MAT101

B GIÁO D O
I H C CÔNG NGH TP. HCM
IS TUY N TÍNH
Biên
www.hutech.edu.vn
-
tailieuhoctap@hutech.edu.vn
I
.................................................................................................................... I
.............................................................................................................III
...................................................................................................... 1
1.1 .............................................................................................................. 1
1.2 ......................................................................................................... 15
TÓM .................................................................................................................. 25
BÀI ................................................................................................................... 26
CÂU ............................................................................................. 28
........................................................................................................ 29
2.1 ....................................................................................................... 29
2.2 CÁC PHÉP B HÀNG ............................................................ 31
2.3 CÁC PHÉP TOÁN MA ........................................................................ 36
2.4 MA ......................................................................................... 38
2.5 MA ............................................................................................ 44
TÓM .................................................................................................................. 47
BÀI ................................................................................................................... 48
CÂU ............................................................................................. 49
.................................................................... 51
3.1 TRÌNH TÍNH ............................................................................ 51
3.2 TRÌNH ........................................................................... 59
3.3 CRAMER, PH PHÁP ................................................................. 61
TÓM .................................................................................................................. 65
BÀI ................................................................................................................... 65
CÂU ............................................................................................. 67
BÀI 4: KHÔNG GIAN VÉC-T ..................................................................................... 68
4.1 KHÔNG GIAN VÉC- ........................................................................................... 68
4.2 KHÔNG GIAN VÉC- CON .................................................................................... 72
4.3 KHÔNG GIAN CON SINH .................................................................... 77
TÓM .................................................................................................................. 84
BÀI ................................................................................................................... 85
CÂU ............................................................................................. 86
BÀI 5: A KHÔNG GIAN VÉC- ............................................. 87
5.1 VÉC- TÍNH ......................................................................... 87
5.2 VÀ ............................................................................................ 92
TÓM .................................................................................................................. 99
BÀI .................................................................................................................. 100
CÂU ............................................................................................ 102
BÀI 6: T - C- ............................................ 103
6.1 VÉC- THEO ........................................................................ 103
II
6.2 VÉC- ......................................................................................... 106
6.3 MA ..................................................................................... 111
TÓM ................................................................................................................. 117
BÀI .................................................................................................................. 118
CÂU ............................................................................................ 120
CON ................................................ 121
7.1 KHÔNG GIAN HÀNG VÀ KHÔNG GIAN MA .......................................... 121
7.2 VÀ KHÔNG GIAN SINH .........................................................126
7.3 KHÔNG GIAN ......................................................................................... 129
TÓM ................................................................................................................. 134
BÀI .................................................................................................................. 135
CÂU ............................................................................................ 136
BÀI 8: KHÔNG GIAN TÍ ..................................................................... 137
8.1 KHÔNG GIAN VÉC- TÍCH VÔ ........................................................... 137
8.2 TÍNH GIAO ................................................................................................ 141
TÓM ................................................................................................................. 149
BÀI .................................................................................................................. 151
CÂU ............................................................................................ 153
TÍNH .................................................................................... 154
9.1 VÀ VÍ ......................................................................................... 154
9.2 NHÂN VÀ .................................................................................................... 157
9.3 MA ÁNH TÍNH ....................................................... 161
TÓM ................................................................................................................. 171
BÀI .................................................................................................................. 171
CÂU ............................................................................................ 173
G, VÉC- ................................ 174
10.1 MA ....................................................................................... 174
10.2 GIÁ RIÊNG, VÉC- RIÊNG........................................................................... 176
10.3 CHÉO HÓA MA .......................................................................................... 181
10.4 CHÉO HÓA GIAO ...................................................................................... 185
TÓM ................................................................................................................. 188
BÀI .................................................................................................................. 189
CÂU ............................................................................................ 190
................................................................................. 193
11.1 TOÀN ........................................................................................ 193
11.2 QUÁN TÍNH, TOÀN XÁC ................... 198
TÓM ................................................................................................................. 202
BÀI .................................................................................................................. 202
CÂU ............................................................................................ 204
III
éc- ;
véc- ; chéo
- Bài 1.
- Bài 2. Trình
- - - -
- -
-
-
- - -
-
-
-
t
IV
- -
hông
-
giao.
- -
- Bài 11.
Môn
và véc- .
véc- i cá
véc-
làm
và
V
ôn và làm các ìm
thêm các
HCM, 2009".
nêu trên
- do
- bài thi .
BÀI 1: 1
BÀI 1:
H sau.
- T (
).
- T
1.1 S PH C
1.1.1
t XVI
trình nói chung.
Kí
i2 = 1,hay i = .
x,y
x z, còn y z
x = Rez; y = Imz.
2 BÀI 1:
1.1.2 Các phép toán

z1 = x1 + iy1; z2 = x2 + iy2.
(1) z1và z2
x1 = x2 và y1 = y2.
. 3 2i = 3 + ib b = 2.
a + ib a = 0; b = 0.
(2)
z1 + z2= (x1 + x2) + i(y1 + y2).
z1 z2 = (x1 x2) + i(y1 y2).
Ví . (2 + 4i) + (3 5i) = (2 + 3) + i(4 5) = 5 i.
(3)Phép nhân
z1z2 = (x1x2 y1y2) + i(x1y2 + x2y1).
,
i2 =
(5 3i)(2 + 4i) = 10 6i + 20i 12i2
= (10 + 12) + i( 6 + 20) = 22 + 14i.
(4) . z = x + iy =x
thì
z1 z1
z1 z2 z1 z2 å z1 z2 z1 òz2 å ò
z2 z2
BÀI 1: 3
(5)Phép chia. 2 0, ta có
z1 x1 x2 y1y2 x2y1 x1y2

2 2
i 2
.
z2 x2 y 2 x
2 y22
3 2i 3 2i 4 i
4 i 4 i 4 i
12 8i 3i 2i2 14 5i 14 5
i .
17 17 17 17
1.1.3 Các tính ch t c a các phép toán
Cho a, b, c
1. a + b = b + a;
2. ab = ba;
3. (a + b) + c = a + ( b + c);
4. (ab)c = a(bc);
5. a(b + c) = ab + ac;
6. a + 0 = 0 + a = a;
7. a.1 = a;
8. a.0 = 0.
4 BÀI 1:
1.1.4 Bi u di n hình h c c a s ph c
véc-
z = x + iy có
- A(x,y) xOy
- véc-
xOy và kí là Ox
là Oy .
Hình 1.1
; véc-
Xét phép c , z1 = x1 + iy1; z2 = x2 +iy2
véc- OA1 ø x1 ô y1 ÷å OA2 ø x2 ô y2 ÷ò
z=z1 +z2 = (x1 +x2) + i(y1 +y2) véc-
OA ø x1 x2 å y1 y 2 ÷ . Rõ ràng
véc- theo
ình 1.2).
BÀI 1: 5
§ §
§ï õ §î ß
ßï ßï
§ï ¦ï ó ¦ î
¦ï õ ¦î
Æï Þ Æï
ßî
Æî
§î ± ¨
ßî
óÆî
¦î
± ¨ï ¨î ¨ ï õ ¨ î ¨
¿÷ ¾÷
Hình 1.2
, z1 z2, w=z1 z2 hay w w=z1+( z2)
w véc-
véc- z = x + iy kí
là |z|,
|z1 +z2| |z1|+|z2|.
Chú ý. z1 z2 OB A1A2.
z1 z2 z1 và z2.
1.1.5 Bi u di ng giác c a s ph c
§
¦ ã ¨ õ ·§
§
ß
®
± ¨
A(x,y) z là
r ¤z ¤ x2 y2 Ox z và kí
6 BÀI 1:
= argz. A(x,y) r và
2k ).
, cho r A(x,y)
x= r cos , y= r sin .
z = x + iy
x r ½± r ¤z¤ x2 y2
å y
y r ·² ¬¿² ò
x
z = x + iy là
z = r (cos + isin ).
2k có
- < ,
và là
ta y và sin
1.1.6 Ví d . ph c sau v d ng ng giác
a. z = 1+ i;
b. z 1 i 3ò
a) z , và
có sin > 0. ¿®¹ î .

ì
1 i 2 ½± i ·² ò
4 4
BÀI 1: 7
b) z , và
í î
í .
ï í
y sao cho sin .
2 2
1 i 3 2 ½± i ·² ò
3 3
1.1.7 Nhân và chia s ph c d ng giác

Cho z1 = r1 (cos 1 + isin 1), z2 = r2 (cos 2 + isin 2).
z1z2 = r1r2 (cos 1 + isin 1) (cos 2 + isin 2)
= r1r2 (cos( 1+ 2)) + i(sin( 1 + 2)).
z1 z2 r1 r2 z1 z2
(*)
¿®¹ø z1 z2 ÷ 1 2
¿®¹ z1 ¿®¹ z2 ò
1.1.8 Ví d .Cho z1 = 1 + i; z2 = , tính z1z2.

Theo 1.1.6 , ta có
2 2
z1 z2 2 ½± i ·² ò 2 ½± i ·²
4 4 3 3
2 2
2 2 ½± i ·²
4 3 4 3
11 11
2 2 ½± i ·² ò
12 12
phép chia, z = cos +isin ,

8 BÀI 1:
ï ï ï ½± ·²
½± ·² ½±î ·²î
½± ·² ½± ·² ò
ï
½± ·² ò
½± ·²
1 1 1 1 2 2 2 2
z1 r1 ½± 1
i ·² 1
z2 r2 ½± 2
i ·² 2
r1
½± 1
i ·² 1
½± 2
i ·² 2
r2
r1
½± 1 2
i ·² 1 2
ò
r2
z1 r1 z1
z2 r2 z2
z1
¿®¹ 1 2
¿®¹ z1 ¿®¹ z2 ò
z2
1.1.9 Công th c Euler. D as ph c
kí
iîn
a) b) ;
ï î ï î
c) ; d) .
BÀI 1: 9
,
ei 1 ei 2 cos 1 i sin 1 cos 2 i sin 2
cos 1 cos 2 sin 1 sin 2 i sin 1 cos 2 sin 2 cos 1
i 1 2
cos 1 2 i sin 1 2 e .
z rei r |z|
trên,
½± å ·² ò
î î
1.1.10 Ví d . Vi t các s ph c sau d
a) ï
; b) .
ï
a) ¤ ï¤ ìô¬ ¿² å ì ê
í ê
b) ¤ î¤ êô ¬¿² íå î
ê í
ò
í
10 BÀI 1:
1.1.11 Ví d . V i z1, z2 c a ví d trên, hãy tính .
Ta có ï î
ì ê
òê í
îì ê í
îì î
å và
1.1.12 a
giác
½± ·² ½± ·² .
1.1.13 Ví d . S d ng công th c Moivre bi u di n sin(3 ),

cos(3 ) qua cos , sin .
í í î î í
½± ·² ½± í ½± ·² í ½± ·² ·²
½±í í ½± ·² î í ½±í ·² ·² í ò
, ta có
í
.
So sánh
î í
Chú ý. n n
1.1.14 (k ph c)
n z w kí sao cho wn=z.

BÀI 1: 11
1.1.15 Ví d . c hai c a z = 3 + 4i.
=x+iy (x + iy)2 = 3+ 4i x2 y2 + 2ixy = 3+ 4i
là và .
y vi ph c d n gi i hai h c , nhìn chung
1.1.16 Kha ph c d ng giác
Cho z = r(cos + i sin ) w= = (cos + i sin ) và wn= z

n
(cos(n ) + i sin(n )) = r (cos + i sin ).
w, ta có
n
=r = 0).
n = + 2k (k = 0, 1, 2, ...) ;
î
(k = 0, 1, 2, ...).
(cos k + i sin k
î î
½± ·² , k= 0,1, ..., n 1.
, cho nên khi cho k n

0, 1, ..., n 1
12 BÀI 1:
Nhìn vào wktrên, n z n
, k = 0,1, ..., n 1.
1.1.17 Ví d . Tìm .
Ta có ï îø½± ·² ÷ , cho nên

ì ì
ì è
ï î ½± ·² ô ðôïôîôíò
ïê î ïê î
8
w1 2 cos i sin ;
16 16
8 9 9
w2 2 cos i sin ;
16 16
8 17 17
w3 2 cos i sin ;
16 16
8 25 25
w4 2 cos i sin .
16 16
1.1.18 Ví d . Tìm .
í
ï 1
1
0
î ì
ô .
í í
BÀI 1: 13
½± ð ·² ð ïå
î î ï í
ï
½± ·² å
í í î î
ì ì ï í
î
½± ·² ò
í í î î
1.1.19 c
Xét
o ,a1,..., an
ð ð.
2
b c b c b2
a x2 x a x 0
a a 2a a 4a 2
2
b b 2 4ac b b 2 4ac
x x
2a 4a2 2a 4a 2
b b 2 4 ac b b 2 4ac
x .
2a 4a 2 2a
1.1.20 Ví d . x2 + x + 1 = 0 có các nghi m
.
14 BÀI 1:
1.1.21 nh lí nc is
lí ,
lí
1.1.22 H qu 1. c n có n nghi m (nghi m

b c coi là k nghi m).
1.1.23 H qu 2. c b c n có th khai tri n thành tích c a

các nh th c b c nh t.
1.1.24 H qu 3. M c b c không th có quá n

nghi m.
Chú ý. b1,b2,...,bn nói
1.1.25 cv ih s th c
Khi các h th c là các s th c ta có m t tính ch t quan tr ng: N u
Th t v y,
BÀI 1: 15
0 Pn ( b) ( an b n an 1b n 1
... a1b a0 )
an b n an 1b n 1
... a1b a0
an (b) n an 1 (b ) n 1 ... a1 (b) a0 .
N , cho nên
lí sau.
1.1.26 nh lí. Nghi m c c v i các h s th c, ho c là t t

c u th c ho c là các c p nghi m ph c liên h p nhau.
và l
î
ø ï
÷ø ï
÷ ø ï ï
÷ ï ï
î î î î
î ø ÷ ò
p = 2a; q = a2+ b2.
. x3 1 = (x 1)(x2 + x + 1).
1.2 NH TH C
Xét
16 BÀI 1:
Ta nhân a22
a12
(a11a22 a21a12)x1 = b1a22 b2a12.
:= a11a22 a21a12 0 thì
T , ta có
= a11a22 a21a12 là
hay
kí
ï ïî ïï ï
î îî îï î
ï
; î
ò
ïï ïî ïï ïî
îï îî îï îî
m×
Ma
1 5
A
3 0
1 0 2
B 1 0 3
3 2 1
BÀI 1: 17
1 3 0 2
4 1 2 1
C
3 1 0 2
2 3 3 5
1.2.1
n (n=2,3)
det(A), det
ïï ïî ïï ïî
(1) Khi n=2, ïï îî ïî îï .
îï îî îï îî
(2) Khi n=3,
ïï ïî ïí ïï ïî ïí
îï îî îí îï îî îí
íï íî íí íï íî íí
= a11a22 a33+a12a23a31+a13a21a32 a13a22 a31 a12a21a33 a11a23a32 (1.1)
îî îí îï îí îï îî
= ïï ïî ïí
ò (1.2)
íî íí íï íí íï íî
1.2.2 Ví d
1 5 1 5
a) det 1.4 2.5 4 10 6.
2 4 2 4
1 1 1
b) det 1 2 3 1.2.1 0 1.1.1 0 1. 1. 1 1.1. 3 1.
0 1 1
18 BÀI 1:
Chú ý.
vuông A éo).
Ô¿? § ¼¿?« õ Ô¿? § ¼¿?« ó
1.2.3 Nh n xét
N ik
, là Mik
det(Mik ), ik
det A = a11det(M11) a12det(M12) + a13det(M13) (1.3)
Aik = ( 1)i+k det(Mik),
ik
det A = a11A11 + a12A12 + a13A13.
1.2.4
A=(aij) n
ïï ïî ï
îï îî î
ïï ïï ïî ïî ï ï
ï ï
Aik = ( 1)i+k det(Mik) và Miklà ma trên (n 1) A

i và k. Aik aik.
BÀI 1: 19
1.2.5 Ví d . nh th c c p 4,
1 3 0 2
4 1 2 1
.
3 1 0 2
2 3 3 5
n=4, ta có
1 2 1 4 2 1 4 1 2
1 1 0 2 3 3 0 2 2 3 1 0
3 3 5 2 3 5 2 3 3
= 1 . ( 7) 3( 55) 2(17) = 124.
inh
1.2.6 nh lí. V i ma tr n vuông A c p n 2 ta có th khai tri n

nh th c c a nó theo m t hàng b t k ho c m t c t b t k
theo các công th c
det A = ai1Ai1 + ai2Ai2 inAin = )
= a1kA1k + a2kA2k nkAnk = ).
1.2.7 Ví d . nh th c
3 1 2 4
1 0 2 0
.
3 0 4 2
2 2 4 5
20 BÀI 1:
hai ta nên hai

tính toán.
ï î ð í î ì
ïí ì î î ï î ð = 1( 10) 2(0) = 10.
î ì ë í ì î
1.2.8 nh lí. Khi nhân m t s vào m t hàng (c

nh th c nhân cho s
1.2.9 Ví d
1 1 1 2 2 2
a) Cho A 1 2 3 ; B 1 2 3 .
0 1 1 0 1 1
Ta có A 1, B 2 và .
1 1 1 1 1 3
b) Cho A 1 2 3 ; B 2 4 18 .
0 1 1 0 1 3
Ta có B 6 A.
1.2.10 nh lí
1-
2-
3-
BÀI 1: 21
1.2.11 nh lí. nh th i n u ta c ng vào m t hàng (c t)
t hàng (c c nhân cho m t s .
1.2.12 nh lí. nh th id un i v trí hai hàng (c t).
1.2.13 nh lí. Cho A là ma tr n vuông c p n mà m i phân t

c a hàng (c t) th i bi u di n d ng . Kí hi u A1
là ma tr n nh n t A b ng cách thay hàng th i b ng các

ph n t , và A2là ma tr n nh n t A b ng cách thay
hàng th i b ng các phân t . Khi y, ta có
det A = det A1 + det A2.
n
a11, a22 ... ann)
T
1.2.14 nh lí. N u ma tr n A vuông c p n có d ng tam giác thì

nh th c c a nó b ng tích các ph n t n ng
chéo chính, t c là
det A = a11a22 ...ann.
1.2.15 Ví d
1 2 1
det A det 0 1 3 1.1.( 5) 5.
0 0 5
1.2.16 Khai tri n Laplace. Khai tri nh th c theo r hàng (c t)
lí
22 BÀI 1:
n, xét k hàng i 1<i2 ik j1<j2 jk

k k
hàng và k
òòò
ï ï ï î ï
òòò
î ï î î î
ò
òòò òòò òòò òòò
ï î
òòò
(n k) A k hàng
và k
( 1) .
1.2.17 Ví d . Cho ma tr n vuông c p 5,
ï î í ð î
ì î í ï ï
î ð ë ð í ò
ì ï é î ð
è ð ì ï ê
Kí
A,
) là
2 3 2
0 5 3 36 .
0 4 6
P
BÀI 1: 23
1.2.18 nh lí(Laplace). nh th c c a ma tr n vuông c p n
b ng t ng các tích c a m nh th c con rút ra t k hàng
(c t) v is ng c a chúng.
1.2.19 Ví d . nh th c c p 4
2 1 3 5
0 2 0 4
.
3 1 5 0
6 3 0 6
các
0 2 0 0 0 4
1 ; 2 ; 3 ;
6 3 6 0 6 6
2 0 2 4 0 4
4 ; 5 ; 6 .
3 0 3 6 0 6
3 5 1 5
1 ( 1) 2 4 1 2
; 2 ( 1) 2 4 1 3
;
5 0 1 0
1 3 2 5
3 ( 1)2 4 1 4
; 4 ( 1) 2 4 2 3
;
1 5 3 0
2 3 2 1
5 ( 1) 2 4 2 4
; 6 ( 1) 2 4 3 4
.
3 5 3 1
= 1 1 + 2 2 + 3 3 + 4 4 + 5 5 + 6 6 = 12.25 + ( 24)( 2) = 252.

