‫فناوری اطالعات )‪ (IT‬و کسب و کار‬

‫دو استاندارد الزم و مرتبط برای مدیریت فرآیند کسب و کار)‪(BPM‬‬

‫ترجمه و تالیف‪ :‬هادی شریفی‬

 ‫فهرست مطالب‬
‫دالیل اهمیت ‪3 ......................................................................................................................................................... BPMN‬‬
‫‪ BPMN‬چیست؟ ‪4 ...............................................................................................................................................................‬‬
‫مقدمه ‪5 ............................................................................................................................................................................................ BPMN‬‬
‫ابزاری مناسب برای کسب و کار و فناوری اطالعات (‪6 ................................................................................................................................................. )IT‬‬
‫چهار دستهبندی از ‪7 ................................................................................................................................................. BPMN‬‬
‫‪ BPMN‬در ‪ 4‬دسته بندی ‪8 ................................................................................................................................................................................‬‬
‫جریان کاری ‪9 ..................................................................................................................................................................................................‬‬
‫سازماندهی ‪01 ..................................................................................................................................................................................................‬‬
‫بازخوانی ‪00 ....................................................................................................................................................................................................‬‬
‫عملکرد خاص ‪01 ..............................................................................................................................................................................................‬‬
‫سه سطح ‪33 ........................................................................................................................................................... BPMN‬‬
‫‪ BPMN‬در ‪ 3‬سطح ‪04 .....................................................................................................................................................................................‬‬
‫‪ BPMN‬سطح پایه ‪05 ......................................................................................................................................................................................‬‬
‫یک مثال از ‪ BPMN‬سطح پایه ‪06 .....................................................................................................................................................................‬‬
‫‪ BPMN‬سطح متوسط ‪01 .................................................................................................................................................................................‬‬
‫‪ BPMN‬سطح متوسط‪ :‬فعالیتها ‪08 ........................................................................................................................................................................‬‬
‫‪ BPMN‬سطح متوسط‪ :‬توالی جریان ‪09 ..................................................................................................................................................................‬‬
‫‪ BPMN‬سطح متوسط‪ :‬دروازه ها ‪11 ......................................................................................................................................................................‬‬
‫رخدادهای ‪ BPMN‬سطح متوسط‪ :‬ارسال و دریافت ‪10 ..................................................................................................................................................‬‬
‫رخدادهای ‪ BPMN‬سطح متوسط‪ :‬پیامها و سیگنالها ‪11 .................................................................................................................................................‬‬
‫رخدادهای ‪ BPMN‬سطح متوسط‪ :‬تایمرها و خطاها ‪13 ..................................................................................................................................................‬‬
‫رخدادهای ‪ BPMN‬سطح متوسط در یک مدل فرآیند ‪14 ................................................................................................................................................‬‬
‫خالصه ‪52 ..........................................................................................................................................................................‬‬
 ‫‪BPMN‬‬ ‫دالیل اهمیت‬

‫کرد‪ .‬شما همچنین مواردی را که برای توسعهی‬ ‫مدل فرآیند کسبببب و کار و نمادسبببازی ‪1‬‬
‫مدل ‪ BPMN‬سطح متوسط نیاز دارید را‬ ‫)‪ (BPMN 2‬یبکی از بهترین مواردی‬
‫خواهید آموخت و برای تکمیل توانایی‬ ‫اسببت که در یک زمان و فرآیند طوالنی در‬
‫اجرای ‪ BPMN‬سطح پیشرفته‪ ،‬تیم فنی‬ ‫مدیریت فرآیند کسب و کار اتفاق میافتد‪.‬‬
‫ما بسیاری از افراد و سازمانهایی که توانستهاند‬
‫انتخاب خواهید کرد‪.‬‬
‫از مزایای ‪ BPMN‬بهرهمند شوند و هنوز از این‬
‫ما " این راهنما" را برای کمک به شما و آشنا‬ ‫هر دو زمینهی کسب و کار و‬
‫روش استفاده میکنند‪ ،‬را میشناسیم‪.‬‬ ‫دانش فنی یک سازمان‬
‫کردن شما با مسائل پایهای و تجربه کردن مدل‬
‫ممکن است که شما ‪ BPMN‬را با فرض‬ ‫میتوانند‪ ،‬یک زبان مشترک‬
‫‪ BPMN‬پیشنهاد میدهیم‪.‬‬
‫اشتباهی ترسیم کرده باشید که در این صورت‬ ‫را به اشتراک بگذارند و هر‬
‫ما اطمینان داریم‪ ،‬شما این مدل را قدرتمند‪،‬‬
‫مستلزم تخصص برای استفاده از ‪BPMN‬‬ ‫دو قادر هستند نیازهای مربوطه را با دقت و‬
‫سازگار و بهطور قابل مالحظهای آسان در کار‬
‫میباشید و یا ممکن است به دلیل استانداردهای‬ ‫انعطافپذیری الزم به سرانجام برسانند‪ .‬این زبان‬
‫خود پیدا خواهید کرد‪ .‬این که آیا شما یک فرد‬
‫مربوطه و بسیاری از چیزهایی که در مورد‬ ‫مشترک‪ ،‬توانایی ساختن راههای جدید کاری را با‬
‫حرفهای در کسب و کار و یا یک توسعه دهنده‬
‫‪ BPMN‬نوشته شده است‪ ،‬تشریح کردن آن‬ ‫هم دارد و نتایج آن را در بکارگیری برنامههای‬
‫(مهندس‪ )IT‬هستید‪ ،‬مدل ‪ BPMN2‬به شما‬
‫برای شما سخت باشد‪.‬‬ ‫کاربردی جدید و منعطفتر ارائه میدهد‪.‬‬
‫کمک میکند تا مسیر فرآیندها را بهتر و بهبود‬
‫در واقع‪ BPMN ،‬بسیار سادهتر از آنچه هست‬ ‫شرکت فراگستر پیشرو در ارائه راه حلهای‬
‫مدیریت و بهرهوری بیشتر‪ ،‬برایتان حاصل شود‪.‬‬
‫که شما فکر میکنید‪ ،‬تخصص همراه با زمان‬ ‫مناسب دربارهی موضوع ‪ BPM‬میباشد و از‬
‫حاصل میشود اما شروع آن بسیار آسانتر هست‪.‬‬ ‫قدرت و پتانسیل استانداردهای مشترک این‬
‫ما معتقدیم که منافع و مزیتها میتوانند به‬ ‫موضوع آگاه هست‪ BPMN 2 .‬یک روش‬
‫سرعت ظاهر شوند‪ .‬در واقع‪ ،‬مزیت ‪ BPMN‬از‬ ‫ساده و مناسب با آنچه که ما در اینجا انجام‬
‫لحاظ نشان ساختاری بدین گونه هست که وقتی‬ ‫میدهیم‪ ،‬میباشد‪.‬‬
‫شما تسلط بر ‪ BPMN‬سطح پایه داشته باشید‪،‬‬
‫دانش و توانایی شما به سرعت پیشرفت خواهد‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 3‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
‫ چیست؟‬BPMN

‫ فراگستـــر‬bpm ‫آکادمی‬ | 4
www.faragostar.net/bpms-academy
 ‫‪BPMN‬‬ ‫مقدمه‬
‫‪BPMN = BPM + N‬‬ ‫اگر شما فقط از ‪ BPMN‬شنیدهاید‪ ،‬اما آنچه را که در‬
‫یبک مدل فرآیند کسبببب و کار‪ ،‬یک نماینده از فرآیندهای‬ ‫آن است و آنچه را که انجام میدهد را مطمئن نیستید‬
‫نمادسـازی متشبکل از نمادهای گرافیکی است که برای‬
‫سازمان میباشد که می توان آن را تجزیه و تحلیل و بهبود‬ ‫و یا نمیدانید‪ ،‬تنها و اولین نفر نیستید‪.‬‬
‫نشبببان دادن فعالیت‪ ،‬جریان و یا برای عملکرد یک فرآیند‬
‫بهکار میرود‪.‬‬ ‫داد‪.‬‬
‫امـا ببل از صــ بت دربار ی این ســلاک که "‬
‫در یک ‪ BPMS‬نمادسببازی توسببط ‪ BPMN‬نشبببان‬ ‫تعریفها‪:‬‬ ‫‪ BPMN‬چیســت؟ " بهتر اســت در مدرد این‬
‫دهندهی کدگذاری دستورالعملهایی هست که قابل اجرا در‬ ‫مدضــدص صــ بـت کنی کـه " ‪ BPMN‬چـه‬
‫مدیریت فرآیند کسب و کار )‪:(BPM‬‬
‫فرآیند میباشند‪.‬‬ ‫چیزهایی نیست؟" ‪......‬‬
‫نظمی از مبدیریبت فرآینبدها میباشبببد تا نتایج عملکرد‬
‫‪0‬‬ ‫کسب و کار را بهبود بخشد‪.‬‬
‫‪ BPMN‬میتواند نمادسببازی را به آسببانی و قابل فهم‬ ‫این یک "سیستم" نیست‪.‬‬
‫برای همه کاربران فراهم سازد‪:‬‬ ‫شبببمبا نمیتوانیبد یک ‪ " BPMN‬بخرید"‪ - .‬این یک‬
‫مدک فرآیند کسب و کار و نمادسازی )‪:(BPMN‬‬
‫مببدل مفهومی فرآینببدهببا‪ ،‬برای کسبببانی کببه‬ ‫‪-‬‬ ‫استاندارد جهت همبستگی دو زمینهی فرآیند کسب و کار و‬
‫یک نمایش گرافیکی اسبببت که برای تعیین فرآیندهای‬
‫تحلیلگران کسب و کار هستند‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫توسعه ‪( IT‬فناوری اطالعات) است‪.‬‬
‫کسب و کار در یک مدل انجام میشود‪.‬‬
‫برای مسئول توسعه دهندهی فنی( مهندس ‪)IT‬‬ ‫‪-‬‬ ‫این مدل فقط برای کسب و کار یا فقط برای ‪ IT‬استفاد‬
‫سلسله مدیریت فرآیند کسب و کار )‪: (BPMS‬‬ ‫نمیشدد‪ – .‬این یک زبان مشترک هست‪.‬‬
‫به منظور اجراء تکنولوژی برروی فرآیندها‬
‫زیر سببباختهای کاربردی برای پشبببتیبانی از پروژهها و‬
‫افرادی که میخواهند بر روی فرآیندها مدیریت‬ ‫‪-‬‬ ‫این مدل تنها برای کارشناسان و متخصصان نمیباشد‪.‬‬
‫برنامههای ‪ BPM‬به واسطهی دانستن فرآیند مورد نظر‪،‬‬
‫و نظارت کنند‪.‬‬
‫تعریف و طراحی اجرا‪ ،‬نظببارت و تجزیببه و تحلیببل و‬
‫اگر شما کامالً با رسم نمودار جریان)‪(flowchart‬‬
‫مداوم‪0‬‬ ‫بهینهسازی‬
‫آشنا هستید‪ ،‬میتوانید بهسرعت این مدل را یاد بگیرید‪.‬‬

‫‪ 0‬تحقیقات گارتنر‬
‫‪ 1‬گروه مدیریت هدفمند‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 5‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫ابزاری مناسب برای کسب و کار و فناوری اطالعات (‪)IT‬‬

‫فروشندگان انحصاری ‪ BPM‬در حال حاضر ظرفیتی را‬ ‫‪ BPMN‬به سرعت راهی را برای اجرای کسب و‬
‫برای ورودیهای ‪ BPMN2‬در نظر گرفتند و آن را به‬ ‫کار مهیا میکند‪.‬‬
‫فرآیند اتوماسیون تبدیل میکنند‪.‬‬
‫کاربرد رس یک فرآیند گرافیکی‬
‫‪ BPMN‬یک زبان اجرایی نیست‪ .‬در وابع‪ ،‬طراحی‪-‬‬
‫مدلهای تصویری به سرعت و بهراحتی به داخل نرم افزاری‬
‫ها به وسیلهی مدتدرهای فرآیند بازخدانی شد و‬
‫که قرار است فرآیندها را اجرا کند‪ ،‬منتقل میشوند‪.‬‬
‫تبدیل به فرآیند اجرایی میشدند‪.‬‬
‫با ‪ ،BPMN‬صاحبان کسب و کار میتوانند آنچه که می‪-‬‬
‫خواهند را به سادگی اما با دقت باالیی تعریف کنند‪.‬‬

‫مهندسین ‪ IT‬حرفهای میتوانند با یکدیگر و با صاحبان‬

‫کسب و کار در یک چارچوب مشترک‪ ،‬مشخص و واضح‬
‫ارتباط برقرار کنند‪.‬‬

‫‪ BPMN‬در هر نوع زمینهی مدیریتی‪ ،‬عملیاتی و فرآیند‬

‫آشنایی با ‪BPMN‬‬ ‫پشتیبانی کاربرد دارد‪ .‬با توسعه یک مدل با ‪ ،BPMN‬شما‬
‫میتوانید به صورت مشترک با تصمیم گیرندگان‪ ،‬ماهیت و‬
‫‪ BPMN‬نزدیک به حدود یک دهه هست که شناخته شده‬
‫سالمت فرآیند را بهبود دهید؛ شما همچنین میتوانید به‬
‫میباشد‪ .‬اشکال و نمادهای ‪ ،BPMN2‬نیز از نسخه ‪0‬‬
‫صورت مشترک بهسازی را آغاز کنید ‪ -‬و قادر خواهید بود‬
‫برجای مانده است‪ .‬یکی از مواردی که تغییر کرده است‪،‬‬
‫به صورت مشترک این بهبودها را به سمت جلو به طور‬
‫فرمت ‪ XML‬میباشد‪ ،‬به همراه پشتیبانی ‪BPMN2‬‬
‫خودکار حرکت بدهید‪.‬‬
‫برای تبدیل یک مدل و نماد به فرآیند اجرایی‪.‬‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 6‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
BPMN ‫چهار دستهبندی از‬

‫ فراگستـــر‬bpm ‫آکادمی‬ | 1
www.faragostar.net/bpms-academy
 ‫در ‪ 4‬دسته بندی‬ ‫‪BPMN‬‬

‫ما میتوانیم این روش را با سازماندهی عناصر ‪ BPMN‬به‬ ‫‪ 03‬تا گروههای همبسته و ارتباط دهنده‬ ‫‪-‬‬ ‫تنظیمات ‪ BPMN2‬طوالنی‪ ،‬متراکم و نسبتاً پیچیده‬
‫چند دسته کلی تقسیم کنیم‪.‬‬ ‫است‪.‬‬
‫تنها با چند عنصر از سه دستهبندی اول میتوانید یک‬
‫نمودار فرآیند کسب و کار را ترسیم و شروع به ساخت‬ ‫در تنظیمات ‪:BPMN2‬‬
‫و ساز فرآیند کنید‪.‬‬
‫‪ 98‬تا عناصر تصویری‬ ‫‪-‬‬
‫بیایید نگاهی دقیقتر به آنچه که بیان شد‪ ،‬داشته‬ ‫‪ 518‬تا صفحه‬ ‫‪-‬‬
‫باشیم‪.‬‬ ‫‪ 311‬تا شکل‬ ‫‪-‬‬
‫‪ 303‬تا جدول‬ ‫‪-‬‬
‫‪ 3‬تا ضمایم‬ ‫‪-‬‬

‫عملکرد خاص‬ ‫بازخدانی‬ ‫سازماندهی‬ ‫جریان کاری‬

‫پیامها‬
‫فعالیتها‬
‫سیگنالها‬
‫حاشیه نویسی‬ ‫محدودهها‬ ‫رخدادها‬
‫تایمرها‬
‫لینکها‬ ‫خطوط محدودهها‬ ‫دروازهها‬
‫خطاها‬
‫توالی جریان‬
‫تکرار‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 8‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫جریان کاری‬

‫وظایفی اسبببت که توسبببط انسبببانها‪ ،‬اتوماسبببیونها یا‬ ‫جریان کاری شامل فعالیتها‪ ،‬دروازهها‪ ،‬رخدادها و‬
‫دروازهها‬ ‫رخدادها‬
‫فعالیتهای فرعی و جزئیتر انجام میشوند‪.‬‬ ‫توالی جریانی که به آنها اتصال دارد میشود‪.‬‬
‫برای انفصال یا اتصال در جریان فرآیند استفاده میشوند‪.‬‬ ‫برای شببروع یا پایان یک فرآیند و برای مدیریت عملکردهای خاص‬
‫هر یبک از این عنباصبببر چنبدین نوع دارنبد و همه آنها‬
‫در طول یک جریان کاری اسبتفاده میشود؛ همچنین رخدادها نتیجه‬
‫میتوانند در یک جریان با هم ارتباط داشته باشند‪.‬‬
‫یبا عوامبل چیزهبایی هسبببتنبد کبه در خارا از جریان فرآیند اتفاق‬
‫میافتند‪.‬‬
‫فعالیتها‬

‫وظایفی است که توسط انسانها‪ ،‬اتوماسیونها یا فعالیتهای فرعی و‬

‫جزئیتر انجام میشوند‪.‬‬

‫توالی جریان‬

‫برای نشان دادن حرکتهای جریان کاری استفاده میشود‪.‬‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 9‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫سازماندهی‬

‫جریان کاری از خطوط محدوده عبور میکند‪ ،‬اگر آن فرآیند‬ ‫محدوده‪/‬فرآیند به دیگر قسببمتها با اسببتفاده از روشهای‬ ‫سازماندهی‪ ،‬محدودهها و خطوط محدودههای کاری را‬
‫برای سببازمانی کامالً واضببح باشببد و یا در آن زمان موجود‬ ‫مشخص انتقال دهیم‪.‬‬ ‫شامل میشود‪ .‬این دو به عنوان یک بخش کامل برای‬
‫نباشد‪.‬‬ ‫تعریف جریان فرآیند استفاده میگردند‪.‬‬
‫خطدط م دود‬

‫برای کمک به سازماندهی فرآیند براساس فعالیتی که انجام‬ ‫م دود‬

‫میشبببود‪ ،‬اسبببتفباده میگردد‪ .‬در یبک بخش از محدوده‪،‬‬ ‫محدوده‪ ،‬یک فرآیند کامل اسببت‪ .‬جریان کاری نمیتواند از‬
‫خطوط محبدوده بباعم میشبببوند تا برخی از فرآیندها از‬ ‫محبدوده خبارا شبببود‪ .‬مبا باید یک عمل یا داده را از یک‬
‫یکدیگر جدا شوند‪.‬‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 01‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫بازخدانی‬

‫بازخوانی‪ ،‬حاشیه نویسیها و لینکها را شامل میشود‪.‬‬

‫این عناصببر کمک میکنند تا یک مدل رسبباتر و‬

‫گویاتر شود‪ .‬این عناصر هیچ تاثیری بر روی جریان‬
‫فرآیند ندارند‪.‬‬

‫لینکها‬ ‫متن حاشیه ندیسی‬

‫توسط این قسمت‪ ،‬شما میتوانید برای ساده کردن ادامه فرآیندهای‬ ‫شما می توانید برای توضیحات بیشتر برای یک مدل یادداشتی را‬
‫خیلی طوالنی و خواندن آسان آن‪ ،‬یک قسمتی از فرآیندی را برش‬ ‫ارائه دهید‪( .‬ابزاری مناسب برای مدلسازان مبتدی)‬
‫بزنید و به خط دیگر ببرید‪.‬‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 00‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫عملکرد خاص‬
‫تایمرها‬

‫برای راه انبدازی فعبالیبتهای دورهای و یا برای اطمینان حاصبببل کردن از‬
‫فعالیتی که در یک مهلت مشخص اتفاق میافتد‪ ،‬تعریف میشوند‪.‬‬

‫سیگناکها‬ ‫عملکرد خاص شامل یک مجموعه خاص از رخدادها‪،‬‬

‫تکرارها و همبستگیها میباشد‪.‬‬
‫برای منتشببر و پخش کردن اطالعات به فرآیند دیگر کاربرد‬
‫دارد‬ ‫این عنباصبببر اجازه طراحی جریان کاری اجرایی را میدهند که‬
‫قادرند به روشهای پیچیده عمل کنند‪.‬‬
‫خطاها‬
‫پیامها و جریان پیام‬
‫وقتی سیستم به خطا برخورد میکند‪ ،‬این عملکرد ظاهر میشود‪.‬‬
‫اطالعات را از یک محدوده یا فرآیند به محدوده یا فرآیند دیگر‬
‫انتقال میدهد و فرآیندهای مرتبط را به هم ربط میدهند‪.‬‬

‫همبستگی‬

‫کردن جریان بین دو نمونه از فرآیندهای در‬ ‫برای همباهن‬

‫تکرار‬ ‫حال اجرا استفاده میشود‪.‬‬

‫برای عملکرد تکرار مورد اسبببتفباده قرار میگیرد‪ ،‬مبانند راه اندازی چند کار‬
‫مشابه یا تکرار همان کار (حلقه)‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 01‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
BPMN ‫سه سطح‬

‫ فراگستـــر‬bpm ‫آکادمی‬ | 03
www.faragostar.net/bpms-academy
 ‫‪ BPMN‬در ‪ 3‬سطح‬
‫نگاهی بر عناصر ‪ BPMN‬در سه سطح‪ :‬سطح پایه‪ -‬متدسط و پیشرفته‬ ‫نمادهای ‪ BPMN‬در خدمت یک هدف دوگانه هستند‪.‬‬

