You are on page 1of 53

Okul Öncesi Eğitimde

Özel Öğretim Yöntemleri I

3. Okulöncesi Eğitimde Kullanılan Öğrenme


Yaklaşımları
• Okulöncesi Eğitimde Kullanılan Öğrenme Yaklaşımları

• Öğretme-Öğrenme Yaklaşımının
Tanımı Ve Kapsamı

• Sunuş Yoluyla Öğrenme Yaklaşımı

• Buluş Yoluyla Öğrenme Yaklaşımı

• Araştırma- İnceleme Yoluyla Öğrenme


Yaklaşımı
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2
%10

%20

%30

%50

%80

%90

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 3
Bireyler Arası Farklılıklar

• Her öğrenci farklıdır!..


• Sınıftaki bütün öğrenciler eşit
değildir,
• Zekaları farklıdır,
• İlgileri farklıdır,
• Öğrenme stilleri farklıdır,
• Öğrenme hızları farklıdır,
• Ön bilgileri farklıdır,
• Motivasyonları farklıdır…

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 4
Öğretim Hizmetinin Niteliği

• Öğretim hizmetinin niteliğini


etkileyen 4 faktör bulunmaktadır.
• Bunlar

1. Öğrenciye Sunulan İşaretler (İpucu),


2. Öğrencinin Öğrenme Sürecine Etkin
Katılımı,
3. Pekiştirme
4. Dönüt-düzeltme.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 5
Verimli Bir Eğitim-Öğretim İçin Temel Unsurlar

• Verimli bir öğretim için beş


temel unsur çok önemlidir.
• Bunlar:
– Yetenek
– Öğretimin Kalitesi
– Öğretimden Yararlanma Yeteneği
– Kararlılık (Sebat)
– Fırsat (imkanları kullanma
becerisi)
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 6
Bir Dersin Aşamaları
• Dersin Hazırlık Aşaması
– Planlama
– Öğrenci Oturuş Düzenini Sağlama
– Öğretim Araçlarını Kullanıma Hazır Duruma
Getirme
– Yazı Tahtasını Düzenleme
– Öğretmenlik Mesleğine Uygun Görünümde
Olma
• Derse Giriş Aşaması
– Selam Verme
– Yoklama
– Dikkat Çekme (Konuyu Tanıtma)
– Güdüleme (İstekli Kılma)
– Gözden Geçirme (Hedefleri Açıklama)
– Geçiş Sağlama (Ön Öğrenmeleri Hatırlatma)

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 7
• Dersin Geliştirme Aşaması:
– İşaretler, İpuçları, Açıklamalar
– Pekiştirme
– Öğrenci Katılımı
– Dönüt ve Düzeltme
– Uygun Model, Strateji, Yöntem ve Teknik
Kullanma
– Öğretim Araçlarını kullanma
• Dersin Sonuç Alma Aşaması:
– Tekrar Güdüleme
– Özetleme
– Değerlendirme
– Kalıcılığı Sağlama
– Gelecek Dersin Konusu
– Kapanış

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 8
Öğretmenin Rolleri
• Öğretim Uzmanı:
– En önemli roldür.
– Belirgin ve merkezi roldür, öğrenmeyi sağlama rolüdür.
• Yönetici:
– İkinci önemli roldür.
– Öğrenim ortamını düzenleme ve yapılandırmayı
(disiplin, koruyuculuk, sınıf çevresini düzenleme vb.)
içerir.
• Danışman:
– İnsani davranışların duyarlı bir gözlemcisi olmalıdır.
– Öğrenci, ana-baba, yöneticiler ve diğer öğretmenlerle
davranış problemlerine çözüm getirmeli.
– Bu amaçla etkili bir iletişim ve işbirliğini sağlamalıdır.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 9
Öğrenci Niteliklerine Göre Öğrenme İlkeleri

• Öğrenciler birbirlerinden bazı Ana-baba tutumları

Bireysel Farklılıklar
açılardan farklılaşırlar.
Öğrenme Stilleri
• Bu farklılıklar eğitimi etkiler.
Çevresel Etkiler
• Bireysel farklılıkları kısaca yandaki Zeka
şema ile özetlenebilir. Diğer Farklılıklar

