Quarter 1 - Module 2

Entrepreneurship and Information and

Communication Technology
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan - Grade 5
Alternative Delivery Mode
Quarter 1 -Modyul 2:
Unang Edisyon 2020
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas
Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang
akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng
pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa
pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing
ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan
ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula atbp.)
na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay
sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at ang kumakatawan sa paghiling ng
pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ng
kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon -Sangay ng Ozamiz

Tagapamanihala ng mga Paaralan: Jean G. Veloso, CESO VI

Development Team of the Module

Author: Bernabe B. Molina

Reviewers: Danilo P. Arroyo, EPS
Anelyn A. Engracia, PSDS
Renato C. Cagbabanua, PSDS
Elsa B. Buenavidez, PSDS
Illustrator and Layout Artist: Desi G. Aninao, PDO II
Management Team
Chairperson: Jean G. Veloso, CESO VI
Schools Division Superintendent
Co-Chairpersons: Audie S. Borres, CESE
Assistant Schools Division Superintendent

Members Anacleta A. Gacasan, CID Chief ES

Danilo P. Arroyo, EPS-EPP
May P. Edullantes, EPS-LRMS
 Anelyn G. Engracia, PSDS
Renato C. Cagbabanua, PSDS
Desi G. Aninao, PDO II
Mary Ann Grace J. Manili, Librarian II

Printed in the Philippines by

Department of Education – Division of Ozamiz City
Office Address: IBJT Compounds, Carangan, Ozamiz City
Telefax: (088)545-09-90
E-mail Address: deped1miz@gmail.com

5
 Edukasyong Pantahanan
at Pangkabuhayan
Quarter 1 - Module 2
Entrepreneurship and Information and
Communication Technology

This instructional material was collaboratively developed and reviewed by

teachers, school heads and education program supervisors of the Department of
Education – Ozamiz City Division. We encourage teachers and other education
stakeholders to email their feedback, comments, and recommendations to the
Department of Education – Ozamiz City Division at deped1miz@gmail.com.

We value your feedback and recommendations.

Department of Education ● Republic of the Philippines

Tungkol Saan ang Modyul na Ito.............................................................................................................i
Alamin...............................................................................................................................................................ii
Icons ng Modyul........................................................................................................................................... iii
Subukin..........................................................................................................................................................iii

Aralin 1:

(Panuntunan sa pagmamahagi ng mga dokumento at media file)

Alamin..................................................................................................................................1
 Subukin ............................................................................................................................1
Balikan.................................................................................................................................2
Tuklasin ..............................................................................................................................2
Suriin ...................................................................................................................................3
Pagyamanin .....................................................................................................................3
Isaisip ….............................................................................................................................3
Isagawa...............................................................................................................................3
Tayahin...............................................................................................................................4
Susi sa pagwawasto.......................................................................................................5

Aralin 2:

(Ligtas at responsableng pamamaraan ng pamamahagi ng mga

dokumento at media files)
Alamin....................................................................................................................................6
Subukin.................................................................................................................................6
Balikan..............................................................................................................................….7
Tuklasin ...........................................................................................................................….7
Suriin .................................................................................................................................…7
Pagyamanin ………………………………………………………………………8
Isaisip ...............................................................................................................................…8
Isagawa...............................................................................................................................9
Tayahin...............................................................................................................................9
Susi sa pagwawasto.......................................................................................................11

Tungkol Saan ang Modyul na Ito

Ang modyul na ito ay nagsisimula sa pagpakikilala ng paksa at pagpauunawa sa mga mag-
aaral ng halaga ng pagkatuto mula rito sa bahaging Alamin. Sumunod nito ang Subukin kung saan
masusuri ang natututunan kaugnay sa bagong aralin na tatalakayin. Nakabatay sa nilalaman ng
babasahin sa Suriin ang mga paksa ng bahaging Subukin. Sinusundan ito ng pag-uugnay ng
pagkatuto mula sa mga nagdaang modyul at sa kasalukuyang modyul sa bahaging Balikan.
Ang bahaging Tuklasin ay naglalahad ng bagong aralin sa pamamagitan ng iba’t ibang
gawain. Sa bahaging Suriin naman ay ang pagtatalakay sa mga mahahalaga at mararapat na
matutuhan ng mga mag-aaral upang malinang ang pokus na kompetensi.
Ang bahaging Pagyamanin ay mga gawain na magpapalawak ng natutuhan ng mga mag-
aaral at magbibigay ng pagkakataong mahahasa ang mga kasanayang nililinang.
 Ang bahaging Isaisip naman ay magpoproseso ng mahahalagang natutunan sa aralin at sa
bahaging Isagawa naman mailalapat ang mahahalagang natututunan sa mga pangyayari o
sitwasyon sa totoong buhay.

Alamin

Sa mudyul na ito ay matutunan mo ang mga panuntunan sa pagsali ng discussion forum at

chat. Ang Discussion Forum ay isang board kung saan maaring magpost o mag iwan ng anumang
mensahe o tanong . Maraming website ang ganitong klaseng serbisyo tulad ng Yahoo,Google at
Facebook.

Maaaring sumagot o magtanong ang sinumang miyembro ng grupo saanman o kailanman.

Sa isang discussion forum may moderator na may kakayahang piliin o salain ang mga
impormasyong pumapasok sa forum. May chatbox na maaring pasukin ng sinuman kung kaya
importanteng alamin ang mga dapat gawin.

Ang mga panuntunan sa pagsali ay mahalaga dahil ito ay nagsisilbing gabay sa iyong
pakipag-ugnayan at wastong paggamit ng website.

Paggamit ng Modyul

To achieve the objectives cited above, you are to do the following:

• Take your time reading the lessons carefully.

• Follow the directions and/or instructions in the activities and exercises diligently.
• Answer all the given tests and exercises.

Icons na Ginagamit sa Modyul

i

Ito ay ang bahaging naglalahad ng mga layunin o mithiing

Alamin
dapat matamo sa pag-aaral mo sa modyul na ito.

Ito ay pagtatasa sa antas ng iyong kaalaman sa tatalakaying

Subukin aralin. Sa pamamagitan nito masususuri kung ano na ang
iyong natutunan kaugnay sa bagong tatalakaying aralin.

Balikan Ito ay ang pagtatatag ng ugnayan sa pamamagitan ng

pagtatalakay sa mga mahahalaga mong natutunan sa
nagdaang aralin na may koneksiyon sa tatalakaying bagong
aralin.
 Ito ay paglalahad sa bagong aralin sa pamamagitan ng iba’t
Tuklasin
ibang gawain

Ito ay ang pagtatalakay sa mga mahahalaga at nararapat

Suriin
mong matutunan upang malinang ang pokus na kompetensi.

Ito ay ang mga gawain na magpapalawak sa iyong natutunan

Pagyamanin at magbibigay pagkakataong mahasa ang kasanayang
nililinang.

Ito ay mga gawaing magpoproseso sa iyong mahahalagang

Isaisip
natutunan sa aralin.

Ito ay ang mga gawain na gagawin mo upang mailapat ang

Isagawa iyong mahahalagang natutunan sa mga pangyayari o
sitwasyon sa totoong buhay.

Pagtatasa This is an assessment tool for every module to

ii
measure the knowledge and skills the learners
learned.

Answer Key This provides answers to the different activities and

assessments.
 Aralin Panuntunan sa Pamamahagi ng
1 mga Dokumento at Media Files

ALAMIN

 Naipapaliwanag ang mga panuntunan sa pagmamahagi ng mga dokumento at media

file EPP5IE-0b-6
Tungkol saan ang modyul na ito?
Sa modyul na ito ay Naipapaliwanag ang kahulugan at kahalagahan ng ICT at mga
panuntunan sa pagmamahagi ng mga dokumento at media file. Dapat maging ligtas at
kapakipakinabang sa lahat ng pamamahagi ng dokumento at media file at kailangang
maliwanagan ang wasto at responsableng pamamahagi nito.

Tumutukoy ang information Technology sa mga pamamaraan, kasangkapan, at

teknolohiya na tumutulong sa mga tao upang makakiha ng impormasyon, maproseso ito,
maitago at maibahagi. Itinuturing din itong sining at agham ng pagtatala, pag-iingat,
pagsasaayos at pagpapalaganap ng impormasyon.
Kasiya-siyang gawainang paggamit ng computer internet at email. Ngunit kalakip nito
ang malaman at maliwanagan ang wastong pamamahagi ng mga dokumento at media file na
nabuo mula dito.

SUBUKIN

1. Anu-ano ang mga kagamitang nakikita mo sa bahay, paaralan at mga lugar pasyalan
ng mga produkto ng makabagong teknolohiya?
2. Makatutulong ba ang pagkakaroon ng mga kagamitang ito? Bakit?

1
 BALIKAN

Isulat ang TAMA kung ang pahayag ay wasto tungkol sa information technology at MALI
naman kung hindi.

____1. Ang paggamit ng computer ay kasiya-siyang Gawain.

____2. Ang information technology ay kadalasang nagdadala ng masama sa mga tao.
____3. Dapat isaalang-alang ang mahalagang panuntunan sa pamamahagi ng dokumento at
files.
____4. Mahalaga ang ICT sa buhay ng tao.
____5. Maging responsible sa bawat information na makukuha.

TUKLASIN

Ano ang matutuklasan

TSEKLIS NG MGA PANUNTUNAN SA PAMAMAHAGI NG DOKUMENTO AT
MEDIA FILE
1. Humingi ng pahintulot sa kinauukulan bago mamahagi ngmga dokumento at media
file
2. Siguraduhin na ang ipamamahaging dokumento at media file ay pinahintulutan ng
tunay na nagmay-ari nito
3. I-scan muna ang removable device para makaiwas sa virus
4. Gumamit ng ibat-ibang aplikasyon sa internet sa pamamahagi ng dokumento at media
file
5. Tiyakin na ang gagamiting removable device ay ligtas sa anumang virus
6. Maging responsible dahil anumang virus na nasa loob ng device ay maaaring mailipat
din kasama ng mga dokumento at media file na nais ipamahagi
7. Siguraduhin ding mailagay kung sino o kanino nagmula ang ipamamahaging
dokumento o media file
8. Tiyakin na ang dokumento at media file naipamamahagiay hindi naglalaman ng
anumang uri ng detalye na maaaring makapanira o makapagpapagalit sa mga taong
makakatanggap nito

2
 9. Gumamit ng mga aplikasyon tulad ng 7-zip at win zip kung ang media file o
dokumento ay naglalaman ng sensitibong impormasyon upang i-encrypt ang file

SURIIN

1. Anu-ano ang mga panuntunan sa pamamahagi ng dokumento at media file?

2. Bakit kailangang maliwanagan ang mga wastong panuntunan sa pamamahagi ng
dokumento at media file?

PAGYAMANIN

Ano pa ang gusto mong malaman?

Pumili ng dalawang panuntunan sa wastong pamamahagi ng dokumento at media
file at ibigay ang iyong reaksyon.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

ISAISIP

Ano ang natutunan ko?

Sagutin ang tanong.
Anu-ano ang kahalagahan ng mga ICT sa inyong buhay?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

ISAGAWA

Ano ang magagawa mo pa? Subukan ang nalalaman.

1. Magbigay ng isa sa mga panuntunan at ipaliwanag ito sa iba’t ibang
pamamaraan( paawit, patula, tumatawa, umiiyak, nag rap, drawing at iba pa.) Isulat
ditto ang script o drawing

3
 2. Bakit kailangang maliwanagan sa mga wastong panuntunan sa pamamahagi ng
dokumento at media file?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

TAYAHIN

Isulat ang T kung Tama ang ipinahahayag na panuntunan sa pamamahagi ng dokumento o

media file at M kung mali.

____1. Ilagay kung sino o kanino nagmula ang ipamamahaging dokumento o media file.
____2. Gumamit ng removable device ng hindi nag i-scan.
____3. Tiyakin na ang dokumento at media file naipamamahagi ay hindi naglalaman ng
anumang uri ng detalye na maaaring makapanira o makapagpapagalit sa mga taong
makakatanggap nito.
____4. Huwag humingi ng pahintulot sa kinauukulan bago mamahagi ng mga dokumento at
media file.
____5. Anumang virus na nasa loob ng removable device ay hindi mailipat na kasama ng
dokumento at media file na nais ipamahagi kaya ayos lang na balewalain ito.

I. KARAGDAGANG GAWAIN
Magsulat ng isang maikling sanaysay tungkol sa kahalagahan na maliwanagan ang mga
panuntunan sa pamamahagi ng dokumento at media file.

4
 SUSI SA PAGWAWASTO

SUBUKIN(pagpapasya ng guro)

BALIKAN
1. Tama
2. Mali
3. Tama
4. Tama
5. Tama

SURIIN(pagpapasya ng guro)
PAGYAMANIN(pagpapasya ng guro)
ISAISIP(pagpapasya ng guro)
ISAGAWA(pagpapasya ng guro)
TAYAHIN
1. T
2. M
3. T
4. M
5. M

REFERENCES:
 CG Grade 5, EPPIE-0b-6
 TG Grade 5 EPP ICT-Entrepreneurship
 LM Grade 5 EPP ICT-Entrepreneurship
 https://www.facebook.com

5
 Aralin Ligtas at Responsableng

2 Pamamaraan ng Pamamahagi ng
mg Dokumento at Media Files

ALAMIN

 Nakapamamahagi ng mga dokumento at media file sa ligtas at responsableng

pamamaraan EPP5IE-0b-7
Tungkol saan ang modyul na ito?
Sa modyul na ito ay matuto ka na makapamahagi ng mga dokumento at media file sa ligtas at
responsableng pamamaraan
Dapat maging ligtas at responsible sa pamamahagi ng mga dokumento at media files
gamit ang information ang communication technology (ICT) katulad ng computer, email at
internet at mga social media files gaya ng facebook at Instagram. Kailangang mahusay na
mapag-aralan ang mga datos at gabay sa ligtas at responsableng pamamaraan

SUBUKIN

Lagyan ng tsek____ sa hanay ng OO at ekis____ naman kung hindi.

Kasanayan sa ligtas at responsableng pamamaraan sa OO HINDI
pamamahagi ng dokumento at media files
1. Natitiyak na ligtas sa anumang virus na napapaloob
sa gagamiting removable device.
2. Ang virus na nasa loob ng removable device ay
hindi makaapekto sa mga files.
3. Aalisin muna ang virus na nakapaloob sa removable
device
4. Ang mga file na nakuha sa internet ay nararapat na
iscan muna bago buksan ang document.
5. Sa pamamahagi ng mga files at dokumento tiyaking
hindi ito naglalaman ng anumang uri ng detalye na
makakasira o makapagpagalit sa taong nakatangggap

6
 nito.

BALIKAN

1. Anu-ano ang mga kagamitang nakikita mo sa bahay, paaralan at mga

lugar pasyalan ng mga produkto ng makabagong teknolohiya?
2. Makatutulong ba ang pagkakaroon ng mga kagamitang ito? Bakit?
3. Paano mo ito gagamitin upang maging kapakipakinabang ito?

TUKLASIN

Tumutukoy ang Information Technology sa mga pamamaraan , kasangkapan at

technolohiya na tumutulong sa mga tao upang makakuha ng impormasyon, maproseso ito,
maitago at maibabahagi. Kasiya-siyang Gawain ang pamamahagi ng dokumento at media
files gamit ang computer at internet.

SURIIN

Gamitin ang mga salita sa loob ng kahon para kompletuhin ang pangungusap tungkol sa
ligtas at responsableng pamamaraan sa pamamahagi ng mga dokumento at media file
Removable device website facebook kompyuter instagram
Application virus media files

1. Tiyakin kung aling __________ ang maaring bisitahin at kung gaano katagal
maaaring gumamit ng ____________, internet at email.
2. Gumamit ng mga _____________ na maaring gamitin sa pamamahagi ng mga
dokumento tulad ng social media sites gaya ng _______________ at
__________________.
3. Sa paggamit ng __________________, siguraduhing i-scan muna ang device bago ito
gamitin.
4. Kung nais makapagpamahagi gamit ang nasabing device, tiyakin na ligtas ito sa
anumang ___________.

7
 5. Ano mang uri ng dokumento o ________________ na magmamay-ari ng iba ay dapat
munang ipagpaalam bago ipamahagi.
PAGYAMANIN

Ano pa ang gusto mong malaman?

Isulat sa kahon ang bawat patakarang mabubuo sa paggamit ng kompyuter at pamamahagi ng
dokumento o media files
Patakaran sa paggamit ng kompyuter Patakaran sa pamamahagi ng dokumento at
media files

ISAISIP

Ano ang natutunan ko?

Dapat maging ligtas at responsable sa pamamahagi ng mga dokumento at media files
gamit ang information ang communication technology (ICT) katulad ng computer, email at
internet at mga social media files gaya ng facebook at Instagram. Kailangang mahusay na
mapag-aralan ang mga datos at gabay sa ligtas at responsableng pamamaraan.
Tumutukoy ang Information Technology sa mga pamamaraan , kasangkapan at
technolohiya na tumutulong sa mga tao upang makakuha ng impormasyon, maproseso ito,
maitago at maibabahagi. Kasiya-siyang Gawain ang pamamahagi ng dokumento at media
files gamit ang computer at internet.

