Emocje To subiektywny stan psychiczny.

; Jego pojawienie się natychmiastowo uruchamia realizację

związanego z określoną emocją schematu działania zwanego programem emocjonalnym, jednocześnie
hamując realizację prowadzonych w tym momencie innych programów.
Na odczuwanie przez nas emocji składają się cztery czynniki:
• nasze subiektywne doświadczenia, - jest bodźcem zewnętrznym, który jednak nie musi pochodzić ze
świata zewnętrznego – wyobraźmy sobie, że kogoś na myśl o wojnie ogarnia smutek, mimo że sam wojny
nigdy nie doświadczył.
• ekspresja, to werbalny bądź niewerbalny sposób wyrażania emocji; ocena poznawcza jednostka próbuje
określić, w jaki sposób dana sytuacja na nią wpłynie
• reakcje fizjologiczne - czyli czwarta składowa emocji, to:
 zmiany wyrazu twarzy,  „miękkie nogi”,
 gesty,  przyśpieszenie tętna,
 „ściskanie w żołądku”,  pocenie się itp.
 „motyle w brzuchu”,
• Emocje a nastrój Dla psychologa emocje i nastrój to różne stany afektywne, a podstawowe różnice
między nimi są następujące:
• czas trwania,- Emocja może trwać od kilku sekund do kilku godzin; Nastrój utrzymuje się od kilku
godzin do kilku tygodni a nawet miesięcy
• intensywność, Emocje odczuwamy bardzo silnie i mają one swój „koloryt”, są bardzo różnorodne.
Można odczuwać strach i złość, i choć obie te emocje będą należały do grupy emocji negatywnych,
potrafimy je wyraźnie odróżnić.
- Gdy natomiast mówimy o nastroju, potrafimy tylko wskazać, czy jest on podwyższony
(pozytywny) czy obniżony (negatywny) i natężenie tych odczuć jest dużo słabsze.
• obiekt, - W przypadku emocji zazwyczaj wiemy, co jest ich powodem.
- W przypadku odczuwania radosnego nastroju nie wiesz, co jest jego powodem. Obiekt nie jest
znany, zwykle nie wiemy, w odpowiedzi na jakie wydarzenia się pojawił.
• wpływ na działanie - Emocje aktywują specyficzny program,
nadają mu priorytet i hamują inne programy.
• Nastrój nie wywołuje takich reakcji, co wcale nie znaczy, że nie ma na nas żadnego wpływu; gdy
jesteśmy w określonym nastroju, mamy tendencję do działań zgodnych z tym nastrojem:
 Podwyższony nastrój sprawia, że podejmujemy
bardziej otwarte działania, gdyż jesteśmy nastawieni optymistycznie (działamy ryzykownie).
 Gdy mamy obniżony nastrój, stajemy się np. bardziej podejrzliwi (działamy
asekuracyjnie).

Nastrój długotrwały, mniej intensywny od emocji stan afektywny, który nie pojawia się w odpowiedzi na
konkretne zdarzenie.
• Nastrój nie musi być świadomie rozpoznany i nie nosi znamion intencjonalności charakterystycznych
dla emocji
motywacja opisuje pragnienia i potrzeby, które kierują naszym zachowaniem tak, abyśmy osiągnęli
zamierzony cel.
• Motywacja kieruje dążeniem do zaspokojenia naszych potrzeb fizjologicznych, na przykład głodu czy
pragnienia. Wówczas mówimy o motywacji, która ma przywrócić naszą homeostazę (równowagę).
• Gdy nasze warunki bytowe są zapewnione, a mimo to pragniemy poprawić swój dobrostan, również
kieruje nami motywacja. Wówczas jednak motywacja nie będzie bazowała na przywróceniu homeostazy, a
na zaburzeniu jej.
TEORIE MOTYWACJI
1. Instynkt - William James (1842–1910) w istotny sposób przyczynił się do wczesnych badań nad
motywacją. James wysnuł teorię, że zachowaniem kierują instynkty, które pomagają nam
przetrwać.
a. Z biologicznego punktu widzenia instynkt (ang. instinct) to charakterystyczny dla danego
gatunku wzorzec zachowania, którego nie da się nauczyć.
2. Homeostaza – to tendencja do zachowania równowagi czy optymalnego poziomu w danym układzie
biologicznym
a. Obszar mózgu będący ośrodkiem kontroli organizmu otrzymuje dane z receptorów (tj.
kompleksów neuronów), po czym kieruje efektorami (którymi mogą być inne neurony) w
celu skorygowania wykrytego braku równowagi.
 3. Zgodnie z teorią popędu (ang. drive theory) odchylenia od homeostazy są motorem powstawania
potrzeb fizjologicznych. Potrzeby te skutkują stanami popędu psychologicznego, który kieruje
zachowaniem tak, by zaspokoić potrzeby i – ostatecznie – przywrócić homeostazę.
4. Nawyk to wzorzec zachowania, w który regularnie się angażujemy.
a. Gdy podejmujemy zachowania, które skutecznie redukują dany popęd, z większym
prawdopodobieństwem postąpimy tak samo, gdy popęd ten pojawi się w przyszłości
5. Teoria pobudzenia
a. Rozszerzenie teorii popędu uwzględnia fakt, że potencjalnym czynnikiem motywującym
może być poziom pobudzenia.
b. Jak zapewne wiedzą Państwo z psychologii uczenia się, według teorii istnieje optymalny
poziom pobudzenia, który wszyscy staramy się utrzymać.
•Jeśli jest on za niski, stajemy się znudzeni i szukamy jakiejś stymulacji.
• Z kolei gdy jest on za wysoki, podejmujemy zachowania mające na celu
zmniejszenie tego pobudzenia (Berlyne, 1960).
6. Poczucie własnej skuteczności to wiara jednostki w możliwość wykonania przez nią zadania, na
którą może składać się wcześniejsza udana realizacja takiego samego lub podobnego zadania.
Albert Bandura (1994) wysnuł teorię, że poczucie własnej skuteczności u danej osoby odgrywa
zasadniczą rolę w motywowaniu zachowania.

Motywy społeczne; Wśród nich znajdują się potrzeba: osiągnięć, przynależności i intymności.
- To właśnie potrzeba osiągnięć napędza wydajność i skuteczność.
- Potrzeba przynależności zachęca do pozytywnych interakcji z innymi,
• a potrzeba intymności sprawia, że dążymy do tworzenia głębokich, znaczących relacji.
Domeny
• Henry Murray i jego współpracownicy (1938) przypisali potrzeby społeczne do domen.
Na przykład potrzeba osiągnięć i uznania zalicza się do domeny ambicji.
Dominacja i agresja zostały uznane za potrzeby w domenie władzy.
A zabawa – w domenie przywiązania do ludzi.
Piramida potrzeb Maslowa
Zdaniem Maslowa (1943) każdy musi zaspokoić potrzeby
na niższych poziomach, zanim zajmie się tymi na szczycie
piramidy.
• Niemniej należy podkreślić, że teoria Maslowa jest
krytykowana za
subiektywność i nieuwzględnienie fenomenów
występujących w
prawdziwym świecie (Leonard, 1982).

Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna

• Podłożem zachowań motywowanych wewnętrznie jest
wywołane nimi poczucie osobistej satysfakcji.
• Natomiast podstawą zachowań motywowanych
zewnętrznie jest chęć uzyskania korzyści pochodzącej z
zewnątrz, od innych ludzi.
Rozbieżności wzmocnienia rzeczowego i słownego
• wzmocnienie rzeczowe (tj. pieniądze) i wzmocnienie słowne (tj. pochwały) mogą w bardzo różny sposób
wpływać na daną osobę,
• w istocie nagrody materialne (czyli pieniądze) mają zwykle bardziej negatywny wpływ na motywację
wewnętrzną niż te niematerialne (pochwały),
Kulturowy aspekt motywacji
Kultura kolektywistyczna Kultura indywidualistyczna nacisk kładzie się
nacisk kładzie się na dobrostan grupy a nie na na dobrostan jednostki, zakładając że suma
dobrostan jednostki, powszechne jest np. maksymalnie zadowolonych jednostek oznacza
podejmowanie działań na rzecz członków największe zadowolenie całości
rodziny Mniej zniuansowane przyczyny zachowań
Bardziej zniuansowane przyczyny zachowań