Professional Documents
Culture Documents
Programet “Bachelor”
Ing. Elektronike
Ing. Kompjuterike
Ing. Mekatronike
PhD Candidate Anja Cenameri
Ing. Elektrike
anja.cenameri@gmail.com Teknologji Informacioni
a.cenameri@albanianuniversity.edu.al
S I S T E M E T N U M E R I K E
mbledhja (+),
zbritja (-),
shumëzimi (* )
pjesëtimi (/).
Është sistem i cili Është sistem i përbërë Baza e sistemit oktal të Sistemi heksadecimal i
përdoret në jetën e vetëm prej dy shifrave 1 numrave është B=8, numrave përdor numrat
përditshme. dhe 0. sepse numrat në këtë decimal duke përfshirë
sistem numerik dhe 6 simbole
Sistemi decimal ose Baza e këtij sistemi shkruhen duke shtesë: A, B, C, D, E, F.
dekadë përbëhet nga është 2. shfrytëzuar 8 shifra të
dhjetë shifrat 0, 1, 2, 3, ndryshme: Shkronjat paraqesin
4, 5, 6, 7, 8, 9. Të gjitha pjesët e numrat nga 10 deri në
kompjuterit komunikojnë 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 15.
Baza e këtij sistemi në mes tyre me kodin e
është dhjetë. numrave binar. Baza e këtij sistemi
është gjashtëmbëdhjetë.
3
SISTEMI DECIMAL
USHTRIME
𝟏𝟐𝟓𝟏𝟎
𝟒𝟓𝟕𝟖𝟏𝟎
𝟒𝟏𝟓𝟖𝟗𝟏𝟎
4
Konvertimi i numrave decimal në sistemin binar
(I)
• Rasti i një numri të plotë X:
• Pjestoni X-in me 2.
• Ruhet mbetja e këtij pjestimi.
• Pjesa e plotë përdoret për hapin
pasardhës, i cili do të pjestohet sërish
me 2.
• Hapi i mësipërm do të përsëritet derisa pjesa
e plotë të bëhet 0.
• Nqs lexojmë numrat e dalë nga çdo hap, nga
poshtë-lart është pikërisht numri binar.
• Rasti i një numri me presje dhjetore XX,YYY:
• Pjesa e plotë XX konvertohet duke ndjekur
hapat e sqaruar më sipër.
• Pjesa pas presjes dhjetore:
• Shumëzohet numri 0,YYY me 2.
• Pjesa e plotë mbahet shënim.
• Pjesa pas presjes dhjetore shumëzohet
me 2.
• Hapi i mësipërm përsëritet derisa të arrihet
0.00
5 • Nqs lexojmë numrat e mbajtur shënim nga
lart-poshtë është numri i kërkuar.
Konvertimi i numrave decimal në sistemin binar
(II)
6
Konvertimi i numrave decimal në sistemin binar
(III)
USHTRIME
Të kryhen konvertimet nga sistemi decimal në atë binar, si për numrat e plotë
ashtu edhe për numrat me presje dhjetore:
𝟏𝟒𝟎𝟏𝟎 ↔ ? 𝟐
𝟏𝟏𝟐𝟐𝟏𝟎 ↔ ? 𝟐
𝟓𝟖𝟕𝟏𝟎 ↔ ? 𝟐
𝟐𝟓𝟏, 𝟕𝟏𝟎 ↔ ? 𝟐
𝟒𝟒𝟒, 𝟏𝟐 𝟏𝟎 ↔ ? 𝟐
𝟑𝟏𝟐, 𝟗 𝟏𝟎 ↔ ? 𝟐
7
Konvertimi i numrave binar në sistemin decimal
(I)
• Çdo pozicion në një numër
binar ka një vlerë, e cila
përfaqëson një fuqi të dyshit. Shembull
• Çdo vlerë të numrit binar Konvertoni numrin binar 01100001. 101 në
shumëzojeni me vlerën e numër decimal:
pozicionit të fuqisë
korresponduese të dyshit. (0*128) + (1*64) + (1*32) + (0*16) +
• Mblidhni të gjitha vlerat e (0*8) + (0*4) + (0*2) + (1*1) + (1*0.5)
përllogaritura nga pika e + (0*0.25) + (1*0.125) = 97.625
mësipërme. Shuma totale do
të jetë pikërisht numri
dhjetor.