24 BÀI 1:
1.2.20 Ví d . nh th c c p 5
2 1 3
1 3
4 1 0 ( 1)1 2 1 2
118.
2 8
3 6 2
thì
detA = (detB)(detD).
BÀI 1: 25
giác;
1. là z=x+iy .
là
2.
sau.
det A = ai1Ai1 + ai2Ai2 inAin = )
= a1kA1k + a2kA2k nkAnk = ).
3.
Ô¿? § ¼¿?« õ Ô¿? § ¼¿?« ó
4.
det A = a11a22 ...ann .
5.
26 BÀI 1:
Bài 1:
b. ;
a. ; c. ; d.
e.
;
Bài 2:
a. (1 + 2i)x + (4 3i)y = 17 + 21i;
b. (x y)(1 i) + 2x + iy = 14 (10 + x)i.
Bài 3: Tính
a. 3 4i; b. 15 8i; c. 8 + 6i.
Bài 4:
a. î î í; c. ;
b. ; d. .
Bài 5:
a. ; b. ; d. 5 12i; e.
c. ;
Bài 6:
a. øï ÷ïð ;
b. ;
c. ;
ï ½± ·²
d. ì ì ; e. .
BÀI 1: 27
Bài 7:
a. ; b. ; c. ;
d. ; e. .
Bài 8:
5 4 2
a. x 1 ; b. ; c.
x1 = 1+2i.
Bài 9:
ï ð ï ï
a) ï ï ð ; b) ï ; c) ; d)
ð ï ï ï
Bài 10:
î
ï í
î
a) ï ð ; b) î ï í ðò
î
ï í ï ï
Bài 11:
î í í ì ï ï ï ð
î ï ï î ð ï ï ð
a) ; b) ; c) ; d)
ê î ï ð ï ð ï ð
î í ð ë ï ï ð ð
Bài 12: Tìm m
m 1 1 m 2 1 1
1 m 1 1 m 1 2
1 1 m m 1 2 1
a. ; b. .
28 BÀI 1:
Câu 1: m .
m
A. B. C. D.
m
m m
Câu 2: .
A. m=0 hay m=-3; B. m=0; C. m=1. D. m=1 hay m=3.
Câu 3:
A. B. C. D. .
BÀI 2: 29
BÀI 2:
H sau.
2.1
m n m n m n)
m hàng n mn kí
i j là aij
ïï ïî
òòò ï
îï îî
òòò î
ø ÷ ò
òòò òòò òòò
ï î
òòò
C ij
Kí
30 BÀI 2:
2 1 0
A M 2 x3 ( ); a12 1; a23 2;...
1 3 2
- N u m=n thì ta nói A là ma tr n vuông c p n và vi t A ²( ).
1 3
A M 2 ( ); a12 3; a 22 5;...
2 5
- .
- .
3 1 1 0 1 1
B 1 2 4 C 5 8 4
2 3 5 2 3 5
- Ma tr n hàng (c t)là ma tr n ch có m t hàng (c t).
- ngoài
2 0 0
A 0 3 0 .
0 0 1
- không, 0m×n,
BÀI 2: 31
2.2 CÁC PHÉP BI I V I HÀNG
2.2.1 Các phép bi i v i hàng c a
ma tr c g i là các phép bi i v i hàng.
1-
i hi hi).
1 4 3 h2 3 h2
1 4 3
A .
2 3 0 6 9 0
2-
i
nhân k hk hk + hi).
1 4 3 h2 h2 2 h1
1 4 3
A .
2 3 0 0 11 6
3- hi hk).
Hoàn toà ,
2.2.2 . Cho A = (aik) là ma tr n lo im n. Ma tr n

chuy n v c a ma tr n A c kí hi u là AT, là m t ma tr n
lo i n m v i ph n t hàng th i c t th k là aki, t c là AT
= (aki).
32 BÀI 2:
T
i i
thì .
2.2.3 Ví d
ï î
ï í ë
í ì ò
î ì í
ë í
2.2.4 M t ma tr c g i có d ng b c thang n u
th u ki n sau.
1-
2- .
là nó
khác 0).
chính)
2.2.5 Ví d . Các ma tr ng b c thang
; ;
Các ma
î í ë ï ë í ï î í é
ð ï ì ; ð ð ì ; ð ð ì î .
ð ð é ð ð ð ð ð ð ê
BÀI 2: 33
2.2.6 nh lí. M i ma tr n có th d ng b c thang nh các
phép bi i v i hàng.
Cho A = (aik 11 11 = 0 và ai1
11
ï
ï (i = 2, 3, .., m).
ïï
g:
ïï ïî
òòòò òòòò ï
ð îî
òòòò òòòò î
ð íî
òòòò òòòò í
ò
òòòò òòòò òòòò òòòò òòòò
ð î
òòòò òòòò
22 22
22 = b32 m2 2 hoàn thành).
22
î
î
(i = 3, 4, ..., m).
îî
34 BÀI 2:
2.2.7 Ví d . n A và B sau v d ng b c thang,
î ï í ì
ï î ï é
î ï ê ê
ï ë ï ïð ; ò
ì î í ê
î ç í ïé
ê í ç ïí
ï î ï é ï î ï é
ï ë ï ïð î î
î
ï
ð í ð í
í í ï
î ç í ïé ð ë ï í
ï ï î ï é ï î ï é
î î
í ë
í ð í ð ï ð ï í í î
ð ï ð ï ò
ë ï í ð ë ï í ð ð ï î
î ï í ì î ï í ì
î ï ê ê î î ï
ð ð í î
î
ì î í ê í
ì
í
ì
í
ï
ï
ð ð í î
ê í ç ïí ð ð ð ï
î ï í ì î ï ï ì
ð ð í î ð ð í î
í í î í ì
ò
ð ð ð ð ð ð ð ï
ð ð ð ï ð ð ð ð
2.2.8 nh . M t ma tr c g i có d ng b c thang rút

g n n u nó th u ki n sau.
1-
2-
nó.
BÀI 2: 35
2.2.9 Ví d . Các ma tr n sau có d ng b c thang rút g n
ï ð ð ð ï í ð ï î ð ë
ð ï ð å ð ð ð ï å ð ð ï ì ò
ð ð ï ð ð ð ð ð ð ð ð
2.2.10 nh lí. M i ma tr n có th d ng b c thang rút

g n nh các phép bi i v i hàng.
Chú ý.
2.2.11 Ví d . n sau n d ng b c thang) v

d ng b c thang rút g n
ï
ï ï
î
ï
í í
í
a33 2 h2 3h3; h1 h1 h3
ï î ð ï ð ð
î
ð ï ð ï ï î
ð ï ð ò
ð ð ï ð ð ï
Chú ý.
Gauss-Jordan.
36 BÀI 2:
2.3 I V I MA TR N
2.3.1
(1) ik), B = (bik ik = bik
i,k.
(2) ik), B = (bik

kí ng i ik + bik
A +B = (aik + bik).
(3) Tích ik kí
A, i k là aik A = ( aik).
2.3.2 Ví d . Cho
2.3.3 nh . Cho ma tr n A = (aik) lo i m n, ma tr n B =

(bik) lo i n p. Tích c a hai ma tr n A và B là ma tr n lo i m
c kí hi u là AB, v i ph n t hàng th i c t th k c
nh b i
ai1b1k + ai2b2k +... + ainbnk
AB = (ai1b1k + ai2b2k + ... + ainbnk)
Chú ý.
BÀI 2: 37
2.3.4 Ví d . Tính tích c a hai ma tr n
ï ì ë
î ï ì
å í î ï ò
ð í î
ð ï í
ï ì ë
î ï ì
Ta có í î ï
ð í î
ð ï í
Chú ý
1- Kí ik
2-
ói chung A.B B.A.
2.3.5 Ví d . Cho hai ma tr n
2.3.6 Ví d . Cho
ð ð
.T 0, B 0 0.
ð ð
38 BÀI 2:
2.3.7 nh lí. V i các ma tr n A, B, C và các s , ta có các

m sau (v i gi thi u h p l ).
1) A + B = B + A.
2) .
3) (AB)C = A(BC).
4) (A + B)C = AC + BC.
5) A(B + C) = AB + AC.
6) ( )A = ( A).
7) (AB) = ( A)B = A( B).
8) (A + B) = A + B.
9) ( + )A = A + A.
10) det(AB)=detA.detB.
11) detA=detAT .
2.3.8 nh lí. i v i phép chuy n v ma tr n ta có (v u ki n

các phép
1) (AT )T = A; 2) (A + B)T = AT + BT ;
3) (AB) T = BTAT; 4) ( A)T = AT.
2.4 MA TR N NGH O
2.4.1 Ma tr n vuông I c p n c g i là ma tr n
, kí hi u In, n u AI = IA = A, v i m i ma tr n vuông
A c p n.
, ,
BÀI 2: 39
ï ð òòò ð
ð ï òòò ð
ò
òòò òòò òòò òòò
ð ð òòò ï
,
. .V I. .I =
I. V .
2.4.2 . Ma tr n vuông B c p n c g i là ma tr n
ngh o c a ma tr n vuông A c p n n u AB = BA = In.
1
kí .
tiên,
AB = In.
, v nB
In).
2.4.3 Ví d . Ma tr n A = không kh o.
B= , ta có
ï î
AB=
ð ð
2.4.4 nh lí. Ta có các m sau

1
= B 1A 1
;
T T 1
) = (A 1)T;
40 BÀI 2:
1 1 1
) = A.
1. Ta có (AB)(B 1A 1) = A(BB 1)A 1

= AI.A 1
= AA 1
= I.
, ta c (B 1A 1)(AB) = I.
1
2. Vì AA = I nên (AA 1)T = IT = I (A 1)TAT = I.
AT(A 1)T = I.
1
2.4.5 Cách tính ma tr n ngh o A b
ph is
. Cho
ïï ïî
òòò ï
îï îî
òòò î
A= .
òòò
ï î
òòò
ïï îï
òòò ï
ïî îî
òòò î
A = , ij ij A
òòò
ï î
òòò
2.4.6 nh lí. Ta có APA = PAA = (det A)I.

Kí A = (pij ij = Aji và APA = C
¼»¬ ô
ï ï ðô ò
PAA = (det A)I.
N
BÀI 2: 41
ïï îï
òòò ï
ï ïî îî
òòò î
= ò
¼»¬ òòò
ï î
òòò
2.4.7 Ví d . Tìm ma tr n ngh oc a
A=
1
Vì det A = 30 0 nên . Ta có
A11 = A12 = A13 = .
A21 = A22 = A23 = .
ï ð
A31 = A32 = ìå A33 =
í ì
ï î ì
î ì è ïë ïë ïë
ï é ï î
PA = ïì î ì ò
ïë ïë ïë
ë ë ë
ï ï ï
ê ê ê
2.4.8 H qu . A kh o khi và ch khi det A 0.
2.4.9 nh lí. Các phép bi p 1, 2 i v i hàng c a

ma tr n A c p m i nhân bên trái c a A v i
42 BÀI 2:
m t ma tr n vuông không suy bi nh th c c a ma tr n

khác 0) lo i m m.
2.4.10 Ví d
î í ð ì î í ð ì
î
ï ë í î î î
î ïð ê ì ò
î ï ì î î ï ì î
ï ð ð î í ð ì î í ð ì
ï
ð î ð ï ë í î î ïð ê ì ò
ð ð ï î ï ì î ð ç î î
2.4.11 Ví d
î í ð ì î í ð ì
î ïð ê ì í í î
î ïð ê ì ò
î ï ì î ð ç î î
E2
ï ð ð î í ð ì î í ð ì
î
ð ï ð î ïð ê ì î ïð ê ì ò
ð ï ï î ï ì î ð ç î î
2.4.12 . Hai ma tr c g i là
n ut ma tr n này có th bi n thành ma tr n kia nh các
phép bi i v i hàng.
2.4.13 nh lí. Ma tr n (vuông) A kh o khi và ch khi nó

i ma tr I.
A
I E1, E2 m sao cho
BÀI 2: 43
Em ...E2E1A = I.
1
A = Em...E2E1I.
E1, E2 m A thành I
I A 1.
A I, ta có ma
I).
1
(A I) thành (I A 1).
2.4.14 Ví d . Tìm ma tr n ngh oc aA= .
ïïï ï ð ð ïïï ï ð ð
Ta có (A I)= ï î í ð ï ð î î ï
ðïî ï ï ð
ð ïï ð ð ï ð ïï ð ð ï
ï ï ï ï ð ð ï ï ï ï ð ð
í í î
ð ï î ï ï ð í í
ð ï î ï ï ð
ð ð ï ï ï ï ð ð ï ï ï ï
ï ï ð î ï ï ï ð ð ï ð ï
ï ï
î
í
ð ï ð ï ï î ð ï ð ï ï î ò
î î í
ð ð ï ï ï ï ð ð ï ï ï ï
ï ð ï
1
A = ï ï î .
ï ï ï
2.4.15 nh lí. Ma tr n vuông kh o khi và ch khi nó không

suy bi n.
44 BÀI 2:
2.5 H NG C A MA TR N
m n k hàng và k
k k k.
2.5.1 Ví d . Cho ma tr n A c p 3 4,
ï î ë ð
A= ì ï í î ò
î í ê ï
2.5.2 nh lí. N u trong ma tr n A t t c nh th c con c p k

u b ng 0 thì m nh th c con c ho c b ng k
u b ng 0.
2.5.3 H ng c a m t ma tr n là c p cao nh t c a các

nh th c con khác 0.
r
A kí rA rankA.
2.5.4 Ví d . Tính h ng c a ma tr n
ï î î í
A= î ï ì ð .
ï ï ê í
BÀI 2: 45
1 2 2 1 2 2
h2 h2 h1 h3
1 2 1 4 0 0 0 0;
1 1 6 1 1 6
1 2 3 1 2 3
h2 h2 h1 h3
2 2 1 0 0 0 0 0;
1 1 3 1 1 3
1 2 3 1 2 3
h2 h2 h1 h3
3 2 4 0 0 0 0 0;
1 6 3 1 6 3
2 2 3 2 2 3
h2 h2 h1 h3
4 1 4 0 0 0 0 0.
1 6 3 1 6 3
2.5.5 nh lí. N u ma tr n d ng b c thang có r hàng khác không

thì nó có h ng b ng r.
lí 2.5.
2.5.6 nh lí. Các phép bi i i h ng

ma tr n.
2.5.7 Ví d . Tìm h ng c a ma tr n
ï í î
î ï ì ò
ï î î
46 BÀI 2:
1 3 2 1 3 2
h1 h2 2h1
A 2 1 4 0 5 0
h3 h3 h1
1 2 2 0 5 0
1 3 2
h3 h3 h2
0 5 0 B.
0 0 0
rB = 2 rA = 2.
Chú ý. T
1) N u là ma tr n vuông c p thì h ng c a b ng khi và ch khi ;
2) .
3)
BÀI 2: 47
1.
2.
a
3.
); c vào
); h
k( ).
4.
5. vuông A ,
n n.
Có hai cách tìm ma t
- P .
- P
6.
48 BÀI 2:
Bài 1:
1 2 3
1 2 0 1
4 5 6
A 2 5 1 3 , B .
7 8 9
5 12 2 7
10 11 12
Bài 2: sau .
2 1 3 1
1 2 1
1 3 2 2
A 3 4 2 ; B .
3 4 5 3
4 6 m 2
4 7 7 m
Bài 3: sau .
1 2 3 1 3 1
A 2 1 1 ; B m 1 2 1 .
3 1 m 2 2 m 1 2
Bài 4: Cho f(x) = x3 + x2 + 2x + 2 và , tìm f(A).
Bài 5: Tìm
ï ï ð ï î î ï ð ð
ï ï ï å í ï ð å ð î ð ò
ð î ï ï ï ï ð ð í
BÀI 2: 49
Câu 1: và X AX=B.
A. . B. .
D. X
X
C. .
Câu 2: và AB.
AB AB AB
A. B. C. D.
A m m
m
Câu 3: à
m C. D.
A.
m B. ý.
Câu 4:
r A
A. ; B. ; C. ; D. .
50 BÀI 2:
Câu 5:
A
m
m
A. m=1; B. m=-2; C. m=3; D. m=2.

BÀI 3: 51
BÀI 3:
TÍNH
3.1 H N TÍNH
3.1.1 H n tính
(m n
aïï xï aïî xî aïn xn bï

aîï xï aîî xî aî n xn bî
amï xï am î xî amn xn bm
x1, x2 n -
3.1.2 Nghi m c a h M c 3.1.1 là

m tb ns
x1 = 1, x2 = 2 n = n
.
52 BÀI 3:
3.1.3 Hai h ns cg i
n u t p nghi m c a chúng trùng nhau (t c là
nghi m c a h này là nghi m c a h c l i).
3.1.4 nh lí. Các phép bi n m t h

trình tuy n tính thành m t h
1-
2-
3-
3.1.5 Ví d . Gi i h n tính
xï xî xí î
í xï î xî xí é
î xï xî ë xí ë
xï xî xí î
xî î xí ï
xî í xí ç
xï xî xí î
xî î xí ï
ë xí ïð
x3 = 2; x2 = 3; x1 = 1.
BÀI 3: 53
3.1.6 H n tính và ma tr n
1 1 1 2
3 2 1 7 .
2 1 5 5
- và -
ï ï ï î ï ï ï î
ð ï î ï và ð ï î ï ò
ð ï í ç ð ð ë ïð
sau cùng. Các B
ï ï ï î ï ï ï î
í î ï é ð ï î ï ò
î ï ë ë ð ï í ç
ï ï ï î
ð ï î ï ò
ð ð ë ïð
54 BÀI 3:
3.1.7 Ví d . Gi i h
xï î xî xí î
î xï xî íxí ïð
xï í xî xí ï
ï î ï î ï î ï î
î î î ï
î ï í ïð ð í ï ê
í í ï
ï í ï ï ð ë î ï
ï î ï î ï î ï î
î ë î
í
ð ïë ë ïð ð ïë ë íð
í í í í î
ð ïë ê ë ð ð ïï íí
ï î î í î
ïë î ë í íð
ïï í íí
x3 = 3; x2 = 1; x1 = 1.
3.1.8 D ng ma tr n c a h
n
kí sau.
a11 a12 òòò a1 n

a21 a22 òòò a2 n
- : A .
òòò
am1 am2 òòò amn
BÀI 3: 55
- .
- : .
AX = b.
3.6
56 BÀI 3:
(A|b) .
) ta
xem
11 22 rr 0.
rank .
3.1.9 nh lí(Kroneker Cappeli)
rank (A|b) = rank A.
- r+1 0, rank (A|b) = r+1 rank A= r, khi

r+1).
BÀI 3: 57
- r+1 3.
xr+1, xr+2 ,..., xn
T r, xr-1, ..., x2, x1.
3.1.10 Chú ý
lí 3.1.9 A =r(A|b) = r<n thì có n
A = r(A|b)
lí 3.1.3.
3.1.11 nh lí. Cho h y

