T LÊNIN

Biên

www.hutech.edu.vn
 LÊNIN

*1.2020.POS104*
-

tailieuhoctap@hutech.edu.vn
 I

...................................................................................................................I
.......................................................................................................... III

................. 1
1.1 VÀ ................................................... 1
1.1.1 Khái l ....................................................................................... 1
.............................................................................. 3
................................................................................... 4
1.2 MÁC LÊNIN VÀ VAI TRÒ XÃ ......................... 6
Mác - Lênin.................................................6
- Lênin..............................................10
.................. 11
TÓM ................................................................................................................ 12
CÂU ÔN .................................................................................................... 13

................................................................. 14
2.1 VÀ Ý ........................................................................................ 14
................................................... 14
....................................................... 19
................................................................ 21
2.2 PHÉP DUY ............................................................................. 22
......................................... 22
............................................................. 23
2.3 LÝ DUY ..................................................... 37
........................................ 37
................................................................. 37
........................................... 38
............................................................. 40
..................................................................................... 42
TÓM ................................................................................................................ 44
CÂU ÔN .................................................................................................... 45

........................................................................ 46
3.1 HÌNH THÁI KINH - XÃ ....................................................... 46
.............................. 46
.................................... 47
..................................... 50
- - . 52
3.2 GIAI VÀ DÂN ...................................................................................... 54
............................................................... 54
II

.........................................................................................................56
3.3 NHÀ VÀ CÁCH XÃ ................................................................... 61
......................................................................................................61
..........................................................................................64
3.4 Ý XÃ ................................................................................................. 67
...........................................................67
......................................................67
..............................................................................68
3.5 CON ............................................................................... 69
....................................................69
.............................70
.............71
....................................72
TÓM ................................................................................................................ 74
CÂU ÔN .................................................................................................... 75
TÀI THAM ............................................................................................. 76
 III

- Lê

trong

, -

- -

mácxít

- -

- Lênin và

- Lênin
 IV

Ngày nay
kêt

tr

Lênin
(2019)

bài ( m , c

3 bài.

-
Lênin

.
 V

- Bài 3.

t tài liêu
t - .

- 5

chí: (

- : 50%
3

.
 1
BÀI

BÀI 1: TRÒ

: ;

t
t

1.1.1
Khái cv tri t h c

a.

:T
 2
BÀI

b.

Philosophia = Philo (tình yêu) + sophia

thông
thái

c.

, nó

quan
tính

d.

Xét
quan .
 3
BÀI

1.1.2
V n c a tri t h c

a.

Lút vích ,

V n c b nl nc a i tri t h c, c bi t là c a tr t h c hi n
i, là v n nh duy và t n t i 1, hay ý th v t ch t.

V n c b n c a tri t c có hai m t:

M t th t (m t b n lu n) câu h i: trong m i g duy và

t n t i, gi ý th và v t c t thì cái nào có cái nào có sau, cái nào quy t
cái nào?

M t hai (m t nh n lu n) tr câu h i: duy con có kh n ng

nh gi hay không?

Vi c gi i quy t v n hai m t n b n c a tri t c là xu t phát i m c a các

phái ch h duy tâm và ch ngh duy v t; kh lu n (thuy t có
bi t) và t kh tri l n bi t). Ngoài ra còn có và

b. Ch ngh a ch ngh a duy tâm

ngh a duy t là phái tri t c xu t phát quan i : n ch t c a

t g là v t ch t; v t ch t là tính th n t, ý là tính hai; v t ch t có
tr ý th và quy t nh ý th

1
Toàn t p, t.20, Nxb Chính tr Qu c gia, Hà N i, tr.403.
 4
BÀI

(i)
ii)

ngh a duy tâm là ng phái tri t c cho r ng: b n ch t c a th g là

tinh th n; ý th c là tín
phái: và c

c.

i không th hi c ng;
ng mà, dù có tính xác
th c

1.1.3
Bi n ch ng và siêu hình

a.

ng:

-
 5
BÀI

b.

- P

tính ngâ ,
c.

- P

- P
 6
BÀI

LÊNIN VÀ VAI TRÒ CA

I SNG
XÃ HI
1.2.1 S i và phát tri n c a tri t h c Mác - Lênin

a.

thay

và p

ng Anh (1835-

Feuerbach, 1804 1872) và G.W.Ph.Hêghen (Georg Wilhelm Friedrich Hegel, 1770

 7
BÀI

(Henri Saint Simon, 1976 - 1725), S.Phuriê (Charles Fourier,1772 - 1837), R.Ôoen

(Robert Owen, 1771 1858)

- .

- .
8
BÀI

C.Mác (1818 -

1
.

820 -

ch

1
V. I.Lênin (1980), , tr. 49.
 9
BÀI

b.

- 1844)
-
(1848 - 1895).

c.