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 10
Öğretim İlkeleri
1. Çocuğa görelik ilkesi
– Ders programının hazırlanmasında veya dersin işlenmesinde
öğrencinin fizyolojik ve psikolojik özelliklerinin, bireysel
farklılıklarının esas alınmasıdır.
2. Bilinenden bilinmeyene ilkesi
– Ders kitabı hazırlarken ve sınıfta ders anlatırken, öğrencinin o zamana
kadarki bilgi ve tecrübelerinden hareket ederek, yeni bilgi ve tecrübelerin
bunlar üzerine kazandırılması çok daha kolay olur.
3. Somuttan soyuta ilkesi
– Öğrenci mümkünse ders konusu olan eşya ve nesnelerle
doğrudan karşı karşıya getirilmeli; bu mümkün olmadığı
zaman o nesne veya olayın modeli, fotoğrafı veya başka
bir simgesi gösterilmelidir.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 11
• 4. Yakından uzağa ilkesi
– Öğrenciye öğretilecek bilgilerin düzenlenmesinde, örneklerin
verilmesinde, hem doğal hem de sosyal olarak onun en yakın çevresinden
hareket etmelidir.

• 5. Ekonomi ilkesi
– Her türlü eğitim-öğretim faaliyeti en az zaman,
en az emek ve enerji sarf edilerek, en yüksek
verim elde edilecek şekilde düzenlenmelidir.

– 6. Açıklık ilkesi
– Öğrenci, derste işlenen konuları somut olarak görebilmeli; veya en
azından resmini, grafiği vs. algılayabilmelidir.
– Öğretmen sadece sözel olarak ders işliyorsa, öğrencinin anlayacağı kelime
ve cümle yapıları ile açık bir ders işlemeli.
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 12
• 7. Aktivite İlkesi
– Bazı ders konularını "yaparak-yaşayarak" öğrenilmesini ifade
eder. Öğrencinin derste aktif olmasının hem daha iyi öğrenme
sağlayacağı hem de sorumluluk, girişimcilik, bağımsızlık vs. gibi
bazı özellikleri daha iyi geliştireceği savunulur.

– 8. Hayata yakınlık ilkesi


– Okul ve öğretim ortamı hayattan kopuk, yapay bir ortam olmamalı; gerçeklikten
uzak olmayan, öğrencinin hayatla bağlantısını koparmayan bir yaşantı
sunmalıdır.

–9. Bütünlük İlkesi


– Çocuğun bir bütün olarak değerlendirilmesini ister. Çocuk
bedensel ve ruhsal kuvvetler (düşünce, duygu, irade gibi)
bakımından bir bütün olarak ele alınmalıdır.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 13
Türk Millî Eğitiminin Temel İlkeleri
2. Ferdin ve
1. Genellik ve
toplumun 2. Yöneltme 4. Eğitim hakkı
eşitlik ihtiyaçları

5. Fırsat ve 7. Atatürk İlkeleri 8. Demokrasi


6. Süreklilik ve Milliyetçiliği
imkân eşitliği eğitimi

10. 12. Karma


9. Lâiklik 11. Plânlılık
Bilimsellik eğitim

13. Okul aile 14. Her yerde


işbirliği eğitim

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 14
1973 tarih ve 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kananu'nunda belirlenen
ilkeler şunlardır:

1. Genellik ve eşitlik: Türkiye'de eğitim kurumları dil, ırk, cinsiyet ve din ayrımı
gözetmeksizin herkese açıktır. Eğitimde hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa
imtiyaz tanınamaz.

2. Ferdin ve toplumun ihtiyaçları: Millî eğitim hizmeti, Türk vatandaşlarının istek ve


kabiliyetleri ile Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir.

3. Yöneltme: Fertler, eğitimleri süresince, ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve


doğrultusunda çeşitli programlara veya okullara yöneltilerek yetiştirilirler.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 15
4. Eğitim hakkı: İlköğretim görmek her Türk vatandaşının hakkıdır. İlköğretim sonrası
eğitim kurumlarından vatandaşlar ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde
yararlanırlar.

5. Fırsat ve imkân eşitliği: Eğitimde kadın erkek herkese fırsat ve imkân eşitliği
sağlanır. Maddî imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin en yüksek eğitim
kademelerine kadar öğrenim görmelerini sağlamak amacıyla parasız yatılılık, burs,
kredi ve başka yollarla gerekli yardımlar yapılır. Özel eğitime ve korunmaya muhtaç
çocukları yetiştirmek için özel tedbirler alınır.

