı. Beklenmedik
engeller planladığım yolculuğu tamamlamamı engelledi. Her
Ģey arzularıma karĢı çalıĢtı.
YavaĢ yavaĢ düĢman güçler etrafımda toplanıyor gibiydi.
Ne Lamaizm çalıĢmamda ne de Tibet'in gerçek topraklarında
daha fazla ilerleyemeyeceğimi ima ederek, beni ülkeyi terk
etmeye teĢvik eden görünmez varlıklara kafayı takmıĢ
gibiydim. Aynı zamanda bir tür basiretle, bu meçhul
düĢmanların muzaffer olduklarını ve ayrıldıktan sonra beni
uzaklaĢtırdıkları için sevindiklerini gördüm.
Bu fenomenleri, beyin yorgunluğundan ve planlarımın
altüst olmasından kaynaklanan rahatsızlıktan dolayı ateĢ veya
nevrasteniye bağladım. Belki bazı insanlar bunda okült
faaliyetlerin etkisini görmüĢ olabilir. Her ne ise,
halüsinasyona varan bu acı verici durumu aĢamadım.
SakinleĢtirici ilaçlar beni rahatlatmadı, ortam değiĢikliğinin
daha etkili olabileceğini düĢündüm.
Himalayalar'dan ayrılmadan durabileceğim bir yer
düĢünmek için beynimi zorluyordum, yeni mihrace, lama
lulku, tahmin etmeden 47
Arzularımı gerçekleĢtirmekten daha fazlasıydı, bana

Gangtok'tan yaklaĢık iki mil uzakta, puslu ormanlarda Podang
manastırında bir daire teklif etti.
Daire, tapınağın birinci katında devasa bir odadan ve Tibet
geleneğine göre hizmetçilerimin uyuduğu büyük bir mutfaktan
oluĢuyordu.
Ġki büyük cumbalı pencere, gökyüzünün tüm ıĢığını içeri
alıyor ve aynı misafirperverlikle, her iki taraftaki geniĢ
boĢluklardan rüzgar, yağmur veya doluyu içeri alıyorlardı,
çünkü çerçeve çok dardı ve sadece üst kısımdaki duvarlarla
birleĢiyordu.
Bu salonun bir köĢesine kitaplarımı geniĢ bir lambri
üzerine yerleĢtirdim. Katlanır masamı ve sandalyemi açtım ve
burası benim ―çalıĢma odam‖ oldu. BaĢka bir köĢede çadırımı
kiriĢlere bağladım ve kamp yatağımı kurdum. Burası benim
yatak odamdı. Çapraz havalandırmayla çok iyi havalandırılan
dairenin ortası, hava güzel olduğunda ziyaretçilerim için bir
tür kabul odası haline geldi.
Podang'da günde iki kez, Ģafaktan önce ve gün batımında
dinlediğim dini müzik beni büyüledi. Küçük orkestra iki
gyaling (bir tür hautboy), iki ragdong (büyük bir Teban
trompet) ve iki su ısıtıcısından oluĢuyordu.
Doğu tapınaklarına özgü, özel bir ritmi vuran bir çan,
prelüd olarak çalındı. Birkaç dakikalık sessizlikten sonra,
derin tonlu ragdonglar bir süre gürlediler, sonra gyalingler
kendi baĢlarına, sadeliği içinde fevkalade hareket eden yavaĢ
bir müzikal cümle söylediler. Bunu, uzaktan gök gürültüsünü
taklit eden tamburlara sonunda katılan ragdongların bas
notalarıyla desteklenen varyasyonlarla tekrarladılar.
Melodi, derin bir nehrin suyu kadar pürüzsüz, kesintisiz,
vurgu veya tutku olmadan akıyordu. Sanki çağların
baĢlangıcından beri dünyadan dünyaya dolaĢan varlıkların tüm
ıstırabı bu yorgun, çaresiz feryatta solunmuĢ gibi, garip,
keskin bir sıkıntı izlenimi yarattı.
Hangi müzisyen, haberi olmadan ilham almıĢ, evrensel
kederin bu leii moiiv'ini bulmuĢtur? Ve bu heterojen orkestra
ile, herhangi bir sanatsal anlamdan yoksun insanlar, onu nasıl
LAMALARIN MĠSAFĠRĠ 49
bu kadar yürek parçalayıcı bir Ģevkle sunabildiler?— Bu,

müzisyen keĢiĢlerin açıklayamayacakları bir gizem olarak
kaldı. Dağların arkasından Ģafağın doğuĢunu seyrederken ya
da gün batımının kararan gökyüzünde onları dinlemekle
yetinmem gerekiyordu.
Günlük ayinlere katılmanın yanı sıra, Podang'da kaldığım
süre boyunca ġeytanların yıllık Seremonisine tanık olma
fırsatım oldu. Daha sonra Tibet'te, aynı ayinlerin çok daha
fazla rahip gereçlerinin sergilenmesiyle kutlandığını gördüm,
ama bana göre bu, Himalaya ormanlarının gölgesinde icra
edildiklerinde üstlendikleri pitoresk karakteri azalttı.
Büyücülük, güpegündüz ve kalabalıkta görüldüğünde
prestijinin çoğunu kaybeder.
Önce, tuzaklar Mahâkala'yı bir yıl boyunca kapatıldığı
kabineden adaklar ve tılsımlarla çıkardı.
Her lamaist manastırda bir tapınak ya da Aborjinlerin ya da
Hindistan'dan ithal edilenlerin kadim tanrıları için mesken
olarak ayrılmıĢ bir oda vardır. Ġkincisi, Karlar Ülkesine
girerken önemli ölçüde rütbe kaybetti. Tibetliler,
saygısızlıklarının farkında olmadan onları sadece Ģeytanlara
dönüĢtürdüler ve bazen onlara sert davranıyorlar.
Mahâkala, sürgündeki Hindu tanrıları arasında en
ünlüsüdür. Orijinal kiĢiliği, Dünyanın Yok Edicisi iĢlevindeki
bir Shiva biçimidir. Zararlı bir ruh haline gelince, kendisini
onlara çeĢitli hizmetler vermeye zorlayan ve Ģevksizliğinin
cezasını çekmekten çekinmeyen lamalar tarafından esaret
altına alınır.
Popüler bir geleneğe göre, Karmapa mezhebinin baĢı olan
ünlü bir lama, Mahâkala'yı ona hizmetçi olarak bağladı. Bu
lama, Çin sarayındayken, kendisini bir atın kuyruğuna
bağlayan Ġmparatoru gücendirdi. Hayvanın arkasına
sürüklendi ve ölüm tehlikesiyle karĢı karĢıya kalan büyük
Karmapa, Mahâkala'yı kendisine yardım etmesi için çağırdı.
Ancak ikincisi hemen ortaya çıkmadı. Lama, sakalını
çenesinden ayıran sihirli sözlerle kurtulunca, Mahâkala'nın
hiçbir iĢe yaramayacak kadar geç kendisine doğru geldiğini
gördü ve öfkeyle zavallı Ģeytana öyle bir darbe vurdu ki,
yüzyıllar geçmesine rağmen. Ģimdi geçti yanağı bugün bile

ĢiĢmiĢ durumda.
Tabii ki, Podang'ın tuzakları bu tür özgürlükleri alacak
kadar güçlü değildi, Mahâkala onlara gerçek bir terör ilhamı
verdi.
Burada, diğer bazı manastırlarda olduğu gibi, korkunç
harikaların olduğu söylenir. Mahâkala'nın kapatıldığı türbenin
duvarlarında kimi zaman kan ter içinde kalmıĢ, kimi zaman da
açıldığı zaman insan kalbinin veya beyninin kalıntılarına
rastlanmıĢtır. Trapalara göre bu iĢaretler, korkunç tanrının
okült faaliyetini iĢaret ediyor.
Mahâkala'yı temsil eden ve içinde ikamet etmesi gereken
maske türbeden çıkarıldığında, diğer kötü niyetli tanrılara
ayrılmıĢ karanlık bir Ģapele yerleĢtirildi. Ġki acemi, onu
kaçmaktan alıkoyan sihirli kelimeleri kesintisiz olarak
tekrarlayarak izledi. Tekdüze ilahileriyle yatıĢtırılan çocuklar,
gecenin uzun saatlerinde uykuya karĢı tüm güçleriyle
savaĢtılar, bir an için gizemli formülü tekrarlamayı
bırakırlarsa, korkunç tutsaklarının bundan faydalanarak
kendini özgür kılacağına ve kendilerinin, kendilerini özgür
bırakacağına ikna oldular. ilk kurbanları.
KomĢu mezralarda, köylüler Mahâkala'ya verilen hafif
özgürlük görüntüsünden büyük ölçüde rahatsız oldular.
AkĢam erkenden kapılarını kilitlerler ve anneler çocuklarına
gün batımından sonra dıĢarı çıkmamalarını söyler.
Ülkede dolaĢıp zarar vermeye çalıĢtıkları varsayılan daha
önemsiz iblisler, lamaların sihirli sözlerine kapıldılar ve açık
renkli ahĢap ve renkli ipliklerden dokunmuĢ bir tür kafese
girmeye zorlandılar. Sonra bu güzel ev, ciddiyetle
manastırdan çıkarıldı ve mahkumlarıyla birlikte yanan bir
mangalın içine çöktü.
Ama iblisler ölümsüzdür - neyse ki yaĢamı onlara bağlı
olan büyücüler için. Gelecek yıl aynı ayinler yeniden
yapılmalı.
Sikkim'in zengin bir ailesine ait olan bilgili bir lama,
Tibet'ten yeni dönmüĢtü. Yakın zamanda ölen kardeĢinin
ardından Rhumteck manastırının baĢına geçmiĢtir. Gelenek,
Sekkim'deki mezhebinin baĢ manastırı olan Podang'da, öbür

dünyada ölülerin refahını sağlamayı amaçlayan belirli ayinleri
kutlamasını talep etti.
Rahmetli baĢ lama benim eski bir tanıdığımdı. Onunla,
Dalai Lama'yı ziyaret etmek için varis prensin treniyle geldiği
Kalimpong'da tanıĢmıĢtım.
NeĢeli bir adamdı, gerçek bir ―mutluluk‖; Felsefi sorunlarla
ilgilenmeyen, iki karısını evde tutan ve günde birkaç ĢiĢe
içecek kadar eski brendiyi takdir eden biriydi. Büyük bir
gelire sahip olduğu için, kullanımından habersiz olmasına
rağmen, sağdan ve soldan hoĢlandığı her Ģeyi satın alırdı. Bu
Ģekilde, bir gün, güçlü yapılı büyük baĢ lama, üç yaĢındaki bir
kızın pembe kurdelelerle süslenmiĢ Ģapkasını taktığımı
görmeye geldi.
Halk arasında ―Tibetli beyefendi‖ olarak adlandırılan yeni
baĢrahip – Pod Kushog – çünkü genellikle bu ülkede
yaĢıyordu, kardeĢinden oldukça farklıydı. Gençliğini çeĢitli
Tibet manastırlarında okuyarak geçirmiĢti ve Lhasa'da bile
bilgili lamalar arasında seçkin bir gramerci olarak ün kazandı.
Ayrıca yüksek emirler almıĢ ve Himalaya din adamları
arasında nadir görülen bir bekar olarak kalmıĢtır.
BaĢkanlığını yaptığı cenaze törenleri tam bir hafta sürdü.
BayramlaĢan ve hediyeler alan Podang'ın trapaları için mutlu
günler!
Bu törenler sona ererek, 1. yılın ilk ayında Pod Kushog
manastırın yıllık kutsamalarına geçti. Ġyi dilekler nakaratı
söyleyen bir trapa korosu eĢliğinde, binaların çevresinde ve
koridorlarda yürüdü, önünden geçtiği her odaya kutsanmıĢ
tahılları fırlattı.
Birkaç avuç arpa, zarif bir gülümsemeyle dökülmüĢ ve
litürjik dilek tashi shog! (refah olabilir), ―çadır yatak odama‖
çarptı ve ―çalıĢma odamdaki‖ masaya ve kitaplara serpildi.
Refah 1 Refah 1. . . Uygun Ģekilde kovulan ve kutsanan
manastır, Büyük Mutluluk Cennetinin (Nub Dewachen) bir
kolu haline gelmelidir. Hala. keĢiĢler kendilerini pek güvende
hissetmiyorlardı. Kendi okült güçlerinden ve hatta bilgili
gramer uzmanlarından bile gizlice Ģüphe ederek, birkaç
Ģeytanın yok edilmekten kurtulmuĢ olabileceğinden ve

yeniden yaramazlık yapmaya baĢlamak için saklanarak
bekliyor olabileceğinden korktular. Daha çok güvendikleri
birinden yardım istediler.
Bir akĢam, Lachen'in gomchen'i bir sihirbazın tüm
süsleriyle ortaya çıktı: beĢ taraflı bir taç, yüz sekiz yuvarlak
parçadan yapılmıĢ bir tespih kolye, çok sayıda kafatasından
kesilmiĢ, oyulmuĢ ve oyulmuĢ insan kemiklerinden bir önlük.
, ve kemerinde törensel hançer (phurba).
Açıkta, yanan bir ateĢin yanında dururken, asa-dorjesiyle
havaya sihirli iĢaretler çizdi ve alçak sesle büyüler okurken
havaya sapladı.
Hangi görünmez Ģeytanlarla savaĢtığını bilmiyorum,1Tibet
yılı ġubat ayında baĢlar.ama sıçrayan alevlerin
fantastik ıĢığında, kesinlikle bir iblis gibi
görünüyordu.
Ġlacımın etkili olduğu kanıtlandı: Yer değiĢikliği ateĢ
mikroplarını öldürmüĢ mü, yoksa yeni sahnelerin saptırılması
beyin yorgunluğunu mu iyileĢtirmiĢ, yoksa boyun eğmez irade
gücüm okült dünyanın bilinçli varlıklarını fethetmiĢ miydi,
ben, her halükarda, bana iĢkence eden takıntıdan kurtulmuĢtu.
Yine de Podang'da kaldığım süre boyunca garip bir Ģey
oldu.
Sidkeong iulku, maharajah haline geldiğinde, tebaasının
ortodoks Budizm lehine hurafelerinden vazgeçmesini istedi.
Bu amaçla Theravadin felsefe okuluna mensup bir Hintli
rahibi ülkesinde vaaz etmeye davet etmiĢti. Misyoner,
büyücülük, ruh kültü ve fermente içki içme alıĢkanlığı gibi
Budist karĢıtı geleneklere karĢı savaĢmak zorundaydı. Adı
Kali Kumar olan bu keĢiĢ zaten iĢ baĢındaydı.
Mihrace-lama, Podang'ın baĢrahibi olarak, manastırda,
keĢiĢlerinin baĢında görev yaptığı ender durumlarda kaldığı
bir daireye sahipti. Gompa'da kaldığım süre boyunca iki
günlüğüne geldi.
Öğleden sonra geç saatlerde birlikte çay içiyor ve Kali
Kumar'ın görevinden ve dağlıları kök salmıĢ batıl
inançlarından kurtarmayı nasıl umabileceğinden

bahsediyorduk.
―Asırlar önce Tibet'te vaaz veren tarihi Padmasambhava'nın
tam olarak nasıl olduğunu bilmek imkansız‖ dedim. Ancak
takipçilerinin onu sarhoĢluğu ve absürt, zararlı uygulamaları
teĢvik eden efsanelerin kahramanı yaptıkları kesindir. Onun
adı altında, kötü bir ruha tapıyorlar - senin gibi," diye ekledim
gülerek, ayaklarının dibinde bir sunak lambasıyla odanın uzak
ucunda duran büyük büyücünün görüntüsünü iĢaret ederek.
"Gerekli," diye devam ettim, aniden daha fazlasını
söyleyemezken. Üçüncü bir görünmez varlık beni bölmüĢtü.
Yine de kimse konuĢmamıĢtı, odada tam bir sessizlik vardı
ama ben keskin bir Ģekilde okült bir gücün etkisini hissettim.
"Yapabileceğin hiçbir Ģey baĢarılı olamaz," dedi tiz bir ses.
―Bu ülkenin insanları benim... Ben senden daha güçlüyüm. . .
‖
Bu sessiz sözleri hayretle dinledim ve maharaca cevap
verdiğinde, bunların sadece önerilen reformların baĢarısına
iliĢkin kendi Ģüphelerimin ifadesi olduğuna neredeyse karar
vermiĢtim.
Planlarının görünmez düĢmanıyla tartıĢarak söylemediğim
Ģeye cevap verdi.
―Neden baĢarılı olmayayım‖ diyerek devam etti.
―Köylülerin ve alt ruhban sınıfının fikirlerini değiĢtirmek
muhtemelen biraz zaman alacak. Besledikleri iblisler kolayca
açlıktan ölmeyecek, ama yine de onları yeneceğim.‖
Büyücüler tarafından kötü ruhlara sunulan hayvan
kurbanlarını alaycı bir Ģekilde ima ediyordu.
"Ama söylemedim" diye baĢladım ve kısa kestim,
çünkü prensin Ģeytanlara karĢı yaptığı cesur savaĢ ilanına
rağmen, hurafelerden tamamen arınmıĢ olmadığını ve
dolayısıyla ona neler olduğunu anlatmamanın daha iyi
olacağını düĢündüm.
Ancak, okuyucuyu Sidkeong tulku'nun bu izlenimiyle
bırakmak istemiyorum. Muhtemelen kendini batıl inançlardan
sandığımdan daha fazla kurtarmıĢtı.
Tibetlilerin tam olarak inandıkları burcuna göre, ölüm yılı
onun için tehlikeli olarak not edildi. DüĢman etkilerine karĢı

koymak için, aralarında gomchenoi' Lachen'in de bulunduğu
birkaç lama, bu amaç için öngörülen ayinleri kutlamayı teklif
etti.
Onlara teĢekkür etti ve eğer ölmesi gerekiyorsa, törenleri
olmadan baĢka bir hayata geçebileceğini hissettiğini
söyleyerek bakanlıklarını reddetti.
Sanırım dinsiz bir adam olma ününü bırakmıĢ olmalı. O
ölür ölmez baĢlattığı bütün bid'atler ve dinî reformlar
kaldırıldı. Vaaz durduruldu ve tapınaklara tekrar bira sağlandı.
Bir lama, taĢralı din adamlarına eski alıĢkanlıklarına
dönmeleri gerektiğini bildirdi.
Görünmez düĢman, tahmin ettiği gibi zafer kazandı.
Karargahım Podang'da olmasına rağmen, Sikkim'deki
gezilerimden tamamen vazgeçmemiĢtim. Böylece, yakın
zamanda Himalayalar'da yaĢamaya gelen Doğu Tibet'ten iki
gomchen ile tanıĢtım.
Ġçlerinden biri Sakyong'da yaĢıyordu ve bu nedenle ona
Sakyong gomchen deniyordu. Tibet'te bir kiĢiye adıyla hitap
etmek kibar sayılmaz. Kendisinden aĢağı olarak muamele
görmeyen herkes bir unvanla belirlenir.
Sakyong gomchen kendi tarzında pitoresk ve açık fikirliydi.
Mezarlıklara musallat oldu ve sihirli ayinler yapmak için
aylarca evine kapandı. Lachen'li meslektaĢı gibi o da sıradan
manastır kıyafetlerini giymedi ve saçlarını kısa kesmek yerine
Hint yoginlerinin modasına uygun olarak baĢının üstünde
kıvırdı. Tibet'te sıradan bir insan dıĢında saçını uzun süre
takmak isteyen herkes için, naljorpas olarak adlandırılan ve
mistik ―Kısa Yol‖ aracılığıyla kurtuluĢu aradığına inanılan bu
çilecilerin veya münzevilerin tanınmıĢ bir özelliği vardır. 1
O zamana kadar, lamalarla yaptığım konuĢmalar, esas
olarak, Lamaizmin türetildiği Mahayanist Budizm'in felsefi
doktrinleriyle ilgiliydi. Sakyong gomchen onlara biraz saygı
duyuyordu ve dahası onlarla çok az konuĢuyordu.
Paradokslara düĢkündü. "ÇalıĢmak" dedi, "iĢe yaramaz
1
Bölüm VII'ye bakın.
gerçek bilgiyi edinmede, bu daha çok bir engeldir. Bu Ģekilde
öğrendiğimiz her Ģey boĢ. Aslında, kiĢi yalnızca kendi

fikirlerini ve kendi vizyonlarını bilir. Bu fikirleri yaratan
gerçek nedenlere gelince, bunlar bizim için eriĢilmez kalıyor.
Onları kavramaya çalıĢtığımızda, yalnızca bu nedenler
hakkında bizim detaylandırdığımız fikirleri yakalarız.
Ne dediğini açıkça anladı mı, yoksa sadece okuduklarını
veya baĢkalarından duyduklarını tekrar mı ediyor? . . .
Prens tulku'nun isteği üzerine Sakyong gomchen de bir tur
vaaz vermeye gitti. Onu vaaz verirken izleme fırsatım oldu.
Duymaktan ziyade izlemek diyorum, çünkü o zamanlar
Tibetçe söylediklerinin hepsini anlayabilecek kapasitede
değildim. Havarinin bu özelliğinde gerçekten çok iyiydi,
konuĢmasının harareti, jestleri, yüzünün çeĢitli ifadeleri onu
doğuĢtan hatip ilan etti ve dinleyicilerinin gözyaĢlarına
boğulmuĢ korkmuĢ yüzleri bu izlenimin yeterince kanıtıydı.
üretti.
Sakyong'un gomchen'i, bu kadar tutkulu bir Ģekilde vaaz
verirken gördüğüm tek Budist. Ortodoks Budizm için,
yalnızca sakin akla hitap eden bir doktrini açıklamak için
uygun olmayan jestleri ve ses efektlerini dıĢlar.
Bir gün ona sordum: ―Yüce KurtuluĢ (tharpa) nedir? Cevap
verdi: "Ġlüzyonları yaratan, tüm görüĢlerin ve tüm hayal
gücünün yokluğu, zihinsel aktivitenin kesilmesidir."4
BaĢka bir gün Ģöyle dedi: ―Tibet'e gitmeli ve 1 Kısa Yolun
ustası tarafından inisiye olmalısınız.' Nienthös'ün (Theravadin
okulunun Budistleri) doktrinlerine çok fazla bağlısınız. Gizli
öğretiyi kavrayabileceğinizi tahmin ediyorum.
"Yabancılar kabul edilmediğine göre Tibet'e nasıl
gidebilirim?" diye sordum.
―Puh! pek çok yol Tibet'e çıkar," diye yanıtladı hafifçe.
"Bütün bilgin lamalar U ve Tsang'da (baĢkentleri Lhasa ve
Shigatze olan merkezi iller) yaĢamıyorlar. Ülkemde baĢka,
ama daha bilgili öğretmenler bulunabilir."5 6
4
Tibetlilerin logspa'nın aksine togpa, yani akıl yürütme dediği zihinsel
aktivite. (anlayıĢ).
5
Budist literatürüne aĢina olmayan birkaç yabancının inandığı gibi, sözde
Çin yoluyla Tibet'e girme fikri hiç aklıma gelmemiĢti ve o

gün gomcheris'in önerisi aklımda herhangi bir yankı
uyandırmamıĢtı. Benim saatim muhtemelen daha gelmemiĢti.
Tanıdığım ikinci gomchen, iletiĢim kurmayan bir karaktere
sahipti ve tavırları oldukça kibirliydi. Söylemeye zorlandığı
alıĢılmıĢ nezaket formülleri bile tuhaf bir buz gibi soğuklukla
kaplanmıĢtı.
Sakyong'un gomchen'i gibi, yaĢadığı yer olan Daling
gomchen olarak adlandırıldı.
Her zaman normal manastır cübbesi ve toga giyerdi, ama
buna ek olarak fildiĢi küpeler ve saçına torkuazlarla süslenmiĢ
gümüĢ bir dorje takardı.
Bu lama, her yılın yazını, ağaçlık bir dağın tepesinde
kendisi için yapılmıĢ bir kulübede geçirirdi.
Onun geliĢinden birkaç gün önce, müritleri ve etraftaki
köylüler, üç ya da dört ay yetecek kadar erzakını inzivaya
taĢıyacaklardı. Bundan sonra, gomchen'in evine yaklaĢmaları
kesinlikle yasaklandı. Lama, onların yalnızlığına saygı
duymalarını sağlamakta hiç zorluk çekmedi. Köylüler, onun
Ģeytanları tuzağa düĢürmek ve onları kendisine tapanların
Ģahıslarına veya mal varlıklarına karĢı hain planlarından
vazgeçmeye zorlamak için korkunç ayinler uyguladığından
Ģüphe duymuyordu. Koruması onlara büyük ölçüde güven
verdi, ancak kulübesinin yanına giderlerse, gomcheris
çağrısına isteksizce cevap veren ve hoĢ bir ruh hali içinde
olmayan bazı kötü niyetli varlıklarla karĢılaĢabileceklerinden
korktular. Ayrıca, naljorpaların davranıĢlarını ve karakterini
her zaman çevreleyen gizem, onlara sağduyu konusunda ilham
verdi.
Bu lama, sorularımı yanıtlamaya pek meyilli olmadığı için -
küçük Daling manastırının baĢkanı olarak atanmasını borçlu
ezoterik bir Budist doktrini ile ilgili değil, manevi eğitim yöntemleriyle
ilgili gizli öğretim. Ezoterik Budizm diye bir Ģey yoktur. Mistik çevrelerde
açıklanan tüm teoriler kitaplarda mevcuttur. Ġnisiyelere gizlice öğretilenler,
zihni aydınlanmaya eriĢmeye uygun hale getirmenin yolları veya daha
düĢük derecelerde olağanüstü güçler geliĢtirmenin yollarıdır.
6
Söylendiği gibi, gomchen Doğu Tibet'in bir yerlisiydi.
olduğu - prensin dile getirdiği arzu, onu bir Ģekilde

ihtiyatından ayrılmaya zorladı.
Onunla konuĢmamda yaklaĢtığım diğer konular arasında bir
Budist'e izin verilen yiyecekler de vardı. t! Öldürmeme emrini
sofistike bir Ģekilde yorumlayıp et ve balık yemeye devam mı
etmeliyiz? " Diye sordum.
Gomchen, çoğu Tibetli gibi vejeteryan değildi. Bu konuda
Tibet'in baĢka yerlerinde tekrar duyduğum ve özgünlükten
tamamen yoksun olmayan bir teori ortaya koydu.
"Çoğu insan," dedi, "yaptıkları eylemi ya da sonuçlarını
düĢünmeden açlıklarını gidermek için hayvanlar gibi yer.
Böyle cahil insanlar et ve balık yemekten sakınırlar.
" Diğerleri, hayvanları yerken emdikleri maddi elementlere
ne olduğunu düĢünür. Bu unsurların özümsenmesinin,
içlerinde bulunan psiĢik unsurların özümsenmesini içerdiğini
bilirler. Bu bilgiyi edinen herkes, risk ve tehlike altında, bu
derneklerle sözleĢme yapabilir ve kurban edilen kurbanlar için
yararlı sonuçlar elde etmeye çalıĢabilir.
"Soru, özümsediği hayvansal unsurların insanın hayvani
eğilimlerini güçlendirip güçlendirmediğini veya bu adamın bu
unsurları zihinsel ve ruhsal güçlere dönüĢtürmeye muktedir
olup olmayacağını, böylece hayvanın özünün insana
geçmesini sağlamaktır. insan faaliyeti Ģeklinde yeniden
doğacaktır.‖
Daha sonra ona bunun Tibetliler arasında yaygın olan,
lamaların kesilen hayvanların ruhlarını Büyük Mutluluk
Cenneti'ne gönderebileceği inancının ezoterik anlamını
açıklayıp açıklamadığını sordum.
"Sorunuza birkaç kelimeyle cevap verebileceğimi
sanmayın," diye yanıtladı. "Konu karıĢık. Hayvanlarda da
bizim gibi birkaç "bilinci" vardır ve bizim durumumuzda da
olduğu gibi, bu "bilinçler"in hepsi ölümden sonra aynı yolu
izlemezler. Canlı bir varlık bir bütündür, birlik değil. Ancak
bu doktrinleri gerçekleĢtirebilmek için kiĢinin uygun bir usta
tarafından inisiye edilmiĢ olması gerekir.‖
Çoğu zaman lama bu açıklamayla açıklamalarını kısa
keserdi.
Bir akĢam, prens, Daling lama ve ben Kewzing'in

bungalovundayken sohbet mistik çileler hakkındaydı. Çok
etkileyici olan bastırılmıĢ bir coĢkuyla, gomchen efendisinden,
bilgeliğinden, olağanüstü güçlerinden bahsetti. Sidkeong
lulku, lamanın ruhsal öğretmenine duyduğu derin saygıdan
derinden etkilendi.
O zamanlar prens, Birman prensesiyle planladığı
evliliğinden dolayı kaygılıydı.
Bana Ġngilizce olarak ―Bu büyük naljorpa ile
tanıĢamadığım için çok üzgünüm‖ dedi. ―Çünkü o, kesinlikle
bana iyi tavsiyeler verirdi.‖
Ve gomchen'e hitap ediyor. Tibetçe tekrarladı:
"Ustanın burada olmadığı için üzgünüm. Böyle bir

durugörü sahibi bilgenin tavsiyesine gerçekten ihtiyacım var.‖
Ama ne sormak istediği sorudan, ne de meĢguliyetlerinin
doğasından bahsetmedi.
Lama her zamanki soğukluğuyla sordu;
"Konu ciddi mi? ‖
"Son derece önemli," diye yanıtladı prens.
Baling gomchen, "Belki istediğiniz tavsiyeyi alabilirsiniz,"
dedi.
Bir ulakla mektup göndermeyi düĢündüğünü ve ona kat
edilmesi gereken büyük mesafeyi hatırlatmak üzere olduğunu
düĢündüm ki, görünüĢü bana çarptığında.
Gözlerini kapatmıĢtı ve hızla sarardı, vücudu kaskatı
kesildi. Hasta olduğunu düĢünerek yanına gitmek istedim ama
lamadaki ani değiĢikliği gören prens beni tuttu ve fısıldadı:
" Kıpırdama. Gomchens bazen aniden transa girer. Onları
uyandırmamak gerekir, çünkü bu çok tehlikelidir ve hatta
onları öldürebilir.‖
Bu yüzden hareketsiz kalan lama'yı izleyerek oturdum.
YavaĢ yavaĢ yüz hatları değiĢti, yüzü kırıĢtı, daha önce hiç
görmediğim bir ifadeye büründü. Gözlerini açtı ve prens
ĢaĢkın bir hareket yaptı.
Baktığımız adam Daling'in gomchen'i değildi, ama
tanımadığımız biriydi. Dudaklarını zorlukla oynattı ve
gomchen'inkinden farklı bir sesle Ģöyle dedi:
―Rahatsız etme. Bu soru asla sizin tarafınızdan düĢünülmek
zorunda kalmayacak.‖
Sonra yavaĢça gözlerini kapadı, yüz hatları tekrar değiĢti ve
yavaĢ yavaĢ duyularını geri kazanan Daling lama'nınkiler
oldu.
Sorularımızdan sıyrıldı ve sendeleyerek ve yorgunluktan
kırılmıĢ gibi görünerek sessizce geri çekildi.
Prens, "Cevabının hiçbir anlamı yok," diye bitirdi.
Tesadüfen veya baĢka bir nedenle bu sözlerde bir anlam

olduğu ne yazık ki ispatlandı.
Genç maharajah'ı rahatsız eden konu, niĢanlısı ve
evlendiğinde ayrılmak istemediği bir oğlu olan bir kızla olan
iliĢkisi hakkındaydı. Ama gerçekten, iki kadına karĢı tavrını
düĢünmesine gerek yoktu, çünkü evlilik için belirlenen
günden önce öldü.
Ayrıca yerlilerin genel olarak Himalayalardan daha uygar
olduğu Tibet'te bir daha karĢılaĢmadığım tuhaf tipte iki keĢiĢ
gördüm.
Prens Tulku ile Nepal sınırına yapılan bir geziden
dönüyordum, onun ülkesinin "dini meraklarını" bana
göstermekten hoĢlandığını bilen hizmetkarları, köyün
yakınındaki dağlarda iki keĢiĢin varlığına dikkat çektiler.
geceyi geçirmiĢti.
Köylüler, bu adamların kendilerini o kadar zekice
sakladıklarını ve yıllardır kimsenin onları görmediğini
söylediler. Zaman zaman bir kayanın altına, demircilerin
geceleri götüreceği seçilmiĢ bir noktaya yiyecek ikmali
yerleĢtirildi. Kendi yaptıkları kulübelere gelince, kimse nerede
olduklarını bilmiyordu, kimse onları keĢfetmeye çalıĢmadı.
Çünkü münzeviler görülmemek için can atıyorlarsa, batıl
inançlı köylüler onlardan uzak durmaya daha da hevesli
oluyor ve yaĢadıkları ormandan uzaklaĢıyorlardı.
Sidkeong tulku büyücülük korkusundan kurtulmuĢtu.
Hizmetçilerine birkaç köylüyle birlikte ormanı dövüp keĢiĢleri
getirmelerini emretti. Ġkincisine iyi davranılmalı ve onlara
hediyeler vaat edilmelidir, ancak kaçmamalarına büyük özen
gösterilmelidir.
Av yorucuydu. Sessiz geri çekilmelerine ĢaĢıran iki
haberci, kaçmaya çalıĢtılar, ancak peĢinde yirmi adam varken
sonunda yakalandılar.
Aralarında Sakyong'un gomchen'inin de bulunduğu birkaç
lamayla birlikte beklediğimiz küçük tapınağa zorla girmeleri
gerekiyordu. Bir kez orada, kimse onlardan bir kelime
alamazdı.
Hiç bu kadar garip insan yaratıkları görmemiĢtim. Her iki
adam da korkunç derecede kirliydi, birkaç paçavrayla zar zor

örtülüydü, çalı gibi kalın uzun saçları yüzlerini örtüyordu ve
gözlerinden mangal gibi kıvılcımlar fıĢkırıyordu.
Onlar kafese yeni kapatılmıĢ vahĢi hayvanlar gibi
etraflarına bakarken, prens iki büyük hasır sepet getirilmesini
sağladı. Bunlar çay, et, arpa unu, pirinç ve çeĢitli eĢyalarla
dolduruldu. KeĢiĢlere, bütün bunları onlara vermeyi
amaçladığını söyledi. Ama bu hoĢ ihtimale rağmen sessiz
kaldılar.
Daha sonra bir köylü, münzevilerin o tepede yaĢamaya
baĢladıklarında sessizlik yemini altında olduklarını anladığını
düĢündüğünü söyledi.
Gerçekten Doğulu despotizmin ani saldırılarına kapılan
Majesteleri, en azından gelenek olduğu için ona boyun
eğebileceklerini ve daha saygılı bir tavır
benimseyebileceklerini söyledi.
Öfkesinin arttığını gördüm ve vahĢi C1'in baĢını belaya
sokmamak içinkutsal olanlar,‖ emekli olmalarına izin vermesi
için ona yalvardım.'
Önce isteğime karĢı çıktı ama ben ısrar ettim.
Bu arada bir hizmetçime valizimden aldığım iki torba
kristal Ģeker getirmesini söyledim -Tibetliler çok sever- her
sepete bir torba koydum.
"Kapıyı aç ve bu hayvanları dıĢarı çıkar," diye emretti
prens sonunda.
Münzeviler bir kaçıĢ fırsatı görür görmez sepetlere atıldılar.
Ġçlerinden biri aceleyle paçavralarının altından bir Ģey çıkardı,
pençe gibi elini saçıma daldırdı; ve sonra ikisi de tavĢan gibi
uçup gittiler.
ĠSaçımda küçük bir tılsım buldum ve arkadaĢlarıma ve
daha sonra tılsım biliminde uzman bazı lamalara gösterdim.
Tılsımın zararlı olmak Ģöyle dursun, yolumdaki tehlikeleri
uzaklaĢtıracak ve bana hizmet edecek bir iblisin arkadaĢlığını
bana güvence altına aldığı konusunda herkes hemfikirdi.
Sadece memnun olabilirdim. Belki de münzevi, onun ve
arkadaĢının serbest bırakılması için yalvardığımı anlamıĢtı ve
onun tuhaf hediyesi bir Ģükran ifadesiydi.
Lama prensiyle yaptığım son gezi beni yeniden ülkenin

kuzeyine doğru götürdü. Lachen'i tekrar ziyaret ettim ve
gomchen'ini gördüm. Artık onunla konuĢabiliyordum, ancak
Kinchindjinga dağının eteğine ulaĢmak için yolda sadece bir
gün durduğumuz için uzun konuĢmalar için zaman yoktu.1
Yolda, ıssız Lonak vadisinde, dünyanın en yüksek
geçidinden çok uzak olmayan güzel bir gölün kenarında kamp
kurduk: Tibet, Nepal ve Sikkim'in sınırlarının buluĢtuğu
Jongson geçidi (yaklaĢık 24.000 fit yüksekliğinde).
Kinchindjinga'nın karla kaplı doruklarının çıktığı devasa
morenlerin yakınında birkaç gün geçirdik. Sonra Sidkeong
tulku, maiyetiyle birlikte Gangtok'a dönmem için beni terk
etti.
Genç Yongden ve birkaç hizmetçiyle yolculuğuma devam
etmemi sağlayan yüksek tenha yerlere olan sevgimle dalga
geçti. Onu Ģimdi bile görebiliyorum. Bu sefer Binbir Gece
Masalları cin gibi giyinmiĢ değil, Batılı bir alpinist kıyafeti
giymiĢti. Kayalık bir mahmuzun arkasında kaybolmadan önce,
Ģapkasını sallayarak ve uzaklardan ağlayarak bana döndü:
―Çabuk dön. Çok uzun süre uzak kalmayın! ‖
1
Rakım 28.150 fit. Dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı'nın
yüksekliği 29.000 fittir.
Lama Yongden, Kham'daki zengin bir
tüccarın evinde dini bir tören
gerçekleĢtiriyor. Ayakta duran iki adam,
seyahat için sıradan bir elbise giymiĢ
hizmetkarlarımız gibi davranan keĢiĢlerdir.
Tüccarın oğlu (diz çökmüĢ) ipek bir eĢarp
sunuyor ve bir saygı göstergesi olarak dilini
çekiyor.
Yazarın inziva yeri 12.000 fit yukarıda. Orta mesafede
sağda, mağara giriĢinin önündeki kulübe bulunmaktadır.
Ön planda, hizmetçileri barındırmak için daha sonra ahĢap
bir kulübe ile değiĢtirilen bir çadır var (s. 72).
Gompa ifadenin ötesinde bir dinginlik veren, geçilmez,
tamamen mineral bir manzara.
Böyle bir ortamda efsaneler ve harikalar doğal olarak doğru
yerdedir. Chörten Nyima'da eksikleri yok. ―GüneĢ tapınağı‖
anlamına gelen bu isim bir mucizeden türetilmiĢtir. Bir
zamanlar içinde değerli kalıntılar bulunan bir Chörten, bir
güneĢ ıĢını ile Hindistan'dan bu noktaya mucizevi bir Ģekilde
havada taĢınırdı.
Kadim geleneklerde, Tibet'in havarisi Padmasambhâva'nın,
Chörten Nyima civarında mistik doktrinlerle ilgili bir dizi el
yazması sakladığı ve bunun için erken olduğunu düĢündüğü
sekizinci yüzyılda Padmasambhâva'nın Tibet'i ziyaret ettiği
rivayet edilir. , Tibetliler entelektüel bir kültüre sahip
değillerdi. Bu usta, bu dünyayı terk ettikten çok sonra, önceki
yaĢamları tarafından önceden belirlenmiĢ olan lamaların bu
yazıları tekrar gün ıĢığına çıkaracağını öngördü. Bu bölgede
birkaç eserin bulunduğu söyleniyor ve bazı lamalar hala
baĢkalarını keĢfetmek için avlanıyor.
Tibetlilere göre, Chörten Nyima çevresinde yüz sekiz
chörten ve yüz sekiz pınar vardır. Hepsi görünmüyor. Büyük
bir sayı, yalnızca zihni özellikle saf olanlar tarafından
görülebilir. Bu pınarların yanında, topraktan fıĢkırdığı yerde
suya bir adak konulduktan sonra yapılan dilekler,
gerçekleĢmeden olmaz.
chod yapmak(taĢ adaklar) ülkenin her yerinde dikilmiĢ veya
yığılmıĢ höyük kılları Ģeklindedir ve dindar hacılar tarafından
Padmasambhava'yı onurlandırmak için dikildiğinde, bu ilkel
anıtların yıkılmaz olduğuna inanılır.
Bir zamanlar biraz önemli olması gereken manastır
harabeye dönüyor. Tibet'in diğer birçok yerinde olduğu gibi,
burada da, günümüzde devlet ruhbanlarını oluĢturan müritleri
olan Tsong Khapa'nın reformlarını takip etmeyen eski
tarikatların yokluğunun bir sonucu olarak görebiliriz.
Chörten Nyima'da Nyingma mezhebine ("kadim tarikat",
"kırmızı Ģapkalıların en eskisi") mensup sadece dört rahibe
buldum. Bekar olarak yaĢadılar, ancak tam olarak
görevlendirilmeden ve manastır cübbesi giymediler.
Tibet'te çok sayıda garip karĢıtlık örneği görülebilir, ancak

beni en çok ĢaĢırtan kadın halkının sakin cesaretiydi. Çok az
Batılı kadın, çölde dört veya beĢ kiĢilik gruplar halinde veya
bazen tamamen yalnız yaĢamaya cesaret edebilirdi. Bu
koĢullar altında, vahĢi hayvanlar ve haydutların istila ettiği
ıssız dağlık bölgelerde aylar hatta yıllar süren yolculuklar
yapmaya çok az kiĢi cesaret edebilirdi.
Bu, Tibetli kadınların tekil karakterini gösterir. Bu gerçek
tehlikeleri göz ardı etmezler ve uçurumların kenarında yetiĢen,
dikenli dallarıyla yolcuları yakalayan ve onları sürükleyen
Ģeytani bir bitkinin bile, binlerce tuhaf biçime bürünen kötü
ruhların lejyonlarını hayal ederek onlara yenilerini eklerler.
boĢluğa doğru.
Kendi köylerinde güvenli bir Ģekilde kalmak için bu birçok
nedene rağmen, Tibet'te bir düzineden daha az rahibeden
oluĢan topluluklar, burada ve orada, çok yüksekte bulunan
izole manastırlarda yaĢayan, bazıları karla kapatılmıĢ
topluluklar bulur. yılın yarısından fazla.
Diğer kadınlar mağaralarda münzevi olarak yaĢarlar ve pek
çok kadın hacı, Tibet'in uçsuz bucaksız topraklarını sırtlarında
yetersiz valizlerini taĢıyarak tek baĢına seyahat eder.
Manastırın yıkık binaları arasında hala var olan
Lhakhang'ları (tanrıların resimlerinin yerleĢtirildiği evleri)
ziyaret ederken, renkli kilden yapılmıĢ ve ―ruhları‖ çevreleyen
fantastik varlıkları temsil eden küçük resimlerden oluĢan bir
koleksiyon içeren bir oda buldum. Bardo'yu geçerken ölülerin
sayısı.11Bakınız Bölüm I: Ölüm ve Ahiret.
Üstlerinde, meditasyon yapan bir Buda tavrında, Dorjee
Chang çıplak oturuyordu, mavi bedeni uzayı, yani mistik
sembolojide: BoĢluğu simgeliyordu.
Rahibelerden biri anlamlarını açıklayarak beni ĢaĢırttı.
Bardo'nun hayaletlerinin canavarca biçimlerine iĢaret
ederek, "Bütün bunlar yok," dedi. "Zihin onları boĢluktan
uyandırır ve aynı zamanda onları boĢluğa çözebilir."
" Bunu nasıl biliyorsun ? diye sordum, iyi kadının bu
teoriyi kendi baĢına geliĢtirmiĢ olabileceğinden Ģüphe ederek.
"Bunu bana lamam söyledi," diye yanıtladı.
"Peki senin laman kim olabilir? ‖
" Mo-te-tong gölünün yakınında yaĢayan bir gomchen."
"Bazen buraya gelir mi? ‖
" Hayır asla. Chörten Nyima'nın lama'sı Tranglung'da
yaĢıyor.‖
―O da bir gomchen mi? ‖
―Hayır, o bir ngagspa (sihirbaz) ve bir ev sahibi, çok
zengin ve birçok çeĢit harikalar yaratıyor.‖
"Örneğin ? . . ‖
―Uzaktan da olsa insanları veya hayvanları iyileĢtirebilir
veya hasta etmelerine sebep olabilir. Ġstediği zaman yağmur
ve doluyu durdurabilir veya getirebilir. . . Birkaç yıl önce ne
yaptığını dinleyin:
― Hasat zamanı geldiğinde, lama köylülere tahılını
kesmelerini ve depolamalarını emretti. Bazıları, kendi
arpalarını koyana kadar, onun arpasını kesinlikle
depolayacaklarını söylediler.
― Hava kararsızdı ve köylüler yılın bu zamanında sık
görülen dolu fırtınalarından korkuyorlardı. Bu nedenle, lama
için çalıĢırken tarlalarını koruması için yalvarmak yerine,
birkaçı inatçı kaldı, yani önce kendi arpalarını kesmek.
―Sonra lama sihirli güçlerini kullandı. Bir dubthab ayini
yaptı, koruyucu tanrılarını çağırdı ve bazı tormaları
canlandırdı.1 Sihirli kelimeleri söylemeyi bitirir bitirmez
tormalar uçup gittiler ve kuĢlar gibi havada dolaĢarak daireler
çizdiler, tormaların evlerine girdiler. hemen itaat etmeyi
reddeden ve çok zarar verenler. Ama lamanın arpasını ilk
hasat eden adamların evlerinin yanından zarar vermeden
geçtiler.
"O zamandan beri kimse lamanın emirlerini göz ardı
etmeye cesaret edemiyor."
Ey ! uzayda intikam pastaları fırlatan bu sihirbazla
konuĢmak için! . . . Onunla tanıĢma arzusuyla ölüyordum.
Tranglung, Chörten Nyima'dan çok uzakta değildi, rahibeler
bir günlük yürüyüĢün beni oraya getireceğini söylediler. Ama
o günkü yürüyüĢ yasak bölgeden geçti. Bir kez daha Chörten
Nyima'yı ziyaret etmek için sınırı geçmeye cesaret etmiĢtim,
daha ileri gidip bir köyde mi göstereyim? Eğer biliniyorsa,

Sikkim'den kovulma ihtimalim yok muydu? Tibet'te düzenli
bir yolculuğa baĢlamak söz konusu değildi. Buna hiç hazırlıklı
değildim ve mesele yalnızca bir büyücüye kısa bir ziyaret
yapmaktan ibaret olduğundan, Himalayalar'da Tibet eğitimime
devam etme Ģansımdan taviz vermeye değmeyeceğini
düĢündüm.
Bu yüzden rahibelere bir hediye ve Tranglung lama'sına
gönderilmek üzere bir hediye bıraktıktan sonra geri dönmeye
karar verdim.
PiĢmanlıklarım sonradan silindi. Ġki yıl sonra büyücüyle
tanıĢtım ve Tranglung'da birkaç kez onun konuğu oldum.
Sonbahar yaklaĢıyordu, kar geçitleri iĢgal etmiĢti, çadırın
altındaki geceler sertleĢiyordu. Sınırı yeniden geçtim ve
kendimi yanan bir ateĢin yanında bir evde bulduğuma
sevindim.
1
Ritüel kekler.
Ev, Ġngiliz yönetimi tarafından, Hindistan'ın ve Ġngiliz
kontrolü altındaki komĢu ülkelerin tüm yollarında yabancı
gezginlerin rahatlığı için inĢa edilen bungalovlardan biriydi.
Onlar sayesinde, aksi takdirde organize edilmesi gereken
geziler kolayca gerçekleĢtirilebilir.
12.000 fit yüksekliğinde ve Tibet sınırının yaklaĢık 14 mil
güneyinde bulunan Thangu bungalovu, ormanlarla çevrili
oldukça ıssız bir yerde duruyordu.
Orada kendimi rahat hissettim ve Gangtok'a ya da Podang'a
dönüĢümü hızlandırmaya pek de meyilli değildim. ĠliĢkili
olduğum lamalardan öğreneceğim fazla bir Ģey yoktu. Belki
normal zamanlarda ülkeyi Çin'e ya da Japonya'ya terk
ederdim, ama Avrupa'da tam Chörten Nyima'ya giderken
baĢlayan savaĢ, denizaltılarla sürülmüĢ denizleri geçmeyi
oldukça tehlikeli hale getirdi.
KıĢı nerede geçireceğimi düĢünüyordum ki, Tangu'ya
varıĢımdan birkaç gün sonra, Lachen'in gomchen'inin
bungalovdan yarım günlük yürüyüĢ mesafesinde inziva
yerinde olduğunu öğrendim.
Hemen onu ziyaret etmeye karar verdim. Gezi ilginç
olmaktan kendini alamadı. Bu ―berrak ıĢık mağarası‖ dediği
Ģey neydi ve orada ne tür bir hayat yaĢadı?—Bilmeyi merak
ediyordum.
Chörten Nyima'ya giderken atımı geri göndermiĢtim ve bir
yak üzerinde yolculuk yapmıĢtım.1 Gangtok'a dönüĢ için
Lachen'de bir canavar kiralamayı bekliyordum. Beni atsız
görünce, bungalovun bekçisi kendi atını getirmeyi teklif etti.
Hayvanın çok emin olduğunu ve gomchen'in mağarasına
giden engebeli dik yolu mükemmel bir Ģekilde tırmanacağını
söyledi.
Kabul ettim ve ertesi gün küçük, çok çirkin olmayan,
kırmızı ceketli bir canavara bindirildi.
Atlar dizginlenir ve ısırılır ama yaks değildir ve biri
ikincisine bindiğinde eller serbesttir. sahiptim
1
Uzun saçlı homurdanan Tibet öküzü.
Bu alıĢkanlığı sürdürmek ve baĢka Ģeyler düĢünmek, özellikle
atın karakterine aĢina olmadığım için, yapmam gerektiği gibi
dizginleri tutmayı unutarak eldivenlerimi giymekti. Ben rüya

görmeye devam ederken, hayvan ön ayakları üzerinde
yükseldi ve topuklarını bulutlara tekmeledi. Havadan
vuruldum, patikanın altında, Ģansıma çimenlerle kaplı bir yere
düĢtüm. Sert darbe beni bilinçsiz yaptı.
Tekrar kendime geldiğimde sırtımdaki keskin ağrı
kalkmamı imkansız hale getirdi.
Kırmızı ata gelince, tekmeleme nöbeti yerinden
kıpırdamamıĢtı. Kuzu kadar sessiz, baĢı bana dönük, benimle
uğraĢan ve beni odama taĢıyan insanları ilgiyle izliyordu.
Bungalovun bekçisi en çok sitemlerime üzüldü.
―Bu at daha önce hiç böyle davranmadı, sizi temin ederim.
Kötü niyetli değil‖ dedi. "Emin olmasam sana teklif
etmezdim. Birkaç yıldır biniyorum.
" Beni izle. Biraz tırıs yapacağım.‖
Pencereden canavarın hareketsiz durduğunu gördüm.
Efendisi ona yaklaĢtı, onunla konuĢtu, dizgini tuttu, ayağını
üzengiye koydu ve istediği gibi eyere değil, iyi bir tekmeyle
fırlatıldığı havaya fırladı.
Benden daha az Ģanslıydı, kayaların üzerine düĢtü.
Adamlar ona yardım etmek için koĢtu. BaĢından kötü bir
Ģekilde yaralandı ve serbestçe kanamaya baĢladı, ancak hiçbir
kemiği kırılmadan kurtuldu.
Eve götürülürken iniltileri arasında tekrarlayıp duruyordu:
―Asla, daha önce bu at hiç böyle davranmamıĢtı! ‖
Bu çok ĢaĢırtıcı, diye düĢündüm, yatağımda kaskatı ve yara
bere içinde yatarken.
Ben çok nazik olması gereken bir hayvanın bu garip
tezahürü üzerinde düĢünürken, aĢçım geldi:
"Muhterem hanımefendi, bu doğal değil," dedi. t£ Bekçinin
hizmetçisini sorguladım. Ustası doğruyu söyledi; at her zaman
sessiz olmuĢtur. Gomchen bunun altında olmalı. Etrafında
Ģeytanlar var.
― Onun inzivaya gitmeyin. Sana zarar gelecek. Gangtok'a
dön. Eğer ata binemiyorsan sana bir sandalye ve hamal
bulacağım."
Adamlarımdan bir diğeri tütsü çubukları ve küçük bir
sunak lambası yaktı. O zamanlar sadece on beĢ yaĢında olan
Yongden bir köĢede ağladı.
Bu sahne ayarı ölüyormuĢum gibi görünüyordu. gülmeye
baĢladım.
"Gel gel daha ölmedim" dedim. ―Ġblislerin atla hiçbir ilgisi
yok. Gomchen kötü bir adam değil. Neden ondan
korkuyorsun? AkĢam yemeğini erken gönder ve sonra hepimiz
uyuyalım. Yarın ne yapılması gerektiğini değerlendireceğiz.‖
Ġki gün sonra gomchen, kazamı duyunca, beni ona
götürmesi için siyah bir kısrak gönderdi.
Geziye herhangi bir olay damgasını vurmadı. Odunsu
yüksekliği saran dağ yollarından girintili siyah kayalarla
taçlanmıĢ çok dik ve çorak bir dağ yamacının eteğinde bir
açıklığa ulaĢtım.
Biraz daha yukarıda birkaç bayrak inziva yerinin yerini
gösteriyordu.
Lama beni karĢılamak için yarı yolda geldi. Sonra beni
dolambaçlı yolun kıvrımlarından kendi evine değil,
kendisininkinden yaklaĢık bir mil aĢağıda baĢka bir inzivaya
götürdü.
Oraya büyük bir demlik tereyağlı çay getirdi ve odanın
ortasında yerde bir ateĢ yaktı.
Oda kelimesi yanıltıcı olabilir, çünkü
gomchen'in bana bu misafirperverliği gösterdiği bir evde

değil, çimentosuz taĢlardan bir duvarla kapatılmıĢ küçük
boyutlu bir mağaradaydık, on inçten daha kısa iki dar aralıklı
deliğin pencerelere hizmet ettiği. Bir baltayla kabaca
yontulmuĢ ve esnek ağaç kabuğu Ģeritleriyle birbirine
bağlanmıĢ birkaç tahta kapıyı oluĢturuyordu.
Thangu'dan geç çıkmıĢtım ve inziva yerine vardığımda
hava kararmıĢtı.
Hizmetçilerim battaniyelerimi çıplak kayanın üzerine
serdiler ve gomchen onları mağarasının hemen yanında
bulunan bir kulübede uyumaya götürdü.
Kendi kendime kaldım, sığınağımdan çıktım. Ay yoktu.
Vadinin sonundaki gölgeye karĢı bir buzulun beyaz kütlesini
ve baĢımın üzerinde yıldızlı gökyüzüne doğru yükselen
kasvetli dağ zirvelerini yalnızca belli belirsiz görebiliyordum.
Altımda, uzak bir selin kükremesinin yükseldiği bir karanlık
sisi yatıyordu. Bu karanlıkta uzağa gitmeye cesaret edemedim;
patika sadece ayak basacak kadar geniĢti ve boĢluğun
yanından geçiyordu. Daha ileri keĢifleri yarına ertelemek
zorunda kaldım.
Ġçeri girdim ve uzandım. IĢık titreyip sönene kadar
battaniyelerimin içinde yuvarlanmak için çok az zamanım
oldu. Hizmetçiler feneri gazyağı ile doldurmayı unutmuĢlardı.
Elimde kibrit bulamadım ve tarihöncesi konutumun
oluĢumuna aĢina olmadığım için sivri uçlu kayalarda kendime
zarar verme korkusuyla hareket etmeye cesaret edemedim.
"Pencerelerden" ve kapı aralıklarından acı bir rüzgar
esmeye baĢladı. Çileci kanepeme bakan boĢluktan bir yıldız
bana baktı: "Rahat hissediyor musun? ‖ der gibiydi. ―Bir
keĢiĢin hayatı hakkında ne düĢünüyorsun? ‖
Gerçekten de, ironik pırıltısı benimle alay etti!
"Evet, iyiyim," diye yanıtladım. ―Tamamdan bin kat daha
iyi. . . büyülendi ve münzevinin hayatının, 'mallar' dediğimiz
Ģeyden arınmıĢ olduğunu hissediyorum
ve dünyanın zevkleri, tüm yaĢamların en harikasıdır.‖
Sonra yıldız alayı bıraktı. Daha parlak parladı ve büyüyerek
tüm mağarayı aydınlattı.
"Bu inzivada ölebilmem için Ve dileğim gerçekleĢecek" 1
Milarespa'nın ayetlerinden alıntı yaparak dedi. Ve bir Ģüphe
ifadesi ciddi sesini donuklaĢtırdı.
Ertesi gün gomchen inziva yerine gittim.
Burası da bir mağaraydı ama benimkinden daha büyük ve
daha iyi döĢenmiĢti. Kemerli kayalık çatının altındaki zeminin
tamamı çimentosuz taĢtan bir duvarla çevrelenmiĢ ve sağlam
bir kapı ile donatılmıĢtı. Bu giriĢ odası mutfak olarak
kullanılıyordu. Arkasında, kayadaki doğal bir açıklık, küçücük
bir mağaraya açılıyordu. Orada gomchen. oturma odası vardı.
GiriĢe ahĢap bir basamak çıkıyordu, çünkü mutfaktan daha
yüksekti ve ağır, çok renkli bir perde kapıyı gizliyordu. Bu iç
odayı havalandıracak bir açıklık yoktu; taĢtaki havanın girmiĢ
olabileceği bir yarık bir cam bölme ile kapatılmıĢtır.
Mobilya, zemine yerleĢtirilmiĢ büyük sert minderlerden
oluĢan ankrajın arkasını oluĢturan bir perdenin arkasına
yığılmıĢ birkaç ahĢap sandıktan oluĢuyordu. Önünde iki alçak
masa vardı, ayaklar üzerine kurulmuĢ, parlak renklerle
boyanmıĢ tahta levhalar.
Mağaranın arka tarafında, küçük bir sunağın üzerine her
zamanki adak sunuları yerleĢtirildi: suyla dolu bakır kaseler,
tahıl ve tereyağı kandilleri.
Dini resim parĢömenleri tamamen kapladı
1
Bu mısralar Milarespa'nın on birinci yüzyılda bir mağarada yaĢarken
bestelediği bir Ģiire aittir. Tibet'te popülerdir ve Ģu anlama gelir: Eğer bu
inziva evinde, dünyaya geri dönmenin cazibesine kapılmadan ölene kadar
yaĢayabilirsem, manevi hedefime ulaĢmıĢ olacağım.
kayalık düzensiz duvarlar. Bunlardan birinin altında, tantrik
tarikatların lamalarının bir iblis tutsağı tuttukları küçük dolap
gizliydi.
Mağaranın dıĢında, yarı çıkıntılı kayaların altında
korunaklı, erzak depolamaya yarayan iki kulübe inĢa edilmiĢti.
Gördüğünüz gibi, gomcherflerin konutu tamamen
konfordan yoksun değildi.

Bu yuva, romantik ve kesinlikle tenha bir alana
hükmediyordu. Yerliler onu kötü ruhların yaĢadığına
inanıyorlardı. Daha önce oraya baĢıboĢ sığır aramaya veya
oduncu olarak çalıĢmaya cesaret eden bazı adamların, bazen
ölümcül sonuçlara yol açan garip karĢılaĢmalar yaĢadıklarını
söylediler.
Bu tür noktalar genellikle Tibet keĢiĢleri tarafından konut
yerleri olarak seçilir. Öncelikle onları manevi eğitim için
uygun bir zemin olarak görüyorlar. Ġkinci olarak, orada, ya
kötü niyetli kötü ruhları dönüĢtürerek ya da onların zararlı
faaliyetlerini zorla önleyerek sihirli güçlerini insanların ve
hayvanların iyiliği için kullanma fırsatı bulduklarını
düĢünürler - en azından basit insanlar bu hayırsever arzuyu, bu
―kutsallar‖.
On yedi yıl önce, dağcıların Jowo gomchen (Lord
düĢünceli ankraj) dediği lama, onu gördüğüm mağaraya
yerleĢmiĢti. YavaĢ yavaĢ, Lachen manastırının keĢiĢleri onu
biraz önce tarif ettiğim gibi olana kadar geliĢtirdiler.
Ġlk baĢta gomchen tamamen inzivada yaĢadı. Erzakını
getiren köylüler veya çobanlar, adaklarını kapısının önüne
bırakıp onu görmeden çekip gittiler. Her yıl üç ya da dört ay
boyunca inzivaya girilmezdi, çünkü karlar oraya giden
vadileri tıkardı.
Büyüdüğünde yanında küçük bir oğlan çocuğu tuttu ve
onun altındaki mağarada yaĢamaya baĢladığımda, inisiye eĢini
yanına çağırdı. ―Kırmızı Ģapka tarikatına‖ ait olduğu için
gomchen bekar olmaya mahkum değildi.
Her gün gomchen'i ziyaret ederek mağaramda bir hafta
geçirdim. KonuĢması ilgi dolu olsa da, Tibetli bir haber
spikerinin günlük hayatını izlemekle daha çok ilgileniyordum.
CsÖma de Köros veya Fransız Rahip Babaları Hue ve
Gabet gibi birkaç Batılı, lamaist manastırlarında konakladı,
ancak hiçbiri hakkında bu kadar çok fantastik hikayenin
anlatıldığı bu gomchenlerle yaĢamadı.
Bu beni gomchen civarında kalmaya teĢvik etmek için
yeterli bir sebepti. Buna lamaist yöntemlere göre tefekkür
hayatını deneyimleme konusundaki keskin arzum da eklendi.
Ancak benim dileğim yetmedi, lamanın rızasına ihtiyaç
vardı. Vermezse, inzivaya yakın bir yerde yaĢamanın hiçbir
avantajı olmayacaktı. Susacaktı ve ben sadece arkasında ―bir
Ģeyler oluyordu‖ olan bir kaya duvarına bakabildim.
Bu yüzden Doğu geleneklerine uygun bir Ģekilde isteğimi
lama'ya sundum. Açıkladığı doktrini bana öğretmesi için
yalvardım. Bilgisinin yeterince geniĢ olmadığını ve baĢka
yerlerdeki bilgin lamalarla uzun konuĢma fırsatı bulmuĢken,
böylesine misafirperver olmayan bir bölgede cahil bir adamı
dinlemenin benim için faydasız olduğunu söyleyerek itiraz
etti.
Ancak Ģiddetle ısrar ettim ve beni tam olarak bir öğrenci
olarak değil, bir acemi olarak bir duruĢmada belirli bir
süreliğine kabul etmeye karar verdi.
Sözümü kestiğinde ona teĢekkür etmeye baĢladım.
―Bekle‖ dedi, ―bir Ģart var; Benim iznim olmadan
Gangtok'a dönmeyeceğine ya da güneye doğru herhangi bir
yolculuk yapmayacağına söz vermelisin." 1
Macera heyecanlı olmaya baĢlamıĢtı. Bunun tuhaflığı bende
heyecan uyandırdı.
"Söz veriyorum," diye tereddüt etmeden cevap verdim.
Mağarama kaba bir kabin eklendi. Gomchen'inki gibi, bir
baltayla kabaca yontulmuĢ kalaslardan inĢa edildi. Bu ülkenin
dağcıları testere kullanmayı bilmiyorlar, o zamanlar
öğrenmeye de hevesli değillerdi.
Birkaç metre ötede, Yongden için küçük bir özel oda ve
hizmetçilerimiz için bir lojman içeren baĢka bir kulübe inĢa
edildi.
Ġnziva yerimi geniĢletirken, sibaritik eğilimlere tamamen
boyun eğmiyordum.
Su ve yakıt getirmek ve bu yükleri mağarama kadar taĢımak
benim için zor olurdu. Okulu yeni bırakan Yongden, bu tür
iĢlerde benden daha deneyimli değildi. Bize yardım edecek
hizmetçiler olmadan yapamayız, bu nedenle, tamamen izole
kalmamız gereken uzun bir kıĢla karĢı karĢıya olduğumuz için
bol miktarda yiyecek ve bir depo zorunluydu.
ġimdi bunlar bana küçük zorluklar gibi görünüyor, ama o

zamanlar çapa rolünde ―ilk çıkıĢımı‖ yapıyordum ve oğlum
henüz kaĢif olarak çıraklığına baĢlamamıĢtı.
Günler geçti. KıĢ geldi, tüm ülkeye bir kat tertemiz kar
yağdı ve beklediğimiz gibi, dağımızın eteklerine giden
vadileri kapattı.
Gomchen uzun bir geri çekilme için kendini kapattı. Ben de
aynı Ģeyi yaptım. Tek günlük yemeğim yerleĢtirildi
1
Güneye gitmek, birkaç yabancının ikamet ettiği Gangtok'a veya Kalım
pong'a gitmek ve bu yerlerden kaçınsa da Hindistan'dan bu tepelere gelen
Batılı turistlerin zaman zaman uğradığı bir yolu takip etmek demekti.
kulübemin giriĢinde bir perdenin arkasında. Onu getiren ve
daha sonra boĢ tabakları alıp götüren çocuk beni görmeden
sessizce gitti.
Hayatım, dini törenlere katılarak bulabilecekleri oyalanma
olmaksızın Carthuslularınkine benziyordu.
Yiyecek arayan bir ayı ortaya çıktı ve ilk ĢaĢkınlık ve
meydan okuma duyguları geçtikten sonra, kendisine atılan
ekmek ve diğer yenilebilir Ģeyleri gelip beklemeye alıĢtı.
Sonunda, Nisan ayının baĢlarına doğru, çocuklardan biri
altımızdaki açıklıkta hareket eden siyah bir nokta fark etti ve
bağırdı: "Bir adam 1", tıpkı ilk denizcilerin "ileriye in" diye
bağırmıĢ olması gerektiği gibi! Avrupa'da beĢ ay önce
yazılmıĢ mektuplar geldi.
Sonra bulutlu Himalayalar'da bahar geldi. Mağaramın
dokuz yüz metre altında orman gülleri çiçek açtı. Çorak
dağların zirvesine tırmandım. Uzun serseriler beni yarı
saydam göllerle dolu ıssız vadilere götürdü. . . . Yalnızlık,
yalnızlık! . . . Sürekli gözlem ve yansımalardan oluĢan bu
tefekkür hayatında akıl ve duyular duyarlılıklarını geliĢtirirler.
KiĢi vizyon sahibi olur mu, yoksa o zamana kadar kör değil
midir? . . .
Birkaç mil kuzeyde, Hint musonunun bulutlarının
geçemediği Himalayaların son silsilesinin ötesinde, güneĢ
mavi gökyüzünde yüksek Tibet platosu üzerinde parlıyordu.
Ama orada yaz yağmurlu, soğuk ve kısaydı. Eylül ayında
Ģiddetli karlar komĢu tepeleri çoktan kapladı ve kısa süre
sonra yıllık hapis cezamız yeniden baĢladı.
Uzun geri çekilmemin meyveleri nelerdi? Açıklamayı zor
bulmalıydım, ancak birçok Ģey öğrendim.
Gramerler, sözlükler ve gomchen ile konuĢmalar
yardımıyla Tibet dili çalıĢmamın yanı sıra, onunla ünlü Tibet
mistiklerinin hayatlarını da okudum. Kitaplarda anlatılan
hikayelere benzeyen, tanık olduğu gerçekleri bana anlatmak
için sık sık okumamızı durdururdu. Tanıdığı insanları anlatır,
konuĢmalarını tekrar eder ve bana hayatlarını anlatırdı.
Böylece, onun kamarasında ya da benimkinde otururken
zengin lamaların saraylarını ziyaret ettim, birçok münzevinin
inziva yerlerine girdim. Meraklı insanlarla tanıĢarak yollarda
seyahat ettim. Bu Ģekilde Tibet'i, sakinlerini, geleneklerini ve
düĢüncelerini yakından tanıdım: daha sonra beni iyi durumda
tutacak değerli bir bilim.
Çapkınımın evinin son limanım olabileceği yanılsamasına
asla kapılmama izin vermedim. Orada kalma ve diğer Batılılar
gibi hala bağlı olduğumu düĢündüğüm aptalca fikirlerin, rutin
kaygıların ve görevlerin yükünü bir kez ve herkes için
bırakma arzusuna çok fazla neden karĢı çıktı.
Üstlendiğim bir gomchenma'nın kiĢiliğinin, bir gezgin
olarak hayatımın yalnızca bir bölümü ya da en iyi ihtimalle
gelecekteki kurtuluĢ için bir hazırlık olabileceğini biliyordum.
AĢağıda, vadilerde kıvrılarak, dağlar arasında kaybolarak
gördüğüm ipliksi patikaya, ne yazık ki, neredeyse dehĢet
içinde sık sık baktım. Beni uzaktaki tepelerin ötesindeki
hüzünlü dünyaya geri götüreceği gün gelecekti ve öyle
düĢünürken, tarif edilemez bir ıstırap beni sarmıĢtı.
Daha önemli nedenlerin yanı sıra, hizmetkarlarımı daha
fazla bu çölde tutmanın imkansızlığı, inziva yerimden
ayrılmama neden oldu. Yine de Tibet'ten bir kez daha
ayrılmadan önce, iki büyük dini merkezinden birini ziyaret
etmek istedim: çok uzak olmayan Shigatze.
Ünlü Tashilhunpo manastırı bu kasabanın yakınında yer
almaktadır. Yabancıların Tashi Lama dediği Grand Lama'nın
koltuğu. Tibetliler ona Tsang Pench'en rimpoche, ―Tsang
eyaletinin Değerli bilgili adamı‖ derler. O, sonsuz ıĢığın
mistik Buda'sı olan ödpagmed'in bir yayılımı ve aynı zamanda

tarihi Buda'nın en önde gelen öğrencilerinden biri olan
Subhuti'nin reenkarnasyonu olarak kabul edilir. Manevi bir
bakıĢ açısından, rütbesi Dalai Lama'nınkine eĢittir. Ancak ruh,
bu dünyada, genellikle geçici güce öncelik vermek zorunda
olduğundan, Tibet'in -Dalai Lama otokratı efendidir.
Bu yolculuğun olası sonuçlarını öngörerek, Himalayalardan
ayrılmaya kesinlikle hazır olana kadar Shigatze'ye baĢlamayı
erteledim.
Ġnziva yerimden daha önce kaldığım Chörten Nyima'ya
gittim. Oradan, Yongden ve hizmetçimiz olarak hareket
edecek bir keĢiĢ eĢliğinde Shigatze'ye gittim. Üçümüz de at
sırtındaydık. Bagajlarımız Tibet'te adet olduğu gibi büyük deri
heybelere yerleĢtirildi; bir katır iki küçük çadır ve
erzaklarımızı taĢıyordu.
Mesafe çok iyi değildi. Yolculuk dört günde kolaylıkla
tamamlanabilirdi. Bununla birlikte, yolumdaki ilgi çekici
hiçbir Ģeyi kaçırmamak için çok yavaĢ seyahat etmeyi ve
hepsinden önemlisi, sonunda kalbine nüfuz etmek üzere
olduğum Tibet'i mümkün olduğunca beden ve ruh içinde
özümseyebilmek için, ama her Ģeyden önce, muhtemelen bir
daha göremeyebilir.
Chörten NyĠma'yı ilk ziyaretimden beri, itaatsiz
komĢularını cezalandırmak için havada törensel kekler
gönderen bir lama büyücüsünün oğluyla tanıĢmıĢtım ve
koĢullar izin verirse onu ziyarete davet edilmiĢtim.
YaĢadığı köy Tranglung, inziva yerimden Shigatze'ye
giden düz yolda Chörten NyĠma'dan daha fazla değildi, ama
az önce söylediğim gibi, yasak topraklardaki maceramın
görebileceği ilginç Ģeyleri görmenin tüm fırsatlarından
yararlanmayı amaçladım. bana getir.
Öğleden sonra Tranglung'a ulaĢtık. Köy, Tibetli
yerleĢimcilerin Himalayalar'da inĢa ettikleri köylerden
oldukça farklıydı. Bu kadar kısa bir mesafede böyle tam bir
kontrast bulmak gerçekten ĢaĢırtıcıydı. Sikkim'de görmeye
alıĢık olduğum sazdan çatılı ahĢap kulübelerden yalnızca
yüksek taĢ evler değil, iklimi, toprağı, manzarası, insanların
özellikleri ve genel görünüĢü de değiĢmiĢti. Gerçekten
Tibet'teydim.
Büyücüyü, penceresiz, çatıdan yeterince aydınlatılmamıĢ
büyük bir oda olan hitabet odasında bulduk. Yanında, pembe
renkli kilden yapılmıĢ ve farklı tonlardaki yün ipliklere
sarılmıĢ küçük domuz kafaları gibi oyuncaklardan oluĢan
tılsımlar dağıttığı birkaç adam vardı.
Köylüler, lamanın bu nesnelerin nasıl kullanılacağına dair
bitmek bilmeyen talimatlarını büyük bir heyecanla dinlediler.
Onlar gittikten sonra, ev sahibi-lama zarif bir
gülümsemeyle beni onunla çay içmeye davet etti. Uzun bir
konuĢma baĢladı. Ev sahibime uçan kekleri sormak için yanıp
tutuĢuyordum ama doğrudan bir soru tüm nezaket kurallarına
aykırı olurdu.
Orada kaldığım birkaç gün boyunca, bana tuhaf bir ev
dramı anlatıldı ve gerçek bir büyücü tarafından kendisine
danıĢılmak gibi ender bir onur duydum.
Burada, Orta Tibet'teki çok sayıda ailede olduğu gibi,
poliandri uygulandı. Lamanın en büyük oğlunun düğün
gününde, evlilik sözleĢmesinde erkek kardeĢlerinin isimleri
geçmiĢ ve genç kız, hepsini koca olarak almaya rıza
göstermiĢti.
Çoğu durumda olduğu gibi, o zamanlar da ―damatlardan‖
bazıları, tabii ki danıĢılmamıĢ çocuklardı. Yine de yasal olarak
evlilerdi.
ġimdi Tran büyücüsünün dört oğlu vardı. Ġkinci oğlun
ağabeyi ile ortaklığı hakkında ne düĢündüğü bana söylenmedi.
Yolculukta uzaktaydı ve büyük olasılıkla her Ģey yolundaydı.
ġahsen tanıdığım üçüncü oğlum da bir yerlere seyahat
ediyordu. Ailenin huzurunu bozan oydu.
Ġlk iki erkek kardeĢinden çok daha gençti, sadece yirmi beĢ
yaĢındaydı ve toplu eĢe karĢı evlilik görevlerini yerine
getirmeyi inatla reddetti.
Ne yazık ki hanımefendi için bu tamamen sözde koca, yaĢlı
ikisinden çok daha çekiciydi. O sadece kardeĢlerinden daha iyi
görünmekle kalmadı, aynı zamanda sosyal konum, belagat,
öğrenme ve keĢfedemediğim diğer çeĢitli baĢarılarda onları
geride bıraktı.
Ġki ihtiyar sadece varlıklı çiftçiler iken, üçüncü erkek
kardeĢ Tibet'te din adamlarına verilen prestije sahipti. O bir
lamaydı ve sıradan bir lamadan daha fazlasıydı. O, okült
doktrinlerde baĢlatılan sözde bir naljorpa idi, tantrik
mistiklerin beĢ kenarlı Ģapkasını ve tümörde usta olan
respaların beyaz eteğini, en karanlıkta bile ateĢsiz sıcak tutma
sanatını giyme hakkına sahipti. en soğuk hava.1
Üstüne düĢeni yerine getirmeyi reddeden bu seçkin kocaydı
ve gücenmiĢ kadın hor görülmekten vazgeçemezdi.
Durumu daha da kötüleĢtiren Ģey, genç lamanın komĢu
köylerden birinde bir kıza kur yapması ve onunla evlenmek
istemesiydi.
Ülkenin kanunları buna izin verdi, ancak bu evliliğe devam
ederse ve böylece aile birliğini bozarsa, genç koca babasının
evini terk etmek ve gelini için yeni bir ev kurmak zorunda
kalacaktı. Ev sahibimin rahip oğlu gerçekten de sorumluluktan
çekinmedi ve hatta güvendi.
1
Turno ile ilgili olarak, bkz. Bölüm VI.
O evi rahat ettirmek için bir büyücü olarak kazancına
güveniyor.
Ama böyle yaparak babasına rakip olmayacak mıydı? YaĢlı
lama düĢüncesini kelimelerle ifade etmemiĢ olsa da,
yüzündeki ifadeden, o inatçı oğlundaki, kırk yaĢında sağlıklı,
sağlam, muhtemelen çok çirkin olmayan bir kadını memnun
etmeyi reddeden bir rakipten korktuğunu okuyabiliyordum.
Bu noktaya itiraz edemedim, çünkü karısının yüz hatları,
onu bir zenci kadar siyah yapan kalın bir tereyağı ve kurum
tabakasının altında gizlenmiĢti.
―Tanrı aĢkına ne yapılacak? diye inledi ailenin yaĢlı annesi.
Bu tür konularda deneyimim yoktu. Batıda poliandrist
bayanlarla tanıĢmıĢ olsam da, kural olarak, iĢlerinden
kaynaklanan karıĢıklıkları çözmek için hiçbir aile konseyi
çağrılmadı. Ve seyahatlerimde sadece evleri bir savaĢ
mahalline dönüĢen çokeĢli beyler tarafından tavsiye istenmiĢti.
Çok eĢlilik Tibet'te de yasal olduğundan, genç lamanın
gelinini eve getirmeye ikna edilebileceğini önerdim.
ġansıma o zamanlar saygın manastır cübbesini giyiyordum,
çünkü kıskanç, küçümsenen karısının kendini üzerime
atmasına ancak bu engel oluyordu.
YaĢlı anne ağlayarak, "Muhterem hanımefendi," diye
bağırdı, "gelinimizin 'kızı dövmek ve onun Ģeklini bozmak
için hizmetçilerini göndermek istediğini bilmiyorsunuz. Bunu
yapmasını engellemek için zor bir görevimiz vardı. Bizim
seviyemizden insanların böyle bir Ģey yaptığını düĢünün. 1
Bundan sonra sonsuza kadar onurumuz kırılsın! ‖
Söyleyecek baĢka bir Ģey bulamadım, bu yüzden akĢam
meditasyonumun zamanının geldiğini belirttim ve lamanın
gece için bana nezaketle ödünç verdiği hitabete çekilmek için
izin istedim.
Odadan çıkarken en küçük oğlu, on sekiz yaĢında bir
delikanlı, dört numaralı koca dikkatimi çekti. O
LAMALARIN MĠSAFĠRĠ 8g
karanlık bir köĢede oturuyordu ve sıradan karısına garip bir

yarım gülümsemeyle bakıyormuĢ gibi, sanki yalan
söylüyormuĢ gibi - "Biraz bekle yaĢlı bayan, senin için daha
kötü Ģeylerim var."
Sonraki günlerde köy köy dolaĢıp geceleri köylülerin
evlerinde uyudum. Daha sonra Lhasa yolunda mecbur
kaldığım için kimliğimi saklamaya çalıĢmadım. Buradaki hiç
kimse benim bir yabancı olduğumu fark etmemiĢ ya da en
azından hiç kimse bu gerçeğe önem vermiyormuĢ gibi
görünüyordu.
Yolum, Sikkim'inkiyle karĢılaĢtırıldığında bana çok büyük
görünen Patur manastırını geçti. Kilise yetkililerinden biri,
bizi birkaç keĢiĢle birlikte olmaktan keyif aldığımız karanlık
bir salonda mükemmel bir yemeğe davet etti.
Birkaç kat yüksekliğindeki devasa binalar dıĢında oradaki
hiçbir Ģey benim için tamamen yeni değildi. Yine de,
Sikkim'de gözlemlediğim Lamaizm'in Tibet'te var olanın
yalnızca soluk bir yansıması olduğunu anladım.
Himalayaların ötesinde ülkenin vahĢileĢeceğini hayal
meyal hayal etmiĢtim, ama Ģimdi tam tersine gerçekten
medeni bir halkla temas kurduğumu anlamaya baĢladım.
Yolculuğun çeĢitli olayları arasında, yağmurlar ve eriyen
karlarla kabaran Chi Nehri, atlarımızı teker teker karĢıya
geçiren üç köylünün yardımlarına rağmen geçmekte güçlük
çekti.
Kuma denilen köyün ötesinde, uzun bir çöl arazisi izi
uzanır. Yolu iyi bilen hizmetçimizin tarifine göre, sıcak bir
banyo ve yatak için ılık toprak alarak kaplıcaların yakınında
hoĢ bir kamp kurmayı umuyordum. Ani bir fırtına, bu arzu
edilen cennete ulaĢmadan önce bizi aceleyle kampımızı
kurmaya zorladı. Önce dolu bizi vurdu, sonra kar o kadar
Ģiddetli yağmaya baĢladı ki kısa sürede neredeyse dizlerimize
geldi.
KomĢu bir dere kampımıza taĢtı. Çadırımın altındaki,
çamurlu suların istila etmediği tek yer olan küçük adada çoğu
zaman geceyi oruçlu ve ayakta geçirmek zorunda
kalıyordum. Beklediğim rahat uyku için çok fazla.
TIBET'TE 10BÜYÜ VE GĠZEM
Sonunda, tozun içinde yuvarlanan sarhoĢ bir adama

bakmak için durduğum yolun bir dönüĢünde, gözlerim aniden
muhteĢem bir görüntüye takıldı. Uzakta, mavimsi karanlıkta
devasa Tashilhunpo manastırı duruyordu: batan güneĢin son
loĢ ıĢıklarını yansıtan altın çatılarla taçlandırılmıĢ beyaz
binalar.
amacıma ulaĢmıĢtım,
Kafamda garip bir fikir büyümüĢtü. Kasabadaki hanlardan
birinde barınak aramak yerine, uĢağımı keĢiĢlerin
ziyaretçilerini veya Kham vilayetinden gelen yerli öğrencileri
ağırlamaktan sorumlu olan lama'ya gönderdim. Tanımadığı
yabancı bir kadın yolcu, onun ilgisini nasıl uyandırabilir ve
onun iyi niyetlerini istemek için ne gibi bir nedeni olabilir?
Bu soruyu kendime sormamıĢtım. Tamamen dürtü üzerine
hareket ettim ve sonuç mükemmeldi.
Seçkin memur, manastırın yanındaki tek evde benim için
iki oda sipariĢ etmesi için bir trapa gönderdi'. Orada kendim
yerleĢtim.
Hemen ertesi gün, protokole göre Tashi Lama ile görüĢme
talepleri baĢladı. Memleketimin ayrıntılarını vermek zorunda
kaldım ve doğduğum yerin Paris olduğunu söyleyerek onları
memnun ettim.
Hangi Paris?—Lhasa'nın güneyinde, Phagri adında bir köy
var ve bu isim Pari olarak telaffuz ediliyor. Benim Paris'imin
Tibet baĢkentinden biraz daha uzakta olduğunu ve batıya
doğru durduğunu açıkladım, ancak Tibet'ten baĢlayarak
ülkeme denizi geçmeden ulaĢılabileceği ve dolayısıyla bir
Philing olmadığım konusunda ısrar ettim. (yabancı).
Tranglung büyücüsünün üçüncü oğlu (s. 80).
Tashi Lama.
Mo-te-tong gölünün keĢiĢi (s. 87)
Tibet'in kuzeydoğusundaki Amdo'daki Lhabrang Manastırı.