-
-

d. t

chia nhau -
1918).
 10 BÀI 1:

-1907

-1924

t Lênin.

1.2.2 ng và ch a tri t h c Mác - Lênin

a. - Lênin

-
-

- Lênin là t

- .
c Mác -
- .

b. - Lênin

-
BÀI 1: TRI 11
-
-

c. Lênin

- Ch gi i quan

1.2.3 Vai trò c a tri t h c Mác i s ng xã

h i và trong s nghi im i Vi t Nam hi n nay

- -
 12 BÀI 1:

- T -

- -

Nam.

nó.

Mác -

công ngh -
 13
BÀI

Câu 1: ì

Câu 2: Vì sao nói

Câu 3: - Lênin?

Câu 4:
 14 BÀI 2:

BÀI 2: C

2.1.1
V t ch t và các hình th c t n t i c a v t ch t

a.
 15
BÀI

nguyên

hà
...

b.

phát minh quan

(1) 1895 ra tia

(2) 1896

hóa cho nhau.

 16 BÀI 2:

(3) 1897

(4) 1901 Kaufman

- 1902,
là Pie, nhà hoá h pôlôni và

...

ang mang, dao

n thành
sóng phi

van
 17
BÀI

1
.

2
.

c. -

Trong tác ph m Ch ngh a duy v t và ch ng kinh nghi m phê phán,

V.I.Lênin a ra v t ch t:

T t, n ph i phân bi t t

1
V.I.Lênin (1980), ,
2
V.I.Lênin (1980), ,
3
V. I. Lênin (1981),
 18 BÀI 2:

ch t v cách là ph m trù tri t h c v ng d ng bi u hi n c t c a v t ch t.

V t ch t cách là ph m trù tri t c là k t c a t

hóa nh ng th c tính, nh ng m i liên v n có c a các s v t, hi n ng nên

nó ph n ánh cái chung, vô h n, vô t n, không sinh ra, không m t i; còn t t c
nh ng s v t, hi n là ng d b u hi n c th c a v t ch t nên nó có
quá trình phát sinh, phát và chuy n hóa. Vì v y, ng nh t v t ch t
v m t hay m t d ng bi u hi n c th c a v t ch t.

T hai, c tr quan c a v t ch t là thu c tính khách quan là

thu c tính n i ngoài c l p, không p thu c vào con ng
dù con có nh n nó hay không.

T ba, v t ch t hình th t nt i th c a nó) là cái có gây nên c m

giác con khi nó tr ti p hay gián ti p tác g n giác quan c a con
Ý tc a con ng là s ph n ánh iv v t ch t, còn v t ch t là cái
ý th ph n ánh.

Ý - Lênin.

- L

-
 19
BÀI

d.

-
hóa h c xã i

-
bao lâu...) vô t n

e.

2.1.2
Ngu n g c, b n ch t và k t c u c a ý th c

a.

Ngu n g c t nhiên c a ý th c: th hi n qua s hình thành c a b óc con ng i và

ho t ng c a b óc ó cùng m i quan h c a con ng i v i th gi i khách quan,
trong ó th gi i khách quan tác ng nb óc con ng i t o ra quá trình ph n ánh
n ng ng, sáng t o.

thành
20 BÀI 2: C

Ngu n g c xã h i c a ý th c:

- Lao ng là quá trình con ng is d ng công c tác ng vào gi i t nhiên nh m

thay i gi i t nhiên cho phù h p v i nhu c u con ng i; là quá trình trong ó
b n thân con ng i óng vai trò môi gi i, i u ti t s trao i v t ch t gi a mình
v i gi i t nhiên.
- Ngôn ng là h th ng tín hi u v t ch t ch ng thông tin mang n i dung ý th c.
Không có ngôn ng , ý th c không th t n t i và th hi n. S i c a ngôn ng
g n li n v ng. M i quan h gi
ng
làm n y sinh nhu c u ph bi t, nhu c u này làm ngôn
ng n y sinh.

b.

B n ch t c a ý th c

Ý th c là s ph ng, sáng t o, không ph i là s sao chép n gi n,

máy móc. Tính sáng t o c a ph n ánh ý th c th hi n ch ý th c có kh n ng ph n
ánh b n ch t, quy lu t c a s v t, hi n t ng; ý th c con ng i có kh n ng bi n i
hình nh (c m tính và lý tính) c a s v t trong u óc c a mình, t o ra mô hình m i
t ó bi n is v t trong ho t ng th c ti n.

Ý th c là hình nh ch quan c a th gi i khách quan: ý th c là hình nh c a th

gi i khách quan, do th gi i khách quan quy nh c v n i dung và hình th c bi
u hi n nh ng nó không còn y nguyên nh th gi i khách quan mà
c c i bi n thông qua l ng kính ch quan (tâm t , tình c m, nguy n
v ng, kinh nghi m, tri th c, nhu c a con ng i. Theo C.Mác: ý th ng qua ch
là v t ch t cem chuy n vào trong u óc con ng i và c c i bi n
1
i trong .