6. Süreklilik: Fertlerin genel ve meslekî eğitimlerinin hayat boyunca devam etmesi


esastır. Gençlerin eğitilmesi yanında, hayata ve iş alanlarına olumlu bir şekilde
uymalarına yardımcı olmak üzere, yetişkinlerin de sürekli eğitimini sağlamak için
gerekli tedbirleri almak, bir eğitim görevidir.
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 16
7. Atatürk İnkılâp ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği: Eğitim sitemimizin her derece ve
türü ile ilgili ders programlarının hazırlanıp uygulanmasında ve her türlü eğitim
faaliyetlerinde Atatürk inkılâp ve ilkeleri ve Anayasa'da ifadesini bulmuş olan
Atatürk milliyetçiliği temel olarak alınır.
8. Demokrasi eğitimi: Güçlü ve istikrarlı, hür ve demokratik bir toplum düzeninin
gerçekleşmesi ve devamı için, yurttaşların sahip olmaları gereken demokrasi
bilincinin, yurt yönetimine ait bilgi, anlayış ve davranışlarla sorumluluk duygusunun
ve manevî değerlere saygının, her türlü eğitim çalışmalarında öğrencilere
kazandırılıp geliştirilmesine çalışılır
9. Laiklik: Türk millî eğitiminde lâiklik esastır. Din kültürü ve ahlâk öğretimi ilkokul ve
ortaokullar ile lise ve dengi okullarda okutulan zorunlu dersler arasında yer alır.
10. Bilimsellik:Her derece ve türdeki ders programları ve eğitim metotlarıyla ders araç
ve gereçleri, bilimsel ve teknolojik esaslara ve yeniliklere, çevre ve ülke ihtiyaçlarına
göre sürekli olarak geliştirilir.
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 17
11. Plânlılık: Millî eğitimin gelişmesi iktisadî, sosyal ve kültürel kalkınma hedeflerine
uygun olarak eğitim-insan gücü-istihdam ilişkileri dikkate alınmak suretiyle,
sanayileşme ve tarımda modernleşmede gerekli teknolojik gelişmeyi sağlayacak
meslekî ve teknik eğitime ağırlık verecek biçimde plânlanır ve gerçekleştirilir.

12. Karma eğitim: Okullarda kız ve erkek karma eğitim yapılması esastır. Ancak
eğitimin türüne, imkân ve zorunluluklara göre bazı okullar yalnızca kız veya
yalnızca erkek öğrencilere ayrılabilir.

13. Okul ile ailenin işbirliği: Eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesine


katkıda bulunmak için okul ile aile arasında işbirliği sağlanır.

14. Her yerde eğitim: Millî Eğitimin amaçları yalnız resmî ve özel eğitim kurumlarında
değil, aynı zamanda evde, çevrede, işyerlerinde, her yerde ve her fırsatta
gerçekleştirilmeye çalışılır.
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 18
Bazı Temel Kavramlar

• Dersin amaçlarına yön veren oldukça genel bir çerçevedir. Öğretim yaklaşımı
Öğretim olarak da ifade edilebilir.
Stratejisi • Öğretim sürecine her boyutta yön verir. Sunuş-buluş-araştırma inceleme
olmak üzere üç türü vardır.

Genel ve • Öğretimin amaçlarına ulaşmada

Öğretim Yöntemi
STRATEJİLER Yaygın önemli araçlardır.
• Öğretmenlerin öğretim amaçlarını,
YÖNTEMLER materyallerini, konuyu öğretim
tekniklerini kullanmalarını ifade eder.
Teknikler • Öncelikle strateji belirlenir, sonra
Özel
yöntem seçilir.

• Seçilen öğretim yöntemine uygun olan daha spesifik öğretimsel davranışlardır.


