Test dla uczniów kończących naukę w klasie pierwszej gimnazjum I grupa

GEOGRAFIA

imię i nazwisko numer w dzienniku klasa

Test składa się z 18 zadań. Czytaj uważnie treść poleceń. W zadaniach 1.–5., 7.–11., 13.–17. wybierz
poprawną odpowiedź i zaznacz ją znakiem X. Jeśli się pomylisz, błędnie zaznaczoną odpowiedź
otocz kółkiem i zaznacz właściwą. Odpowiedzi do zadań 6., 12., 18. zapisz czytelnie w wyznaczonych
miejscach. Pomyłki przekreślaj.

Zadanie 1. (0–1)
Przeanalizuj tekst, przyjrzyj się mapom i wykonaj polecenie.

Mapy topograficzne przedstawiają niewielkie fragmenty terenu i zwykle sporządza się je w skalach większych
niż 1:200 000. Natomiast mapy przeglądowe obejmują rozległe obszary i wykonuje się je w skalach mniejszych
niż 1:1 000 000.

POD Centralny

I
Las Białego

I
I
I
I
SKOCZNIĄ Ośrodek Polana 1000

I
I
Sportu Walowa -Krokiew
BOGÓWKA Mł.- Śr.-
1206
Biały P.i a ł e g o

Skocznia
Kazalnica Wlk. Krokiew
Nosal

mi
Kuźnicka
1034
i eni oł o mem

pka
Średnia Polana
Mała Nosalowa
iec

ne
a

j
Krokiew
D ol in a B

Krokiew

ad C
Przeł.
Spadow

alo

y st r e
Dol.
1100

KUŹNICE 1103
ka mi

Op
00
Za o ystra

l. n
Skocznia Jastrzębia
0

Do

Wielka Turnia
Wielka
b ł az
d kam

aB
Krokiew
Siw
Cap

1090 Kuźnicka Krokiew

aro

9°
Polana
wy

1378 lin
j

6´
b na

Żl.

Boczań Wysokie
ad

Igła Siwarowe Siodło

P. J
1287
Do
Mł. Krokiew
1209
tra

a
1207 Jawo
a n

e
Ż le

wo
1 Pol. 1365
Bys

rzy
Białego Niżnia-

S
n
Dolin

rzyń

-Przeł. Białego
ka
dyr.
e

1100

Do
on
1200

TPN Ja
r

Wyżnia-
l.
skie

Hotel Górski PTTK w

Słupy or G
al

Pota

Kalatówki zy
KUŹNICE nka T
Czoła

I
Dol
Op

rgany Żl.

I I
t

Kalacka Tur.
1200

Kalacka Pol. Kasprowa

(zimowa)
. K Kasp

0 Kopa 1383 P
30
Bo spr
s

1 Kalackie
a s ro

Szeroki 1592
a

J. Bystra
cz ow

Krokiew Karb Wrótka Siodło

ań y
p r wy

y J. Goryczkowa
0

1378
110

Schronisko na Jaw
b
o w P.

o
y

żle
rzy
Hali Kondratowej
a 1360 Zaw Turni ńskie
ki Klasztor atow
r y c Goryczlkoiwyn a

a
a

e
Siwarowe ndr P. Myślenickie rat Kasp 1623
Ko
Ja
o

o w

Turnie Dol. row

B

Albertynów
er

Siodło a Polana 1300 y

wo
Sz

Sta
Żl

Kondratowa re S
lin
rzy

Ś pią c a załas
Mała Krokiew G óra
D ol. S

-Niżnia
z k
D o

iska
Do
nk

11
1365 00
a

el
Jaworz

Goryczkowa -Wyżnia
Zi r

Szerokie Klasztor
Ko

1307 yc one
a

Albertynek Rówień- M
ucha

Niż.- Kalackie isk

at ha

Sucha
rch

o
a

a
ta

ow

-Przeł. Białego Czuba

dr uc

Wie
pa
r

G o
Byst

1333 1696
n

1600
Dolina pod kosy
sk a
Ło

on S

K asp

Wyż.-
owy

1852
yńs

wiń

1331
K ol.

Hotel Górski Wyżnie

Za
t
dra

Kaspr.
aŚ

PTTK Kalatówki
i

row
kie

Siodło
Kon

li n
Ka
to

1200

Do

Polana
sp

1842
ry

9° 1837
C z1300
row

Kalatówki
ko

Suche Przeł. Gorycz. 1886

ki e
4´
Czuby 1913 Świńska Kasprowy
lac
yP

oł
o

Ka 1799 Goryczkowa
1801
1874 Wierch
a
otok

Kasprowa Polana Czuba Pośr. Wierch 1816 Sucha Przeł.

Kalacka Turnia Przeł.
1987
Gorycz. 1949
1:25 000 1:50 000 Gorycz.
D

laz

1385 nad Zakosy

2012
v

Mapa nr 1 Mapa nr 2

Zaznacz zdanie zawierające prawdziwe informacje.

