SWOT-ანალიზი და ბიზნეს-პორტფელის შედგენა SWOT-ანალიზის პროცესში დაგეგმვის

სპეციალისტები ერთმანეთს უდარებენ ორგანიზაციის შინაგან ძლიერ და სუსტ მხარეებს ,

მოსალოდნელ შესაძლებლობებს და საშიშროებებს. ასეთი შედარებით შესაძლებელია
საწარმოს საქმიანობაზე მოქმედი ფაქტორების კრიტიკული შეფასება და მისიის
შესრულების ოპტიმალური გზების გამოძებნა.

SWOT-ანალიზის შემდეგ იწყება მიმდინარე ბიზნეს- პორტფელის ანალიზი. ბიზნეს -

პორტფელში იგულისხმება საწარმოს პროფილის განმსაზღვრელი საქმიანობისა და
საქონლის სახეები. კარგი ბიზნეს-პორტფელის შესადგენად აუცილებელია მიმდინარე
ბიზნეს-პორტფელის საფუძვლიანი 69 ანალიზი.

მომხმარებელთა ქცევა--მომხმარებელთა ქცევა ყიდვისას გულისხმობს პირადი

მოხმარებისთვის პროდუქციის ყიდვის პროცესში საბოლოო მომხმარები ქცევას .
მომხმარებლები მკვეთრად განსხვავდებიან ერთმანეთისგან ასაკით , შემოსავლებისა და
განათლების დონით. დამოკიდებულებით. ხასიათის სიმტკიცით, პატივმოყვარეობით ,
აგრესიულობით,შემგუებლობით და სხვა. მომხმარებლის მახასიათებელი ყველა ეს
ელემნტი განაპირობებს ბაზარზე მათი მოქმედების სტილს და ქცევას .

მომხმარებელთა ქცევაზე მოქმედი ფაქტორები--მომხმარებლის მიერ პროდუქტის

შესყიდვაზე ძლიერ გავლენას ახდენს კულტურული სოციალური პიროვნული და
ფსიქოლოგიური მახასიათებლები.

კულტურა--არის ძირითადი ფასეულობების, აღქმის, სურვილებისა და ქცევების

ერთობლიობა, რომელსაც საზოგადოების წევრი ოჯახისა და სხვა მნიშვნელოვანი
ისტიტუტისგან იძენს. კულტურული ფაქტორები მომხმარებლის ქცევაზე უზარმაზარ
გავლენას ახდენს.

სოციალური კლასი--სოციალური კლასი არის საზოგადოების შედარებით უცვლელი

ნაწილი, რომლის წევრებსაც ერთნაირი ფასეულობები, ინტერესები და ქცევის წესები
აქვთ. სოციალური კლასი არ განისაზღვრება მხოლოდ შემოსავლით. იგი იზომება
საქმიანობის, განათლების სიმდიდრითა და სხვა მაჩვენებლებით .

პიროვნული ფაქტორები--მყიდველის გადაწყვეტილებებზე ასევე ზემოქმედებს ისეთი

პიროვნული ფაქტორები როგორებიცაა ასაკი სასიცოცხლო ციკლის ეტაპი , პროფესია ,
ეკონომიკური მდგომარეობა, ცხოვრების სტილი, პიროვნება და თვით აღქმა

ფსიქოლოგიური ფაქტორები--შესყიდვის პროცესში ადამიანის არჩევანზე დიდ

გავლენას ახდენს ოთხი ფსიქოლოგიური ფაქტორი მოტივაცია, აღქმა, სწავლა, რწმენა და
დამოკიდებულება.

სტრატეგიული დაგეგმვა--არის პროცესი რომელიც უზრუნველყოფს ფირმის მიზნებისა

და რესურსების ცვალებად საბაზრო შესაძლებლობებთან ურთიერთობაში მოყვანას .
სტრატეგიული დაგეგმვა ხორციელდება სამ დონეზე, მთლიანად კომპანიის, ბიზნეს
სტრატეგიული ერთეულისა და ცალკეული საქონლის დონეზე. სტრატეგიული დაგეგმვა
ხოციელდება ეტაპობრივად, მის ეტაპებს მიეკუთვნება საწარმოს მისიის ფორმულირება ,
მიზნებისა და ამოცანების განსაზღვრა, სვოტ ანალიზი და ბიზნეს პორთფელის შედგენა ,
ზრდის სტრატეგიის შემუშავება.

