Kemahiran Proses Sains (KPS)

BIL ASPEK
1 Observing [Memerhati]
2 Classifying[Mengelas]
Measuring using number
3
[Mengukur dan menggunakan nombor]
4 Inferring [Membuat inferens]
5 Predicting [Meramal]
DSKP m/s 17
6 Communicating [Berkomunikasi]
Space-time relationship
7
[Menggunakan perhubungan ruang dan masa]
8 Interpreting Data [Mentafsir data]
Operational defination
9
[Mendefinisikan secara operasi]
Controling variables
10
[Mengawal pemboleh ubah]
11 Hypothesising [Membuat hipotesis]
12 Experiment [Mengeksperimen]- Prosedur
OBSERVING [MEMERHATI]
Mengumpul maklumat tentang objek atau fenomena yang berlaku
menggunakan deria

Contoh
1. Penglihatan : enapan perang terbentuk
2. Bau : bau yang manis
3. Sentuhan : Logam kuprum menipis
4. Pendengaran : bunyi ‘pop’ didengari

Bukannya nyatakan hasil

Hasil Pemerhatian
Hidrogen gas terhasil Gas tidak berwarna terbebas
Haba terbebas Bacaan termometer meningkat
Logam kuprum terbentuk Logam perang terbentuk
Situasi / fenomena Tindakan Contoh pemerhatian

Pepejal / mendakan Nyatakan warna pepejal Pepejal perang terhasil

terhasil terhasil

Keterlarutan Nyatakan jika pepejal Mendakan putih larut dalam

larut atau tidak dalam larutan Natrium hidroksida
larutan yang dinamakan yang berlebihan

Gas terhasil Nyatakan warna gas Gas berwarna perang

terhasil terbebas

Perubahan warna / Nyatakan perubahan Kertas litmus biru bertukar

suhu sebelum dan selepas menjadi merah
tindak balas
Kesalahan umum
Kesalahan umum Jawapan

Clear solution / larutan jernih Larutan tidak berwarna / Colourless

solution
Tiada tindak balas / No reaction Tiada perubahan / No changes

Hydrogen gas is released / Colourless gas is released /

Gas hidrogen dibebaskan Gas tidak berwarna terbebas
Ammeter deflects / Needle of ammeter deflects
Ammeter bergerak/terpesong Ammeter shows reading

Red litmus paper turn to blue litmus Red litmus paper turns to blue
paper

Kertas litmus merah bertukar menjadi Kertas litmus merah bertukar biru
kertas litmus biru
 Ejaan istilah
salah
thermometer
Bacaan termometer menurun / Aras merkuri menurun

Gas tanpa warna terbebas/ Pembuakan berlaku/ gelembung gas tanpa warna terbebas

Isipadu larutan bertambah

CLASSIFYING [MENGELAS]
• Mengumpul/ mengasingkan/ mengkategori objek
mengikut sifat dan ciri yang sama
• Tulis dalam bentuk jadual bukan bentuk ayat
• Contoh
Sebatian yang mengkonduksikan Sebatian yang tidak
elektrik mengkonduksikan elektrik

Leburan plumbum (II) bromide Larutan gula

Larutan garam naftalena

 Tindak balas eksotermik Tindak balas endotermik

Eksperimen I Eksperimen II

Eksperimen III Eksperimen IV

Tindak balas eksotermik adalah Eksperimen I dan III manakala

tindak balas endotermik adalah Eksperimen II dan IV
 MENGUKUR DAN MENGGUNAKAN NOMBOR

• Membuat pemerhatian kuantitatif dengan

menggunakan nombor atau alat berunit
piawai yang diseragamkan
• Contoh
Alat radas Titik perpuluhan Contoh

Buret 2 tp 25.00
Jam randik (analog) 1tp 15.0
Termometer 1 tp 78.0 Penggunaan Unit dan simbol
saat = s Saat - sec
Voltmeter 1 tp 14.5
minit = min Minit - minit
Digital stopwatch 2 tp 25.30
 Tiada unit

30.0 23.5

28 0C 41.0 0C

Titik perpuluhan
 23.50C

Image uploaded by Kamilah SGS

30.0 0C 23.5 0C

28.0 0C 41.0 0C
 INFERRING [MEMBUAT INFERENS]

• Memberikan sebab kepada pemerhatian

• Contoh
Pemerhatian inferens

Larutan tidak berwarna Larutan larut dalam air

Tiada perubahan Tiada tindak balas

Arus
Gas tidak berwarna terbebas Gas hidrogen terhasil mengalir

Jarum ammeter terpesong Arus elektrik mengalir

Kertas litmus biru berubah menjadi Sebatian menunjukkan sifat berasid

merah
Tindak balas endotermik / Haba diserap dari persekitaran

Gas karbon dioksida terhasil/ Natrium hidrogen karbonat bertindak balas dengan asid hidroklorik

Haba diserap
Gelembung udara
Haba/ tenaga berubah
 PREDICTING [MERAMAL]

• Membuat jangkaan awal / ramalan tentang

sesuatu
• Nyatakan nilai yang tepat (bukan julat)
• Contoh
26.0 0C

26 / 26.0
Lebih tinggi daripada 130C
Dua kali ganda
COMMUNICATING [BERKOMUNIKASI]

• Menerima, memilih, menyusun dan

persembahkan maklumat dan idea dalam
bentuk tulisan, jadual, graf, rajah
• contoh
Eksperimen Suhu awal / 0C Suhu terendah atau
tertinggi / 0C

