Professional Documents
Culture Documents
q1 Filipino 10
q1 Filipino 10
MEDITERRANEAN
DAGAT MEDITERRANEAN
- Ito ay mahaba, malawak, at dumadaloy sa tatlong kontinente: Timog Aprika,
Kanlurang Asya, at Hilagang Europa. (TAKAHE)
- Isang dagat ng Karagatang Pasipiko
- naging mahalagang bahagi ng buhay ng mga mamamayan ng 21 bansang nasa
palibot nito
- Naging ruta ng mga mangangalakal at manlalakbay na nagbigay daan sa kanilang
pagpapalitan ng kultura, produkto, at kalakal. Nakatulong din nang malaki sa
ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon.
(TAKAHE)
Timog Aprika Kanlurang Asya Hilagang Europa
➢ Aesop
- Nakalikha nang mahigit 200 na pabula
- Isang kuba at may kapansanan sa pandinig sapul sa pagkabata. Lumaking
alipin subalit dahil sa kanyang sipag, katapatan at talino ay binigyan siya ng
kalayaan ng kanyang amo. Hinayaan siyang maglakbay at makilahok sa mga
tao sa bayan. Tinuruan ang mga tao ng tamang pag-uugali at pakikitungo
sa kapwa gamit ang mga hayop bilang mga tauhan sa kanyang mga
isinulat dahil bilang isang alipin, wala siyang karapatang punahin ang
mga tao, lalo’t ang mga ito’y nabibilang sa mataas na uri ng lipunan.
1. Mitolohiya (Roma)
Hal: Pag-iibigan nina “Kupido at Psyche”.
➔ Nagmula sa nobelang Metamorphoses na isinulat noong ika-2 siglo
AD ni Apuleius.
2. Sanaysay (Greece)
Hal: Ang Alegorya ng Yungib
➔ isinulat ni Plato kasama ang kanyang akdang The Republic.
Ipinapakita nito ang epekto ng edukasyon at kawalan nito sa ating
pamumuhay.
➔ Isinulat sa pamamagitan ng dayalogo ng kanyang kapatid na si
Glaucon at ni Socrates.
3. Nobela (France)
Hal: Ang Kuba ng Notre Dame
➔ Isinulat ni Victor noong 1829 at inilimbag noong 1831
➔ Naganap ang kwento sa Notre-Dame Cathedral sa Paris noong
1461-1483
5. Epiko (Mesopotamia)
Hal: Ang Epiko ng Gilgamesh
➔ Nagmula sa sinaunang Mesopotamia na naisulat noong panahon
ng Ika-3 Dinastiya ng Ur
➔ Itinuturing na isa sa pinakatanyag na unang akdang pampanitikan
sa buong mundo.
➔ nagsimula sa limang tulang Sumerian at pinagsama-sama.
➔ unang bersyon: Shūtur eli sharrī (Surpassing All Other Kings).
➔ pangalawang bersyon: Sha naqba īmuru (He Who Saw the Deep).
Sa kasalukuyan, may 20 tablet na ginamit sa pagsusulat nito ang
natuklasan.
6. Tula (Ehipto)
Hal: Ang Tinig ng Ligaw na Gansa
➔ Isang tulang liriko-pastoral na isinalin sa Filipino ni Vilma Ambat.
➔ Naisulat noong panahon ng pagpapalawak ng Emperyo ng Egypt at
panahon ng napakasopistikadong pag-usbong ng kultura.
➢ MITOLOHIYA
Latin: Mythos ibig sabihin ay “KWENTO”
Greek: Muthos
➢ MITO/MYTH
- Representasyon ng marubdob na pangarap at takot ng mga sinaunang tao na
nakakatulong upang maunawaan nila ang misteryo ng pagkakalikha ng
mundo, ng tao, ng katangian ng iba pang mga nilalang.
- Nagpapaliwanag ng nakakatakot na pwersa ng kalikasan sa daigdig.
- Naglalahad ng ibang daigdig tulad ng langit at ilalim ng lupa.
➢ MITO SA PILIPINAS
- Kwentong bayang naglalahad tungkol sa mga anito at diyosa
- Maaaring matagpuan sa mga kwentong bayan at epiko ng mga
pangkat-etnikong naninirahan sa bulubundukin sa Luzon, Visayas, at
Mindanao.
Halimbawa: Alim - epiko ng mga Ifugao ukol sa pagkaguho ng mundo.
➢ MITOLOHIYANG ROMANO
- Nanghiram o ginawang batayan ang mitolohiyang griyego
MGA DIYOS AT DIYOSA SA MITOLOHIYANG GRIYEGO AT ROMANO
Diyos at Diyosa
Pagpapakilala
Griyego Romano
SI PYGMALION AT GALATEA
➢ PYGMALION
- Isang eskultor mula sa Cyprus.
- Kinahuhumalingan ng mga babae, ngunit iniiwasan niya sila dahil sa
kanyang labis na pagkainis sa ilang babaeng bayaran.
- Ang gumawa ng kanyang obra maestra, perpektong babae, at
minamahal na si Galatea.
➢ GALATEA
- Obra maestra ni Pygmalion
- Ang babae o estatwang minamahal ng eskultor na si Pygmalion.
- Isa siyang estatwang nabigyan ng buhay dahil sa tandang
ipinagkaloob ng DIyosang si Aphrodite (ang Diyosa ng kagandahan at
pag-ibig) kay Pygmalion.
❖ Nakalikha siya ng isang napakagandang babae na siya ring naging obra maestra
(masterpiece) niya. Ipinagpatuloy niyang gawin ang estatwa hanggang magkaroon
siya ng isang perpektong babae.
❖ Nagkakaroon ng pagbabago kay Pygmalion habang ginagawa niya si Galatea, ang
babae o estatwang ginagawa niya.
➢ Rebecca De Dios
- 16 na taong gulang
- Anak ng mag-asawang OFW (Nagtatrabaho sa Barcelona, Espanya) (8 na taon na
silang nagtatrabaho roon, ngunit ito palang ang unang pagkakataong naisama nila
si Rebecca)
- Pinapunta siya sa Espanya, sa halip na ang kanyang mga magulang ay umuwi
sa Pilipinas
- Nagtatrabaho ang kanyang mga magulang sa HOTEL
- Inayos nila ang kanilang mga schedule upang laging may kasama sa kanila si
Rebecca (Parehas libre tuwing sabado at linggo)
- Mga napasyalan nila: Madrid, Seville, Toledo at Valencia
➢ Klima at Panahon
- Abril - Hunyo = katamtamang panahon
- Hulyo - Agosto (Hindi niya naabutan) = tag-init
- Hulyo - Agosto sa kanila = katulad ng klima tuwing Marso - Abril sa atin
- Tuwing Hulyo - Agosto = maraming turista na dumadayo sa Espanya, lalo na sa
Barcelona
➢ Kultura at Tradisyon
- May mayamang kultura’t tradisyong kanilang maipagmamalaki
- Maraming museo at teatro kung asan masasalamin ang kanilang kasaysayan
- May mga araw at oras silang nakalaan kung saan libre ang pagpasok sa museo
- Nakapasok siya nang libre sa Reina Sofia sa Madrid (isang museong tanyag sa
buong mundo)
Libre ang pagpasok mula Libre ang pagpasok mula Libre ang pagpasok mula
7-9 ng gabi 2:30 ng hapon umaga hanggang 2:30
ng hapon
- Isa pang tanyag na museong napasukan nila nang libre: National Art Museum of
Catalonia
- BULLFIGHT
➔ ang mga lalaki ay nakikipagtagisan ng lakas sa isang toro.
- FLAMENCO
➔ pagsayaw na may kahanga-hangang bilis ng paa ng mga mananayaw na tila
nakaangat sa hangin at hindi lumalapat sa sahig.
➢ WIKA
- SPANISH o CASTILLIAN ang kanilang wikang pambansa, na ang tawag
naman natin ay Espanyol
- Mga diyalektong ginagamit ng ilan: GALICIAN, CATALAN, BASQUE
- Kakaunting Espanyol lamang ang nakakapagsalita ng Ingles, kumpara sa
ibang mga bansa sa Europa. Ang pagsasalita ng Ingles ay hindi gaanong
laganap
- Halos lahat ng mga mababasa ay nakasulat sa kanilang wika
- Nasakop nila tayo sa loob ng mahigit tatlong daang taon (300 years) kaya
naman marami silang naging impluwensya sa ating kultura, at kasama na
roon ang ating wika
➢ RELIHIYON O PANANAMPALATAYA
- May naglalakihang simbahang katoliko sa lahat ng dako
- 80-90% ng populasyon sa Espanya ay Katoliko
- Hindi napupuno ang mga simbahan, ang karamihan ay hindi regular na
sumisimba. Nagsasagawa lamang sila nga mga ritwal ng simbahan tulad ng
pagbibinyag, pagpapakasal, at pagbabasbas sa namatay.
➢ ISPORTS
- SOCCER O FOOTBALL ang tanyag na laro
- Ang Real Madrid
- Isang koponan ng soccer na nakabase sa Madrid, Espanya
- Pinakapopular na soccer club sa buong mundo na may mahigit na 228
milyong tagasuporta
➢ KASUOTAN
- Higit na pormal ang kanilang kasuotan kumpara sa atin
- Pantalong maong at t-shirt ang karaniwang suot ng kabataan
- Blusa at palda o bestida ang kasuotan ng nakatatandang babae
- Sa kalalakihan, karaniwang nakapantalong slacks at t-shirt na may kwelyo
at sapatos na balat
- Halos walang naka-rubber o tennis shoes maliban sa mga turistang
namamasyal sa baybayin ng Barcelona
- May dress code ang mga simbahan
ANG SAMPUNG DALAGA
➔ Dito binibigyang-diin ni Hesus ang KAHALAGAHAN NG KAHANDAAN ng mga
mananampalataya sa Kanyang pagbabalik.
➔ “Kailangang manatiling may langis ang ating mga “ilawan” sapagkat hindi natin alam
ang araw o ang oras man ng Kanyang muling pagparito”
➔ Mahalaga ang paghahanda upang sa huli ay wala tayong pagsisisihan
PARABULA
- maikling kwentong may aral na kalimitang hinahango mula sa Bibliya.
- Isa itong maikling salaysay na maaaring nasa anyong patula o prosa
- malimit nangangaral o nagpapayo hinggil sa isang pangyayari, na kadalasang
isinasalarawan ang isang moral o relihiyosong aral.
ISRAEL
- Isang bansa sa Kanlurang Asya na kinikilalang Holy Land o Banal na
Lupain
- Sa maraming bahagi ng Israel, partikular sa lungsod ng Herusalem, namuhay
at nangaral si Hesus. Dito matatagpuan ang mga ginamit niyang lugar sa
pangangaral na mababasa sa mga parabula.
Simbolismo Kahulugan