Bu, kelimenin tam anlamıyla deniz üzerinde bir kıta anlamına
gelen philing kelimesi üzerine bir oyundu.
Shigatze'nin yakınında o kadar uzun süre kalmıĢtım ki,
orada tanınmamak imkansızdı ve dahası, bir keĢiĢ olarak
yaĢamıĢ olmam beni ülkede biraz ünlü yaptı. Hemen bir
dinleyici kabul edildi ve Tashi Lama'nın annesi beni misafiri
olmaya davet etti.
Manastırın her köĢesini gezdim ve hoĢ geldin demek için
orada yaĢayan binlerce rahibe çay ikram ettim.
Aradan geçen yılların sayısı ve o zamandan beri büyük
lama manastırlarını ziyaret etmek, hatta orada oturmak için
kullandığım fırsatlar izlenimlerimi köreltti, ama
Tashilhunpo'yu dolaĢtığımda, her Ģey beni derinden etkiledi.
Gördüm.
Devlet adamlarının tapınaklarında, salonlarında ve
saraylarında barbarca bir ihtiĢam hüküm sürüyordu. Hiçbir
açıklama bunun hakkında bir fikir veremez. Zengin lamaların
kullanımı için sunaklarda, mezarlarda, süslü kapılarda, tören
aletlerinde ve hatta sadece ev eĢyalarında altın, gümüĢ,
turkuaz, yeĢim cömertçe kullanıldı.
Bu gösteriĢli gösteriye hayran olduğumu söylemeli miyim?
Hayır, saf ve çocukça göründüğü için: zihinleri geliĢmemiĢ
güçlü devlerin iĢi.
Tibet'le ilk temas, sakin yalnızlıklarının görüntüsünü
önümde hiç sunmamıĢ olsaydım ve kitlelerin gözünde
ihtiĢamın simgesi olan bayağılıkları reddeden çileci bilgeleri
sakladıklarını bilmeseydim, beni olumsuz etkilerdi. .
Tashi Lama, onu her gördüğümde bana karĢı çok nazikti ve
beni ilgiyle karĢıladı. Paris'imin nerede olduğunu gayet iyi
biliyordu ve France kelimesini mükemmel bir Fransız
aksanıyla telaffuz etti.
Lamaizm'i inceleme konusundaki hevesim onu çok
memnun etti. AraĢtırmalarıma her Ģekilde yardım etmeye
istekliydi. Neden Tibet'te kalmayayım? o bana sordu.
Neden gerçekten ? Arzu eksik değildi, ancak ülkede ne
kadar büyük ve onurlu olursa olsun, zarif Grand Lama'nın
Tibet'te yaĢamama izin verecek kadar dünyevi güce sahip
olmadığını biliyordum.
Yine de, o anda, Lhasa'ya yolculuğuma baĢladığım
zamanki kadar bağlardan arınmıĢ olsaydım, tenha bir yerde
bana sunulan korumadan yararlanmaya çalıĢabilirdim. Ama
böyle bir teklif beklemiyordum. Bavulum, notlarım, fotoğraf
negatifleri koleksiyonları (insan bu Ģeylerin neden önemli
olduğunu düĢünmeli?) geride bırakılmıĢtı, bazıları
Kalküta'daki arkadaĢlarımın bakımında, bazıları da inziva
yerimde. Öğrenmem gereken ne kadar çok Ģey kaldı, birkaç
yıl sonra Tibet'in vahĢi doğasında neĢeli bir serseri olabilmem
için gerekli zihinsel dönüĢüm ne kadar büyüktü.
Shigatze'deyken Tashi Lama'yı eğiten ustalarla tanıĢtım:
onun seküler bilimler profesörü ve onu mistik doktrinlere
baĢlatan kiĢi. Aynı zamanda, onun tarafından çok saygı
duyulan ve -eğer onun hakkında anlatılanlara inanmamız
gerekiyorsa- birkaç yıl sonra mucizevi bir Ģekilde hayatına
son veren Tashi Lama'nın ruhani rehberi olan tefekkür eden
bir mistik tanıdım.1
Shigatze'yi ziyaretim sırasında, Tashi Lama'nın sonsuz
Ģefkatin efendisi olan geleceğin Buda Maitreya'ya adamak
istediği tapınak tamamlanmak üzereydi.
Alt katta, müritlerin etrafında dönmesine izin veren
galerileri olan bir salona yerleĢtirilmiĢ ve birinci, ikinci ve
üçüncü galerileri art arda yukarı, kemerine, omuzlarına ve
baĢına kadar yükselen devasa görüntüyü gördüm. .
Yirmi kuyumcu, devasa Maitreya'yı süsleyecek muazzam
süsleri yerleĢtiriyordu. Hanımların takdim ettiği mücevherleri
yeniden yerleĢtiriyorlardı.
1
Bölüm VIII'in sonuna bakın.
BaĢlarında Tashi Lama'nın annesi olan Tsang'ın tüm değerli
taĢ setlerinin hediyesi ile soylularına.
Shigatze'deki ve mahalledeki Tashi Lama'nın saraylarında
keyifli günler geçirdim. Çok farklı karakterlere sahip
erkeklerle konuĢtum. Gördüklerimin ve duyduklarımın
yeniliği, mekanın özel psiĢik atmosferi beni büyüledi. Nadiren
böyle keyifli saatler geçirdim.
Sonunda korkulan an geldi. Yanıma kitaplar, notlar,
hediyeler ve Tashi Lama'nın bana Tashilhunpo
Üniversitesi'nin Doktor fahri diploması olarak verdiği mezun
bir lamanın cübbesini alarak Shigatze'den ayrıldım ve ne
yazık ki uçsuz bucaksız manastıra baktım. bana ilk göründüğü
yolun aynı dönemecinin arkasında kayboldu.
Tibet'teki matbaaların en büyüğünü ziyaret etmek için
Narthang'a gittim. ÇeĢitli dini kitapların basımı için kullanılan
oymalı tahta levhaların sayısı muazzamdı. Raflara dizildiler,
sıralar halinde kocaman bir binayı doldurdular.
Dirseklerine kadar mürekkep sıçramıĢ matbaacılar
çalıĢırken yerde oturuyorlardı, diğer odalarda keĢiĢler kağıdı
her tür kitap için gereken boyuta göre kesiyordu.
Acele yoktu; sohbet ve tereyağlı çay içmek serbestçe
devam etti. Gazete matbaalarımızdaki hararetli ajitasyonla ne
büyük bir tezat.
Narthang'dan bana bir davetiye gönderecek kadar iyi olan
bir gomchen'in inziva yerini aradım. Mo-te-tong gölünün
yakınında, bir tepede ıssız bir yerde çıpacının meskenini
buldum. Küçük bir kale gibi görünene kadar ardı ardına
odaların eklendiği geniĢ bir mağaradan oluĢuyordu.
ġimdiki gomchen, kendisi de bir harikalar yaratan olarak
ünlü olan manevi babasının yerine geçen efendisinin yerine
geçmiĢti. Üç kuĢak lama büyücüsüne adanmıĢların
armağanları, inziva yerinde rahatlık sağlayan çok sayıda
nesnenin birikmesine yol açmıĢtı ve orada yaĢam oldukça hoĢ
bir Ģekilde geçirilebilirdi; yani, bir Tibetlinin bakıĢ açısından,
vahĢi doğada doğmuĢ ve gençliğinden beri bir çapa öğrencisi
olarak yaĢamaya alıĢmıĢtır.
Ev sahibimin durumu böyleydi. Ne Lhasa'ya ne de
Shigatze'ye gitmiĢ, Tibet'te hiçbir yere seyahat etmemiĢti ve
mağarasının dıĢındaki dünya hakkında hiçbir Ģey bilmiyordu.
Efendisi otuz yıldan fazla bir süredir orada yaĢıyordu ve o
öldüğünde Ģimdiki münzevi kendini duvarlarla kaplamıĢtı.
Duvarlarla çevrili olmakla, yalnızca bir kapının inzivaya
çekilebildiğini ve bu kapıya lamanın asla yaklaĢmadığını
anlamak gerekir. Kayanın altındaki iki alt oda -mutfak, kiler
ve hizmetli odası birlikte- yüksek bir duvarla uçuruma açılan
tarafta kapalı bir iç avluya açılıyordu. Bu odaların üzerinde,

bir merdiven ve zemindeki bir kapakla ulaĢılan lamanın özel
dairesi bir üst mağaraydı. Bu oda, yine duvarlarla kapatılmıĢ
küçük bir teras üzerindeydi. Böylece münzevi biraz egzersiz
yapabilir veya dıĢarıdaki kimse tarafından görülmeden ve
kendisi tepedeki gökyüzünden baĢka bir Ģey görmeden
güneĢlenebilir.
Haber spikeri, ziyaretçileri kabul ederek ve onlarla sohbet
ederek inzivasının ciddiyetini hafifletti, ancak asla uyumak
için yatmadan, geceleri bir gamii'de geçirerek kemer
sıkmalarına ekledi.
Tibet'te gamti (kutu koltuk) veya gomti (meditasyon
koltuğu) adı verilen özel koltuklar vardır. Bunlar, her bir
kenarı yaklaĢık 25 veya 30 inç uzunluğunda ve yanlardan biri
koltuğun arkasını oluĢturmak için daha yüksek olan kare
kutulardır. Kutunun altına, çilecinin bağdaĢ kurarak oturduğu
bir yastık yerleĢtirilmiĢtir. Çoğu zaman koltuğun arkasına
yaslanmasına izin vermez ve ister uyurken ister uzun
meditasyon sırasında vücudunu desteklemek için ―meditasyon
ipi‖ (sgomthag} kullanır.Genellikle yünden yapılmıĢ bir
kuĢaktır. dizlerin altından ve ensenin arkasından geçirilen
veya dizleri ve sırtı saran kumaĢ.Birçok gomchen, uyumak
için kollarını yaslamadan veya esnetmeden günler ve geceler
geçirir.
Bazen uyurlar ama asla hızlı uykuya dalmazlar ve bu kısa
uykulu dönemler dıĢında meditasyonlarını bırakmazlar.
Münzevi ile birkaç ilginç konuĢma yaptım ve sonra sınıra
döndüm.
Gangtok'taki Ġngiliz sakini Sikkim'den bana Tibet
topraklarından ayrılmamı emreden bir mektup göndermiĢti.
Yolculuğumu planladığım gibi bitirmek istediğim için itaat
etmemiĢtim, ama Ģimdi amacımı gerçekleĢtirmiĢtim ve yasak
bölgeye uzun süreli bir saldırının sonuçlarını öngördüğüm
için Himalayalara veda etmeye hazırdım. .
Tibet sınırının yakınından ayrılmamı emreden ikinci bir
mektup beni çoktan Hindistan'a, Uzak Doğu'ya giderken
yolda buldu.
BÖLÜM MERHABA
ÜNLÜ TIBET MANASTIRI
Ö NCE daha, Hindistan'a doğru ilerleyerek Himalayaları

geçtim.
Birkaç yıl boyunca son derece fantastik ve
büyüleyici bir hayat yaĢadığım büyüleyici bölgeden ayrılmak
üzücü: Tibet'in bu giriĢ evinin ne kadar harika olduğu
kanıtlandıysa da, biliyorum ki, tüm bunlara bir bakıĢ bile
vermekten çok uzaktayım. ―Kar Ülkesi‖nin inziva yerlerinde
din dıĢı insanlardan gizlenen tuhaf mistik öğretiler ve
uygulamalar. Shigatze'ye yaptığım yolculuk aynı zamanda
bana skolastik Tibet'i, manastır üniversitelerini, devasa
kütüphanelerini de ortaya çıkardı. Daha öğreneceğim ne çok
Ģey kaldı! Ve gidiyorum. . ,
Burma'ya gidiyorum ve en katı Budist mezheplerinden
birinin düĢünceli keĢiĢleri olan Kamatang'larla Sagain
tepelerinde günlerce inzivaya çekiliyorum.
Japonya'ya gidiyorum ve yüzyıllardır ülkenin entelektüel
aristokrasisini toplamıĢ olan Zen mezhebinin bir manastırı
olan Töfoku-ji'nin sakinliğine dalıyorum.
Kore'ye gidiyorum. Panya-an ; ormanın göbeğinde
saklanan ―bilgelik manastırı‖ bana kapılarını açıyor.
Oraya geçici kabul için yalvarmaya gittiğimde Ģiddetli
yağmurlar yolu silip süpürmüĢtü. Panya-an rahiplerini tamir
etmekle meĢgul buldum. BaĢrahip tarafından beni tanıĢtırmak
için gönderilen çırak, arkadaĢları kadar çamurlu iĢçilerden
birinin önünde durdu, saygıyla eğildi ve ona birkaç söz
söyledi. Kazıcı, eğilerek
90
küreğinin üzerinde, bir süre dikkatle bana baktı, sonra baĢıyla

onayladı ve beni daha fazla fark etmeden tekrar çalıĢmaya
baĢladı.
Rehberim bana, "Ġnzivanın baĢıdır*" dedi. "Size bir oda

vermek istiyor."
Ertesi gün Panya-an'a döndüğümde tamamen boĢ bir
hücreye götürüldüm. Yere serilen battaniyem kanepem
olacaktı, soyunma dolabım ise masa olacaktı. Yongden,
raftaki birkaç kitap dıĢında benimki kadar az mobilyalı olan
onun yaĢındaki genç bir aceminin odasını paylaĢacaktı.
Günlük rutin, sekiz saatlik meditasyonu iki saatlik dört
periyoda bölünmüĢtür - sekiz saatlik çalıĢma ve el iĢi - sekiz
saatlik uyku, yemek ve bireysel zevklere göre dinlenmeye
ayrılmıĢtır.
Her gün, saat 3'ten biraz önce, bir keĢiĢ, kardeĢlerini
uyandırmak için ahĢap bir alete vurarak evleri dolaĢırdı.
Daha sonra hepsi, duvara dönük meditasyonda oturdukları
toplantı odasında buluĢtu.
Diyet gerçekten münzeviydi. . . pirinç ve herhangi bir
tatlandırıcı içermeyen haĢlanmıĢ sebzeler. Sebzeler bile çoğu
zaman eksikti ve yemek sadece sade pirinçten oluĢuyordu.
Trappistler arasında olduğu gibi sessizlik zorunlu değildi,
ancak keĢiĢler nadiren konuĢurdu. KonuĢma ihtiyacı
duymadılar, enerjilerini zâhirî tezahürlerde harcama ihtiyacı
duymadılar. DüĢünceleri gizli iç gözlemlere sabitlenmiĢti ve
gözlerinde Buda'nın imgelerinin içe bakıĢı vardı.
Pekin'e gidiyorum. Eskiden bir imparatorluk malikanesi
olan Peling-sse'de yaĢıyorum, Ģimdi bir Budist manastırı.
Büyük Lamaist tapınağının yanında ve Lejyonlardan birkaç
mil uzakta, görkemli Konfüçyüs tapınağının yakınında yer
almaktadır. Orada, Tibet beni tekrar çağırıyor.
Yıllarca, oraya varabileceğimi ummaya cesaret edemeden
uzaklardaki Kum-Bum'un hayalini kurdum. Yine de
yolculuğa karar verildi. Kuzeybatı sınırına ulaĢmak için tüm
Çin'i geçerek Tibet topraklarına ulaĢacağım.
Amdo'ya dönen iki zengin lama ve onların maiyetlerinden
oluĢan bir kervana, uzak Kansu eyaletinin Çinli bir tüccarı ve
hizmetçileriyle birlikte sayıların sağladığı korumadan
yararlanmaktan memnun olan birkaç keĢiĢ ve rahip olmayan
bir kervana katılıyorum. güvensiz yollar
ÜNLÜ TIBET MANASTIRI101
Yolculuk en pitoresk. Diğer olayların yanı sıra, yol

arkadaĢlarım ĢaĢkınlık için bol miktarda konu sağlıyor.
Bir gün kervanımızın dev baĢı, konakladığımız handa Çinli
fahiĢeleri ağırlar. Ġnce ve kısa, uçuk yeĢil pantolonlar ve
pembe paltolar giymiĢler, Ogre'nin inine giren bir Tom
Thumbs ailesi gibi lama'nın odasına giriyorlar.
Lama‖ bir ngagspa, büyücülerin çok heterodoks
mezhebinin takipçisi, nadiren din adamlarına ait ve evli bir
adam.
Kapı ardına kadar açıkken sert ve gürültülü bir pazarlık
yapılır. Koko-nor vahĢi sınırındaki kiĢinin alaycı, ancak
samimi terimleri, onun soğukkanlı sekreter-tercümanı
tarafından Çince'ye çevrildi. Son olarak, beĢ Çin doları ücret
olarak kabul edilir; Bebeklerden biri gece kalır.
Bizim çapkın arkadaĢımız da sıcakkanlı. BaĢka bir gün
Çinli bir subayla tartıĢır. KomĢu bir karakolun askerleri
ellerinde silahlarla hanımızı iĢgal ediyor. Lama, kendi
silahlarıyla gelen hizmetlilerini çağırır. Hancı, müdahale
etmem için yalvararak ayaklarıma kapanıyor.
Tibetçe bilen ve benim tercümanım olarak hareket eden
gezici grubumuzun bir üyesi olan Çinli tüccarın yardımıyla,
askerleri, bir barbarın aptalca eylemlerine en az dikkat
göstermenin onurlarına yakıĢmadığına ikna etmeyi baĢardım.
Koko-nor vahĢi.
Sonra lama ile birlikte, kaba askerlerle kendini tehlikeye
atan kendi rütbesinde bir adama karĢı isyan ediyorum.
BarıĢ geri yüklenir.
Ġç savaĢ ve soygunla tanıĢırım. Yardımsız bırakılan
yaralıları tedavi etmeye çalıĢıyorum. Bir sabah, hanımızın
kapısının üzerine bir sürü kafa -kafaları yeni kesilmiĢ
soyguncuların- asılı olduğunu görüyorum. Bu manzara, bana
sessizce açıkladığı sakin oğlumdaki ölüm hakkında felsefi
düĢünceler uyandırıyor.
Önümüzdeki yol, savaĢan birlikler tarafından
engelleniyor. Sian-fu'ya giden doğrudan yoldan birkaç mil
uzakta bulunan Tungchow adlı bir kasabaya giderek
muharebelerin çevresinden kaçınabileceğimi düĢünüyorum.
Benim varıĢımın ertesi günü Tungchow kuĢatıldı.
Muhafızlar üzerlerine taĢlar fırlatırken, yüksek merdivenlerde

Ģehir duvarlarına tırmanan hücum eden düĢmanları
izleyebilirdim. Eski zamanların savaĢlarını betimleyen eski
bir resimde yaĢıyor gibiydim.
Ordu duvarların diğer tarafında korunaklı kaldığında, bir
fırtına sırasında kuĢatılmıĢ kasabadan kaçıyorum. Arabam
gece boyunca çılgınca koĢturuyor; ötesinde güvende olmayı
umduğumuz bir nehrin kıyısına varıyoruz. Feribotcu diyoruz.
Cevap olarak, diğer bankadan bize ateĢ ediliyor.
ġensi valisi ile eğlenceli bir çay partisini hatırlıyorum.
DüĢman Ģehri kuĢatır. Çay, her an gelebilecek bir saldırıya
karĢı koymaya hazır, omuzlarında silah, kemerlerinde
revolver askerler tarafından servis edilir. Ancak konuklar,
eski Çin eğitiminin meyvelerinden biri olan o zarif ve
görünüĢte dingin nezaketle sakince konuĢurlar.
Felsefi soruları tartıĢıyoruz, görevlilerden biri mükemmel
Fransızca konuĢuyor ve benim tercümanım gibi davranıyor.
Bu trajik durumda vali ve partisinin duyguları ne olursa
olsun, yüzleri gülümsüyor. Çay masasının etrafındaki sohbet,
ince düĢünceleri tarafsız bir Ģekilde değiĢ tokuĢ etmenin
entelektüel oyununun tadını çıkaran litterati'dir.
Çinliler ne kadar harikulade incelikli ve uygarlar ve
kendilerinde bulunabilecek kusurlara rağmen ne kadar
sevimliler 1
Sonunda sorunlu bölgeden çıktım. Amdo'dayım, Kum-
Bum manastırındaki Pegyai Lama'nın sarayının çevresinde
yerleĢtim. . . . Yine Tibet yaĢamına daldım.
―Buda'ya selamlar.
Tanrıların dilinde ve lus'un dilinde,1
ġeytanların dilinde ve erkeklerin dilinde,
Var olan tüm dillerde,
Doktrini ilan ediyorum.‖
Birkaç delikanlı toplantı salonunun düz çatısında duruyor,

aceleyle ayin formülünü okudular ve aynı anda deniz
kabuklarını dudaklarına kaldırdılar. Her biri sırayla nefes
alırken, arkadaĢları üflemeye devam ediyor. Ve böylece, art
arda yükselen ve azalan tiz dalgaları, hala uyuyan manastıra

yayılan kesintisiz bir böğürtü üretilir.
Salonun peristilinin üzerinde, rahip togasına sarılmıĢ genç
acemiler, parlak yıldızlı gökyüzünde, ölüleri uykularından
çağırmak için inen bir dizi dünya dıĢı karanlık varlık gibi
görünüyorlar. Ve gerçekten, alçak çatılı badanalı evleriyle
sessiz gompa, geceleyin uçsuz bucaksız bir nekropol olarak
görünür.
Müzikal çağrılar ölür. Asil garbas 3'ün pencerelerinden
hareketli ıĢıklar görünüyor ve etrafta çömelmiĢ tashalardan 3
sesler yükseliyor.
1
Göllerde ve okyanusta yaĢayan ve muhteĢem zenginliklerin sahipleri
olduğu söylenen yılan yarı tanrılar.
2
Grand Lama'nın konakları. 3 Sıradan keĢiĢ evleri.
Yazarın neredeyse üç yıl yaĢadığı Kum-Bum manastırı.
Üç büyük devlet manastırından biri olan Lhasa'daki Sera Manastırı.
onlara. Kapılar açılıyor, manastır Ģehrinin bütün sokaklarında

ve caddelerinde aceleyle ayak sesleri duyuluyor: lamalar sabah
toplantısına gidiyorlar.
Salonun çevresine ulaĢtıklarında gökyüzü sararır, gün
ağarır. DıĢarıda bıraktıkları, oraya buraya yığılmıĢ keçe
çizmelerini çıkarıp her biri aceleyle yerine doğru koĢar.
Büyük manastırlarda, toplayıcı keĢiĢlerin sayısı birkaç
bindir. Garip, eski püskü, kötü kokulu bir ekip, devlet
adamları tarafından giyilen altın brokar yeleklerin ve
gompa'nın seçilmiĢ hükümdarı tsogs chen shalngo'nun
mücevherli pelerini ve görev çubuğunun görkemiyle garip bir
tezat oluĢturuyor.
Yüksek tavandan, galerilerden ve yüksek sütunlara karĢı
sarkan resim tomarları sayısız Buda ve tanrıyı gösterirken,
diğer değerli kiĢiler, azizler, tanrılar ve Ģeytanlar, kilisenin
duvarlarını süsleyen fresklerde belli belirsiz ayırt edilebilir.
karanlık yapı.
Salonun dibinde, sıra sıra tereyağlı kandillerin arkasında,
eski Grand Lamaların yaldızlı görüntüleri ve küllerini veya
mumyalanmıĢ bedenlerini içeren devasa gümüĢ ve altın kutsal
emanetleri hafifçe parlıyor. Mistik bir atmosfer, insanları ve
Ģeyleri sarar, tüm kaba detayları örter, tavırları ve yüzleri
idealleĢtirir. Orada toplanan keĢiĢlerin birçoğunun eksiklikleri
hakkında edinilmiĢ bilgi ne olursa olsun, meclisin görüntüsü
çok etkileyicidir.
ġimdi herkes bağdaĢ kurmuĢ, hareketsiz oturuyor,
yükseklikleri rütbelerine göre değiĢen lamalar ve görevliler
tahtlarında, sıradan din adamları ise neredeyse yer
seviyesindeki uzun sıralarda oturuyorlar.
YavaĢ bir ritimde derin tonda ilahi baĢlar. Çanlar, ağlayan
gyalingsp gürleyen ragdong,- minik davullar
1
Hautboy gibi bir müzik aleti.
2
Bir tür devasa Theban trompet.
bird Kadansın dövüldüğü büyük davullar, zaman zaman
mezmurlara eĢlik eder.
Kapının yanındaki sıraların ucunda oturan küçük acemiler
nefes almaya cesaret edemiyorlardı. Yüz gözlü chöstimpa1'in
kısa sürede herhangi bir sohbet veya Ģakacı hareketi

algıladığını biliyorlar ve yüksek koltuğunun yanına asılan
değnek ve kırbaç korku uyandırıyor.
Bununla birlikte, cezalandırma sadece küçük çocuklar için
değildir ve dini Düzenin yetiĢkin üyeleri, zaman zaman
bundan iyi paylarını alabilirler.
Bu tür queer performanslara tanık oldum. Bunlardan biri,
ciddi bir festival sırasında Sakya tarikatına ait bir manastırda
gerçekleĢti.
Birkaç yüz keĢiĢ tso-khang'da (toplanma salonu) toplandı
ve üç adam birbirlerine jestlerle bir Ģeyler ilettiğinde olağan
ayin ve müzik devam ediyordu. Ön sırada oturmadıkları için
önlerine yerleĢtirilen keĢiĢler tarafından yeterince
korunduklarını düĢündüler. Ellerinin hafif hareketi ve değiĢ
tokuĢ ettikleri bakıĢların chöstimpa tarafından fark
edilmeyeceğine inanıyorlardı. Ama büyük olasılıkla, lama
manastırlarının koruyucu tanrıları bu baĢ görevlilere
olağanüstü bir görüĢ keskinliği veriyor: chöstimpa suçluları
görmüĢ ve onlara doğru hareket etmiĢti.
Uzun boylu, esmer, atletik özelliklere sahip bir Khampa2
idi ve yüksek koltuğunda, bir kaide üzerindeymiĢçesine, bronz
bir heykele benziyordu. Görkemli bir Ģekilde kamçısını
indirdi, tahtından indi ve yok edici bir meleğin havasıyla
salonu geçti.
Togasını dirseklerinin üzerine sıkıĢtırarak önümden geçti.
Büyük elinde tuttuğu kırbaç, her biri iĢaret parmağı
büyüklüğünde ve bir düğümle biten birkaç deri ipten
yapılmıĢtı.
1
Özellikle dini törenler sırasında gomfia'da disiplini sağlayan bir
yetkili.
2
Doğu Tibet'te Kham yerlisi.
Suçluların kaçınılmaz cezalarını bekledikleri yere
vardığında, boyunlarını arka arkaya tuttu ve onları kürsüden
vahĢice kaldırdı.
Kaçmayı düĢünmek bile olanaksız olduğundan, istifa eden
adamlar keĢiĢ sıralarının arasındaki geçide geçtiler ve orada
alınlarını yere dayayarak secdeye kapandılar.
Her birinin arkasından birkaç kırbaç darbesi duyuldu ve

korkulu kiĢi, aynı yüce tavırla, koltuğuna geri döndü.
Ancak, toplantı salonunda sessizliği bozma, yanlıĢ tutum
vb. gibi sadece küçük suçlar cezalandırılır. BaĢka yerlerde
daha ağır cezalar uygulanıyor.
Çok takdir edilen bir ara, uzun hizmeti keser: Çay Tibet
tadına göre tereyağı ve tuzla tatlandırılmıĢ, buharda sıcak
olarak getirilir. TaĢıyıcı sıralar boyunca yürüyen büyük tahta
kovalarda taĢınır. Her trapa, o zamana kadar derisinin yanında
yeleğinin altında saklanan kendi kasesini üretir. Kaseler
mezheplere göre değiĢen özel desenlerdedir. Mecliste çini ve
gümüĢ iĢlemeli kaselere izin verilmez. En yüksek rütbeli
kiĢiler düz ahĢap bir tane kullanmalıdır. Yine de, orijinal
Budist disiplinin emrettiği feragat ve yoksulluğun sembolik bir
hatırası anlamına gelen bu kural bile, kurnaz lamalar
tarafından kaçınılır. Aralarında en zenginlerinin kasesi
gerçekten ahĢaptır, ancak bazı ağaçların gövdelerinde yetiĢen
ekstraktlardan özel kerestelerden yapılmıĢ bu ahĢap kaplardan
bazıları,
Zengin gompalarda, çay cömertçe yağlanır ve keĢiĢler,
yanlarında, sıvının yüzeyine yükselen belirli bir miktarda
tereyağı üfledikleri küçük bir tencereyi meclise getirirler.
Bunu evde kullanırlar veya tekrar çaya koymak veya evde
kullanılan lambaları doldurmak için satarlar. Yeni tereyağının
gerekli olduğu sunak lambaları değil. _
tr-apaskendi evlerinden de bir miktar tsampa1 getirirler ve
bu un, ücretsiz verilen çayla birlikte kahvaltılarını oluĢturur.
Belirli günlerde çayın yanında tsampa ve bir parça tereyağı
dağıtılır veya çay yerine çorba ikram edilir, hatta yemekte hem
çay hem de çorba bulunur.
Manastıra ait zengin hacılar ya da zengin Grand Lamalar
tarafından sunulan bu özel kahvaltılardan oldukça fazla sayıda
ünlü lama manastırının sakinleri yararlanır.
Bu gibi durumlarda, koyun midelerine ekilen tsampa
tepeleri ve devasa tereyağı parçaları, gompdP mutfağını
taĢacak Ģekilde doldurur. Çorba söz konusu olduğunda, gösteri
hala ―daha büyük‖tür, çünkü o zaman devasa et suyu için
bazen birkaç yüz kadar koyun leĢi kesilir.

Kum Bum'da ve diğer manastırlarda yaĢarken—• bir kadın
olarak manastır ziyafetine katılmama izin verilmese de— ne
zaman istersem evime günün özel incelikleriyle dolu bir
çömlek getirilirdi.
Koyun eti, pirinç, Çin hurması, tereyağı, peynir, lor,
Ģekerleme ve çeĢitli diğer malzemeler ve baharatlarla
kaynatılarak yapılan belirli bir Moğol yemeği ile bu Ģekilde
tanıĢtım.
Bu, lamaist "Ģeflerin" bana davrandığı mutfak biliminin tek
örneği değildi.
Nial sırasında bazen bir para dağıtımı gerçekleĢir.
Moğollar, din adamlarına karĢı cömertliklerinde Tibetlileri
büyük ölçüde geride bırakıyorlar. Bazılarının ziyaretleri
sırasında Kum-Bum manastırında on binden fazla Çin doları
bıraktığını gördüm.
Böylece, günden güne, soğuk sabahlarda veya ılık yaz
Ģafaklarında, o tuhaf lamaist matinler sahnelenir.
1
Tüm Tibetlilerin temel gıdası olan kavrulmuĢ arpa ile yapılan un.
Tibet'in kendisinin sadece küçük bir parçası olduğu uçsuz
bucaksız topraklarda sayısız gompada kuruldu.
Her sabah yarı uyanık delikanlılar, büyükleriyle birlikte
mistisizm, gastronomik meĢguliyetler ve bir dole beklentisinin
karıĢımı olan o tuhaf atmosferde yıkanırlar. Gompa'da günün o
baĢlangıcı bize tüm lamaist manastır yaĢamının karakteri
hakkında bir fikir verir. Ġkincisinde de, her zaman aynı dağınık
öğeleri buluruz: ince felsefe, ticaricilik, yüksek maneviyat ve
kaba zevklerin hevesli arayıĢı 1 Ve bunlar o kadar yakından iç
içe geçmiĢtir ki, insan onları tamamen çözmek için boĢuna
çaba sarf eder.
Bu çatıĢan etki akımları arasında yetiĢen gençler, doğal
eğilimlerine ve efendileri tarafından yönlendirilme biçimlerine
göre bunlardan birine veya diğerine boyun eğerler. Bu erken,
oldukça tutarsız manastır eğitiminden, küçük bir litterati eliti,
bir dizi aylak, sıkıcı, uykulu adam, ahlaksız palavracılar ve
yalnız inzivalara ve ömür boyu meditasyonlara baĢvuran
birkaç mistik çıkardı.
Bununla birlikte, Tibetli trapa ve lamaların çoğu, yalnızca

bu farklı sınıflardan herhangi birine ait değildir, daha çok
zihinlerinde - en azından potansiyel olarak - tüm bu çeĢitli
özellikleri ve koĢullara göre Ģu veya bu özellikleri
barındırırlar. rolünü oynamak için sahneye çıkıyor.
GörünüĢte tek bir bireydeki çoğul kiĢilik, elbette, Tibet
lamalarına özgü değildir, ancak onlarda dikkate değer ölçüde
yüksek bir derecede bulunur ve bu nedenle onların söylemleri
ve davranıĢları, dikkatli gözlemciye sürekli merak konusu
sağlar.
Tibet Budizmi, Seylan, Burma ve hatta Çin veya Japonya'da
görüldüğü gibi Budizm'den büyük ölçüde farklıdır. Bu
nedenle, ayrıca, lamaist manastır konutlarının kendilerine ait
oldukça
1
Bütün Moğolistan, Sibirya'nın bir kısmı, Mançurya ve hatta Avrupa
Rusyası.
tuhaf yönü. Daha önce de belirttiğim gibi, Tibet dilinde bir
manastıra gompap yani ―yalnızlık içindeki ev‖ denir ve bu
isim tamamen haklıdır.
Rüzgarın savurduğu zirvelerde, vahĢi manzaraların
ortasında gururla izole edilmiĢ Tibet gompaları, ufkun dört
köĢesinde görünmez düĢmanlara meydan okuyormuĢ gibi belli
belirsiz saldırgan görünüyorlar. Veya yüksek sıradağlar
arasında çömeldiklerinde, genellikle okült kuvvetlerin
manipüle edildiği laboratuvarların rahatsız edici bir havasını
alırlar.
Bu ikili görünüm belirli bir gerçekliğe tekabül eder.
Günümüzde keĢiĢlerin düĢünceleri çoğunlukla ticari ve diğer
kaba kaygılarla meĢgul olsa da, Tibet gompaları baĢlangıçta
bu tür dünyevi fikirli insanlar için tasarlanmamıĢtı.
Duyularla algılanandan baĢka bir dünyanın zor fethi, aĢkın
bilgi, mistik kavrayıĢlar, okült güçler üzerinde ustalık,
peĢinden koĢmak için yükselen lamaist kaleleri ve karlı
labirentte gizlenmiĢ o esrarengiz Ģehirleri inĢa eden hedeflerdi.
tepeler. Ancak günümüzde mistikler ve büyücüler çoğunlukla
manastırların dıĢında aranmalıdır. Maddi kaygıların ve
arayıĢların çok fazla nüfuz ettiği bir atmosferden kaçmak için
daha uzak, ulaĢılmaz yerlere göç ederler ve inziva yerlerinin

keĢfi, bazen gerçek bir keĢfin tüm zorluklarını beraberinde
getirir. Bununla birlikte, birkaç istisna dıĢında, münzeviler
düzenli dini Düzende acemi olarak hayata baĢlarlar.
Anne ve babalarının dindar bir hayat sürmeye karar verdiği
erkek çocukları, sekiz-dokuz yaĢlarında manastıra götürülür.
Kendi ailelerinden bir rahibe ya da manastırda bir akrabası
olmayan bir yakın arkadaĢına emanet olarak verilirler. Kural
olarak,
1
Yazım Dgon pa.
Aceminin öğretmeni ilk öğretmenidir ve çoğu durumda tek
öğretmenidir.
Bununla birlikte, bilgili bir keĢiĢin eğitimini cömertçe kabul
edebilen varlıklı ebeveynler, oğullarının velayetini böyle bir
kiĢiye emanet eder ya da delikanlıların tayin edilen saatlerde
öğretilmek üzere ona gönderilmesini sağlayacak bir
düzenleme yapar. . Bazen de, bir kilise ileri geleninin evine
yatılı olarak kabul edilmeleri için oğulları için yalvarırlar. Bu
durumda, ikincisi gençlerin eğitimini az çok denetleyecektir.
Bu acemiler, öğretmenlerinin evine her zamanki tereyağı,
çay, tsampa ve et tedarikini gönderen ebeveynleri tarafından
destekleniyor.
Zengin erzakların yanı sıra zengin Tibetliler oğullarına
çeĢitli tatlılar gönderir: peynir, kuru meyveler, Ģeker, pekmez,
kek vb. Bu tür hazineler, onlara sahip olacak kadar Ģanslı olan
çocukların günlük yaĢamlarında büyük bir rol oynar. Sayısız
takasa izin veriyorlar ve birçok hizmet, bir avuç büzülmüĢ, taĢ
gibi kayısı veya birkaç parça kurutulmuĢ koyun eti ile fakir ve
gurme öğrencilerden satın alınabilir.
Genç Tibetliler, bu Ģekilde, dini risalelerin ilk sayfalarını
yazarken ticaret hilelerinde çıraklığa baĢlarlar. Ġlk bilimdeki
ilerlemelerinin genellikle ikincisinden daha hızlı olduğu
tahmin edilebilir.
Tamamen yoksul çocuklar gepogp olurlar, yani sıradan iĢler
karĢılığında bir keĢiĢin evinde öğretmenlik ve bazen de
yiyecek ve giyecek alırlar. Eklemeye gerek yok, bu durumda,
dersler kural olarak nadir ve kısadır! Genellikle okuma yazma
bilmeyen ya da neredeyse öyle olan profesör, çocuklara

yalnızca, korkunç bir Ģekilde karıĢtırdıkları ve anlamını asla
anlayamayacakları ayin okumalarının bölümlerini ezberlemeyi
öğretebilir.
1
―Erdem hizmetçisi‖ veya ―erdemli hizmetçi‖.
Geyogların sayısı hiçbir Ģey öğretilmeden kalır.
Hizmetçiliklerinin ağır olması değil, yaĢlarına özgü
dikkatsizlikleri, kendilerine dayatılmayan dersleri talep
etmelerini engelliyor ve boĢ zamanlarını kendi durumlarındaki
diğer küçük arkadaĢlarla oynayarak geçiriyorlar.
Bir manastıra kabul edilir edilmez, acemiler gompa 1'in
gelirinde ve adanmıĢların topluluğa yaptığı hediyelerde pay
sahibi olurlar.
Acemi, yaĢlandıkça okumaya meyilli olursa ve koĢullar izin
verirse, manastır kolejlerinden birine kabul edilmek isteyebilir.
Toplamda dört tane var, büyük lamalar.
Bu tür kolejlerin olmadığı daha küçük gompalara ait olan
gençlere gelince, istedikleri zaman baĢka bir yere gitmek ve
okumak için izin alabilirler.
Öğretilen konular Ģunlardır: Tsen nid kolejinde Felsefe ve
Metafizik; Gyud kolejinde Ritüel ve Büyü; Tıp, Çin ve Hint
yöntemlerine göre Men kolejinde; ve Do kolejindeki Kutsal
Yazılar.
Dilbilgisi, aritmetik ve diğer bazı bilimler bu okulların
dıĢında özel profesörler tarafından öğretilir.
Felsefenin hem ilk hem de son sınıf öğrencileri düzenli
tarihlerde tartıĢmalar yapar. Genellikle ikincisi açık alanda
yapılır ve tüm büyük lama manastırlarında duvarlarla çevrili
gölgeli bir bahçe bu amaç için ayrılmıĢtır.
Ritüelist jestler tartıĢmalara eĢlik eder ve bunun canlı bir
parçasıdır. KiĢinin tespihini kolunda döndürmenin, ellerini
çırpmanın ve soru sorarken damgalamanın tuhaf yolları vardır;
verirken atlamanın baĢka reçeteli yolları da vardır.
1
Bir baĢka kitabım olan Lhasa'ya Yolculuğum'da, lama manastırlarının
organizasyonu, gelir kaynakları, kiracıları hakkında bilgiler vb. ile ilgili
çok sayıda ayrıntı verdiğim gibi, onları burada atlıyorum.
bir sorguyu baĢka biri tarafından yanıtlamak veya yanıtlamak.
Ve böylece, değiĢ tokuĢ edilen kelimeler genellikle

alıntılardan ibaret olsa ve sadece tartıĢmacıların anısını
onurlandırsa da, onların tuhaflıkları ve meydan okuyan
tavırları, tutkulu tartıĢmaların yanılsamasını yaratır.
Yine de, Felsefe Koleji'nin tüm üyeleri sadece papağan
değildir. Bunların arasında seçkin edebiyatçılar ve ince
düĢünürler bulunur. Onlar da sayısız kitaptan saatlerce alıntı
yapabilirler, ama aynı zamanda eski metinlerin ithalatından
vazgeçip kendi yansımalarının sonuçlarını ortaya koyabilirler.
Bu halka açık yarıĢmaların dikkate değer bir özelliği,
sonunda, galip kabul edilen kiĢinin, mağlup edilen rakibinin
omuzlarına binerek meclisin etrafında taĢınmasıdır.
Ritüelistik Sihir Koleji genellikle gompds skolastik
kurumlarının en Ģatafatlı barınağıdır ve gyud pas olarak
adlandırılan Üyelerine yüksek itibar edilir. ġiddetli tanrıları
yatıĢtırmayı ve kötü ruhları boyun eğdirmeyi sağlayan özel
tekniği bildiklerine inanılır; ve manastırlarının korunması
onlara emanet edilmiĢtir. Lhasa'da bulunan iki büyük Gyud
Kolejine ait gyud pas, Devlet adına aynı kapasitede hareket
eder. Görevleri, Tibet'e ve hükümdarına refah çekmek ve
onları tüm kötü etkilerden ve kötü niyetli giriĢimlerden
korumaktır.
Gyud pasayrıca, daha önce iyi niyetleri veya tarafsızlıkları
onlara sürekli ibadet ve ihtiyaçlarına katılma vaadiyle
kazanılmıĢ olan yerli tanrıları veya Ģeytanları onurlandırma ve
onlara hizmet etme göreviyle de görevlendirilmiĢtir. Ayrıca
sihir sanatlarıyla evcilleĢtirilmemiĢ kötü ruhları esaret altında
tutmalıdırlar.
Ġngilizcede baĢka bir kelime olmadığı için gompalardan
manastır olarak bahsetmek zorunda kalsak da, bunlar en
azından bir Hıristiyan manastırına benzemiyorlar. Gompa
mahkumlarının bekar olmaları ve manastırın mülk sahibi
olmaları dıĢında, Hıristiyan ve Lamaist tarikatları arasında pek
ortak bir nokta göremiyorum.
Bekarlığa gelince, Ge-lugs-pa mezhebinin, bilinen adıyla
―sarı Ģapkalı‖ mezhebinin tüm keĢiĢlerinin bekar olduğu
unutulmamalıdır. Ancak çeĢitli "kırmızı Ģapkalı" mezheplerde
bekarlık, yalnızca gelong adı verilen tam olarak atanmıĢ

keĢiĢlere emredilir. Evli lamalar veya trapalar, gompa'nın
dıĢında ailelerinin yaĢadığı bir ev tutar. Ayrıca, kendi
manastırlarında, dini bayramlarda veya dini egzersizler veya
meditasyon için emekli olduklarında ara sıra kaldıkları bir
meskenleri vardır. EĢlerin bir manastırın muhafazasında
kocalarıyla birlikte yaĢamalarına asla izin verilmez.
Lamaseriler, tıpkı Seylan vihâraları veya herhangi bir
Budist ülkenin manastırları gibi, manevi bir amaç güden
insanları barındırmak içindir. Bu amaç ne kesin olarak
tanımlanmıĢ ne de empoze edilmiĢtir ve tüm gompa sakinleri
için ortaktır. Alçakgönüllü ya da yüksek, her keĢiĢin amacı
onun sırrı olarak kalır ve istediği herhangi bir yolla ona
ulaĢmaya çalıĢabilir. Lama manastırlarının mahkûmlarına
hiçbir ortak adanmıĢlık alıĢtırması ya da tek tip dini
uygulamalar emredilmez. Var olan tek kural, iyi düzen,
manastırın bakımı veya gompa üyelerinin günlük veya ara sıra
toplantılara katılmasıyla ilgili sıradan bir karakterdir. Bu
meclislerin, hazır bulunan herkesin kendi iyiliği için katıldığı
ve kendisi için iyi meyveler beklediği bir kültün kutlanmasıyla
hiçbir ilgisi yoktur. Lamaist rahipler toplantı salonunda
toplandıklarında, manastır yetkililerinden gelen mesajları
dinlemenin yanı sıra, manastırın, Devletin veya gompa'nın
destekçileri ve ara sıra velinimetlerinin yararına Kutsal
Yazıların bölümlerini okumak gerekir. Bu tür okumalar, refah
getirmede, hastalıkları ve felaketleri önlemede ve kötü niyetli
varlıkları uzak tutmada mutlu sonuçlarla kredilendirilir.
Hepsi büyü niteliğindeki törensel törenlere gelince, bunlar
da Ģenlikçilerin hiçbir payının olmadığı bir amaç için yapılır.
Hatta hiç kimsenin bunları kendi iyiliği için yapamayacağına
inanılmaktadır. En yetkin gyud paslar, bu ayinleri kendi
adlarına kutlamak istediklerinde bir meslektaĢ çağırmak
zorunda kalırlar.
KiĢisel amaçlar için sihir, meditasyon ve ruhsal yaĢamla
bağlantılı alıĢtırmalar, her keĢiĢ tarafından kendi konutunda
özel olarak gerçekleĢtirilir. Seçtiği öğretmenden baĢka
kimsenin bu iĢe karıĢmaya hakkı yoktur. Kimsenin de lama'nın
görüĢlerinin hesabını sormaya hakkı yoktur. Doğru gördüğü

her doktrine inanabilir, hatta tam bir kafir bile olabilir; bu
sadece kendini ilgilendirir.
Lamaist manastırlarında kilise veya Ģapel yoktur, çünkü
daha önce de açıklandığı gibi, laiklerin katıldığı veya hatta
sadece katıldığı hiçbir ibadet yapılmaz.
Toplantı salonunun yanında birkaç lha khang var. yani
―tanrının evleri‖dir. Her biri bir tanrıya veya tarihsel veya
efsanevi bazı Budist değerlerine adanmıĢtır. Ġsteyenler bu yüce
kiĢilerin resimlerini nezaketle ziyaret ederler. ġereflerine bir
kandil ya da buhur yakarlar, onları üç secde ile selamlarlar ve
yola çıkarlar. Bu tür ziyaretler sırasında genellikle iyilikler
dilenir, ancak her zaman değil ve bu kibar toplantıların
birçoğu, ilgisiz saygının sonucudur.
Buda lütuflarının görüntüleri talep edilmeden önce, çünkü
Budalar ―arzu dünyasının‖ ötesine geçmiĢlerdir ve aslında tüm
dünyaların ötesine geçmiĢlerdir. Ama adaklar alınır ve manevi
istekler dile getirilir: ―Bu hayatta veya sonraki hayatımda, bir
miktar sadaka dağıtabilir miyim, birçoklarının refahına etkili
bir Ģekilde katkıda bulunabilir miyim‖ veya ―Yapabilir
miyim? Buddha'nın öğretisinin anlamını anlamak ve buna göre
yaĢamak.‖
Buda'nın heykelinin önünde bir sunu olarak küçük bir
lambayı yükseltirken, ruhsal bir kavrayıĢtan baĢka bir Ģey
istemeyen, sanıldığından daha fazla sayıda insan vardır. Buna
ulaĢmak için çok az pratik çaba gösterseler de, aydınlanma
yoluyla kurtuluĢun mistik ideali Tibetliler arasında canlılığını
koruyor.
Lamaist keĢiĢin tam ruhsal özgürlüğüne, neredeyse eĢit bir
maddi özgürlüğe tekabül eder.
Bir manastırın üyeleri topluluk halinde yaĢamaz, her biri
kendi evinde veya dairesinde ve her biri kendi imkanlarına
göre yaĢar.
Yoksulluk, ilk Budist rahiplere olduğu gibi onlara
emredilmez. Hatta bunu gönüllü olarak uygulayacak olan
lamanın bu nedenle özel bir saygı görmeyeceğini
söylemeliyim; tam tersi. Anchorites ancak bu tür bir
eksantrikliğe teslim olabilir.‖

Yine de, Hindistan'ın -ve belki de yalnızca Hindistan'ın- onu
tamamen anladığı gibi, mutlak feragat, Tibetliler için tamamen
yabancı bir ideal değildir1 ve onun yüceliğine saygı
göstermede baĢarısız olmazlar. Evlerini terk eden ve dini
dilencilerin hayatına giren iyi aile gençlerinin hikayeleri (ve
özellikle, mülkünden ve soylu rütbesinden vazgeçen Buda
Siddhartha Gautama'nın hikayesi) en derin saygı ve
hayranlıkla dinlenir. Ancak çok eski zamanlarda meydana
gelen gerçeklerle ilgili bu hikayeler, onların zengin ve onurlu
lamalarının dünyasıyla hiçbir bağlantısı olmayan baĢka bir
dünyaya ait olarak kabul edilir.
Manastıra üye olmadan herhangi bir tarikatın herhangi bir
kademesinde atanabilir,
1
Tibet azizlerinin en popüleri olan çileci Ģair Milarespa (on birinci
yüzyıl) buna bir örnektir.
ancak bu nadiren olur ve yalnızca aday ne yaptığını bilecek
yaĢa geldiğinde ve bir çapa olarak yaĢama niyetinde
olduğunda.
Bir gompa'ya giriĢ, orada ücretsiz konaklama hakkı vermez.
Her keĢiĢ, bir akrabasından veya kendi öğretmeninden miras
almadıkça, konutunu inĢa etmeli veya önceki sahibinden satın
almalıdır. Fakir keĢiĢler, daha zengin bir meslektaĢının evinde
bir veya iki oda kiralar. Öğrencilerin ve bilgili ya da yaĢlı
trapaların durumunda, onlara zengin lamaların evlerinde
konaklama ücretsiz olarak verilir.
Bir barınağın yanı sıra pansiyona ihtiyacı olan en yoksullar,
manastırın zengin üyelerinin hizmetinde bulunurlar. Durumları
yeteneklerine bağlıdır; bazıları katip, bazıları aĢçı veya seyis
olabilir. Bir tidku'nun kahyası olmayı baĢaranlar. genellikle
önemli ve varlıklı kiĢiler olurlar.
Fakir ailelere mensup bilgin keĢiĢler, geçimlerini öğretmen
olarak, dini resimler çizmede yetenekliyse sanatçı olarak,
zengin lamaların veya laiklerin evlerinde ikamet eden papaz
olarak veya ara sıra ev sahiplerinin evlerinde dini törenler
yaparak kazanabilirler. Bu çeĢitli mesleklerin yanı sıra falcılık,
astroloji, falcılık da gelir kaynakları arasında sayılabilir.
Lama doktorları, yeterli sayıda seçkin insanı tedavi ederek

hünerlerini gösterirlerse kendilerine çok uygun durumlar
yaratırlar. Ancak daha küçük bir baĢarı ile bile, tıp mesleği
kazançlı bir meslektir.
Ancak çoğu kiĢiye en çekici gelen meslek ticarettir.
Özellikle dini düĢünceye sahip olmayan bu lamaist rahiplerin
büyük çoğunluğu tüccar olur. Kendi iĢlerini yürütmek için
gereken paraya sahip değillerse, sekreter, muhasebeci ve
hatta bir tüccarın hizmetçisi olarak çalıĢırlar.
Manastırlarda az ya da çok gösteriĢsiz bir Ģekilde ticaret
yapılmasına bir dereceye kadar izin verilir. Gerçekten büyük
bir iĢi olan üyelerinden ise kervanlarıyla seyahat etmeleri,
istedikleri yerde dükkân veya Ģube açmaları için manastır
yetkililerinden izin alırlar.
Ticaretin dini uğraĢlarla pek uyuĢmadığı düĢünülebilir,
ancak bir keĢiĢin kendi mesleğini çok nadiren seçtiğini de
unutmamalıyız. Çoğu, küçük çocuklar olarak manastıra
götürülür ve asla kendi seçimleri olmayan mistik bir meĢgaleyi
izlemedikleri için onları suçlamak haksızlık olur.
Büyük çapta ticaret, gelirlerini artırmanın bir yolu olarak
lamalar tarafından yürütülür. Kiracılarından aldıkları
topraklarının ve sığırlarının ürünlerini takas eder ve satarlar.
Bunlara kartik adı verilen büyük koleksiyonlardan elde edilen
gelirler de eklenir. Bu koleksiyonlar düzenli aralıklarla, her yıl
veya iki veya üç yılda bir yapılır. Lamalar ayrıca, yeni bir
manastır inĢa ederken veya halihazırda kurulmuĢ bir
manastırda yeni bir tapınak inĢa ederken ve çeĢitli baĢka
amaçlar için ara sıra baĢvurulara baĢvururlar. Küçük
manastırlar sadece komĢu bölgelerdeki bazı keĢiĢlerini sadaka
dilenmek için gönderirler, ancak büyük gompalarda karlik'e
gitmek her türlü seferi alır. Trapa grupları Tibet'ten
Moğolistan'a gidebilir, ülke çapında aylarca seyahat edebilir
ve yüzlerce at, sığır ve muzaffer savaĢçılar gibi geri dönebilir.
Karından belirli özel harcamaları sağlamak için bu
sermayeyle ticaret yapması gereken bir manastır görevlisine
belirli bir süre için belirli bir miktar parayı veya bir miktar
malı emanet etmek gibi özel bir gelenekleri vardır. Örneğin,
belirli bir lha khang'ın lambalarını yakmaya devam etmek için

gereken tereyağını bir yıl veya daha fazla bir süre boyunca
sağlamalı veya tüm topluluğa belirli sayıda yemek vermeli
veya yine inĢaat giderlerini desteklemelidir. onarım, at yemi,
misafir kabulü ve daha birçok Ģey. Sürenin sonunda, ister bir
ister üç yıl olsun, kendisine emanet edilen sermaye geri
verilmelidir. Depozito olarak alan kiĢi, masraflarını karĢılamak
için gerekenden daha fazla kar elde edebildiyse, onun için çok
daha iyi, dengeyi koruyabilir. Ama kazancından fazlasını
harcamıĢsa, kendi cebinden ödemek zorundadır. Her durumda,
sermaye bozulmadan kalmalıdır.
Büyük bir manastırın yönetimi, bir kasabanın yönetimi
kadar karmaĢıktır. Duvarları arasında yaĢayan birkaç bin
kiĢilik bir nüfusun yanı sıra, bu gompalar, koruma borçlu
oldukları ve üzerinde adalet hakkına sahip oldukları kiracıların
yaĢadığı büyük mülklere sahiptir. Katiplerin ve bir tür polis
teĢkilatının yardım ettiği bir dizi seçilmiĢ memur, hepsi din
adamları, bu dünyevi iĢlerin icabına bakıyorlar.
Tsogs chen shal ngo adlı büyük bir Ģahsiyet, gompa'nın
seçilmiĢ baĢkanıdır. Yapanları cezalandırmak ona aittir.
manastır kurallarını ihlal etmek. Gompa'ya izin, muafiyet ve
kabul hakkı veren odur. Birkaç baĢka yetkili ona yardım
ediyor. Hepsi değerli taĢlarla süslenmiĢ tören pelerini giyerler
ve altın süslemeli, turkuaz ve mercan kakmalı devasa gümüĢ
çubuklar taĢırlar.
Dobdob adı verilen polislerden özellikle bahsetmeye değer.
Yerleri kıĢla olması gerektiği halde, babaları onları çocukken
manastıra yerleĢtiren atletik, eğitimsiz palavracılar arasından
iĢe alınırlar.
VahĢilerin vahĢi aceleciliğine karĢı cesur, her zaman kavga
ve yaramazlık peĢinde olan bu küstah alçaklar, ortaçağ
kabadayılarının tüm pitoresk özelliklerine sahiptir.
Sevdikleri rozet pisliktir. Gres, bir erkeğin savaĢçı
görünümünü arttırdığını düĢünüyorlar. Gerçek bir cesur asla
kendini yıkamaz, dahası, gerçek bir zenci gibi görünene kadar
kazanların dibine yapıĢan yağlı isle yüzünü karartır.
Bazen dobdob'un giydiği yırtık pırtık giysilerden yoksulluk
sorumludur, ancak daha korkunç görünmek için -düĢündüğü

gibi- genellikle manastır cübbesini kasten yırtar.
Neredeyse her zaman yeni bir elbise giyerken ilk bakımı
onu yağlı hale getirmektir. Gelenek bunu emreder. Malzemesi
ne kadar pahalı olursa olsun, siyah ellerinde armudu yoğuran
tereyağı, yeni kıyafetlerinin her yerine yayar.
Bu garip adamlar, kir ve pisliğin dikkatli ve sürekli
uygulanmasıyla kadife gibi parlayan ve zırh gibi sertleĢen bir
bornoz ve togadan daha zarif hiçbir Ģeyin olamayacağını
düĢünüyorlar.
Tseng Khapa'nın Mucizevi Ağacı
Kum-Bum Manastırı, ünlü tG'sine mucizevi bir ağaca
borçludur. Bununla ilgili aĢağıdaki ayrıntıları Kum-Bum
kroniklerinden ödünç alıyorum.
1555'te, Gelugspa mezhebinin1 kurucusu Reformcu Tseng
Khapa, Kuzey-Doğu Tibet'teki Amdo'da, Ģimdi Kum-
Bum'daki büyük manastırın bulunduğu yerde doğdu.
Çocuğun doğumundan kısa bir süre sonra, Lama dubchen
Karma Dorje, kariyerinin olağanüstü olacağı konusunda
kehanette bulundu ve ebeveynlerine, annesinin teslim edildiği
yeri tamamen temiz tutmalarını tavsiye etti. Biraz sonra orada
bir ağaç büyümeye baĢladı.
Günümüzde bile zemin olarak dövülmüĢ toprak
kullanılmaktadır.
1
―Sarı Ģapkalar‖ mezhebi. Kelimenin tam anlamıyla Gelugspa, ―erdemli
geleneklere sahip olanlar‖ anlamına gelir.
Amdo'daki evlerin çoğu ve yerliler o zemine serilmiĢ
minderler veya halılar üzerinde uyurlar. Bu, göbek bağının
tutulması ve kesilmesi sırasında dökülen kandan ağacın
büyüdüğü geleneğini anlamayı kolaylaĢtırır.
Fidan ilk baĢlarda yapraklarında özel bir iĢaret yoktu, ancak
mucizevi kökeni nedeniyle bir miktar ün kazandı ve mahalle
halkı tarafından tapıldı. Bir keĢiĢ yanına bir kulübe yaptırmıĢ
ve orada yaĢamıĢtır. Bu, mevcut büyük ve zengin manastırın
baĢlangıcıydı.
Yıllar sonra, Tsong Khapa reform çalıĢmalarına
baĢladığında, uzun süredir ayrı olduğu annesi onu tekrar

görmek istedi ve onu geri aramak için bir mektup gönderdi. O
zamanlar Tsong Khapa, Orta Tibet'te yaĢıyordu. Mistik bir
meditasyon sırasında Amdo'ya yolculuğunun kimseye fayda
sağlamayacağını anladı ve bu nedenle sadece annesine yazdı.
"Mektubuyla haberciye, annesi ve kız kardeĢi için iki resmini,
entelektüellerin hamisi, Ġlim ve Güzel Sözlerin Efendisi
Gyalwa Senge'nin bir resmini ve Tanrı'nın bir tanrısı olan
Demchog'un birkaç resmini verdi. tantrik panteon.
Bu nesneler reformcunun ailesine verilirken, ikincisi sihirli
güçlerini uzaktan uygulayarak mucizevi ağacın yapraklarında
tanrıların resminin görünmesine neden oldu. Efsaneye göre
baskı o kadar düzgün, o kadar mükemmeldi ki, en zeki sanatçı
onları daha iyi çizemezdi.
Resimlerle birlikte, çeĢitli diğer iĢaretler ve ―Altı Yazı‖ (altı
heceli formül: Aum mani padme hum) ağacın dallarında ve
kabuğunda belirdi.
Kum-Bum isminin kökeni budur: ―yüz
1
Daha genel olarak Jampeion olarak adlandırılır. Sanskritçe adı
Manjushri'dir.
Manastırın tanındığı bin görüntü‖.
Fransız Babalar Hue ve Gabet, Tibet'teki yolculuklarının
hesabında, Aum mani padme hum ! ağacın yapraklarında ve
gövdesinde.
ġimdi, bu iki gezgin ne tür bir ağaç gördü?
Manastırın vakayinameleri, ağaçların üzerindeki
görüntülerin mucizevi bir Ģekilde ortaya çıkmasından sonra
ağacın bir parça ipeğe (―cübbe‖) sarıldığını ve etrafına bir
tapınak inĢa edildiğini anlatır.
Çatısız mıydı? Metinde kullanılan chörten kelimesi bu
görüĢü desteklemez, çünkü chörten üstü iğneye benzer ve
dolayısıyla kapalı bir anıttır.
IĢıktan ve havadan yoksun olan ağaç ölemezdi. Ve
kroniklere göre, chörten on altıncı yüzyılda inĢa edildiğinden,
Babalar Hue ve Gabet en iyi ihtimalle ağacın sadece kurumuĢ
iskeletini görebilirdi. Ancak açıklamaları yaĢayan biri için
geçerlidir.
Mucizevi ağacın yaz-kıĢ değiĢmediği, yaprak sayısının hep

aynı kaldığı da kroniklerde anlatılır.
Bir zamanlar ağacın bulunduğu chörten içinde sesler
duyulduğunu tekrar okuduk. Kum-Bum'un baĢrahibi içeri
girdi, ağacın etrafındaki boĢluğu temizledi ve yanında az
miktarda sıvı buldu ve içti.
Bu ayrıntılar ağacın kapalı bir odada olduğunu ancak
nadiren girildiğini gösterirken, kıĢın yapraklarını tutma
mucizesi (Kum-Bum ağacının ait olduğu türde kadus
yaprakları vardır) ancak yaĢayan bir ağaca uygulanabilir. .
Bu çeliĢkili hesaplar arasında yol bulmak zor.
Bugün, altın çatılı bir tapınağın ortasında yaklaĢık 40 ila 50
fit yüksekliğinde (orijinal ağacın kutsal olduğu söylenen) bir
chörten duruyor.
Yine de, Kum-Bum'da yaĢadığımda lamalar, tapınağın
sadece birkaç yıl önce dikildiğini mi söylediler?
Bu tapınağın önünde, bir korkulukla çevrili ve bir dereceye
kadar saygı gören mucizevi ağacın bir filizi büyür.
Mucizevi ağaçtan geldiğine inanılan daha büyük bir ağaç,
Buda tapınağının önündeki küçük bir bahçeye nakledildi. Bu
iki ağacın yaprakları düĢtüklerinde toplanır ve inananlara
dağıtılır.
Belki de Hue ve Gabet Babalarının gördüğü bu ikisinden
biridir. Kum-Bum'a giden yabancı seyyahlar, kural olarak,
türbede saklanan ağacın tarihini, hatta varlığını bile
bilmiyorlar.
Kansu'da (Kum-Bum'un sınırındaki Çin eyaleti) ikamet
eden bazı Avrupalılar bana Aum mani padme hum!
okuduklarını söylediler. yaĢayan ağaçların yapraklarında.
Bununla birlikte, lamaist hacılar ve manastırın keĢiĢleri
(yaklaĢık 3.000 erkek) bu yapraklarda tuhaf bir Ģey fark
etmezler ve hatta yabancıların kutsal ağaçlarla ilgili
vizyonlarını küçümseyen bir Ģüpheyle dinlerler.
Bununla birlikte, modern tutumları, Amdo'nun tüm
halkının, yaklaĢık dört yüz yıl önce, ilk ortaya çıktıklarında
ağaçtaki mucizevi izleri gördüklerini doğrulayan eski
vakayinameler tarafından desteklenmemektedir.
Yaşayan Buda
ÇeĢitli memurların yanı sıra, gompalarda, kural olarak,
manastırın iĢlerine doğrudan katılmayan ve görkemli
konaklarında aĢağı yukarı uzak yaĢayan baĢka bir insan sınıfı
vardır. Bunlar lamas tulkus.
1
Daha doğrusu, onu yok eden bir yangından sonra yeniden inĢa edildi.
TulkusLamaizm'de önemli bir yer iĢgal ederler, onu diğer
tüm Budist mezheplerinden ayıran en çarpıcı özelliklerinden
birini oluĢtururlar.
Lamas tulkus'un gerçek karakteri Batılı yazarlar tarafından
hiçbir zaman doğru bir Ģekilde tanımlanmadı ve neredeyse hiç
Ģüphelenmediler bile. Bununla birlikte, tulkusla ilgili teoriler,
enkarnasyonlara veya ruhani varlıklara geçiĢ inancından çok
uzak oldukları ve göreceğimiz gibi, psiĢik fenomenler alanıyla
sınırladıkları için dikkatimizi çekmeye değer.
Tulkus adıyla anılan kendine özgü dini aristokrasi, çok eski
bir kökene sahip değildir. ġu anda var olan formda ancak
1650'den sonra geliĢti.
Gelugspa mezhebinin beĢinci Grand Lama'sı (Sarı
kapaklar), adıyla Lobzang Gyatso, daha sonra bir Moğol
prensi tarafından Tibet'in geçici hükümdarı olarak yeni tahta
geçmiĢ ve Çin imparatoru tarafından bu Ģekilde tanınmıĢtı.
Yine de, bu dünyevi onurlar hırslı lama'yı tatmin edemedi ve
kendisini Bodhisatva Chenrezig'lerin bir yayılımı olarak ilan
ederek onlara ekledi. Aynı zamanda, Chenrezigs'in manevi
oğlu olduğu mistik bir Buda olan Odpagmed'in bir tulku
olduğunu doğrulayarak, din öğretmenini Tashilhunpo'nun
Grand Lama'sı olarak kurdu.1
Lama kralının verdiği örnek, tulkusun yaratılmasını teĢvik
etti. Çok geçmeden, bazı önemli manastırlar, kafalarında Ģu ya
da bu değerli bir enkarnasyonun bulunmasını bir onur meselesi
olarak kabul ettiler. Bununla birlikte, Lobzang Gyatso
kendisini Chenrezigs'in bir tulku'su olarak kurarken tamamen
bir yenilikçi olmamıĢtı. Ona bir miktar destek sağlayan
teoriler, tasavvuf hakkında mahâyânist spekülasyonlarda
izlenebilir.
1
Chenrezigs ve ödpagmed sırasıyla Sanskritçe Avalokiteshvara ve
Amithaba olarak adlandırılan mistik varlıkların Tibetçe isimleridir.
Budalar ve onların ruhani Bodhisatva ailesi ve onlardan
kaynaklandığı söylenen insan Budaları. Dahası, reformcu
Tsong Khapa'nın müridi Gedundub'un ölümünden (yaklaĢık
1470) beri, ―Sarı Ģapkalar‖ mezhebinin baĢkanı olarak
halefleri onun reenkarnasyonları olarak kabul edilmiĢti.
Dolayısıyla beĢinci Dalai Lama, Chenrezig'lerin tulku'su
olduğunda zaten Gedundub'un bir tulku'suydu.
Ancak daha da önce, on birinci yüzyılda Tibetliler tulkusa
inanıyorlardı. Milarespa'nın biyografisinde, Bhiraja adlı
müritlerinden birinin, efendisinde ilahi bir varlığın vücut
bulduğuna ikna olduğunu ve ondan adını açıklamasını
istediğini okuduk. Milarespa, kendi ustası lama Marpa'nın
Dorjee Chang'ın tulku olduğuna inanıyordu. Sadece Ģiirlerinde
değil, doğrudan hitap ederken de ona defalarca bu isimle hitap
etmiĢtir.
Bu nedenle, tanınan avatarlar ilk baĢta tecrit edilmiĢ vakalar
olsalar ve düzenli enkarnasyon diziliĢinde olmasalar da, Dalai
Lama-Chenrezig'lerin ve günümüzde lamaistlerin her yerinde
bulunan binlerce lord tulkusun yolunu açtılar. ülkeler.
―YaĢayan Buda‖, yabancılar tarafından lamas tulkus'a
verilen güncel bir isimdir. ġimdi, Budizm üzerine Batı
dillerinde yayınlanmıĢ birçok kitaba rağmen, hâlâ Budizm
kelimesini özel bir isim olarak alan çok sayıda Batılı var:
Budizm'in kurucusunun adı. Bu insanlara, ―yaĢayan Buda‖
kelimeleri, Gautama'nın tarihi Buda'nın reenkarnasyonu fikrini
iletir.
En cahil köylüler veya çobanlar arasında bile böyle yanlıĢ
bir görüĢe sahip bir Tibetli yoktur. Bilgili lamalara gelince,
Buda Gautama'nın (Tibet'te Sakya Thubpa olarak adlandırılır)
yeniden bedenlenemeyeceği konusunda diğer tüm Budistlerle
hemfikirdirler. Bunun nedeni, Gautama'nın tüm reenkarnasyon
olasılıklarını engelleyen bir durum olan nirvana'ya girmiĢ
olmasıdır, çünkü nirvana denilen Ģey tam olarak doğum ve
ölüm döngüsünden özgür bir ortamdır.
Tarihi Buda'nın avatarları için çok fazla. GeçmiĢte hiç
olmadı ve Ģu anda da yok.