A. Mapa nr 1 jest mapą topograficzną, a mapa nr 2 – mapą przeglądową.
B. Mapa nr 1 jest mapą przeglądową, a mapa nr 2 – mapą topograficzną.
C. Zarówno mapa nr 1, jak i mapa nr 2 są mapami topograficznymi.
D. Zarówno mapa nr 1, jak i mapa nr 2 są mapami przeglądowymi.
maj/2016

I grupa 1
Zadanie 2. (0–1)
Przyjrzyj się ilustracji i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

0
605
650
A

B
695 65
0

0
650

605
0
65

60
0 850 m

50
Wysokość względna punktu B w odniesieniu do punktu A wynosi
A. 90 m. B. 85 m. C. 80 m. D. 75 m.

Zadanie 3. (0–2)
Przyjrzyj się mapie i wykonaj polecenie.

20° 0° 20° 40° 60°

M O R Z E
X A S Ś
R Ó
L D Z I E M N E Eu
fra
O

T t
A
C

Ni
l

zwrotnik Raka
S
E

20°
a h a r a 20°
A

Ni g
N

er

KA
.
YŻ

SKA
ŃS

ALIJ
W

OM
SY

I
Y J S K

AB Ż.S
A

Y
W
T

0°
KOTLINA WYŻYNA
0°
o

J. Wiktorii
ong

KONGA
L

K WSCHODNIO-
I N D

Tanganika
A

AFRYKAŃSKA
N

Niasa
mbezi
T

Za
N
Y

E A

20° 20°
C

o rożca
zwrotnik Kozi
K

C
E
CZ

O
I

O
M

S
G.

1: 90 000 000 0° 20° 40° 60°

Oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe lub F – jeśli jest fałszywe.

I. Najgęstsza sieć rzeczna w Afryce występuje na Wyżynie Abisyńskiej. P F

II. Znakiem X oznaczono położenie najwyższego szczytu kontynentu. P F

maj/2016

I grupa 2
Zadanie 4. (0–1)
Przyjrzyj się mapie oraz ilustracji, a następnie wykonaj polecenie.

140° 150° 160° 170° 180° 170° 160°

M Kingm

W
e an

W-y G
0°

-y
W-y Arch. Bi l Bairiki Palm
yra
sm

Li
Admiralicji arc
k a Nauru Howla
nd

ne
Y
No Nowa Baker

il
wa

a
Brytania n
Gw

be
in W ta

N
ea -y równ
Fl
y Sa e W-y Feniks
ik
Port Moresby lo Jarvis 0°

W- y

J
Honiara

m
10°

on

W- y
Luizj a d y

Tu
a
al W

O
an
W
u Vaiaku -y

v
Płw.

S
M O R Z E ta C ruz
ie
Jork W-y Bank
lka

To
sa

ke
K O R A L O

K
lau
N ow
Ra W E W
W-y Morza Futun allis
a
fa
K W-y W-y

e Hebrydy
Port Vila

O
o r Koralowego Chesterfie żi Sa

W
Fid

a
20° ld Apia
W- -y
yL
al

m
W 10°

- y
oa
ow
Nowa Pag

P
Suva o

oja
Kaledonia Pag
a

lno

ga
Numea

ści

C o
S
To

n
Niu
e
Brisbane M O - y Nuk
W u’Alo

o k a
R Z fa
E
30° F I D

N
zwr
ing Norfolk Ż I otn
arl ik Koz
D

ioro
Lord How żca
ec

A
e 20°

ad
Mu
rra Sydney

rm
y Canberra

Ke

W-
Melbourne

y
M O R e l a n dia

W-

y
Z E

Tu
ua

C
T A S M Auc

b
40° kla i
A N A Wys nd
pa P
a Z

Tasmania ółno

O
cna 1:60000000
No
w

140° 150° 160° 170° 180° 170° 160°

175° 170° 165°

10°

15°

20°

Na podstawie mapy zaznacz nazwę wysp, których położenie oznaczono na siatce kartograficznej literą Y.
A. Nowa Kaledonia
B. Nowe Hebrydy
C. Wyspy Fidżi
D. Wyspy Samoa

maj/2016

I grupa 3
Zadanie 5. (0–1)
Przyjrzyj się fotografii oraz mapie, a następnie zaznacz poprawne dokończenie zdania.

ą ga

wka
drogi utwardzone
Nad
drogi wiejskie

i
Łomniczką

zk
Kopa ci drogi polne i leśne
ka n
nicz
om
ścieżki
1377 Łom Ł
na 1100 restauracje
1 li
Ko c i o ł Ł

GOPR (Górskie Ochotnicze

o

Pogotowie Ratunkowe)
D

Wodospad
Ja
r Ł Łomniczki schroniska
omn
14 iczki mn muzea
o

00 iczki
Symboliczny
2 Cmentarz Ofiar Gór
13
00
1602 szczyty, przełęcze
punkty widokowe

Przełęcz
Dom Śląski
((Pod Śnieżką) ile
uszowa 4 wyciągi krzesełkowe
pod Śnieżką
1395
3 Droga
J u b
neč
wyciągi orczykowe né
Úp Sluk
sk nieżka szlaki turystyczne
o to
á Ś1602 Jelení p
Obserwatorium zagrożenie lawinowe
já
Úp m Meteorologiczne
a a IMGW kosodrzewina
í hor
ok

P r olasys t ř e d n
1100
ot

ýp
1:20 000 Rudn

Miejsce, z którego wykonano fotografię oznaczono na mapie numerem

A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
maj/2016

I grupa 4
 Zadanie 6. (0–2)
Porównaj ilustracje, a następnie podaj dwie różnice w wielkości i rozkładzie opadów atmosferycznych w ciągu
roku pomiędzy Paryżem a Warszawą.