Öğretim
• Öğretmenlerin öğrenmeyi en iyi şekilde gerçekleştirebilmeleri için dersin
Teknikleri:
içeriğine konun özelliğine göre seçtikleri yoldur.
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 19
Strateji-Yöntem-Teknik İlişkisi
Strateji
(Yaklaşım)

Yöntem
(Yol)

Teknik
(Uygulama biçimi)

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 20
• Bir dersin veya bir konunun öğretilmesinde,
Öğretim hedefe ulaşmak için, öğretmen tarafından
Stratejisi seçilen öğretim metodu, çeşitli teknikler ve
değerlendirmeler bütünüdür

Öğretim
stratejisi

Öğretmen Öğrenci merkezli


merkezli stratejiler stratejiler
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 21
• Öğretim yöntem ve teknikleri, öğretim stratejilerinin yapı taşlarıdır.
• Bazı eğitimciler, öğretim yönteminin bir "öğretim tekniği" olduğunu savunur.
• Bazıları da tekniği, daha geniş olan yöntemin
içindeki bazı küçük işleri yapma yolu olarak
anlarlar.
• Yani, bir yöntemin içinde çeşitli teknikler
kullanılabilir
• Her öğretim yöntemi her derse, her konuya,
her öğrenci grubuna, her öğretim düzeyine
uygun olmayabilir.
• Değişik durumlarda değişik yöntemlerin
kullanılması gerekir

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 22
• Ders konuların tabiatı, yöntemin belirleyicisidir.
Yöntem Seçimini Etkileyen Faktörler 1. Dersin
• Fizik-Kimya dersinde laboratuar çalışması gerekebilir.
muhtevası:
• Konunun, en iyi öğretilebileceği yöntem kullanılmalıdır.

• Öğrencilerin yaş, cinsiyet, ilgileri, motivasyonları,


2. Öğrenci
• Ailelerin sosyo-ekonomik özellikleri etkili olabilir.
özellikleri:
• Öğrenci özelliklerine göre değişik yöntem uygulanmalı

• Değişik öğretmen tipleri; teorik, ekonomik, politik tip v.s.


3. Öğretmen
• Öğretmenin yaşı, cinsiyeti, kıdemi, o günkü durumu ve
özellikleri:
psikolojisi de öğretim metodu seçimini etkiler.

4. Öğretim • Okuldaki ders araçları yöntem seçimini etkiler.


araçlarının • Bilgisayar, tepegöz, slayt projeksiyon, laboratuvar,
durumu: kütüphane gibi imkanlar yöntem seçimini etkiler.
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 23
ÖĞRETİM STRATEJİLERİ

A. Sunuş Yolu İle Öğretim

B. Buluş Yolu İle Öğretim

C. Araştırma Ve İnceleme Yolu İle Öğretim

Öğretim
Stratejileri

Sunuş Yoluyla Araştırma ve


Buluş Yoluyla İnceleme Yoluyla
Öğretim Öğretim Öğretim

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 24
A. Sunuş Yoluyla Öğretim

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 25
• Ausubel tarafından, “Buluş Yoluyla Öğretim”e alternatif olarak geliştirilen bir
öğretim modelidir.
• “Alış Yolu”, “Alma Yolu”, “Anlamlı Öğrenme” şeklinde de
adlandırılmaktadır
• Bu yaklaşımda da ezberleyerek öğrenme yerine anlamlı
öğrenmeye önem verilmektedir. Dersin veya ünitenin
giriş etkinliklerinde kullanılır.
• Kavram ilke ve genellemelerin açıklanmasında kullanılır.
Tümdengelim yaklaşımı esas alınır(genelden özele)
• Ausubel’e göre birey bilgileri keşfetmekten çok hazır
olarak alır.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 26
• Ezberden ziyade anlamlı bir öğrenme için, öğrenilecek bilgilerin öğretmen tarafından kendi
içinde anlamlı ve organize bir bütün haline getirmesi gerekir.
• Bilginin, belli bir düzen ve aşamalılık içinde aktarılmasını ve tümdengelim yaklaşımı yoluyla
öğretilmesini içerir.
• Verilen ilke ve kavramlar aşamalı bir sıra izlenmeli, örnek
resim ve şekillere yer verilmeli
• Öğretmenler sunuş yoluyla öğretimi kullanırken, fikirleri
en somut yollarla, öğrencinin çok sayıda duyu organını
harekete geçirecek biçimde sunmaları gerekmektedir.
• Kavram haritaları anlamlı öğrenme için kullanılan bir tekniktir.
• Bütün öğrencilerin anlayabileceği bir dil kullanmalıdır.
• Öğrenciler neleri öğrenecekleri konusunda bilgilendirmeli, sunuş,
ses tonu değişiklikleri, jest ve mimiklerle desteklenmeli
• Sunuş, konunun önemli kısımları özetlenerek bitirmeli.Öğretmen sınıfı sürekli denetlemeli, her
öğrenciyle göz iletişimi kurmalı.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 27
Uygulama Aşamaları…

