Hodina č.

Slovensko - Словаччина

Населення – 5.4 млн осіб.

Площа – 49 034 км².

Валюта — євро.

Мова — словацька (Slovenský jazyk)

Час — центральноєвропейський

Slovenská abeceda
Буква Назва Транскрипція Приклад

Aa a krátke [а] autobus, ahoj

Áá a dlhé [a :] láska, krásny

Ää e široké [e/ae] smäd, päta

Bb bé [б] babka, bobuľa

Cc cé [ц] cesta, umelec

Čč čé [ч] čelo, čakať

Dd dé tvrdé [д] dub, dom

Ďď ď mäkké [д'] ďakovať, ďalej

Dz dz dzé [дз] medza, nevädza

Dž dž džé [дж] džús, džem

Ee e krátke [е] ešte, epocha

Éé é dlhé [е:] tréner, galéria

Ff ef [ф] fakulta, farba

Gg gé [ґ] garáž, gazda

1
Hh há [г] hádanka, hrozno

Ch ch chá [х] chyba, chuť

Ii i mäkké, krátke [і] ihličie, ináč

Íí í mäkké, dlhé [і:] ísť, číslo

Jj jé [й] jar, jahoda

Kk ká [к] kľuč, kapusta

Ll el tvrdé, krátke [л] lavica, lákať

Ĺĺ el tvrdé, dlhé [л:] hĺbka, napĺňať

Ľľ eľ mäkké [л'] ľavica, ľakať

Mm em [м] mama, milovať

Nn en tvrdé [н] nálada, náručie

Ňň eň mäkké [н'] ňuch, šatňa

Oo o krátke [о] občan, oslava

Óó ó dlhé [о:] filológ, telefón

Ôô o s vokáňom [уо] dôvera, vôňa

Pp pé [п] pomoc, poslanec

Qq kvé [кв] quickstep, quasimodo

Rr er krátke [р] ročník, rezeň

Ŕŕ er dlhé [р:] vŕšok, vŕtačka

Ss es [с] stretnutie, súčasný

Šš eš [ш] študent, štipendium

Tt té tvrdé [т] turista, tvár

Ťť ť mäkké [т'] ťava, šťuka

Uu u krátke [у] učebnica, umenie

Úú ú dlhé [у:] úsmev, úcta

Vv vé [в] vedec, vášeň

Ww dvojité vé [в] whisky, western

Xx iks [кс] xenofóbia, exil

Yy y tvrdé, krátke [і] ypsilon, ryža

Ýý y tvrdé, dlhé [і:] výhoda, vývin

2
 Zz zé, zet [з] zápas, známka

Źž žé [ж] želanie, život

Наголос — завжди на першому складі слова:

 slovenský jazyk
 ahoj
 dobré ráno
Пом’якшена вимова d, t, n

d + e, i, í, ia, ie, iu = [ďe, dobrý deň [dobri: ďeň]

ďi, ďi:, ďia, ďie, ďiu]

t + e, i, í, ia, ie, iu = [ťe, deti [ďeťi] , pitie [piťi̯ e] , platí [plaťi:]

ťi, ťi:, ťa, ťi̯ e, ťi̯ u]

n + e, i, í, ia, ie, iu = [ňe, nedeľa [ňeďeľa] , niekto [ňi̯ ekto] , dovidenia [doviďeňi̯ a]
ňi, ňi:, ňi̯ a, ňi̯ e, ňi̯ u]

В основі словацької мови лежать латинські літери, доповнені діакритичними знаками

:
´ (dĺžeň) знак довготи – використовується для позначення довготи голосних á, ó,
ú,é,í,ý та двох приголосни ŕ, ĺ.
ˆ (vokáň) над літерою ô – уо/во
̈ (dve bodky) ставляться над літерою ä-е
̌ (mäkčeň) ставиться над шиплячими літерами č-ч,š-ш,ž -ж, а також передає
м'якість приголосних : Ď, ď, Ť, ť, Ň, ň, Ľ,ľ
Звуки словацької мови поділяються на голосні (samohlásky) та приголосні
(spoluhlásky). Кожна буква словацького алфавіту передає окремий звук. Словацька
мова має 6 коротких голосних звуків a, ä, e, і, о, u та паралельно 5 довгих голосних
звуків і 4 дифтонги. Необхідно чітко розрізнювати довгі і короткі звуки, які
позначають різні фонеми, оскільки вони змінюють значення слова, наприклад, krik
(крик) — krík (кущ), sud (бочка) — súd (суд), tvár (обличчя) - tvar (форма).
Samohlásky:
krátke (6) - a, ä, e, і (у), о, u
dlhé (5) - á, - é, í (ý), ó, ú
Dvojhlásky (4) - ia, ie, iu, ô
(дифтонги)

