DULA

“ANG MUNDO AY ISANG TEATRO.” - William Shakespeare

ANO NGA BA ANG
DULA?

Ang DULA o ROLEPLAY sa ingles ay isang uri ng

panitikan na naglalayong maitanghal sa entablado
o teatro. Ang pagpapahalaga sa dula ay matatamo
sa pamamagitan ng panonood dito.

Ang mga dula ay maaring hango sa tunay na buhay

o isinulat bunga ng malaya at malikhain na
kaisipan ng manunulat o script writer.
DULA

Gaya ng ibang panitikan,

karamihan sa mga dulang
itinitanghal ay hango sa totoong
buhay.
DULA

Inaangkin nito ang lahat ng

katangian sa buhay gaya ng mga
tao at mga suliranin
DULA

Inilalarawan nito ang mga

damdamin at pananaw ng mga
tao sa particular na bahagi ng
kasaysayan ng bayan.
MGA SANGKAP
NG DULA
SIMULA GITNA
-SAGLIT NA KASIGLAHAN
-TAUHAN -TUNGGALIAN
-TAGPUAN -KASUKDULAN
-SULYAP
WAKAS
NG
SULIRANIN
-KAKALASAN
-KALUTASAN
TAUHAN

Ang mga kumikilos at

nagbibigay buhay sa dula.
TAGPUAN

Ang mga panahon at pook kung

saan naganap ang mga
pangyayaring isinasaad.
Sulyap ng
Suliranin
Pagpapakilala sa problema ng
kwento. Pagsasalungatan ng
mga tauhan, o kaya’y suliranin
ng tauhan niyang likha o gawa.
Saglit na
Kasiglahan
Ito ay ang saglit na paglayo o
pagtakas ng mga tauhan sa
suliraning nararanasan.
Tunggalian

Maaring sa pagitan ng mga tauhan,

tauhan laban sa kanyang paligid,
at tauhan laban sa kanyang saliri;
maaring magkaroon ng higit sa isa
o patung-patong na tunggalian.
Kasukdulan

Sa puntong ito nasusubok ang

katatagan ng tauhan. Dito
pinakamtindi at pinakamabugso ang
damdamin o ang pinakakasukdulan ng
tunggalian.
Kakalasan

Ang unti-unting pagtukoy sa kalutasan

sa mga suliranin at pag ayos sa mga
tunggalian.
Kalutasan

Dito nawawaksi at natatapos ang mga

suliranin at tunggalian sa dula.
MGA BAHAGI
NG DULA:
YUGTO

Ito ang bahaging pinanghahati sa dula.

Inilalahad ang tabing bawat yugto
upang makapagpahinga ang mga
nagtatanghal gayon din ang mga
nanonood.
Tanghal-
eksena
Ang bumubuo sa isang yugto. Ito ay
maaring magbadya ng pagbabago ng
tagpuan ayon sa kung saan gaganapin
ang susunod na pangyayari
Tagpo

Ito ay ang paglabas at pagpasok ng

kung sinong tauhang gumanap o
gaganap ng sa eksena.
MGA ELEMENTO
NG DULA:
Iskrip o
Banghay
Ito ang pinaka kaluluwa ng isang dula.
Sa iskrip nakikita ang banghay ng
isang dula.
Aktor o
Karakter
Ang nagsisilbing tauhan ng DULA at
nagsasabuhay sa mga tauhan sa iskrip.
Dayalogo

Ang mga bitaw na linya ng mga actor

na siyang sandata upang maipakita at
maipadama ang emosyon.
Tanghalan

Ang anumang pook na pinagpasyahang

pagtanghalan ng isang dula.
Tagadirehe o
direktor
Siya ang na-i-interpret sa iskrip mula
sa pagpasya sa itsura ng tagpuan, ng
damit ng mga tauhan hanggang sa
paraan ng pagganap at pagbigkas ng
mga tauhan.
Manonood

Saksi sa isang pagtatanghal.

Hindi maituturing na dula ang isang
binansagang pagtanghal kung hindi ito
napanood ng ibang tao.
Tema

Ito ang pinakapaksa ng isang dula.

MGA URI NG
DULA:
Komedya

Kapag masaya ang tema, walang

iyakan at magaan sa loob, at ang bida
ay lagging nagtatagumpay.
Trahedya

Kapag malungkot at kung minsan pa

ay nauuwi sa isang matinding
pagkabigo at pagkamatay ng bida
Trahedya

Kapag malungkot at kung minsan pa

ay nauuwi sa isang matinding
pagkabigo at pagkamatay ng bida
Melodrama o
“Soap Opera”
Kapag magkahalo naman ang lungkot
at saya, at kung minsan ay eksaherado
ang eksena, sumusobra ang pananalita
at ang damdamin ay pinipiga para
lalong madala ang damdamin ng mga
manonood nang sila ay maawa o
mapaluha sa nararanasan ng bida.
Parsa

Kapag puro tawanan at walang saysay

ang kwento, at ang mga aksyon ay
puro “Slapstick” na walang ibang
ginawa kundi magpaluan at
maghampasan at magbitaw ng mga
kapalpalan.
Parodya

Kapag mapanudyo, ginagaya ang

kakatwang ayos, kilos, pagsasalita at
pag-uugali ng tao bilang isang anyo ng
komentaryo, pamumuna o kaya ay
pambabatikos ng damdamin ng
pinauukulan.
Proberbyo

Kapag ang isang dula ay may pamagat

na hango sa bukambibig na
salawikain, ang kwento ay pinaiikot
dito upang magsilbing huwaran ng tao
sa kanyang buhay.