TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ

NỘI BỘ MÔN GIẢI

PHẪU

TUYẾN YÊN, VÙNG HẠ ĐỒI,

TUYẾN GIÁP, TUYẾN CẬN GIÁP
VÀ TUYẾN ỨC

Chu Văn Tuệ Bình

chutuebinh@hmu.edu.vn
 MỤC TIÊU

1. Xác định được vị trí, liên quan giải phẫu của tuyến yên,
vùng hạ đồi, tuyến giáp, tuyến cận giáp và tuyến ức
2. Xác định được cấu trúc giải phẫu của của tuyến yên, vùng
hạ đồi, tuyến giáp, tuyến cận giáp và tuyến ức
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
TÀI LIỆU HỌC TẬP
• Sách Giải phẫu người của PGS.TS. Nguyễn Văn Huy.
• Atlas Giải phẫu người của Frank Netter, bản dịch của
GS.TS. Nguyễn Quang Quyền.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

• Sách Gray’s Anatomy for Students của Richard L. Drake,
Wayne Vogl, Adam W.M. Mitchell.
• THIEME Atlas of Anatomy - Head, Neck, and Neuroanatomy
của Michael Schuenke, Erik Schulte, Udo Schumacher.
• Psychology 8th của Henry Gleitman, James Gross, Daniel
Reisberg.
ĐẠI CƯƠNG HỆ NỘI TIẾT
 CÁC TUYẾN NỘI TIẾT

Vùng dưới đồi Tuyến tùng

Tuyến yên
Tuyến cận giáp
Tuyến giáp

Tuyến ức

Tim Ống tiêu hoá

Tuyến tuỵ Buồng trứng

Tuyến thượng thần
Thận
Mỡ

Tinh hoàn
 TUYẾN YÊN

VỊ TRÍ
Mép trước
Củ xám

ĐM não trước

Giao thoa thị giác

Thể vú
Cuống tuyến yên
Màng nhện

Phần trước
tuyến yên
Phần sau
tuyến yên

ĐM nền

Thiết đồ đứng dọc qua tuyến yên

 TUYẾN YÊN

CÁC PHẦN CỦA

TUYẾN YÊN
Mép trước
* Tuyến yên thần kinh
= lồi giữa + cuống
phễu + thuỳ thần kinh
(phần sau) Thể vú
* Tuyến yên tuyến =
củ phễu + phần trước Củ xám

Cuống phễu
Củ phễu

Phần sau (thuỳ Phần trước

thần kinh )

Các phần của tuyến yên

 TUYẾN YÊN
TUYẾN YÊN THẦN KINH
* Các nhân hạ đồi (tế bào nhỏ, sợi Các nhân hạ đồi thị đáp ứng với các
trục ngắn) kích thích xúc cảm và ngoại cảm thụ
+ hormon kích thích và ức chế
* Các nhân quanh não thất + trên thị Mép trước
(tế bào lớn, sợi trục dài) Các nhân quanh
+ hormon ADH và Oxytocin não thất
Các nhân trên
Thể vú thị

Củ xám
ĐM tuyến yên trên Mạng lưới mao
mạch trên
Cuống phễu TMcửa

ĐM tuyến yên dưới

Phần sau (thuỳ

thần kinh )

Các TM tuyến yên (tới các Các TM tuyến yên (tới các
xoang màng cứng) xoang màng cứng)
Mạng lưới mao mạch trong
phần sau tuyến yên Tuyến yên thần kinh
 TUYẾN YÊN
TUYẾN YÊN TUYẾN
* Các tế bào biểu mô Các nhân hạ đồi thị đáp ứng với các
kích thích xúc cảm và ngoại cảm thụ

Củ xám
ĐM tuyến yên trên Mạng lưới mao
mạch trên
Cuống phễu TMcửa
Phần trước
ĐM tuyến yên dưới
Mạng lưới mao
mạch dưới
Tế bào ưa acid

Tế bào ưa base
Các TM tuyến yên (tới các
xoang màng cứng)
Tế bào kị màu
Tuyến yên tuyến
 TUYẾN YÊN
MẠCH MÁU

ĐM tuyến yên trên Mạng lưới mao

mạch trên
Cuống phễu TMcửa
Phần trước
ĐM tuyến yên dưới
Mạng lưới mao
mạch dưới
Phần sau (thuỳ
thần kinh )
Các TM tuyến yên (tới các
xoang màng cứng)
Tế bào kị màu
Tuyến yên tuyến
 VÙNG HẠ ĐỒI

Rãnh hạ đồi
VỊ TRÍ

Ngách phễu Lá tận

Thể vú Giao thoa thị giác

Lồi giữa (củ

xám)

Vùng hạ đồi ở tại chỗ

 VÙNG HẠ ĐỒI

CÁC VÙNG CỦA HẠ ĐỒI

♳ Vùng vú (hạ đồi thị sau)
♴ Vùng củ (hạ đồi thị trung gian)
♵ Vùng trên thị
♶ Vùng trước thị
* Vùng hạ đồi thị trước Vòm
Nhân cạnh não thất
Nhân sau và nhân trước
Dải vú-đồi thị Nhân trước thị

Thể vú

Các nhân trên thị

Dải thị giác

Nhân lưng giữa
Nhân bụng giữa
Nhân cung

Các vùng của hạ đồi

 TUYẾN GIÁP

* VỊ TRÍ
* HÌNH THỂ NGOÀI

Đường chếch
Thuỳ tháp

Thuỳ phải Thuỳ trái

Eo

Vị trí và hình thể ngoài tuyến giáp

 TUYẾN GIÁP

* LIÊN QUAN
- Bao tuyến giáp
- Mặt ngoài
- Mặt trong
Cơ ức-móng
Khí quản Da
Cơ ức-giáp
Thực quản Cơ vai-móng
Cơ ức-đòn-chũm
Bao tuyến giáp
(lá trước khí quản)
Tuyến giáp

Liên quan của tuyến giáp

 TUYẾN GIÁP

* LIÊN QUAN
- Cực trên
- Nền
- Bờ sau
- Bờ trước
- Eo
ĐM giáp trên
TK thanh quản ngoài

Cơ khít hầu dưới

Cơ nhẫn-giáp
Eo
TM giáp dưới
Tuyến cận giáp trên
Bờ sau
TK quặt ngược
ĐM giáp dưới

ĐM cảnh chung

Liên quan của tuyến giáp

 TUYẾN GIÁP

CẤP MÁU

Nhánh ngoài

ĐM giáp trên

ĐM giáp dưới

Tk thanh quản quặt ngược

Động mạch của tuyến giáp

 TUYẾN GIÁP

CẤP MÁU

TM giáp trên

TM giáp giữa

TM giáp dưới

Tĩnh mạch của tuyến giáp

 TUYẾN CẬN GIÁP

VỊ TRÍ, SỐ LƯỢNG

Tuyến cận giáp

Tuyến cận giáp

 TUYẾN ỨC

VỊ TRÍ
LIÊN QUAN

Cung đm chủ
Thân tm tay đầu trái
Xương ức Thuỳ phải
Tuyến ức Thuỳ trái
TK X
Mặt khớp với
xương sườn III

TK hoành
 TUYẾN ỨC

CẤP MÁU

ĐM ngực trong