ტაქტიკური დაგეგმვა--სტრატეგია და ტაქტიკა ბერძნული წარმოშობის სიტყვებია და

ჯარის მართვას ნიშნავს. სტრატეგია არის დასახული მიზნისა დამისი მიღწევის გზების
განსაზღვრა. ტაქტიკა სტრატეგიის ნაწილია რომელშიც იგულისხმება სტრატეგიის
განხორციელებისათვის საჭირო მოქმედებებისა და ხერხების გამოყენება შედარებით
მოკლე პერიოდისათვის. სტრატეგიული დაგეგმვა ოთხი ეტაპისგან შედგება : ანალიზი .
დაგეგმვა, რეალიზაცია და კონტროლი.
შეფუთვა და მისი არსი--სამარკო სახელწოდების წარმატება დიდად არის
დაკავშირებული საქნლის შეფუთვასა და დიზაინზე. შეფუთვა ტრანსპორტირებასა და
შენახვასთან ერთად დიდ როლს ასრულებს საქონლის ხარისხის შენარჩუნებაში , ამიტომ
ფირმები შეფუთვის ღონისძიებებს საკმაო დროს უთმობენ და მნიშვნელოვან სახსრებსაც
ხარჯავენ. შეფუთვა მომხმარებელზე ზემოქმედების უმნიშვნელოვანესი ბერკეტია . კარგი
დიზაინი, ლამაზი ფერი, მოსაწონი შესაფუთი მასალა მომხმარებელზე მაღალი ხარისხის
შთაბეჭდილებას ტოვებს. საქონლის შეფუთვა ასრულებს გარკვეულ ფუნქციებს ,
რომელთაგან აღსანიშნავია შემდეგი: განთავსება, დაცვა,გამოყენება, კომუნიკაცია ,
ბაზრის სეგმენტაცია, გასაღების არხებთან თანამშრომლობა და ახალი საქონლის
დაგეგმვა. შეფუთვისთვის იყენებს ტარას, რომელშიც თავსდება საქონელი ეტიკეტითა და
ჩანართებით. ტარა შეიძლება იყოს ხის, მინის, ქაღალდის, ქსოვილის,პლასტმასი და სხვა .

საქონელი და მარკირების ტიპები და მარკის ტიპები--სასაქონლო პოლიტიკის

დამუშავების დროს განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სავაჭრო მარკას და შეფუთვას
რომლითაც საქონელი გაიყიდება ბაზარზე ხოლო საწარმოო დანიშნულების საქონელზე
კი სერვისის მდგომარეობას. ფირმის ნიშანის მარკირება ნიშანდებაა , რითაც აღნიშნავენ
საქონლის მწარმოებლის სახელწოდებას. განასხვავებენ: მწარმოებლის , დილერის ,
ინდივიდუალურ და ჯგუფურ მარკას.
მწარმოებლის მარკა, რასაც სხვანაირად საერთო ნაციონალურსაც უწოდებენ ფართოდ
არის ცნობილი მსოფლიო ბაზარზე. საქონლის სამი მეოთრედი ბაზარზე გადის
მწარმოებლის მარკით და დიდი წარმატებითაც სარგებლობს.
დილერის (შუამავლის მარკა) ფართოდ გამოიყენება სავაჭრო საშუამავლო
ოპერაციების დროს. საცალო სავაჭრო ფირმების სახელწოდებებით იყიდება ფეხსაცმლის
ნახევარზე მეტი, საყოფაცხოვრებო დანიშნულების საქონლის ერთიმესამედი . დიდ
საფირმო მაღაზიებში საკუთარი სავაჭრო მარკით იყიდება საქონლის უმეტესი ნაწილი .
 ინდივიდუალური მარკა არის სასაქონლო მარკირების დროს ცალკეული დასახელების
საქონლისათვის მიცემული თავისი ინდივიდუალური ნიშანი.
ჯგუფური მარკა ეწოდება ფირმის მიერ წარმოებული ყველა დასახელების საქონელზე
ან საქონლის ჯგუფებზე დადგენილ ერთ სასაქონლო ნიშანს. ჯგუფურ მარკას იყენებს
როგორც მწარმოებელი ისე გამსაღებელი ფირმა. ზოგიერთი ფირმა საკუთარი წამოების
მთელ პროდუქციაზე მხოლოდ ჯგუფურ მარკას იყენებს და ბაზარზე ერთი სასაქონლო
მარკით დადის.
ამჟამად მსოფლიოს განვითარებულ ქვეყნებში მარკირების აღნიშვნის ოთხი ტიპი
არსებობს: საფირმო სახელი, საფირმო ნიშანი, სავაჭრო სახე და სავაჭრო ნიშანი .