Başlangıç:
• Ön bilgilerin sunulması

Gelişme:
• Öğrenilecek yeni konunun, materyalin
sunulmasıyla bilişsel yapının güçlendirilmesi

Sonuç:
• Konunun, önceki öğrenilenlerle ilişkilendirilmesi

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 28
• Öğrenciye sunulan materyallerin onun için
anlamlı olması gerekir.
• Öğrenci öğrenilecek materyalle ilgili önbilgilere
sahip olmalı.
• Öğrencinin anlamlı öğrenmeye niyetli olması
gerekir.
• Derse ön düzenleyiciler ile başlanmalı
• Materyaller öğrencinin yaşına ve gelişim düzeyine
uygun olmalı
• Öğretim sırasında öğrencilere bol örnek verilmeli.
• Örnekler verilirken öğrencilerin dikkati örnekler
arasındaki benzerlik ve farklılıklara çekilmeli.
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 29
• Ön düzenleyicileri yeterince
sunamamak
• Sunuş yaklaşımını düz anlatım
yöntemine indirgemek.
• Alternatif yaklaşımları göz ardı
etmek.
• Destekleyici öğeleri önemsememek

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 30
• AVANTAJLARI •SINIRLILIKLARI

• Düzenleyicilerin belirlenmesi güçtür.


• Kısa zamanda çok bilgi kazandırır.
• Anlamlı öğrenmeye istekli olmayan
• Anlamlı öğrenmeyi sağlar.
öğrenci, ezbere yönelebilir.
• Dersin işlenişi ekonomik ve kolaydır.
• İyi bir hazırlık gerektirir.
• Kalabalık sınıflarda etkin stratejidir.
• Organizeli bilgi sağlar • Öğrenciler arasındaki bireysel
farklılıkları dikkate almak zordur.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 31
Soru-
Workshop
Cevap
Tekniği
Yöntemi

Gösteri
Anlatım
(Afiş,Slayt)
Yöntemi
Tekniği

Beyin Örnek
Fırtınası Olay
Tekniği Yöntemi
Balık Kılçığı
Tekniği

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 32
• Sunuş yoluyla öğretim stratejisi hangi durumlarda kullanılmalıdır?

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 33
B. Buluş Yoluyla Öğretim
• Bruner tarafından 1960’lı yıllarda geliştirilmiştir. Öncüleri Bruner
ve Piaget’tir.
• “Keşfederek Öğrenme”, “Sezgisel Öğrenme” şeklinde de
adlandırılmaktadır
• Öğrenmede, bireysel yaşantılardan hareketle, somuttan soyuta
doğru ve keşfetme yoluyla yaparak yaşayarak öğrenilenlerin
pekiştirilmesi esasına dayanır.
• Bruner, öğrenmeyi, öğrenenin yeni fikirler oluşturduğu veya eski
bilgilerine yeni kavramlar eklediği aktif bir süreç olarak görür.
• Bruner’a göre öğrenciyi harekete geçiren en büyük güdü merak,
başarılı olma ve birlikte çalışmadır.
• Öğrenme süreci öğrencinin kendi etkinliklerine dayalı olup öğretmenin görevi öğrenciye
rehberlik etmektir.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 35
• Buluş yolu, zihinde tutmayı ve transferi kolaylaştırır.
• Öğrenmeyi güdüler, sezmek ve bulmak esaslarına
dayanır.
• Öğrenci merkezli olup öğrencinin öğrenme sürecine
etkin katılması esastır.
• Özelden genele doğrudur (Tümevarım)
• Öğretmen sorularla öğrencilerin meraklarını
uyandırmalı, onlara rehberlik yaparak aktif katılımı
sağlamalıdır.
• Öğretmen; öğrenciye rehberlik eder.
• Hazır bilgi sunmaz, konuya merak uyandırarak
öğrencinin bilgiyi keşfetmesine ortam hazırlar, cevabı
öğrenciye buldurur.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 36
Uygulama Aşamaları…

Öğretmen örnekleri sunar Öğrencilerin örnekleri betimler

Öğretmen ek örnekler verir Öğrenciler ek örnekleri betimleyip öncekilerle karşılaştırır

