Professional Documents
Culture Documents
دوران کالکان:
پ.ک.ک بــا اول مــاە مــە بــود کــە
توســعە پیــدا کــرد
PKK
KURDISTAN WORKERS PARTY
بــە مناســبت ١١اردیبهشــت ١٤٠٢روز جهانــی کارگران
ایــن کتابچــە را بە همــەی کارگـران و زحمتکشــان ایران
و رشق کوردســتان تقدیــم میمنائیــم .بــە امید پیــروزی
انقــاب «زن زندگــی آزادی» کــە انقــاب زنــان ،جوانــان،
کارگـران ،زحمتکشــان و همــەی خلقهــای ایران اســت
پیشگفتار
دوران کالــکان عضــو کمیتــە مرکــزی حــزب کارگـران کوردســتان اعالم
منــود کــە پ.ک.ک جنبــش آزادی جامعــە و ملــی بــودە و در اینبــارە
افــزود :پ.ک.ک اول مــاە مــە را بــە عن ـوان روز ارزیابــی جدیــد و
توســعە مبــارزە معرفــی کــردە اســت ،ایــن مســئلە هــم خدمــت
بزرگــی بــە توســعە و پیرشفــت ایــن حــزب منــودە اســت.
دوران کالــکان عضــو کمیتــە مرکــزی حــزب کارگـران کوردســتان بــە
مناســبت اول مــاە مــە ( ١١اردیبهشــت) روز جهانی کارگـران با فرات
نیــوز گفتگــو کــردە اســت .ایــن گفتگــو مربــوط بــە اردیبهشــت ماه
ســال ١٤٠١میباشــد .مــن ایــن گفتگــو را در ادامــە میخوانیــم.
1 پکک حزب کارگران
* اول مــاە مــە روز همبســتگی و روز مبــارزە خودمــان تبدیــل کنیــم.
پشــتیبانی بــا کارگران و زحمتکشــان مــا حــزب کارگــر هســتیم ،زیــرا
جهــان نزدیــک میشــود .حــزب ۹۹درصــد از جامعــە مــا ،جامعــەای
کارگـران کوردســتان ،حــزب کارگـران کارگــر هســتند .در درجــە نخســت
اســت .شــا بــە عنـوان جنبــش چــە کالنشــهرها ،نیــروی کوردســتان را
معنایــی بــە ایــن حــزب میدهیــد؟ بــە تــاراج بردەانــد ،در هــر چهــار
ســوی جهــان ،کوردهــا مشــغول
ـ پیــش از هــر چیــز اول مــاە مــە ،کارگــری هســتند ،رهــر آپــو در ایــن
روز مبــارزە و همبســتگی و حامیت بــارە گفتــە اســت :جامعــە کــورد
طبقــە کارگــر را بــە رهــر آپــو ،متامی در بدتریــن و پایینتریــن کارهــا
رفقــا ،خلــق کارگرمــان ،دوســتان مشــغول اســت .و چون ما بــە عنوان
انقالبــی -دمکــرات و کارگــران و یــک حــزب پیشــاهنگ از چنیــن
زحمتکشــان متــام جهــان تــرک جامعـەای برخاســتەایم ،تعریــف مــا
میگویــم .بــا گرامیداشــت شــهدای بــە نــام حــزب کارگــر ،اقدامــی بــە
میــدان تاکســیم در اول مــاە مــە ،یاد خــاف وضعیــت جامعــە کــوردی
و خاطــرە متــام شــهدای ایــن روز را نیســت .بــر خــاف ایــن مســئلە،
حــزب کارگـران کوردســتان تعریفــی گرامــی مــیدارم.