Spoluhlásky:
tvrdé - d, t, n, 1, g, k, h, ch
mäkké - ď, ť, ň, ľ, ž, š, dž, č, dz, c, j
3
 obojaké - b, p, m, v, f, z, s, r
znelé: b, v, d, ď, z, ž, dz, dž, g, h
Особливістю словацької мови є те, що сонорні звуки 1, ĺ, r, ŕ є складотворними,
тобто утворюють склади як голосні звуки: srdce, vlna, stĺp, vlk.
У межах кореляції м’якість-твердість у словацькій мові є тільки чотири м’яких
парних приголосних (ď, ť, ň, ľ), які графічно позначаються надрядковими знаками,
апострофом або гачком.

Приголосні ď, ť, ň, ľ пишуться із пом’якшенням:

а) перед голосними а, о, u, á, ú: ťažký, ľahký, skloňovať, ľud;
б) в середині слова перед приголосними: sieťka, loďka, učiteľka;
в) у кінці слова: písať, úľ, choď.

Приголосні ď, ť, ň, ľ пишуться як d, t, n, 1:
а) перед голосними e, i, í у словацьких словах: telo, delo, ticho, divadlo, lístok,
snívať;
б) перед дифтонгами ia, ie, iu: krieda, diaľka, peniaz, cudziu.
У запозичених словах d, t, n, 1 перед i, e вимовляються твердо: telefón,
magnetofón, televízor.

UČÍME SA ČÍTAŤ

a mama, baňa, kameň, chata, ryba, sila, kniha, veža, kaša, noša, duša, ovca
o motor, posol, voda, sova, dom, lopta, osem, oko, prečo
u budem, tu, sused, cukor, žuvať, chudoba, hus, budova
i pivo, biť, ticho, kino, matkin, život, šiť, cigareta
y byt, pysk, vy, syn, my, zvyk, kedy, snopy, styk, zuby
e pes, behať, veža, sedem, dedo, cena, jeden, kedy, remeň
ä päť, pätoro, päsť, plemä, mäso, obväz, deväť, opäť, pamäť

á páni, báseň, máme, dávam, káva, hádam, vysoká, pekná, žobrák

ó sólo, próza, filológia, utópia, psychológ, filológ
ú dúha, kúpim, peknú, dobrú, novú, úspech, úloha
í písať, robím, vítať, cítiť, nízko, čítať, prežívať, vyšívať, napísať, musím, pustím
ý kým, rým, sýty, skrytý, bystrý, tuhý, výkres, vysoký, suchý
é séria, aféra, šéf, problém, nového, dcéra, dobrého, vysokého

ia diaľka, čiara, žiaci, nosia, sedia, palia, slúžia, najstaršia

ie biely, viera, čierny, nesiem, miera, išiel, cieľ
iu cudziu, paniu, krajšiu, novšiu, horšiu
ô pôjdem, kôň, stôl, nôž, môj, dôchodok, dedinôčka, fialôčka, drôt, vôbec, vôňa
r, 1 vrch, strmý, vrčať, vlna, trh, slnko, krk,
prst
ŕ, ĺ mŕtvy, vŕba, kŕč, vŕšok, vĺča, dĺžka, stĺp

ď ďakujem, ďaleko, ďatelina, ďateľ

ť ťahám, ťažký, umiesťovať, očisťovať
4
ň vaňa, kúpeľňa, spálňa, kotolňa
ľ ľavý, ľadový, ľahký, poľovník, poľovať, ľúbim

de, te, ne, le deti, teleso, letisko, nebudem, nemám, teplota, deväť
di, ti, nі, li divne, ticho, niť, nikto, protiklad, tisíc
le, li lekár, les, lebo, alebo, list, len

dé, té, né, lé mladé, čisté, moderné, pohodlné, malé

ž žart, žena, život, žobrák, množstvo, družstvo, muž, už, pápež, zážitok, túžba
č čaj, čas, často, čo, čudo, háčik, výčap, herečka, černoch, hráč, hračka, hasič, koč
š šum, šach, šek, šíp, štát, šport, švagor, pošta, puška, myška, sobáš, tátoš, robíš

g gazda, gajdoš, galéria, generál, guma, anglický, gesto, Kongo

h hadica, hádam, hovorím, noha, mnoho, hudobník, hôrka, horký
ch chápem, chata, chodím, chytám, chudý, chlapci, prechádzka, brucho, strach

