MATEMATIKA GIZA ZIENTZIETARA APLIKATUTA 2023/03/27 EMAITZA

3. Ebaluazioa 2. KONTROLA (Ebaluazioaren %20)

EBATZITA Batxi 1

Ariketa egiten hasi aurretik ondo irakurri enuntziatua eta eskatzen dena egin. Ariketa
guztietan argi adierazi jarraituriko prozedura. Prozedura idatzita ez badago ezagutzak ezingo
dira ebaluatu.

1. Enpresa batek ekoitzi dituen sei artikuluren publizitatean izandako gastuak (milioi eurotan) eta
salmenten irabaziak (milioi eurotan) erlazionatzen dituen datuak jaso dira taula honetan:
(biribildu emaitza guztiak bi hamartarretara)
x: publizitate gastuak (milioi €) 1 3 4 5 7 8

y: salmentak (milioi €) 15 14 17 20 18 19

a) Kalkulatu x eta y-ren batez bestekoa eta desbideratze tipikoa, kobariantza eta korrelazio
koefizientea. [1,3p]

��̅=∑����
28
��= 6= 4,67
xi yi xi2 yi2 xi·yi
��̅ =∑����
1 15 1 225 15
103
��= 6= 17,17
3 14 9 196 42
���� = √∑����2
4 17 16 289 68
2
5 20 25 400 100 ��− ��̅ = √164
2
7 18 49 324 126 6− 4,67 = 2,35

8 19 64 361 152
���� = √∑����2
28 103 164 1795 503 2
��− ��̅ = √1795
2
6− 17,17 = 2,09
∑
������ =∑����⋅ ����
503
��− ��̅��̅ = 6− 4,67 ⋅ 17,17 = 3,65 | �� =������
 ����· ����=3,65

2,35 · 2,09= 0,74

b) Kalkulatu X-ren gaineko Y-ren erregresio zuzena. [0,7p]
Xren gaineko Yren erregresio-zuzena:

������ =������
����2=3,65
2
2,35 = 0,66 → �� = 0,66(�� − 4,67) + 17,17 → �� = ��,������ +
����,����
c) Estimatu, hurrenez hurren, publizitatean 6 milioi € eta 15 milioi €-ko gastua izan duten
artikuluen salmenta irabaziak (adierazi fidagarritasun maila). [1p]
��̂(6) → �� = 6 → �� = 0,66 · 6 + 14,09 = ����,����
��̂(15) → �� = 15 → �� = 0,66 · 15 + 14,09 = ����,����
Publizitatean 6 milioi € inbertituta 18,05 milioi €-ko salmentak estima daitezke.
Estimazioa nahiko fidagarria da korrelazioa nahiko sendoa delako eta x heinaren
barruan dagoelako.
Publizitatean 15 milioi € inbertituta 23,99 milioi €-ko salmentak estima daitezke.
Estimazioa ez da oso fidagarria, nahiz eta korrelazioa nahiko sendoa izan, x heinetik
urrun dagoelako.

2. 50 ikasleri astean gustuko duten libururen bat irakurtzen ematen duten batez besteko denbora
(x) eta 2. ebaluazioan hizkuntzetan ateratako noten batez besteko notaren (y) inguruan galdetu
zaie. Emaitzak taula honetan laburbildu dira:
(biribildu emaitza guztiak bi hamartarretara)

b) Atera x eta y-ren banaketa marjinalak eta

y 3 5 7 fi
kalkulatu aldagai bakoitzaren batez bestekoa
x
eta desbideratze tipikoa. [1,5p]
0 8 3 2 13 Xren banaketa majinaletik: ��̅, ����
2 1 6 9 16

4 0 8 13 21

fi 9 17 24 50 ��̅=∑��������

��̅ ,���� 2 16 32 64
xi fi xi·fi 2 4 21 84 336
xi fi
0 13 0 0 ∑ 50 116 400
Yren banaketa majinaletik:
 yi fi yi·fi 2 ∑����=280
yi fi
∑����=116 3 9 27 81 50 = 5,6
���� =
50 = 2,32 5 17 85 425
2
���� = 7 24 168 1176
√∑���� ����
2 ∑����− ��̅2 = √1682
√∑���� ���� ∑ 50 280 1682
2
∑����− ��̅2 50 − 2,32 = 1,62

���� = √400

��̅ =∑��������
b) Kalkulatu kobariantza. [1p]
2
50 − 5,6 = 1,51

∑�� · �� · �� = 3 · 2 · 1 + 5 · 2 · 6 + 5 · 4 · 8 + 7 · 2 · 9 + 7 · 4 · 13 =
= 6 + 60 + 160 + 126 + 364 = 716

������ =∑�� · �� · ��
∑����− ��̅��̅ =716

50 − 2,32 ⋅ 5,6 = 1,33

c) Kalkulatu korrelazio-koefizientea. Interpretatu emaitza. [0,5p]

�� =������
����· ����=1,33

1,62 · 1,51 = 0,54

Korrelazioa ahula da, hortaz, bi aldagaien arteko harremana ere ahula izango. Hau da,
gustuko liburuak irakurtzen emaniko orduen eta noten artean ez dago harreman
handiegirik.

3. Lau zifrako zenbat zenbaki osa daitezke 3 eta 7 digituekin? Kalkulatu zenbaki horien batura. [1p]

����2,4 = 24 = 16 zenbaki osa daitezke

Zenbakien batura kalkulatzeko:
1 1
3ak:16 · 2= 8 7ak:16 · 2= 8
Zutabe bakoitzeko zenbakien batura: 3 · 8 + 7 · 8 = 24 + 56 = 80
Zenbaki guztien batura: 80 · (1.111) = 88.880
4. Kutxa batean hiru bola gorri eta lau berde eta hiru urdin daude. Hiru bola ateratzen baditugu:
a) Zein da hirurak gorriak izateko probabilitatea? [0,7p] Modu 1
��[1. anG,2. ean G eta 3. ean G] = ��[1.an G] · ��[2.an G/ 1.an G] · ��[3. an
3 2 1 1 1 1
G/1.2.an G] = = 10⋅ 9⋅ 8= 5⋅ 3⋅ 8=��
������
b) Zein da bata gorria eta besteak berdeak izateko probabilitatea? [0,7p]
�� �� �� �� } Moduak ��3,1
�� �� �� �� 3
�� = ( 1) = 3
��[1 G eta 2 B] = 3 · ��[1. an G]· ��[2. an B/ 1.an G]· ��[3.an B/1.an
3 4 3 1 1 ��
G,2.an B] = = 3 · 10⋅ 9⋅ 8= 3 · 5⋅ 1 ⋅ 4= ����

c) Zein da gutxienez bat gorria izateko probabilitatea? [1,6p]

3 3
10Gorri → 1 Edozein → 1 Edozein → 10⋅ 1 ⋅ 1 = 10
3

3 4 3 2
9Gorri → 1 Edozein → 10⋅ 9⋅ 1 = 15
4
3
10Berde → 9Urdin → 8Gorri
4 3 3 1
3 → 10⋅ 9⋅ 8= 20
9Berde → 8Gorri 3
4 3 3 1
→ 10⋅ 9⋅ 8= 20
3 {

3 3 3 1
9Gorri → 1 Edozein → 10⋅ 9⋅ 1 = 10
3
3
10Urdin → 9Urdin → 8Gorri
3 2 3 1
4 → 10⋅ 9⋅ 8= 40
3 2
9Berde → 8Gorri
3 4 3 1 {
→ 10⋅ 9⋅ 8= 20
1 3 1 2 1
��[Gorriren bat] = 3 · 20+ 10+ 10+ 15 + 40=18

120+48
 120+16
3
120+ 120=85
��[����������������
������] =���� ����
120