Günlük Yaşantınıza Devam Etmeye Çalışın

Deprem Sonrasında Kendinize

Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz? Yaşanılan sürecin yaşamınızda yarattığı
Ortaokul PDR Birimi değişikliklerden sonra günlük rutin işlerinize tekrar
dönebilmek için (çok acele etmeden) çaba
Deprem Sonrası Öğrencilerin Uyum Sağlığınızı İhmal Etmeyin harcamalısınız. Eskisi gibi aynı saatlerde
yemeğinizi yemek ya da uyumak, çocukların okula
Sürecini Desteklemek gitmesini sağlamak ve işe gitmek gibi. Günlük
Düzenli beslenmeye, bol su tüketmeye ve yeterince rutinlerinizin devam etmesi normalleşme
dinlenmeye özen gösterin. Mümkünse spor yapın. sürecinize katkı sağlayacaktır.
Fiziksel sağlığınıza dikkat etmek ruh sağlığınızı da
Öğretmenler için Bilgilendirme Broşürü korur. Bu nedenle normal zamanda aldığınızdan Aileniz ve Arkadaşlarınızla Zaman Geçirin
daha fazla kafeinli ve asitli içecekler tüketmeyin
çünkü bunlar bedeninizde var olan stresi, gerilimi Yakınlarınızla, arkadaşlarınızla ya da
ve kaygıyı artırır. Fazla uyarana maruz sevdiklerinizle iletişim kurmak oldukça yararlı ve
kaldığınızda bedeniniz, ruhunuz ve zihniniz önemlidir. Zaman zaman içinizden gelmese bile
sıkışabilir. Bunların sonucu olarak, artan fiziksel onlarla yaşadıklarınız hakkında konuşun. Bazen
ağrılar, kafa karışıklığı, yoğun suçluluk, öfke, aşırı yalnız kalmak istemeniz oldukça normaldir ancak
yorgunluk veya isteksizlik hissedebilirsiniz. kendinizi sevdiklerinizden uzaklaştırıp izole
Dikkatinizi önce kendi bedeninize verebilir, bu iyi etmeyin.
hissettirmiyorsa sadece elinizi kalbinizin üstüne
koyup nefes alışverişinizi takip edebilirsiniz.
Duygu ve Düşüncelerinizi Paylaşın

Sosyal ilişkiler içerisinde diğer insanlarla

iletişimde olmak; yalnız olmadığınızı hissetmek,
Kendinize Zaman Verin ihtiyaç duyduğunuz duygusal desteği
bulabileceğiniz kanalları açık tutmanız önemlidir.
Hep birlikte bir süredir zor duygular yaşadığımız Öğretmen kimliğimizle okullarda çalışsak da Sizi anlayabildiğini düşündüğünüz diğer
günler geçiriyoruz. Ülkemizin pek çok ilini etkileyen hepimiz önce insanız. Duygularımız var. insanlara yaşadıklarınızı anlatabilir; paylaşım
deprem, yoğunluğu ve şiddeti farklı olsa bile Zorlanıyoruz. “Hiçbir şey olmamış gibi” davranmak esnasında olaylarla birlikte, izlenimlerinizden,
hepimizin etkilendiği travmatik bir olay olarak zorunda hissetmeyin. Hiçbir şey olmamış gibi de düşüncelerinizden ve duygularınızdan da
yaşamımızı kesintiye uğrattı. Birlikte yas tuttuğumuz davranmayın. Stresli bir dönemden geçebilirsiniz ve bahsedebilirsiniz. Birileriyle konuşmak,
aynı zamanda da kendi güç kaynaklarımızı bu süreçte yaşadıklarınıza yönelik yoğun duygusal toparlanmanıza ve olup biteni daha iyi
kullanmaya çalışarak toparlanmaya, belki de anlamanıza yardımcı olur.
tepkileriniz olabilir. Çevrenizde olup bitenleri
birbirimizden güç alarak uyum sağlamaya
anlamak için kendinize zaman verin. Duygularınızı Medyayı Sağlıklı Kullanın
çalıştığımız bir dönemden geçiyoruz. Afet sonrası
oluşan tepkiler olağan dışı bir duruma verilen olağan bastırmayın, aynı zamanda güçlü yanlarınızı da
tepkilerdir. Bu tepkiler yaşanılan durumla ilgili baş hatırlayın. Unutmayın ki, zor şeyler yaşasanız da Medya ya da sosyal medya üzerinden deprem
edebilme çabalarımızın bir sonucudur. İlk haftalarda bunların üstesinden gelebilir ve çözüm sonrası ne olup bittiğini öğrenmek istemeniz
yoğunluğu artarak sürebilir. Bazen bu tepkilerle baş bulabilirsiniz. oldukça doğaldır. Ancak ilgili haberleri çok yoğun
etmek bizleri biraz zorlayabilir. şekilde takip etmekten, sürekli tekrarlayan
zorlayıcı görüntüleri izlemekten kaçının. Depremle
Deprem gibi zorlayıcı bir yaşam olayının ardından ilgili görüntü, resim, haber ve tartışmalara
gereğinden fazla odaklanmak tepkilerinizin
yeniden güvende hissetmek ve her şeyin kontrol
artmasına neden olabilir.
altında olduğunu bilmek isteriz.

