You are on page 1of 3

Higgs alanı

Higgs alanı, evrene yayılmış dev bir pekmez fıçısı gibi davranan bir kuvvettir. İçinden geçen bilinen
partikül türlerinin çoğu pekmeze yapışarak onları yavaşlatır ve ağırlaştırır.

standart modele göre, uzay boyunca var olmak için bir alan (higgs alanı) gereklidir ve elektrozayıf
etkileşimin simetri yasalarını kırmalıdır. Bu alanın varlığı, ayar bozonlarının büyümesine neden olan
higgs mekanizmasını tetikler.

bu alan saniyenin sadece 1 trilyonda biri kadardır. higgs alanı, parçacıkları bir atom oluşturmak için
tutan bir enerji olduğuna inanılmaktadır. bu alan protonların ışık hızıyla çarpışmasıyla oluşturulabilir

higgs bozonu, bir ışık parçacığı olan fotonun elektromanyetik alanı iletmesine benzer şekilde, kütle
veren higgs alanını iletmeye yardımcı olan bir parçacıktır.

tanrı parçacığı terimi, amerikan deneysel fizikçi leon m lederman tarafından parçacık fiziği üzerine
yazdığı popüler bilim kitabında (tanrı parçacığı: cevap tersi ise soru nedir ) otaya çıktı.

standart modele göre, temel kuvvetler simetriden ortaya çıkar ve ayar bozonları adı verilen parçacıklar
tarafından iletilir. zayıf kuvvet simetrisi, ayar bozonlarının (w ve z) sıfır kütleye sahip olmasına neden
olmalıdır, ancak deneyler, ayar bozonlarının çok kütleli ve kısa aralıklı olduğunu göstermektedir

teoriye göre, boş uzayda bile her yerde sıfır olmayan kuvveti olan ve bu parçacık, higgs alanı olarak
adlandırılan bu alanla etkileşime girerek kütle elde eden bir alan vardır. Bu teori doğruysa, eşleşen bir
parçacık da var ve saptanabilir olmalıdır, bu da teorinin önemli bir testini sağlar.

deney hakkında

Cenevre İsviçre'deki CERN'deki büyük hadron çarpıştırıcısının birincil hedeflerinden biri, en güçlü
parçacık hızlandırıcı ve şimdiye kadarki en karmaşık bilimsel araçlardan biri - higgs bozonunun
varlığını test etmek ve fizikçilerin doğrulamasını sağlayacak özelliklerini ölçmektir. modern teorinin
bu temel taşı

standart model: atomun ötesinde


Standart model, deneysel olarak gözlemlenen en küçük madde parçacıklarını ve enerji ile madde
arasındaki etkileşimleri tanımlayan teorilerin birleşimidir.

temel parçacıkları ve doğanın dört temel kuvvetinden üçü aracılığıyla nasıl etkileştiklerini tanımlayan
zarif bir modeldir: güçlü nükleer, zayıf nükleer ve elektromanyetik. yerçekimi dahil değildir
higgs bozonu, standart modelin son eksik parçası ve bozon ailesinin 5. üyesidir (ancak bir kuvvet
taşıyıcı değildir)
standart model, üst kuark olan w bozonu ve z bozonunun varlığını başarıyla tahmin etmiştir. deneysel
verilerle güçlü bir şekilde desteklenir ve hiçbir zaman yanlış tahminlerde bulunulmamıştır

ATLAS (bir toroidal LHC cihazı) ve CMS (Kompakt MUON solenoidi): yeni kütle ve ekstra boyutlar
gibi şeyleri tespit etmek için kullanılırlar

ALICE (Büyük bir İon Çarpıştırıcısı deneyi): Büyük patlamadan kısa bir süre sonra var olan kuark-
gluon plazması adı verilen sıvı bir madde formunu incelemek için yapılmıştır

LHCb (büyük hadron çarpıştırıcısı güzelliği): anti-maddeyi incelemek için yapısı

TOTEM (toplam elastik ve kırınım enine kesit ölçümü): toplam kesiti, elastik saçılmayı ... vb.
Ölçmeyi amaçlar.

MoEDAL (LHC'deki molopol ve egzotik dedektörler): doğrudan manyetik tek kutup veya dyon ve
diğer yüksek iyonize edici kararlı büyük parçacıkları aramayı amaçlamaktadır.

Bu deneyle ne amaçlıyorlar?
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndaki bilim insanı, geleceğin kalbini oluşturan Proton ışınlarını ışık
hızına yakın bir hızla parçaladı
bir saniyeden kısa bir süren Büyük patlamada var olan koşulları yeniden oluşturmak.
Çarpışmadan sonra doğrudan bozunuyorlar
higgs bozonu var ise, her trilyon çarpışmada birkaç higgs bozonu oluşmalıdır

DENEY

iki yüksek enerjili parçacık protonu 27 km ışık hızı ile dairesel bir döngü boyunca ilerlerken
bu protonlar saat yönünde dönerek saat yönünde dönerler ve saat yönünün tersine bir kısmı makinenin
içinde çarpışacak şekilde yapılmıştır.
tüm bu süreç Atlas adlı bir yönetmen tarafından izleniyor. Çarpışma ile protonlar küçük parçacıklara
bölünür
bu küçük parçacıklar 2 gruba ayırılarak isimlendirilir; quarklar ve leptonlar

senkrotronu, 4 TeV'e kadar proton veya kurşun çekirdeklerden (çekirdek başına 574 Tev veya 2.76 pe
nükleon) iki zıt parçacık demetini çarpışmak için yapılmıştır ve enerjileri yaklaşık 6.5 Tev'e (13 TeV
çarpışma enerjisi) yükselmiştir.

35 ülkede 140 bilgisayar merkezini birbirine bağlayan Grid tabanlı bir bilgisayar ağı tarafından analiz
edilen verilerin yılda onlarca petabayt hızında üretilmesi bekleniyor.

You might also like