ბრენდის შექმნა. ყველა მარკეტოლოგის ერთ-ერთი მტავარი ამოცანა ბრენდინგია.

ბრენდის სტრატეგიასტან დაკავშირებული გადაწყვეტილებები მოიცავს ბრენდის
პოზიციონირებას, ბრენდის სახელის შერცევას, ბრენდის სპონსორობასა და ბრენდის
განვიტარებას.

ბრენდის პოზიციონირება: პროდუქტის მახასიატებლები, სასურველი სარგებელი , რწმენა

და ფასეულობა.

ბრენდის სახელის შერცევა: სახელის შერჩევა და სახელის დაცვა .

ბრენდის სპონსორობა: მწარმოებლის ბრენდი, კერძო ბრენდი, ლიცენზირება და

ერთობლივი ბრენდინგი.

ბრენდის განვიტარება: სერიის გაფართოვება, ბრენდის გაფართოვება , მრავალი ბრენდი

და ახალი ბრენდი.

ბრენდის სრულ პოზიციონირებას ეწოდება ბრენდის ფასეულობათა განაცხადი –

სარგებლის სრული კომპლექსი, რომლითაც პოზიციონირებულია ბრენდი. ეს არის პასუხი
მომხმარებლის კითხვაზე, ‘‘რატომ უნდა შევიძინო თქვენი ბრენდი?”. მაგალითისთვის
ავიღოთ კომპანია „Volvo”. Volvo-ს ფასეულობათა განაცხადია უსაფრთხოება, საიმედოობა,
ტევადობა და დიზაინი. ასეთი მანქანის ფასი საშუალოზე მაღალია, თუმცა სარგებლის
ასეთი კომპლექსისათვის ნამდვილად ღირს მისი გადახდა.

ფასეულობათა განაცხადებია ‘’მეტი მეტით’’, ‘’მეტი იმავეთი’’, ‘’იგივე ნაკლებით’’, ‘’ნაკლები

ბევრად ნაკლებით’’ ან ‘’მეტი ნაკლებით’’.

საქონლის სასიციცხლო ციკლი. საქონლის სასიცოცხლო ციკლი მოიცავს დროის იმ

მონაკვეტს, რომლის განმავლობაშიც ამა თუ იმ დასახელების საქონელი იმყოფება
ბაზარზე. საქონლის სასიცოცხლო კონცეფციის თანახმად, ნებისმიერ საქონელს ადრე თუ
გვიან შეავიწროვებს ან განდევნის ბაზრიდან მასზე უფრო სრულყოფილი და იაფასიანი
საქონელი. საქონლის სასიცოცხლო ციკლი სხვადასხვა საქონლისთვის სხვადასხვა
ხანგრძლივობისაა და მისი ზუსტი ხასიათი წინასწარ ყოველთვის უცნობია .
საქონლის სასიცოცხლო ციკლის გრაფიკული ასახვა:

