KİŞİLERARASI İLİŞKİLER

Kişilerarası iletişim:
Bireyler ya da küçük gruplar arasında
karşılıklı güvene dayanan, ilişkiler ağı
oluşturan, bilgi ve duyguların
paylaşılmasını amaçlayan çift yönlü, sözlü
ve sözsüz etkileşim sürecidir.
Kişilerarası iletişim olması için;
a) Belli bir yakınlık içinde-yüz yüze
olması
b) Karşılıklı mesaj alışverişi olması
c) Sözlü ve sözsüz mesaj iletiminin
zaman ve mekan birliği içinde olması
gerekir
Bireyler arasındaki her iletişim
kişilerarası iletişim değildir!
 Kişilerarası iletişimi etkileyen
faktörler;
Kişisel özellikler
Algı
Duygular
Kültür
Fiziksel çevre
Kişisel özellikler
Cinsiyet
Fiziksel görünüm
Olumlu etkisi vardır ancak uzun
vadede olumsuz etki söz
konusudur.
Kişilik özellikleri
Nevrotiklik: olumsuzluklara odaklanır
Dışa dönüklük/içe dönüklük: iletişime açık/kapalı
Açıklık: yeni deneyimlere-yeni ilişkilere açık
Uyumluluk: yardımsever-güvenilir-şefkatli
Özdisiplin: dikkat-sorumluluk-güven
Geçmiş deneyimler
ŞEMALAR
Davranış biçimleri
Güvengen: kendini anlatabilme-olumlu
ve olumsuz duyguları aktarabilme
Boyun eğici: kendine ters gelen
durumları ifade edememe-karşı
koyamama
Saldırgan: sözlü ya da fiziksel saldırgan-
tepkisel-savunucu
Kişilerarası iletişimde algının rolü
Algı: duyum-yorumlama-anlamlandırma
Kişinin fizyolojik durumu
Geçmiş deneyimleri ve roller
Kültür
Duygular (neşeliyken-üzgünken-
kaygılıyken)
Algılar her
zaman gerçek
dünyayla
örtüşmez
 HALE ETKİSİ
Bireyin diğer bir kişi veya olayı; tek bir
olumlu/olumsuz özelliğinden dolayı tümden
olumlu/olumsuz değerlendirmesidir.

Sınıfta haraketli ve hatalar yapan bir çocuk düşünelim.

Bir olay olduğunda olaydan direk onun sorumlu olduğunu
düşünerek suçlayıcı konuşmak
 Söylenenler ya da
söylenenlerle yapılanlar
arasındaki tutarsızlık
algısal hataları oluşturabilir
 Kişilerarası iletişimde duyguların
rolü
Araştırmalara göre olumlu duyuş (mutlu,heyecanlı,
güçlü,memnuniyet,…) özelliği yüksek olan bireylerin
olumsuz duyuş (stresli,sinirli,gergin,…) özelliği yüksek
olan bireylerden daha çok sosyal etkinliklere katıldığı ve
zevk aldığı belirlenmiştir.

Duyguların nasıl ifade edildiği de iletişimde önemli bir

faktördür.
Kişilerarası iletişimde kültürün
rolü

Beden dili
Değer yargıları
Bakış açıları
Kişilerarası iletişimde fiziksel
çevrenin rolü
Mobilyalar
Ortam
Gürültü
Isı
Günün hangi saati olduğu
 Kişilerarası İlişki Tarzı Nasıl
Gelişir?
Gözlem
Deneyimler
İlişki kurma becerimiz
Bireysel isteklerimiz ve ihtiyaçlarımız
Normlar
 • KİŞİLERARASI İLİŞKİLERİN
AVANTAJLARI
Mizaç-karakter oluşumu
Kendini kabul
Benlik algısı
Kendini tanıma
Yaşam zenginliği
Yalnızlığı azaltma
Online ilişkiler
Bilişsel süreçler
KİŞİLERARASI İLİŞKİLERİN
DEZAVANTAJLARI
•Olumsuz davranışlar kazanma (özellikle
ergenlik)
•Kendine ayrılan zamanın azalması
•Sosyal ilişkilerin zayıflaması (partnerle
birliktelik nedenli)
•Kalp kırıklığı-mutsuzluk
•Online ilişkilerin olumsuz etkileri
 Araştırma sonucunu
tartışalım!!!!!!!!!
Raney (2000) tarafından yapılan
araştırmada düzenli internet kullananların
sosyal ilişkilerinin ve arkadaş sayılarının
internet kullanmayanlardan daha fazla
olduğu bulunmuştur
İnternet kullananların %8’i toplumdan izole
hissederken, kullanmayanlarda oran
%18’dir.
Kişilerarası ilişkilerin başlaması:
İLK İZLENİM
«İYİ BİR İZLENİM YARATMAK
İÇİN İKİNCİ BİR ŞANSINIZ
OLMAYACAK»
 İlk izlenimde neler etkili?