1
C.Mác và Ph. ngghen: Toàn t p, Nxb Chính tr Qu c gia, Hà N i, 1993, t.23, tr.35
 21
BÀI

Ý th c là m t hi n t ng xã h i, mang b n ch t xã h i. S ra i và t n t i c a ý
th c g n li n v i ho t ng th c ti n, không nh ng ch u tác ng c a các quy lu
t sinh h c mà còn ch y u là các quy lu t xã h i, do nhu c u giao ti p xã h i và các
i u ki n sinh ho t hi n th c c a xã h i quy nh. V i tính n ng ng, ý th c sáng
t o l i hi n th c theo nhu c u c a th c ti n xã h i.

c.

Tri th c, tình c m và ý chí.

T ý th c, ti m th c và vô th c.

2.1.3
M i quan h gi a v t ch t và ý th c

a.

b.

B n thân ý th c t nó không tr c ti p làm thay i c hi n th c, mu n thay i

hi n th c c n ph i có ho t ng v t ch t. Song do m i ho t ng c a con ng i u
c ý th c ch o, nên ý th c trang b cho con ng i tri th c v th c t i khách quan
trên c s ó giúp con ng i xác nh m c tiêu, ph ng h ng, l a ch n bi n
pháp, công c ... th c hi n m c tiêu c a mình.S
tác ng c a ý th c i v i v t ch t
di n ra theo hai h ng: tích c c ho c tiêu c c.

N u con ng i nh n th c úng, có tri th c khoa h c, có ngh l c, ý chí, hành ng h

p quy lu t khách quan thì có tác d ng thúc y ho t ng th c ti n, c i t o c th
gi i, t c m c ích c a mình.
 22 BÀI 2:

N u ý th c ph n ánh sai hi n th c khách quan, khi n cho hành ng c a con ng

i i ng c l i quy lu t khách quan thì nh ng tác ng ys mang l i tác ng tiêu c
c i v i ho t ng th c ti n, kìm hãm s phát tri n xã h i.

c.

2.2.1 Hai lo i hình bi n ch ng và phép bi n ch ng duy v t

a.

Bi n ch xem xét nh ng s v t và nh ng ph n ánh

c a chúng ng trong m i quan h qua l i l n nhau c a chúng, trong s
ràng bu c, s v ng, s phát sinh và tiêu vong c a chúng
phép không ch nhìn th y s v t cá bi t mà còn th y c

m i liên h qua l i gi a chúng, v a th y b ph n v a th y toàn th , không ch th y

cây mà còn th y r ng. Bên c nh quan ni

Bi n ch ng bao g m: Bi n ch ng khách quan là bi n ch ng c a th gi i v t ch t;

Bi n ch ng ch quan là s ph n ánh bi n ch ng khách quan vào i s ng ý th c c a
con ng i

b.
 23
BÀI

ch lôgíc

2.2.2 N i dung c a phép bi n ch ng duy v t

a.

liên h

trong

- Tính khách quan

 24 BÀI 2:

- phong phú

là quá trình

- Tính khách quan: Khuymh

 25
BÀI

b.

P m trù là nh ni m r ng nh t ph n ánh nh ng m t, ng thu c tính,

nh ng m i liên chung, c b n nh c a các v t và hi ng thu c m t
nh t

Cái riêng và cái chung

-
 26 BÀI 2:

chung.

-
- -

Nguyên nhân c
 27
BÀI

gia sinh ra

-
28 BÀI 2:

:
 29
BÀI

.
thúc

- huy tính

:
 30 BÀI 2:

Khái
 31
BÀI

chuy

c.

-
 32 BÀI 2:

C t dùng c tính quy khách quan v n có c a s v t, hi n là

th g nh các th c tính c u thành nó, phân bi t nó v cái khác.

dùng ch tính quy khách quan v n có c a s v tv các ph ng

di n: các y u c u thành, quy mô c a t n t i, c , nh i
u c a các quá trình v n ng, phát tri n c a v t.

- Tính th ng nh t gi c t và ng trong m t

S v t, hi n t ng nà h th ng nh gi hai m ch và l ng. Hai m

ó không tách r i nhau mà tác ng l n nhau m t cách bi ch ng.

thay i ng t t y u d n thay iv ch t không ph i

thay i v l ng b k nào c ng d n thay iv ch t. m tg h n nh t
s thay i ch d n n thay i ch
h n mà s thay
iv ng ch làm ch t thay i i là .

Khái ni m ch tính quy nh, m i liên t g nh t gi ch t là

kho ng gi h n mà trong thay iv ch làm thay i n b n ch t c
a v t, hi n t h nca ,s v t, hi v n còn là nó mà ch a
chuy n hóa thành s v t, hi khác.