BaĢka Budaların enkarnasyonları olabilir mi?—Aslında:
hayır. Ve aynı nedenle - Budalar nirvanaya girdiler. Gerçekten
de, çünkü onlar Buda olma koĢulunun farkına vardılar.
Bununla birlikte, Güney Budist ülkelerinde ―Buda‖ unvanı
yalnızca tarihsel insan Buda'ya, sözde seleflerine ve beklenen
halefi Maitreya'ya verilirken, Kuzey Budistler bir dizi
sembolik ve mistik varlık hayal ettiler, bunlardan bazıları
Ģunlardı: "Buda" tarzında. Kendilerini avatarlar aracılığıyla
tezahür ettirdikleri söylenenler bunlardır ve onların avatarları
insan formundan baĢka biçimler alabilir.
Popüler inanıĢa göre, bir tulkus ya azizce ya da tuhaf bir
Ģekilde öğrenilmiĢ vefat etmiĢ bir kiĢiliğin reenkarnasyonu ya
da insan olmayan bir varlığın enkarnasyonudur.
Ġlkinin sayısı, ikincisinin sayısını fazlasıyla aĢıyor. Ġnsan
olmayan varlıkların Tulkus'ları, Dalai Lama, Tashilunpo'nun
Grand Lama'sı, Lady Dorje Phagmo ve daha düĢük seviyede,
Pekar gibi bazı otokton tanrıların tulkusları gibi mistik
Budaların, Bodhisatvaların veya tanrıların birkaç avatarıyla
sınırlıdır. .
Tulkustanrılar, iblisler ve periler (khadhomas) özellikle
hikayelerin kahramanları olarak ortaya çıkar, ancak bazı
yaĢayan erkek ve kadınlar bu nedenle bazı yerel üne sahiptir.
Bu tulkus kategorisi, lamaist aristokrasi arasında
sayılmamaktadır; Bunun Lamaizm'den değil, Tibet'in eski
dininden kaynaklandığı düĢünülebilir.
Budizm, göç eden bir ruhun varlığını reddetmesine ve
kalıcı bir ego inancını çok tehlikeli bir hata olarak görmesine
rağmen, bilgisiz Budistlerin büyük çoğunluğu, jiva'yı (benliği)
periyodik olarak ―yıpranmıĢ halini değiĢtirmeyi‖ temsil eden
eski Hint doktrinine düĢtüler. Yenisi için beden, yenisini
giymek için yıpranmıĢ bir giysiyi attığımız gibi.‖ 1
Bu inanca dayalı olarak, insan değerlerinin 2 ardıĢık
reenkarnasyon hatları kabul edilmiĢtir. Bunlar bir tespih
boncukları gibi birbirine bağlı oldukları için ―doğum tespihi‖
veya ―vücut tespihi‖ 2 olarak adlandırılmıĢtır.
Tulku, bir tanrının enkarnasyonu veya onunla birlikte var
olan manevi bir varlığın tecellisi olarak düĢünüldüğünde,

―nefsinin etini değiĢtirmesinin‖ gerekçesi onun doğasını
açıklamaz. Ancak ortalama Tibetliler derin düĢünmezler ve
tüm pratik amaçlar için göksel Ģahsiyetlerin tulkusları,
seleflerinin gerçek reenkarnasyonları olarak kabul edilir.
Tamamen insan tulkus soyunun atasına ku kongma denir, o
genellikle -ama zorunlu olarak değil- bir lamadır.
Ġstisnalar arasında reformcu Tseng Khapa'nın anne ve
babasından bahsedebilirim. Her ikisi de keĢiĢ olan erkek
çocuklarda reenkarne olur ve lamalar olarak Kum-Bum
manastırında yerlerini alırlar. Tsong Khapa'nın babasının
reenkarnasyonu olarak kabul edilen lama, Aghia tsang olarak
adlandırılır ve manastırın efendisidir. Kum-Bum'da
yaĢadığımda, onuncu yılında bir çocuktu.
Vefat etmiĢ aziz hanımların veya tanrıçaların tulkusları olan
rahibeler de vardır.
Bu arada, gözlemci için zeka ve kutsallığın arka arkaya
nasıl tükendiğini belirtmenin bir eğlence nedeni olduğunu
söyleyebilirim.
1
Bhagavad Gitâ, II, 22,
2
Kyai tren(spelt skye hphreng) veya daha kibarca kutreng (spelt sku
hphreng}.
enkarnasyonlardan. Seçkin bir düĢünürün sözde cisimleĢmesi
olarak tamamen aptal bir adam bulmak ya da sadeliğiyle ünlü
mistik bir münzevinin enkarnasyonu olarak tanınan dünyevi
bir epikürü görmek alıĢılmadık bir Ģey değil.
Tulkus carinot'un reenkarnasyonu, göç eden bir egoya
inanan insanları hayrete düĢürür. Bu görüĢe göre, hepimiz
iulkus'uz, çünkü Ģimdi mevcut formumuzda bedenlenen
benlik, daha önce baĢka formlarda var olamaz, ancak olamaz.
Tulkus'un tek özelliği, olağanüstü kiĢiliklerin
reenkarnasyonları olmaları, bazen önceki yaĢamlarını
hatırlamaları ve ölüm anında bir sonraki doğum yerlerini ve
gelecekteki ebeveynlerini seçip bildirebilmeleridir.
Bununla birlikte, bazı lamalar, sıradan insanların
durumundaki reenkarnasyon süreci ile aydınlanmıĢ olanlarınki
arasında tam bir fark görüyor. Zihinsel eğitim almamıĢ,
hayvanlar gibi yaĢayan, dürtülerine düĢüncesizce boyun eğmiĢ

insanlar, derler, sabit bir amaç olmadan dünyayı dolaĢan
yolcular gibidir. Böyle bir adam doğuda bir göl görür ve
susadığı için suya koĢar. Kıyıya yaklaĢtığında duman
kokusunu algılar. Bu, bir evin veya bir kampın varlığını
düĢündürür. Su yerine sıcak çay ve gece için bir barınak almak
hoĢ olurdu, diye düĢündü. Böylece adam, kıyıya varmadan
gölü terk eder ve duman o yönden gelen kuzeye doğru ilerler.
Yolda, henüz herhangi bir ev veya çadır bulamadan, önünde
tehditkar hayaletler belirir. DehĢete kapılmıĢ gezgin, korku
dolu varlıklardan uzaklaĢır ve yaĢam için güneye doğru koĢar.
Güvende olmak için yeterince ileri gittiğini düĢündüğünde,
dinlenmek için durur. ġimdi, ona ulaĢmayı düĢündükleri mutlu
bir neĢe ve bolluk diyarından bahseden baĢka gezginler
geçiyor. CoĢku dolu serseri partiye katılır ve batıya doğru yola
çıkar. Ve yolda, büyülü ülkeyi görmeden önce yönünü tekrar
değiĢtirmek için birçok kez cazip olacaktır.
Böylece, hayatı boyunca sürekli rastgele dolaĢan bu ahmak,
hiçbir amaca ulaĢamayacak. Ölüm onu yolda yakalayacak ve
düzensiz faaliyetinin çatıĢan güçleri dört rüzgara dağılacak.
Aynı kuvvet akımının devamını belirlemek için gerekli
koordineli enerji 1 üretilmeden, hiçbir tulkus ortaya çıkamaz.
Bilakis, aydın insan, ulaĢmak istediği hedefi iyi bilen,
coğrafi konumunu ve ona giden yolları da iyi bilen bir yolcuya
benzetilir. Gözü korkmadan amacına sabitlenmiĢ, yol
kenarındaki çeĢitli seraplara ve çekiciliklere kayıtsız kalan bu
adam, zihninin konsantrasyonunun ve bedensel faaliyetinin
doğurduğu güçleri kontrol eder. Ölüm onun bedenini yolda
çözebilir, ancak bu bedenin hem yaratıcısı hem de aracı
olduğu psiĢik enerji tutarlı kalacaktır. Aynı amaç
doğrultusunda ilerleyerek kendisine yeni bir maddi enstrüman
yani tulku olan yeni bir form sağlayacaktır.
Burada farklı görüĢlerle buluĢuyoruz. Bazı lamalar, var
olan sübtil enerjinin uygun özün unsurlarını çektiğini ve
böylece yeni bir varlığın çekirdeği haline geldiğini düĢünür.
Diğerleri, bedensiz gücün, önceki yaĢamlarda edinilen maddi
ve zihinsel eğilimleri uyumlu bir birlik sağlayan zaten var olan
bir varlığa katıldığını söylüyor.

Bu teorilere karĢı birçok eleĢtiri ve itirazın ileri
sürülebileceğini söylemeye gerek yok, ancak bu kitap sadece
lamaist görüĢleri iliĢkilendirmeyi amaçlıyor, onları tartıĢmayı
değil. Yalnızca, bahsettiğim tüm görüĢlerin, kahramanları bir
dizi tarafından belirlenen bir dizi eski Tibet hikayesiyle tutarlı
olduğunu söyleyebilirim.
1
Tibet Tsai veya shugs'ta.
irade eylemi,1 yeniden doğuĢlarının doğası ve gelecekteki
avatarlarının hareket tarzı. Bu, benzer teorilerin Tibetliler
arasında uzun süredir yaygın olarak yayıldığını gösteriyor.
Bir tulkus dizisinin devamını sağlamakta bilinçli bir amacın
oynadığı role rağmen, yeni kiĢiliğin bileĢiminin keyfi olarak
üretildiğini düĢünmekten sakınmak gerekir. Determinist fikir,
en vahĢi Tibetli çobanların bile zihninde böyle bir fikre izin
vermeyecek kadar güçlü bir Ģekilde kök salmıĢtır. Doğal
cazibe ve itmelere göre ilerleyen tüm süreç boyunca yasaların
iĢ baĢında olduğu söylenir.
Daha bilgili lamacılar, tulkusun doğası hakkında baĢka bir
görüĢe sahiptir. Aslında bu, tulku teriminin anlamıyla tam
olarak örtüĢen tek gerçek ortodoks olanıdır.
Tulku kelimesi sihirle yaratılan bir form anlamına gelir ve
bu tanıma uygun olarak, tulkus'u bir sihirbazın amacına hizmet
etmesi için hayali cisimler, okült yayılımlar, kuklalar olarak
düĢünmeliyiz.
Dalai Lama tarafından bana verilen tulkus açıklamasını
burada alıntılamaktan daha iyisini yapamam.
Bunu bu kitabın ilk bölümünde anlattığım gibi, Dalai Lama
ile 1912'de Himalayalar'da yaĢarken tanıĢtım ve ona lamaist
doktrini hakkında ilk olarak sözlü olarak yanıtladığı birkaç
soru sordum. Daha sonra, yanlıĢ anlaĢılmaları önlemek için,
bana hala anlaĢılmaz görünen noktalarla ilgili yeni soruların
bir listesini yazmamı söyledi. Bunlara yazılı cevaplar verdi.
Bu alıntı Dalai Lama'nın bana lütfettiği belgeden alınmıĢtır.
―Bir Bodhisatva3 sayısız büyünün temelidir.
1
Lamacılara göre iradenin belirlenmesi, nedenlere bağlıdır.
s
Buda'nın hemen altındaki yüksek ruhsal mükemmellik derecesine
ulaĢmıĢ bir varlık.

formlar. Mükemmel bir zihin konsantrasyonu durumunda
üretilen güçle, aynı anda binlerce milyonlarca dünyada
kendisinin bir hayaletini (tulpa) 1 gösterebilir. Sadece insan
formlarını değil, tepeler, çitler, evler, ormanlar, yollar,
köprüler vb. cansız nesnelerin formları dahil, seçtiği herhangi
bir formu yaratabilir. Atmosferik fenomenlerin yanı sıra
ölümsüzlüğün susuzluğunu gideren içeceği de üretebilir. /'
(Ġkinci ifadeyi hem gerçek hem de sembolik anlamda almam
tavsiye edildi.) "Aslında," sonucu okur, "onun hayali yaratma
gücünün bir sınırı yoktur."
Resmi Lamaizmin en yüksek otoritesi tarafından bu
satırlarda onaylanan teori, baĢarılı bir Bodhisatva'nın on çeĢit
sihirli yaratım gerçekleĢtirmeye muktedir olduğu söylenen
mahâyânist literatürde açıklanan teori ile aynıdır. Bununla
birlikte, tulkus veya daha az kalıcı ve maddeleĢmiĢ tulpalar
gibi sihirli oluĢumlar üretme gücü, yalnızca bu tür mistik yüce
varlıklara ait değildir. Herhangi bir insan, ilahi veya Ģeytani
varlık ona sahip olabilir. Tek fark, gücün derecesinden gelir ve
bu, konsantrasyonun gücüne ve zihnin kendisinin kalitesine
bağlıdır.
Mistik varlıkların tulkusları, ruhsal ebeveynleri ile birlikte
var olur. Örneğin, Chenrezig'lerin tulku'su olan Dalai Lama
Lhasa'da yaĢarken, Chenrezig'lerin kendisi -Tibetliler'e göre-
Çin kıyılarına yakın bir ada olan Nankai Potala'da yaĢıyor.2
Tashi Lama'nın tulku olduğu Dhyani Buddha Odpagmed,
Batı Cenneti Nub dewachen'de yaĢıyor.
Erkekler de sihirli soylarıyla birlikte var olabilir. Kral
Srong bstan gampo ve savaĢçı reisi
1
Yazılı sprulpa.
2
Chekiang kıyılarında, Choushan takımadalarındaki Pu-to-shang
adası.
Ling'li Gesar bunun örnekleridir. Bizim zamanımızda,
ShĠgatze'den kaçtığında, onun yerine, rolünü o kadar iyi ve
doğal bir Ģekilde oynayan ki, onu gören herkes aldatılan, Tashi
Lama'nın ona mükemmel bir Ģekilde benzeyen bir hayalet
bıraktığı söylenir. Lama sınırın ötesinde güvende olduğunda,
hayalet ortadan kayboldu.7 8Burada sözü edilen üç adamın

kendileri tulkus'tur, ancak lamacılara göre bu durum, daha ileri
yayılımların yaratılmasını engellemez. Bunlar birbirinden
kaynaklanır ve ikinci veya üçüncü derecenin yayılımları için
mezhepler vardır.8
Ölümden sonra kendini çoğaltan aynı eski lamanın, çağdaĢ
olan birkaç tanınmıĢ tulkusa sahip olması olabilir. Öte yandan,
birkaç varlığın tulkus olduğu söylenen lamalar var. Konuyu
kapatmadan önce, docetae mezhebinin takipçilerinin, erken
Hıristiyanlıkta Ġsa Mesih'i bir tulku olarak gördüklerini
kendimize hatırlatmak ilginç olabilir. Çarmıha gerilmiĢ olan
Ġsa'nın doğal bir varlık olmadığını, ruhsal bir varlık tarafından
bu rolü oynamak için yaratılmıĢ bir hayalet olduğunu ileri
sürdüler.
Dolayısıyla, tarihsel Buddha Gautama'nın Tushita
cennetinden inen bir Bodhisatva'nın enkarnasyonu olduğunu
söyleyen ortodoks geleneğin aksine, bazı Budistler gerçek
Buda olan kiĢinin asla enkarne olmadığını, onun yarattığını
doğruladılar. Hindistan'da Gautama olarak ortaya çıkan bir
hayalet.9 10
Ġçinde. ÖğrenilmiĢ Tibet çevrelerinde tulkus hakkında az
çok incelikli teorilere rağmen, bunlar, tüm pratik amaçlar için,
seleflerinin gerçek reenkarnasyonu olarak kabul edilir ve
tanınmalarına iliĢkin formaliteler buna göre tasarlanmıĢtır.
Bir lamanın -çoğunlukla kendisi de tulkus soyundan biridir-
ölüm döĢeğinde yeniden doğacağı ülkeyi veya bölgeyi
önceden bildirdiği sık rastlanan bir durum değildir. Bazen
müstakbel anne-babası, evlerinin durumu vb. hakkında çeĢitli
ayrıntılar ekler.
Budizm'in güney okullarında yaygın olan görüĢün aksine,
lamacılar yeryüzünde bir varlığın ölümü ile yeniden doğuĢu
arasında belirsiz bir süre geçtiğine inanırlar. Arada, yeniden
7
Afy Journey to Lhasa adlı kitabımdaki Tashi Lama uçuĢunun hesabını
görün.
1
langırtbir tulkudan çıktı; gsum tulku, bir tulku'nun tulku'sundan çıkmıĢtır.
9
Bu görüĢü benimseyen Budist mezhebi Vetul-
lak.
doğuĢa neden olan ana bilinç, bardo'nun labirentinde kendi

yolunu arıyor.
Kural olarak, yaklaĢık iki yıldır11 12Bir lama tulku'nun
ölümünden sonra, hazinedar, baĢ vekilharç veya hane halkının
diğer büro görevlileri onun reenkarnasyonunu aramaya baĢlar.
O zamana kadar, sözde ―reenkarnasyon‖ olan çocuk genellikle
bir veya iki yaĢındadır. Reenkarnasyonun ertelendiği durumlar
vardır, ancak bunlar çok istisnai durumlardır.
Rahmetli lama onun yeniden doğuĢuyla ilgili talimat
vermiĢse, keĢiĢleri araĢtırmalarını buna göre sürdürür; bu tür
talimatlar eksikse, bir lama tulku astrologuna
13
baĢvururlar. genellikle örtülü ve muğlak cümlelerle,
soruĢturmanın yapılması gereken ülkeyi ve çocuğun
tanınabileceği çeĢitli iĢaretleri gösterir. KeĢfedilecek tulku
yüksek rütbeli olduğunda, Devlet kahinlerinden birine
danıĢılabilir ve bu her zaman Dalai Lama ve Tashi Lama'nın
reenkarnasyonları için yapılır.
Bazen, doğum yeri ve diğer özellikleri merhum lama veya
astrolog tarafından verilen talimatlara cevap veren genç bir
erkek çocuk hemen bulunur. Diğer durumlarda, hiç kimseyi
bulamadan yıllar geçer ve hatta bazı ―enkarnasyonlar‖
keĢfedilmeden kalır. Bu, tulku'nun adanmıĢları için derin bir
üzüntü sebebidir ve daha da fazlası, onun manastırının
keĢiĢleri için, tapınan kafasından yoksun, aynı sayıda dindar
hayırseveri, ziyafet ve hediye tedarikçilerini cezbetmez. Yine
de bazıları ağıt yaksa da, bu üzücü durum, meĢru bir efendinin
yokluğunda tulku malikanesinin iĢlerini kendi yetkisiyle
yöneten ve böylece iĢini yapmanın bir yolunu bulabilen kurnaz
bir vekilharç için gizli bir neĢe kaynağı olabilir. kendi serveti.
Öngörülen koĢullara neredeyse cevap veren bir çocuk
11
Bardo hakkında Bölüm I'e bakın.
12
Bununla birlikte, bu konuda sabit bir gelenek yoktur, prosedüre
verilen sırayı koĢullar belirler.
13
.Bir hesap makinesi olan tsispa denir. Yıldız fallarını çizen, gizli
Ģeyleri ifĢa eden, vs. tsîspa'dır. Herhangi bir sıradan keĢiĢ tsispa gibi
davranabilir, ancak bir tulku'nun keĢfi her zaman baĢka bir tulku'ya emanet
edilir.
bulunduğunda, yine bir lama kahinine danıĢılır ve çocuk

lehine karar verirse aĢağıdaki son test uygulanır.
Tesbihler, tören aletleri, kitaplar, çay fincanları,14vb. bir
araya getirilir ve çocuk merhum tulku'ya ait olanları
seçmelidir, böylece önceki yaĢamında kendisine ait olan
Ģeyleri tanıdığını göstermelidir.
Bazen, birkaç çocuk boĢ bir tulku koltuğuna aday
olduğunda, her biri hakkında eĢit derecede ikna edici iĢaretler
fark edildiğinde olur ve hepsi, feshedilmiĢ lamanın sahip
olduğu nesneleri doğru bir Ģekilde seçerler. Ya da bazen iki ya
da üç kahin, hangisinin otantik tulku olduğu konusunda kendi
aralarında anlaĢamazlar.
Bu büyük tulkuslardan birini baĢarmak söz konusu
olduğunda, bu tür vakalar oldukça sık görülür. büyük
manastırların ve büyük mülklerin lordları. O zaman pek çok
aile, oğullarından birini ölen büyüklerin tahtına oturtmak için
can atıyor, bu da beraberinde maddi ve maddi kazanç
getiriyor.
Genellikle tulku'nun ebeveynlerinin, çocuk annesinin
emzirmesinden ve bakımından vazgeçene kadar manastırda
yaĢamasına izin verilir. Daha sonra onlar için manastır
arazisinde, ancak gompas muhafazasının dıĢında rahat bir
konaklama sağlanır ve ihtiyaç duydukları her Ģey bolca
sağlanır. Manastırın büyük tulku'nun ebeveynleri için ayrılmıĢ
özel bir konağı yoksa, ikincisi kendi evlerinde iyi bir Ģekilde
sağlanır.
Manastırın efendisi olan bir grand lama tulku'nun yanında,
gompalar genellikle üyeleri arasında birkaç baĢka tulkus içerir.
Bu manastır Ģehirlerinin en büyüğünde sayıları birkaç yüz
olabilir. Bazıları lamaist kilise aristokrasisinde üst sıralarda
yer alır ve ana manastırlarındaki koltuklarına ek olarak, Tibet
veya Moğolistan'daki diğer gompalarda ve mülklerde
malikanelere sahiptirler. Aslında, en küçüğünün bile yakın
14
Her Tibetlinin, içinde yalnız baĢına çay içtiği özel bir kasesi vardır. O
kâse, fakirlerin ahĢap olanı veya zenginlerin altın tabaklı ve kapaklı pahalı
yeĢim taĢı veya ara çeĢitlerinden biri olabilir, ama hiç kimseye içirmesi için
ödünç verilmez.
akrabası olmak, herhangi bir Tibetlinin kalbinde açgözlülük

uyandıracak kadar kârlı bir bağlantıdır.
Böylece, bir tulku'nun ardı ardına sayısız entrika örülür ve
Kham'ın veya kuzey sınır bölgesinin savaĢçı halkının
ortasında, bu tür tutkulu yarıĢmalardan kanlı kan davaları
çıkar.
Tibet'te, önceki yaĢamlardan olağanüstü hafıza kanıtları ve
genç tulkusların kimliklerini kanıtlamak için yaptıkları
harikalar hakkında sayısız hikaye anlatılıyor. Ġçlerinde batıl
inanç, kurnazlık, komedi ve ĢaĢırtıcı olayların Tibet'in
alıĢılmıĢ karıĢımını buluyoruz. Onlarca tanesini anlatabilirim,
ama ben Ģahsen tanıdığım insanlarla bağlantılı olguların
iliĢkisiyle yetinmeyi tercih ederim.
Sonra Kum-Bum'da yaĢadığım Pegyai Lama'nın konağı,
Agnai tsang adlı küçük bir tulku'nun meskeniydi.15Mekânın
son efendisinin ölümünün üzerinden yedi yıl geçmiĢti ve hiç
kimse onun reenkarne olduğu çocuğu bulamamıĢtı. Lamanın
evinin kahyasının bu durumdan pek etkilendiğini sanmıyorum.
Mülkü yönetti ve oldukça müreffeh görünüyordu.
ġimdi bir ticaret turu sırasında kendini yorgun ve susuz
hissetti ve dinlenmek ve içmek için bir çiftliğe girdi. Ev
hanımı çay yaparken nierpa (kahya) cebinden bir yeĢim enfiye
kutusu çıkardı ve bir tutam enfiye çekmek üzereyken odanın
bir köĢesinde oynayan küçük bir çocuk onu durdurdu ve küçük
elini omzuna koydu. kutu sitemle sordu:
"Neden benim enfiye kutumu kullanıyorsun? ‖
Garson yıldırım çarpmıĢtı. Gerçekten de, değerli enfiye
kutusu onun değildi, ayrılan Agnai tsang'a aitti ve belki de tam
olarak onu çalmaya niyetli olmasa da, onu ele geçirmiĢti.
Oğlan ona bakarken orada titreyerek kaldı, yüzü birden
ciddileĢti ve artık çocukça bir Ģey kalmadı.
―Hemen bana geri ver, o benim‖ dedi tekrar.
PiĢmanlıkla sokulan ve aynı zamanda korkmuĢ ve ĢaĢkına
dönen batıl inançlı keĢiĢ, reenkarne olmuĢ efendisinin önünde
15
Aghia tsang'la karıĢtırılmaması için, büyük tulku'nun daha önce
bahsettiği.
sadece dizlerinin üzerine çökebilir ve secde edebilirdi.

Birkaç gün sonra, çocuğun malikanesine geldiğini gördüm.
Sarı bir brokar elbise giydi16ve güzel bir siyah midilliye bindi,
nierpa dizginlerini tutuyordu.
Alay eve girdiğinde çocuk dedi ki: ―Ġkinci avluya ulaĢmak
için neden sola dönüyoruz? Kapı sağ tarafımızda.‖
ġimdi, nedense, lamanın ölümünden sonra sağ taraftaki kapı
örülmüĢtü ve yerine baĢka bir kapı açılmıĢtı.
KeĢiĢler, lamalarının gerçekliğinin bu yeni kanıtına hayret
ettiler ve hepsi, çayın servis edileceği özel dairesine gittiler.
Büyük, sert yastıklardan oluĢan bir yığının üzerine oturan
çocuk, önündeki masanın üzerine yerleĢtirilmiĢ gümüĢ yaldızlı
tabağı ve mücevherli kapağı olan bardağa baktı.
"Bana daha büyük porselen fincanı ver," diye emretti. Ve
onu süsleyen desenden bahsederek birini tanımladı.
Böyle bir kupayı kimse bilmiyordu, kâhya bile ve keĢiĢler
saygıyla genç efendilerini evde o türden bir fincan olmadığına
ikna etmeye çalıĢtılar.
O anda, Nierpa ile uzun süredir tanıĢmıĢ olmanın avantajını
kullanarak odaya girdim. Enfiye kutusu hikayesini duymuĢtum
ve dikkat çekici küçük yeni komĢumu kendim görmek istedim.
Ona her zamanki ücretsiz eĢarp ve birkaç hediye teklif ettim.
Bunları zarif bir gülümsemeyle aldı, ancak görünüĢe göre
fincanla ilgili düĢüncelerinin eğilimini takip ederek Ģunları
söyledi:
"Daha iyi bak, onu bulacaksın."
Ve aniden, sanki bir an aklına gelmiĢ gibi, depoda böyle
bir yerde bulunan böyle bir renge boyanmıĢ bir kutu hakkında
açıklamalar ekledi.
Rahipler neler olup bittiğini kısaca bana bildirmiĢlerdi ve
ben de iĢlerin nasıl sonuçlanacağını merakla bekliyordum.
Yarım saatten kısa bir süre sonra set, fincan, fincan tabağı
ve kapak, çocuğun tarif ettiği kutunun dibindeki bir tabutun
içinde bulundu.
16
Henüz tarikata kabul edilmediğinden, kilise cübbesini giymesine izin
verilmedi.
Kâhya daha sonra bana ―O bardağın varlığından haberim

yoktu‖ dedi. "Lama'nın kendisi ya da benim selefim, içinde
değerli hiçbir Ģey olmayan ve yıllardır açılmamıĢ olan o
kutuya koymuĢ olmalı."
Ayrıca Ansi'den birkaç mil uzakta, bir mezranın yoksul
handa çok daha çarpıcı ve fantastik bir tulku keĢfine tanık
oldum.
Moğolistan'dan Tibet'e giden yollar, o bölgede Pekin'den
Rusya'ya tüm kıtayı kaplayan uzun karayoluyla kesiĢir. Bu
yüzden, gün batımında hana vardığımda, Moğol kervanından
gelen ziyaretçilerle dolu olduğunu görünce sinirlendim ama
ĢaĢırmadım.
Adamlar sanki az önce olağandıĢı bir Ģey olmuĢ gibi
oldukça heyecanlı görünüyorlardı. Yine de, lama Yongden ve
benim giydiğimiz lamajst manastır giysilerinin görünümüyle
artan geleneksel nezaketleriyle, yolcular hemen grubum için
bir odadan vazgeçtiler ve ahırda hayvanlarım için yer açtılar.
Yongden ve ben avluda kalıp Moğolların develerine
bakarken, odalardan birinin kapısı açıldı ve Tibet cübbesi
giymiĢ, uzun boylu, yakıĢıklı bir genç eĢikte durup Tibetli
olup olmadığımızı sordu. Olumlu cevap verdik.
Sonra genç adamın arkasında iyi giyimli yaĢlı bir lama
belirdi ve o da bize Tibetçe hitap etti.
Her zaman olduğu gibi geldiğimiz ülke ve nereye
gideceğimiz konusunda karĢılıklı sorular alıĢveriĢinde
bulunduk. Lama, Suchow kıĢ yolundan Lhasa'ya gitmeyi
planladığını söyledi, ancak Ģimdi, bu yolculuğa çıkmanın artık
gerekli olmadığını da ekledi. Avluda bulunan Moğol
hizmetçiler baĢlarıyla onayladılar.
ÜNLÜ TIBET MANASTIRI 129
Yoldayken bu insanların fikirlerinin değiĢmesine neyin

sebep olabileceğini merak ettim, ama lama odasına çekilirken,
teklif edilmeyen açıklamaları takip etmeyi ve sormayı kibar
bulmadım.
Ancak akĢamın ilerleyen saatlerinde hizmetçilerimizden
Yongden ve beni sorduklarında Moğollar bizi onlarla çay
içmeye davet ettiler ve tüm hikayeyi duydum.
YakıĢıklı genç adam, uzaklardaki Ngari eyaletinin
(Güneybatı Tibet'te) yerlisiydi. Biraz vizyoner birine
benziyordu. En azından Batılıların çoğu onu böyle tanımlardı
ama biz Asya'daydık.
Migyur - adı buydu - gençliğinin ilk yıllarından beri
huzursuzdu, olması gereken yerde olmadığı yolundaki tuhaf
düĢüncenin peĢini bırakmıyordu. Kendini köyünde bir
yabancı, ailesinde bir yabancı hissetti. Rüyalarında Ngari'de
olmayan manzaralar gördü: kumlu yalnızlıklar, yuvarlak keçe
çadırlar, bir tepenin üzerinde bir manastır. Ve uyanıkken bile,
aynı öznel görüntüler ona göründü ve kendilerini maddi
çevresine bindirdi, onları örterek etrafında sürekli bir serap
yarattı.
Kaçtığında sadece bir çocuktu, vizyonunun gerçekliğini
bulma arzusuna direnemedi. O zamandan beri, Migyur bir
serseriydi, yolunda biraz orada burada çalıĢıyor, çoğu zaman
dileniyor, huzursuzluğunu kontrol edemeden ya da hiçbir yere
yerleĢemeden rastgele dolaĢıyordu.
Bugün Arie'den gelmiĢti, her zamanki gibi amaçsızca
yürüyordu.
Hanı, kervanın karargahını, avludaki develeri gördü.
Nedenini bilmeden kapıyı geçti ve kendini lama ve ekibiyle
karĢı karĢıya buldu. Sonra, ĢimĢek hızıyla geçmiĢ olaylar
zihninde canlandı. O lama'yı genç bir adam olarak, müridi ve
kendisi de zaten yaĢlı bir lama olarak hatırladı, ikisi de tam o
yolda, hacdan Tibet'in kutsal yerlerine dönerken ve tepedeki
manastıra dönerken.
Lama'ya yolculukları, uzaktaki manastırdaki yaĢamları ve
Ġ130 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
daha birçok ayrıntıyla ilgili küçük ayrıntılar vererek tüm
bunları hatırlattı.
ġimdi Moğolların yolculuğunun amacı tam da Dalai
Lama'dan, manastırının yirmi yıldan fazla bir süredir boĢ olan
tulku baĢını bulmanın en iyi yolu hakkında tavsiye istemekti.
reenkarnasyon.
Bu batıl inançlı insanlar, Dalai Lama'nın olağanüstü gücü
sayesinde niyetlerini anladığına ve reenkarne efendileriyle
buluĢmalarına nezaketten sebep olduğuna inanmaya
hazırdılar.
Ngari gezgini, bir dizi benzer nesne arasından geç lama'ya
ait olanları tereddüt veya hata olmadan seçerek, olağan teste
hemen uydu.
Moğolların aklında hiç Ģüphe yoktu. Ertesi gün, kervanın
adımlarını geri çektiğini, büyük develerin yavaĢ hızına doğru
ilerlediğini ve ufukta Gobi ıssızlığında gözden kaybolduğunu
gördüm. Yeni tulku kaderiyle yüzleĢecekti.
BÖLÜM IV
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak
Lugubrious Komünyon
A ÇOK sayıda Tibetli okültist, cesetlerin önemli bir rol

oynadığı iç karartıcı düĢüncelerden ve uygulamalardan
zevk alıyor gibi görünüyor. Kaba büyücüler sadece bu
yolla sihirli güçler elde etmeye çalıĢırlar, ancak daha
aydınlanmıĢ bir dizi adam, ezoterik öğretilerin ve özel bir tür
ruhsal "eğitimin, böylece sembollerin ve geleneksel dilin
perdesi altında gizlendiğini onaylar.
Bu iğrenç mistisizmin Budizm ile hiçbir ortak yanı
olmadığını söylememe gerek yok. Birkaç lama gizlice onun
tuhaf çekiciliğine boyun eğse de, gerçek Lamaizme de
yabancıdır. Kökeni Tantrik Hinduizm ve eski Bönpo
Ģamanistlerinin doktrinleri ıĢığında aranmalıdır.
AĢağıdaki hikaye Tibet okültizminin bu karanlık tarafını
göstermek için yeterli olacaktır. Bana Çerku'da, ilgililerin
ölümünden sadece birkaç yıl sonra ve onları Ģahsen tanıyan
bir adam tarafından söylendi.
Asıl rolü oynayan lama, Chogs Tsang adıyla tanınan
Tachienlu yakınlarındaki Miniagpar Lhakhang'ın
baĢrahibiydi. Tibet, Çin ve genel olarak dünyada
gerçekleĢecek olaylarla ilgili bir dizi kehanetin yazarıdır.
Diğerlerinin yanı sıra ölüme neden olabilecek olağanüstü
güçlere sahip olarak kabul edildi.
Chogs Tsang, garip, genellikle oldukça anlaĢılmaz bir
Ģekilde davranırdı ve 131'e bağımlıydı.
içme* Bir süre gyalpo (kral) soyunu taĢıyan Tibetli Tachienlu

kabile reisi ile yaĢadı.
Bir keresinde lama, ev sahibiyle sohbet edip içerken, at
efendisinin kız kardeĢini eĢ olarak istemiĢ. Orada bulunan bu
yetkili, onun rızasını reddetti. Lama o kadar öfkelendi ki,
içtiği değerli yeĢim bardağı Ģiddetle yere fırlattı, parçalara
ayırdı ve iki gün sonra öleceğini ilan ederek süvarilere lanet
etti.
Gyalpo, lamanın subayının kız kardeĢini istemesini
onaylamadı ve onun lanetinin gücüne inanmadı. Equerry genç
ve sağlıklıydı, diye savundu. Yine de lama onun öleceğini
iddia etti ve gerçekten de iki gün sonra adam öldü.
Sonra gyalpo ve genç hizmetçinin ebeveynleri korktular ve
kızı lama'ya getirmek için acele ettiler. Ama onu almayı
reddetti.
―Çok sayıda varlığa fayda sağlayacak bir nesneyi elde
etmek için yararlı olurdu‖ dedi; ama fırsat geçti ve bir eĢ
umurumda değil.‖
Bu hikaye, ilk bölümde bahsedilen Dugpa Kunlegs'in
hikayesine benziyor. Tibet masallarının ortak bir temasıdır.
ġimdi bir akĢam aynı Chogs Tsang beklenmedik bir
Ģekilde trapalarından birini çağırdı.
―Ġki atı eyerleyin, gidiyoruz‖ diye emretti ona.
KeĢiĢ, Lama'ya çoktan geç olduğunu ve ertesi sabah
beklemenin daha iyi olacağını söyleyerek karĢı çıktı.
"Cevap verme," dedi Chogs Tsang kısa ve öz bir Ģekilde.
" Hadi gidelim."
BaĢlıyorlar, gece sürüyorlar ve bir nehrin yakınında bir
noktaya varıyorlar. Orada atlarından inerler ve nehir kıyısına
doğru yürürler.
Gökyüzü tamamen karanlık olmasına rağmen, su
üzerindeki bir nokta ―güneĢ ıĢınlarıyla aydınlanır‖ ve bu
aydınlatılmıĢ yerde akıntıya karĢı hareket eden bir ceset
akıntıya karĢı yüzer. Bir süre sonra iki adamın ulaĢabileceği
bir yere gelir.
Chogs Tsang arkadaĢına "Bıçağını al, etten bir parça kes ve
onu ye" diye emir veriyor ve ekliyor:
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak133
"Hindistan'da bana her yıl bu tarihte yemek gönderen bir

arkadaĢım var."
Sonra kendisi kesmeye ve yemeye baĢlar.
Hizmetçi dehĢete düĢer, efendisini taklit etmeye çalıĢır ama
lokmayı ağzına atmaya cesaret edemez ve çantasına gizler.1
Her ikisi de Ģafakta geldikleri manastıra geri döner.
Lama keĢiĢe diyor ki:
―Bu mistik yemeğin iyiliğini ve en mükemmel meyvelerini
paylaĢmanı diledim, ama sen buna layık değilsin. Bu yüzden
kesip elbisenin altına sakladığın parçayı yemeye cesaret
edemedin.‖
Bu sözleri duyan keĢiĢ, cesaretsizliğine piĢman olur ve
cesetten payını almak için elini çantasına koyar, ama et
parçası artık orada değildir.
Bu fantastik hikaye, Dzogschen mezhebine mensup bazı
münzeviler tarafından bana büyük bir ihtiyatla verilen bazı
bilgilerle uyumludur.
Öylesine yüksek bir ruhsal mükemmellik düzeyine eriĢmiĢ
bazı insanlar var ki, bedenlerinin orijinal maddi tözü özel
niteliklere sahip daha ince bir maddeye dönüĢmüĢtür.
Çok az insan gelen değiĢikliği fark edebilir
1
Kemerle bağlanmıĢ geniĢ Tibet cübbesinin oluĢturduğu göğüs cebi.
bu istisnai adamların üzerine. DönüĢtürülmüĢ etlerinden bir
lokma yenildiğinde, özel bir tür esrime üretecek ve onu alan
kiĢiye bilgi ve olağanüstü güçler bahĢeder.
Bir münzevi bana ne zaman bir naljorpa söyledi. Bu
harikulade varlıklardan birini zahiri görüsüyle keĢfetmiĢ,
kıymetli vücudundan küçük bir parça elde edebilmek için
bazen ölümünün kendisine bildirilmesi lütfunu ondan diler.
Bu ürkütücü cemaat için ateĢli adaylar bazen çok
sabırsızlanıp kutsal olanın doğal ölümünü beklemeyi
reddetmeyebilirler mi?—Acele edemezler mi?- •
Bu gizli ayini bana ifĢa edenlerden biri, sanki olayın
yaĢandığını itiraf eder gibiydi. Bununla birlikte, kurbanın
fedakarlığa rıza gösterdiği hafifletici durumdan bahsetmeye
özen gösterdi.
Dans Eden Ceset

Bir baĢka gizemli ayin ise rolang (ayağa kalkan ceset)
olarak adlandırılır. Gelenekler ve eski tarihler, Budizm'in
Tibet'e girmesinden önce, cenaze töreni sırasında Bönpo
Ģamanları tarafından uygulandığını anlatır. Bununla birlikte,
bu gibi durumlarda bir ceset tarafından yapılan kısa hareket,
Tibet okültistlerinin tasvir ettiği korkunç ve grotesk baĢ baĢa
görüĢme sırasında olanlarla karĢılaĢtırılamaz.
Birkaç çeĢit rolang vardır. Bunlar, baĢka bir varlığın
―ruhunun‖ bir cesede geçmesine ve ceset ilk sahibi tarafından
canlandırılmamasına rağmen onu diriltmesine neden olan
güçlü testi ile karıĢtırılmamalıdır.
Bu kasvetli rolanglardan biri bana bunu kendisinin
uyguladığını söyleyen bir ngagspa tarafından Ģöyle anlatıldı.
1
Yazılı grang hjtig.
Ünlü, karanlık bir odada bir cesetle tek baĢına kapatılır.
Bedeni canlandırmak için, ağız ağıza onun üzerine yatar ve
onu kollarında tutarken, diğer tüm düĢünceleri hariç tutarak
aynı sihirli formülü sürekli olarak zihinsel olarak tekrarlaması
gerekir.
Belli bir süre sonra ceset hareket etmeye baĢlar. Ayağa
kalkar ve kaçmaya çalıĢır; büyücü ona sımsıkı sarılır, onun
kendisini kurtarmasını engeller. ġimdi vücut daha Ģiddetli
mücadele ediyor. Olağanüstü yüksekliklere sıçrar ve uçar,
tutunması gereken adamı kendisiyle birlikte sürükler,
dudaklarını canavarın ağzında tutar ve sihirli kelimeleri
zihinsel olarak tekrarlamaya devam eder.
Sonunda cesedin dili ağzından dıĢarı çıkar. Kritik an geldi.
Büyücü dili diĢleriyle yakalar ve ısırır. Ceset bir anda çöker.
Bedeni uyandırdıktan sonra kontrol edememek, büyücü
için kesin ölüm demektir.
Özenle kurutulan dil, muzaffer ngagspa'nın değer verdiği
güçlü bir büyü silahı haline gelir.
Bana bu ayrıntıları veren Tibetli, cesedin yavaĢ yavaĢ
uyanıĢını en canlı bir Ģekilde anlattı: parlak gözlerini
aydınlatan ilk bilinçli bakıĢ ve zıplayan canavarın heyecanını
önleyemeyene ve her Ģeye ihtiyaç duyana kadar yavaĢ yavaĢ

güçlenen zayıf hareketleri. tutmak için güç. Cesedin ağzından
çıkan ve kendi dudaklarına dokunan dili hissedebildiği zaman
duyumlarını tarif etti ve onu yenemezse korkunç varlığın onu
öldüreceği korkunç anın geldiğini fark etti.
Bu fantastik mücadele tamamen öznel değil miydi? Tibetli
naljorpaların sıklıkla deneyimledikleri ve gönüllü olarak
geliĢtirdikleri bu translardan biri sırasında gerçekleĢmemiĢ
miydi? Ġ
1
Bu ustalara göre değiĢir.
Ģüphelendi ve ―dili‖ görmek istedi. Büyücü bana "dil"
olabilecek, kurumuĢ, siyahımsı bir nesne gösterdi, ancak bu,
korkunç kalıntının kökenini kanıtlamak için yeterli değildi.
Öyle olsa bile, birçok Tibetli rolang ayininin gerçekten
gerçekleĢtiğine inanıyor.
Tibetliler, cesetlerin özel ayinlerle diriltilmesinin yanı sıra,
herhangi bir cesedin aniden ayağa kalkıp canlılara zarar
verebileceğine de inanırlar. Bu nedenledir ki, bu sahte diriliĢi
engelleyen litürjik sözleri okuyan biri ölü bedenleri sürekli
olarak izlemektedir.
Salween civarındaki Sepogon'dan bir trapa bana Ģu
hikayeyi anlattı.
Henüz acemi bir çocukken, manastırının üç lamasına bir
adamın öldüğü bir eve kadar eĢlik etmiĢti. Orada lamalar,
cesedi mezarlığa taĢımak için belirlenen güne kadar ölüler
için günlük ayin yapacaklardı. Geceleri, cesedin tutulduğu
geniĢ odanın bir köĢesinde uyumak için emekli olmuĢlardı,
oturma pozisyonunda birçok eĢarp ile bağlandılar ve giysilerle
sarıldılar.
―Sihirli formülleri okuma görevi bana emanet edilmiĢti.
Gecenin bir yarısı, sürekli ve yorucu tekrarlara kapıldım ve
birkaç dakika uyuyakalmıĢ olabilirim. Ufak bir ses beni
uyandırdı! cesedin yanından kara bir kedi geçti ve odadan
çıktı. Sonra kumaĢın yırtılmasına benzer bir çatırtı sesi
duydum ve dehĢet içinde cesedin hareket ettiğini ve
bantlarından kurtulduğunu gördüm. Korkudan deliye döndüm,
evden kaçtım ama daha odadan çıkmadan hayaletin bir elini
Ġ136 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
uzatıp uyuyan adamların üzerine süründüğünü gördüm.
―Sabah üç adam ölü bulundu; ceset yerine dönmüĢtü ama
eĢarplar yırtılmıĢtı ve giysiler onun etrafında yerde
yatıyordu.‖
Tibetliler bu tür hikayelere büyük bir inanç beslerler.
Rolang'ın dokunuĢu ölümlüdür ve yaramaz hayalet elinin
altındaki herkese elini uzatmaktan geri kalmaz: sadece
ölülerin ayinlerini yapan lamaların bu tehlikeyi önleyen sihirli
sözcükleri ve hareketleri bildiği söylenir. cesedi kontrol etmek
ve hareket etmeye kalkıĢırsa arkasına yaslanmasını sağlamak.
Ayrıca canlandıkları evden kaçan ve ülkede dolaĢan
rolanglardan da bahsedilir. Yine diğerlerinin iz bırakmadan
ortadan kaybolduğu söyleniyor.
KiĢi, Tibet'in iyi insanları arasında rolanglar hakkında
duyduğu hikayelerle sayısız kitap doldurabilir.
Büyülü Hançer
"Sıçrayan cesedin dilleri" varsa, bunların olağanüstü
büyücülük araçları olduğunu söylemeye gerek yok. Genellikle
lamaist sihirbazlar tarafından kullanılan phurba adı verilen
ritüel silahlar bronzdan, ahĢaptan ve hatta fildiĢinden yapılır,
bir hançeri andıracak Ģekilde Ģekillendirilir ve genellikle
güzelce yontulur veya oyulur.
Bununla birlikte, Tibet gizli irfanında gerçek bir inisiye,
büyücü ve onun iğrenç uygulamalarıyla alay ederdi. Sihirli
silahın gücünün yapıldığı maddeye bağlı olmadığını, ona
sihirbazın kendisi tarafından iletildiğini düĢünüyor.
Ancak zaman geçtikçe bu enerjinin belirli bir kısmı
phurbaya bağlı kalır. Büyü ayinlerinde tekrarlanan kullanımı
ile gücü artar. Hareketsiz nesne, tıpkı hareketli bir varlığın
olabileceği gibi "sahip olunuyor".
Bu inanca sahip ngagspalar tarafından uygulanan süreci bir
sonraki bölümde okuyacağız.
Öte yandan, zorlama ayinlerinde hizmet eden ritüel
aletlerin, kendi araçlarıyla bastırılan tehlikeli varlıkların onları
intikam almak için kullanabileceği korkusuyla, bir meslekten
olmayan veya acemi bir keĢiĢin evinde tutulmaması gerektiği
söylenir. kendini korumasını bilmiyorsa, zilyet sahibinin

üzerinedir.
Bu inanca, onları miras alanların benden almam için
yalvardıkları birkaç ilginç nesne borçluyum.
Bir gün böyle bir beklenmedik olay o kadar garip bir
Ģekilde önüme geldi ki hikaye anlatılmaya değer. Kuzey
Tibet'te yaptığım bir yolculuk sırasında küçük bir lama
kervanına rastladım ve yolcuların kıt olduğu bu patikalarda
töreye göre onlarla konuĢurken, felaket kaynağına dönüĢen bir
phurba taĢıdıklarını öğrendim.
Bu törensel alet, yakın zamanda ölen efendileri bir lama'ya
aitti. Hançer manastırın kendisine zarar vermeye baĢlamıĢtı.
Ona dokunan üç keĢiĢten ikisi ölmüĢ, diğeri attan düĢerek
bacağını kırmıĢtı. Daha sonra manastırın avlusuna dikilen
kutsama sancağını taĢıyan direk kırılır ve bu çok kötü bir
alamet olarak kabul edilir.
KorkmuĢ, ancak daha büyük talihsizlikler korkusuyla
phurba'yı yok etmeye cesaret edemeyen keĢiĢler, onu bir
kutuya kapatmıĢlardı. Bundan kısa bir süre sonra, yoldan
gelen garip sesler duyuldu. Kutu.
Sonunda uğursuz nesneyi bir tanrıya adanan izole bir
mağaraya yerleĢtirmeye karar verdiler, ancak o bölgede
yaĢayan inek çobanları silahlı muhalefeti tehdit etti. Havada
hareket eden, çok sayıda insanı ve hayvanı yaralayan ve
öldüren bir phurba'nın hikayesini hatırladılar. Bu harikaların
nerede ve ne zaman gerçekleĢtiğini kimse bilmiyordu, ancak
bu tür ayrıntılar batıl inançlı zihinler için pek önemli değil.
Çobanlar phurba'yı mahallelerinde istemiyorlardı.
Tılsımlarla basılmıĢ birçok kağıda sarılı büyülü hançeri
taĢıyan talihsiz trapalar
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak13g ve bir
tabutta mühürlenmiĢ, ondan nasıl kurtulacağını bilmiyordu.
Karamsar yüzleri, saflıklarına gülmemi engelledi. Mucizevi
silaha bakmayı da merak ediyordum.
"Phurba'yı göreyim" dedim, "belki sana yardım etmenin
bir yolunu bulurum."
Kutudan çıkarmaya cesaret edemediler, ancak uzun
görüĢmelerden sonra kendim yapmama izin verdiler.
Phurba, eski Tibet sanatının güzel bir parçasıydı. ve ona
sahip olma arzusuna kapıldım, ama trapaların onu dünyada
hiçbir Ģeye satmayacağını biliyordum.
"Gece için bizimle kamp kur," dedim onlara, "ve
phurba'yı bana bırak. Bunu yeniden düĢüneceğim."
Sözlerim hiçbir Ģey vaat etmedi, ancak iyi bir akĢam
yemeği ve adamlarımla sohbet etme yemi yolcuların kabul
etmesine karar verdi.
AkĢam karanlığında, görünüĢte kutusundan
kurtulduğumda yanlarında bıraksaydım saf Tibetlileri dehĢete
düĢürecek olan hançeri taĢıyarak kamptan biraz uzaklaĢtım.
Yeterince uzakta olduğumu düĢündüğümde, tılsımlı silahı
yere sapladım ve bir battaniyenin üzerine oturup keĢiĢleri onu
bana vermeleri için ikna etmenin bir yolunu düĢündüm.
Birkaç saattir oradaydım ve phurba'yı diktiğim yerin
yakınında bir lama Ģeklinin belirdiğini gördüm. Dikkatle
eğilerek ilerledi. Belli belirsiz vücudunu sardığı toganın
altından bir el yavaĢça dıĢarı çıktı ve sihirli hançeri almak
için ilerledi.
Zıplayarak, hırsız dokunamadan onu yakaladım.
Yani, tek cezbedilen ben değildim. ArkadaĢlarından daha
az batıl inançlı olan bu adam, phurba'nın değerini anlamıĢ ve
büyük olasılıkla onu gizlice satmayı ummuĢtu. Uyuduğumu
düĢündü ve
hiçbir Ģey fark etmemelidir. Ertesi gün, büyülü hançerin
ortadan kaybolması yeni bir okült müdahaleye bağlanacak ve
inananlar arasında bir büyü hikayesi daha dolaĢtırılacaktı.
Böyle akıllıca bir planın baĢarılı olmaması çok kötü, ama
büyülü silahı bende sakladım; Hatta onu o kadar sıkı
kavradım ki, maceradan ya da tenimdeki bronz oymalı sapın
baskısından heyecanlanan sinirlerim bana hançerin elimde
zayıfça hareket ettiği izlenimini verdi.
Ve Ģimdi hırsız için!
Etrafımdaki çorak ova boĢtu. Hançeri yerden çıkarmak
için eğildiğimde kaçmıĢ olmalı.
Kampa koĢtum. Suçlu az önce dönen veya benden sonra
gelen adam olmalı.
Herkesi oturup Ģeytani güçlere karĢı korunmak için dini
metinler okurken buldum. Yongden'ı çadırıma çağırdım.
"KeĢiĢlerden hangisi kayıp?" Ona sordum.
"Hiç kimse" diye yanıtladı. ―Korkudan yarı ölüler.
Doğanın gereklerini yerine getirmek için çadırlardan
yeterince uzaklaĢmaya cesaret edemediler. Onları azarlamak
zorunda kaldım.‖
Ġyi ! ―Bir Ģeyler görüyor‖ olmalıyım; ama belki de bu beni
iyi durumda tutar.
"Dinle," dedim trapalara, "olan bu." Ben de onlara
yanılsamalarımdan ve dürüstlüklerine dair edindiğim
Ģüphelerden oldukça açık bir Ģekilde bahsettim.
―Elbette o bizim Grand Lama'mızdı! "diye haykırdılar.
―Phurbasını geri almak istedi ve baĢarabilseydi belki de seni
öldürürdü. Ey ! Jetsunma, bazı insanlar sana philing dese de
sen gerçek bir gomchenmasın.1 Bizim tsawai lamamız
(manevi babamız) güçlü bir sihirbazdı; yine de yapamadı
1
Yabancı.
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkma 14iphurba'sını
senden uzaklaĢtır. ġimdi sakla, sakla ve artık kimseye zararı
olmayacak.‖
Hep birlikte konuĢtular, lama büyücülerinin -baĢka bir
dünyaya ait olduğu için her zamankinden daha çok
korkulacak bir Ģeydi- yanlarına bu kadar yakın geçtiğini ve
aynı zamanda efsunlu büyücülerden kurtulmanın sevincini
düĢünerek heyecanlandılar ve korktular. hançer.
Onların sevincini paylaĢtım ama farklı bir nedenle: phurba
benimdi. Ancak, onların karıĢık ruh hallerinden
yararlanmamak dürüstlüktü.
"Bir daha düĢün," dedim. ££ Bir gölge beni aldatmıĢ
olabilir. Orada otururken uyuyakalmıĢ olabilirim ve bir rüya
beni rahatsız etti.‖
Bundan hiçbir Ģey alamazlardı. Lama gelmiĢti, onu
görmüĢtüm ve phurba'yı alamamıĢtı; böylece ben, üstün
gücümle onun meĢru sahibi oldum.
Kendimi kolayca ikna ettiğimi itiraf ediyorum. . . .
Korkusuzluk - Zorlu Şeytani Varlıklar Edinme Uygulamaları
Hayaletler ve iblislerle ilgili folklorunun zenginliği,

çeĢitliliği ve pitoreskliği konusunda Tibet ile rekabet
edebilecek neredeyse hiçbir ülke yoktur. Popüler inançlara
güvenecek olsaydık, kötü ruhların ―Kar Ülkesi‖ndeki insan
nüfusundan çok daha fazla olduğu sonucuna varırdık.
Binlerce farklı Ģekle bürünen bu habis varlıkların
ağaçlarda, kayalarda, vadilerde, göllerde, pınarlarda ve daha
birçok yerde yaĢadığı söylenir. Daima fesat peĢinde koĢarlar,
hayati nefeslerini çalmak ve onunla beslenmek için insanları
ve hayvanları avlarlar. Ormanlar ve yüksek çorak tepeler
arasında saf bir zevk için dolaĢıyorlar ve her yolcu, yolun
herhangi bir dönüĢünde onlardan biri tarafından karĢılanma
riskiyle karĢı karĢıya.
Resmi lamaist sihirbazlar dönüĢtürmeyi taahhüt ederler
veya
Bu tehlikeli komĢuları, istenmeyen faaliyetlerini durdurmak
ve onları yararlı itaatkar hizmetkarlara dönüĢtürmek için
boyun eğdirmek. Büyücüler bu sanatta onlarla rekabet
ederler, ancak neredeyse her zaman, evcilleĢtirdikleri kötü
niyetli varlıkların gücünü, daha az Ģeytani olmayan kendi
amaçları için kullanmak amacıyla uygularlar.
Tibetli mistiklere gelince, onlar psiĢik eğitimle bağlantılı
iblislerle belirli bir tür ticareti himaye ediyor. Bu, mürit
tarafından kasıtlı olarak Ģeytani varlıklara meydan okumak
veya onlara sadaka vermek için yapılan toplantılardan oluĢur.
Bu ayinler, bu bölümün baĢında anlatılanlardan çok farklıdır.
Onlar da bazen gülünç ve hatta tiksindirici görünebilirlerse
de, fikirlerimize göre, amaçları yararlı veya yücedir, örneğin
korkudan kurtulmak, sınırsız pratik Ģefkat duygularını
uyandırmak, tam bir kopuĢa ve nihayet manevi aydınlanmaya
yol açar.
Binlerce Ģeytanın katı bir Ģekilde nesnel varlığına kesin
olarak inanan saf insanların kendilerini mistik bir lama'ya
kaptırması ve dini bir yaĢam sürme arzusuyla onun öğrencisi
olarak kabul edilmek için yalvarması sık rastlanan bir durum
değildir.
Bütün bu ahmaklar geri çevrilmez ve her birine ahlak ve
iyi niyet uygulamaları konusunda iyi tavsiyelerle köylerine
geri gönderilmez. Ġçlerinden aydınlanmaya doğru ilerleme
yeteneğine sahip görünen bazıları, daha kapsamlı öğretimle
pekâlâ tercih edilebilir.
Eğer lama "Kısa Yol"un gerçek bir üstadıysa, ilk iĢi yeni
öğrenciye kendisini çeĢitli iblislerin dehĢetinden kurtarması
için fırsatlar sağlamak olacaktır. Doğru ve yanlıĢın uzun
açıklamaları ve gösterimleri, mistik öğretmenlerin
yöntemlerinin bir parçası değildir. Onlar sadece müritlerini,
yansımalarını uyandıracak ve onlara izin verecek olayları ve
duyumları deneyimlemek için gerekli koĢullara yerleĢtirirler.
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa ÇıkmakBilgi
edinmeleri için T43. Bu tür deneyimlerden elde edilen kârın
boyutu, öğrencinin zekasına bağlıdır.
Tanıdığım genç bir adam, efendisi -Amdo'dan bir lama-
tarafından, insan olmayan kötü varlıkların musallat olması
gereken ıssız, kasvetli bir vadiye gönderildi. Orada kendisine
bir ağaca ya da bir kayaya bağlanması söylendi ve geceleri
Tibetli ressamların erkeklerin beynini yerken gösterdikleri
vahĢi Towos'u çağırarak onlara meydan okuması
gerekiyordu.
Kendini ne kadar korkmuĢ hissederse hissetsin, kendisini
çözmenin ve kaçmanın cazibesine direnmesi emredildi.
GüneĢ doğana kadar görevine bağlı kalmalıdır.
Bu neredeyse klasik bir uygulamadır. Birçok Tibetli acemi
için mistik yolda ilk adım olarak emredilmiĢtir.
Bazen müritler üç gün üç gece, hatta daha uzun bir süre
boyunca oruçlu, uykusuz, kolayca halüsinasyonlar getiren
mutlak yorgunluk ve açlık koĢullarını deneyimleyerek bağlı
kalmalıdırlar.
Bu tür egzersizlerin zaman zaman doğal olarak trajik
sonuçları olur. Ben Lhasa'ya gizlice seyahat ederken,
Tsarong'un eski bir lama'sı tarafından Yongden'a bunu
gösteren bir hikaye anlatıldı. Odanın bir köĢesinde oturan o
zaman kiĢileĢtirdiğim ―önemsiz anne‖ hikayenin tek
kelimesini bile kaçırmamıĢ.
Bu lama ve Lodö adındaki küçük erkek kardeĢi,
gençliklerinde, bir süreliğine Phagri adlı bir tepede keĢiĢ
olarak yerleĢmiĢ olan baĢka bir bölgenin gezgin bir
münzevisini takip etmek için manastırlarından ayrılmıĢlardı.
Dayul'dan uzak.
Çapkın, genç erkek kardeĢe, bir iblis olan Thags yang'ın
musallat olduğu söylenen odunsu bir yerde, boynundan bir
ağaca kendisini bağlamasını emretti.
J44 BÜYÜVE TIBET'TE GĠZEM
genellikle bir kaplan Ģeklinde görünen, o hayvanın vahĢi

içgüdülerinin kendisine atfedildiği.
Kurbanlık direğine kurban olarak bağlandıktan sonra,
adam, Thags yang'a yatıĢtırıcı bir teklif olarak oraya
götürülen bir inek olduğunu hayal edecekti. DüĢüncelerini bu
fikre odaklayarak ve kendini canavarla daha tam olarak
özdeĢleĢtirmek için ara sıra alçalınca, eğer konsantrasyon
yeterince güçlüyse, kendi kiĢiliğinin bilincini tamamen
yitirmiĢ olduğu bir trans durumuna ulaĢırdı. yutulma
tehlikesiyle karĢı karĢıya olan bir ineğin ızdırabını
yaĢayacaktı.
Tatbikat art arda üç gün ve gece sürecekti. Dört gün geçti
ve acemi iĢine geri dönmedi. BeĢinci günün sabahı, ikincisi
müritlerinin en büyüğüne Ģöyle dedi:
"Dün gece garip bir rüya gördüm. Git ve kardeĢini getir."
Rahip itaat etti.
Ormanda onu korkunç bir manzara bekliyordu. Lodo'nun
yırtılmıĢ ve yarı yutulmuĢ cesedi kısmen bir ağaca bağlı
kaldı, kanlı parçalar çevredeki çalıların arasına dağıldı.
DehĢete kapılmıĢ adam, korkunç kalıntıları manastır
togasında topladı ve gurusuna geri döndü.
Onun iki öğrencisiyle birlikte yaĢadığı kulübeye
vardığında onu boĢ buldu. Lama, tüm eĢyalarını, iki dini
kitabı, birkaç tören aletini ve tepesinde trident olan seyahat
bastonunu alarak gitmiĢti.
YaĢlı Tibetli, "Çıldırdığımı hissettim" dedi. "Bu ani gidiĢ
beni, kardeĢimin parçalanmıĢ cesedinin bulunmasından
daha çok korkuttu."
―Öğretmenimiz ne hayal etmiĢti? Öğrencisinin korkunç
kaderini biliyor muydu? Neden gitmiĢti? . . ‖
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak 145
Lamayı kaçmaya iten sebeplerin neler olduğunu acılı
keĢiĢten daha iyi bilmeden, yine de, öğrencisinin geri
dönmediğini gördüğünde, genç adamın ormanda vahĢi bir
hayvanın musallat olduğu bir kaza olmasından korkmuĢ
olabileceğini düĢündüm. canavarlar. Belki de trajik olayla
ilgili bir rüyada gerçekten bir tür gizemli bilgi almıĢtı ve
kurbanın ailesinin öfkesinden ve intikamından kaçmanın
ihtiyatlı olduğunu düĢünüyordu.
Aceminin ölümüne gelince, gayet doğal bir Ģekilde
açıklanabilirdi. Panterler bu bölgede sıklıkla bulunur, bazı
leoparlar da ormanda dolaĢır. Hikayeyi dinlemeden birkaç
gün önce iki kiĢiyle tanıĢmıĢtım.1 KeĢiĢin belki de
böğürmesiyle kendine çektiği bu hayvanlardan biri, bağlarını
koparıp kendini savunmaya fırsat bulamadan onu
öldürebilirdi.
Ancak acıklı hikayeye, onu anlatan adam ve çevresinde
oturanlar tarafından çok farklı bir yorum yapılmıĢtır. Onlara
göre iblis kaplan, kendisine sunulan sunuyu ihtiyatsızca ele
geçirmiĢti.
Genç öğrencinin, onu koruyacak sihirli kelimeleri ve
hareketleri görmezden geldiğini söylediler. Ve bu konuda
hocasının hatası çok büyüktü; çünkü onu böyle durumlarda
etkili silahlar olan öğretiler ve ritüel formüllerle donatmadan
iblis kaplanına meydan okuması için asla göndermemeliydi.
Ama ruhunun derinliklerinde, kardeĢ sevgisinden
yaralanan keĢiĢ, alçak ve titrek bir sesle ifade ettiği daha
korkunç bir fikir buldu.
"Kim bilir," dedi, "eğer o garip lama, bir kurbanı
cezbetmek için insan suretine bürünen iblis kaplanı
olmasaydı? Zavallı kardeĢimi insan suretindeyken
öldüremezdi, ama geceleri öldürebilirdi.1Lhasa'ya Yolculuğuma
Bakın.
I46 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
Ben uyurken kaplan Ģeklini alarak ormana koĢtu ve onun
Ģiddetli arzusunu tatmin etti.‖
YaĢlı adamın son sözleri derin bir sessizlikle karĢılaĢtı.
Uzun süredir kayıp olan gençliğinin bu korkunç olayını
muhtemelen birçok kez anlatmıĢtı. Ancak izleyicileri bir kez
daha derinden etkilendi.
Yine de herhangi bir gün olamaz mı? Thags yang ve diğer
pek çok akraba, köylerde sinsice dolaĢmaya ve yeterince
korunmayanları avlamaya çalıĢan gezginleri takip etmeye
devam ediyor. Oradaki herkes buna inandı.
Ara sıra ocaktan sıçrayan alevlerle loĢ bir Ģekilde
aydınlatılan büyük mutfakta, bir kadın içgüdüsel olarak
gözlerini duvarlara yapıĢtırılmıĢ koruyucu tılsımlara kaldırdı,
sanki onların hala orada olduğundan emin olmak istiyormuĢ
gibi. Büyükbaba, akĢamın aile sunağında yakılan kandillerin
yakıldığı ve yaktığı tütsü çubuklarının tatlı kokusunun
sinirlerimizi yatıĢtırmak için yüzdüğü yan odaya gitti.
GörünüĢte okült kökenli bir takım kazaların bu ayinlerin
icrası sırasında gerçekten meydana geldiği varsayılabilirse
de, bunlar ancak istisnai olabilir. Bu nedenle, perili yerlerde
oturup kötü ruhlara meydan okuduktan belirli bir süre
geçirdikten sonra, öğrencinin asla ortaya çıkmayan
varlıkların varlığından Ģüphe duyması mantıklı görünüyor.
Bu konuda birkaç lama sorguladım.
Derge'den bir Gsshes, "Ġnanılmazlık bazen gelir," diye
yanıtladı. geliĢtirmek korkusuzluktur.
―Üstelik hocalar basit bir inanmazlığı tasvip etmezler,
hakikate aykırı görürler. bu
1
A Geskes bir mezun, bir tür LL.D ve Ph.D. Derge, Doğu Tibet'teki
Kham ilinde bir kasabadır.
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak I47mürit,
varlıklarına inananlar için tanrıların ve Ģeytanların gerçekten
var olduğunu ve onlara ibadet edenlere veya onlardan
korkanlara fayda veya zarar verme gücüne sahip olduklarını
anlamalıdır.
― Bununla birlikte, çok azı eğitimlerinin ilk kısmında
inanamamaktadır. Acemilerin çoğu aslında korkunç hayaletler
görüyor.‖
Bu son görüĢle çeliĢmeye cüret etmeyeceğim, birçok örnek
bunun sağlam temellere dayandığını bana kanıtladı. Karanlık,
korkunç kötü varlıklarla karĢılaĢmak için seçilen yerlerin
tuhaf bir Ģekilde vahĢi yönü, Doğuluların yüksek derecede
düĢüncelerini görselleĢtirme gücü, halüsinasyonlar üretmeye
yeterlidir. Ama bu tuhaf ayinleri kutlayanların tanık olduğu
tüm fenomenleri halüsinasyon olarak mı sınıflandırmalıyız?
Tibetliler yapmamamız gerektiğini onaylıyorlar.
Kushog Wanchen adlı Ga'lı (Doğu Tibetli) bir gomchen ile
iblisleri çağırırken meydana gelen ani ölümler hakkında
konuĢma fırsatım oldu.
Bu lama hurafe eğilimli görünmüyordu ve bu konudaki
fikrime katılacağını düĢündüm.
―Ölenler korkudan öldürüldü. Vizyonları, kendi hayal
güçlerinin eseriydi. ġeytanlara inanmayan, asla onlar
tarafından öldürülmez.‖
Spikerler tuhaf bir ses tonuyla cevap verdiğinde çok
ĢaĢırdım.
―Buna göre, kaplanların varlığına inanmayan bir adam,
böyle bir canavarla karĢılaĢsa bile kaplanların hiçbirinin
kendisine zarar vermeyeceğinden emin olabilir.‖ . . .
Ve devam etti:
"Zihinsel oluĢumları isteyerek ya da istemeyerek
görselleĢtirmek çok gizemli bir süreçtir. Bu yaratımlara ne
olur? Bedenimizden doğan çocuklar gibi, zihnimizin bu
çocukları birbirinden ayrılmaz mı?
hayatları bizimkinden, kontrolümüzden kaçmak ve kendi

rollerini oynamak mı? . . ?
―Bu tür oluĢumları yaratmaya muktedir olanın sadece biz
olmadığımızı da düĢünmemiz gerekmez mi? Ve eğer
dünyada böyle varlıklar varsa, onları yaratanın iradesiyle
veya baĢka bir nedenden dolayı onlarla temasa geçmek
zorunda değil miyiz? Bu sebeplerden biri, aklımızla veya
maddi eylemlerimizle, bu varlıkların bir tür faaliyet
gösterebilecekleri koĢulları meydana getirmemiz olamaz mı?
"Sana bir örnek vereceğim," diye devam etti. "Bir nehir
kıyısından biraz uzakta kuru bir yerde yaĢıyorsanız, balıklar
size asla yaklaĢmaz. Ama nehir ile oturduğunuz yer arasında
bir kanal açın ve kuru zeminde bir gölet kazın. Sonra, içinde
su akarken, nehirden balıklar gelecek ve gözlerinizin önünde
hareket ettiklerini göreceksiniz.
― Kanalları gerekli özeni göstermeden açmaktan
sakınmakta fayda var. Gerçekten de çok az kiĢi, bilinçsizce
tıkladıkları dünyanın büyük deposunun neler içerdiğinden
Ģüphelenir." Ve daha açık bir Ģekilde Ģu sonuca vardı: "KiĢi
kendini doğurduğu kaplanlardan olduğu kadar baĢkaları
tarafından yetiĢtirilen kaplanlardan da nasıl koruyacağını
bilmelidir."
Korkunç Mistik Ziyafet
Okült düĢmanlarla zihinsel güreĢ için uygun görülen
yerlerin seçimini ve bu durumlarda uygulanacak ayinlerin
kendine özgü biçimini belirleyenler, bu teoriler ve bunlara
benzer baĢkalarıdır.
En fantastiklerine chad2 (kesme) denir. Bir oyuncunun
oynadığı bir tür ―Gizem‖dir.
1
Ayrıca Bölüm VIII'de tulpalar hakkında söylenenlere bakın.
- Yazılı gchod.
Doğu Tibet'te üç lamas tulkus (s. 113).
Yazar, tonun müritlerine chöd ve diğer mistik uygulamaları
öğreten bilgili bir ladylama'nın inziva yerini paylaĢıyor.
Kötü ruhların musallat olduğu söylenen bir ormanda chöd

ayini gerçekleĢtiren bir naljorpa. Bir elinde damaru, diğer
elinde insan uyluk kemiğinden yapılmıĢ kongling trompet
tutuyor.
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak 149sadece,
kutlama yapan; ve acemileri korkutmak için o kadar zekice
tasarlanmıĢ ki, performansı sırasında aniden deliren veya
ölen adamlar duyuluyor.
Bir mezarlık veya fiziksel görünümü korku uyandıran
herhangi bir vahĢi alan uygun bir yer olarak kabul edilir.
Bununla birlikte, eğer korkunç bir efsane ile iliĢkilendirilirse
veya çok yakın bir zamanda orada gerçekten trajik bir olay
yaĢanmıĢsa, yer daha da uygun kabul edilir.
Bu tercihin nedeni, chöd ya da akrabalık ayinlerinin
etkisinin, ne sadece ayinlerin sert sözlerinin kutlayanın
zihninde uyandırdığı duygulara ne de huĢu uyandıran
ortamlara bağlı olmamasıdır. Aynı zamanda, gerçek eylemler
veya birçok insanın hayali olaylar üzerindeki düĢüncelerinin
yoğunlaĢması ile ortaya çıkan, Tibetlilere göre bu tür
yerlerde var olabilecek okült güçleri veya bilinçli varlıkları
harekete geçirmek için tasarlanmıĢtır.
Bunu, tek bir oyuncunun oynadığı bir dramaya
benzettiğim chöd'ün performansı sırasında, ikinci oyuncunun
kendisini aniden, beklenmedik roller oynamaya baĢlayan
okült dünyaların oyuncuları tarafından kuĢatıldığını görebilir.
Bu fenomenlerin üretiminde kendi kendine telkin ve
görselleĢtirmenin parçası ne olursa olsun, eğitimin iyi sonucu
için mükemmel olarak kabul edilirler; ama sınav bazı çırak
naljorpas'ın sinirleri için çok zor ve bahsettiğim kazalar o
zaman meydana geliyor: delilik ya da ölüm.
Her aktör gibi, chöd'ü oynamak isteyen erkek de önce
onun iĢini ezbere öğrenmelidir. Ardından ritüel dansı,
adımları geometrik Ģekiller oluĢturmalı ve aynı zamanda tek
ayak üzerinde dönerek, litürjik okuma ile zaman tutarken
damgalama ve sıçrama yapmalıdır. Son olarak, kurallara göre
zili, dorjee'yi ve sihirli hançeri (phitrba) kullanmayı
öğrenmelidir.
TIBET'TE I5OMAGIC VE GĠZEM
bir tür küçük davulu (damanı) ritmik olarak çalmak ve insan

