Professional Documents
Culture Documents
Venus Im Pelz
Venus Im Pelz
ge 1
სარჩევი
საავტორო უფლება
ვენერა ქურქში
iBooks© 2017 ყველა უფლება დაცულია. მაგრამ ყოვლისმპყრობელმა უფალმა დაამხო ისინი დედაკაცის
ხელით. (ივდ. 16:5)
მოცემული პუბლიკაციის არც ერთი ნაწილი არ შეიძლება იქნას
რეპროდუცირებული, გავრცელებული ან გადაცემული ნებისმიერი
ფორმითა და ნებისმიერი საშუალებით, მათ შორის ელექტრონული, ფრიად მომხიბვლელი სტუმარი მყავდა.
მექანიკური, კოპირების, სკანირების, ჩაწერის ან რაიმე სხვა გზით „რენესანსის“ სტილში შესრულებული დიდი ბუხრის
გამომცემლის წინასწარი წერილობითი თანხმობის გარეშე. წინ, ზუსტად ჩემ პირდაპირ, ვენერა დაბრძანებულიყო. მაგრამ ეს
გამოქვეყნების უფლების შესახებ გთხოვთ მოგვმართოთ შემდეგ არ იყო სანახევროდ მაღალი საზოგადოების რომელიმე
მისამართზე: info@ibooks.ge ქალბატონი, რომელიც ამ სახელით მტრულ სქესთან ომს
აწარმოებდა - მსგავსად რომელიმე მადმუაზელ კლეოპატრასი -
ლეოპოლდ ფონ ზახერ-მაზოხი - ვენერა ქურქში.
არამედ ნამდვილი, ჭეშმარიტი ქალღმერთი სიყვარულისა.
სავარძელში იჯდა, მის წინ კი ბუხარში ცეცხლის ალი
კრთოდა, რომლის წითელი ანარეკლი მის ფერმკრთალ სახესა და
მიბნედილ თვალებს ანათებდა, დროდადრო კი ფეხებსაც,
როდესაც ის მათ ცეცხლისკენ გაიწვდიდა, რათა გაეთბო.
მისი თავი შეუდარებელი სილამაზით გაგაოცებდათ,
მიუხედავად ქვისებრ მკვდარი თვალებისა. მაგრამ მე მხოლოდ
მის თავს ვხედავდი. დიად ქალღმერთს მთელი მისი
მარმარილოსებრი სხეული ფართო ქურქში გაეხვია და
კატასავით მოკუნტული, მთლად კანკალებდა.
ჩვენ ვსაუბრობდით...
- რაღა დაგიმალოთ და არ მესმის, - შევძახე მე. - სიცივემ
ჩაიარა. უკვე ორი კვირაა, შესანიშნავი გაზაფხული დგას. თქვენ
ალბათ ნერვებს უჩივით...
- დავალებული გახლავართ მაგ გაზაფხულისთვის! -
მიპასუხა მან თავისი ქვისებრი ხმით, რასაც ღვთიური
დაცემინება დააყოლა, ორჯერაც კი, ერთიმეორის მიყოლებით. - - და როგორ უმაგალითოდ ერთგული ვიყავი თქვენი!
ეს უკვე გაუსაძლისი ხდება და მე მესმის... - რაც შეეხება ერთგულებას...
- რა, ძვირფასო? - უმადურო!..
- მზად ვარ დაუჯერებელი ვირწმუნო, შეუცნობელი - აზრადაც არ მქონია საყვედურის თქმა. თქვენ ღვთიური
გავიგო. ჩემთვის უეცრად სრულიად გასაგები ხდება გერმანული ქალბატონი ბრძანდებით და, როგორც ყველა ქალი, სიყვარულში
ქალური პატიოსნებაც და გერმანული ფილოსოფიაც, და აღარც სასტიკი ხართ.
ის მიკვირს, რომ დაშორებული წარმოდგენაც არ გაქვთ - თქვენ სისასტიკეს უწოდებთ იმას, - ცოცხლად
სიყვარულის შესახებ... წარმოთქვა სიყვარულის ქალღერთმა. - რაც გრძნობიერების,
- ნება მიბოძეთ, ქალბატონო!.. - წამოვიძახე მე მხიარული სიყვარულის, ქალის ბუნების არსს შეადგენს:
გაცხარებით. - მე თქვენთვის არანაირი საბაბი არ მომიცია... დანებდეს, როდესაც უყვარს, და უყვარდეს ყველაფერი, რაც
- არა, თქვენ სხვა ხართ! - ღვთიურად დააცემინა მესამედ მოსწონს.
და შეუდარებელი გრაციით გაზიდა მხრები. - სანაცვლოდ მე - ნუთუ შესაძლებელია უფრო დიდი სისასტიკე, ვიდრე
თქვენს მიმართ მუდამ კეთილგანწყობილი ვიყავი და შეყვარებულის ღალატია?
დროდადრო გნახულობთ კიდეც, თუმცა ქურქების დიდი - ო, ჩვენ ერთგულები მანამ ვართ, სანამ გვიყვარს! -
რაოდენობის წყალობით ყოველ ჯერზე ვცივდები. გახსოვთ წამოიძახა მან. - მაგრამ თქვენ ქალისგან მოითხოვთ, რომ ის
ჩვენი პირველი შეხვედრა? მაშინაც იყოს ერთგული, როდესაც არ უყვარს; დანებდეს,
- რასაკვირველია! ამას როგორ დავივიწყებდი! - როდესაც ეს მას სიამოვნებას არ ანიჭებს, - ვინ უფროა სასტიკია,
ვუპასუხე მე. - თქვენ მაშინ დიდებული წაბლისფერი ქალი თუ მამაკაცი? თქვენ, ჩრდილოელებს, საერთოდაც
კულულები გქონდათ, თაფლისფერი თვალები და ღია სიყვარული ფრიად სერიოზულად და სასტიკად გესმით. თქვენ
ვარდისფერი ტუჩები, მაგრამ მე იმავ წამს გიცანით სახის რაღაც ვალდებულებების შესახებ საუბრობთ, როდესაც საუბარი
ოვალისა და ამ მარმარილოსებრი სიფერმკრთალის მიხედვით... შესაძლოა მხოლოდ სიამოვნების შესახებ იყოს.
თქვენ მაშინ ხავერდის იასამნისფერ ზედატანს ატარებდით - დიახ, ქალბატონო... ამიტომაცაა ჩვენი გრძნობები
ბეწვის ქობით. ესოდენ ამაღლებული და ღირსეული, და ამიტომ გვაქვს
- დიახ, თქვენ ჭკუას გირევდათ ეს ჩაცმულობა... როგორ ხანგრძლივი კავშირები...
გესმით ყველაფერი! - და ასევე მუდამ ეს საგანგაშო, გაუმაძღარი და ხარბი
- თქვენ მასწავლეთ სიყვარულის გაგება. თქვენმა სწრაფვა წარმართული სიშიშვლისკენ, - ჩაურთო მან. - მაგრამ ის
მხიარულმა ღვთისმსახურებამ ორიათასი წელი დამავიწყა... სიყვარული, რომელიც უზენაეს სიხარულს, ხორცშესხმულ
ღვთიურ მხიარულებას წარმოადგენს, - ეს სათქვენო არ არის, და მამაკაცი - თქვენს მხიარულ, მზით გასხივოსნებულ
თქვენ, გონიერების შვილებს, ეს არ გამოგადგებათ. თქვენთვის ეს სამყაროში, ისევე, როგორც ჩვენს ნისლოვანში - მტრები არიან;
უბედურებაა. როდესაც გსურთ, რომ ბუნებრივები იყოთ, თქვენ რომ სიყვარული მხოლოდ მცირე ხნით აერთიანებს მათ ერთ
უხამსობაში ცვივით. ბუნება თქვენ მტრულად განწყობილად არსებად, რომელიც ერთი აზრით, ერთი განცდით, ერთი ნებით
გეჩვენებათ, ხოლო ჩვენგან, ელინთა მხიარული ღმერთებისგან, ცხოვრობს, რათა შემდეგ კიდევ უფრო მეტად დააშოროს
თქვენ ბოროტი დემონები შექმენით, მე კი სულაც ეშაკად ერთმანეთს. და - ეს თქვენ ჩემზე უკეთ იცით - ის, ვინც შემდეგ
მაქციეთ. თქვენ ძალგიძთ მხოლოდ მდევნოთ, დამატყვევოთ და ვერ შეძლებს სხვის დამორჩილებას, ის ძალიან მალე იგრძნობს
დამწყევლოთ - ან, ბაკქური სიშლეგის აღტყინებაში საკუთარი სხვის ფეხს საკუთარ ზურგზე...
თავი მოიტანოთ მსხვერპლად ჩემს საკურთხეველზე... ხოლო - ჩვეულებრივ, ეს ქალის ფეხია მამაკაცის ზურგზე... -
როდესაც ერთ-ერთ თქვენგანს ჰყოფნის გამბედაობა, ჩემს წამოიძახა ქალბატონმა ვენერამ ქედმაღლურად და დამცინავად.
ალისფერ ტუჩებს დააცხრეს, - ის მყისიერად რომში გარბის - ეს კი თქვენ უნდა იცოდეთ ჩემზე უკეთ.
ფეხშველი გამოსასყიდად და ძონძებში მდგარი ელის, რომ - რასაკვირველია, სწორედ ამიტომ არ ვიკვებები
გამხმარმა ტოტმა მწვანე ყლორტი გამოიღოს, - როდესაც ჩემს ილუზიებით.
ფეხქვეშ ცოცხალი ვარდები, იები და მწვანე მურტი იზრდება, - მაშასადამე, ახლა თქვენ ჩემი მონა ხართ, ილუზიების
მაგრამ თქვენ არ შეგწევთ ძალა მათი სურნელით დატკბეთ. მაშ, გარეშე... მე კი თქვენ ყოველგვარი სიბრალულის გარეშე
დარჩით თქვენი ჩრდილოული ნისლის ღრუბელში, გაგთელავთ...
ქრისტიანული გუნდრუკის კვამლში, - ჩვენ კი, წარმართები, - ქალბატონო!
ნანგრევებისა და გაყინული ლავის ქვეშ დაგვტოვეთ, ნუ - ნუთუ აქამდე ვერ გამიცანით? დიახ, მე სასტიკი ვარ -
ამოგვთხრით. თქვენთვის არ აგებულა პომპეი, ჩვენი ვილები, თუკი ეს სიტყვა თქვენ ასეთ სიამოვნებას განიჭებთ. და ნუთუ
კოშკები, აბანოები და ტაძრები, - თქვენთვის არა! თქვენ ჩემი სისასტიკით მართალი არ ვარ? მამაკაცი ხარბად ილტვის
ღმერთები არ გჭირდებათ! ჩვენ ვიღუპებით თქვენს გაყინულ ფლობისკენ, ქალი - ამ სწრაფვის საგანია; ეს მისი ერთადერთი,
სამყაროში! მაგრამ გადამწყვეტი უპირატესობაა. ბუნებამ მიუგდო მამაკაცი
მარმარილოს მზეთუნახავს წამოახველა და კიდევ უფრო მას მთელი მისი ვნებით, ხოლო ის ქალი, რომელიც ვერ შეძლებს
მჭიდროდ გაეხვა სიასამურის ქურქში, რომელიც მხრებზე აქციოს იგი მორჩილად, მონად, მეტიც, თავის სათამაშოდ -
ჰქონდა მოგდებული. შემდეგ კი სიცილით უღალატოს მას, - ასეთი ქალი უბრალოდ
- მადლიერი ვარ ამ კლასიკური გაკვეთილისთვის, - სულელია.
ვუპასუხე მე. - მაგრამ იმას ხომ არ უარყოფთ, რომ ბუნებით ქალი
ვერ უარყოფდით, უცნაური ადამიანი იყო, მაგრამ არც სურათზე შეჩერდა. ის მე ადრეც შემიმჩნევია, მაგრამ ახლა
ისეთი სახიფათო ჭკუიდან შემცდარი, როგორც ეს არა მხოლოდ რატომღაც თვალს ვერ ვწყვეტდი: იმდენად აუხსნელი
მის უახლოეს მეზობლებს მიაჩნდათ, არამედ მთელს კოლომეას. შთაბეჭდილება მოახდინა მან ამ წუთს ჩემზე, ბუხრის წითელი
მაგრამ მე ის არა მხოლოდ მაინტერესებდა, - სწორედ ამიტომ ალით შუქმოფენილმა. მასზე არაჩვეულებრივი ქალი იყო
მიმზერდა ზოგიერთი, როგორც ჭკუიდან გადასულს, - არამედ გამოსახული, მზისებრ ნათელი ღიმილით ნაზ სახეზე, ფაფუკი
დიდ სიმპათიასაც აღძრავდა. მისი მდგომარეობისა და ასაკის თმით, რომლებიც ანტიკურ ნაწნავად იყო შეკრული, და თეთრი
ადამიანისთვის, - ის გალიციელი თავადი და მემამულე იყო, პუდრის თხელი ფენით მასზე; მარცხენა ხელს ეყრდნობოდა და
ოცდაათზე ოდნავ მეტისა, - საოცრად საღად მოაზროვნე დივანზე იჯდა შიშველი, ქურქში გახვეული, მარჯვენა ხელით
ადამიანი იყო, უკიდურესად სერიოზული, შესაძლოა შოლტს ათამაშებდა, შიშველი ფეხი კი მის წინ მონასავით,
პედანტობამდე მისულიც კი. საკუთარი ცხოვრების საფუძვლად ძაღლივით გაშოტილ კაცს ეყრდნობოდა თამამად. ეს მამაკაცი,
სანახევროდ ფილოსოფიური და სანახევროდ პრაქტიკული სახის მკვეთრი, მაგრამ სწორი და ლამაზი ნაკვთებით, რომელსაც
სისტემა დაედო, რომელსაც ზუსტად და გამოზომილად ფარული სევდითა და უანგარო ვნებით სავსე, ტანჯულის
ახორციელებდა და არა მხოლოდ მის შესაბამისად ცხოვრობდა, მხურვალე, ოცნებისმიერი მზერა მიეპყრო მისკენ, - ეს მამაკაცი,
არამედ ასევე თერმომეტრის, ბარომეტრის, აერომეტრისა და რომელიც ფეხის დასადები ჯორკოს როლს ასრულებდა
ჰიგრომეტრის მიხედვით. მაგრამ ამასთან დროდადრო ის ფრიად მზეთუნახავისთვის, თავად სევერინი იყო, ოღონდ წვერის
უცნაური შეტევების ობიექტი ხდებოდა, რომელთა დროს მისი გარეშე - როგორც ჩანს, ასე დაახლოებით ათი წლით უმცროსი,
შემყურე იფიქრებდით, თავით კედელს გაიტანსო და მორიდებას ვიდრე ახლა იყო.
ეცდებოდით, რომ გზად არ გადაგყროდათ. სანამ ის ამდენ ხანს - ვენერა ქურქში! - წამოვიძახე მე და სურათზე მივანიშნე.
მდუმარედ იჯდა, გარშემო მრავალგვარი ხმები ისმოდა: შეშა - სწორედ ასეთი ვიხილე იგი სიზმრად.
ტკაცუნობდა ბუხარში, თუხთუხებდა დიდი ჩაიდანი, - მე... - მიპასუხა სევერინმა. - ოღონდ მე ჩემი სიზმარი
ჭრაჭუნობდა ძველი, ბაბუისდროინდელი სავარძელი, გახელილი თვალებით ვნახე.
რომელშიც მე ვირწეოდი და სიგარას ვქაჩავდი, ჭრიჭინა - ეს როგორ?
ჭრიჭინებდა ძველი სახლის კედლებში, - მე კი თვალებით - ეჰ, სულელური ისტორიაა.
უმიზნოდ ვათვალიერებდი უცნაურ, ორიგინალურ - როგორც ჩანს, შენი სურათი იყო ჩემი სიზმრის საბაბი. -
ავეჯეულობას, ცხოველთა ჩონჩხებს, ფრინველთა ფიტულებს, ვთქვი მე. - შენ უნდა მომიყვე, რა უკავშირდება ამ ნახატს.
გლობუსებსა და თაბაშირის ფიგურებს, რომლებითაც მისი უეჭველია, რომ მას გარკვეული როლი აქვს შესრულებული შენს
ოთახი იყო გადავსებული. უეცრად და შემთხვევით თვალი ერთ
ცხოვრებაში და, როგორც ჩანს, გადამწყვეტი... მე შემიძლია ამის სიყვარულზე. ვენერა, რომელიც იძულებულია, რომ ჩვენს
წარმოდგენა, მაგრამ მსურს, რომ ყველაფერი შენგან შევიტყო. აბსტრაქტულ ჩრდილოეთში, ყინულივით ცივ ქრისტიანულ
- მეორეს შეხედე, მის ასლს. - თქვა ჩემმა უცნაურმა სამყაროში, განიერ და მძიმე ქურქში გაეხვეს, რათა გაციება
მეგობარმა ისე, რომ ჩემი სიტყვებისთვის ყურადღება არ აიცილოს თავიდან!
მიუქცევია. სევერინს გაეცინა და ახალი პაპიროსი გააბოლა.
მეორე - შესანიშნავ ასლს წარმოადგენდა ტიციანის სწორედ ამ წუთს კარი გაიღო და ოთახში ლამაზი და
ტილოსი „ვენერა სარკის წინ“, დრეზდენის გალერეიდან. სავსე ქერა ქალი შემოვიდა, ჭკვიანი და ალერსიანი თვალებით,
- რისი თქმა გსურს ამ შენი შედარებით? რომელსაც აბრეშუმის შავი კაბა ეცვა და ჩაიზე მისაყოლებლად
სევერინი წამოდგა და თითით მიჩვენა ნახატზე ქურქი, ცივი ხორცი და კვერცხი მოჰქონდა. სევერინმა ერთი კვერცხი
რომლითაც ტიციანს მისი სიყვარულის ქალღმერთი შეემოსა. აიღო და დანის პირით გატეხა.
- აქაც „ვენერა ქურქში“. - თქვა მან მსუბუქი ღიმილით. - - ხომ გითხარი, რომ კვერცხი თოხლო ყოფილიყო?! - ისე
არა მგონია, უცნაურ ვენეციელს ამაში რაიმე აზრი ჩაედო. მკვახედ იყვირა, რომ ქალი შეკრთა.
სავარაუდოდ, იგი რომელიმე მაღალი წოდების მესალინას - მაგრამ... სევჩუ, ძვირფასო! - შიშით ჩაიბურდღუნა მან.
ტილოს ქმნიდა და იმდენად თავაზიანი აღმოჩნდა, რომ ამური - რა „სევჩუ“! - კვლავ იყვირა სევერინმა. - უნდა
აიძულა მის წინ სარკე დაეჭირა, - ქალი ცივი კმაყოფილებით გამიგონო, გესმის? მე უნდა გამიგონო!..
ათვალიერებს მასში საკუთარ სილამაზეს, - რომელსაც ეს კედლიდან შოლტი ჩამოხსნა, რომელიც თოფის
სამუშაო ალბათ დიდად არ ეპიტნავება. გვერდით ეკიდა. სანდომიანი ქალი შეპყრობილი მხეცივით
ეს ნახატი - ნამდვილი ფერადი შურისძიებაა. შემდგომში დამფრთხალი გაქანდა კარისკენ და სწრაფად გაიძურწა
როკოკოს ეპოქის რომელიმე „მცოდნემ“ ამ ქალბატონს ვენერას ოთახიდან.
სახელი უბოძა, ხოლო დესპოტური ქალბატონის ქურქი, - მაცადე... კიდევ ჩამივარდები ხელში! - მიაყვირა
რომელშიც ტიციანის მშვენიერი მენატურე ქალია გახვეული, სევერინმა.
ალბათ, არა იმდენად უბიწობის მოსაზრებიდან, არამედ - რა დაგემართა, სევერინ! - ვთქვი მე და ხელი მისი
გაციების საფრთხიდან გამომდინარე, იქცა ტირანიისა და სერთუკის სახელოს დავადე. - როგორ შეიძლება ასე მოექცე
სისასტიკის სიმბოლოდ, რომლებიც ქალსა და მის სილამაზეშია სანდომიან პატარა ქალს!
ჩამალული. - ერთი უყურე ამ ქალებს! - შემეპასუხა და ხუმრობით
მაგრამ საქმე ამაში არ არის. ეს ნახატი, მისი დღევანდელი ჩამიკრა თვალი. - რომ ვეპირფერებოდე, თავზე ყულფს
სახით, ყველაზე გესლიანი და ბოროტი სატირაა ჩვენს
ჩამომკიდებდა, - ახლა კი, როცა აღზრდა შოლტით სევერინი ბუხრის წინ დაჯდა ჩემსკენ ზურგით და
მიმდინარეობს, ის ჩემზე ლოცულობს... თითქოს გახელილი თვალებით დაიძინა. მისი სახის
- გეყოფა სისულელის ლაპარაკი! გამომეტყველების მიხედვით ადამიანს შეიძლებოდა ეფიქრა,
- სულელი შენ ხარ. ქალი აუცილებლად ასე უნდა რომ სიზმარს ხედავდა. ოთახში ისევ ყველაფერი დადუმდა,
გაიწვრთნას. მხოლოდ შეშის ტკაცუნი, ჩაიდნის თუხთუხი და ჭრიჭინას
- მე თუ მკითხავ, თუ გსურს ფაშასავით იცხოვრე ამ შენს ჭრიჭინი ისმოდა.
ჰარემში, მაგრამ თეორიებს ნუ შემომთავაზებ... ხელნაწერი გადავშალე და წავიკითხე: „მეტაფიზიკოსის
- რატომაც არა?! - ცოცხლად წამოიძახა მან. - ეს ხომ აღსარება“.
გახსოვს, გოეთესი: „ან ურო უნდა იყო და ან გრდემლი“, - მინდორზე ეპიგრაფის სახით იყო დატანილი
არაფერს ეს ფრაზა უკეთ არ ერგება, ვიდრე ქალისა და კაცის სახეცვლილი ლექსები „ფაუსტიდან“: „შენ, მეტაფიზიკოსო,
ურთიერთობას, - სხვათა შორის, სწორედ ამ აზრს ავითარებდა გრძნობის კაცო, ქალი გატარებს საკუთარ ჭკუაზე.
მადამ ვენერა შენს სიზმარში. კაცის ვნებას ეფუძნება ქალის მეფისტოფელი“.
ძლიერება, ამ უკანასკნელმა კი კარგად იცის მისი გამოყენება, თუ თავფურცელი გადავშალე და წავიკითხე:
კაცი საკმარისად წინდახედული არ არის. კაცის წინაშე „ქვემოთ მოტანილი შედგენილია ჩემი მაშინდელი
ერთადერთი არჩევანია - ან ტირანი იყოს ან მონა. საკმარისია, შენიშვნების მიხედვით დღიურიდან; მართალია, საკუთარი
წამით აყვეს გრძნობას და მისი თავი მყისიერად უღელში წარსულის თავისუფლად აღდგენა რთულია, ისე კი ყველაფერი
აღმოჩნდება, ბეჭებზე კი შოლტის გადაკვრას იგრძნობს. სიახლის, სინამდვილის მართალ ფერებს ინარჩუნებს.
- ველური თეორიაა!
- თეორია კი არა, პრაქტიკა, გამოცდილება, - თქვა მან და ***
თავი დაიქნია. - მე მართლაც მროზგავდნენ, ხუმრობის გარეშე...
ახლა კი გამოვჯანმრთელდი. გინდა წაგაკითხო, როგორ მოხდა გოგოლი, ეს რუსი მოლიერი, არ მახსოვს სად, მაგრამ
ეს ყველაფერი? ამბობს... კარგი, ამას არ აქვს მნიშვნელობა... რომ ჭეშმარიტი
წამოდგა და მასიური საწერი მაგიდის უჯრიდან მცირე იუმორი ისაა, რომელშიც „სამყაროსთვის ხილული ღიმილის“
ზომის ხელნაწერი ამოიღო. გამჭოლ „სამყაროსთვის უხილავი ცრემლი“ მოედინება.
- შენ იმ სურათის შესახებ მკითხე, - თქვა მან და ჩემ წინ საოცარი ნათქვამია!
მაგიდაზე ხელნაწერი დადო. - დიდი ხანია შენს წინაშე ვალში უცნაური გრძნობა მეუფლება იმ დროის განმავლობაში,
ვარ ამ განმარტებით. აიღე, წაიკითხე! როდესაც ამ ჩანაწერებს ვაკეთებ.
ცხოვრობს, პატარა და მოხუცი ქალი, რომელიც ყოველდღიურად მართალია, ეს ჯერ კიდევ მცირედს ნიშნავს, რადგან მე
პატარავდება და ბერდება, - კიდევ ცალი ფეხით კოჭლი ბებერი ცოტა ლამაზი ქალი მყავს ნანახი; საერთოდაც, ქალებს მცირედ
ძაღლი, და ახალგაზრდა კატა, რომელიც ძაფის ერთი და იმავე შევხვედრივარ; მე სიყვარულშიც დილეტანტი ვარ, ვინც
გორგალით თამაშობს, ეს გორგალი კი, ჩემის აზრით, მშვენიერ დაგრუნტვას, პირველ მოქმედებას არ გასცილებია.
ქვრივს ეკუთვნის. მაგრამ რა საჭიროა შედარებები, - თითქოს ის, რაც
ის კი, მგონი, მართლაც ლამაზია - ეს ქვრივი, თანაც მშვენიერია, შესაძლოა გადაჭარბებულ იქნას?
ძალიან ახალგაზრდა, ოცდაოთხზე მეტის არ იქნება, და ძალიან საკმარისია ის, რომ ეს ვენერა მშვენიერია და რომ მე
მდიდარია. ის ზედა სართულში ცხოვრობს, მე კი პირველზე, მიყვარს იგი - ისეთი ვნებით, ისეთი მტკივნეული სინაზით, ისე
მიწის პირს. მწვანე ჟალუზი მის ფანჯრებზე ყოველთვის შლეგურად, როგორც შეიძლება გიყვარდეს ქალი, რომელიც
დაშვებულია, აივანი - მწვანე და ხვიარა მცენარეებში ჩარგული. სიყვარულზე ყოველთვის მუდამ ერთნაირი, მუდამ მშვიდი,
სამაგიეროდ მე პატარა და მყუდრო თალარი მაქვს, რომელსაც გაქვავებული ღიმილით პასუხობს. დიახაც, მე ვლოცულობ
გარს ველური ვაზი ეხვევა. იქ ვკითხულობ, ვხატავ, ვწერ და მასზე.
ვმღერი - როგორც ჩიტი ხის ტოტებში. ხშირად, როდესაც მზე ხეებს აცხუნებს, მის შორიახლოს,
თალარიდან აივანი მოჩანს. ზოგჯერ თვალს გავაპარებ წიფლის ჩრდილქვეშ ვწვები და წიგნს ვკითხულობ; ხშირად
ხოლმე და იშვიათად მწვანე ქსელის გამჭოლ თეთრი კაბა ვეწვევი ხოლმე ქვის სასტიკ სატრფოს ღამ-ღამობით, - ასეთ
გაკრთება. დროს მის წინ მუხლებზე ვდგები, სახით კვარცხლბეკის ცივ ქვას
არსებითად, მე მცირედ მაინტერესებს ის ლამაზი ქალი ვეგები და უხმოდ ვლოცულობ მასზე.
იქ, ზევით, რადგან მე სხვა მიყვარს და, უნდა ითქვას, რომ არ არსებობს სიტყვები იმ სილამაზის გადმოსაცემად,
უკიდურეს საზღვრამდე უიმედოდ ვარ შეყვარებული - კიდევ როდესაც მის თავს მთვარე ადგება - ახლა სწორედ
უფრო უიმედოდ, ვიდრე ტოგენბურგის რაინდი ან შევალიე - სავსემთვარეობაა, - და ხეებს შორის მიცურავს, მდელო
მანონ ლესკოში, რადგან ჩემი შეყვარებული... ქვისაა. ვერცხლისფერი ანარეკლით არის მოფენილი... ქალღმერთი კი
ბაღის მცირე ტევრში აღტაცების მომგვრელი მდელოა, დგას, თითქოს სხივმოსილი და თითქოს მის ნაზ ელვარებაში
რომელზეც მშვიდობიანად ძოვს ბალახს ორი-სამი შინაური ბანაობსო.
ცხოველი. იმ მდელოზე დგას ვენერას ქვის ქანდაკება - ერთხელ, ვბრუნდებოდი რა ასეთი ლოცვის შემდეგ,
სავარაუდოდ, ფლორენციული ორიგინალის ასლი. ეს ვენერა შევნიშნე: ერთ-ერთ ხეივანში, რომელიც სახლისკენ მიდიოდა,
ყველაზე ლამაზი ქალია, რომელიც კი მე ცხოვრებაში მინახავს. მწვანე გალერეაში გაკრთა ქალის ფიგურა, თეთრი, როგორც ქვა
და მთვარის შუქით მოსილი. წამით ისეთი გრძნობა მეწვია,
თითქოს მარმარილოს მშვენებამ მოწყალება მოიღო ჩემზე, შემდეგ გრავიურა მაგიდაზე დავდე, წიგნს მივაყუდე და
გაცოცხლდა და გამომყვა... ჩემი სული გაუცნობიერებელმა შიშმა შესწავლას შევუდექი.
მოიცვა, გული მიფართხალებდა და თითქოს მზად იყო მშვენიერი ქალის ცივი კეკლუცობა, რომლითაც იგი
გამსკდარიყო, - და ნაცვლად იმისა, რომ... საკუთარ სილამაზეს ნიღბავს სიასამურის მუქ ქურქში, სიმკაცრე
მე ხომ დილეტანტი ვარ. და როგორც ყოველთვის, მეორე და სისასტიკე, რომელიც მარამარილოსებრი სახის უცნაურ
სტროფზე შევჩერდი... არა, კი არ შევჩერდი, არამედ იმდენად ნაკვთებში იმალება, ერთდროულად მაჯადოვებენ და შიშსაც
სწრაფად გავიქეცი, როგორც შემეძლო და რისი ძალაც მყოფნიდა. მგვრიან.
მე კვლავ კალამს ვკიდებ ხელს და აი, რა გადამაქვს
*** ქაღალდზე: „გიყვარდეს და უყვარდე - რამხელა ბედნიერებაა! და
დამთხვევაც ასეთი უნდა! ფოტოებით მოვაჭრე ებრაელს მაინც როგორ ფერმკრთალდება მისი მკაფიო შუქი ტანჯვით
სწორედ ჩემი იდეალის სურათი აღმოაჩნდა. მცირე ზომის სავსე ნეტარების წინაშე - აღმერთებდე ქალს, რომელიც საკუთარ
ფურცელი - ტიციანის „ვენერა სარკის წინ“... რა ქალია! მე ლექსს სათამაშოდ გაქცევს - იყო მონა მშვენიერი ტირანისა, რომელიც
დავწერ! არა. ავიღებ ფურცელს და ქვეშ წავაწერ: „ვენერა ქურქში“. ფეხით გთელავს. სამსონიც კი, ეს გოლიათი, კიდევ ერთხელ
შენ კანკალებ, შენ, ვინც თავად ანთებ ცეცხლს! შეიფუთე ჩაუვარდა ხელთ დალილას, რომელმაც უღალატა მას, და მან
შენს დემონურ ქურქში, - ვის უხდება იგი მეტად, თუ არა შენ, კიდევ ერთხელ გასცა იგი, ფილისტიმელებმა კი ქალის წინაშე
სიყვარულისა და მშვენიერების სასტიკო ქალღმერთო!.. დათხარეს მას თვალები, რომლებიც უკანასკნელ წუთამდე
მცირე ხნის შემდეგ კი წარწერას გოეთეს რამდენიმე რისხვითა და სიყვარულით დაბინდული, მიპყრობილი ჰქონდა
სტრიქონი დავურთე, რომელიც „ფაუსტის“ პარალიპომენაში მშვენიერი მოღალატისკენ“.