Mga salik na kalakip sa paggamit ng Information Technology

1. Exposure ng mga di naaangkop na materyales.
2. Makakaita ng mga bawal na materyales gaya ng sekswal, marahas at mga bawal.
3. Makakakuha ng mga virus sa pamamahagi ng dokumento o media files.

8
 4. Makatutulong ang paggamit ng removable device subalit maari ding may napapaloob
na virus na makakaapekto sa mga files at computer.
ISAGAWA

1. Ano ang mga dapat mong gawin upang makasunod sa sa mga

pamantayan ng ligtas at resposableng pamamahagi ng mga dokumento at media
files?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
____________
2. Ibigay ang mga panuntunang dapat sundin sa pamamahagi ng dokumento at
media files?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
________________

TAYAHIN

A. Isulat ang T kung ang pahayag ay TAMA at M naman kung MALI. Isulat
ang sagot sa patlang bago ang bilang.
_____1. Makatutulong sa mabilis na pagpapadala at pagkuha ng impormasyon ang paggamit
ng ICT equipment at gadgets.
_____2. Dapat gumamit ng internet sa paaralan anumang oras at araw.
_____3. Maaaring magbigay ng personal na impormasyon sa taong nakilala mo sa internet.
_____4. Dapat ipaalam sa guro ang mga nakikita mo sa internet na hindi o naiintindihan.
_____5. Ibigay ang password sa kamag aral upang magawa ang output sa panahong liliban
ka sa klase.

B. Piliin ang pinakamabuting sagot ayon sa mga dapat isaalang-alang sa paggamit ng

computer.
_____1. Pagpasok ng computer laboratory, ang dapat kong gawin ay;
a. Buksan ang computer at maglaro ng online games
b. Tahimik na umupo sa upuang itinalaga para sa akin

9
 c. Kumain at uminom.
_____2. May nagpapadala sa iyo ng hindi naaangkop na online message, ano ang dapat
mong gawin?
a. Panatilihin itong isang lihim
b. Tumugon at hilingin sa nagpapadala sa iyo na huwag ka na niyang padalhan
na hindi naaangkop na mensahe
c. Sabihin sa mga magulang upang alertuhin nila ang internet service provider
_____3. Sa paggamit ng internet sa computer laboratory, alin sa mga ito ang dapat gawin?
a. Maari kung e check ang email sa anumang oras na naisin ko.
b. Maari akong pumunta sa chat rooms o makig ugnayan sa aking mga kaibigan
online.
c. Maari ko lamang gamitin ang mga aprobadong website ng may pahintulot sa
guro.
_____4. Kapag may humingi ng personal na impormasyon tulad ng mga numero ng
telepono o address, dapat mong;
a. Ibigay ang hinihinging impormasyon
b. I-post ang impormasyon sa anumang pampublikong websites
c. Iwasang ibigay ang personal na impormasyon online.
_____5. Nakakakita ka ng impormasyon o lathalain sa computer na sa iyong palagay ay
hindi naaangkop, ano ang dapat mong gawin?
a. Huwag pansinin, balewalain
b. I-off ang computer at sabihin ito sa iyong kaibigan
c. Ipaalam agad sa nakakatanda

KARAGDAGANG GAWAIN
Magsaliksik sa aklatan o iba pang pagkukunang impormasyon tungkol sa pamamahagi ng
mga dokumento at media files.

10
 SUSI SA PAGWAWASTO

SUBUKIN
1. OO
2. HINDI
3. OO
4. OO
5. OO

BALIKAN(pagpapasya ng guro)

SURIIN
1. Website, kompyuter
2. Application, facebook, instagram
3. Removable device
4. Virus
5. Media files

PAGYAMANIN(pagpapasya ng guro)
ISAGAWA(pagpapasya ng guro)

TAYAHIN
A. 1. T B. 1. B
2. M 2. C
3. M 3. C
4. M 4. C
5. M 5. C

11
REFERENCES:
 CG Grade 5, EPPIE-0b-7
 TG Grade 5 EPP ICT-Entrepreneurship
 LM Grade 5 EPP ICT-Entrepreneurship
 https://www.facebook.com
 Google.com

12
For inquiries and feedback, please write or call:

Department of Education – Division of Ozamiz City

Office Address: IBJT Compounds, Carangan, Ozamiz City

Telefax: (088)545-09-90

Website: deped1miz@gmail.com

13