1- (A/b) rA .
2- (A/b) = rA .
N .
3.1.12 Ví d . Gi i h
xï xî xí ð
íxï î xî xí î
îxï xî xí í
ï ï ï ð ï ï ï ð ï ï ï ð
ë í
ø ¤ ÷ í î ï î ð ë ì î í í î
ð ë ì î ò
î ï ï í ð í í í ð ð í ç
rA = r(A|b)
58 BÀI 3:
xï xî xí ð
ëxî ì xí î
íxí ç
x3 = 3; x2 = 2; x1 = 1.
3.1.13 Ví d . Gi i h
1 1 2 2 1 1 2 2
Ta có [ A | b] .
2 2 4 5 0 0 0 1
rA = 1; r(A|b) .
3.1.14 Ví d . Gi i h
x1 x2 x3 x4 x5 2
2 x1 x2 x3 2 x4 x5 3
2 x1 x2 x3 3x4 x5 2.
1 1 1 1 1 2
( A | b) 2 1 1 2 1 3
2 1 1 3 1 2
thang:
ï ï ï ï ï î ï ï ï ï ï î
ð ï ï ð ï ï ð ï ï ð ï ï ò
ð ï ï ï ï î ð ð ð ï ð ï
Ta có r(A|b) =rA
1, x2, x 4
3, x5
BÀI 3: 59
xï xî xí xì xë î
xî xí xë ï
xì ï
3, x5 3 = ; x5 =
xï xî xí xì î
xî ï
xì ï
1 = 2; x2 = 1 ; x3 = ; x4 = 1; x5 = .
3.1.15 pháp Gauss gi i h
lên.
(A|b) rA -
(A|b) = rA = r -
- n, xn 1, x2, x1
- n, -
3.2 H N NH T
60 BÀI 3:
aïïxï aïî xî aïn xn ð

aîï xï aîî xî aî n x n ð
amï xï am î xî amn xn ð
này 1 =0; x2 =0; ...; xn =0.
3.2.1 nh lí. H n tính thu n nh t AX = 0 có

nghi m không t ng khi và ch khi rank A < n (s n
s ).
lí
lí r tham
.
3.2.2 H qu . N u h n tính thu n nh t có s

s n s thì h có nghi m không t m
ng.
Vì
3.2.3 Ví d . Gi i h
x1 x2 2 x3 x4 x5 0
3 x1 x2 x3 2 x4 x5 0
4 x1 3 x2 7 x3 3 x4 x5 0.
1 1 2 1 1 1 1 2 1 1
h2 h2 3h1
Ta có ( A | b ) 3 1 1 2 1 h3 h3 3h1
0 4 5 1 4
4 3 7 3 1 0 1 1 1 3
BÀI 3: 61
3 3 3 3 2
3 2
là và là .
x1 x2 2 x3 x4 x5 0 x1 x2 2 x3 x4 x5 x1 4 11 2(3 8 )
x2 x3 x4 3 x5 0 x2 x3 x4 3 x5 x2 3 8 3 4 11
x3 3 x4 8 x5 0 x3 3 x4 8 x5 x3 3 8
x1 3 6
x2 2 11 X ( 5 6 , 2 11 ,3 8 , , ); , .
x3 3 8
3.3 H CRAMER, PH NH TH C
3.3.1 n ngh o
a11 x1 a12 x2 òòò a1n xn b1

a21 x1 a22 x2 òòò a2 n xn b2
øö÷
òòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòòò
an1 x1 an 2 x2 òòò ann xn bn
AX = b. (**)
0 , ta có thêm
1 1
**
1
X=A b.
1
3.3.2 nh lí. H Cramer AX = b có m t nghi m duy nh t X = A b.
62 BÀI 3:
3.3.3 Ví d . Gi i h
î xï ì xî í xí ì
í xï xî î xí î
ì xï ïïxî é xí é
î ì í
í ï î
ì ïï é
îç ë ïï
ï ï
A îç î ïí
îç
îç ê ïð
xï îç ë ïï ì ï
ï
X xî A ïb îç î ïí î ï
îç
xí îç ê ïð é î
x1 = 1; x2 = 1; x3 = 2.
3.3.4 Công th c Cramer

1
**)
A11 A21 òòò An1 b1

1 A12 A22 òòò An 2 b2
X ò
¼»¬ A òòò òòò
A1n A2n òòò Ann bn
1
xk øA b A2 k b2 òòò Ank bn ÷ , k = 1, 2,..., n.
¼»¬ A 1k 1
k
BÀI 3: 63
a11 a12 ...b1 ...a1n
a21 a22 ...b2 ...a2 n
k .
...
an1 an 2 ...bn ...ann
bi aik
k k,
k = b1A1k + b2A2k + ... + bnAnk.
Cho nên ta , k = 1, 2, ..., n.
kí := det A, ta có lí 3.3.5 sau.
3.3.5 nh lí(Cramer)
= det A
ï î n
xï xî xn
3.3.6 Ví d . Gi i h
î î ï
ï
ïò
Ta có
2 2 1 1 2 1
0 1 1 1; 1 1 1 1 2;
1 1 1 1 1 1
64 BÀI 3:
2 1 1 2 2 1
2 0 1 1 4; 3 0 1 1 3.
1 1 1 1 1 1
ï î í
.
lí
n .
3.3.7 nh lí. H n tính thu n nh t n n AX

= 0 có nghi m không t ng khi và ch khi det A = 0.
BÀI 3: 65
quá
1. t.
2. , k
3.
Bài 1:
1 2 6 4 1 3 1 2
a. X ; X ;
3 4 4 2 2 5 3 4
3 1 5 6 14 16 1 2 6 4
b. X ; X .
5 2 7 8 9 10 2 4 4 2
Bài 1:
x y z
a.
x y z
x y z
b. x y z
x y z
x y z
c. x y z
x y z
66 BÀI 3:
Bài 2: .
a.
m x m y m
x m y m
b. sau có
x y z
x y z
x y mz
c. sau vô
x y z
x y z m
x y z
Bài 3: sau.
a.
b.
Bài 4:
x1 x2 x3 0
a.
3x1 2 x2 x3 0
b. 3x1 2x2 x3 0
x1 x2 x3 0
3 x1 2 x2 x3 0
c.
4 x1 3x2 2 x3 0
5 x1 4 x2 3 x3 0
BÀI 3: 67
Câu 1:
A. B. C. D.
Câu 2:
A.
B.
C.
D.
Câu 3:
x y z
x y z
x y z
A.
B.
C.
D.
68 BÀI 4: KHÔNG GIAN VÉC-
BÀI 4: KHÔNG GIAN VÉC-T
H xong
- - -
- -
- - -
4.1 KHÔNG GIAN VÉC-
4.1.1 . Cho X là t p không r ng và là ng s

th c) ho c ng s ph c), trên X nh hai phép
toán, phép c ng hai ph n t c a X và phép toán nhân m t
ph n t c a X v i m t s . G i x và y là ph n t c a X, phép
c ng gi c kí hi u là x+y, và phép nhân c a x
v i m t s c kí hi u là x. Hai phép toán này th a
u ki n sau.
(1) x,y X;
(2) (x+y)+z = x+(y+z), x,y,z X;
(3) 0 trong X sao cho x+0 =x, x X;
(4) -x sao cho
x+(-x)=0=(-x)+x;
BÀI 4: KHÔNG GIAN VÉC- 69
(5) 1.x = x, x X;
(6) ( x) = ( )x n m trong X v i x X, , ;
(7) (x +y) = x + y, x, y X, ;
(8) ( + )x = x + x, x X, , .
p X v i hai phép toán th a t t c u ki c g i là

không gian véc- ng X véc- .
N u là thì ta nói X là không gian véc- c, n u là không

gian véc- .
n
4.1.2 Ví d . G i là t p các b ns th c (x1, x2 xn c vi t
d ng c t
x1
x2
x .
xn
- 1 và phép nhân véc-

n
n
không gian véc- - n

n 1).
4.1.3 Ví d . G i C[a,b] là t p các hàm s th c liên t n

[a,b].
f+g)(t) = f(t)+g(t
.f)(t)= .f(t f, g C[a,b] và .
tám
C[a,b] là không gian véc- a,b
- 0 trong C[a,b] là hàm 0(t)=0, t
1 trong C[a,b 1(t) = t, t [a,b].
4.1.4 Ví d . Cho n là m t s nguyên không âm, g i t p n[t],

n
g c p(t)=a0+a1 nt , theo bi n t, có b c
không quá n an b t kì, cùng các phép c
th c
( p q)(t ) p(t) q(t ), p, q n t

a0 a1t an t n b0 +b1t bnt n , p, q n t
a0 b0 a1 b1 t an bn t n , p, q n t ,
( . p) t . p(t ) ao a1t ant n
( ao a1t ant n ), p n t , .
n[t - - p(t)).
4.1.5 nh lí. Cho không gian véc-
(1) Véc- 0
(2) Véc- - -
(3) - s 0 trong là véc- 0

0x=0.
(4) Tích c a véc- 0 trong X v i s trong là véc- 0

0=0.
(5) Cho và x X x=0 0.
(6) X, ta có: ( 1) x = - -
Ta ch p nh n k t qu này. t m t
véc- - c bi t là véc- 0) v i m t s ng s .
4.1.6 Ph n ví d . Cho n làm t s nguyên không âm, g i n[t]là
t c có b ng n
n[t]g c theo bi n t có h s b c n khác
không
n
p(t) = a0+a1 nt , an
4.1.4) -
0 , n
n
0 n [t 0(t) = b0+b1 nt và bn
p(t) + 0(t) = p(t), p 4.1.1-(3))

n n n
(a0+a1 nt ) + (b0+b1 nt ) = (a0+a1 nt ) , t
(a0+b0) + (a1+b1)t + (an+bn)tn = a0+a1 nt

n
, t
(aj+bj ) = aj bn = 0.
n khác không.
4.
không gian véc-
4.1.7 Ví d . G i m n( ) là t p các ma tr n c p m n có h s
trong (là hay ).
m n(
là -
Th t v y, g i ph n t 0 m n( m×n 0m n.Khi
4.
m n( n véc- -
m×n.
4.1.8 Ví d . G i n( ) là t p g m các ma tr n vuông c p n trên

.
4. m=n.
n(
4.1.9 Ph n ví d . G i n( ) là t p các ma tr n vuông c p n

không suy bi n (g m các ma tr n kh ngh ch).
, n(
n( 0n
A+0n = A, A n( )
0n n( ) thì det(0n) n( ) không là

không gian véc-
4.2 KHÔNG GIAN VÉC-
4.2.1 . Cho X là m t không gian véc- p con Y

khác r ng c a X. T pY c g i là m t không véc-
c a X n u b n thân Y là m t không gian véc- i các
phép toán là phép c ng véc- - i
ng c a X.
Y
toán trên X Y 4.2.2
sau.
4.2.2 nh lí. T p con Y khác r ng c a không gian véc-
không gian con c a X khi và ch khi nó th u ki n
sau.
(1) 1,y2 trong Y thì y1 + y2
(2) N u l y b t kì y trong Y và b t kì thì
qua Y - 0 khi Y khác
4.2.3 Ví d . Cho X là m t không gian véc- dàng ki m

ch u ki n c nh lí 4.2.2 ho c qua
u ki n c 4.1.1) r ng
a) X là không gian véc-
b) Y={0} X - X.
4.2.4 Ví d . Ch ng minh r ng m t ph ng H={x=(s,t,0) ;

3
s,t } cùng v i phép c ng hai véc-
m t véc- i m t s th c là m t không gian véc-
3
c a .
4. H. -
v = (s1,t1,0) và w = (s2,t2 H, s1,t 1,s2,t2 .
v + w = (s1,t1,0) + (s2,t2,0) = (s1+s2,t1+t2 s1+s2, t1+t2 .
v+w H.
, thì v= (s1,t1,0) = ( s1, t1 s1, t1 .
4. H H là không gian
3
.
H z=0,
3
xOy O có pháp véc- , xem Hình 4.1.
Hình 4.1
3
4.2.5 Ví d . Trong không gian , cho W là t p nghi m c a
n tính:
W={x= (x1,x2,x3) : x1 +x2 +x3 = 0}.

3
W .
x - W, x=(x1,x2,x3 x1+x2
+x3 thì
.x=( .x1, .x2, .x3).
Ta có .x1 + .x2 + .x3 = (x1 +x2 +x3 W thì .x

trong W.
- y=(y1,y2,y3) trong W. Ta có
x+y = (x1 +y1, x2 +y2, x 3 +y3).
Vì x,y W, nên
(x1 +y1)+(x2 +y2)+(x3 +y3)=(x1 +x2 +x3)+(y1 +y2 +y3) = 0.

3
x+y W W .
W x+y+z=0,
3
O có pháp véc- Oxyz, , xem
Hình 4.2.
Hình 4.2
3
4.2.6 Ví d . Cho không gian véc- và U là t p nghi m c a h
n tính
x= (-2,3,1) .
4.
3
véc- -
3
4. - .
U
3
O có véc-
-2,3,1), xem Hình 4.3.
Hình 4.3
4.2.7 Ph n ví d
3
(1) Trong không gian V
V={v= (x1,x2,x3) : x1 +x2 +x3 1 = 0}
- 0 V,
4. V
3
véc- .
V x+y+z=
P(0,0,1) có véc- 4
O.
Hình 4.4
2
(2) Trong không gian
L={v=(s, s+2), s }.
- 0 L,
2
4. L - .
L y=x+
Q O.
3
4.2.8 Nh n xét. T ng quát, m t ph ng trong không gian là
3
không gian con c a khi và ch ct O.
2 3
ng th ng trong không gian (hay ) là không gian
2 3
con c a (hay t ng) khi và ch c
t O.
4.2.9 Ví d . Trong không gian n( c m t ma tr n A

vàxét t p
MA={M n( ) : AM = MA}.
Ch ng minh r ngMAlà m t không gian con c a n( ).
M1,M2 MA, hay AM 1 = M1A và AM 2 = M2A,
A(M1+M2) = AM1+ AM2 = M1A + M2A =(M1+M 2)A.
M1+M2) MA.V i b t kì , A( M1) = (AM1) = (M1A) = ( M1)A, nên

( M1)) MA. y, MA là m t không gian con c a n( ).
4.3 KHÔNG GIAN CON SINH B I M T T P

4.3.1 . Cho X là m t không gian véc- p S={v1,
v2 p} trong X. M t véc- u là t h p tuy n tính c a v1,
v2 p n u có th bi u di n u d ng
u= 1v1 + 2v2 + ...+ pvp,
p 1, 2, ... p .
4.3.2 Ví d . Cho véc- v= (1,2,5) và các véc-

x = (1,1,1); y = (1,2,3); z= (2,1,1).
3
- v - x, y, z trong hay
không?
v= 1x + 2y + 3z
(1,2,5) = 1(1,1,1) + 2(1,2,3) + 3(2,1,1)
(1,2,5) = ( 1, 1, 1) +( 2,2 2,3 2) + (2 3, 3, 3).
ình
1 2 2 3 1
1 2 2 3 2
1 3 2 3 5
1 = 6; 2 = 3; 3 = 2.
v = -6x + 3y + 2z.
v - x,y,z
4.3.3 Ví d . Cho các véc-
x = (-1,1); y = (2, -2); z= (-1,m).
m thì z x và y ?
Véc- z x và y 1, 2 sao cho
z= 1x + 2y
(-1, m) = 1(-1,1) + 2(2,-2)

1, 2). X
1 2 1
.
1 2 m
1 2 1 1 2
rank rank 1, t m-1=0
0 0 m 1 0 0
m
m=1 thì véc- z - x và y.
p véc- S 4.
-
4.3.4
(1) V - S
là S S, kí
Span(S) hay SpanS,
V=Span S = { 1v1 + 2v2 p vp : vi S, i , }.
(2) Cho không gian véc- X S X - X

-
S thì S X.
4.3.5 nh lí. Cho m t t p V sinh b i m t t p S, V=Span S,

trong không gian véc-
(1)
(2) V là không gian véc- ,

.
(1) Span S - S
- S
tính các véc- S - S.
(2) M S
chúng, cho nên M Span S.
4.3.6 Chú ý. Không gian con Span S c g i là không gian con

sinh b i S 4.3.4-(2), S c
g i là t p sinh c a Span S.
3
4.3.7 Ví d . Cho không gian véc- và t p
3
S= {e1 = (1,0,0); e2 = (0,1,0); e3 = (0,0,1)} .
3 3
S - x=(x1,x2,x3)
S,
x=(x1, x2, x3) = x1e1+x2e2+x3e3.

3
Span S = .
3
4.3.8 Ví d . Trong xét t p M g m các véc-
v1 = (1,0,2); v2 = (2,1, 2); v3 = (4,2,3).
3
M .
3 3
- x=(x1, x2, x3) , M
1, 2, 3 sao cho
x= 1v1 + 2v2 + 3v3
1, 2, 3 sao cho
(x1,x2,x 3) = 1 (1,0,2) + 2 (2,1, 2) + 3 (4,2,3)
1 2 2 4 3 x1
2 2 3 x2
2 1 2 2 3 3 x3 .
1 2 4
0 1 2 7 0.
2 2 3
1, 2, 3 x1, x2, x3
1, 2, 3 x v1, v2, v3
3
= Span M.
3
4.3.9 Ví d . Trong không gian xét t p M={ (2,1,0); (1, 1,2);
3
(m,3, 4)}. V u ki n nào c a m thì t p M sinh ra ?
3 3
- x=(a,b,c) M sinh ra
2 m a
3 b
2 4 c
( , , a,b,c.
2 1 m a
( A | b) 1 1 3 b . Dùng
0 2 4 c
2 1 m a
0 3 6 m 2b a .
0 0 2 m 2 a 4b 3c
Nh n xét r ng, khi thì
a,b,c.
Khi , ta th y r ng còn ch khi ( khi
3
là .
4.3.10 Ví d . Xét l i Ví d 4.2.4, ch ng minh r ng m t ph ng

3
H={x=(s,t,0) ; s,t }
3
- .
H
3
H={x=(s, t, 0) ; s,t } = {x= s(1,0,0) + t(0,1,0); s,t } .
S = {v1=(1,0,0); v2=(0,1,0)}, thì H - x

- S H = Span S. Theo .3.5-(1) thì H
3
.
4.3.11 Nh n xét. Qua Ví d 4.3.10 giúp ta có thêm m

nh n ra m t t p c a m t không gian véc- t không
gian con.
3
4.3.12 Ví d . Xét l i Ví d 4.2.6, trong không gian , U là t p
nghi m c a h n tính
Nh U - -
U=Span{(-2,3,1)}.
3
U .
4.3.13 Ví d . Xét m ng h p c th c a Ví d 4.2.9, trong
không gian 2( c m t ma tr n
Hãy mô t không gian MA={M 2( ) : AM = MA}.
MA M có
AM = MA cho ta
a c b d a a a b d
0 0 c c c 0.
b d b 1 1 1 0
MA M , b, c b d , b, c .
0 d 0 0 0 1
thì MA = Span{M1, M2} là m t không gian con c a 2( ).

-
không gian véc-
1.
4.
véc-
2. - -
n véc-
véc- -
3. -
(1) 1,y2 trong Y thì y1 + y2 rong Y.
(2) N u l y b t kì y trong Y và b t kì thì
4. Véc- -
u= 1v1 + 2v2 + ...+ p vp ,
1, 2, ... p
5. -
kí Span S hay Span(S).
-
3
Bài 1: Cho hai véc- 3,2); y = (2, 1,1) trong không gian .
a. Véc- x,y hay không?
b. - x,y.
c. a,b - a,b,0 x, y.
Bài 2: Cho hai véc- p=2x2+3x 4 và q=x2 2x 3 trong không gian 2[x]. Véc-
u = 3x2+x 1 vàv = x2 5x +7?
Bài 3: m
M = {1,2,1); (0,3,1); (1,5,0); (3,9,m)}

3
không sinh ra ?
Bài 4: Trong không gian 3,
M={(0,0,1); (1, 1,0); (1,1,m)}.

3
m thì M ?
Bài 5: Trong không gian 3
W={x=(x1,x2, x3):x1 =x3}.