Deprem sonrasında toparlanmak zaman geçtikçe

Uzmana Başvurun
yaşadığınız travmanın etkileriyle daha iyi başa
çıkabilmemiz, güvende hissetmemiz ve uyum Yemek ve uyku düzeninizde meydana gelen
sağlamamız anlamına gelir. Toparlanma gücü değişimlerin 3 haftadan uzun sürdüğünü, günlük
hepimiz için farklı zamanlarda ve farklı şekillerde yaşamınızı sürdürmenizi zorlaştıran bedensel
olabilir. tepki ve duygularınızı yönetmekte zorlandığınızı
fark ederseniz lütfen bir uzmandan destek alın.
 Deprem Sonrası Çocuklarda
Görülebilecek Tepkiler
Depremin her çocukta farklı tepkilere yol
açabileceği unutulmamalıdır. Her çocuk
deprem sırasında ve sonrasında
yaşanabilecek travmalara aynı tepkileri
vermez ya da aynı düzeyde etkilenmez.
Okulun İlk Günü Bizi Neler Bekliyor ve
Dolayısıyla deprem sonrası verilecek
tepkilerde bireysel farklılıklar esastır. Deprem
sonrası günlük rutinler değişebilir ve
çocuklarda aşağıdaki tepkiler görülebilir.
Bu tepkiler; uyku problemleri (uykusuzluk,
kabus vb.) yaşama, deprem hakkında
konuşmaktan kaçınma, aile ve arkadaşlardan
uzaklaşma, sürekli yalnız kalma isteği, aşırı
alıngan ya da öfkeli olma, yoğun keder hissi,
olayda yaralananlara yardım edemediği için
kendini suçlama ve utanç hissi, ekilenen diğer
kişilerle ilgili aşırı endişe, kendine acıma hissi,
kişiler arası ilişkilerdeki değişiklikler, risk
alma, kendine zarar verme, kaçınma
davranışı veya saldırganlık gösterme, dünya
görüşünde büyük değişimler, umutsuzluk
duygusu, otoriteye meydan okuma, akran
ilişkilerine daha fazla yönelme, sinirlilik ve
öfke patlamaları gibidir.
Okula Dönüş
ve Uyum Süreci
Okul, karmaşa ve belirsiz dönemlerinde
çocukların yaşamında bir düzen sağlar.
Arkadaşlarıyla ve öğretmenleriyle bir arada
olmak güven duygusunun inşa edilmesini
destekler. Sosyal ve duygusal ihtiyaçların
karşılandığı bir yer olarak, öğrencilerimizin Çocuklar, içinden geçtiğimiz süreci kaygısı
akranlarıyla ve bizlerle bir araya gelmesi rutine artmış, korkmuş, üzgün ve öfkeli ebeveynler ve
dönmeyi destekleyecektir. Travmatik olayların bakım veren yetişkinlerle bir arada geçirmiş
ardından okullar, öğrencilerin sınıf içi olabilirler. Yoğun duygular yaşarken aynı
aktivitelerle duygularını ifade etmelerine ve zamanda ebeveynlerinin zor duygularla baş
yardım arama davranışlarını teşvik etmelerine etme sürecine de tanık oldular. Dolayısıyla olayla
destek olabilir. ilgili suçlama, sorgulama tarzı davranışlardan
kaçınmak önemlidir. Bu tür davranışlar,
öğrencilerin korku ve kaygılarına öfke, çaresizlik
ve kızgınlık gibi diğer duygularının da
eklenmesine yol açabilir. Başa çıkmakta daha da
zorlanabilirler.
Çocuklar için yapabileceğiniz en iyi ve anlamlı
Çocuklara Nasıl Destek Olabiliriz? şeylerden biri onları "dinlemektir". Bir şeyler
söyleme ve anlatma telaşına düşmeden önce
Her çocuğun okula farklı duygularla nasıl olduklarını sormak eğer paylaşmak
gelebileceğini aklımızda tutmamız önemlidir. isterlerse onları dinlemek için zaman ayırmak;
Öğretmen olarak duygularımızın farkında özellikle onların ne bildiğini, neler düşündüğünü,
olmak aynı zamanda öğrencilerimizin gerçek bir merakla dinlemeye hazır olmak
duygularını gözlemlemek ve anlamak, ihtiyaç önemlidir.
duyan öğrencileri desteklemek için faydalıdır.
Çocuk size kendiliğinden anlatmadıkça onu
konuşması için zorlamayın. Paylaşımlar
sırasında gerçekçi olmayan, bir noktada diğer
öğrencileri korkutacak kaygılarını artıracak
detayların dile getirilmesi durumunda;
“Anlattıkların gerçekten dikkat çekici, bunları
sonra senden ayrı bir zamanda dinlemeye
devam etmek isterim, şimdi diğer arkadaşlarına
da paylaşma fırsatı verelim.” gibi bir cümle ile
konuyu toparlayabilirsiniz.
 GÖZLEMLE “Hepimiz
travmaları
İlk günlerde çocukların dikkatleri dağınık iyileştirmeye dair
Size sordukları her sorunun cevabını
bulamayabilir, ne diyeceğinizi
olabilir, odaklanmada zorluk
yaşayabilirler. Rutine dönmek faydalı olsa doğuştan
bilemeyebilirsiniz. “Bizim şehrimizde de
deprem olur mu?” sorusuna kesinlik içeren bir
da akademik içeriğe hızlıca
yapmalarını beklemek doğru değildir.
giriş
getirdiğimiz içsel
ifade belirtmeden “Depremle ilgili
bilinçlenerek tedbirlerimizi alıyoruz, şu anda
Rutinlerin geri gelmesi ile zamanla güven
duyguları oluşacak, bedenleri bir kapasiteye
burada benim yanımda güvendesiniz.”
diyebilirsiniz. Okulunuzun bir deprem planı
rahatlayacak ve öğrenmeye tekrar hazır
hale geleceklerdir.
sahibiz.”
varsa gözden geçirmek ve kafanızda gerçekçi
PETER A. LEVINE
bir plan oluşturmak size de iyi gelebilir.