Pozdravy a prvé frazy

Dobré rano! Добрий ранок! Pardon! Пардон! Прошу

Dobrý deň! Добрий день! вибачення!
Dobrý večer! Добрий вечір! Pozor! Увага! Обережно!
Dobrú noc! Добраніч! Pán/pani Пан/ пані
Ahoj! Привіт! Бувай! Slečna Дівчина
Nazdar! Привіт! Áno! Так!
Servus! Привіт Nie! Ні!
Čao! Привіт Бувай! Ako sa máte? Як у Вас справи?
Dovidenia! До побачення! Teší ma! Мені приємно!
Šťastnú cestu! Щасливої дороги! Ľutujem! Мені шкода!
Sbohom! Прощай! Mrzí ma! Мені шкода!
Dobrú chuť! Смачного! Samozrejme! Звичайно!
Na zdravie! Будьмо! Vitajte! Вітаю Вас!
Nech sa páči! Будь ласка! Dobre! Добре!
Прошу! Dovoľte! Дозвольте!
Prosím! Прошу! Môžem? Можна?
Ďakujem! Дякую!
Ďakujem pekne! Гарно дякую! Prvé dialogy
Vďaka! Спасибі!
Prepáč! Prepáčte! Вибач! Вибачте!

5
Peter: Ahoj, Mária.
Mária: Ahoj, Peter.
Peter: Ako sa máš?
Mária: Ďakujem, dosť dobre. A ty?
Peter: Bohužiaľ, nie veľmi dobre.
Mária: Prečo?
Peter: Lebo zajtra mám v robote
kontrolu.
Mária: Tak veľa šťastia. Ahoj.
Peter: Ahoj.

 Mária, Eva, kde pracujete?

 V Trnave.
 V akej spoločnosti.
 V Tatrabanke

 Ahoj, Ondrej!
 Ahoj, Viera!
 Kam ideš?
 Na prechádzku.
 Ahoj!

Interpunkčné znamienka

. bodka „ “ úvodzovky

! výkričník -- pomlčka

? otáznik - spojovník

, čiarka … tri bodky

; bodkočiarka () zátvorky

: dvojbodka / lomka

6
 Domáca úloha – Домашнє завдання:

vytlk - vytlkať brzda - brzd

vrch - vršok zrno - zŕn
vytrhnút - vytrhať vlk - vlča
žlty - žltok blcha - blša
vytrčit - vytrčat krm – kŕmiť
krk - krčok
dihy - dlžka
vrták - vltač
hlboký – hlbka
pocítač - za počítačom ucebňa - pred ucebňou
rieka - cez rieku desať - o desiatej
hlad - od hladu vyučovanie - po vyučovani
stanica - pri stanici vrecko - vo vrecku
svetlo - pod svetlom krajina - nad krajinou
univerzita - na univerzite sneh - pod snehom

Cvičenia – Вправи

1. Доповніть вираз:

a) Dobrú___________.
b) Dobrý___________.
c) _________ chuť.
d) _______ zdravie.
e) Dobré__________.
f) Nech sa__________.
g) ____________ma.
h) Ďakujem___________.

2. Перекладіть словацькою мовою :

1) Будь ласка - _________________________

2) До побачення - _______________________
3) Дякую - _____________________________
4) Смачного - __________________________
5) Звичайно - __________________________
6) Прошу вибачення - ___________________
7) Щасливої дороги - _____________________
8) Мені дуже приємно - ___________________
9) Прошу - _________________________
10) Мені шкода - _____________________

3. Напишіть вірно. Виправте помилки:

7
a) Dobry chut ________________________________
b) Dobré véčer________________________________
c) Dobrý noc, páni doktorka____________________
d) Tesi má____________________________________
e) Dovidenja__________________________________
f) Prepac____________________________________
g) Dobrú den_________________________________