1

‫دکترلیلی بروجردی‬

‫سال ‪1400-1399 :‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪-1‬قانون تجارت مصوب سال ‪1311‬‬

‫‪ – 2‬قانون مدني مصوب ‪1307‬‬

‫‪ – 3‬الیحه اصالح قسمتي از قانون تجارت مصوب ‪1347‬‬

‫‪ – 4‬قانون چك و اصالحات ان مصوب ‪1397‬‬

‫‪ – 5‬قانون تصفیه امور ورشكستگي – ماده ‪58‬‬

 ‫مجموعه قواعدی که بر اشخاص‪ ،‬از این جهت که در اجتماع هستند‪ ،‬حکومت می کند‪.‬‬ ‫‪.1‬‬
‫دستمزدی که کارمندان دریافت می کنند‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫یک علم است به نام علم حقوق‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫برای تنظیم روابط مردم و حفظ نظم در اجتماع وضع می شود‪:‬‬ ‫‪.4‬‬
‫حقوق برای هر کس در برابر دیگران‪ ،‬امتیازهایی را می شناسد و توان خاصی به او می دهد‪ .‬مانند‬
‫حق مالکیت‪ ،‬حق حیات‪ ،‬حق شغل و ‪...‬‬
‫بنابراین‪ ،‬مبنای درس تعریف چهارم است‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪ ‬مجموعه ی حق هایی که انسان ها دارند‪ ،‬در سازمان ملل‪ ،‬تحت عنوان "حقوق‬
‫بشر" شناخته می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬نسل نخست حقوق بشر‪ :‬حق حیات ‪ ،‬ازدواج‪ ،‬مسکن‪ ،‬عقیده‬
‫‪ ‬نسل دوم حقوق بشر‪ :‬آزادی کسب و کار ‪ ،‬برابری دستمزد‪ ،‬سالمت و تامین‬
‫اجتماعی و ‪...‬‬
‫‪ ‬نسل سوم حقوق بشر‪ :‬حق تعیین سرنوشت‪ ،‬حق توسعه‪ ،‬حق میراث مشترک بشریت‪،‬‬
‫حق برخورداری از کمک های بشر دوستانه‬
‫‪ ‬نسل چهارم حقوق بشر‪ :‬حق اخالق زیستی ‪ ،‬حق حفاظت از خطرات رایانه ای‬
‫توضیح‪ :‬همانطور که می بینید‪ ،‬در هر نسل‪ ،‬شکل حق ها تکامل یافته و ابعاد دقیق بر‬
‫کرامت و عزت انسان را در نظر گرفته است‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫با توجه به تعاریفی که از حق یا حقوق شد‪ ،‬می بینیم حق همه ی انسان ها به لحاظ "فلسفه ی‬ ‫‪‬‬
‫تحقق آن" باید یکسان باشد‪ ،‬چون انسان ها یکسان به وجود و به دنیا می آیند‪.‬‬
‫ولی بهره برداری و دسترسی همه ی انسان ها در طول تاریخ و عرض جغرافیا‪ ،‬یکسان نیست‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حقوق زن ایرانی و زن آلمانی یکسان نیست‪ .‬حقوق مرد ایرانی و مرد انگلیسی نیز در زندگی‬
‫خانوادگی یکسان نیست‪.‬‬
‫آن چیزی که موجب تفاوت بهره برداری می شود‪" ،‬به رسمیت شناختن" بخشی از هر حق‬ ‫‪‬‬
‫انسانی است‪ ،‬که توسط دولت ها اعالم می شود و به این می گویند قانون‪.‬‬
‫پس‪ ،‬قانون‪ ،‬امر و نهی ی است که قانون گذار‪ ،‬با هدف ایجاد امنیت و نظم عمومی در جامعه‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫برای مردم اعالم می کند‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫درس ما حقوق بازرگانی است که در‬
‫بین کلیه ی حقوق‪ ،‬ما فقط‪ ،‬در این‬
‫ترم‪ ،‬می خوانیم‪.‬‬
‫‪7‬‬
 ‫دین ‪ -‬عرف – آداب و رسوم‬ ‫‪.1‬‬

‫رویه ی قضایی‪ :‬رای هایی که در دادگاه ها صادر می شود‪.‬‬ ‫‪.2‬‬

‫نظریات علمای حقوق‪ :‬که موجب تغییرات و تحوالت در قوانین می شود‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫قوانین بین المللی که دولت ها موظف به اعمال آن در داخل کشور می شوند‪.‬‬ ‫‪.4‬‬

‫‪8‬‬
 ‫قانون امری‪ :‬قانون نظام وظیفه ‪ ،‬قانون پرداخت نفقه و گرفتن شناسنامه برای فرزند‬ ‫‪.1‬‬
‫قانون نهی ی‪ :‬ممنوع کردن اهتکار و قاچاق اسلحه‬ ‫‪.2‬‬
‫قانون تخییری‪ :‬هر کس به اختیار خودش می تواند از آن قانون استفاده کند‪ .‬مانند گذشت‬ ‫‪.3‬‬
‫شاکی از جرم طرف مقابل‬

‫‪9‬‬
 ‫قانون جدیدی است که قانون سابق را نسخ می کند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫توجه‪ :‬تاریخ جدید قانون‪ ،‬موجب نسخ قانون قدیم می شود‪ .‬بنابراین به قانون جدید می گویند‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ناسخ و به قانون قدیم می گویند منسوخ‬
‫قانون موخر (جدید) ناسخ قانون مقدم(سابق یا قدیم) است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪ ‬توضیح‪:‬‬
‫چرا ما قانون را احرا می کنیم؟‬
‫‪ .1‬قانون برای ما منفعت دارد‪.‬‬
‫‪ .2‬قانون گذار دارای قدرت است‪.‬‬
‫‪ .3‬متن قانون دارای ضمانت اجرا است‪ .‬به همین دلیل ما ناگزیر به اجرای قانون می شویم‪.‬‬
‫‪ ‬تعریف ضمانت اجرا‪ :‬به طور مثال‪ ،‬اگر رئیس بگوید "فردا همه ی کارمندان ساعت ‪8‬‬
‫بیایند" این جمله از نظر حقوقی یک "توصیه" است و قانون نیست‪.‬‬
‫رئیس بگوید‪ " :‬کارمندان ساعت ‪ 8‬بیایند‪ ،‬وگرنه توبیخ(مجازات) می شوند‪ .‬این قانون است و‬
‫"توبیخ" ‪" ،‬ضمانت اجرای" آن است‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫قانون اساسی‬ ‫‪.1‬‬
‫قانون عادی‬ ‫‪.2‬‬
‫مصوبات هیئت دولت‬ ‫‪.3‬‬
‫آئین نامه – بخش نامه ‪ -‬دستورالعمل‬ ‫‪.4‬‬

‫‪12‬‬
‫پایان جلسه اول‬

‫‪13‬‬