3
W .
W = {x = (x1,x2,x3) :x1 +2x 2 x3 = 0 và x1 +mx2 x3 = 0}

3
W m).
U = {x=(x1,x2,x3):x1 .x2= 0}.

3
U .
Bài 8: Trong không gian n( ) cho S là t p c các ma tr i x ng c a n( ).

Hãy cho bi t S có là không gian con c a n( ) hay không?
Câu 1: ?
A. (a,0,2a) | a ; B. ;
C. ; D. .
Câu 2: Trong không gian , cho véc-
x = (3, 5, 0); y = (7, 12, 1); u = (1, 2, 3) và v = (2, 3, 4).
A.
B.
C. {u, v}.
D.
Câu 3: Trong không gian véc- , cho các véc-
v= (0, m, 1); v1 = (1, 2, -1); v2= (1, 0, 1).
V v1 và v 2?
A. m = 1. B. m = -1. C. m = 2. D. m= 0.
BÀI 5: - 87
BÀI 5:
KHÔNGGIAN
KHÔNG GIANVÉC-
VÉC-
H xong sau.
- -
- -
- -
- -
5.1 T P VÉC- C L P TUY N TÍNH
5.1.1 . T p các véc- {v1,v2,...vm} trong m t không

gian véc- c g i là ph thu c tuy n tính n u t n t i các
s 1, 2, ... m ng th i b ng không sao cho
1v1 + 2v2+ ... + mvm = 0. (*)
v1,v2,...v m -
v1,v2,...vm
v1,v2,...vm
1 = 2 = ... = m = 0.
n
, trong , khi -
-
88 BÀI 5: -
5.1.2 Ví d . Cho hai véc- x=(-1,2) vày=(2, 3) trong không

2
gian . Hai véc-này c l p tuy n tính không?
- x và y
5.
1x + 2y=0
1(-1,2) + 2(2, 3) = (0,0).
1= 2 = 0.
- x và y
5.1.2, hai véc- x và y

ch .
5.1.3 Ví d . Cho t p M g m hai véc- M={x=(1,2); y=(2,m)}

2
trong không gian . V i m b ng bao nhiêu thì M là t p ph
thu c tuy n tính?
M 1, 2
sao cho
1x + 2y=0
1(1,2) + 2(2,m) = (0,0).

BÀI 5: - 89
Xét .
m=4
M nh thì m=4.
5. - x và y
- y - x.
5.1.4 nh lí. Trong không gian véc- .

a) véc- {v1,v2, ..., vm}
véc- -
b) - {v1, v 2, ... vm} có véc- 0

tính.
c) Khi thêm véc-

tính.
d) -
tính.
a) Cho v1,v2, ..., vm 1, 2, ..., m có ít

1 0, sao cho
1v1 + 2v2 + ... + mvm = 0.
2 3 m
v1 v2 v3 ... vm .
1 1 1
Hay v1 v2,v3, ..., vm.
v1 -
v1 = 2v2 + 3v3 + ... + mvm.
Hay
( 1)v1 + 2v2 + ... + mvm = 0.

90 BÀI 5: -
1), 2 ... m -1) v1, v2,

..., vm
b) v1,v2, ..., vm} có v1 = 0
1.v1 + 0.v2 + ... + 0vm = 0.
Vì 1 =1 {v1, v2, ... vm
c) v1, v2, ... vm 1, 2, ..., k khô
1v1 + 2v2 + ... + mvm = 0.
- v0 -
0.v0 + 1v1 + ... + mvm = 0.
1, ..., m v0, v1, v2,

..., vm
d)
3
, ba véc-
-
5.1.5 nh lí (b n). Cho m véc- 1, y2 m là t

h p tuy n tính c a k véc- 1, v2, ..., vk. N u m>k thì các
véc- 1, y2, ..., ym ph thu c tuy n tính.
5.1.6 Ví d . c l p tuy n tính c a ba véc-
x=(-1,2); y=(2, 3) và z=(1, 5)

2
trong không gian .
- - x và y, z=x+y, nên theo

5.1.4-a), các véc- v1,v2, v3
BÀI 5: - 91
3
5.1.7 Ví d . Trong không gian , các véc- c l p
tuy n tính hay không?
1 2 0
v1 2 ; v2 1 ; v3 1 .
3 4 2
1v1 + 2v2 + 3v3 =0
1 2 0 0
1 2 2 1 3 1 0
3 4 2 0
1 2 2 0
2 1 2 3 0
3 1 4 2 2 3 0.
1 2 0
2 1 1 8 0
3 4 2
1 = 0; 2 = 0; 3 = 0.
3
v1, v2, v3
3
5.1.6, ba véc- v1, v2, v3} trong
5.1.8 Ví d . Trong không gian 2[t], c l p tuy n tính

c c th c b c không quá hai sau.
f1 = 1 + t; f2 = 2t; f3 = t2 t; f4 = 3t2 + 1.
i 4)
1f1 + 2f2 + 3f3 + 4f4 0 (*)

92 BÀI 5: -
2 2
1(1 + t) + 2(2t) + 3(t t) + 4(3t + 1) 0
2
( 3 +3 4)t +( 1 +2 2 3)t + 1 + 4 0.
3 3 4 0
1 2 2 3 0
1 4 0.
1, 2, 3, 4
véc- f1, f 2, f 3, f 4 trong 2[t
tính.
5.2 VÀ S CHI U
5.2.1 . T p S = {v1, v2,..., vm}trong không gian véc-

X c g i là m t c aXn u
(1) S
(2) S X X=Span(S).
không gian véc-
3
5.2.2 Ví d . Trong không gian , cho t p
M = {v1 = (1,0,2); v2 = (2,1, 2); v3 = (4,2,3)}.
3
M hay không?
M, xét
1v1 + 2v2 + 3v3 =0
1 2 4 0
1 0 2 1 3 2 0
2 2 3 0
BÀI 5: - 93
1 2 2 4 3 0
2 2 3 0
2 1 2 2 3 3 0.
1 2 4
0 1 2 7 0.
2 2 3
1 = 0; 2 = 0; 3 M
tính.
3
4. M .
3
M .
5.2.3
(1) Không gian véc- X X

- N , -
(2) Không gian véc- X vô n, X

n véc-
5.2.4 nh lí. Trong không gian véc- u h n chi u, s véc-

trong m u b ng nhau.
B = {b1, b2, ..., bn}; C = {c1, c2, ..., c m}.
Vì B sinh X, nên các véc- C trong X -

B C 5.1.5) thì m n.
B và C n m m = n.
94 BÀI 5: -
5.2.5 . S véc- c a không gian X

c g i là s chi u c a X c kí hi u là dim X hay
dim(X).
3
5.2.6 Ví d . Theo Ví d 5.2.2, không gian có m là t p
M = {v1 = (1,0,2); v2 = (2,1, 2); v3 = (4,2,3)},

3 3
trong M có ba véc- là 3, dim = 3.
n
5.2.7 Ví d . Trong không gian ,t p
E={e1=(1,0,0, ...,0); e2=(0,1,0, ...,0); ...; en=(0,0,0, ...,1)}
n n
dim =n.
ét 1 e1 + 2e2 nen = 0.
1 = 2 n e1, e2 en
n n
này sinh ra - là (a1,a2, ..., an) t
(a1,a2, ..., an)=a1.(1,0,0, ...,0)+a2.(0,1,0, ...,0)+ ...+an.(0,0,0, ...,1),
a1,a2, ..., an - M.
n
E .
n
E .
5.2.8 Ví d . Xét l i Ví d 4.2.4, m t ph ng H={x=(s,t,0) ;

3 3
s,t } là m t không gian véc- a .
, H.
4.3.10, không gian H là
H= {x= s(1,0,0) + t(0,1,0); s,t } = Span{(1,0,0); (0,1,0)}.
H sinh b {(1,0,0); (0,1,0)}.
- 0,0) và (0,1,
H - dim H = 2.
BÀI 5: - 95
5.2.9 Ví d . Xét l i Ví d 4.2.6, t p nghi m Uc a h
trình tuy n tính
3
- U.
4. U
U véc- {(-2,3,1) - -
0 (-2,3,1) U dim(U)=1.
5.2.10 nh lí. Trong không gian véc- u:
(1) -
(2) -
(3) -
(4) -
lí
5.2.11 H qu . Trong không gian véc- u:
(1) -
(2) véc-
(3)
5.2.12 nh lí. Cho không gian véc- tt p

k véc- c l p tuy n tính b u có th c
b sung (n k) véc- tr thành m c a X.
96 BÀI 5: -
M = {v1, v2, ..., vk k véc- X, k<n và

B={b1, b2, ..., bn X.
- B -
M n k - b1
k + 1) véc- M v1, v2, ..., vk, b1
1v1 + 2v2 + ... + kv k + b1 0
thì b1 - M
1 = 2 = ... = k = 0.
k+1=n lí
k+1<n M M k+2) véc-
n véc- X.
5.
véc-
5.2.13 nh lí. N u S = {v1, v2, ..., vm} là t p sinh c a không

gian X, thì S ch a m c a X.
3
5.2.14 Ví d . Trong không gian xét t p
S={v1=(1,1,0); v2 =(0,1,1); v3=(1,0,1); v4=(2,1,3)}.

3 3
S . Hãy tìm trong S .
3
dim 5.2.7, mà S có 4 véc-
3
- 5.2.8-(1) thì S
3
S .
BÀI 5: - 97
v1, v2, v3 ba véc- S,
-
5.2.8-(3), thì {v1, v2, v3 -

3 3 3
gian có dim( )=3, nên {v1, v2, v3 .
5.2.15 Ví d . Trong không gian 2[t], xét t p E={p1=1, p2=t

,p3=t2}.
E 2[t].
2[t
p(t) = a 0 + a1t + a2t2,a i i .
p = a0p1 + a1p2 + a2p3.
2[t] = Span{p1, p2, p3}.
E E
2[t].
dim 2[t]=3.
5.2.16 Chú ý. T p E trong ví d c g chính t c

c a 2[t].
E={1, t, t2 , tn n[t n nguyên

không âm.
dim n[t] = n+1.
5.2.17 Ví d . Xét m ng h p c th c a Ví d 4.1.8, trong

không gian 2( ), cho
1 0 0 1 0 0 0 0
E e1 ,e ,e ,e .
0 0 2 0 0 3 1 0 4 0 1
E là m c a 2( ).
Th t v y, m i ma tr n trong 2(
Ta phân tích A thành
a b a 0 0 b 0 0 0 0
A ; a, b, c, d .
c d 0 0 0 0 c 0 0 d
Hay
a b 1 0 0 1 0 0 0 0
A a b c d ; a, b, c, d .
c d 0 0 0 0 1 0 0 1
y A chính là t h p tuy n tính c a b n véc- E 2( ).
2( ) = Span E.
M t khác, d dàng ki c các ma tr n trong E c l p tuy n tính, nên E

là m c a 2( ).
y, dim 2( ) = 4.
5.2.18 Chú ý. T p E trong ví d c g chính t c

c a 2( ).
T ng quát, trong m n( E m n ch có m t thành

ph n b ng 1 và các thành ph n còn l u b ng 0, thì E chính t c c a
m n( ).
y, dim m n( ) = mn.
BÀI 5: - 99
-
véc-
1. - - 1,v2,...vm
1, 2, ... mkhô
1v1 + 2v2+ ... + mvm = 0.
1 = 2 = ...= m =0.
2. -
X=Span S).
3. T -
gian véc- -
4. Không gian véc-
- -
- -
- -
- -
- -k) véc- -
100 BÀI 5: -
3
Bài 1: Trong không gian , cho ba véc-
x = (1,1,0); y = (1, 1,2); z = ( 1,2,m).
m thì ba véc- ?
Bài 2: -
(0,1,1,1); (1,0,1,1); (1,1,0,1); (1,1,1,0)

4
.
Bài 3: Trong không gian 4, cho các véc-
x = (0,1,1,1); y = (1,0,1,1); z = (1,1,0, 1); w= (1,1,1,m).
m thì các véc- ?
Bài 4: M trong 3.
a. M= {(1,2, 1); (0,3,3)}.
b. M= {(1,2, 1); (0,1,1); (0,1, 1)}.
c. M = {(1,2, 1); (0,1,1); (2,3, 3)}.
d. M= {(1,2, 1); (0,3,3); (2,3, 3); (1,1, 2)}.
Bài 5: -
a. M = {(1,1,1); (1,1,5)}.
b. M = {(1,2,3); (1,0,1); (0,1,1); (1,0,0)}.
c. M = {(1,2,3); (4,5,6); (7,8,9)}.
d. M = {(1,1,2); (1,2,1); (2,2,2)}.
Bài 6: 3).
3
a. M M M .
3
b. M 3, M M .
3
c. M M thì M
BÀI 5: - 101
d. M M
B={(1,2, 1, 2); (2,3,0, 1); (1,2,1,4); (1,3, 1,0)}.

4
B .
Bài 8: Trong không gian
a. M = {(2x2 + x + 1), (x2 + 3x + 2), (x2 + x + 1)}.
b. M = {(x2 + x + 1), (3x2 + 2x + 2), (2x2 + x + 1)}.

102 BÀI 5: -
Câu 1: véc- sau:
M = { (1,1,1,1) , ( 1,0,2, 3), (3,3,1,0) };
N = { ( 2,4,1,1), (0,0,0,0), (3,1,7,3) };

P = { (1,1,1,1) , (2,2,2,2) , (3,2,0,1)}.
véc- ?
A. B. M, N, P.
C. D.
Câu 2: véc-
véc-
A.
B.
C.
D.
3
Câu 3: véc- {(1,0,-2); (2,-1,0); c=(- .
A. m=1. B. m=2. C. m=-1. D. m=0.
3 3
Câu 4: Cho L={(a,b,c) : a+2b=0}. T
A. B. C. D.
BÀI 6: - - 103
BÀI 6: -
-
H xong
- -
- -
- -
véc-
gian véc-
- Cách tìm ma -
6.1 T C A VÉC-
6.1.1 . Cho không gian véc- n chi u X v i m
c s p th t
B = {b1, b2,..., bn}. B t kì véc- x trong X u có bi u di n
d ng t h p tuy n tính (duy nh t) c a các véc- B là
x = x1b1 + x2b2 + ... + xnbn.
x1, x2, ..., xn - x

B, v
x1
x2
[ x ]B .
:
xn
104 BÀI 6: - -
- x.
6.1.2 Khi c ng hai véc- ng c ng

v i nhau. Khi nhân véc- i m t s thì các t
y.
B X, x và y là hai véc- X và l
x=y [x]B = [y]B.
6.1.3 Ví d . Tìm t c a véc- x Bc a

3
,v i
B = {b1 = (1, 1, 0); b2 = (2, 1, 3); b3 = (1, 0, 2)}.
x1,x2,x3
x = x1b1 + x2b2 + x3b3
(6,5,4) = x1(1,1,0) + x2(2,1,3) + x3(1,0,2)
x1 2 x2 x3 6
x1 x2 5
3 x2 2 x3 4.
x1 = 3; x2 = 2; x3 = -1.
3
- x B [ x ]B 2 .
1
6.1.4 Ví d . Trong không gian 2[t], c s p th t
B = {f1 = 1 + t; f2 = 1 t; f3 = t 2 + t}.
BÀI 6: - - 105
- f = t2 + 7t B.
1, 2, 3
f= 1f1 + 2f2 + 3f3
t2 + 7t 2= 1(1 + t) + 2(1 t)+ 3(t

2
+ t).
3 1
1 2 3 7
1 2 2.
1 = 2; 2 = 4; 3 = 1.
2
f B [ f ]B 4 .
1
6.1.5 Ví d . Trong không gian 2( ), hãy tìm t c a véc-
1 0 0 1 0 0 0 0
E e1 ,e ,e ,e .
0 0 2 0 0 3 1 0 4 0 1
1, 2, 3, 4
A= 1e1 + 2 e2 + 3e3 + 4e4.
1=1, 2 = -2, 3=2, 4 = 0.
- A E là
1
2
[ A]E .
2
0
106 BÀI 6: - -
6.2 H NG C A H VÉC-
6.2.1 . Trong không gian véc- X, cho m t h véc-
S = {v1, v2, ..., vm}.
S có là r S r véc-
(r+1) véc- S
- -
3
6.2.2 Ví d . Trong cho ba véc-
x=(1,1,2); y= (2,2,4) vàz=(3,3,6).
M1 ={x
Xét M2 ={x,y x,y

, M2 x,z} và M2 y,z
,M1 chính là x, y,
z
- 6.
- -
-
BÀI 6: - - 107
6.2.3 nh lí. Cho ma tr n A c p m n, A=(aij) , g i Ai* là
véc- c xây d ng t hàng th a ma tr n A
và A*j là véc- c xây d ng t c t th a ma
tr ó, h ng c a ma tr n A b ng h ng c a h các
véc- 1*, A2* , Am*}và b ng h ng c a h các
véc- t {A*1, A*2 , A*n}.
-
n
- v1, v2, ..., vm} trong không gian A
véc- vi i i m A - vi i
lí 6. v1, v2, ..., vm A.
4
6.2.4 Ví d . Trong không gian , hãy tìm h ng c a h véc-
{v1 = (1, 2, 4, 0); v2 = (3, 2, 1, 2); v3 = (2, 0, 1, 4);
v4 = (1, 2, 5, 4); v5 = (5, 2, 0, 6)}.
A i là véc- vi
1 2 4 0
3 2 1 2
A 2 0 1 4 .
1 2 5 4
5 2 0 6
1 2 4 0 1 2 4 0 1 2 4 0
0 4 11 2 0 4 11 2 0 4 11 2
A 0 4 9 4 0 0 2 2 0 0 2 2 .
0 4 9 4 0 0 2 2 0 0 0 0
0 8 20 6 0 0 2 2 0 0 0 0
Vì rank(A - v1, v2, ..., v5

108 BÀI 6: VÉC- -
-
-
6.2.5 nh lí. Cho không gian véc- i B là m c a X.

ng c a h véc- 1, v2, ..., vm} trong X b ng
h ng c a h véc- {[v1]B, [v2]B, ..., [vm]B} trong
n
không gian .
-
i - vi B
6.2.6 Ví d . Trong không gian 3[t], tìm h ng c a h véc-
{ f1 = t3 2t2 + 1; f2 = 2t3 t 2 ; f3 = t3 + t2 + t + 1; f4 = t3 t2 3}.
B trong 3[t], B= {e1 = 1; e2 = t; e3 = t2; e4 = t3}.
- fi B
1 2 1 3
0 1 1 0
[f1]B ; [f2]B ; [f3]B ; [f4 ]B .
2 0 1 1
1 2 1 1
A i fi B
A, dùng ph
1 2 1 3 1 2 1 3
0 1 1 0 h3 h 3 2h1 0 1 1 0
A
2 0 1 1 h4 h 4 h1 0 4 3 7
1 2 1 1 0 4 0 4
BÀI 6: - - 109
1 2 1 3 1 2 1 3
4
h3 h3 4 h2 0 1 1 0 h4 h4 h3
7
0 1 1 0
.
h4 h4 4 h2 0 0 7 7 0 0 7 7
0 0 4 4 0 0 0 0
A - 1, f2, f3, f4
3.
6.2.7 Nh n xét. Cho t p S = {v1, v2,..., vm} trong không gian

véc- X, ta có nh n xét t 6.
(1) S r<m S
(2) S m S
3
S = {v1 = (1,0,2); v2 = (2,1, 2); v3 = (4,2,3)}.
- S S
A = [v1v2v3 - S,
1 2 4
A 0 1 2 .
2 2 3
1 2 4 1 2 4
A 0 1 2 0 1 2 .
0 6 5 0 0 7
Vì rank(A - S S
ba véc- S
n
6.2.9 M i véc- v=(x1, x2 n) trong không gian có
bi u di n t chính t c
E={e1=(1,0,0, ...,0); e2=(0,1,0, ...,0); ...; en=(0,0,0, ...,1)}
110 BÀI 6: - -
là
Chonên khi A = [v1v2 vm] ( ) là
6.2.10 Ví d . Xét t p véc- S={f1, f2, f3, f4}, c cho trong Ví

d 6.2.6 trên.
S - S là 3, nên S
3
M={v1=(2,1,0); v2=(1, 1,2); v3=(m,3, 4)}.