uyluk kemiğinden (kangling) yapılmıĢ bir trompet çalmak.
Görev kolay değil; Çıraklığım sırasında birden fazla kez
nefesimi kaybettim.
Tatbikatı yöneten lama öğretmeni bir nevi bale ustası
olmalıdır. Ama çevresinde pembe taytlı gülümseyen dans
eden kızlar görülmez. Dansçılar, kemer sıkma nedeniyle bir
deri bir kemik kalmıĢ, yırtık pırtık cüppelere bürünmüĢ,
yıkanmamıĢ yüzleri kendinden geçmiĢ, sert, kararlı gözlerle
aydınlanmıĢ genç çilecilerdir. Kendilerini düĢündükleri gibi,
tehlikeli bir giriĢime hazırlanıyorlar ve aç iblisler tarafından
yutulmak üzere bedenlerini sunmak zorunda oldukları
korkunç ziyafet düĢüncesi akıllarına musallat oluyor.
Bu gibi durumlarda, komik olabilecek bu prova, oldukça
kasvetli hale gelir.
Yer eksikliği, chöd metninin kapsamlı bir çevirisini
vermemi engelliyor. Ünlü naljorpa'nın tüm tutkuları "ezdiği"
ve bencilliğini çarmıha gerdiği uzun mistik ön hazırlıkları
içerir. Ancak ayinin esas kısmı, kısaca Ģöyle tarif
edilebilecek bir ziyafetten ibarettir.
Kutlu, kemik trompetini öttürerek aç iblisleri önlerine
koymayı planladığı ziyafete çağırır. Ezoterik olarak kendi
iradesini kiĢileĢtiren diĢil bir tanrının baĢının tepesinden
çıktığını ve elinde kılıcıyla önünde durduğunu hayal eder.
Bir vuruĢla naljorpa'nın kafasını keser. Sonra, gulyabani
birlikleri ziyafet için toplanırken, tanrıça onun uzuvlarını
keser, derisini yüzer ve karnını yırtar. Bağırsaklar dıĢarı
çıkar, kan bir nehir gibi akar ve iğrenç konuklar orayı burada
ısırır, gürültülü bir Ģekilde çiğnerken, kutlama yapan kiĢi
onları koĢulsuz teslimiyetin litürjik sözleriyle heyecanlandırır
ve teĢvik eder:
"Yıllardır, yenilenen doğumlar sırasında
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak15 Sayısız
canlıdan, esenlikleri ve yaĢamları pahasına, yiyecek, giyecek,
bedenimi ayakta tutacak, onu rahat ve zinde tutacak ve ölüme
karĢı savunacak her türlü hizmeti ödünç aldım. Bugün
borcumu ödüyorum, çok değer verdiğim bu bedeni yok
etmek için sunuyorum.
―Etimi açlara, kanımı susuzlara, derimi çıplaklara
giydiriyorum, kemiklerimi üĢütenlere yakıt olarak veriyorum.
Mutluluğumu mutsuz olanlara veririm. Ölenleri hayata
döndürmek için nefesimi veriyorum.
―Kendimi vermekten çekinirsem, utanırım size, zavallı ve
Ģeytani varlıklar.17eğer onu avlamaya cesaret edemezsen. . . ‖
―Gizem‖in bu eylemine ―kırmızı yemek‖ denir. Bunu,
mistik anlamı sadece yüksek dereceli bir inisiyasyon almıĢ
olan müritlere ifĢa edilen ―kara yemek‖ takip eder.
ġeytani ziyafetin görüntüsü kaybolur, gulyabanilerin
kahkahaları ve çığlıkları ölür. Kasvetli bir manzaradaki
mutlak yalnızlık, tuhaf seks partisinin yerini alır ve dramatik
fedakarlığının naljorpa'da uyandırdığı coĢku yavaĢ yavaĢ
azalır.
ġimdi, siyah bir çamur gölünden – sefaletin, ahlaki
kirliliğin çamurundan – çıkan, kömürleĢmiĢ insan
kemiklerinden oluĢan küçük bir yığın haline geldiğini hayal
etmelidir.
17
Budistler merhametlerini ve kardeĢçe sevgilerini iblisler dahil tüm
varlıklara yayarlar. Onlara ve özellikle lamacılara göre, bir iblisin
araflarda yaĢaması Ģart değildir. Bu kederli dünyaların sakinleri,
zulümleri veya diğer kötü eylemleri tarafından oraya yönlendirilen
varlıklardır. ġu anki üzücü durumlarındayken, eski kötü duygularını
reddedebilir ve baĢkalarına karĢı iyi niyetle veya aydınlanma arzusuyla
vb. canlanabilirler. Sözde ―Ģeytanlar‖a gelince, bunlar alıĢkanlık olarak
nefret besleyen varlıklardır. ve kötülük ve zulümden zevk alan kötü niyet.
Ve bunlar - daha önceki eylemlerin bir sonucu olarak - insan, yarı tanrı
veya baĢka tür varlıklar olarak doğmuĢ olabilir.
ve sayısız hayatlar boyunca iĢ birliği yaptığı, kaynağı vaktin
gecesinde kaybolan zararlı iĢler. Kendini feda etme fikrinin
bir yanılsama, kör, temelsiz bir gururun bir ürünü olduğunu
anlamalıdır. Aslında, verecek bir Ģeyi yoktur çünkü o bir
hiçtir. Hayalet ―Ben‖in yok oluĢunu simgeleyen bu iĢe
yaramaz kemikler, çamurlu göle düĢebilir, fark etmez.
Vazgeçemeyeceği hiçbir Ģeyi olmadığını anlayan ve
kurban fikrinden kaynaklanan coĢkuyu tamamen terk eden
çilecinin bu sessiz feragati, ayini kapatır.
Bazı lamalar, yüz sekiz gölün ve yüz sekiz mezarlığın
yakınında chöd yapmak için turlar düzenler. Sadece Tibet'te
değil, Hindistan, Nepal ve Çin'de de dolaĢarak bu alıĢtırmaya
yıllarını adadılar. Diğerleri sadece daha uzun veya daha kısa
bir süre için günlük chöd kutlaması için tenha yerlere çekilir.
ÇödBu ayinin kutlandığı ortamlardan tamamen farklı bir
ortamda okunan kuru bir anlatımla anlatılamayacak
büyüleyici bir yönü vardır. Diğerleri gibi ben de onun katı
sembolizminin kendine özgü çekiciliğine teslim oldum ve
Tibet vahĢilerinin fantastik doğal arka planından etkilendim.
Ġlk defa bu garip afetlerden birine tek baĢıma
baĢladığımda," TaĢlı kıyılar arasında kurulmuĢ berrak bir
gölün yanında durdum. Tamamen çorak ve kayıtsız olan
çevredeki manzara, tüm korku ya da güvenlik, neĢe ya da
üzüntü duygularını dıĢlıyordu. Orada insan dipsiz bir
kayıtsızlık uçurumuna düĢtüğünü hissetti.
AkĢam, chöd ve diğer pek çok acımasız uygulamayı icat
eden ırkın tuhaf zihni üzerinde derin derin düĢünürken,
gölün parlak aynasını kararttı.
Ayın aydınlattığı fantastik bulutlar alayı, komĢu zirveler
boyunca yürüdü ve beni çevreleyen vadilere doğru alçaldı.
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak153 bölük
bulanık hayalet. Ġçlerinden biri, adımlarının önünde bir halı
gibi aniden karanlık suyun üzerine yayılmıĢ, ıĢıklı bir yolda
tek baĢına yürüyerek öne çıktı.
Gözleri iki yıldız olan Ģeffaf dev, havada uçuĢan bir
cüppeden çıkan uzun koluyla bir jest yaptı. Beni aradı mı?
Beni uzaklaĢtırdı mı? ... Söyleyemem.
Sonra daha da yaklaĢtı, o kadar gerçek, o kadar canlı
görünüyordu ki, halüsinasyonu dağıtmak için gözlerimi
kapattım. Ġnce maddesi içime iĢleyen ve titrememe neden
olan yumuĢak, soğuk bir pelerinin kıvrımlarına sarıldığımı
hissettim. . . .
Bu perili vahĢilerin oğulları ne garip vizyonlar görmelidir,
batıl inançlarla yetiĢtirilen bu acemiler, ruhani babaları
tarafından gece boyunca yalnız baĢına gönderilir, hayal
güçleri çıldırtıcı ayinlerle heyecanlanır. Kaç kez, yüksek
yaylaları süpüren fırtınada, tüm insanlardan kilometrelerce
uzaktaki küçük çadırlarında, meydan okumalarının
yanıtlandığını ve korkuyla titrediklerini duymaları gerekir.
Bazı chiid'lilerin yaĢadığı korkuyu çok iyi anladım. Yine
de bu ayinin trajik etkileri hakkında dolaĢan hikayelerde çok
fazla abartı olduğunu düĢündüm ve onlara büyük bir
Ģüphecilikle yaklaĢtım. Ancak yıllar geçtikçe, beni bu
masallara daha fazla inanmaya zorlayan birkaç gerçeği bir
araya getirdim.
Anlatacağım biri var.
O zamanlar Kuzey Tibet'te, çölde veya otlakta kamp
yapıyordum. Büyük bir merada, yazı sığırlarıyla geçiren
çobanların yaĢadığı üç siyah çadırın yakınına kurmuĢtum.1
Tanımlaması kolay bir kelimeden baĢka bir Ģey olmayan
Ģans
1
Thang.Tepe sıraları veya çok geniĢ bir vadi arasında düz bir yayla.
Bulamadığım tereyağını ararken bilinmeyen sebepler beni
oraya götürmüĢtü. Bu birkaç çoban iyi adam oldu. Bir leydi
lama olarak ve ayrıca kendisinden gümüĢ elde edilebilecek
bir alıcı olarak yanlarında bulunmam onları hiç üzmedi.
Atlarımı ve katırlarımı kendileriyle birlikte tutmayı teklif
ettiler, bu da hizmetkarlarıma büyük bir iĢ yükünden
kurtaracaktı, ben de insanların ve hayvanların bir hafta
dinlenmesine izin vermeye karar verdim.
VarıĢımdan iki saat sonra, komĢu bölge hakkında her Ģeyi
biliyordum. Doğrusu bu konuda söylenecek pek bir Ģey
yoktu.
Çimenli yalnızlıkların boĢ enginliği dört mahalleye doğru
uzanıyordu, yalnızca dereler ve ıssız tepe sıraları tarafından
bölünürken, hepsinin üzerinde parlak ve boĢ büyük gökyüzü
uzanıyordu.
Yine de o çölde ilgi çekici bir nesne vardı; Moğol
kabileleri arasında kuzeyde bir yerde oturan bir lamanın yaz
aylarında meditasyon yapmak için kampımın yakınında bir
mağara seçtiğini öğrendim.
Yanında – dedi çoban, efendilerinin çileci lojmanının
altındaki küçük bir çadırda yaĢayan iki öğrencisi, yani trapa
vardı. Bu ikisinin çay kaynatmaktan baĢka yapacak iĢleri
yoktu ve zamanlarının çoğunu dini tatbikatlarla geçirdiler.
Sık sık geceleri dıĢarı çıkarlardı ve bazen tepelerde burada
veya orada, gece görevlerinin kutlamalarına eĢlik eden
damatların, kanglinglerin ve çanların seslerini duymam
gerekirdi.
Adı Rabjoms Gyatso olan lama, üç ay önce geldiğinden
beri mağarasından ayrılmamıĢtı.
Bu bilgiden, lamanın bir dubthab ya da baĢka bir büyü
pratiği performansıyla meĢgul olduğunu tahmin ettim.
Ertesi gün Ģafakta lamanın mağarasına doğru yola
koyuldum. Trapalar meĢgulken ona ulaĢmak istedim
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak 155 sabah
ibadetleriyle çadırlarında. Onlar tarafından görülmediysem,
beklenmedik bir anda efendilerine yaklaĢabilmeyi ve ne
yaptığına bir bakabilmeyi umuyordum. Bu hiç de " görgü
kuralları" değil, ancak Tibet lamalarının geleneklerini iyi
bildiğimden, Rabjoms Gyatso'nun onu ziyaret etmek için izin
istersem beni görmeyi reddedeceğinden korktum.
Çobanların bana verdiği talimatların rehberliğinde
mağarayı, içinden akan bir derenin aktığı bir vadiye hakim bir
yamaçta kolayca buldum. Lamaya bir tür rahatlık sağlamak
ve onu yoldan geçenlerden gizlemek için tarihöncesi
konutuna taĢtan, çimenden ve çimenden örülmüĢ alçak bir
duvar ve kaba yak kıllarından bir perde eklenmiĢti.
Stratejim baĢarısızlıkla karĢılaĢtı. Mağaraya doğru
tırmanırken, beni durduran, hastalıklı görünümlü, keçeleĢmiĢ
saçlı, yırtık pırtık çileci bir kıyafet giymiĢ bir adamla
karĢılaĢtım. Onu efendisine gitmeye ve benim için bir
görüĢme için yalvarmaya ikna etmekte zorlandım. Getirdiği
cevap kibar ama olumsuzdu. Lama beni göremediğini ama iki
hafta sonra tekrar gelirsem beni karĢılayacağını söyledi.
Olduğum yerde bir hafta daha kalmayı planladığım ve
aslında yolculuğuma devam etmek için acelem olmadığı için,
daha fazla gecikme için özel bir sebep yoktu. Ama öte yandan
lama'yı beklemeye değer miydi bilmiyordum. Sadece trapa'ya
geri dönebileceğimi söyledim ama bunu yapmakla meĢgul
olmadım.
Günde iki kez, lama'nın müritlerinden biri çobanlardan süt
almak için çadırımın önünden geçiyordu. Beni lamanın
mağarasının yakınında durduran zayıf genç adam sefil
görünüĢüyle dikkatimi çekti. Ona biraz ilaç yardım
edebileceğimi düĢündüm ve onunla konuĢmaya karar verdim.
Tıbbi tedaviyle ilgili ilk sözlerimde, herhangi bir hastalığı
olduğunu inkar etti ve ben ona iskelet benzeri görünümünün
nedeni hakkında sorular yönelttiğimde, vahĢi gözlerinde
yoğun bir korku ifadesi belirdi. Ondan herhangi bir açıklama
almak imkansızdı. Hizmetçilerime, konu hakkında
arkadaĢından bir Ģeyler öğrenmeye çalıĢmalarını söyledim,
ama o da bütün sorulardan kaçındı. Oldukça konuĢkan bir
halk olan Tibetlilerin çoğunluğunun aksine, bu adamların
ikisi de alıĢılmadık biçimde sessizdi. SoruĢturmalarımdan
sonra kampımdan kaçmak için dolambaçlı yoldan
dokpaĢların çadırlarına gittiler ve onlara yardım etmek için
bile müdahale etmemi istemedikleri belli olduğu için onları
rahat bıraktım.
Yedi gündür orada kalıyordum, yaklaĢık bir mil ötede,
dağın ortasında kurulmuĢ bir grup çoban arasında bir adamın
öldüğünü öğrendiğimde ve bu, kırsal cenaze törenine tanık
olmak için ayrılıĢımı ertelememe karar verdi.
Büyük bir aceleyle, iki atlı bir lama'nın kampına ya da
dokpas'ın dediği gibi bir banag gompa—-t\wX için yola
çıktı. evlerinden iki günlük bir yolculuk mesafesinde
bulunan bir kara çadır yığınından oluĢan bir manastır demek.
Ölüler için ayin yapmak için iki keĢiĢin hizmetini talep
edeceklerdi. Sadece bir meslekten olmayan kiĢinin manevi
evlat veya destekçi olarak bağlı olduğu manastıra mensup
din adamları, haklı olarak onun ölüm sonrası ihtiyaçlarını
karĢılama hakkına sahiptir. Ama bu arada, komĢumuz olan
yabancı lamanın müritleri sırayla ölü adam üzerine dini
kitaplar okumaya gittiler.
Merhumun üzücü haberi öğrenen bazı arkadaĢları, yaslı
aileyi teselli etmek için hediyeler getirerek farklı yönlerden
geldiler ve biniciler iki keĢiĢ ve birkaç laik tanıdıkla geri
döndüler. Sonra ilahiler, çalan çanlar,1Çobanlar, çobanlar.
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa ÇıkmakTrapalar
tarafından davul ve zillerin çalınması ve ilgililerin bol bol
yemesi ve içmesi, bu koĢullarda, birçok sargıya bağlanmıĢ ve
büyük bir kazanda oturan çürüyen cesedin önünde her
zamanki gibi devam etti. Sonunda, her Ģey bittiğinde, ceset,
akbabalara en büyük sadaka olarak dağlardaki küçük bir
yaylaya götürüldü, parçalara ayrıldı ve orada terk edildi.
Dokpaları, kostümünü giydiğim naljorpaların eski bir
geleneğine uyarak eğitmek için, akĢama kalın bir "zen"e
sarındım ve geceyi geçirmek için cesedin taĢındığı yere
yürüdüm. orada meditasyonda.
Ay dolmaya yakındı ve eteğinden diğer uzak sıralara
kadar uzandığım tepelerin eteğinden uzanan uçsuz bucaksız
ovayı güzelce aydınlattı. Bu yalnızlıklardaki gece serserileri
tuhaf bir çekiciliğe sahiptir. Bütün gece keyifle
yürüyebilirdim, ama hedefim mezarlık, kampımdan bir
saatten az bir yürüyüĢ mesafesindeydi.
YaklaĢırken, aniden çölün mükemmel sessizliğini bozan,
aynı zamanda boğuk ve delici garip bir ses duydum. Birkaç
kez tekrarlandı, öyle görünüyordu ki, uyuyan bozkırların
içinde yattığı sakin atmosferi parçalıyordu. Ardından bir
damaru'nun ritmik vuruĢu izledi.
Bu dil benim için yeterince açıktı. Biri -Ģüphesiz lamanın
müritlerinden biri- oraya gitmiĢ ve cesedin yanında chöd
yapmıĢtı.
Arazinin yapısı, fark edilmeden küçük bir tepeye
ulaĢmamı ve ay ıĢığından korunan bir yarıkta saklanmamı
sağladı. Oradan chöd'ün Ģövalyesini mükemmel bir Ģekilde
gözlemleyebiliyordum. Ġlaç sunduğum zayıf, hastalıklı
görünüĢlü trapa idi. Her zamanki gibi yırtık pırtık naljorpa
elbisesi, lal rengi pileli etek, geniĢ paçalı sarı bir eĢofman
giymiĢti.x^tr.Budist rahipler ve rahibeler tarafından giyilen toga.
kollu ve Çin Ģeklinde kırmızı kolsuz bir yelek. Ama Ģimdi
manastır togası üzerine atılmıĢtı ve giysilerin geri kalanı kadar
eski püskü olsa da kıvrımları, uzun boylu, bir deri bir kemik
kalmıĢ keĢiĢ için onurlu ve etkileyici bir görünüm kazandırdı.
Ben geldiğimde, genç münzevi, Prajnâpâramitâ'ya övgü
mantrasını okudu.
―Ey gitmiĢ, gitmiĢ Bilgelik,
öteye geçti, öteye geçti: svâhâ! . . . ‖
Derin sesli davulun monoton dong, dong'u yavaĢladı ve
sonunda durdu, genç çileci meditasyona batmıĢ gibiydi. Bir
süre sonra kendini zenine daha sıkı sardı. Sol elinde kangling,
sağda yüksekteki damaru ve saldırgan bir staccato döven
adam, görünmez bir düĢmana meydan okuyormuĢ gibi zorlu
bir tavırla duruyordu.
"Ben, korkusuz naljorpa" diye haykırdı, "benliği, tanrıları
ve iblisleri çiğniyorum."
Sesi daha da yüksek geliyordu!
―Ye lamalar, manevi öğretmenler, Kahramanlar,
Khadomas, binlerce, gel bana dansa katıl 1 ‖
Ardından törensel dansa baĢladı, art arda dört köĢeye
dönerek ―Gurur iblisini, öfke iblisini, Ģehvet iblisini, aptallık
iblisini çiğniyorum‖ diyerek baĢladı.
Her ―eğleniyorum‖ ünlemine, gerçek damgalama ve ―tsem
shes tsem? Sonuncuları gerçekten sağır edici tonlarda
gürleyene kadar, daha yüksek ve daha yüksek sesle büyüdü.
Yerde sürüklenen togasını yeniden düzenledi ve damaru ve
kemik trompetini bir kenara koyduktan sonra çadırı yaydı, bir
eline çivi, diğer eline bir taĢ aldı ve ayin sırasında mandalları
eve sürdü. .
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak 159
Bir zamanlar beyaz olan ve ay ıĢığının altında grimsi
görünen ince pamuklu kumaĢtan yapılmıĢ cılız bir Ģey olan
çadır Ģimdi orada duruyordu. Aum, A, Hum kelimeleri ile
süslenmiĢ, mavi ve kırmızı malzeme ile kesilmiĢ ve üç kapalı
kenarına dikilmiĢtir. Küçük çatıdan beĢ mistik renkten birkaç
fırfır -kırmızı, mavi, yeĢil, sarı ve beyaz- sarkıyordu. Her Ģey
solgun ve periĢandı.
Rahatsız edici düĢüncelerden rahatsız olduğu anlaĢılan
zayıf çileci, yere saçılmıĢ ceset parçalarına baktı ve sonra
çevreyi incelermiĢ gibi baĢını çevirdi. Tereddütlü
görünüyordu ve derin bir iç çekerek elini iki ya da üç kez
alnının üzerinde gezdirdi. Sonra cesaretini toplarmıĢ gibi
silkelenerek kanglingini yakaladı, birkaç kez yüksek sesle,
önce yavaĢça, sonra çileden çıkmıĢ bir çağrı gibi ritmi
hızlandırarak, çadırına girdi.
Gösterinin canlandırdığı gece manzarası, dinginliğini
yeniden kazandı.
Ne yapacaktım? Naljorpa'nın gün doğmadan çadırından
ayrılmayacağını biliyordum. Daha fazla bir Ģey
görülmeyecekti. Meditatif bir ruh halinde değildim, gitsem iyi
olur. Ama acelesi yoktu. dinlemeye devam ettim.
Arada bir, ritüelle ilgili birkaç kelime duydum, ardından
belli belirsiz mırıldanmalar ve iniltiler duydum.
Daha fazla orada kalmanın faydası yoktu. Saklandığım
yerden temkinli bir Ģekilde çıktım. Sonra, birkaç adım
ilerlediğimde, alçak bir hırlama duydum. Önümden hızla bir
hayvan geçti. Bir kurttu. Naljorpa'nın çıkardığı gürültü onu
uzak tutmuĢtu ve Ģimdi, herkes sessiz olduğundan, orada
kendi türünden olanlar için düzenlenen ziyafete yaklaĢmaya
cesaret etmiĢti.
Tepeyi dönüp aĢağı inmeye baĢladığımda ani bir ünlem
beni durdurdu.
―Borçlarımı ödüyorum! ‖ diye bağırdı naljorpa. " benim
gibi
senden besleniyorum, o yüzden sıra sende beni besle!
―Gelin, ey açlar ve siz, azabı arzulayanlar!
―ġefkatimin sunduğu bu ziyafette, bedenim kendini senin
özleminin nesnesine dönüĢtürecek.
―Burada size bereketli tarlalar, yemyeĢil ormanlar, çiçekli
bahçeler, hem beyaz hem de kırmızı yiyecekler, giysiler, Ģifalı
ilaçlar 1 veriyorum. . . Yemek yemek ! yemek yemek ! . . ‖
Heyecanlı münzevi, kanglingini öfkeyle üfledi, korkunç bir
çığlık attı ve o kadar aceleyle ayağa fırladı ki, kafası çadırın
alçak çatısına çarptı ve ikincisi onun üzerine düĢtü. Bir süre
kumaĢın altında boğuĢtu ve yoğun fiziksel acıyı simgeleyen
hareketlerle sarsılarak inleyen bir delinin sert, çarpık yüzüyle
ortaya çıktı.
Artık chöd'ün ritüeliyle kesinlikle hipnotize olana kadar
kendilerini geliĢtirenler için ne anlama geldiğini
anlayabiliyordum. Adamın vücudunda bazı görünmez
hortlakların diĢlerini hissettiğine Ģüphe yok.
Etrafına her yöne baktı ve sanki baĢka dünyalardan bir sürü
yaratıkla çevriliymiĢ gibi görünmeyen seyircilere hitap etti.
Büyük ihtimalle korkunç bir vizyon gördü.
Görüntü derinden ilginçti. Ama ona tam bir kayıtsızlıkla
bakamazdım. Bu zavallı adam korkunç ritüeliyle kendini
öldürecekti. Hasta görünüĢünün sırrını ve neden benim
ilaçlarımın bu durumda boĢuna olduğunu keĢfetmiĢtim.
En çok onu kabusundan uyandırmak için can atıyordum.
Yine de tereddüt ettim çünkü müdahalemin yerleĢik kurallara
aykırı olacağını biliyordum. Böyle bir eğitime katılanlar,
yardım almadan savaĢmalıdır.
Kararsız kalırken kurdun hırladığını duydum.
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmakl6l tekrar.
Tepenin tepesinde durmuĢtu. Oradan, sanki taĢlaĢmıĢ gibi ve
yoğun bir korku içinde, hayvan sanki o da korkunç bir
manzara görmüĢ gibi sabit bir Ģekilde yıkılan çadırın yönüne
baktı.
Naljorpa acı içinde inlemeye devam etti.
Daha fazla dayanamadım. Zavallı deli adama doğru
koĢtum. Ama beni görür görmez, Ģiddetli bir hareketle bana
seslendi ve bağırdı:
―Gel, kızgın olan, etimle beslen. . . kanımı iç! . . ‖
Bu gerçekten çok saçmaydı. 1 Beni hayalet sandı! . . .
Hissettiğim acıma duygusuna rağmen neredeyse gülecektim.
"Sessiz ol" dedim. "Burada Ģeytan yok. Ben, bildiğiniz
saygıdeğer lady-lama'yım."
Sesimi duymamıĢ gibi görünüyordu ama ritüelin sözleriyle
bana hitap etmeye devam etti.
Sarıldığım toganın bana belki biraz hayaletimsi bir
görünüm verdiğini düĢündüm. O yüzden yere atarak tekrar
konuĢtum.
―ġimdi beni tanıyın! ‖
Hiçbir faydası olmadı. Zavallı acemi tamamen aklını
kaçırmıĢtı. Kollarını masum zenime doğru uzattı ve sanki
hayaletler topluluğundan yeni gelen biriymiĢ gibi ona hitap
etti.
Neden onu rahat bırakmıyordum ve performansına
müdahale etmeden çekip gitmemiĢtim. 1 Ben sadece iĢleri
daha da kötüleĢtirmiĢtim. Ben konuyu düĢünürken, çadırının
etrafında sendeleyen genç adam, mandallardan birine
tökezledi ve ağır bir Ģekilde yere düĢtü. Sanki bayılmıĢ gibi
hareketsiz kaldı ve ayağa kalkıp kalkmayacağını görmek için
onu izledim, ama onu daha fazla korkutmaktan korktuğum
için yaklaĢmaya cesaret edemedim. Bir süre sonra hareket etti
ve bana tekrar bakmadan geri çekilmenin daha iyi olacağını
düĢündüm.
Öğrencisinin baĢına gelenleri lama'ya bildirmeye karar
verdim. Her ne kadar ikincisinin sık sık olduğunu tahmin
etsem de
IÖ2 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
chad yaparken böyle bir duruma girdi ve muhtemelen

öğretmeni bunu görmezden gelmedi, yine de bu gece özellikle
kızmıĢ olabilir. Rabjoms, diğer trapayı onu alması için
gönderebilir ve zavallı genç adamı saatlerce acı çekmekten
kurtarabilirdi. Ona doğrudan yardım etme giriĢimimde
baĢarısız olduğum için daha iyi bir yol göremedim.
Thang'a indim. Yol boyunca, arada bir kurdun ulumasının
bazen yanıt verdiği kangling'in sesini duymaya devam ettim.
Sonra gürültü giderek azaldı ve bir daha duymadım ve çölün
büyük sessiz huzuruna zevkle daldım.
Tepenin yamacında küçük bir yıldız olan küçük bir sunak
lambasının zayıf ıĢığı lamanın yaĢadığı yeri gösteriyordu.
Hizmetçisinin muhtemelen uyuduğu çadırdan kaçındım ve
hızla mağaraya tırmandım.
Rabjoms Gyatso meditasyon halinde bağdaĢ kurmuĢ
oturuyordu. Kıpırdamadan, perdeyi açıp ona hitap ettiğimde
sadece gözlerini kaldırdı. Birkaç kelimeyle, ona öğrencisini
ne durumda bıraktığımı söyledim.
Hafifçe gülümsedi.
" Chad'i tanıyor gibisin, Jetsunma? Gerçekten mi? . . diye
sakince sordu.
"Evet," dedim, "ben de uyguladım."
Cevap vermedi.
Bir süre sonra, lama sessiz kalıp varlığımı unutmuĢ gibi
görününce, onun acımasına tekrar baĢvurmaya çalıĢtım.
"Rimpoche"18 19Dedim ki, ―Seni ciddi Ģekilde uyarıyorum.
Biraz tıp bilgim var; öğrencin olabilir
18
jetsunma,"muhterem hanımefendi." Yüksek rütbeli bir rahibe için
çok kibar bir hitap Ģekli. Bir de Jelsun diyor. Kushog'lar.
19
Rimpoche,"değerli olan." Bir lama'ya hitap etmek için çok kibar bir
kelime.
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak 163sağlığına
ciddi Ģekilde zarar verir ve yaĢadığı tenor tarafından deliliğe
sürüklenir. Gerçekten canlı canlı yenildiğini hissediyor
gibiydi.‖
"ġüphesiz öyledir," diye yanıtladı lama aynı sakinlikle,
"ama kendisinin yiyici olduğunu anlamıyor. Belki ileride
öğrenir. . .
Zavallı aceminin, o zaman gelmeden önce diğer adaylara
kendi cesedinin önünde chod yapma fırsatı verebileceğini
savunarak cevap vermek üzereydim. Belki de lama ne
diyeceğimi tahmin etti, çünkü bana tek kelime etme fırsatı
vermeden sesini hafifçe yükselterek ekledi:
― 'Kısa Yol' konusunda bir çeĢit eğitim aldığınızı ima
ediyor gibisiniz. Ruhsal öğretmeniniz sizi riskler hakkında
bilgilendirmedi mi ve Ģu üç Ģeyi yönetmeye hazır
olduğunuzu kabul etmediniz mi: hastalık, delilik ve ölüm? . .
.
―Kendini kuruntudan kurtarmak zor‖ diye devam etti,
―hayal dünyasının serapını silmek ve zihni hayali
inançlardan kurtarmak. Aydınlanma değerli bir mücevherdir
ve yüksek bir fiyata satın alınmalıdır. Tharpa 1'e ulaĢmanın
yöntemleri çoktur. Acıdığın adama uygun olandan daha az
kaba olan baĢka birini takip edebilirsin, ama eminim ki senin
yolun öğrenciminki kadar zor olmalı. Kolaysa yanlıĢtır.
"ġimdi dua et, kampına geri dön. Ġstersen yarın öğleden
sonra beni görmeye gelebilirsin."
Bir kelime daha eklemek gereksizdi. Lama tarafından
ifade edilen fikirler Tibet mistikleri arasında günceldir.
Vedamı "iyi geceler" diyerek selamladım ve çadırıma
döndüm.
Ertesi öğleden sonra, Rabjoms Gyatso'nun kendisini
ziyaret etmem için bana verdiği izinden yararlandım ve hâlâ
orada geçirdiğim birkaç gün boyunca
1
Tharpa.Yüce kurtuluĢ.
o yerde, onu birkaç kez tekrar gördüm. Büyük bir bilgin
değildi, ancak birçok konuda oldukça derin bir kavrayıĢa
sahipti ve onunla tanıĢtığıma memnun oldum.
DoğuĢtan gelen güvensizlik ve inanmama eğilimleri,
Tibetlilerin çocuk uygulamalarıyla ilgili anlattığı birçok
korkunç hikayeye tam olarak inanmamı engelliyor. ġans
eseri tanık olduğum böyle dramatik bir performansın
olağanüstü olduğuna inanmakta ısrar ediyorum. Yine de bu
ayinin kutlanması sırasında yutulma hissi ve acemilerin
tükenmesi çok nadir görülen durumlar değildir. Ben Ģahsen
yukarıda anlatılanların dıĢında iki ya da üç vaka tanıdım ve
Rabjoms Gyatso gibi, bu talihsiz aday naljorpaların ustaları
da duyumlarının öznel doğasını onlara ifĢa ederek
öğrencilerine güvence vermeyi reddediyorlar. Ayrıca, daha
önce de belirttiğim gibi, bazı mistik üstatlar, bu duyumların
aslında her zaman tamamen öznel olmadığına inanırlar.
Chöd'ün litürjik metninin ve onun manzaralı bölümünün,
Dzogschen mezhebinin baĢı olan Padma Rigdzin adlı bir
lamanın eseri olduğu söylenir.20yaklaĢık iki yüz yıl önce
yaĢamıĢ olan.
1922'de halefine, daha doğrusu - Tibet inancına göre -
birkaç kez ölüp yeniden doğmuĢ olmasına rağmen,
Dzogschen gompa'daki baĢrahip koltuğunu hala iĢgal eden
kendisini ziyaret ettim.
Manastırın kuzeydeki uçsuz bucaksız çimenli
yalnızlıkların sınırında bulunduğu alanın vahĢi yönü, zihni
fantastik, kasvetli düĢüncelere yöneltmek için çok uygundur.
Yine de ev sahibim olan iyi Padma Rigdzin, en azından
melankolik düĢüncelere dalmıĢ görünmüyordu. Ticari
planlar, birlikte
20
―Büyük baĢarı‖ tarikatı. ―Kırmızı Ģapka‖ tarikatlarının son tarihi.
Günümüzde, pratik olarak iki kola bölünmüĢtür: BaĢı Brahmaputra'nın
kıyısındaki Mindoling manastırında olan Güneyli, orijinal olan; ve
kuzeydeki, baĢında Padma Rigdzin'in tulku'su.
HAYALETLER VE Ġblislerle BaĢa Çıkmak 165 çocuksu
heveslerle aklını meĢgul etti. Beni Fransız Çinhindi ve Burma
hakkında uzun uzadıya sorguladı, bu ülkelerdeki ithalat ve
ihracat hakkında bilgi istedi. Özellikle, bu kuĢlardan
bazılarını küçük zoolojik canlı hayvanlar koleksiyonuna
eklemek için büyük bir arzusu olduğundan, oradan tavus kuĢu
alıp alamayacağını bilmek istedi.
Ancak, Lama tulku'nun görkemli dairelerinden uzakta,
izole, küçük konutlar, ciddi görünümleri ve gizemli tavırları
çevredeki manzaraya daha uyumlu bir Ģekilde uyan keĢiĢleri
barındırıyordu.
Bu tsam khangs1'in bazılarında kimseyle iliĢkiye girmeyen
katı münzeviler yaĢıyordu. Bunların arasında, bazıları
olağanüstü psiĢik yetenekler veya büyü güçleri elde etmeyi
amaçlarken, diğerleri - kendi mezheplerinde yer alan
görüĢlere göre - onları manevi aydınlanmaya götürmesi
gereken mistik tefekkürlere daldılar.
Dzogschen Manastırı, uzun zamandır gizli psiĢik eğitim
yöntemlerinin öğretildiği ve uygulandığı bir merkez olarak
ünlü olmuĢtur.
Chöd meyvesini elde edenler ayinin teatral yönünden

vazgeçebilirler. O halde, farklı evreleri yalnızca sessiz
meditasyon sırasında akla çağrılır ve kısa süre sonra bu
alıĢtırma bile gereksiz hale gelir.
Yine de, ya bu performans aracılığıyla, çıraklık günlerinin
çabalarını hatırlamaktan zevk aldıkları için ya da yalnızca
kendilerinin bildiği baĢka nedenlerle, bazı gomchen'ler bazen
chöd'ü birlikte kutlamak için buluĢurlar. Ama o zaman,
kasvetli ayin karakterini değiĢtirir ve coĢkulu naljorpaların
mutlak özgürlüklerinden dolayı sevindikleri mistik bir Ģölene
dönüĢür.
Bu çilecilerden bazılarını, Kham'ın uzun boylu adamlarını,
resimde giyinmiĢ olarak görme fırsatım oldu.
1
Münzeviler için evler, bkz. Bölüm VII.
ben166 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
münzevilerin esque kıyafeti, örgülü saçları ayaklarına

düĢüyor. Yıldızlı gökyüzünün altında, küremizin zirvesinde
uzanan bu görkemli vahĢi doğada, el davullarının ve femur
trompetlerinin tuhaf müziğiyle dans ettiler. Kendinden
geçmiĢ yüzlerinde, umutlar ve korkular, ―yakıcı susuzluk‖,
―seraplara doğru ıstıraplı yarıĢ‖ yoluyla zihni harap eden
duyguları çiğnemiĢ olmanın gururlu sevinci parlıyordu.
Ve sonra onları Ģafaktan sonra geç saatlere kadar bağdaĢ
kurup, vücut dik, bakıĢlar yere indirilmiĢ, taĢtan görüntüler
gibi hareketsiz tutan sonsuz meditasyonlara daldılar.
Asla unutulmayacak bir manzaraydı.
BÖLÜM V
ÖNCEKĠ HARĠCĠLER VE ÇAĞDAġLARI
Bir müridin mistik bir öğretmen tarafından kabul

T edilmesiyle ilgili olaylar, onun çıraklığının ilk yılları,
ona uygulanan testler, ruhsal aydınlanmanın üzerine
doğduğu özel koĢullar, birçok durumda çok ilginç bir roman
için malzeme sağlayabilir. .
Sözlü gelenekle aktarılan, ünlü lamaların biyografilerinde
yazılan ve hatta yaĢayan tanıklar tarafından anlatılan eski ya
da yakın tarihli böyle harika yüzlerce hikaye Tibet'in her
yerinde dolaĢıyor.
Yabancı bir dile çevrildiğinde, gelenekleri, düĢünceleri ve
fiziksel görünümü Tibet'ten çok farklı olan ülkelerde
okunduğunda, o tuhaf ―Altın Efsane‖nin büyüsü büyük
ölçüde ortadan kalkar. Ancak, bir manastır hücresinin chiara
oscura'sında veya bir mağara inziva evinin kayalık tavanı
altında, bir inananın acıklı aksanıyla söylendiğinde, Tibet'in
ruhu, okült bilgiye ve ruhsal bilgiye aç, tüm mistik güçlü
orijinalliğiyle kendini gösterir. hayat.
Öncelikle Tilopa'nın erginlenmesinin fantastik ve sembolik
öyküsünü kısaca anlatacağım. Kendisi Bengal yerlisi
olmasına ve Tibet sınırını hiç geçmemiĢ olmasına rağmen,
―Kırmızı Ģapka‖ mezheplerinin en önemlilerinden biri olan
Kagyudpa'nın manevi atası olarak kabul edilir.
Bu arada, lama Yongden'in çıraklık eğitimine sekiz
yaĢında erken yaĢta baĢladığı yerin bu tarikatın bir
manastırında olduğunu da ekleyebilirim.
Tilopa oturmuĢ felsefi bir risale okurken arkasından yaĢlı
bir dilenci kadın belirir, omzunun üzerinden birkaç satır okur
167
ben168 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
ya da okuyormuĢ gibi yapar ve ona birden sorar: ―Ne
okuduğunu anlıyor musun? ‖
Tilopa öfkeli hissediyor. Bu cadı ona bu kadar küstah bir
soru sorarak ne demek istiyor? Ancak kadın, duygularını ifade
etmesine zaman tanımaz. Kitaba tükürür.
Bu sefer okuyucu ayağa fırlıyor. Bu Ģeytani zavallı, Kutsal
Yazılara tükürmeye nasıl cesaret edebilir?
Kadın onun Ģiddetli sitemlerine cevap olarak ikinci kez
kitaba tükürür, Tilopa'nın anlayamadığı bir söz söyler ve
ortadan kaybolur.
Garip bir Ģekilde, onun için anlaĢılmaz bir sesten baĢka bir
Ģey olmayan bu kelime, bir anda Tilopa'nın öfkesini yatıĢtırdı.
Rahatsız edici bir his tüm vücuduna yayılır. Aklında
güvensizlik, bilgisinden Ģüphe doğar. Ne de olsa, bu risalede
açıklanan doktrini ya da herhangi bir doktrini anlamadığı ve
onun tam bir cahil olduğu doğru olabilir.
O tuhaf kadın ne dedi?'—Adam'ın yakalayamadığı hangi
kelimeyi telaffuz etti? Bunu bilmek istiyor. Bunu bilmesi
gerektiğini hissediyor.
Böylece Tilopa yaĢlı kadını aramaya baĢladı. Uzun bir
gezinti ve çabadan sonra onu geceleri ıssız bir ormanda buldu
(diğerleri mezarlıkta diyor). Tek baĢına oturuyordu, "kırmızı
gözleri karanlıkta canlı kömürler gibi parlıyordu."
1
Garip kadının bir dâkinî olduğu anlaĢılmalıdır. Tibetliler onlara
Khadoma derler, ancak mistik terminolojide genellikle Sanskritçe dâkinî
adını veya dâkî kısaltmasını kullanırlar. Bunlar, gizli öğretilerin
öğretmenleri olarak mistik lamaizmde büyük rol oynayan ve ―anneler‖
olarak adlandırılan bir tür perilerdir. Genellikle yaĢlı bir kadın Ģeklinde
görünürler ve tuhaf belirtilerinden biri de kırmızı veya yeĢil gözlere sahip
olmalarıdır. Ġki tür Khadomas vardır: Ait olmayan manevi olanlar
ÖNCEKĠ VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLERĠN MUHABĠRLERĠ 16g
Devam eden konuĢmada Tilopa'ya kraliçelerini karĢılamak

için Dâkinîlerin ülkesine gitmesi emredildi. Yolda onu sayısız
tehlike bekliyordu: uçurumlar, kükreyen sel, vahĢi hayvanlar,
aldatıcı seraplar, korkunç hayaletler, aç iblisler. Korkuya
yenik düĢmesine izin verirse ya da o korkunç bölgede dolanan
dar, iplik benzeri yolu kaçırırsa, canavarların avına düĢecekti.
Açlıktan ya da susuzluktan, berrak pınarlardan içerse ya da
yol kenarındaki ağaçlarda asılı meyveleri yerse, güzel kızlarla
güzel ezgiler oynamaya davet eden güzel kızlara boyun eğse,
ĢaĢkına döner ve yolunu bulamamaktan.
Korunması için kadın ona sihirli bir formül verdi. Bunu
tüm yol boyunca tekrarlamalı, zihnini tamamen buna
odaklamalı, hiçbir Ģey söylememeli, hiçbir Ģey
dinlememelidir.
Bazıları Tilopa'nın hayali yolculuğa gerçekten ulaĢtığına
inanıyor. Bazı özel trans durumları sırasında yaĢanabilecek
çeĢitli deneyimler hakkında daha iyi bilgi sahibi olan
diğerleri, transta bir tür psiĢik fenomen görürler.
Her neyse, Tilopa sayısız ürkütücü ya da çekici manzarayı
gördü, dik kayalık yamaçlarda ve köpüklü nehirlerde
mücadele etti, karların ortasında donduğunu hissetti, yanan
kumlu bozkırlarda kavruldu ve sihirli kelimelere olan
konsantrasyonundan asla ayrılmadı.
Sonunda bronz duvarları sıcaktan parlayan kaleye ulaĢtı.
Muazzam devasa diĢiler onu yutmak için geniĢ ağızlar açtılar.
Dalları silah tutan ağaçlar yolunu kapattı. Yine de büyülü
saraya girdi. Bir labirent oluĢturan sayısız görkemli oda vardı.
Tilopa gittidünyamıza ve ―bilgelik Khadomas‖ olarak adlandırılır ve
kadın olarak enkarne olsun ya da olmasın Khadomalar dünyamıza aittir.
aralarından geçerek kraliçenin dairesine ulaĢtı.
Kıymetli mücevherlerle süslenmiĢ tahtında oturan güzel
peri vardı ve eĢiği geçerken cüretkar hacıya gülümsedi.
Ama o, kadının sevimliliğinden etkilenmeden tahtın
basamaklarını çıktı ve hala mantrayı tekrarlayarak, ıĢıltılı
mücevherleri ondan kopardı, çiçekli çelenkleri ayaklar altında
çiğnedi, değerli ipeklerini ve altın cüppelerini yırttı ve o
çırılçıplak yatarken tahtını yıktı, onu ihlal etti.
TIBET'TE YOMAGIC VE GĠZEM
Bir dâkĠnî'nin ister katıksız Ģiddet, ister büyü araçlarıyla bu
tür fetihleri, Tibet mistik edebiyatında güncel bir temadır.
Onlar gerçeğin gerçekleĢmesine ve öz-ruhsal geliĢimin bazı
psiĢik süreçlerine atıfta bulunan bir alegoridir.
Tilopa doktrinini KeĢmirli bir bilgin olan Narota'ya devretti
ve ikincisinin Tibetli bir öğrencisi - lama Marpa - onu kendi
ülkesine getirdi. Marpa'nın en önde gelen öğrencisi, ünlü
çapkın Ģair Milarespa da bunu öğrencisi Dagpo Lhajee'ye
iletti. Ve günümüzde Kagyudpa mezhebi adı altında çizgisel
ardıllık hala devam etmektedir.
Narota'nın biyografisinde, bir "Kısa Yol" ustasının
öğrencisini eğitmek ve yönlendirmek için tasarladığı testlerin
-zannedildiği kadar fantastik olmayan- eğlenceli bir tanımını
buluyoruz.
Kısa bir özet bu konuda bir fikir verecektir.
Narota - ya da Tibetlilerin dediği gibi Naropa - onuncu
yüzyılda yaĢayan KeĢmir'in bir Brahmanıydı.REKLAMFelsefede
derinden öğrenmiĢ, aynı zamanda sihirde usta olduğuna
inanılıyordu.
Papaz olduğu bir rajah tarafından büyük ölçüde gücendiği
için, okült bir süreçle prensi öldürmeye karar verdi. Bu
amaçla kendini izole bir eve kapattı ve bir dragpoi dubthab'a
baĢladı.1
1
Ölüm veya yaralanma meydana getirmek için sihirli bir ayin.
ÖNCEKĠ HARĠCĠLER VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER I 71
Ayini gerçekleĢtirirken, sihirli diyagramın bir köĢesinde bir
anne peri belirdi ve Naropa'ya, Rajah'ın ruhunu baĢka bir
dünyada mutlu bir yere göndermeye veya onu bedene geri
getirmeye muktedir olup olmadığını sordu. bırakmıĢ ve onu
canlandırmıĢtı. Sihirbaz, biliminin bu kadar ileri gitmediğini
ancak itiraf edebildi.
Sonra anne peri sert bir tavır takındı ve bu iğrenç giriĢimi
için onu azarladı. Yok edileni yeniden inĢa edemeyen veya
daha iyi bir duruma getiremeyen hiç kimsenin yok etmeye
hakkı olmadığını söyledi. Suçlu düĢüncesinin sonucu, diye
ekledi, Araflardan birinde kendi yeniden doğuĢu olacaktı.
DehĢete kapılmıĢ Naropa, bu korkunç kaderden nasıl
kurtulabileceğini sordu. Khadoma ona Tilopa adındaki
Bilgeyi aramasını ve ondan gizli doktrinine kabul edilmesini
istemesini tavsiye etti; tsi chig lus chig sangyais'' Yani, bir
insanı, eylemlerinin sonuçları ne olursa olsun, gerçek
doğasının açığa çıkmasıyla özgürleĢtiren ve Budalığa
ulaĢılmasını sağlayan mistik ―Kısa Yol‖ doktrini. "tek bir
hayatta."21Bu öğretinin anlamını kavramayı ve
gerçekleĢtirmeyi baĢarırsa, yeniden doğmayacak ve sonuç
olarak araflarda bir iĢkence hayatından kurtulacaktı.
Naropa ayini durdurdu ve Tilopa'nın yaĢadığı Bengal'e
doğru hızla ilerledi.
Biraz önce anlattığım bir dâhini tarafından fantastik
erginlenmesini sağlayan Tilopa, Naropa onunla tanıĢmaya
baĢladığında büyük bir üne kavuĢmuĢtur. Tantrik bir tarikata
aitti
1
Yani Budalığa, ölüm ve yeniden doğumun birkaç kez gerçekleĢtiği,
yüzyıllarca süren olağan bir kurs yerine, kiĢinin eğitime baĢladığı yaĢam
sırasında kısa sürede ulaĢıldığı söylenebilir.
21
Kendini dünyadan tamamen koparmıĢ, tüm sosyal ve ahlaki kural ve
yasaları reddeden, artık iyi ile kötü arasındaki ayrımın olmadığı bir
aydınlanma durumuna ulaĢtığına inanan bir çileci.
―Hiçbir Ģeyi sevmezler, hiçbir Ģeyden nefret etmezler, hiçbir
Ģeyden utanmazlar, hiçbir Ģeyi yüceltmezler, her Ģeyden
tamamen kopmuĢlar, tüm aile, sosyal ve dini bağları
koparmıĢlar‖ denilen o avadkutalardan biriydi. ‖ 122
Naropa'ya gelince, tarih onun Brahman kastının bir üyesi
ve bilgili bir doktor olarak üstünlüğüne derinden inanmıĢ,
incelikli bir adam olduğunu gösteriyor. Bu iki farklı
karakterin karĢılaĢması, bize pekala kaba ve pratik Ģakalar
gibi görünen, ancak Naropa için yürek parçalayıcı bir dram
olması gereken bir dizi olayı beraberinde getirdi.
Naropa'nın Tilopa ile ilk buluĢması bir Budist manastırının
avlusunda gerçekleĢti. Kinik münzevi, çıplak ya da neredeyse
öyle, yere oturmuĢ, balık yiyordu. Yemek devam ederken
balıkların omurgasını da yanına koydu. Naropa, kast saflığını
bozmamak için yiyiciden biraz uzakta geçmek üzereyken, bir
keĢiĢ Tilopa'yı hayvanlara karĢı merhametsizliğini sergilediği
için sitem etmeye baĢladı.23bir Budist manastırının kendi
binasında. Ve böyle söyleyerek, hemen yola çıkmasını
emretti.
Tilopa cevap vermeye tenezzül bile etmedi. Bazı sihirli
kelimeler mırıldandı,24parmaklarını Ģıklattı ve
22
Mahânirvana tantra.Sayısız metinde bulunan Bilge'nin güncel bir
açıklamasıdır.
23
Çünkü yediği yemek balığı öldürerek elde edilmiĢti.
* Bu tür diriliĢler Doğu hikayelerinde favori bir temadır.
Milarespa'nın biyografisinde, Gnoglu lama Chösrdor'un aynı Ģekilde bir
dolu fırtınası sırasında öldürülen bir dizi kuĢ ve tarla faresini dirilttiğini
okuduk. Daha da tuhaf bir hikaye bana bir Koreli tarafından anlatıldı.
Kutsal bir keĢiĢ, öyle anlatılır ki, yolda kaynayan bir adamla karĢılaĢtı, bir
nehir kenarında, bir et suyu yaptı.
ÖNCEKĠ ÇAĞDAġLAR VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER 173 iĢte! . . .
Balıkların kılçığı yine etle kaplandı, balıklar yaĢıyormuĢ gibi
hareket etti, bir süre havaya yükseldiler ve gözden
kayboldular. iz yokkaldıyerdeki zalim yemekten.
Naropa donakalmıĢtı, ama aniden aklına bir fikir geldi. Bu
garip mucize iĢçisi, hiç Ģüphesiz, aradığı Tilopa'nın ta
kendisiydi. Aceleyle onu sordu ve keĢiĢlerin kendi
sezgileriyle hemfikir oldukları bilgiler üzerine yoginin
peĢinden koĢtu, ancak ikincisi hiçbir yerde bulunamadı.
Sonra, kendisini araflardan kurtarabilecek doktrini
öğrenme hevesiyle, Naropa kasabadan kasabaya dolaĢır ve
tek sonuç, Tilopa'nın kaldığı söylenen bir yere her
ulaĢtığında, Tilopa'nın her zaman haklı olduğudur. gelmeden
biraz önce bıraktı.
Naropa'nın biyografilerini yazanların onun
peregrasyonlarını uzatmıĢ ve abartmıĢ olmaları oldukça
muhtemeldir, ancak açıklamaları kesinlikle gerçek gerçeklere
dayanmaktadır.
Bazen - hikaye böyle gider - Naropa, sanki tesadüfen
yolda, Tilopa tarafından yaratılmıĢ hayaletler olan tekil
varlıklarla karĢılaĢtı. Bir keresinde yemek dilenmek için bir
evin kapısını çalarken, ona Ģarap ikram eden bir adam çıkar.
Naropa derinden gücenmiĢ hisseder ve kirli içeceği öfkeyle
reddeder.1 Ev ve efendisi hemen ortadan kaybolur. Az önce
yakaladığı balıklarla gururlu Brahman. Rahip tek kelime
etmeden tencereyi aldı ve kaynayan suyu yuttu. Adam,
kaynayan sıvının dokunuĢuna nasıl dayanabildiğini görünce
ĢaĢırdı, ama yine de onunla alay etti, günahkar açgözlülüğü
için onu kınadı. (Çinli ve Koreli Budist keĢiĢler asla hayvan
yemi yemezler.) Fakat keĢiĢ hala sessizliğini koruyarak nehre
girdi ve iĢedi. Sonra onun suyuyla balıklar canlı çıktı ve
nehirde yüzerek uzaklaĢtı.
1
Ortodoks Brahminlerin güçlü içki içmelerine izin verilmez. Onlara
Ģarap ya da içki ikram etmek, onlara alt kasttan bir adam gibi
davranmaktır ve sonuç olarak bir hakarettir.
ıssız yolda yalnız bırakılır, alaycı bir ses gülerken - "O adam
bendim: Tilopa."
BaĢka bir gün, bir köylü Naropa'dan ölü bir hayvanın
derisini yüzmesine yardım etmesini ister. Hindistan'da bu tür
iĢler yalnızca dokunulmaz dıĢlanmıĢ kiĢiler tarafından
yapılır. Bu tür adamların salt yaklaĢımı, saf kastlardan birine
mensup bir Hindu'yu kirli yapar. Naropa tamamen iğrenerek
kaçar ve görünmez Tilopa onunla alay eder: "O adam
bendim."
Yine gezgin, karısını saçından sürükleyen acımasız bir
koca görür ve araya girince zalim adam ona: ―Bana yardım
etsen iyi olur, onu öldürmek istiyorum. En azından yolunuza
devam edin ve bırakın ben yapayım.‖ Naropa daha fazlasını
duyamaz. Adamı yere serer, kadını serbest bırakır. . . ve lo 1,
aynı ses küçümseyici bir Ģekilde tekrarlarken, bir kez daha
fantazmagori kaybolur: "Oradaydım, ben: Tilopa."
Maceralar da aynı Ģekilde devam ediyor.
Yetenekli bir sihirbaz olsa da Naropa, olağanüstü güçlerin
bu Ģekilde sergilenmesi fikrini asla düĢünmedi: deliliğin
eĢiğinde duruyor ama Tilopa'nın öğrencisi olma arzusu daha
da güçleniyor. Ülke çapında rastgele dolaĢarak Tilopa'yı
yüksek sesle çağırır ve gurunun herhangi bir Ģekle
girebileceğini deneyimleyerek bilerek, yoldan geçen
herhangi bir kiĢinin ayaklarına ve hatta yolda gördüğü
herhangi bir hayvanın önünde eğilir. 1
Bir akĢam, uzun bir serserilikten sonra bir cemeviye varır.
1
Hileli hayaletlerden birinde Tilopa bir tavĢan Ģeklini almıĢtı. Kendini
çeĢitli Ģekillerde gösterebilmek, Tibetlilerin büyük naljorpalarına
güvendikleri olağanüstü güçlerden biridir. Milarespa'nın karla kaplı
Lachi Kangs inziva yerinde kendisini ziyaret edenlere kendisini bir kar
leoparı ve karga olarak gösterdiği anlatılır. Gesar of Link efsanesi, bu tür
harikaların sayısını içerir. Öneri, hiç kuĢkusuz, tamamı masaldan ibaret
olmayan bu tür vizyonlarda önemli bir rol oynar. Ben de onlardan bir
Ģeyler görebildim.
ÖNCEKĠ ÇAĞDAġLAR VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER 175 ter. Bir
köĢede ufalanmıĢ bir odun yığını yanıyor. Bazen, ondan
buruĢmuĢ, kömürleĢmiĢ kalıntıları gösteren koyu kırmızımsı
bir alev sıçrar. Parıltı, Naropa'nın ateĢin yanında yatan bir
adamı belli belirsiz ayırt etmesine izin veriyor. Ona bakıyor...
alaycı bir gülüĢ incelemesine cevap veriyor. AnlamıĢtır,
Tilopa'nın ayaklarından tutarak ve baĢının üzerine koyarak
yere secdeye kapanır. Bu sefer yogin kaybolmaz.
Birkaç yıl boyunca Naropa, Tilopa'yı hiçbir önemde
muamele görmeden takip etti. Efendisi ona hiçbir Ģey
öğretmez, ancak tazminat olarak ona olan inancını on iki
büyük ve on iki küçük sınavla sınar.
Aslında çoğu kez aynı ayrıntıları tekrar eden yirmi dört
testin her birini tanımlamak için yer yoktur. Kendimi
birkaçıyla sınırlayacağım.
Hint çileci geleneğine göre Naropa bir dilenci turuna çıktı.
Efendisine geri dönerek ona sadaka olarak aldığı pilavı ve
köriyi ikram etti. Kural Ģudur ki, bir mürit ancak gurusu
tatmin olduktan sonra yer, ancak takipçisi için bir Ģey
bırakmak Ģöyle dursun, Tilopa kasenin tüm içeriğini yedi ve
hatta yemeğin kendi zevkine göre çok fazla olduğunu ve
yiyebileceğini ilan etti. zevkle baĢka bir kase.
Naropa daha doğrudan bir emir beklemeden kaseyi aldı ve
cömert ev sahiplerinin böyle lezzetli sadakalar verdiği eve
doğru yeniden yola koyuldu. Ne yazık ki, oraya vardığında
kapıyı kapalı buldu. Hevesle yanan sadık öğrenci, bu kadar
kısa bir süre için durdurulmasına izin vermedi. Kapıyı bir
tekmeyle açtı, mutfaktaki ocakta biraz pilav ve çeĢitli
güveçlerin ısındığını keĢfetti ve Tilopa'nın çok keyif aldığı
Ģeylerden daha fazlasını yapmasına yardım etti. KaĢığı
tencerelere daldırırken evin efendileri geri geldi ve ona birinci
sınıf bir dövdü.
BaĢtan ayağa yara bere içinde olan Naropa, çektiği acılar

için hiçbir Ģekilde merhamet göstermeyen gurusuna döndü.
―Benim yüzümden baĢına ne macera geldi! "dedi alaycı bir
sakinlikle. ―Öğrencim olduğunuza piĢman değil misiniz? ‖
Zavallı durumunun emrinde bıraktığı tüm güçle Naropa,
böyle bir guruyu takip etmekten piĢmanlık duymak Ģöyle
dursun, öğrencisi olma ayrıcalığının, onu mağazadan satın
alınsa bile asla çok pahalıya ödenemeyeceğini düĢündüğünü
protesto etti. birinin hayatının bedeli.
BaĢka bir gün Tilopa, açık bir kanaldan geçerken
kendisiyle birlikte yürüyen müritlerine sormuĢ; ―Ona
emretsem hanginiz o lağım suyundan içer? ‖
Burada meselenin yalnızca pis sıvıya karĢı doğal tiksintiyi
yenmek değil, dini Hindu Yasasına göre kirletilmek olduğu
anlaĢılmalıdır.1 Yine de, arkadaĢları tereddüt ederken,
Brahman Naropa ileri koĢtu ve iğrenç içeceği içti. .
BaĢka bir test daha da acımasızdı.
Usta ve mürit o sırada bir ormanın yakınında bir kulübede
yaĢıyordu. Bir keresinde, köyden Tilopa'nın yemeğiyle
dönerken Naropa, yokluğunda Tilopa'nın bir dizi uzun tahta
iğneler yaptığını ve onları ateĢte sertleĢtirdiğini gördü. Çok
ĢaĢırarak Tilopa'nın bu aletlerin ne amaçla kullanıldığını
sordu.
Yogin tuhaf bir Ģekilde gülümsedi.
"Beni memnun edersen biraz acıya katlanabilir misin?"
diye sordu. ‖
Naropa, tamamen kendisine ait olduğunu ve onunla ne
isterse yapabileceğini söyledi.
1
O zaman, MS 10. yüzyıl, Budizm zaten büyük ölçüde yozlaĢmıĢtı ve
Buda tarafından Ģiddetle kınanan bir dizi Hindu batıl inancına geri
dönmüĢtü.
ÖNCEKĠ VE ÇAĞDAġ EMÜLATÖRLERĠN MÜRDÜRLERĠ 177
"Pekala," dedi Tilopa, "elini uzat." Ve Naropa itaat edince,

iğnelerden birini bir elinin her bir tırnağının altına soktu, diğer
eline de aynısını yaptı ve ayak parmaklarıyla iĢini bitirdi.
Sonra iĢkence görmüĢ Naropa'yı kulübeye itti, dönene kadar
orada beklemesini emretti, kapıyı kapattı ve gitti.
Geri dönmeden önce birkaç gün geçti. Naropa'yı yerde
otururken buldu, iğneler hâlâ etindeydi.
"Yalnızken ne düĢündün? "diye sordu Tilopa.
―Zalim bir efendi olduğuma ve beni bırakmanın daha iyi
olacağına inanmadın mı? ‖
Naropa, "Senin lütfunla, mistik öğretide aydınlanmayı ve
böylece yeni bir yeniden doğuĢtan kaçmayı baĢaramazsam,
Araflarda benim olacak olan korkunç iĢkence yaĢamını
düĢünüyordum," diye yanıtladı.
Yıllar geçtikçe, Naropa kendini bir evin çatısından aĢağı
attı, yanan bir ateĢin üzerinden geçti ve genellikle hayatını
tehlikeye atan bir dizi baĢka fantastik baĢarı sergiledi.
Sonuç olarak, hikaye oldukça eğlenceli olan bu ilginç
testlerden bir tanesini daha anlatacağım.
Bir geline kocasının evine kadar eĢlik eden bir düğün alayı
ile karĢılaĢtıklarında, usta ve mürit sokaklarda dolaĢıyordu.
Tilopa, Naropa'ya, "O kadını arzuluyorum," dedi.
"Git, onu bana getir."
Naropa korteja katılmadan önce konuĢmasını daha yeni
bitirmiĢti.
Onun bir Brahman olduğunu gören düğündeki erkekler,
onu kutsamak istediğini düĢünerek geline yaklaĢmasına izin
verdiler. Ama onun onu kollarına alıp götürmeyi planladığını
görünce, zavallı Naropa'yı ezmek için bulabilecekleri her Ģeyi
ele geçirdiler - tahtırevan sopaları, tören alayının yolunu
aydınlatan meĢaleler ve diğer aletler. O kadar sağlam bir
Ģekilde sarıldı ki bayıldı ve olay yerinde ölüme terk edildi.
Tilopa, yoluna sessizce geçmek için gösterinin sonunu
beklememiĢti.
"Yeniden aklı baĢına geldiğinde ve tuhaf gurusuna yetiĢene
kadar kendini acı içinde sürüklediğinde, ikincisi, hoĢ geldin
diye, ona bir kez daha olağan soruyu sordu: "PiĢman değil
misin..." Ve yine her zamanki gibi, Naropa, öğrencisi olma
ayrıcalığını satın almak için bin ölümün ona önemsiz
göründüğünü protesto etti.
Sonunda, Naropa uzun sıkıntılarının ödülünü aldı. Ama
düzenli öğretim ve inisiyasyon Ģeklinde değil.
Geleneğe güvenirsek, Tilopa o vesileyle, Ts'an mezhebinin
Çinli öğretmenlerinin himayesine biraz benzeyen tuhaf bir
yöntem kullanmıĢ görünüyor. Hiç Ģüphe yok ki, görünüĢte
eğitimsiz bırakılmıĢ olsa da, Naropa, canlı denetimli serbestlik
döneminde ―Kısa Yol doktrini‖ndeki bir dizi noktayı
kavrayabilmiĢti. Ancak onun tam aydınlanma Ģekli Ģöyle
anlatılır:
Naropa, efendisiyle birlikte açıkta bir ateĢin yanında
oturuyordu. Beklenmedik bir Ģekilde, ikincisi
ayakkabılarından birini çıkardı ve onunla müritinin yüzüne
sağlam bir tokat attı. Naropa cennetin tüm yıldızlarını gördü
ve aynı zamanda ―Kısa Yol doktrini‖nin içsel anlamı zihninde
parladı.
Naropa'nın daha sonraları çok sayıda öğrencisi oldu ve
geleneğe göre, öğrencilerini kendisinin çok acı bir Ģekilde
yaĢadığı acı verici sınavlardan kurtaran çok nazik bir ustaydı.
Zaten yaĢı ilerlemiĢ, ünlü bir doktoru olduğu manastırı
terk etti ve yalnızlık içinde emekli oldu ve art arda on iki yıl
kesintisiz tefekküre adadı. Sonunda "mükemmel baĢarıya",1
yani Budalığa ulaĢtığı söylenir.
1
Mchog gi dnos grubu.
Naropa, özellikle Tibet'te, dini Ģarkıları Tibet'in her yerinde
en popüler olan ünlü çileci Ģair Milarespa'nın ustası olan lama
Marpa'nın manevi öğretmeni olarak bilinir.
Naropa kendisine ılımlı bir ruhani baba göstermiĢse, zavallı
Milarespa'ya yıllarca iĢkence eden, ona yardımsız bir ev inĢa
etmesini emreden ve sonra birkaç kez neredeyse bittiğinde
yıkıp yeniden inĢa etmesini emreden Marpa için durum böyle
değildi. .
Milarespa taĢları tek baĢına kazacak ve sırtında taĢıyacaktı.
Bu sert yüklerin tekrar tekrar ovulması, içlerine giren toprak
ÖNCEKĠ VE ÇAĞDAġ EMÜLATÖRLERĠN MÜRDÜRLERĠ 179
ve kir nedeniyle enfekte olan yaralara neden oldu. Marpa,
öğrencisinin katlandığı Ģehitliği görmezden geliyormuĢ gibi
yaptı. En sonunda, karısı Dagmedma'nın1 yakarıĢlarına boyun
eğip lama, Milarespa'nın kanayan sırtına bakmaya tenezzül
ettiğinde, soğuk bir tavırla, yaraları izole etmek için üzerine
delikli bir keçe parçası koymasını tavsiye etti. Bu, Tibet'te yük
hayvanlarının ağrıyan sırtları için yaygın olarak kullanılan bir
iĢlemdir.
Milarespa tarafından inĢa edilen ev, Güney Tibet'teki
Lhobrag'da hala varlığını sürdürüyor.
Tibetliler, bu tür hikayelerin tam gerçekliği konusunda en
ufak bir Ģüphe duymazlar. Onlarla inançta rekabet edemezsek,
yine de, acemi naljorpaların çabalarının tüm geleneksel
açıklamalarını sadece kurgu olarak düĢünmekten kaçınmalıyız.
Ayrıca bu tür gerçeklerin çok uzak bir geçmiĢe ait olduğunu
ve günümüzde tekrar yaĢanmayacağına inanmak da hata olur.
Tibet zihni Marpa'nın zamanından beri değiĢmedi. Birçok
lamanın evinde, Tibet edebiyatında tasvir edildiği gibi, evinin
ve geleneklerinin resmini tanıdım, Marpa'nın kendisi bana
evin efendisi tarafından kiĢileĢtirilmiĢ olarak göründü.
1
Tsong Khapa'nın reformundan önce yaĢayan Marpa, evli bir lama idi.
l8o TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
Manevi bir rehber arayıĢındaki genç keĢiĢ de seleflerinin
imajı olarak kaldı. Her zaman istisnai karakterler olan Naropa
ve Milarespa'nın coĢkusuna tam olarak eĢit değilse de, yine de
olağandıĢı zorluklara katlanmaya, bir dizi fedakarlık yapmaya
ve birçok harikayı görmeye hazırdır. Ve böylece "Karlar
Ülkesi"nin dört bir köĢesinde her gün eskinin fantastik
maceraları yeniden yaĢanıyor.
Münzevilerin müritlerinin kalitesini sınamak için faydalı
olduğunu düĢündükleri fiziksel sınavlar ne kadar barbarca
görünse de, bunlar yine de eğitimin en hafif kısmıdır.
Gerçekten korkunç olan deneme, tamamen zihinsel olandır.
Bu, mistik bir münzevinin rehberliğine yalvarma
inisiyasyonu için adayda ilk fikrin ortaya çıkmasıyla baĢlar.
Bu gomchenler hakkında o kadar çok söylenti var ki, hayatları
o kadar gizemli, görünüĢleri ve söyledikleri nadir sözler o
kadar garip ki, batıl teröre zaten meyilli olan Tibetliler için
tanrılardan ve iblislerden bin kat daha fazla korkulacak gibi
görünüyorlar. . Gerçekten de öyle olmalılar, çünkü tanrıları ve
iblisleri köleleĢtirme gücüyle anılırlar. Kayıp gezginler veya
avcılar, ıssız tepelerde dolaĢırken, bu keĢiĢlerin bazılarına
katılan insan olmayan varlıklara bir göz attıklarını bir kereden
fazla anlattılar.
Böyle bir efendiye teslim olmak, Ģimdiki hayatını ve ahiret
kaderini onun ellerine bırakmak tehlikeli bir adımdır. Gizli
ilim peĢinde koĢan kiĢinin zihnini besleyen tereddütleri,
çatıĢan duyguları ve ıstırabı hayal etmek kolaydır.
Adayın, seçtiği efendinin inziva yerine ulaĢmak için
genellikle çöl bölgelerinde kat etmesi gereken uzun mesafeler,
genellikle bu tür inziva yerlerinin bulunduğu bölgenin vahĢi
heybeti, tüm bunlar yine genç keĢiĢi derinden etkilemeye
katkıda bulunur.
ÖNCEKĠ VE ÇAĞDAġ EMÜLATÖRLERĠN MÜRDÜRLERĠ 181 _ Böyle
bir mizaçta, böyle bir çevrede ve böyle bir ustanın emrinde
üstlenilen psiĢik eğitim, fantastik olmaktan kendini alamaz.
Uzun süreli yalnız meditasyonlara terk edilen öğrencinin
etrafında, hiçbir yerde sağlam bir temel bulamamak için gök
ve yer sarsılır ve döner. Tanrılar ve iblisler, korkuyu
yendiğinde önce korkunç, sonra ironik ve endiĢe verici
görüntülerle onunla alay eder. Ġmkansız olayların çıldırtıcı
ardı ardına on ya da yirmi yıl sürebilir. Bir gün, anlaĢılması
gereken Ģeyi anlamıĢ olarak kabustan uyanmadıkça ve baĢka
bir öğreti istemeden kayıtsız ustasının ayaklarına kapanıp
ondan vedalaĢmadıkça, müride ölümüne kadar iĢkence
edebilir. .
Ankrajcılardan ve naljorpalardan, inisiyasyonlarıyla ilgili
duyduğum birkaç hikaye arasında, aĢağıdakiler tipik olarak
Tibet'tir.
Yeshes Gyatso kendini bir lama gomchen'e kaptırdığında
mistik eğitimde pek acemi değildi. Oldukça uzun birkaç
dönemi katı bir inzivada geçirmiĢ, kendisini ıstırapla ĢaĢırtan
bir soruya cevap bulmaya çalıĢmıĢtı.
akıl nedir? kendine sordu. Ve incelemek ve analiz etmek
için aklını yakalamaya çalıĢtı. Ama kaçak Ģey -―bir çocuğun
kapalı elinde tutmaya çalıĢtığı su‖ gibi- hep kaçtı.
Yeshes'in mensubu olduğu manastırdan bir lama olan
gurusu, onun baĢarısız çabalarıyla iĢkence gördüğünü
görünce, onu tanıdığı bir münzeviye yönlendirdi.
Yolculuk çok uzun değildi. Sadece yaklaĢık üç hafta - ki
bu Tibet'te kısa bir süre olarak kabul edilir - ancak parkur çöl
bölgelerinden geçti ve 18.000 fit yüksekliği geçti. Yeses,
sırtında birkaç kitap, bir battaniye ve her zamanki erzakları
taĢıyarak baĢladı: kavrulmuĢ arpa unu, tereyağı ve çay. ikinci
sıradaydı
Tibet yılının ayı? Yeri derin bir kar kapladı ve yol boyunca
gezgin, baĢka bir dünyaya aitmiĢ gibi görünen yüksek
zirvelerin hayranlık uyandıran donmuĢ manzaralarını
görebilirdi.
Bir akĢam, gün batımında, önünde bir duvarla çevrili
küçük bir doğal terasın uzandığı geniĢ bir mağara olan
gomchen inziva yerine ulaĢtı.
Biraz aĢağıda, birkaç kulübe, kısa bir süre için lamanın
yakınında kalmalarına izin verilen öğrencileri barındırıyordu.
Demircilerin evleri, küçük, dalgasız bir gölün zümrüt yeĢili
sularına hakim, siyahımsı kayalardan oluĢan bir dağın üst
yüksekliklerinde duruyordu.
Bir keresinde, Yeshes'in yıllar önce yaptığı gibi,
alacakaranlıkta oraya vardım ve loĢ alacakaranlığın
aydınlattığı ıssız manzaraya baktığımda, onun üzerinde ne
kadar güçlü bir etki bıraktığını anlayabiliyordum.
Yeses, lamanın müritlerinden birinden efendisine kabul
edilmek için izin istemesini istedi.
Gomchen onun mağarasına tırmanmasına izin vermedi. Bu
alıĢkanlıktır ve hemen karĢılanmayı asla beklemeyen
Yeshe'leri ĢaĢırtmadı. Bir aceminin hücresini paylaĢtı ve
bekledi.
Bir hafta geçtikten sonra, münzeviye isteğini hatırlatmak
için çekinerek cesaret etti. Cevap bir anda geldi. Derhal
burayı terk etmesi ve manastırına dönmesi emredildi.
Umutsuzluğunu öğretmenin yuvasına haykırdı ve kayalık
yamacın eteğine secde etti. Ama hiçbir Ģefkatli cevap çölün
ölü sessizliğini bozmadı. Yeses'in gitmesi gerekiyordu.
Aynı akĢam, bir dolu fırtınası, geçmek zorunda olduğu
çorak bir yaylayı süpürdü. Açıkça dev tehditkar hayaletler
gördü, karanlıkta yolunu kaybetti ve bütün gece etrafta
dolaĢıp durdu. Sonraki günler beladan baĢka bir Ģey
getirmedi. Hava
1
Martta. Tibet Yeni Yılı ġubat ayının baĢlarında düĢtü.
ÖNCEKĠ ÇAĞDAġLAR VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER 183 korkunçtu,
gezgin erzakını tüketmiĢti, bir dağ deresini geçerken
neredeyse boğuluyordu ve sonunda bir hastalık ve
umutsuzluk kurbanı olan gompasına ulaĢtı.
Yine de, kıç gomchen'e sezgisel olarak yerleĢtirdiği inanç
sarsılmadan kaldı. Üç ay sonra tekrar baĢladı. Bir önceki
yolculuğunda olduğu gibi, yüksek geçitlerde korkunç
fırtınalarla karĢılaĢtı. Ġnançlı Yeshler, onları olağanüstü bir
nedene atfetmekte baĢarısız olmadılar. Ya lamanın amaçtaki
kararlılığını test etmek için rüzgarları serbest bıraktığını ya da
kötü ruhların onu gomchen'in inziva yerine ulaĢmasını ve
onun tarafından mistik doktrin tarafından inisiye edilmesini
önlemek için onları karıĢtırdığını düĢündü.
Bu ikinci yolculuk ilkinden daha baĢarılı olmadı. Yeshes'in
keĢiĢin ayaklarına eğilmesine bile izin verilmedi, ama hemen
geri gönderildi.
Ertesi yıl çıpaya iki yolculuk daha yaptı ve ikinci sefer
sonunda huzuruna kabul edildi.
"Sen delisin oğlum" dedi gomchen. "Neden bu kadar
inatçısın? Yeni öğrencileri kabul etmiyorum. Ben de senin
hakkında bazı bilgiler edindim; zaten felsefi çalıĢma yaptınız
ve meditasyonda uzun zaman geçirdiniz. YaĢlı, cahil bir
adamdan ne umuyorsun?
―Gizli mistik bilgiyi gerçekten öğrenmek istiyorsanız,
Lhasa'daki lama N'ye gidin. Daha bilgili yazarların tüm
eserlerini bilir ve ezoterik geleneklerde tam olarak inisiye
olmuĢtur. Böyle bir usta, tam da senin gibi iyi okunan genç
bir adamın ihtiyacı olan Ģey.‖
Yeses, bu Ģekilde konuĢmanın gurular arasında olağan
olduğunu biliyordu. Aday öğrencilerin kendilerine ne kadar
güven ve saygı duyduklarını test etmenin bir yoludur. Üstelik
iman doluydu.
Böylece inatçı kaldı, çeĢitli Ģekillerde tanıklık etti.
içten bağlılığı ve ciddiyeti sayesinde sonunda lama tarafından

kabul edildi.
Tanıdığım baĢka bir keĢiĢ, felsefi ya da mistik uğraĢlarla
hiçbir ilgisi olmayan nedenlerle bir çapa öğretmeni aramıĢtı.
Onun durumunu anlatıyorsam, bunun nedeni Yeshes'inkiyle
çeliĢmesi ve Tibet zihninin baĢka bir yönünü göstermesidir.
Karma Dorjee düĢük doğdu. Küçük bir çocukken, gey
olduğu manastırda,1 daha yüksek bir sosyal sınıfa ait olan
yaĢının genç acemilerinin alay ve aĢağılama poposu olmuĢtu.
Bu sıkıntılar genç zihnini küstürmüĢtü ve bana onu
aĢağılayanların üzerine çıkacağına yemin ettiğinde onuncu
yaĢını biraz aĢtığını itiraf etti.
O büyüdüğünde, arkadaĢları en sonunda
küçümsemelerinin çok açık tezahürlerinden kaçınmak
zorunda kaldılar, ancak suskunlukları ve mesafeli tavırlarıyla
bunu yeterince açık bir Ģekilde ortaya koydular. Karma
Dorjee gururluydu ve güçlü bir iradesi vardı, hala
gençliğinde aldığı yemini tutmanın hayalini kuruyordu.
DüĢük doğum ve manastır durumu, amacına ulaĢması için
ona sadece bir yol bıraktı. Ünlü bir naljorpa, bir sihirbaz,
iblisleri zorlayan ve onları hizmetçileri yapanlardan biri
olmalı. Bu Ģekilde kendisine iĢkence edenlerden intikam
alabilir ve onları önünde titretebilirdi.
Bu pek de dindar olmayan bir ruh hali içinde, Karma
Dorjee, meditasyon için ormana çekilmek istediğini, iki yıllık
bir izin için manastırının baĢına baĢvurdu. Bildiği izin, bu tür
isteklere asla reddedilmez.
Karma tepelere tırmandı, bir pınarın yanında uygun bir yer
buldu ve orada dalları ve çamuru olan bir kulübe inĢa etti.
Hemen, taklit etmek için
1
Ailesi ona bakamayacak durumda olan ve geçimini sağlamak için bir
lamanın evinde küçük iĢler yapan, yoksul bir aileden gelen genç bir
acemi. Bölüm III'e bakın.
ÖNCEKĠ ÇAĞDAġLAR VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER
185reskangpalar? tüm kıyafetlerini attı ve saçlarını uzattı.
Uzun aralıklarla ona yiyecek getirenler, onu kıĢın ortasında
bile bağdaĢ kurmuĢ ve çıplak otururken buldular.
Ġnsanlar onun hakkında konuĢmaya baĢladı, ama o hala
istediği Ģöhretten uzaktı. Ormandaki inzivasının ve
çıplaklığının onu elde etmek için yeterli olmadığını anladı.
Bu yüzden manastırına gitti ve bu sefer manevi bir öğretmen
aramak için ülkeyi terk etmek için izin istedi. Kimse onu
tutuklamaya çalıĢmadı.
Olaylarda Karma'nın peregrasyonları Yeshe'lerinkinden
çok daha verimliydi, çünkü Yeshes en azından nereye
gittiğini ve mistik yaĢamı hangi lama altında yaĢamak
istediğini biliyordu, oysa Karma'nın ikisi hakkında hiçbir fikri
yoktu ve rastgele ayaklar altından yürüyordu.
Bir süre sonra, kendisini gizli bilginin en yüksek
noktalarına götürebileceğini düĢündüğü bir sihirbaz bulmayı
baĢaramadığı için, okült bir süreçle birini aramaya karar
verdi.
Karma, tanrılara ve iblislere sadık bir inanandı. Onların
yardımıyla düĢmanlarının üzerine bir evin yıkılmasına neden
olan Milarespa'nın hikayesini ezbere biliyordu ve iddia ettiği
kanlı kafaları kyilkhor'un (büyü) ortasına getiren korkunç
tanrılarla ilgili diğer birçok hikayeyi hatırladı. diyagram)
sihirbaz tarafından yapılmıĢtır. Kyilkhorlar hakkında kendine
kesin bir bilgi edinmiĢti. Bu yüzden dar bir geçitte taĢlı bir
tane çizdi ve güçlü gazaplı Lords Towos'un onu hizmet
ettikleri efendilerden birine yönlendireceğini umarak
büyülerine baĢladı.
Yedinci gece boyunca bir dağ deresi
1
Tümör geliĢtirme gücünü, iç ısıyı ve tek bir pamuklu elbiseyi
(rwfcyang) giyen ve hatta çıplak kalan naljorfialar. Bölüm VI'ya bakın.
vadide akan Ģey aniden ĢaĢırtıcı bir hızla yükseldi. Muazzam

