O patocelebrytach i

patointeligencji, czyli o nowych

złożeniach z produktywnym
członem pato-

Martyna Łyszczarz, Oliwia Zombra

Na początek Padlet:
 Znaczenie
Pełnią funkcję innowacji leksykalnej

W sposób pejoratywny nazywają nowe zjawiska

i role społeczne
np. patostreaming, patocelebryta

Odnoszą się do zjawisk i osób obserwowanych

już wcześniej, ale nienazywanych wprost
np. patopraca, patoturyści
 Dlaczego tak
bardzo zyskują na popularności?

Są nacechowane emocjonalnie,
określają zjawiska i osoby
1
budzące powszechne oburzenie,
wywołujące konsternację oraz Część z tych innowacji jest
zainteresowanie 2 intensywnie popularyzowana w
mediach społecznościowych

W ostatnim czasie przyczyną

rozpowszechniania tego członu
3
są neologizmy pojawiające się w
twórczości hiphopowej
np. patointeligencja
 Odnosząc się do serwisów
internetowych ....

Dobór serwisów społecznościowych miał na celu wyłonienie

tekstów adresowanych do grupy internautów widocznie
zróżnicowanej pod względem wieku, wykształcenia itd.

Media społecznościowe oraz serwisy plotkarskie to przestrzenie rzeczywistości

wirtualnej, które cechuje zauważalna otwartość na innowacje językowe

Wniosek: media na żywo reagują na zjawiska budzące

negatywne emocje
i wywołujące sensacje, a więc m.in. te opisywane z użyciem
członu pato-
 Co zatem z
jednostką pato- ?
Jako człon samodzielny pojawiła się m.in. w kontekstach: ,,pato’’ się
sprzedaje, ogląda i klika

np. patodeweloperzy omijając przepisy, określają małe lokale jako

usługowe - dzięki czemu dopasowują się do potrzeb społecznych

Pato wystąpiło również jako rzeczownik np. macie jeśli czekacie na

jakieś pato, jak i nieodmienny przymiotnik np. jakieś pato trolle

Można również zauważyć, że pato- zachowuje się

językowo podobnie
jak cząstki eko np. jestem eko, produkt eko czy wege np. jestem wege, produkt
wege
 Jeszcze o jednostce pato ....

W polszczyźnie wywodząca się z greki cząstka pato- (gr. pathos: cierpienie)

funkcjonowała w terminologii medycznej:
➤ patogeneza - początek rozwinięcia się choroby
➤ patogenetyczny - rodzący chorobę
➤ patologia - nauka mająca na celu rozpoznawanie chorób
➤ patolog - umiejący rozpoznać chorobę

Współczesne derywaty:
➤ patol, patus (w odniesieniu do człowieka) - osoba, której sposób życia i zachowania
zdecydowanie łamie przyjęte w społeczeństwie normy
➤ patola - ogół zachowań, które łamią przyjęte normy społeczne lub ludzie,
którzy swoim sposobem
życia i zachowania zdecydowanie łamią przyjęte w społeczeństwie normy
 W jakim celu są wykorzystywane?

Wykorzystywane są do
przyciągnięcia uwagi i sprawnego Człon pato- wplatany jest również w
1
,,sprzedania’’ treści konsumentom nagłówki artykułów w celu zwrócenia
plotki i sensacji uwagi czytelnika na zjawisko
np. Patoinfluencer zabił 2 społeczne, które bulwersuje bądź
pieszego na jezdni? bulwersować powinno
np. pato walki, pato gala, pato
sędziowie
Prymitywne, a nawet sadystyczne
treści i zachowania oraz osoby
zachowujące się wulgarnie
3 definiowane przez użycie członu
pato- znajdują licznych
odbiorców, niekiedy bawiąc i
fascynując
 A: patoanaliza, patoaatostrady

Nowe B: patobudowlanka, patobulwary, patoburżuazja

C: patocelebryta, patocywilizacja
jednostki z D: patodebata, patodeweloper, patodeweloperka, patodemokracja
E: patoelita
członem pato- F: patofeministki, patofilm
(stan na 2021 rok) G: patogastronomia, patogimnastyka
H: patohodowla, patohotelarstwo
I: patoinfluencer, patoinfluencerka, patointeligencja
K: patokawalerka, patokibol, patokierowca, patoklimaty
L: patolegislacja
M: patomechanizm, patomowa
O: patoopozycja
P: patopaczka, patopaństwo, patoparkowanie, patopolityka,
patopraca, patoprawica, patopromocja
R: patoranking, patoraper, patoreakcja
S: patosfera, patostreamer, patostreaming
T: patotreść, patoturysta, patotwórca
W: patowirus, patowładza, patowybory
Y: patoyoutuber
 Podział na
pola tematyczne I
Osoby (często publiczne), których
zachowanie i działalność twórcza/zawodowa albo zachowanie
wykraczają poza ramy społeczne i kulturowe
np. patoarchitekt, patocelebryt(k)a, patocoach, patodeweloper

Twórczość/wytwory działalności
np. patofilm, patopowieść, patoprogram, patostream

Urbanistyka i budownictwo
np. patoarchitektura, pataoutostrada, patoplac, patookolica, patohotelarstwo
 Podział na
pola tematyczne II

Twórczość hiphopowa
np. patoemigracja, patointeligencja, patolove, patorap

Polityka
np. patodemokracja, patolegislacja, patopaństwo
np. patopolityk, patoprawica, patowybory

Zjawiska i zachowania społeczne

np. patogastronomia, patohandel, patomechanizm
np. patoparkowanie, patomarketing
 Złożenia z członem pato- stają się
atrakcyjne w dyskursach medialnych
➤patoopozycja - wpis na Twitterze posła Kamila Bortniczuk w odniesieniu do Strajku Kobiet
➤ patomowa - ,,język dzisiejszych protestów jest patomową, czyli mową patologiczną, chorą’’
➤ patoelita - ,,Czując już smak zwycięstwa zaczęli gromko krzyczeć ***** PiS, to było silniejsze od nich.
Prawdziwa gwiezdna patoelita’’
➤ patolegislacja
➤ patopaństwo - wpis na Twitterze posła KO Michała Szczerby odnoszący się do Węgier pod rządami Viktora Orbana
➤ patopolityk - artykuł o polityku Konfederacji Grzegorzu Braunie
➤ patoprawica - artykuł w serwisie strajk.eu

➤ patoturystyka - uprawianie turystyki bez poszanowania lokalnych zwyczajów,

porządków oraz mieszkańców, towarzyszy jej najczęściej nadmierne spożycie alkoholu, hałasowanie i niszczenie
przyrody

➤ patomowa - wyzywanie obrońców życia i rządzących najgorszymi

wyrazami, jakie tylko zna polszczyzna, dokonuje się za przyzwoleniem
środowisk, które chcą uchodzić za elity
 Źródło:
Cierpich-Kozieł A., 2023, O patocelebrytach
i patointeligencji, czyli o nowych złożeniach
z produktywnym członem pato-, „Język Polski”, CII, z. 4, https://jezyk-
polski.pl/index.php/jp/article/view/123/124.
Dziękujemy za
uwagę!