Öğretmen ek örnekleri ve örnek


Öğrenciler zıt örnekleri karşılaştırır
olmayan durumları sunar

Öğretmen, öğrencilerin teşhis


Öğrenciler özellikleri tekraren ifade ederler
ettiği özellikleri vurgular

Öğretmenin öğrencilerden ek
Öğrenciler ek örnekler üzerinde düşünüp konuşur
örnekler ister

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 37
• Bu strateji; kavrama,analiz,sentez,değerlendirme gibi üst düzeyde hedef davranışların
kazandırılmasında kullanılmalı,
• Öğretmen öğrenme sürecini önceden çok iyi planlamalı, öğrencilere
verilecek örnek durumlar önceden hazırlanmalı,
• Öğretmen bu stratejide hiçbir açıklamada(ipucu hariç) ve anlatımda
bulunmamalı, yönlendirici sorularla öğrencileri cevabı tahmin etme
konusunda cesaretlendirmeli,
• Öğretmen konuyla ilgili çok sayıda örnek vermeli ve öğrencilerden de
yeni örnekler istemeli,
• Stratejinin uygulanması esnasında değişik yöntem, araç-gereçler ve
oyunlar kullanılmalı,
• Dersle doğrudan ilgili olmayan konularda da olsa öğrencilerin merakını
doyurmaya önem verilmeli,
• Ders konusuyla ilgili alanlarda çok sayıda zıt örnekler kullanılmalı,
• Örneklere, alıştırmalara ve öğrenci etkinliklerine yeterince zaman ayrılmalıdır.
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 38
Dersin ön hazırlık ve planlamasının yetersiz
olması

Benzerlik ve farklılıklara vurgu Örneklem seçiminde isabet


yapılmaması olmaması

Örnek üzerinde düşünmede


Zıt örneklerin göz ardı edilmesi.
öğrenciye yeterli zaman verilmemesi

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 39
AVANTAJLARI SINIRLILIKLARI
• Problem çözme becerisini geliştirir. • Her konu buluş yoluyla öğretime uygun
• Etkin/ aktif katılımı olduğu için değildir. Konuyla ilgili ön bilgi gerektirir
öğrenme kalıcı olur.
• Çok sayıda araç gereç gerektirdiği için
• Öğrencileri araştırma yapmaya maliyeti yüksektir.
teşvik eder, düşünmeye sevk eder
• Çok iyi bilen kişiler tarafından
• Bilişsel alanı kavrama, analiz ve
yürütülmesi gerekir.
sentez, duyuşsal alanın örgütleme,
psikomotor alanında duruma • Bazen sonuca ulaşılamayabilir.
uydurma düzeylerindeki hedef • Çok fazla zaman alır.
davranışlar kazandırılır.
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 40
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 41
Rol
Beyin
Oynama Fırtınası

Benzetme Soru-Cevap

Dramatize Örnek
Etme Olay

Tartışma

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 42
1. İki yaklaşımda da öğrencinin aktif olarak öğrenme sürecine
katılmasını gerektirir.
2. Her iki yaklaşımda da öğrencilerin ön öğrenmelerinin
harekete geçirilmesine ve yeni öğrenmelerinin ilişkilerinin
kurulması önemlidir.
3. Bir diğer ortak özellikleri de her yeni öğrenmelerin sürekli
olarak bireyin zihninde birtakım değişmelere neden olduğu
konusundaki görüş birliğidir.
• Diğer bir deyişle, her iki yaklaşım da bilişsel bir nitelik
taşımaktadır ve anlamlı öğrenmenin oluşturulmasını
savunmaktadır.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 43
• Buluş yoluyla öğretim stratejisi hangi durumlarda kullanılmalıdır?