-
 33
BÀI

- Quá trình chu n hóa nh ng s thay iv c t thành nh ng s

i ng: Khi ch t ra i, tác ng tr l i ng m i. Ch tác ng
ng m làm thay i k t c u, quy mô, trình , nh p i uca v n ng,
phát tri n c a v t.

Nh v , b t v t, hi n nào c ng là t ng bi n ch ng
g hai m t ch t và S thay i ng i m nút d n n thay i
v ch t thông qua nh y. Ch t m ra i tác ng tr i thay ic
al ng Quá trình ó liên t c di n ra, t o thành ph h ph bi n c a các
quá trình v n ng, phát tri n c a s v t, hi n ng trong xã h i, t

.
 34 BÀI 2:

- :

Khái ni m mâu thu n: Phép bi n ch ng quan ni m, mâu thu n ch m i liên

t ng và u tranh, chuy n hóa các m t il pc a m i v t, hi
n
ng ho c gi a các s v t, hi n ng v

nhau. Nhân t to

thành mâu thu n là m t i .

M t i l p là khái ni m dùng ch nh ng t, nh c tính, nh khuynh

ng v n ng trái ng nhau nh i là u ki n, ti n t n t i c a
nhau. Ví
: i n tích âm và i n tích d trong m t nguyên ng hóa và hóa c a
m t c s ng, s n xu t và tiêu dùng trong h t ng kinh t ...

: Tính khách quan, tính và t

phong phú

- :

Th ng nh t c a các m t i l p dùng ch liên h , ràng c, không tách

nhau, quy l n nhau c a các t i l p, m t này l y m t kia làm ti n tn
t i. Xét ph ng di n nào ó các m t i l p bao ng có m t y u
gi ng nhau. S th ng c a các m t i hàm s gn t c a nó.

u tranh g các m t i l p dùng ch khuynh h tác ng qua i,

bài ph nh nhau c a các i l p. Hình th c u tranh c a các il p
t phong phú tùy thu c vào tính ch t, m i quan h và i u ki n c th c a v t,
hi n t
Quá trình th ng nh t và u tranh c a các m t i t t u n n s chu n
hóa g chúng. chuy n hóa c a các t i l p di n ra h t a
d ng tùy thu c vào tính c t c a các m t i l p c ng tùy thu c vào nh ng u
i
ki n s th .
 35
BÀI

Trong t ng nh t và tranh gi các m t i l p, u tranh g

chúng là tuy t i, s t ng nh t gi chúng là t ng i, có i u ki n, t m th
trong th ng nh t ã có s u tranh, u tranh trong tính th ng nh t c a chúng.

Vai trò c a mâu thu n i v quá trình ng và phát tr nca v t: liên h

, tác ng và chuy n hóa g các m t i l p là ngu n c, ca v n ng và
phát tri n trong t gi phát tri n là m t c c u tranh g các m t i

:
-
Mâu có tính khách quan, tính bi n và là ngu n c, ca s
v n ng, phát tri n do v trong nh n t và t c ti n c n ph tr ng
mâu thu n, phát hi n mâu thu n, phân tích y các i m ngu n
c, b n ch t, khuynh h ng c a v n ng phát tri n.
-
Vì mâu có tính a d ng, phong phú do ó trong v c n n và gi i quy t
mâu thu n n ph có quan i m c th là phân tích c th
lo i mâu thu n và pháp gi i quy t phù h Trong quá trình ho t
ng nh n và th ti n, c n phân bi t úng vai trò, trí c a các lo i mâu
thu n trong t hoàn nh, i u ki n nh t h ng c i m c a mâu thu n
ó tìm ra pháp gi i quy t lo i mâu thu n m t cách g n nh t.

hình ang tính

- :

P là khái ni c s m c as v t này, ra ica s v khác.

Ph n ch ng là ph nh t o ra i uk n, ti n cho quá trình phát

c a s v t.

Hai c tr ng c n c a ph nh bi n ch ng:

Tính khách quan: P nh b n ch có tính khách quan vì nguyên nhân c a s

ph m trong chính b n thân v t, hi n là k tt y u c a c a
quá trình tranh gi i quy t mâu thu n bên trong b n thân s v t.
 36 BÀI 2:

Tính a: P nh bi n ch có tính nh quy lu t

và lo i b các nhân ph n quy lu t.

.
P bi n ch là dây chuy n vô t n. Trong quá trình n ng, phát tri n,
không có t, h n nào t n t i v vi n. S t ra qua nh giai
n nh nh i thành l i th và thay b s v t ti n b h v
t m i này nl nó c ngthành l i th i và b thay b v t khác.
phát tri n là quá trình vô t n không có s ph nh c i cùng.

Qua m i l n ph s v t lo i b c nh ng y u l c h u, l i th i, tích l y
ng y u m ti n b h Do ó, phát tri n thông qua nh bi n

là quá trình i lên t th p n cao, t gi n n ph t p, a hoàn thi n n

hoàn thi n.