‫پیشرفته‬ ‫متوسط‬ ‫پایه‬ ‫نمادهای تصویری نشان دهندهی یک جریان فرآیند هستند‪ BPMN .‬این امکان را‬
‫فعالیت انسانی‬ ‫میدهد تا کدهای اجرایی به یک مدل فرآیند تصویری منتقل و آن را اجرا نماید‪ .‬به یاد‬
‫فعالیت خدماتی‬ ‫خالصه کار‬ ‫آورید که ما میتوانیم عناصر مدل سازی ‪ BPMN‬را به چند دسته کلی تقسیم کنیم‪:‬‬
‫فعالیتها‬
‫فعالیت زیر‬
‫مجموعهدار‬ ‫جریان کاری‬
‫رخداد فرآیندهای‬ ‫پیام‬ ‫شروع‬ ‫سازماندهی‬
‫فرعی‬ ‫تایمر‬ ‫رخدادها‬
‫پایان‬ ‫بازخوانی‬
‫خطا و سیگنال‬
‫موازی )‪(AND‬‬ ‫ببب عملکرد خاص‬
‫جامع‬ ‫منحصر به فرد‬ ‫دروازهها‬
‫)‪(XOR‬‬
‫جریان شرطی‬
‫جریان پیش فرض‬
‫توالی جریان‬ ‫توالی جریان‬
‫حلقه‬ ‫توجه داشته باشید که ‪ BPMN‬سطح پایه عمدتاً تصویری میباشد‬
‫چند نمونهای‬
‫انجام‬
‫و ‪ BPMN‬سطح متوسط و پیشرفته اجرایی میباشند‪.‬‬
‫جبران‬
‫عملکرد‬
‫همبستگی‬
‫محدودهها‬ ‫خاص‬
‫خطوط‬

‫حاشیه نویسی‬
‫لینکها‬
‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 04‬‬
‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫سطح پایه‬ ‫‪BPMN‬‬

‫درواز های سطح پایه‬ ‫سطح پایه هنگامی که جزئیات وارد نشدهاند‪ ،‬برای‬
‫من صــر بـه فرد ( همچنین بببه عنوان‬ ‫مدلسازی کاربردی است‪.‬‬
‫‪ XOR‬شناخته میشود‪).‬‬ ‫مدازی ( همچنین به عنوان ‪ AND‬شناخته‬
‫فعبالیتها‪ ،‬رخدادها‪ ،‬دروازهها و توالی جریان همه جزء‬
‫میشود)‬
‫تنهبا یبک ورودی برای ادامبهی فرآیند نیاز‬ ‫نسخه ‪ BPMN‬سطح پایه هستند‪.‬‬
‫همهی ورودیها باید دریافت شبببوند (در هر‬
‫میشود‪.‬‬ ‫فعالیتهای سبطح پایه مطلق یا تعریف نشببده هستند‪.‬‬
‫زمینبهای) قببل از اینکبه فرآینبد ادامه یابد‪.‬‬
‫رخدادهای سببطح پایه شببامل شببروع و پایان فرآیند‬
‫تنها یک خروجی تشریح میشود‪.‬‬ ‫همهی خروجیها فعال میشوند‪ -.‬فرآیند در‬
‫میباشبببند‪ .‬با شبببروع یک فرآیند آغاز و با پایان یک‬
‫راستای موازی ادامه مییابد‪.‬‬
‫فرآیند خاتمه پیدا میکند‪.‬‬

‫تدالی جریان‪ :‬برای هدایت جریان فرآیند‬

‫از فعالیتی به فعالیت دیگر استفاده‬
‫میشود‪.‬‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 05‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫سطح پایه‬ ‫‪BPMN‬‬ ‫یک مثاک از‬

‫شروع با اصول پایهای‪ :‬فعالیت مطلق‪ ،‬رخدادهای شروع و‬

‫پایان‪ ،‬دروازهها و توالی جریان‬

‫برای مثال‪ ،‬آشناسازی یک کارمند عمومی به فرآیند آموزشی‬

‫در یک سازمان‪ ،‬عناصر ‪ BPMN‬در سطح پایه مدل شده‬
‫است و مدل این فرآیند به قرار زیر میباشد‪:‬‬

‫تصور کنید یک نشانه از روی نمودار حرکت می‪-‬‬

‫کند‪( ،‬مانند بازی سنتی تخته) این موضوع میتواند‬
‫چگونگی کنترل مدل را از روی حرکت نشانه‬
‫روشن کند‪ .‬وقتی یک رخداد شروع میشود‪ ،‬یک‬
‫نمونه از یک فرآیند آغاز میگردد و وقتی یک‬
‫نشانه در یک مسیر دچار لغزش میشود‪ ،‬باید در‬
‫مورد این اتفاق تأمل کرد‪.‬‬

‫‪ – BPMN2‬تدماس آلدییر‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 06‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫‪ BPMN‬سطح متدسط‬
‫ساختن یک مدل تصویری قابل اجرا با ‪ BPMN‬سطح متوسط انجام میشود‪.‬‬

‫در یک فرآیند اجرایی‪ ،‬مدل جریان به یک فرآیند کاربردی تبدیل میشود‪.‬‬

‫همان طور که شما تا به اینجا با ‪ BPMN‬آشنا شدید‪ ،‬ساخت ‪ BPMN‬اجراییتان را شروع‬