Paryż Warszawa
48º52'N, 2º21'E 52º10'N, 20º58'E
mm ºC mm ºC mm ºC
120 30 120 30 120 30
100 25 100 25 100 25
80 20 80 20 80 20
60 15 60 15 60 15
40 10 40 10 40 10
20 5 20 5 20 5
0 0 0 0 0 0
XI XII −5 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII −5 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII −5

I. Wielkość opadów atmosferycznych:

II. Rozkład opadów atmosferycznych:

Zadanie 7. (0–1)
Przyjrzyj się ilustracji i wykonaj polecenie.

20° 10° 0° 10° 20°

X
20°

10°

0°
Y
10°

20°

Oblicz odległość między punktem X a punktem Y leżącymi na tym samym południku, przyjmując, że 1° łuku
południka wynosi w przybliżeniu 111 km. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Odległość między punktem X a punktem Y wynosi

A. 555 km.
B. 1665 km.
C. 2775 km.
D. 3885 km.
maj/2016

I grupa 5
Zadanie 8. (0–1)
Przeczytaj tekst, przyjrzyj się ilustracji, a następnie zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Dwóch poszukiwaczy przygód szykuje się do wyprawy. Pierwszym etapem ich podróży będzie trasa z bieguna
południowego na północ do punktu o współrzędnych geograficznych 40°S oraz 60°E. Z tego punktu przemieszczą
się o 60° na zachód, a następnie o 63°26' szerokości geograficznej w kierunku północnym.

Wyznaczona trasa podróży skończy się w punkcie położonym na

A. zwrotniku Raka i południku 0°.
B. zwrotniku Koziorożca i południku 0°.
C. zwrotniku Raka i południku 20°W.
D. zwrotniku Koziorożca i południku 20°E.

Zadanie 9. (0–2)
Przeanalizuj dane klimatologiczne dotyczące średnich miesięcznych wartości temperatury powietrza
w Londynie, a następnie zaznacz poprawne dokończenia zdań.

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

ºC 3,9 4,2 5,7 8,5 11,9 15,2 17,0 16,6 14,2 10,3 6,6 4,8

I. Średnia roczna temperatura powietrza w Londynie wynosi

A. 8,9°C.
B. 9,9°C.
C. 10,9°C.

II. Roczna amplituda temperatury powietrza w Londynie wynosi

A. 13,1°C.
B. 14,1°C.
C. 15,1°C.
maj/2016

I grupa 6
Zadanie 10. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Strefa klimatów okołobiegunowych jest najzimniejszą strefą klimatyczną świata, ponieważ

A. Słońce góruje w tej strefie w zenicie dwukrotnie w ciągu roku.
B. Słońce góruje w tej strefie w zenicie tylko raz w roku.
C. kąt padania promieni słonecznych w ciągu roku jest w tej strefie niewielki.
D. kąt padania promieni słonecznych w ciągu roku jest w tej strefie bardzo zróżnicowany.

Zadanie 11. (0–1)

Przyjrzyj się mapie i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

PÓ
ŁN
OC PŁYT
NO A
AM
ER
SK A YK
A
KAŃ
AŃ
YT PŁYTA SK
PŁ E RY A
AM EUROAZJA
NO TYC
KA PŁ
OC
ŁN

YT
PÓ
PŁ

PI

A
P P

FIL
Ł IN Ł

PA
PA

PŁY SKA
YT

IPIŃ
YT JS

CY
Y

YT A

Y
A KA

TA
PŁ RAIBSKA
A PACYFIC

KA

FICZNA
A

PK
AF
POŁU

RY

PŁYTA
DN

NAZCA
KAŃ

PŁY
IO
PŁ A

TA AUST TA
W

RAL
O

M IJS
ZN

SKA

ER KA
YK
A

AŃS
KA
PŁY
T A S C O TIA

NA
PŁYTA ANTARKTYCZ

kierunek przemieszczania się płyt PA – płyta arabska

granice płyt PI – płyta irańska
nieokreślone granice płyt PK – płyta kokosowa

Przyczyną częstych trzęsień ziemi na zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej jest

A. zbliżanie się do siebie dwóch płyt oceanicznych.
B. oddalanie się od siebie dwóch płyt kontynentalnych.
C. podsuwanie się płyty oceanicznej pod płytę kontynentalną.
D. podsuwanie się płyty kontynentalnej pod płytę oceaniczną. maj/2016

I grupa 7
Zadanie 12. (0–2)
Przeczytaj tekst, przyjrzyj się mapie i wykonaj polecenie.