Numri Binar 0 1 1 0 0 0 0 1 1 0 1
8
Konvertimi i numrave binar në sistemin decimal
(II)
USHTRIME
Të kryhen konvertimet nga sistemi binar në atë decimal, si për numrat e plotë
ashtu edhe për numrat me presje dhjetore:
1101011𝟐 ↔ ? 𝟏𝟎
1001010𝟐 ↔ ? 𝟏𝟎
101011𝟐 ↔ ? 𝟏𝟎
𝟏𝟏𝟏𝟏𝟎𝟎𝟏, 𝟏𝟎𝟏𝟐 ↔ ? 𝟏𝟎
𝟏𝟎𝟏𝟎𝟏𝟎, 𝟏𝟏𝟐 ↔ ? 𝟏𝟎
𝟏𝟏𝟎𝟎𝟏𝟏𝟎, 𝟎𝟏𝟏𝟐 ↔ ? 𝟏𝟎
9
Konvertimi i numrave decimal në sistemin oktal
10
Konvertimi i numrave oktal në sistemin decimal
Shembull
Të shndërrohet numri oktal në
ekuivalentin e tij decimal:
(234)8 = (?)10
11
U S H T R I M E
Të shndërrohen numrat
decimal në ekuivalentët
e tyre octal. Të shndërrohen numrat
oktal në ekuivalentët e
tyre decimal.
a) (176)10 = (? )8
b) (109)10 = (? )8
a) (276)8 = (? )10
c) (1234)10 = (? )8
b) (724)8 = (? )10
Konvertimi i numrave decimal në sistemin
hexadecimal
Të shndërrohen numrat
decimal në ekuivalentët
e tyre hexadecimal. Të shndërrohen
numrat hexadecimal
në ekuivalentët e tyre
(𝟗𝟐𝟎)𝟏𝟎 = (? )𝟏𝟔 decimal.
(𝟏𝟔𝟔)𝟏𝟎 = (? )𝟏𝟔
(𝟏𝐀𝟗)𝟏𝟔 = (? )𝟏𝟎
(𝟑𝟐𝟑)𝟏𝟎 = (? )𝟏𝟔
(𝐀𝐁𝐂)𝟏𝟔 = (? )𝟏𝟎
(𝟐𝟎𝑪)𝟏𝟔 = (? )𝟏𝟎
14
A L G J E B R A E B U L I T
Përkufizim: përdoret për të analizuar dhe thjeshtuar qarqet
dixhitale (logjike). Ajo përdor vetëm numrat binarë, pra 0
dhe 1. Njihet gjithashtu si Algjebër Binare ose Algjebër
logjike. Algjebra e Bulit u shpik nga George Boole në 1854.
KEY NOTES
Algjebra Boolean është një degë e matematikës që merret
me veprimet mbi vlerat logjike me variabla binare.
o Variablat Boolean: përcaktohet si një ndryshore ose një simbol, në përgjithësi një
shkronjë, që përfaqëson “sasitë” logjike si 0 ose 1.
o Funksioni Boolean: përbëhet nga variabla binare, operatorë logjikë, konstante të tilla
si 0 dhe 1, simbolet e kllapave etj.
o Literal: Një literal mund të jetë një ndryshore ose një plotësues i një ndryshoreje.
Ligji “OR” Këto ligje përdorin funksionin “OR”. Prandaj marrin këtë emër.