بلــە ،مــا یــک حــزب کارگــر هســتیم اســت کــە واقعیــت جامعــە مــا را بە
و از ابتــدا ۱ ،مــاە مــە را بــە عن ـوان منایــش میگــذارد .بــە عنـوان حــزب
روزی مهــم ب ـرای خودمــان قلمــداد پیشــاهنگ جامعــە ،خــود را بــا نــام
میکنیــم ،آن را شــادباش میگوییــم حــزب کارگــر معرفــی کــردە اســت
و تــاش میکنیــم کــە آن را بــە و بــر ایــن اســاس از روز نخســت تــا
پکک حزب کارگران 2
شــدە اســت ،امــا اول مــاە مــە کنــون ،بــر اســاس معنــا و اهمیــت
بــە عنــوان یــک طــرز تفکــر و فــراوان اول مــاە مــە ،عمــل کــردە
آکســیون کارگــری و زحمتکشــان، اســت .تــاش کــردە اســت تــا اول
بــە عن ـوان ارزشــی بنیادیــن ادامــە مــاە مــە را بــە مهــم ارزیابــی کنــد.
پیــدا کــردە اســت و هــم اکنــون نــە هــم خــود را پــرورش دادە اســت و
بــە عنــوان دلیلــی بــرای ضعــف، هــم در ابعــاد نیــرو و معنــا خــود را
بلکــە دلیلــی بـرای قــدرت مشــاهدە تقویــت کــردە اســت ،هــم اول مــاە
میشــود .چ ـرا؟ بــە ایــن علــت کــە مــە را بــە روز شــکوفایی و تقویــت
از ارتبــاض مســتقیمی بــا مســئلە مبــارزە تبدیــل کــردە اســت.
طبقــە برخــوردار اســت ،ماننــد رئــال ماننــد رمضــان کاپــان و هـواالن وی
سوسیالیســم نیســت کــە وضعیــت کــە در گارزان بە شــهادت رســیدند و
مرتبطــی بــا دولــت و حاکمیــت عبدالقــادر چوکوچــو کــە در بیــروت
داشــتە باشــد .بــر عکــس آن ،بــا بە شــهادت رســیدند ،پ.ک.ک .دهها
طبقــە در ارتبــاط اســت .یعنــی بــە شــهید دارد کــە در اول مــاە مــە بــە
بنیــاد جامعــە ارتبــط دارد ،با مســئلە شــهادت رســیدەاند .و حزمبــان
مبــارزە در ارتبــاط اســت .بــا قتــل، همیشــە روز اول مــاە مــە را بــە
بــدار کشــیدن و مبــارزە ارتبــاط پیــدا عنــوان ارزیابــی مجــدد و اعتــای
کــردە اســت .در طــول ۸۰ســال مبــارزە دانســتە اســت .همیــن
گذشــتە ،در متــام جهــان جامع ـەای مســئلە هــم خدمــات بزرگــی را در
ملــی منانــدە اســت کــە دچــار پیرشفــت پ.ک.ک داشــتە اســت.
قتلعــام نشــدە باشــد و شــهدای اگــر دقــت شــود ،هــر چنــد رئــال
بزرگــی را نــدادە باشــد .امــا ذهنیت، سوسیالیســم هــم دچــار فروپاشــی
3 پکک حزب کارگران
ســازماندهی و روابطــی کــە خــود گفتــە میشــود زمانــ ی کــە دنبــال
را بــا دولــت و حاکمیــت سیاســی نامگــذاری بودیــد و ایــن نــام
پیونــد داشــتند ،از میــان رفتــە و پیشــنهاد شــد ،ایــن نــام پذیرفتــە
کمرنــگ شــدە امــا اول مــاە مــە شــد .چــرا ایــن نــام را پذیرفتیــد؟
همچنــان ادامــە پیــدا کــردە اســت.