miktarda su -muhtemelen doğal bir barajın yıkılması ya da
tepenin yukarısındaki bir bulut patlaması nedeniyle- aniden
kirin üzerinden geçti ve genç keĢiĢ kyilkhoru ve küçük
bagajıyla birlikte sürüklendi. Kayaların arasında dönen
Karma- boğulmaktan kurtulacak kadar Ģanslıydı ve vadinin
sonunda uçsuz bucaksız bir vadide karaya oturdu. Gün
ağardığında, uzakta, bir dağın sırtında, kayalık bir duvarla
korunan bir ritöd (inziva yeri) gördü.
GüneĢ, Orta Asya yaylasında olduğu gibi parıldadı ve
beyaz badanalı küçük ev, ilk dokunuĢunda pembe ve
aydınlık görünüyordu. Karma, ondan parıldayan ve kafasına
yaslanan ıĢık ıĢınlarını açıkça ayırt edebiliyordu.
Uzun zamandır aradığı efendisi kesinlikle orada
yaĢıyordu. Onun çağrısına cevap veren tanrıların
yardımından Ģüphe edilemezdi. Geçidden yukarı çıkıp
sıradağları aĢmak niyetindeydi, ama onu ritöd'e
indirmiĢlerdi. Karma, müdahalenin kendisini biraz kaba bir
Ģekilde gösterdiğini itiraf etti, ancak bunu, kendini
beğenmiĢliğini övmekten baĢka bir Ģey yapamayan bir
nedene bağladı. Toivos, diye düĢündü, benim büyülerimin
gücüne karĢı koyamadılar, ancak uygun öğretimi aldıktan
sonra ne kadar güçlü bir sihirbaz olacağımı tahmin ederek,
sonunda benim kölem olma fikrine kızdılar.
ġanlı geleceğine sevinen Karma, sel tarafından taĢınan
erzak ve kıyafetlerin kaybını düĢünmedi. Ve kyilkhor'unun
önünde görev yaparken Heruka 1'e benzemek için tüm
giysilerini çıkardığı için, Ģimdi kendinden emin bir Ģekilde
doğal bir durumda inzivaya doğru yürüyordu.
YaklaĢtığında, ankoritin bir öğrencisi bir dereden su
getirmek için aĢağı indi. Trapa neredeyse düĢüyor
1
Çıplak bir çileci olarak temsil edilen bir tanrı.
ÖNCEKĠ ÇAĞDAġLAR VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER 187 Garip
hayaleti gördüğünde taĢıdığı kova.
Tibet iklimi Hindistan'ınkinden büyük ölçüde farklıdır ve
ikinci ülkede çıplak çileciler veya sahte çileciler lejyon ise,
"Karlar Ülkesi"nin tepelerinde durum böyle değildir. Orada,
sadece çok az sayıda naljorpa bu basit modayı benimsiyor ve
tüm patikalardan uzakta, vahĢi dağların girintilerinde
yaĢadıkları için, birinin onlara bir göz atma fırsatı çok az.
―O ritödde kim yaĢıyor. ? "diye sordu Karma.
"Efendim, geshes 1 Tobsgyais," diye yanıtladı trapa.
Aday sihirbaz ikinci bir soru sormadı. ġimdi hangi
bilgileri istedi? Bilmesi gereken her Ģeyi biliyordu. Tanrılar
onu kendi tsawai lama'sına götürmüĢtü.2
Çıplak gezgin, "Lamaya Chöskyongs 3'ün ona bir mürit
getirdiğini söyle," dedi.
ġaĢkınlık içinde, su taĢıyıcı sözlerini garip ziyaretçiye
göstermesini emreden münzeviye bildirdi.
Lama Tobsgyais, Çinli bir yetkilinin ve Tibetli karısının
torunu olan, iyi okunan bir adamdı. Karma'nın anlatımına
göre, bana, belalı insanlar tarafından rahatsız edilmeden
çalıĢma arzusu ve aristokratik bir yalnızlık zevkiyle bir keĢiĢ
hayatını benimsemiĢ olan nazik bir agnostik gibi görünüyor.
Bu Tibet'te oldukça sık görülür. Aslında, Karma gurusu
hakkında gerçekten çok az Ģey biliyordu. Öğreneceğimiz gibi,
kendi hikayesinden, o. ritöd'ün mahkûmları olan iki lama
müridinden öğrendiği ebeveyni ve karakteri hakkında bana
söyleyebileceği birkaç ayrıntıyı da pek görmedim.
Durumda Kushog Tobsgyais'in inziva yeri takip etti
1
Ayüksek lisanslı keĢiĢ bilgini. 1 Manevi rehber.
3
Lamaistlere göre, Budist doktrini ve takipçilerini korumaya yemin
etmiĢ tanrılar.
Budist Kutsal Yazılarında belirtilen kural: ―Bir köye çok

yakın değil. Bir köyden çok uzakta değil misiniz?' Küçük
penceresinden, meskeninin inĢa edildiği tepeyi geçerken,
çıpacı, ıssız geniĢ bir vadi gördü, yarım günlük yürüyüĢ
mesafesinde bir mezraydı.
Ġnziva yeri çileci bir sadelikle döĢenmiĢti; ama büyük bir
kütüphane ve duvarlardaki bazı güzel tablolar, münzevinin ne
fakir ne de sanattan habersiz olduğunu gösteriyordu.
Uzun boylu, atletik bir adam olan Karma Dorjee, sadece
uzun örgülü saçlarına bürünmüĢ, bana tarif ettiği ince, zarif
bilim adamının önünde dururken, ilginç bir tablo oluĢturmuĢ
olmalılar.
Lamanın önünde büyük bir Ģevkle secde ettikten sonra,
kendisini bir kez daha tanrılar tarafından efendinin ayağına
getirilen bir mürit olarak ilan etti.
Lama, kyilkhor, "mucizevi" tufan ve benzeri hikayeyi
kesintisiz olarak anlatmasına izin verdi. Sonra, Karma bir kez
daha "ayağa kaldırıldığını" tekrarlarken, Kushog Tobsgyais
sadece suyun kendisini taĢıdığı yerin onlardan oldukça uzak
olduğunu belirtti. Sonra elbise giymemesinin nedenini sordu.
Kendi önemiyle dolu olan Karma, Heruka'dan ve ormanda
çıplak geçirdiği iki yıldan bahsettiğinde, münzevi bir süre
sessizce ona baktı, sonra hizmetçilerinden birini çağırarak
sakince dedi:
"ġu zavallıyı mutfağa götür de ateĢin yanına otursun ve
çok sıcak çay içsin. Ona da eski bir kürk elbise bul ve ver. Ġki
yıldır titriyor.‖
Ve bu sözlerle ona gitmesini söyledi.
Karma, eski püskü pagtsa 1'i zevkle giydi.
1
Koyun derisi.
ÖNCEKĠ HARĠCĠLER VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER 189Alev alev
yanan ateĢ, cömertçe tereyağlı sıcak çay, gece banyosundan
sonra onu hoĢ bir Ģekilde tazeledi. Yine de fiziksel rahatlığı,
gururunun aĢağılanmasıyla azaldı.
Lamanın, kendisine "mucizevi bir Ģekilde" getirilen bir
öğrenciyi karĢılaması gerektiği gibi, onu karĢılamadığını
düĢündü. Ancak, açlığını giderip biraz dinlendikten sonra,
gomchen'in kim olduğunu ve bir öğretmenden ne beklediğini
anlamasını sağlamayı amaçladı. Ancak Kushog Tobsgyais ona
daha fazla açıklama yapma fırsatı vermedi. Ritüddeki varlığını
tamamen unutmuĢ gibi görünüyordu, her ne kadar onun
hakkında talimat vermiĢ olsa da, iki öğrenci onu beslemeye
devam etti ve ateĢin yanındaki aynı yer her zaman
emrindeydi.
Günler ve haftalar geçti ve Karma sabırsızlaĢtı. Mutfak, ne
kadar rahat olursa olsun, Ģimdi ona bir hapishane gibi
geliyordu. ÇalıĢmak, su veya yakıt almak için dıĢarı çıkmak
istedi ama lamanın müritleri onun inziva yerinden ayrılmasına
izin vermedi. Lamanın emirleri olumluydu: Yemek yiyip
ısınması gerekiyordu, bütün görevi buydu.
Karma, yiyeceği karĢılığında hiçbir Ģey yapması
beklenmeyen evcil bir hayvan gibi muamele görmekten
giderek daha fazla utanıyordu. KalıĢının baĢlangıcında,
arkadaĢlarından defalarca lama'ya bir seyirci beklediğini
hatırlatmalarını istemiĢti, ancak ikincisi her zaman herhangi
bir mesaj almayı reddetmiĢ, lamalarını rahatsız etmeye cesaret
edemeyeceklerini ve Rimpocke 1 istediğinde bunu söylediğini
söylemiĢti. onu görmek için gönderecekti.
Bir süre sonra Karma gereksiz sorular sormaktan vazgeçti.
Tek tesellisi, bazen oturduğu küçük bir balkonda lamanın
ortaya çıkıĢını izlemek ya da uzun aralıklarla bir felsefe
anlattığında onu dinlemekti.
1
rimel, "değerli biri." Bir lama için en saygın adres unvanı.
TIBET'TE igoMAGIC VE GĠZEM
öğrencilerine veya ara sıra gelen bir ziyaretçiye kapsamlı bir
inceleme. Bu nadir parıltıların yanı sıra, zihninde onu tekrar
tekrar bulunduğu yere götüren çeĢitli koĢulları döndürürken,
boĢ saatler uzayıp gidiyordu.
Bu Ģekilde bir yıldan biraz fazla zaman geçti. Karma
umutsuzluğun kurbanı oldu. Lamanın tasarlayabileceği en
acımasız sınavlara memnuniyetle katlanacaktı, ama bu
tamamen unutkanlık onu ĢaĢırttı.
Münzeviyle yaptığı ilk ve tek görüĢme sırasında, ona
düĢük doğumla ilgili herhangi bir Ģey söylemekten dikkatle
kaçınmıĢ olsa da, Ģimdi ikincisinin olağanüstü güçleri
sayesinde bunu keĢfettiğinden Ģüpheleniyordu. Böylece
kendisine nasıl davranıldığını açıkladı. Muhtemelen efendi
onu hor gördü, öğretilmeye layık görmedi ve onu sadece
acımadan besledi. Bu fikir her gün zihninde daha sağlam bir
yer ediniyor ve gururlu Karma'ya acımasızca iĢkence
ediyordu.
Hala bir mucizenin onu Lama Tobsgyais'e getirdiğine ve
dünyada onun için baĢka bir guru olmadığına ikna olmuĢ,
baĢka bir usta bulmak için yeni bir yolculuğa çıkmayı
düĢünmüyordu, ancak bazen intihar etme düĢüncesi aklına
geliyordu.
Tibetliler, mistik yolda ilerlemek için, kiĢinin gerçek
tsawai lama'sıyla, yani kiĢinin önceki yaĢamlarında zaten
öğrencisi olduğu ruhsal öğretmenle veya bu mümkün değilse,
lama'nın kim olduğuyla tanıĢması gerektiğine inanırlar. sevgi
dolu bir akraba, destekçi veya sadık hizmetkar olmuĢtur. Bu
Ģekilde kurulan bağ, Tibetlilerin dediği gibi, geçmiĢteki
eylemlerin bağıdır.
Ankoritin bir yeğeni ritöd'e vardığında Karma
umutsuzluğa kapıldı. Ziyaretçi, bir manastırın baĢı olan bir
lama tulku idi ve onunla birlikte seyahat etti.
1
Sngon las.
ÖNCEKĠ ÇAĞDAġLAR VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER 19ibüyük bir
maiyet. Sarı brokardan parlak cüppelere bürünmüĢ, pagoda
Ģeklinde yaldızlı ıĢıltılı bir Ģapka takan lama ve uĢakları, inziva
yerinin dibindeki ovada durdular. Güzel çadırlar kuruldu ve
münzevinin devasa bir gümüĢ demlik içinde gönderdiği çayla
kendini tazeledikten sonra, tulku amcasının evine gitti.
Ġlerleyen günlerde tulku, yırtık pırtık koyun derisi cübbesi
ve yere kadar uzanan saçları ile Karma'nın garip figürünü fark
etti. Ona neden her zaman ateĢin yanında oturduğunu, hiçbir
Ģey yapmadığını sordu.
Aday sihirbaz, perçeminden zaman aldı. Sonunda tanrıların
gözüne girmiĢti. Tulku'nun zihninde bu ilgiyi uyandırmıĢ
olduklarına Ģüphe yoktu.
Kendisini tüm unvanlarıyla tanıttı, ormanda çıplak uzun
geri çekilmesini, geçitteki çağrıyı ve kyilkhoru, sel'i, inzivadan
fıĢkıran ıĢık ıĢınlarını baĢının üzerine koydu. Kushog
Tobsgyais'in unutkanlığını anlatarak ve tulku'ya onun adına
yalvarmasını söyleyerek bitirdi.
Duyduğum kayıtlardan, Karma'nın Ģimdi hikayesini
anlattığı lamanın amcasıyla aynı damgaya sahip olması
muhtemel görünüyor. En ufak bir acıma duygusuna kapılmıĢ
görünmüyor ve sadece muhatabının keĢiĢten ne tür bir öğretim
istediğini soruyordu.
Bu soru Karma'yı sevindirdi. ġimdi, kalbinde bu kadar çok
Ģey olan mesele hakkında onunla konuĢacak birini bulmuĢtu.
Havada uçmak, dünyayı sarsmak gibi sihirli güçler elde etmek
istediğini cesurca ilan etti. . . . Ama neden harikalar yaratmak
istediğini itiraf etmekten ihtiyatlı bir Ģekilde kaçındı.
Tulku -Karma sonradan fark etti- sadece eğlendi
ig2MAGIC VE TIBET'TE GĠZEM
böyle çocukça hırslarla, ancak isteğini Kushog Tobsgyais'e
ileteceğine söz verdi. Sonra ziyaretinin iki haftası boyunca bir
daha genç adamın yönüne bakmadı bile.
Tulku'nun amcasından ayrıldığı gün geldi. Karma, tepenin
eteğinde, atları dizginlerinden tutarak baĢlamaya hazır olan
trapas görevlilerine üzgün üzgün baktı. Cennetten gönderilen
bir koruyucu olarak gördüğü adam, isteğine hiçbir cevap
alamadan gidecekti. Büyük olasılıkla Kushog Tobsgyais bunu
vermemiĢti. Umutsuzluk onu yine sarmıĢtı. . . .
Tulku inziva yerinin kapısını geçti ve Karma onu her
zamanki üçlü eğilerek selamlamak üzereydi ki, Karma ona Ģu
kısa ve öz emri verdi:
" Beni takip et."
Karma Dorjee oldukça ĢaĢırmıĢ hissetti. Hiç hizmet etmesi
istenmedi. Lama ne isteyebilir ki?
Tepenin eteğine vardığında tulku ona döndü:
"Bahsettiğin çeĢitli büyü güçlerini elde etme isteğini
Kushog'a ilettim," dedi. ― Rimpoche'nin cevabı, rĠtödünde
okumanız gereken kitapları almadığı oldu. Manastırımın
kitaplığında onların tam bir koleksiyonu var, bu yüzden
Rimpoche, çalıĢmaya baĢlayabilmeniz için sizi oraya
götürmemi istedi. Senin için bir at var, benim trapaslarımla
seyahat edeceksin.‖
Sonra Karma'dan ayrıldı ve yolculuğunda kendisine eĢlik
eden gompasının ileri gelenlerinden oluĢan küçük gruba
katıldı. Hepsi inzivaya döndüler, görünmez çıpayı saygıyla
selamladılar, eyere atladılar ve tam süratle baĢladılar.
Karma hareketsiz kaldı, ĢaĢkınlık içinde kayboldu. Bir
trapa onu itti ve bir atın dizginini koydu.
ÖNCEKĠ ÇAĞDAġLAR VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER 193 elinde. ...
Daha ne olduğunu anlamadan kendisini canavarın arkasında
lamanın hizmetçileriyle hızla koĢarken buldu.
Gompa'ya varmasından sonraki dördüncü gün, bir trapa
Karma'ya, haber sırasına göre, Kushog Tobsgyais tarafından
bahsedilen kitap koleksiyonunun bir tsham khang'a
taĢındığını bildirdi. ÇalıĢmasına hemen baĢlayabilirdi.
Manastırdan kendisine düzenli olarak yiyecek gönderilirdi.
Karma rehberini takip etti ve tepeye, küçük, hoĢ bir Ģekilde
yerleĢtirilmiĢ badanalı bir eve götürüldü. Pencereden, yaldızlı
çatılı manastırı ve onun ötesinde ağaçlık yamaçlarla çevrili bir
vadiyi görebiliyordu. Hücrenin içinde, yanında küçük bir
sunak, otuz büyük çömlek1 özenle "cübbelerine" sarılmıĢ ve
oymalı tahtalar arasında bağlanmıĢ, birkaç rafa yerleĢtirildi.
Karma'nın zihninden neĢeli bir gurur dalgası geçti.
Sonunda biri ona gereken saygıyı göstermeye baĢlamıĢtı.
Trapa ona tulku'nun katı bir inzivada kalmasını
istemediğini bildirdi. Ġstediği gibi yaĢamakta, suyunu
yakındaki dereden almakta ve dilediği zaman ve yerde
dıĢarıda yürümekte özgürdü. Yalnız bırakılan Karma kendini
kitaplara gömdü. Çok sayıda sihirli formülü ezberledi,
tormaları yapmak için yemeklerinden daha fazla tsampa ve
tereyağı kullanarak çok sayıda kyilkhor yaptı. Ayrıca,
risalelerde açıklanan birçok farklı meditasyonu da uyguladı.
YaklaĢık on sekiz ay boyunca coĢkusu azalmadı. Sadece
su getirmek için dıĢarı çıktı, ayda iki kez kendisine su getiren
trapalarla tek kelime konuĢmadı.
1
poli,bir hacim.
2
Tibet kitapları, kopuk dikdörtgen kağıtlardan yapılır ve genellikle bir
bez parçasına sarılır -pamuk ya da genellikle ipek- ki buna cübbe denir:
"namza" diye hecelenen nabzah.
yiyecek ve yakıt ikmali ve asla penceresinden dıĢarıdaki

dünyaya bakmadı.
Sonra, meditasyonları sırasında aklına hiç gelmeyen
düĢünceler yavaĢça zihnine sızdı. Kitapların bazı kelimeleri,
mistik diyagramların bazı figürleri ona daha önce hiç kuĢku
duymadığı anlamlara gebeymiĢ gibi geldi. Sık sık
penceresinin önünde uzun süre durur, keĢiĢlerin manastıra
girip çıkmasını izlerdi. Sonunda tepelerin üzerinden yürüdü,
bitkileri ve çakılları inceledi, gökyüzünde gezinen bulutlara
dikkatle baktı, derenin durmadan akan suyunu, ıĢıkların ve
gölgelerin oyununu gözlemledi. Ayrıca aĢağıdaki vadilere
dağılmıĢ köyleri, tarlalarda çalıĢan köylüleri, yollarda yüklü
olarak geçen hayvanları ve meralarda özgürce dolaĢanları
izleyerek saatler geçirdi.
Karma Dorjee her akĢam sunak lambasını yaktıktan sonra
meditasyona oturdu ama kitaplarda öğretilen uygulamaları
takip etmeye çalıĢmaktan vazgeçti. Gecenin geç saatlerinde
ve bazen Ģafağa kadar, kendini bir kıyıda görerek, kendisini
batırmaya hazır beyaz, parlak bir okyanusun yavaĢ yavaĢ
yükselen gelgitini izleyerek, tüm duyulara, tüm düĢüncelere
karĢı ölü bir trans halinde kaldı.
Birkaç ay geçti ve sonra bir gün veya bir gece hangisi
olduğunu bilemedi, Karma Dorjee vücudunun oturduğu
minderden kaldırıldığını hissetti. Her zamanki bağdaĢ kurmuĢ
meditasyon tavrını değiĢtirmeden kapıdan geçti ve havada
süzülerek uzun bir yol kat etti. Sonunda ülkesine, manastırına
geldi. Sabah olmuĢtu, keĢiĢler toplantı salonundan
çıkıyorlardı. Birkaçını tanıdı: memurlar, tulkuslar, bazı eski
arkadaĢları. Yorgun görünüyorlardı, acıyla meĢguldüler,
donuk, neĢesiz yüzleri ve ağır yürüyüĢleri vardı. Karma onları
merakla inceledi. Yüksekten ne kadar cılız ve önemsiz
görünüyorlardı.
ÖNCEKĠ HARĠCĠLER VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER 195 Ģimdi
durduğu yerde. Bir anda onlara havada tahtta oturmuĢ gibi
görününce ne kadar ĢaĢıracak, ne kadar ĢaĢıracaklardı! Ve asil
keĢiĢi hor görenler, görünüĢteki doğa yasalarını ĢaĢırtan
büyücünün, muzaffer dubtob'un önünde titreyerek kendilerini
nasıl da secde edeceklerdi! . . .
Sonra, bu zafer fikirleri üzerinde dururken, zihninin en
derinlerinde küçümseme uyandı ve sevinci yatıĢtı. Böyle
değersiz kuklalardan intikam almanın anlamsızlığına alayla
gülümsedi. Artık onu ilgilendirmiyorlardı. . . . DüĢünceleri,
tuhaf dalgalanmasız, beyaz, ıĢıltılı okyanusun akan gelgitini
izlemenin mutluluğuna gitti.
Hayır, kendini keĢiĢlere göstermeyecekti. Manastırda acı
çeken Karma Dorjee, onu kötü bir Ģekilde aĢağılayanlar kadar
aĢağılıktı. Hepsini birden reddetti. . . .
Böyle düĢünerek mekanı terk etmeye baĢladı.
Sonra birden manastır binaları sarsıldı ve çatladı. KomĢu
dağlar kafa karıĢıklığı içinde inip kalkıyor, zirveleri birbirinin
üzerine düĢüyor, yenileri yükseliyordu. GüneĢ gökyüzünü bir
yıldırım gibi geçti ve yeryüzüne düĢtü, baĢka bir güneĢ
fırladı, göğü delip geçti ve fantazmagorinin ritmi artan bir
hızla devam etti, ta ki Karma köpüren dalgaların oluĢturduğu
bir tür öfkeli selden baĢka bir Ģey görene kadar. dünyadaki
tüm varlıklar ve Ģeyler.
Tibet mistikleri arasında bu tür görüntüler çok nadir
değildir. Rüyalarla karıĢtırılmamalıdırlar. Vizyoner uykuda
değil. Çoğu zaman, hayali akınlarına, yaĢadığı duyumlara ve
algıladığı manzaraya rağmen, gerçek çevresinin ve kendi
kiĢiliğinin oldukça açık bir Ģekilde bilincinde kalır. Çoğu
zaman, kesintiye uğrayacakları bir transa girdiklerinde,
oldukça
bilinçli olarak kimsenin gelmemesini veya onlarla

konuĢmamasını ve baĢka bir Ģekilde rahatsız etmemesini
ummak. Kendileri konuĢamaz veya hareket edemez olsalar
da etraflarında olup biteni duyar ve anlarlar; ama herhangi bir
maddi nesne ile bağlantılı hissetmezler, tüm ilgileri transın
olaylarına ve duyumlarına emilir. Eğer bu trans durumu
herhangi bir dıĢ etken tarafından aniden bozulursa veya bunu
yaĢayan kiĢinin güçlü bir çabayla bunu kendisi kırmak
zorunda kalırsa, ortaya çıkan Ģok özellikle acı vericidir ve
uzun süreli bir rahatsızlık hissi bırakır.
Bu nahoĢ etkilerden ve bunlara maruz kalanların genel
sağlığı üzerindeki sonuçlarından kaçınmak için kurallar, bir
vecd meditasyonu döneminden, hatta bir süre sürdüyse
sıradan meditasyon döneminden çıkmak için tasarlanmıĢtır.
herhangi bir süre.
Örneğin, baĢı bir yandan diğer yana yavaĢça çevirmek,
alına ve baĢın tepesine masaj yapmak, eller arkada
kenetlenirken kolları germek ve vücudu geriye doğru bükmek
tavsiye edilir. Çok sayıda benzer alıĢtırma vardır ve her biri
kendisine en uygun olanı seçebilir.
Ortak bir salonda birlikte meditasyon yapan Japonya'daki
Zen mezhebinin takipçileri, bir keĢiĢin yorgunluğa yenik
düĢtüğünü tespit etmede yetenekli bir tür baĢ komiser tayin
eder. Ağır bir sopayla tek omzuna vurarak bayılmaları
dindirir ve enerjilerini canlandırır. Bunu deneyimleyenler,
sonraki hissin sinirlerin en hoĢ gevĢemesi olduğu konusunda
hemfikirdir.
Garip yolculuğundan döndüğünde, Karma Dorjee kendini
hücresindeki her zamanki yerinde oturmuĢ buldu. Etrafındaki
nesneleri merakla inceledi. Raflardaki kitaplarla, sunakla,
ocakla küçük odası, gördüğüyle aynıydı.
ÖNCEKĠ ÇAĞDAġLAR VE ÇAĞDAġ EMULATÖRLER 197 gün önce;
tshams khang'da yaĢadığı yıllarda hiçbir Ģey değiĢmemiĢti.
Kalktı, pencereden baktı. Manastır, vadi, orman her
zamanki görünümlerini giydi. Hiçbir Ģey değiĢmemiĢti, yine
de her Ģey farklıydı.
Karma sakince ateĢi yaktı ve odun parlak bir Ģekilde
yandığında uzun saçlarını kesip alevlere attı. Sonra çay yaptı,
acele etmeden içti ve yedi, bir torbaya biraz erzak koydu ve
dıĢarı çıktı, tshams khang'ın kapısını arkasından dikkatlice
kapattı.
Manastırda doğruca tulku'nun konağına yürüdü ve avluda
bir hizmetçiyle karĢılaĢarak efendisine ayrıldığını haber
vermesini ve nazik konukseverliği için minnettarlığını
iletmesini söyledi. Sonra gompa'dan ayrıldı.
Birinin onu aradığını duyduğunda çoktan bir yol gitmiĢti.
Tulku hanesine mensup genç keĢiĢlerden biri onun peĢinden
koĢtu.
“ Kushog şakasıseni görmek istiyor," dedi.
Karma Dorjee de onunla birlikte döndü.
"Bizi bırakır mısın? diye sordu lama kibarca. " Nereye
gidiyorsun ? ‖
"Gurumun önünde eğilmek ve ona teĢekkür etmek," diye
yanıtladı Karma.
Tulku bir süre sessiz kaldı ve sonra üzgün bir Ģekilde Ģöyle
dedi:
―Ġbadetli amcam altı ay önce 'üzüntüleri aĢtı'.
Karma Dorjee tek kelime etmedi.
"Eğer onun ayinine gitmek istersen," diye devam etti lama,
"Sana bir at vereceğim, bu benim veda hediyesi olacak.
Kushog Tobsgyais'in inziva yerinde yaĢayan öğrencilerinden
birini bulacaksınız.‖
Karma ev sahibine teĢekkür etti ama hiçbir Ģey kabul
etmedi.
Birkaç gün sonra yine beyaz küçük
1
Bir lama öldü demek için saygılı bir ifade.
ıĢığın kendisine doğru geldiğini gördüğü ev.
Lamanın, ancak bir kez kabul edildiği küçük özel odasına
girdi, ayrılan münzevinin koltuğunun önünde uzun süre
secdeye kaldı ve geceyi meditasyon yaparak geçirdi.
Sabah efendisinin halefine veda etti. Ġkincisi, ona geç
keĢiĢlere ait olan bir manastır togası verdi. Ölmeden önce
Kushog Tobsgyais, tshams khang'ından çıktığında kendisine
verilmesini açıkça emretmiĢti.
O andan itibaren Karma Dorjee, derinden saygı duyduğu
ünlü Milarespa'nınki gibi, gezgin bir çilecinin hayatını
sürdürdü. Onunla tanıĢtığımda zaten yaĢlıydı, ama hiçbir yere
yerleĢmeyi düĢünmüyordu.
Acemiliği Karma'nınki kadar tuhaf olan çıraklar veya diğer
naljorpalar çok azdır. Gerçekten de oldukça tuhaf olduğu için,
onun hakkında bu kadar uzun süre açıklama yapmaya cüret
ettim. Bununla birlikte, bir öğrencinin ruhi eğitimi her zaman
bir dizi ilginç olayı içerir. Duyduğum birçok garip tarif ve
―Karlar Ülkesi‖nin tepelerinde bir ―öğrenci‖ olarak kendi
deneyimlerim, beni bunların çoğunun tamamen gerçek
olduğuna inanmaya yöneltiyor.
BÖLÜM VI
PSĠKOLOJĠK SPORLAR
Akciğer-gpm-fias Koşucuları
sen Lung-gom Tibetliler'in ortak terimi,

zihinsel konsantrasyonu çeĢitli nefes
jimnastiği ile birleĢtiren ve ruhsal veya
fiziksel olarak farklı sonuçları hedefleyen çok sayıda
uygulamayı içerir.
Lamaistler arasında yaygın olan inancı kabul edersek,
taumaturjinin anahtarını bu ilginç eğitimde bulmamız gerekir.
Bununla birlikte, keskin araĢtırmalar, onu uygulayan ve okült
güçler elde etmek isteyenlerin elde ettiği sonuçlara olağanüstü
bir heves duymaz. Bununla birlikte, bazı gerçek fenomenlerin
lung-gom ustaları tarafından üretildiğini inkar etmek de bir
hata olacaktır.
Akciğer-gom antrenmanına atfedilen etkiler önemli ölçüde
değiĢse de, lung-gom terimi özellikle alıĢılmadık bir çeviklik
geliĢtirdiği söylenen ve özellikle ustalarının olağanüstü uzun
serserileri ĢaĢırtıcı bir hızla almalarını sağlayan bir tür
antrenman için kullanılır.
Böyle bir eğitime ve bunun etkinliğine olan inanç Tibet'te
uzun yıllardır var olmuĢtur ve birçok gelenekte olağanüstü bir
hızla seyahat eden insanlardan söz edilmektedir.
Milarespa'nın biyografisinde, ona kara büyü öğreten
lamanın evinde bir attan daha hızlı olan bir trapa yaĢadığını
okuduk. Milarespa benzer güçlerle övünür ve bir keresinde
eğitiminden önce bir aydan fazla süren bir mesafeyi birkaç
günde geçtiğini söyler. Hediyesini ―iç havanın‖ akıllıca
kontrolüne bağlıyor.
Bununla birlikte, akciğer-gom-pa'dan beklenen baĢarının,
anlık aĢırı çabukluktan ziyade harika bir dayanıklılık olduğu
açıklanmalıdır- Bu durumda, performans, yapıldığı gibi kısa
bir mesafede tam hızda yarıĢmaktan ibaret değildir. spor
maçlarımızda, ancak birbirini takip eden birkaç gün ve gece
boyunca hızlı bir tempoda ve durmadan trampa.
Lung-gom-pas eğitiminde kullanılan yöntemler hakkında
bilgi toplamanın yanı sıra, Ģanslıydım ki üç ustayı bir anlığına
görebildim. Bu konuda son derece Ģanslıydım, çünkü oldukça
fazla sayıda keĢiĢ bir tür lung-gom egzersizi yapmaya çalıĢsa
da, çok azının istenen sonucu elde ettiğine Ģüphe yok ve
aslında gerçek lung-gom-pas çok iyi olmalı. nadir.
Chang thang'de ilk akciğer-gom-pa ile tanıĢtım25Kuzey
Tibet.
Öğleden sonranın sonuna doğru, Yongden, hizmetçilerimiz
ve ben geniĢ bir yaylada yavaĢ yavaĢ at sürüyorduk ki, çok
uzakta, önümüzde dürbünlerimin bir adam olduğunu gösteren
hareket eden siyah bir nokta olduğunu fark ettim. ĢaĢkın
25
Sadece çadırlarda yaĢayan birkaç göçebe çoban kabilesinin yaĢadığı,
yüksek bir seviyedeki uçsuz bucaksız yabani otlu bölge. Kelimenin tam
anlamıyla, chang thang "kuzey ovası" anlamına gelir, ancak bu terim,
Kuzey Tibet'in yalnızlıklarına benzer Ģekilde, herhangi bir geniĢ vahĢi arazi
izini belirtmek için kullanılır.
199
hissettim. O bölgede toplantılar çok sık olmuyor, son on
gündür insan görmemiĢtik. Üstelik, bu uçsuz bucaksız
yalnızlıklarda, kural olarak, yaya ve yalnız insanlar
dolaĢmazlar. "Garip gezgin kim olabilir?
Hizmetkârlarımdan biri, onun, soyguncular tarafından
saldırıya uğrayan ve dağıtılan bir tüccar kervanına ait
olabileceğini öne sürdü. Belki de gece hayatı için kaçtığı ya da
baĢka bir Ģekilde kaçtığı için Ģimdi çölde kaybolmuĢtu. Bu
mümkün görünüyordu. Eğer durum gerçekten böyleyse, yalnız
adamı bizimle birlikte bir çoban kampına ya da rotamızdan
çok uzakta değilse gitmek istediği her yere götürürdüm.
Ama onu gözlükten izlemeye devam ederken, adamın
alıĢılmadık bir yürüyüĢle ve özellikle olağanüstü bir hızla
ilerlediğini fark ettim. Adamlarım çıplak gözlerle çimenli
zeminde hareket eden siyah bir lekeden baĢka bir Ģey
göremeseler de, ilerlemenin çabukluğunu fark etmekte
gecikmediler. Gözlükleri onlara verdim ve yolcuyu bir süre
gözlemledikten sonra içlerinden biri mırıldandı:
"Lama akciğer-gom-pa chig da." 1(Bir lama akciğer-gom-
pa'ya benziyor.)
Bu ―lama akciğer-gom-pa‖ sözleri hemen ilgimi uyandırdı.
Bu tür adamlar tarafından gerçekleĢtirilen baĢarılar hakkında
çok Ģey duymuĢtum ve eğitim teorisi hakkında bilgi
sahibiydim. Hatta belirli bir uygulama deneyimim oldu, ancak
Tibet'te bu kadar çok konuĢulan bu olağanüstü serserilerden
birini gerçekten baĢaran bir akciğer-gom ustasını hiç
görmemiĢtim. Böyle bir manzaraya tanık olacak kadar Ģanslı
mıydım?
Adam bize doğru ilerlemeye devam etti ve meraklı hızı
gitgide daha belirgin hale geldi. Gerçekten bir akciğer-gom-
pa ise ne yapılmalıydı? Onu yakından gözlemlemek, bir de
sohbet etmek, ona sorular sormak, fotoğrafını çekmek
istiyordum. ... Çok Ģey istedim. Ama onun hakkında
söylediğim ilk sözlerde, onu bir lama lung-gom-pa olarak
tanıyan adam haykırdı:
―Sizin saygınız lama'yı durdurmayacak ve onunla
konuĢmayacak. Bu kesinlikle onu öldürürdü. Bu lamalar
PSĠKOLOJĠK SPORLAR 201
seyahat ederken meditasyonlarını bozmamalıdır. Ġçlerindeki
tanrı, tekrar etmeyi bırakırlarsa kaçar.
1
Yazılı: blama rlung sgom pa chig hdrah. (Bir lama akciğer-gom-pa
gibidir.)
ve onları vaktinden önce terk ederken, onları öyle bir sallar ki
ölürler.‖
Bu Ģekilde ifade edildiğinde, uyarı saf bir batıl inancı ifade
ediyor gibiydi. Yine de tamamen göz ardı edilmemesi
gerekiyordu. Olguların "tekniği" hakkında bildiklerime göre,
adam bir tür trans halinde yürüdü. Sonuç olarak, ani bir
uyanıĢ, ölüme neden olabileceğinden Ģüpheli olsam da,
koĢucunun sinirlerini kesinlikle acı verici bir Ģekilde rahatsız
ederdi. Bu Ģokun ona ne ölçüde zarar vereceğini tahmin
edemiyordum ve lama'yı az çok acımasız bir deneyin nesnesi
yapmak istemiyordum. BaĢka nedenler de merakımı
gidermemi engelledi. Tibetliler beni bir leydi lama olarak
kabul etmiĢlerdi, sözde bir Budist olduğumu biliyorlardı ve
benim Buda'nın öğretisine iliĢkin felsefi anlayıĢım ile lamaist
Budizm arasındaki farkı tahmin edemiyorlardı. Yaygın Tibet
halkı, Budizm teriminin bir dizi mezhep ve görüĢü içerdiği
gerçeğini tamamen görmezden geliyor. Bu nedenle, dini
kılığımın bana getirdiği güven, saygı ve samimiyeti
yaĢayabilmek için Tibet geleneklerine, özellikle de dini
geleneklere yakın davranmak zorunda kaldım. Bu ciddi bir
engeldi ve çoğu zaman gözlemlerimi bilimsel ilgilerinin büyük
bir kısmından mahrum bıraktı, ancak Tibet'in maddi
topraklarından çok daha kıskançlıkla korunan karaya kabul
edilmek için ödemek zorunda olduğum kaçınılmaz bedeldi. Bu
sefer de, tam bir araĢtırma yapma arzumu bastırmak ve
alıĢılmadık yolcunun görüntüsüyle yetinmek zorunda kaldım.
ve çoğu zaman gözlemlerimi bilimsel ilgilerinin büyük bir
kısmından mahrum bıraktı, ancak Tibet'in maddi
topraklarından çok daha kıskançlıkla korunan yere kabul
edilmek için ödemem gereken kaçınılmaz bedeldi. Bu sefer de,
tam bir araĢtırma yapma arzumu bastırmak ve alıĢılmadık
yolcunun görüntüsüyle yetinmek zorunda kaldım. ve çoğu
zaman gözlemlerimi bilimsel ilgilerinin büyük bir kısmından
mahrum bıraktı, ancak Tibet'in maddi topraklarından çok daha
kıskançlıkla korunan yere kabul edilmek için ödemem gereken
kaçınılmaz bedeldi. Bu sefer de, tam bir araĢtırma yapma
arzumu bastırmak ve alıĢılmadık yolcunun görüntüsüyle
yetinmek zorunda kaldım.
O zamana kadar neredeyse bize ulaĢmıĢtı; Onun kusursuz
sakin, kayıtsız yüzünü ve bakıĢları uzayda yüksek bir yerde
bulunan görünmez, çok uzaktaki bir nesneye sabitlenmiĢ
faltaĢı gibi açılmıĢ gözlerini açıkça görebiliyordum. Adam
kaçmadı. Kendini yerden kaldırıyor gibiydi, sıçrayarak
ilerliyordu. Sanki bir topun esnekliğine sahipmiĢ ve ayakları
yere her değdiğinde geri tepmiĢ gibi görünüyordu. Adımları
bir sarkacın düzenliliğine sahipti. Her ikisi de oldukça yırtık
pırtık, her zamanki manastır cübbesi ve toga giyiyordu. Sol eli
toganın bir katını kavradı ve yarı yarıya örtünün altına
gizlendi. Sağda bir phurba (sihirli hançer) vardı. Sağ kolu
sanki bir çubuğa yaslanıyormuĢ gibi her adımda hafifçe
hareket ediyordu, sanki sivri ucu yerden çok yüksekte olan
phurba ona dokunmuĢ ve aslında bir destekmiĢ gibi.
Lama önümüzden geçerken hizmetkarlarım atlarından
indiler ve baĢlarını yere eğdiler, ama görünüĢe göre bizim
varlığımızdan habersiz kendi yoluna gitti.
Yolcuyu durdurma arzumu bastırarak yerel geleneklere
uymak için yeterince Ģey yaptığımı düĢündüm. Halihazırda
belli belirsiz piĢmanlık duymaya baĢladım ve her halükarda bu
iliĢkiyi biraz daha göreceğimi düĢündüm. Hizmetçilere hemen
canavarlarına binmelerini ve lama'yı takip etmelerini
emrettim. Zaten iyi bir mesafe kat etmiĢti; ama onu geçmeye
çalıĢmadan bu mesafenin artmasına izin vermedik ve hem
gözlüklerle hem de çıplak gözlerimizle oğlum ve ben sürekli
lung-gom-pa'ya baktık.
Yüzünü ayırt etmek artık mümkün değildi, ama yine de
yaylı adımlarının ĢaĢırtıcı düzenliliğini görebiliyorduk. Onu
iki mil kadar takip ettik ve sonra patikayı terk etti, dik bir
yokuĢu tırmandı ve bozkırın kenarındaki sıradağda gözden
kayboldu. Biniciler bu yolu takip edemediler ve gözlemlerimiz
sona erdi. Sadece geri dönüp yolculuğumuza devam edebildik.
Lama'nın onu takip ettiğimizi fark edip etmediğini merak
ettim. Tabii ki, onun epey arkasında olmamıza rağmen, normal
durumdaki herhangi biri altı kiĢilik bir birliğin varlığından
haberdar olurdu. Ama dediğim gibi, gezgin trans halinde
gibiydi ve bu nedenle, sadece bizi görmemiĢ gibi yapıp,
meraklı bakıĢlarımızdan kaçmak için tepeye mi tırmandığını
yoksa gerçekten olduğunu bilmiyor muydu, anlayamadım.
takip ediliyordu ve sadece o yöne gitti çünkü bu onun
yoluydu.
Akciğer-gom-pa ile tanıĢtığımız dördüncü günün sabahı, bir
dizi dağınık dokpas1 kampının bulunduğu Thebgyai adlı
bölgeye ulaĢtık. Otlaklarına giden patikaya girerken bir lama
lung-gom-pa'ya nasıl yaklaĢtığımızı çobanlara anlatmayı ihmal
etmedim. ġimdi, adamlardan bazıları, biz onunla tanıĢmadan
önceki gün günbatımında sığırlarını toplarken yolcuyu
görmüĢlerdi. Bu bilgilerden kabaca bir hesap yaptım. Her gün
hayvanlarımızın her zamanki hızında seyahat ettiğimiz
yaklaĢık saat sayısını göz önünde bulundurarak - kamp
yapmak ve dinlenmek için harcadığımız zamanı bir kenara
bırakarak - Ģu sonuca vardım: Onunla tanıĢtığımız yere
ulaĢmak için, adam , dokpaĢların yanından geçtikten sonra,
bütün gece ve ertesi gün hiç durmadan ayak basmıĢ olmalı,
Arka arkaya yirmi dört saat yürümek, Tibet'in harika
yürüyüĢçüler olan dağlıları tarafından rekor sayılamaz. Lama
Yongden ve ben, Çin'den Lhasa'ya yolculuğumuz sırasında,
bazen hiçbir Ģekilde durmadan veya kendimizi yenilemeden
tam on dokuz saat boyunca yürüdük. Bu yürüyüĢlerden biri,
yüksek Deo geçidinin karda diz boyu geçilmesini içeriyordu.
Bununla birlikte, yavaĢ hızımız hiçbir Ģekilde kanatlarda
taĢınıyormuĢ gibi görünen akciğer-gom-pa'nın sıçrayan hızıyla
karĢılaĢtırılamazdı.
Ve ikincisi Thebgyai'den baĢlamamıĢtı. Nereden gelmiĢti
ve biz onu gözden kaybettiğimizde ne kadar ileri gidiyordu?
Ġkisi de benim için bir gizemdi. Dokpalar onun Tsang'dan
gelmiĢ olabileceğini düĢündüler.1Dokpaş,kelimenin tam anlamıyla
"yalnızlık adamları", çobanlar.hızlı akciğer-gom eğitimi için
kolejler olarak ün. Yine de onunla konuĢmamıĢlardı ve çeĢitli
yönlerden gelen izler Thebgyai bölgesinde birleĢiyor.
Bu uçsuz bucaksız yalnızlıklarda metodik araĢtırmalar
imkansızdı ya da tatmin edici bir sonuç elde etmenin kesinliği
olmadan birkaç ay araĢtırma gerektirebilirdi. Bunları
üstlenmek söz konusu bile olamazdı.
Az önce Tsang eyaletindeki manastırların çeviklik eğitimi
almalarıyla ünlü olduğundan bahsetmiĢtim. Aralarında en
önemlisinin -Shalu gompa- akciğer-gom-pas koĢucularının
eğitimini ve egzersizini üstlenmesine neden olan koĢulları
anlatan bir efsane vardır.
Bu efsanenin kahramanları iki önemli lamadır: Yungtön
Dorje Pal ve tarihçi Bustön. Ġlki, korkunç tanrıları zorlama
konusunda uzmanlaĢmıĢ güçlü bir sihirbaz olarak ünlüydü.
1284 dolaylarında doğduğu söylenir, Subhuti'nin (tarihsel
Buda'nın bir müridi) ardıĢık reenkarnasyonlarının yedincisi
olduğu söylenir ve reenkarnasyonları daha sonra Tashi Lamas
tarafından devam ettirilir, Ģimdiki on altıncı reenkarnasyondur.
Yungtön Dorje Pal, bir süre daha sonra Çin'de hüküm süren
Moğol hanedanının Ġmparatorunun sarayında yaĢadı.
Gurusunun, adı urwang Senge1 olan ve efsaneler ve oldukça
fantastik gelenekler dıĢında hiçbir Ģeyin bilinmediği görünen
mistik bir lama olduğu söylenir. Yungtön Dorje Pal, 92
yaĢında öldü.
Bustön, 1288'de Shigatze yakınlarındaki Tho phug'da
doğdu. Tarih üzerine birkaç kitap yazdı ve Sanskritçe'den
tercüme edilen Budist Kutsal Yazılarını Kahgyur adlı mevcut
koleksiyona yerleĢtirdi.
ġimdi sihirbaz Yungtön, Lord Shinjed 2'yi zorlamak için
ciddi bir dubthab yapmaya karar vermiĢti.1Yazıldığından Zur
2
dwang byampa sengge. Yazıldığından gsfiin
rje.
Ölüm. Bu ayin her on iki yılda bir yapılmalıydı, yoksa tanrı
açlığını gidermek için her gün bir canlıyı öldürürdü.
Dublhab'ın etkisi, Shinjed'i Lama büyücünün kontrolü altına
almak ve ondan, on iki yıl boyunca insan katliamından
vazgeçeceğine dair yemini üzerine zorla bir söz almaktır.
Ayin sırasında ona bazı adaklar sunulur ve günlük ibadet,
kurtarmaya yemin ettiği hayatların yerine geçer.
Buston, Yungtön'ün niyetini duydu ve arkadaĢının
gerçekten korkunç tanrıyı zorlama gücüne sahip olup
olmadığını öğrenmek için, diğer üç bilgili lamayla birlikte
ikincisinin tapınağına gitti. Orada Shinjed'in Yungtön'ün
çağrısına çoktan cevap verdiğini gördü. Hikaye onun korkulu
formunun ―gökyüzü kadar büyük‖ olduğunu söylüyor.
Sihirbaz, lamalara, sevgi ve Ģefkatlerinin boyutunu
kanıtlamak için tam zamanında geldiklerini söyledi. Tanrıyı
insanlık uğruna zorladığını, Ģimdi yatıĢtırılabilmesi için onu
beslemenin gerekli olduğunu söyledi ve lamalardan birinin
kendisini kurban olarak sunmasını önerdi. Buston'ın üç
arkadaĢı çeĢitli bahanelerle daveti reddettiler ve aceleyle
ayrıldılar. Buston, Yungtön ile yalnız kaldı ve ayinin baĢarısı,
bir varlığın on iki yıl boyunca günlük olarak katledilmesini
önleyecek bir insan hayatının feda edilmesini gerçekten
gerektiriyorsa, Shinjed'in ardına kadar açık ağzına girmeye
hazır olduğunu ilan etti.
Bu cömert teklife sihirbaz, arkadaĢı hayatını feda etmeden
dubthabların amacını güvence altına alabileceğini söyledi.
Ancak, her on iki yılda bir öngörülen ayini yerine getirme
görevini kendisine ve soyundan gelen haleflerine emanet
edecekti. Sorumluluğu kabul eden Bustön, sihirli gücüyle
sayısız hayalet güvercin yarattı ve onları Shinjed'in ağzına
attı.
Dubthabs ayini gerçekleĢtiren lamalar. Tanrıçaları
kiĢileĢtiriyorlar ve bu yüzden saçlara uzun peruklar
takıyorlar.
Kham'dan bir naljorpa dedi ki
Lumo etkisine bir örnek: karda çıplak yaĢayan bir çileci (s.
216).
Tibetli bir münzevi. Bu adam zaten üç yılını karanlıkta
inzivada geçirdi ve Ģimdi Nepal'e hacca gidiyor. Tibet'e
döndüğünde, hayatının geri kalanını hiçbir ziyaretçi
almadan veya kimseyle konuĢmadan tamamen karanlıkta
meditasyon yapacaktır (s. 251).
.
O zamandan beri, Shalu gompa'yı yöneten Lama Buston'ın
birbirini izleyen enkarnasyonları, yatıĢtırma töreninin
kutlamalarını sürdürdü. GörünüĢe göre, zaman geçtikçe
Shinjed bazı arkadaĢlar edindi, çünkü Shalu lamaları Ģimdi bu
vesileyle çağrılan birçok iblisten bahsediyor.
Bu iblisleri çeĢitli yerlerden toplamak için bir koĢucu
gereklidir. Bu koĢucunun adı Mahekeiang. Mahe adı Shinjed'in
bindiği bufalodan alınmıĢtır. Bu hayvanın korkusuz olduğu
söylenir ve bu nedenle kötü ruhları çağırmaya cüret eder. En
azından Shalu'da yapılan açıklama böyle.
Seçilen koĢucu alternatif olarak Nyang töd kyid phug'dan
bir keĢiĢ veya Samding'den bir keĢiĢ olabilir.
Mahekeiang rolünü oynamak isteyenler, yukarıda belirtilen
manastırlardan herhangi birinde bir ön eğitim alırlar. Eğitim,
üç yıl üç ay süren, tamamen karanlıkta katı bir inziva sırasında
uygulanan nefes egzersizlerinden oluĢur.
Bu alıĢtırmalar arasında, özellikle entelektüel tipte olmayan
birçok Tibetli çileci arasında en büyük lütuf aĢağıdaki
egzersizdir.
Öğrenci, geniĢ ve kalın bir minder üzerine bağdaĢ kurup
oturur. Sanki vücudunu havayla doldurmak istiyormuĢ gibi
yavaĢ ve uzun bir süre nefes alıyor. Sonra, nefesini tutarak,
ellerini kullanmadan bacak bacak üstüne atarak ayağa fırlar ve
yastığına geri düĢer, yine aynı pozisyonda kalır. Her uygulama
periyodunda bu egzersizi birkaç kez tekrarlar. Bazı lamalar bu
Ģekilde çok yükseğe zıplamayı baĢarır. Bazı kadınlar
kendilerini aynı Ģekilde eğitir.
Kolayca inanılabileceği gibi, bu alıĢtırmanın amacı
akrobatik atlama değildir. Tibetlilere göre, bu yöntemle
yıllarca kendi kendini eğitenlerin vücudu fazlasıyla hafifler;
neredeyse olmadan
2Û8 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
ağırlık. Bu adamlar, derler ki, arpanın sapını bükmeden bir
baĢak üzerinde oturabilir ya da bir tahıl yığınının üzerinde
hiçbirini değiĢtirmeden ayakta durabilirler. Aslında amaç
levitasyondur.
Merak uyandıran bir test geliĢtirildi ve bunu baĢarıyla geçen
öğrencinin yukarıda bahsedilen becerileri sergileyebileceğine
ya da en azından yeterliliğe yaklaĢabileceğine inanılıyor.
Yere derinliği adayın yüksekliğine eĢit olacak Ģekilde bir
çukur kazılır. Çukurun üzerine, zemin seviyesinden en yüksek
noktasına kadar olan yüksekliği yine adayınkine eĢit olan bir
tür kubbe inĢa edilmiĢtir. Kubbenin tepesinde küçük bir açıklık
bırakılmıĢtır. ġimdi, çukurun dibinde bağdaĢ kurup oturan
adam ile o açıklık arasındaki mesafe, vücudunun iki katı
kadardır. Örneğin, adamın yüksekliği 5 fit 5 inç ise, üst delik
çukurun tabanından 10 fit 10 inç olacaktır.
Test, tarif ettiğim eğitim egzersizleri sırasında olduğu gibi
bağdaĢ kurarak zıplamayı ve kubbenin tepesindeki küçük
açıklıktan dıĢarı çıkmayı içerir.
Khampas'ın bu baĢarının kendi ülkelerinde yapıldığını
söylediğini duydum, ancak böyle bir Ģeye kendim Ģahit
olmadım.
Yerinde topladığım bilgilere göre, ―Bufaloları Çağıran‖
(Makeketang) adayının baĢarısını kutlayan son test biraz farklı
bir Ģekilde gerçekleĢtirilir.
Üç yıl boyunca karanlıkta kaldıktan sonra, kendilerini sınavı
baĢarıyla geçebileceklerini düĢünen keĢiĢler, daha önce tarif
ettiğim mezar benzeri kulübelerden birine gömüldükleri
Shalu'ya giderler. Ama Shalu'da açıklık hücrenin yan
tarafındadır. Adayın çatıdan atlaması gerekmez. Yedi gün
kaldığı çukurdan çıkabilmesi için kendisine bir tabure bırakılır.
Hücrenin yan tarafındaki kare delikten sürünerek çıkması
gerekiyor. Bu deliğin boyutu, adayın elinin ikinci parmağı ile
baĢ parmağı arasındaki mesafe ile orantılı olarak hesaplanır.
BaĢarılı olan, Maheketang olmaya hak kazanır.
Ġnsanı yıllarca hareketsiz kalmaya zorlayan bir eğitimin,
kendine özgü bir çeviklik kazanmasıyla sonuçlanabileceğini
anlamak güç. Ancak bu, Shalu'nun özel eğitimidir ve baĢka
PSĠKAL SPOR20g
yerlerde, fiili yürüyüĢ pratiği de dahil olmak üzere, farklı ve

görünüĢte daha rasyonel yöntemlerle karĢılaĢıyoruz. Ayrıca,
akciğer-gom yönteminin, öğrenciyi kaslarını güçlendirerek
eğitmeyi değil, bu olağanüstü yürüyüĢleri mümkün kılan psiĢik
durumları geliĢtirmeyi amaçladığı anlaĢılmalıdır.
Maheketang, Tibet yılının onuncu ayının on birinci
gününde (Kasım ayına karĢılık gelir) baĢlar; Lhasa, Samye ve
diğer birkaç yeri ziyaret ettikten sonra, aynı ayın 25'inde
Shalu'ya geri döndü. Hemen tekrar yola çıkar, Shigatze'ye
gider, Tsang'ın (Tsang töd) yaylalarında uzun bir tur yapar ve
bir ay sonra Shalu'ya döner. Daha sonra, Maheketang'ın
iblislere yaptığı davetler görünüĢe göre her zaman itirazsız
kabul edildiğinden, Buston'ın soyundan gelen halefi teselli
ayinlerini gerçekleĢtirir.
Tesadüfen, Uzak Batı Szetchuan'da Tibet kökenli bazı

bağımsız kabilelerin yaĢadığı bölgede baĢka bir lung-gom-
pa'ya bir göz attım. Ama bu sefer onu serseri izleme fırsatım
olmadı.
Bir ormanda seyahat ediyorduk, Yongden ve ben,
hizmetkarlarımızın ve hayvanlarımızın önünde yürüyorduk,
yolun dönüĢünde, vücudunun her tarafına demir zincirler
dolanmıĢ çıplak bir adama rastladık.
Bir kayanın üzerinde oturuyordu ve düĢüncelere o kadar
derinden gömülüydü ki geldiğimizi duymamıĢtı. ġaĢırdık,
durduk, ama birden varlığımızın farkına varmıĢ olmalı, bir an
bize baktıktan sonra, bir geyikten daha hızlı sıçradı ve kendini
çalılıklara attı. Bir süre, vücudunda Ģıngırdayan zincirlerin
hızla zayıflayan ve zayıflayan sesini duyduk, sonra yine
sessizlik oldu.
Yongden bana ―Bu adam bir akciğer-gom-pa‖ dedi. "Onun
gibisini daha önce görmüĢtüm. Bu zincirleri kendilerini
ağırlaĢtırmak için takarlar, çünkü akciğer-gom uygulaması
sayesinde vücutları o kadar hafifleĢmiĢ ki, her zaman havada
süzülme tehlikesiyle karĢı karĢıyadırlar.‖
Bir akciğer-gom-pa ile üçüncü görüĢmem Doğu Tibet'te,

Kham'ın bir bölgesi olan Ga'da oldu. Yine küçük karavanımla
seyahat ediyordum. Adam tanıdık ve sıradan bir arjopa figürü,
yani bavulunu sırtında taĢıyan zavallı bir hacı figürü altında
belirdi. Tibet'in her yerinde böyle binlerce insan görülebilir, bu
yüzden böylesine büyük bir kabilenin bir üyesine fazla dikkat
etmedik.
Bu muhtaç, yalnız yayalar, kendilerini herhangi bir tüccar
kervanına veya yolda karĢılaĢtıkları herhangi bir zengin
yolcuya bağlayıp onları takip etme alıĢkanlığına sahiptir. Yük
hayvanlarının yanında yürürler ya da bunlar az ve hafif
yüklüyse, binicilerle, tabii ki geride kalan dilenciler ile birlikte,
akĢam kampında partiye katılana kadar ayaklarını sürüyerek
yürürler. Bu genellikle zor değildir, çünkü uzun yolculuklar
sırasında Tibetliler gün ağarırken baĢlarlar ve hayvanlarının
bütün öğleden sonra dinlenip otlamasını sağlamak için öğleye
doğru dururlar.
Arjopa'nın atlıların peĢinden koĢmak için kendine verdiği
zahmet veya hizmetçilere her zaman vermeye hazır olduğu
herhangi bir garip yardım, günlük bir akĢamla ödüllendirilir.
PSYCHIC SPOR2 LI
yemek ve ara sıra tereyağlı çay ve tsampa, gezginlerin
kendilerinden.
Bu âdete göre, tanıĢtığımız adam bizim gruba bağlandı.
Kham'daki Pabong manastırında kaldığını ve Tsang eyaletine
gideceğini ondan öğrendik. Yürüyerek ve yolda dilenerek
yapılan oldukça uzun bir yolculuk üç dört ay sürer. Ancak, bu
tür serseriler binlerce Tibetli hacı tarafından üstlenilmektedir.
ArkadaĢımız bizimle birkaç gün geçirmiĢti, hafif bir arıza
nedeniyle yola çıkmadan neredeyse öğlen olmuĢtu. Yük
katırlarının önümüzde uzanan bir tepeyi geçmekte geç
kalacağını düĢünerek, oğlum ve bir hizmetçiyle birlikte su ve
gün batımından önce kamp kurabileceğimiz çimenlik bir yer
aramak için at sürdüm.
Kaptan önde giderken, ona eĢlik eden adam, bagaj ve
çadırların geliĢini beklerken bey veya lamanın yemek
yiyebilmesi için çay ve bazı erzak yapmak için her zaman bir
gemi taĢır. Hizmetçim bu alıĢkanlığa uymaktan geri kalmamıĢtı
ve akciğer-pom-pd'nin yeteneklerinin gösterilmesine neden
olan, baĢlı baĢına bu kadar önemsiz bir noktaydı.
Geçide giden yol tahmin ettiğimden daha uzundu ve kısa
süre sonra yük katırlarının akĢam olmadan bayırın tepesine
ulaĢamayacaklarını anladım. Karanlıkta sıranın diğer
tarafından aĢağı inmeye kalkıĢmalarına izin verilemezdi, bu
yüzden bir derenin yakınındaki çimenli bir noktaya geldiğimde
orada durdum. Biz çoktan çay içmiĢtik ve ateĢi beslemek için
kuru inek gübresi topluyorduk.
Odunsu bölgeler dıĢında, Tibet'te kullanılan tek yakıt sığır gübresidir.
Ülkenin dokpaĢların yaĢadığı bölgelerde, gezginler kamp ateĢini yakmak
için mera alanlarındaki hayvanlardan geriye kalanları toplarlar.
olağanüstü hız. YaklaĢtıkça, Thebgyai'nin lama lung-gom-
pa'sında fark ettiğim aynı tuhaf, çevik sıçrayıĢla yürüdüğünü
görebiliyordum.
Bize ulaĢtığında, adam bir süre hareketsiz durdu ve dimdik
önüne baktı. Nefes nefese değildi, sadece yarı bilinçli
görünüyordu ve konuĢamıyor ya da hareket edemiyordu.
Ancak, trans yavaĢ yavaĢ azaldı ve arjopa normal durumuna
geri döndü. Sorularımı yanıtlayarak, Pabong manastırının
yakınında yaĢayan bir gomchen ile çeviklik kazanmak için
akciğer-gom eğitimine baĢladığını söyledi. Efendisi ülkeyi terk
ettikten sonra, Tsang'daki Skala gompa'ya gitmeyi planladı.
Bana daha fazla bir Ģey söylemedi ve bütün akĢam üzgün
görünüyordu. Ertesi gün, Yongden'e transa istemsiz olarak
geldiğini ve çok kaba bir düĢünce tarafından üretildiğini itiraf
etti.
Katırlarımı yöneten hizmetçilerle birlikte yürürken
sabırsızlanmaya baĢlamıĢtı. Çok yavaĢ gidiyorlar, diye
düĢündü ve bu süre içinde, kuĢkusuz, hizmetçimin yanında
taĢıdığı eti ateĢte ızgara yapıyorduk. Diğer üç hizmetçi ve
kendisi bize yetiĢtiğinde, hayvanlara bakmak için çadırları
kurmak zorunda kalacaklardı ve böylece uyumadan önce
sadece çay içip tsampa yemek için zaman olacaktı.
Küçük partimizi gözünde canlandırdı. AteĢi, kırmızı közün
üzerindeki eti gördü ve derin düĢüncelere daldı, yavaĢ yavaĢ
çevresinden habersiz oldu. Sonra yemeğimizi paylaĢma
isteğiyle adımlarını hızlandırdı ve böylece mekanik olarak
öğrenmekte olduğu özel yürüyüĢe geçti. Bu tuhaf yürüyüĢün,
ustasının ona öğrettiği mistik kelimelerle alıĢılmıĢ iliĢkisi,
uygun formülün zihinsel olarak okunmasına neden oldu.
Ġkincisi, öngörülen ritimde nefesin düzenlenmesine yol açtı ve
ardından trans oldu. Yine de, düĢüncelerinin ızgara et
üzerindeki yoğunluğu her Ģeye egemen oldu.
Acemi kendini bir günahkar olarak gördü. Oburluk, kutsal
mistik sözler ve akciğer egzersizlerinin karıĢımı ona saygısızlık
gibi görünüyordu.
Lama oğlum, aldığı sırları bildirmekten geri kalmadı, ilgimi
çekti ve acemiye farklı sorular sordum. Cevap vermeye pek
isteksizdi, ama zaten bildiklerimi doğrulayan bazı bilgiler elde
etmeyi baĢardım. Kendisine gün batımının ve açık gecelerin
yürüteç için uygun koĢullar olduğu söylenmiĢti. Ayrıca, sabit
bir Ģekilde yıldızlı gökyüzüne bakarak kendini eğitmesi tavsiye
edilmiĢti.
Sanırım çoğu Tibetli mistik gibi o da efendisi tarafından
verilen öğretiyi ifĢa etmemeye yemin etmiĢti ve sorularım onu
rahatsız etmiĢti.
YarıĢ performansından sonraki üçüncü gün, uyandığımızda
Ģafakta artık çadırlarda değildi. Geceleri, belki de lunggom
gücünü kullanarak ve bu sefer, bir "bonne bouche"
paylaĢmaktan daha değerli bir amaç için kaçmıĢtı.
Lung-gom'un kendine özgü uygulaması hakkında farklı

kaynaklardan edindiğim bilgiler Ģöyle özetlenebilir:
Eğitimi üstlenmeden önceki ilk adım, her zamanki gibi,
angkur ayini ile güç elde etmektir. O zaman kiĢi, deneyimli bir
öğretmenin rehberliğinde birkaç yıl boyunca çeĢitli nefes
egzersizleri yapmalıdır. Yalnızca öğrenci yeterli bir yeterlilik
derecesine sahip olduğunda, yarıĢ performansını bizzat
denemesine izin verilir.
Bu aĢamada yeni bir angkur verilir ve usta tarafından
acemilere mistik bir formül 1 verilir. bu
1
Formül, lamanın ait olduğu mistik okulun geleneğine göre farklılık
gösterir.
ikincisine düĢüncelerini, yürüyüĢü sırasında içeri ve dıĢarı
nefesinin ritim içinde olması gereken formülün ahenkli zihinsel
tekrarı, adımların nefesle ve formülün heceleriyle zaman
tutması üzerinde yoğunlaĢtırması tavsiye edilir. Yürüteç
konuĢmamalı ve iki yana bakmamalıdır. Gözlerini uzaktaki tek
bir nesneye dikmeli ve dikkatinin baĢka bir Ģeye çekilmesine
asla izin vermemelidir.
Transa ulaĢıldığında, normal bilinç büyük ölçüde bastırılmıĢ
olsa da, insanı yolundaki engellerin farkında, yönü ve hedefi
konusunda dikkatli tutmak için yeterince canlı kalır.
GeniĢ çöl alanları, düz zemin ve özellikle akĢam
alacakaranlığının uygun koĢullar olduğu söylenir. KiĢi gün
içinde zaten uzun bir serserilik yapmıĢ ve yorgun hissetmiĢ
olsa bile, gün batımında transa genellikle kolayca ulaĢılabilir.
Yorgunluk artık hissedilmez ve yolcu kilometrelerce yürümeye
devam edebilir.
Günün ilk saatleri de uygundur, ancak daha az derecede.
Öğlen ve öğleden sonra erken saatlerde, dar vadiler,
ormanlık alanlar, engebeli zemin olumsuz koĢullar olarak
kabul edilir ve bunlardan kaynaklanan olumsuz etkilerin
üstesinden yalnızca lung-gom'daki ustaların muktedir olduğu
kabul edilir.
Bu açıklamalar, manzaradaki tekdüzeliğin ve yakınlarda
göze çarpan nesnelerin yokluğunun transa ulaĢmada yardımcı
olduğunu ima ediyor gibi görünüyor. GeniĢ, ıssız bir ovanın,
yarı yarıya kayalar ve çalılar, gürültülü dağ dereleri vb. ile
tıkanmıĢ bir vadiden daha az dikkati formülden ve nefesin
hareketinden uzaklaĢtırmak için daha az fırsat sunduğu
kesindir. Temponun düzenliliğine gelince, bunu yapamaz.
engebeli ve engebeli bir yolda kolayca takip edilebilir.
Uygulamayla ilgili kendi yüzeysel deneyimime göre, çöl
düzlükleri seçim alanı olsa da, çalılıklardan yoksun ve
tahammül edilebilir derecede eĢit yolların kesiĢtiği uzun, düz
ağaçlardan oluĢan bir ormanın, belki de transa oldukça elveriĢli
olabileceğine ikna oldum. manzaranın tekdüzeliği. Ancak bu
benim kendi fikrim ve Poyul'un ilkel ormanlarında yaptığım
tek bir kiĢisel gözleme dayanıyor.
Herhangi bir açık gece, yeni baĢlayanların eğitimi için iyi
kabul edilir, ancak güçlü yıldız ıĢığı özellikle uygundur. KiĢiye
genellikle gözleri belirli bir yıldıza sabit tutması tavsiye edilir.
Bu, hipnotik etkilerle bağlantılı görünüyor ve bana, kendilerini
bu Ģekilde eğiten acemiler arasında, "yıldızları" ufuk çizgisinin
altına düĢtüğünde veya baĢlarının üzerine yükseldiğinde
bazılarının yürümeyi bıraktığı söylendi. Diğerleri ise, tam
tersine, ortadan kaybolduğunu fark etmezler, çünkü yıldız
gözden kaybolduğunda, önlerinde sabit kalan öznel bir imajını
oluĢturmuĢlardır.
Gizli ilimdeki bazı inisiyeler ayrıca, uzun yıllar süren
uygulamaların bir sonucu olarak, belirli bir mesafe kat ettikten
sonra, akciğer-gom-pa- ayaklarının artık yere değmediğini ve
havada süzüldüğünü iddia eder. aĢırı bir hızla.26
Abartıyı bir kenara bırakırsak, sınırlı deneyimlerimden ve
güvenilir lamalardan duyduklarımdan, kiĢinin vücudunun
ağırlığını hissetmediği bir duruma geldiğine ikna oldum. Bir
tür anestezi, yoldaki taĢlara veya diğer engellere çarparak
üretilecek olan hisleri yok eder ve kiĢi saatlerce alıĢılmadık
bir hızda yürür ve sürücülerin yüksek hızda iyi bildiği bu tür
hafif hoĢ baĢ dönmesinin tadını çıkarır.
Tibetliler, normal uzun süreli
26
Bu tür baĢarılardan bahseden Padma bkak thang'de ve diğer çeĢitli
kancalarda tekrar tekrar bulunur. Tarz rkang mgyogs nga sgrubs, kang
gyog ngo dub olarak telaffuz edilir, "ayak hızında baĢarı".
2l216 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
lung-gom-pas ve pawos'unkiler tarafından yapılan serseriler,
istemsiz olarak transa giren ve görünürde belirli bir amaç
olmadan yürüyen medyumlara sahipti.
Entelektüel lamalar, uzun vadede lunggom uygulamalarının
ortaya çıkardığı fenomenlerin gerçekliğini inkar etmezler,
ancak bunlarla pek ilgilenmezler.
Tutumları bize eski bir hikayede Buda'ya atfedilenleri
hatırlatıyor.
Buda'nın bir zamanlar bazı müritleriyle birlikte seyahat
ettiği ve bir ormanın ortasındaki bir kulübede yapayalnız olan
bir deri bir kemik bir Yogin ile karĢılaĢtığı söylenir.
Üstat durdu ve adamın ne zamandan beri orada yaĢadığını,
kemer sıkma uyguladığını sordu. "Yirmi beĢ yıl," diye
yanıtladı Yogin. ―Peki bu kadar uzun ve zorlu bir çabayla nasıl
bir güç elde ettin? "diye sordu Buda. "Suyun üzerinde
yürüyerek bir nehri geçebilirim" diye yanıtladı çapacı gururla.
"Zavallı dostum 1" dedi Buda, acıyarak. ―Bu kadar önemsiz
bir sonuç için gerçekten bu kadar yıl mı harcadınız? Vapurcu
sizi küçük bir jeton karĢılığında karĢı kıyıya götürecek.‖
Karda Ateş Olmadan Isınma Sanatı
KıĢı karların ortasında, 11.000 ila 18.000 fit arasında
değiĢen bir yükseklikte, ince bir giysiye bürünerek, hatta çıplak
olarak bir mağarada geçirmek ve donmadan kurtulmak biraz
zor bir baĢarıdır. Yine de Tibetli keĢiĢlerin sayısı her yıl bu
çileden sağ salim geçiyor. Dayanıklılıkları, tümör oluĢturmak
için kazandıkları güce atfedilir.1
Tumo kelimesi ısı, sıcaklık anlamına gelir, ancak Tibet
dilinde sıradan ısı veya sıcaklığı ifade etmek için kullanılmaz.
Bu, mistik terminolojinin teknik bir terimidir ve bu gizemli
sıcaklığın etkileri, onu üretebilen çapaları ısıtmakla sınırlı
değildir.
1
Yazılı gtttmo.
Gizli bilginin Tibetli ustaları, çeĢitli tümör türlerini ayırt
eder: tuhaf vecdler sırasında kendiliğinden ortaya çıkan ve
yavaĢ yavaĢ mistiği ―tanrıların yumuĢak, sıcak mantosuna‖
katlayan ekzoterik tümör; münzevileri karlı tepelerde rahat
ettiren ezoterik luma; ―sıcaklık‖ terimiyle ancak uzak ve
oldukça mecazi bir bağlantı olduğunu iddia edebilen mistik
tümör, çünkü bu dünyadaki ―cennetsel mutluluk‖ deneyimidir.
Gizli öğretide, tümör aynı zamanda üretici sıvıyı ısıtan ve
içindeki enerjiyi, Ġsa'nın küçük kanalları boyunca tüm vücutta
dolaĢana kadar harekete geçiren süptil ateĢtir.1
Batıl inançlar ve tuhaf fizyolojik fikirler, bu konuyla ilgili,
bir tanesini kısaca aktarmaya cüret edeceğim pek çok
olağanüstü hikayenin doğmasına katkıda bulundu.
Ünlü münzevi Reschungpa, bilgin olmak için can atıyordu,
üstadı Milarespa'yı, onun tavsiyesine karĢı çıkarak, Lhasa'daki
felsefi literatürü incelemesi için terk etti. Manevi babasının
kutsamasından yoksun olarak, iĢler onun için -en azından dini
bir bakıĢ açısından- kötü gitti. Zengin bir adam, genç lamanın
okült ilimleri öğrenmesi ve ustalığı konusunda oldukça
heveslendi ve onu evine bağlamak için ona tek çocuğunu eĢ
olarak verdi. Bu, Tsong Khapa reformundan önce, tüm
lamaların evlenmesine izin verildiği bir zamanda oldu. Kız,
babasının Reschungpa'ya olan hayranlığını en ufak bir Ģekilde
paylaĢmıyordu, ama babasına itaat etmek zorundaydı ve
intikam almak için zenginliğin cazibesine kapıldığına piĢman
olabilecek zavallı kocası için hayatı oldukça zorlaĢtırıyordu.
Kötü muameleye katlanmak konusundaki uysallığı,
karısının kalbini yumuĢatmadı. Onu bıçaklayacak kadar ileri
gitti. Ve lo ! yaradan kan yerine üretici sıvı aktı. Tümo
pratiğiyle - bana hikayeyi mutlak bir Ģekilde anlatan lama
böyle dedi.
1
Aynı anda damar, arter ve sinir anlamına gelen yazılı rtsa.inanç -
Reschungpa'nın bedeni yaĢam tohumlarıyla dolmuĢtu.
Tibetlilere hakkını vermek için, baĢka bir lamanın hikayeyle
alay ettiğini ve onu böyle açıkladığını eklemeliyim. Gerçekte,
tümör uygulamaları yoluyla kiĢi vücudunu psiĢik yaratımlara
izin veren üretici güçle doldurabilir, ancak bu süptil, görünmez
enerjidir (tüylüler) ve kaba maddi madde değildir.
Bununla birlikte, mistik çevrelerde bile, sadece birkaçı, bu
çeĢitli tümör türlerini tam olarak tanırken, karlı vahĢi doğada
keĢiĢleri ısıtan ve canlı tutan tümörün harika etkileri her Tibetli
2l218 TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
tarafından bilinir. Bu gizemli ısının üretildiği sürecin hepsine
eĢit derecede aĢina olduğu sonucu çıkmaz. Aksine. Onu
öğreten lamalar tarafından gizli tutulur ve kulaktan dolma veya
okuma yoluyla elde edilen bilgilerin, kendisi de bir usta olan
bir usta tarafından kiĢisel olarak öğretilmedikçe ve
eğitilmedikçe pratik bir sonucu olmadığını beyan etmekten geri
durmazlar.
Ayrıca, yalnızca eğitimi üstlenmeye hak kazananlar bunun
meyvesini almayı umabilirler. Gerekli olan en önemli nitelikler
Ģunlardır: solunumla bağlantılı çeĢitli uygulamalarda
halihazırda beceri sahibi olmak; düĢüncelerin görselleĢtirildiği
transa kadar mükemmel bir zihin konsantrasyonuna sahip
olmak; ve uygun angkur'u, onu verme gücüne sahip bir
lamadan almıĢ olmak.
tümörBaĢlatma 1'den önce uzun bir deneme süresi vardır.
Diğer nesnelerin yanı sıra, denetimli serbestliğin adayların
sağlamlığını test etmeyi amaçladığını düĢünüyorum. Tümo
yöntemine olan güvenim ne kadar büyük olursa olsun, insanlar
tarafından güvenli bir Ģekilde uygulanıp
uygulanamayacağından hala Ģüpheliyim.
1
Ya da daha doğrusu ve tam anlamıyla "güçlendirme" angkur: mürĢit
tarafından müritine özel bir gücün iletildiği ayin.
zayıf anayasa. Bununla birlikte, muhtemelen, tümo'nun
öğretmenleri, akıllıca, küstah müritlere zarar verebilecek ve
kendi itibarlarını düĢürebilecek baĢarısızlıklardan kaçınmaya
çalıĢıyorlar.
Beni ―güçlendiren‖ saygıdeğer lama, acil isteklerime boyun
eğip deneme süremi kısaltırken sadece benden kurtulmak mı
istedi bilmiyorum. Bana sadece ıssız bir yere gitmemi, orada
buzlu bir dağ deresinde yıkanmamı ve sonra bedenimi
kurutmadan ya da kıyafetlerimi giymeden geceyi hareketsiz bir
Ģekilde meditasyon yaparak geçirmemi söyledi. "KıĢ henüz
baĢlamamıĢtı, ancak yerin yaklaĢık 10.000 fit yüksekliğindeki
seviyesi geceyi oldukça soğuk hale getirdi ve üĢütmediğim için
çok gurur duydum.
Daha sonra, Kuzey Tibet'te Rakshi yakınlarında Mekong
Nehri'ni geçerken bu sefer istemsizce ayağımı kaybettiğimde
aynı türden baĢka bir banyo yaptım. Kıyıya vardığımda birkaç
dakika içinde kıyafetlerim üzerimde dondu. ...yedeğim yoktu.
Sert bir iklimin neden olduğu kazalara sıklıkla maruz kalan
Tibetlilerin, kendilerini soğuktan koruyan bir yönteme sahip
oldukları rahatlıkla anlaĢılabilir.
Bir kez baĢlatıldığında, tüm kürk veya yünlü giysilerden
vazgeçmeli ve ısınmak için asla ateĢe yaklaĢmamalıdır.
Ustasının yakın gözetimi altında çalıĢtığı kısa bir süreden
sonra, acemi, tepelerin üzerinde yer alan çok uzak, kesinlikle
ıssız bir yere çekilmek zorundadır. Tibet'te ―yukarı‖, genellikle
10.000 fitin oldukça üzerindeki bir irtifa anlamına gelir. Tüm
öğretmen ve ustalara göre, eğitim egzersizlerini asla bir evin
içinde veya yerleĢim yerlerinin yakınında uygulamamalıdır.
Duman ve kokulardan kaynaklanan kötü havanın çeĢitli gizli
nedenlerle birlikte öğrencinin baĢarısını engellediğine ve hatta
ona zarar verebileceğine inanırlar. Uygun bir Ģekilde
yerleĢtikten sonra, mürit lamasından baĢka onu ziyaret
edebilecek kimseyi görmemelidir.
ara sıra veya kimin inzivaya uzun aralıklarla tamir edebilir.
Acemi kiĢi eğitimine her gün Ģafaktan önce baĢlamalı ve
tümörle ilgili özel egzersizi gün doğumundan önce bitirmelidir,
çünkü kural olarak o sırada Ģu veya bu meditasyonu yapmak
zorundadır. Uygulama açıkta yapılmalı, çıplak veya tek bir
pamuklu giysi içinde olmalıdır.
Yeni baĢlayanlar, varsa hasır bir hasıra veya bir parça sert
çul veya tahta bir tabureye oturabilirler. Daha ileri düzeydeki
öğrenciler, çıplak zeminde ve daha da yüksek bir yeterlilik
derecesinde, donmuĢ bir göletin veya derenin karında veya
buzunda otururlar. Antrenmandan önce kahvaltı yapmamalı,
hatta herhangi bir Ģey, özellikle de herhangi bir sıcak içecek
içmemelidirler.
Ġki duruĢa izin verilir. Olağan meditasyon duruĢu bağdaĢ
kurarak ya da Batı tarzında oturarak, her bir el karĢılık gelen
dizine yerleĢtirilir, baĢparmak, iĢaret parmağı ve küçük parmak
uzatılır ve orta ve dördüncü parmaklar avuç içi altında bükülür.
Önce burun deliklerindeki havanın geçiĢini temizlemeyi
amaçlayan çeĢitli solunum tatbikatları yapılır.
Sonra gurur, öfke, nefret, açgözlülük, tembellik, aptallık
ritmik nefes verme ile zihinsel olarak reddedilir. Aziz
varlıklardan gelen tüm kutsamalar, Buda'nın ruhu, beĢ bilgelik,
dünyada iyi ve yüce olan her Ģey nefesle çekilirken çekilir ve
özümlenir.
ġimdi, bir süreliğine kendini bestelemek, tüm kaygıları ve
düĢünceleri bir kenara bırakır. Tamamen sakinleĢtikten sonra,
insan vücudunda göbek hizasında altın bir nilüferin var
olduğunu hayal eder. GüneĢ gibi parlayan bu nilüferde, hece
koçu duruyor. Ram'ın üstünde ma hecesi vardır. Annemden,
Dorjee Naljorma (diĢil bir tanrı) sorunları.
―Tohum‖ adı verilen bu mistik heceler, salt yazılı karakterler
veya Ģeylerin sembolik temsilleri olarak değil, dimdik duran ve
hareket gücüyle donatılmıĢ canlı varlıklar olarak görülmelidir.
Örneğin koç ateĢin mistik adı değil, ateĢin tohumudur.
Hindular bu ―tohum formüllerinin‖ (bija mantraları) doğru
telaffuzuna büyük önem verirler. Güçlerinin yaratıcı olduğuna
inandıkları seste yattığını düĢünürler. Bazı Tibetli mistikler,
koçun doğru telaffuz edildiğinin ateĢ üretebileceği konusunda
hemfikirdir, ancak bu mistik heceler Tibet'te genellikle rotmtZ
olarak değil, daha çok elementlerin, tanrıların, vb. temsilleri
olarak kullanılır. zihinsel hale getirmek, o kelimenin öznel
görüntüsünü kullanmak,
Dorjee Naljorma'nın ma hecesinden çıktığını hayal eder
etmez, onunla özdeĢleĢmek gerekir.
KiĢi ilah ―olduğunda‖, göbeğe yerleĢtirilen A harfini ve
baĢının üstündeki Ha 1 harfini hayal eder.
YavaĢ, derin nefesler körük görevi görür ve için için yanan
bir ateĢi uyandırır, küçük bir topun boyutu ve Ģekli.2 Bu ateĢ
A'da bulunur. Her ilham, göbek hizasında karına nüfuz eden
bir rüzgar nefesi hissi yaratır ve alevlerin gücünü arttırmak.3
Ardından, her derin ilhamı nefesin tutulması izler. YavaĢ
yavaĢ nefesi tutmak için harcanan zaman daha da artar.
Ġnsanın düĢünceleri, vücudun ortasında yükselen uma
damarı boyunca yükselen ateĢin uyanıĢını takip etmeye devam
eder.
1
Tibet alfabesinin bir harfi.
2
Tibet'teki gerçek benzetme, "keçi gübresinin boyutu ve Ģekli" dir. 3
Diğer tümör alıĢtırmalarında, yağ damlalarının Ha'dan sızıp, onu beslemek
için A'daki ateĢe düĢtüğü hayal edilmelidir.
Tibetliler, çeĢitli yoga psiĢik eğitimlerinde önemli bir rol
oynayan üç mistik uadi'yi (arterler, damarlar) Hindistan'dan
ödünç aldılar. Tibetçe'de nadiler tsas olarak adlandırılır ve
sırasıyla roma kyangma ve uma olarak adlandırılır.
Bu sözde "arterler", kan içeren gerçek arterler değil, psiĢik
enerji akımlarını dağıtan son derece ince sinirler olmalıdır. Az
önce bahsedilen üç tsa en önemlileridir, ancak sayısız diğerleri
vardır.
Ancak aydınlanmıĢ mistikler, Ġsa sistemini herhangi bir
fiziksel gerçeklikten yoksun olarak görürler. Onların görüĢüne
göre bu sadece sembolik imgelerdir.
AlıĢtırmalar on aĢamada devam eder, ancak aralarında bir
duraklama olmadığını anlamak gerekir. Farklı öznel vizyonlar
ve bunlara eĢlik eden duyumlar, bir dizi tedrici değiĢiklik
içinde birbirini takip eder. Ġnhalasyonlar, nefesin tutulması ve
ekspirasyonlar ritmik olarak devam eder ve mistik bir formül
sürekli olarak tekrarlanır. Zihin mükemmel bir Ģekilde
konsantre olmalı ve ateĢin görüntüsüne ve bunun ardından
gelen sıcaklık hissine "doğrultulmalıdır".
On aĢama kısaca Ģu Ģekilde açıklanabilir:
1. Merkezi arter uma, en ince iplik veya saç kadar ince,
ancak yükselen alevle dolu ve nefesin ürettiği hava akımıyla
kesiĢtiği hayal edilir ve öznel olarak görülür.
2. Arterin boyutu arttı ve küçük parmak kadar büyüdü.
3. Artmaya devam ediyor ve bir kol büyüklüğünde
görünüyor.
4. Arter tüm vücudu doldurur, daha doğrusu vücut tsa'nın
kendisi, alev alev yanan ateĢ ve havayla dolu bir tür tüp haline
gelmiĢtir.
5. Bedensel form algılanmayı bırakır. Her ölçünün ötesinde
geniĢleyen atardamar tüm dünyayı yutar ve naljorpa kendini bir
ateĢ okyanusunun parlayan dalgaları arasında fırtına tarafından
yenilmiĢ bir alev gibi hisseder.
Zihni henüz çok uzun süreli meditasyon alıĢkanlığı
kazanmamıĢ olan yeni baĢlayanlar, bu beĢ aĢamadan daha hızlı
geçerler; bunlar, derin tefekküre dalmıĢ, birinden diğerine
yavaĢ yavaĢ ilerleyen daha ileri düzeydeki öğrencilere göre
daha hızlı geçerler. Ancak, en hızlıları bile beĢinci aĢamaya
ulaĢmak için yaklaĢık bir saat sürer.
ġimdi öznel vizyonlar kendilerini ters sırada tekrar eder,
6. Fırtınalı rüzgar diniyor, ateĢli dalgalar alçalıyor ve daha
az çalkalanıyor, alev alev yanan okyanus daralıyor ve beden
tarafından emiliyor.
7. Kol boyutuna küçülen atardamar, içine konan ateĢle
yeniden görülüyor.
8. Arter küçük parmağın boyutuna küçülür.
9. Bir saç kadar ince olur.
ile. Tamamen yok olur: AteĢ, tüm biçimlerin, tüm
temsillerin yanı sıra algılanmayı da tamamen bırakır. Herhangi
bir nesnenin tüm fikirleri de aynı Ģekilde yok olur. Akıl, bilenin
ve algılanan nesnenin ikiliğinin artık var olmadığı büyük
―BoĢluğa‖ dalar.
Bu, naljorpa'nın ruhsal ve psiĢik geliĢimine göre, az çok
derin ve az çok uzun süreli bir transtır.
Egzersiz, son beĢ aĢamada olsun veya olmasın, gün içinde
veya soğuk algınlığı olduğunda tekrarlanabilir. Ama eğitim,
doğrusunu söylemek gerekirse, Ģafaktan önceki erken
uygulama sırasında yapılır.
Milarespa, Lachi Kang'ın bir mağarasında (Everest Dağı
yakınında) beklenmedik bir Ģekilde karla çevrilince Ġt'e
baĢvurmuĢ ve bir sonraki bahara kadar orada kalmak zorunda
kalmıĢ olabilir. Macerasını, bir kısmı aĢağıda serbestçe
tercüme edilen bir Ģiirin konusu haline getirdi.
Dünya hayatından tiksinti
Lachi Kang'ın yamaçlarında yalnızlığı aradım. Gökler ve yer bir konsey
toplamıĢ, Bana haberci olarak fırtınayı gönderdi Güney kara bulutlarıyla
iliĢkili havadar ve sulu elementler. GüneĢi ve ayı hapsettiler, Küçük
yıldızları gökten üflediler ve büyükleri siste örttüler. Sonra dokuz gün
dokuz gece durmadan kar yağdı, En büyük pullar yün kadar iriydi, KuĢlar
gibi uçarak indiler.
Küçükler bezelye ve hardal tanesi büyüklüğündeydi, Yuvarlanarak,
yuvarlanarak aĢağı indiler.
Kar yağıĢının büyüklüğü tüm ifadelerin ötesindeydi, Yukarıda buzul
sıralarının tepesini kapladı, AĢağıda, tepelerine kadar ormanın ağaçlarını
gömdü. Kara tepeler badanalı görünüyordu.
Don dalgalı gölleri düzleĢtirdi
Ve mavi eğlenceli nehirler buzun altına gizlendi.
Dağlar ve vadiler düzlenmiĢti ve bir ovaya benziyordu. Köylerde erkekler
esirdi, Evcil hayvanlar kıtlığa uğradı, KuĢlar ve vahĢi hayvanlar oruç tuttu,
Fareler ve sıçanlar bir hazine gibi toprağın altına mühürlendi Bu musibet
zamanında.
Kar, kıĢ fırtınası ve ince pamuklu giysim beyaz dağda birbirleriyle savaĢtı.
Üzerime yağan kar, eriyip bir dereye dönüĢtü,
Kükreyen patlama, ateĢli sıcaklığı çevreleyen ince pamuklu cübbeye
çarparak kırıldı.
SavaĢçının ölüm kalım mücadelesi orada görülebilirdi Ve ben, zaferi
kazandıktan sonra, münzeviler için tümo'nun büyük erdemini gösteren bir
dönüm noktası bıraktım.
Milarespa izlenimlerini bir Ģair olarak tanımlar, ancak

beklenmedik bir Ģekilde yeterli erzak ve uygun bir sığınak
olmadan karlara kapatılmıĢ olması dıĢında, deneyiminde
istisnai bir Ģey yoktur. Birçok Tibet münzevi kıĢı onun tasvir
ettiğine benzer bir ortamda geçirir.
kıĢımı karĢılaĢtıracak kadar küstah değilim
Milarespa Ġlk'in münzevilerin çabalarıyla Tibet tepelerinde