A+0=A
A+1=1
A+A=A
A+Ā=1
https://www.mathsisfun.com/sets/boolean-algebra.html
https://www.plymouth.ac.uk/uploads/production/documen
t/path/3/3760/PlymouthUniversity_MathsandStats_Boolean
_algebra_and_logic_gates.pdf
https://www.boolean-algebra.com/
https://booleangame.com/
https://s3.amazonaws.com/prod-hmhco-vmg-craftcms-
public/WF1092101_6-12-Boolean-Algebra-Activity.pdf
23
24
25
The following question is about recognizing and matching patterns in shapes that are the same, but viewed from
different angles.
Two shapes are similar when one can become the other after a rotation clockwise ⟳ or counterclockwise ↺, or a
reflection horizontally ↔ and/or vertically ↕.
Your task is to choose the figure that completes the statement. Pay attention to the
pattern by which the first and second shapes are related, and then figure out which
choice matches shape 3. Fill in the blank:
26
Your task is to choose the figure that completes the statement. Fill in the blank:
27
The following series of codes are in a sequence from left to right. There is a repeating pattern that you
will notice. Determine the pattern and decide which code should come next.
Fill in the blank: A1, B3, C5, D7, E9, F11, G13, _____
28
The following series of codes are in a sequence from left to right. There is a repeating pattern
that you will notice. Determine the pattern and decide which sequence of letters should come
next.
Fill in the blank: A, AA, AAA, B, BA, BAA, BAAA, BB, BBA, BBAA, BBAAA, BBB, ________
29
Now, identify patterns in a word problem using a data visualization. There are 12 chocolates in a box: eight have
caramel filling, six have coconut filling, and two have both caramel and coconut filling. Choose the best image that
describes this box of chocolates.
30
There are 10 children in a class and they have all brought sandwiches for lunch: five children have sandwiches with
peanut butter, six children have sandwiches with jelly, and three children have sandwiches with both peanut butter
and jelly.
Find out how many children have sandwiches with neither peanut butter nor jelly and choose the image that
describes the situation best.
31
GJUHËT E PROGRAMIMIT
Për të bërë këtë duhet të përdorni një grup udhëzimesh, instruksionesh (gjuhë
programimi) të njohura si për programuesin, ashtu edhe për sistemin operativ të
kompjuterit.
32
TIPET E GJUHËVE TË PROGRAMIMIT
Gjuha makinë
• Përdor kod binary;
• Varet nga makina;
•Jo portable nga një sistem në tjetër.
Gjuha Assembly
• E varur nga makina;
• Zakonisht jo- portable.
➢Lehtësim në programim;
➢Shprehje matematikore të thjeshta Kosto = Çmimi+ Taksa;
siperfaqja = 5 * 5 * 3.1415;
➢Java, C, C++, FORTRAN, VISUAL BASIC, PASCAL.
34
KOMPILIMI I KODIT (SOURCE CODE)
➢Një program i shkruar në një gjuhë të nivelit të lartë quhet një program burim (source
code);
➢Një kompjuter nuk mund ta kuptojë një program burim;
➢Programe specifike, të cilësuara si kompilatorë përdoren për të përkthyer një program burim
në gjuhë makinë.
35
RRADHITJA E INSTRUKSIONEVE
Proçesimi sekuencial
Një listë e instruksioneve
Ekzekutimi me kushte
If, else, else if
Përsëritja
Ciklet/ Kushtet Ndërtimi
Copëzimi i programit në pjesë më të vogla.
36
ALGORITMET (I)
Algoritmi është një bashkësi e renditur hapash për të zgjidhur një problem në
një kohë të fundme. Shumica e algoritmeve transformojnë objektin input në
objekt output.
Algoritme lineare, veprimet e të cilave janë të renditura njëri pas tjetrit dhe
secili prej tyre kryhet vetëm një herë, dhe pasi është kryer veprimi
paraardhës.