زیــرا بــە جامعــە پیونــد خــوردە ـ حــزب کارگــران کوردســتان
اســت .چــون تــا جامعــە ،کارگـران و جنبشــی اســت کــە در دوران رئــال
زحمتکشــان ،تــا زمانــی کــە مبــارزە سوسیالیســم تاســیس شــد و گسرتش
بـرای دمکراســی و آزادی الزم باشــد ،پیــدا کــرد .امــا در ابتــدا رئــال
اول مــاە مــە هــم همچنــان باقــی سوسیالیســم بــر ســازمان فکــری و
میمانــد .مــا اول مــاە مــە را اینگونــە فعالیتهــای مشــخصە آن تاثیــر
درک کردیــم ،معنــا بخشــیدیم و بــا داشــت .در فراینــد سیســتم رئــال
آن زیســتیم .بــە عن ـوان حــزب هــم سوسیالیســتی ،ســازمان و تشــکیالت
اکنــون و از ایــن بــە بعــد ،بــر ایــن احــزاب پیشــاهنگ ،بــدون گــان
اســاس حرکــت کــردە و اول مــاە مــە در میــان پ.ک.ک هــم ،بیشــر در
را بــە روز همبســتگی و انســجام قالــب حــزب کمونیســت یــا حــزب
مبــارزە بــرای دمکراســی و آزادی کارگــر تعریــف میشــدە اســت.
و گســرش ســازماندهی تبدیــل بــدون شــک غیــر از این احـزاب هم،
احـزاب دیگــری وجــود داشــتند کــە میکنیــم.
خــود را بــا اســامی دیگــری معرفــی
* شــا خودتــان را بــە عنــوان میکردنــد و پیونــد خــود را بــا طبقە
حــزب کارگ ـران تعریــف میکنیــد .کارگــر برقـرار میکردنــد .امــا بیشــر
پکک حزب کارگران 4
اســامیی کــە بــکار گرفتــە میشــدند وضعیــت جوامــع خاورمیانــە و
همیــن دو نــام بودنــد .یــا حــزب همچنیــن بە دلیل تبلیغــات خارجی
نیروهــای حاکــم کــە در رابطــە بــا کمونیســت یــا حــزب کارگــر.
ب ـرای پ.ک.ک هــم فراینــد برآمــدن جنبش سوسیالیســتی و کمونیســتی
رهــری ،گــروە ایدئولوژیــک و انجــام میدادنــد ،بــرای رســیدن
تاســیس حــزب ،فراینــدی بــود کــە بــە متــام اقشــار جامعــە نــام حــزب
همیشــە این اســامی را مورد بررســی کارگــر مناســبرت تشــخیص دادە شــد.
ق ـرار میدادنــد ،و در همیــن معنــا ایــن نــام میتوانســت بیشــر در
از آن اســتفادە میکردنــد .پ.ک.ک میــان جامعــە گســرش پیــدا کنــد.
هــم ایــن دو را زیــاد جــدا از هــم نــام حــزب کمونیســت اگرچــە
بــکار نــرد .امــا در ۲۷-۲۶نوامــر میتوانســت بیشــر خــط مشــی
ســال ،۱۹۷۸در روســتای فیــس از ایدئولوژیــک آن را عیــان کنــد .نــام
توابــع لیجــە ،کنگــرە تاســیس خــود حــزب کارگر بیشــر مبنــای اجتامعی
را برگـزار کــرد و زمانیکــە بــە صــورت و طبقاتــی آن را منایــش مــیداد.
رســمی تصمیــم بــە تاســیس حــزب ه ـوال مظلــوم دوغــان چــون نــگاە
گرفتــە شــد ،الزم بــود کــە نامــی ایدئولوژیکــی شــدیدتری داشــت،
بــرای آن تعییــن میشــد .در ایــن میگفــت اجــازە بدهیــد کــە نــام
فراینــد ،در میــان جنبــش ،در ســطح حــزب کمونیســت بــر آن گذاشــتە
رهــری گفتگوهایــی در مــورد نــام شــود ،حتــی بــرای مدتــی هــم ،و
آن انجــام شــد ،ب ـرای منونــە ه ـوال در صورتیکــە الزم باشــد میتوانــد
مظلــوم دوغــان یکــی ازآنهــا بــود .تغییــر دادە شــود .در خامتــە ایــن
بنابــە وضعیــت جامعــە کــوردی ،فراینــد و گفتگوهــا بیشــر بــە ایــن
5 پکک حزب کارگران
در کوردســتان بــا چنیــن نامــی نظــر رســیدند کــە ایــن نــام بایــد
هیــچ حزبــی تاســیس نشــدە اســت، نشــان دهنــدە مبنــای اجتامعــی
در آنصــورت اســت کــە نیروهــای باشــد بهــر خواهــد بــود .بــە همیــن
دیگــر منیتواننــد چنیــن حزبــی را دلیــل بــود کــە نــام حــزب کارگ ـران
تاســیس کننــد .بــە همیــن دلیــل در کوردســتان بــر آن گذاشــتە شــد.