3
m M ?
3
- M là ba,
3
5.2.8- M thì M
tính.
6.2.7-(2), M M
- M m M
3.
A - M
2 1 m 0 3 m 6 0 3 m 6 0 0 m
A 1 1 3 1 1 3 1 1 3 1 1 3 .
0 2 4 0 2 4 0 1 2 0 1 2
3
rank(A)= m 0, nên M khi m 0.
BÀI 6: - - 111
6.2.12 Ví d . Trong không gian 2( ), hãy cho bi t h ng c a h
véc- W i suy ra t c l p tuy n tính
hay không?
1 2 2 0 1 0 0 1
W w1 , w2 , w3 , w4 .
2 0 5 0 0 0 0 0
Ch cho 2( E 6.
- W theo E
A [ w1 ]E [w2 ]E [ w3 ]E [v4 ]E .
1 2 1 0 1 2 1 0 1 2 1 0
2 0 0 1 0 4 2 1 0 1 2 0
A .
2 5 0 0 0 1 2 0 0 0 10 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
rankW = 3 = rankA.Trong W - W là
6.3 MA TR N CHUY
-
khác nhau.
6.3.1 nh lí. Cho B = {b1, b2, ..., bn} và C = {c1, c2, ..., cn} là
c s p c a m t không gian véc- u X và
véc- n t i m t ma tr n vuông
c p n kh ngh ch P sao cho
[x]C=P[x]B.
- i
P = [[b1]C [b2]C bn]C].

112 BÀI 6: - -
- x B là
x1
x2
x x1b1 x2b2 xn bn hay [ x]B .
xn
- x C là
x '1
x '2
x x '1 c1 x '2 c2 x 'n cn hay [ x ]C .
x 'n
- bi C là
a1i
a2i
[bi ]C , i 1, 2,...n.
ani
x C
[x]C = [x1b1 + x2b2 + ... + xnbn]C = x1[b1]C + x2[b2]C + ... + xn[bn]C.
a11 a12 a1n a11 a12 a1n x1

a21 a22 a2 n a21 a22 a2 n x2
[ x]C x1 x2 xn .
an1 an 2 ann an1 a2 n ann xn
x '1 a11 a12 a1n x1

x '2 a21 a22 a2 n x2
.
x 'n an1 an 2 ann xn

BÀI 6: - - 113
a11 a12 a1n
a21 a22 a2 n
P [[b1 ]C [b2 ]C ...[bn ]C ].
an1 an 2 ann
[x]C=P[x]B.
n n véc- B
n n,
6.3.2 Ma tr nh lí 6. c g i là ma tr n
chuy t B sang C c kí hi u: PB C, y
bi u th c vi t l i i d ng
[x]C=PB C [x]B .
6.3.3 Nh n xét. Bi u th nh lí 6. i
-1
(PB C) [x]C = [x]B.
B và C
[x]B=PC B[x]C .
-1 -1
B C) = PC B, hay (PC B) = PB C.
6.3.4 Ví d . Xét l i Ví d 6.1.3, tìm t c a véc- x=(6,5,4)

3
Bc a ,
B = {b1 = (1, 1, 0); b2 = (2, 1, 3); b3 = (1, 0, 2)}.
- y=(2,1,m B m
3
là E={e1 =(1,0,0); e2 =(0,1,0); e3 =(0,0,1)}.
114 BÀI 6: - -
6 1 2 1
[ x ]E 5 ; [b1 ]E 1 ; [b2 ] E 1 ; [b3 ]E 0 .
4 0 3 2
Và
1 2 1 2 1 1
1
PB E [[b1 ]E [b2 ]E [b3 ]E ] 1 1 0 PE B PB E 2 2 1 .
0 3 2 3 3 1
2 1 1 6 3
[ x]B PE B [ x]E 2 2 1 5 2 .
3 3 1 4 1
y]B, ta
2 1 1 2 m 3
[ y ]B PE B [ y ]E 2 2 1 1 m 2 .
3 3 1 m m 3
6. - y
6.1.3
-
2
6.3.5 Ví d . Trong không gian s
B= {b1=(9,-1); b2=(5,1)} và C= {c1=(-1,4); c2=(-3,5)}.
B C.
PB C = [[b1]C [b2]C].
BÀI 6: - - 115
1 1 3 1 9
b1 1c1 2 c2 c1 c2 ,
2 4 5 2 1
1 1 3 1 5
b2 1c1 2c2 c1 c2 .
2 4 5 2 1
1, 2) và ( 1, 2).
1 3 9 5 1 3 9 5 1 3 9 5 1 0 6 4
4 5 1 1 0 7 35 21 0 1 5 3 0 1 5 3
( 1, 2) = (6,-5) và ( 1, 2) = (4,-3).
6.3.6 Nh n xét. T ng quát hóa t Ví d 6.3.5, ta có cách tìm ma

tr n chuy PB C, v i
B = {b1, b2, ..., bn} vàC = {c1, c2, ..., cn}

n
trong
(1) -
véc-
(2) C
C
[C | B] [In | PB C].
3
6.3.7 Ví d . Trong không gian
B = {(1,1,0); (0,1,1); (1,0,1)},
C ={(0,0,1); (1, 1,0); (1,1,1)}.

116 BÀI 6: - -
C sang B.
C B B|C
1 0 1 0 1 1 1 0 1 0 1 1
[ B | C] 1 1 0 0 1 1 0 1 1 0 2 0
0 1 1 1 0 1 0 1 1 1 0 1
1 0 0 1 0 1
2 2
0 1 0 1 1 1 .
2 2
0 0 1 1 1 1
2 2
1 0 1
2 2
PC 1 1 1 .
B 2 2
1 1 1
2 2
BÀI 6: - - 117
-
- -
1. - 1, b 2,..., bn} trong không gian

X chính là các
x = x1b1 + x2b2 + ... + xnbn,
x1
x2
[ x ]B .
...
xn
2. véc- -
3. -
-
6.2.3).
4. -
-
- trong không gian
-
5. = {v1, v2,..., vm} trong không gian véc-
- S
-
118 BÀI 6: - -
6. -
PB -
PB C = [[b1]C [b2]C n ]C ].
n
Trong không gian B C
[C|B] [In | PB C ].
7. - theo
là [x]C=PB C[x]B hay [x]B = (PB C)-1[x]C = PC B[x]C.
3
Bài 1: Trong không gian -
B = {(1,1,1); (1,1,2); (1,2,3)}.

3
.
a. B.
b. B.
c. B.
Bài 2: 4
B = {(0,1,1,1); (1,0,1,1); (1,1,0,1); (1,1,1,0)}

-
x=(1,1,1,1); y= (1,0,0,0)
theo B.
Bài 3: M 3.
M= {(1,2, 1); (0,3,3)}.
M= {(1,2, 1); (0,1,1); (0,1, 1)}.
M = {(1,2, 1); (0,1,1); (2,3, 3)}.
M= {(1,2, 1); (0,3,3); (2,3, 3); (1,1, 2)}.

BÀI 6: - - 119
Bài 4: Trong không gian
B = {( 1,1,1); (1, 1,1); (1,1, 1)}.
E sang B.
B sang E.
Bài 5: Trong không gian 3,
1 0 1 0 1 1
B 1 , 1 , 0 ; B' 0 , 1 , 1 .
0 1 1 1 0 1
B sang B B B.
Bài 6: Trong không gian 4, c
B={(1,2, 1, 2); (2,3,0, 1); (1,2,1,4); (1,3, 1,0)}.

4
B .
- x = (7,14,
B = {1,(1 x), (1 x)2}; E = {1,x,x2}.
B sang E E sang B.
- u= (1+x)2
Bài 8: 2
M = {x2 + x + 1; 2x + 1; 3}
u = 3x2 x + 7theo
Bài 9: Trong không gian 2( ), cho véc- v B :
1 2 1 1 1 0 0 0 1 0
v ;B , , ,
1 0 0 0 1 0 1 1 0 1
120 BÀI 6: - ÉC-
Hãy ch ng minh B là m c a 2( - v B.
Câu 1: véc-
1 2 3 .
[u]S =(1,2,1). B. [u]S =(-1,2,0).

A.
[u]S =(-1,1,1). D. [u]S =(-1,-1,3).

C.
Câu 2: Trong không gian véc- -
véc-
f (t ) 2t 2 - 3t 4
[ f ]S= (-3,4,2). B. [ f ]S= (2,-3,4).

A.
C. [ f ]S= (4,-3,2). D. [ f ]S= (-3,2,4).
Câu 3: véc- {(1,2,-3); (2,5,-7); (3,7,-

véc-
A. B. ính.
C. D.
BÀI 7: 121
BÀI 7:
KHÔNG GIAN CON
H xong
7.1 KHÔNG GIAN HÀNG VÀ KHÔNG GIAN C T

C A MA TR N
7.1.1 nh lí. Cho S là m t t p h u h n véc-

chi u c a không gian con sinh b i S là h ng
c a h véc-
dim Span(S) = rank(S).
rank(S) = r S có r véc- v1,v2,

r}. - S r véc-
véc- pan(S) r véc- r véc-
Span(S), nên dim Span(S)=r.
véc- -
122 BÀI 7:
7.1.2 . Cho ma tr n A c m n,
A=(aij) , g i Ai* là véc- c xây d ng t hàng
th c a ma tr n A và A*j là véc- c xây
d ng t c t th c a ma tr n A.
i m véc- A1*, A2* Am* } (c a

n
không gian không gian hàng A, làRowA hay Row(A),
Row A = Span{A1*, A2* Am* }.

m
Không gian con sinh b i n véc- t {A*1, A*2 A*n} (c a không gian )
A làColA hay Col(A),
Col A = Span{A*1, A*2 A*n}.
7.1.3 Ví d . Cho ma tr n
Row A, Col A.
A, RowA -
A,
A1* = (0,0,1) và A2* = (2,0,0)
Row A Span{A1*, A2*} {s 0,0,1 t 2,0,0 ; s, t }

= {(2t,0, s); s, t }
A1*, A2*} là RowA

{A1*, A2* 7.1.1,
dimRowA =2.
- A1*, A2* RowA.
A,
Col A = Span{A*1, A*2, A*3}

BÀI 7: 123
- A,
0 0 1
A*1 ; A*2 ; A*3 .
2 0 0
A*1, A*2, A*3 Col A A*1, A*2,A*3

2 nên
dim Col(A) = 2.
0 0 1
Col A Span{A*1 , A*2 , A*3 } 1 2 3 , 1, 2 , 3
2 0 0
0 1
1 3 , 1, 3 .
2 0
A*1, A*3 Col A

Col A.
A lí 6. 7.1.1.
7.1.4 nh lí. S chi u c a không gian hàng c a ma tr n A b ng

s chi u c a không gian c t c a A và b ng h ng ma tr n A.
7.1.5 nh lí. Hai ma tr t không

gian hàng.
7.1.6 Ví d . Choma tr n
1 2 1 1
A 2 4 3 0 .
1 2 1 5
Row A và Col A.
(1) Row A (theo

hàng) A,
124 BÀI 7:
1 2 1 1 1 2 1 1 1 2 1 1
A 2 4 3 0 0 0 1 2 0 0 1 2 B.
1 2 1 5 0 0 2 4 0 0 0 0
7.1.5 thì Row A = Row B, nên dim Row A = dim Row B

Row B Row A.
7.1.4 thì dim Row B= rankB = dim Row A=2.
1,1); (0, 0, 1,
Row B, Row A.
(2) Col A AT
1 2 1 1 2 1 1 2 1
2 4 2 0 0 0 0 -1 2
AT = = C.
-1 -3 1 0 -1 2 0 0 0
1 0 5 0 -2 4 0 0 0
Lúc này, Col A = RowAT = Row C dim ColA = dim Row C = rankC =
- RowC = RowAT,
Col A.
véc-
7.1.7 nh lí. Cho hai ma tr y

các c t c c l p tuy n tính khi và ch khi các
c ng Bi , Bi , ..., Bi
1 2 k
c c l p tuy n tính.
7.1.8 Ví d . Xét l i Ví d 7.1.6, tìm m cho không gian

Row A và Col A, t t p các véc- - t c a A,
1 2 -1 1
A= 2 4 -3 0 .
1 2 1 5
BÀI 7: 125
A,
1 2 1 1 1 2 1 1
A 2 4 3 0 0 0 1 2 B.
1 2 1 5 0 0 0 0
A và B B
- 7.1.7,
aA
Vì dimCol A= dim Row A = dim Row B = rankB=

này,
Col A.
AT -
{(1,2, 1,1); (2, 4, 3, 0)}
Row A.
7.1.9 nh lí. H n tính Ax = b có nghi m khi

và ch khi véc- c không gian c t c a ma tr n A.
A=(aij) , xT=[x1x2 ... xn], bT =[b1b2 ... bm].
Ax=b
126 BÀI 7:
a11x1 a12 x2 ... a1n xn b1

a21 x1 a22 x2 ... a2n xn b2
...
am1x1 am 2 x2 ... a mn xn bm .
a11 a12 a1n b1

a21 a 22 a2 n b2
x1 x2 ... xn .
am1 am 2 amn bm
- b - A,
là b Col(A),
7.1.10 Ví d . Cho ma tr n A và véc- v,
1 2 1 1 1
A 2 4 3 0 ;v 2 .
1 2 1 5 1
- v Col A không?
v theo các véc- A

7.1.9. Véc- v Col(A) Ax = v
1 2 1 1 1 1 2 1 1 1 1 2 1 1 1
Av 2 4 3 0 2 0 0 1 2 0 0 0 1 2 0 .
1 2 1 5 1 0 0 2 4 0 0 0 0 0 0
v Col(A).
7.2 VÀ S CHI U C A KHÔNG GIAN SINH

BÀI 7: 127
7.2.1 Bài toán 1. Tìm m (và s chi u) c a không gian
con V sinh b i t p S={v1, v2 m} c a không gian véc-
n chi u X.
B = {b1, b2 bn X.
- S B, {[v1]B, [v2]B vm]B

A = [[v1]B, [v2]B vm]B].
A, Col A, 7.
Col(A), thì là c không gian con
V.
3
7.2.2 Ví d . Trong không gian , xét t p
S={v1=(1,1,0); v2 =(0,1,1); v3=(1,0,1); v4=(2,1,3)}.
Hãy tìm trong S Span S.

3
E , E = {e1, e2, e3
1 0 1 2
A [ v1 ]E [ v2 ] E [ v3 ]E [ v4 ]E 1 1 0 1 .
0 1 1 3
- Col A 7.1.7,
1 0 1 2 1 0 1 2
A 0 1 1 1 0 1 1 1 .
0 1 1 3 0 0 2 4
A Col A,
S Span S, chúng là
{v1=(1,1,0); v2 =(0,1,1); v3=(1,0,1)}.
7.2.3 Ví d . Trong không gian 2[t], cho các véc-
f1 = t2 + 2t + 1; f 2 = 2t2 + t 1; f3 = 4t + 4.
128 BÀI 7:
E = {t2,t,1 2[t
1 2 0 1 2 0
A [ f1 ]E [ f 2 ]E [ f 3 ]E 2 1 4 0 3 4 M.
1 1 4 0 0 0
M A
f1, f2 Span{f1, f2, f3}.
7.2.4 Ví d . Trong không gian 2( ), hãy tìm m và xác

nh s chi u c a không gian con sinh b i t p
1 2 2 0 1 0 0 1
W w1 , w2 , w3 , w4 .
2 0 5 0 0 0 0 0
6.
1 2 1 0 1 2 1 0
2 0 0 1 0 1 2 0
[ w1 ] E [ w2 ]E [ w3 ] E [v4 ] E B.
2 5 0 0 0 0 10 1
0 0 0 0 0 0 0 0
dim Span(W) = rankW = 3.
B
- W là{w1, w2, w3 Span W.
7.2.5 Bài toán 2. u ki véc- m trong Span{v 1,

v2 m}.
B = {b1, b2 bn X.
- B, {[v1]B, [v2]B vm]B} và [x]B.
x Span{v1, v2 vm
Span{v1, v2 vm, x}= Span{v1, v2 vm}.

BÀI 7: 129
rank{[v1]B, [v2]B vm]B, [x]B} = rank{[v1]B, [v2]B vm]B}.
7.2.6 Ví d . Xét ti p Ví d 7.2.3, trong không gian 2[t], cho các

véc-
f1 = t2 + 2t + 1; f2 = 2t 2 + t 1; f3 = 4t + 4; và f = 3t2+2t 1.
Véc- f Span{f 1, f 2, f 3}không?
E = {t2,t 2[t], và
1 2 0 3
[ f1 ]E [ f 2 ]E [ f3 ]E [ f ]E 2 2 4 2
1 1 4 1
1 2 0 3 1 2 0 3
0 3 4 4 0 3 4 4 .
0 3 4 4 0 0 0 0
rank{[f1]E, [f2]E, [f3]E, [f]E} = 2 = rank{[f1]E, [f2]E, [f3]E

f Span{f1, f 2, f3}.
7.3 KHÔNG GIAN NGHI M

m n
Ax=b, v i ma tr n A c m n trong (là ho c ) véc-
n m
t x trong và véc- t b trong .
Ax=0
v1 và v2 Av1=0 vàAv2=0) thì t h p c a chúng, 1v1
+ 2v2 m c a h A( 1v1 + 2v2)= 1Av 1 + 2Av2=0), cho nên

n
các nghi m c a h thu n nh t Ax=0 t o m t không gian con c a
130 BÀI 7:
7.3.1 Cho ma tr n A kích c m n v i các h s

trong , t p nghi m x c a h thu n nh t Ax=0 c g i là
không gian nghi m c a A, kí hi u làNul A hay Nul(A),
n
Nul A = {x | Ax=0 }.
Nul A.
7.3.2 nh lí. Cho ma tr n A c m n v i rank(A) = r. Khi

-r.
7.
7.
7.3.3 Nh n xét. Cho ma tr n A cm n
dim Nul(A) + dim Col(A) = n.
7.3.4 Ví d . Xét l i Ví d 7.1.10, cho
5
1 2 1 1 1
1
A 2 4 3 0 ; v 2 ; u .
2
1 2 1 5 1
1
n
a) Nul A , thì n
b) - u và v Nul A không?
c) Nul A.
n
a) Nul A = {x | Ax=0 }, vì A 3 4, nên
véc- x n=4.
4
b) Véc- u Nul A
BÀI 7: 131
5
1 2 1 1 0
1
Au 2 4 3 0 0 .
2
1 2 1 5 0
1
u Ax=0, nên u Nul A.