Shuma e dy numrave (ku x dhe y janë numra çfarëdo dhe s është shuma e tyre).
Fillimi
Lexo x, y;
s = x + y;
Afisho s;
37 Fund
ALGORITMET(II)
Algoritme të degëzuara, kur kushti logjik është i vërtetë, atëherë ekzekutohet
një listë instruksionesh 1 dhe lista e instruksioneve 2 nuk merret parasysh dhe e
anasjellta.
Të kontrollojmë nëse një numër është tek apo çift (ku x është numër çfarëdo).
Fillimi
Lexo x;
Nqs x % 2 = = 0 atëherë
Afisho “Numri është çift.”;
Përndryshe
Afisho “Numri është tek.”;
Fund
38
ALGORITMET (III)
Algoritme ciklike, gjejnë përdorim kur kemi një grup komandash të cilat do të
përsëriten disa herë, derisa kushti logjik të jetë i vërtetë.
Shuma e numrave nga 1 në 100 (ku i është një vlerë fillestare 1 dhe s është shuma).
Fillimi
s = 0;
i = 1;
Bëj
Fillimi
s = s + i;
i = i + 1;
Fund
Derisa i < = 100;
Afisho s;
Fund
39
BLLOK – SKEMA
Një metodë për të shprehur një algoritëm, bazuar në një koleksion formash
gjeometrike të lidhura ndërmjet tyre, që përmbajnë përshkrime të hapave të
algoritmit.
40
RREGULLAT PËR NDËRTIMIN E BLLOK – SKEMËS
1. Bllok-skema duhet të rrjedhë nga lart-poshtë;
2. Të përdoren blloqet lidhëse nëse bllok-skema bëhet komplekse;
3. Duhet të shmangen kryqëzimet midis shigjetave;
4. Brenda simboleve duhet të përdoren udhëzime të qarta;
5. Duhet të përmbajë një numër të arsyeshëm hapash/udhëzimesh.
41
• Shembull 2:
Gjetja e mesatares së 3 numrave
42
BLLOK – SKEMA PROS & CONS
43
PSEUDOKODI
44
RREGULLA TË PËRDORIMIT – PSEUDOKODI
1. NË QOFTË SE (IF),
2. ATËHERË (THEN),
3. PËRNDRYSHE (ELSE),
4. KRYEJ (DO),
5. PËRSËRIT (REPEAT) etj.;
> më i madh
>= më i madh ose i barabartë
= = i barabartë
< më i vogël
<= më i vogël ose i barabartë
(!=) i ndryshëm
46
TIPET E TË DHËNAVE NË GJUHËN “C”
a. Variablat: Një variabel është një emërtim i lidhur me një tip të caktuar të
dhënash. Në momente të ndryshme kohore një variable mund të marrë vlera të
ndryshme.
- Primary data types Këto janë tipe të dhënash bazë në C si p.sh. integer (int),
floating point (float), karakter (char) dhe void (bosh).
Boolean: Tipi i të dhënave booleane përdoret si indikator për të treguar nëse një
shprehje është true apo false.
Void: void d.m.th. asnjë vlerë. Zakonisht përdoret për të treguar që një funksion
nuk kthen asnjë vlerë.
49
Ndryshimi midis float dhe double
në C/C++
E saktë:
printf(“Dimensional weight in pounds: %d \n”,
(volume+INCHES_PER_POUND – 1)/ INCHES_PER_POUND);
Gabim:
printf(“To C, or not to C: that is the question. \n”);
• Ne mund të përdorim:
Escape Sequences
Alert \a
Backspace \b
New line \n
Horizontal tab \t
Një tjetër karakter që mund të përdorim është \” e cila mundëson printimin e karakterit “.
Meqënëse karakteri “ tregon fillimin dhe mbarimin e një stringe, ai nuk do të njihej si string
për tu printuar, kështu që na duhet të vendosim një \ para që të mundësojmë printimin e
thonjëzave në ekran.