کوردســتان جنبشهــای جعلــی بــر در واقــع هــوال مظلــوم دوغــان،
أســاس ایــن خــط ایدئولوژیــک ایجاد هواالنــی کــە اعــراض داشــتند،
نخواهنــد شــد و اجــازە آن هــم دادە حــزب کارگــر را رد منیکردنــد ،بلکــە
نخواهــد شــد .یعنــی افـرادی بودنــد در عیــن قبــول ایــن نــام ،نــام حــزب
کــە اینگونــە فکــر میکردنــد .در کمونیســت را تاییــد میکردنــد.
آخــر ،بــە ایــن نتیجــە رســیدند کــە میگفتنــد :از بعــد ایدئولوژیــک
نــام حــزب کارگــران کوردســتان اســت کــە مــا میتوانیــم ایــن خــط
مناســب اســت .یعنــی گفتگویــی در را منایندگــی بکنیــم ،تا اجــازە ندهیم
اینبــارە ایجــاد شــدە و ســپس همــە کــە هیــچ حــزب کمونیســت جعلــی
نامگــذاری حــزب بــە عن ـوان حــزب بــا ایــن نــام وارد میــدان شــود،
کارگ ـران را تاییــد کــردە بودنــد. ایــن بــرای جلوگیــری از تاســیس
جنبشهــای جعلــی کــە نــام
* آیــا بــا ســندیکاها و جنبشهــای کمونیســیتی را انتخــاب میکنند ،اما
کارگ ـران در ســطح جهانــی ارتبــاط در واقع از کمونیســم بدور هســتند.
داریــد و آیــا از طــرف آنهــا حامیــت میگفتنــد کــە حداقــل بـرای مــدت
میشــوید؟ ارتباطــات شــا در چــە کوتاهــی هــم کــە شــدە اســت ایــن
حــوزەای هســتند؟ نــام بــر ایــن حــزب گذاشــتە شــود،
پکک حزب کارگران 6
کــە منافــع خــود را بــە جامهیــر
شــوروی گــرە میزدنــد ،بــە عن ـوان ـ جنبــش پ.ک.ک از ابتــدا ،بە عنوان
رویزیونیســم مــدرن تعریــف کــردە جنبشــی کــە برخــی از ابعــاد رئــال
و مــورد انتقــاد قـرار مـیداد .نزدیک سوسیالیســم را مــورد انتقــاد قــرار
نشــدن اتحــاد جامهیــر شــوروی بــە میدهــد ،تاســیس شــد و پیرشفــت
مبــارزە رهایــی خلقهــا و همچنیــن پیــدا کــرد .انتقــادات بنیادینــی کە از
نواقــص آن ،خصوصــا موضــع آن در رئــال سوسیالیســم داشــت ،ایــن بــود
مقابلــە بــا مبــارزە آزادی ملــی خلــق کــە سیاســت را پیــش از ایدئولــوژی
کــورد را صحیــح ندانســتە و همیــن قــرار مــیداد ،یعنــی معیارهــای
مســئلە بــود کــە بــە چنیــن ارزیابــی ایدئولوژیــک را قربانــی سیاســت،
منجــر شــد. سیاســتهای دولتــی میکــرد .و
اتحــاد جامهیــر شــوروی در رابطە با آنچــە کــە پ.ک.ک آن را درســت
دولتهایــی کــە خواهــان نابــودی میبینــد ،اینســت کــە در مقابــل
کــورد بودنــد ،ابعــاد سیاســتهای ایــن مســئلە معیارهــای ایدئولوژیک
ایــن دولــت را بــا انگلیــس و آملــان را همــوارە گســرش بدهــد ،و
متضــاد تعریــف میکــرد و بــر سیاســت را هــم بــر همیــن أســاس
أســاس منافــع ،از ایــن دولتهــا بــە پیــش بــرد.