ვიპოვე.
***
„ამურს ცრუ ფრთები და ისრები, -
არა ისრები, არამედ ბრჭყალები, თალარში ვსაუზმობდი, ივდითის წიგნს ვკითხულობდი
და ფარული რქები გვიგრგვინქვეშ, და ბოროტი წარმართის, ოლოფერნისა მშურდა მისი ლამაზი და
ეჭვი არ არის, საბერძნეთის სხვა ღმერთთა მსგავსად - სისხლიანი აღსასრულის - მეფური დიდებით შემოსილი ქალის
ისიც შენიღბული ეშმაკია“. ხელით მოკვეთილი თავის გამო.
მაგრამ ყოვლისმპყრობელმა უფალმა დაამხო ისინი
დედაკაცის ხელით.
ის ჩემ წინ დგას, დილის მსუბუქ სამოსში, და მე ქალღმერთმა სახელი მკითხა და თავისიც გამანდო.
მიმზერს... როგორი პოეზია, როგორი გრაცია და საუცხოო მას ვანდა ფონ დუნაევა ჰქვია.
მშვენიერება სჭვივის მის ნატიფ სხეულში! და ის მართლაც ჩემი ვენერაა.
მაღალი არ არის, თუმცა არც დაბალი ეთქმის. თავი - არა - მაგრამ, ქალბატონო, როგორ გეწვიათ ასეთი აზრი
მკაცრად ლამაზი, არამედ უფრო მომხიბვლელი, როგორც XVIII თავში?
საუკუნის ფრანგი მარკიზასი. მომაჯადოებელი ქალია! არცთუ - მე ის გრავიურამ მიკარნახა, რომელიც თქვენს ერთ-ერთ
მცირე ბაგეთა რბილი და ნაზი ნახატი, სავსე ტუჩების წიგნში იდო.
ჯადოსნური სიანცე... კანი იმდენად გამჭვირვალე, რომ ყველა - შემთხვევით დამრჩა...
ნაწილში ცისფერი ძარღვები მოჩანს, - არა მხოლოდ სახეზე, - თქვენი უცნაური შენიშვნები უკანა მხარეს...
არამედ თხელი მიტკლით დაფარულ ხელებსა და მკერდზეც... - უცნაური?
ფაფუკი წითელი თმა... დიახ, თმა წითურია, არც ქერა და რც პიდაპირ თვალებში მიყურებდა.
ოქროსფერი - წითური, მაგრამ დემონურად ბრწყინვალედ და - მე ყოველთვის მსურდა ჭეშმარიტ მეოცნებე-
იმავდროულად თვალწრმტაცად ეხვევა კისერს... თვალები ფანტასტთან შეხვედრა... მრავალფეროვნებისთვის... თქვენ კი,
გაკრთა, როგორც მწვანე ელვის კლაკნილი... დიახ, თვალები ასე მგონია, ერთ-ერთი ყველაზე დაუდგრომელი...
მწვანეა, აუხსნელი გამოხატულებით, მორჩილითა და - ღრმად პატივცემულო... სინამდვილეში... - ისევ
მბრძანებლურით, - მწვანე, მაგრამ იმდენად ღრმა და საიდუმლო ვგრძნობ, რომ სულელურად, იდიოტურად მებმის ენა,
ელფერის მატარებელი, როგორიც მხოლოდ ძვირფას ქვებში ან ამასთანავე ვწითლდები, რაც, რასაკვირველია, შესაფერისი
მთის უფსკერო ტბებშია. იქნებოდა თექვსმეტი წლის ყმაწვილისა და არა მამაკაცისთვის,
მან შენიშნა ჩემი შეცბუნება, - მე უდიერობამდე ვინც მთელი ათი წლით უფრო ჭარმაგია...
დავიბენი, იმდენად, რომ ფეხზე წამოდგომა და ქუდის მოხდაც - თქვენ დამაფრთხეთ ღამით...
დამავიწყდა. - დიახ, საქმე იმაშია, რომ... ხომ არ დაბრძანდებოდით?
მან ეშმაკურად გაიღიმა. ის დაჯდა და, როგორც ჩანს, ჩემი შეცბუნებული
ბოლოს და ბოლოს ვდგები და ვესალმები. ის მდგომარეობით გვარიანად ერთობოდა, მე კი ახლაც, დღისითაც
მიახლოვდება და წკრიალით, თითქმის ბავშვურად კისკისებს. მე სულ უფრო მეტად მიპყრობდა შიში. მომხიბლავი ღიმილი
რაღაცას ვბუტბუტებ, ვბორძიკობ, როგორც ასეთ წუთს მხოლოდ უკრთოდა ზედა ტუჩის გარშემო.
პატარა დილეტანტი ან დიდი სახედარი იბუტბუტებს. - სიყვარულს თქვენ, - წამოიწყო მან. - უპირველეს
ასე გავიცანით ერთმანეთი. ყოვლისა კი ქალს, უყურებთ, როგორც რაღაც მტრულად
განწყობილს, ვის წინაშე ცდილობთ, თუმცა ფუჭად კი, თავი მისგან შიშით - ბუნებასა და მის ინსტინქტებში ჩართულ იქნა
დაიცვათ, მაგრამ ვის ძალაუფლებასაც განიცდით, როგორც საამო უცხო, მტრული ელემენტები.
სატანჯველს, როგორც მწველ სისასტიკეს. ფრიად თანამედროვე სულის ბრძოლა გრძნობის სამყაროსთან - აი
შეხედულებაა. თანამედროვეობის სახარება. მე ის არ მესმის!
- თქვენ არ იზიარებთ მას? - დიახ, თქვენ ქალბატონო ოლიმპოზე უნდა გქონდეთ
- არ ვიზიარებ. - მიპასუხა მან სწრაფად და გადაჭრით და ბინა. - ვუპასუხე მე. - ჩვენ, თანამედროვე ადამიანებს, გვიჭირს
რამდენჯერმე გადააქნია თავი, რისგან მისი კულულები ანტიკური მხიარულების ატანა... სულ ცოტა, სიყვარულში მაინც.
ცეცხლის ენებივით ათამაშდა. - ჩემთვის ელინური სიყვარულის აზრი სხვასთან ქალის გაზიარების შესახებ, თუნდაც ის
მხიარული მგრძნობელობა - სიხარული ტკივილის გარეშე - რომელიმე ასპასია იყოს, ჩვენში აღშფოთებას იწვევს. ჩვენ
იდეალია, რომლის განხორციელებას პირად ცხოვრებაში ეჭვიანები ვართ ისევე, როგორც ჩვენი ღმერთი. ამიტომაც იქცა
ვესრწაფვი. რადგან იმ სიყვარულისა, რომელსაც ქრისტიანობა ჩვენში მომხიბლავი ფრინას სახელი სალანძღავ სიტყვად.
და თანამედროვე ადამიანები, სულის ეს რაინდები ქადაგებენ, მე ჩვენ მოკრძალებულ, ფერმკრთალ, ჰოლბეინისეულ
არ მწამს. შემომხედეთ. მე არა მხოლოდ ერეტიკოსი, არამედ ქალბატონს, რომელიც მხოლოდ ჩვნ გვეკუთვნის, ვამჯობინებთ
მასზე უარესი, მე წარმართი ვარ. ვენერას, რომელსაც, რამდენადაც ღვთიური სილამაზით არ იყოს
დაჯილდოვებული, დღეს ანქიზი უყვარს, ხვალ - პარისი, ზეგ კი
არ უფიქრია ბევრი სიყვარულის ქალღმერთს, ადონისი. და თუ ისე ხდება, რომ ჩვენში სტიქიური ძალა
როდესაც კორომში მოეწონა ანქიზი. იმარჯვებს და ჩვენ მსგავსი ქალისადმი გზნებას ვნებდებით,
მისი ხალისი - დემონურ ძალად, სისასტიკედ გვეჩვენება, ხოლო
მუდამ აღტაცებს მგვრიდა გოეთეს ეს ლექსი რომაული საკუთარ ნეტარებაში ცოდვას ვჭვრეტთ, რომელიც მონანიებას
ელეგიიდან. საჭიროებს.
ბუნებაში მხოლოდ ასეთი სიყვარული არსებობს, - მაშასადამე, თქვენც გატაცებული ხართ თანამედროვე
სიყვარული გმირული ეპოქისა, ის, რომელიც „ღმერთებსა და ქალით? ამ უბედური და ისტერიული ქალით, რომელიც
ქალღმერთებს უყვარდათ“. იმ დროს „მზერას ნდომა მოსდევდა, სომნამბულას მსგავსად დახეტიალობს და მამაკაცის არარსებულ
ნდომას - სიამოვნება“. იდეალს, საკუთარი წარმოსახვის ნაყოფს დაეძებს, საკუთარ
სხვა ყველაფერი - თითიდან გამოწოვილი, ბოდვაში კი ვერც უკეთეს მამაკაცს აფასებს და, აცრემლებული
არაგულწრფელი, ხელოვნური, აფექტურია. ქრისტიანობისა და და ტანჯული, ყოველწუთიერად შეურაცხყოფს რა თავის
მისი სასტიკი ემბლემის, ჯვრის წყალობით - გული მეკუმშება ქრისტიანულ ვალს, აქეთ-იქით აწყდება, ცრუობს, თავადაც
გაცურებულია, ირჩევს, ტოვებს და კვლავ დაეძებს, არც უკანასკნელ ამოსუნთქვასთან ერთად აქ, დედამიწაზე, ჩემთვის,
ბედნიერების განცდა შეუძლია და არც სხვისთვის მინიჭება ვანდა ფონ დუნაევასთვის, ყველაფერი დასრულდება, რა საქმე
ბედნიერების, მხოლოდ საკუთარ ბედს წყევლის, ნაცვლად მაქვს მე იმასთან, რომ ჩემი სპეტაკი სული ანგელოზთა ქოროს
იმისა, რომ მშვიდად აღიაროს: მე მსურს ვიცხოვრო და შეუერთდება გალობით, ჩემი გვამი კი მატერიად იქცევა ახალ
მიყვარდეს, როგორც ცხოვრობდნენ და უყვარდათ ელენეს და არსებათათვის?
ასპასიას. ხოლო თუ მე, ისეთი, როგორიც ვარ, აღარ ვიარსებებ,
ბუნება არ ცნობს ქალსა და მამაკაცს შორის ხანგრძლივ რისთვის უნდა ვთქვა უარი სიხარულზე? ვეკუთვნოდე
ურთიერთობებს! ადამიანს, რომელიც არ მიყვარს, მხოლოდ იმიტომ, რომ ის
- ქალბატონო... ოდესღაც მიყვარდა? არა! მე არ მსურს თვითაღკვეთა - მე მიყვარს
- დამასრულებინეთ. მხოლოდ მამაკაცური ეგოიზმი ყველა, ვინც მომწონს და შემიძლია გავაბედნიერო ნებისმიერი,
ცდილობს ქალის დამარხვას, როგორც განძისა. ყველა ვისაც ვუყვარვარ. ნუთუ ამისთვის იძულებენ? არა, ეს
მცდელობამ სიმყარის შემოტანისა ადამიანის ცვალებადი ყოფის გაცილებით უფრო ლამაზია, ვიდრე, ვთქვათ, ის, რომ მე
ყველაზე ცვალებად ნაწილში, კერძოდ კი სიყვარულში, სასტიკად მიმეღო სიამოვნება ტანჯვისგან, რომელსაც
რისთვისაც წმინდა ადათები, ფიცი და ხელშეკრულება მივაყენებდი, და პატიოსნად მექცია ზურგი უბედურისთვის,
გამოიყენება, წარუმატებლობა განიცადა. ნუთუ შეგიძლიათ ვინც ჩემდამი ვნებით არის აღსავსე. მე ახალგაზრდა ვარ, ლამაზი
უარყოთ, რომ ჩვენი ქრისტიანული სამყარო იხრწნება? და მდიდარი - და მხიარულად ვცხოვრობ სიამოვნებისა და
- მაგრამ, ქალბატონო... ტკბობისთვის.
- მაგრამ ერთეულ მეამბოხეებს, რომლებიც სანამ ის საუბრობდა, ხოლო თვალები ცბიერად
საზოგადოების განაწესთა წინააღმდეგ ჯანყდებიან, დევნიან, უელავდა, მე მას ხელი მოვკიდე, ისე, რომ სათანადოდ არც კი
არცხვენენ, ქოლავენ... თქვენ ალბათ ამის თქმა გსურდათ? კარგი. გამიცნობიერებია, რას ვაპირებდი, ახლა კი, როგორც ჭეშმარიტმა
მე მყოფნის გამბედაობა და მსურს ჩემი ცხოვრება ჩემი დილეტანტმა, სწრაფად მოვაშორე.
წარმართული პრინციპების თანახმად განვვლო. მე უარს ვამბობ - თქვენი გუწრფელობა აღტაცებას მგვრის, - ვთქვი მე. -
თქვენს პირფერულ პატივისცემაზე, მე ბედნიერებას ვანიჭებ და არა მხოლოდ გულწრფელობა...
უპირატესობას. ისევ იმ წყეულმა დილეტანტობამ შემიკრა სუნთქვა!
მათ, ვინც ქრისტიანული ქორწინება მოიგონა, კარგად - რისი თქმა გსურდათ?
გააკეთა, რომ იმავდროულად უკვდავებაც შექმნა. მაგრამ მე - რა მსურდა?.. მე მსურდა... უკაცრავად... ქალბატონო...
ოდნავადაც არ ვფიქრობ მარადი ცხოვრების შესახებ - თუ ჩემს მე თქვენ შეგაწყვეტინეთ.
- რა მიზეზით? - განაგრძო მან. - მე თქვენ უკიდურესად - კარგი, გულწრფელად გეტყვით: არა მგონია,
გულითადად გეპყრობით. შემძლებოდა მამაკაცი მყვარებოდა მეტხანს... - მან მოხდენილად
მან ხელი გამომიწოდა და უაღრესად გადახარა თავი და დაფიქრდა.
კეთილგანწყობილად შემომხედა. - წელიწადზე?
- იქნებით თანახმა, გახდეთ ჩემი ცოლი? - რას ამბობთ! ალბათ თვეზე მეტხანს.
ვანდამ ისე შემომხედა... არ ვიცი ამას რა დავარქვა - - არც მე?
თავდაპირველად ალბათ გაკვირვებულმა, შემდეგ კი - თქვენ... ნუ, თქვენ შეიძლება ორი თვე.
დაცინვითაც. - ორი თვე! - წამოვიძახე მე.
- სად მოიძიეთ ამდენი გამბედაობა უცებ? - ჩაილაპარაკა - ორი თვე - ეს ძალიან ბევრია.
მან. - თქვენ ანტიკურობის ხანას გასცდით, ქალბატონო...
- გამბედაობა? - ხედავთ, თქვენ ვერ უძლებთ სიმართლეს.
- დიახ, გამბედაობა დაქორწინებისა და თანაც ჩემზე? ასე ვანდამ ოთახში გაიარა, შემდეგ ბუხართან დაბრუნდა,
სწრაფად დაუმეგობრდით ამას? - და მან ფეხსაცმელი აიღო ხელით ლავგარდანს დაეყრდნო და მდუმარედ შემომხედა.
ხელში. - მოვეშვათ ხუმრობას. თქვენ მართლაც გსურთ ჩემზე - რა მოგიხერხოთ? - წამოიწყო მან რამდენიმე წამის
დაქორწინება? შემდეგ.
- დიახ. - რაც გენებოთ, - მორჩილად ვუპასუხე მე, - ის, რაც თქვენ
- სევერინ, ეს სერიოზული საქმეა. მე მწამს, რომ თქვენ სიამოვნებას მოგანიჭებთ...
გიყვარვართ, და მეც მიყვარხართ, და რაც კიდევ უკეთესია, ჩვენ - როგორი არათანმიმდევრული ხართ! - წამოიძახა მან. -
გვაინტერესებს ერთმანეთი, შესაბამისად, ერთმანეთით სწრაფად თავდაპირველად ითხოვთ, რომ თქვენი ცოლი გავხდე, შემდეგ
მობეზრების საფრთხე არ გვემუქრება. მაგრამ მე ხომ, თქვენ ეს კი თქვენს თავს ისე მთავაზობთ, როგორც სათამაშოს.
იცით, ქარაფშუტა ქალი ვარ, და სწორედ ამიტომ მაქვს - ვანდა... მე თქვენ მიყვარხართ!
ქორწინების მიმართ სერიოზული დამოკიდებულება, და თუ - ასე ჩვენ ისევ იმ წერტილს დავუბრუნდებით, საიდანაც
რაიმე ვალდებულებას ვკისრულობ, მსურს, რომ მისი დავიწყეთ. თქვენ გიყვარვართ და გსურთ, რომ თქვენი ცოლი
შესრულების შესაძლებლობაც გამაჩნდეს. მაგრამ ვშიშობ... არა... გავხდე, მაგრამ მე არ მსურს ახალი ქორწინება, რადგან ეჭვი
თქვენ გულს გატკენთ ამის მოსმენა. შემაქვს თქვენი და ჩემი გრძნობების სიმტკიცეში.
- გულწრფელი იყავით ჩემთან, გთხოვთ! - დავიჟინე მე. - თუკი მე მზად ვარ გავრისკო თქვენთან ქორწინება?
- მაშინ კიდევ ერთი საკითხი რჩება გასარკვევი: მსურს - ჩვენ ერთად დავბინავდებით, გვექნება მსგავსი ჩვევები
თუ არა მე გარისკვა? - მშვიდად ჩაილაპარაკა მან. - შესანიშნავად - შევხედავთ, შევძლებთ თუ არა თანაცხოვრებას. განიჭებთ
შემიძლია წარმოვიდგინო, როგორ ვუძღვნი ცხოვრებას მეუღლის, თაყვანისმცემლის, მეგობრის ყველა უფლებას.
ერთადერთს; მაგრამ ასეთ შემთხვევაში ეს უნდა იყოს ნამდვილი კმაყოფილი ხართ?
მამაკაცი, რომელიც მომეწონებოდა, რომელიც - მე ვალდებული ვარ, კმაყოფილი ვიყო.
დამიმორჩილებდა საკუთარი პიროვნების ძალით, გესმით? - თქვენ არანაირი ვალდებულება არ გაქვთ.
იმავდროულად ყველა მამაკაცი - მე ეს შენიშნავად ვიცი - - მე ასე მსურს...
საკმარისია შეყვარებული გახდეს, რომ სუსტდება, მორჩილად - შესანიშნავია. ეს მამაკაცის სიტყვებია. აი, ჩემი ხელი.
და სასაცილოდ იქცევა და მთლიანად ქალის განკარგულებაში
გადადის, მუხლებზე ხოხავს მის წინაშე. მე კი მხოლოდ ისეთი ***
ადამიანის სიყვარულს შევძლებდი დიდხანს, ვის წინაშეც თავად
ვიხოხებდი მუხლებზე, მაგრამ თქვენ მე ისე შემიყვარდით, რომ... ათი დღეა უკვე, წუთითაც არ ვტოვებ, მხოლოდ ღამით
მსურს ვცადო. ვშორდებით ერთმანეთს. მე შემიძლია უწყვეტად ვუმზირო
მისი ფეხებისკენ გავქანდი. თვალებში, მეჭიროს მისი ხელები, ვუსმინო მის საუბარს,
- ღმერთო ჩემო, აი, უკვე მუხლებზე დგახართ! - ყველგან თან ვახლდე.
დამცინავად თქვა მან. - რა კარგად იწყებთ?! ჩემი სიყვარული უძირო უფსკრული მგონია, რომელშიც
როდესაც წამოვდექი, მან განაგრძო: თანდათან სულ უფრო ღრმად ვეშვები და საიდანაც ვეღარავინ
- ერთ წელიწადს გაძლევთ, რათა დამიპყროთ, მიხსნის.
დამარწმუნოთ, რომ ჩვენ შევეფერებით ერთმანეთს, რომ ჩვენ დღისით მდელოზე წამოვწექით ვენერას ქანდაკების
შევძლებთ ერთად ცხოვრებას. თუ თქვენ ამას მოახერხებთ, მაშინ კვარცხლბეკთან. მე ყვავილებს ვკრეფდი და მუხლებზე
მე თქვენი ცოლი ვიქნები და თან ისეთი ცოლი, სევერინ, ვაბნევდი, ის კი თაიგულებს წნიდა, რომლითაც ჩვენს
რომელიც მკაცრად და კეთილსინდისიერად შეასრულებს თავის ქალღმერთს ვრთავდით.
ვალდებულებებს. ამ ერთი წლის განმავლობაში ჩვენ ისე უეცრად ვანდამ ისეთი უცნაური, დანისლული მზერა
ვიცხოვრებთ, როგორც ქორწინებაში მყოფნი. მომაპყრო, რომ მთელ სხეულში ვნების ალი მომედო. დავკარგე
თავში სისხლი მომაწვა. რა თავდაჭერილობა, მე მას ხელები მოვხვიე და ტუჩებით
უეცრად მასაც აენთო თვალები. ტუჩებზე მივეკარი. მან ძლიერად მიმიზიდა აღელვებულ
მკერდზე.
- დიახ, რადაც არ უნდა დამიჯდეს! მისი ტანჯვა - მაშინ მე მსურს, რომ ქალი, რომელიც მიყვარს,
- მაგრამ რა ფასი ექნება თქვენთვის ჩემს დაპყრობას თუ, შეურაცხმყოფდეს, მღალატობდეს... და რაც უფრო სასტიკად,
ვთქვათ... - ის წამით ჩაფიქრდა და მის თვალებში რაღაც მით უკეთესია. ეს - სიამოვნებაა!
საზარელი გაკრთა. - მე თქვენ აღარ მეყვარებოდით, სხვისი - თქვენ ჭკუიდან შეცდით! - წამოიძახა ვანდამ.
გავხდებოდი? - მე იმდენად მიყვარხართ - მთელი სულით, ყველა
მთელ სხეულში კანკალმა დამიარა. თვალები მისკენ განზარხვით - რომ მხოლოდ თქვენს გვერდით შევძლებ
ავწიე - ის ჩემს წინ იდგა, ძლიერი, თავდაჯერებული, თვალები ცხოვრებას, თუკი ცხოვრება საერთოდ მიწერია. მხოლოდ თქვენი
კი ცივად უბრწყინავდა. ჰაერით შემიძლია ვისუნთქო. რომელიც მოგესურვებათ, ის
- ხედავთ, - განაგრძო მან. - ამის შესახებ ფიქრიც კი იდეალი შემირჩიეთ. შექმენით ჩემგან, რაც მოგესურვებათ -
გზარავთ. თქვენი ქმარი ან თქვენი მონა.
უეცრად სახეზე კეთილგანწყობილი ღიმილი მოეფინა. - საკმარისია! - თქვა ვანდამ და თავისი მოხდენილი
- დიახ, საზარელია იმის წარმოდგენა, რომ ქალი, წარბები შეჭმუხნა. - სრულ განკარგულებაში მყავდეს ადამიანი,
რომელიც მიყვარს და რომელიც უთანაგრძნობდა ჩემს რომელიც ჩემთვის საინტერესოა და რომელსაც მე ვუყვარვარ, ეს
სიყვარულს, ჩემდამი ყოველგვარი სიბრალულის გარეშე ჩემი აზრით სახალისო უნდა იყოს; სულ ცოტა, გასართობის
დანებდება სხვას. მაგრამ მე ხომ არჩევანი არ მრჩება. რა გაეწყობა, ნაკლებობა არ მექნება. თქვენ იმდენად წინდაუხედავი
თუ მე ეს ქალი სიგიჟემდე მიყვარს?! რა, ამაყად ვაქციო ზურგი და აღმოჩნდით, რომ არჩევანის უფლება მე მომანდეთ. და მე ვირჩევ:
ასეთი ამაყი შეგნებით დავიღუპო, ტყვია დავიხალო შუბლში? მე მსურს, რომ თქვენ ჩემი მონა იყოთ, მე თქვენგან სათამაშოს
ჩემს სულში ქალის ორი იდეალია. თუ მე ვერ ვახერხებ შევიქმნი!
ქალის კეთილშობილი, მზესავით ნათელი იდეალის პოვნას - - თანახმა ვარ! - წამოვიძახე მე აღტაცებისა და
კეთილი და ერთგული ცოლისა, რომელიც მზადაა ყველაფერი შეძრწუნების ნაზავი გრძნობით. - თუკი ქორწინება მხოლოდ
გაიზიაროს ჩემთან, რასაც ბედი მარგუნებს, - არაფერი სანახევრო სრულ თანასწორობასა და თანხმობაზე უნდა იყოს
და უფერული არ მსურს! - ასეთ შემთხვევაში მე ვამჯობინებ დაფუძნებული, სანაცვლოდ საწინააღმდეგო ნიშნები ყველაზე
დავნებდე ქალს, რომელიც მოისაკლისებს პატიოსნებას, ძლიერ ვნებებს შობენ. ჩვენ საწინააღმდეგო ნიშნით ვართ
ერთგულებასა და სიბრალულს. ასეთი ქალი მისი ეგოისტური აღჭურვილნი, რომლებიც თითქმის მტრულად არიან
ძალმოსილებით ქალის მეორე იდეალს პასუხობს. თუკი მე არ ერთმანეთისადმი განწყობილი. აქედანაა ის ძლიერი სიყვარული
მხვდა წილად სიყვარულის ბედნიერების მთელი სისრულით ჩემი თქვენდამი, რომელიც ნაწილობრივ სიძულვილს
შეცნობა, მსურს უკანასკნელ წვეთამდე შევსვა მისი ნაღველი, წარმოადგენს, ნაწილობრივ კი შიშს.
სიმხდალეს განვიცდიდი ქალების წინაშე, რაშიც არსებითად ხატები ღრმად იბეჭდებოდა ჩემს სულში, ამიტომაც იყო, რომ
მათდამი არანორმალური ლტოლვა იმალებოდა. როდესაც ყველა ბიჭი ჭუჭყიანი და უხეშია, მე საკვირველ
ეკლესიის ნაცრისფერი თაღები და წყვდიადი სიძულვილს ვამჟღავნებდი ყოველივე მდაბალის, გონჯისა და
მაშფოთებდა, განათებული საკურთხევლებისა და ხატების უხამსისადმი.
ხილვა კი ნამდვილ შიშის ზარს მცემდა. სანაცვლოდ ჩუმად მაგრამ ყველაზე დიდ სიმდაბლედ და სიგონჯედ მე,
ვიპარებოდი აკრძალული სიხარულის, ვენერას თაბაშირის მოზარდს, ქალისადმი სასიყვარულო ურთიერთობა
ქანდაკებისკენ, რომელიც მამაჩემის მცირე ბიბლიოთეკაში იდგა, მეჩვენებოდა - ისეთი, როგორადაც იგი წარმომედგინა
მის წინ მუხლებზე ვდგებოდი და იმ ლოცვებს აღვავლენდი, დასაწყისში, მისი უმარტივესი გამოვლინებით. მე თავს
რომლებიც მასწავლეს: „მამაო ჩვენო“, „ღვთისმშობლისა“ და ვარიდებდი მშვენიერ სქესთან ყოველგვარ შეხებას - ერთი
„მწამს ღმერთი ერთი“. სიტყვით, სიგიჟემდე ზემგრძნობიარე ვიყავი.
ერთხელ ღამით საწოლიდან ჩამოვედი მასთან თოთხმეტი წის ვიყავი მაშინ, როდესაც დედაჩემთან
წასასვლელად. მთვარე ანათებდა და ქალღმერთს ცივ, მკრთალ ახალი მოახლე მოვიდა სამუშაოდ, მომხიბლავი არსება,
ცისფერ შუქს ჰფენდა. მე მის წინაშე განვერთხე და ფეხებს ახალგაზრდა, სანდომიანი და კარგი აგებულების. ერთხელ
ვუკოცნიდი, ისე, როგორც ჩვენი გლეხები ეამბორებოდნენ დილით, როდესაც ტაციტუსს ვუჯექი და ძველ გერმანელთა
ხოლმე მკვდარი მხსნელის ტერფებს. ღირსებებს ვეცნობოდი, გოგონა ჩემს ოთახს გვიდა. უეცრად ის
დაუძლეველი ვნება დამეუფლა. შეჩერდა, ჩემკენ დაიხარა და ისე, რომ ცოცხი არ გაუშვია
უფრო ზევით ავედი, მშვენიერ ცივ სხეულს მოვეხვიე და ხელიდან, სავსე, ნორჩი და ვნებიანი ტუჩებით ჩემს ტუჩებს
ცივ ტუჩებში ვეამბორე. უეცრად შიშის ზარი დამეცა, გავიქეცი. დაეწაფა. პატარა შეყვარებული ფისოს ამბორმა მთლიანად
მთელი ღამე მესიზმრებოდა, რომ ქალღმერთი ჩემი საწოლის წინ გამახურა, მაგრამ მე „გერმანია“ ავწიე, როგორც ფარი მაცდურის
დგას და ხელაღმართული მემუქრება. წინააღდეგ და ოთახიდან გავედი.
სწავლას ადრეული ასაკიდან შევუდექი; ამგვარად, ვანდამ ხმამაღლა გაიცინა.
გიმნაზიაშიც ადრე შევედი და იქ ვნებით ვეწაფებოდი - თქვენნაირს ხშირად ვერ შეხვდები! განაგრეთ,
ყველაფერს, რასაც ანტიკური სამყარო მთავაზობდა. მალე განაგრძეთ!
საბერძნეთის ღმერთებს უფრო დავუახლოვდი, ვიდრე ქრისტეს - კიდევ ერთი სცენაა იმ პერიოდის, რომელიც არასოდეს
რელიგიას; პარისთან ერთად გადავცემდი ვენერას საბედისწერო დამავიწყდება - განვაგრძე მე. - ჩემს მშობლებთან ხშირად
ვაშლს, ვხედავდი ცეცხლში გახვეულ ტროას და ოდისევსს მოდიოდა სტუმრად გრაფის მეუღლე სობოლი, რომელიც
მივყვებოდი მის მოგზაურობაში. ანტიკურობის მშვენიერი შორეულ დეიდად მეკუთვნოდა, დიდებული და ლამაზი
ქალბატონი მომხიბვლელი ღიმილით, მაგრამ მე მძულდა იგი, სილამაზის ნატიფი გრძნობა. მას შემდეგ მგრძნობელობა ჩემს
რადგან ჩვენს ოჯახში მას მესალიანს რეპუტაცია ჰქონდა. მასთან ფანტაზიაში ერთგვარი კულტის დონემდე გაიზარდა, მე კი
უკიდურესად ტლანქად, თავხედურად და ბოღმით ვიქცეოდი. გულში დავიფიცე, რომ არ გავხარჯავდი მის წმინდა განცდებს
ერთხელ ჩემი მშობლები დროებით ქალაქიდან ჩვეულებრივ არსებებზე, არამედ იდეალური ქალისთვის
გაემგზავრნენ. დეიდამ გადაწყვიტა მათი არყოფნით ესარგებლა შევინახავდი - შესაძლოა, თავად სიყვარულის
და სამაგალითოდ დავესაჯე. უეცრად გამომეცხადა ოთახში ქალღმერთისთვისაც.