―köyler‖, ama anlattığı gibi bir manzara bana tanıdık geliyor.
Ben de yüksek rakımlarda mağaralarda ve kulübelerde
yaĢadım. Her ne kadar erzaktan yoksun olsam ve istediğim
zaman ateĢ yakacak kadar yakıtım olsa da, yine de o hayatın
zorluklarını biliyorum. Ama aynı zamanda inzivaya
çekildiğim mükemmel sessizliği, hoĢ uzaklığı ve harika
huzuru da hatırlıyorum ve günlerini böyle akıllıca geçirenlere
acınacağını sanmıyorum. Kıskanılacaklarını söylemeyi tercih
ederim.
Ana hatlarıyla belirttiğim egzersizlerin yanı sıra, tümör
üretmeyi amaçlayan birkaç tane daha var. Ancak, hepsi aĢağı
yukarı aynıdır. Süreç her zaman nefesin uzun süreli
tutulmasını ve ateĢin görselleĢtirilmesini birleĢtirir. Bu,
aslında, otomatik öneri anlamına gelir.
Narota 1 tarafından öğretilen altı okült doktrinden birinin
tümör içerdiği söylenir.
ĠĢte Narota'nın yönteminin kısaltılmıĢ bir açıklaması.
Unutulmamalıdır ki -daha önce de belirtildiği gibi- bu tür
egzersizler, solunum ve diğer jimnastik hazırlıklarında
yıllardır kendilerini iyice geliĢtirmiĢ olan müritlerin kullanımı
için tasarlanmıĢtır.
Vücudun duruĢu Ģu Ģekilde tanımlanır:
Bacak bacak üstüne atarak çömelme, eller uylukların
altından geçer ve sonra birbirine kenetlenir.
Bu duruĢta, (i) mideyi sağdan sola üç kez ve soldan sağa
üç kez çevirmek gerekir; (2) mideyi olabildiğince kuvvetli
çalkalayın; (3) vücudu "huzursuz bir atın kendini salladığı"
gibi sallayın ve bacakları çapraz konumda tutarken kısa bir
sıçrama yapın. Bu üç egzersiz art arda üç kez tekrarlanmalı ve
mümkün olduğunca yükseğe zıplayarak bir sıçrama ile
sonlandırılmalıdır.
Bir erkeğin bu baĢarıyı gerçekleĢtirdikten sonra ısınması
bana çok da harika gelmiyor. bu
1
Narota hakkında, bkz. Bölüm V.
22Ö TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
egzersiz, Hint hatha yoga uygulamalarından ödünç alınmıĢtır,
ancak hatha yoga incelemelerinde, Tibetlilerin bildiği tümör
türüyle bağlantılı değildir.
ĠĢlem, karın ―çömlek Ģekline‖ gelene kadar nefes tutularak
devam eder.27
Ardından, daha önce açıklanan alıĢtırmada olduğu gibi
Dorjee Naljorma'nın görselleĢtirilmesi gelir. Sonra her elin
avucunda, her ayağın tabanında ve göbeğin altında bir güneĢ
hayal edilir.
Ellere ve ayaklara konulan güneĢleri birbirine sürterek ateĢ
alevlenir ve göbek deliğinin altındaki güneĢe çarpar, o da
sırayla alevlenir ve tüm vücudu ateĢle doldurur.
Nefesin her sona ermesiyle, dünya ateĢle dolu olarak
görselleĢtirilir.
Egzersiz yirmi bir büyük sıçrama ile sona erer.28
Bu iki yöntemde görselleĢtirilen görüntülerde bazı
benzerlikler olsa da aralarındaki fark oldukça fazladır, çünkü
ikincisi sıçramalar ve el kol hareketleri içerirken, birincisi tam
hareketsizlik gerektirir.
Burada, diğer birçok durumda olduğu gibi, eğitimin belirli
unsurlarının otokton Bönpos okültistlerinden ödünç alınmıĢ
olması imkansız değildir. Sonunculardan biri bir keresinde
bana trans sırasında sıcaklık üreten Ģeyin nefesin hareketinden
ziyade ateĢin görselleĢtirilmesi olduğunu söylemiĢti. Ben
katılmadığım için ekledi: "Bir adam telkinle öldürülebilir,
kendini telkinle öldürebilir.29Eğer ölüm bu Ģekilde
üretilebilirse, çok daha kolay ısı üretilebilir.‖
27
Bu ifadeyi Tibetli münzevilerden de duydum.
28
Chos Drug bsdus pahi zin bris'den Narota'ya atfedilen ―Altı doktrinin
incelemesi‖.
29
Öneri ve otomatik telkin terimlerinin bana ait olduğunu söylememe
gerek yok. Tibetli, ―zihin gücü tarafından öldürüldü‖ sözlerini kullandı;
"kendi hayal gücüyle" kendini öldürür.
Nefesin inhalasyonları, tutulmaları ve ekspirasyonları,
önceden lumo pratiğinde iyi eğitim almıĢ kiĢiler tarafından
öngörülen sırayla mekanik olarak gerçekleĢtirilir. AteĢin
serapında zihnin konsantrasyonunu veya tefekküre eĢlik
etmesi gereken mistik formülün tekrarını bozmazlar. Bu ileri
düzey öğrencilerin, yangının artan yoğunluğunu görmek için
herhangi bir hayal gücü çabası göstermelerine gerek yoktur.
Onlarda ise süreç, edindikleri alıĢkanlık sonucunda
kendiliğinden devam eder ve hoĢ bir sıcaklık hissi yavaĢ yavaĢ
tüm vücuda yayılır ki bu uygulamanın amacı budur.
Bazen bir tür sınav tüm öğrencilerin eğitimini tamamlar.
Soğuk bir kıĢ gecesinde, sınava muzaffer bir Ģekilde
dayanabileceklerini düĢünenler, bir nehir veya göl kıyısına
götürülür. Bölgedeki tüm akarsular donarsa, buzda bir delik
açılır. Sert bir rüzgar esen mehtaplı bir gece seçilir. KıĢ
aylarında Tibet'te bu tür geceler nadir değildir.
Neofitler yerde bağdaĢ kurup çıplak otururlar. ÇarĢaflar
buzlu suya batırılır, herkes bunlardan birine sarılır ve onu
vücudunda kurutması gerekir. ÇarĢaf kurur kurumaz tekrar
suya batırılır ve eskisi gibi kurutulmak üzere aceminin
vücuduna konur. Gün ağarıncaya kadar operasyon bu Ģekilde
devam eder. Daha sonra en çok yaprağı kurutan yarıĢmanın
galibi olarak kabul edilir.
Bazılarının bir gecede kırk yaprak kadar kuruduğu
söylenir. Belki de abartıya çok fazla yer verilmeli, ya da
belki de bazı durumlarda neredeyse sembolik olacak kadar
küçülmüĢ olan sayfaların boyutuna dikkat edilmelidir. Yine
de, bazılarının büyük bir Ģal büyüklüğünde birkaç parça
kumaĢı kuruttuğunu gördüm.
Eski kurala göre, beyaz pamuklu eteği giymeye hak
kazanan gerçek bir respa olmak için en az üç çarĢaf kurumuĢ
olmalı, yani tümörde yeterlilik niĢanı. Ancak günümüzde bu
kuralın sıkı bir Ģekilde gözetilip gözetilmediğinden
Ģüpheliyim.
yemekHer mevsimde ve her yükseklikte pamuklu bir elbise
giyen kimse demektir. Yine de Tibet'te pamuklu cübbelerinin
altına sıcak giysiler giyen respalar eksik değil. Ya tam
sahtekarlar ya da gerçekten tümör eğitiminden geçmiĢ, ancak

tüm faydalarını elde etmek için yeterince uzun sürmemiĢ
keĢiĢler.
Bununla birlikte, sahtekarlıklar ve sıradanlıklar olsa da,
bazı tümör ustaları respanın ötesine geçer ve pamuklu
giysilerini bile reddederek, yüksek dağ sıralarının
girintilerinde uzun süre, hatta bazen ömür boyu bile çırılçıplak
yaĢarlar.
Tibetliler bu tür baĢarılarla oldukça gurur duyarlar ve
Hindistan'a hacca giderken karĢılaĢtıkları çıplak Hintli
yoginlerle alay etmeyi ihmal etmezler. Kızılderililerde
çıplaklığın, olağanüstü fiziksel dayanıklılığın bir göstergesi
değil, mutlak vazgeçiĢin simgesi olduğunu anlamıyorlar.
Bu süper rej/wj'lerden biri, Kang Tise yakınlarında,1 baĢka
bir respa ve meslekten olmayan bir hizmetçiyle Hindistan
ovalarında Nepal'den Gaya'ya seyahat ederken, kendini Ġn
tumo'da eğiten biri, kendini gösteriĢli görünüĢlü bir sadhu'nun
çıplak yattığını gördü. ve bir mat üzerinde güneĢte piĢmiĢ.
Tibetli spiker alaycı bir tavırla, tabii ki onun dilini
anlamayan Kızılderili'ye, "Ġhtiyar adam, böyle çıplak gidip
Mophang'ın kıyısına yatmalısın,2 o zaman kesinlikle baĢka bir
yüz çekeceksin" dedi. gezginler saygısızca ona gülmeye
baĢladılar.
Bunu bana, yaĢlılığında da gençlik günlerinin bu küçük
Ģakasından hoĢlanan münzevinin kendisi anlatmıĢtı.
1
Batı Tibet'teki Kailas dağının Tibetçe adı.
2
Kailas dağının yakınında, yaklaĢık 15.000 fit yüksekliğinde kutsal bir
göl.
Aslında, kiĢi eğitime baĢladığında, artan ısı fenomeni veya
belki de bazı durumlarda öznel sıcaklık hissi, yalnızca
egzersizi uygularken sürer. Zihnin konsantrasyonu ve nefes
jimnastiği durduğunda, soğuk tekrar yavaĢ yavaĢ hissedilir.
Aksine, uzun yıllar eğitim pratiğinde ısrar eden öğrencilerle,
ısı üretiminin, havalar soğuyunca kendiliğinden çalıĢan
organizmanın doğal bir iĢlevi haline geldiği söylenir.
Birinin vücudunda ıslak çarĢafları kurutmanın yanı sıra,
neofitin yayabileceği ısının derecesini belirlemek için çeĢitli
baĢka testler de vardır. Bu testlerden biri karda oturmaktan
ibarettir. Adamın altında eriyen kar miktarı ve etrafında eridiği
mesafe, yeteneğinin ölçüleri olarak alınır.
Tümör eğitimi ile elde edilen sonuçların kapsamı hakkında
tamamen doğru bir fikir edinmemiz zor, ancak bu baĢarılardan
bazıları gerçek. Münzeviler gerçekten de çırılçıplak ya da
bahsettiğim yüksek bölgelerde bütün kıĢ boyunca tek bir ince
giysi giyerek yaĢarlar. Bazılarını gören sadece ben değilim.
Everest Dağı keĢif gezisinin bazı üyelerinin ara sıra bu çıplak
çapalardan birini gördüğü söylendi.
Sonuç olarak, küçük tümör deneyimimden dikkate değer
sonuçlar elde ettiğimi söyleyebilirim.
Gönderilen Mesajlar “On ike Wind”
Tibet mistikleri konuĢkan değildir; içlerinden müritleri
kabul edenler, onlara söylemlerin pek az yeri olan yöntemlere
göre öğretirler. Tefekkür eden münzevilerin müritleri,
ustalarını nadiren ve sadece aceminin ruhsal kazanımı ve
ihtiyaçları tarafından belirlenen aralıklarla görürler.
arasında birkaç ay veya birkaç yıl geçebilir.
23O TIBET'TE BÜYÜ VE GĠZEM
bu toplantılar. Fakat mürĢit ve müritler, özellikle ileri müritler,
mesafeli görünmelerine rağmen, gerekli gördüklerinde iletiĢim
araçlarından yoksun kalmazlar.
Telepati, Tibet gizli irfanının bir dalıdır ve ―Karlar
Ülkesi‖nde kablosuz telgrafın Batı'da son zamanlarda aldığı
rolü oynuyor gibi görünmektedir. Yine de, Batı ülkelerinde
kablosuz iletim cihazları halkın emrindeyken, mesajları
―rüzgârda‖ göndermenin daha incelikli yolları Tibet'te bu
sanatta ustalardan oluĢan küçük bir azınlığın ayrıcalığı olmaya
devam ediyor.
Telepati Batılılar için tamamen bir yenilik değildir, psiĢik
araĢtırma toplumları bir kereden fazla telepatik fenomene
dikkat çekmiĢtir. Ancak bunlar genellikle tesadüfen meydana
gelmiĢ gibi görünmektedir. Fenomenin yazarı, içindeki
rolünün farkında değildi. Bazı tuhaf koĢullar altında, az ya da
çok uzakta bir insan alıcıya ulaĢan gizemli dalgaları
göndermiĢti, ama bunu bilerek ve isteyerek yapmamıĢtı. Öte
yandan, isteğe bağlı telepatik mesajların iletilmesi için yapılan
deneyler, istenilen sıklıkta baĢarıyla tekrarlanamadıkları için
Ģüpheli sonuçlar vermiĢtir.
Tibetliler arasında durum farklıdır. Telepatinin, diğer tüm
bilimler gibi, uygun öğretimi olan ve teoriyi uygulamaya
koymaya uygun araçlar tarafından öğrenilebilecek bir bilim
olduğunu iddia ederler.
Telepatik gücün elde edilmesi için çeĢitli yollardan söz
edilir, ancak Tibetli gizli irfan ustaları, fenomenlerin nedenini
yoğun bir düĢünce konsantrasyonuna atfetme konusunda
hemfikirdir.
Batı ülkelerinde telepatinin gözlemlendiği ve araĢtırıldığı
kadarıyla, nedeninin Tibetliler tarafından keĢfedilenle aynı
olduğu söylenebilir.
Mistik öğretmenler, telepatide ustalaĢmanın, fenomenin
bağlı olduğu güçlü ―tek-noktalı düĢünceyi‖ istendiğinde
üretmek için zihin üzerinde mükemmel bir komuta
gerektirdiğini beyan ederler.
Bilinçli "alıcı"nın, telepatik dalgaların süptil Ģokunda her
zaman titreĢmeye hazır olan kısmı, neredeyse göndericininki
PSĠKOLOJĠK SPORLAR 23i
kadar zor kabul edilir. BaĢlangıç olarak, hedeflenen alıcı,
özellikle mesaj beklediği kiĢiyle ―ayarlanmıĢ‖ olmalıdır.
ġimdi, diğer her nesne bilinç alanından kayboluncaya kadar
zihnin tek bir nesne üzerinde istemli olarak mükemmel
konsantrasyonu, lamaist ruhsal eğitimin temelidir ve bu eğitim
aynı zamanda çeĢitli ―farklılıkları‖ algılama gücünü
geliĢtirmeyi amaçlayan psiĢik egzersizleri de içerir. Her yönde
birbirini kesen enerji akımları.
Bu yüzden bazıları, telepatinin yanı sıra tümör ve diğer
akraba baĢarıların, ruhsal eğitimin doğal bir yan ürünü
olduğunu ve sonuç olarak, ayrı ayrı çalıĢılması gerekmediğini
onaylar. Bu aynı zamanda, tüm büyük gomchen'lerin ve
dubchen'lerin, aralarındaki mesafe ne olursa olsun,
müritleriyle iletiĢim kurma konusundaki itibarlarını da açıklar.
Ancak bazıları meseleye baĢka bir açıdan bakıyor. Manevi
eğitimde yeterliliğin telepati gibi küçük baĢarılarda eğitim
yeterliliğini getirdiği konusunda hemfikir olsalar da, mistik
yolun yüksek aĢamalarına ulaĢamayanların haklı olarak
telepati veya diğer yan ürünleri ayrı ayrı geliĢtirebileceklerini
düĢünüyorlar.
Mistik ustalar bunu bir dereceye kadar kabul eder ve aslında
birçoğu öğrencilerini telepati konusunda eğitir.
Bir dizi Tibetli münzevi yetenekli hale geldi,
1
Kelimenin tam anlamıyla ―büyük bir baĢarılı‖. Bu, ―olağanüstü güçlere
sahip biri‖ olarak anlaĢılmalıdır. Sihirbaz terimimizin karĢılığı.
herhangi bir özel eğitim almadan, gurularının telepatik

mesajlarını yakalamak için. Bu genellikle ona büyük
bağlılıklarının kanıtı olarak kabul edilir. Birkaçı kendiliğinden
mesaj yayma gücünü elde etti.
Telepati geliĢtirenlere gelince, eğitimin ana hatları Ģu
Ģekilde çizilebilir.
Ġlk olarak, ―tek-noktalılık‖ transını, düĢüncenin tek bir
nesne üzerinde yoğunlaĢmasını ve diğer tüm Ģeylerin tamamen
unutulmasını sağlamak için tasarlanmıĢ tüm uygulamaları
gözden geçirmek gerekir.
Zihni tüm düĢüncelerden ―boĢaltmaktan‖, onda tam bir
sessizlik ve boĢluk tesis etmekten oluĢan tamamlayıcı
uygulama da ustalaĢtırılmalıdır.
Ardından, ani, görünüĢte açıklanamaz, psiĢik ve hatta
fiziksel duyumlara veya zihinsel ruh hallerine, örneğin ani
sevinç, melankoli, korku duygularına ve ayrıca kiĢilerin,
nesnelerin veya kiĢilerin ani anılarının analizine ve ayırt
edilmesine gelir. olaylar, görünüĢe göre birinin etrafında olup
bitenlerle bağlantısız.
Öğrenci bir süre tek baĢına egzersiz yaptığında, sessiz ve
karanlık bir odada ustasıyla meditasyonda oturabilir, her
ikisinin de düĢünceleri aynı nesne üzerinde yoğunlaĢabilir.
Belirli bir süre sonunda öğrenci, meditasyonunun aĢamalarını
öğretmenine anlatır ve bunlar ustanınkilerle karĢılaĢtırılır;
uyum ve farklılıklar not edilir.
ġimdi, zihninin faaliyetini elinden geldiğince durdurarak,
onu tüm fikirlerden, yansımalardan ve zihinsel temsillerden
boĢaltarak, acemi, mevcut meĢguliyetlerinden herhangi biriyle
açık bir Ģekilde bağlantılı olmadan, istemsiz ve beklenmedik
bir Ģekilde ortaya çıkan düĢünceleri izler. duygular. Ortaya
çıkan öznel görüntüleri not eder. Ve yine, meditasyonun
sonunda, düĢünce ve imgeler, öğrenciye zihinsel olarak
önerdiği Ģeylere karĢılık gelip gelmediğini gören lama
öğretmenine bildirilir.
Ardından usta, öğrencisine zihinsel emirler gönderir,
ikincisi ise ondan kısa bir mesafede bulunur. Bunlar usulüne
uygun olarak alınırsa ve öğrenci buna göre hareket ederek
yanıt verirse, alıĢtırma devam eder, usta ile mürit arasındaki
mesafe giderek artar.
Tibet'te m dubchens olduğuna inanılıyor. baĢkalarının
düĢüncelerini dilediği zaman okuyabilir. Usta böyle bir güçle
anıldığı için, herhangi birini ona telepatik mesajlar göndermesi
için eğitmek saçma olurdu. Onları gönderme niyeti, mesajlar
gerçekten gönderilmeden önce kendisi tarafından tespit
edilecekti. Bu güç gerçek olsun ya da olmasın, efendi ona
sahipmiĢ gibi davranmaya mecburdur. Sonuç olarak, müritleri
kendi aralarında telepatik mesaj alıĢveriĢini uygularlar. Ġki
acemi veya birkaçı bu amaç için öğretmenlerinin gözetimi
altında birleĢir ve eğitim yukarıda açıklanana çok benzer.
Acemiler, belirlenen kiĢinin meĢgul olduğu ve iletiĢim
almayı düĢünmediği bir zamanda birbirlerine beklenmedik
telepatik mesajlar göndermedeki ilerlemelerini test ederler.
Ayrıca ortak eğitim yoluyla hiç bağlantı kurmadıkları,
telepati hakkında hiçbir Ģey bilmeyen insanlara da mesaj
aktarmaya çalıĢırlar. Bazıları hayvanlarla deneyler yapar.
Yıllar bu uygulamalara ayrılmıĢtır. Bu çalıĢmayı takip
eden öğrencilerin kaçının gerçekten ondan sonuç aldığını
tahmin etmek imkansızdır.
Meyveleri ne olursa olsun, tasavvuf müderrislerinin en
tapınanları bu tür bir çabayı teĢvik etmezler. Olağanüstü güçler
elde etmek için gösterilen çabalar, bu ustalar tarafından ilgi
çekmeyen çocuksu sporlar olarak görülür.
Büyük tefekkür münzevilerinin müritleriyle telepati
yoluyla iletiĢim kurabildikleri ve hatta bazılarının herhangi bir
hissedebilir varlıkla iletiĢim kurabildikleri kanıtlanmıĢtır,
ancak bu güç - daha önce belirtildiği gibi - psiĢik yasalara
iliĢkin derin bir içgörünün yalnızca bir yan ürünü olarak kabul
edilir. ve ruhsal mükemmellik.
ÇeĢitli tefekkür meditasyonları yoluyla elde edilen
aydınlanma nedeniyle, kiĢinin ―kendini‖ ve ―baĢkalarını‖
temas noktalarından yoksun, tamamen farklı varlıklar olarak
görmekten vazgeçtiği söylenir.
Bu "temas noktalarının" -uzun süreli iç gözlemler sırasında-
keĢfi, sınırlandırılmıĢ varlıkların kaybolduğu ve yalnızca
sürekli değiĢ tokuĢların algılandığı bir alana götürür.

Bunlar kelimelerin tarif edemediği psiĢik ve mistik
deneyimlerdir. Bu tür teorilerde doğruluk veya hayal payı ne
olursa olsun, onları tartıĢmaktan kaçınmayı tercih ederim.
Ancak Ģunu söyleyebilirim ki, mistik ustalardan müritlerine
tavandan düĢen mektuplar veya birinin yastığının altında
bulduğu mektuplar gibi kaba maddi araçlarla iletiĢim, lamaist
mistik çevrelerde bilinmiyor. Bu tür gerçeklerle ilgili sorular,
derin düĢünceye dalmıĢ keĢiĢlere, bilgili lamalara veya yüksek
lamaist ileri gelenlere sorulduğunda, sorgulayıcının ciddi
olduğuna ve saygısız bir Ģakacı olmadığına inanamazlar.
Tashilhunpo'dan bir lamanın, ona bazı "Philing"lerin,
ölenlerle ve hatta Tibetli mistik öğretmenlerle iletiĢim
kurmanın bu tür yollarına inandığını söylediğimde, komik
yansımasını hatırlıyorum: "Ve bunlar Hindistan'ı fetheden
adamlar! diye haykırdı, aksi takdirde ürkütücü olan bu
Ġngilizlerdeki bu kadar basitliğe tamamen hayret etti.
1
Pkitinggenel olarak bir yabancı anlamına gelir, ancak Tibetliler terimi
özel olarak Ruslar dıĢında tanıdıkları tek beyaz yabancı olan Ġngilizlere
uygularlar. Ġkincisine Philing değil, Urusso diyorlar.
Çok uzun yıllara yayılan gözlemlere dayanarak, Tibet'in
genel olarak psiĢik fenomenler için olduğu kadar telepati için
de özellikle elveriĢli koĢullar sunduğunu söylemeye cüret
edeceğim. Bu ―Ģartlar‖ tam olarak nedir?
PsiĢik fenomenlerin doğası hala çok gizemliyken, onları
tanımlamaya çalıĢmak küstahlık olur.
Belki de ülkenin çok yüksek seviyesi yardımcı olur. Belki,
ülkenin içinde yüzdüğü büyük sessizliği de hesaba katabiliriz,
bu olağanüstü sessizliğin -bu kadar tuhaf bir ifade kullanmaya
cesaret etseydim- en hiddetli seslerin en yüksek seslerinden
daha çok duyulduğunu söyleyebilirim. kükreyen torrentler.
Yine, yalnızlık Ģu Ģekilde sayılabilir: zihinsel faaliyetleri
esiri rahatsız eden birçok psiĢik enerji girdapları yaratan büyük
kalabalıkların yokluğu. Ve belki de zihinleri bizimki gibi
kaygı ve düĢüncelerle dolu olmayan Tibetlilerin sakinliği de
bu elveriĢli koĢullardan biridir.
ĠĢ baĢındaki sebepler ne olursa olsun, bilinçli veya bilinçsiz
telepatik aktarımlar Tibet'te oldukça sık meydana geliyor gibi
görünüyor.
Kendi deneyimlerime gelince, altında zihinsel veya psiĢik
eğitim aldığım lamalardan birkaç kez telepatik mesajlar
aldığımdan eminim. Hatta bu mesajların sayısı tahmin
ettiğimden daha fazla olabilir. Bununla birlikte, lamanın daha
sonra belirli bir zamanda anlatmak istediğini anlayıp
anlamadığımı sorduğu birkaç vakayı aklımda tutabildim.
Tamamen telepatiden değil, bir usta ile öğrencisi arasındaki
düĢünce eğilimindeki belirli bir kimliğe bağlı olabilen manevi
meselelerle ilgili iletiĢimlerin yanı sıra, tamamen farklı bir
Idnd'in iki olayını anlatabilirim.
Bunlardan biri, Lhasa'ya yaptığım yolculuk sırasında
Dainshin Nehri vadisinde oldu. Bana karakteristik bir telepatik
aktarım gibi görünen lama, Chösdzong manastırına aitti.
Yongden ve ben geceyi açıkta, birbirini izleyen yağmur
mevsimlerinde sular tarafından kazılmıĢ bir hendekte
uyuyarak geçirmiĢtik, ama o an için kuru ve don yüzünden
sertleĢmiĢti. Yakıt eksikliği bizi her zamanki sıcak tereyağlı
çayımızı içmeden günlük serserilerimize baĢlamaya zorlamıĢtı.
Aç ve susuz, öğlene kadar yürüdük, yolun yakınında eyer
halısında1 oturmuĢ, öğle yemeğini bitirmekte olan saygın
görünüĢlü bir lama gördük. Yanında, sıradan hizmetkarlardan
çok efendilerine eĢlik eden müritlere benzeyen seçkin mizaca
sahip üç genç trapa vardı. Dört zincirli at, grubun yakınındaki
kuru otların üzerinde otlamaya çalıĢıyordu.
Gezginler yanlarında bir demet odun taĢımıĢlar ve bir ateĢ
yakmıĢlardı, bir çaydanlık hala közün üzerinde buharlar
tütüyordu.
Dilenci hacıların varsayılan durumumuza uygun olarak2
lama'yı saygıyla selamladık. Büyük olasılıkla, içimizde uyanan
çaydanlık görüntüsünün arzusu yüzümüzden okunabiliyordu.
Lama mırıldandı: "Ningje! ‖ 3 ve yüksek sesle bize oturup çay
ve tsampa için kaselerimizi 4 getirmemizi söyledi.
Bir trapa kalan çayı kaselerimize döktü, yanımıza bir torba
tsampa koydu ve hayvanları eyerlemeye ve baĢlamaya
hazırlanan arkadaĢlarına yardım etmeye gitti. Sonra atlardan
biri birdenbire korktu.

1
Tibetliler, üzerinde halı bulunan yastıklı bir eyere binerler. Bir yolcu
yolda dinlenmek için indiğinde, bu halı genellikle onun üzerine oturması
için yere serilir.
2
Lhasa'ya Yolculuğuma Bakın. Bu yolculuk kılık değiĢtirilerek
yapıldı.
3
Merhamet duygularını ifade eden ve Ģu Ģekilde çevrilebilecek güncel
bir ünlem: ―Ne kadar üzücü!‖ Zavallı Ģeyler! " vb.
4
Tibetli gezginler, kemerle bağlanmıĢ elbiselerinin oluĢturduğu göğüs
cebinde her zaman tahta bir kase taĢırlar. Zengin gezginler kaseyi bir
görevli tarafından taĢınan bir çantada tutar.ve kaçtı. Bu yaygın bir olaydır
ve bir adam iple hayvanın peĢinden gitti.
Lama konuĢkan değildi, bir mezraya doğru koĢan ata baktı
ve hiçbir Ģey söylemedi. Sessizce yemeye devam ettik. Sonra,
üzeri lorla kaplanmıĢ boĢ bir tahta kap fark ettim ve lamanın
peyniri, yoldan biraz uzakta görebildiğim bir çiftlikten aldığını
tahmin ettim.
Herhangi bir sebze içermeyen günlük tsampa diyeti mideyi
daha çok yoruyordu ve sütlü yiyecek almak için tüm
fırsatlardan yararlandım. Yongden'in kulağına fısıldadım:
"Lama gittiğinde, çiftliğe gidip biraz lor isteyeceksin."
Çok alçak sesle konuĢmama ve lama'ya çok yakın
oturmamamıza rağmen, sözlerimi duymuĢ gibi görünüyordu.
Bana meraklı bir bakıĢ attı ve tekrar tiz bir ses çıkardı; " njed!
‖
Sonra baĢını atın kaçtığı yöne çevirdi. Hayvan uzağa
gitmemiĢti, ama görünüĢe göre eğlenceli bir ruh hali içindeydi
ve trapa'nın onu kolayca yakalamasına izin vermiyordu.
Sonunda ipi boynuna atmasına izin verdi ve sessizce onu takip
etti.
Lama hareketsiz kaldı, bize doğru gelen adama dik dik
baktı. Aniden, ikincisi durdu, etrafına baktı ve atını bağladığı
yakınlardaki bir kayaya gitti. Sonra adımlarını biraz geri çekti
ve yoldan çıkarak çiftliğe doğru yürüdü. Bir süre sonra onu bir
Ģeyle atına geri döndüğünü gördüm. Bize ulaĢtığında ―bir
Ģey‖in, içi lorla dolu tahta bir çömlek olduğu ortaya çıktı. Onu
lama'ya vermedi, ama elinde tuttu, efendisine sorar gibi
bakarak "Ġstediğin bu muydu? Bu lorla ne yapacağım? ‖
SöylenmemiĢ sorusuna lama olumlu bir baĢ sallamasıyla
yanıt verdi ve trapaya peyniri bana vermesini söyledi.
Anlatacağım ikinci olay Tibet'in kendisinde değil, Çin'in
Szetchuan ve Kansu eyaletlerine eklenen sınır bölgesinde
meydana geldi.
Tagan'dan Kunka geçidine kadar uzanan uçsuz bucaksız
ilkel ormanın eteğinde, küçük grubuma altı gezgin katılmıĢtı.
Bölge, cesur Tibetli soyguncular tarafından perili olarak
biliniyor ve onu geçmesi gerekenler, mümkün olduğunca
büyük ve iyi silahlanmıĢ bir Ģirket kurma fırsatlarını arıyorlar.
Yeni arkadaĢlarımdan beĢi Çinli tüccarlardı, altıncısı Bönpo
ngagspa'ydı, uzun saçları bir parça kırmızı malzemeyle
sarılmıĢ, hacimli bir türban oluĢturan uzun boylu bir adamdı.
Memleketin diniyle ilgili bulabileceğim her Ģeyi toparlama
kaygısıyla, sohbet etme fırsatı bulmak için adamı
yemeklerimizi paylaĢmaya davet ettim. KomĢu bir tepede
büyük bir dubthab yapan bir Bönpo sihirbazı olan efendisine
katılacağını öğrendim. Bu ayinin amacı, o bölgede yaĢayan
küçük kabilelerden birine alıĢkanlıkla zarar veren kötü niyetli
bir iblisi zorlamaktı. Diplomatik önsözden sonra, sihirbazı
ziyaret etme arzumu dile getirdim, ancak müridi bunun
tamamen imkansız olduğunu ilan etti. Ayini gerçekleĢtirmek
için gerekli olan tam kameri ay boyunca efendisi rahatsız
edilmemelidir.
Onunla tartıĢmanın faydasız olduğunu anladım, ama geçidi
geçtikten sonra bizden ayrıldığında onu takip etmeyi
planladım. Sihirbazı beklenmedik bir Ģekilde bulmayı
baĢarırsam, belki ona ve sihirli çemberine bir göz atabilirdim.
Sonuç olarak, hizmetkarlarıma rigagspa'yı iyi izlemelerini
emrettim, böylece bizi fark edilmeden bırakamazdı.
Muhtemelen bu konuda kendi aralarında çok yüksek sesle
konuĢmuĢlardır. Ngagspa, gurusuna oynamaya niyetlendiğim
hileyi gördü ve bana bunu denemenin bir faydası olmadığını
söyledi.
Efendisine karĢı herhangi bir kötü niyetim olmadığını ve
sadece aydınlanma adına onunla konuĢmak istediğimi
söyledim. Ayrıca hizmetkarlarıma yoldaĢımızı daha da
yakından izlemelerini emrettim. Ngagspa, onun bir tutsak
olduğunun farkında olmaktan kendini alamadı. Ama kendisine

bir zarar gelmeyeceğini ve iyi beslendiğini de anlayınca -ki bu
Tibetliler için canlıdır- bu maceraya güler yüzlü bir Ģekilde
devam etti.
"Kaçacağımdan korkma," dedi bana. "Eğer hoĢuna giderse
beni iplerle bağlayabilirsin. Efendime geliĢinizi haber vermek
için ileri gitmeme gerek yok. O zaten her Ģeyi biliyor. Ngais
akciğer gi teng la leu tang tsar ‖ 1 (Rüzgarda bir mesaj
gönderdim).
NgagspalarO kadar çok ve çeĢitli mucizevi güçlerle
övünme alıĢkanlığım var ki, onun sözlerine kara sanattaki
meslektaĢlarından daha fazla dikkat etmedim.
Bu sefer yanılmıĢım.
Geçidi geçtikten sonra bir mera alanına girdik. Bu geniĢ
yaylalarda hırsızlardan pek korkulacak bir Ģey yoktu. Ormanda
gece gündüz bize sarılan Çinli tüccarlar güvencelerini geri
aldılar ve vedalaĢtılar. Yarım düzine biniciden oluĢan bir grup,
zeminin dalgalanmasından ortaya çıktığında hala ngagspa'yı
takip etmeye niyetliydim. Hızla bana doğru geldiler, sonra
atlarından indiler, selam verdiler, ―kha-tag‖ (ücretsiz eĢarp) ve
bir tereyağı hediye ettiler. Kibar gösteriler bittikten sonra yaĢlı
bir adam anlattı. büyük Bönpo ngagspa'nın onları gönderdiğini
ve onu ziyaret etme niyetimden vazgeçmem için bana
yalvardığını, çünkü gizli büyüsü kyilkhor'u inĢa ettiği yere
inisiye bir öğrenciden baĢka kimsenin yaklaĢmaması
gerektiğini söyledi.
Planımdan vazgeçmek zorunda kaldım. GörünüĢe göre
ngagspa, ―rüzgarlı havada bir mesaj göndererek efendisini
gerçekten bilgilendirmiĢti.
1
Yazıldığından ngtzj rlung gi sleng la on blang çar.
Öğrencinin bana verdiği garip yeteneğinin kanıtına rağmen,
ustanın okült gücünün ilerlememi engelleyecek kadar güçlü
olduğundan hala Ģüphe duysam bile, etrafımı saran güçlü
silahlı tepelileri görmezden gelemezdim. Son derece
saygılıydılar ve kesinlikle olabilecekleri kadar hoĢ olmaları
gerekiyordu, ancak inatçılığım bütün bir kabileyi ilgilendiren
bir ayinin baĢarısını tehlikeye atarsa tavırları değiĢebilirdi. Bu
yüzden, efendisine sunulmak üzere ngagspa'ya ücretsiz bir
eĢarp ve biraz gümüĢ verdim. Tibetlileri birinci sınıf bir
sihirbazın hizmetini sağlama konusunda iyi Ģansları için tebrik
ettim ve dostça ayrıldık.
Görsel telepati Tibet'te de biliniyor gibi görünüyor.
Tibetliler tarafından ünlü lamalar hakkında anlatılan
hikayelere güvenebilseydik, onlarda bu tür fenomenlerin
birçok örneğini bulabilirdik. Ancak gerçek ve kurgu bu
hikayelerde serbestçe karıĢır ve kiĢi, özellikle olağandıĢı
herhangi bir olaya inanmak yerine Ģüphe duymaya eğilimlidir.
Ancak günümüzde bir tür telepatik süreçle kendilerine
iletilen vizyonları gördüklerini onaylayan insanlar var. Bunlar
rüyalarda görülen görüntülerden oldukça farklıdır. Bazen
vizyon meditasyon sırasında ortaya çıkar, ancak diğer
zamanlarda öyledir. gözlemci sıradan iĢleriyle meĢgulken
görülür.
A lama tsipa 1 bana bir keresinde yemeğini yerken birkaç
yıldır görüĢmediği bir arkadaĢı olan bir gyud2 lama gördüğünü
söyledi. Gyud lama, sanki bir yolculuğa çıkmaya hazırmıĢ gibi
sırtında küçük bir yük taĢıyan genç bir trapa ile evinin
kapısında yan yana duruyordu. Gezgin, lamanın ayaklarının
önünde eğildi ve sonra lama gülümseyerek birkaç kelime
söyledi ve eliyle kuzeyi iĢaret etti. Trapa o yöne döndü ve üç
kez tekrar eğildi.
1
Astrolog. 2 Sihir ritüeli kolejinden bir arkadaĢ.
Ayağa kalkarken, manastır togasını daha düzenli bir Ģekilde
yerleĢtirdi ve isipa, bir ucunun kötü Ģekilde • parçalandığını
fark etti. Bundan sonra, vizyon kayboldu.
Birkaç hafta sonra, gördüğü aynı genç adam, kendisine bazı
astrolojik hesaplamaların öğretilmesini isteyen gyud lama'dan
PSĠKOLOJĠK SPORLAR 24i
geldi.
Trapa, eski öğretmeninden veda ederken, ona boyun
eğdikten sonra, ―ġimdi yeni efendinize gidiyorsanız, ona da
eğilseniz iyi olur‖ dediğini anlatır. Ve kuzeyi iĢaret etmiĢti,
tsipd'in meskeni o yöne yerleĢtirilmiĢti.
Lama aynı zamanda öğrencisinin togasındaki büyük yarığı
da fark etti, ki bunu daha önce vizyonunda görmüĢtü.
Gyud lama'nın arkadaĢına genç trapayı gönderdiği haberini
iletmek isteyip istemediğini sordum. Soruma yanıt verilemedi,
çünkü olay yeniydi ve gerçekleĢtiğinden beri, tsipa'nın gyud
lama'ya bir mesaj gönderme fırsatı olmamıĢtı.
Ortalama Tibetlilerin psiĢik fenomenleri araĢtırmak için
bizden çok daha az istekli olduklarını ekleyebilirim. Bunları
kesinlikle olağandıĢı olarak kabul ederler, ancak tamamen
olağanüstü olaylar olarak kabul etmezler. Doğa yasaları ya da
bu tür fenomenler tarafından rahatsız edilmek için neyin
mümkün ve imkansız olduğu hakkında sabit fikirleri yoktur.
Eğitimli ya da cahil herkes, bunu yapmanın yolunu bilen kiĢi
için her Ģeyin mümkün olduğunu zımnen kabul eder ve sonuç
olarak olağanüstü yetenekler, kural olarak, yetkin harika iĢçiye
duyulan hayranlığın ötesinde herhangi bir özel duygu
uyandırmaz.
BÖLÜM VII
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM
Tibet'teki VHE dini dünya, genel olarak konuĢursak, iki

bölüme ayrılır. Birincisi, kurtuluĢ yolu olarak ahlaki ilkelerin
ve manastır kurallarının sıkı bir Ģekilde uygulanmasını
savunanları içerir, ikincisi, takipçilerini her türlü yasadan
kurtaran entelektüel bir yöntemi tercih edenlerden oluĢur.
Bununla birlikte, bu iki kategori arasında katı bir ayrım
yoktur. Her ne kadar kendi teorileri iki okulun takipçileri
arasında her zaman favori bir tartıĢma konusu olsa da, nadiren
karĢı kamptakilere karĢı sert, hırçın bir düĢman konumunda
kalınır.
Ahlaka bağlı keĢiĢler bile, erdemli bir yaĢamın ve manastır
disiplininin, çok değerli ve birçokları için tavsiye edilmesine
rağmen, yalnızca daha yüksek bir yola hazırlık olduğunu kabul
ederler. Ġkinci sistemin müritlerine gelince, hepsi, ahlâk
kanunlarına ve tarikatın mensupları için belirlenmiĢ kurallara
sadık bir Ģekilde bağlı kalmanın faydalı sonuçlarına inanırlar.
Ayrıca, birinci yöntemin ikisinin daha güvenli olduğu
konusunda herkes hemfikirdir. Saf bir hayat, iyi iĢler yapmak,
doğruluk, Ģefkat, dünyevi kaygılardan uzaklaĢma, özveri ve
zihin dinginliği, derler ki, örtülü kirli tozu yavaĢ yavaĢ ortadan
kaldıran bir arınma süreci olarak hareket eder.242
Tibetli bir ankoritin inziva yeri.
Tibet'in kuzeydoğusundaki Chukha'da bir grup inziva yeri.

L-'1
Kuzey Tibet'ten bir lama sihirbazı (ngagspa). OyulmuĢ insan kemiklerinden yapılmıĢ
bir önlük giyiyor(s. 294).
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM 243 zihinsel
gözler,‖1 bu nedenle kurtuluĢun kendisi olan aydınlanmaya
götürür.
Mistiklerin "Kısa Yol", "Doğrudan Yol"3 dediği yönteme
gelince, en tehlikelisi olarak kabul edilir. Onu öğreten ustalara
göre, sanki bir dağın etrafında dönen yolu takip etmek yerine,
öyledir. zirvesine doğru kademeli olarak yükselirken, düz bir
çizgide ona ulaĢmaya çalıĢılır, dik kayalara tırmanılır ve bir ip
üzerinde uçurumlar aĢılır.Yalnızca birinci sınıf dengeciler,
sersemlikten tamamen arınmıĢ istisnai atletler böyle bir
görevde baĢarılı olmayı umabilirler. En uygun olanı ani
yorgunluktan veya baĢ dönmesinden korkabilir ve bunu
kaçınılmaz olarak çok küstah bir dağcının kemiklerini kırdığı
korkunç bir düĢüĢ izler.
Bu örnekle Tibetli mistikler, en düĢük ve en kötü
derecedeki sapmaya ve bir iblis haline dönüĢen sapıklığa yol
açan ruhsal bir düĢüĢ anlamına gelir.
Bilgili bir lamanın, "Kısa Yol"un en ileri ustaları
tarafından açıklanan, tam bir entelektüel özgürlük ve tüm
kurallardan bağımsız olma konusundaki cesur teorilerin, eski
çağlardan beri var olan öğretilerin zayıf yankıları olduğunu
iddia ettiğini duydum. Orta ve Kuzey Asya.
Lama, bu doktrinlerin, konuĢmalarının çeĢitli
bölümlerinde açıkça görüldüğü gibi, Buda'nın en yüksek
öğretisiyle tamamen uyuĢtuğuna ikna olmuĢtu. Ancak, dedi
lama, Buda, çoğunluğun kendi amaçları için tasarlanmıĢ
kurallara uymanın daha iyi olduğunun çok iyi farkındaydı.
1
Favori bir Budist illüstrasyonu. Mahâvagga'da (I, io) okuyoruz:
"Bhagavan, dünyaya bir Buda gözüyle bakarken, zihni gözleri neredeyse
hiç tozla karartılan varlıkları ve gözleri çok tozla kaplanmıĢ varlıkları,
keskin duyuları olan varlıkları gördü. ve duygusuz, iyi mizaçlı ve kötü
mizaçlı, öğretmesi kolay ve öğretmesi zor, . . ‖
2
Teknik olarak, mistik dilde: tse gchig, lus gchig sang rgyais, tek bir
yaĢamda, tek bir vücutta Budalığa ulaĢmak. Yani, kiĢinin ruhsal eğitimine
baĢladığı yaĢamda. Tibetliler ayrıca lam chung ("kısa yol") derler.
cahilliklerinin zararlı etkilerinden sakın ve onları hiçbir
felaketten korkulmayan yollara hidayet et. Tam da bu
nedenle, her Ģeyi bilen Üstat, sıradan zekalı rahipler ve
rahipler için kurallar koymuĢtur.
Aynı lama, Buda'nın Aryan kökeni konusunda ciddi
Ģüpheler besledi. Daha çok atalarının Sarı ırktan olduğuna
inanıyordu ve beklenen halefi olan gelecekteki Buddha
Maitreya'nın Kuzey Asya'da ortaya çıkacağına ikna olmuĢtu.
Bu fikirleri nereden aldı?—Bir türlü öğrenemedim. Doğu
mistikleri ile tartıĢmak pek mümkün değildir. Bir kez cevap
verdiklerinde: "Bunu meditasyonlarımda gördüm", daha fazla
açıklama elde etmek için araĢtırmacıya çok az umut kaldı.
Nepal'den Newars'ın da benzer fikirleri dile getirdiğini
duydum. Onların argümanı, Buda'nın anavatanının kendi
ülkeleri olduğuydu. "Hindistan'ın büyük Bilgesi" dediler,
"bizimle aynı soydandı. Ve bize gelince, biz Çinlilerle aynı
ırktanız.‖
Tabii ki, sadece "Kuralların Yolu" ve "Kısa Yol" ile ilgili
olarak az önce bahsedilen teorilere sahip olan bilgin lamalar
ve mistikler iĢ görür. ġimdi, baĢka yerlerde olduğu gibi
Tibet'te de akademisyenler ve düĢünürler çok az. Bu nedenle,
―kuralların‖ yandaĢları arasında çoğu yalnızca manastırlarda
bitki örtüsü yaĢarken, ―tam özgürlük‖ doktrini, herhangi bir
zirveye musallat olamayan, ancak orijinalliği inkar
edilemeyen sayısız insana bir varlık nedeni sağlar.
Çoğu sihirbaz, ikinci tarafın bayrağı altına sığınır. Pek
çoğu hızlı ruhsal baĢarı peĢinde değil. ―Kısa Yol‖da onlara
çekici gelen Ģey, disiplinin esaretinden ve bu Ģekilde verilen
izin, kendi ilerlemeleri için yararlı olabilecek her türlü deneye
devam etme iznidir. Formül, her türden karaktere uyan
yorumlara izin verecek kadar belirsizdir.
Tibetli büyücüler ve sihir sanatı öğrencilerinin geniĢ bir
sınıflandırması onları iki kategoriye ayırır.
Ġlki, doğa üzerinde doğrudan hakimiyet peĢinde
koĢmayanları, sadece belirli tanrıları ve Ģeytanları
yardımlarını güvence altına almaya zorlama gücünü içerir. Bu
yöntemi uygulayan insanlar, diğer dünyaların varlıklarının,
onlardan tamamen farklı varlıklar olarak gerçek varlığına
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM245
inanırlar. Ayrıca kendi yetenek ve güçlerinin, köleleĢtirmeye
çalıĢtıkları Ģahsiyetlerden çok daha aĢağı olduğunu ve onların
yardımlarından bekledikleri sonuçları kendi çabalarıyla elde
edemeyeceklerini de düĢünürler.
Yine, kullandıkları baĢka araçlar ne olursa olsun: büyüler,
tılsımlar, vb., aynı zamanda, aktif güçlerinin, onları kullanan
adam tarafından harekete geçirilse bile, ondan
kaynaklanmadığını zımnen kabul ederler.
Ġkinci kategoride sadece az sayıda usta hesaba katılacaktır.
Bunlar, zaman zaman, daha az aydınlanmıĢ
meslektaĢlarıyla aynı araçları kullanırlar, ancak bunu farklı
nedenlerle yaparlar. Kabaların mucize olarak kabul ettiği
çeĢitli fenomenlerin, sihirbazın kendisinde yükselen bir enerji
tarafından üretildiği ve Ģeylerin gerçek içsel özü hakkındaki
bilgisine bağlı olduğu görüĢündedirler. Bunların çoğu,
alıĢkanlıklarında ve görünümlerinde herhangi bir tuhaflık
göstermeyen emekli alıĢkanlıkları, hatta münzevilerdir.
Güçlerini sergilemek için hiçbir giriĢimde bulunmazlar ve
çoğu zaman tamamen bilinmez kalırlar. Tam tersine, birinci
grubun sihirbazları, pek çok gösteriĢli ve ĢaĢırtıcı tuhaflıklara
dalmaktan hoĢlanırlar. Büyücüler, kahinler, büyücüler, en
aĢağılık dilenciler sınıfından yüksek sosyal statüye sahip
olanlara kadar okültistlerle karĢılaĢılabilir. Garip söylemleri
ve eylemleri seven biri, ―bütünsel özgürlük‖ ve bu toplumda
geçerli olan pratiği ile ilgili teorileri dinlemekten zevk alabilir.
Ancak bu absürt savurganlıkların arkasında eski gelenekler,
unutulmuĢ tarih ve psiĢik güçlerin ele alınmasıyla ilgili bilgi
unsurları vardır. Ancak Tibet'in baĢka yerlerinde olduğu gibi
bu çevrelerde de en büyük zorluk bir zemin elde etmektir.
―Kurtulmaya Giden Kısa Yol‖a girmek için bir rahip olmak
gereksizdir. Ustalarına göre, sadece inisiyasyonlar değerlidir.
Bu nedenle, herhangi bir meslekten olmayan kiĢi, ruhsal
tırmanıĢı üstlenmeye uygun olarak kabul edilirse, mistik bir
üstat tarafından kabul edilebilir ve zamanı geldiğinde onun
tarafından inisiye edilebilir. Aynı kural büyü öğrencileri için
de geçerlidir. Bununla birlikte, çoğu mistik ve büyücü,
kariyerlerine dini Tarikatta genç olarak baĢlamıĢtır.
Zorlu ve aldatıcı seraplarla dolu mistik yolda ona rehberlik
edecek olan ustanın seçimi, inisiyasyon adayı için çok önemli
bir karardır. Hayatının izleyeceği yol büyük ölçüde seçtiği
lamanın karakterine bağlıdır.
Dönmeleri gereken bir kapıdan içeri girmek istedikleri için
bazıları fantastik maceralarla karĢılaĢmıĢtır. Ancak genç keĢiĢ,
―Kısa Yol‖un ne çapacısı ne de ―aĢırılıkçısı‖ olmayan bir
lamanın manevi rehberliğini dilemekten memnunsa, çırağı
muhtemelen trajik olaylara yer vermeyecektir.
Süresi belirsiz bir deneme süresi boyunca, usta yeni
öğrencisinin karakterini test edecek. Daha sonra, bazı felsefi
incelemeleri ve birkaç sembolik diyagramın (fyilkhors)
anlamını açıklayabilir ve ona bunların kullanıldığı metodik
meditasyonları öğretebilir.
Lama, öğrencisinin daha ileri gidebileceğini düĢünüyorsa,
ona mistik eğitim programını açıklayacaktır.
Ġkincisi üç aĢama içerir, yani:
Tava—bakmak, incelemek.
Gompa—düĢünmek, meditasyon yapmak.
Chyöd pa-tatbik etmek, farkına varmak. Bu, önceki iki
aĢamadan geçen baĢarının meyvesidir.
Dah
terimler aynı anlamı ifade etmek için aĢağıdaki gibidir: a az
güncel
baĢka bir numaralandırmada dört
Ton-"anlam", "sebep". Yani Ģeylerin doğasının, kökenlerinin,

sonlarının, bağlı oldukları nedenlerin araĢtırılması.
ĠLK AġAMALAR IKINCI SAHNE :Gom—kiĢinin keĢfettiği ve
öğrendiği Ģey üzerinde düĢünmesi veya
Lob—^çeĢitli doktrinlerin incelenmesi ‖.
meditasyon yapması.
Ġçe dönük meditasyon yapmak.ÜÇÜNCÜ
SAHNE1 Togs—Anlama.
Acemi kiĢinin bu programın gerektirdiği çeĢitli
alıĢtırmaları tam bir sessizlik içinde yapabilmesi için, lamanın
ona kendisini tsamlara kapatmasını emredeceği neredeyse
kesindir.1
Tsams kelimesi bir engeli, bir bölgenin sınırını ifade eder.
Dini tabirle, "tsams'ta kalmak", inzivada yaĢamak, aĢılmaması
gereken bir engelin ötesine çekilmek anlamına gelir.
Bu ―engel‖ farklı türlerde olabilir. GeliĢmiĢ mistiklerle
tamamen psiĢik hale gelir ve ikincisinin meditasyon yaparken
kendilerini izole etmek için hiçbir maddi düzeneğe ihtiyaç
duymadığı söylenir.
Her biri birkaç türe ayrılan birkaç tsam kategorisi vardır.
Daha az sadeden en Ģiddetli biçimlere doğru ilerlerken,
aĢağıdakileri buluyoruz:
Bir lama ya da sıradan bir adanan kendini odasına ya da
özel dairesine kapatır. O, dini yapıların etrafında dolaĢmak
gibi kutsal nesnelerin önünde tekrar tekrar secde etmek veya
benzerleri gibi bazı adanmıĢlık uygulamalarını yerine
getirmek için dıĢarı çıkmaz veya sadece belirli bir zamanda
dıĢarı çıkar.
Benimsediği kurala göre,1Yazılı mishams ve telaffuz edilen
tsam.tsamspa1 ya görülebilir ya da görünmez
kalmalıdır. Ġlk durumda, genellikle hane halkı,
akrabaları veya hizmetçileri ile kısaca
konuĢmasına ve hatta birkaç ziyaretçi almasına
izin verilir. Ġkinci durumda, sadece ona katılanlar
tarafından görülebilir. Bir ziyaretçi kabul
edilirse, tsamspa odasının dıĢındaki duruĢmada
kalmalıdır. Bir perde giriĢi perdeler ve
muhataplar, bazı Roma Katolik rahibe
Tarikatlarında olduğu gibi birbirlerine görünmez
kalır.
Bazı Tibetliler, Tibet öğreniminin herhangi bir dalını
(dilbilgisi, felsefe, astroloji, tıp, vb.) incelerken yalnızca
rahatsızlıktan kaçınmak için dinsel olmayan amaçlar için bu
ılımlı inziva biçimlerinden birine veya diğerine baĢvururlar.
Ardından, yalnızca bir hizmetçi gören münzevi gelir.
KonuĢmaktan vazgeçen ve ihtiyaçlarını yazarak bildiren.
Penceresini kısmen kapatan, böylece çevredeki manzarayı
veya gökyüzünden baĢka herhangi bir dıĢ nesneyi göremez.
Gökyüzünü görmekten vazgeçen, penceresini tamamen
kapatan veya yine de dolaylı olarak gün ıĢığını kabul eden
penceresiz bir odada yaĢayan kiĢi.
Hiç kimseyi görmeyen.
Bu durumda, tsamspa bir süit odayı kullanmaktan
hoĢlanıyorsa, yemekleri bir odaya getirilirken, o bir baĢka
odaya çekilir. Tek kiĢilik bir odada yaĢadığında giriĢin yanına
yemek konur. Biri, münzeviye ihtiyacı olan Ģeyin hazır
olduğunu bildirmek için kapıyı çalar ve ardından evin
sakinleri, tsamspa'nın görünmeden dıĢarı çıkmasına izin
vermek için bir an için bitiĢik odayı veya koridorları terk eder.
Herhangi bir nesne aynı Ģekilde iade edilir, tsamspa kapıyı
çalarak veya zili çalarak dikkat çeker.
1
Ġzomları uygulayan kiĢi. Tsampa ile karıĢtırılmaması gereken:
kavrulmuĢ arpa unu, yazılı rtsampa.
Bu özel tür tsamları uygulayanlar arasında, bazıları ihtiyaç
duydukları Ģeyleri yazarak isterler, bazıları ise bu kolaylıktan
vazgeçerler. Sonuç olarak, ihtiyaçları ne olursa olsun, onları
tanıtamazlar. Onlara ikramda bulunanlar, yemeklerini vermeyi
unutsalar bile, susarak oruç tutmaları gerekir.
Genel olarak, kiĢinin kendi evindeki tsamlar, özellikle katı
türden uzun sürmez. Bir yıl istisnai bir süre gibi görünüyor.
Genellikle üç ay, bir ay ve hatta sadece birkaç gün inzivada
yaĢayan insanlardan bahsedilir. Laymenler nadiren kendilerini
bir aydan fazla dairelerine kapatırlar.
Uzun süreli ve Ģiddetli tsamların sıradan bir konutta
uygulanamayacağını anlamak kolaydır. Orada, ne kadar özen
gösterilirse gösterilsin, dünyevi iĢlerle meĢgul insanların
hareketleri ve gürültü, kapalı kapısının ince bariyerinden
kaçınılmaz olarak tsamspa'ya ulaĢır.
Manastırlarda yüksek düzeyde yaĢanabilecek sessizlik ve
sessiz ortam bazıları tarafından yeterli görülmemekte ve
birçok gompanın, sıkı bir inzivada yaĢamak isteyen üyeleri
için yapılmıĢ özel küçük evleri bulunmaktadır.
Bu evlere tsams khang denir.1 Bazen, manastırın
duvarlarının içinde, yoldan uzak bir yerde bulunurlar, ancak
daha sık olarak, duvarlarla çevrili alanın biraz dıĢında, bir
tepede uzakta dururlar. Bu meditasyon evlerinin gruplarını,
ana manastırlarından birkaç günlük yürüyüĢ mesafesinde,
yalnızlık içinde ayakta bulmak alıĢılmadık bir Ģey değil.
Tsams khangs'ın planları, yukarıda bahsedilen çeĢitli kural
ve gereksinimlere karĢılık gelir.
Bazılarının pencerelerinden münzevi güzel manzaraların
keyfini çıkarırken, diğerleri
1
Mtshams ve khang'dan, house : "inzivaya çekilecek bir ev."
her yönden manzarayı kesen duvarlarla çevrilidir. Bu
durumda, muhafaza genellikle tsamspa'nın görünmeden veya
dıĢ dünyadan hiçbir Ģey görmeden açıkta oturabileceği veya
yürüyebileceği küçük bir avlu veya teras oluĢturur.
Çoğu tsam kkang'ı iki odaya bölünmüĢtür. Bunlardan
birinde münzevi oturur ve uyur, diğeri ise bir hizmetlinin
yaĢayabileceği mutfaktır.
Tsamspa'nın kimseyi görmemesi ve sessizlik kuralına
uyması gerektiğinde, hizmetlisi ayrı bir kulübede yaĢar. Daha
sonra münzevi odasının kapısına veya duvarına ikili bir kapı
yapılır ve bu kapıdan kendisine yemek verilir.
Katı yiyecekler genellikle günde sadece bir kez servis
edilir, ancak tereyağlı çay birkaç kez getirilir. Lama, ―Red
cap‖ tarikatlarından birine veya diğerine aitse, bira1 çayla
değiĢir. Küçük bir torba arpa unu ellerinde bulundurma
geleneğine sahip Tibetliler, münzevi istediği zaman çayının
veya birasının yanında biraz yemek yeme özgürlüğüne
sahiptir.
Meditasyon evleri olarak kullanılmak üzere özel olarak inĢa
edilmiĢ kulübelerde sadece tarikat üyeleri emekli oluyor.
Bazıları birbirini izleyen birkaç yıl boyunca inzivada kalır. Bir
kanonik dönem üç yıl üç ay üç hafta üç gündür. Bazıları o
kadar uzun tekrar ediyor
1
Budizm tarafından fermente içecekler içmek kesinlikle yasak olmasına
rağmen, Tibetli ―Kırmızı Ģapkalar‖, kurucuları Padmasambhava'nın buna
izin verdiğini beyan eder. Yine de, bazıları daha iyi biliyor gibi görünüyor.
Padmasambhava, derler ki, belirli ayinler yapılırken alkol içilmesine izin
verilir ve daha sonra içilecek miktar, avuç içi boĢluğunu dolduran
miktardır. Batılı bir Hintli ve Tantrizm ustası olan Padmasambhava,
Tibetli mühtedilere kendi mezhebinin ibadet biçimini öğretti ve birçok
tanlrikada olduğu gibi, iki damla Ģarabın kutsal bir Ģekilde içilmesi, içmeyi
alıĢkanlık haline getirdi. Bir Hint atasözü der ki: "Bazıları ayini yapmak
için içer, bazıları ayini içmek için yapar." Ancak içki bağımlısı Tibetliler,
sarhoĢlukta Batılı kardeĢlerinden daha fazla dini bir mazeret aramazlar.
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM 251hayatları
boyunca iki ya da üç kez geri çekilirler ve birkaçı kendilerini
ömür boyu tsamlara kapatırlar.
Tsams'ın daha da sert bir biçimi vardır: tamamen
karanlıkta oturmak.
Karanlıkta meditasyon, Lamaizme özgü bir uygulama
değildir. Bütün Budist ülkelerde bilinir. Burma'da, Sagain
tepelerinde kaldığım süre boyunca, bu amaç için özel olarak
inĢa edilmiĢ farklı türde odalar gördüm ve onlardan bizzat
faydalandım. Ancak Birmanya ve diğer Budist rahipler orada
bir seferde yalnızca birkaç saat geçirirken, bazı Tibetli
çileciler kendilerini yıllarca ve hatta ölünceye kadar bu tür
mezar benzeri konutlara gömerler. Ancak, bu aĢırı durumlar
nadirdir.
Tam bir gece istendiğinde ve tsams khang'da uzun süre
kalmak istendiğinde, ikincisi genellikle bir mağarada veya
kısmen yeraltı binasında kurulur ve ıĢığın içeriye girmesine
izin vermeyecek Ģekilde inĢa edilmiĢ bacalarla havalandırılır.
münzevinin hücresi. Ancak bu çok nadiren yapılır. Genellikle
karanlık inziva, çatlaklar ve benzerleri yoluyla doğal -ve
aslında çok kusurlu- bir Ģekilde havalandırılır. Bunlar
havayla birlikte bir miktar ıĢığı zorunlu olarak kabul etmek
zorunda olsalar da, bu ıĢık genellikle tamamen teorik bir
türden görünür, çünkü bu karanlık meskenlerin bazılarında
herhangi bir nesneyi ayırt etmek imkansızdır. Ancak bir süre
sonra tsamspaların gözleri karanlığa alıĢır ve çevrelerini belli
belirsiz görmeyi baĢarır.
Karanlıkta uzun süre inzivaya çekilmiĢ adamlardan
duyduğuma göre, bu münzeviler zaman zaman harika
aydınlanmaların tadını çıkarıyor. Hücreleri ıĢıkla aydınlanır
veya karanlıkta her nesne parlak hatlarla çizilir; ya da yine
önlerinde parıldayan çiçekler, manzaralar ve Ģahsiyetlerden
oluĢan bir fantazmagorya yükselir.
Bu tür optik fenomenler kesinlikle yaygındır, çünkü bunlar
bana Burma'da, karanlıkta meditasyon yapan bhikkhus
tarafından da anlatılmıĢtır.
Diyelim ki herkes gece böyle bir Ģey gördü.