Czas strefowy oblicza się na podstawie umownego podziału Ziemi na 24 strefy czasowe. W Polsce obowiązuje
czas środkowoeuropejski. Jest on zgodny z czasem słonecznym na południku 15°E. W pozostałych miejscach
występuje inny czas słoneczny.
22°30'
14° 15° 16° 17° 18° 19° 20° 21° 22° 23° 24°

1156 1200 1204 1208 1212 1216 1220 1224 1228 1232 1236
czas słoneczny

czas strefowy czas urzędowy

środkowoeuropejski 1200 zimowy 1200
letni 1300
wschodnioeuropejski 1300
granica między strefami czasowymi

Wyjaśnij, dlaczego na Ziemi wprowadzono strefy czasowe zamiast posługiwać się czasem słonecznym. Podaj
przykład ilustrujący przyczynę tej zmiany.

I. Wyjaśnienie:

II. Przykład:

Zadanie 13. (0–1)

Przeczytaj tekst i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Rozpad skał następuje pod wpływem zmian temperatury. Minerały budujące skały w różny sposób reagują
na zmiany temperatury – jedne szybciej kurczą się i rozszerzają, a inne wolniej. Prowadzi to do pękania, a następnie
rozpadu skał na drobne ziarna.

Opisany rodzaj wietrzenia najsilniej zachodzi w klimacie zwrotnikowym suchym ze względu na

A. wysokie roczne sumy opadów atmosferycznych.
B. wysokie dobowe amplitudy temperatury powietrza.
C. powolną działalność organizmów żywych, np. korzeni drzew.
D. szybki rozkład chemiczny skał pod wpływem nasłonecznienia.
maj/2016

I grupa 8
Zadanie 14. (0–1)
Przyjrzyj się mapie oraz ilustracji, a następnie zaznacz poprawne dokończenie zdania.
60° 80°1 80° 60°
[h]
40° 20
° 24
100° 60°
Fo
rt Yu
kon
18

NOC
12

O
O

DZIEŃ

C
C

40°
40° 6

E
E

Filadelfia

A
0
A

N
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
zwrotnik Raka
N

20° 20°

A
T
S

L
P

równik

A
0° 0°
Quito
O

N
K

T
O

Y
20° 20°
rożca
J

zwrotnik Kozio
Sa~o Paulo C
N

K
Y

40°
40°

1:140000 000 100° 80° 60° 40° 20°

Przedstawione na ilustracji zjawisko równonocy występuje przez cały rok w

A. Forcie Yukon położonym na kole podbiegunowym północnym.
B. Filadelfii położonej na równoleżniku 40ºN.
C. Quito położonym na równiku.
D. São Paulo położonym na zwrotniku Koziorożca.

Zadanie 15. (0–2)

Przyjrzyj się ilustracji i zaznacz poprawne dokończenia zdań.
N

rów
nik

rzeczywisty
kierunek
ruchu ciał
mi
Zie

nadany
oś

kierunek
ruchu ciał
S

I. Jednym z następstw ruchu obrotowego Ziemi jest

A. występowanie dnia i nocy.
B. zmiana długości dnia i nocy.

II. Siła Coriolisa, będąca skutkiem ruchu obrotowego Ziemi, powoduje

C. spłaszczenie Ziemi przy biegunach.
D. odchylenie ciał znajdujących się w ruchu.
maj/2016

I grupa 9
Zadanie 16. (0–1)
Przyjrzyj się fotografii i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Przedstawiona na fotografii dolina w przekroju poprzecznym ma kształt litery U, ponieważ jej zbocza zostały
A. podcięte przez płynącą zakolami rzekę.
B. ukształtowane przez lodowiec górski.
C. rozpuszczone przez wodę deszczową.
D. zniszczone przez osuwające się okruchy skał.

Zadanie 17. (0–2)

Przyjrzyj się fotografii i dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie spośród 1–3.

Powyższa fotografia przedstawia typ ujścia rzeki zwany

1. rozwidla się na dwie odnogi.

A. deltą,
ponieważ rzeka
2. rozgałęzia się na wiele odnóg.
w końcowym odcinku
B. estuarium,
3. przybiera kształt lejka.
maj/2016

I grupa 10
Zadanie 18. (0–2)
Przyjrzyj się ilustracjom i wykonaj polecenie.

160° 60°
20° 60° 80°
0°
40°
160°
180°
Irkuck
80° 120°
52º27'N, 104º30'E
0°
160° ºC mm
30 120
20° 25 100
40°
40° 20 80
Irkuck 140°
15 60
10 40
5 20
20°
20° 0 0
−5 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
−10
0° 0°
−15
0 800 km
−20
60° 80° 100° 120° −25

Uzasadnij, że klimat panujący w Irkucku odznacza się silnym kontynentalizmem. Podaj dwa argumenty,
odwołując się do mapy oraz danych klimatologicznych przedstawionych na wykresie.

I. . ............................................................................................................................................................................

. ...........................................................................................................................................................................

II. . ............................................................................................................................................................................