3
Vì véc- v Nul A.
c) 7.1.8, A
1 2 1 1 1 2 1 1
A 2 4 3 0 0 0 1 2
1 2 1 5 0 0 0 0
rank(A) = 7.3.2, dim Nul(A)=n rA=4 2=2.
7.3.5 tìm m cho không gian nghi m c a ma tr n A

c m n c h t tìm nghi m c a h thu n nh t Ax=0.
t l i Nul A c m .
c trình bày thông qua ví d sau.
7.3.6 Ví d . Tìmm cho không gian nghi m c a ma tr n
1 2 1 1
A 2 4 3 0 .
1 2 1 5
Ax=0 A
1 2 1 1 1 2 1 1 1 2 1 1
A 2 4 3 0 0 0 1 2 0 0 1 2 .
1 2 1 5 0 0 2 4 0 0 0 0
- x=(x1, x2, x3, x4 x1, x3 x2, x4
x1 2 x2 x3 x4 0 x1 2 x2 3 x4
x3 2x4 0 x3 2x4.
132 BÀI 7:
x1
4 x2 x1 2 x2 3 x4
Nul A x | Ax 0 x : .
x3 x3 2 x4
x4
2 x2 3x4 2 3
x2 1 0
Hay Nul A x ; x2 , x4 x2 x4 ; x2 , x4 .
2 x4 0 2
x4 0 1
- Nul A là
2 3
1 0
v1 ; v2 .
0 2
0 1
7.3.7 Ví d . Tr l i Ví d 4.2.5, cho W là t p nghi m c

trình tuy n tính
W={x= (x1,x2,x3) :x1 +x2 +x3 = 0}.
3
, h
W.
W A=[1 1 1]
1 AX=0 Nên
dim Nul(A) = n - rank A = 3-1 = 2.
x2 và x3 x1 = - x2 - x3.
x1
3
W Nul A x | Ax 0 x x2 : x1 x2 x3 .
x3
BÀI 7: 133
x2 x3 1 1
Hay W x2 ; x2 , x3 x2 1 x3 0 ; x 2 , x3 .
x3 0 1
- W là
1 1
v1 1 ; v2 0 .
0 1
134 BÀI 7:
1. - 1*, A2* m*
m làRow(A) hay Row A,
Row A = Span{A1*, A2* m* }.
-
Col(A) hay Col A,
Col A = Span{A*1, A*2 *n }.
2.
- - dim Span(S) = rank(S).
- dim Col(A) = dim Row(A) = rankA.
-
Ai1, Ai2, ..., Aik
- - Col A.
3. m n Nul A hay Nul(A),
n
Nul A = {x | Ax=0 }
dim Nul(A) = n ,
hay dim Nul(A) + dim Col(A) = n.

BÀI 7: 135
3
Bài 1: Trong không gian , cho không gian con
W = Span{(2, 3,1); (3, 1,5); (1, 5, 3)}.
W. Hai véc- (1,2,4); (5, W hay

không?
3
Bài 2: Trong không gian , cho hai không gian con
W = { (x1, x2, x3): x1 + 2x 2 x3 = 0},
U = { (x1, x2, x3): 2x1 + 9x2 3x3 = 0}.
U W. Véc- U W không?
3
Bài 3: Trong không gian , cho hai không gian con:
W = {x = (x1, x2, x3): 2x1 3x2 + x3 = 0 và 3x1 2x2 + 2x 3 = 0},
U = {x = (x1, x2, x3): x1 + x2 + mx3 = 0}.
m U W
U W
3
Bài 4: Trong không gian , cho
W = Span{(1,2,1); (1,0,2); (2, 1,2); (2,1,1)}.
W.
3
W = Span{(1,0,0); (1,m,2); (1,2,m)}.
W. - trong W
W theo m.
Bài 6: Trong không gian 2(
1 1 1 0 3 7 0 2
S , , ,
0 0 2 0 2 0 3 0
nh s chi u và tìm m cho không gian con Span S c a 2( ).

136 BÀI 7:
Câu 1: Trong không gian , cho các không gian con
A. dim( ) = 2, {(1, 3,0); (1,1,1)}.
B. dim( ) = 1, {(3,1, 4)}.
C. dim( ) = 0, không có
D. dim( ) = 3, {(0,0,0); (1,1,1); (1,3,0)}.
1 5 2 3 4
0 0 1 1 2 1
0 0 2 2 4
các véc- 2
1 và d2.
A. d1 = 3, d2 = 3. B. d1 = 2, d2 = 3.
C. d1 = 3, d2 = 2. D. d1 = 2, d2 = 2.
x 2 y z t 3u 0
3 x y 3 z 2t 0 là
x 3 y 5 z 6u 0
A. 0. B. 1. C. 2. D. 3.
BÀI 8: 137
BÀI 8: K
H xong
- -
- -
- -
- -
- - véc-
-
o.
8.1 KHÔNG GIAN VÉC- NG

8.1.1 . Cho X là m t không gian véc- x và y trong
X. M t qui t c cho ng hai véc- x và y v i m t s , kí hi u
là áx, yñ, th a các tính ch t sau.
(1) áx, xñ 0 và áx, xñ = x = 0.
(2) áx, yñ =
(3) áx + y, zñ = áx, zñ + áy, zñ x, y, z X.
(4) á x, yñ áx, yñ,v i .
á×,×ñ X là không gian véc-

không gian tích vô ).
138 BÀI 8:
Khi X là không gian véc-

áx,yñ=áy,xñ, thì X không gian Euclid.
8.1.2 Nh n xét. T 8.1.1, ta có các tính ch t sau.

(1) áx, y+zñ = áx, yñ + áx, zñ x, y, z X.
(2) áx, yñ = áx, yñ .
n
8.1.3 Ví d . Trong không gian véc- , cho m t qui t c ng hai
véc-
x = (x1, x2, ..., xn) và y = (y1, y2, ..., yn)
áx, yñ= x1y1 + x2y2 + ... + xnyn
.
n
cùng v không gian Euclid.
n
x, y, z và , ta có
n
áx, xñ = 0 x1= x2 xn x=0 .
áx, yñ = x1y1 + x2y2 + ... + xnyn
= y1x1 + y2 x2 + ... + ynxn = áy, xñ.
áx + y, zñ = (x1+y1)z1 +(x2+y2)z2 + ... + (xn+yn)zn
= (x1z1 + x2z2 + ... + xnzn)+ (y1z1 + y2z2 + ... + ynzn)
= áx, zñ + áy, zñ.
á x, yñ = ( x1)y1 + ( x2)y2 + ... + ( xn)yn
= (x1y1 + x2y2 + ... + xnyn) = áx, yñ.
á×,×ñ 8.1.1,
BÀI 8: 139
8.1.4 Ví d
n
a) Trong không gian , - x = (x1, x2, ..., xn) và
y =(y1, y2, ..., yn)
áx, yñ= x1y1 + x2y2 + ... + xnyn.
Phép toán á×,×ñ

8.
xi
áx, xñ 0.
n
b) Trong không gian , cho - x = (x1, x2, ..., xn) và
y = (y1, y2, ..., yn)
Phép toán á×,×ñ 8.1.3).

n
cùng v không gian véc-
không gian Unita.
8.1.5 . Cho X là m t không gian véc- i tích vô

ng á×,×ñ và x, y thu c X.
(1) x x, x hay - x.
(2) d(x,y) = x-y - x và y.
(3) Khi x x là véc- hay véc-
8.1.6 Tính ch t. Cho X là m t không gian véc- i tích vô

ng , và x, y thu
(1)|áx,yñ x . y ; (B Cauchy-Schwarz)
(2) x + y x + y . (B )
140 BÀI 8:
2
8.1.7 Ví d . Trong không gian , xét phép ng hai véc- x=(x1,
x2) và y=(y1, y2) v i m t s
áx, yñ= x1y1 2x1y2 2x2y1 + 5x2y2.
a) Hãy k phép toán á×,×ñ
b) v , là - v, v = (0,1).
c) - v và véc- u= (1,0).
2
a) x, y, z , ta có
áx, yñ = x1y1 2x1y2 2x2y1 + 5x2y2
= y1x1 2y1x2 2y2x1 + 5y2x2= áy, xñ,
á x, yñ= ( x1)y1 2( x1)y2 2( x2)y1 + 5( x2)y2
= [x1y1 2x1y2 2x2y1 + 5x2y2]= áx, yñ,
áx + y, zñ = (x 1 + y1)z1 2(x1 + y1)z2 2(x2 + y2)z1 + 5(x2 + y2)z2
= (x1z1 2x1z2 2x2z1 + 5x2z2) + (y1z1 2 y1z2 2y2z1 + 5y2z2)
= áx, zñ + áy, zñ,
áx, xñ= x1x1 2x1x2 2x2x1 + 5x2x2
2
x1 2 x2 x22 0.
x1 2x2 0 2
x, x 0 x1 0 x2 x=0 .
x2 0
á×,×ñ
b) - v = (1,
c) - u và v là
BÀI 8: 141
d (u , v) u v (1,0) (0,1) (1, 1) (1, 1),(1, 1) 10.
8.2 TÍNH TR C GIAO

8.2.1 . Cho X là m t không gian véc- i tích vô
ng á×,×ñ, t p M trong X và véc- x, y thu c X.
(1) Hai véc- x và y x
áx,yñ=0.
(2) - M
u v, u,v M và u v,
thì M .
(3) M - M -
v =1, v M,thì M .
(4) M, M bù
vuông góc M.
8.2.2 Tính ch t. T t s tính ch t sau.

(1) -
x u, x v x 1u + 2v, 1, 2 .
(2)
Span(M), hay x Span(M).
(3) 0.
(4) M là
(5)
.
142 BÀI 8:
3
8.2.3 Ví d . Trong không gian v ng chính t c, cho
không gian con
W = {x = (x1,x2,x3) :x1 +x2 +x3 = 0}.
m - v = (1,1,m W.
7. W
w1=( 1, 1, 0); w2=( 1, 0, 1).
- v W, 8.2.2-(5), thì v
W, v - w1và w2.
m = 1.
3
8.2.4 Ví d . Trong không gian v ng chính t c.
Hãy tìm ph n bù tr c giao c a t p
M = {v1 = (1, 0, 0); v2 = (1, 1, 0)}.
M M, và véc- x = (x1, x 2, x3) M x

- M,
x, v1 0 x1 0 x1 0
x, v2 0 x1 x2 0 x2 0.
Hay véc- x x = (0, 0, x3); x3 .

3
M ={ (0, 0, 1); } = Span .
M là {(0, 0, 1)} và dim M = 1.
-Schmidt
BÀI 8: 143
-
8.2.5 nh lí. Cho {v 1, v2 n} là h tr c giao g m các véc-

ng, khi y chúng
c l p tuy n tính.
Xét
1v1 + 2v2 nvn = 0.
L - vi, i n, thì
á 1v1 + 2v2 nvn, vi ñ = 0
i ávi , viñ = 0.
Vì ávi , viñ i i n {v1, v2 n
8.2.6 nh lí. Cho X là không gian Euclid n chi u v tr c

chu n {e 1,e2 en} và
x = x1e1+ x2e2 nen ; y = y1e1 + y2e2 nen.
(1) xi = áx, eiñ
(2) áx, yñ = x1y1 + x2y2 n yn ,
(3) x 2= x12 +x22 + xn2. ( )

144 BÀI 8:
8.2.7 nh lí (Tr c giao hóa Gram Schmidt).Cho X là không

gian véc- ng, {v1, v2 n} là m t t c
l p tuy n tính trong X. H các véc- c giao {w1, w2
wn c xây d .
w1 = v 1 ,
v2 , w1
w2 v2 2
w1 ,
w1
v3 , w2 v3 , w1
w3 v3 2
w2 2
w1 ,
w2 w1
n 1 vn , wk
wn vn 2
wk .
k 1 wk
, {w1, w2 n} . , {v1, v 2,
n} thìV=Span{w1, w2 n }. {w1, w2 n}
V.
3
8.2.8 Ví d . Trong không gian v ng chính t c,
cho t c l p tuy n tính
1 0 1
v1 0 ; v2 2 ; v3 1 .
1 1 0
{v1, v2, v3} trên.
Theo quá trình Gram 8.
1
w1 v1 0 ;
1
BÀI 8: 145
0 1 1 1
2
v2 , w1 1 1
w2 v2 2
w1 2 0 2 4 ;
w1 2 1
2
1 1 2 1
v3 , w2 v3 , w1
w3 v3 2
w2 2
w1
w2 w1
1 1 1 2 2
5 2 9
2 1 1 1
1 9
2 0 9 1 .
2 1
2 2
9
0 2 1 9 2
{w1, w2, w3}

3
{v1, v2, v 3} -
8.2.5 và 8.2.7, ta
3
w1, w2, w3 .
8.2.9 nh lí. Trong không gian Euclid luôn t n t tr c giao

tr c chu n.
X làkhông gian Euclidn {v1, v2 n} lí 8.2.7, ta

{w1, w2 n X.
1 1 1
Xét các véc- u1 w1; u2 w2 ;... ; un wn .
w1 w2 wn
{u1, u2 n ta có
1 1
ui wi wi 1,(1 i n) .
wi wi
{u1, u2 n X.
146 BÀI 8: KHÔNG GIAN TÍCH
3
8.2.10 Ví d . Trong v ng chính t c, cho
1 1
v1 1 ; v2 0 ; H Span v1 , v2 .
1 1
H.
v1, v2
H. H
1 1 0
v2 , w1 3
w2 v2 2
w1 0 1 1 .
w1 3
2 1 1
{w1, w2 H
1 0
1 1 1 1
u1 w1 1 ; u2 w2 1 .
w1 3 w2 2
1 1
u1, u2 H.
4
8.2.11 Ví d . Trong không gian v ng chính t c,
cho h
M = {v1=(1, 2,1,3); v2=(2,1, 3,1); v3=(1,1,1,0)}.

4
- M .
- M là x=(x1,x2,x3,x4), thì x -
v1, v2và v3
BÀI 8: 147
x, v1 0 x1 2x2 x3 3x4 0
x, v2 0 2x1 x2 3x3 x4 0
x, v3 0 x1 x2 x3 0.
x1= -x4, x2 = x4, x3= 0, hay véc- x
x = (x1,x2,x3,x4) = x4 ( 1,1,0,1), x4 .
- x - v1, v2 và v3.
- M
8.2.12 nh lí. Cho H là không gian con c a không gian Euclid X,

khi y ta có:
(1) X thì x X, x 0 và x H( {0}).
(2) dim X = dim H + dim H .
(3) (H ) = H.
(4) ;h H; v H thì x 2= h 2
+ v 2.
8.2.13 Chú ý. Ph n t h trong khai tri n
x = h + v, h H và v H ,
x H, kí prHx hay
PHx.
8.2.14 nh lí. Cho X là không gian Euclid, H là không gian con

c a X, x X và h=prHx
(1)
min .
y H
(2) {e1, e2 r}
h = áx, e1ñe1 + áx, e2ñe2 áx, erñer.

148 BÀI 8:
3
8.2.15 Ví d . Trong không gian v ng chính t c, cho
1 1 2
v1 1 ; v2 0 ; x 1 ; H Span v1, v2 .
1 1 2
Hãy tìm véc- h và v x=h+v h H, v H .
8. H là
1 0
1 1
u1 1 ; u2 1 .
3 2
1 1
lí 8.2.14-(2), véc- h là véc- x H,
h prH x x , u1 u1 x , u2 u2
1 0 10
5 1 1 1 1
. 1 . 1 7 .
3 3 2 2 6
1 1 13
x = h + v, v H , thì
2 10 2
1 1
v x h 1 7 1 .
6 6
2 13 1
BÀI 8: 149
1. - -
x,y 8.1.1.
2. Không gian véc- -
3. Không gian Euclid là không gian véc-
4. - .Véc- -
5. -
- -Schwarz:| x,y x . y ;
- x+y x + y .
6. ta nói
- Hai véc- x, y = 0.
- M là u v, u,v
- v =1, v M.
- M , là t
7. -
tính trong không gian X
j 1 v j ,wk
wj vj 2
wk , 2 j n
k 1 wk
w1 = v1, ,
1
uj w j ,1 j n
wj
và .
150 BÀI 8:
- {w1, w2 n} X,
- {u 1, u2 n ,
- Span{v 1, v2 n} =Span{w 1, w 2 n} = Span{u1, u2 n},
- {w1, w2 n 1, v2 n },
- {u 1, u2, n 1, v2 n }.
8. Euclid X,
x = h + v, h H và v H .
Hx hay PHx.
Ngoài ra, .
Véc-
h= x, e1 e1 + x, e2 e2 x, er er,
1, e2 r
BÀI 8: 151
2
Bài 1: Trong không gian - x=(x1,x2) và y=(y1, y2) là
a. áx, yñ = 2x1y1 + 5x2y2.
b. áx, yñ = x1y1 + x1y2 + x2y1 + x2y2.
c. áx, yñ = x1y1 + x1y2 + 2x2y1 + 4x2y2.
d. áx, yñ= x12 +y12 +x22 +y22.
-
x=(1, 2) và y á×,×ñ
2
Bài 2: Trong không gian - x=(x1,x2) và y=(y1, y2) là
áx, yñ = x1y1 + 2x 1y2 + 2x 2y1 + mx2y2.
a. m
b. Cho x=(1, 2), hãy tính x
c. p sao cho véc- y=(2,p x=(1,

câu a).
2
Bài 3: Trong , cho ba véc- x=(1, 2,2); y=(2,2,a); z=(2,b,c).
a,b,c -
4
Bài 4: , các véc-
(1,1,1,2); (1,2,3, 3); (1, 2,1,0); (25,4, 17, 6).
4
Bài 5: -
{(0,1,1,1); (3, 2,1,1); (3,3, 4,1)}.

4
- .
3
W = Span{(1,1, 1); (1,2,3); (2,3,2)}.

152 BÀI 8:
- 5,4, W.Tìm véc- x W

và x
3
W = {x = (x1,x2,x3): 2x1 +x2 x3 = 0}.
W.
3
Bài 8: - Schmidt.
a. {v1 = (0,1,2); v2 = (1, 2,0); v3 = (2,0,1)}.
b. {v1 = (1, 2,2); v2 = ( 1,0, 1); v3 = (5, 3, 7)}.

3
Bài 9: Trong không gian W - - 1,2,1).
W.
3
W = Span{(1,3,2); (5, 2,1); ( 3,8,3)}.
W.
4
W = {x = (x1,x2,x3,x4):x1 +x2 +x3 = 0 và x1 +x2 +x4 = 0}.
W .
Bài 12: Trong không gian 2[x
Cho ba véc- 1 = x2; u2 = 5x2+4x và u3 = x2+ax+b.
a, b - 2[x].
BÀI 8: KHÔNG GIAN TÍCH 153
4
Câu 1: Trong không gian véc-
con
W = Span{u1=(1,-2,3,4), u2=(3,-5,7,8)}.
A. {(3;1;0;-4), (1;-3;5;4)}. B. {(4;1;0;6), (2;-1;3;0), (1;-1;3;2)}.
C. {(1;2;1;0), (4;4;0;1)}. D. {(2;4;2;0), (5;6;1;2)}.
2
Câu 2: Trong không gian véc-
Gram- véc- {u1= (1,-2), u2 = (2,0) .
A. {v1= (1,-2), v2= (1,0)}. B. {v1= (1,-2), v2= (2,1)}.
C. {v1= (-1,2), v2= (2,0)}. D. {v1= (-1,2), v2= (2,1)}.
Câu 3: Trong
A. . B. .
C. u, w 0. D. .
154 BÀI 9:
BÀI 9:
H xong
9.1
9.1.1 Cho X, Y là các không gian véc-
ng s . M t ánh x c g i là ánh x
tuy n tính n u nó th u ki n sau
1) å
2)
3) T ( 1 x1 x)
2 2 T ( x1)
1 T ( x2 );
2 ò
a) T(0x) = 0y (0x và 0y là các véc-
b) T ( 1x1 x
2 2 ... x)
n n 1 Tx1 Tx2 ...
2 Txn , x1 ,..., xn
n X, 1 ,..., n å
c) T( x) = Tx,
BÀI 9: 155
Còn
2 3
9.1.2 Ví d . Ánh x T: cho b i là m t
ánh x tuy n tính. Th t v y, ta có
T ( x) T ( x1 , x2 ) (3( x1 ) x2 , x1 , x1 x2 )
(3x1 x2 , x1 , x1 x2 ) Tx ,
và
, ,
T ( x x ') T ( x1 x1, x2 x 2)
, , , , ,
3(x1 x1) (x2 x 2 ), x1 x1, (x1 x1 ) (x2 x 2 )
, , , , , ,
(3x1 x2 , x1 , x1 x2 ) (3x1 x 2 , x1, x1 x 2) Tx Tx
2 2
A: A (x1, x 2) = (2 x2, x 2)
tính, vì
2
Mà 3 A( x1 ,0) 3(2 x1 ,0) 6( x12 ,0) A(3( x1, 0)) , nên
9.1.3 Chú ý. cho m t ánh x t X vào Y ng ta cho

bi t nh y c a m t ph n t b t k x X (Tx=y). i
v i ánh x tuy n tính, ch c n cho bi t nh f1, f2 n c a các
véc- s e1, e2 n c a X thì ánh x tuy
nh (m t cách duy nh t).
Tek = fk (k=1,2,...,n) x = x1e1 + x2e2 + ... + xnen X,
T X
Tx = x1Te1 + x2Te2 n Ten = x1f1 + x2f2 nfn .

