Professional Documents
Culture Documents
Kavram Yanılgıları
Kavram Yanılgıları
“Bir konuda hiç bir kavrama ve bilgiye sahip olmamak, o konuda kavram yanılgısına sahip olmaktan
çok daha iyidir”
Burada listelenen kavram yanılgılarından önemli bir kısmı MEB, Fizik Öğretim Programı 2007 (
Güncelleme 2011)' de uygun kazanımlara kodlanmıştır. Bu kodlamadaki amaç ders kitaplarının ve
öğretmenlerimizin bu kavram yanılgısı ve öğrenme zorluklarını tanılamaları ve bilimsel kavrama
yaklaştırma yöntem ve tekniklerini kullanmalarıdır.
1. KİNEMATİK
2. DÜŞEN CİSİMLER
* Aynı yükseklikten bırakılan ağır cisimler hafif cisimlere göre daha önce yere düşer.
3. EYLEMSİZLİK
* Hareket halindeki cisimlere etkiyen kuvvet kaldırıldığında cisim hızını azaltarak duracaktır.
4. NEWTON YASALARI
* Newton hareket yasaları ile kinematik arasında hiç bir bağlantı yoktur.
* Newton’un üçüncü yasayına, bir cisme etki eden normal kuvvet daima cismin ağırlığına eşittir.
* Sadece İnsanlar ve hayvanlar kuvvet uygularken pasif durumdaki cansız varlıklar (masa, yer) kuvvet
uygulamaz.
* Bir cisim hareket ettiğinde, ağır cisimler hafif cisimlere göre daha büyük itme uygular.
* El ile bir cisme uygulanan bir kuvvet cisim eli terk ettikten sonra da etki etmeye devam eder.
5. SÜRTÜNME KUVVETİ
* Sürtünme kuvveti, daima cismin hareket yönü ile zıt yönlü bir kuvvettir.
6. YERÇEKİMİ
* Bir elmaya etkiyen kuvvetin kaynağı ike Ay’a etkiyen kuvvetin kaynağı farklıdır.
* Ayın yörüngesinde dolanmasının sebebi yerçekimi kuvvetinin aya etkiyen merkezkaç kuvvet ile
dengelenmiş olmasıdır.
7. ENERJİNİN KORUNUMU
* Bir cisim düşmeye bırakıldığında, yerçekimi potansiyel enerjinin tamamı aynı anda kinetik enerjiye
dönüşür.
8. MOMENTUMUN KORUNUMU
9. ÇEMBERSEL HAREKET
* Düzgün çembersel hareket yapan bir cisme etkiyen net kuvvet sıfırdır.
* Çembersel hareket yapan bir cisme etkiyen hareket doğrultusuna dik net kuvvet ortadan
kalktığında cisim çembersel hareket yapmaya devam eder.
* Bir doğru boyunca hareket eden cisimler açısal momentuma sahip olamaz.
* Uzaygemileri bir gezegenden diğerine doğrusal bir yol boyunca seyahat eder.
* Bir gezegenden diğerine seyahat edecek olan uzaygemisi herhangi zamanda fırlatılabilir.
* Dünyaya göre bağıl hareket Güneş’e göre bağıl hareket ile aynıdır.
* Dünya etrafında dolanan uzay araçları Güneş’e göre sinüzoidal bir yörünge izlemez.
* Roketler hareketine zıt yönde itmek için bir ortama (hava) ihtiyaç duyar.
13. EĞRİ UZAY VE KARA DELİKLER
* Kara delikler uzaktaki cisimlere kara delik haline gelmeden önceki yıldız halindeki durumuna göre
daha büyük bir yerçekimi kuvveti uygular.
* Bir kütleçekim alanında yapılan gözlemler sabit ivme ile hareket eden sistemde yapılanlardan
farklıdır.
* Eğer Güneş bir kara delik olsa idi, Dünya Güneş’in üzerine düşerdi.
* Bir bardak sıcak çayın ısısı, bir bardak ılık çayın ısısından yüksektir (Olmayan ergi!).
* Denizden alınan bardak suyun ısısı, deniz suyunun ısısından küçüktür (Olmayan ergi!).
* Sıcaklık bir sistemdeki rastgele hareket eden moleküllerin ortalama kinetik enerjisidir.
* Soğuk akabilir.
Olmayan ergi!: Bu kavram yanılgıları aslında maddenin (çayın veya deniz suyunun) olmayan ısısı,
varmış gibi bir algıya götürebilir. Çayın veya deniz suyunun yada başka bir maddenin ısısından
bahsedilemeyeceğinden, olmayan ısılarının karşılaştırılması matematikteki olmayan ergi (Reductio ad
absurdum) tekniğine benzetilebilir.
* Herhangi bir başlangıç açısı için, tüm sarkaçlar mükemmel bir basit harmonik hareket yapar.
16. DALGALAR
* Aynı ortamdaki büyük dalgalar küçük dalgalara göre daha hızlı yayılır.
* Zaman mutlaktır.
* Hareket halindeki yüklü bir parçacık ivmelenirken daima bir alan çizgisini takip eder.
* Bir yüklü parçacık bir alan çizgisi üzerinde değilse, kuvveti hissetmez.
* Yüklü bir cisim sadece tek tip yüke (Pozitif veya negatif) sahiptir.
* Elektriksel alan ve kuvvet aynıdır.
* Bir yüklü cisim olmasa olmasa da, elektriskel alandaki her noktada kuvvet vardır.
* Alan çizgileri tam olarak pozitif yüklü cisimden negatif yüklü cisime doğrudur.
* Bir elektronun sahip olduğu yük miktarı, doğadaki en küçük yük miktarıdır.
* Gerilim enerjidir.
* Yüklü bir cismi eş potansiyel alandan hareket ettirmek için iş yapmak gerekir.
* Bir kondansatörün sadece levhaları arasında potansiyel farkı vardır, iç bölgelerde yoktur.
* Kondansatörün pozitif (negatif) yüklü levhasının üzerinde sadece pozitif (negatif) yük vardır.
* Bir devrede akım geçmesi için kapalı bir ilmek halinde olması gerekmez.
* Paralel bağlı dirençlerin eşdeğer direncin değeri en büyük direncin değerinden büyüktür.
* Magnetik alan çizgileri bir kutuptan çıkar diğer kutuptan sona erer.
* Yüklü cisimler serbest bırakıldığında bir mıknatısın kutuplarına doğru hareket eder.
* Tüm elektrik alanlar pozitif (+) yüklü cisimlerden başlar ve negatif (-) yüklü cisimlerde son bulur.
* Yükseltici bir transformatör daha düşük giriş enerjisine karşın size fazladan bir enerji verir.
* Işık, herhangi bir andaki bir noktada parçacık şeklinde olabilirken başka bir noktada dalga şeklinde
olabilir.
* Yüksek frekansa sahip fotonlar düşük frekansa sahip fotonlardan daha büyüktür.
* Fizikçiler atom için (atomun tüm özelliklerini açıklayan) “mükemmel” atom modeline sahiptir.
* Atomda çekirdek etrafında dolanan elektronlar, Güneş etrafında dolanan gezegenler gibidir.
29. ELEKTROSTATİK
30. ELEKTRİK
32. ...
* Compton olayı kullanılarak foton ile atom (foton ile atoma bağlı elektron) etkileşimi de açıklanabilir.