. ...........................................................................................................................................................................

maj/2016

I grupa 11
 Test dla uczniów kończących naukę w klasie pierwszej gimnazjum II grupa
GEOGRAFIA

imię i nazwisko numer w dzienniku klasa

Test składa się z 18 zadań. Czytaj uważnie treść poleceń. W zadaniach 1.–5., 7.–11., 13.–17. wybierz
poprawną odpowiedź i zaznacz ją znakiem X. Jeśli się pomylisz, błędnie zaznaczoną odpowiedź
otocz kółkiem i zaznacz właściwą. Odpowiedzi do zadań 6., 12., 18. zapisz czytelnie w wyznaczonych
miejscach. Pomyłki przekreślaj.

Zadanie 1. (0–1)
Przeanalizuj tekst, przyjrzyj się mapom i wykonaj polecenie.

Mapy topograficzne przedstawiają niewielkie fragmenty terenu i zwykle sporządza się je w skalach większych
niż 1:200 000. Natomiast mapy przeglądowe obejmują rozległe obszary i wykonuje się je w skalach mniejszych
niż 1:1 000 000.

POD Centralny

I
Las Białego

I
I
I
I
SKOCZNIĄ Ośrodek Polana 1000

I
I
Sportu Walowa -Krokiew
BOGÓWKA Mł.- Śr.-
1206
Biały P.i a ł e g o

Skocznia
Kazalnica Wlk. Krokiew
Nosal

mi
Kuźnicka
1034
i eni oł o mem

pka
Średnia Polana
Mała Nosalowa
iec

ne
a

j
Krokiew
D ol in a B

Krokiew

ad C
Przeł.
Spadow

alo

y st r e
Dol.
1100

KUŹNICE 1103
ka mi

Op
00
Za o ystra

l. n
Skocznia Jastrzębia
0

Do

Wielka Turnia
Wielka
b ł az
d kam

aB
Krokiew
Siw
Cap

1090 Kuźnicka Krokiew

aro

9°
Polana
wy

1378 lin
j

6´
b na

Żl.

Boczań Wysokie
ad

Igła Siwarowe Siodło

P. J
1287
Do
Mł. Krokiew
1209
tra

a
1207 Jawo
a n

e
Ż le

wo
1 Pol. 1365
Bys

rzy
Białego Niżnia-

S
n
Dolin

rzyń

-Przeł. Białego
ka
dyr.
e

1100

Do
on
1200

TPN Ja
r

Wyżnia-
l.
skie

Hotel Górski PTTK w

Słupy or G
al

Pota

Kalatówki zy
KUŹNICE nka T
Czoła

I
Dol
Op

rgany Żl.

I I
t

Kalacka Tur.
1200

Kalacka Pol. Kasprowa

(zimowa)
. K Kasp

0 Kopa 1383 P
30
Bo spr
s

1 Kalackie
a s ro

Szeroki 1592
a

J. Bystra
cz ow

Krokiew Karb Wrótka Siodło

ań y
p r wy

y J. Goryczkowa
0

1378
110

Schronisko na Jaw
b
o w P.

o
y

żle
rzy
Hali Kondratowej
a 1360 Zaw Turni ńskie
ki Klasztor atow
r y c Goryczlkoiwyn a

a
a

e
Siwarowe ndr P. Myślenickie rat Kasp 1623
Ko
Ja
o

o w

Turnie Dol. row

B

Albertynów
er

Siodło a Polana 1300 y

wo
Sz

Sta
Żl

Kondratowa re S
lin
rzy

Ś pią c a załas
Mała Krokiew G óra
D ol. S

-Niżnia
z k
D o

iska
Do
nk

11
1365 00
a

el
Jaworz

Goryczkowa -Wyżnia
Zi r

Szerokie Klasztor
Ko

1307 yc one
a

Albertynek Rówień- M
ucha

Niż.- Kalackie isk

at ha

Sucha
rch

o
a

a
ta

ow

-Przeł. Białego Czuba

dr uc

Wie
pa
r

G o
Byst

1333 1696
n

1600
Dolina pod kosy
sk a
Ło

on S

K asp

Wyż.-
owy

1852
yńs

wiń

1331
K ol.

Hotel Górski Wyżnie

Za
t
dra

Kaspr.
aŚ

PTTK Kalatówki
i

row
kie

Siodło
Kon

li n
Ka
to

1200

Do

Polana
sp

1842
ry

9° 1837
C z1300
row

Kalatówki
ko

Suche Przeł. Gorycz. 1886

ki e
4´
Czuby 1913 Świńska Kasprowy
lac
yP

oł
o

Ka 1799 Goryczkowa
1801
1874 Wierch
a
otok

Kasprowa Polana Czuba Pośr. Wierch 1816 Sucha Przeł.

Kalacka Turnia Przeł.
1987
Gorycz. 1949
1:25 000 1:50 000 Gorycz.
D

laz

1385 nad Zakosy

2012
v

Mapa nr 1 Mapa nr 2

Zaznacz zdanie zawierające prawdziwe informacje.