حامیــت کــردە و همیشــە علیــە برخــورد رئــال سوسیالیســم ،منافــع
برخــودان خلــق کــورد بــودە اســت. دولتهــای اتحــاد جامهیــر
بــە جــای اینکــە در مقابــل قتلعــام، شــوروی را فراتــر از هــر مســئلەای
نابــودی در کوردســتان اعـراض کنند میدانســت ،در عیــن حــال
و از جنبــش موجود حامیــت کردە از جنبشهــای سوسیالیســتی هــم
7 پکک حزب کارگران
ق ـرار م ـیداد ،زی ـرا منافــع شــوروی آزادی خلــق کــورد حامیــت کننــد ،با
در اولویــت قـرار داشــت ،امــا وجــود نــام منافــع اتحــاد جامهیــر شــوروی
اتحــاد جامهیــر شــوروی و در کل در مقابــل قتلعامهــای دولتهــای
وجــود سیســتم سوسیالیســتی را تــرک ،ای ـران و عــرب در کوردســتان
همیشــە مهــم ارزیابــی میکــرد. ســکوت کــرد یــا از ایــن کشــتار و
و در رابطــە بــا مبــارزە خلقهــای قتلعامهــا حامیــت کــرد .ایــن نــوع
فرودســت و رهایــی ملــی ،اتحــاد برخــورد نقــش مهمــی را ایفــا کــرد
جامهیــر شــوروی را ماننــد ســازمان کــە پ.ک.ک بــا برخــوردی انتقــادی
سیاســی اســراتژیک میدانســت. بــە سوسیالیســم رئــال برخــورد
یعنــی انتقاداتــی صــورت میگرفتند، داشــتە باشــد.
باعــث نشــدند کە پ.ک.ک سیســتم در واقــع در فراینــد تاســیس حــزب
سوسیالیســتی را رد کنــد .نیــروی آنها کارگــران کوردســتان ،ســازمانهای
را انــکار کنــد .یــا مســائل را ندیــدە ترکیــەای و کوردســتانی از ارتبــاط
و بــە متامــی انــکار کنــد .بــر اســاس قدرمتنــدی بــا اتحــاد جامهیــر
انتقاد ایدئولوژیک همیشــە نســبت شــوروی برخــوردار بودنــد و از
بــە ارتباطــات سیاســی گشــودە بــود. ویژگی ایدئولوژیک و سوسیالیســتی
در ســال ۱۹۷۹هم ـراە بــا خــروج از شــدیدی برخــوردار بودنــد ،مســئلە
میهــن ایــن فرصــت ایجــاد شــد کــە کــورد را رد میکردنــد و همچنیــن
سیســتم سوسیالیستی ،ســازماندهی موجودیــت کــورد را انــکار
سوسیالیســم رئــال بهــر درک شــود میکردنــد.