156 BÀI 9:
thì
, , , ,
x x ( x1 x1)e1 (x2 x 2)e2 ... (xn xn)en .
xï fï xî fî xn f n x ï fï x î fî x n fn
T( x) = Tx.
Y sao
cho k =fk
= Tx x .
3 2
9.1.4 Ví d . Cho ánh x tuy n tính T: bi t nh c
chính t c là
T(1,0,0) = (2,3); T(0,1,0) = ( 3,1); T(0,0,1) = (0,2).
x = ( 1, 2, 3) ta có
Tx = T[ 1 (1,0,0) + 2 (0,1,0) + 3 (0,0,1)]
= 1 T(1,0,0) + 2T (0,1,0) + 3T (0,0,1)
= 1 (2,3) + 2 ( 3,1) + 3 (0,2)
= (2 1 3 2, 3 1 + 2 + 2 3).
T ( 1, 2, 3) = (2 1 3 2, 3 1 + 2 + 2 3).
9.1.5 Ví d . Cho A là m t ma tr n th c m n. Khi y có

th tuy n tính
n m
TA : TAx = Ax;
SA: n m (SAx) = xAT.

BÀI 9: 157
n m
Rõ ràng TA vào
có
, SA
Tx = SAx = xA T,
A .
. Ngoài cách
Tx=xAT Tx=AxT.
9.2 NHÂN VÀ NH
9.2.1 Cho T: X Y là ánh x tuy n tính. Nhân c a
ánh x T c kí hi u N(T) ho c KerT, là t p KerT = x X : Tx =
0 . nh c a ánh x T c kí hi u R(T) ho c ImT, là t p
con c a không gian Y nh b i
ImT = T(X) = {Tx: x X} = {y Y: x X, Tx = y}.
9.2.2 nh lí. Cho T là ánh x tuy n tính t không gian véc-

vào không gian véc-
158 BÀI 9:
ImT;
{0}.
1) x KerT T( x) = Tx = 0 = 0 nên x KerT

x1, x2 KerT, ta có T (x1 + x2) = Tx1 +Tx 2 = 0 + 0 = 0 nênx1 +x2 KerT KerT là không gian
X.
y ImT x X sao cho y = Tx y = Tx = T( x).

y x nên y ImT.
y1, y2 ImT, x1, x 2 X :y1 = Tx1, y2 = Tx2.
y1 +y2 = Tx1 +Tx2 =T(x1 +x2) và y1 +y 2 ImT.
ImT X.
y ImT, x X: Tx = y. Vì E X nên
x= 1 e1 + 2 e2 + ... + n en (e1, e2, ..., en E),
và vì T
Tx = 1 Te1 + 2 Te 2 + ... + sTes.
Tx Te1,Te 2, ..., Tesnên T(E) ImT.
T x KerT Tx=0y. Vì T(0x) = 0y nên Tx = T(0x). x

= 0x . KerT = {0}. KerT = {0} và cho Tx 1 = Tx2
T(x1 x2) = Tx1 Tx2 = 0 x1 x2 KerT.
Mà KerT = {0} nên x1 x2 = 0, hay là x1 = x2 . T
4 3
9.2.3 Ví d . Cho T: nh b i
T (x 1, x2, x 3, x 4) = (x1 x2, x 2 + x3, x1 + x3 + 2x4).
a) Tìm KerT
b) Tìm ImT
a) KerT = ( x1, x2, x3, x4): x1 x2 = 0, x2 + x3 = 0, x1 + x3 + 2x4 = 0 .

BÀI 9: 159
x1 x2 0
x2 x3 0
x1 x3 2 x4 0.
x4= 0; x1 = ; x2 = ; x3 = ,
KerT = { (1,1, 1,0) : }.
dim (KerT) = 1 KerT là (1,1, 1,0).
T(x 1,x2,x3,x4) = x1 (1,0,1) + x2 ( 1,1,0) + x3 (0,1,1) + x4 (0,0,2).
ImT - e1 = (1,0,1); e 2 = ( 1,1,0), e 3 =(0,1,1) và e4 =(0,0,2)
- (1,0,1); (0,1,1); (0,0,1) ImT (và dim ImT = 3

3
ImT ,T là toàn ánh).
9.2.4 Ví d . Cho A là m t ma tr c m n, và cho ánh x

TA : n m
nh b i TAx = Ax
- TA Ax=0
rank A = n;
m
- TA I mT A = , mà ImTA
A TA rank A=m;
1
- TA rankA=n=m A
TAx= y thì Ax=y; x=A 1y = y
= A 1.
160 BÀI 9:
9.2.5 nh lí. Cho T là ánh x tuy n tính t không gian véc-

chi u X vào không gian véc-
dim (KerT) + dim (ImT) = dim X.
9.2.6 Nhân và nh c a ánh x tuy n tính cho b i ma tr n

n m
Cho A T:
n
Tx Ax, x . A*k k
A, x = (x 1, x2, ...,xn)T). ImT A. Nói cách khác, ImT

A A
khác, Ker T = {x: Ax = 0},
Ax=0 n rank A.
9.2.7 Ví d . c a không gian nh và nhân c a ánh x

4 3
T: cho b i
x1
x1 x2
x2
T x2 x3 x4 .
x3
x1 x3 x4
x4
x1
1 1 0 0
x2
Tx Ax 0 1 1 1 .
x3
1 0 1 1
x4
KerT={x:Ax=0 Ax=0
1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0
A 0 1 1 1 0 1 1 1 0 1 1 1 .
1 0 1 1 0 1 1 1 0 0 0 0
RankA=2, nên ta có
Ax = 0) là
BÀI 9: 161
Cho
x1 1 1
x2 1 1
x .
x3 1 0
x4 0 1
KerT là ( 1, 1, 1, 0)T và ( 1, 1, 0, 1)T.
ImT A
A
ImT (1,0,1)T và ( 1,1, 0)T.
9.3 BI U DI N MA TR N C A ÁNH X TUY N TÍNH

n m
9 TA : TAx = Ax, A là ma
m n
n m
T vào
A m n sao cho TA x = Ax 9
n
vào không gian m 9.3.3).
n m
9.3.1 nh lí. Cho T là m t ánh x tuy n tính t vào . Khi
n
y t n t i m t ma tr n A lo i m n sao cho Tx = Ax; x .
n
e1, e2, ..., en ,
a11 a12 ... a1n

a21 a22 ... a2 n
a1 , a2 , ..., an , ; i = 1, 2, ..., n.
...
am1 am 2 ... amn
162 BÀI 9:
a11 a12 ... a1n

a21 a22 ... a2 n
A = a1 , a2 , ..., an ,
...
am1 am2 ... amn
x = x1e1 + x2e2 + ... + xne n.
Ta có
Tx = x1Te1 +x2Te2 n Ten
= x1a1 + x2a2 n an
x1
x2
= a1 , a2 , ..., an Ax.
xn
A - i.
3 2
9.3.2 Ví d . Cho T: nh b i
Tx = (2x1 +x 2, x1 5x3)T,
x = (x1, x2, x3)T 3

.
ï ð 0
î ï 0
Teï T ð ; Teî T ï ; Te3 T 0 .
ï ð 5
ð ð 1
2 1 0
A= .
1 0 5
x1
2 1 0 2 x1 x2
Ax x2 Tx .
1 0 5 x1 5 x3
x3
BÀI 9: 163
- n
X vào không gian véc- m Y
m n. Cho E = {e1,e2, ..., en} - X, F = {f1, f2, ..., fm} -
Y và T X vào Y - Tei F
Te1 = a11f 1 + a21f2 + ... + am1fm,
Te2 = a12f 1 + a22f2 + ... + am2fm, (9.1)
...
Ten = a1nf 1 + a2nf1 + ... + amnfm.
A = ([Te1]F [Te2]F ... [Ten]F), k Tek

F,
aïk
aî k
Ak Tek F
amk
a11 a12 ... a1n

a21 a22 ... a2 n
A .
... ... ... ...
am1 am 2 ... amn
A A là
F
E = {e1,e2, ..., en} và F = {f1, f2, ..., fm} X và Y

A m n.
a11 a12 ... a1n

a21 a22 ... a2 n
A .
... ...
am1 am 2 amn
164 BÀI 9:
T trên các véc-

e 1,e2, ...,en T
-, 2-
9.3.3 nh lí. Cho E, F s p th t ng c a X và

Y. Khi y ta có
1-
2-
3- X: [Tx]F = A[x]E.
x = x1e1 + x2e2 + ... + xnen,
[x]E = [x1, x2, ..., xn]T,
y = y1f1 + y2f2 mfm,
[y]F = [y1, y2, ..., ym],
y = Tx.
n
y Tx T xk ek
k 1
n n m m n
xk Tek xk aik fi aik xk fi .
k 1 k 1 i 1 i 1 k 1
i = 1,...,m.
[Tx]F = A[x]E.
BÀI 9: 165
. T X vào X
E
và F trùng nhau. .
9.3.4 Ví d . Cho T: 2 1 nh b i Tf(t) = f và

s th t
E = {1,t,t2}; F = {1,t ng trong 2 và 1.
A T.
b) Tính T(3t 2 + 5t 2) A.
0
a) Ta có T (1) 0 0.1 0.t [T (1)]F ,
0
1
T (t ) 1 1.1 0.t [T (t )]F ,
0
6
T (t 2 ) 2t 6 6.1 2.t T (t 2 ) ,
F 2
0 1 6
.
A=
0 0 2
A
9.3.3- p(t) = 3t2 + 5t 2, thì
2
p (t ) E
5 .
3
= q(t) thì
2
0 1 6 23
q (t ) F
A p (t ) E
5 .
0 0 2 6
3
166 BÀI 9:
2 3
9.3.5 Ví d . Cho T: nh b i: Tx = Ax, v i
1 1 1
1 1
E , ; F 0 , 1 , 0 .
1 2
1 1 0
1 3 2
1 1
Ta có Te1 T 0 2 2 . - F.
1 1
4 3 7
2 1 1 1
2 1 0 2 1 3 0 .
7 1 1 0
1 2 3 2
2 2
1 2 7.
5
Te1 F
2 .
9
1 3 5 1 1 1
1
Te2 0 2 4 1 0 2 1 3 0 .
2
4 3 10 1 1 0
1 2 3 5
2 4
1 2 10.
BÀI 9: 167
Cho nên
E, F
9.3.6 Chú ý.
n m
1- X= ,Y=
n m
2- T: Tx = Ax A
n
m n A T và
m
n
9.3.7 Thu t toán tìm ma tr n c a ánh x tuy n tính t
m
vào
toán.
n m
T: E={e1,e2, ..., en} và F = {f1, f 2, ..., f m} ta chú
A T thì
Tek = a1k f1 + a2k f2 + ... + amk fm, k = 1, 2, ..., n. (9.2)
Kí - F)
S = [f1, f2, ..., fm]. (9.3)
aïk
aî k
Tek SA k Ak k . (9.4)
amk
168 BÀI 9:
Vì F - S (rankS= m)
A*k = S 1Te k, k = 1, 2, ..., n. (9.5)
Kí Q = [Te1, Te2, ..., Ten], S 1Q = A

[S|Q], nhân trái cho S 1
S-1[S|Q]=[I|S-1Q]=[I|A].
n m
A T: E, F
[S|Q]
S I
thì Q A.
9.3.8 Ví d . Xét l i Ví d 9.3.5, ta có
2 5
; Q 2 4 .
7 10
1 1 1 2 5 1 1 1 2 5
h3 h3 h1
[ S |Q] 0 1 0 2 4 0 1 0 2 4
1 1 0 7 10 0 0 1 9 15
1 1 1 2 5 1 1 0 7 10
h3 h3 h1 h1 h3
0 1 0 2 4 0 1 0 2 4
0 0 1 9 15 0 0 1 9 15
1 0 0 5 6
h1 h1 h2
0 1 0 2 4 .
0 0 1 9 15
5 6
A 2 4 .
9 15
BÀI 9: 169
9.3.9 Thu t toán tìm ma tr n c a ánh x tuy n tính trong
không gian véc- tk
X,Y
n m
, mà là các không gian n và m X,Y - các không gian véc-
n và m T:X Y và E={e1, ...,e 2, ..., en}; F={f 1, f2, ..., fm} -
X và Y.
A T E và F
G={g1, g2, ..., gm} Y
[Tek]G = a1k [f1]G + a2k [f2]G + ... + amk [fm]G.
Kí
[Tek] G = SA*k; A*k = S 1 [Tek]G. Kí A=S 1Q
[I|A].
9.3.10 Ví d . Cho T: 2 1 b i Tìm ma tr n A c a T

trong c
E = t2,t,1 c a 2 và F = t +1, t 1 c a 1.
G = t, 1 1
1 1
[ f1 ]G [t 1]G ; [ f 2 ]G [t 1]G ;
1 1
2 0 0
[Te1 ]G [2 t]G ; [Te2 ]G [1] G ; [Te3 ]G [0]G .
0 1 0
170 BÀI 9:
1 1 2 0 0 1 1 2 0 0
[ S | Q]
1 1 0 1 0 0 2 2 1 0
1
2 0 0 1 0
1 1 1 0 2
1 .
0 1 1 0 0 1 1
2 1 0
2
9.3.11 Chú ý.
Rank T = dim (ImT)

BÀI 9: 171
TÓM
Trong bài này,sinh viênlàmquenv im ni
1. - -
2.
3.
-
-
9.3.7 và 9.3.9).
Bài 1:
3 3
a. f : , f (x1, x2, x3) = (x1 x2 + x3, x3, x2).
2
b. f : , f (x1, x2) = |x1 x2|.
Bài 2: Tìm nhân và

3 3
a. f : , f (x, y, z) = (2x y z, x 2y + z, x + y 2z).
3 3
b. f : , f (x, y, z) = (x + y + z, x + y + z, x + y + z).
4 3
Bài 3: vào
4
(x) = Ax, x . f.
3 3
Bài 4: f:
f (x1, x2, x 3) = (x1 x 2 + x3, x1 + x3, x1 + x2 +x3)

172 BÀI 9:
Kerf, Imf.
2 2
Bài 5: f: f(3,1) = (2, 4); f(1,1) = (0, 2).
f (x,y). Tính f (7,4).
3 2
Bài 6: f: f(x1, x 2, x3) = (x1, x2 + x3).
3 2
a. E và và f trong
3 2
b. E và { = (1,0); = (1,1)} . Tìm
f
3
Bài 7:
f(x1,x2,x3) = (3x1 + x2, x 1 2x 2 x3, 3x2 + 2x3)
Bài 8: f trên không gian V
E={(0, 1,2); (4,1,0); ( 2,0, 4)} là f
F={(1, 1, 1); (1, 0, 1); (1, 2, 1)}.

3 3
Bài 9: f:
f (1, 0, 0) = (1, 1, 1); f ( 1, 1, 0) = ( 2, 1, 0); f (0, 1, 1) = (2, 1, b).
a. 1, x2, x3).
b.
3
c. Cho W = (x1, x2, x3) sao cho x1+x2+x3=0
3 3
Bài 10: Cho f :
f(x,y,z) = ( 2x + y + 2z, 5x + y + 5z).
W - (1,1,1) và (1,2,1).
a. W f f (W) W).
b. f1 W f1 (x) = f(x) x W f1 trong

(1,1,1); (1,2,1).
BÀI 9: 173
3 3
Câu 1: Cho T ,
KerT là
A. (-5,2,1); dimKerT=1. B. (5,-2,1); dimKerT=1.
C. (5,2,-1); dimKerT=1. D. (5,2,1); dimKerT=1.
3 3
Câu 2: Cho T ,
A. T
B. T
C. T
D. T T(x+y) Tx+Ty.
Câu 3: Cho T A T
là
A. nxn; B. mxn; C. nxm; D. mxm.
Câu 4: Cho T -
A. T
B. dim(KerT) + dim(ImT) = dimY,
C.
D.
174 BÀI 10: -
BÀI 10: G -
H xong sau.
- -
-
10.1 MA TR NG D NG
T n X
T
thì ma T
T
A,B n
S sao cho B = S 1AS 0 A,B
10.1.1 nh lí. Gi s A là ma tr n c E và B là
ma tr n c F, S là ma tr n chuy n t F
1
A S. c l i, cho A là ma
tr n c Evà B=S 1AS, v i Slà m t ma tr n
không suy bi i F là m c a X sao cho S
BÀI 10: - 175
chính là ma tr n chuy
tr n c F chính là B.
2 2 x1 2 x1 x2
10.1.2 Ví d . Cho T: nh b i công th c T .
x2 x1 3x2
1 1 0 2
Xét hai E , ; F , .
0 1 1 1
A T E. Ta có
- (2,1)T, (1,4)T E, ta có
2 1 1 1 2 2 1 1
1 2
1 0 1 2 1 2 1,
và
1 3
[Te1 ]E và [Te2 ] E , cho nên
1 4
B T F: Khai
- (-1,3)T, (3,5) T F, ta có
7
1 0 2 2 2 1 1
2
f
1 1 2 2 f 1 2
3 1 1 1 2 3 1
2
,
2
và
176 BÀI 10: G, VÉC-
7/ 2 7/2
[Tf1 ] F , [Tf 2 ]F , cho nên
1/ 2 3/ 2
F vào E F vào E có
S = ([f1]E, [f2]E, ...,[fn]E ).
Ta có
0 1 1
f1 s11e1 s21e2 s11 s21
1 0 1
2 1 1 s12 1
f2 s12 e1 s22 e2 s12 s22
1 0 1 s22 1.
1 1
1 1 1 2 2 .
S , nên S
1 1 1 1
2 2
1 1 7 7
2 2 1 3 1 1 2 2
S 1 AS B.
1 1 1 4 1 1 1 3
2 2 2 2
10.2 GIÁ TR RIÊNG, VÉC-

10.2.1 Cho A=(aik) là ma tr n vuông c p n. Khi y
nh th c c a ma tr n A I,
aïï aïî aïn

aîï aîî aî n
A A
anï an î ann
n
là ( 1)n -
, kí PA( ). PA( ) =0
BÀI 10: - 177
10.2.2 Ví d . a) Ma tr n
B= là
(1 )2 + 4 = 0 có hai
1 = 1 + 2i và 2 =1 2i.
10.2.3 Chú ý. c n, nên

n nghi m (k c nghi m ph c và nghi m b i k
c tính là k nghi m).
1
. AP, ta có
1 1 1 1 1
A' A
10.2.4 Cho A là ma tr n vuông c p n ng s

. S c g i giá tr riêng c a ma tr n A n u t n t i
m t véc- (x 0), sao cho Ax = x. - x
c g i là véc- c a ma tr n A ng v i tr riêng .
Các véc- ng v i tr riêng (c a ánh x tuy n tính
T) cùng v i véc- 0 t o m t không gian véc- cg i
là không gian con riêng ng v i .
10.2.5 Cách tìm giá tr riêng và véc-