Hình h c a ph nh a các quá trình v n ng, phát tri n:

Tính ch t chu c a các quá trình phát tr ng di n ra theo hình th

c , ó c ng là tính ph nh c a nh. Theo tính ch t này, m i chu k phát

tri n c a v t th tr i qua hai l n ph nhb n v ba hình thái t n i ch

y u c a nó, trong ó hình thái c i m l p l i ng c tr ng c bnca
hình thái ban u nh trên c s v phát tri n nh k
nh tích c c và lo i c nh ng nhân tiêu c hai l n ph

Quy lu t c a ph khái quát tính ch t chung, ph bi n c a s phát

tr n: ó không ph i là phát tri n theo h ng mà theo hình th c,
th hi n tính ch t bi n ch ng c a s phát tr n, ó là tính k h tính l p l i và
tính ti n lên.

Ý :

- C

-
 37
BÀI

- . Quan

2.3.1 Các nguyên t c lý lu n nh n th c duy v t bi n ch ng

Hai là

Ba là

quá tr

2.3.2 Ngu n g c, b n ch t c a nh n th c

-
 38 BÀI 2:

- , n

- , n

.
- xã
- -

2.3.3 Th c ti n và vai trò c a th c ti i v i nh n th c

T ti n là toàn ho t ng v t ch t có m c ích, mang tính - xã ica

con ng c i bi n và xã h i.
 39
BÀI

Khác v các ho t ng khác ho t ng th ti n là ho t g mà con ng

ng nh công c t ch t tác ng vào
ng i ng v t ch t làm bi n i chúng theo m c ích c a mình. là ho t
g c tr ng và b n ch t a con ng Ho t ng th ti n bao c g là ho
t ng v t ch t mang tính sáng o, có m c ích và tính s - xã i.

Các hình th c nca ti n:

- H t ng n x t v tc t: Là g n, u tiên c a th n. là
ho t ng mà con ng công lao g tác ng vào t
nhiên i
t o ra c a c i v t ch t, các u ki n c n thi t duy trì và phát tri n con
và xã i.
- H t ng xã i: là ho t g c a các c g ng ng
ch khác nhau trong xã h i nh n c i bi n nh quan xã
Thúc y xã i phát tri n.

- H t ng khoa h : là hình c bi t c a ho t g th ti n, ti n
hành trong ng i u ki n do con ng t o ra nh m xác nh nh quy
bi n i, phát c a i nghiên c Ho t ng này có vai trò r t quan
tr ng trong s phát tr n c a xã i.

Vai

- . T ti n là i m x t phát
ti p c a nh n ra nhu u, nhi m v , cách th và ng n
ng và phát tri n c a nh n th

- T ti n là g l c thúc y quá trình v n ng, phát tri n c a nh n th Tc

ti n ra m c ích và nhu c u cho nh n thúc y nh tri n.

Th ti n làm n y sinh mâu

thu n, ih ph i phát tri n nh n th m gi i quy t c. Nh có ng th ti
n mà con ch t o nh ng ph ti n k thu t ng trong nh n khoa c.

- T ti n là tiêu chu n ki m nghi m tính chân lý trong quá trình phát tri n nh n
th T c ti n là th o giá tr c a nh tri th c ã t c trong nh n
ng th th ti n không ng b sung, hoàn thi n, i u ch s c
hoàn ch và phát tri n nh n c.
 40 BÀI 2:

ng pháp lu n

- Vai trò c a th ti n i v nh n òi h i
chúng ta p i luôn luôn quán tri t quan i m th ti n.
Quan i m này yêu u vi c nh n ph i xu t phát
th ti n, d trên th ti n, coi
i
ng công tác t g k h ti n.

- Nghiên c u lý ph i liên ti n, tránh b nh giáo

u, duy ý chí,
quan liêu nh ng ng ng không tuy t i hóa th
in r vào ch
ngh th d g và kinh nghi
m ch ngh

- Nguyên t c t ng nh t th ti n v lý lu
n ph i là nguyên t c c b n trong ho t ng th c ti n và ho t ng lý lu n. Lý lu
n không có th c ti n làm và tiêu xác chân lý c a nó là lý lu n
l i th c ti n không có lý lu n khoa c soi sáng s tr thành th ti
n mù quáng.

2.3.4 n c a quá trình nh n th c

1
.

T . giai n m c a quá
trình nh n th là giai n nh
mà con ng trong ho ti n ng các giác quan ti n hành
ph n ánh các v t khách quan, ng tính ch t
c th , m tính u hi n phong phú c a nó trong m i quan
quan sát c a con ng Do y, trong giai n này con n ch ph ánh
c cái h n t ng, bi u hi n bên ngoài c a s v t mà ph
n ánh cái b n
ch t, quy lu t, nguyên nhân c a hi n ng. Nh n c m th hi n
qua ba hình th c b n là:

C m giác
 41
BÀI

1
V.I.Lênin (1981), M , tr.179.
42 BÀI 2:

Tri giác là

Bi u ng là h

(N lý tính). tính là giai n cao c a quá trình

nh n ó là ph n ánh gián ti p, tr và khái quát ng thu tính,
nh
c i m b n ch t a v t khách quan. là giai n nh n
hi n ch n ng quan t ng nh t là tách ra và n m l y cái b n ch t, có tính quy lu
t c a các s v t, hi n ng. Nh lý tính h hi n thông qua ba hình
b n:

Khái ni m là hình th b n c a nh n lý tính, ph n ánh c tính b

n ch t c a v t. Nó là hình thành nên oán trong quá trình con
ng duy v s v t khách quan.

Phán oán là hình t c c b n c a

Suy lý là hình th c b n c a nh n lý tính

hình thành trên c liên k t các phán oán
n m rút ra tri v v t.

vòng khâu

vòng khâu
vòng khâu này
 43
BÀI

2.3.5 Tính ch t c a chân lý

Chân lý

- Tính khách quan.

- Tính tu t .

quan.

- T t mà còn

-
44 BÀI 2:

-
 45
BÀI

hoàn tr .

cái chúng; Nguyên nhân

dung

mâu th rõ và rút ra

-
46 BÀI 2:

Câu 1: ý

Câu 2: Tr

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:
 46 BÀI 3:

BÀI 3: C

- -

Trang

;
quan b

3.1.1
S n xu t v t ch c as t n t i và phát tri
n xã h i

Sn là m lo i c c và xã
bao g m: S n v t ch t, s n s n ra con

Ba quá trình g n bó ch t ch nhau, qua l trong s n

x t v t ch t là c cho t i và phát tri n
 47
BÀI

S n v t ch t vai trò quy t i và phát tri n c

là ho t n n t ng làm phát sinh, phát tr n nh m
nó là c thành, bi n và phát tri n

3.1.2
Bi n ch ng gi a l ng s n xu t và quan h s n xu t

a.

là quan h

-
 48 BÀI 3:

b.
 49
BÀI

hai khuynh

-
 50 BÀI 3:

3.1.3
Bi n ch ng gi a h t ng và ki ng t ng

a.

h t g dùng c toàn nh h s n xu c a m t xã h i trong

v n g hi n th

chúng h thành c c u kinh c a xã h i ó.

Ki n trúc th ng t ng dùng ch toàn b h t ng k t c u các hình thái ý th

xã i cùng v các th ch chính t -xã i hình thành trên m t

c
h t ng nh nh. h ng các hình thái ý th xã i (hình thái ý th c
chính tr pháp quy n, tôn giáo...) và các thi t ch chính tr xã h i n ng c a
chúng (nhà n
ng, giáo i...)

b.

Vai trò quy t nh c a h ng iv ki n trúc ng t n c th hi n

trên nhi u ph ng di n:

C s h t ng quy t nh i dung và tính ch t c a ki n trúc ng t ng; i

dung và tính ch t c a ki n trúc ng t ng là ph n ánh iv c h t ng.
T n ng v m tc h t ng s s n sinh ra m t ki n trúc th ng t ng phù h

có tác gbov c h t ng ó.

C h t ng quy t n b n i c a ki n trúc ng t ng; nh bi

n i trong c h t ng o ra nhu u khách quan ph i có bi n i trong ki n trúc
ng t ng; do ó bi n i c a k n trúc ng t ng là s ph n ánh iv
bi n i c a h t ng.
 51
BÀI

S tác gc a trúc t ng t ng v h t ng có thông qua nhi u

ph h hình tùy th
c vào b n ch t a m i ki n trúc
th t ng, c vào vai trò, v trí c a nó và nh i u ki n c th .

Trong i u ki n ki n trúc ng t ng có y u nhà c thì ng th và hình

th tác ng c a các y u khác t kinh ph i thông qua nhân t nhà
n và pháp lu t m t phát huy vai trò th t c a nó. Nhà là nhân t
tác ng tr c ti p và m nh nh t t c h t ng kinh c a xã i

S tác ng c a ki n trúc th ng t ng i c t ng theo nhi u xu h

và m c tiêu, th m chí các xu h không ch
khác nhau mà còn có th i l p nhau, u ó ph n ánh tính ch t mâu thu n
ích c a các giai p, các g xã i
khác nhau.

S tác g c a ki n trúc th g t ng iv c h t ng có th di n ra theo

xu tích c ho c tiêu c Khi các y u c a ki n ng
phù h v nhu u khách quan c a phát tri n kinh nó s t o ra ng
tích c c thúc y phát tri n kinh t , ng l i n u các y u c
a ki n trúc th t ng không phù nó kìm hãm, phá ho i phát tri n kinh
t . Tuy nhiên, dù ki n trúc th ng t ng có tác ng th nào
c s h ng thì nó c ng không gi vai trò quy t nh c h t

ng c a xã i.

- -
 52 BÀI 3:

3.1.4
S phát tri n c a các hình thái kinh t - xã h i là m t
quá trình l ch s -t nhiên
a. -

Hình thái kinh - xã h i là m t bncac ngh duy v dùng

ch xã i t giai n nh t v m t ki s n xu t c tr

cho xã i ó phù h v m t trình nh t cal c l ng s n xu t và m t ki

n
trúc th ng t ng ng ng xây d trên nh ng quan h s n xu t y.

-
;

Xã i loài ã bi t n 5 hình thái kinh t - xã h i n ng v 5 ph

th s n xu Hình thái - xã h i c ng ng nguyên th y, hình thái kinh t -
xã h i chi m h nô l , hình thái kinh - xã h i phong ki n, hình thái kinh - xã
bn ngh thái kinh - xã h i c g s n ch ngh .

b. -

Tính ch t - nhiên
c a quá trình phát tr n các hình
thái kinh - xã i th
h n i dung sau:

t là, s v n g và
phát tri n c a xã i tuân theo
các quy l t khách quan, ó là các
quy lu t c a chính b n thân c u
 53
BÀI

trúc hình thái kinh t xã i mà tr c h t là quy lu t quan h s n xu t phù h pv

i trình phát tri n c a l c ng s n xu t, quy lu t ki n trúc th ng t ng phù h
pvic s h t ng.

Hai là, ng ng cc ami v n ng, phát tri n c a xã i u có nguyên nhân

ti p hay gián ti p s phát tri n c a l l ng s n xu t xã i.

Ba là, quá trình phát tri n c a các hình thái kinh t - xã h i, là quá trình thay
l n nhau c a các hình thái - xã h i là do tác g c a các quy l t
khách quan làm cho các hình thái kinh t - xã h i không t n t i v nh vi n mà t
n
t i trong nh giai n s nh t

Vai trò c a nhân t ch quan i i ti n trình ch :

S hình thành, phát tri n và thay l n nhau c a các hình thái kinh - xã i
trong h t do tác ng c a các quy lu t còn
tác g c a các nhân t ch i u ki n lý, quan
giai p, ng xã i, truy n th ng v n hóa, i u ki n c t ... Chính vì v y,
ti n trình phát tri n c a m i c g g ng có th di n ra con
hình ph t p, a d ng phong phú...Tính ch t phong phú a d ng c a ti n trình
phát tri n các hình thái - xã h i có bao hàm ng b phát tri n
m t hay m t vài hình thái kinh - xã h i Tuy nhiên s ó
ph i g n v nh ng i u ki n khách quan và ch quan nh t nh.

S th ng t bi n ch ng gi a nhân t khách quan và nhân t ch quan i

v n ng, phát tri n c a xã i:

L phát tri n a m ic g ng nói riêng tuân theo tính t t

y u quy lu t xã i, v ch tác g a d ng c
a các nhân t khác nhau, trong ó có c nhân ho t ng ch quan c a con ng
ó tri n c a xã h i bi u hi n ra là l th ng nh t trong tính a d
ng và a d ng trong tính th ng nh t c a nó.

c.

T t, theo lý l n hình thái kinh - xã h i, n xu v t ch t là s ca

s ng xã h i, s n xu quy t trình phát tri n c a n n s n
xu t và c ng là nhân quy t trình phát tri n c a ng xã h i.
 54 BÀI 3:

T hai, xã i là m t th s g các ng di n c a s ng
xã it n i trong m t h th ng c u trúc ch t ch , tác ng qua l i v trong
ó quan s n xu t óng vai trò là quan h c b n nh quy t các quan

khác vì v y, lý gi i các v n s ng xã i n xu s n xu

t hi n th c a xã h i
phân tích các ng di n khác nhau pháp l
v n hóa, khoa h c...) c a s ng xã h i và m i quan gi chúng.

T ba, v n ng, phát tri n c a xã i là quá trình - nhiên, di n ra

theo quy lu t khách quan ch không ph theo ý mu n ch quan, do ó mu nh

và quy t g n nh ng n t c c a s xã i thì ph i nghiên

quy lu v n ng, phát tri n c a xã i.

3.2.1 V giai c u tranh giai c p

a.
 55
BÀI

1
.

T khái ni m trên cho th y:

- Giai p là k t a phân hóa xã h i do có s il p h v v

trong m t kinh t h i

-
nhà

Ngu n g c ti p c a giai c p trong xã h i là phân hóa xã h i do ra

t n t i c a ch h i li u s n xu ch y u c a xã i.

Ngu g c sâu xa a phân hóa giai p trong xã h i là do tình tr phát tri n

ch y c a ng s n xu t.