و رهــر آپــو تــاش کــرد تــا حــدی بلــە ،در بعــد ایدئولوژیــک برخــورد
بــا آن ارتبــاط برق ـرار کنــد ،از ســال رئــال سوسیالیســم را مــورد انتقــاد
پکک حزب کارگران 8
رئــال سوسیالیســتی دیــدار کردنــد و ۱۹۸۰بــا بلغارســتان و نیروهایــی
در چارچــوب حــل مســئلە کــورد و ماننــد آن کــە در خاورمیانە منایندگی
پ.ک.ک و پیشــرد هــر چــە بیشــر سوسیالیســم را داشــتند ارتباطاتــی
جنبــش سوسیالیســتی در ســطح برقــرار شــد .همچنیــن در میــان
جهــان بحــث و گفتگــو کردنــد .امــا جنبــش آزادیبخــش فلســطین هــم
ایــن ارتباطــات نتوانســت بــە روابــط بــا ســازمانهایی کــە بــا شــوروی
تنگاتنــگ و ائتــاف برســد .در واقــع ارتباطاتــی داشــتند ارتبــاط برقــرار
بــدون آنکــە بــە موفقیتــی دســت کــردە و تــاش شــد اقدامــات
پیــدا کنــد ،سیســتم سوسیالیســم مشــرکی انجــام شــود.
رئــال در ابتــدای دهــه ۹۰بــە نحــوی یعنــی ارتبــاط ســازمانی یک ســازمان
تراژیــک ســقوط کــرد .رویدادهایــی فلســطینی بــا شــورویها را بــە
کــە بعــد از آن بــە وقــوع پیوســتند، عنــوان وضعیتــی منفــی ارزیابــی
بــە عنــوان گامهــای ملمــوس و نکــرد ،برعکــس آن را مثبــت دیــدە و
عینــی مشــاهدە میشــوند .در واقــع همـراە بــا انتقــاد ایدئولوژیــک تالش
بعــد از تغییــر پارادایــم ،انتقــادات منــود تــا ارتباط سیاســی بــا آن برقرار
از سوسیالیســم رئــال منســجمتر و کنــد .در چارچــوب ایــن مســئلە ،در
عمیقتــر شــدند و افــکار خــود را ســالهای ۱۹۸۲تــا ،۱۹۸۷بــرای
در ایــن بــارە عینیتــر کــردە و در آنکــە بتوانــد بهــر ارتبــاط خــود
نهایــت بــە پارادایــم جدیــدی دســت را بــا مناینــدگان سوسیالیســم رئــال
پیــدا کردنــد .همیــن مســئلە باعــث برقــرار کنــد وارد بحــث و گفتگــو
شــد کــە پ.ک.ک تــاش کنــد تــا بــا شــد .رهــر آپــو بــر همیــن أســاس
جنبشهــای کارگــری و کارگــران در ۲بــار بــا مناینــدگان کشــورهای
9 پکک حزب کارگران
بقیــە نقــاط جهــان ارتبــاط برق ـرار مبــارزە علیــە داعــش و گســرش
کنــد .از طــرف دیگــر در چارچــوب انقــاب آزادیخواهانــە در
دفاعیــات رهــر آپــو کــە بــە روژآوای کوردســتان باعــث ایجــاد
زبانهــای مختلفــی ترجمــە شــدە همکاریهــای گســردەای بــا
اســت و منتــر شــدند ،مفهــوم و تالشهــای اینرتناسیونالیســتی شــدە
ایدئولــوژی مدرنیتــە دمکراتیــک و آن را تقویــت کــرد .هــم بــرای
منتــر شــد .در ابعــاد دیگــر هــم گفتگــو و گســرش پارادایــم جدیــد
در ســطح بیناملللــی ،در ابتــدا از رهــر آپــو کــە از غــرب گرفتــە تــا
اروپــا تــاش شــد تــا بــا جنبشهــای کانــادا ،از متــام اکنــاف جهــان بــە
دیگــر مبــارزە مشــرک بــە پیــش انقــاب روژاوا پیوســتند ایــن مســئلە
بــردە شــود ،و از آنهــا حامیــت اهمیــت داشــت و هــم در چارچوب
بشــود .ایــن تالشهــا در آن زمــان مشــارکت در جنــگ علیــە داعــش
هــم بــا مبــارزە بـرای آزادی فیزیکــی بــە پیرشفتهــای بزرگــی منجــر
رهــر آپــو ،بــا پلتفرمهــای بحــث و شــد .میدانیــد کــە از متــام جهــان
گفتگــو در رابطــە بــا پارادایــم جدید بــە ســوی روژاوای کوردســتان رسازیر
رهــر آپــو ،بــا انتقــاد از کمبودهــای شــدند .بــە جنبــش آزادی کــورد
رئــال سوسیالیســم و مبــارزە ادامــە پیوســتە و علیــە داعــش وارد جنــگ
پیــدا کــردە بــود و بــە انتقــاد از شــدند .بخشــی از آنهــا بــا قهرمانــی
مدرنیتــە رسمایــەداری رســیدە و هم جنگیدنــد و بــە شــهادت رســیدند.