A
(A I)x = 0 x 0 det (A I) = 0
178 BÀI 10: -
A A (trên
A
riêng và véc-
= 0
(Tìm véc-
(A I) x = 0. -
10.2.6 Ví d . Tìm tr riêng, véc- a ma tr n
a tr n ph c.
1 2
Ta có A (1 )2 4 0 1,2
1 2i. 1 = 1+ 2i ta có
2 1
2i 2 x1 0
A 1 x
2 2i x2 0
i 1 x1 0 ix1 x2 0
2
1 i x2 0 x1 ix2 0
- 1 là
2 =1 2i thì véc-
10.2.7 Chú ý (V giá tr riêng và véc- ng s

ph c).Cho A = (a ik).Kí hi u ( là s ph c liên h p c a
aik). D th y . V yn u là tr riêng c a A và x là véc-

BÀI 10: - 179
Ax = x, hay Cho nên
s là tr riêng c a v i véc- ng.
A là ma
A - x thì
-
10.2.8 nh lí. Các véc- ng v i tr riêng khác nhau thì

c l p tuy n tính.
10.2.9 Giá tr riêng, véc- a toán t tuy n tính
ng h p c a ma tr n vuông, ta có th m
giá tr riêng, véc- a m t toán t tuy Cho X là không gian
véc- ng s . Cho toán t tuy n tính T t X vào X. S giá
T - x 0 sao cho Tx = x -
véc- T .
Gi s T là m t toán t tuy n tính trong không gian n chi u X ng s và

A T E = e1, e2 n . là giá
T x 0, x X sao cho Tx= x
có [Tx]E = A[x]E = [ x]E = [x] E, cho nên A[x]E = [x] E, (x 0 [x] E 0).
2) Véc- X là véc- E là
véc- .
T c tìm giá tr riêng, véc- a m t toán t tuy n tính T

(trong không gian n chi ng s
180 BÀI 10: -
3) Tìm véc- E ..
E - X.
10.2.10 Ví d . Tìm tr riêng, véc- a T: 2 2 cho b i

T(at2 + bt + c) = ct2 + bt + a.
E = 1,t,t2 . Ta có
T1 = t2= 0.1 + 0t + 1t2,
Tt = t = 0.1 + 1t + 0t 2,
Tt2 = 1= 1.1 + 0t + 0t 2.
0 0 1
A T A 0 1 0 . A
1 0 0
0 1
PA ( ) 0 1 0 ( 1)2 ( 1).
1 0
1 = 1; 2 = 1.
Tìm véc- 1 =1
1 0 1 x1 0
x1 x3 0
A 1 x 0 0 0 0 x2 0
x1 x3 0.
1 0 1 x3 0
Ta có rank (A I I) =1 x2 = ; x3 = x1 = -
( , 0.)
x= + t + t2.
Tìm véc- 2 = 1, ta có
BÀI 10: - 181
1 0 1 x1 0
x1 x3 0
A 2 x 0 0 2 0 x2 0
x2 0.
1 0 1 x3 0
Vì rank (A 2 I) =2 x1 = x3 = ; x2 = 0. véc-
2 = 1
( - 0.)
x= t2.
10.3 CHÉO HÓA MA TR N

10.3.1 Ma tr n vuông A cg i cn u
ng d ng v i m t ma tr n chéo D, t c là P-1AP = D.
10.3.2 nh lí. Ma tr n vuông A c c khi và ch

n
khi trong không gian t n t i m t các véc-
riêng c a A.
10.3.3 H qu . Ma tr n vuông A c c n u nó có
n giá tr riêng phân bi t.
10.3.4 Ví d . a) Xét Ta có các tr riêng c a A là 1 = 1,
2 = -1.
1 =1 (A 1.I) x = 0 véc-
, 0 véc-
= 1) là
182 BÀI 10: -
, ta có véc- riêng
Các véc- riêng x1, x2, x3 A
b) 1= 2= 1
0 1 x1 0
A 1. x x2 0, x1 .
0 0 x2 0
- -
10.3.5 Ma tr n làm chéo hóa

A Plàm chéo hóaA
P 1AP = D.
và P 1AP = D. (10.1)
AP = PD (10.2)
kí Pi i P i AP APi
i PD iPi - D).
APi = i Pi, i= 1, 2, ..., n.
Nên Pi là véc- i.
BÀI 10: - 183
P -
A có các véc- P1,P2, ...,Pn

(APi = iPi). P=(P1,P2, ...,Pn) i là Pi
là P làm chéo hóa A.
10.3.6 Ví d . Cho . Tìm ma tr n P làm chéo hóa ma
tr n A.
PA( )= ( 1)2 1 = 0; 2= 3 = 1.
1 = 0, ta có véc- . 2 = 1, ta có các véc- g
Các véc- 1, P2 , P3
1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0
1
P AP 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 .
1 0 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1
10.3.7 Ví d . Cho , trong Ví d 10.2.2- t
r ng ng v i tr riêng 1 = 1+2i, ta có véc- , ng

184 BÀI 10: -
v i tr riêng 2 =1 2i ta có véc- . L p ma tr n
1 i
2 2 .
c P 1
T chéo
1 i
2 2
cA
1 i
2 2 1 2 1 1 1 2i 0
P 1 AP .
1 i 2 1 i i 0 1 2i
2 2
10.3.8 B i hình h c c a giá tr c

A
(A I)x = 0; còn
P A( ) = 0.
1- lu ;
2- M
10.3.9 Ví d . a) Trong Ví d 10.3.6 v a xét trên ta th y r ng

1 =0 có b i s và b i hình h u b ng 1, còn 2 =1 có
b i hình h c và b i s b ng 2, nên ma tr n chéo hóa
c.
A 1 = 4; 2 = 3 =2
=2 2 = 2. Ta có
BÀI 10: - 185
0 0 0 x1 0
A 2 x 0 2 0 x2 0 x1 0; x2 0; x3 .
1 0 0 x3 0
- 1,
2 =2 2 1 A không chéo
10.4 CHÉO HÓA TR C GIAO

10.4.1 Ma tr n th c A cg i i x ng n u AT=A,
hay là aik =aki (v i m i i,k = 1,2, ...,n). Ma tr n U c g i ma
tr n tr c giao n u U 1 = UT.
A n
n -
A
A
A
10.4.2 nh lí. Ma tr ix c b i ma tr n tr c giao.
0 2 2
10.4.3 Ví d . Chéo hóa ma tr i x ng A 2 0 2 .
2 2 0
A 1 = 2 = 2; 3 = 4.
1 = 2
2 2 2 x1 0
A 1 I x 0 2 2 2 x2 0 .
2 2 2 x3 0
-
186 BÀI 10: -
3 =4
4 2 2 x1 0
A 3 I x 0 2 4 2 x2 0 .
2 2 4 x3 0
A
véc- f1 không vuông góc f2 - -
- f3 f1 và f 2 (vì các
véc- -
f 1, f 2 f3.
1
2
f 2 , f1 1
1 = f1; 2 = f2 f1 .
f1 , f1 2
1
1
3
f3 1
; ; e3 .
f3 3
1
3
-
BÀI 10: - 187
1 1 1
2 6 3
1 1 1
U .
2 6 3
2 1
0
3 3
1 1 1
2 6 3 2 0 0
1 T 1 1 1
U AU = U AU = e. . 0 2 0 .
2 6 3
0 0 4
2 1
0
3 3
188 BÀI 10: -
Trong bài này,sinh viên làm quen v i m t khái ni m

-
1.
= -
A I) x = 0.
-
2. - -
3.
-1
n
Ma tr n vuông A c c khi và ch khi trong không gian
véc-
4. -
5.
6.
BÀI 10: -T 189
Bài 1: - A sau.
a. ; b. ;
c. ; d. .
Bài 2: - sau.
3 3
a. f: , f(x, y, z) = (x + y + z, 2y + z, 2y + 3z).
3 3
b. f: , f(x, y, z) = (x y, 2x + 3y + 2z, x + y + 2z).
3 3
c. f: , f(x, y, z) = (x + y, y + z, 2y z).
Bài 3: .
a.
1
b.
Bài 4: .
a. . b. . c. .
3
Bài 5: f:V và
f(x,y,z) = (x + y + z, x + y + z, x + y + z).
Bài 6:
E g chéo.
a) . b) .
190 BÀI 10: -
k
Bài 7: ,k sau.
3 3
a. f: , f(x, y, z) = (x, 2x + 2y, 3x + 3y + 3z).
b. f:V , V= î( )
vuông .
Bài 8: . Tính A23 .
Bài 9:
1 2 2
2 1 2 .
a. . b. . 2 2 1
c.
3 2 0
Câu 1: Cho A 2 3 0
1 3 1
1; 3
A. 1 2 ; B. ;
1; 5
C. 1 2 ; D. .
2 1 0
Câu 2: Cho A 0 1 2 , véc-
1 1 1
A. ; B. ;
C. ; D. .
BÀI 10: - 191
Câu 3: Cho , véc-
A. ; B. ;
C. ; D. .
Câu 4: Cho
0; 1; 3
A. 1 2 3 B.
0; 3
C. 1 2 D. .
Câu 5:
A. , A có hai véc-
B. , A có hai véc-
C. , A có hai véc-
D.
Câu 6:
A. M chéo h , A có hai véc-

.
B. và -
192 BÀI 10: -
C. , A có hai véc-
.
D.
Câu 7: Cho M = , 2 M)10
A. B. ;
C. ; D.
BÀI 11: 193
BÀI 11:
H xong sau.
11.1 D
11.1.1 M t d n bi n x1,x2 n là
m t hàm b c 2 có d ng
f(x) = f(x1, x2 n)
= a11x12 + a22 x22 nnxn

2
+ 2a12x1x2 + 2a13x1x3 n 1,n xn-1xn ,
ik i
, kí
xï aïï aïî aïn

xî aîï aîî aî n
x ; A ; aik = aki,
xn anï an î ann
T
Ax.
194 BÀI 11:
11.1.2 Ví d . a) Hàm f(x) = f(x1, x 2) = 2x12 + 3x22 6x1x2 là

m td n. Ma tr n A c a nó có d ng
b) Hàm g(x) = g(x1, x 2, x 3) = 3x12 4x22 + x1x2 8x 2x3
11.1.3 d ng chính t c b ng
n tr c giao
i xj
1, 2 n U 1 AU D
n
2
f(x) = xTAx = aij xi x j 1 1 y 2 y 22 ... n y n2 .
i, j 1
-1
x) ta có
f(x) = xTAx = (Uy)TA(Uy) = yTUTAUy = yT Dy (do UT = U 1)

2 2 2
= 1y1 + 2y2 n yn .
11.1.4 Ví d . Cho d
f(x) = f(x1, x2, x3) = 3x22 + 4x1x2 2x1x3 4x2x3.

BÀI 11: 195
0 2 1
A 2 3 2 .
1 2 0
1 = 2 = 1; 3
f(x) =
= 1 ta có hai véc-
1 1 1
và , , .
3 3 3
= 5 ta có véc-
1 1 1
2 3 6
1 2
U 0 .
3 6
1 1 1
2 3 6
Ta có y = UT x. Cho nên
1 1
0
2 2
y1 x1
1 1 1
y y2 x2 .
3 3 3
y3 x3
1 2 1
6 6 6
196 BÀI 11:
11.1.5 d ng chính t c b ng
1,e2 n
11 ). 11
22 - 1 và e2
= x2; = x1; = x3; ; = xn
2
1 ).
12
xï xî xï xî
xï xî xí xí xn xn
î î
1= x2 = x3 = ; xn = .
f(x) = 2a12x1x2 + 2a13x1x3 + ...

BÀI 11: 197
= 2a12
khác không.
11
x1
b11x12 + 2b12x1x2 + 2b13x1x3 + ... + 2b1nx 1xn
= .
1(x2,..., xn 2, ..., xn 1
1(x1, x2,..., xn
n
,
f1(x 1, x2,..., xn) = (b11 x1 + b12x2 + ... + b1nx n)2 + bij xi x j .
i, j 2
, 1
x1 (b11x1 b12 x2 ... b1n xn )
b11
,
x2 x2
,
xn xn
n
1 ,2 , ,,
f ( x) x1 bij xi x j .
b11 i, j 2
11.1.6 Ví d . sau v d ng chính t c

Q(x) = x22 8x32 + 2x1x2 + 4x1x3.
198 BÀI 11:
Q(x)=
= .
; ; , ta có
Q(x) = .
; ; , ta có
Q(x) = .
,,,
x1 x2 x1
,,,
x2 x1 2 x3
x3,,, x 3.
11.2 D NG CHU N, LU T QUÁN TÍNH, D NG

NH D U
11.2.1 D ng chu n, lu t quán tính
G= ,
1, 2, ..., n
kí thì ta có
G= .
1, 2,..., n
BÀI 11: 199
11.2.2 D nh d u
g(x)
a) g(x) > 0, x 0;
b) g(x) < 0, x 0;
c) g(x) 0, x và xo 0: g(xo) = 0;
d) g(x) 0 x và xo 0: g(xo) = 0;
e) x1,x2: g(x1) < 0; g(x2) > 0.
11.2.3 Ví d . a) D = 4x1x2
2x2x3 có th d ng G = (x1 2x2)2 + (x2 x3)2 +
.Rõ ràng g(x) 0 khi và ch khi
x1 2 x2 0
x2 x3 0 x1 x2 x3 0 x 0.
x2 0
g = 2x1x2 + 4x1x3 4 x2x3
1 x2 + 2x 3)2 + x12 0. Ta có g(x) = 0 khi

200 BÀI 11:
11.2.4 Chú ý. Rõ ràng d nh âm khi và

ch khi d
g( nh âm và ch khi .
1)
2)
3)
1,e2, ...,en ,
BÀI 11: 201
11.2.5 nh lí Sylvester. D ng toàn p nh
nh th
t c là
1> 0; 2> 0;... ; n> 0.
1< 0, nói cách khác là ( 1)k k> 0; k =1, 2, ..., n.
11.2.6 Ví d . Xét d n
Q(x) = + 12x1x2 10 x1x3 2 x2x3.
9 6 5
B 6 6 1 .
5 1 6
1 = 9 > 0;
202 BÀI 11:
Trong bài này, sinh viên làm quen v i m t khái ni m
quán tính.
1. Ta có
11.1.6)
2.
11.2.1).
3.
11
Bài 1:
a. f(x 1, x2, x3)= 16x1x3 + 14x 2x3 + ,
b. f(x 1, x2, x3) = .
Bài 2:
2 3 1
3 2 4 .
1 4 5
BÀI 11: D 203
Bài 3:
a. f(x1,x2,x3) = ,
b. f(x1, x2, x3) = .
Bài 4:
a. f(x1, x2, x3) = 4x1x2 2x1x3 + 4x2x3,
b. f(x1, x2, x3) = + 4x 1x2 + 10x1x3 4x2x3.
Bài 5: f(x1, x2, x3) = + 2x 1x2 + ax1x3.
a.
b. a
Bài 6:
a. f(x1, x2, x3) = + 12x1x2 12x1x3 + 6x2x3,
b. f(x1, x2, x3) = + 12x1x2 10x1x3 2x2x3.
Bài 7:
f(x 1, x2, x3) = 4x1x2 + 2x1x3 +2x2x3.
m
204 BÀI 11:
Câu 1: ?
Q(x) x12 - 2x1 x 2 x 22 x 32

A. ; B. ;
Q(x) x12 2x1 x 2 x 22 2x 2 x3

C. ; D.
Câu 2:
2 3 12 2 3 1
2
A. M 3 0 1 ; B. M 3 1 1 ;
1 1 1 1
2 1 0
2
0 3 1
2 2 3 1
C. M 3 2 1 ; D. M 3 1 1 .
1 1 1 1 1 0
2
Câu 3:
Q(x1, x2, x3) =
A. m = 3. B. C. 3< m < 2. D. m < 3.

MAT101

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MAT101

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

B GIÁO D O

I H C CÔNG NGH TP. HCM

trình nói chung.

1.1.2 Các phép toán

z1 + z2= (x1 + x2) + i(y1 + y2).

z1 z2 = (x1 x2) + i(y1 y2).

Ví . (2 + 4i) + (3 5i) = (2 + 3) + i(4 5) = 5 i.

z1z2 = (x1x2 y1y2) + i(x1y2 + x2y1).

(5 3i)(2 + 4i) = 10 6i + 20i 12i2

= (10 + 12) + i( 6 + 20) = 22 + 14i.

z1 x1 x2 y1y2 x2y1 x1y2

1.1.3 Các tính ch t c a các phép toán

Xét phép c , z1 = x1 + iy1; z2 = x2 +iy2

véc- OA1 ø x1 ô y1 ÷å OA2 ø x2 ô y2 ÷ò

z=z1 +z2 = (x1 +x2) + i(y1 +y2) véc-

, z1 z2, w=z1 z2 hay w w=z1+( z2)

|z1 +z2| |z1|+|z2|.

1.1.6 Ví d . ph c sau v d ng ng giác

có sin > 0. ¿®¹ î .

y sao cho sin .

1.1.7 Nhân và chia s ph c d ng giác

z1z2 = r1r2 (cos 1 + isin 1) (cos 2 + isin 2)

= r1r2 (cos( 1+ 2)) + i(sin( 1 + 2)).

1.1.8 Ví d .Cho z1 = 1 + i; z2 = , tính z1z2.

phép chia, z = cos +isin ,

1.1.9 Công th c Euler. D as ph c

ei 1 ei 2 cos 1 i sin 1 cos 2 i sin 2

cos 1 cos 2 sin 1 sin 2 i sin 1 cos 2 sin 2 cos 1

1.1.10 Ví d . Vi t các s ph c sau d

1.1.11 Ví d . V i z1, z2 c a ví d trên, hãy tính .

½±­ ­·² ½±­ ­·² .

1.1.13 Ví d . S d ng công th c Moivre bi u di n sin(3 ),

n z w kí sao cho wn=z.

=x+iy (x + iy)2 = 3+ 4i x2 y2 + 2ixy = 3+ 4i

y vi ph c d n gi i hai h c , nhìn chung

1.1.16 Kha ph c d ng giác

Cho z = r(cos + i sin ) w= = (cos + i sin ) và wn= z

, cho nên khi cho k n

Nhìn vào wktrên, n z n

Ta có ï îø½±­ ­·² ÷ , cho nên

1.1.20 Ví d . x2 + x + 1 = 0 có các nghi m

1.1.22 H qu 1. c n có n nghi m (nghi m

1.1.23 H qu 2. c b c n có th khai tri n thành tích c a

1.1.24 H qu 3. M c b c không th có quá n

Khi các h th c là các s th c ta có m t tính ch t quan tr ng: N u

1.1.26 nh lí. Nghi m c c v i các h s th c, ho c là t t

p = 2a; q = a2+ b2.

(a11a22 a21a12)x1 = b1a22 b2a12.

:= a11a22 a21a12 0 thì

(2) Khi n=3,

= a11a22 a33+a12a23a31+a13a21a32 a13a22 a31 a12a21a33 a11a23a32 (1.1)

Ô¿? § ¼¿?« õ Ô¿? § ¼¿?« ó

det A = a11det(M11) a12det(M12) + a13det(M13) (1.3)

Aik = ( 1)i+k det(Mik),

det A = a11A11 + a12A12 + a13A13.

Aik = ( 1)i+k det(Mik) và Miklà ma trên (n 1) A

= 1 . ( 7) 3( 55) 2(17) = 124.

1.2.6 nh lí. V i ma tr n vuông A c p n 2 ta có th khai tri n

det A = ai1Ai1 + ai2Ai2 inAin = )

= a1kA1k + a2kA2k nkAnk = ).

hai ta nên hai

1.2.8 nh lí. Khi nhân m t s vào m t hàng (c

1.2.12 nh lí. nh th id un i v trí hai hàng (c t).

1.2.13 nh lí. Cho A là ma tr n vuông c p n mà m i phân t

½± ·² ½± ·² .

Ta có ï îø½± ·² ÷ , cho nên