DULA

SINTAHANG ROMEO AT JULIET

DULA
Ang dula ayon kay Aristotle ay isang
sining ng panggagaya at pag-iimita sa
kalikasan ng buhay. Ipinapakita dito ang
reyalidad ng buhay ng tao gayundin ang
kanyang mga iniisip, ikinikilos, at
isinasaad. Ito ay isinusulat at itinatanghal
upang magsilbing salamin ng buhay na
naglalayong makaaliw, makapagturo, o
makapagbigay ng mensahe.
DULA
Ito ay hango sa salitang Griyego na
“Drama” na nangangahulugang gawin o
ikilos. Ang dula ay maituturing na uri ng
panitikan na ang layunin ay ang
panggagaya sa buhay upang maipamalas
sa tanghalan.
MGA URI NG DULA AYON SA ANYO
Komedya
Katawa-tawa, magaan ang mga
paksa o tema at ang mga tauhan ay laging
nagtatagumpay sa wakas.
MGA URI NG DULA AYON SA ANYO
Trahedya
Ang tema o paksa nito’y mabigat o
naksasama ng loob, nakaiiyak,
nakalulunos ang mga tauhang karaniwang
karaniwang nasasadlak sa kamalasan,
mabibigat na suliranin, kabiguan, kawalan
at maging sa kamatayan.
MGA URI NG DULA AYON SA ANYO
Melodrama
Ito ay sadyang namimiga ng luha sa
mga manonood na para bang wala nang
masayang bahagi ng buhay kundi pawang
problema at kaawa-awang kalagayan na
lamang ang nangyayari sa araw-araw.
MGA URI NG DULA AYON SA ANYO
Tragikomedya
Sa anyong ito ng dula, magkahalo
ang katatawanan at kasawian kung saan
may mga tauhang katawa-tawa tulad ng
payaso para magsilbing tagapagpatawa,
ngunit sa huli’y nagiging malungkot dahil
sa kasawian o kabiguan.
MGA URI NG DULA AYON SA ANYO
Saynete
Itinuturing na isa sa mga dulang
panlibangan ng mga huling taon ng
pananakop ng mga Espanyol sa Pilipinas.
Ang paksa nito ay tungkol sa paglalahad
ng mga kaugalian ng isang lahi o katutubo,
sa kanyang pamumuhay, pangingibig, at
pakikipagkapwa.
MGA URI NG DULA AYON SA ANYO
Parse
Dulang puro tawanan at halos walang
saysay ang kwento. Ang mga aksyon ay
slapstick na walang ibang ginawa kundi
magpaluan, mapahampasan at magbitiw
ng mga kabalbalan. Karaniwan itong
mapapanood sa mga comedy bar.
MGA URI NG DULA AYON SA ANYO
Parodya
Anyo ng dulang mapanudyo,
ginagaya ang mga kakatwang ayos, kilos,
pagsasalita, at pag-uugali ng tao bilang
isang anyo ng komentaryo o pamumuna o
kaya’y pambabatikos na katawa-tawa
ngunit may tama sa damdamin ng
kinauukulan.
MGA URI NG DULA AYON SA ANYO
Proberbyo
Kapag ang isang dula ay may
pamagat na hango sa mga bukambibig na
salawikain, ang kwento’y pinaiikot dito
upang magsilbing huwaran ng kanyang tao
sa buhay.
ELEMENTO NG
DULANG
PANTANGHALAN
• Ang dulang pantanghalan,
katulad ng maikling kuwento at
nobela ay nagtataglay rin ng
mahahalagang sangkap o
elemento.
• Ang dulang pantanghalan ay
nagtataglay rin ng
mahahalagang bahagi. Ito ay
ang simula, gitna at
katapusan.
ELEMENTO NG DULANG PANTANGHALAN

Simula
Dito matatagpuan ang dalawang mahalagang sangkap
o elemento. Makikilala sa bahaging ito ang mga tauhan at
mga papel na kanilang gagampanan na maaring bida at
kontrabida. Ipinakilala rin dito ang tagpuan o ang
panyayarihan ng mga eksena
ELEMENTO NG DULANG PANTANGHALAN

Gitna
Sa gitna naman makikita ang banghay o ang maayos
na daloy o pagkakasunod- sunod ng mga tagpo o
eksena.Dito rin nakapaloob ang pinakamahalagang bahi ng
dula, walang iba kundi ang diyalogo. Ang diyalogo ay
usapan ng mga tauhan.
ELEMENTO NG DULANG PANTANGHALAN

Wakas
Sa wakas naman ng dula, matatagpuan ang
kakalasan at ang wakas ng dula. Sa kakalasan, unti-unting
bababa ang takbo ng istorya. Sa kakalasan makikita ang
kamalian o kawastuhan at pagkalag sa mga bahaging
dapat kalagin. Sa wakas naman mababatid ang resolusyon
na maaring masaya o malungkot, pagkapanalo o pagkatalo.
ELEMENTO NG DULANG PANTANGHALAN

Ang huling elemento ng dulang pantanghalan na

sadyang mahalaga ay ang aspetong teknikal. Mahalagang
bahagi nito ang epektong pantunog sapagkat ang dula ay
ginaganap sa harap ng madla, kaya’t kailangang malinaw
na maipahatid ang bawat linya ng dula sa pamamagitan ng
maayos na tunog sa pagtatanghal. Kasama na rin dito ang
sound effects, musika at iba pang kaugnay na tunog sa
pagtatanghal.
ELEMENTO NG DULANG PANTANGHALAN

Ang isa pang mahalagang aspektong teknikal sa dula

ay ang pag-iilaw upang higit na mabigyang buhay ang
mahahalagang tagpo ng dula. Kabilang din sa aspektong
teknikal ang iba pang kagamitang higit na magbibigay
buhay at pagkamakatotohanan sa itinanghal na dula.
BAHAGI NG DULANG PANTANGHALAN

Dahil sa ang dula ay isang sining, ang bawat bahagi

nito ay mainam na pinag-aaralan ng may-akda at maging
ng direktor nito. Hindi ito basta-basta isinusulat at sa halip
ito ay pinag-aralan batay sa balangkas nito- kung saan ang
mga bahagi ay malinaw na nahahati sa yugto ( act) ,
tanghal- eksena ( scene ) at tagpo ( frame)
BAHAGI NG DULANG PANTANGHALAN

Ang yugto kumbaga sa nobela ay ang kabanata. Ito

ang malaking hati ng dula. Ang isang dula ay maaring
magkaroon ng isang yugto lamang, dalawa o tatlo, apat o
higit pa. Sa tanghalan, ang bawat yugto ay maaring
gamiting panahon upang ihanda ang susunod pang mga
yugto, upang ayusin ang tagpuan, upang makapagpahinga
sumandali ang mga tagapagsiganap at ang mga
manonood.
BAHAGI NG DULANG PANTANGHALAN

Ang bawat yugto naman ay binubuo ng kung ilang

eksena. Kung ang yugto ay binubuo ng mga eksena, ang
eksena naman ay binubuo ng mga tagpo. Ang eksena ay
maaring magbadya ng pagbabago ng tagpuan ayon sa
kung saan gaganapin ang susunod na pangyayari. Ang
tagpo rin ay ang paglabas at pagpasok ng kung sinong
tauhang gumanap gumanap o gaganap sa eksena.