•Fiziksel çekicilik
•Saygınlık
•Benzerlik (tutum-değerler)
•Farklılık (tamamlayıcı gereksinimler teorisi:sessiz
birine konuşkan biri)
•Yakınlık (fiziksel bir arada olma sıklığı)
•Sözel olmayan işaretler (mimik-ses)
 KİŞİLERARASI İLİŞKİLERİN
AŞAMALARI
BİR İLİŞKİYİ SÜRDÜRMEKLE İLGİLİ
KARAR ARAŞTIRMACILARA GÖRE
İLK 4 DK DA VERİLİR
 1. KONTAK KURMA
ALGISAL KONTAK: görünüşü-sesi-kokusu vb izlenimler

ETKİLEŞİMSEL KONTAK: sözel ve sözel olmayan

mesajlar. (sıcakkanlılık-ifade etme becerisi-fiziksel duruş
ve mesafe,…)
2. KATILIM
KARŞIDAKİ KİŞİYİ TEST ETME: Nerede
çalışıyorsun? Nerelisin?...
YOĞUNLAŞMA: birlikte zaman geçirme.
3. YAKINLIK
Karşınızdaki kişi,
En yakın
arkadaş
Sevgili
İş ortağı vb
olmuştur.
 4. BOZULMA
KİŞİLERARASI BAĞIN ZAYIFLAMASIDIR
Kişisel memnuniyetsizliği kişilerarası
memnuniyetsizlik takip eder.
Kendini geri çekme, çok konuşma az dinleme,
kendi duygularından bahsetme
5. ONARMA
Yanlış giden şeyleri konuşma
Çözüm üretmeye çalışma
Destek alma
5. ÇÖZÜLME
Bağların kopması
Onarımın kabul edilmemesi ya da
onarılamayacak duruma gelinmesi
KİŞİLERARASI İLİŞKİ
TİPLERİ
ÖĞR. GÖR. AYSU GÜL ŞANLİ
ARKADAŞLIK/ ROMANTİK İLİŞKİLER
Bir arkadaşlık ilişkisinden neler
beklersiniz???
ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİ
Köknel’e göre arkadaşlık; aileden sonra yaşamın
her döneminde gerekli olan, iletişim gruplarının
tüm özelliklerini taşıyan, ortak davranış kalıpları
ve tutumların paylaşıldığı, oluşturulduğu en küçük
toplumsal birimdir.
Arkadaşlık ilişkisinde 3 temel
özellik vardır

Güven Kişisel gereksinimlere bağlı

Duygusal destek olarak arkadaşlık
ilişkilerinden beklentiler ve
İlgilerin paylaşımı en yakın arkadaş çemberi
de değişebilmektedir
Arkadaşlık tipleri
1. karşılıklı ilişki: İdeal olandır. Bağlılık, ortak
duygulanım, cömertlik. Karşılıklı fayda.
2. alıcı ilişkiler: İlişkiye verilen ve alınanlar dengesiz.
Gereksinimler farklıysa memnun edici ilişki (Bir taraf
verici bir taraf alıcı. Öğretmen öğrenci arasındaki
arkadaşlık vb )
3. ilişki: Arkadaşça ilişkilerdir. Sınıf arkadaşlığı,
komşular, iş arkadaşları
ROMANTİK İLİŞKİLER

ROMANTİK BİR İLİŞKİDE

BEKLENTİLERİNİZ
NELERDİR???
 LEE’NİN AŞK BİÇİMLERİ

Birincil aşk biçimleri İkincil aşk biçimleri

Mantıklı aşk (arkadaşça
Tutkulu aşk
aşk+oyun gibi aşk)

Sahiplenici aşk (tutkulu

Oyun gibi aşk
aşk+oyun gibi aşk)-saplantılı

Özgeci aşk (tutkulu

Arkadaşça aşk
aşk+arkadaşça aşk)
✓TUTKULU AŞK: güzellik ve fiziksel
çekicilik ön planda
✓OYUN GİBİ AŞK: düşük bağlılık-eğlence
ön planda-cinsellik ve tutku önemli-çok
eşlilik mümkün
✓ARKADAŞÇA AŞK: benzerlik-birbirini
gözetme-ilgi paylaşımı
TEMEL KAYNAK
Kişilerarası İlişkiler ve Etkili İletişim. (2011). Alim Kaya (Ed.). (3.
Baskı). Ankara: Pegem Akadem
YARDIMCI KAYNAKLAR
Dökmen, Ü. (1997). İletişim Çatışmaları ve Empati (5. Baskı).
İstanbul: Sistem.
Etkili İletişim. (2010). Uğur Demiray (Ed.). (3. Baskı). Ankara: Pegem
Akademi.
Cüceloğlu, D. (2003). İletişim Donanımları (15. Basım). İstanbul:
Remzi.
Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (2009). Bedenin Dili (44. Basım). İstanbul:
Remzi.
Cüceloğlu, D. (2011). Yeniden İnsan İnsana (43. Basım). İstanbul:
Remzi.