Tibetliler bunu, zihnin ulaĢtığı sabitlik derecesini test
etmenin bir yolunu görüyorlar. Sürekli değiĢen serap onlar
tarafından tamamen öznel olarak kabul edilir. Bunun, zihnin
kontrolsüz ajitasyonundan kaynaklandığını düĢünüyorlar.
Ġkincisi dinginliğe yaklaĢtığında, fantazmagori kaybolur.
Geriye sadece ya koyu renkli ya da küçücük bir ıĢık küresi
gibi olabilen bir nokta (thigle) kalır. Ġlk baĢta o nokta hareket
eder ve uygulamanın amacı onu düzeltmektir.
Noktanın boyut, renk vb.'de herhangi bir değiĢikliğe
uğramadan hareketsiz kaldığı aĢama, mistiğin, baĢka hiçbir
düĢüncenin "tek-noktalılığını" bozmadan, düĢüncelerini
seçtiği herhangi bir nesne üzerinde yoğunlaĢtırabildiği andır.
akıl. Bir sonraki aĢama, zifiri karanlıkta batan noktanın
ortadan kaybolmasıyla iĢaretlenir. Ancak bu her zaman elde
edilemez; birçoğu cennetten bir parça elde ettiklerini
düĢünerek peri sahnesinin keyfini gururla çıkarmaya devam
ediyor.
Bu tür rekreasyonların yanı sıra, tsamspa'yı inziva yerinde
bir dizi daha incelikli büyüler beklemektedir. Din hocalarına
göre bunlar, mistik yola çıkan akılsız müridi yakalayan
tuzaklardır.
Uzun süre karanlıkta kalan tsamspa inzivasının sonuna
yaklaĢırken, yavaĢ yavaĢ gözlerini yeniden gün ıĢığını
görmeye alıĢtırır. Bu amaçla, duvarın çamurlu bir kısmına
toplu iğne baĢı büyüklüğünde bir delik açılır ve delik küçük
bir pencere oluĢturana kadar her gün geniĢletilir. Bu
operasyon birkaç ay sürebilir ve ya münzevi tarafından ya da
baĢka biri tarafından yapılır: gurusu ya da bir arkadaĢı.
Karanlıkta geçirilen süre ne kadar uzun olursa, ıĢığın hücreye
giriĢi o kadar yavaĢ olur.
Ġlk kez kendilerini tamamen kapatan acemiler
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM253 kez, ister
aydınlık ister karanlık tsams kkangs'ları, inzivaları sırasında
genellikle gurularından talimat alırlar. Lama onlarla dıĢarıdan,
münzevinin yemeğini geçmek için kullanılan çift kapıdan
konuĢur. Kimseyi görmemesi gereken bir tsamspa gurusu,
genellikle ikincinin hücresinin giriĢini kendi mührü ile
kapatır. Bu vesileyle dini bir tören yapılır ve efendi mührü
kırdığında ve münzevi dıĢarı çıktığında baĢka bir tören yapılır.
Tsamlar Ģiddetli değilse, münzevinin kapısına, odalarına
girmesine izin verilen kiĢilerin isimlerinin yazılı olduğu bir
bayrak yerleĢtirilebilir: tsamspa'nın öğretmeni tarafından izin
verilen görevliler veya ziyaretçiler.
Kuru bir dal bazen toprağa sürülür veya kendini ömür boyu
hapseden bir tsamspa'nın inziva yerinin yakınında bir
tencereye sıkıĢır.
Tsams khang terimi daha genel olarak meditasyona, yani
bir manastırın yakınında inĢa edilen kulübelere uygulanır.
Daha uzak yerlerde duranlara ritöd denir.30
ritödlerasla bir vadinin dibine inĢa edilmezler, her zaman
hakim bir noktaya tünerler ve site seçimi özel kurallara göre
yapılır. Ġyi bilinen iki Tibet ayeti, gerekli ana koĢulları tasvir
eder.
Gy ah Tİİ etiketi
Dun rii tso z
Arkadaki dağ kayası. Önünde dağ gölü.
Yani, inziva yeri kayalık bir arka plana sahip bir yamaçta ya
da daha iyisi kayanın kendisine karĢı, bir göle ya da en
azından bir dereye bakacak Ģekilde inĢa edilmelidir.
çeĢitli baĢka düzenlemeler de yapılmıĢtır.
30
Yazılı Ri khrod.
® Spelled rgyab rihi palavra, mdun rihi mlsho.
özel manevi ve psiĢik eğitimlerin gereksinimlerine göre. Bu

nedenle, bazı konutlar, ankrajlıların güneĢin doğuĢunu ve
batıĢını görebilmesi için geniĢ bir görüĢe izin vermelidir. Akan
su veya rüzgar tarafından üretilen sesler mümkün olduğunca
susturulmalıdır. Ormanlık alanın çevresi tavsiye edilir veya
daha uygun görülen çorak bir arazi vb.
ritödpasevlerinde sürekli kapalı kalmayın. Sıkı tsam
dönemlerinin dıĢında, çoğu meditasyon veya diğer
uygulamalara ayırdıkları saatler arasında dıĢarı çıkarlar.
Guruları tarafından empoze edilen veya kendi kendilerine
empoze ettikleri kurala göre, su getirirken, yakıt alırken veya
kabinlerinde dolaĢırken komĢularıyla konuĢmalarına izin
verilir veya yasaklanır. Açıkta meditasyon bazen ritödpa'nın
manevi rehberi tarafından tavsiye edilir veya bazıları bunu
kendi eğilimlerine göre uygular.
Gerçek anlamda rĠtöd terimi bir ―inziva yeri‖ anlamına
gelse de, mevcut kullanım onu tüm tek izole ankraj evleri için
geçerlidir: kulübeler veya mağaralar.
Ruhsal yüksekliklerin engebeli kayalarına tırmanmayı
hedefleyen sadık naljorpalar, yerleĢim yerlerinden uzakta,
böyle ilkel konutlarda emekli olur.
Hâlâ acemi aĢamada olanlar, psiĢik deneyimlerini,
meditasyonlarının doğurduğu fikirleri anlatmak ve aynı
zamanda onun tavsiyesini ve manevi güçle ilgili iletiĢimini
(angkur ayini) almak için uzun aralıklarla gurularının yerine
giderler. Bu tür toplantılar arasında birkaç yıl geçebilir.
Öğretmen olan keĢiĢlere gelince, bazıları gelecek vaat
eden birkaç yeni baĢlayanın çevrelerinde yaĢamasına izin
veriyor. Bununla birlikte, ―çevre‖ geniĢ bir terimdir. Mürit,
efendisiyle aynı tepede, ikincisinin konutundan daha aĢağıda
bulunan bir noktada veya bir veya iki günlük yürüyüĢte
kalabilir.
Pek çok tsams khang ve ritod sakinlerinin hepsinin aziz ya
da bilge olmadığı pekala tasavvur edilebilir.
Sahte iddia ve sahte mistisizm uzun zaman önce Tibet
çapalarının dünyasına sızdı. Parıldayan karlı dağlarda bile
ikiyüzlüyle karĢılaĢılabilir. Gomchens kisvesi altında, gizli
bilgi ve olağanüstü güçlerle övünerek, saf köylüleri veya

çadırda yaĢayan çobanları aldatırlar. Bir Batılıya, münzevi
yaĢamının zorlukları pahasına satın alarak, sahip oldukları
maddi avantajlar veya Ģöhret için pahalı bir ödeme yapıyormuĢ
gibi görünebilir. Ancak bu pazarlığı Batılı bir bakıĢ açısından
değil, bir Tibetli açısından değerlendirmeliyiz.
Tibetliler güçlü ve sağlam insanlardır; soğuk, açık havada
yerde uyumak, yalnızlık ve ortalama Batılıların çekineceği
daha pek çok Ģey onları zerre kadar korkutmuyor. Seyahat
ederken veya baĢka vesilelerle bu türden bir Ģey yaĢamamıĢ
üst sınıflar arasında bile çok az kiĢi var. Manastırlarında
herhangi bir mevki bekleyemeyen, genellikle okuma yazma
bilmeyen ve yoksul ebeveynlerden gelen maceracı din adamı
Ģarlatanları, baĢka yerlerde umabileceklerinden çok daha hoĢ
bir ritöd hayatının tadını çıkarırlar.
Aralarında daha hırslı olanlar, gerçekten de, ün kazanmak
için alıĢılmadık sadeliklere boyun eğebilirler, ancak birkaç yıl
sonra, ünleri yeterince sağlam olduğunda tüm bunlardan
vazgeçerler. Daha sonra, günlerini rahat geçirmelerini
sağlamak için laiklerin hediyelerine güvenerek özel bir
meskene yerleĢebilirler.
Diğerleri dikkati kendilerine çekmek için hiçbir giriĢimde
bulunmazlar. Onlar sadece, müreffeh bir köyden veya çoban
kabilelerinin topraklarından birkaç mil uzakta elveriĢli bir
Ģekilde yerleĢtirilmiĢ bir kulübeye veya mağaraya yerleĢirler.
Ġlk baĢta iĢler biraz zor olabilir ve yiyecek her zaman bol
olmayabilir, çünkü Tibetliler güvenlerini ve inançlarını
"görevlendirilmemiĢ" lamalara vermekte acele etmezler. Ama
adam akıllıysa ve "yolları" bilirse, yavaĢ yavaĢ baĢarılı
olacaktır. tabi ki falcıyı oyna ve hastalığa neden olan iblisleri
kov. eğer Ģans ona yardımcı olursa, sunduğu kehanetlerden
birkaçı doğru olabilir, insan veya hayvan kötü olanı kovduktan
sonra iyileĢebilir. umutlar.
Tibet vahĢilerinde sahte bir çilecinin hayatından çok az
Batılının zevk alacağını düĢünüyorum, ancak Tibetliler bunu
yapıyor. Bu tür dolandırıcılıklar her zaman kendi oyunlarına
yakalanmakla son bulur. Elbette gerçek mistikleri bekleyen
saadete eriĢemezler; ama özgür, saygın yaĢıyorlar, çalıĢmak

için hiçbir sebep yok; ve günlük ihtiyaçları için yeterli
miktarda çay, tereyağı ve tsampa alırlar. Bunun ötesinde, bir
barınma yeri olarak kabaca donatılan herhangi bir kulübe veya
mağara, bu ustaca, ancak basit haydutların basit arzularını
tatmin eder. Birçoğu kötü karakter olmaktan uzak ve tamamen
anlayıĢsız. Neredeyse her zaman bana Ģakacı gibi geldiler ve
saf kurnazlıklarından aldığım eğlence beni nazikçe
yargılamaya yöneltti.
Batı'daki mevcut fikir, bir erkeğin inzivaya veya mutlak
yalnızlığı kayda değer bir süre sürdüremeyeceğidir. Bunların
kaçınılmaz olarak trenlerini, beyin bozukluklarını getirdiğine
ve sonunda aptallığa ve deliliğe yol açtığına inanılıyor.
Bu, belki de izolasyonun etkilerinin araĢtırıldığı kiĢiler için
doğrudur: deniz feneri muhafızları, bir gemi kazasından sonra
ıssız adaya atılan gezginler, ıssız bölgelerde kaybolan kaĢifler,
hücre hapsindeki mahkumlar, vb. Tibet münzevileri. VahĢi
doğada ya da tsams khangs'ta on ya da yirmi yıl, hatta daha
uzun bir süre sonra, ikincisi deli olmaktan uzaktır. Uzun süren
meditasyonları sırasında geliĢtirdikleri teorilere karĢı
çıkılabilir, ancak akıl sağlığını sorgulamak imkansızdır.
Bu konuda gerçekten dikkate değer bir Ģey yok. Bu
adamlar yalnızlığa hazır. Onları kapatmadan önce-
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM257 Benlikleri tsams
khang'da ya da bir ritöd'de yerleĢirken, akıllarında kendilerine
arkadaĢlık eden bir fikir deposu biriktirmiĢlerdir. Ayrıca, geri
çekilmeleri sırasında, olabilecekleri sürece, hareketsiz
değildirler. Günleri, ruhsal eğitimdeki metodik alıĢtırmalar,
okült bilgi arayıĢı veya felsefi problemler üzerine
meditasyonlarla meĢgul. Ve bu nedenle, çoğu zaman bu çok
çeĢitli araĢtırmalar ve iç gözlemlerle tutkuyla ilgilenirler,
aslında çok meĢguldürler ve yalnızlıklarını pek fark etmezler.
Bir Tibet münzevisinin, geri çekilmesinin baĢlangıcında bile,
erkeklerle iliĢki eksikliğinden muzdarip olduğunu söylediğini
hiç duymadım. Genel olarak, münzevi hayatı tatmıĢ olanlar,
baĢka insanlarla birlikte yaĢamayı ya da düzenli sosyal iliĢkiden
zevk almayı imkansız değilse de zor bulurlar.
Onu tanımayanlar ne düĢünürse düĢünsün, yalnızlık ve
mutlak yalnızlık çekicilikten uzak değildir.
KiĢi tsams khang'ın kapısını kapattığında ya da ilk kıĢ
karının alt vadilerde yığılıp aylarca inziva çevresinde aĢılmaz
bir beyazlık oluĢturduğunda yükseklerden aĢağıya baktığında
hissedilen duyguların neredeyse Ģehvetli tatlılığını anlatamaz.
ve soğuk sur.
Ancak, büyük olasılıkla, münzevi yaĢamın birçok Doğulu
üzerinde uyguladığı karĢı konulmaz çekiciliği yalnızca
kendisi yaĢamıĢ olanlar anlayabilir.
Tibetli münzevilerin tsams khang veya ritöd'lerine
kapandıklarında kendilerini uyguladıkları uygulamalar çoktur
ve çeĢitli niteliktedir. Bunların tam bir listesini derlemek için
yapılacak herhangi bir giriĢim boĢuna olacaktır, çünkü büyük
olasılıkla dünyadaki hiç kimse hepsini bilmiyor.
Tibet mistik literatüründe birkaç uygulamanın az ya da çok
ayrıntılı tanımları bulunur, ancak bir kural olarak, bizi en çok
ilgilendiren noktalarda, yani uygulamaların amacı konusunda
suskundurlar. Güvenilir
bilgi, yalnızca her bir özel alıĢtırma için geleneksel sözlü

öğretime aĢina olanlardan elde edilebilir. Özellikle tek bir
inisiyenin yorumlarıyla yetinmekten kaçınılmalıdır, çünkü
bunlar yalnızca farklı mezhepler arasında değil, bireysel
öğretmenler arasında da farklılık gösterir.
Bir khang takımında inzivada yaĢayan veya kendilerini
yalnızlığa kaptıran tüm Tibetlilerin sıra dıĢı bir zekaya sahip
olduklarını ve aĢkın problemler üzerinde kafa yorduklarını
düĢünmek yanlıĢ olur.
Dini hayatı bir meslek olarak benimsemiĢ olan yapmacık
gomchenlerden daha önce bahsetmiĢtim. Ayrıca, popüler
lamaizmin hurafelerini geri çekilmeye zorlayan çok sayıda iyi
niyetli budala ve ortalama zihinsel güce sahip adamlar vardır.
Bunların arasında pek çoğu, inzivaya çekildikleri süreyi
binlerce, hatta milyonlarca kez tek bir formülü tekrarlayarak
ayırır: genellikle onlar için anlaĢılmaz olan bir Sanskritçe
mantra. Diğerleri Tibetçe bir metin okurlar, ancak çoğu
zaman yabancı bir dilde kelimeler söylüyorlarmıĢ gibi
anlamını anlamazlar.
En sıradan formül, iyi bilinen Aum mani padme hum!
Sözcükler söz konusu olduğunda iyi bilinir diyorum çünkü
yabancılar onu birçok kitapta okudu. Bu, anlamının onlara
açıklandığı anlamına gelmez.
Sıradan gezginler ve hatta Oryantalistler bazen hemen
anlamadıkları bir Ģeyi anlamsız ilan etmekte biraz aceleci
davranıyorlar. Bilge yazarlar, bugün bile, aum formülünün ilk
kelimesini, bizim sıradan ünlemimiz ah ! ve hum, son söz,
amin.
Hindistan'da mistik Aum kelimesinin açıklamasına
ayrılmıĢ muazzam bir literatür var. Ġkincisinin egzoterik,
ezoterik ve mistik anlamları vardır. Hindu Üçlüsü'nün üç
kiĢisini ifade edebilir: Brahma, Vishnou, Shiva. Brahman'ı,
―Bir
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM Adwaita
felsefesinin bir saniyesi olmadan 259. Tasavvufta söylenecek
son söz olan Anlatılamaz Mutlak'ın bir sembolü olarak durur
ve ardından sadece sessizlik gelir. Shri Sankarâcharya'ya
göre,1 "meditasyonun desteğidir" veya Mundakopanishad'ın
metninin kendisinde bildirildiği gibi, "bireysel benliğin
evrensel benliğe ulaĢmasını sağlayan yaydır." 2
Yine, Aum, titreĢimleri dünyaları oluĢturan yaratıcı sestir.
Mistik, var olan ve hareket eden tüm varlıkların sayısız sesini,
feryadını, Ģarkısını ve gürültüsünü bir arada iĢitebildiği
zaman, ona ulaĢan eĢsiz ses Aum'dur. Aynı Awn, içsel
benliğinin en derinlerinde de titreĢir. Onu doğru tonda
telaffuz edebilen, harikalar yaratabilir ve onu sessizce nasıl
söyleyeceğini bilen, en yüksek özgürlüğe ulaĢır.
Aum kelimesini onunla iliĢkili mantralarla birlikte
Hindistan'dan alan Tibetliler, Güney komĢuları arasında onun
birçok anlamını ve dinlerinde ve felsefelerinde iĢgal ettiği çok
önemli yeri bilmiyor gibi görünüyorlar. .
AumLamaistler tarafından diğer Sanskrit formülleriyle
birlikte, tek baĢına özel bir önemi olmaksızın, diğer mistik
heceler ise hum ! ve özellikle phat! büyük bir güce sahip
oldukları varsayılır ve büyü ve mistik ayinlerde çok
kullanılırlar.
Formülün ilk kelimesi için çok fazla.
mani padme"nilüferdeki mücevher" anlamına gelen
Sanskritçe terimlerdir. Görünen o ki, burada hemen anlaĢılır
bir anlama geliyoruz, ancak Ģimdiki yorum bu düz anlamı hiç
hesaba katmıyor.
1
Mundakopanishad hakkındaki yorumunda.
2
"Pranava (kutsal hece Aum'un adıdır) yaydır, Atman (bireysel
benlik) oktur ve Brahman'ın (evrensel benlik: Mutlak) iĢaret olduğu
söylenir."
Sıradan halk, mani padme hum /'ın okunmasının onlara

Büyük felis'in Batı Cenneti Nub Dewa ch tn'de mutlu bir
yeniden doğuĢ sağlayacağına inanır.
Formülün altı hecesinin altı canlı varlık sınıfıyla bağlantılı
olduğu ve mistik renklerden biriyle ilgili olduğu daha fazla
―öğrenilmiĢ‖ söylenmiĢtir:
Aumbeyazdır ve tanrılarla (lha) bağlantılıdır.
annemavidir ve tanrı olmayanlarla (lhamayin)
bağlantılıdır.1 Ni sarıdır ve erkeklerle (mî) bağlantılıdır.
pedyeĢildir ve hayvanlarla bağlantılıdır (tudo).
Ben mikırmızıdır ve erkek olmayanlarla bağlantılıdır
(Yidag 3 veya diğer mi-ma-yin3).
uğultusiyahtır ve araflarda yaĢayanlarla bağlantılıdır.
Bu altı hecenin okunmasının etkisi hakkında çeĢitli görüĢler
vardır. Popüler gelenek, formülü sık sık tekrarlayanların
Büyük Mutluluğun Batı Cennetinde yeniden doğacağını ilan
eder. Kendini daha aydın sanan baĢkaları ise Aum manı
padme hum ! altı alemden herhangi birinde yeniden doğuĢtan
kurtulabilir.
Aum mani padme uğultu!YaklaĢık olarak aĢağıdaki gibi
tanımlanabilecek özel bir meditasyon için destek olarak
kullanılır:
Altı çeĢit varlık, yukarıda bahsedildiği gibi, kendi
renkleriyle gösterilen altı hece ile tanımlanır. olmadan bir
çeĢit zincir oluĢtururlar.
1
Her zaman tanrılarla savaĢ halinde olan bir tür Titan.
3
Tidagların gövdeleri bir tepe kadar büyük, boyunları bir iplik kadar
incedir. Bu sefil varlıklar, sürekli olarak açlık ve susuzluktan iĢkence
görmektedir. Su içmek için yaklaĢtıklarında su aleve dönüĢür. Lamalar her
sabah Tidaglara acılarını dindirmek için kutsanmıĢ su sunar. Bu kutsanmıĢ
su, yaklaĢtıklarında aleve dönüĢmez.
3
Mi ma yin sınıfına yarı tanrılar, cinler; çeĢitli türden ruhlar, dostane
veya kötü niyetli.
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM 261 vücutta
dolaĢan, nefesle devam eden, bir burun deliğinden giren ve
diğerinden çıkan uç.
Zihnin konsantrasyonu daha mükemmel hale geldikçe, kiĢi
zihinsel olarak zincirin uzunluğunun arttığını görür. ġimdi, son
kullanma tarihiyle birlikte dıĢarı çıktıklarında, mistik heceler,
bir sonraki ilhamla tekrar emilmeden önce, çok uzaklara
taĢınır. Ancak zincir kırılmaz, lastik bir kayıĢ gibi uzar ve
meditasyon yapan kiĢiyle her zaman temas halindedir.
YavaĢ yavaĢ, Tibet harflerinin Ģekli de kaybolur ve
uygulamanın "meyvesini elde edenler" altı heceyi altı alem
olarak algılarlar; bunlar altı alemde ortaya çıkar, hareket eder,
zevk alır, acı çeker ve altı alemden sayısız varlığın vefat eder.
Türler.
Ve Ģimdi meditasyon yapana, altı alemin (tüm fenomenal
dünyanın) öznel olduğunu fark etmesi kalıyor: onları hayal
eden ve içine battıkları zihnin salt bir yaratımı.
GeliĢmiĢ mistikler, bu uygulama yoluyla, formülün
harflerinin, varlıkların ve faaliyetlerinin hepsinin, daha iyi bir
terim olmadığı için Mahâyânist Budistlerin ―BoĢluk‖ olarak
adlandırdıkları ġeyde birleĢtiği bir transa ulaĢırlar. ‖
Sonra, "BoĢluğu" idrak ederek, dünyanın yanılsamasından
kurtulurlar ve sonuç olarak, bu yaratıcı yanılsamanın
meyvelerinden baĢka bir Ģey olmayan yeniden doğuĢlardan
kurtulurlar.
Aum mam padme hum'ın birçok yorumundan bir diğeri!
altı hecedeki bölünmeyi yok sayar ve anlamına göre formülü
alır: ―nilüferdeki mücevher‖. Bu sözler sembolik olarak kabul
edilir.
En basit yorum Ģudur: Buda'nın öğretisinin değerli
mücevheri (dünya olan) nilüferde bulunur.
BaĢka bir açıklama nilüferi zihin olarak alır. Onun
derinliğinde, içebakıĢ meditasyonu ile kiĢi,
bilginin, hakikatin, gerçeğin, kurtuluĢun, nirvananın

mücevherini bulmak, bu çeĢitli terimler aynı Ģeyin farklı
mezhepleri.
ġimdi Mahâyânist Budistlerin bazı öğretileriyle ilgili bir
anlama geliyoruz.
Onlara göre nirvana, yüce kurtuluĢ, samsaradan, yani
fenomenal dünyadan ayrı değildir, ama mistik, birinciyi
ikincinin kalbinde bulur, tıpkı "mücevher"in "nilüfer"de
bulunabilmesi gibi. ―Mücevher‖ olan Nirvana, aydınlanma
var olduğunda var olur. Nirvâna'yı örten sanrı var olduğu
zaman, "nilüfer" olan Samsara vardır, tıpkı "nilüferin" pek
çok yaprağının aralarında yuvalanan "mücevheri" gizlemesi
gibi.
Hım!formülün sonunda, azılı tanrıları zorlamak ve iblisleri
bastırmak için kullanılan mistik bir gazap ifadesidir.
―Nilüferdeki mücevher‖e ve Hint Aum'a nasıl yapıĢtırıldı?—
Bu da çeĢitli Ģekillerde açıklanıyor.
uğultu 1bir tür mistik savaĢ çığlığıdır; bunu söylemek, bir
düĢmana meydan okumaktır. DüĢman kim? Her biri onu
kendi tarzında hayal eder: ya güçlü Ģeytanlar olarak ya da bizi
yeniden doğuĢ döngüsüne, yani Ģehvet, nefret ve aptallığa
bağlayan kötü eğilimlerin üçlüsü olarak. Daha ince
düĢünürler onu ―Ben‖ olarak görüyor. Hum /'ın nesnel
içerikten vb. yoksun zihin anlamına geldiği de söylenir.
Aum mani padne hum ! bir tespih boncukları üzerinde yüz
sekiz kez. Bu hece hri! Bazıları onu, Ģeylerin temel özü olan
görünüĢlerin altında saklı bir içsel gerçekliği ifade etmek
olarak anlar.
Aum mani padme hum hri'nin yanında! diğer formüller de
Aum vajra sattva ! Yani, ―Aum en mükemmel (elmas)
varlık.‖ Mükemmel Bir'in kastedilen Buda olduğu
anlaĢılmaktadır. Kırmızı Ģapkalı tarikatların takipçileri
sıklıkla Ģunu tekrar ederler: Aum vajra guru padma siddhi
hum! kurucuları Padmasambhava'nın övgüsü olarak.
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM263 Bu sözler,
Aum, en mükemmel güçlü guru Padma, mucize yaratıcısı,
uğultu anlamına gelir!
Daha uzun formüller arasında en popüler olanlardan biri
―Kyabdo‖ adı verilen formüldür. 1 Bu, Sanskritçe katkısız
Tibet'tir ve önemi açıktır, ancak kaba olmaktan uzaktır. Metin
Ģu Ģekilde çalıĢır:
―Bütün mukaddes sığınaklara sığınırım. Altı tür canlı
varlığın Ģekilleri altında yeniden doğuĢlar döngüsünde dolaĢan
babalar ve anneler (atalar). Korku ve kederden arınmıĢ
Budalığa ulaĢmak için, düĢüncelerinizi aydınlanmaya
yöneltin.‖
Genellikle bu formül yeni baĢlayanlara ilk tsam dönemleri
için verilir. Sözleri iyi bilinir ve herkes onları tsamlara
kapatılmadan tekrarlayabilir. Her koĢulda değerli ve etkili
olarak kabul edilirler. Bu nedenle, Aum mani padme hum'un
monoton tekrarını kırmak için Lhasa'ya yolculuğum sırasında
onları seçmiĢtim! Gizli kimliğimi tehlikeye atabilecek can
sıkıcı konuĢmalardan ve utanç verici sorulardan kaçınmak için
dindar bir alıĢtırmaya dalmıĢ görünmenin ihtiyatlı olduğunu
düĢündüğümde.
Yaygın "kyabdo-tsams", bir kulübede veya kendi odasında
inzivaya çekilip, aynı sayıda secde ederken, yukarıda belirtilen
formülü yüz bin kez tekrar etmekten ibarettir. Herhangi bir
formül aynı Ģekilde tekrar edilebilir. , yüz bin secde ile.
Tibetliler secdeyi iki Ģekilde yaparlar. Biri Çin kovtow'una
çok benziyor. Aradaki fark, diz çökmeden önce, kollar baĢın
üzerine kaldırılır, avuç içi birleĢtirilir ve sonra katlanmıĢ eller
arka arkaya alın, ağız ve kalbin önüne getirilir.
Bu tür saygılar, tapınaklardaki görüntüleri selamlarken,
lamalar üç kez tekrarlanır.
1
"Sığınağa gitmek."
rütbe, kiĢinin kendi gurusu ve kutsal kitaplar veya yapılar.

Ġkinci tür secdeye kyang chag denir. Hint tarzında yapılır,
vücut yerde düz durur ve sadece kyabdo uygulaması gibi çok
özel birkaç özel adanma egzersizinde yapılır.
çeşmeler,chagbum'un gelgitine talip olanlar, yüz bin kez
bir kyabdo formülünü, kendilerini pek çok kez secde ederken
tekrar ederler, her secdede alınları gerçekten odanın zeminine
ya da zeminine dokunur. Etin sert bir yüzeyle bu tekrarlanan
teması, bir yumru ve hatta bir yara oluĢturur. Ġkincisi, konunun
uzmanları tarafından anlaĢılan ve ayinin amacının elde edilip
edilmediğini gösteren belirli özellikleri göstermelidir.
çeşmeler,kendilerini kyabdo uygulamasının çok üstünde
görenler, nefes egzersizleri yapıyor. Bunlar, kiĢi kendini çeĢitli
Ģekillerde nefes almak, nefes vermek, nefesi tutmak ve
dıĢarıda tutmak1 için eğitirken farklı, genellikle olağanüstü
duruĢlar almaktan ibarettir.
Çoğu zaman tsamspalar kendilerini çıplak olarak delerler
ve egzersizler sırasındaki göbeğin Ģekli, öğrencinin elde ettiği
yeterlilik derecesini gösteren bir iĢarettir.
Bazıları bir önceki bölümde açıklanan fiziksel sonuçların
yanı sıra, Tibetliler nefese hakim olma yoluyla kiĢinin tüm
tutku ve öfkenin yanı sıra Ģehvetli arzuları yenebileceğini,
dinginlik kazanabileceğini, zihni meditasyona
hazırlayabileceğini ve ruhsal enerjiyi uyandırabileceğini
onaylarlar.
Tibetli mistikler, ―Yolcu nefestir ve binici zihindir‖ der.
Bu nedenle, yarıĢçının iyi eğitilmiĢ olması önemlidir. Ancak
nefes de bedensel ve zihinsel aktiviteyi etkiler. Sonuç olarak,
iki yöntem geliĢtirilmiĢtir: en kolayı, en sessiz olanı.
1
Yani nefes verdikten sonra bir süre nefes almadan kalır. Teknik
terimlerle buna : geçersiz kalmak denir.
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM265 nefesi kontrol
ederek zihni ve zihni kontrol ederek nefesi düzenlemeyi
içeren daha zor yol.
Her gün birkaç kez tekrarlanan nefes alıĢtırmasına,
münzevi genellikle kyilkhors ile uygulanan tefekkür
meditasyonunu ekler. Ġkincisi, aynı zamanda, dubthabs
(baĢarı yöntemi) adı verilen sihirli ayinlerde en önemli ve
dikkat çekicidir.
Kılhorlarkağıt veya malzeme üzerine çizilmiĢ veya taĢ,
metal veya ahĢap üzerine oyulmuĢ diyagramlardır. Diğerleri
küçük bayraklar, mihrap lambaları, tütsü çubukları ve içinde
tahıl, su vb. çeĢitli Ģeyler bulunan vazolar ile yapılmıĢtır.
Kyilkhor'da yaĢaması gereken Ģahsiyetler ve ihtiyaçları, torma
adı verilen piramidal keklerle temsil edilir.
Kılhorlarayrıca tapınak zemininde veya tahtalarda renkli
tozlar ile çizilir. YaklaĢık yedi fit çapında ölçülen bazılarını
gördüm.
Kyilkhor kelimesi daire anlamına gelmekle birlikte, sayısız
kyilkhor çeĢitleri arasında kare ve dörtgen formlar
bulunurken, kara büyüde veya kötücül varlıkları zorlama veya
yok etmede kullanılanlar üçgen Ģeklindedir.
Bu tür sanatlarda ustalaĢmak isteyen keĢiĢler, yıllarını
onun kurallarını inceleyerek geçirirler. Tüm büyük
manastırlarda bulunan dört yüksek kolejden biri, resmi
lamaist büyü ayinlerinin bir parçası olan kyilkhorları çizme
sanatını öğretir. Mistik eğitim veya kara büyü ile bağlantılı
gizli olanlara gelince, her öğrenci bunları kendi
öğretmeninden özel olarak öğrenmelidir.
Bir kyilkhorun çiziminde veya yapımında tormalara
verilen yerdeki en ufak bir hata, en korkunç sonuçlara yol
açabilir, çünkü kyilkhor, onu beceriksizce kullanan kiĢiye
zarar veren sihirli bir alettir.
Ayrıca, uygun bir Ģekilde yetkilendirilmemiĢse hiç kimse
bir kyilkhor inĢa etmemeli veya çizmemelidir.1Yazılıdkyilkhor.
baĢlatma ve her bir kyilkhor çeĢidi karĢılık gelen baĢlatmayı

gerektirir. Ġnisiye olmayanın iĢi olan Ģey canlandırılamaz ve
güçsüz kalır.
Kyilhorların sembolik anlamının gerçek anlayıĢına ve
psiĢik eğitimde kullanımlarını destekleyen teorilere gelince,
çok azı onlardan haberdardır.
Ayrıntılı ve büyük boyutlu kyilkhorların tsams khangs'ta
yer bulamadığını söylemeye gerek yok. Oradaki biçimleri çok
basitleĢtirilmiĢtir.
Manevi eğitiminin baĢlangıcında, acemiye muhtemelen
öğretmeni tarafından, meditasyon sırasında dikkati sabitlemek
için destek (rfen) olarak kullanılacak bir diyagram oluĢturma
yolu öğretilecektir.
Eğitimin bu aĢamasında - kyilkhorlu veya kyilkhorsuz - en
genel olarak uygulanan egzersizlerden biri Ģudur:
Bir tanrı hayal edilir; önce tek baĢına tasavvur edilir, sonra
gövdesinden bazen kendine benzeyen, bazen de farklı baĢka
biçimler fıĢkırır. Genellikle dört tane vardır, ancak bazı
meditasyonlarda yüzlerce hatta sayısız hale gelirler.
Bütün bu Ģahsiyetler merkez figürün etrafında oldukça açık
bir Ģekilde ortaya çıktıklarında, birbiri ardına onun içinde
yeniden emilirler. ġimdi orijinal tanrı tekrar yalnız kalır ve
yavaĢ yavaĢ kaybolmaya baĢlar. Önce ayaklar, sonra yavaĢ
yavaĢ tüm vücut ve son olarak da kafa kaybolur. Sadece bir
nokta kalır. Bu karanlık, renkli veya tamamen aydınlık
olabilir. Mistik ustalar bunu, müritlerinin elde ettiği ruhsal
ilerlemenin derecesini gösteren bir iĢaret olarak yorumlarlar.
Sonra nokta onu gören adama doğru hareket eder ve onun
içine batar. Vücudun kayboluyor gibi göründüğü kısmına
dikkat edilmelidir. Bu egzersizi, istenildiği kadar tekrar tekrar
yapılabilen bir meditasyon dönemi izler.
Bir lotus da hayal edilebilir. YavaĢça açılır ve
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM267'nin her
yaprağında bir Bodhisatva vardır, bunlardan biri çiçeğin
kalbinde tahta oturmuĢtur. Bir süre sonra, lotus yapraklarını
yeniden katlamaya baĢladığında, her biri çiçeğin merkezine
giren bir ıĢık huzmesi yayar ve tamamen kapandığında ıĢık
kalbinden kaçar ve meditasyon halindeki insana nüfuz eder.
Pek çok benzer uygulama türü vardır.
Birçok acemi daha ileri gitmez. Bu Ģekilde kuru bir Ģekilde
tarif edildiğinde, bu tür vizyonlar saçma değil, saçma
görünebilir, ancak belirli bir eğitim süresinden sonra
üstlendikleri çok çeĢitli beklenmedik yönler nedeniyle biraz
büyüleyici bir bulmaca oluĢtururlar.
Sahnede görülebilecek en güzel peri oyunlarına rakip olan
gözlüklerle inzivaya çekilmeyi sağlarlar. Onların aldatıcı
doğasını iyi bilenler bile onlardan zevk alabilir ve ilahi
oyuncuların gerçekliğine inananlara gelince, büyülenmeleri
ĢaĢırtıcı değildir.
Ancak, bu egzersizlerin icat edildiği münzevileri
eğlendirmek değildir. Onların gerçek amacı, müride,
algıladığımız dünyaların ve tüm fenomenlerin hayal
gücümüzden doğan seraplar olduğunu anlamasına
yönlendirmektir.
"Zihinden çıkarlar ve zihne batarlar."
Aslında bu, Tibet mistiklerinin temel öğretisidir.

ġimdi bir keĢiĢin durumunu ele alırsak (kendini bir
manastırın düzenli üyesi olan bir lamanın manevi rehberliği
altına almak yerine), düĢünceye dalmıĢ bir ankorite
naljorpa'nın öğretimini talep etmeye giriĢir, eğitim baĢka bir
yön alır. Yöntemler tuhaf, hatta bazen acımasız hale gelir; bir
önceki bölümde görmüĢtük.
üçleme; Sınav, Meditasyon, Anlama, bilimin takipçileri
arasında özel bir önem taĢır.
―Kısa Yol‖ ve müridin entelektüel faaliyeti yalnızca bu

sonuçlara yöneliktir. Bazen kullanılan araçlar abartılı
görünebilir, ancak yakından incelendiğinde hedeflenen
nesnenin oldukça makul olduğu görülür. Bu tuhaf yöntemlerin
mucitlerinin, din kardeĢlerinin aklını çok iyi anladıkları ve
buna göre tasarladıkları da açıktır.
Padmasambhava'nın mistik yolun aĢamalarını aĢağıdaki
Ģekilde tanımladığı söylenir.
1. ÇeĢitli dinler ve felsefeler hakkında çok sayıda kitap
okumak. Farklı doktrinleri savunan birçok bilgili doktoru
dinlemek. Kendini bir dizi yöntemle denemek.
2. Kartalın sürüden sadece bir koyunu alıp götürmesi gibi,
incelenen birçok doktrin arasından bir doktrin seçmek ve
diğerlerini atmak.
3. DüĢük bir durumda kalmak, tavrında alçakgönüllü
olmak, dünyanın gözünde göze çarpan veya önemli olmaya
çalıĢmak yerine, görünürdeki önemsizliğin arkasında kalmak,
kiĢinin zihnini tüm dünyevi güç ve ihtiĢamın üzerinde
yükselmesine izin vermek.
4. Herkese kayıtsız kalmak. ġansın getirdiklerini yiyen
köpek ya da domuz gibi davranmak. KarĢılaĢtığı Ģeyler
arasında seçim yapmamak. Herhangi bir Ģeyi elde etmek veya
ondan kaçınmak için herhangi bir çabadan kaçınmak. Ne
gelirse eĢit bir kayıtsızlıkla kabul etmek: Zenginlik veya
yoksulluk, övgü veya hor görme, erdem ve kötülük, onurlu ve
utanç, iyi ve kötü arasındaki ayrımdan vazgeçmek. Acı
çekmemek, yaptıklarından piĢmanlık duymamak ve diğer
yandan yaptıklarından dolayı asla sevinmemek ve gurur
duymamak.
5. Varlıkların faaliyetinin çeĢitli tezahürlerini ve çatıĢan
görüĢleri mükemmel bir sükûnet ve tarafsızlıkla
değerlendirmek. ġeylerin doğasının böyle olduğunu anlamak
için, kaçınılmaz kip
MĠSTĠK TEORĠLER VE MANEVĠ EĞĠTĠM 269her varlığın
eylemi ve her zaman sakin kalması. Dünyaya ülkenin en
yüksek dağında duran bir adam olarak bakmak, onun altında
uzanan vadilere ve daha küçük zirvelere bakar.31
> 6. Altıncı aĢamanın kelimelerle anlatılamayacağı söylenir.
―BoĢluğun‖ gerçekleĢmesine tekabül eder.32ki bu, Lamaist
terminolojide Anlatılamaz gerçeklik anlamına gelir.
Bu programlara rağmen, Tibetli mistik münzeviler
tarafından tasarlanan çok çeĢitli eğitim alıĢtırmalarının düzenli
bir derecesini belirlemek imkansızdır. Uygulamada, bu çeĢitli
egzersizler birleĢtirilir. Üstelik her lama kendine özgü bir
yöntem benimser ve aynı ustanın iki öğrencisinin tam olarak
aynı yolu izlediğini görmek bile nadirdir.
―Kısa Yol‖un ustaları olan guruların ezmeyi reddettiği farklı
bireysel eğilim ve yeteneklerin doğal bir sonucu olan
görünürdeki bir kaosu kabul etmeye karar vermeliyiz.
―Özgürlük‖, ―Karlar Ülkesi‖nin doruklarında mottodur, ama
garip bir Ģekilde, mürit, ruhsal rehberine en sıkı Ģekilde itaat
ederek bu mutlak özgürlük yoluna baĢlar. Ancak, gereken
teslimiyet, üstadın öngördüğü ruhsal ve psiĢik alıĢtırmalar ve
yaĢam biçimiyle sınırlıdır. Hiçbir dogma asla empoze edilmez.
Mürit kendi duygularına göre herhangi bir Ģeye inanabilir,
inkar edebilir veya Ģüphe edebilir.
31
Dhammapada'yı karĢılaĢtırın: ―Bilgili adam kibiri ciddiyetle
uzaklaĢtırdığında, o, bilge kiĢi, bilgeliğin teraslı zirvelerine tırmanarak
aptallara tepeden bakar. Üzüntüden uzak, kederli kalabalığa, bir dağda
duranın ovada duranlara baktığı gibi bakar.‖ Dhammapada, Pali dilinde
Budist kanonik Kutsal Yazılarına ait bir eserdir.
32
Genel olarak, Tibet'in Ģu anki formülüne göre, kalıcı bir egonun
yokluğunun idrakini burada anlamak gerekir: ―KiĢi benlikten yoksundur;
her Ģey benlikten yoksundur.'‖
Bir lamanın, ―Kısa Yol‖da usta olan bir üstadın görevinin
bir ―açıklığı‖ denetlemek olduğunu söylediğini duydum.
Acemiyi, Ģimdiki zihninin bir parçası olan ve kökeni zaman
gecesinde kaybolan ardıĢık yaĢamlar sırasında geliĢtirilen
inançlardan, fikirlerden, edinilmiĢ alıĢkanlıklardan ve
doğuĢtan gelen eğilimlerden kurtulmaya teĢvik etmelidir.
Öte yandan, mürit, müritini, vazgeçtikleri kadar temelsiz
ve mantıksız olan yeni inançları, fikirleri ve alıĢkanlıkları
kabul etmeye karĢı tetikte olması konusunda uyarmalıdır.
―Kısa Yol‖daki disiplin, bir Ģeyleri hayal etmekten
kaçınmaktır. Tefekküre dayalı meditasyonda hayal gücü
reçete edildiğinde, bu bilinçli algılar veya duyumlar
yaratımıyla, onlar da hayal gücüne dayansalar da gerçek
olarak kabul ettiğimiz algıların ve duyumların yanıltıcı
doğasını göstermektir; tek fark, onların durumunda yaratılıĢın
bilinçsizce gerçekleĢtirilmesidir.
Tibet reformcusu Tsong Khapa, meditasyonu "araç" olarak
tanımlar.33tüm yaratıcı düĢünceleri tohumlarıyla birlikte
reddetmesini sağlamak.‖
ġimdiki "hayali düĢüncelerin" bu kökünden sökülmesi ve
gelecekte hayali fikirlerin ortaya çıkmaması için
"tohumlarının" yakılması, az önce bahsettiğim "temizliği"
oluĢturan Ģeydir.
Ġki alıĢtırma özellikle mistik yolun ustaları tarafından
reçete edilir.
Birincisi, zihnin iĢleyiĢini durdurmaya çalıĢmadan büyük
bir dikkatle gözlemlemektir.
Sakin bir yerde oturan mürit, düĢüncelerini bilinçli olarak
baĢka bir yere yöneltmekten mümkün olduğunca kaçınır.
33
Yazarın kullandığı kelime, "kaynak", "köken" anlamına gelen
khungs'dur. Alıntı The Lamp of the Way adlı eserden alınmıĢtır. Benzer
bir tanım Patanjali'nin Yoga sutralarında bulunur.
MĠSTĠK TEORĠLER VE MANEVĠ EĞĠTĠMĠ 2?Ikesin bir yön.
Fikirlerin, hatıraların, arzuların vb. kendiliğinden ortaya
çıkıĢını iĢaretler ve yenilerinin yerini alarak zihnin karanlık
girintilerine nasıl battıklarını düĢünür.
Ayrıca, gözleri kapalıyken ortaya çıkan ve görünüĢte
herhangi bir düĢünce veya duyumla bağlantısı olmayan öznel
imgeyi de izler: insanlar, hayvanlar, manzaralar, hareket eden
kalabalıklar, vb.
Bu alıĢtırma sırasında, gördüğü manzara hakkında
düĢünmekten kaçınır, dönen, itiĢip kakıĢan, savaĢan ve geçip
giden sürekli, hızlı, akan düĢünce ve zihinsel imge akıĢına
pasif bir Ģekilde bakar.
Öğrencinin, o zamana kadar seyirci niteliğini koruduğu
sağlam temelini gevĢettiğinde, bu uygulamanın meyvesini
toplamak üzere olduğu söylenir. O da -böylece anlamalı-
çalkantılı sahnede bir aktör. ġimdiki iç gözlemi, tüm eylemleri
ve düĢünceleri ve benliği olarak adlandırdığı tüm bunların
toplamı, bir an için bir araya gelen, ayrılan, patlayan ve
yeniden oluĢan sonsuz miktarda balondan oluĢan bir
girdaptaki geçici baloncuklardır. , baĢ döndürücü bir ritmi
takip ederek.
Ġkinci alıĢtırma, kiĢinin zihnini tek bir nesne üzerinde
yoğunlaĢtırması için zihnin dolaĢımını durdurmaya yöneliktir.
Mükemmel bir zihin konsantrasyonu geliĢtirme eğiliminde
olan eğitim, genellikle ayrım gözetmeksizin tüm öğrenciler
için gerekli kabul edilir. Zihnin etkinliğini gözlemlemeye
gelince, sadece en entelektüel öğrencilere tavsiye edilir.
Zihni ―tek yönlülük‖ için eğitmek tüm Budist mezheplerde
uygulanmaktadır.
Güney Budist ülkelerinde - Seylan, Siam, Burma - kasinas
adı verilen, çeĢitli renklerde kil disklerden veya suyla kaplı
yuvarlak bir yüzeyden veya bir ekrandan bakan bir ateĢten
oluĢan bir aygıt
yuvarlak bir deliğin delindiği - bu amaç için kullanılır.

Bu halkalardan herhangi birine, gözler kapalıyken, açıkken
ve gerçekten bakıyorken olduğu gibi net bir Ģekilde
görülünceye kadar bakılır.
Süreç, bazı Batılı bilim adamlarının söylediği gibi hipnotik
bir durum yaratmayı amaçlamaz, ancak kiĢiyi zihni
yoğunlaĢtırmaya alıĢtırır. Öznel görüntünün nesnel kadar canlı
hale gelmesi bunu gösterir - buna göre. bu yöntemi himaye
edenler -o ―tek yönlülüğe‖ ulaĢıldı.
Tibetliler, kendini eğitmek için seçilen nesnenin önemsiz
olduğunu düĢünüyor. Öğrencinin düĢüncelerini en kolay
çeken ve muhafaza eden her Ģey tercih edilmelidir.
Tibet din dünyasında iyi bilinen ve bu uygulamanın
baĢarılı bir sonucunu gösteren bir hikaye vardır.
Genç bir adam, mistik bir münzevinin manevi rehberliğine
yalvarır. Ġkincisi, zihninin konsantrasyonunda egzersiz
yaparak baĢlamasını ister.
―Genelde ne tür iĢler yapıyorsun? ‖ diye yeni öğrencisini
soruyor.
Adam, ―Yakınları 1 tepelerde tutuyorum‖ diye yanıtlıyor.
"Pekala," diyor gomchen. ―Yak üzerinde meditasyon
yapın.‖
Acemi, barınak olarak kullanılmak üzere kabaca
hazırlanmıĢ bir mağarayı onarır - bu tür barınaklardan birkaçı
her zaman çobanların yaĢadığı bölgelerde bulunur - ve oraya
yerleĢir.
Bir süre sonra usta oraya gider ve öğrencisini mağaradan
çıkması için çağırır.
Ġkincisi, gomchen'in sesini duyar, ayağa kalkar ve ilkel
konutunun giriĢinden dıĢarı çıkmak ister. Ama meditasyonu
amacına ulaĢtı. Tüm düĢüncelerinin yoğunlaĢtığı nesneyle
kendini özdeĢleĢtirmiĢ, unutmuĢ
1
Yak,yazıldığından gyag. EvcilleĢtirilmiĢ Tibet vahĢi tüylü öküzü.
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM273 kendi kiĢiliği,
kendini yakmıĢ gibi hisseder. ġimdi, açıklık bir insanın
geçebileceği kadar geniĢ olmasına rağmen, büyük bir boğa
için çok dardır, bu yüzden hayali bir engelle mücadele ederken
genç adam gurusuna cevap verir: ―Çıkamıyorum, boynuzlarım
engelliyor. Bende."
Dinle bağlantılı her Ģeye derinden saygılı olmalarına
rağmen, Tibetliler her zaman keskin bir mizah anlayıĢına
sahiptir. Bu tür uygulamaların basit fikirli acemiler tarafından
yapıldığında yarattığı gülünç etkiyi fark etmekten geri
kalmıyorlar.
AĢağıdaki hikaye bana Gartog'dan bir naljorpa ile bir
serseri sırasında anlatıldı.
Eğitimini almak için gurusu ile biraz zaman geçirdikten
sonra, gayretli bir öğrenci inzivaya geri dönüyordu. Yürürken
meditasyon yapmaya baĢladı ve iyi bilinen bir saygı
geleneğine göre tapınan öğretmeninin baĢının üzerinde
oturduğunu hayal etti. Bir süre sonra, lamasını taĢıdığından
tamamen emin olduğu bir trans durumuna girdi.
Bir taĢ ya da baĢka bir engel adamın düĢmesine neden
oldu, ama düĢünce konsantrasyonu o kadar güçlüydü ki Ģok
onu kırmadı. Yüksek sesle özür dileyerek kalktı :_
―Özür dilerim, 'Kıymetli Olan? DüĢmene izin verdiğim
için çok üzgünüm, umarım kendine zarar vermemiĢsindir. . . .
ġu anda neredesin ? . . ‖
Ve iyi öğrenci, lama'sı yuvarlanmıĢ olabilir diye
yakınlardaki bir vadiyi incelemek için aceleyle uzaklaĢtı.
"Kafadaki lama" ile ilgili baĢka bir hikaye bana bir Dugpa
1 lama tarafından anlatıldı. ġaka öncekinden daha kaba ve
sağlam, devasa Dugpa tepelilerinin zihnini yansıtıyor.
Bir rahibeye, ruhsal öğretmeni tarafından meditasyon
yaparken onu baĢının üzerinde otururken hayal etmesini
tavsiye ettiği söylenir.
1
Bhutan yerlisi,
Bunu buna göre yaptı ve o kadar baĢarılı oldu ki, iyi
beslenmiĢ, uzun boylu ve ĢiĢman bir adam olan saygıdeğer
lamanın ağırlığı ona büyük acı verdi. Bütün ülkelerin
kadınlarının, dertlerinden kurtulmanın bir yolunu bulmakta
tuhaf bir Ģekilde zeki olduklarına inanmalıyız.
Gurusunu bir kez daha ziyaret ettiğinde, talimatını yerine
getirip getirmediğini sordu ve onun baĢının üzerinde
oturduğunu hayal etti.
Rahibe, ―Yaptım, Kıymetli Olan,‖ diye yanıtladı rahibe,
―ve gerçekten de ağırlığın o kadar acı verici oldu ki, seninle
yer değiĢtirdim ve ben de baĢına oturdum.‖
Konsantrasyon egzersizlerinin bir çeĢidi, örneğin bir
meditasyon konusu olarak bir tür manzara, örneğin bir bahçe
seçmekten ibarettir.
Önce öğrenci bahçeyi inceler, her ayrıntıyı gözlemler.
Çiçekler, onların farklı türleri, gruplanma biçimleri, ağaçlar,
ilgili yükseklikleri, dallarının Ģekli, farklı yaprakları vb.
Bahçenin öznel bir görüntüsünü oluĢturduğunda, yani onu
gözlerini kapadığında ve ona bakarken olduğu kadar belirgin
bir Ģekilde gördüğünde, mürit, birlikte bahçeyi oluĢturan
çeĢitli ayrıntıları birer birer ortadan kaldırmaya baĢlar.
Çiçekler yavaĢ yavaĢ renklerini ve biçimlerini
kaybederler, ufalanırlar ve toza dönüĢürler ve sonunda
kaybolurlar. Ağaçlar da yapraklarını kaybeder, dalları kısalır
ve gövdeye çekilir gibi olur. Ġkincisi incelir, sadece bir çizgi
haline gelir, görünür olmaktan çıkana kadar gitgide daha
dayanıksız olur.
ġimdi, yalnızca çıplak zemin kalıyor ve acemi, taĢları ve
toprağı ondan çıkarmalıdır. Sırasıyla toprak kaybolur. . . .
Bu tür alıĢtırmalar aracılığıyla kiĢinin tüm form ve madde
fikrini zihinden atmayı baĢardığı ve böylece yavaĢ yavaĢ
çeĢitli amaçlara ulaĢtığı söylenir.
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM"Saf, sınırsız uzay"
ve "sınırsız bilinç" gibi 275 bilinç durumu. Nihayet ―boĢluk
küresi‖ne, sonra da ―ne bilincin ne de bilinçsizliğin‖ mevcut
olduğu küreye ulaĢılır.1
Bu dört tefekkür meditasyonundan genellikle erken Budist
Kutsal Yazılarında bahsedilir ve tüm mezhepler tarafından
manevi eğitimin bir parçası olarak kabul edilir. Bunlara
―biçimsiz tefekkürler‖ denir.
Bu tuhaf zihin durumlarına yol açan birçok yöntem
geliĢtirilmiĢtir. Bazen sonraki durumlar, kesinlikle
düĢüncelerden yoksun bir tefekkür tarafından üretilirken, diğer
durumlarda bir dizi küçük iç gözlemi takip eder veya dıĢ
dünyayla ilgili uzun süreli araĢtırmaların ve yansımaların
sonucudur. Son olarak, herhangi bir yerde veya herhangi bir
meĢguliyet sırasında herhangi bir hazırlık yapmadan bu dört
ruh halinden birine birdenbire ulaĢan insanlar olduğu söylenir.
AĢağıdaki alıĢtırma, kendini yak gibi hisseden adamın
öyküsünde kısaca anlatılmıĢtır. Ancak, o hikayenin
kahramanının bilmediği geliĢmeleri içerir.
Örneğin, mürit meditasyon nesnesi olarak bir ağaç seçmiĢ
ve kendisini onunla özdeĢleĢtirmiĢtir. Yani kendi kiĢiliğinin
bilincini yitirmiĢ ve bir ağaca atfedilebilecek tuhaf duyumları
deneyimlemiĢtir. Dalları olan sert bir gövdeden ibaret
olduğunu hisseder, yaprakları hareket ettiren rüzgarın hissini
algılar. Yerin altında beslenen köklerin faaliyetini, ağacın her
tarafına yayılan özsuyunun yükseliĢini vb. not eder.
Sonra zihnen ağaç olmuĢ (ki
1
Yani sıradan bilinç ve bilinçsizlik kavramlarının uygulanamayacağı
tarif edilemez bir durumdur.
Ģimdi özne haline geldi) önünde oturan (artık nesne haline

gelen) adama bakmalı ve bu adamı detaylı bir Ģekilde
incelemelidir.
Bu yapıldığında, mürit bilincini tekrar adama yerleĢtirir ve
daha önce olduğu gibi ağacı seyreder. Sonra bilincini bir kez
daha ağaca aktararak adamı seyreder. Özne ve nesnenin bu
alternatif aktarımı birkaç kez gerçekleĢtirilir.
Bu egzersiz genellikle iç mekanlarda gom shing
(meditasyon ahĢabı) adı verilen bir sopa heykeli ile yapılır.1
Zihni meditasyona yönlendirmek için karanlık veya tamamen
karanlık bir odada yanan bir tütsü çubuğu da kullanılır. Ama
bir hynotik durum üretme niyetinde olmadığı gerçeğini bir
kez daha vurgulamalıyım.
Meditasyon hazırlığına niampar jagpa denir. Zihni
mükemmel bir dinginliğe getirmekten ibarettir ve çubuğun
tepesindeki küçük ateĢ noktasının tefekkür edilmesi bu
sakinlik halinin oluĢmasına yardımcı olur.
Metodik tefekkür etmeyi alıĢkanlık olarak uygulayan
insanlar, kendilerine tayin edilen meditasyon zamanı için
oturduklarında, bir yükü yere koyma ya da ağır bir giysiyi
çıkarma ve sessiz, nefis sakin bir bölgeye girme hissini
sıklıkla yaĢarlar. Tibetli mistiklerin niampar jagpay'in "eĢit
kılmak", "düzeylemek" ■ olarak adlandırdıkları kurtuluĢ ve
dinginlik izlenimidir - bu, "dalgalarını" zihinde yuvarlayan
tüm ajitasyon nedenlerini sakinleĢtirmek anlamına gelir.
Bununla birlikte, nadiren uygulanıyor gibi görünen bir
baĢka egzersiz, ―kiĢinin bilincini kendi bedenine
yerleĢtirmekten‖ ibarettir. AĢağıdaki gibi açıklanmıĢtır.
Bilincimizi ―kalbimizde‖ hissederiz. Kollarımız bize
vücudumuzun ―ekleri‖ gibi, ayaklarımız ise insanımızın uzak
bir parçası gibi görünüyor. Aslında,
1
Gerçeği söylemek gerekirse, gom shing yalnızca kiĢinin sabit bir
zihin elde etmek için baktığı bir çubuktur. Yanan tütsü çubuğu, çeĢitli
gom shing'dir.
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM 277 kollar, ayaklar
ve vücudun diğer kısımlarına, baĢka bir yerde ikamet eden bir
özne için nesnelermiĢ gibi bakılıyor. ġimdi öğrenci, ―bilincin‖
alıĢılmıĢ meskeninden ayrılmasını ve örneğin eline geçmesini
sağlamaya çalıĢacak, sonra uzun bir bağın ucunda yer alan beĢ
parmak ve bir avuç Ģekline sahip olduğunu hissetmelidir. (kol)
büyük bir hareketli yapıyla birleĢen bedendir.
Yani, gözleri ve beyni kafamızda değil de elimizde
bulundursaydık ve sonra el kafayı ve vücudu inceleyebilir,
durumu tersine çevirebilirse, sahip olabileceğimiz hissi
yaĢamalıdır. elleri veya vücudu görmek için aĢağıya bakmak
normal bir süreçtir.
Böyle garip egzersizlerin amacı ne olabilir? Sorularıma en
sık verilen cevap, birçok araĢtırmacı tarafından muhtemelen
yetersiz görünecek, ancak muhtemelen oldukça doğru.
Bazı lamalar bana bu uygulamaların amacının pek
açıklanamayacağını çünkü etkilerini hissetmeyenlerin
açıklamaları anlayamadıklarını söylediler.
KiĢi, bu tuhaf alıĢtırmalar aracılığıyla, alıĢılmıĢ olanlardan
tamamen farklı psiĢik durumlara ulaĢır. Benliğe atfettiğimiz
hayali sınırların ötesine geçmemize neden olurlar. Sonuç,
benliğin bileĢik, süreksiz olduğunu anlamak için
büyümemizdir; ve benlik olarak benlik yoktur.
Bu lamalardan biri, teorisini destekleyen bir argüman
olarak yaptığım bir yoruma sarıldı.
Kalpten düĢünce ve aklın yeri olarak bahsettiğinde,
Batılıların düĢünce ve zihni beyne yerleĢtirmeyi tercih ettiğini
söylemiĢtim.
―Görüyorsun,‖ diye yanıtladı muhatabım, ―kiĢi zihni farklı
yerlerde hissedebilir ve tanıyabilir. Bu Philings 1 bu hissi
deneyimlediğinden beri1Yabancılar.
kafalarında düĢünmekten ve ben bunu kalbimde

deneyimliyorum, insan onun içinde hissetmenin oldukça
mümkün olduğuna inanabilir. Ancak tüm bunlar, gerçeğin
gölgesi olmayan yalnızca aldatıcı duyumlardır. Akıl ne
kalpte, ne kafada, ne de bedenin dıĢında bir yerde, ayrı, ayrı,
ona yabancı. Bu görünüĢte garip uygulamaların tasarlandığı
gerçeğinin anlaĢılmasına yardımcı olmak içindir.‖
Burada yine ―temizleme‖ süreci ile karĢılaĢıyoruz. Tüm bu
alıĢtırmalar, rutin tarafından ve kiĢisel araĢtırma yapılmadan
kabul edilen alıĢılmıĢ kavramları yok etmeyi amaçlar. Amaç,
baĢka fikirlerin yerlerine konabileceğini anlamasını
sağlamaktır. Öğrencinin, duyumlardan türetilen fikirlerde,
baĢkaları, hatta onlara aykırı bile olsa, yerlerini alırken,
atılabilecek herhangi bir mutlak gerçeğin olamayacağı
sonucuna varacağı umulmaktadır.
Akraba teorileri, Çin Ts'an mezhebinin takipçileri
tarafından ileri sürülmektedir.1 Bunları aĢağıdaki gibi
esrarengiz cümlelerle ifade ederler:
―ĠĢte, okyanustan bir toz bulutu yükseliyor ve karada
dalgaların kükremesi duyuluyor.‖
"Yaya yürüyorum ama yine de bir öküzün sırtına
biniyorum."
―Köprüden geçtiğimde, Lo 1 su akmıyor, köprü akıyor.
― Elim boĢ gidiyorum ve iĢte ! küreğin sapı benim
elimde."
Ve benzeri.
Ts'an mezhebinin doktrini, bir takipçisi tarafından ―Kutup
yıldızını Austral yarımkürede algılama sanatı‖ olarak
tanımlanmıĢtır. Bu paradoksal söz, bana "Siyahın içindeki
beyazı ve beyazın içindeki siyahı keĢfetmeli" diyen
lamanınkine benziyor.
Tibet'te güncel olan, mistik bir sorudan alıntı
yapacağım.1Japonya'da CaH'ed Zen tarikatı.
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM279 keĢiĢ ve
manastırlarda yaĢayan filozoflar öğrencilerine verildi.
"Bir bayrak hareket eder, Hareket eden nedir? - Bayrak mı,
rüzgar mı? ‖
Cevap, ne bayrak ne de rüzgar hareket etmiyor. Hareket
eden zihindir.
Ts'an mezhebinin takipçileri, bu sorunun kökenini
mezheplerinin altıncı Patriğine atfederler. Bir keresinde
manastırın avlusunda havada yüzen bir bayrağa bakan iki
keĢiĢ gördü. Ġçlerinden biri ―Hareket eden bayraktır‖ dedi.
Diğeri onayladı: "Hareket eden rüzgardır." Sonra usta onlara,
deneyimledikleri bir hareketin algısının aslında rüzgardan ya
da bayrağa değil, kendilerinde var olan bir Ģeye bağlı
olduğunu açıkladı.
Bu tür düĢünme biçimlerinin Tibet'e Hindistan'dan mı
yoksa Çin'den mi ithal edildiğinden kuĢku duyuyoruz. Ancak
bir lamanın ifade ettiği görüĢü söyleyebilirim: ―Bön pos,‖
dedi, ―Padmasambhava Tibet'e gelmeden çok önce böyle
Ģeyleri öğretti.‖x
KiĢinin zihnini vücudunun farklı bölümlerine aktarmanın
aĢkınsal sonuçları üzerine daha fazla araĢtırmayı bir kenara
bırakarak, bu alıĢtırma sırasında, kiĢinin ―bilincini taĢıdığı‖
noktada özel bir ısı duyusunun hissedildiğini söyleyebilirim.
Fenomenlerin ısıda gerçek bir artıĢtan mı yoksa yalnızca
öznel bir duyumdan mı ibaret olduğunu belirlemek oldukça
zordur. Böyle bir araĢtırmaya giriĢme fikri, zihnin
konsantrasyonunu bozar ve böylece ısı üreten nedeni yok
ederdi. Diğer insanlar üzerinde gözlem yapmak ise neredeyse
imkansızdır. Tibetli keĢiĢlerin ve onların müritlerinin, para
için çalıĢan ve ürettikleri fenomenleri incelememize izin veren
Batılı profesyonel medyumlarla hiçbir ortak yanı yoktur. En
önemsiz-
1
Bu, Budizm Tibet'e yayılmadan önce anlamına gelir.
Cant bir gomchen öğrencisi, kendisine böyle bir teklif yapılsa

ĢaĢırırdı. Cevap verdiğini duyabiliyorum: ―Bu fenomenlere
inanıp inanmaman umurumda değil ve seni ikna etmek gibi
bir niyetim de yok. Ben tiyatro gösterileri yapan bir hokkabaz
değilim.‖
Gerçek Ģu ki, Doğulular, kaba Ģarlatanlar dıĢında, mistik,
felsefi ve psiĢik bilgilerini göstermezler. Bu konularda
güvenlerini kazanmak çok zordur. Bilgi arayan bir gezgin, bir
lamanın birkaç ay misafiri olabilir, her gün onunla çay
içebilir ve ev sahibinin cahil olduğunu düĢünerek
uzaklaĢabilir, aksine lama tüm sorularını cevaplayabilir ve
ona daha çok Ģey söyleyebilirdi. düĢündüğünden bile.
Isı ister gerçek ister sübjektif olsun, egzersiz ayaklarımı
bir kereden fazla ısıttı ve geceyi bir çadırın altında - hatta
çadırsız olarak - dıĢarıda karda geçirirken bana ferahlatıcı bir
uyku verdi. Ancak uygulama konusunda uzun bir süre eğitim
almamıĢsanız, onu son derece yorucu kılan yoğun çabalar
gerektirir.
Sonuç olarak, "bilinç" ve "zihin" terimleriyle çevirdiğim
terimlerin Tibetçe'de Ġngilizce'dekiyle tam olarak aynı anlama
gelmediğine dikkat çekeceğim.
Tibetliler on bir "bilinç" türünü ayırt eder ve kendi
dillerinde, her biri özel bir felsefi anlam taĢımasına rağmen,
"zihin" ile tercüme etmeye mecbur olduğumuz üç kelimeye
sahiptir.
Zihnin yoğunlaĢma derecesini belirlemenin yaygın bir
yolu, yalnız meditasyonda kalacak olan aceminin baĢına
küçük bir yanan lamba yerleĢtirmektir.
Tibet lambaları, metal veya çamurdan yapılmıĢ fincan
benzeri bir kaptan oluĢur; Lambanın tabanı, ikinci bir fincan
döndürülmüĢ gibi Ģekillendirilen altta geniĢler.
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM 281baĢaĢağı. Bu
lambalar eritilmiĢ tereyağı ile doldurulur; Fincanın dibinde
bu amaçla açılan küçük bir boĢluğa bir fitil sokulur. Tereyağı
soğuduğunda kek Ģeklini alır ve lamba yanmaya hazırdır.
Bu aparat, mutlak hareketsizlik korunduğu sürece kolayca
baĢın tepesine dayanır, ancak en ufak bir harekette düĢer.
ġimdi mükemmel konsantrasyon tam hareketsizlik
ürettiğinden, herhangi bir arıza lambanın düĢmesiyle
kanıtlanır.
Bir keresinde bir öğrencinin kafasına bir lamba yerleĢtiren
bir lamanın, ertesi gün onu hala meditasyonda otururken
bulduğu, ancak lambanın yanında, içinde tereyağı olmadan
yerde bulunduğu söylenir. Egzersizin amacını anlamayan
acemi ustasının sorusunu yanıtlayarak yanıtladı:
―Lamba düĢmedi, yağ bitince kendim çıkardım ve
söndü.‖— gerçek zihin konsantrasyonuna ulaĢıldı mı? " diye
karĢılık verdi öğretmen.
Bazen lamba yerine suyla dolu küçük bir kap kullanılır.
Bazı üstatlar ayrıca müritlerine, meditasyonlarından önce
veya hemen sonra, ağzına kadar su dolu bir kaseyi bir
noktadan diğerine taĢımalarını emreder. Bu alıĢtırma, zihnin
sükunet derecesini test etmeyi amaçlar. Sebebi ne olursa
olsun -sevinç ya da üzüntü, hatıra, arzu, vb.- zihnin en ufak
bir heyecanı, büyük ihtimalle bedende bir hareket
üretecektir. ġimdi, parmakların en ufak bir titremesi kâseyi
sallamaya yetiyor ve dökülen su miktarı kadar kazanın kaç
kez gerçekleĢtiği de zihnin az çok Ģiddetli hareketini ortaya
koyuyor. En azından alıĢtırmanın dayandığı teori budur.
Bu teori ve ondan geliĢtirilen alıĢtırmalar tüm Doğu'da
bilinmektedir. Kızılderililer onlar hakkında güzel hikayeler
anlatır. ĠĢte burada.
Bir rishi1'in ruhsal geliĢimde zaten çok ilerlediğine inandığı
bir öğrencisi vardı. Büyük üne sahip kral Bilge Janaka'dan ek
eğitim alabilmeyi umarak, genç adamı ona gönderdi. Ġlk baĢta
Janaka, yeni geleni birkaç gün saray kapısının dıĢında, avluya
girmesine bile izin vermeden terk etti. Bununla birlikte, iyi
eğitimli öğrenci, asil bir soydan olmasına rağmen, bu
aĢağılayıcı muameleden dolayı en ufak bir üzüntü, gücenme
veya hoĢnutsuzluk belirtisi göstermedi.
Sonunda kralın huzuruna kabul edildiğinde, taht salonunun
kapısında ağzına kadar suyla dolu bir tas verildi ve elinde,
salonun her yerinde yürümesi emredildi.
Janaka, zihni tüm dünyevi Ģeylere tamamen kayıtsız
olmasına rağmen, gerçek Doğu ihtiĢamıyla çevriliydi. Büyük
salonun duvarlarında altın ve değerli taĢlar parıldıyor, pahalı
mücevherler takan saraylılar hükümdarlarının etrafını sardı ve
tanrıçalar kadar güzel ve az giyinmiĢ saray dansöz kızları,
önlerinden geçen genç yabancıya gülümsedi.
Yine de, mürit öngörülen çileden bir damla su dökmeden
geçti. Gözlerine sunulan hiçbir Ģey zihninde en ufak bir
hareket yaratmaya muktedir değildi.
Janaka, herhangi bir derse ihtiyacı olmadığını söyleyerek
onu gurusuna geri gönderdi.
Tibetliler, Hindu Tantrizminin takipçileri arasında klasik
olan khorlos (tekerlekler) teorisine aĢinadır. Büyük olasılıkla
Tibet'e Hindistan veya Nepal'den ithal edilmiĢtir, ancak
lamalar tarafından verilen yorum, Hindu çevrelerinde mevcut
olandan birkaç noktada farklıdır.
1
Genellikle olağanüstü güçlere sahip bir Bilge.
Khorlos'un vücudun çeĢitli yerlerinde bulunan enerji

merkezleri olduğu söylenir. Genellikle ―nilüfer‖ olarak
adlandırılırlar. Khorlos ile bağlantılı uygulamalar ezoterik
öğretiye aittir. Khorlos'un rol aldığı eğitimin genel amacı, bir
enerji akıĢını daha yüksek nilüfere yönlendirmektir: baĢın
tepesinde bulunan dabtong'a (bin yapraklı nilüfer). Bu
eğitimdeki farklı egzersiz türleri, zeka ve olağanüstü güçlerin
geliĢimi için cinsiyetle bağlantılı hayvan tezahürlerinde doğal
olarak ifade edilen enerjiyi kullanmayı amaçlar.
Dzogschen mezhebine mensup lamalar, pratikte bu
öğretinin tek ustalarıdır.
Yine, bazı müritlere gökyüzünü tefekkür etmeleri ve bazen
kendilerini sadece bu uygulamayla sınırlamaları tavsiye edilir.
Bazıları, görünürde baĢka bir nesne olmadan gökyüzüne
bakmak için açıkta sırtüstü yatar. Bu tefekkür ve onun
uyandırdığı fikirlerin, kiĢilik nosyonunun unutulduğu ve
evrenle tarifsiz bir birliğin yaĢandığı özel bir transa yol açtığı
söylenir.
Tüm lamalar, bu tuhaf biçimde ustalıklı eğitim
uygulamalarının çoğunun yararlı olduğu konusunda
hemfikirdir. Yine de, onlar hakkında bazı risaleleri okurken
veya bazı mistik üstatların sözlü açıklamalarını dinlerken, sık
sık ölçülü bir sabırsızlık sezilir. Bize talimat veren öğretmen
Ģöyle diyor: Evet, gerekli olan her Ģey, belki de acemilerin
çoğu için vazgeçilmez, ancak yalnızca hazırlık alıĢtırması
olarak, amaç baĢka bir yerde. Acele edelim ve ön iĢlemle
bitirelim.
AĢağıdaki ayık yöntem bu amaca daha yakındır; her
halükarda iĢleyiĢi daha kolay anlaĢılır.
Usta, müritine, Tidam'ını (vesayet ilahını) tefekkürünün
nesnesi olarak alarak, kendini tsamlara kapatmasını ve
meditasyon yapmasını emreder.
Kesin inzivada oturan acemi, düĢüncelerini Yidam
üzerinde yoğunlaĢtırarak, onu kitaplarda ve resimlerde
kendisine atfedilen Ģekil ve formda hayal eder. Bazı mistik
formülleri tekrarlamak ve bir kyilkhor inĢa etmek, amacı
Yidam'ın ibadet edene görünmesini sağlamak olan
alıĢtırmanın parçalarıdır. En azından, ustanın yeni
baĢlayanlara iĢaret ettiği amaç budur.
Öğrenci, yemek için kesinlikle gerekli olan ve uyku için
izin verilen çok kısa süre boyunca tefekkürünü keser. KeĢiĢ
çoğu zaman yatmaz ve sadece bir önceki bölümde anlatılan
gomtilerden birinde uyur.2
Bu Ģekilde aylar hatta yıllar geçebilir. Bazen usta,
öğrencisinin ilerleyiĢini sorar. Sonunda bir gün gelir, acemi
ona çabalarının meyvesini topladığını bildirir: Yidam ortaya
çıktı. Kural olarak, vizyon belirsizdi ve sadece kısa bir süre
sürdü. Usta bunun cesaret verici bir baĢarı olduğunu, ancak
henüz kesin bir sonuç olmadığını beyan ediyor. KeĢiĢin,
koruyucusunun kutsal arkadaĢlığından daha uzun süre zevk
alması arzu edilir.
Çırak naljorpa hemfikir olamaz ve çabasını sürdürür. Yine
uzun bir süre geçer. O halde Yidam ―sabit‖tir—eğer bu terimi
kullanabilirsem. Tsams khang'da yaĢıyor ve münzevi onu her
zaman kyilkhor'un ortasında var olarak görüyor.
"Bu çok mükemmel," diye cevap verir usta, gerçeği
öğrenince; " ama daha da büyük bir iyilik aramalısın.
Meditasyonunuzu Yidam'ın ayaklarına kafanızla dokunana
kadar, sizi kutsayana ve sizinle konuĢana kadar
sürdürmelisiniz."
Önceki aĢamaların gerçekleĢmesi uzun sürmüĢ olsa da
1
Genellikle münzevi günde sadece bir öğün yemek yer, ancak
birkaç kez tereyağlı çay içer. Ancak bu tür geri çekilme dönemlerinde bazı
münzeviler sadece su ve kavrulmuĢ arpa unu ile geçinirler.
2
Bölüm II'nin sonuna bakın.
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM 285 etkilendiler,
sürecin en kolay kısmı olarak kabul edilebilirler.
AĢağıdakilere ulaĢmak çok daha zordur ve acemilerin yalnızca
küçük bir azınlığı baĢarı ile karĢılaĢır.
Bu baĢarılı öğrenciler Yidam'ın canlandığını görüyorlar.
BaĢlarını üzerlerine koyduklarında, ayaklarının dokunuĢunu
açıkça hissederler. Onları kutsadığında ellerinin ağırlığını
hissederler. Gözlerinin hareket ettiğini, dudaklarının
ayrıldığını görüyorlar, konuĢuyor. . . . Ve lo ! kyilkhor'dan
çıkıyor ve tsams khang'da yürüyor.
Bu tehlikeli bir an. Öfkeli yarı tanrılar veya Ģeytanlar bu
Ģekilde çağrıldığında, sihirli duvarları onları esir tutan
kyilkhor'dan kaçmalarına asla izin verilmemelidir. Zamanı
gelmeden serbest bırakıldıklarında, kendilerini bu hapishane
benzeri kutsanmıĢ daireye girmeye zorlayan kiĢiden intikam
alacaklardı. Bununla birlikte, Yidam, görünüĢü korkunç olsa
ve gücünden korkulsa da tehlikeli değildir çünkü münzevi
onun lütfunu kazanmıĢtır. Sonuç olarak, inzivada istediği gibi
hareket edebilir. Daha da iyisi, eĢiği geçip açıkta durabilir.
Öğretmeninin tavsiyesine uyarak, acemi, dıĢarı çıktığında
tanrının kendisine eĢlik etmek isteyip istemediğini
öğrenmelidir.
Bu görev, önceki tüm görevlerden daha zordur. Uzun
süreli bir düĢünce konsantrasyonundan doğan psiĢik etkilerin
çalıĢtığı, tütsü kokulu karanlık inzivada görünür ve elle
tutulur; Yidam'ın formu, parlak güneĢ ıĢığı altında oldukça
farklı ortamlarda, onu desteklemek yerine, çözücü ajanlar
olarak hareket edecek etkilere maruz kalabilecek mi?
Öğrenciler arasında yeni bir eleme gerçekleĢir. Çoğu
Yidam, adananlarını açığa çıkarmayı reddediyor. Karanlık bir
köĢede inatla kalırlar ve bazen kızarak intikamlarını alırlar.
gönderildikleri saygısız deneyler. Bazı münafıkların baĢına
garip kazalar gelir, ancak diğerleri taahhütlerinde baĢarılı olur
ve nereye giderlerse gitsinler, tapınan koruyucularının
varlığından zevk alırlar*
Guru, coĢkulu öğrencisine ―Ġstenen hedefe ulaĢtın‖ diyor.
"Sana öğretecek baĢka bir Ģeyim yok. Benden daha güçlü bir
koruyucunun beğenisini kazandın.‖
Bazı müritler lama'ya teĢekkür eder ve baĢarılarından gurur
duyarak manastırlarına dönerler ya da bir inzivaya yerleĢirler
ve hayatlarının geri kalanını hayaletleriyle oynayarak
geçirirler.
Aksine, zihinsel ıstırap içinde titreyen diğerleri, gurularının
ayaklarına kapanarak korkunç bir günahı itiraf ederler. . . .
Zihinlerinde, yorucu çabalara rağmen üstesinden
gelemeyecekleri Ģüpheler doğdu. Yidam'ın kendisinden önce,
onlarla konuĢtuğunda ya da ona dokunduklarında bile,
içlerinde, kendilerinin yaratmıĢ olduğu bir hayali hayali
düĢündükleri düĢüncesi ortaya çıktı.
Usta bu itiraftan etkilenmiĢ görünüyor. Ġnanmayan kiĢi,
tsams khang'ına geri dönmeli ve 'kendisini kayıran Yidam'a
karĢı çok nankör olan inancını yenmek için yeniden eğitime
baĢlamalıdır.
Bir kez zayıfladığında, inanç nadiren sağlam bir temele
kavuĢur. Doğuluların din öğretmenlerine duydukları büyük
saygı onları dizginlemeseydi, bu inançsız müritler, uzun
eğitimleri materyalizmle sona erdiği için, muhtemelen dini
yaĢamı bırakmanın cazibesine teslim olacaklardı. Ama
neredeyse hepsi buna tutunur, çünkü Yidam'larının
gerçekliğinden Ģüphe ederlerse, efendilerinin bilgeliğinden
asla Ģüphe etmezler.
Bir süre sonra öğrenci aynı itirafı tekrarlar. Hatta ilk
seferden daha olumlu. Artık Ģüpheye yer yok; o iyice ikna
oldu
MĠSTĠK TEORĠLER VE RUHSAL EĞĠTĠM 287: Vidam,
zihni tarafından üretilir ve ona ödünç verdiğinden baĢka bir
varlığı yoktur.
―ĠĢte tam da bunu anlaman gerekiyor‖ der usta ona.
―Tanrılar, iblisler, tüm evren, zihinde var olan, ' ondan
fıĢkıran ve onun içine giren bir seraptan baĢka bir Ģey
değildir.' 1
1
Tibet mistikleri tarafından sürekli tekrarlanan bir beyan.
BÖLÜM VIII
TĠBET'TE PSĠġĠK OLGULAR—TĠBETLER