A. Mapa nr 1 jest mapą przeglądową, a mapa nr 2 – mapą topograficzną.
B. Mapa nr 1 jest mapą topograficzną, a mapa nr 2 – mapą przeglądową.
C. Zarówno mapa nr 1, jak i mapa nr 2 są mapami przeglądowymi.
D. Zarówno mapa nr 1, jak i mapa nr 2 są mapami topograficznymi.
maj/2016

II grupa 1
Zadanie 2. (0–1)
Przyjrzyj się ilustracji i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

0
605
650
A

B
695 65
0

0
650

605
0
65

60
0 850 m

50
Wysokość względna punktu B w odniesieniu do punktu A wynosi
A. 75 m. B. 80 m. C. 85 m. D. 90 m.

Zadanie 3. (0–2)
Przyjrzyj się mapie i wykonaj polecenie.

20° 0° 20° 40° 60°

M O R Z E
X A S Ś
R Ó
L D Z I E M N E Eu
fra
O

T t
A
C

Ni
l

zwrotnik Raka
S
E

20°
a h a r a 20°
A

Ni g
N

er

KA
.
YŻ

SKA
ŃS

ALIJ
W

OM
SY

I
Y J S K

AB Ż.S
A

Y
W
T

0°
KOTLINA WYŻYNA
0°
o

J. Wiktorii
ong

KONGA
L

K WSCHODNIO-
I N D

Tanganika
A

AFRYKAŃSKA
N

Niasa
mbezi
T

Za
N
Y

E A

20° 20°
C

o rożca
zwrotnik Kozi
K

C
E
CZ

O
I

O
M

S
G.

1: 90 000 000 0° 20° 40° 60°

Oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe lub F – jeśli jest fałszywe.

I. Najgęstsza sieć rzeczna w Afryce występuje na Wyżynie Abisyńskiej. P F

II. Znakiem X oznaczono położenie najwyższego szczytu kontynentu. P F

maj/2016

II grupa 2
Zadanie 4. (0–1)
Przyjrzyj się mapie oraz ilustracji, a następnie wykonaj polecenie.

140° 150° 160° 170° 180° 170° 160°

M Kingm

W
e an

W-y G
0°

-y
W-y Arch. Bi l Bairiki Palm
yra
sm

Li
Admiralicji arc
k a Nauru Howla
nd

ne
Y
No Nowa Baker

il
wa

a
Brytania n
Gw

be
in W ta

N
ea -y równ
Fl
y Sa e W-y Feniks
ik
Port Moresby lo Jarvis 0°

W- y

J
Honiara

m
10°

on

W- y
dy

Tu
a
Luizj a al W

O
an
W
u Vaiaku -y

v
Płw.

S
M O R Z E ta C ruz
Jork ie W-y Bank
lka

To
sa

ke
K O R A L O

K
lau
N ow
W E
Ra
W
W-y Morza Futun allis
a
fa

K W-y W-y

e Hebrydy
Port Vila

O
o r Koralowego Chesterfie żi Sa

W
Fid

a
20° ld Apia
W- -y
yL
al

m
W 10°

- y
oa
ow

Nowa Pag

P
Suva o

oja
Kaledonia Pag
a

lno

ga
Numea

ści

C o
S
To

n
Niu
e
Brisbane M O - y Nuk
W u’A

o k a
R Z lofa
E
30° F I D

N
zwr
ing Norfolk Ż I otn
arl ik Koz
D

ioro
Lord How żca
ec

A
e 20°

ad
Mu
rra Sydney

rm
y Canberra

Ke

W-
Melbourne

y
M O R
e l a n dia

W-

y
Z E

Tu
ua

C
T A S M Auc

b
40° kla i
A N A Wys nd
pa P
a Z

Tasmania ółno

O
cna 1:60000000
No
w

140° 150° 160° 170° 180° 170° 160°

175° 170° 165°

10°

15°

20°

Na podstawie mapy zaznacz nazwę wysp, których położenie oznaczono na siatce kartograficznej literą Y.
A. Nowe Hebrydy
B. Nowa Kaledonia
C. Wyspy Samoa
D. Wyspy Fidżi
maj/2016

II grupa 3
Zadanie 5. (0–1)
Przyjrzyj się fotografii oraz mapie, a następnie zaznacz poprawne dokończenie zdania.

ą ga

wka
drogi utwardzone
Nad
drogi wiejskie

i
Łomniczką

zk
Kopa ci drogi polne i leśne
ka n
nicz
om
ścieżki
1377 Łom Ł
na 1100 restauracje
1 li
Ko c i o ł Ł

GOPR (Górskie Ochotnicze

o

Pogotowie Ratunkowe)
D

Wodospad
Ja
r Ł Łomniczki schroniska
omn
14 iczki mn muzea
o

00 iczki
Symboliczny
2 Cmentarz Ofiar Gór
13
00
1602 szczyty, przełęcze
punkty widokowe

Przełęcz
Dom Śląski
((Pod Śnieżką) ile
uszowa 4 wyciągi krzesełkowe
pod Śnieżką
1395
3 Droga
J u b
neč
wyciągi orczykowe né
Úp Sluk
sk nieżka szlaki turystyczne
o to
á Ś1602 Jelení p
Obserwatorium zagrożenie lawinowe
já
Úp m Meteorologiczne
a a IMGW kosodrzewina
í hor
ok

P r olasys t ř e d n
1100
ot

ýp
1:20 000 Rudn

Miejsce, z którego wykonano fotografię oznaczono na mapie numerem

A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
maj/2016

II grupa 4
 Zadanie 6. (0–2)
Porównaj ilustracje, a następnie podaj dwie różnice w wielkości i rozkładzie opadów atmosferycznych w ciągu
roku pomiędzy Paryżem a Warszawą.

Paryż Warszawa
48º52'N, 2º21'E 52º10'N, 20º58'E
mm ºC mm ºC mm ºC
120 30 120 30 120 30
100 25 100 25 100 25
80 20 80 20 80 20
60 15 60 15 60 15
40 10 40 10 40 10
20 5 20 5 20 5
0 0 0 0 0 0
XII −5 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII −5 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII −5 I

I. Wielkość opadów atmosferycznych:

II. Rozkład opadów atmosferycznych:

Zadanie 7. (0–1)
Przyjrzyj się ilustracji i wykonaj polecenie.

20° 10° 0° 10° 20°

X
20°

10°

0°
Y
10°

20°

Oblicz odległość między punktem X a punktem Y leżącymi na tym samym południku, przyjmując, że 1° łuku
południka wynosi w przybliżeniu 111 km. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Odległość między punktem X a punktem Y wynosi

A. 3885 km.
B. 2775 km.
C. 1665 km.
D. 555 km.
maj/2016

II grupa 5
Zadanie 8. (0–1)
Przeczytaj tekst, przyjrzyj się ilustracji, a następnie zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Dwóch poszukiwaczy przygód szykuje się do wyprawy. Pierwszym etapem ich podróży będzie trasa z bieguna
południowego na północ do punktu o współrzędnych geograficznych 40°S oraz 60°E. Z tego punktu przemieszczą
się o 60° na zachód, a następnie o 63°26' szerokości geograficznej w kierunku północnym.

Wyznaczona trasa podróży skończy się w punkcie położonym na

A. zwrotniku Koziorożca i południku 0°.
B. zwrotniku Koziorożca i południku 20°E.
C. zwrotniku Raka i południku 0°.
D. zwrotniku Raka i południku 20°W.

Zadanie 9. (0–2)
Przeanalizuj dane klimatologiczne dotyczące średnich miesięcznych wartości temperatury powietrza
w Londynie, a następnie zaznacz poprawne dokończenia zdań.

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

ºC 3,9 4,2 5,7 8,5 11,9 15,2 17,0 16,6 14,2 10,3 6,6 4,8

I. Średnia roczna temperatura powietrza w Londynie wynosi

A. 10,9°C.
B. 9,9°C.
C. 8,9°C.

II. Roczna amplituda temperatury powietrza w Londynie wynosi

A. 15,1°C.
B. 14,1°C.
C. 13,1°C.
maj/2016

II grupa 6
Zadanie 10. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Strefa klimatów okołobiegunowych jest najzimniejszą strefą klimatyczną świata, ponieważ

A. Słońce góruje w tej strefie w zenicie tylko raz w roku.
B. Słońce góruje w tej strefie w zenicie dwukrotnie w ciągu roku.
C. kąt padania promieni słonecznych w ciągu roku jest w tej strefie niewielki.
D. kąt padania promieni słonecznych w ciągu roku jest w tej strefie bardzo zróżnicowany.

Zadanie 11. (0–1)

Przyjrzyj się mapie i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

PÓ
ŁN
OC PŁYT
NO A
AM
ER
SK A YK
A
KAŃ
AŃ
YT PŁYTA SK
PŁ E RY A
AM EUROAZJA
NO TYC
KA PŁ
OC
ŁN

YT
PÓ
PŁ

PI

A
P P

FIL
Ł IN Ł

PA
PA

PŁY SKA
YT

IPIŃ
YT JS

CY
Y

YT A

Y
A KA

TA
PŁ RAIBSKA
A PACYFIC

KA

FICZNA
A

PK
AF
POŁU

RY

PŁYTA
DN

NAZCA
KAŃ

PŁY
IO
PŁ A

TA AUST TA
W

RAL
O

M IJS
ZN

SKA

ER KA
YK
A

AŃS
KA
PŁY
T A S C O TIA

NA
PŁYTA ANTARKTYCZ

kierunek przemieszczania się płyt PA – płyta arabska

granice płyt PI – płyta irańska
nieokreślone granice płyt PK – płyta kokosowa

Przyczyną częstych trzęsień ziemi na zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej jest

A. oddalanie się od siebie dwóch płyt kontynentalnych.
B. zbliżanie się do siebie dwóch płyt oceanicznych.
C. podsuwanie się płyty kontynentalnej pod płytę oceaniczną.
D. podsuwanie się płyty oceanicznej pod płytę kontynentalną.
maj/2016

II grupa 7
Zadanie 12. (0–2)
Przeczytaj tekst, przyjrzyj się mapie i wykonaj polecenie.

Czas strefowy oblicza się na podstawie umownego podziału Ziemi na 24 strefy czasowe. W Polsce obowiązuje
czas środkowoeuropejski. Jest on zgodny z czasem słonecznym na południku 15°E. W pozostałych miejscach
występuje inny czas słoneczny.

22°30'
14° 15° 16° 17° 18° 19° 20° 21° 22° 23° 24°

1156 1200 1204 1208 1212 1216 1220 1224 1228 1232 1236
czas słoneczny

czas strefowy czas urzędowy

środkowoeuropejski 1200 zimowy 1200
letni 1300
wschodnioeuropejski 1300
granica między strefami czasowymi

Wyjaśnij, dlaczego na Ziemi wprowadzono strefy czasowe zamiast posługiwać się czasem słonecznym. Podaj
przykład ilustrujący przyczynę tej zmiany.

I. Wyjaśnienie:

II. Przykład:

Zadanie 13. (0–1)

Przeczytaj tekst i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Rozpad skał następuje pod wpływem zmian temperatury. Minerały budujące skały w różny sposób reagują
na zmiany temperatury – jedne szybciej kurczą się i rozszerzają, a inne wolniej. Prowadzi to do pękania, a następnie
rozpadu skał na drobne ziarna.

Opisany rodzaj wietrzenia najsilniej zachodzi w klimacie zwrotnikowym suchym ze względu na

A. szybki rozkład chemiczny skał pod wpływem nasłonecznienia.
B. powolną działalność organizmów żywych, np. korzeni drzew.
C. wysokie dobowe amplitudy temperatury powietrza.
D. wysokie roczne sumy opadów atmosferycznych.
maj/2016

II grupa 8
Zadanie 14. (0–1)
Przyjrzyj się mapie oraz ilustracji, a następnie zaznacz poprawne dokończenie zdania.
60° 80°1 80° 60°
[h]
40° 20
° 24
100° 60°
Fo
rt Yu
kon
18

NOC
12

O
O

DZIEŃ

C
C

40°
40° 6

E
E

Filadelfia

A
0
A

N
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
zwrotnik Raka
N

20° 20°

A
T
S

L
P

równik

A
0° 0°
Quito
O

N
K

T
O

Y
20° 20°
rożca
J

zwrotnik Kozio
Sa~o Paulo C
N

K
Y

40°
40°

1:140000 000 100° 80° 60° 40° 20°

Przedstawione na ilustracji zjawisko równonocy występuje przez cały rok w

A. Forcie Yukon położonym na kole podbiegunowym północnym.
B. São Paulo położonym na zwrotniku Koziorożca.
C. Filadelfii położonej na równoleżniku 40ºN.
D. Quito położonym na równiku.

Zadanie 15. (0–2)

Przyjrzyj się ilustracji i zaznacz poprawne dokończenia zdań.
N

rów
nik

rzeczywisty
kierunek
ruchu ciał
mi
Zie

nadany
oś

kierunek
ruchu ciał
S

I. Jednym z następstw ruchu obrotowego Ziemi jest

A. zmiana długości dnia i nocy.
B. występowanie dnia i nocy.

II. Siła Coriolisa, będąca skutkiem ruchu obrotowego Ziemi, powoduje

C. odchylenie ciał znajdujących się w ruchu.
D. spłaszczenie Ziemi przy biegunach.
maj/2016

II grupa 9
Zadanie 16. (0–1)
Przyjrzyj się fotografii i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Przedstawiona na fotografii dolina w przekroju poprzecznym ma kształt litery U, ponieważ jej zbocza zostały
A. rozpuszczone przez wodę deszczową.
B. podcięte przez płynącą zakolami rzekę.
C. ukształtowane przez lodowiec górski.
D. zniszczone przez osuwające się okruchy skał.

Zadanie 17. (0–2)

Przyjrzyj się fotografii i dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie spośród 1–3.

Powyższa fotografia przedstawia typ ujścia rzeki zwany

1. przybiera kształt lejka.

A. estuarium,
ponieważ rzeka
2. rozgałęzia się na wiele odnóg.
w końcowym odcinku
B. deltą,
3. rozwidla się na dwie odnogi.
maj/2016

II grupa 10
Zadanie 18. (0–2)
Przyjrzyj się ilustracjom i wykonaj polecenie.

160° 60°
20° 60° 80°
0°
40°
160°
180°
Irkuck
80° 120°
52º27'N, 104º30'E
0°
160° ºC mm
30 120
20° 25 100
40°
40° 20 80
Irkuck 140°
15 60
10 40
5 20
20°
20° 0 0
−5 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
−10
0° 0°
−15
0 800 km
−20
60° 80° 100° 120° −25

Uzasadnij, że klimat panujący w Irkucku odznacza się silnym kontynentalizmem. Podaj dwa argumenty,
odwołując się do mapy oraz danych klimatologicznych przedstawionych na wykresie.

I. . ............................................................................................................................................................................

. ...........................................................................................................................................................................

II. . ............................................................................................................................................................................

. ...........................................................................................................................................................................

maj/2016

II grupa 11