اکنــون هــم بــا تــاش بـرای گســرش اینگونــە انقــاب آزادی روژاوا و
جنبشهــای چــپ و سوسیالیســت مبــارزە علیــە داعــش بــە نیــروی
معنــوی اینرتناسیونالیســتی تبدیــل ادامــە دارد.
پکک حزب کارگران 10
کــە اســامی آنهــا ذکــر شــود ،امــا شــد .بعــد از اینکــە ایــن مســئلە بــا
از انگلســتان تــا آفریقــای جنوبــی پارادایــم جدیــد رهــر آپــو و ذهنیت
جنبشــهای کارگــری و زحمتکشــان، و تفکــرات رهــر آپــو و ائتــاف
ســندیکاها حامیــت قدرمتنــد خــود اینرتناسیونالیســتی پ.ک.ک بەهــم
را نشــان دادەانــد .جنبشــهای آمیختنــد ،علیــە سیســتم انــزوا و
فمینیســتی و اکولوژیســت ،تا حدی شــکنجە تحمیــل شــدە بــر امرالــی،
بــا مبــارزە پ.ک.ک ارتبــاط برقــرار بــا ایجــاد کمپیــن آزادی فیزیکــی
کردەانــد .جنبشــان از ایــن ذهنیت رهــر آپــو ،ســازماندهی شــدند و در
برخــوردار نیســت کــە رسیعــا متــام جهان بســیاری از شــخصیتها
بخواهــد ســازمانی جهانــی ایجــاد و روشــنفکران و هرنمنــدان،
کنــد ،و دســتگاهی بوروکراتیــک اندیشــمندان ،گروههــا ،ســازمانها
ایجــاد کنــد .در واقــع چنیــن و ســندیکاها و جنبشهــا بــا
برخــوردی بــا واقعیــت پ.ک.ک، واقعیــت پ.ک.ک آشــنا شــدە و
دیالکتیــک پیرشفــت جنبش ســازگار مبــارزە آزادیخواهــی خلــق کــورد را
نیســت .بــە جــای تالشهــای صــوری مشــاهدە کــرد و تــاش کردنــد تــا از
بــر پیرشفــت و تاثیــر فکــری مترکــز آن حامیــت کننــد.
دارد ،یعنــی درک ایدئولوژیــک، در ایــن چارچــوب امــروز تــا حــدی
نــگاە مشــرک و بــر أســاس آن عمــل ایــن ارتبــاط و ائتــاف ایجــاد شــدە
و حامیــت ،بــرادری و رفاقــت در اســت .ایــن مســئلە در کارزارهــای
مبــارزە را مهــم میدانــد .در ایــن مبارزاتــی بــرای آزادی فیزیکــی
چارچــوب اســت کــە بــا آنهــا ارتبــاط رهــر آپــو عینیتــر قابــل مشــاهدە
برقــرار میکنــد ،و ایــن مســئلە اســت .در ایــن رابطــە الزم نیســت
11 پکک حزب کارگران
کــە تــا حــدی بــرای ســازماندهی بــە ویــژە در کارزارهایــی مشــخص
بیشــر تــاش شــود .خصوصــا میــشود کــە بــرای آزادی جســمی
وصعیــت خلــق کــورد و معنــای رهــر آپــو برگــزار میشــوند.