მომსახურების კლასიფიკაცია
მომსახურება--ეს არის ნებისმიერი საქმიანობა ან სარგებელი რომელსაც ერთი მხარე
სთავაზობს მეორეს. მომსახურება თავისი არსით არანივთობრივი, არათვალსაჩინოა და
არ გულისხმობს მფლობელობასა და საკუთრების გადაცემას.
მომსახურების სფეროს მარკეტინგული სტრატეგიის შემუშავების დროს , აუცილებელია
განვახორციელოთ მომსახურების კლასიფიკაცია. მომსახურება შეიძლება განვასხვაოთ
მისი მოხმარების მოტივის მიხედვით ამ მხრივ იგი შეიძლება იყოს პირადი და საქმიანი .
მომსახურება მნიშვნელოვნად განსხვავდება თვალსაჩინოების მიხედვით . რაც უფრო
ნაკლებადაა ეს თვისება გამოხატული მით უფრო ნაკლებად წააგავს ასეთი მომსახურების
მარკეტინგი სასაქონლო მარკეტინგს.
მომსახურება შეიძლება წარმოებულ იქნას სხვადასხვა კვალიფიკაციის დონის მქონდა
ადამიანთა მიერ. იმ მომსახურებასთან დაკავშირებით, რომელიც მოითხოვს მაღალ
კვალიფიკაციას მომხმარებლების შერჩევის დროს იჩენენ დიდი სიფრთხილეს .
მომსახურებას განასხვავებენ მექანიზაციისა და ავტომატიზაციის დონის მიხედვით ისეთ
შემთხვევაში თუ მომსახურება ეფუძვნება მოწყობილობათა გამოუენებას მომხმარებელი
უპირატესობას ანიჭენს იმ მომსახურებას რომელიც იწარმოება ყვლაზე უფრო
სრულყოფილი მოწყობილობებით.
მომსახურების კლასიფიკაცია შესაძლობა განხორციელდეს მომხმარებელთან
კონტაქტის ხასიათის მიხედვით. იმ შემთხვევაში როდესაც იგი საკმარისად მჭიდროა ,
აუცილებელია პერსონალის მიერ შესწავლილ იქნას ირთოერთობათა კულტურა . ბევრი
ფირმა რომელიც მოღვაწეობს სერვისის სფეროში შეცდომით ახორცილებს აღნიშნული
ფაქტორის იგნორირებას.საჭროა ყოველთვის გათვალისწინებულ იქნას ის ფაქტი , რომ
ადამიანები რომლებიც ეწევიან მოწყობილობათა შეკეთებას თუ სხვა მომსახურებას
იმავდროულად ფუნქციონირებენ როგორც გამყიდველები და სავაჭრო აგენტები . ისინი
შეიძლება წარმოადგენდნენ ფირმის მომხმარებელთან კონტაქტის ერთადერთ ობიექტს .
 ბაზრის სეგმენტაცია-მიზნობრივი ბაზრის შერჩევის ერთ-ერთ მეთოდს ბაზრის
სეგმენტაცია წარმოადგენს. ბაზრის სეგმენტაცია ეს არის განსხვავებული საჭიროებების ,
მახასიატებლებისა ან ქცევების მიხედვით მყიდველების მცირე ჯგუფებად დაყოფა . ბაზრის
სეგმენტი შედგება მომხმარებლებისგან რომლებიც ერთნაირად რეაგირებენ
მარკეტინგის სტიმულატორებზე.

ბაზრის სეგმენტაციის პრინციპები- სეგმენტაცია შეიძლება მოხდეს მომხმარებლის

ნებისმიერი მახასიათებლის მიხედვით, მაგრამ როგორც წესი, აუცილებლად ხდება
სეგმენტაცია ოთხი ძირიტადი პრინციპის შესაბამისად: გეოგრაფიული სეგმენტაცია ,
დემოგრაფიული, ფსიქოლოგიური და სეგმენტაცია ქცევის პრინციპის მიხედვით .

ბაზრის სეგმენტაციის ეტაპები: ბაზრის სეგმენტაციის პროცესი ეტაპობრივია და მოიცავს

ერთმანეთთან ურთიერთდაკავშირებულ რამდენიმე ელემენტს , ეს ელემენტებია :
სეგმენტირების ნიშანთვისებების დადგენა, სეგმენტირების მეთოდების შერჩევა ,
სეგმენტირების ინტერპრეტაციის განსაზღვრა, მიზნობრივი სეგმენტის შერჩევა და
საქონლის პოზიციურობის დადგენა.

მარკეტინგული ინფორმაციული სისტემა- მარკეტინგის მართვის ეფექტიანობა

ინფორმაციული უზრუნველყოფის ხარისხზეა დამოკიდებული, ინფორმაციას ეყრდნობა
ყოველგვარი მარკეტინგული საქმიანობა, ინფორმაციის გარეშე შეუზლებელია
ოპტიმალური გადაწყვეტილებების მიღება.

მარკეტინგული ინფორმაციის სისტემა (მის) მოიცავს პიროვნებებს , არჭურვილობასა და

პროცედურებს, რომელტა საშუალებითაც ხორციელდება დროული, საჭირო და სუზტი
ინფორმაციის შერცევა და მისი გადაცემა მარკეტინგული გადაწყვეტილებების
მიმღებისათვის.