‫کنید و در نهایت آن را تبدیل به یک فرآیند اتوماتیک نمایید‪.‬‬

‫‪ BPMN2‬فقط یبک نمبادسبببازی نیسبببت‪ BPMN2 .‬به اجرای ابزار مدل سبببازی یک‬
‫‪ BPMN‬میپردازد و سباختار برنامهنویسبی را مهیا میکند و سپس توسط یک موتور فرآیند‪،‬‬
‫آن مدل را به یک فرآیند اجرایی تبدیل میکند‪.‬‬

‫در مثال گذشبته یک مدل تصبویری سباده نشان داده شد که در آن فرآیند چه مراحلی را طی‬
‫میکند‪.‬‬

‫در این مثال و مثال بعد نشببان داده میشببود که چطور مدل‪ BPMN‬سببطح متوسببط به کار‬
‫گرفته شده است‪.‬‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 01‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
‫دارای جریانهای کاری مستقلی هستند‪ ،‬تشکیل شود‪ .‬این بدین معنی است که فرآیندهای فرعی‬
‫‪ BPMN‬سطح متدسط‪ :‬فعالیتها‬
‫میتوانند بدون تغییری در فرآیند اصلی‪ ،‬به صورت مستقل مدلسازی شوند و اصالح گردند‪.‬‬

‫فعالیتها در سطح متوسط شامل‪ :‬فعالیتهای انسانی‪ ،‬خدماتی و فعالیتهای‬

‫مرکزی هستند‪.‬‬

‫فعالیتها باید وظایف اجراییشان تعریف شود که آیا این فعالیت توسط فرد‪ ،‬اتوماتیک یا به وسیله‬
‫نرم افزار انجام شده است؟ و آیا اینکه این فعالیت یک فرآیند فرعی هست؟‬

‫فعالیت "آمادهسازی برنامه آموزشی" در مثال قبل یک فعالیت مرکزی است و این به فرآیند‬
‫فرعی لینک میشود‪ .‬در این مقطع از فرآیند" نشانه" از فرآیند فرعی گذر میکند و زمانی که‬
‫کامل شود و شروط رعایت گردد به فرآیند اصلی بازمیگردد‪ .‬این یک جنبه بسیار مفید‬
‫از ‪ BPMN‬است‪.‬‬

‫با استفاده از این نمادسازی‪ ،‬شما میتوانید یک فرآیند اصلی را که میتواند خیلی ساده باشد را‬
‫مدل سازی کنید‪ .‬این فرآیند اصلی میتواند از چندین فعالیت مرکزی با فرآیندهای فرعی که‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 08‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫‪ BPMN‬سطح متوسط‪ :‬توالی جریان‬
‫تدالی جریان از پیش فرض شد‬
‫توالی جریان در سطح متوسط شامل جریان شرطی و جریان پیش فرض است‪.‬‬

‫جریان پیش فرض این امکان را به شما میدهد تا برای برخی از دالیلی که در جریان مستقیم شرایطشان‬
‫توالی جریان در سطح متوسط ‪ BPPMN‬الزم است به عنوان شرطی یا پیش فرض تعریف شود‪.‬‬
‫وجود ندارد‪ ،‬را مشاهده نمایید‪ .‬عالمت جریان پیش فرض با یک \ در فرآیند ظاهر میشود‪.‬‬
‫بنابراین "جریان نشانه" مسیر دنباله را میشناسد‪.‬‬

‫توالی جریان در سطح پایه به صورت اتوماتیک است‪ ( .‬یک فعالیت بزودی کامل میشود و فرآیند به کار‬
‫جریان پیش فرض نمیتداند از مرز م دود عبدر کند‪ .‬ارتباط بین‬
‫بعدی جریان منتقل میگردد)‬
‫م دود ها (یا فرآیندها) با پیامها و سیگناکها تعیین میشدد‪.‬‬
‫تدالی جریان شرطی‬

‫جریان شرطی یک شرط تعریف شدهی ‪( IF-THEN‬اگر‪-‬آنگاه) را نشان میدهد‪ .‬با توجه به مثال قبل داریم‪:‬‬

‫اگر برنامهریزی از نظر آموزش مناسب هست‪ ،‬این شرط = صحیح است‪.‬‬

‫اگر برنامهریزی از نظر آموزش مناسب نیست‪ ،‬این شرط= صحیح نیست‪.‬‬

‫برخی از شرایط باید تحلیل و بررسی شوند‪ ،‬بنابراین اقدام فرآیند بعدی میتواند از میان دو یا چند گزینه شرطی انتخاب گردد‪.‬‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 09‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫‪ BPMN‬سطح متدسط‪ :‬درواز ها‬
‫دروازهی جامع در سطح متوسط‪ ،‬کنترل بهتری را در جریان فرآیند ارائه میدهند‪.‬‬

‫ورودیها به درواز ی جامع‬ ‫خروجیها از درواز جامع‬

‫دروازهی جامع منتظر تمامی ورودیهای دریافتی (یا نشانهها) است‪ .‬همه‬ ‫دروازهی جامع قادر است‪ ،‬خروجیهای متعدد را به طور همزمان فعال نماید‪ .‬همچنین‬
‫ورودیهای موثق باید قبل از ادامهی جریان فرآیند دریافت شوند‪ .‬موتور‪،‬‬ ‫میتواند شرایط توالی جریان خروجی را پشتیبانی کند‪.‬‬
‫ورودیهایی که برای مرحله بعد باید منتظر باشند را شناسایی میکند‪.‬‬
‫مثال‪:‬‬
‫( مانند جریان ‪ 2‬و ‪.)4‬‬
‫ارزش‬ ‫شرط‬

‫‪5111‬‬ ‫مقدار‬

‫قرمز‬ ‫رنگ‬

‫در این مثال‪ ،‬جریان ‪ 1‬و ‪ 4‬جریان شرطی را نشان میدهند‪ ،‬جریان ‪ 0‬و ‪ 3‬انجام پذیر‬
‫نیستند‪ ،‬بنابراین نشانه از آنها عبور نمیکند‪.‬‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 11‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫رخدادهای ‪ BPMN‬سطح متدسط‪ :‬ارساک و دریافت‬

‫گیجکننده اسبت که این موضوع به "رخداد سطح متوسط"‬ ‫رخدادها در سببطح متوسببط‪ :‬رخدادهای ارسببال یا‬
‫برمیگردد‪ .‬و اگر شما با وقفه‪ ،‬متوجهی رخدادهای "ارسال"‬
‫دریافت هستند‪.‬‬
‫و "دریبافت" میشبببوید‪ BPMN ،‬میتواند این درک را‬
‫برایتان آسانتر کند‪.‬‬ ‫تسلط بر رخدادهای شروع و پایان و جریان درونی در سطح‬
‫متوسببط‪ ،‬کلیدی بر احاطهی ‪ BPMN‬سببطح متوسببط‬
‫رخدادهای شبببروع در پیام‪ ،‬سبببیگنال و خطا این امکان را‬
‫هسببتند‪.‬رخدادهای ‪ BPMN‬این سببطح عمدتاً به عنوان‬
‫میدهند تا حرکت فرآیند بدون دخالت مستقیم انسان باشد‪.‬‬
‫"ارسال" (به صورت ارسال کننده) و "دریافت" (به صورت‬
‫آنهببا همچنین اطالعببات ارسببببالی "دریببافببت" را از‬
‫دریافت کننده) تعریف میشوند‪.‬‬
‫‪( elsewhere‬جای دیگر) تنظیم میکنند‪.‬‬
‫میکس و تطبیق دادن رخدادها‬
‫”‪( “Elsewhere‬جای دیگر) میتواند یک رخداد ارسببال‬
‫را از جایی به فرآیند دیگر معنا کند و میتواند رخداد پایانی‬ ‫رخدادها میتوانند چندین مشخصه داشته باشند‪.‬‬
‫باشد‪.‬‬

‫در این مورد‪ ،‬پایان یک فرآیند میتواند‪ ،‬شببروع یک فرآیند‬

‫دیگر باشد‪.‬‬

‫تبایمرها نیز میتوانند به صبببورت اتوماتیک با تنظیمات از‬

‫رخبداد "دریبافبت" میتوانبد در طول جریان فرآیند در هر‬
‫پیش تعیین شده به شروع فرآیند بپردازند‪.‬‬
‫جایی اسببتقرار داشببته باشببد‪ .‬تنظیمات ‪ BPMN‬حدوداً‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 10‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫رخدادهای ‪ BPMN‬سطح متدسط‪ :‬پیامها و سیگناکها‬

‫پیامها و سبببیگنالها‪ ،‬اطالعات را از میان مرزهای‬

‫محدوده انتقال میدهند‪.‬‬

‫پیامها به گیرندههای واحد ارسال میشوند‪ ،‬در حالی که‬

‫سیگنالها به طور گسترده به گیرندههای زیادی ارسال‬
‫سیگناک‪:‬‬
‫میشوند‪.‬‬
‫پیامها‪:‬‬
‫همانند پیامها و خطاها‪ ،‬سیگنالها میتوانند از‬
‫‪( elsewhere‬جای دیگر) دریافتی داشته باشند و‬ ‫شما میتوانید یک فرآیند را با یک پیام شروع کنید‪ .‬در‬
‫همچنین میتوانند یک فرآیند را شروع کنند‪ .‬یک‬ ‫‪ ،BPMN‬پیام به طور خاص به عنوان وسیلهای برای‬
‫سیگنال "ارسال" به طور گسترده میتواند چندین‬ ‫انتقال اطالعات بین فرآیندها تعریف میشود‪.‬‬
‫سیگنال "دریافت" را در بر بگیرد‪ .‬این مورد زمانی مفید‬
‫با ‪ BPMN‬شما میتوانید یک فرآیند را با دادههای‬
‫است که شما میخواهید چندین اقدام را با هم پیش‬
‫دریافتی فرآیند دیگر و یا بالعکس آغاز کنید‪ .‬اگر شما‬
‫ببرید‪.‬‬
‫میخواهید دادهها را به فرآیند دیگر ارسال کنید‪ ،‬از‬
‫ارسال پیام سطح متوسط ( درهر جایی از جریان فرآیند)‬
‫یا از یک پیام پایان استفاده نمایید‪.‬‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 11‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫رخدادهای ‪ BPMN‬سطح متدسط‪ :‬تایمرها و خطاها‬

‫تبا تبایمر زمان هر قسبببمت را اعالم کند و بعد از آن‬ ‫تایمرها میتوانند در یک فرآیند تاخیر یا وقفه ایجاد‬
‫مابقی فرآیند ادامه مییابد‪.‬‬ ‫نمایند‪ ،‬در حالی که خطاها روی یک مسببیر خاص‬
‫ارسال میشوند‪.‬‬

‫مشابه سایر رخدادهای سطح متوسط‪ ،‬تایمرها و خطاها‬

‫تایمر‪:‬‬ ‫میتوانند یک فرآیند را آغاز یا یک اقدام را روی جریان‬
‫فرآیند تحمیل کنند‪.‬‬
‫تایمرها میتوانند با تنظیم در فواصل زمانی خاص و یا‬
‫در تقویم زمببانی مورد نظر‪ ،‬تبباریو و زمببان مرتبط در‬ ‫خطاها همچنین میتوانند پایان یک فرآیند باشند‪.‬‬

‫فرآینبد را اعالم کننبد‪ .‬برای مثال‪ ،‬یک تایمر شبببروع‬

‫خطا‪:‬‬
‫میتواند روزهای اول سبببهشبببنبه هر ماه را در فرآیند‬
‫مشابه پیامها‪ ،‬خطاها قادرند یک فرآیند را شروع و یا آن‬ ‫اعالم نماید‪ .‬اگر تایمر‪ ،‬یک رخداد شببروع باشببد‪ ،‬آنگاه‬
‫را دریافت نمایند و یا میتوانند یک خطای خاصی را‬ ‫فرآیندهای آغازین‪ ،‬تایمر اعالم میشببوند‪ .‬اگر تایمر در‬
‫روی مسیر یک فرآیند فرعی اجرا کنند‪.‬‬ ‫جریان فرآیند مسبتقر شود‪ ،‬آنگاه فرآیند منتظر میماند‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 13‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
‫رخدادهای ‪ BPMN‬سطح متدسط در یک مدک فرآیند‬

‫پیامها‪ ،‬سیگنالها‪ ،‬تایمرها و خطاها تعیین کنندهی عملکرد جریان کاری هستند‪.‬‬

‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 14‬‬

‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬

‫‪ BPMN‬سطح متوسط یک مدل را قابل اجرا می‪-‬‬
‫سازد‪.‬‬
‫‪ BPMN‬سطح پیشرفته تمام عملکردهای فرآیند‬
‫را تعریف میکند‪.‬‬
‫اگر شبببما در حال طراحی یک مجموعه نرم افزار‬
‫‪ BPM‬هسبببتیببد‪ ،‬مشبببخصببببات و تنظیمببات‬
‫‪ BPMN2‬را مطالعه کنید‪.‬‬
‫که هرکدام از این عناصر شامل سه سطح پایه‪،‬‬
‫اگر شما در حال طراحی برنامه های فرآیند هستید‪،‬‬
‫"این راهنما"‪ ،‬آن چیزی اسببت که شببما واقعاً نیاز‬
‫دارید!‬
‫این مقاله از سایت ‪ www.bonitasoft.com‬استخراا‬
‫شده که با اندکی تغییر و تالیف در متن ترجمه شده آن‪ ،‬در اختیار‬
‫شما خواننده گرامی قرار گرفته است‪.‬‬
‫خالصه‬
‫مدلسازی و تفسیر مدلها با ‪ BPMN‬نسبتاً ساده‬ ‫تبنبهببا بببا ‪ 4‬دسبببتببهبنببدی از سبببطح پببایببه‬
‫است‪.‬‬ ‫ومتوسبط ‪ ،BPMN‬شما میتوانید به گسترش و‬
‫اجراپذیری فرآیند کاربردی خود بپردازید‪.‬‬
‫عناصر ‪ BPMN‬میتوانند به صورت زیر دسته‪-‬‬
‫بندی شوند‪:‬‬ ‫‪ BPMN‬یک استانداردی است که توانایی اجرای‬
‫یک زبان مشترک بین ‪( IT‬فناوری اطالعات) و‬
‫کسب و کار را دارد‪ ،‬که این امر با آسانتر و مؤثرتر‬
‫کردن ‪ IT‬موجب توسعهی برنامههای کاربردی‬
‫‪ BPMN‬در کسب و کار میشود‪.‬‬
‫قادر است دو زمینهی مدلسازی‬ ‫‪BPMN‬‬
‫متوسط و پیشرفته هستند‪.‬‬ ‫تصویری و کدگذاری اجرایی را انجام دهد‪.‬‬
‫‪ BPMN‬سطح پایه مدلسازی میکند‪.‬‬ ‫بسیاری از عناصر مدلسازی ‪ BPMN‬مشابه‬
‫عناصر نمودار جریان )‪ (flowchart‬هستند‪.‬‬
‫آکادمی ‪ bpm‬فراگستـــر‬ ‫‪| 15‬‬
‫‪www.faragostar.net/bpms-academy‬‬
 ‫آکادمــی ‪ BPM‬فراگستـــــر‬
‫شــرکت مهندسـی پووهشـی فراگسـتر بعبد از کسبب تجربیبات موفبق در زمینبه برگبزاری سبمینارها و‬
‫وبینارهببای ‪ BPMS‬اقببدام بببه تاسببیس آکادمببی ‪ BPM‬بببا هببدف افببزاش و ارتقببای سببطح عملکببرد‬
‫سببازمان هببا و شببرکت هببا نمبوده اسبت‪ .‬ایبن آکادمبی شبامل خدماتبی چبون ‪:‬‬

‫برگزاری سلسله سمینارهای دورهای‬ ‫‪‬‬

‫ارائه دورههای آموزشبی تخصصی در حوزه مدیریت فرآیند‬ ‫‪‬‬
‫راهاندازی کتابخانه دیجیتال‬ ‫‪‬‬
‫انتشبار اخبار و مقاالت مرتبط با نرمافزار ‪BPMS‬‬ ‫‪‬‬
‫برگزاری وبینارها و سمینارهای آنالین‬ ‫‪‬‬

‫آکادمــی ‪ BPM‬فراگستـــــر‬

‫آکادمببی ‪ BPM‬فراگستبببببر‬