Os ecos do lume

s d o l u me
Os eco ariña
: F
Título Anxo
: s
Autor l: Xerai
d i t o ria M erlín
E ón:
l e c c i 6 0 3-5
Co : 1 3 1 - 5
º p á xinas 978-84-912
N
:
ISBN
 O autor
Anxo Fariña (Vigo, 1977). Licenciado en Belas Artes. Escritor,
ilustrador e director de Arte. Coñecido autor que compaxina
o traballo creativo co contacto directo cos seus lectores, que
comprenden un amplo espectro debido á súa variada obra.
Ten participado en Salóns do Libro, obradoiros de ilustración,
conferencias para docentes ou en campañas de promoción do
galego para a Xunta de Galicia, como Graffiti e letras, Creando
historias con Anxo Fariña e Ti creas a historia. Ademais de ler,
gústalle escalar, o deseño, os robots, facer snowboard, os reloxos, a
arquitectura, correr... e debuxar con música de Frank Sinatra! En Xe-
rais ten publicados os libros A chave da Atlántida (Premio Merlín de Literatura Infantil
2011 e Premio Frei Martín Sarmiento 2013), a exitosa serie Os Megatoxos e a serie Gliz
para primeiros lectores (2017), así como as novelas Horizonte de sucesos (2016), 4 xine-
tes (2017) e Os ecos do lume (2019). Anxo Fariña mantén o seu blog: http://megatoxos.
blogspot.com/

Resumo argumental
Noa e a súa familia van pasar a fin de semana á casa da avoa. No camiño, un grande incen-
dio impide continuar pola estrada. Malia que tentan contactar coa avoa, esta non dá sinais
e os pais de Noa deciden ir na súa procura a través dunha pista que atalla polo monte.
Unha travesía moi perigosa para levaren con eles os nenos, polo que Noa queda ao cargo
do seu irmán Antón mentres os pais non regresan.

Mentres agardan, Antón ve un ourizo e, para cando Noa se decata, o seu irmán xa desapa-
recera. Segue as pegadas ata unha mámoa que se atopa no interior dunha fraga. De súpeto,
o chan cede e Noa esvara por unha sorte de tobogán cara a un mundo subterráneo. Unha
vez alí, atopa a un pequeno ser chamado Wix que lle asegura ter visto a Antón canda Ouri,
unha criatura medio humana medio ourizo, que serve ao Gardián da luz ancestral.

Noa atopa a Ouri, pero o seu irmán non está con el. Ademais, terá que liberalo dunha es-
pecie de gran raíz desprendida do ceo, que o apreixa. Feito isto, Noa ve unha masa violeta,
escura e perigosa. Trátase dun eco. Malia os berros de Wix e Ouri, Noa achégase á forma
violeta ata penetrala coa man e facer que estoure enchida de luz.

Cando Noa esperta está na casa dunha curandeira. Acompáñana os seus compañeiros do
mundo infraterrestre e aténdea a coella Artemisa. Noa decátase de que ten uns símbolos
tatuados na súa man, que se movían polos dedos cos que tocou o eco. É a beizón de Arte-
misa.

2
Noa insiste en partir á procura do irmán, malia que Artemisa quere disuadila alegando que
está moi lonxe, nos dominios do Gardián da luz. Porén, a nena insiste e Ouri e Wix ofré-
cense a acompañala. Entrementres, as xentes de Artemisa deciden evacuar a aldea, debido
á proximidade dos perigo que supuña o desprendimento da raíz, cuestión que achacaban á
acción dos seres humanos no mundo superior.

A lombos dun corremontes, Noa e os seus amigos emprenden a viaxe na busca do irmán.
No traxecto atópanse cun grupo de hocipontes migrantes que detectan a presenza de hu-
manos. Os hocipontes apresan a Noa e, metida nunha gaiola, deciden levala canda o Gar-
dián da luz.

Coa axuda dunha nena hociponte, Noa escapa cos seus amigos ata chegar a unha gran raíz
que pende do ceo infraterrestre. Os amigos e a rapaza soben á raíz, e Noa ten a visión de
que pertence a un vello teixo ao pé do cal se atopa a súa avoa. Entón, o Gardián da luz, un
grande oso, aparece, e Noa descobre que pretende sacrificar o seu irmán Antón para con-
seguir a enerxía que alimente a vida no mundo e acadar, así, o equilibrio roto pola codicia
dos humanos.

Entrementres, a raíña dos hocinpontes chega e iníciase un combate entre as súas hostes e o
Gardián da luz. Así mesmo, unha gran marea de ecos comeza a voar a zona da raíz. Noa
déixase caer da raíz e, ao tocar os ecos, prodúcese un gran volume de enerxía en forma de
luz.

Entón, a batalla cesa. O Gardián da luz agradece a Noa a creación da luz e a nena atopa
por fin o seu irmán. Por último, a nena recibe unha mensaxe dos seus pais no móbil infor-
mándoa de que atoparon a avoa ao pé dun gran teixo.

Temas e valores
A ecoloxía
Toda aventura de Noa está relacionada coa destrución do planeta a causa da acción
humana. Máis en concreto, coas consecuencias negativas dos incendios forestais.

O amor entre irmáns

Noa non abandonará a súa busca ata atopar o seu irmán Antón, custe o que custe.

A relación avoa-neta
Noa ten unha conexión especial coa súa avoa. Esta conexión acaba provocando que os
pais de Noa atopen a avoa ao pé do teixo a cuxa gran raíz chegou Noa na procura de
Antón.

3
Actividades
Antes da lectura
• De que pensan que pode tratar o libro tendo en conta só o título?

• Que título lle porían vendo só a ilustración da portada?

Despois da lectura
1. Leron algún outro libro deste autor? Cal foi o último libro que leron?

2. Comentar as ilustracións. Que lles parece o estilo do autor como ilustrador?

Ficha a1 (antes da lectura)

1.Describe de xeito resumido como sería a ilustración que debuxarías para a capa do
libro.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

4
2. Debuxa co teu estilo a escena que se describe no seguinte texto da páxina 26:

Á falta de astro rei, milleiros de diminutas estrelas dábanlle luz a aquel lugar.
En fronte dela estendíase un mundo totalmente diferente ao que coñecía. Desde
aquel alto onde se achaba podía dominar unha ampla paisaxe. Viu montañas de
diferentes tamaños, ríos de cores imposibles, fragas de especies inimaxinables e
un lago (ou un mar, non sabería dicilo) inmenso. Todo era recoñecible pero, ao
mesmo tempo, descoñecido. Á súa dereita xurdían campos enteiros de herba vio-
leta con flores semellantes a unha pequena fraga conformada por árbores cuxo
tronco estaba recuberto de escamas coma as dun peixe, dunha cor azul irisada.
Apenas a uns pasos dela nacían uns arbustos que eran como as formacións de
coral que vira nos documentais da televisión.

5
Ficha d1 (despois da lectura)
1. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras.
Retrucar (p. 9)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Irada (p. 10)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Esquío (p. 16)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Fedellar (p. 16)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible de pa-
labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

6
__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

3. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras.

Adoitar (p. 17)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Petróglifo (p. 21)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Agatuñar (p. 25)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Alancada (p. 35)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

4. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible de pa-
labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

7
__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

5. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras.

Boquexar (p. 37)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Panca (p. 38)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Sincopado (p. 40)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Bulir (p. 48)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

6. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible das pa-
labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

8
__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Ficha d2 (despois da lectura)

1. Que lendas populares existen en Galicia asociadas ás mámoas? Investiga e escribe aquí
algunha.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

9
__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Que é e onde se atopa Stonehenge, lugar que se menciona na páxina 106. Busca infor-
mación e escribe aquí as respostas.

_________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

3. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras:

Arredar (p. 50)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

10
 Ancestral (p. 52)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Eiruga (p. 53)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Amorodo (p. 54)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

4. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible de pa-
labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

5. Comenta o seguinte texto da páxina 102:

Segundo descubriu, prendéranse moitos lumes ese mesmo día por diferentes par-
tes da xeografía do país. Pero o máis grave para ela era que estaban arrasando
os montes preto da aldea da avoa. O lume xa chegara a outras vilas, deixando
un rastro negro de cinza e o cheiro irrespirable a queimado e desolación. Fragas,
campos de cultivo, casas... Prenderan tantos focos que nin os bombeiros nin os
militares mobilizados eran quen de conter a desfeita. A xente falaba de lumes
provocados. O ser humano, coa súa avaricia sen límites, atentaba incluso contra
si mesmo. A vexetación estaba totalmente seca e os acuíferos e encoros baixo mí-

11
 nimos. As fotografías eran demoledoras, mostrando lapas do tamaño de edificios
e hectáreas e hectáreas de chan negro, cos esqueletos das árbores sobresaíndo
deste coma extremidades monstruosas.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

12
6. Que tipo de criatura era Wix, o primeiro ser que atopa Noa no lugar fantástico ao que
vai parar co seu irmán?

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

7. Como describirías a criatura chamada Ouri da que se fala nas páxinas 35 e 36?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

8. Que é un unicornario? E un corremontes? Que come o corremontes?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

13
__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Ficha d3 (despois da lectura)

1. Debuxa co teu estilo a escena descrita nas páxinas 89 e 90, na que Noa lle fai un falso
esconxuro á raíña hociponte para transformala en gata empregando unha app do móbil.

14
2. Como se chama a nena hociponte que axuda a Noa a fuxir do seu cativerio?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

3. En que animal subiron Noa e Antón para marchar do mundo infraterrestre?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

15
 Pedidos a Autor do proxecto de lectura: David Rodríguez Rodríguez

Comercial Grupo Anaya

Polígono Pocomaco
Avenida 3 Edificio Diana
Nave 4 Baixo • 15190 A Coruña
Tel.: 981 171 641 / Fax: 981 171 647

XERAIS
Doutor Marañón, 12 • 36211 Vigo
Tels.: 986 214 888 / 986 214 880
Fax: 986 201 366
xerais@xerais.es
http://xerais.es