კარგად აგებული მის-ი აბალანსებს იმ მონაცემებს რომლებიც ინფორმაციის

გამომყენებელს სურს, რომელიც მას სჭირდება და რომლის რეალურად მიწოდება
სისტემას შეუძლია.

მის-მა მარკეტინგული გარემო უნდა გააკონტროლოს რათა მარკეტინგული

გადაწყვეტილებების მიმრებისათვის სატანადო ინფორმაციის მიწოდება შეძლოს .

ფასწარმოქმნა - ფასწარმოქმნის პრობლემა ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესია

თანამედროვე ბიზნესში. კონკურენციის პირობებში ყოველი საწარმოს წარმატებული
მუშაობა დამოკიდებულია მათ მიერ შერჩეული ფასების პოლიტიკაზე.

ფირმებმა ფასწარმოქმნის დროს საჭიროა გაითვალისწინონ კრიტერიუმები :

1. ინვესტიციებზე ან საქონელბრუნვის საერთო მოცულობაზე მოგების მოცემული

ნორმის მირების უზრუნველყოფა, აქედან ყველაზე საუკეთესო და წმინდა
მაჩვენებლად ითვლება ინვისტიციების უკუგება ყველა გამოყენებული ეკონომიკური
და ფინანსური რესურსების გათვალისწინებით.
2. მოგების მაქსიმიზაციის შესაძლებლობა. მართვის პრაქტიკაში მიზნის ასეთი
ფორმულირება ნიშნავს ყოველი წარმოებული საქონლის რეალიზაციისათვის მტელი
მისი საბაზრო სასიცოცხლო ციკლის განმავლობაში მოგების სათანადო მასის
უზრუნველყოფას.
 3. ბაზრის სტაბილურობის უზრუნველყოფა. ასეთი მიზანი საერთოდ მისაღებია
კონცენტრაციის მაღალი დონის დარგებისათვის, როდესაც ფასს ადგენს მოცემულ
დარგში ლიდერი საწარმო, ხოლო ყველა დანარჩენი მას მიჰყვება მცირეოდენი
სხვაობით.
4. კონკურენტუნარიანობის განმტკიცება - ბაზარზე გამოტანილ საქონელზე
საწარმოებმა უნდა დაადგინონ ანალოგიური საქონლის საბაზრო სტრუქტურის
შესაბამისი ფასები, ამასთან გათვალისწინებული უნდა იყოს, რომ
საქონელმწარმოებელთა უმეტესი ნაწილისათვის ფასების შემცირების პრაქტიკა
არაა სასურველი.
5. ბაზარზე საწარმოს სტილის შენარჩუნება ან მისი გადიდება. ფასების პოლიტიკა
სწრაფადცვალებად, განსაკუტრებით კი ახალი საქონლის ბაზრებზე მოითხოვს ფასის
დადგენისას საწარმოს მფლობელობაში არსებული ბაზრის წილის
გათვალისწინებას.

საწარმომ ტავისი ფასწარმოქმნის კონკრეტული პოლიტიკის განხორციელებისას

უნდა გაითვალისწინოს ორი წესი: 1. ფასები დაკავშირებული უნდა იყოს
დანახარჯებთან. 2. ფასებმა უნდა უზრუნველყონ საქონლისა და მომსახურების
წარმოებისა და რეალიზაციის მტელი ჯაჭვის მომგებიანობა.

ფასწარმოქმნის მეთოდები - ფასწარმოქმნის ერტ-ერთი ეტაპია საქონელზე

ფასების დადგენის მეთოდების შერჩევა. პრაქტიკაში ფირმები ფასების დადგენის
შემდეგ მეთოდებს იყენებენ:
ფასწარმოქმნა თვითღირებულების საფუძველზე. საშუალო დანახარჯებს პლიუს
მოგება, ფასების განსაზღვრა წამგებიანობის, ლიკვიდაციისა და მიზნობრივი
მოგების უზრუნველყოფის საფუძველზე.
ფასწარმოქმნა საქონლის აღქმული ღირებულების საფუძველზე. ამოსავალი
წერტილია მომხმარებელი და მისი ფასეულობები.
ფასწარმოქმნა კონკურენციის საფუძველზე (ფასის დადგენა მიმდინარე ფასების
საფუძველზე; ფასის დადგენა დახურული ბაზრობის საფუძველზე ).