1
V.I. Lênin (1977), tr. 17-18.
 56 BÀI 3:

b.

1
.

u tranh giai p g vai trò là ph h g c n c a s n ,

phát tri n xã h i trong i u ki n xã h i có phân hóa thành i kháng giai c p.

L nhân lo i khi có phân hóa n nay th

ch t ch là ch s c a nh c u tranh giai p bi u hi n dnhi u hình t a d
ng v nh ng m c khác nhau và thái khác nhau. K t c i cùng c a
nh cu c u tranh ó u n ra c a ph th s n xu t

m thông qua
cao a nó là cách m ng xã i.

u tranh giai p không ch là g b nc a phát tri n ch s mà còn

là bnc as ti n b và phát tri n xã h , nh m gi i quy t nh ng
mâu thu n i kháng trong s ng kinh t , chính tr xã i.

3.2.2 Dân t c
a.

1
V.I.Lênin (1979), , t. 7, Nxb T ,M tr. 237 238.
 57
BÀI

b. -

- .

- .

- .

châu Á.

-
 58 BÀI 3:

Ý, Pháp

toàn vào thiên nhiên.

m
 59
BÀI

cùng
- -

a. -

không t

dân

ch
 60 BÀI 3:

b.

toàn c
 61
BÀI

anh

và

3.3 C VÀ CÁCH MNG XÃ HI

3.3.1 c

a.

b.

khác.
 62 BÀI 3:

c.

Hai là,

Ba là, n

d.

e.

- xã :

c
 63
BÀI

-
hì

vua là

phát xít-

- m
 64 BÀI 3:

o dân và vì dân. Vì

3.3.2 Cách m ng xã h i

a.

Nguyên nhân sâu xa c a cách xã h i là t mâu thu n phát tri n

l ng s n xu v i kìm hãm c a quan h s n xu t ã
tr nên l i th mà không m t c c c i cách kinh hay chính tr
gi i quy t

Nguyên nhân ch quan là phát tri n nh và t ch c a giai p cách

ng, t c giai c p i bi u cho ph h s n xu t m ti n b h óto
ra
phong trào u tranh giai p phát n t giác và khi có s k t h chín
m c a các nhân t khách quan và ch quan, t o
h c ng thì khi
t y u cách m ng s bùng n .

b.

Cách m ng xã h i là khái ni m dùng ch b chuy n bi n c xã

i loài ng - ó là chuy hình thái kinh - xã i p lên
m t hình thái kinh - xã h i trình cao ti n hành trên m i nh v
kinh t , chính v n hóa...c a xã i.

c ,

ph
 65
BÀI

tô giáo

- xã

gay

-
, c

c.

là

-
 66 BÀI 3:

d.

- , tôn giáo

,..

Xu

-
 67
BÀI

Trong th ngày nay,t

3.4.1
Khái ni m t n t i xã h i và ý th c xã h i

- QHSX)

. Tâm lý XH
YTXH

...

3.4.2
Quan h gi a t n t i xã h i và ý th c xã h i

a.
 68 BÀI 3:

b. b.

YTXH
Ph.ánh TTXH

- ng

- ác

3.4.3
Các hình thái ý th c xã h i

- hay
 69
BÀI

3.5 TRIT HC V I
3.5.1 cv i và b n ch i
-

iên, n

ý th

Ý ngh

- g

-
 70 BÀI 3:

3.5.2 Hi i và v gi i phóng
i

Mác - Lênin

do
 71
BÀI

3.5.3 m tri t h c Mác Lênin v quan h cá

nhân và xã h i, v vai trò c a qu n chúng nhân
dân và lãnh t trong l ch s

a.

Cá nhân

b.

Vai trò ch sáng t o s quy t nh ti n trình phát tri n c a qu n

chúng nhân dân c hi n t sau:

-
 72 BÀI 3:

là

Hai là,

Ba là,

3.5.4 V i trong s nghi p cách m ng

Vi t Nam

- Lênin

- con

-
 73
BÀI

1
.

1
(1998),
khóa VIII.- -59.
 74 BÀI 3:

v n g và phát tri n c a xã i tuân theo các quy l t

khách quan, ó là các quy lu t c a chính b n thân c u trúc hình thái kinh t xã i
mà tr c h t là quy lu t quan h s n xu t phù h p v i trình phát tri n
c a l c
ng s n xu t, quy lu t ki n trúc th ng t ng phù h p v i c s h t ng.

u tranh giai p g vai trò là ph

th g c nc a s n , phát tri n xã h i trong
i u ki n xã h i có
phân hóa thành i kháng giai c p.

là
ch sáng
l

công hay ong

quàn chúng n
 75
BÀI

Câu 1:

Vì sao?

Câu 2:

h và

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:
 76

TÀI
1. 20). Lênin

2.

Mác-Lê -
).

3. (2003). XB
.

4. (2010),
- Lênin XB .