III 30.0 23.5

IV 28.0 41.0

Tuliskan titik
perpuluhan
yang tepat
 SPACE-TIME RELATIONSHIP
[MENGGUNAKAN PERHUBUNGAN RUANG DAN MASA]

• Memerihalkan perubahan parameter seperti

bentuk, saiz, isipadu, berat dan jisim dengan
masa
• contoh
▪ Isipadu gas terhasil bertambah setiap 30 saat dan malar
sehingga tindak balas lengkap
▪ Saiz elektrod kuprum semakin menipis dalam tempoh 30
minit
 INTERPRETING DATA [MENTAFSIR DATA]

• Memberi penerangan yang rasional tentang

objek, peristiwa atau pola (corak)
• contoh
Masa (min) Jisim (g)
1 20
30 15
60 10

Corak masa: ( 1-> 30 -> 60) = bertambah

Corak jisim: (20 <-- 15 <-- 10) = berkurang
 Jenis asid

asid kuat menghasilkan perubahan suhu yang lebih tinggi daripada asid lemah

Apabila bertindak balas dengan larutan natrium hidroksida

Perubahan
suhu
asid kuat menghasilkan perubahan suhu yang lebih tinggi (Satu arah sahaja)

asid lemah menghasilkan perubahan suhu yang lebih rendah (Satu arah sahaja)

Jenis asid berbeza menghasilkan perubahan suhu berbeza (Pernyataan umum)

 OPERATIONAL DEFINATION
[MENDEFINISIKAN SECARA OPERASI]

• Memberi tafsiran tentang sesuatu konsep

dengan menyatakan perkara yang dilakukan
dan diperhatikan
What to do (Wtd) + what to observe (wto)
• contoh
• Kadar tindak balas adalah apabila kalsium karbonat yang bersaiz
kecil dimasukkan ke dalam asid hidroklorik, masa yang diambil
untuk gas terbebas lebih cepat

• Asid adalah sebatian yang apabila ditambahkan ke dalam larutan

natrium hidroksida untuk dineutralkan, warna larutan fenoltalein
bertukar daripada merah jambu kepada tidak berwarna
asid kuat adalah apabila pH meter dicelupkan ke dalam larutan asid,
bacaan pH meter lebih rendah diperhatikan
Bacaan termometer / Bacaan suhu meningkat apabila alkali / larutan natrium hidroksida ditambahkan

ke dalam asid / asid hidroklorik / asid etanoik untuk menghasilkan 1 mol air

What to What to do
observe (wto) (wtd)
 CONTROLING VARIABLES
[MENGAWAL PEMBOLEH UBAH]

• Mengenalpasti pemboleh ubah dimanipulasi,

pemboleh ubah bergerak balas dan pemboleh
ubah dimalarkan
• contoh
Pemboleh ubah Bagaimana mengenal / Contoh
mengawal
Dimanipulasi Apa yang berbeza, berlainan Saiz kalsium karbonat

Bergerak balas Perubahan, keputusan Kadar tindak balas

dimalarkan Apa yang sama, tetap, jika Kepekatan larutan,
diubah keputusan akan dapat Suhu
berbeza
Jenis asid // asid hidroklorik / asid etanoik

Haba peneutralan

Jenis alkali // larutan natrium hidroksida

 Short Answer Submissions (all)

manipulated : type of acid

Fia responding : temperature change
constant : Volume and concentration of alkali

MV: Type of acids

Kamilah SGS RV: Temperature change
CV: Temperature of solution

type of acid
Chai temperature change
concentration of alkali

Rv : lebih tepat dan terbaik adalah haba peneutralan

 HYPOTHESISING [MEMBUAT HIPOTESIS]

• Membuat pernyataan antara pemboleh ubah

dimanipulasi dan pemboleh ubah bergerak balas
• contoh mv – rv in correct order

mv rv Contoh
Saiz kalsium karbonat Kadar tindak balas Semakin kecil saiz kalsium karbonat, semakin tinggi
kadar tindak balas ……..

Semakin kecil saiz kalsium karbonat, semakin rendah

kadar tindak balas ……..

Semakin kecil saiz kalsium karbonat, semakin

lambat/lama kadar tindak balas ……..
 Tindak balas antara asid hidroklorik / asid kuat dengan larutan natrium hidroksida/ alkali kuat

menghasilkan haba peneutralan yang lebih tinggi daripada tindak balas antara

tindak balas antara asid etanoik / asid lemah dengan larutan natrium hidroksida/ alkali kuat

1. Semakin tinggi kekuatan asid, semakin tinggi perubahan suhu dengan tindak balas larutan natrium hidroksida

2. Asid kuat menghasilkan haba peneutralan yang tinggi apabila bertindak balas larutan natrium hidroksida

3. Haba peneutralan antara asid kuat dan alkali kuat lebih tinggi daripada asid lemah dan alkali kuat

Tindak balas Tindak balas

 EXPERIMENT [MENGEKSPERIMEN]- PROSEDUR

• Merancang dan menjalankan penyiasatan untuk

menguji hipotesis, kumpul data, mentafsir data dan
membuat kesimpulan
 • AS + ConVo + A
Prosedur… AS
Action
Substance

ConVo
Concentration
Volume

A
Apparatus
Terima…
Kasih!