ქურქდადებულ ჯუბაში გამოწყობილი, მზარეულის, ჭურჭლის მე ჯერ კიდევ ძალიან ახალგაზრდა ვიყავი, როდესაც
მრეცხავისა და პატარა კატის თანხლებით, რომელიც უნივერსიტეტში ჩავაბარე და დედაქალაქში დავსახლდი, სადაც
მეზიზღებოდა. ჩემი დეიდა ცხოვრობდა. იმ დროის ჩემი სტუდენტური ოთახი
ყოველგვარი წილადობილას გარეშე მომკიდეს ხელი და, დოქტორ ფაუსტის საცხოვრებელს ჰგავდა. ისეთივე ქაოტური
მიუხედავად ჩემი თავგანწირული წინააღმდეგობისა, ხელ-ფეხი უწესრიგობა იყო გამეფებული, ოთახი სავსე იყო წიგნებით
შემიკრეს; შემდეგ დეიდამ სახელოები აიწია და ბოროტი გამოტენილი მაღალი კარადებით, რომლებსაც მე სასაცილოდ
ღიმილით შეუდგა ჩემს გაროზგვას და თან იმდენად ბეჯითად, დაბალ ფასად ვყიდულობდი ებრაელ ანტიკვართან ლემბერგში;
რომ სისხლი წამსკდა და, საბოლოოდ, მიუხედავად ჩემი გარდა ამისა, აქ იყო გლობუსები, ატლასები, ცის რუქები,
გმირული სულისა, ყვირილი მოვრთე, ავტირდი და შებრალებას ცხოველთა ჩონჩხები, ნიღბები და გამოჩენილ ადამიანთა
ვითხოვდი. ბიუსტები. ყოველ წამს შეეძლო მწვანე ღუმელს უკნიდან
მაშინ მან ჩემი განთავისუფლება ბრძანა, მაგრამ, სანამ მეფისტოფელს გამოჩენა მოხეტიალე სქოლასტიკოსის სახით.
სრულიად დამანებებდა თავს, მაიძულა სასჯელისთვის ყველაფერს ვსწავლობდი, რასაც გადავეყრებოდი -
მადლიერება გამომეხატა და ხელზე მეკოცნა. განურჩევლად და უსისტემოდ - ქიმიას, ალქიმიას, ისტორიას,
ახლა კი, ეს ზემგრძნობიერი ბრიყვი წარმოიდგინეთ! ამ ასტრონომიას, ფილოსოფიას, იურიდიულ მეცნიერებას,
დიდებული ლამაზმანის წკეპლის ქვეშ, რომელიც, ქურქში ანატომიას, ლიტერატურას; ვკითხულობდი ჰომეროსს,
გახვეული, განრისხებულ დედოფალს ჰგავდა, ჩემში პირველად ვერგილიუსს, ოსიანს, შილერს, გოეთეს, შექსპირს, სერვანტესს,
იფეთქა მამაკაცურმა ლტოლვამ ქალისადმი, და მას შემდეგ ვოლტერს, მოლიერს, ყურანს, კოსმოგონიასა და კაზანოვას
დეიდა მთელს სამყაროში ყველაზე მიმზიდველ ქალად მემუარებს, და ყოველდღიურად მატულობდა აურზაური ჩემს
მიმაჩნდა. სულში და სულ უფრო აბსტრაქტული და ფანტასტიური
როგორც ჩანს, მთელი ჩემი რომაული სიმკაცრე და ხდებოდა ჩემი გრძნობები.
გაუბედაობა ქალების წინაშე სხვა არაფერი იყო, თუ არა
ჩემს გონებაში უცვლელად ბუდობდა იდეალური ქალის რა ამაღლებული სიამოვნება იყო ჩემთვის მის წინ
ხატი, რომელიც დროდადრო ცოცხლდებოდა ჩემს თვალწინ, მუხლებზე დგომა და მისი ხელების ამბორი, ხელებისა,
ტყავის ყდებსა და ნიღბებს შორის, როგორც ხილვა, ვარდების რომლებითაც მან დამსაჯა მაშინ! ო, რა ჯადოსნური ხელები
სარეცელზე, ციცქნა ამურები რომ ეხვია გარს - ხან ოლიმპიური ჰქონდა! შესანიშნავი ფორმა, ნაზი, სრული, თეთრი, მომხიბლავი
სამოსელით თაბაშირის ვენერას მკაცრი სახით, ხან კი ღრმულებით! არსებითად მე ამ ხელებში ვიყავი შეყვარებული. მე
წაბლისფერი ნაწნავების მდინარით, მოცინარი ლურჯი მათთან დაუსრულებელ თამაშს ვეწეოდი, ვძირავდი ქურქის მუქ
თვალებითა და ყარყუმით გაწყობილ წითელი ხავერდის ბეწვში, ვათავისუფლებდი, ხელახლა ვძირავდი, მეჭირა ისინი
ქათიბში - ანუ ჩემი დეიდის სახით. ცეცხლის წინ - ვერ ვძღებოდი მათი ცქერით!
ერთხელ დილით, როდესაც ჩემი ფანტაზიის ვანდამ უნებურად საკუთარ ხელებს დახედა, მე ეს
ოქროსფერი ნისლიდან კვლავ წარმომიდგა ეს მომაჯადოებელი შევამჩნიე და ღიმილი ვერ შევიკავე.
სურათი, მე გრაფინია სობოლისკენ გავეშურე. მან მე - ის, რომ ზემგრძნობიარობის ელემენტი ყოველთვის
უკიდურესად თავაზიანად მიმიღო, შეხვედრისას კი ამბორით დომინირებდა ჩემს სულში, თქვენ იმ ფაქტიდანაც შეგიძლიათ
დამაჯილდოვა, რომლისგან ლამის თავი დავკარგე. დაინახოთ, რომ ვიყავი რა შეყვარებული ჩემს დეიდაში, მე
იმ დროისათვის ის უკვე ორმოცს უნდა ყოფილიყო არსებითად მიყვარდა როზგით დასჯა, რის სიამოვნებას ის
მიტანებული, მაგრამ როგორც უჭკნობ დარდიმანდთა მანიჭებდა, ხოლო ერთი ახალგაზრდა მსახიობი ქალით
უმრავლესობა, ჯერ ისევ მომხიბვლელი იყო და ისევ ბეწვით გატაცების პერიოდში, რომელთანაც ორი წლის შემდეგ მქონდა
გაწყობილი ქათიბი ემოსა, ოღონდ ახლა მწვანე ხავერდისა, და ურთიერთობა, - მხოლოდ მის როლებში ვიყავი შეყვარებული.
გაწყობილი მუქი ყავისფერი კვერნას ბეწვით. მაგრამ იმ მოგვიანებით ერთი პატივცემული ქალბატონით გახლდით
სიმკაცრიდან, რომელმაც ასე აღმაფრთოვანა მაშინ, კვალიც კი არ დაინტერესებული, რომელიც აუღებელ პატიოსნებას თამაშობდა
დარჩენილიყო. და საბოლოოდ ერთ მდიდარ ებრაელთან მიღალატა.
პირიქით, ის იმდენად კეთილგანწყობილი იყო ჩემს სწორედ იმიტომ მძულს ამ პოეტურ და სენტიმენტალურ
მიმართ, რომ ხანგრძლივი ჭოჭმანის გარეშე დამრთო ნება მისი პატიოსნებათა ეს სახეობა, რომ მე მომატყუა, მიღალატა ქალმა,
თაყვანისმცემელი გავმხდარიყავი. რომელიც ფარისევლურად ქადაგებდა ყველაზე მკაცრ
მან ძალიან მალე ამოიცნო ჩემი მეტაფიზიკური სიბრიყვე პრინციპებს, ყველაზე იდეალურ გრძნობებს. მანახეთ მე
და უმწიკვლობა, და სიამოვნებდა ჩემი გაბედნიერება, ჩემი საკმარისად გულწრფელი და ნაღდი ქალი, რომელიც მეტყვის:
ხილვა ბედნიერად. მე კი მართლაც ბედნიერი ვიყავი, როგორც „მე ვარ პომპადური, მე ვარ ლუკრეცია ბორჯია“ - და მე ვილოცებ
ყრმა ღმერთი! მისთვის.
ტიციანიც, საკუთარი სატრფოს ვარდისფერი სხეულისათვის ვერ მას შემდეგ ტანჯვა და წამება სიამედ მეჩვენებოდა,
პოულობდნენ უფრო ძვირფას დეკორაციას, ვიდრე მუქი ქურქია. განსაკუთრებით ამაღლებულ სიამოვნებად კი მათი გადატანა
- მადლობას გიხდით ამ ღრმად ეროტიული მშვენიერი ქალბატონისგან, რადგან ქალი ბავშობიდან
ტრაქტატისთვის, მაგრამ თქვენ რაღაც დამიმალეთ; თქვენ ქურქს წარმოადგენდა ჩემთვის ყოველივე პოეტურის, ისევე, როგორც
კიდევ რაღაცას უკავშირებთ, სუბიექტურს. ყოველივე დემონურის ქვაკუთხედს.
- მართალი ბრძანდებით. არაერთხელ მითქვამს ქალი ჩემი ჭეშმარიტი კულტი იყო.
თქვენთვის, რომ ჩემთვის ტანჯვა რაღაც განსაკუთრებულ, მგრძობელობაში მე გარკვეულ სიწმინდეს ვჭვრეტდი,
თავისებურ სიამეს შეიცავს; რომ არაფერს შეუძლია ჩემი შეიძლება ითქვას, ერთადერთ სიწმინდეს; ქალსა და მის
ვნებისთვის ცეცხლის ისე წაკიდება, როგორც ტირანიას, სილამაზეში - რაღაც ღვთიურს, რადგან მის ძირითად
სისასტიკეს და, უპირველეს ყოვლისა, მშვნიერი ქალის ღალატს. დანიშნულებას ცხოვრების უდიდესი ამოცანა წარმოადგენს:
ასეთი ქალის, სიგონჯის ესთეტიკის სფეროში ამ უცნაური გვარის გაგრძელება. ქალში ვხედავდი მე ბუნების განსახიერებას,
იდეალის წარმოდგენა - ნერონის სულითა და ფრინას სხეულით იზიდას, მამაკაცში კი მის ქურუმს, მის მონას. მე ვქადაგებდი,
- ქურქის გარეშე არ შემიძლია. რომ ქალი მამაკაცის მიმართ სასტიკი უნდა იყოს, როგორც
- მესმის. - ჩაილაპარაკა ვანდამ. - იგი ქალს ბუნება, რომელიც ხელს კრავს ყველაფერს, რაც მას სჭირდებოდა
მედიდურობას, იმპოზანტურობას ანიჭებს. და აღარ სჭირდება, და რომ მას, მამაკაცს, ყოველგვარი
- არა მხოლოდ. - განვაგრძე მე. - თქვენ იცით, რომ მე სისასტიკე, თვით სიკვდილიც კი მისი ხელიდან უზენაეს
„ზემგრძნობიარე“ ვარ, რომ ჩემში ყველაფერი ფანტაზიაში ბედნიერებად უნდა მოეჩვენოს.
ბუდობს და ფანტაზიით იკვებება. მე მეტისმეტად ადრე მეფე გიუნტერისა მშურდა, რომელიც ბრუნჰილდამ
განვვითარდი და მოჭარბებულ მგრძნობელობას ადრეული შეკრა მბრძანებლურად ქორწილის ღამეს; საბრალო
ასაკიდან ვამჩნევდი საკუთარ თავს. ათი წლის ასაკში ხელთ ტრუბადურის, რომელსაც თვითნებურმა მბრძანებელმა უბრძანა
მარტვილთა ცხოვრება ჩამივარდა. მე მახსოვს ძრწოლისა და, მგლის ტყავში გამოკრულიყო, რათა შემდეგ ნადირივით ედევნა.
იმავდროულად, აღტაცების განცდა, როდესაც ვკითხულობდი, მე მშურდა რაინდ ეტირადისა, რომელიც თამამმა ამაზონმა
თუ როგორ იტანჯებოდნენ ისინი ჯურღმულებში, როგორ შარკამ ცბიერებით შეიპყრო ტყეში პრაღის მახლობლად,
აწვენდნენ მათ გავარვარებულ ცხაურებზე, ხვრეტდნენ გორაკზე აათრია, მცირე ხანს გაერთო მისით, შემდეგ კი
ისრებით, სვამდნენ მდუღარე ზეთში, შესაჭმელად აძლევდნენ ბორბალზე დააბმევინა...
გარეულ ცხოველებს, აკრავდნენ ჯვარზე, - ისინი კი ყველა ამ - შემაძრწუენებელი, ამაზრზენია! - წამოიძახა ვანდამ. -
საშინელებას თითქოს სიხარულით იღებდნენ. მსურს, რომ ამ ველური რასის ქალთა ხელთ მოხვედრილიყავით,
- მგლის ტყავში, ძაღლების ყბაში ან ბორბალზე - პოეზია - დიახ... დიახ... თქვენ გააღვიძეთ ჩემში საოცნებო, დიდი
თქვენთვის, იმედია, გაქრებოდა! ხნის წინ მიძინებული ფანტაზია...
- თქვენ ასე ფიქრობთ? მე არა. - თქვენ ისურვებდით?..
- როგორც ჩანს, თქვენ მართლაც არანორმალური ხართ. მან ხელი კეფაზე დამადო.
- შესაძლოა. თუმცა, მოდით, ბოლომდე მომისმინეთ. მას მისი პატარა ხელის სითბომ, თვალების ნაზმა
შემდეგ მე მართლაც სიხარბით დავეწაფე წიგნებს, რომლებშიც გამოხედვამ, რომლებიც გამომცდელად მიმზერდნენ
შემაძრწუნებელი საშინელებები იყო აღწერილი და სანახევროდ მოხუჭულ ქუთუთოთა ქვევიდან, ტკბილი ბურანი
განსაკუთრებული სიამოვნებით ვათვალიერებდი იმ სურათებსა მომგვარა, მე დავითვერი.
და გრავიურებს, რომლებზეც ისინი იყო ასახული, - ტახტზე - ვიყო მონა მშვენიერი ქალისა, ქალისა, ვინც მე მიყვარს,
მსხდომ სისხლისმსმელ ტირანებს, რომლებიც ერეტიკოსებს ვისაც მე ვაღმერთებ!
აწამებდნენ, კოცონზე წვავდნენ, თავს კვეთდნენ; ყველა ქალს, - და რომელიც ამისათვის ასე სასტიკად გექცევათ! -
რომელიც მსოფლიო ისტორიის განმავლობაში ავხორცობით, შემაწყვეტინა ვანდამ სიცილით.
სილამაზითა და ძლიერებით იყო ცნობილი, როგორებიც იყვნენ - დიახ, რომელიც მე ხელ-ფეხს მიკრავს და დარტყმებს
ლუკრეცია ბორჯია, აგნესა უნგრელი, დედოფალი მარია მაყენებს, ფეხით მთელავს, ნებდება რა სხვას.
იზაბელა, სულთნის მეუღლე როქსოლანა, მეთვრამეტე - და რომელიც, სიგიჟემდე მიგიყვანთ რა ეჭვიანობის
საუკუნის მონაზვნები, - და ყოველი მათგანი მე ქურქსა ან ნიადაგზე, იმდენად შორს შეტოპავს უტიფრობაში, რომ თქვენს
ყარყუმით გაწყობილ მანტიაში წარმომიდგებოდა. თავს ბედნიერ მეტოქეს აჩუქებს და მისი უხეშობის ნებაზე
- და ამ მიზეზით აღვიძებს ქურქი თქვენში ოდინდელ მიგაგდებთ... რატომ არ დავასრულოთ ასე? ნუთუ ასეთი
უცნაურ ფანტაზიას, - თქვა ვანდამ და იმავდროულად დასკვნითი სურათი არ მოგწონთ?
კეკლუცად შეიფუთა თავის ბრწყინვალე ქურქში, სიასამურის მე შიშით შევხედე ვანდას.
შავი და მბრწყინავი ტყავი კი მომაჯადოებლად კიაფობდა მის - თქვენ გასცდით ჩემს ოცნებებს.
მკერდსა და ხელებზე. - ახლა როგორ გრძნობთ თავს? - ქალები საზრიანები ვართ. ფრთხილად. როდესაც
სანახევროდ თითქოს კიდეც დაგბორბლეს? თქვენ ხორცშესხმულ იდეალს შეხვდებით, სავსებით
მისი უფსკერო მწვანე თვალები დამცინავი შესაძლებელია ისე მოხდეს, რომ ის უფრო სასტიკად მოგექცეთ,
კმაყოფილებით შეგდა ჩემზე, როდესაც მე, ვნებით მოცული, ვიდრე ეს თქვენთვის სასიამოვნო იქნება.
ვეღარ ვიოკებდი თავს, მის წინაშე მუხლებზე დავეცი და ხელები - ვშიშობ, მე უკვე მივაგენი ჩემს იდეალს! - წამოვიძახე მე
მოვხვიე. და ავარვარებული სახით მის მუხლებს მივეკარი.
ქალს შეუძლია მამაკაცის სიყვარული, მაგრამ მონას - ამცირებს „ჩემს მონად“ ხაზგასმული იყო.
და საბოლოოდ ფეხით მოისვრის. წერილი დილით ადრე მივიღე, წავიკითხე,
- მომისროლე, როდესაც თავს მოგაბეზრებ! მსურს, რომ გადავიკითხე, შემდეგ სახედრის შებმა ვბრძანე -
შენი მონა ვიყო... გადაადგილების ყველაზე შესაფერისი საშუალებაა
- ვგრძნობ, რომ ჩემში სახიფათო მიდრეკილებებია სწავლულისთვის - და მთებში გავემართე, რათა კარპატების
მიყუჩებული, - თქვა პაუზის შემდეგ ვანდამ, როდესაც ერთად დიდებულ ბუნებაში ჩამეხშო ჩემი ვნება, ჩემი ნაღველი...
რამდენიმე ნაბიჯი გავიარეთ. - შენ კი მათ აღვიძებ და თან არა
შენს სასარგებლოდ. ამას უნდა ხვდებოდე! შენ ისე ***
მიმზიდველად ხატავ სიამოვნებისკენ ლტოლვას - სისასტიკეს,
ქედმაღლურ მბრძანებლობას... და აი, მე დავბრუნდი - დაღლილი, შიმშილითა და
რას იტყვი, თუ ცთუნებას ავყვები და პირველად შენზე წყურვილით დაქანცული, უპირველეს ყოვლისა კი -
გამოვცდი ჩემს ძალას, როგორც ტირანი დიონისიოსი, რომელმაც შეყვარებული.
ახლად გამოგონილ რკინის ხარში მისი გამომგონებლის სასაწრაფოდ გამოვიცვალე და რამდენიმე წამის შემდეგ
მოხარშვა ბრძანა, რათა მისით დარწმუნებულიყო, რომ კივილი მის კარზე დავაკაკუნე.
და სიკვდილისწინა ხრიალი მართლაც ხარისას ჰგავდა... - მობრძანდით!
- ო, იყავი დიონისიოსი! - წამოივიძახე მე. - მაშინ მე შევდივარ. ის ატლასის თეთრ კაბაში დგას, რომელიც
განხორციელდება ჩემი ოცნება. კეთილსა თუ ბოროტს - შენ შუქის ნაკადივით გადმოედინება მისი სხეულის გასწვრივ,
გეკუთვნი სრულად, თავად აირჩიე. მე მიხმობს ბედისწერა, მეწამული ატლასის ქათიბი აცვია ყარყუმის დიდებული ქობით,
რომელსაც გულში ვატარებ, მიხმობს დემონურად, ბრილიანტის დიადემით - პუდრმოყრილ, თითქოს თოვლი
მბრძანებლურად... ყოფილიყოს, - თმაზე, მკერდზე გადაჯვარედინებული
ხელებითა და შეჭმუხნული წარბებით.
*** - ვანდა!
„ჩემო საყვარელო! მე მისკენ გავქანდი, მსურს ხელები მოვხვიო, ვეამბორო.
შენი ნახვა არც დღეს მსურს და არც ხვალ. მხოლოდ ზეგ იგი ნაბიჯს დგამს უკან და თავით ფეხებამდე მათვალიერებს.
მოდი და მოდი ჩემს მონად. - მონავ!
შენი მბრძანებელი - ჩემო მბრძანებელო! - მე მუხლებზე ვეშვები და მისი
ვანდა.“ კაბის კიდეს ვეამბორები.
- აი ასე! - საკმარისია?
- ო, რა მშვენიერი ხარ! - არა.
- მოგწონვარ? - ის სარკესთან მიდის და სიამაყენარევი - სერიოზულად?
სიამოვნებით ათვალიერებს საკუთარ თავს. - მირტყი, გთხოვ. ჩემთვის ეს სიამოვნებაა.
- ჭკუიდან შემშლი! - დიახ, იმიტომ, რომ შენ იცი, ეს არასერიოზულია, მე
მან ზიზღით გამოზიდა ქვედა ტუჩი და დამცინავად ძალა არ მეყოფა საიმისოდ, რომ გატკინო. მძულს ეს უხეში
გადმომხედა დაშვებული ქუთუთოებიდან. თამაში. სინამდვილეში რომ ისეთი ქალი ვყოფილიყავი, ვისაც
- შოლტი მომაწოდე! საკუთარი მონის გაროზგვა შეუძლია, შენ მე არ შემიყვარებდი.
მე მიმოვიხედე, წამოდგომა დავაპირე. - არა, ვანდა, არა! მე შენ საკუთარ თავზე მეტად
- არა! მუხლებზე დარჩი! - წამოიძახა მან, ბუხართან მიყვარხარ, მე შენ მთლიანად გნებდები, ჩემი სიცოცხლეცა და
მივიდა, ლავგარდანიდან შოლტი აიღო და ჰაერში გაიქნია, თან სიკვდილიც შენს ხელთაა - შენ მართლაც შეგიძლია ისე მომექცე,
ღიმილით მიმზერდა, შემდეგ კი ქათიბის სახელოების აკეცვას როგორც მოგეპრიანება, პირველი დაუოკებელი კაპირიზის
შეუდგა. შესაბამისად...
- არაჩვეულებრივი ქალი! - წამოვიძახე მე. - სევერინ!
- ჩუმად, მონავ! - ფეხით გამთელე! - წამოვიძახე მე და სახით იატაკს
პირქუში, ველური მზერა მტყორცნა და უეცრად შოლტი განვერთხე.
გადმომკრა... მაგრამ იმავ წამს თანაგრძობის გამომეტყველებით - მძულს კომედიები! - მოუთმენლად წამოიძახა ვანდამ.
დაიხარა ჩემკენ, ნაზად მომხვია თავზე ხელი და სანახევროდ საზარელი სიჩუმე დადგა.
შეცბუნებულმა, სანახევროდ კი შეშინებულმა მკითხა: - სევერინ, კიდევ ერთხელ, უკანასკნელად
- ძალიან გატკინე? გაფრთხილებ... - დაარღვია დუმილი ვანდამ.
- არა! მაგრამ ასეც რომ გექნა, ტკივილი, რომელსაც შენ - თუკი გიყვარვარ, იყავი სასტიკი! - ვედრებით
მომაყენებ, ჩემთვის სიამე იქნება. დამარტყი, თუკი ეს წარმოვთქვი მე და თვალები მისკენ ავზიდე.
სიამოვნებას განიჭებს. - თუკი მიყვარხარ? - გაიმეორა ვანდამ. - მაშ კარგი! -
- მე ეს სრულებით არ მანიჭებს სიამოვნებას. ნაბიჯი გადადგა უკან და დამცინავად გადმომხედა. - დაე იყოს
ისევ თრობის ის განცდა მეწვია. ასე, იქეც ჩემს მონად და იგრძენი, რას ნიშნავს, სრულად ქალის
- მირტყი! - ვემუდარებოდი მე. - მირტყი დაუნდობლად! ძალაუფლების ქვეშ ყოფნა!
ვანდამ შოლტი აიქნია და ორჯერ გადამკრა. და იმავ წამს ფეხი დამაბიჯა.
- ჩემი მბრძანებელი! - წამოვიძახე მე. - მე კი თქვენი მონა! - მე ხომ აგიკრძალე ამის შესახებ საუბარი! - მკაცრად
- სიტყვაც აღარ დაძრათ მონობის, სისასტიკისა და წამოიძახა მან. - ნუთუ შენი გამოსწორება არ შეიძლება?
შოლტის შესახებ... - შემაწყვეტინა ვანდამ. - მზად ვარ ამ - ოჰ, შენ არ იცი, რა სიგიჟემდე მიყვარხარ!
ყველაფრიდან მხოლოდ ბეწვის კოფტა დაგიტოვოთ. მეტი მე მუხლებზე დავეშვი და ჩემი ცეცხლწაკიდებული სახე
არაფერი. წამომყევით, ჩაცმაში მომეხმარეთ. მისი კაბის ნაოჭებში ჩავმალე.
- მე ვფიქრობ. - წამოიწყო დინჯად ვანდამ. - რომ მთელი
*** შენი სიგიჟე - მხოლოდ დემონური, დაუკმაყოფილებელი
მგრძნობელობაა. ეს ავადმყოფური გადახრაა, რომელიც ჩვენი
ბრინჯაოს მცირე საათმა ამურის გამოსახულებით, ბუნებისთვის არის დამახასიათებელი. შენ რომ ნაკლებად
რომელმაც ეს-ესაა ისარი ტყორცნა, შუაღამე ჩამოკრა. პატიოსანი იყო, სრულიად ნორმალური იქნებოდი.
მე წამოვდექი და წასვლა დავაპირე. - მაშინ მაქციე ნორმალურად... - ჩავიბუტბუტე მე.
ვანდას არაფერი უთქვამს, მხოლოდ ხელები მომხვია, მე ხელებით მის თმასა და ცვალებადი ელფერის მქონე
უკან, დივანისკენ მიმიზიდა და ჩემს კოცნას შეუდგა... ო, რაოდენ ბეწვს ვეთამაშებოდი, რომელიც მის მკერდზე ირწეოდა, როგორც
გასაგები და დამაჯერებელი იყო ეს უტყვი ენა!.. მთვარით შუქმოფენილი ტალღა და გონებას მიბინდავდა.
მაგრამ ის კიდევ უფრო მეტს ამბობდა, რისი მიხვედრაც მე მას ვკოცნიდი... არა! - ის მკოცნიდა მე - ისეთი ვნებით,
გავბედე, რადგან ვნებიანი და მოთენთილი იყო ვანდას მთელი ისეთი გაშმაგებით, თითქოს ჩემი დაწვა სურდა ამბორით. მე
არსება, ავხორცობის ნეტარება იგრძნობოდა მის ნახევრად ცხელებიანს ვგავდი... ცნობიერება, კარგა ხანია, დაკარგული
დახუჭულ, დაბინდულ თვალებში, თმის ცეცხლოვანი კასკადის მქონდა, ახლა კი თითქოს უჰაერობისგან ვიგუდებოდი. მას
ნაპერწკლებში, თეთრი და წითელი ატლასის შარიშურში, მოვწყდი უეცრად.
რომელიც ყოველი მისი მოძრაობისას იცვლიდა ელფერს, - რა დაგემართა?
ყარყუმის ატალღებულ ნაოჭებში, რომელშიც იგი დაუდევარი - გაუსაძლისად ვიტანჯები...
გრაციით იყო გახვეული. - იტანჯები? - მან ხმამაღლა და მხიარულად
- ვანდა, გემუდარები... - ვბუტბუტებდი მე ენის გადაიხარხარა.
ბორძიკით. - მაგრამ შენ გაჯავრდები... - შენ იცინი! - ამოვიკვნესე მე. - შენ რომ ამის გაგება
- მომექეცი, როგორც მოგესურვება... - ჩურჩულებდა ის. შეგეძლოს...
- მსურს, რომ ფეხით გამთელო... გევედრები... სხვა ვანდა უეცრად დამშვიდდა, ხელები თავზე მომხვია,
შემთხვევაში ჭკუიდან შევიშლები... მიმაბრუნა და ვნებით მიმიკრა მკერდზე.
განსაკუთრებით მიმზიდველი რაიმე სხვა ნიშნით. გარდა ამისა, - ის, რომ ეგ ქალბატონი ფარისეველია. მე მხოლოდ
ის დილიდან საღამომდე გონებას მიბნევს დედაქალაქის პატიოსან ქალებს ვცემ პატივს და ისეთებს, რომლებიც ღიად
ბრწყინვალე ცხოვრების აღწერით, მიმღერის იმის შესახებ, თუ ცხოვრობენ სიამოვნებისთვის.
რა წარმატების ნახვა შემეძლო და როგორი საინტერესო - როგორც მე! - ხუმრობით შენიშნა ვანდამ. - მაგრამ, რომ
ურთიერთობების დამყარებას შევძლებდი ცნობილ და იცოდე, შვილო ჩემო, ქალისთვის ეს დასაშვები მხოლოდ იშვიათ
წარმოსადეგ თაყვანისმცემლებთან, მაგრამ რა საქმე მაქვს მე ამ შემთხვევებშია. იგი ვერც ისე მხიარულად მგრძნობიარე და ვერც
ყველაფრამდე, როდესაც მე თქვენ მიყვარხართ! იმდენად სულიერად თავისუფალი იქნება, როგორც მამაკაცი;
წამით სუნთქვა შემეკრა, შემდეგ კი ვუპასუხე: მისი სიყვარული გრძნობიერებისა და სულიერი ერთგულების
- მე არ მსურს გზაზე გადაგეღობოთ, ვფიცავ, ვანდა. ნაზავს წარმოადგენს. იგი გულით გრძნობს საჭიროებას
შეგიძლიათ დამივიწყოთ. საფუძვლიანად შეაყვაროს თავი მამაკაცს, როდესაც თავად
ეს ვთქვი, ქუდი წამოვწიე და წინ გავატარე. მან გაოცებით ცვალებადია.
შემომხედა, მაგრამ არაფერი უთქვამს. ესაა უთანხმოების მიზეზი, მიზეზი, - რაც უმეტესწილად
მაგრამ როდესაც უკანა გზაზე მე შემთხვევით კვლავ მისი ნების საწინააღმდეგოდ წარმოიშობა, - და სიცრუისა და
შევხვდი, მან უჩუმრად ჩამომართვა ხელი და ისე თბილად და ღალატის ქმედებებისა და მის არსებაში, - ეს კი მის ხასიათს
იმედისმომცემად შემომხედა, რომ მყისიერად დამავიწყდა აფუჭებს.
ბოლო დღეთა ჭმუნვა და ყველა ჭრილობა ერთიანად - მართალი ხარ. ტრანსცენდენტური ხასიათი, რომელსაც
შემიხორცდა. ქალი ცდილობს სიყვარულს მიანიჭოს, იგი სიცრუემდე მიჰყავს.
- საზოგადოება სწორედ ამას ითხოვს! - შემაწყვეტინა
*** ვანდამ. - აი, ამ ქალს შეხედე: ლემბერგში მას ქმარი და საყვარელი
ჰყავს, აქ კი ახალი თაყვანისმცემელი გაიჩინა. ყველას ატყუებს,
- ჩემმა მეგობარმა დღეს თქვენზე შემომჩივლა, - მითხრა საზოგადოებაში კი ყველას მიერ პატივცემულია.
დილით ვანდამ. - თავში ქვა უხლია, ოღონდ შენ დაგანებებდეს თავს.
- ალბათ გრძნობს, რომ მე ის მძულს. - რა საჭიროა ასეთი უხეშობა? - ცოცხლად განაგრძო
- რა არის შენი სიძულვილის მიზეზი, ჩემო სულელო? - ვანდამ. - ყველასთვის დამახასიათებელია ინსტინქტი,
წამოიძახა ვანდამ და ყურებზე მომკიდა ხელი. მიდრეკილება - საკუთარი ხიბლიდან სარგებელი მიიღოს. არის
ერთგვარი ცთუნება იმაშიც, რომ სიყვარულისა და ვნების გარეშე
დანებდე - გულგრილობას ინარჩუნებ და შეგიძლია შენი მაშინაც, როცა ის ეგოისტი, ანგარებიანი და ბოროტია; ქალი
უპირატესობის გამოყენება. ყოველთვის განცდებს ემორჩილება.
- ამას შენ ამბობ, ვანდა? არ დაგავიწყდეს ეს და არასოდეს იყო დარწმუნებული
- რატომაც არა? აი, რა უნდა გითხრა: არასოდეს იყო ქალში, რომელიც გიყვარს.
მშვიდად ქალის გამო, რომელიც გიყვარს, რადგან ქალის ბუნება
მეტ საფრთხეს შეიცავს, ვიდრე შენ ფიქრობ ამას. ქალები არც ***
იმდენად კეთილშობილები არიან, როგორც ეს მათ
თაყვანისმცემლებსა და დამცველებს წარმოუდგენიათ, და არც მეგობარი გაემგზავრა. როგორც იქნა, ჩვენ მარტო ვართ.
იმდენად დაცემულნი, როგორც ამას მტრები ხატავენ. მათი თითქოს მთელი სიყვარული, რომელსაც იგი ამ პერიოდში
დამახასიათებელი თავისებურება ის არის, რომ მათ ხასიათი არ მაკლებდა, ვანდას ამ საღამოსთვის ჰქონდა გადანახული -
აქვთ. ყველაზე კეთილშობილი ქალი შესაძლოა მიწამდე დაეცეს, იმდენად ალერსიანი, გულისხმიერი და ნაზი იყო ის.
ყველაზე დაცემული კი მოულოდნელად კეთილშობილ რა ბედნიერებაა, ბაგეებით მის ბაგეებს შეუერთდე,
საქციელამდე მაღლდება და არცხვენს მათ, ვინც მის მიმართ გაყუჩდე მის მკლავებში და უმზირო მას შემდეგ, როდესაც ის,
ზიზღით არის განწყობილი. სრულიად ღონემიხდილი, მთლად დანებებული, ჩემს მკერდზე
არ არსებობს არც კეთილშობილი და არც უპატიოსნო ისვენებს, ჩვენი თვალები კი, ვნებით დაბინდული, ერთმანეთში
ქალი, რომელიც ნებისმიერ დროს ყველაზე ამაღლებული და იძირება.
ყველაზე ბინძური საქციელის შემძლე არ იყოს, ისევე, როგორც, ვერ ვიჯერებ, ვერ ვაცნობიერებ, რომ ეს ქალი - ჩემია,
ერთის მხრივ, ღვთიური, მეორეს მხრივ კი დემონური აზრების, სრულად...
გრძნობებისა და ქმედებების. - ერთში ის მაინც მართალია, - წამოიწყო ვანდამ ისე, რომ
საქმე იმაშია, რომ მიუხედავად ცივილიზაციის ყველა არც განძრეულა, თვალიც კი არ გაუხელია. - როგორც სიზმარში.
წარმატებისა, ქალი ისეთად დარჩა, როგორიც იგი ბუნებამ შვა: - ვინ?
მან გარეული ცხოველის ხასიათი შეინარჩუნა, რომელსაც მან არაფერი თქვა.
ერთგულებაც ძალუძს და ღალატიც, სულგრძელობაც და - შენი მეგობარი?
სისასტიკეც, შესაბამისად მასში მოცემულ მომენტში ვანდამ თავი დამიქნია.
გაბატონებული განცდისა. ზნეობრივი ხასიათი ყველა ეპოქაში - კი, ამაში ის მართალია... შენ არ ხარ მამაკაცი, შენ ხარ
მხოლოდ ღრმა და სერიოზული განათლების გავლენის ქვეშ მეოცნებე, საინტერესო თაყვანისმცემელი და ალბათ
ყალიბდებოდა. მამაკაცი ყოველთვის პრინციპებს მისდევს,
ფასდაუდებელი მონა იქნებოდი, - მაგრამ ქმრად შენი - შენთვისაც? - სწრაფად მკითხა ვანდამ.
წარმოდგენა არ შემიძლია. - ჩემთვისაც.
დავფრთხი. - მაშასადამე, თუკი მე შენ ამ სიამოვნებას მოგანიჭებ... -
- რა დაგემართა? კანკალებ? დამცინავად თქვა ვანდამ.
- ვთრთი იმ აზრისგან, თუ რა იოლად შეიძლება შენი - მე ჯოჯოხეთურ ტანჯვას განვიცდი, მაგრამ კიდევ
თავი დავკარგო. - ვუპასუხე მე. უფრო მეტად გაგაღმერთებ... ოღონდ არ უნდა მომატყუო! შენ
- ნუთუ ამის გამო ნაკლებად ბედნიერი ხარ ახლა? ნუთუ უნდა გეყოს დემონური ძალა, რომ მითხრა: „მხოლოდ შენ
ოდნავ მაინც გიმცირებს სიხარულს ის, რომ შენამდე სხვას მეყვარები, მაგრამ ბედნიერებას ვაჩუქებ ყველას, ვინც
ვეკუთვნოდი და შესაძლოა შენს მერეც ვეკუთვნოდე სხვას? მომეწონება“.
გაქარწყლდება თუ არა შენი ვნება, თუ შენთან ერთად ვანდამ თავი გააქნია.
ბედნიერება სხვასაც ერგება? - მე მძულს სიცრუე, მე სიმართლის მოყვარული ვარ, -
- ვანდა. მაგრამ რომელი მამაკაცი არ გაიღუნება სიმართლის ტვირთის
- ეს შესაძლოა გამოსავალი ყოფილიყო. შენ არ გსურს ქვეშ? მე რომ მეთქვა შენთვის: „ეს გრძნობისმიერი და მხიარული
ჩემი დაკარგვა, ჩემთვის კი იმდენად ძვირფასი და სულიერად ცხოვრება, ეს წარმართობაა - ჩემი იდეალი“, გეყოფოდა ძალები
ახლობელი და საჭირო ხარ, რომ მსურს მთელი ცხოვრება შენთან ამის ასატანად?
ერთად გავატარო, თუკი შენს გვერდით... - რა თქმა უნდა. მე ყველაფერს ავიტან შენგან, ოღონდ არ
- ეს რა აზრები გაქვს! - წამოვიძახე მე. - შენდამი შიშს დაგკარგო. მე ხომ ვგრძნობ, არსებითად რა მცირე ღირებულება
მინერგავ... მაქვს შენს თვალში.
- და ნაკლებად გიყვარვარ? - რას ამბობ!..
- პირიქით! - რას იზამ, ასეთია სიმართლე, - ვთქვი მე. - და
ვანდა წამოიწია და მარცხენა ხელს დაეყრდნო. ამიტომაც...
- მე ვფიქრობ, - თქვა მან. - იმისათვის, რომ მამაკაცი - ამიტომაც გინდა... - მან ცბიერად გაიღიმა. - ხომ
სამუდამოდ დაიპყრო, პირველ რიგში მისი ერთგული არ უნდა გამოვიცანი?!
იყო. რომელ პატიოსან ქალს აღმერთებდნენ ოდესმე ისე, - ვიქცე შენს მონად! - წამოვიძახე მე. - შენს შეუზღუდავ
როგორც ჰეტერას? საკუთრებად, რომელსაც არ გააჩნია საკუთარი ნება და რომელიც,
- საყვარელი ქალის ღალატში მართლაც იმალება აქედან გამომდინარე, არასოდეს დაგაწვება ტვირთად. მე
მტანჯველი მომხიბვლელობა, დიდი ვნება. ვისურვებდი - სანამ შენ თასით სვამ ცხოვრების სიხარულსა და
ბედნიერებით ტკბები ან ოლიმპიური სიყვარულის სიდიადით მთელი მისი არსება მძიმე, საზარელ ნაღველს შეეპყრო.
იღებ სიამოვნებას - გემსახურო, ფეხთ გაგხადო და კვლავ ასეთი არასოდეს მენახა.
შეგმოსო. - რატომ არის განუხორციელებელი?
- სინამდვილეში შენ არცთუ ძალიან ცდები, - მიპასუხა - იმიტომ, რომ ჩვენთან მონობა გაუქმებულია.
ვანდამ. - რადგან მხოლოდ ჩემი მონის სახით თუ გაუძლებდი - იქ წავიდეთ, სადაც იგი დაშვებულია, - აღმოსავლეთში,
იმას, რომ მე სხვები მიყვარდეს; გარდა ამისა, ანტიკური თურქეთში! - ცოცხლად ვუპასუხე მე.
სამყაროს სიამოვნების თავისუფლება წარმოუდგენელია - შენ თანახმა იქნებოდი... სევერინ... სერიოზულად? -
მონობის გარეშე. შენ წინაშე მიწაზე მხოხავი, მუხლზე მდგომი მკითხა ვანდამ. თვალები უელავდა.
და მლიქვნელურად მომღიმარი ადამიანების ნახვა, - ეს რაღაც - დიახ, მე სერიოზულად მინდა ვიქცე შენს მონად. მე
ღმერთთან გატოლების მსგავსი უნდა იყოს... მე მსურს მონების მსურს, რომ შენი ძალაუფლება ჩემზე კანონით იყოს
ყოლა, გესმის, სევერინ? მირონცხებული, რომ ჩემი სიცოცხლე შენს ხელთ იყოს და
- ნუთუ მე შენი მონა არ ვარ? ვერაფერმა შეძლოს ჩემი დაცვა და ხსნა შენგან. ო, რაოდენი
- მისმინე, - აღელვებით თქვა მან და ხელზე წამეტანა. - სიამოვნება იქნებოდა იმის განცდა, რომ მე სრულად შენს ნებაზე
მე მანამ ვიქნები შენი, სანამ მეყვარები. ვარ დამოკიდებული, შენს კაპრიზზე, შენი ხელის ერთ
- ერთი თვე? გაქნევაზე!
- შესაძლოა ორიც. და მაშინ - რაოდენი ნეტარება იქნება, როდესაც
- შემდეგ? წყალობის წუთს ნებას მისცემ შენს მონას, შენს ბაგეებს დასწვდეს,
- შემდეგ შენ ჩემს მონად იქცევი. შენსას, ვისზეც მისი სიცოცხლე და სიკვდილია დამოკიდებული.
- და შენ? მე მუხლებზე დავდექი და გახურებული შუბლით მის
- მე? რას გულისხმობ? მე ქალღერთი ვარ. დროდადრო ფეხებს მივეკარი.
მშვიდად, უჩუმრად და იდუმალად დავეშვები ხოლმე ჩემი - შენ ბოდავ, სევერინ! - აღელვებით წამოიძახა ვანდამ. -
ოლიმპიდან შენთან. მართლაც ასე უსაზღვროდ გიყვარვარ?
- მაგრამ რა ფასი აქვს ამ სიტყვებს! - განაგრძო მან მან ჩემი თავი მკერდზე მიიდო და უთვალავი ამბორით
საუბარი პაუზის შემდეგ, თავი ხელებზე დაუშვა და ჰორიზონტს დამაჯილდოვა.
მიაპყრო მზერა. - ოქროს ოცნება, ფანტაზია, რომელიც არასოდეს - მაშ შენ მართლაც გსურს ეს? - გაუბედავად მკითხა მან
იქცევა სინამდვილედ. ისევ.
- ვფიცავ ღმერთსა და ჩემს ღირსებას, - მე შენი მონა ვარ მან ხელშეკრულების პროექტი შეადგინა, რომლის
იქ და როდესაც შენ ამას ისურვებ, როგორც კი ამას მიბრძანებ! - მიხედვით მე პატიოსან სიტყვას ვდებ და ვფიცავ, ვიყო მისი მონა,
წამოვიძახე მე ისე, რომ თავს ვეღარ ვფლობდი. სანამ ეს მას მოესურვება.
- სიტყვაზე რომ დაგიჭირო? კისერზე ხელს მხვევს და ხმამაღლა მიკითხავს ამ
- თანახმა ვარ. გაუგონარ დოკუმენტს, თითოეული პუნქტის ბოლოს კი ამბორს
- ეს ყველაფერი ჩემთვის ისეთ ხიბლს იძენს, რომ მჩუქნის.
რამესთან მისი შედარება მიჭირს კიდეც... იცოდე, რომ ადამიანი, - ეს როგორ? ხელშეკრულება მხოლოდ ცალმხრივ,
რომელიც მე მაღმერთებს და რომელიც მეც მთელი გულით მხოლოდ ჩემს ვალდებულებებს შეიცავს, - ვეუბნები მე
მიყვარს, იმდენად დამნებდა, რომ სრულად ჩემს ნებასა და გასაჯავრებლად.
კაპრიზზეა დამოკიდებული... ფლობდე მას, როგორც მონას, - რასაკვირველია! - მპასუხობს ის უკიდურესი
როდესაც მე... სერიოზულობით. - ამიერიდან შენ აღარ ხარ ჩემი შეყვარებული
უცნაური მზერა მტყორცნა. და შესაბამისად მე ვთავისუფლდები ყველა ვალდებულებისა და
- ნუ, თუ მე უკიდურესობამდე წინდაუხედავად აღთქმისგან. ჩემს კეთილგანწყობას შენ, როგორც წყალობას, ისე
მოვიქცევი, ამაში შენ იქნები დამნაშავე, - განაგრძობდა ის. - მე უნდა უყურო, შენ არანაირი უფლებები აღარ გაგაჩნია და ვერც
თითქმის დარწმუნებული ვარ, რომ შენ უკვე გეშინია ჩემი, ვერაფერზე განაცხადებ პრეტენზიას. ჩემი ძალაუფლება შენზე
მაგრამ... ფიცი გაქვს მოცემული... უსაზღვროა.
- მე მას დავიცავ. დაფიქრდი, შენ ხომ ოდნავ უკეთეს მდგომარეობაში
- ნება მომეცი, ამაზე მე ვიზრუნო. ამაში მე უკვე იმყოფები, ვიდრე ძაღლი ან უსულო საგანი. შენ ჩემი ნივთი, ჩემი
სიამოვნებას ვხედავ, ახლა ეს აღარ დარჩება ცარიელ ფანტაზიად. სათამაშო ხარ, რომელიც შემიძლია გავტეხო კიდეც, თუ ეს
ვფიცავ. შენ ჩემი მონა იქნები, მე კი... მე შევეცდები ვიქცე წუთიერ მოწყენილობას გამიქარვებს. შენ - არაფერი ხარ, მე კი
ვენერად ქურქში... ყველაფერი. გესმის?
მან გაიცინა და ისევ მაკოცა, მაგრამ სხეულში მე ჟრჟოლამ
*** დამიარა.
- ხომ არ დამრთავ რამდენიმე პირობის დასმის ნებას? -
მე მეგონა, რომ საბოლოოდ გავიცანი ეს ქალი, მაგრამ წამოვიწყე მე.
ვხედავ, რომ ყველაფერი თავიდან უნდა დავიწყო.
- პირობების? - მან წარბები შეჭუხნა. - აჰ, ესე იგი შენ უკვე - არა, გადავიფიქრე. რა ფასი აქვს მონის ყოლას იქ, სადაც
დაფრთხი ან ნანობ!.. გვიანია - შენ მე პატიოსანი სიტყვა მომეცი ყველას ჰყავს მონა! მე მონა მინდა აქ, ჩვენს ცივილიზებულ,
და დაიფიცე. თუმცა, შეგიძლია თქვა. ფხიზელ, ბურჟუაზიულ სამყაროში, სადაც მონა მხოლოდ მე
- უპირველეს ყოვლისა, ის მინდა შევიტანო მეყოლება და, რაც მთავარია, ისეთი მონა, რომელიც ჩემს
ხელშეკრულებაში, რომ შენ არასოდეს მიმატოვებ სრულად; და განკარგულებაში არა კანონმა, ჩემმა უფლებამ ან უხეშმა ძალამ
მეორე - არასდროს არ უბოძებ ჩემს თავს რომელიმე შენს გადმომცა, არამედ მხოლოდ ჩემი სილამაზის ძლევამოსილებამ
თაყვანისმცემელს... და ჩემი პიროვნების ძალამ. აი, რა მხიბლავს.
- სევერინ!.. - წამოიძახა აღელვებულმა ვანდამ და ნებისმიერ შემთხვევაში, ჩვენ სადმე გავემგზავრებით,
თვალები ცრემლით აევსო. - შენ შეგიძლია იფიქრო, რომ მე რომელიმე ქვეყანაში, სადაც არ გვიცნობენ და სადაც შენ შეძლებ,
ძალმიძს, ადამიანი, რომელსაც ასე ვუყვარვარ, ასე მნებდება... ისე, რომ საზოგადოების არ მოგერიდოს, ჩემი მოახლის როლი
- არა, არა! - ვთქვი მე და ხელები დავუკოცნე. - მე შენი შეასრულო. იტალიაში გავემგზავროთ, შესაძლოა რომში, ან
მხრივ არაფრის მეშინია, რასაც შეეძლო თავს ლაფი დაესხა ნეაპოლში.
ჩემთვის. მაპატიე წამიერი სულელური აზრი!
ვანდამ მხიარულად გაიღიმა, ლოყა ლოყაზე მომადო და, ***
როგორც ჩანს, ჩაფიქრდა.
- რაღაც დაგავიწყდა, - ჩამჩურჩულა ყურში ცბიერად. - ვანდასთან ვისხედით, მის დივანზე. მას ყარყუმის
ყველაზე მნიშვნელოვანი! კოფტა ეცვა, თმა ზურგზე ჰქონდა ჩამოშლილი და ისე
- რომელიმე პირობა? უფრიალებდა, როგორც ლომს ფაფარი. ის ტუჩებზე დამეძგერა
- დიახ, რომ მე ვალდებული ვარ, მუდამ ქურქი ვატარო. და სხეულიდან სულს მწოვდა. თავბრუ მეხვეოდა, გული
მაგრამ ამის პირობას ისედაც გაძლევ. მე მას მხოლოდ იმ საგულეში ვეღარ ეტეოდა მისი გულის გვერდით... სისხლი
მიზეზით ვატარებ უკვე, რომ ის მეხმარება თავი დესპოტად დუღილის ტემპერატურას აღწევდა.
ვიგრძნო, მე კი მსურს შენს მიმართ უკიდურესი სისასტიკე - შენს ხელთ მინდა ვიყო, ვანდა! - წამოვიძახე მე ვნების
გამოვიჩინო, გესმის? იმ ერთ-ერთი აღტყინებისას, რომელთა დროს ჩემს დაბინდულ
- ხელშეკრულებას უნდა მოვაწერო ხელი? - ვიკითხე მე. გონებას არ ძალუძდა სწორად და თავისუფლად აზროვნება. -
- ჯერ არა, ჯერ შენს პირობებს ჩავამატებ, და საერთოდაც, მთლიანად, ყოველგვარი პირობების გარეშე, ჩემზე შენი
შენ მას ხელი სათანადო ადგილას უნდა მოაწერო. ძალაუფლების რაიმე სახის შეზღუდვის გარეშე... მსურს,
- კონსტანტინოპოლში?
მთლიანად წითელი ფერის ატლასში გამოწყობილი, მეორე კი არაფერი ვუპასუხე. თავს განადგურებულად ვგრძნობდი
ჩერქეზი, ეროვნული კოსტუმით შემოსილი და ტრადიციულად მისი სიტყვებით, ვანდას ცივი მზერა კი გულში ხანჯალივით
აღჭურვილი. შემესო.
უეცრად მან ვანდა შენიშნა, გამჭოლი მზერა მიაპყრო - შენ ახლავე წახვალ, გაიგებ, რა ჰქვია თავადს, სად
ცივი თვალებით, შემდეგ მზერა გაადევნა, სანამ ის მიდიოდა, ცხოვრობს და ასე შემდეგ, მოკლედ ყველაფერს, რაც მას ეხება. -
თან თავს ატრიალებდა მისი მიმართულებით, ხოლო როცა განაგრძობდა ის.
ვანდამ გაიარა, გაჩერდა და დიდხანს უყურებდა კვალში. - მაგრამ, ვანდა...
ვანდა... მოელვარე მწვანე თვალებით თითქოს ჭამდა მას - არანაირი მიზეზი! მე მორჩილებას მოვითხოვ! - ეს
და შეეცადა კიდევ ერთხელ შეხვედროდა. სიტყვები ისეთი მკაცრი ტონით თქვა, როგორიც მასში არასოდეს
ნატიფი კეკლუცობა, რასაც მე მის სიარულსა და ყოველ შემიმჩნევია. - მანამ არ დამენახო, სანამ ჩემს ყველა კითხვაზე არ
მოძრაობაში ვგრძნობდი, ვგრძნობდი მამაკაცისადმი მის გექნება პასუხი.
მზერაში, ყელს კრუნჩხვად ედებოდა. შინ რომ ვბრუნდებოდით, მხოლოდ საღამოხანს შევძელი ვანდასთვის საჭირო
მე რაღაც შევნიშნე ამასთან დაკავშირებით. მან წარბები შეჭმუხნა ცნობების მოგროვება. მან მაიძულა მის წინ მსახურივით
და მიპასუხა: ვმდგარიყავი, სანამ ცნობებს მოვახსენებდი, თავად კი
- აბა რა გინდა? თავადი იმ მამაკაცების თანრიგს სავარძლის ზურგზე იყო გადაწოლილი.
მიეკუთვნება, რომლებიც მე მომწონს. მან დამაბრმავა, მე კი მომისმინა და თავი დააქნია, როგორც ჩანს, კმაყოფილი
თავისუფალი ქალი ვარ და შემიძლია ის გავაკეთო, რაც მსურს... იყო.
- ნუთუ აღარ გიყვარვარ? - შეშინებულმა წარმოვთქვი მე - ჯორკო დამიდგი ფეხებქვეშ. - მოკლედ მიბრძანა მან.
ენის ბორძიკით. მე დავემორჩილე, ჯორკო დავუდგი, ზევიდან ფეხები
- მხოლოდ შენ მიყვარხარ, მაგრამ თავადს უფლებას დავადებინე და მუხლებზე დაჩოქილი დავრჩი.
მივცემ გამეარშიყოს. - რით დასრულდება ეს ყველაფერი? - ნაღვლიანად
- ვანდა!.. ვკითხე საკუთარ თავს.
- შენ ხომ ჩემი მონა ხარ?! - აუღელვებლად შემახსენა მან. მხიარულად გადაიკისკისა.
- ნუთუ მე სასტიკი ჩრდილოელი ვენერა არ ვარ, ქურქით - ეს ხომ ჯერ არც დაწყებულა!
მოსილი? - შენ მეტად გულქვა ყოფილხარ, ვიდრე მე
წარმომედგინა! - ვთქვი მე გულისტკივილით.
- სევერინ! - სერიოზულად წამოიწყო ვანდამ. - მე ჯერ ძლევამოსილ ინსტინქტად იქცა, როდესაც მან მთლიანად
არც ერთი ნაბიჯი არ გადამიდგამს, არც ერთი, შენ კი უკვე დამიპყრო, როდესაც მე მასში სიამოვნებას ვპოულობ, როდესაც
გულქვას მიწოდებ. მაშინ რაღა მოხდება, როდესაც მე შენს მე აღარ მსურს და აღარ შემიძლია სხვაგვარად, შენ უკან იხევ...
ფანტაზიებს განვახორციელებ, როდესაც მხიარულ, ნებიერ კაცი ხარ შენ ამის შემდეგ?
ცხოვრებას მივყვები, თაყვანისმცლემლებს შემოვიკრებ გარშემო - ჩემო ვანდა, ჩემო ძვირფასო ვანდა! - წამოვიძახე მე,
და სრულად განვახორციელებ შენს იდეალს - ფეხით გათელვისა მოვეალერსე და ვეამბორე.
და გაროზგვის ჩათვლით? - მომშორდი... შენ კაცი არ ხარ!..
- შენ მეტისმეტად სერიოზულად გესმის ჩემი - შენ ვინღა ხარ? - წამოვიძახე მე.
ფანტაზიები. - მე ჯიუტი ვარ, შენ იცი ეს. შენი ძლიერი მხარეა - ოცნება,
- მეტისმეტად სერიოზულად? თუ მე ისინი უნდა მაგრამ სუსტი ხარ მისი განხორციელებისას; მე განვსხვავდები.
განვახორციელო, ხუმრობაზე ხომ არ შევჩერდები? შენ კარგად თუკი მე რაიმეს გაკეთებას გადავწყვეტ, მას მით უფრო
იცი, რამდენად საძულველია ჩემთვის ყოველგვარი თამაში, ენერგიულად ვასრულებ, რაც მეტ წინააღდეგობას ვხვდები.
ყველა სახის კომედია. ეს ხომ შენ გინდოდა! ვისი წამოწყებაა - მომშორდი!
ჩემი თუ შენი? მე გაცთუნე მით თუ შენ გააცხოველე ჩემი მან ხელი მკრა და წამოდგა.
წარმოსახვა? ამიერიდან ეს ჩემთვის, რასაკვირველია, - ვანდა! - წამოვიძახე მე, წამოვდექი და პირისპირ
სერიოზულია. დავუდექი.
- მშვიდად მომისმინე, ვანდა! - ვთქვი მე ალერსიანად. - - ახლა შენ იცი, როგორი ვარ. კიდევ ერთხელ
ჩვენ ისე გვიყვარდა ერთმანეთი, ჩვენ უსაზღვროდ ბედნიერები გაფრთხილებ. ჯერ კიდევ შეგიძლია შეცვალო გადაწყვეტილება.
ვართ. ნუთუ შენ შეძლებ კაპრიზს შესწირო მსხვერპლად ჩვენი მე არ გაიძულებ, გახდე ჩემი მონა.
მომავალი? - ვანდა... - ღრმა აღელვებით წამოვიწყე მე და ცრემლი
- ახლა ეს უკვე მხოლოდ კაპრიზი აღარ არის! - წამოიძახა მომერია. - რომ იცოდე, როგორ მიყვარხარ!
მან. ზიზღით აამოძრავა ტუჩები.
- მაშ რა? - ვიკითხე დამფრთხალმა. - შენ ცდები, შენ თავად არ გესმის საკუთარი თავის. შენ
- რასაკვირველია, ამის წანამძღვრები ჩემში არსებობდა, - არ ხარ ისე ცუდი, როგორც გსურს რომ წარმოჩნდე... შენ
მშვიდად და დაფიქრებით თქვა მან. - შესაძლოა, უშენოდ მათი უაღრესად კეთილშობილი ბუნების ხარ...
განნიღბვა არც მომხდარიყო; მაგრამ შენ ისინი გამოაღვიძე, შენ - რა იცი შენ ჩემი ბუნების შესახებ! - მოსხეპვით
მათ კვებავდი და ავითარებდი, ხოლო ახლა, როდესაც ეს გამაწყვეტინა მან. - ჯერ კიდევ გასაცნობი გაქვს იგი...
*** ***
სწორედ იმაშია ჩემი მდგომარეობის ტრაგიკომიზმი, რომ დღეს მთხოვა ხმამაღლა წამეკითხა სცენა ფაუსტსა და
მე, როგორც დათვს მომთვინიერებლისგან, შემიძლია გაქცევა და მეფისტოფელს შორის, რომელშიც მეფისტოფელი მოხეტიალე
არ მსურს... და მზად ვარ ყველაფერი ავიტანო, როგორც კი ის სქოლასტიკოსად წარდგება. მისი თვალები უცნაური
დამემუქრება, რომ გამიშვებს. სიმშვიდით იყო ჩემზე დასვენებული.
- არ მესმის, - თქვა მან, როდესაც მე კითხვა დავასრულე.
*** - როგორ შეუძლია ადამიანს სულში ესოდენ დიადი, შესანიშნავი
აზრები ატაროს, ასეთი გასაოცარი სიცხადით, გონივრულად და
ისევ რომ აეღო შოლტი ხელთ! ჩემდამი მის ნაზ ალერსში ღრმად შეეძლოს მათი ანალიზი და იმავდროულად იყოს ასეთი
რაღაც საბედისწერო მეჩვენება. თავი მომწყვდეული პატარა მეოცნებე, ზემგრძნობიარე და გულუბრყვილო.
თაგვი მგონია, რომლითაც გრაციოზულად თამაშობს - კმაყოფილი ხარ... - ვთქვი მე და ხელები დავუკოცნე. მან
უმშვენიერესი კატა, ყოველ წამს რომ მზადაა მის გასაგლეჯად... ნაზად გადამისვა ხელი შუბლზე.
ჩემი თაგვური გული ლამისაა გასკდეს. - მე მიყვარხარ, სევერინ, - ჩურჩულით თქვა მან. -
რა განზრახვა აქვს? როგორ გადაწყვეტს ჩემს ბედს? ვერავის შევიყვარებდი მეტად... ვიყოთ კეთილგონიერები...
კარგი?
*** პასუხის ნაცვლად მე ის გულში ჩავიკარი. სულში არ
ეტეოდა უზარმაზარი, ღრმა და მჭმუნვარე ბედნიერება...
თითქოს სრულიად დავიწყებული აქვს ხელშეკრულება თვალები დამისველდა და ცრემლი ჩამოგორდა მის ხელზე.
და ჩემი მონობა... ნეტა ეს რას უნდა ნიშნავდეს? შესაძლოა ეს - როგორ შეიძლება აცრემლება! - წამოიძახა მან. - ჯერ
მხოლოდ და მხოლოდ სიჯიუტე იყო და მთელ ამ წამოწყებას ისევ ბავშვი ხარ...
თავი მაშინ მიანება, როდესაც დაინახა, რომ მე არანაირი
წინააღმდეგობა არ გავუწიე და მის თვითმპყრობელურ კაპრიზს ***
დავემორჩილე?
რა კეთილია ჩემს მიმართ ახლა, როგორი ალერსიანი და დღევანდელი სეირნობისას რუს თავადს გადავეყარეთ.
მოსიყვარულე!.. ჩვენ ნეტარებას განვიცდით. აშკარად განცვიფრებული იყო, ვანდას გვერდით რომ დამინახა
და იფიქრებდით მისი განგმირვა სურს თავისი ცისფერი და
დაელექტრონებული თვალებითო. ვანდამ კი - იმ წამს მზად მე მას შევხედე, დინჯად ავიღე ხელი, რომლითაც ჯერ
ვიყავი მისთვის ფეხები დამეკოცნა - თითქოს საერთოდაც ვერ კიდევ ვეხვეოდი წელზე, და ოთახიდან გავედი. მან... არ
შეამჩნია, ირიბი მზერა ტყორცნა, როგორც უსულო საგანს, დამიძახა, არ მომაბრუნა.
როგორც ხეს და იმავ წამს ჩემკენ შემობრუნდა თავისი
მომაჯადოვებელი ღიმილით. ***
- აი, აიღეთ... - მე წერილი გავუწოდე, მთელი სხეულით - მაშასადამე, ფული არ გაქვს, გრიგორი, - თქვა ვანდამ
ვკანკალებდი, ხმა არ მემორჩილებოდა. უაღრესი კმაყოფილებით. - მით უკეთესი! ესე იგი, შენ სრულად
- დაიტოვეთ, - თქვა მან და ცივად შემომხედა. - თქვენ ჩემზე დამოკიდებული იქნები და მართლაც ჩემი მონა ხარ.
გავიწყდებათ, რომ საქმე იმაში არ არის, თუ რამდენად - თქვენ არ გაითვალისწინეთ, - შევეცადე
გამოდგებით ქმრად, მონად კი ნებისმიერ შემთხვევაში წინააღმდეგობის გაწევა. - რომ, როგორც პატიოსანი ადამიანი,
გამოდგებით. მე...
- ქალბატონო! - შევძახე აღშფოთებულმა. - მე ყველაფერი გავითვალისწინე. როგორც პატიოსანი
- დიახ, ამიერიდან ასე უნდა მომმართოთ. - თქვა ვანდამ ადამიანი, - მისი ხმა მბრძანებლურად ჟღერდა. - პირველ რიგში
და თავი უკიდურესი უგულვებელყოფის დემონსტრირებით სიტყვას და ფიცს უნდა იცავდეთ, მე უნდა გამომყვეთ, როგორც
გადაიქნია. - კეთილ ინებეთ და საქმეები ოცდაოთხი საათის ჩემი მონა და იქ, სადაც მე გიბრძანებთ, და ყველაფერში
განმავლობაში მოაგვარეთ. ზეგ მე იტალიაში მივემგზავრები. დამემორჩილოთ. ახლა კი წადი, გრიგორი!
თქვენ გამომყვებით. როგორც ჩემი მოახლე. კარისკენ გავემართე.
- ვანდა!.. - შეიცადე... შეგიძლია ხელზე მეამბორო.
- გირკძალავთ ფამილიარობას. - მოსხეპით შემაწყვეტინა მან ამაყი დაუდევრობით გამომიწოდა ხელი
მან. - დაიმახსოვრეთ, რომ უნდა მეახლოთ მხოლოდ ჩემი საკოცნელად, მე კი... მე, დილეტანტი, სახედარი და უმწეო მონა,
დაძახების ან ზარის შემდეგ და პირველმა არ დაიწყოთ საუბარი, აღტყინებული სინაზით დავეწაფე მას ჩემი გახურებული და
როდესაც მე მოგმართავთ. ამიერიდან თქვენ არა სევერინი, აღელვებისგან გამომშრალი ტუჩებით.
არამედ გრიგორი გქვიათ. შემდეგ მოწყალედ დამიქნიეს თავი და გამიშვეს.
რისხვისგან ავკანკალდი და.... რაოდენ სამწუხაროც არ
უნდა იყოს, უნდა გამოვტყდე, რომ იმავდროულად სიამოვნებისა ***
და მძაფრი აღგზნებისგანაც.
- მაგრამ... ქალბატონო, თქვენთვის ხომ ცნობილია ჩემი გვიან ღამით ჯერ კიდევ ღუმელი და შუქი მენთო,
მდგომარეობა, - წამოვიწყე მე. - მე სრულად მამაჩემზე ვარ რადგან სხვადასხვა წერილები და ქაღალდები უნდა
დამოკიდებული... ვეჭვობ, რომ მან მგზავრობისთვის საკმარისი მომეწესრიგებინა, შემოდგომა კი, როგორც ეს ჩვენში იცის,
თანხით უზრუნველმყოს. უეცრად გაბატონებულიყო.
უეცრად მან შოლტის ხის სახელურით დააკაკუნა
ფანჯარაზე.
მე ფანჯარა გავაღე და დავინახე ის, ყარყუმის ბეწვით ტუჩებსა და მკერდზე. ისიც მსგავსი მწველი გზნებით
გაწყობილ კოფტასა და ყარყუმისავე მაღალ, მრგვალ კაზაკურ პასუხობდა ჩემს ამბორს, თვალდახუჭული, როგორც სიზმარში...
ქუდში, ისეთში, ზოგჯერ ეკატერინე დიდი რომ ატარებდა. შუაღამე კარგა ხნის გადასული იყო, ჩვენ კი ერთმანეთს
- მზად ხარ, გრიგორი? - პირქუშად იკითხა მან. ვერ ვშორდებოდით.
- ჯერ არა, ჩემო მბრძანებელო. - ვუპასუხე მე.
- მომწონს ეს წოდება. - გამომეპასუხა ის. - შეგიძლია ***
მუდამ ასე მომმართო, - ჩემო მბრძანებელო, - გესმის? ხვალ,
დილის ცხრაზე გავდივართ. რკინიგზის სადგურამდე შენ ჩემი მისი ბრძანებისამებრ, ზუსტად დილის ცხრა საათზე
მეგზური და მეგობარი იქნები, იმ წუთიდან კი, როცა ვაგონში ყველაფერი მზად იყო გასამგზავრებლად. ჩვენ მოსახერხებელი
ჩავსხდებით, - შენ ჩემი მსახური, ჩემი მონა ხარ. ახლა კი ფანჯარა ეტლით გამოვედით კარპატების პატარა სამთო კურორტიდან,
დახურე და კარი გააღე. რომელშიც ჩემი ცხოვრების ყველაზე საინტერესო დრამა
როდესაც ბრძანება შევასრულე, ის ოთახში შემოვიდა, გათამაშდა, ურთულეს კვანძად შეკრული, და ვერავინ
წარბები ქედმაღლურად შეჭმუხნა და მკითხა: იწინასწარმეტყველებდა, როგორ გაიხსნებოდა იგი.
- აბა, მოგწონვარ? თავიდან ყველაფერი შესანიშნავად აეწყო. მე ვანდას
- შენ მომა... გვერდით ვიჯექი, ის განუწყვეტლივ ლაპარაკობდა,
- როგორ ბედავ? - წამოიძახა მან და შოლტი გადმომკრა. საინტერესოდ, გონებამახვილურად, მესაუბრებოდა, როგორც
- თქვენ დიდებულად გამოიყურებით, ჩემო კარგ მეგობარს, - იტალიის, პისემსკის ახალი რომანის, ვაგნერის
მბრძანებელო. მუსიკის შესახებ. მისი სამოგზაურო კოსტუმი ერთგვარი
ვანდამ გაიღიმა და სავარძელში მოკალათდა. ამაზონის, მაუდის შავი კაბისა და მოკლე კოფტისგან
- მუხლებზე დადექი, აი აქ, სავარძელთან. შედგებოდა, რომელიც ბეწვით იყო გაწყობილი, მჭიდროდ
მე დავემორჩილე. ეკვროდა მის სხეულს და ხაზს უსვამდა მის დახვეწილ ფორმებს.
- ხელზე მეამბორე... კაბის ზემოდან შავი სამგზავრო ქურქი ეცვა.
მე მისი პატარა და ცივი ხელი ავიღე და ვეამბორე. ანტიკურ ნაწნავად შეკრულ თმაზე ბეწვის პატარა ქუდი
- ტუჩებზეც... დაეკოსებინა, საიდანაც შავი ვუალი ეშვებოდა.
ვნების ტალღამ ამიტაცა, ხელები მოვხვიე სასტიკი ვანდა ძალიან კარგად იყო განწყობილი, ცელქად
მზეთუნახავის ტანს და შეშლილივით დავაცხერი სახეზე, მასინჯებდა კანფეტებს, მვარცხნიდა, მიხსნიდა ჰალსტუხს და
ისევ მიკრავდა პატარა, მომხიბლავ ყულფად, მუხლებზე ქურქს
მაფარებდა და მის ქვეშ ჩუმად თითებზე მიჭერდა ხელს, ხოლო შემდეგ მან თავის დაქნევით მიბრძანა წავსულიყავი.
როცა ჩვენმა ებრაელმა მეეტლემ ჩაყვინთა, მაკოცა კიდეც - მისი მე დინჯად შევედი მესამე კლასის ვაგონში, რომელიც
გრილი ტუჩები ყინვის არომატს აფრქვევდა - თითქოს ნორჩი ყველაზე ამაზრზენი თამბაქოს სუნით იყო გაჟღენთილი,
ვარდი იყო, შემოდგომით გაფურჩქნული გაყვითლებულ როგორც განსაწმედელი - აქერონტის ნისლოვანი აირებით.
ფოთლებსა და გაშიშვლებულ ყლორტებს შორის, რომელთა ჯამი მოცალეობის ჟამი დამიდგა, რომელიც შემეძლო ადამიანური
ყინულის წვრილი ბრილიანტებით იყო დაფარული. ყოფიერების ამოცანათა ამოხსნისთვის მიმეძღვნა, მათ შორის კი
უდიდესის - ქალის სულისა.
*** ყოველ ჯერზე, როცა მატარებელი ჩერდება, მე
გამოვრბივარ, შევრბივარ ვანდას ვაგონში და მორჩილად
რკინიგზის სადგური. ეტლიდან გადმოვედით, ვანდამ ვდგევარ ქუდმოხდილი მის ბრძანებათა მოლოდინში. ხან ყავის
სულისშემძვრელი ღიმილით გადმოაგდო ქურქი მხრებიდან მოტანას ბრძანებს, ხან -ჭიქა წყლისა, ერთხელ მსუბუქი ვახშამი
ჩემს ხელებში და ბილეთების საყიდლად გაემართა. მოითხოვა, სხვა დროს - ჯამი თბილი წყლით ხელების
დაბრუნებისას სრულიად შეცვლილი იყო. დასაბანად. ასე განუწყვეტლივ.
- აი შენ ბილეთი, გრიგორი. - თქვა მან ისეთი ტონით, კუპეში ორი-სამი მამაკაცი დაემგზავრა, ის ნებას აძლევს
რომლითაც ქედმაღალი ქალბატონი მიმართავს ლაქიას. მათ ეარშიყონ, ეკეკლუცება; მე ეჭვიანობისგან ლამისაა მოვკვდე
- მესამე კლასის?! - წამოვიძახე შეძრწუნებულმა, და იძულებული ვარ კისრისტეხით ვირბინო მის ბრძანებათა
დავხედე რა ბილეთს. შესასრულებლად და დროულად მივართვა ყველაფერი, სანამ
- რა თქმა უნდა. არ დაგავიწყდეს: ვაგონში მხოლოდ მატარებელი დაიძვრება. ასე გადის დღის დარჩენილი ნაწილი,
მაშინ ახვალ, როცა მე სრულად მოვეწყობი და შენ აღარ დგება ღამე.
დამჭირდები. ყოველ სადგურზე შემოხვალ ჩემთან და იკითხავ, არც ლუკმის გადაყლაპვა შემიძლია და არც თვალის
ხომ არ არის განკარგულებები. დაიმახსოვრე. ახლა კი ქურქი მოხუჭვა. პოლონელ გლეხებთან, მევახშე ებრაელებთან და
მომაწოდე. ჯარისკაცებთან საზიარო ჰაერს ვსუნთქავ, რომელიც ხახვის
როდესაც მე, როგორც მონა, მორჩილად დავეხმარე სუნითაა გაჟღენთილი, ხოლო როდესაც მასთან შევდივარ
ქურქის ჩაცმაში, მან დამიძახა, რათა პირველი კლასის კუპეში, ვხედავ მას რბილ ქურქებში გახვეულს დივანის
თავისუფალი კუპე ეპოვნა, მხარზე დამეყრდნო, შეხტა მასში, ბალიშებზე - წევს, როგორც აღმოსავლეთის რომელიმე
დაჯდა, მიბრძანა ფეხებზე დათვის ტყავი გადამეფარებინა, ქვეშ დესპოტური მბრძანებელი, პატივცემული მგზავრები კი
კი სათბურა შემედგა.
გაჭიმულები დგანან კედელთან, როგორც ინდიელთა კერპები, აპოლონ ბელვედერელის სახე აქვს, გერმანელი მხატვარი კი
და სუნთქვასაც კი ძლივს ბედავენ. მშვენიერ გერმანულ რომანსს მღერის.
ვენაში, სადაც ის ერთი დღით ჩერდება საყიდლებზე, მე ვწევარ და მზეთუნახავის შესახებ ვფიქრობ,
პირველ რიგში კი დიდი ოდენობით მოკაზმულობის შესაძენად, რომელსაც მეფურად მშვიდად სძინავს თავის რბილ ქურქში.
მე კვლავ ისე მეპყრობა, როგორც მსახურს.
მე მას მოწიწებული მანძილით ჩამოვრჩები, ასე ათი ***
ნაბიჯით. ის დროდადრო მიწვდის პაკეტებს, ისე, რომ ერთ
კეთილგანწყობილ მზერასაც არ იმეტებს, მე კი, ბოლოს ფლორენცია! ყვირილი, ხმაური, მომაბეზრებელი
სახედარივით დატვირთული, იძულებული ვარ, მათი სიმძიმის მეეტლეები და მებარგულები. ვანდა ერთ-ერთ ეკიპაჟს იხმობს,
ქვეშ ვიქშინო. მებარგულებს კი იშორებს.
გამგზავრებამდე მან ყველა კოსტუმი ჩამომართვა და - მაშინ მსახური რად დამჭირდებოდა? - ამბობს ის. -
სასტუმროს კელნერებს დაურიგა. მე მიბრძანა ჩამეცვა მისი გრიგორი... აი ქვითარი... ბარგი აიღე!
ფერების - ღია ცისფერი წითელი არშიით - ლივრეა, ის კიდევ უფრო მჭიდროდ ეხვევა ქურქში და მშვიდად
პანტალონები და ქურთუკი, თავზე კი ფარშევანგის ფრთით ჯდება ეკიპაჟში, სანამ მე ჩემოდნებს ვეზიდები. უკანასკნელის
გაწყობილი წითელი და ოთხკუთხა ქუდი დამედგა, რომელიც სიმძიმის ქვეშ ვბორძიკობ, მაგრამ იქვე მდგარი ინტელიგენტური
უნდა ითქვას, რომ გვარიანად მიხდება. გამომეტყველების კარაბინერი მეხმარება. ვანდა იცინის.
ვერცხლის ღილებზე - მისი ღერბია. ისეთი გრძნობა - ეგ ჩემოდანი მძიმე უნდა იყოს. - ამბობს ის. - რადგან
მაქვს, თითქოს გამყიდეს ან სული მიმეყიდოს ეშმაკისთვის. მასში ჩემი ყველა ქურქია.
ჩემს მშვენიერ ეშმაკს ვენიდან ფლორენციაში მივყევარ. მე კოფოზე ავძვერი და შუბლიდან ოფლი მოვიწმინდე.
უწინდელი პოლონელებისა და ებრაელების ნაცვლად ახლა ჩემს მან მეეტლეს სასტუმროს დასახელება უყვირა და ჩვენ
საზოგადოებას ხუჭუჭა contadini [ფერმერი. - იტ.], იტალიის დავიძარით. რამდენიმე წუთის შემდეგ განათებული
პირველი საგრენადერო პოლკის ლამაზი სერჟანტი და ღატაკი შესასვლელის წინ გავჩერდით.
გერმანელი მხატვარი წარმოადგენენ. თამბაქოს კვამლს ახლა არა - გაქვთ ოთახები? - ჰკითხა მან შვეიცარს.
ხახვის, არამედ ყველის სურნელი აქვს. - დიახ, ქალბატონო.
ისევ დაღამდა, ხის სკამზე ვწევარ, სხეულში მტეხავს, - ორი ოთახი ჩემთვის, ერთი - ჩემი მსახურისთვის.
ხელ-ფეხი თითქოს დამტვრეული მაქვს. და მაინც, ეს ყველაფერი ყველაში ღუმელი იყოს!
პოეტურია. ფანჯრებს იქით ვარსკვლავები ციმციმებენ, სერჟანტს
- ორი ელეგანტური ოთახი, ქალბატონო, ორივე ბუხრით - როგორ ბედავთ და მოგყავართ სასადილოში, სადაც
- თქვენს განკარგულებაშია, - თქვა ადმინისტრატორმა, ეს-ესაა ჩემი მოახლე ვახშმობს? - ეცა ის ადმინისტრატორს
რომ მოერბინა. - თქვენი მსახურისთვის კი ერთი თავისუფალი განრისხებული, შემდეგ შებრუნდა და დარბაზი დატოვა.
ოთახი გვაქვს ღუმლის გარეშე. მე მაინც მადლობა შევუთვალე ზეცას, რომ, სულ ცოტა,
- მიჩვენეთ. ტრაპეზის გაგრძელება შემეძლო. დასრულების შემდეგ მეხუთე
დათვალიერების შემდეგ მან მოკლედ შენიშნა: სართულზე ავედი ჩემს ოთახში, რომელშიც უკვე იდგა ჩემი
- კარგია, ვიღებ. ოღონდ ახლავე დაანთეთ. მსახური ცივ ჩემოდანი და ჭუჭყიანი ნათურა ბჟუტავდა. ვიწრო ოთახი
ოთახშიც დაიძინებს. ღუმლისა და ფანჯრის გარეშე და მცირე ხვრელით
მე მხოლოდ შევხედე მას. საჰაეროსთვის. ჯოჯოხეთური სიცივე. მე უნებურად ხმამაღლა
- ჩემოდნები მოიტანე, გრიგორი. - მიბრძანა მან, მიაქცია გავიცინე - ისეთი ჟღერადი ექო გაისმა, რომ საკუთარი ხმის
რა ყურადღება ჩემს გამოხედვას. - მანამდე მე გადავიცვამ და შემეშინდა.
სასადილოში ჩავალ. შენც შეძლებ წახემსებას. კარი ფართოდ გაიღო და შემოსულმა ადმინისტრატორმა
ის მომიჯნავე ოთახში გავიდა, მე კი ჩემოდნები წმინდად იტალიური და თეატრალური ჟესტით შესძახა:
შემოვზიდე და ადმინისტრატორს ბუხრის დანთებაში - ახლავე ქალბატონს ეახლეთ. ნაბრძანებია,
მივეხმარე, სანამ ის დამტვრეული ფრანგულით მეკითხებოდა დაუყოვნებლივ!
ჩემი „ქალბატონის“ შესახებ. მდუმარე შურით შევყურებდი ქუდს ვიღებ, კიბეზე ჩავრბივარ, მშვიდობიანად ვაღწევ
ბუხარში დანთებულ ცეცხლს, სურნელოვან თეთრ ლოგინს მის კარს და ვაკაკუნებ.
ფარდის უკან და ხალიჩებით მოფენილ იატაკს. - მობრძანდით!
შემდეგ კიბეზე დავეშვი, დაღლილი და მშიერი. საჭმელი
მოვითხოვე. გულღია კელნერი, ვინც ყოფილი ავსტრიელი ***
ჯარისკაცი აღმოჩნდა და ცდილობდა გერმანული საუბრით
დავეკავებინე, სასადილომდე გამომყვა და ვახშამი მომიტანა. მე შევედი, კარი დავხურე და ზღურბლზე გავჩერდი.
როგორც კი ამ ოცდათექვსმეტსაათიანი შიმშილობის შემდეგ ვანდა კომფორტულად იჯდა წითელი ხავერდის
პირველი ყლუპი გავაკეთე და პირველი ლუკმის გასინჯვას დივანზე პერანგში თეთრმაქმანიანი მარმაშით, ფეხები იმავე
ვაპირებდი, სასადილოში ის შემოვიდა. წითელი ხავერდის ბალიშზე დაესვენებინა, ხოლო მხრებზე ის
მე ფეხზე წამოვდექი. ქურქი მოეგდო, რომელიც მაშინ, როდესაც პირველად
გამომეცხადა სიყვარულის ქალღმერთის სახით.
ტრიუმოზე მდგარი სანთლების ყვითელი შუქი და მისი - ჩემო შეყვარებულო მონავ... ო, სევერინ, როგორ
ანარეკლი სარკიდან, შეზავებული ბუხრის წითელ ალთან, მიყვარხარ, როგორ გაღმერთებ, რა საუცხოოდ გამოიყურები ამ
საუცხოო სურათს ქმნიდა მწვანე ხავერდზე, მუქ ყავისფერ ბეწვსა კოსტუმში! მაგრამ ამაღამ შენ უბადრუკ, უბუხრო ოთახში
და თვალწარმტაცი ქალბატონის მეწამულ თმაზე, რომელსაც გაიყინები... ჩემი ქურქი ხომ არ მოგცე, სიხარულო, აი ეს, დიდი...
ჩემკენ მოეპყრო თავისი ნათელი, მაგრამ ცივი სახე და გაყინულ მან სწრაფად წამოწია იგი, მხრებზე მომახურა და,
თვალთა მზერა ჩემზე შეეჩერებინა. თვალის დახამხამებაც ვერ მოვასწარი, რომ მთლიანად შემფუთა
- კმაყოფილი ვარ შენით, გრიგორი. - თქვა მან. მასში.
მე თავი დავხარე. - ო, როგორ გიხდება ქურქი!.. როგორ წარმოაჩენს იგი
- ახლოს მოდი. შენს კეთილშობილ ნაკვთებს! როგორც კი ჩემი მონა აღარ იქნები,
დავემორჩილე. შენ ხავერდის ქურთუკი უნდა ატარო სიასამურის ქობით,
- უფრო ახლოს. - თქვა მან, თვალები დახარა და ბეწვს გესმის? თუ არადა აღარასოდეს ჩავიცვამ ბეწვის კოფტას...
ხელი გადაუსვა. - ვენერა ქურქში იღებს თავის მონას. ვხედავ, და ის კვლავ შეუდგა ჩემს ამბორს, საბოლოოდ კი
რომ თქვენ ჩვეულებრივი მეფანტაზიე არ ბრძანდებით; ნუ, სულ დივანისკენ მიმიზიდა.
ცოტა, უარს არ ამბობთ მათზე და გსურთ განახორციელოთ - ვხედავ, მოგეწონა ქურქი... ახლა კი სწრაფად
ჩანაფიქრი, თუნდაც ეს სრული სიშლეგე იყოს. ვაღიარებ, რომ მე დამიბრუნე, თორემ სრულად დავკარგავ ღირსების განცდას.
ეს მომწონს, მიტაცებს. ამაში არის გარკვეული ძალა, მე მას ქურქი მოვახურე და ვანდამ მარჯვენა ხელი
პატივისცემას კი მხოლოდ ძალა იმსახურებს. სახელოში გაუყარა.
იმასაც კი ვფიქრობ, რომ განსაკუთრებულ გარემოებებში, - ზუსტად ისე, როგორც ტიციანის ნახატზე. თუმცა,
დიად ეპოქაში ის, რაც ახლა თქვენს სისუსტედ აღიქმება, ხუმრობა იქით იყოს. ნუ ხარ ასეთი მიმკვდარებული, სევერინ,
შესაძლოა გასაოცარი ძალა ყოფილიყო. პირველ იმპერატორთა გულს მიკლავს შენი ასე ხილვა... შენ ხომ ჯერ მხოლოდ
ეპოქაში თქვენ მარტვილი იქნებოდით, რეფორმაციისას - საზოგადოებაში ხარ ჩემი მსახური, მონა ჯერ კიდევ არ ხარ,
ანაბაპტისტი, საფრანგეთის რევოლუციის დროს - ერთ-ერთი იმ ხელშეკრულებაზე ხელი არ მოგიწერია და შეგიძლია ნებისმიერ
ენთუზიასტ-ჟირონდისტთაგანი, მარსელიეზას სიმღერით რომ წუთს წახვიდე. როლი ბრწყინვალედ შეასრულე, მე
ადიოდა გილიოტინაზე. ახლა კი, ახლა თქვენ ჩემი მონა ხართ... აღფრთოვანებული ვარ! თქვი რამე... გიბრძანებ, ილაპარაკო!
უეცრად წამოხტა, ისეთი აჩქარებით, რომ მხრებიდან - გულწრფელ აღიარებას მოითხოვ, ვანდა?
ქურქი ჩამოუვარდა, და ნაზად, მაგრამ ძლიერად მომხვია - დიახ, მოვითხოვ.
ხელები კისერზე.
- კარგი. თუნდაც შენ ბოროტად გამოიყენო ის! მე შენში უცნაური და შემაშფოთებელი განცდა მეწვია, თითქოს გარეული
კიდევ უფრო მეტად ვარ შეყვარებული, ვიდრე ოდესმე, და ცხოველი, დათვი მეალერსებოდა... და მე მეჩვენებოდა, რომ
მეტად მეყვარები, მეტად და უფრო ფანატიურად გაგაღმერთებ, სადაცაა მისი ბრჭყალები სხეულში შემესობოდა.
რაც უფრო მეტად გამტანჯავ. ისეთი, როგორიც შენ ახლა იყავი მაგრამ ამჯერად ძუ დათვმა მოწყალედ გამიშვა.
ჩემთან მიმართებით... შენ სისხლს მიდუღებ, მათრობ, გონებას მკერდი მხიარული ოცნებებით მქონდა სავსე, როდესაც
მიბინდავ... ჩემს ოთახში დავბრუნდი და უხეშ საწოლზე დავეგდე.
მკერდზე მივიკარი და მის ტენიან ტუჩებს ხანგრძლივი, - არსებითად, რა ღრმად კომიკურია ცხოვრება. -
გიჟური ამბორით დავეწაფე. ვუთხარი საკუთარ თავს. - ეს-ესაა მკერდზე სამყაროს
- ჩემო ულამაზესო! - აღმომხდა მე შემდეგ, თვალებში უმშვენიერესი ქალბატონი - თავად ვენერა მყავდა დასვენებული,
ჩავხედე, დაუოკებელი აღტაცებით აღტყინებულმა სიასამურის უეცრად კი შემთხვევა მომეცა ჯოჯოხეთი გავიცნო, როგორც ის
ქურქი გავხადე და ტუჩებით მის ზურგს დავეკონე. ჩინელებს წარმოედგინათ: მათი რწმენის მიხედვით ცოდვილები
- მაშასადამე, იმ დროს გიყვარვარ, როდესაც სასტიკი არა ცეცხლში ხვდებიან, არამედ მათ ეშმაკები დევნიან
ვარ? - თქვა ვანდამ. - ახლა წადი! თავი მომაბეზრე... არ გესმის? ყინულოვან მინდვრებზე. ალბათ მათი რელიგიის
მან ლოყაზე ისე მომცხო, რომ თვალებიდან ნაპერწკლები დამფუძნებლებსაც ცივ ოთახებში ძილი უწევდათ.
გადმომცვივდა, ყურებმა კი ზრიალი დამიწყო.
- ქურქი ჩამაცვი, მონავ. ***
როგორც შემეძლო, მივეხმარე.
- რა მოუხერხებელი ხარ! - წამოიძახა მან და, ჩაცმული არ ღამით ყვირილით გამეღვიძა. ყინულოვანი მინდორი
ჰქონდა ბოლომდე, ისევ მტკიცა. მესიზმრებოდა, რომელზეც დავიკარგე და ამაოდ ვეძებდი
ვიგრძენი, რომ ფერს ვკარგავდი. გასასვლელს. უეცრად საიდანღაც ესკიმოსი გამოჩნდა
- გეტკინა? ძალიან გატკინე? - მკითხა მან რბილად და ირემშებმული მარხილით. სახე იმ ადმინისტრატორს მიუგავდა,
ხელით ნაზად შემეხო. რომელმაც ცივ ოთახში მომიჩინა ბინა.
- არა, არა! - წამოვიძახე მე. - აქ რას აკეთებთ, ბატონო? - წამოიძახა მან. - ეს
- შენ არ გაქვს დაჩივლების უფლება. ყოველ შემთხვევაში, ჩრდილოეთი პოლუსია.
ეს ხომ შენ გინდა. კარგი, ერთხელაც მაკოცე... წამის შემდეგ ის გაქრა და მე ვანდა დავინახე, რომელიც
ხელები მოვხვიე, მისი ტუჩები ჩემსაში ჩაიძირა... პატარა ციგურებით ყინულზე დასრიალებდა, მისი თეთრი
როდესაც ის, მძიმე ქურქში გახვეული, ჩემს მკერდზე იწვა, ატლასის ქვედაბოლო კი გაშლილიყო და ფრიალებდა, ყარყუმი
კოფტასა და ქუდზე, უფრო მეტად კი მისი სახე, თოვლის ნახევარი საათის შემდეგ სასტუმროდან გამოვედით,
უთეთრესად ბრწყინავდა. ის ჩემთან მოსრიალდა, მომეხვია, და ვანდა - მაუდის კაბასა და რუსულ ქუდში, მე კი ჩემი კრაკოვული
დამკოცნა... უეცრად ვიგრძენი, რომ ტანზე სისხლი დამდიოდა კოსტუმით შემოსილი. სენსაციას ვახდენდით. მე დაახლოებით
ცხლად. ათი ნაბიჯით ჩამოვრჩებოდი და ვცდილობდი, პირქუში
- რას აკეთებ? - ვიყვირე შეძრწუნებულმა. გამომეტყველება შემენარჩუნებინა, თუმცა შეიძლებოდა ყოველ
მან გაიცინა, ხოლო როდესაც უფრო ღრმად ჩავაკვირდი, წამს ხარხარით გამეყრუებინა იქაურობა.
აღმოჩნდა, რომ ეს არა ვანდა, არამედ დიდი თეთრი ძუ დათვი თითქმის ყოველი ქუჩის ათობით ლამაზ სახლზე
იყო, რომელსაც ბრჭყალები ჩაესო ჩემთვის. დაინახავდით წარწერას: „Camere ammobiliate“ - ოთახები
შეძრწუნებულმა ვიყვირე და კიდევ კარგა ხანს მესმოდა ავეჯით. ვანდა ყოველ ჯერზე დასათვალიერებლად მგზავნიდა,
დემონური ხარხარი, მას შემდეგ, რაც გავიღვიძე და აქეთ-იქით მე ავრბოდი და მხოლოდ მაშინ, როდესაც მოვახსენებდი, რომ
ვიყურებოდი გაკვირვებული. ოთახი სავარაუდოდ მის მოთხოვნებს შეესაბამებოდა, ის თავად
მიდიოდა სანახავად.
*** შუადღისთვის ისე დავიღალე, როგორც მწევარი
ნადირობისას.
ადრე დილით ვანდას ოთახების წინ დავდექი და ჩვენ სახლიდან სახლში გადავდიოდით და ყოველ
როდესაც მოახლემ ყავა მოიტანა, ჩამოვართვი და ჩემი ჯერზე უშედეგოდ, შესაფერის ბინას ვერ ვპოულობდით. ვანდას
შეუდარებელი მბრძანებლისთვის მისართმევად გავემზადე. უკვე გაღიზიანება ეტყობოდა. უეცრად მითხრა:
უკვე ჩაცმული იყო და საუცხოოდ გამოიყურებოდა - - სევერინ... ის სერიოზულობა, რომლითაც შენს როლს
დასვენებული და ვარდისფერი. მან ალერსიანად გამიღიმა და ასრულებ და ჩვენს თავზე განხორციელებული ძალადობა... ეს მე
თავისთან მიხმო, თუმცა მე გასვლას ვაპირებდი მოკრძალებით. მაგზნებს... ძალა აღარ მყოფნის... შენ ისეთი საყვარელი ხარ,
- შენც სწრაფად ისაუზმე, გრიგორი, - თქვა მან. - საუზმის უნდა გაკოცო. მოდი სადმე შევიდეთ.
შემდეგ ბინის საძიებლად მივდივართ. რაც შეიძლება სწრაფად - მაგრამ, ქალბატონო...
მინდა, თავი დავაღწიო სასტუმროს, - აქ შეზღუდულად ვართ. - გრიგორი!
საკმარისია ოდნავ მეტხანს გეჭორაო, მყისვე იტყვიან: რუს ის პირველ ღია სადარბაზოში შევიდა, რამდენიმე
ქალბატონს არშიყი გაუბამს თავის მსახურთან - როგორც ჩანს, არ საფეხური აიარა ბნელ კიბეზე, მგზნებარედ და ნაზად მომხვია
გადაშენებულა ეკატერინეს მოდგმაო. ხელი კისერზე და მაკოცა.
- ო, სევერინ, შენი გათვლა შორსმჭვრეტელური იყო... განცალკევებით იქნები და სურვილის მიხედვით იმოქმედებ.
მონის სახით შენ უფრო სახიფათო ხარ, ვიდრე მეგონა... შენ ფარ- ისეთი უჩვეულო და ფანტასტიური ურთიერთობებისას, ჩვენ
ხმალს მაყრევინებ, ვშიშობ, რომ როდესმე შემიყვარდები! რომ გვაქვს, ყველაფერი ჰარმონიაში უნდა იყოს. მე მთელ ვილას
- ნუთუ აღარ გიყვარვარ? ვიპოვი და... მოიცა, შენ განცვიფრდები. ნებას გაძლევ, კარგად
მან სერიოზულად გაიქნია თავი და კვლავ მომეკრო ისაუზმო და ქალაქში იხეტიალო, ოდნავ გაეცნო ფლორენციას.
თავისი საოცარი, დამათრობელი ტუჩებით. საღამომდე სასტუმროში არ დავბრუნდები. როდესაც
ჩვენ სასტუმროში დავბრუნდით. ვანდამ სწრაფად დამჭირდები, მოსვლის შემდეგ, დაგიძახებ.
გადასანსლა ცივი საუზმე და მეც იგივე მიბრძანა.
თუმცა, რასაკვირველია, მე იმავე სიბეჯითით არ ***
მემსახურებოდნენ, როგორც მას; ამგვარად, ბიფშტექსის
მხოლოდ პირველი ლუკმის გადაყლაპვა მოვასწარი, რომ მე ტაძარი, პალაცო ვეკიო და ლოჯია დი ლანცი
ადმინისტრატორი შემოვიდა და ჩემთვის უკვე ნაცნობი დავათვალიერე. დიდხანს შევყოვნდი არნოზე. თვალს ვერ
თეატრალური ჟესტით წამოიძახა: ვწყვეტდი ფლორენციის ძველი ნაწილის გასაოცარ პანორამას,
- ახლავე ეახელით, გიბრძანებენ! რომლის გუმბათები და კოშკები რბილად იხაზებოდა
მე სწრაფად დავემშვიდობე ჩემს საუზმეს და, მშიერი და უღრუბლო ცაზე; საუცხოო ხიდებს, რომელთა განიერ თაღებში
დაღლილი გავემართე ვანდასკენ, რომელიც უკვე ქუჩაზე ულამაზესი მდინარე მიედინებოდა; მწვანე გორაკებს, ქალაქს
მელოდა. რომ ერტყა გარს და კვიპაროსებით, უზარმაზარი შენობებით,
- ქალბატონო, მიუხედავად ყველაფრისა, ასეთ სასახლეებითა და მონასტრებით რომ იყო მოფენილი.
სისასტიკეს თქვენგან არ მოველოდი, არ მოველოდი, რომ მთელი ეს განსაკუთრებული სამყაროა, სრულიად
ამ რბოლის შემდეგ საუზმის უფლებას არ მომცემდით. განსხვავებული იმისგან, ჩვენ რომ ვცხოვრობთ, - მხიარული,
ვანდამ გულით გაიცინა. მოცინარი და გრძნობებით აღსავსე. თავად ბუნებაშიც კი
- მეგონა, უკვე დაასრულე. არაფერია. ადამიანი ნატამალი არ არის იმ სერიოზულობისა, რომლითაც ჩვენი
ტანჯვისთვისაა გაჩენილი, შენ კი განსაკუთრებით. არც სამყარო გამოირჩევა. შორს, ყველაზე შორს მყოფ ვილებამდე,
მარტვილები ჭამდნენ ბიფშტექსებს. აქეთ-იქით რომაა მიმოფანტული, ერთი ლაქაც კი არ ჩანს, მზის
მე მას გაბრაზებული, ჯიუტი და მშიერი ავედევნე. ნათელი შუქით რომ არ იყოს გასხივოსნებული.
- გადავიფიქრე ქალაქში ბინის ძიება, - განაგრძო ვანდამ.
- ძალიან რთულია მთელი სართულის პოვნა, რომელშიც
ხალხიც არაა ისე სერიოზული, როგორც ჩვენ. შესაძლოა მაგრამ კარში ჭუჭრუტანა შევამჩნიე, დავიხარე და თეთრ
ისინი ნაკლებს აზროვნებენ, მაგრამ ყველას ისეთი კვარცხლბეკზე სიყვარულის ქალღმერთი შევნიშნე.
გამომეტყველება აქვს, თითქოს ყველა ბედნიერი იყოს. საამო ჟრუანტელმა დამიარა სხეულში. მომეჩვენა, რომ
იმის მტკიცებასაც გავბედავ, რომ სამხრეთელები უფრო მან გამიღიმა:
იოლად კვდებიან. - მოხვედი? გელოდებოდი.
აქ მეჩვენება, რომ შესაძლებელია სილამაზე ეკლებისა და
გრძნობისმიერი სიამოვნება - ტანჯვის გარეშე. ***
ამ დღიდან ბატონი სევერინ ფონ კუზმინსკი აღარ შეთანხმების ტექსტის ქვეშ იმ დღის თარიღია
წარმოადგენს ქ-ნ ვანდა ფონ დუნაევას საქმროს და უარს ამბობს მითითებული.
შეყვარებულის ყველა უფლებაზე; ამიერიდან ის ვალდებულია მეორე დოკუმენტი მხოლოდ რამდენიმე სიტყვისგან
კეთილშობილი ადამიანის პატიოსანი სიტყვით იყოს მისი მონა შედგებოდა.
მანამ, სანამ ის თავად არ დაუბრუნებს მას თავისუფლებას. „მომბეზრდა რა ცხოვრება და მისი იმედგაცრუებანი,
ქ-ნ დუნაევას მონის სახით ის ვალდებულია ატაროს ნებაყოფლობით ვამბობ უარს ფუჭ არსებობაზე.“
გრიგორის სახელი, უპირობოდ შეასრულოს მისი ყველა კითხვისას ძრწოლამ შემიპყრო. ჯერ კიდევ არ იყო გვიან,
სურვილი, დაემორჩილოს მის ყველა ბრძანებას, ქალბატონთან ჯერ კიდევ შემეძლო უარის თქმა, მაგრამ გიჟურმა ვნებამ,
დაქვემდებარებულ დამოკიდებულებაში იყოს და მისი ულამაზესი ქალბატონის გარეგნობამ, რომელიც ჩემს მხარს იყო
კეთილგანწყობის ყველა გამოვლენა განსაკუთრებულ წყალობად დაყრდნობიბლი, ქარიშხალივით გამიტაცეს.
ჩათვალოს. - აი, ეს უნდა გადაწერო სევერინ, - თქვა ვანდამ და მეორე
ქ-ნ დუნაევას მონის არა მხოლოდ დასჯის უფლება აქვს დოკუმენტზე მიმითითა. - ის შენი ხელით უნდა იყოს
მისი დარღვევის ან გადაცდომისთვის საკუთარი დაწერილი. შეთანხმებას, რასაკვირველია, ეს არ სჭირდება.
შეხედულებისამებრ, არამედ შეუძლია მისი წვალება პირველი მე სწრაფად გადავწერე ის რამდენიმე სტრიქონი,
კარპიზიდან გამომდინარე, ან გართობის მიზნით, როგორც კი ეს რომლითაც თავს თვითმკვლელად ვაცხადებდი, და ქაღალდი
მას მოეპრიანება, - მისი მოკვდინების უფლებაც კი აქვს, თუ ასე ვანდას გადავეცი. მან წაიკითხა და ღიმილით დადო მაგიდაზე.
მოინდომებს, - ერთი სიტყვით, ის მისი შეუზღუდავი - გეყოფა გამბედაობა, რომ ხელი მოაწერო? - მკითხა მან,
საკუთრებაა. თავი დახარა და ოდნავ შესამჩნევად გაიღიმა.
იმ შემთხვევაში, თუ ქ-ნი დუნაევა გადაწყვეტს, მე კალამი მოვიმარჯვე.
თავისუფლება მიანიჭოს მონას, ბ-მა სევერინ ფონ კუზმინსკიმ - მოდი, ჯერ მე მოვაწერ, შენ ხელი გიკანკალებს. ნუთუ
ყველაფერი უნდა დაივიწყოს, რაც მან განიცადა და გადაიტანა ასე გაფრთხობს ბედნიერება?
მონად ყოფნის პერიოდში, და არასოდეს, არანაირ გარემოებებში მან შეთანხმება და კალამი გამომართვა. საკუთარ თავთან
არ შეუძლია შურისძიების ან სამაგიეროს გადახდის განზრახვა. ბრძოლაში რამდენიმე წამს აქეთ-იქით ვიყურებოდი, ჭერისკენ
ქ-ნი დუნაევა, თავის მხრივ, იღებს ვალდებულებას, რაც ავწიე თვალები და უეცრად შევნიშნე, რომ იტალიური და
შეიძლება ხშირად შეიმოსოს ქურქით, განსაკუთრებით ისეთ ჰოლანდიური საფერწერო სკოლების ნამუშევრებზე, ჭერზე რომ
შემთხვევებში, როდესაც საკუთარი მონის მიმართ სისასტიკე იყო შექმნილი, ხშირად შემიმჩნევია უკიდურესი ისტორიული
უნდა გამოავლინოს.“
სიყალბე, რაც ნახატს უცნაურ, იმ წუთს ჩემთვის ამაზრზენ მე საფულეს ვიღებ და ვუწვდი. ვანდამ მასში ჩაიხედა,
ხასიათს სძენდა. თავი დაიქნია და ისიც ქაღალდებთან ერთად ჩადო უჯრაში. მე
დალილა, ქალი დიდებული ფორმებითა და ცეცხლოვან- მუხლებზე დავდექი მის წინაშე და ტკბილი თრობის განცდით
წითური თმით, სანახევროდ შიშველი წევს მუქ ქურქში წითელ დავხარე თავი მისი მკერდისკენ.
დივანზე და ღიმილითაა დახრილი სამსონისკენ, რომელიც უეცრად მან ფეხით მომიშორა, წამოხტა, ხელი
ფილისტიმელებს მიწაზე ჰყავთ დანარცხებული და შებოჭილი. ზანზალაკისკენ წაიღო, რომლის ხმაზე ოთახში სამი
მისი ღიმილის კეკლუც ქედმაღლობაში მართლაც ჯოჯოხეთური ახალგაზრდა, მოხდენილი ზანგი გოგონა შემოვიდა, თითქოს
სისასტიკე სჭვივის, ნახევრად დახუჭული თვალები სამსონის აბანოზის ხისგან გამოთლილნი. წითელი ატლასით იყვნენ
თვალებს ხვდება, რომლებიც უკანასკნელ წამს გიჟური მოსილნი და თითოეულს თოკი ეჭირა.
სიყვარულის მზერითაა მისკენ მიპყრობილი, მტერი კი უკვე მხოლოდ ახლა გავაცნობიერე ჩემი მდგომარეობა.
მუხლით აწვება მას მკერდზე და მზადაა გავარვარებული შანთი ადგომა ვცადე, მაგრამ ვანდა ფეხზე წამოდგა, ჩემსკენ გამოიხედა
ჩაასოს. თავისი ცივი, უბადლო სახით, წარბები შეჭმუხნა და ბოროტი
- მზადაა! - წამოიძახა ვანდამ - რა დაგემართა? რატომ ხარ ნაპერწკლით თვალებში, მიმზერდა რა როგორც მბრძანებელი,
ასე დაბნეული? ყველაფერი ხომ ძველებურად დარჩება, რომ ხელით ნიშანი გააკეთა, - და მანამ, სანამ მე მივხვდებოდი, რა
მოაწერ, მას შემდეგაც. ნუთუ ჯერ კიდევ ვერ გამიცანი, ჩემო ამბავი იყო ჩემს თავს, ზანგმა გოგონებმა წამაქციეს, მაგრად
სიხარულო? შემიკრეს ხელ-ფეხი, ხელები კი ზურგსუკან გადამიბეს, თითქოს
მე შეთანხმებას შევხედე. მსხვილი და თამამი ხელით იყო სიკვდილმისჯილი ვყოფილიყავი, ისე, რომ განძრევაც კი არ
გამოყვანილი მისი სახელი. კიდევ ერთელ ჩავხედე მომნუსხველ შემეძლო.
თვალებში, სწრაფად ავიღე კალამი და ხელი მოვაწერე. - შოლტი მომაწოდე, ჰაიდე. - მშვიდად და ღვარძლიანად
- შენ შეკრთი, - მშვიდად თქვა ვანდამ. - გინდა, თქვა ვანდამ.
მოგეხმარო? ზანგმა მუხლმოყრით შეასრულა ბრძანება.
იმავ წამს რბილად წამავლო ხელი და ჩემი ხელმოწერა - ეს მძიმე ქურქი გამხადე, ხელს მიშლის.
უკვე მეორე ქაღალდზეც იყო დატანილი. ისევ შესრულდა ბრძანება.
ვანდამ კიდევ ერთხელ გადახედა ორივე დოკუმენტს, - კოფტა მომაწოდე... იქ არის! - ისევ ბრძანა ვანდამ.
შემდეგ მაგიდის უჯრაში ჩაკეტა, რომელიც დივანის თავთან ჰაიდემ სწრაფად მიაწოდა ქათიბი ყარყუმის ქობით,
იდგა. რომელიც ლოგინზე იდო და ვანდამ მომაჯადოებელი,
- აი ასე. ახლა კი პასპორტი და მთელი ფული მომეცი. შეუდარებელი მოძრაობით ჩაასრიალა მასში ხელები.
საბოლოოდ ჩამეძინა და ვხედავ, რომ გიჟური ცრემლი მახრჩობს. ვგრძნობ, რაოდენ დამამცირა,
ეჭვიანობის შეტევისას ვკლავ ვანდას და რომ მე სიკვდილი მაქვს იმდენად, რომ აღარც ჩემი ტანჯვისა და შეურაცხყოფის
მოსჯილი; ვხედავ, როგორ ამიყვანეს ეშაფოტზე; ეშვება ნაჯახი... სურვილი აქვს.
უკვე ვგრძნობ მის დარტყმას კეფაზე, მაგრამ ჯერ ცოცხალი ვარ... სანამ დასაძინებლად წავიდოდა, ზარით მიხმო.
უეცრად ჯალათმა სილა მთხლიშა. - დღეს შენ აქ გაათევ ღამეს, ოთახში. გუშინ საზარელი
არა, ეს ჯალათი არ არის, ეს - ვანდაა. განრისხებული სიზმრები ვნახე, მარტო დარჩენა მეშინია. ბალიში აიღე
დგას ჩემს წინ და ქურქს ელის. დივანიდან და დათვის ტყავზე დაწექი ჩემს ფეხებთან.
უეცრად მოვდივარ გონს, ქურქს ვაწვდი და ჩაცმაში ამას ამბობს და სანთლებს აქრობს. ასე რომ, ოთახს ჭერზე
ვეხმარები. მიმაგრებული ერთადერთი ნათურა ანათებს.
რაოდენი სიამოვნებაა - ქურქში გახვიო ლამაზი, - არ გაინძრე, თორემ გამაღვიძებ.
შეუდარებელი ქალბატონი, ხედავდე და გრძნობდე, როგორ მე ყველაფერი ბრძანებისამებრ ავასრულე, მაგრამ
ეფლობა მასში საუცხოო სხეული, მომხიბლავი კისერი, როგორ დიდხანს ვერ შევძელი დაძინება. მზეთუნახავს ვხედავდი -
ეკვრის მას ძვირფასი, აბრეშუმისებრი ქურქი, აუწიო ტალღოვანი ქალღმერთის მსგავსს! - ღამის ხალათის მუქ ქურქში გახვეულს,
კულულები და საყელოს გადმოაფინო, შემდეგ კი, როდესაც რომელიც ზურგზე იწვა, ხელები თავქვეშ ამოედო, წითურ
ქურქს მოიხდის, იგრძნო ამაღლევებელი სითბო და მისი თმებში ჩაკარგული. მესმოდა, როგორ იზნიქებოდა მისი მკერდი
სხეულის სურნელი, რომელიც სიასამურის ოქროსფერ ბეწვს ღრმა და რიტმული სუნთქვისგან, და მისი ყოველი განძრევისას
აჰყოლია... შეიძლება თავიც დაკარგო ამისგან! უხმოდ წამოვხტებოდი იმის მოლოდინით, რომ შესაძლოა
როგორც იქნა, მოვესწარი დღეს სტუმრების, თეატრისა ვჭირდებოდი.
და წვეულების გარეშე. ამოვისუნთქე. ვანდა გალერეაში ზის და მაგრამ მე მას არ ვჭირდები.
კითხულობს. როგორც ჩანს, განკარგულებები არ იქნება. მთელი ჩემი როლი და დანიშნულება იმით
შებინდებისას, როდესაც საღამოს ვერცხლისფერი ედება, ის შემოიფარგლებოდა, რომ სამსახური გამეწია სანთლით
თავისთან მიდის. წყვდიადში ან რევოლვერით, რომელსაც ბალიშის ქვეს დებენ
მე მაგიდას ვემსახურები სადილისას, ის მარტო უსაფრთხოებისთვის.
სადილობს - არც ხმა, არც მზერა ჩემი მისამართით, არც...
ალიყური.
ო, როგორ ველი მისი ხელის შემოცხებას!
პირველ წამს მან ეკატერინე II მომაგონა და ცუდად მან გაიცინა. ეს მკვეთრი, ღვარძლიანი სიცილი იყო,
შევიქენი, მაგრამ მოსაფიქრებელი დრო არ მომცა - დივანზე რომლისგან ჟრუანტელმა დამიარა.
მიხმო და ჩვენ ორი ნეტარი საათი გავატარეთ. ახლა ეს არა - ჯერ შენ ჩემს მონობას ოცნებობდი, გსურდა ლამაზი
მკაცრი და თავნება ქალბატონი იყო, არამედ დახვეწილი ქალის სათამაშოდ ქცეულიყავი, ახლა კი თავი თავისუფალ
მანდილოსანი, ნაზი შეყვარებული. ადამიანად წარმოგიდგენია, მამაკაცად, ჩემს შეყვარებულად...
ის ფოტოებს მათვალიერებინებდა, ბოლო დროს ბრიყვო! საკმარისია წარბი შევარხიო და შენ კვლავ ჩემს მონად
გამოქვეყნებულ წიგნებს და მათ შესახებ ისე გონივრულად და იქცევი. მუხლებზე!
საინტერესოდ მესაუბრებოდა, ისეთ აღტაცებაში მოვყავდი მე დივანიდან მის ფეხებთან ჩავხოხდი. თვალები ჯერ
თავისი გემოვნებით, რომ მე არაერთხელ მივიტანე ტუჩებთან კიდევ ეჭვით შეჰყურებდნენ მის თვალებს.
მისი ხელი აღფრთოვანებით. შემდეგ მან ლერმონტოვის - შენ ამას ვერ გაიგებ, - თქვა მან მკერდზე
რამდენიმე ლექსი წამიკითხა, ხოლო როდესაც სრულიად გადაჯვარედინებული ხელებით. - მე მოწყენილობისგან
დამეხვა თავბრუ, ნაზად დამადო თავისი პატარა ხელი თავზე. ვიტანჯები, შენ კი იმდენად კეთილი ხარ, რომ თანხმდები,
მთელი მისი სახე, კეთილი და ალერსიანი, მოკრძალებულ რამდენიმე საათით გამართო. ასე ნუ მიყურებ...
თვალთა მზერა, სიამოვნებას გამოხატავდა. მან მკითხა: ფეხი მკრა.
- ბედნიერი ხარ? - შენ იქნები ყველაფერი, რასაც მე მოვისურვებ -
- ჯერ არა... ადამიანი, საგანი, ცხოველი...
ის დივანის ბალიშებზე გადაწვა და დინჯად შეუდგა ზარი დარეკა. ზანგები შემოვიდნენ.
ქათიბის ღილების გახსნას. - ზურგს უკან შეუკარით ხელები!
მე სწრაფად დავაფარე ქურქი მის სანახევროდ მე მუხლებზე დავრჩი ისე, რომ წინააღმდეგობა არ
გაშიშვლებულ მკერდს. გამიწევია. მათ ხელები შემიკრეს და ასე წამიყვანეს ბაღში პატარა
- შენ მე ჭკუიდან შემშლი... - ჩავიბუტბუტე ბორძიკით. ვენახის გასწვრივ, რომელიც მას სამხრეთით ეკვროდა. ვაზის
- მოდი ჩემთან. რიგებს შორის სიმინდი მოჩანდა, აქა-იქ ჯერ კიდევ ირხეოდა
მე მის მკლავებში ვიყავი უკვე, ის მე, როგორც გველს, ისე გამხმარი ჩალა. გვერდით გუთანი იდგა.
მკოცნიდა... უეცრად კიდევ ერთხელ თქვა ჩურჩულით: ზანგებმა ჭოკს მიმაბეს და იმით ერთობოდნენ, რომ
- ბედნიერი ხარ? თმიდან გამოძრობილ ოქროს ქინძისთავებს მირჭობდნენ ტანში,
- უზომოდ! - წამოვიძახე მე. თუმცა მცირე ხნის შემდეგ ვანდა მოვიდა - ყარყუმის ქუდით
თავზე, ხელები კოფტის ჯიბეებში ჩაეწყო; მან ბრძანა ხელები შემეშინდა, ასეთი მე ის არასოდეს მენახა. უეცრად
გაეხსნათ, კისერზე უღელი ჩამოეცვათ და გუთანში შევებით. გაფითრდა, ტუჩებიც კი გაუფითრდა, და მთელი სხეულით
შემდეგ მისმა შავმა ალქაჯებმა მინდორში გამმწყემსეს - აკანკალდა - ვენერა ქურქში მონის გამო ეჭვიანობს.
ერთი გუთანს მიერეკებოდა, მეორე მე მმართავდა თოკის მან ლურსმნიდან შოლტი ჩამოხსნა და სახეზე
მეშვეობით, მესამე კი შოლტს მირტყამდა დროდადრო... ვენერა გადმომცხო, შემდეგ კი თავის შავ მოახლეებს უბრძანა
ქურქში გვერდზე იდგა და გვიყურებდა. შევეკარით. მარანში წამათრიეს, სადაც ბნელ და ნესტიან ოთახში
შემაგდეს, ნამდვილ დილეგში.
*** შემდეგ კარი დაიხურა, ურდული გადაიწია, საკეტმა
გაიჩხარუნა.
როდესაც მომდევნო დღეს სადილი მივართვი, მან თქვა: მე საპყრობილეში ვარ.
- კიდევ ერთი ლანგარი მოიტანე, მსურს, რომ დღეს
ჩემთან ერთად ისადილო. ***
როდესაც მე მის მოპირდაპირედ დაჯდომა გადავწყვიტე,
მან თქვა: და აი, არ ვიცი, რამდენი ხანია დასაკლავად განწირულ
- არა, ჩემთან ახლოს დაჯექი. ხბოსავით დაბმული ვწევარ ნესტიან თივაზე შუქისა და საკვების
ის არაჩვეულებრივ ხასიათზეა, საკუთარი კოვზით გარეშე. ვერ ვიძინებ. მას ძალუძს შიმშილით ამომხადოს სული
საკუთარი თეფშიდან მაჭმევს სუპს, ცელქი კნუტის მსგავსად და ასეც მოხდება, თუ მანამდე არ გავიყინე. ან იქნებ ეს ციებ-
თავს მაგიდაზე დებს, მეკეკლუცება. ცხელებაა? მეჩვენება, რომ ამ ქალის მიმართ სიძულვილი
სამწუხარო შემთხვევის გამოისობით მე ჰაიდეს, მიჩნდება.
რომელიც გვემსახურებოდა, იმაზე მეტხანს მივაქციე
ყურადღება, ვიდრე ეს, შესაძლოა, საჭირო იყო: იმ წუთს უეცრად ***
პირველად შევნიშნე მისი კეთილშობილი, თითქმის ევროპული
ნაკვთების მქონე სახე, და შესანიშნავი ბიუსტი, რომელიც წითელი ზოლი სისხლის მსგავსად გაწვა იატაკზე. ეს
თითქოს შავი მარმარილოსგან იყო ნაკვეთი. სანთლის შუქია, რომელიც ჭუჭრუტანაში ატანს. კარი იღება.
- რა?! შენ ბედავ ჩემი თანდასწრებით ასეთი მზერა ზღურბლზე ვანდა ჩანს, სიასამურის ქურქში გახვეული,
მიაპყრო სხვა ქალს? როგორც ჩანს, შენ ის ჩემზე მეტად მოგწონს.. ჩირაღდნით ხელში მთელ მიწისქვეშეთს ანათებს.
ის კიდევ უფრო დემონურია... - ცოცხალი ხარ? - კითხულობს ის.
კიდესთან დიდებულ კოკრებად შეკრულან კამელიები. ვანდა - ასეთ შემთხვევაში მე მთელი ცხოვრება შენს მონად
გალერეაში ზის და ხატავს, გერმანელი მხატვარი კი მის წინ დგას, დავრჩები, რადგან მე შენ გაღმერთებ და მუდამ გეთაყვანები! -
ხელები ისე უჭირავს, როგორც ლოცვისას და მას უყურებს... არა, წამოვიძახე მე ფანატიური სიყვარულის აღტყინებაში.
მის სულში ჩაძრომას ცდილობს და სრულად ჭვრეტითაა ო, რამდენჯერ დავუღუპივარ მსგავს აღტყინებას!
შეპყრობილი, როგორც ბურანში მყოფი. ვანდა დიდი სიამოვნებით მადევნებდა თვალს.
მაგრამ ის ამას ვერ ამჩნევს. ის ვერც მე მამჩნევს, ვერ - კარგად დაფიქრდი, - თქვა მან. - მე უსაზღვროდ
ხედავს, რომ მხოლოდ იმ მიზნით ვბარავ ყვავილთა კლუმბებს, მიყვარდი და დესპოტურად გექცეოდი. მე შენი ფანტაზიის
რომ მას ვხედავდე, ვგრძნობდე მის სიახლოვეს, რომელიც ჩემზე ხორცშესხმა მსურდა. ჯერ კიდევ კრთის ჩემში იმ საოცარი
ისე მოქმედებს, როგორც მუსიკა, როგორც ლექსი. გრძნობის ნაშთი, ჩემს მკერდში ჯერ კიდევ ცოცხლობს
თანაგრძნობა შენდამი. თუკი ესეც გაქრება, ვინ იცის,
*** გაგანთავისუფლებ თუ არა მაშინ, ხომ არ ვიქცევი მართლაც
სასტიკ, უმოწყალო, უხეშ არსებად? სატანურ სიამოვნებას ხომ არ
მხატვარი წავიდა. სარისკოა, მაგრამ ვბედავ. მომანიჭებს, როდესაც მე სრულიად გულგრილი გავხდები ან
გალერეასთან ახლოს მივდივარ და ვანდას ვეკითხები: სხვას შევიყვარებ?! ვტანჯო, ვაწვალო ადამიანი, ვინც მე
- გიყვარს მხატვარი, ქალბატონო? კერპივით თაყვანს მცემს, ვიხილო იგი მომაკვდავი ჩემდამი
ის რისხვის გარეშე, მშვიდად მიმზერს, უარყოფითად სიყვარულისგან?.. კარგად დაფიქრდი.
აქნევს თავს, შემდეგ კი იღიმება. - დიდი ხანია ყველაფერი მოვიფიქრე. - ვუპასუხე მე,
- მე ის მებრალება. - მპასუხობს ვანდა. - მაგრამ არ როგროც ცხელებიანმა. - მე არ ძალმიძს ცხოვრება, არსებობა შენს
მიყვარს. მე არავინ მიყვარს. მე შენ მიყვარდი... ისე წრფელად, გარეშე. მოვკვდები, თუკი შენ თავისუფლებას დამიბრუნებ. ნება
ისეთი ვნებით, ისე ღრმად, როგორც კი ძალმიძს სიყვარული. მომეცი, ვიყო შენი მონა, თუგინდ მომკალი, ოღონდ ხელს ნუ
მაგრამ ახლა აღარც შენ მიყვარხარ, ჩემი გული დაცარიელდა, მკრავ.
მოკვდა, ეს კი ძალიან დასანანია... - კარგი, მაშ იყავი ჩემი მონა! ოღონდ არ დაგავიწყდეს,
- ვანდა! - წამოვიძახე მე გულდაკოდილმა. რომ ახლა უკვე აღარ მიყვარხარ, შენს სიყვარულს კი ჩემთვის
- მალე აღარც შენ გეყვარები, - განაგრძო მან. - მითხარი, იმაზე მეტი ღირებულება არ გააჩნია, ვიდრე ძაღლის
როცა ეს მოხდება და მე შენ თავისუფლებას დაგიბრუნებ. ერთგულებას, ძაღლებს კი ფეხით სცემენ.
- ზევით, ჩემს მაგიდაზე, მწვანე ლენტი დევს, - თქვა ის დინჯად ჩადიოდა აუზში საფეხურებით, მე კი
ვანდამ, როდესაც მე მას დივანზე ვსვამდი. - ჩამომიტანე. მისთვის თვალის დევნება შემეძლო იმ ჩუმი სიხარულის
შოლტიც წამოიღე. განცდით, რომელსაც იოტისოდენა ტანჯვა, ჭმუნვა ან ვნება არ
მე სწრაფად ავირბინე კიბე და ორივე ნივთი მოვუტანე. ეზავებოდა. ვუყურებდი, როგორ ჩადიოდა, ხან წყალქვეშ
მუხლებზე დავეშვი და მბრძანებელს ლენტი და შოლტი ეშვებოდა, შემდეგ ისევ ზედაპირზე ამოდიოდა კრისტალურად
გადავეცი, შემდეგ კი მისი ბრძანებისამებრ ხავერდის მწვანე გამჭვირვალე ნაკადიდან, ტალღები კი, რომლებსაც ის
ლენტით შევუკარი თმის მძიმე და ელექტრული მასა. წარმოშობდა, ალერსიანად ელამუნებოდნენ მის სხეულს.
შემდეგ აბაზანა-აუზის მომზადებას შევუდექი, მაგრამ ეს მართალია ჩვენი ესთეტიკოს-ნიჰილისტი: ნამდვილი
ფრიად მოუქნელად გამომდიოდა, რადგან ხელ-ფეხი არ ვაშლი მაინც უფრო მშვენიერია, ვიდრე დახატული, და ცოცხალი
მემორჩილებოდა. ყოველ ჯერზე, როდესაც მე უმშვენიერეს ქალს ქალი უფრო მომხიბვლელია, ვიდრე ქვის ვენერა.
გავხედავდი, წითელი ხავერდის ბალიშებზე რომ იყო როდესაც ის აუზიდან ამოვიდა და მის ვარდისფრად
დასვენებული, ხოლო ჩემი თვალები შეშდებოდა მის საუცხოო განათებულ სხეულზე ვერცხლისფერი წვეთები აბრწყინდა, მე
სხეულზე, რომელიც ალაგ-ალაგ ილანდებოდა მუქ ქურქს ქვეშ, - მდუმარე აღფრთოვანებამ შემიპყრო. ზეწარი მოვახვიე,
ამას მე უნებურად ვაკეთებდი, რომელიღაც მაგნიტური ძალა ვამშრალებდი, აღფრთოვანება კი არ მტოვებდა. ეს ნეტარება არც
მიზიდავდა, - ვხვდებოდი, რომ მგრძნობელობისა და ვნების მაშინ მტოვებდა, როდესაც ის ისვენებდა, ბალიშებზე
გაღვიძება მხოლოდ სანახევროდ შიშველ სილამაზეს ძალუძს. ეს მიწოლილი ხავერდის ხალათში, სიასამურის ელასტიური ბეწვი
ყველაფერი კიდევ უფრო ცოცხლად აღვიქვი, როდესაც აუზი კი ხარბად მიკვროდა მის ცივ და მარმარილოსებურ სხეულს;
საბოლოოდ გაივსო და ვანდამ ერთი მოძრაობით მოიხადა რა ფეხს მე მაყრდნობდა, როგორც ჯორკოს; მარცხენა ხელი,
ხავერდის ხალათი, მთლიანად წარმოდგა ჩემს თვალწინ, რომელსაც ის ეყრდნობოდა, მძინარე გედს მიუგავდა სახელოს
როგორც ქალღმერთი მუზეუმში. მუქ ქურქში ჩამალული, მარჯვენა კი დაუდევრად ათამაშებდა
იმ წამს, გაშიშვლებული, იგი იმდენად უბიწოდ და შოლტს.
წმინდად მომეჩვენა, რომ მისკენ გავქანდი, როგორც მაშინ უნებურად განიერ სარკეს გავხედე, რომელიც
ქალღმერთისკენ, მუხლებზე დავეცი და მოკრძალებით შევეხე საპირისპირო კედელში იყო ჩაშენებული და წამოვიყვირე,
მის ფეხს. დავინახე რა ოქროს ჩარჩოში, როგორც ნახატზე, მისი და ჩემი
სისხლი, რომელიც ჩემში წამის წინ ბობოქარ ტალღებად გამოსახულება, - ეს სურათი იმდენად ჯადოსნური იყო,
აზვირთებულიყო, მყისიერად დამშვიდდა და იმ წამს ჩემთვის იმდენად ფანტასტიური, ნაღველი მომაწვა იმის წარმოდგენისას,
არაფერი იყო სასტიკი ამ ქალში. რომ მისი ხაზები და ფერები ნისლივით უნდა გაფანტულიყო.
ფეხებთან დავწექი, მან ფეხი დამადგა, მარჯვენა ხელით კი - მეშინია... - თქვა მან. თვალებში ტანჯვა ასახოდა,
შოლტს ათამაშებდა. უმზერდა რა მზეთუნახავს ქურქში. - თუმცა, მოდით ნახატის
- შემომხედე, - მითხრა. - შენი ღრმა და ფანატიური შესახებ ვისაუბროთ.
მზერით... აი ასე... კარგია... - კარგით, ასე ვქნათ.
მხატვარი გაფითრდა. ის თავისი მშვენიერი, მეოცნებე, - მე სიყვარულის ქალღმერთი წარმომიდგენია, რომელიც
ცისფერი თვალებით პირდაპირ სჭამდა ამ სცენას. ტუჩები მოკვდავთან ეშვება ცივ მიწაზე. მას აქ აკანკალებს და ცდილობს
შეუკრთა, გახსნა კიდეც, მაგრამ არაფერი უთქვამს. დიდებული სხეული ქურქით გაითბოს, ხოლო ფეხები -
- აბა, მოგწონთ ასეთი სურათი? შეყვარებულის სხეულზე. დესპოტური მბრძანებელი ფავორიტს
- დიახ... სწორედ ასეთს დავხატავ... - ჩაილაპარაკა შოლტით დარტყმას აყენებს მას შემდეგ, რაც მასთან ამბორი
გერმანელმა. არსებითად ეს არა სიტყვა, არამედ მობეზრდება, მას კი მით უფრო მეტად უყვარს, რაც მეტად
მჭევრმეტყველური კვნესა იყო, სნეული, სასიკვდილოდ თელავენ... ასე მაქვს ეს წარმოდგენილი, სახელი კი ექნება
დაავადებული სულის გმინვა. „ვენერა ქურქში“.
*** ***
ნახშირით ნახატი დასრულებულია, მოხაზულია თავები ტაატით ხატავს. მაგრამ მით უფრო სწრაფად ედება
და სხეულები. რამდენიმე თამამ შტრიხში უკვე მოჩანს მისი გზნება. ვშიშობ, თვითმკვლელობით არ დაასრულოს სიცოცხლე.
დემონური სახე, მწვანე თვალებში სიცოცხლე სჭვივის. ვანდა ეთამაშება, ამოცანებს აძლევს, ის კი ვერ ხსნის და გრძნობს,
ვანდა ტილოს წინ დგას, ხელები მკერდზე აქვს რომ სისხლს კარგავს... ვანდა კი ამ ყველაფრით ერთობა.
გადაჯვარედინებული. სეანსის განმავლობისას ვანდა კანფეტებით იქცევს თავს,
- ნახატი, ვენეციური სკოლის ტილოთა უმრავლესობის ქაღალდებისგან ბურთულებს აკეთებს და მას ესვრის.
მსგავსად, ერთდროულად პორტრეტი და ისტორია იქნება, - - მოხარული ვარ, რომ ასეთ კარგ განწყობაზე
გვიხსნის ფერმწერი და კვლავ უკიდურესად ფითრდება. ბრძანდებით, ქალბატონო, - ამბობს მხატვარი. - მაგრამ თქვენმა
- რას დაარქმევთ? - ეკითხება ვანდა. - რა დაგემართათ, სახემ სრულად დაკარგა ის გამომეტყველება, რომელიც მე
ავად ხომ არ ხრთ? ნახატისთვის მჭირდება.
- ის გამომეტყველება, რომელიც ნახატისთვის
გჭირდებათ? - იმეორებს ის ღიმილით. - წუთიც მოითმინეთ...
ის წელში იმართება და შოლტს გადმომკრავს. მხატვარი გაუყარა, მეორე სხეულზე შემოახვია და ასე მიაბა ფანჯრის
გაშტერებული უყურებს მას, სახეზე ბავშვური დაბნეულობა ღერძს. შემდეგ ხალათი უკან გადაიგდო, შოლტი აიღო და
ასახვია, რაც ძრწოლასა და მოწიწებასთან არის ნაზავი. მიუახლოვდა.
ყოველ დარტყმასთან ერთად ვანდას სახე სულ უფრო ჩემთვის ეს სცენა გამოუთქმელ, საზარელ ხიბლს
მეტად იძენს სისასტიკისა და მასხრად აგდების ხასიათს, რასაც ატარებდა... ჩემი გულის დარტყმის ხმა მესმოდა, როდესაც მან
მე აღტაცებაში მოვყავარ. სიცილით აღმართა ხელი პირველი დარტყმისთვის, მოიქნია, და
- ახლა მაქვს ის გამომეტყველება, რომელიც შოლტმა სტვენით გაჭრა ჰაერი. მხატვარი ოდნავ შეკრთა
ნახატისთვის გჭირდებათ? დარტყმის ქვეშ... შემდეგ, როცა ის სანახევროდ გახსნილი
დაბნეული მხატვარი თვალებს ხრის მისი ცივი და ბაგეებით, ისე, რომ კბილები უელავდა წითელ ტუჩებს უკან,
ფოლადისებრი მზერის წინაშე. დარტყმას დარტყმაზე აყენებდა, ის კი ცისფერი, მგრძნობიარე
- ის გამომეტყველებაა... - ჩაილაპარაკა მან ბორძიკით. - თვალებით უყურებდა და თითქოს შეწყალებას თხოვდა... არა,
მაგრამ მუშაობის გაგრძელება აღარ შემიძლია... ამის აღწერა არ ძალმიძს.
- რატომ? - დაცინვით ეკითხება ვანდა. - იქნებ მე
შემიძლია დაგეხმაროთ? ***
- დიახ! - დაიყვირა მან შეშლილივით. - მეც დამარტყით!..
- ო, სიამოვნებით! - ამბობს ის და მხრებს იწევს. - მაგრამ ახლა ის მარტო პოზიორობს. გერმანელი მის თავს
თუ დაგარტყამთ, ამას სერიოზულად გავაკეთებ. ხატავს.
- სასიკვდილოდ გამშოლტეთ! მე მან მომიჯნავე ოთახში მომათავსა კარის მძიმე
- ნებას მომცემთ, რომ გაგკოჭოთ? - ღიმილით ეკითხება პორტიერს უკან, საიდანაც მე არ ვჩანდი, თავად კი ყველაფერს
ვანდა. ვხედავდი.
- დიახ... - ჩაიკვნესა მან. რას აკეთებს?
ვანდა წუთით გავიდა და თოკით დაბრუნდა. ეშინია მისი? უკვე სრულად გადაიყვანა ჭკუიდან? თუ ეს
- აბა... ხომ არ გადაიფიქრეთ? ბედავთ გახდეთ ქურქით ახალი მტანჯველი ჩანაფიქრია ჩემთვის?
მოსილი ვენერას, მშვენიერი დესპოტი ქალის რისხვასა და მუხლები მიკანკალებს.
წყალობაზე დამოკიდებული? - წამოიწყო მან დამცინავად. ისინი საუბრობენ, მხატვარმა იმდენად დაუწია ხმას, რომ
- დამაბით... - ყრუდ უპასუხა მხატვარმა. ვანდამ მე ვეღარაფერს ვარჩევ... ვანდაც ასევე პასუხობს...
ზურგსუკან შეუკრა ხელები, თოკის ერთი ბოლო ხელებქვეშ რას ნიშნავს ეს? შეთანხმებულები ხომ არ არიან?
- დღეს ნიკოლინის თეატრში იქნება, სადაც გენიალური რაც არ უნდა ითქვას, სამოსი საამისო შეარჩია.
ვირჯინია მარინი და სალვინი თამაშობენ, ალბათ თანამედროვე ზღვისფერი მწვანე აბრეშუმის კაბა პლასტიკურად ეკვრის მის
იტალიის უდიდესი მსახიობი, თუ მთელი ევროპის არა. ღვთაებრივ ფორმებს და მხოლოდ ბიუსტსა და ხელებს ტოვებს
- ლოჟაში მიშოვე ბილეთი. მიდი, სწრაფად! შიშვლად. ერთადერთ ცეცხლოვან ნაწნავად შეკრულ თმაში
- მაგრამ, ქალბატონო... წყლის თეთრი შროშანი ხარობს, მწვანე წყალმცენარეები ზურგის
- შოლტი ხომ არ მოგენატრა? გასწვრივ ეშვებიან და თმის რამდენიმე თავისუფალ კულულს
არიან გადახლართული.
*** უწინდელი ღელვისა და თრთოლვის ნატამალიც აღარ
შერჩა. მშვიდია, იმდენად მშვიდი, რომ სისხლი მეყინება და
- პარტერში დამელოდე. - მითხრა მან, როდესაც მისი გული მიცივდება მისი მზერისას.
ბინოკლი და აფიშა ლოჟის ბარიერზე დავდე და სკამი შევუდგი დინჯად, დიდებულად, ზარმაცად ადის ის
ფეხებქვეშ. მარმარილოს კიბეზე, იხსნის ძვირფას მოსასხამს და თამამად
ვდგავარ, იძულებული, რომ კედელს მივეყრდნო, რათა შედის დარბაზში, რომელიც ასობით სანთლის კვამლისგან
წონასწორობა შევინარჩუნო და არ დავეცე - შურისა და ვერცხლისფრადაა დაბინდული.
რისხვისგან... არა, რისხვა არ არის სათანადო ცნება - გზააბნეულივით ვუმზერ რამდენიმე წუთს კვალად,
სასიკვდილო შფოთვისგან. შემდეგ მის მოსასხამს ვიღებ, რომელიც ხელიდან ისე
ვხედავ მას მუარის ცისფერ კაბაში ყარყუმის განიერი გამვარდნია, რომ ვერც შევნიშნე. ჯერ კიდევ შერჩენია მისი
მოსასხამით შიშველ მხრებზე, მის პირდაპირ კი - ვხედავ, როგორ მხრების სითბო.
ჭამენ ერთმანეთს თვალებით და არ არსებობს მათთვის არც იმ ადგილს ვკოცნი და თვალები ცრემლით მევსება.
სცენა, არც პამელა გოლდონი, არც სალვინი, არც მარინი, არც
პუბლიკა და არც მთელი სამყარო... ***
მე. ვინ ვარ მე ასეთ წუთს?
აი ისიც. შავი ხავერდის კამზოლი აცვია, რომელიც
*** მდიდრულად, გადამეტებულადაა მოქობილი სიასამურის მუქი
ბეწვით - ესაა სიმპათიური, ქედმაღალი დესპოტი, რომელიც
დღეს იგი მეჯლისზე მიდის საბერძნეთის საელჩოში. შეჩვეულია ადამიანის სიცოცხლით თამაშს.
იმედი აქვს, რომ იქ შეხვდება.
ჰოლში ჩერდება, ამაყად ათვალიერებს იქაურობას და მე ემსახურებას მას... ვხედავ, როგორ დაკარგა წონასწორობა ჩაის
მიყურებს დიდხანს სიძულვილით. ლანგარმა ჩემს ხელში და როგორ სტაცა მან ხელი შოლტს...
მისი გამყინავი მზერის ქვეშ კვლავ სასიკვდილო შფოთვა უეცრად მესმის, რომ ლაქიები მის შესახებ საუბრობენ.
მიპყრობს - წინათგრძნობა იმისა, რომ ამ ადამიანს მისი გატაცება, უცნაური მამაკაცია, ქალს ჰგავს; იცის, რომ კარგი
მოხიბვლა, დამორჩილება შეუძლია... და სირცხვილის გრძნობა გარეგნობა აქვს და მის შესაბამისად იქცევა; დღეში ოთხჯერ ან
მისი უშიშარი და ველური სიმამაცის წინაშე - შურისა და ეჭვის ხუთჯერ იცვლის კეკლუც ტუალეტს, თითქოს პატივმოყვარე
განცდა... კურტიზანი ქალი იყოს.
ხოლო ყველაზე მეტად სამარცხვინო ის არის, რომ მსურს პარიზში ის პირველად ქალის სამოსში გამოჩნდა და
მძულდეს იგი და არ შემიძლია. მამაკაცებმა სასიყვარულო წერილები დააყარეს. ერთი ცნობილი
მან როგორღა შემამჩნია, მე, სახელდობრ მე მსახურთა იტალიელი მომღერალი, რომელიც ტალანტით ისევე იყო
მთელს ამ ბრბოში? სახელოვანი, როგორც ვნებიანობით, მის ბინაშიც კი შეიჭრა და
თავის ქნევით მიხმობს - შეუდარებლად თვითმკვლელობით იმუქრებოდა, თუ მის კეთილგანწყობას არ
კეთილშობილური მოძრაობა თავით! - მე კი... საკუთარი ნების მოიპოვებდა.
საწინააღმდეგოდ ვემორჩილები მის მბრძანებლურ ჟესტს. - გულწრფელად ვწუხვარ, - თქვა მან ღიმილით. -
- ქურქი გამხადე. - მშვიდად მიბრძანებს ის. ჩემთვის ფრიად სასიამოვნო იქნებოდა თქვენს მიმართ
აღშფოთებისგან მთელი სხეულით ვცახცახებ, მაგრამ კეთილგანწყობის გამოხატვა, მაგრამ ახლა სხვა აღარაფერია
ვემორჩილები, - თვინიერად, როგორც მონა. დარჩენილი, გარდა თქვენი სასიკვდილო განაჩენის
მთელი ღამე წინკარში ვზივარ და ცხელებიანივით აღსრულებისა, რადგან მე... მამაკაცი ვარ.
ვბოდავ. უცნაური ხატები და სურათები ელავს ჩემი შინაგანი
მზერის წინაშე... ***
ვხედავ, როგორ ხვდებიან ერთმანეთს, ვხედავ მათ
პირველ და ხანგრძლივ მზერას... ვხედავ, როგორ დაფრინავს იგი დარბაზი ალბათ უკვე დაცარიელდა, მაგრამ ის არც კი
დარბაზის ირგვლივ მის მკლავებში და ნეტარებით აქვს თავი მის ფიქრობს გამოსვლას.
მკერდზე მიდებული ნახევრად დახუჭული თვალებით... მე ჟალუზის გამჭოლ ინათა.
ვხედავ მამაკაცს სიყვარულის ტაძარში, დივანზე წამოწოლილს, საბოლოოდ გაიშრიალა მისმა აბრეშუმმა, რომელიც მის
მაგრამ არა მონის, არამედ მბრძანებლის სახით... ვხედავ ვანდას გარშემო ღელავდა მწვანე ტალღათა ნაკადად. დინჯად, ნაბიჯ-
მის ფერხთით, საკუთარ თავს, ვინც მუხლზე მდგომი ნაბიჯ მიახლოვდება ის და თან მას ესაუბრება.
იმ წუთს მე მისთვის საერთოდ არ ვარსებობ, ბრძანების - კიდევ გჭირდებით, ქალბატონო? - ვიკითხე მე ხმის
ღირსადაც კი არ მთვლის. კანკალით. უკანასკნელი სიტყვა ძლივს ამოვთქვი.
- ქალბატონის მოსასხამი, - ბრძანებს ის და, ვანდამ უარყოფითად გააქნია თავი.
რასაკვირველია, საერთოდ არ ფიქრობს თავად დახმარებას. - მისი ცოლობა გსურს, გსურს სამუდამოდ მისი გახდე!
სანამ მე ვანდას მოსასხამს ვაცმევ, ის მის გვერდით დგას, ო, ვანდა, ნუ მკრავ ხელს! ვანდა, შენ მას არ უყვარხარ...
მკერდზე გადაჯვარედინებული ხელებით. ის კი, სანამ მე, - ვინ გითხრა ეს? - წამოიძახა მან და მთლად ცეცხლი
მუხლზე მდგომი, ხავერდის ბოტებს ვაცმევ, ოდნავ ეყრდნობა მოედო.
მამაკაცის მხარს და ეუბნება: - მას არ უყვარხარ! - გზნებით გავიმეორე მე. - მე კი
- თქვენ ძუ ლომის ნირის შესახებ საუბრობდით. მიყვარხარ, გაღმერთებ, მე შენი მონა ვარ, მსურს, რომ ფეხით
- როდესაც მის მიერ არჩეულ ლომს, რომელთანაც ის გამთელო, მსურს, რომ ხელებით გატარო მთელი ცხოვრება...
ცხოვრობს, სხვა ესხმის თავს, - განაგრძო საუბარი ბერძენმა, - ძუ - ვინ გითხრა, რომ არ ვუყვარვარ? - ნერვულად
ლომი მშვიდად წვება და ბრძოლას ადევნებს თვალყურს. თუ შემაწყვეტინა ვანდამ.
მისი მეუღლე მარცხს განიცდის, ის არ მიდის მის - იყავი ჩემი, - ვევედრებოდი. - მე ხომ არ შემიძლია
დასახმარებლად, არამედ გულგრილად უმზერს, როგორ იცლება უშენოდ არსებობა?! შემიბრალე, ვანდა!
სისხლისგან მეტოქის ბრჭყალებში, შემდეგ კი ძლიერს, თვალები აზიდა და მომაპყრო, და კვლავ ის ნაცნობი
გამარჯვებულს მიყვება. ასეთია ქალის ბუნება. ცივი, უგულო მზერა, ნაცნობი ღვარძლიანი ღიმილი.
ჩემმა ძუ ლომმა მყისიერად სწრაფი და უცნაური მზერა - ხომ თქვი, რომ არ ვუყვარვარ?! - ქედმაღლურად თქვა
მტყორცნა. მან. - ჰოდა, შფოთის მიზეზიც არ გქონია.
მთელ სხეულში ჟრუანტელმა დამიარა, თავად არ ვიცი, ეს თქვა და შებრუნდა, ზურგი მაქცია.
რატომ, ხოლო მეც, მასაც და მის თაყვანისმცემელსაც წითელი - ღმერთო ჩემო, ნუთუ ცოცხალი ადამიანი არ ხარ, ნუთუ
განთიადი სისხლისფრად გადაგვეფინა. სისხლი და ხორცი არ გაქვს?! ნუთუ არ გაქვს გული? -
ნაძალადევად აღმომხდა შეძახილი კრუნჩხვით მოცული
*** მკერდიდან.
- შენ ხომ იცი, - ღვარძლიანად მიპასუხა მან. - მე ქვის
დასაძინებლად არ წასულა, მხოლოდ სამეჯლისო სამოსი ვარ... „ვენერა ქურქში“, შენი იდეალი... ჰოდა იდექი მუხლებზე
გაიხადა და თმა გაიშალა, შემდეგ ბუხრის დანთება მიბრძანა და და ილოცე ჩემზე!
მის წინ დაჯდა უძრავად. ცეცხლს უმზერდა. - ვანდა... იოტისოდენა სიბრალული მაინც!..
ის ახარხარდა. მე სახით მის ბალიშებს დავეცი, ტანჯვით შოლტს წაავლო ხელი და გადმომკრა. მე ავდექი, კიდევ
აღსავსე ცრემლი გადმომედინა. ერთხელ გადმომკრა, ამჯერად სახეში...
კარგა ხანს ყველაფერი მშვიდად იყო. ვანდა დინჯად - მისმინე, მონავ!
წამოდგა. ხელები ზეცისკენ აღვაპყრე, მუშტებად შევკარი და
- თავი მომაბეზრე! უცაბედი გამბედაობის აღტყინებაში მისი საძინებელი დავტოვე.
- ვანდა!.. მან შოლტი მოისროლა და ხმამაღლა გადაიხარხარა.
- ძილს ვაპირებ, შენ კი ხელს მიშლი... თავი დამანებე. წარმომიდგენია, რაოდენ კომიკური ვიყავი ჩემი
- შემიბრალე ვანდა, ნუ მკრავ ხელს... ვერავინ, ვერავინ თეატრალური ჟესტებით.
ისე ვერ შეგიყვარებს, როგორც მე...
- ძილს ნუ მიშლი, - ჩაილაპარაკა მან და კვლავ ზურგი ***
მაქცია.
წამოვხტი, კედლიდან მის შორიახლოს დაკიდებული გადავწყვიტე რა, თავი დავანებო ამ უგულო ქალს,
ხანჯალი ჩამოვხსენი და მკერდზე მივიბჯინე. რომელიც ესოდენ სასტიკი იყო ჩემს მიმართ, ახლა კი, ჩემი
- შენს წინაშე მოვიკლავ თავს... - ყრუდ ვთქვი. მონური პატივისცემის და იმ ყველაფრის სანაცვლოდ, რაც
- რაც გინდა, ის გააკეთე... - სრულიად გულგრილად თქვა მისგან ავიტანე, მზადაა მიღალატოს, ჩემს მცირე ავლა-დიდებას
მან. - ოღონდ ძილს ნუ მიშლი. ბოხჩაში ვფუთავ და წერილის დასაწერად ვემზადები.
ხმამაღლა დაამთქნარა. „მოწყალე ქალბატონო!
- ძალიან მეძინება. მე თქვენ მიყვარდით, როგორც შეშლილს, მე თქვენ
წამით გავქვავდი... შემდეგ გადავიხარხარე, შემდეგ მოგანდეთ ჩემი სული და სხეული, ისე, როგორც ჯერ არც ერთ
ავქვითინდი, საბოლოოდ ხანჯალი წელში ჩავიმაგრე და ისევ მამაკაცს არ შეუთავაზებია საკუთარი თავი ქალისთვის, თქვენ კი
მუხლებზე დავდექი მის წინაშე. დასცინოდით ჩემს უკეთილშობილეს გრძნობებს და უღირსად,
- ვანდა... მხოლოდ მომისმინე... სულ რამდენიმე წუთი... უპატიოსნოდ და სამარცხვინოდ ერთობოდით ჩემით.
- მეძინება, გესმის? - მრისხანედ წამოიყვირა მან, მაგრამ სანამ თქვენ მხოლოდ სასტიკი და ულმობელი
ლოგინიდან წამოხტა და ფეხი მკრა. - ხომ არ დაგავიწყდა, შენი იყავით, მე ჯერ კიდევ შემეძლო თქვენი სიყვარული. ახლა კი
მბრძანებელი რომ ვარ? თქვენ სულმდაბალი და უხამსი ხართ. მე აღარ ვარ თქვენი მონა
არ გავნძრეულვარ. - თქვენ ვეღარ გამთელავთ და ვეღარც გამროზგავთ. თქვენ
თავად გაინთავისუფლეთ თავი. მე ვტოვებ ქალს, რომელიც იქ ვჯდები და ცხოვრებასთან ანგარიშს ვასწორებ. ცხოვრებას
ამიერიდან შემიძლია მხოლოდ მძულდეს. ვიხსენებ და აღმოვაჩენ, რომ გვარიანად საბრალო და ღატაკი
სევერინ კუზმინსკი“. ყოფილა იგი... სიხარულის იშვიათი წუთები, უსასრულოდ
ამ რამდენიმე სტრიქონს ზანგ გოგონას გადავცემ და ბევრი უფერული, უაზრო, არასაინტერესო... შუალედებში კი
როგორც შემიძლია, ისე სწრაფად გავრბივარ. გულამოვარდნილი ტანჯვის, ვაების, სასოწარკვეთის, დამსხვრეული იმედების,
და ქანცგაწყვეტილი აღმოვჩნდები რკინიგზის სადგურზე და დარდის, ნაღველისა და შფოთვის უფსკრული.
უეცრად საზარელ ჩხვლეტას ვგრძნობ გულში... ვჩერდები და დედა გამახსენდა, ვინც უზომოდ მიყვარდა და
მოვთქვამ... სირცხვილი, სირცხვილი! მინდა გავიქცე და არ სასიკვდილო სენისგან მომაკვდავი ვიხილე... გამახსენდა ძმა
შემიძლია! მისი კითხვებით ბედნიერებისა და სიამოვნების შესახებ,
მე ვბრუნდები... მაგრამ სად? მასთან! მასთან, ვინც რომელიც ახალგაზრდობის გაფურჩქვნის ხანაში გარდაიცვალა,
მძულს და იმავდროულად ვაღმერთებ. ვინც ჯერ კიდევ არ შეხებოდა ტუჩებით ცხოვრების თასს...
ნუთუ მართლა ვაკეთებ ამას? არ შეიძლება ჩემი ჩემი გარდაცვლილი ძიძა მომაგონდა,
დაბრუნება, მე არ უნდა დავბრუნდე! ბავშვობისდროინდელი მეგობრები, სიყრმის ამხანაგები, ვისთან
თუმცა, ფლორენციას როგორ დავტოვებ? მახსოვს, რომ ერთადაც ვსწავლობდი და გეგმებსა და იმედებს ვაწყობდი,
შინ ერთი კაპიკიც კი არ მაბადია. მომაგონდა ყველა, ვისაც ცივი, მკვდარი და გულგრილი მიწა
რას იზამ! ფეხით! მოწყალების თხოვნა უფრო პატიოსანი გადაჰფარებოდა. გამახსენდა ჩემი მტრედიც, რომელიც ხშირად
გზაა, ვიდრე კურტიზანი ქალის კმაყოფაზე ყოფნა. მეღუღუნებოდა ნაცვლად მეგობარი გოგონასი... მიწა იქცა
მაგრამ მე არ შემიძლია წასვლა: სიტყვა მაქვს მიცემული, მიწად.
პატიოსანი სიტყვა... ხმამაღლა გავიცინე და წყალში შევქანდი, მაგრამ იმავ
უნდა შევხვდე, იქნებ სიტყვა დამიბრუნოს... წამს მაგრად ჩავავლე ხელი ტირიფის ტოტს, რომელიც ყვითელ
რამდენიმე ნაბიჯს გავირბენ და ისევ ვჩერდები. მე მას წყალზე გადმოკიდულიყო... თვალწინ ის წარმომიდგა, ქალი,
სიტყვა მივეცი, დავიფიცე, რომ მისი მონა ვიქნებოდი, სანამ ის რომელმაც დამღუპა...
თავად ისურვებს ამას, სანამ თავად არ მიბოძებს თავისუფლებას. მდინარის სარკისებურ ზედაპირზე მოქრის, მზით
კი, მაგრამ, თავს ხომ არ მოვიკლავ?! გაბრწყინებული, თითქოს გამჭვირვალე იყოს... ცეცხლოვანი
ქალაქის პარკს გავივლი, არნოს ნაპირზე ჩავდივარ და კულულები ანთია თავისა და კისრის გარშემო... ჩემკენ
შორს, შორს მივდივარ, სადაც მისი ყვითელი წყლები ბრუნდება სახით და იღიმის...
ერთგვაროვანი დგაფუნით ასველებენ მიტოვებულ მინდვრებს.
თითქმის ღვარძლით ვუმზერ, თუმცა საბოლოოდ თავს - ყველაფერი ვუთხარი! ვუამბე ჩვენი ურთიერთობის
ვაიძულებ წამოვდგე და დამცინავი გამომეტყველებით ისტორია, შენი ყველა უცნაურობა, ყველაფერი... მან კი...
ვუახლოვდები. ის ფეხზე დგება, აკანკალებული. ნაცვლად იმისა, რომ გაეცინა, გაბრაზდა... ფეხი დააბაკუნა...
- მე მხოლოდ იმისათვის მოვედი, რომ მოგილოცოთ და - და დაგემუქრა, რომ დაგარტყამდა?
ბედნიერება გისურვოთ... - ვეუბნები და თავს ვხრი. - ვანდა მიწაში იყურებოდა მდუმარედ.
ქალბატონო, ვხედავ, რომ მბრძანებელი გიშოვნიათ... - დიახ, დიახ, ვანდა, - წამოვიძახე მე მწარე ღიმილით. -
- დიახ, ღმერთის შეწევნით! და არა ახალი მონა - ჩემთვის შენ გეშინია მისი!
საკმარისია. ქალს მბრძანებელი სჭირდება, რომელსაც ის მის წინ მუხლებზე დავემხე, ვეხვეოდი და აღელვებული
გააღმერთებს. ვსაუბრობდი:
- შენ მას აღმერთებ! - წამოვიძახე მე. - ამ უხეშ ადამიანს! - მე ხომ შენგან არაფერს მოვითხოვ, არაფერს! მხოლოდ
- მე ის ისე მიყვარს, როგორც არავინ არასოდეს მყვარებია! იმას, რომ მუდამ შენს სიახლოვეს ვიყო, ვიყო შენი მონა... შენი
- ვანდა... - წამოვიძახე მე და მუშტები შევკარი. ფინია!
მაგრამ იმავ წამს ცრემლი მომერია. ვნების აღტყინებამ - იცი, თავი მომაბეზრე... - აპათიურად ჩაილაპარაკა
შემიპყრო, საამო შეშლილობამ. ვანდამ. მე წამოვხტი, გული ძალუმად მიძგერდა.
- კარგი... ის აირჩიე, ცოლად გაჰყევი, დაე, იყოს ის შენი - ამას უკვე სისასტიკე აღარ ჰქვია, ეს უხამსობა,
მბრძანებელი... ასე იყოს! მაგრამ სანამ ცოცხალი ვარ, მინდა შენს სულმდაბლობაა! - ვთქვი მე თითოეული სიტყვის ხაზგასმით.
მონად დავრჩე... - თქვენ ეს უკვე აღნიშნეთ წერილში, - მომიჭრა მან და
- გსურს რომ ჩემი მონა იყო ასეთ გარემოებებშიც? ჰმ, ეს ამაყად აიჩეჩა მხრები. - ჭკვიანი ადამიანი არ უნდა
პიკანტური იქნებოდა. იმას ვშიშობ მხოლოდ, რომ ის ამას ვერ მეორდებოდეს.
აიტანს. - როგორ მექცევი! - ვეღარ მოვითმინე მე. - რა უნდა
- ის? ეწოდოს შენს საქციელს?
- კი, უკვე ეჭვიანობს შენზე. - წამოიძახა მან. - ის შენზე! - მე შენს გაროზგვას შევძლებდი, - დამცინავად თქვა მან.
მან მომთხოვა, რომ დაუყოვნებლივ გაგანთავისუფლო, ხოლო - მაგრამ ამჯერად ვარჩევ არა შოლტით გიპასუხო, არამედ
როდესაც ვუამბე, თუ ვინ ხარ... ჩაგონებით.
- შენ უამბე მას... - გავიმეორე მე მანქანასავით. შენ არანაირი უფლება არ გაქვს, რამეში დამდო ბრალი.
ნუთუ ყოველთვის წრფელი არ ვიყავი შენთან? ნუთუ
მრავალჯერ არ გაგაფრთხილე? ნუთუ ვნებით არ მიყვარდი?
დამიფარავს შენგან ოდესმე, რომ თავის ასე დამცირება ჩემს შემოაწყოს, - ასეთს სათამაშოსავით იღებს, ხოლო როცა
წინაშე სახიფათოა, რომ მე თავად მსურს მორჩილება? მაგრამ შენ მობეზრდება, მოისვრის.
ისურვე ყოფილიყავი ჩემი მონა, ჩემი სათამაშო. შენ უდიდეს - გაბედე და მომისროლე! - ქედმაღლურად ვთქვი მე. -
სიამოვნებას პოულობდი იმაში, რომ ქედმაღალი და სასტიკი ზოგი სათამაშო სახიფათოა...
ქალის პანღურები და შოლტის დარტყმა განგეცადა. - წონასწორობას ნუ დამაკრგვინებ! - წამოიძახა ვანდამ.
რაღას ითხოვ ამის შემდეგ? თვალები უელავდა, სახე კი წითელი ჰქონდა.
ჩემში სახიფათო მიდრეკილებები თვლემდა, შენ კი - თუ ჩემი არ იქნები, დაე, ნურც ნურავისი იქნები! -
ისინი გამოაღვიძე. თუკი ახლა მე სიამოვნებას ვნახულობ განვაგრძობდი მე გააფთრებისგან დაგუდული ხმით.
იმისგან, რომ გაწვალებ და გტანჯავ, ამაში მხოლოდ შენ ხარ - ეს სცენა რომელი პიესიდანაა? - აგდებით მკითხა მან.
დამნაშავე. შენ მაქციე მე ისეთად, როგორიც ახლა ვარ, თავად კი შემდეგ, რისხვისგან გაფითრებული, მკერდზე მეტაკა. -
იმდენად სულმდაბალი, საბრალო და ხასიათს მოკლებული ხარ, წონასწორობას ნუ დამაკრგვინებ. მე არ ვარ სასტიკი, მაგრამ იმის
რომ მე მადანაშაულებ. თავდები ვერ გავხდები, თუ სადამდე შემიძლია მივიდე და
- მართალია, დამნაშავე მე ვარ. მაგრამ საამისოდ საკმაოდ შევძლებ კი მაშინ საზღვრებში დარჩენას...
დავიტანჯე. თავი დავანებოთ ამას, დაასრულე სასტიკი თამაში. - იმაზე უარესს რას მოიმოქმედებ, რომ მას აირჩევ
- სწორედ ეს მსურს მეც, - თქვა მან და რაღაც უცნაური, საყვარლად და ქმრად? - წამოვიძახე მე. ვიგრძენი, რომ სულ
არაწრფელი მზერა მესროლა. უფრო მეტად ვენთებოდი.
- უკიდურესობამდე ნუ მიმიყვან, ვანდა! - ნერვულად - შემიძლია გაიძულო, რომ მისი მონა გახდე. - სწრაფად
წამოვიძახე მე. - შენ ხედავ, რომ მე ისევ კაცად ვიქეცი. ჩაილაპარაკა მან. - შენ ხომ სრულიად ჩემს განკარგულებაში ხარ?
- თივაში გაჩენილი ცეცხლი აბრიალდება, მაგრამ ისევე ჩვენ შეთანხმება გვაქვს გაფორმებული. მაგრამ ჩემთვის,
სწრაფად ჩაქრება, როგორც აინთო. შენ ჩემი პატივისცემის რასაკვირველია, დიდი სიამოვნება იქნება შეგკრა და შემდეგ მას
დაბრუნებას ფიქრობ, მაგრამ ჩემთვის მხოლოდ სასაცილო ხარ. ვუთხრა: „ისე მოექეცით, როგორც გენებოთ!“
შენ რომ ის ყოფილიყავი, ვინც თავიდან მეგონე - სერიოზული, - ვანდა, შენ ჭკუიდან შეცდი! - წამოვიძახე მე.
ღრმა და მკაცრი ადამიანი - მე შენი ერთგული ვიქნებოდი და - მე სრულიად ცნობიერი გახლავარ. - მშვიდად მიპასუხა
ცოლადაც გამოგყვებოდი. მან. - უკანასკნელად გაფრთხილებ. წინააღმდეგობას ნუ მიწევ.
ქალს ისეთი ქმარი სჭირდება, რომელსაც ის ქვევიდან ახლა, როდესაც აქამდე შევტოპე, უფრო ღრმადაც შემიძლია
ზევით უმზერდა, ისეთს კი, როგორიც შენ ხარ, ვინც წასვლა. თითქმის მძულხარ უკვე, წრფელი სიამოვნებით
ნებაყოფლობით უშვერს ზურგს, რათა ქალმა ზედ ფეხები
გავხდებოდი იმის მოწმე, როგორ გცემდა სიკვდილამდე... ჯერ შენთვის დარტყმის მოყენება, როდესაც მოფერება და შენი
კიდევ ვიმორჩილებ თავს, ჯერ... დაკოცნა მსურდა...
ოდნავღა თუ ვაკონტროლებდი საკუთარ თავს, ხელი მაგრამ ახლა ყველაფერი დასრულდა, დასრულდა... ხომ
წავავლე მაჯის ზემოთ, გადავუწიე და მიწისკენ დავხარე, ისე, ასეა? მე უკეთ შევასრულე ჩემი სასტიკი როლი, ვიდრე შენ
რომ იგი ჩემს წინაშე მუხლებზე დაეცა. წარმოგედგინა. ახლა შენ მოხარული ხარ მოეხვიო შენს კეთილ,
- სევერინ! - წამოიძახა მან და სახეზე შიში და ძრწოლა ჭკვიან და... მშვენიერ ცოლს, ხომ ასეა? ჩვენ ვიცხოვრებთ...
აესახა. - შენ ჩემი ცოლი იქნები! - წამოვიძახე მე ბედნიერებისგან
- თუ მას გაყვები ცოლად, მოგკლავ, - მუქარა მკერდიდან თავდავიწყებულმა.
ყრუ ხმად ამოსკდა. - შენ ჩემი ხარ, არ გაგიშვებ - მეტისმეტად - დიახ, ცოლი... ჩემო ძვირფასო, საყვარელო... -
მიყვარხარ! ჩურჩულით თქვა ვანდამ და ხელებზე მაკოცა.
წელზე მოვხვიე ხელი და მაგრად მივიკარი, მარჯვენა მე ის ჩავიხუტე.
ხელი კი უნებურად წავავლე ხანჯალს, რომელიც ჯერ კიდევ - აი, შენ უკვე აღარ ხარ გრიგორი, აღარ ხარ მონა, შენ
ქამარში მქონდა გარჭობილი. კვლავ ჩემი სევერინი, ჩემი ძვირფასი ქმარი ხარ...
ვანდამ მშვიდად, აუღლევებლად და გაურკვევლად - ის... ის არ გიყვარს? - აღელვებულმა წარმოვთქვი მე.
შემომხედა. - როგორ შეგეძლო იმის დაჯერება, რომ მე შემეძლო ეს
- ასეთი მომწონხარ, - მშვიდად ჩაილაპარკა მან. - ახლა უხეში მამაკაცი შემყვარებოდა! მაგრამ შენ უსინათლო იყავი...
შენ მამაკაცს ჰგავხარ. ამ წუთს ვიგრძენი, რომ ისევ მიყვარხარ. როგორ მტკიოდა გული შენს გამო!..
- ვანდა! - აღფრთოვანებისგან თვალებზე ცრემლი - მე მზად ვიყავი თავი მომეკლა...
მომადგა... მისკენ დავიხარე, შეუდარებელ სახეს ვუკოცნიდი, მან - ოჰ, მე ახლაც კი მაკანკალებს, რომ შენ არნოში შეაბიჯე...
კი გადაიკისკისა და თქვა: - მაგრამ შენვე გადამარჩინე! - ნაზად წამოვიძახე მე. - შენ
- აბა, საკმარისად გაერთე შენი იდეალით? კმაყოფილი გაირბინე მდინარეზე და გაიღიმე, შენმა ღიმილმა კი
ხარ ჩემით? ცხოვრებისკენ დამაბრუნა.
- რას... ამბობ? სერიოზულად ხომ არ...
- სერიოზული ის არის, რომ მე შენ მიყვარხარ, მხოლოდ ***
შენ! - მხიარულად განაგრძობდა ის. - შენ კი საყვარელო, უცნაურ გრძნობას განვიცდი ახლა, როდესაც ისევ
სულელო, ვერ ხვდებოდი, რომ ეს ყველაფერი თამაში იყო, ვეალერსები მას, ის კი, ჩუმი და მშვიდი, ჩემს მკერდზე ისვენებს
ხუმრობა... ვერ ხვდებოდი, ზოგჯერ რაოდენ რთული იყო და ნებას მრთავს ვეამბორო, და იღიმის...
ასე მგონია, რომ ცხელებიანის ბნედის შემდეგ გონს ოდნავ ვშფოთავ კიდეც, მაგრამ ღმერთია მოწამე, შიშისა
მოვედი, ან საზღვაო კატასტროფის შემდეგ, რომლის დროს და ეჭვის ოდნავი საფუძველიც კი არ გამაჩნია. მაგრამ მაინც,
ყველა ტალღებს ებრძოდა და როდესაც ნებისმიერ წუთს რაღაც მაწვება მკერდზე, რასაც ვერ ვიშორებ. შესაძლოა
შესაძლებელი იყო დაღუპვა, უეცრად ხმელეთზე აღმოვჩნდი. გარდასულ დღეთა ტანჯვამ დატოვა კვალი ჩემს სულში,
რომელიც ჯერ კიდევ არ წაშლილა...
***
***
- მეზიზღება ფლორენცია, სადაც შენ ასე უბედური იყავი!
- თქვა მან, როდესაც მე მივდიოდი და ღამე მშვიდობისა აი ისიც - ბედნიერებისა და კმაყოფილებისგან
ვუსურვე. - დაუყოვნებლივ მინდა აქედან გამგზავრება, ხვალვე. სახეგანათებული.
გამოიჩინე გულისხმიერება და ჩემს მაგივრად დაასრულე - ყველაფერი კარგად არის? - ვკითხე მე და ნაზად
რამდენიმე წერილი, მე კი ამასობაში ქალაქში ერთი-ორ ვეამბორე ხელზე.
დასამშვიდობებელ ვიზიტს გავაკეთებ, კარგი? - კი, ჩემო სიხარულო, ამ საღამოს ჩვენ გავემგზავრებით.
- რასაკვირველია, რასაკვირველია, ჩემო საყვარელო, ჩემოდნების ჩალაგებაში მომეხმარე.
კეთილო ცოლო, ჩემო ულამაზესო!
***
***
საღამოხანს მთხოვა, რომ ფოსტაში წავსულიყავი და მისი
ადრე დილით კარზე დამიკაკუნა და მკითხა, როგორ წერილები ჩამებარებინა. მისივე ეტლით გავემგზავრე და ერთი
მეძინა. რაოდენ გამაოგნებლად კეთილი და ალერსიანია! საათის შემდეგ დავბრუნდი.
ვერასოდეს წარმოვიდგენდი, თუ თვინიერება ასე მოუხდებოდა. - ქალბატონმა გიკითხათ, - ღიმილით მითხრა ზანგმა
გოგომ, როდესაც მარმარილოს განიერი კიბით ავდიოდი.
*** - ვინმე ხომ არ ყოფილა?
- არავინ. - მიპასუხა, კიბეზე ჩამოჯდა და კატასავით
უკვე ოთხი საათია, რაც გაემგზავრა. კარგა ხანია, მოიბუზა.
წერილები მოვამთავრე, გალერეაში ვზივარ და ქუჩას გავყურებ, დინჯად გავიარე დარბაზი და მისი საძინებლის კართან
იქნებ მისი ეტლი დავლანდო. გავჩერდი.
- ერთმა კარისკაცმა სირაკუზის ტირანისთვის წამების - შოლტი სად არის? - ვიკითხე მე.
ახალი საშუალება მოიგონა - რკინის ვირი, რომელშიც ვანდამ გაიცინა და ორი ნაბიჯით დაიხია უკან.
სიკვდილმისჯილს ამწყვდევდნენ და უზარმაზარ ცეცხლს - მაშ შენ ყოველ მიზეზგარეშე შოლტი გსურს? -
უნთებდნენ ქვეშ. წამოიძახა მან და ქედმაღლურად გადაწია თავი.
დიონისიოსმა გამომგონებელს ღიმილი უბოძა და - დიახ.
იმისათვის, რომ მყისიერად გაესინჯა სიახლე, ბრძანა, თავად ვანდას გამომეტყველება მყისიერად შეიცვალა, თითქოს
გამომგონებელი ჩაემწყვდიათ პირველად რკინის ვირში. რისხვისგან დაეკრუნჩხა, წამით უშნოდაც კი მომეჩვენა.
ჭკუის სასწავლებელი ისტორიაა. - ასეთ შემთხვევაში, ინებეთ შოლტი! - ხმამაღლა თქვა
შენ ჩამინერგე მე ეგოიზმი, ქედმაღლობა, სისასტიკე - მან.
დაე, შენ იქეც პირველ მსხვერპლად შენი ბოროტი საქმისა. ახლა იმავ წამს ფარდა გადაიწია და ბერძენის კულულებიანი
მე მართლაც ვპოულობ სიამოვნებას ძალაუფლების შავი თავი გამოჩნდა.
გაცნობიერებისგან, მისი ბოროტად გამოყენებისგან ადამიანის თავიდან გავშეშდი, დავმუნჯდი. ვითარება ამაზრზენად
მიმართ, რომელიც ჩემს მსგავსადაა დაჯილდოვებული კომიკური იყო - თავადაც ხმამაღლა გავიცინებდი,
გონებით, გრძნობითა და ნებისყოფით, - მამაკაცისა, ვინც იმადროულად ასე სამარცხვინო რომ არ ყოფილიყო ჩემი
გონებრივად და ფიზიკურად ჩემზე ძლიერია, განსაკუთრებით მდგომარეობა.
კი ადამიანისა, ვისაც მე ვუყვარვარ. ეს ყველაფერი ჩემი ფანტაზიის ფარგლებს სცდებოდა.
გიყვარვარ? ჟრუანტელმა დამიარა, როდესაც ჩემი მეტოქე დავინახე მაღალ
- სიგიჟემდე. ჩექმებში, ვიწრო რეიტუზსა და ხავერდის მდიდრულ
- მით უკეთესი... მით მეტ სიამოვნებას მიიღებ ამისგან! ქურთუკში... ჩემი მზერა მისმა ათლეტურმა ფიგურამ მიიპყრო...
ის, რის გაკეთებასაც მე ახლა ვაპირებ... - თქვენ მართლაც სასტიკი ხართ. - მიუბრუნდა იგი
- რა დაგემართა? ვერ გცნობ... დღეს მართლაც სისასტიკე ვანდას.
გიკრთის თვალებში... და საოცრად მომხიბვლელი ხარ... სულ, - მე მხოლოდ სიამოვნება მსურს, - უპასუხა მან
სრულად „ვენერა ქურქში“. შეუდარებელი იუმორით. - დიდი სიამოვნებაა ცხოვრებისთვის
ვანდამ არაფერი მიპასუხა, კისერზე მომეხვია ხელით და ფასეულობის მინიჭება. მას, ვინც სიამოვნებას იღებს, უჭირს
მაკოცა. ცხოვრებასთან განშორება, და პირიქით - ის, ვინც იტანჯება,
იმავ წამს ვნების ძალმოსილი, ფანატიური აღტყინება სიკვდილს, როგორც მეგობარს მიესალმება.
მეწვია.
მაგრამ, ვისაც სიამოვნება სურს, ცხოვრება მხიარულად - გამხსენით ახლავე! - ხმამაღლა და მრისხანედ
უნდა მიიღოს, - იმ გაგებით, როგორც ეს ძველად ესმოდათ, - მას წამოვიძახე მე. - თორემ... - თოკის გაწევა ვცადე.
არ უნდა აშინებდეს სიამოვნება, რომელიც სხვის ტანჯვაზეა - როგორ ფიქრობთ, შეძლებს თავის დაღწევას? ის ხომ
დაფუძნებული, მან არ უნდა იცოდეს სიბრალული, უნდა მოკვდინებით მემუქრებოდა.
შეეძლოს სხვები პირუტყვთა მსგავსად შეაბას საკუთარ ეკიპაჟში, - ნუ ღელავთ, - უპასუხა ბერძენმა, მოსინჯა რა თოკი.
საკუთარ უღელში ადამიანებისა, რომლებიც სიამოვნებისკენ - საშველად მოვიხმობ ვინმეს...
მიილტვიან, როგორც თავად ის, - სინანულის გარეშე აქციოს - ვერავინ გაიგებს და ვერავინ შემიშლის ხელს კვლავ
მონებად, ჩაგროს საკუთარი კეთილდღეობისა და ფეხქვეშ გავთელო თქვენი უწმინდესი გრძნობები და
სიამოვნებისთვის და ერთხელაც არ იკითხოს, როგორ გრძნობენ დაუფიქრებლად გავერთო თქვენით... - ამბობდა ვანდა,
ისინი თავს, ხომ არ იხოცებიან. სატანური ღიმილით იმეორებდა რა ფრაზებს ჩემი წერილიდან.
მუდამ უნდა ახსოვდეს ერთი რამ და საკუთარ თავს - მხოლოდ სასტიკი და ულმობელი ვარ ახლა თქვენთვის, თუ
ჩააგონებდეს: მე რომ ისევე ვიყო მათ ხელთ, როგორიც ისინი ასევე მზად ვარ მდაბალი, უხამსი ქმედება ჩავიდინო, კიდევ
არიან ახლა, ზუსტად ასე მომექცეოდნენ და მე იძულებული გიყვარვართ თუ გძულვართ? აი, შოლტი ინებეთ... - მან იგი
ვიქნებოდი მათი სიამოვნება ჩემი ოფლით, სისხლითა და ბერძენს გაუწოდა, რომელიც სწრაფად მომიახლოვდა.
ხორცით გადამეხადა. - არ გაბედოთ! - წამოვიძახე მე, აღშფოთებისგან
ასეთი იყო ძველი სამყარო. სიამოვნება და სისასტიკე, აკანკალებულმა. - თქვენ ამის ნებას არ მოგცემთ...
თავისუფლება და მონობა ოდითგანვე ხელდახელ მოაბიჯებენ. - ეს თქვენ მხოლოდ გეჩვენებათ, რადგან ქურქი არ
ადამიანს, ვისაც სურს, რომ ოლიმპიელ ღმერთს ჰგავდეს, უნდა მაცვია... - აღუშფოთველად ჩაილაპარაკა ბერძენმა და
ჰყავდეს მონები, რომლებსაც უკანმოუხედავად მოისროდა საწოლიდან სიასამურის ქურქი აიღო.
წყალში, გლადიატორები, რომლებსაც ნადიმის დროს - აღფრთოვანებული ვარ თქვენით! - წამოიძახა ვანდამ,
შეაბრძოლებდა ერთმანეთს, და ახლოსაც არ მიჰქონდეს აკოცა და ქურქის ჩაცმაში მიეხმარა.
გულთან, თუ ამ დროს სისხლის რამდენიმე წვეთი შეეშხეფება. - თქვენ გსურთ, რომ მართლაც გავშოლტო?
მისმა სიტყვებმა სრულად გამომაფხიზლეს. - როგორც გსურთ, ისე მოექეცით! - უპასუხა მან.
- ამხსენი! - მრისხანედ წამოვიძახე მე. - პირუტყვო! - წამოვიძახე მე სრული თავდავიწყებით.
- ნუთუ თქვენ ჩემი მონა, ჩემი საკუთრება არ ხართ? ბერძენმა ვეფხვის ცივი მზერით შემათვალიერა და
შემიძლია შეთანხმება გიჩვენოთ. შოლტი აიქნია მოსინჯვის მიზნით... ჰაერი გაიჭრა, ბერძენის
კუნთები დაიჭიმა... მე კი მარსიასივით ვიყავი დაბმული და
იძულებული, მეყურებინა, როგორ გამაძრობდა აპოლონი ყველაზე სამარცხვინო კი ის არის, რომ თავიდან ჩემს
ტყავს... სავალალო მდგომარეობაში - აპოლონის შოლტის ქვეშ და
უნიათოდ მოვავლე თვალი ოთახს და ჩემი მზერა ჭერზე ვენერას სასტიკი სიცილის აკომპანემენტით - რაღაც
გამოსახულ ნახატზე შეჩერდა, რომელზეც ფილსიტიმელები ფანტასტიურ, ზეგრძნობით ხიბლს ვნახულობდი.
დალილას ფეხებთან მწოლ სამსონს აბრმავებდნენ. იმ წამს მაგრამ აპოლონმა მონოტონური დარტყმებით მთელი
ნახატი ვნების, სიამის, ქალისადმი მამაკაცის სიყვარულის პოეზია მოსპო, და საბოლოოდ მე კრიჭაშეკრულმა და უძლურმა
მკაფიო და მარად სიმბოლოდ წარმომიდგა. დავწყევლე ვნებიანი ფანტასმაგორიაც, ქალიცა და სიყვარულიც.
- თითოეული ჩვენგანი არსებითად იგივე სამსონია, - მხოლოდ ახლა შევძელი მთელი სიმკვეთრით დამენახა
ვფიქრობდი მე. - და თითოეულ ჩვენგანს საბოლოოდ ასე თუ ისე თუ სად მიჰყავს მამაკაცი - ოლოფენრიდან და აგამემნონიდან -
ღალატობს ქალი, რომელიც მას უყვარს, - მიუხედავად იმისა, ბრმა ვნებასა და თავშვებულ ავხორცობას. მოღალატე ქალის
ძონძებშია გახვეული იგი თუ სიასამურის ქურქი აცვია. ბადეში... მწუხარება, მონობა და სიკვდილი მოაქვს მას მისთვის.
- კარგი, მაშ მიყურეთ, როგორ გავწვრთნი ახლა მას. ასე მომეჩვენა, თითქოს სიზმრიდან გამოვედი.
კბილები უელავდა, სახემ იმგვარი სისხლს უკვე სისხლი მდიოდა მისი დარტყმების ქვეშ, ჭიასავით
მოწყურებული გამომეტყველება მიიღო, რომელმაც ჩვენი ვიკლაკნებოდი, რომელსაც ფეხით სრესენ, ის კი შეუბრალებლად
პირველივე შეხვედრისას დამაფრთხო. განაგრძობდა შოლტვას, ვანდა კი ასევე ულმობად იცინოდა,
დარტყმას დარტყმაზე მაყენებდა. იმდენად იმავდროულად კი ჩემოდნებს ბოქლომებს ადებდა. სამგზავრო
დაუნდობლად, იმდენად სასტიკად, რომ მე ყოველი დარტყმის ქურქი ჩაიცვა, სიცილი კი კვლავაც ისმოდა, როდესაც ის, მასთან
ქვეშ ვიკრუნჩხებოდი ტკივილისგან და მთელი სხეულით მკლავგაყრილი, კიბეზე ჩადიოდა და ეტლში ჯდებოდა.
ვკანკალებდი... ცრემლიც კი მდიოდა თვალთაგან... შემდეგ წუთით ყველაფერი დადუმდა.
ვანდა ქურქის კოფთამოსილი იწვა დივანზე, ცალ ხელს სუნთქვაშეკრული ვუგდებდი ყურს.
დაყრდნობილი, სისასტიკენარევი ცნობისმოყვარეობით ეკიპაჟის კარი დაიკეტა, ცხენები დაიძრნენ... კიდევ
მიყურებდა და სიცილისგან აქეთ-იქეთ გორავდა. რამდენიმე წუთს ისმოდა ბორბლების რაკუნი...
არც ძალა და არც სიტყვები გამაჩნია, რათა ბედნიერი ყველაფერი დასრულდა.
მეტოქისგან დამცირებისა და ტანჯვის ეს გრძნობა გადმოვცე...
სირცხვილისა და სასოწარკვეთისგან დაუძლურებული
ვიყავი.
იმედი მაქვს, ჩემი შოლტის ქვეშ გამოჯანმრთელდით. - ო, არა, ესენი მიჩვეულები არიან! - ცოცხლად წამოიძახა
მკურნალობა სასტიკი იყო, მაგრამ რადიკალური. იმ დროისა და მან. - შენ მისი მოქმედება ჩვენს ნატიფ, ნერვულ, ისტერიულ
ქალის სამახსოვროდ, რომელსაც ვნებით უყვარდით, გიგზავნით ქალბატონებზე წარმოიდგინე...
საბრალო გერმანელის ნახატს. - მორალი სადღაა?
„ვენერა ქურქში““. - ქალი, როგორიც ის ბუნებამ მოავლინა ამქვეყნად და
ღიმილი ვერ შევიკავე. როგორც მას დღევანდელ დღეს მამაკაცი ზრდის, მის მტერს
ღრმად ჩავუფიქრდი რა წარსულს, უეცრად ცხადად წარმოადგენს და შეუძლია ან მისი მონა იყოს ან დესპოტი, მაგრამ
წარმომიდგა მომხიბლავი ქალი ყარყუმით მოქობილ ხავერდის არც ერთ შემთხვევაში მეგობარი და ცხოვრების თანამგზავრი.
კოფტაში, შოლტით ხელში... კვლავ გამეღიმა, როდესაც ნახატს მის მეგობრად მხოლოდ ისეთ შემთხვევაში იქცევა, როდესაც
ვათვალიერებდი, და ქალს, რომელიც შლეგივით მიყვარდა, უფლებებით, მათ შორის, შრომის უფლებით, გაუთანაბრდება
ქურქის კოფტაზე, რომელსაც ესოდენ აღტაცებაში მოვყავდი მას და განათლებით. მანამ კი არჩევანი ერთია: ან ურო უნდა იყო
ოდესღაც, შოლტზე... დაბოლოს, საკუთარ ტანჯვაზეც გამეღიმა ან გრდემლი. მე კი, სახედარი, იმდენად უგნური აღმოვჩნდი,
და ვთქვი: რომ ქალისადმი დამონება დავუშვი, გესმის? აქედან ისტორიის
- მკურნალობა სასტიკი იყო, მაგრამ რადიკალური, და, მორალი: ის, ვინც ნებას რთავს, იქნეს გაშოლტილი, იმსახურებს
რაც მთავარია, მე გამოვჯანმრთელდი. კიდეც ამას. მე ამ დარტყმებმა, როგორც ხედავ, მარგო, - ჩემს
გონებაში გაიფანტა ვარდისფერი მეტაფიზიკური ბინდი და
*** ამიერიდან ვეღარავინ შეძლებს მაიძულოს ბენარესის წმინდა
მაიმუნები ან პლატონის მამლები ღვთის ხატად მივიჩნიო.
- კარგი და, როგორია ამ ისტორიის მორალი? - ვკითხე მე
სევერინს და ხელნაწერი მაგიდაზე დავდე.
- ის, რომ მე სახედარი ვიყავი, - თქვა მან თავის
მოუბრუნებლად; თითქოს რცხვენოდა. - რომ მივმხვდარიყავი
და თავად დამერტყა მისთვის შოლტი!
- კურიოზული საშუალებაა! - შევნიშნე მე. - შენი გლეხის
ქალებთან კიდევ შეიძლება...