Çocuklarla iletişimde çok kaygılı, çok üzgün,

ZAMAN TANI
çok sevecen, çok öfkeli vb. yüksek duygusal
bir seviyede beden ve ses tonu kullanmaktan
kaçının. Çocukların duygularını yok saymayın,
YARARLANILAN KAYNAKLAR
söylediklerini geçiştirmeyin (“geçti geçti”, “yok
bir şey” gibi).Çocuklara gerçeklikten uzak, Böylesi olaylar ve güçlü duygular çocukların
yaşlarından daha küçük gelişim dönemlerine • Psikososyal Destek-Deprem, 2021. Unicef ve
doğruluğu teyit edilmemiş bilgiler içeren
ait davranışları göstermelerine neden olabilir. Özel Eğitim Rehberlik Hizmetleri Genel
açıklamalar yapmayın. Öğrencilerin güven
Anlayışımıza ve şefkatimize her zamankinden Müdürlüğü
duygusunun devam etmesini sağlayın. Kendi
daha fazla ihtiyaç duyabilirler. • Afet Sonrası Aileler İçin Çocuklara Psikososyal
çaresizlik duygularınızı, değerlerinizi ve dini
Yardım Kılavuzu, 2023. Özel Eğitim Rehberlik
inançlarınızı çocuklara yansıtmayın.
Hizmetleri Genel Müdürlüğü
• Deprem ve Psikolojik Travma: Öğretmenler İçin
Çocuklar okula döndüğünde rutinleri takip etme
alışkanlıkları ve ev içi rutinleri de (uyku saati,
İŞ BİRLİĞİ YAP Yardım Kılavuzu, 2020. Unicef ve Özel Eğitim
Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
• Çocuk ve Ergenlerde Kayıp ve Yas: Öğretmenler
anne babanın işe gitme düzeni, sosyal
İçin Bilgilendirme Rehberi. Unicef ve Özel
etkinliklerden uzak kalma) farklılaşmış
Eğitim Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
olabilir. Çocukların rutinlerinin bozulması
• Sınıfınızda Öğrencilerinizle Depremle İlgili
güvenlik duygularını olumsuz etkileyeceği için
Konuşmak, 2023. Sosyal Duygusal Öğrenme
okulun sağlayacağı “esnek çerçeve içinde”
Akademisi
rutinlerin geri kazanılması büyük önem
Öğrencilerinizle ilgili danışmak veya • Okul Temelli Psikolojik İlk Yardım Öğretmen
taşımaktadır.
paylaşmak istediğiniz bir konu olduğunda Uygulama Kitabı, 2021. Unicef ve Özel Eğitim
okul PDR Birimi’nden destek isteyebilirsiniz. Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü