Sóng vi ba hay còn gọi là vi sóng chính là sóng điện từ có bước sóng dài hơn tia hồng ngoại

nhưng ngắn
hơn sóng radio. Sóng vi ba có bước sóng trong khoảng 1 mm đến 1 m, với tần số 300 GHz - 300 MHz.
Ranh giới giữa tia hồng ngoại, vi ba và sóng radio tần số cực cao (UHF),rất là tuỳ ý và thay đổi trong các
lĩnh vực nghiên cứu khác nhau.

Theo nguyên lí hoạt động:

Có thể nói lò vi sóng chính là ứng dụng dễ thấy nhất của sóng vi ba hay vi sóng. Lò vi sóng thường gồm
các bộ phận: nguồn phát sóng magnetron, mạch điện tử điều khiển, ống dẫn sóng, ngăn nấu. Sóng vi ba
sinh ra từ nguồn phát sóng được dẫn qua ống dẫn sóng rồi đi vào ngăn nấu, phản xạ lại giữa các bức
tường của ngăn nấu, rồi bị hấp thụ bởi thức ăn. Sóng vi ba trong lò vi sóng là các dao động của điện từ
trường có tần số ở mức 2450 MHz. Các phân tử thức ăn, nước, chất béo, đường,… thường ở dạng lưỡng
cực điện. Những lưỡng cực này có xu hướng quay để nằm song song với chiều điện trường ngoài. Khi
điện trường dao động, các phân tử quay nhanh qua lại. Dao động quay chuyển hóa thành động nhiệt khi
các phân tử va chạm và từ đó làm nóng thức ăn. Ngăn nấu chính là một lồng kim loại hoặc lưới kim loại
bao quanh, chúng sẽ đảm bảo cho sóng không lọt ra ngoài.Hơn thế, sóng vi ba không tương tác với các
phân tử thủy tinh, nhựa hoặc giấy.

Một số ứng dụng khác:

Vi ba được dùng trong thông tin vệ tinh vì chúng dễ dàng truyền qua khí quyển Trái Đất, ít bị nhiễu so với
các bước sóng dài hơn. Ngoài ra, trong phổ vi ba còn có nhiều băng thông hơn phần còn lại của phổ
radio.

Vi ba cũng được dùng rộng rãi trong thông tin vô tuyến chuyển tiếp đến nỗi từ vi ba thực tế đồng nghĩa
với vô tuyến chuyển tiếp (thường gọi "liên lạc vi ba", "tuyến vi ba", "trạm vi ba"...) mặc dù có 1 số thiết bị
vô tuyến chuyển tiếp hoạt động trong dải tần số 410-470 MHz thuộc băng tần số cực cao(UHF).

Radar cũng dùng bức xạ vi ba để phát hiện khoảng cách, tốc độ và các đặc trưng khác của những đối
tượng ở xa, như ô tô hay các phương tiện giao thông khác.

Giao thức mạng không dây Bluetooth hay các chuẩn IEEE 802.11g và 802.11b dùng vi ba trong dải 2,4
GHz thuộc băng tần ISM, tức băng tần công nghiệp, khoa học và y tế còn chuẩn 802.11a dùng băng tần
ISM dải 5,8 GHz.

Truyền hình cáp và truy cập Internet bằng cáp đồng trục cũng như truyền hình quảng bá dùng vài tần số
vi ba thấp. Một số mạng điện thoại di động tế bào cũng dùng dải tần số vi ba thấp.

Vi ba có thể dùng để truyền tải điện đường dài, chúng có tác dụng với việc sử dụng năng lượng mặt trời
bởi những tấm pin mặt trời lớn có thể truyền tải điện xuống bề mặt Trái Đất bằng vi ba.

Maser cũng là một thiết bị hoạt động trên tần số vi ba với những đặc tính tương tự như laser.