ONLARI NASIL AÇIKLIYOR
İ Önceki bölümde, psiĢik fenomenler olarak

sınıflandırılabilecek bazı olaylardan geniĢ ölçüde bahsettim.
Tibet'in yabancı ülkelerde sahip olduğu ün, büyük ölçüde,
orada tarlalarda yetiĢen kır çiçekleri kadar çok sayıda
mucizenin meydana geldiği inancına bağlı olduğundan,
konuyu tekrar ele almak faydalı olabilir.
Bazı insanlar konu hakkında ne düĢünürse düĢünsün,
Tibet'te olağandıĢı olaylar olağan olmaktan uzaktır ve birkaç
sayfaya sığdırdığım gözlemlerin on yıldan fazla süren
araĢtırmaların sonucu olduğunu akılda tutmakta fayda var.
Tibet'in bilgelerin ve büyücülerin meskeni olarak gösterdiği
hayranlık, çok eskilere dayanmaktadır. Buda'dan önce bile,
Kızılderililer derin bir huĢu ile Himalayalara döndüler ve
birçoğu, güçlü karlı zirvelerinin ötesine uzanan gizemli,
bulutlarla kaplı kuzey ülkesi hakkında olağanüstü hikayelerdi.
Çinliler de Tibet vahĢilerinin tuhaflığından etkilenmiĢ
görünüyorlar. Diğerlerinin yanı sıra, onun büyük mistik
filozofu Laotze'nin efsanesi, uzun kariyerinin sonunda, bir
öküze binen ustanın gizemli ülkeye doğru yola çıktığını,
sınırını geçtiğini ve asla geri dönmediğini anlatır. Aynı Ģey
bazen Budist meditasyon mezhebinin (Ts'an mezhebinin)
takipçileri olan Boddhidharma ve onun Çinli müritlerinden
bazıları için de söylenir.
Bugünlerde bile, geçitlere doğru tırmanan patikalarda Hintli
hacılarla sık sık karĢılaĢılabilir.28S
TIBET'TE PSĠĢik OLGU 289
hangisi Tibet'e girer, bir rüyada olduğu gibi kendilerini

sürükler; GörünüĢe göre baskın bir vizyonla hipnotize edilmiĢ.
Yolculuklarının nedeni sorulduğunda, çoğuna yalnızca Tibet
topraklarında ölmek istedikleri yanıtını verebilirler. Ve çoğu
zaman soğuk iklim, yüksek irtifa, yorgunluk ve açlık,
dileklerini gerçekleĢtirmelerine yardımcı olur.
Tibet'teki bu manyetik gücü nasıl açıklayabiliriz?
Hiç Ģüphe yok ki, ―Kar Ülkesi‖nin, her gün mucizelerin
gerçekleĢtiği bir büyücüler ve sihirbazlar ülkesi olarak sahip
olduğu itibar, kendisine tapanların çoğunluğu üzerindeki
çekiciliğinin ana nedenidir. Ama Ģimdi, Tibet'in hangi nedenle
okült irfan ve olağanüstü fenomenlerin seçilmiĢ ülkesi olarak
kabul edildiği sorulabilir.
Belki de en belirgin neden, daha önce bahsedilen, ülkenin
zorlu dağ sıraları ve uçsuz bucaksız çöller arasında kalan aĢırı
uzaklığıdır.
Sert, yavan çevreleriyle bağdaĢmayan aziz ideallerini terk
etmeye zorlanan erkekler, onları daha uygun bir periler
diyarına nakletmek için can atıyorlar. Son bir kaynak olarak,
gündüz düĢlerini barındırmak için cennette bahçeler ve dünya
dıĢı cennetler inĢa ederler, ancak onları dünyevi bir ülkede
konaklama fırsatını ne kadar daha kolay yakalayacaklardır.
Tibet bu fırsatı sunuyor. Gerçek bir harikalar diyarının tüm
fiziksel özelliklerine sahiptir. Manzaralarının, tanrıların ve
iblislerin dünyalarının hayali mimarlarının hayal ettiklerini her
bakımdan geride bıraktığını söylemenin abartılı olduğunu
düĢünmüyorum.
Hiçbir tasvir, en güzel Tibet sahnelerinin heybetli heybeti,
dingin güzelliği, hayranlık uyandıran vahĢiliği, büyüleyici
büyüsü hakkında en ufak bir fikir veremez.
Çoğu zaman, bu ıssız yüksekliklerde yürürken, kiĢi bir
davetsiz misafir gibi hisseder. KiĢi bilinçsizce adımlarını
yavaĢlatır, sesini alçaltır ve kiĢinin haksız cüretkarlığı için özür
sözleri, zeminini ihlal ettiği meĢru bir insanüstü efendinin ilk
görüĢünde söylenmeye hazır olarak dudaklara gelir.
Sıradan Tibetli köylüler ve çobanlar, böyle bir çevrede
doğmuĢ olsalar da, onlardan güçlü bir Ģekilde etkilenirler. Ġlkel
zihinleri tarafından tercüme edilen izlenimleri, Tibet'in
yalnızlıklarını yoğun bir Ģekilde doldurdukları ve kaprisli
tavırları zengin bir halk ilminin tükenmez teması olan bu
fantastik yarı tanrılar ve yüz türden ruhlar Ģeklini alır.
Öte yandan, tıpkı Fırat kıyısında yıldızlı gökyüzünü
gözlemleyen eski Keldani çobanların astronominin temellerini
atmaları gibi, Tibetli münzeviler ve gezgin Ģamanlar da uzun
zamandır büyüleyici ülkelerinin gizemleri üzerinde kafa
yormuĢlar ve ortaya çıkan fenomenleri not etmiĢlerdir. uygun
bir zemin buldu. Tuhaf bir sanatın kökeni onların
tefekkürlerindeydi ve yüzyıllar önce kuzey Transhimalaya
topraklarından gelen büyücüler zaten biliniyordu ve
Hindistan'da yüksek bir üne sahiptiler.
ġimdi, uzaklığına rağmen, Tibet büsbütün eriĢilemez
değildir. Buna tanıklık edebilirim. Farklı Himalaya
geçitlerinden birkaç kez güney yaylasına ulaĢtım, doğu
illerinde ve kuzey Changthang'da yıllarca seyahat ettim1 ve
son yolculuğumda güneydoğu sınırından Lhasa'ya kadar tüm
ülkeyi geçtim. Zorluklardan korkmayan herhangi bir güçlü
erkek ya da kadın, Tibet'i kapatan politika dıĢında aynı Ģeyi
yapabilir.
Özellikle Budizm'in tanıtılmasından bu yana, çok sayıda
Hintli, Nepalli, Çinli ve diğer gezginlerin Tibet'i ziyaret ettiği,
ĢaĢırtıcı bölgelerini gördüğü ve olağanüstü güçler hakkında
bilgi sahibi olduğu kesindir.
1
Çan, "kuzey " ; ihang, aĢağı yukarı düz bir zeminden oluĢan geniĢ bir
parkur. Changthang, Tibet ile Çin Türkistanı arasında uzanan uçsuz
bucaksız çimenli çöldür.
TIBET'TE PSĠĢik OLGU201
hangi onun dubtob kredilendirilir. Aralarından birkaçı
muhtemelen lamalara ya da Bönpos büyücülerine yaklaĢmıĢ ve
tefekkür eden keĢiĢlerin mistik öğretilerini dinlemiĢtir.
DolaĢtırıldıkça kaçınılmaz olarak büyüyen ve çoğalan
seyyahların hikayeleri, bahsettiğim nedenlerle ve daha az
belirgin olanlarla birlikte, Tibet'in Ģimdi sahip olduğu göz alıcı
atmosferi yaratmaya büyük katkıda bulunmuĢ olmalı. Tibet'in
harikaların yetiĢtiği ülke olarak tanınmasının tamamen
hayallere dayandığı sonucuna mı varmalıyız? Bu, tüm yerli
masalların ya da son zamanlarda bazı gülünç Batılıların verimli
beyinleri tarafından tasarlananların eleĢtirmeden kabulü kadar
büyük bir hata olurdu.
En iyi yol, Tibetlilerin mucizevi olaylarla ilgili oldukça
ĢaĢırtıcı görüĢleri tarafından yönlendirilmektir. Tibet'te hiç
kimse bu tür olayların olabileceğini inkar etmez, ama hiç
kimse bu terimin Batı'daki anlamına göre mucize, yani
doğaüstü olaylar olarak görmez.
Gerçekten de, Tibetliler herhangi bir doğaüstü ajanı
tanımıyorlar. Sözde harikaların, sıradan günlük olaylar kadar
doğal olduğunu ve az bilinen yasa ve güçlerin akıllıca ele
alınmasına bağlı olduğunu düĢünüyorlar.
Diğer ülkelerde mucizevi olarak kabul edilen veya baĢka bir
Ģekilde diğer dünyalara ait varlıkların keyfi müdahalesine
atfedilen tüm gerçekler, Tibetli gizli bilginin 1 ustaları
tarafından psiĢik fenomenler olarak kabul edilir.
Genel olarak, Tibetliler psiĢik fenomenleri iki kategoriye
ayırırlar.
ben. Bir veya birkaç kiĢi tarafından bilinçsizce üretilen
fenomenler.
1
Bir kez daha, "gizli irfan"ın ezoterik bir Budist doktrini olarak değil,
geleneksel bilgi ve ille de ruhsal olmayan amaçları gerçekleĢtirme
yöntemleri olarak anlaĢılması gerektiği söylenebilir.
Bu durumda, fenomenin yazarı ya da yazarları bilinçsizce
hareket ediyorsa, sabit bir sonucu hedeflemediği açıktır.
2. Öngörülen bir sonucu ortaya çıkarmak amacıyla bilinçli
olarak üretilen fenomenler. Bunlar genellikle - ama her zaman
değil - tek bir kiĢinin iĢidir.
Bu "kiĢi" bir insan olabilir veya lamacıların dünyamızda var
olduğunu kabul ettikleri altı canlı varlık sınıfından herhangi
birine ait olabilir.34Yazarı kim olursa olsun, fenomen aynı
süreçle, bazı doğa kanunlarına göre üretilir: Mucize yoktur.
Burada Tibetlilerin sadık deterministler olduğunu belirtmek
ilginç olabilir. Her iradenin, bazıları yakın ve diğerleri son
derece uzak olan bir dizi neden tarafından ortaya çıktığına
inanırlar.
İbu konunun dıĢında kalan bir noktayı vurgulamamalıdır.
Bununla birlikte, okuyucu, Tibetlilere göre, bilinçli veya
bilinçsiz olarak oluĢturulan her fenomenin yanı sıra bedensel
veya zihinsel eylemlerimizin her birinin, çeĢitli birleĢik
nedenlerin meyvesi olduğunu akılda tutmalıdır.
Bu nedenler arasında ilk ve daha kolay fark edilebilenler,
eylemi yapanın zihninde, bilinçli iradesinde ortaya çıkanlardır.
Tibetliler, eylemi gerçekleĢtiren kiĢi tarafından bilinmese bile,
onu eylemi gerçekleĢtirmeye sevk eden bazı güçleri harekete
geçiren nedenleri bu nedenlere bağlarlar. Her iki tür de gyu,
"acil veya ana neden" olarak adlandırılır. Ardından, eylemin
gerçekleĢmesine yardımcı olabilecek, yapandan
kaynaklanmayan dıĢ nedenler gelir. Bunlara kyen denir.35
34
260. sayfaya bakın.
35
Örnek olarak, tohum bitkinin rgyu'sudur. Toprak ve içinde bulunan çeĢitli
maddeler, su, hava, güneĢ, tohumu eken bahçıvan, vb. rkyen'dir (gyu ve
kyen olarak telaffuz edilir).
TIBET2'DEKĠ PSĠKĠK OLGULAR 93
Uzak nedenler genellikle onların ―torunları‖ tarafından
temsil edilir.36Bu "soylar", geçmiĢte yapılmıĢ bedensel veya
zihinsel eylemlerin etkileri olarak var olan, ancak Ģimdiki
eylemi yapanın kendisi tarafından zorunlu olarak yapılmayan
mevcut koĢullardır.
Dolayısıyla, aĢağıda bir fenomenin doğrudan nedeni olarak
düĢüncelerin konsantrasyonundan bahsedildiğinde, Ģunu
unutmamak gerekir: ilk olarak, Tibet mistiklerine göre bu
yoğunlaĢma kendiliğinden değil, belirlidir; ve ikinci olarak, bu
doğrudan görünen nedenin yanı sıra, arka planda, fenomeni
meydana getirmek için eĢit derecede gerekli olan bir dizi
ikincil neden vardır.
Tibetlilerin düĢündüğü gibi, psiĢik eğitimin sırrı, doğası
gereği bu konuda en yetenekli insanlarınkini bile fazlasıyla
aĢan bir zihin konsantrasyon gücü geliĢtirmekte yatar.
Mistik ustalar, bu tür bir zihin konsantrasyonu vasıtasıyla,
farklı Ģekillerde kullanılabilen enerji dalgalarının üretildiğini
onaylarlar. "Dalga" terimi benimdir. Bunu açıklığa
kavuĢturmak için ve ayrıca, okuyucunun göreceği gibi, Tibet
mistikleri gerçekten bazı "akımlar" veya "kuvvet dalgaları"
anlamına geldiği için kullanıyorum. Ancak, sadece shugs veya
tsal derler;37yani ―enerji‖. Bu enerjinin, her fiziksel veya
zihinsel eylem gerçekleĢtiğinde üretildiğine inanırlar.—Budist
sınıflandırmasına göre zihnin, konuĢmanın ve bedenin
eylemi.—PsiĢik fenomenlerin üretimi, gücün gücüne bağlıdır.
bu enerji ve yönlendirildiği yön.
1. Bu dalgalar bir nesneyi Ģarj edebilir. Daha sonra bizim
elektrik akümülatörlerimize benzeyen bir Ģey haline gelir.
36
Tibet kulelerinde. Örnek olarak : Tereyağı veya peynirde süt bulunur;
tohum, ağaçta ondan doğmuĢtur. Tibetliler bu illüstrasyonları özgürce
kullanırlar.
37
Yazılı risal.
ve içinde depolanan enerjiyi bir Ģekilde geri verebilir. Örneğin,
dokunan kiĢinin canlılığını artıracak, ona cesaret verecek vb.
Tibet'te bu teoriye dayanan ve faydalı sonuçları hedefleyen
uygulamalar mevcuttur. Pek çok lama güç ve sağlık vermesi,
kazaları, kötü ruhları, hırsızları, kurĢunları vb. uzak tutması
gereken haplar, kutsal su, düğümlü eĢarplar, kağıt veya kumaĢ
üzerine basılmıĢ tılsımlar hazırlar.
Lama, onu sağlıklı etkilerle doldurmak için önce uygun bir
diyetle kendini arındırmalı, sonra da güçlendirmeyi amaçladığı
nesne üzerinde düĢüncelerini yoğunlaĢtırmalı. Bu hazırlık için
bazen birkaç hafta veya ay gerekli kabul edilir. Ancak, söz
konusu olan sadece tılsımlı eĢarplar olduğunda, bunlar
genellikle birkaç dakika içinde düğümlenir ve kutlanır.
2. Bir nesneye iletilen enerji, ona bir tür yaĢam akıtır. Bu
cansız nesne, yaratıcısının emriyle hareket edebilir ve belirli
eylemleri gerçekleĢtirebilir.
Ngagspaların bu uygulamalara baĢvurdukları, zayiattan
sorumlu olduklarına dair herhangi bir Ģüphe uyandırmadan
yaraladıkları veya öldürdükleri söyleniyor.
ĠĢte büyücünün nasıl ilerlediğine dair bir örnek.
Canlandırılacak nesneyi -diyelim birisini öldürmeye yönelik
bir bıçak diyelim- yanına alarak ngagspa, birkaç aydan fazla
sürebilecek bir süre boyunca kendini inzivaya çeker. Bu süre
boyunca oturur, düĢüncelerini önündeki bıçağa odaklar ve
cansız nesneye, ölümü planlanan kiĢiyi öldürme isteğini
aktarmaya çalıĢır.
Ngagspa'nın zihin konsantrasyonuyla bağlantılı olarak
genellikle çeĢitli ayinler yapılır. Bunlar, ikincisinin üretebildiği
ve bıçağa aktarabildiği enerjiye katkıda bulunmayı amaçlar.
Büyücüden daha güçlü olduğu düĢünülen varlıklar ya onunla
isteyerek iĢbirliği yapmaya ya da enerjilerini silaha akıtmaya
zorlanırlar.
Bu ―varlıklar‖ genellikle Ģeytani türdendir, ancak cinayetin
doğru bir eylem olarak kabul edilmesi durumunda,38birçok
38
Ling Kralı Gesar tarafından zararlı varlıkların öldürülmesi veya
Tibet'te Budizm öncesi Ģamanizmi yeniden kurmayı amaçlayan Kral
kiĢinin refahı için yararlı olan yüce hayırsever varlıklar,

yardımcılar olarak çağrılabilir. Bunlar her zaman saygıyla rica
edilir ve kimse onları zorlamaya kalkıĢmaz. Bazı ngagsfialar,
silahı öldürmesi amaçlanan adamla veya onun tarafından
alıĢkanlıkla kullanılan nesnelerle temas ettirmenin faydalı
olduğunu düĢünüyor.
Siyah sanatın diğer ustaları, böyle çocukça bir uygulamayla
alay ederler ve kazara gibi görünen öldürme veya yaralamalara
neden olabilecek nedenlere iliĢkin tam bir cehalet ifĢa ettiğini
beyan ederler.
Büyücü, bıçağın iĢini yapmaya hazır olduğunu
varsaydığında, kurbanı olacak adamın yanına yerleĢtirilir,
böylece neredeyse her zaman onu kullanmaya
yönlendirilebilir. Sonra, bıçağı yakaladığı anda, bıçak hareket
eder, onu tutan ele ani bir dürtü verir ve kendisine karĢı
hazırlanan adam kendini bıçaklar.
Silah bir kez bu Ģekilde canlandırıldığında, kendini
korumak için gereken bilgi ve zekaya sahip değilse, kurbanı
olabilecek ngagspa için tehlikeli hale geldiği söylenir.
Kendi kendine telkin, muhtemelen, büyücü tarafından
inzivaya çekilirken gerçekleĢtirilen uzun süreli meditasyon ve
ayrıntılı ayinlerden kaynaklanabilir ve baĢına bir kaza gelmesi
ĢaĢırtıcı olmaz. Bununla birlikte, iblislerin ve ruhların
hikayeleri dıĢında, bir sihirbazın yarattığı hayaletin,
yaratıcısının kontrolünden çıktığı zaman meydana geldiği
söylenene benzer bir fenomen olabilir.
Bazı lamalar ve birkaç Bönpos bana, az önce bahsettiğim
gibi durumlarda, bıçağın canlanıp adamı öldürdüğüne
inanmanın bir hata olduğunu söylediler. Büyücünün düĢünce
konsantrasyonunun bir sonucu olarak kendi kendine telkinle
hareket edenin adam olduğunu söylediler.
Ngagspa yalnızca bıçağı canlandırmayı amaçlasa da,
ayinlerin kendisine karĢı yapıldığı adam, zihninde silah fikriyle
yakından iliĢkilidir. Ve böylece, bu adam büyücü tarafından
yaratılan okült ―dalgaların‖ uygun bir alıcısı olabileceğinden
Langdharma'nın öldürülmesi gibi. Lamaistler bu noktada öldürmeyi

açıkça yasaklayan ortodoks Budizm'den ayrılırlar.
(bıçak olmasa da) bilinçsizce onların etkisi altına girer. Sonra
hazırlanan bıçağa dokunduğunda, bıçağın görüntüsü ve
dokunuĢu, adamın kafasında bilmediği, var olan telkini
harekete geçirir ve kendini bıçaklar.
Ayrıca, aktarılacak herhangi bir maddi nesne olmaksızın,
gizli bilginin yetkin üstatlarının, uzaktan bile, insanlara veya
diğer varlıklara, Ģu veya bu Ģekilde kendilerini öldürme fikrini
önerebileceğine kuvvetle inanılır.
PsiĢik eğitimde bir ustaya karĢı böyle bir giriĢimin baĢarılı
olamayacağını söylemekte hepsi hemfikirdir, çünkü böyle bir
kiĢi kendisine yöneltilen güçlerin ―dalgalarını‖ algılar ve
onların doğasını ayırt edebilir ve zararlı olduğunu düĢündüğü
Ģeyleri geri püskürtebilir.
3. Herhangi bir maddi nesnenin yardımı olmadan,
düĢüncelerin konsantrasyonunun ürettiği enerji az çok uzak
noktalara taĢınabilir. Orada bu enerji kendini çeĢitli Ģekillerde
gösterebilir. Örneğin :
PsiĢik fenomenler getirebilir.
Kendisine atfedilen hedefe nüfuz edebilir ve böylece
üretilen gücü baĢka bir yere aktarabilir.
Mistik ustaların bu süreci angkur ayinleri sırasında
kullandıkları söylenir.
Bu ayinler ve onları saran ruh hakkında çok Ģey söylenebilir.
Ortalama büyüklükteki bir ciltte izin verilen sınırlı alan, mistik
Lamaizm'in tüm teorilerinin ve uygulamalarının kapsamlı bir
açıklamasını yasaklıyor ve Ģu an için bir dizi ilginç konuyu
isteksizce atlamak zorunda kaldım. Kendimi birkaç kelimeyle
sınırlayacağım.
Lamaist angkur, kelimenin tam anlamıyla "güçlendirme" bir
"erginlenme" değildir, ancak baĢka kelimelerin olmaması
nedeniyle bu terimi bazen bu kitap boyunca kullandım. ÇeĢitli
angkurların amacı, Yunanlılar ve diğer halklar arasındaki
inisiyasyonlar gibi ezoterik doktrinleri açığa çıkarmak değildir.
Kesinlikle psiĢik bir karaktere sahipler. Onlarla ilgili teori,
―enerjinin‖ ustadan -ya da daha gizli bir güç deposundan-
aktarım sırasında psiĢik dalgalara ―dokunabilen‖ öğrenciye
aktarılabileceğidir.
Lamacı mistiklere göre, angkur ayininin icrası sırasında

müridin ulaĢabileceği bir yere bir kuvvet yerleĢtirilir. O gücü
yakalamak ve özümsemek onun yeteneğine bırakılmıĢtır.
Bu konuda mistik inisiyelerle yaptığım görüĢmeler
sırasında, onlar angkur'u bir öğrenciye "kendini güçlendirme"
için sunulan "özel bir fırsat" olarak tanımladılar.
Aynı yöntemle, mistik ustaların, gerektiğinde uzaktaki
müritlerini fiziksel ve zihinsel olarak neĢelendiren, tazeleyen
ve canlandıran enerji dalgaları gönderebilecekleri söylenir.
Süreç her zaman dalgaların yönlendirildiği hedefi
zenginleĢtirmeyi amaçlamaz. Tam tersine, bazen o hedefe
ulaĢırken bu dalgalar enerjisinin bir kısmını emer. Sonra,
ustaca çalınan bu ganimetle geri dönerek, onu, gönderildikleri
ve yeniden emildikleri ―direğe‖ dökerler.
Bazı sihirbazların, bu çalıntı enerjiyi bünyesine katarak
büyük güç kazandıkları veya hayatlarını uzattıkları söylenir.
4. Tibetli mistikler ayrıca, konsantrasyon konusunda iyi
eğitilmiĢ ustaların, hayal ettikleri biçimleri
görselleĢtirebileceklerini ve böylece her türlü hayaleti
yaratabileceklerini doğrular; insanlar, tanrılar, hayvanlar,
cansız nesneler, manzaralar vb.
Okuyucu, Dalai Lama'ya göre bir Changchub semspa s'nın
üretme gücüne sahip olduğu tulkus 1 ve sayısız hayaletle ilgili
olarak bu konuda ne söylendiğini hatırlamalıdır.
Bu hayaletler her zaman elle tutulamayan seraplar olarak
görünmezler, elle tutulurlar ve görünüĢlerine sahip oldukları
varlıklara veya Ģeylere doğal olarak ait olan tüm yetenek ve
niteliklere sahiptirler.
Örneğin, hayalet bir at tırıslar ve kiĢner. Ona binen hayalet
sürücü canavarından inebilir, yolda bir gezginle konuĢabilir ve
her Ģekilde gerçek bir insan gibi davranabilir. Hayali bir ev,
gerçek yolcuları barındıracak, vb.
Bu tür olaylar Tibet hikayelerinde ve özellikle Ling Kralı
Gesar'ın ünlü destanında bol miktarda bulunur, Büyük
kahraman kendini çoğaltır. Çadırlı hayalet kervanlar, yüzlerce
at, lama, tüccar, hizmetçi üretiyor ve her biri kendi rolünü
oynuyor. SavaĢlarda, düĢmanlarını gerçek savaĢçılar gibi
öldüren hayalet ordular yaratır.
Bütün bunlar peri masalları alanına ait gibi görünüyor ve bu
hikayelerin yüz doksan dokuzunun tamamen efsanevi olduğu
akıllıca varsayılabilir. Yine de rahatsız edici olaylar meydana
gelir, inkar edilmesi mümkün olmayan olaylara tanık olunur.
Eğer reddederse, bunlara iliĢkin açıklamalar gözlemcinin
kendisi tarafından bulunacaktır.
1
Bölüm III'e bakın.
2
Sanskritçe'de bir Bodhisatva. Bir Buda'nın mükemmelliğine yaklaĢan,
ruhsal olarak oldukça geliĢmiĢ bir varlık.
Tibetliler tarafından teklif edilenleri kabul etmek. Ancak çoğu
zaman bu Tibet açıklamaları) belirsiz bilimsel biçimleri
nedeniyle, araĢtırmacıyı cezbeder ve kendileri bir araĢtırma
alanı haline gelir.
Tibet sınırına yaklaĢan ve sıradan halkın hurafeleri hakkında
yüzeysel bir fikir edinmiĢ olan Batılı gezginler, bu görünüĢte
saf budalaların akıllarının derinliklerinde barındırdıkları
dehaların tuhaf bir Ģekilde akılcı ve Ģüpheci görüĢlerini
duyduklarında çok ĢaĢıracaklar.
Tibet'in her yerinde bilinen ve ünlü olan iki hikaye, meseleyi
açıklamaya hizmet edecektir. Ġlgili gerçeklerin gerçek olup
olmadığı bizim için önemli değil. Ġlgimiz, mucizenin nedeni
hakkında verilen açıklamaya ve tüm hikayeyi kaplayan ruha
bağlı.
Bir zamanlar bir tüccar, fırtınalı bir günde kervanıyla
seyahat ediyordu ve Ģapkası rüzgar tarafından taĢındı.
Tibetliler, yolculuk sırasında böyle durumlarda yere düĢen
bir Ģapkayı yerden almanın uğursuzluk getireceğine inanırlar.
Bu hurafeye boyun eğen tüccar Ģapkasını bıraktı.
Havanın gerektirdiği Ģekilde takılabilen ya da kulakları
kapatan kürklü kucakları olan yumuĢak keçe bir Ģapkaydı.
Rüzgâr tarafından Ģiddetle savrulduğu dikenli çalıların arasına
gömüldüğü için Ģekli zar zor tanınıyordu.
Birkaç hafta sonra, alacakaranlıkta oradan geçen bir adam,
çalılıkların arasında çömelmiĢ gibi görünen ayırt edilemez bir
Ģekil fark etti. Çok cesur değildi ve aceleyle önünden geçti.
Ertesi gün bazı köylülere yoldan kısa bir mesafede ―garip bir
Ģey‖ gördüğünü söyledi. Diğer gezginler de tam o noktada,

niteliğini tespit edemedikleri tuhaf bir nesneyi fark ettiler ve
köylülere ondan bahsettiler. Sonra baĢkaları tekrar tekrar
masum Ģapkaya baktılar ve köylülerin dikkatini ona çektiler.
ġimdi güneĢ, yağmur ve toz, Ģapkanın daha da gizemli
görünen bir nesne olmasına yardımcı oldu. Keçe kirli sarımsı
kahverengi bir renk almıĢtı ve kürk kıvrımları belli belirsiz bir
hayvanın kulaklarına benziyordu.
Köyde duran tüccarlar ve hacılar, ormanın eteğinde bir
"Ģey"in, ne insan ne de hayvanın pusuda kaldığı ve nöbet
tutulması gerektiği konusunda uyarıldı. Birisi "Ģey"in bir iblis
olması gerektiğini öne sürdü ve o zamana kadar isimsiz olan
nesne kısa süre sonra iblis rütbesine terfi etti.
Aylar geçtikçe, eski Ģapkaya daha fazla insan korku dolu
bir bakıĢ attı, daha fazla insan onun hakkında konuĢtu ve tüm
ülke ormanın sınırında gizlenmiĢ ―Ģeytan‖ hakkında
konuĢmaya baĢladı*
Sonra bir gün yoldan geçenler paçavranın hareket ettiğini
gördü. BaĢka bir gün, kendisini çevresinde büyüyen
dikenlerden kurtarmaya çalıĢtı ve sonunda canları pahasına
panik içinde kaçan bir yolcu grubunu takip etti.
ġapka, üzerinde yoğunlaĢan birçok düĢünce tarafından
canlandırılmıĢtı.
Tibetlilerin gerçek olduğunu iddia ettikleri bu hikaye,
önceden belirlenmiĢ bir sonucu amaçlamadan bilinçsizce
etkilendiğinde bile zihnin yoğunlaĢmasının gücünün bir örneği
olarak verilmiĢtir.
Ġkinci hikaye, kötü niyetli bir Ģakacı tarafından
adanmıĢlarla alay etmek için uydurulmuĢ gibi görünüyor, ama
öyle değil. Tibet'te hiç kimse bunu gülünç veya saygısız
bulmuyor. Ġlgili gerçeğin, tüm kültler hakkında kesin bir
gerçeği ortaya çıkardığı kabul edilir. Her ne olursa olsun,
tapılan nesneye yalnızca, ona tapanların toplu düĢünce
yoğunluğu ve inancı tarafından sağlanan güç ile sahip olunur.
Her yıl pazara giden bir tüccarın yaĢlı annesi
TIBET'TE PSĠĢik OLGU 30ben
Hindistan, oğlundan ona Kutsal Topraklardan bir kalıntı
getirmesini istedi.39Tüccar bunu yapacağına söz verdi, ama
aklı iĢiyle meĢgul olduğundan sözünü unuttu.
YaĢlı kadın çok üzüldü ve ertesi yıl oğlunun kervanı yeniden
baĢladığında kutsal emanet talebini yeniledi.
Tüccar yine bir tane getireceğine söz verdi ve yine unuttu.
Aynı Ģey ertesi yıl üçüncü kez oldu. Ancak tüccar bu kez daha
evine varmadan verdiği sözü hatırladı ve yaĢlı annesinin
hevesli beklentisini bir kez daha hayal kırıklığına uğratma
fikrine çok üzüldü.
Konuyu düĢünürken, ihmalini düzeltmenin bir yolunu
ararken, yolun yakınında yatan bir köpek çenesi parçası gördü.
Ani bir ilham geldi ona. Ağaran çene kemiğinden bir diĢ
kırdı, üzerini örten toprağı sildi ve bir ipek parçasına sardı.
Sonra evine vardığında, eski kemiği annesine sundu ve bunun
çok değerli bir kalıntı, büyük Sariputra'nın diĢi olduğunu ilan
etti.40
Kalbi hürmetle dolup taĢan iyi kadın, diĢini aile mabedinin
sunağında bir tabuta yerleĢtirdi. Her gün onun önünde
tapınıyor, kandiller yakıyor, tütsü yakıyordu. Diğer adanmıĢlar
ibadete katıldı ve bir süre sonra köpeğin diĢinden ıĢık
huzmeleri parladı, kutsal emaneti terfi ettirdi.
Bu hikayeden popüler bir Tibet deyiĢi doğar:
“ Mös gus yod na
Khyi so öd akciğer."41
Bu, ―Eğer saygı varsa, bir köpeğin diĢi bile ıĢık saçar‖
anlamına gelir.
39
Budizm'in beĢiği olan Hindistan, Tibetlilerin ―Kutsal Toprakları‖dır.
40
Buda'nın önde gelen bir kiĢisel öğrencisi.
41
Yazıldığından mos gtis yod na, khyi so hod hphrung.
Bir kez daha görüyoruz ki, tüm fenomenler hakkındaki Tibet
teorileri her zaman özünde aynıdır. Hepsi zihnin gücüne
dayanır ve bu, dünyayı bizim gördüğümüz Ģekliyle yalnızca
öznel bir vizyon olarak gören insanlar için mantıklıdır.
Tüm ulusların hikayelerinde çok sayıda sihirbaz tarafından
sergilenen iradeyle görünmez olma gücü, sonunda Tibet
okültistleri tarafından zihinsel faaliyetin kesilmesine atfedilir.
Gerçekten, Tibet efsaneleri bize görünmezliğe neden olan
maddi düzenlerden bahseder. Bunların arasında pek çok
hikayede görünen dip shing var. Garip bir karganın yuvasında
sakladığı muhteĢem ağaçtır. En küçük parçası, onu tutan veya
yakınına yerleĢtirildiği insana, hayvana veya nesneye tam
görünmezlik sağlar. Ancak büyük naljorpalar ve dubchenlerin
kendilerini görünmez kılmak için sihirli bir malzemeye sahip
olmaları gerekmez.
Anlayabildiğim kadarıyla, psiĢik eğitimdeki ustalar, bu
dahiyi din dıĢı ile aynı Ģekilde görmüyorlar. Onlara göre
mesele, kendi kendini kandırmak değil, etrafını saran
canlılarda herhangi bir duygu uyandırmamaya özen
göstermektir. Bu sayede kiĢinin mevcudiyeti algılanmaz ya da
daha az derecede, gözlerinden geçenler tarafından pek fark
edilmez; insan zihninde herhangi bir yansımayı
heyecanlandırmaz ve hafızasında herhangi bir izlenim
bırakmaz.
Bu konuda bana yapılan açıklamalar kabaca Ģu Ģekilde
özetlenebilir.
Ġnsan, yüksek bir ses çıkararak ve birçok el hareketi
yaparak, insanlarla ve nesnelerle itiĢip kakıĢarak yürüdüğünde,
birçok insanda birçok duyum uyandırır. Bu duyumları
hissedenlerde dikkat çekilir ve dikkat onlara neden olana
yönlendirilir. Tersine, kimse kimseye dokunmadan sessizce
ilerlerse, pek az duyum uyandırır; bunlar canlı değiller, onları
deneyimleyenlerde sadece hafif bir dikkat uyandırıyorlar ve
sonuç olarak çok az fark ediliyorlar.
Ancak insan ne kadar hareketsiz ve sessiz olursa olsun,
zihnin çalıĢması onu üretenin her tarafına yayılan bir enerji
üretir ve bu enerji onunla temasa geçenler tarafından çeĢitli
Ģekillerde hissedilir. Ancak kiĢi zihnin tüm faaliyetlerini

durdurmayı baĢarırsa, baĢkalarında hiçbir duyum uyandırmaz
ve bu nedenle görülmez.
Bu teorinin çok fantastik olduğunu düĢündüğümden, her
halükarda maddi bedenin görünür kalması gerektiğine itiraz
ettim. Cevap Ģuydu: Her an çok sayıda nesne görüĢ
alanımızdadır, ancak bunlardan yalnızca birkaçını fark ederiz.
Diğerleri üzerimizde bir etki bırakmıyor. Hiçbir ―bilgi—
bilinç‖ (nampar shespa)1 görsel teması {mig gi regpa} takip
etmez, bu temasın gerçekleĢtiğini hatırlamıyoruz. Pratik
olarak, bu nesneler bizim için görünmez kaldı.
Tibetli gizli irfan ustalarının takdir edildiği diğer garip
baĢarılarla ne kadar ilgilensek de, düĢünce formlarının
yaratılması açık ara en ĢaĢırtıcı olanıdır.
Bir önceki bölümde, aceminin vesayet ilahının biçimini
inĢa etmek için nasıl eğitildiğini görmüĢtük, ancak bu durumda
amaç bir tür felsefi aydınlanmadır. Diğer durumlarda amaç
farklıdır.
ĠçindeKarıĢıklığı önlemek için, önce sadece Tibet'te değil,
çeĢitli diğer Doğu ülkelerinde ve hatta Batı'da sıklıkla tartıĢılan
baĢka bir fenomen türünü ele alacağız. Bazıları bunlarla
düĢünce biçimlerinin yaratılması arasında belirli bir benzerlik
gördüğünü iddia ediyor, ancak aslında süreç hiç de aynı değil.
Hemen hemen tüm ülkelerde, beden uykudayken veya
kataleptik bir transta yatarken, içlerinde dolaĢabilen süptil bir
ruha veya ruha inanan insanlar vardır.
1
Yazıldığından mam par shespa.
42 43
çeĢitli yerler ve bazen bu amaç için alıĢılmıĢ olarak
birleĢtiğinden baĢka bir maddi bedenle iliĢki kurarak farklı
iĢler yapar.
Karanlık Çağlar boyunca cadıların sabbat gününe gittiğine
dair hikayeler yaygındı ve araĢtırmalar cadının genellikle
42
Bu konu hakkında ayrıca Bölüm I: ―Ölüm ve Ahiret‖teki ―deloglar‖
hakkında söylenenlere bakınız.
43
KurtuluĢun ancak tanrılara kurban, ibadet, ayinler ve törensel
performanslar yoluyla elde edilebileceği doktrini. Sankara karĢıt görüĢe
sahipti, yani kurtuluĢ bilginin meyvesidir.
bilinçsiz bir Ģekilde sürekli trans halinde yattığını kanıtladı.
Yine de kendine geldiğinde, misafir olduğuna inandığı
cehennem cümbüĢünün harikalarını uzun uzadıya anlattı. Çok
sayıda histerik kadın, bu tür kuruntulara sahip oldukları için
tehlikede yakıldı.
Hindistan'da sayısız efsane, cesetlere giren, ölü adam
kılığında hareket eden ve bu arada bilinçsiz kalan kendi
çerçevelerine dönen insanların, yarı tanrıların veya iblislerin
garip maceralarını anlatır.
Bu hikayelerin en ünlüsü, Hintli Brahminlerin onları
rasyonalist Budist doktrini tarafından ciddi Ģekilde sarsılan
ayrıcalıklı konuma yeniden yerleĢtirdikleri için borçlu
oldukları ünlü Vedantin filozofu Shri Sankarâcharya'nın
hikayesidir. Bize yarı efsanevi biyografilerde göründüğü
Ģekliyle kiĢiliği çok dikkat çekici olmalı. Ne yazık ki, bir tür
siyasi kast ilgisi, aksi halde parlak zekasını azaltmıĢ gibi
görünüyor. Bu onu, vaaz ettiği yüce panteizmle tamamen
çeliĢen zararlı sosyal teorilerin savunucusu yaptı.
Sankarâcharya -hikayeye göre- Karma-mimansaf ayinsel
inancının destekçisi olan Mandana adlı rakip bir filozofa
meydan okumuĢtu ve
TartıĢmada mağlup olan her kimse, rakibinin müridi olması ve
efendisiyle aynı yaĢam koĢulunu benimsemesi gerektiğine
karar verildi.
Sonuç olarak -Mandana bir ev sahibi ve Sankarâcharya bir
sanny asin 1 - Mandana'nın argümanları zafer kazanırsa,
Sankara dini kıyafetini bırakıp evlenmek zorunda kalacak, bu
durumda Mandana karısından ve evinden vazgeçmeye ve
turuncu cübbeyi giymek zorunda kalacaktı. - nihai vazgeçiĢin
niĢanı.
Mandana'nın tartıĢmayı kaybettiği ve Mandana'nın bilgili
bir hanım olan karısı Bharati'nin araya girdiği sırada Sankara
onun bir müridi olduğunu iddia etmek üzereydi.
Kutsal Yazılar, dedi, karı ve kocanın bir olduğunu ilan
eder. Yani kocamı yenerek varlığımızın sadece yarısını yendin.
Beni de yenene kadar zaferin kabul edilemez.
Sankara'nın yanıtı yoktu; itiraz ortodoks inançlara
dayanıyordu. BaĢka bir felsefi turnuvaya baĢladı. Hanımefendi,

bilgisinin ve tartıĢmalı yeteneğinin rakibininkilerle rekabet
edemeyeceğini anlayarak, akıllıca bir oyunla kendini kurtardı.
Hint kutsal Yazıları, Ģehvetli aĢk sanatını ortodoks bilimler
arasında sınıflandırır. Bharati, çilecileri ĢaĢırtan Sankara'ya
özgü bu konu hakkında bazı sorular sordu.
Gençliğinden beri felsefi düĢüncelere daldığını ve
sannyâsin olarak katı bir bekar olduğu için kadınları ve onlarla
bağlantılı her Ģeyi tamamen bilmediğini söyleyerek cehaletini
bağıĢladı. Bununla birlikte, eksik olduğu bilgiyi elde etme
konusunda oldukça yetenekli olduğunu düĢündü. Büyüleyici
düĢmanı ona aydınlanmayı araması için yaklaĢık bir aylık izin
vermez mi? Belirlenen sürenin sonunda tartıĢmaya devam
etmeye istekliydi.
1
Dünyadan tamamen vazgeçmiĢ bir çileci.
Burada Bharati, rakibinin kapasitesini ihtiyatsızca
küçümsemiĢ olmalı ya da bu kadar kısa bir zamanın gerekli
bilimde ustalaĢması için yeterli olmayacağını düĢünmüĢ
olmalı. O razı oldu ve Sankara öğretmen arayıĢına baĢladı.
ġimdi oldu ki, o sıralarda Amaruka adında bir raca öldü.
Zaten ünlü bir çilecinin Ģahsında öğrenimini üstlenemeyecek
olan Sankara, burada uygun bir fırsat gördü. Cenaze ateĢine
götürülen prensin bedenine ―ince benliğini‖ aktarırken
öğrencilerine vücudunu uzak bir yerde korumalarını emretti.
Canlandırılan Amaruka, birkaç Rane'sinin, meĢru eĢlerinin ve
çok sayıda güzel cariyesinin büyük neĢesi için sarayına geri
götürüldü.
Sankara, merhum yaĢlı raca tarafından bir Ģekilde ihmal
edilmiĢ olan eĢlerini hoĢ bir Ģekilde ĢaĢırtan gayretli bir bilgin
olduğunu gösterdi. Bakanlar ve meclis üyeleri, diriliĢinden bu
yana efendilerinin zekasının ĢaĢırtıcı bir Ģekilde arttığını da
fark ettiler. Bu akıllı hükümdar, yıllardır tanıdıkları sıkıcı
racadan tamamen farklı görünüyordu.
Ve böylece sarayın kadınları ve Devlet konseyi üyeleri, bazı
güçlü siddha 1'in ruhunun merhum Amaruka'nın bedenini
kullandığından Ģüphelenmeye baĢladılar. Onu terk edip kendi
uygun meskenine geri dönebileceğinden korktular, uzak bir
yerde terk edilmiĢ bir ceset aranmasını emrettiler ve eğer
bulunursa derhal yakılması gerektiğine karar verdiler.
Sankara'ya gelince, kendini çalıĢmasına o kadar kaptırmıĢtı
ki, kiĢiliğini tamamen unutmuĢtu ve birkaç öğrenciye emanet
ettiği çileci filozofun bedenini yeniden bütünleĢtirme arzusu
yoktu.
Guruları belirlenen saatte geri dönmediğindeJOlağanüstü
güçlere sahip bir adam.
zaman, öğrenciler oldukça huzursuz hissettiler ve aramayı
duyduklarında tamamen dehĢete düĢtüler. Hızla raca'nın
ikametgahına koĢtular, ondan önce kabul aldılar ve
Sankara'nın bestelediği felsefi bir Ģarkıyı söylediler. Bu,
gurunun hafızasını uyandırdı. Ruhu rajah'ın vücudundan
fırladı ve hızla yeni keĢfedilen ve yakılmak üzere bir odun
yığınının üzerine yerleĢtirilmiĢ olan kendi ruhuna girdi.
Böylece konusuna tamamen hakim olduktan sonra,
Bharati'nin karĢısına bir kez daha çıktı ve onu üstün bilgisi
ile ĢaĢırttı. Bayan yenildiğini kabul etmek zorunda kaldı.
Bu hikaye Boccacio'nun hikayeleri arasında rahatlıkla
yerini alabilir. Yine de yüzlerce yıldır Sankara'nın takipçileri
arasında aptalca veya Ģok edici bir Ģey görmeden popüler
olmuĢtur. Bununla birlikte, görünüĢe göre, hikayenin
öğretmenlerinin anısına pek inandırıcı gelmediğini anlamaya
baĢlıyorlar ve bazıları bunun bazı basit fikirli fanatikler
tarafından icat edildiğini ilan etti.
Bizim için hikaye bir bilgi parçası olarak değerlidir. Bu,
bazı sübtil benliğin bir bedenden diğerine geçtiğine ve hatta
onun bedensiz olarak dolaĢtığına olan inancın Hindistan'da
geçerli olduğunu gösteriyor. Benliğin bir bedenden diğerine
―çevrilmesine‖ trong sürahi adı verilen Tibet'te böyle bir
inanıĢ seyrek değildi.1 Sürahiyle ilgili teoriler muhtemelen
Hindistan'dan ithal edilmiĢtir. Milarespa, otobiyografisinde,
gurusu Marpa'ya güçlü testinin sırrını kendi öğretmeni
Narota tarafından öğretilmediğini, ancak zaten yaĢlandığında
onu öğrenmek için Hindistan'a bir yolculuk yaptığını anlatır.
Unutulmamalıdır ki, ruhani bir benliğin veya ―çift‖in
―çevirisine‖ inananlar, genellikle onun geri çekildiği bedeni
cansız kalmıĢ olarak tasvir ederler. Bu varsayılan arasındaki
temel fark burada yatmaktadır.
1
Yazıldığından grong hjug.
bir tulpa'nın gönüllü veya bilinçsizce yaratılmıĢ fenomeni ve
görünümleri,44ya benzer ya da yaratıcısından farklı.
Aslında, Hint ya da Tibet hikayelerinde anlatıldığı gibi
çeviri bir masal olarak kabul edilebilirken, tulpaların
yaratılması araĢtırmaya değer görünüyor.
Tibetlilerin tanımladığı Ģekliyle hayaletler veİSpiritüalist
seanslar sırasında meydana geldiği söylenen hayaletlere
benzemediğini gördüm.
Tibet'te, bu fenomenlerin tanıkları, onları üretmeye veya
onları ürettiği bilinen bir ortamla tanıĢmaya özellikle davet
edilmedi. Sonuç olarak, zihinleri hazır değildir ve görünümleri
görmeye niyetli değildir. Ne Ģirketin elini koyduğu bir masa,
ne trans halinde bir medyum, ne de onun kapatıldığı karanlık
bir dolap var. Karanlık gerekli değildir, güneĢ ve açık hava
hayaletleri uzak tutmaz.
Daha önce de söylediğim gibi, bazı görünüĢler, ya
Xidam'ın görselleĢtirilmesiyle ilgili önceki bölümde anlatılana
benzeyen uzun bir süreçle ya da uzman ustalar söz konusu
olduğunda, anında ya da neredeyse anında yaratılıyor.
Diğer durumlarda, görünüĢe göre fenomenin yazarı onu
bilinçsizce yaratır ve baĢkaları tarafından görülen görünümün
en ufak bir farkında bile değildir.
Bu tür görselleĢtirme veya düĢünce formu yaratma ile
bağlantılı olarak, kendim tanık olduğum birkaç olguyu
anlatabilirim.
1. Hizmetimde olan genç bir Tibetli ailesini görmeye gitti.
Ona üç haftalık izin vermiĢtim, bundan sonra yiyecek alacak,
yükleri tepelerde taĢımak için hamallar tutacak ve kervanla
geri dönecekti.
Büyük ihtimalle adam adamlarıyla iyi vakit geçirdi. Aradan
2 ay geçmesine rağmen hala dönmedi. Beni kesinlikle terk
ettiğini düĢündüm.
Sonra onu bir gece rüyamda gördüm. Bana alıĢılmadık bir
Ģekilde giyinmiĢ, yabancı Ģekilli bir güneĢ Ģapkası takmıĢ
olarak geldi. Hiç böyle bir Ģapka takmamıĢtı.
44
tulpa,sprulpa yazıldığından. "sihirli, aldatıcı yaratımlar."
Ertesi sabah, hizmetkârlarımdan biri aceleyle yanıma geldi.

"Wangdu geri geldi," dedi bana. "Onu az önce tepeden aĢağı
gördüm."
Bu tesadüf tuhaftı. Yolcuya bakmak için odamdan çıktım.
Durduğum yer bir vadiye hakimdi. Wangdu'yu açıkça
gördüm. Aynen onu rüyamda gördüğüm gibi giyinmiĢti.
Yalnızdı ve yokuĢu tırmanan patikada ağır ağır yürüyordu.
Yanında bagaj olmadığını söyledim ve yanımdaki hizmetçi
cevapladı: "Wangdu önden yürüdü, yük taĢıyıcıları takip
ediyor olmalı."
Ġkimiz de adamı izlemeye devam ettik. Küçük bir chörten'e
ulaĢtı, arkasından yürüdü ve bir daha görünmedi.
Bu chörten'in tabanı, bir metreden daha az yükseklikte
taĢtan yapılmıĢ bir küptü ve iğne Ģeklindeki tepesinden yere
kadar, küçük anıtın yüksekliği yedi metreden fazla değildi.
Ġçinde boĢluk yoktu. Dahası, chörten tamamen izole edilmiĢti:
Ne evler, ne ağaçlar, ne dalgalanmalar ne de civarda
saklanabilecek hiçbir Ģey yoktu.
Hizmetçim ve ben, Wangdu'nun bir süre chörten'in
gölgesinde dinlendiğine inandık. Ama o yeniden ortaya
çıkmadan zaman geçtikçe, dürbünle anıtın etrafındaki zemini
inceledim ama kimseyi göremedim.
Çok ĢaĢırdım, iki hizmetkarımı çocuğu aramaya
gönderdim. Gözlüklerle hareketlerini takip ettim ama ne
Wangdu'ya ne de baĢkasına dair hiçbir iz bulunamadı.
Aynı gün, gün batımından biraz önce, genç adam
kervanıyla vadide göründü. Rüyamda ve sabah görüĢümde
gördüğüm aynı elbiseyi ve yabancı güneĢ Ģapkasını giydi.
Ne ona ne de yük taĢıyanlara, hizmetçilerimle konuĢma ve
olayı duyma zamanı vermeden hemen onları sorguladım.
Cevaplarından, hepsinin önceki geceyi, sabah kimsenin
ulaĢamayacağı kadar uzak bir yerde geçirdiğini öğrendim.
Wangdu'nun sürekli olarak partiyle birlikte yürüdüğü de
açıkça belirtildi.
Sonraki haftalarda, hamalların değiĢtirildiği son birkaç
aĢamada kervanın hareket saatini sorarak erkeklerin
beyanlarının doğruluğunu teyit edebildim. Hepsinin doğruyu
söylediği ve dedikleri gibi Wangdu ile birlikte son aĢamayı
terk ettikleri kanıtlandı.
2. Öfkeli tanrılara hararetle tapan, onların korkunç
Ģekillerini çizmekten tuhaf bir zevk alan Tibetli bir ressam bir
öğleden sonra beni ziyarete geldi.
Arkasında, resimlerinde sıklıkla görülen fantastik
varlıklardan birinin biraz bulanık Ģeklini fark ettim.
ġaĢkın bir jest yaptım ve ĢaĢkın sanatçı bana doğru birkaç
adım atarak sorunun ne olduğunu sordu.
Hayaletin onu takip etmediğini fark ettim ve ziyaretçimi
çabucak kenara iterek bir kolumu önümde uzatarak hayalete
doğru yürüdüm. Elim sisli forma ulaĢtı. Maddesi hafif bir itme
altında çözülen yumuĢak bir cisme dokunuyormuĢ gibi
hissettim ve görüntü kayboldu.
Ressam, sorularıma cevaben, son birkaç haftadır bir
dublhab ayini gerçekleĢtirdiğini itiraf ederek, biçimini aldığım
tanrıya seslendi.
belli belirsiz algıladı ve o gün bütün sabah aynı tanrının bir

resmi üzerinde çalıĢtı.
Aslında, Tibetlinin düĢünceleri tamamen, oldukça haylaz
bir giriĢim için yardımını güvence altına almak istediği tanrı
üzerinde yoğunlaĢmıĢtı.
Kendisi hayaleti görmemiĢti.
Bu iki durumda, fenomen, yazarın bilinçli iĢbirliği olmadan
üretildi. Veya mistik bir lamanın belirttiği gibi, Wangdu ve
ressam, fenomenlerin yazarları olarak adlandırılamazdı.
Bunlar, onları meydana getiren çeĢitli nedenler arasında
yalnızca bir nedendi -belki de baĢlıcası-.
3. ĠliĢkilendirmem gereken üçüncü garip olay, gönüllü
olarak üretilen fenomenler kategorisine aittir. GörünüĢün, ona
neden olan lamanın suretinde ortaya çıkması, kendisinin ince
bir ikizini yansıttığını düĢünmemize yol açmamalıdır. Bu,
Tibet gizli irfanındaki ileri düzey ustaların görüĢü değildir.
Onlara göre bu tür hayaletler tulpalar, güçlü bir düĢünce
konsantrasyonu tarafından üretilen sihirli oluĢumlardır.
Önceki bölümlerde tekrar tekrar belirtildiği gibi, herhangi bir
form bu süreçle görselleĢtirilebilir.
O sırada Kham'daki Punag ritöd yakınlarında kamp
yapıyordum. Bir öğleden sonra, mutfak olarak kullandığımız
bir kulübede aĢçımla birlikteydim. Çocuk benden erzak istedi.
―Benimle çadırıma gel, kutulardan ihtiyacın olanı alabilirsin‖
diye cevap verdim.
DıĢarı çıktık ve çadırıma yaklaĢırken ikimiz de kamp
masamın yanındaki katlanır sandalyede oturan keĢiĢ lama'yı
gördük. Bu bizi ĢaĢırtmadı çünkü lama sık sık benimle
konuĢmaya gelirdi. AĢçı sadece ―Rimpoche orada, hemen
gidip ona çay yapmalıyım, erzakları sonra alırım‖ dedi.
Cevap verdim: "Tamam. Çay yap ve bize getir.‖
Adam arkasını döndü ve ben lama'ya doğru yürümeye
devam ettim, o hareketsiz otururken her zaman ona baktım.
Çadırdan sadece birkaç adım ötedeyken, sanki yavaĢça
kenara çekilen bir perde gibi, zayıf bir sis perdesi önünde
açılıyor gibiydi. Ve aniden lama'yı bir daha görmedim. O
ortadan kaybolmuĢtu.
Biraz sonra aĢçı geldi, çay getirdi. Beni yalnız görünce
ĢaĢırdı. Onu korkutmayı sevmediğim için, ―Rimpoche sadece
bana bir mesaj vermek istedi. Çaya kalacak vakti yoktu.‖
Vizyonu lama ile iliĢkilendirdim, ama o sorularıma cevap
vermeden sadece bana güldü. Yine de, baĢka bir vesileyle
fenomeni tekrarladı. Etrafında çadır, ev veya herhangi bir
sığınak olmayan geniĢ ve çıplak bir arazinin ortasında onunla
konuĢurken tamamen ortadan kayboldu.
Bir hayalet Yidam'ın yaratılması, bir önceki bölümde
anlatıldığı gibi, iki farklı nesneye sahiptir. Daha yüksek olanı,
öğrenciye, zihninin yarattıklarından baĢka tanrı veya Ģeytan
olmadığını öğretmekten ibarettir. Daha az aydınlanmıĢ olan
ikinci amaç, kiĢinin kendisine güçlü bir koruma aracı
sağlamasıdır.
Tanrının hayaleti yaratıcısını nasıl korur? Ġkincisi yerine
görünerek.
Tibet'te, bu tuhaf uygulamaya inisiye olan lamaların her
sabah Yidam'larının kiĢiliğini ―giymeleri‖ bir gelenektir. Bu
yapıldığında, bu lamalarla karĢılaĢan kötü ruhlar onları insan
olarak değil, korkunç tanrıların korkunç Ģekli altında görürler;
elbette onları herhangi bir yaramazlık yapmaktan alıkoyan bir
manzara.
Bu sanatta uzman sihirbazların, kendi gerçek
görünümlerini seçtikleri herhangi bir aldatıcı form altında
gizleyebilecekleri söylenir.
Her sabah ciddi bir Ģekilde Yidam'larının Ģeklini alan
birçokları arasında. muhtemelen çok azı gerçekten kendini bu
Ģekilde gösterme yeteneğine sahiptir. Ġblisleri kandırmayı
baĢarırlar mı bilmiyorum ama kesinlikle insan gözünde bir
yanılsama yaratmazlar. Yine de bazı lamaların, lamaist
panteonunun belirli tanrılarının görünümünde görüldüğünü
duydum.
Eski tubthobs'ların tulpalar yaratma gücüyle ilgili birçok
harika efsane tarafından teĢvik edilen az sayıda ngagspa ve
lamas, ezoterik bilginin bu tuhaf dalında baĢarılı olmak için
büyük bir gizlilik içinde çabalıyor.
Bununla birlikte, uygulama, yüksek zihinsel ve ruhsal
aydınlanma derecesine ulaĢmamıĢ ve süreçte iĢ baĢında olan

psiĢik güçlerin doğasının tam olarak farkında olmayan herkes
için tehlikelerle dolu olarak kabul edilir.
Tulpa, gerçek bir varlığın rolünü oynayabilecek kadar
yeterli canlılığa sahip olduğunda, kendisini yaratıcısının
kontrolünden kurtarmaya yönelir. Tibetli okültistlere göre bu,
tıpkı çocuğun vücudu tamamlanıp ayrı yaĢayabildiği zaman
annesinin rahminden ayrılması gibi, neredeyse mekanik olarak
gerçekleĢir. Bazen hayalet asi bir oğul olur ve büyücüler ve
yaratıkları arasında gerçekleĢen esrarengiz mücadeleler
duyulur, birincisi ikincisi tarafından ciddi Ģekilde incinir ve
hatta öldürülür.
Tibetli sihirbazlar ayrıca, tulpa'nın bir görevi yerine
getirmek için gönderildiği, ancak geri dönmediği ve yarı
bilinçli, tehlikeli derecede yaramaz bir kukla olarak
peregrasyonlarını sürdürdüğü vakaları da anlatır. Aynı Ģeyin,
tulpa'nın yapımcısı onu eritmeden önce öldüğü zaman da
olabileceği söylenir. Yine de, bir kural olarak, hayalet ya
büyücünün ölümüyle aniden ortadan kaybolur ya da
yiyeceksizlikten yok olan bir beden gibi yavaĢ yavaĢ ortadan
kaybolur. Öte yandan, bazı tidpa'lar açıkça yaratıcılarından
sonra hayatta kalmaya yöneliktir ve bu amaç için özel olarak
oluĢturulmuĢtur. Bunlar gerçek tulkus1 olarak kabul edilebilir
ve aslında tulpalar ile tulkus arasındaki sınır net olarak
çizilmekten uzaktır. Her ikisinin de varlığı aynı teorilere
dayanmaktadır.
Asi ―gerçekleĢmelerin‖, gerçek varlıklar haline gelen
hayaletlerin bu tuhaf hesaplarına itibar mı etmeliyiz, yoksa
hepsini sadece fantastik masallar ve hayal gücünün vahĢi
ürünleri olarak reddetmeli miyiz?—Belki de en akıllıcası
ikinci yoldur. Hiçbir Ģeyi onaylamıyorum. Ben sadece, baĢka
koĢullarda güvenilir bulduğum, ancak kendilerini tüm
samimiyetiyle aldatmıĢ olabilecek insanlardan duyduklarımı
aktarıyorum.
Yine de, pek çok abartıya ve sansasyonel eklemeye izin
vererek, bir tulpa'yı görselleĢtirme ve canlandırma olasılığını
inkar edemezdim. DüĢünce formlarını görme konusunda çok
az fırsatım olmasının yanı sıra, alıĢılmıĢ inanmazlığım kendim
için deneyler yapmama neden oldu ve çabalarım bir miktar
baĢarı ile sonuçlandı. Çevremde her gün resim ve imgelerde
gördüğüm lamaist tanrıların biçimlerinden etkilenmemek için,
deneyim için çok önemsiz bir karakter seçtim: kısa boylu,
ĢiĢman, masum ve neĢeli bir keĢiĢ.
Kendimi tsamlara kapattım ve öngörülen düĢünce
konsantrasyonunu ve diğer ayinleri yerine getirmeye
baĢladım. Birkaç ay sonra hayalet keĢiĢ oluĢtu. Formu yavaĢ
yavaĢ sabitlendi ve hayata benzer bir görünüm kazandı.
Dairemde yaĢayan bir tür misafir oldu. Daha sonra inzivaya
çekilip hizmetçim ve çadırlarımla bir gezintiye çıktım.
KeĢiĢ kendini partiye dahil etti. Açıkta yaĢasam da, her gün
kilometrelerce ata binsem de, yanılsama devam etti. Gördüm.
ĢiĢman trapa, ara sıra onu ortaya çıkarmak için onu
düĢünmeme gerek yoktu. Hayalet, gezginler için doğal olan ve
benim buyurmadığım türden çeĢitli eylemler gerçekleĢtirdi.
Mesela yürüdü,
1
Bölüm III'e bakın.
durdu, etrafına bakındı. Ġllüzyon çoğunlukla görseldi, ama
bazen bir bornoz bana hafifçe sürtünüyormuĢ gibi hissettim ve
bir kez bir el omzuma dokundu.
Hayaletimi kurarken hayal ettiğim özellikler yavaĢ yavaĢ
değiĢti. ġiĢman, tombul yanaklı adam daha da zayıfladı, yüzü
belli belirsiz alaycı, kurnaz, kötü niyetli bir görünüm aldı.
Daha zahmetli ve cesur oldu. Kısacası kontrolümden kaçtı.
Bir keresinde, bana tereyağı hediye eden bir çoban,
çadırımdaki tulpayı görmüĢ ve onu canlı lama sanmıĢ.
Olguyu kendi akıĢına bırakmalıydım ama o istenmeyen
arkadaĢın varlığı sinirlerimi bozmaya baĢladı; "gündüz-
kabus"a dönüĢtü. Dahası, Lhasa'ya yolculuğumu planlamaya
baĢlamıĢtım ve baĢka meĢguliyetlerden arınmıĢ sessiz bir
beyne ihtiyacım vardı, bu yüzden hayaleti çözmeye karar
verdim.BaĢardım ama ancak altı aylık zorlu bir mücadeleden
sonra.Zihin-yaratım hayata karĢı dirençliydi.
Kendi halüsinasyonumu yaratmıĢ olabileceğim gerçeğinde
garip bir Ģey yok. Ġlginç olan nokta, bu materyalizasyon
durumlarında, baĢkaları yaratılmıĢ olan düĢünce formlarını

görürler.
Tibetliler bu tür fenomenlerin açıklamalarında aynı fikirde
değiller; kimisi maddi bir formun gerçekten var olduğunu
düĢünür, kimisi de hayaleti salt bir telkin vakası, yaratıcının
düĢüncesinin baĢkalarını etkilemesi ve kendisinin gördüklerini
görmelerine neden olması olarak görür.
Tibetlilerin tüm harikalar için rasyonel açıklamalar
bulmak için gösterdikleri zekice çabalara rağmen, belki de
tamamen icat oldukları için veya belki baĢka nedenlerle bir
dizi açıklanamıyor.
Bir Tibetli, genellikle, oldukça geliĢmiĢ olduğunu kabul
eder.
mistiklerin her zamanki gibi ölmeleri gerekmez, bedenlerini
istedikleri zaman ve yerde eritebilir ve iz bırakmayabilir.
Reschungpa'nın bu Ģekilde ortadan kaybolduğu ve özel bir
tefekkür meditasyonu sırasında Dagmedma'nın Lama
Marpa'nın karısının kocasına katılarak yaĢamına son verdiği
söylenir.
Ancak bunların hepsi, uzun geçmiĢ yüzyılların
kiĢilikleridir: yakın tarihli bir olayı duymak daha ilginçtir. Ve
dahi, yalnız bir inziva yerine geçmek yerine yüzlerce tanığın
önünde gerçekleĢtiğinde ilgi hala artıyor.
Hemen söyleyebilirim ki, ben ikinciler arasında değildim
ve bilgilerim, mucizeyi gördüklerini doğrulayan adamların
anlatımından türetildi. Mucizevi olayla tek bağlantım, gizemli
bir Ģekilde ortadan kaybolduğuna inanılan lama'yı Ģahsen
tanıyor olmam.
Kyongbu rimpoche tarzındaki ikincisi, Tashi Lama'nın
manevi öğretmenleri ve dini danıĢmanlarından biriydi.
1916'da Shigatze'yi ziyaret ettiğimde, o zaten yaĢlı bir adamdı
ve o kasabadan birkaç mil uzakta, Yesru Tsangpo
(Brahmaputra) kıyısı yakınında bir keĢiĢ olarak yaĢıyordu.
Tashi Lama'nın annesi onu büyük bir hürmetle karĢıladı ve
ben onun konuğu olduğumda o saygıdeğer lama hakkında
birkaç sıra dıĢı hikaye duydum.
Yıllar geçtikçe, öğrenilen çilecinin boyutunun giderek
316 BÜYÜVE TIBET'TE GĠZEM
azaldığı bildirildi. Tibetlilere göre bu, büyük bir manevi
baĢarının iĢaretidir ve efsaneler, uzun boylu adamlar olan bazı
dubtobların vücutlarının nasıl küçük boyutlara indirildiğini ve
sonunda ortadan kaybolduğunu anlatır.
O zaman, yaklaĢan Buddha Maitreya'nın devasa
görüntüsünü barındıran yeni tapınak tamamlanmak üzereydi
ve bir kutsama töreninden söz ediliyordu. Tashi Lama, eski
ruhani danıĢmanından kutsama ayini gerçekleĢtirmesini istedi,
ancak ikincisi, tapınak tamamlanmadan önce vefat edeceğini
söyleyerek reddetti.
Buna Tashi Lama cevap verdi - öyle. dedi - münzeviye
yeni binayı kutsayana kadar ölümünü ertelemesi için
yalvararak.
Böyle bir istek okuyucuyu ĢaĢırtsa da, yüksek mistiklerin
sahip oldukları güç, ölüm zamanını seçme konusunda Tibet
fikirleriyle uyumludur.
Münzevi, kutsamayı yerine getireceğine söz verdi.
Sonra, Shigatze'ye yaptığım ziyaretten yaklaĢık bir yıl
sonra, tapınak hazırdı ve rabnes1 töreni için bir gün tayin
edildi, Tashi Lama güzel bir sedan sandalye ve onu
Tashilumpo'nun gompasına götürmek için Kyongbu
rimpoche'ye bir refakatçi gönderdi.
Eskort adamları, lama'yı koltukta otururken gördüler.
Ġkincisi kapatıldı ve hamallar baĢladı.
ġimdi, dini açılıĢ festivali için Tashilumpo 2'de binlerce
insan toplanmıĢtı. Lamanın yalnız ve yaya geldiğini büyük bir
ĢaĢkınlık içinde gördüler. Sessizce tapınağın eĢiğini geçti,
bedeni dokunana kadar Maitreya'nın dev görüntüsüne doğru
yürüdü ve sonra yavaĢ yavaĢ onunla bütünleĢti.
Bir süre sonra eskortlu sedan koltuk geldi. Görevliler
kapısını açtı. . . sandalye boĢtu.
Birçoğu lamanın bir daha hiç görülmediğine inanıyor.
Olay, dikkatimi çekecek kadar tuhaftı, ama kahramanı ve
dehaya yol açan ilk koĢullarla, yani baĢka bir deyiĢle, onunla
tanıĢmıĢ olmam ilgimi derinleĢtirdi.
1
Rabtu nespa'nın kısaltması, rabtu gnaspa yazıldığından. Yeni
binaları, görüntüleri vb. kutsamak için.
2
Shigatze'nin yanındaki büyük manastır.
Tashi Lama'nın tapınağın kutsanmasına iliĢkin talebi; ve
dahası, çünkü mucizenin gerçekleĢtiği söylenen yer bana
tanıdık geldi.
Shigatze'ye gitmek, lamanın son günlerini öğrenmek ve
gerçekten öldüyse mezarını keĢfetmek arzusuyla yandım.
Ama tuhaf mucizeyi duyduğumda kılık değiĢtirmiĢ
Lhasa'daydım ve ne Yongden ne de ben, ikimizin de birçok
tanıdığı olduğu Shigatze'de kimliğimizi gizleyemezdik.
Maskesiz olmak, sınırdan hemen eĢlik edilmek anlamına
geliyordu ve Lhasa'da kaldıktan sonra, Güney Tibet'teki
Samye manastırını ve diğer birkaçını ziyaret etmeye
niyetliydim. Ayrıca Yarlung eyaletinin tarihi alanını gezmek.
Bu, beni herhangi bir soruĢturma giriĢiminden vazgeçmeye
zorladı.
Yine de biz Tibet'ten ayrılmadan önce Yongden, Shigatze
harikası hakkında bu konuda biraz aydınlanmıĢ görüĢlere
sahip görünen birkaç adama bazı gizli sorular sormayı baĢardı.
Ne yazık ki, olay zaten birkaç yaĢındaydı. O zamandan beri
Tsang1'de büyük değiĢiklikler meydana geldi ve Tashi
Lama'nın Çin'e uçuĢuyla bağlantılı olarak birden fazla dahi
iliĢkilendirildi.2 Ayrıca, siyasi atmosfer Tsang için uygun
değildi. Rütbeli adamlar, sürgündeki Tashi Lama'yı ve ona
yakın olanları yüceltmek olarak yorumlanabilecek en ufak bir
Ģey hakkında aĢırı derecede çekingen davranmıĢlardı. Ayrıca,
halka açık bir söylentiye göre ereksiyonu Lhasa Sarayı'nda
düĢmanca ve kıskanç duygular uyandıran Maitreya
tapınağının prestijini artırmaya da cesaret edemediler.
AĢağıdaki görüĢleri topladık:
ben. Lama, sedan sandalyeye girmiĢ gibi görünen kendi
hayaletini yaratmıĢtı ve
1
Tsang,Shigatze'nin baĢkenti olduğu geniĢ bölge.
2
Lhasa'ya Yolculuğuma Bakın.
sonra Maitreya tapınağında söylendiği gibi davrandı, Bu
hayalet, efendisinin dilediği gibi, görüntüye dokunurken
ortadan kaybolmuĢken, lama her zaman kendi inziva yerinde
kalmıĢ olabilir.
318 BÜYÜVE TIBET'TE GĠZEM
2. Veya Kyongbu rimpoche, uzaktan toplu bir halüsinasyon
üretebilmiĢti,
3. Bazıları, mucize gerçekleĢtiğinde lamanın zaten ölmüĢ
olduğunu, ancak arkasında yaratılıĢının bir tür hayaletini
bıraktığını ve bunu Tashihi mpo'ya gönderdiğini öne sürdü.
4. Ayrıca, Kyongbu rimpoche'nin bir öğrencisinin bana,
belirli türden zihin konsantrasyonu yoluyla, gelecekte
gerçekleĢecek olan tuhaf bir olayla bağlantılı bir fenomenin
hazırlanabileceğini söylediğini hatırladım. Konsantrasyonla
bir kez baĢarı elde edildiğinde, fenomeni meydana getirmek
için gereken enerjiyi projekte eden adamın daha fazla iĢbirliği
olmaksızın süreç mekanik olarak devam eder. Hatta bu
adamın, çoğu durumda, belirlenen zamanda gerçekleĢmesini
planladığı fenomeni engellemekten tamamen aciz olduğu
söylendi. Bir Ģekilde kendini Ģekillendiren üretilen enerji artık
onun kontrolünün dıĢındadır.
Tibet'teki psiĢik fenomenler hakkında çok daha fazla Ģey
söylenebilir, ancak tek bir araĢtırmacının açıklaması, özellikle
o ülkede araĢtırmaların yapılması gereken zor koĢullar altında,
tam olamaz.
Açıklamamın, bu tür çalıĢmalar için kendimden daha
nitelikli bazı bilim adamlarında, bu kitapta kısaca bahsettiğim
fenomenler hakkında ciddi araĢtırmalar yapma arzusunu
uyandırmasını içtenlikle diliyorum.
PsiĢik araĢtırma, herhangi bir bilimsel çalıĢma ile aynı ruh
tarafından yönlendirilebilir. Bu alanda yapılabilecek keĢiflerin
doğaüstü hiçbir yanı yoktur, batıl inançları ve saçma sapan
Ģeyleri haklı çıkarabilecek hiçbir Ģey yoktur.
bazılarının konuyla ilgili Ģımarttığı. Aksine, bu tür

araĢtırmalar sözde mucizelerin mekanizmasını aydınlatmaya
yardımcı olabilir ve bir kez açıklandığında, mucize artık bir
mucize değildir.
SON
Samye Manastırı.

Tibet'Te Maji Ve Gizem

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tibet'Te Maji Ve Gizem

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tibet'teki yazar bir keĢiĢ gibi giyinmiĢ.

Boynunda, 108 farklı insan

BĠR GĠRĠġ ĠLE

Uluslararası Standart Kitap Numarası: 0-486-22682-4

Amerika BirleĢik DevletleriDover Publications'da üretilmiĢtir. Inc.

180 Varick Caddesi

"PsiĢik fenomenlerle ve genel olarak psiĢik güçlerin

Burada, körü körüne saflıktan olduğu kadar Ģüphecilikten

Madam David-Neel'in çalıĢmaları hem oryantalistlerin,

Ġ Lhasa'ya yaptığım yolculukla ilgili anlatımımın

Tibet mistisizmi ve felsefesinde daha teknik bir çalıĢma.

Önceki kitabım Lhasat'a Yolculuğumda olduğu gibi, Tibet

GIRIġ DR.A.D'ARSONVAL ... V

ĠTIBET VE LAMALAR .................................................................ben

Yazarın inziva yeri 12.000 fit yukarıda65

― X "Y SÖYLE o zaman anlaĢılmıĢtır. V/ y Dawasandup'u

baĢkenti için ve müzisyenler tarafından yönetilen küçük birlik

zaten iliĢkim var1beni Himalayalara getiren koĢullar. Siyasi

Hindistan, doğanın maddi unsurlarını köleleĢtirme ve

Sikkim prensi ve eskortu ortadan kayboldu, bana sadece

serserilere döndü. Öğleden sonra için kesin bir planım yoktu,

Dawasandup'un okulunun çocukları (s. 17).

Bana öyle geldi ki, "mütevazı mürit" belki biraz deli ve

Sidkeong tulku 2, Ġngilizceyi anadili olan Tibetçe'den daha

ngagspa'dan -büyücüden- daha yüksek bir itibara sahip olsa

her uzuvlarında titreyen öğrencileri, ne beklemeleri gerektiğini

Prens Tulku, ünlü Trashilhumpo 1 üniversitesinden gerçek

Sikkim prensi, bilgin adamlara büyük saygı duyuyordu.

ve halının üzerine koyduğu tasının ne örtüsü ne de tabağı

Bu nedenle, dindaĢlarının çoğu ölülerin kaderinin ahlaki

Popüler inanıĢ, bir yolculuğun gerçekten var olan ve gerçek

askıda asılı olan elbiselerine ulaĢıp onları giydirmek.

Bu, ölülere tavsiyede bulunmaya devam eden, takip etmesi

yeni bir kocayla ayrıldı. Bütün bu sefaleti görmek seni

Aniden ona saldırdı ve tek kelime etmeden onu kırmaya

Notlarla dolu birçok kopya kitabım, Sikkim'e geldiğimden

Tibet cenazesi-akbabaları ve vahĢi hayvanları beslemek için cesedi parçalara ayırmak

Küçük evde her Ģey karmakarıĢıktı, efendiler ve hizmetçiler

A T Gangtok Bermiag Kushog ile tekrar tanıĢtım. Encheli

Arzularımı gerçekleĢtirmekten daha fazlasıydı, bana

bu kadar yürek parçalayıcı bir Ģevkle sunabildiler?— Bu,

yüzyıllar geçmesine rağmen. Ģimdi geçti yanağı bugün bile

Sekkim'deki mezhebinin baĢ manastırı olan Podang'da, öbür

Ģeytanın yok edilmekten kurtulmuĢ olabileceğinden ve

inançlarından kurtarmayı nasıl umabileceğinden

onun için tehlikeli olarak not edildi. DüĢman etkilerine karĢı

öğrendiğimiz her Ģey boĢ. Aslında, kiĢi yalnızca kendi

Çin yoluyla Tibet'e girme fikri hiç aklıma gelmemiĢti ve o

olduğu - prensin dile getirdiği arzu, onu bir Ģekilde

Bir akĢam, prens, Daling lama ve ben Kewzing'in

"Ustanın burada olmadığı için üzgünüm. Böyle bir

Tesadüfen veya baĢka bir nedenle bu sözlerde bir anlam

adam da korkunç derecede kirliydi, birkaç paçavrayla zar zor

Lama prensiyle yaptığım son gezi beni yeniden ülkenin

Tibet'te çok sayıda garip karĢıtlık örneği görülebilir, ancak

daha ileri gidip bir köyde mi göstereyim? Eğer biliniyorsa,

dizginleri tutmayı unutarak eldivenlerimi giymekti. Ben rüya

gomchen'in bana bu misafirperverliği gösterdiği bir evde

konfordan yoksun değildi.

ġimdi bunlar bana küçük zorluklar gibi görünüyor, ama o

mistik Buda'sı olan ödpagmed'in bir yayılımı ve aynı zamanda

karanlık bir köĢede oturuyordu ve sıradan karısına garip bir

Sonunda, tozun içinde yuvarlanan sarhoĢ bir adama