ფასის დადგენა ახალ საქონელზე - ფასების დადგენა ახალ საქონელზე

საწარმოთა ფასწარმოქმნის სტრატეგიული პრობლემაა. ახალი საქონელი არის
საწარმოს მიერ ახლად ათვისებული პროდუქცია, რომელიც არსებიტად
განსხვავდება არსებულისგან და პატენტით არის დაცული. ბაზარზე ახალი საქონლის
გასაყიდად გამოიყენება ფასის შემდეგი სახესხვაობები:

ნაღების მოსახდელი ფასები -განსაკუთრებით მაღალი ფასები რომლითაც

იყიდება საქონელი მისი სასიცოცხლო ციკლის საწყის ეტაპზე. ნარების მოხდის
სტრატეგიის გამოყენებისას საქონელმწარმოებელი პროდუქტებზე ადგენს მისი
წარმოების ხარჯებზე მნიშვნელოვნად მაღალ ფასს.

ბაზარზე დადამკვიდრებელი ფასები - მნიშვნელოვნად დაბალი ფასები იმ

ფასებტან შედარებით რომლითაც იყიდება კონკურენტების ანალოგიური საქონელი . ამ
ფასების დაწესებით მწარმოებელი ცდილობს მიიზიდოს მყიდველტა მაქსიმალური
რაოდენობა და დაიპყროს ბაზარი. ნარების მოხდის სტრატეგიისგან განსხვავებით
ბაზარზე შეღწევის სტრატეგია ნიშნავს ახალ პროდუქტებზე შედარებით მცირე ფასების
დადგენას.

ფსიქოლოგიური ფასები - დამრგვალებული თანხიდან განსაზღვრულ ფასებს . ამ

ფასების დაწესების დროს გამყიდველი ცდილობს დამრგვალებული ტანხიდან ფასების
უმნიშვნელო შემცირებებით მომხმარებელს შეუქმნას ფასების ზუსტად განსაზღვრის
შთაბეჭდილება.

ლიდერის ფასი - ბაზარზე მტავარი კონკურენტის ფასის მიხედვიტ მწარმოებლის

მიერ ახალ საქონელზე დაწესებული ფასი.

წარმოების ხარჯების ასანაზღაურებელი ფასი - ეს ისეთი ფასია რომელსაც

დანახარჯები განსაზღვრავს და დგინდება მარტივი ფორმულის მიხედვით : საწარმოების
ხარჯებს + ბაზარზე ან დარგში მოგების საშუალო ნორმა.

პრესტიჟული ფასი - ფასი რომელიც ცნობილი ფირმის ძალიან მაღალი ხარისხის

ნაწარმზე წესდება. ამ ფასში გაყიდულ საქონელს უნიკალური სამომხმარებლო თვისებები
აქვს.

მარკეტინგული არხის დონეები - პროდუქტის ხელმისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად

კომპანიას შეუძლია სხვადასხვა გზის გამოყენებით თავისი სადისტრიბუციო არხის შექმნა .
არხის დონე ეს არის შუამავალი ორგანიზაციების ერთ-ერთი დონე , რომლის მიზანია
პროდუქტისა და მისი მეპატრონის საბოლოო მყიდველთან დაკავშირება .

სამომხმარებლო საქონლის მარკეტინგული არხები:

ნულოვანი დონის არხი: მწარმოებელი - მომხმარებელი.

ერთდონიანი არხი: მწარმოებელი - საცალოდ მოვაჭრე - მომხმარებელი

ორდონიანი არხი: მწარმოებელი - ბითუმად მოვაჭრე - საცალოდ მოვაჭრე -

მომხმარებელი

სამდონიანი არხი: მწარმოებელი - -ბითუმად მოვაჭრე - წვრილბითუმად მოვაჭრე -

საცალოდ მოვაჭრე - მომხმარებელი

ბიზნეს საქონლის მარკეტინგული არხები:

ნულოვანი დონის არხი: მწარმოებელი - ბიზნეს მომხმარებელი

ერთდონიანი არხი: მწარმოებელი - აგენტი, ბროკერი - ბიზნეს მომხმარებელი

ორდონიანი არხი: მწარმოებელი - აგენტი, ბროკერი - ბითუმად მოვაჭრე - ბიზნეს

მომხმარებელი.