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 44
3 – Araştırma - İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisi

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 45
• Suchman ve J. Dewey tarafından geliştirilmiştir.
• Öğrencilere araştırmayı, problem çözme yoluyla öğretmeyi amaçlar,
• Öğrenciler bir öğrenme konusu üzerinde bilimsel yöntemin
basamaklarını kullanarak öğrenmeyi gerçekleştirir.
• Öğrencilerin bir konu ile ilgili değişik kaynaklardan bilgi
toplamalarının sağlanması, konuyu değişik boyutlarıyla ele alıp
bunlar arasında ilişkileri belirleyip sonuca ulaşmalarını sağlamasıdır.
• Bu durumda öğrenci olayın değişik boyutlarını ve bu boyutlar arasındaki bağlantıları
ortaya koyarak en üst düzeyde öğrenme gerçekleşmiş olur.
• Öğrenci kendi gayretleriyle öğrenir; öğretmen öğrenciyi araştırmaya, incelemeye
yönlendirir.
• Öğrenci problemi hisseder,tanımlar, problemin çözümü için hipotezler kurar,
hipotezlerin sınanması için veri toplar ve verileri değerlendirerek sonuca ulaşır
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 46
• Bu yaklaşımda problem çözme, örnek olay, laboratuar yöntemleri, deney, gezi,
gözlem gibi teknikler etkili bir şekilde kullanılabilir.
• Bu strateji, bilimin anlaşılmasına, yaratıcı düşüncenin kullanılmasına, bilgiyi
inceleme, analiz etme ve üretme becerilerini geliştirilmesine imkan sağlar.
• Özellikle uygulama ve daha üst düzeydeki hedef-davranışların
öğrencilere kazandırılmasında kullanılır.
• Sınıf içi ve dışı öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanılmasını
gerektirir. Yaparak yaşayarak öğrenme ilkesini temele alır.
• Tümevarım ve tümdengelim akıl yürütme yollarının birlikte
kullanılmasını gerektirir.
• Öğrenci problem uygulamanın merkezindedir.
• Problem çözme, yansıtıcı düşünme, eleştirel düşünme ve
karar verme gibi üst düzey düşünme becerilerini temele alır.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 47
Uygulama Aşamaları…

Problemi hissetme ve problemle yüzleşme

Problem durumunu tanımlama ve netleştirme

Problemin çözümüne ilişkin hipotezler kurma

Problemin çözümüne ilişkin verileri toplama

Verileri analiz ederek hipotezleri test etme

Sonucu raporlaştırma
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 48
• Problemin,öğrencinin bilişsel sürecini zorlamayacak
kadar kolay olması.
• Öğrencinin gerçek hayatında bir problem olarak
karşılaşmadığı durumların problem olarak öne
sürülmesi(havuz problemleri gibi).
• Öğrencinin yapması gereken işlemleri(deney
vs.)öğretmenin yapması.
• Problemin sonucu ile ilgili öğretmen beklentilerinin açığa
vurulması.
• Problem çözümü için öğrenciye yeterince zaman
verilmemesi.

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 49
• AVANTAJLARI •SINIRLILIKLARI
• Öğrencileri çok yönlü düşünmeye sevk • Daha fazla zaman gerektirir ancak her zaman
eder, sorumluluk duygusunu geliştirir bu mümkün olmayabilir.
• Problem üzerinde çalışarak, çözüm • Bazı durumlar fazla materyal gerektirebilir.
üretme becerilerini geliştirirler. Materyal, maliyetin yükselmesine sebep olur.
• Probleme çözüm üretme çabaları, • Problemlerin her zaman öğrencinin hayatıyla
çocukları ezber yerine düşünmeye ilgisini kurmak zor olacağından, öğrencide
yönlendirir isteksizlik oluşturabilir.
• Öğrenciler genellikle üst düzey • Problemin tamamen çözülmesi mümkün
kazanımlar ve alternatif beceriler olmadığı durumlarda öğrencilerin
geliştirirler. güdülenmesini olumsuz etkileyebilir.
• Öğrencilerde araştırma becerileri ve • Kalabalık sınıflar için uygulanması zordur.
bilimsel düşünce gücünü geliştirir. Öğretmen her öğrenciye yeterince rehberlik
• Öğrenci aktif olduğu için, daha motive sağlayamayabilir.
edici olup öğrenciyi, üzerinde çalışılan • Her konunun öğretimine uygun bir yaklaşım
konu ile ilgili daha ayrıntılı düşünmeye olmayabilir.
sevk eder.
29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 50
Gezi, Bireysel
gözlem Çalışma

Problem
Deney
Çözme

Laboratuar Örnek
olay

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 51
• Araştırma - inceleme yoluyla öğretim stratejisi hangi durumlarda
kullanılmalıdır?

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 52
Duyduklarımı unuturum,
Gördüklerimi anlarım,
Yaptıklarımı öğrenirim.

Çin Atasözü

29.10.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 53

You might also like