مبــارزە و موجودیــت خلــق کــورد بــدون شــک بــرای دســتیابی بــە
بـرای معیارهــا و ارزشهای انســانی، پتانســیلهای ارتباطــی پ.ک.ک در
پارادایــم مدرنیتــە دمکراتیــک رهــر ابعــاد ایدئولوژیــک و اســراتژیک،
آپــو و سیســتم انــزوای تحمیل شــدە مشــارکت دادن آنهــا در مبــارزە
بــر امرالــی در ۲۴ســال گذشــتە کــە مشــرک و ســازماندهی ،ســطح
ادامــە پیــدا کــردە اســت .مهم اســت موجــود بــە عنــوان گام نخســت
کــە خلقهــای جهــان ،کارگــران و میتوانــد ارزیابــی شــود .همچنیــن
زحمتکشــان و جوانان و روشــنفکران بســیار محــدود میتــوان آن را
و هرنمنــدان و انقالبیــون و نیروهای ارزیابــی کــرد .واقعیــت مســئلە
دمکراتیــک ایــن مســئلە را بداننــد ،و اکنــون ایــن اســت .امــا تــا کنــون در
مســئولیت بازگویی وظایفشــان را بە ایــن ســطح مهــم اســت .همیشــە
همــە برســانند ،این مســئلە از جملە در حــال پیرشفــت اســت .درک،
وظایــف جنبش ماســت .مســئولیت ســازماندهی و فعالیت بــا هم ایجاد
اصلــی جنبــش مــا برقــراری أمــور میشــوند ،از هــم جــدا نیســتند ،و
همپیامنــی و ارتبــاط اســت .تــا جنبشــان برخــوردی را کــە این ســە
انــدازەای ایــن مســئلە ســازماندهی مســئلە را از همدیگــر منفــک کنــد،
شــدە اســت و در حــال پیرشفــت منیپذیــرد .امــا محدویتهــای آن
اســت .امــا کافــی نیســت .مــا ایــن هــم در نظــر گرفتــە شــوند ،درســت
مســئلە را ارزیابــی میکنیــم و مــورد و مهــم هســتند .در اینجا الزم اســت
پکک حزب کارگران 12
رابطــە بــا پ.ک.ک ایجــاد شــدە انتقــاد هــم قــرار میدهیــم .مــا
اســت .کــە در ایــن میــان برخــی از اعتقــاد داریــم کــە بایــد کمبودهــا
ایــن برداشــتها از پیش طراحی شــدە را از میــان برداشــت .علیــە سیســتم
هــم هســتند .و ایــن مســئلە هــم مدرنیتــە رسمایــەداری ،بــر أســاس
ماننــد حمالتــی مشــاهدە میشــوند کنفدرالیســم دمکراتیــک بایــد بتوان
کــە مانــع از پیرشفــت و گســرش بدیــل ایجــاد کــرد ،جهــان دمکراتیک
پ.ک.ک هســتند .برداشــتهای جدیــد و حیــات آزاد را خلــق کــرد.
نادرســتی وجــود دارنــد کــە از درک تالشهــای مــا بــر ایــن اســاس
فراتــر رفتــە و بــە همیــن دلیــل هســتند .مــا اعتقــاد داریــم کــە ایــن
بــر أســاس تحمیــل برداشــتهای مســئلە تحقــق پیــدا میکنــد.
خودشــان نشــان دادە میشــوند. پ.ک.ک در بعــد فکــری و نظــری و
بــرای منونــە زمانیکــە واقعیــت عملــی جنبشــی همبســتە و متحــد
پ.ک.ک تــا دورە کنونــی کامــا اســت
مشــخص نشــدە بــود ،و بدرســتی از
ســوی همــە شــناختە نشــدە بــود. *علــت نــوع برخــورد برخــی از
تالشهایــی صــورت گرفــت تــا آن گروههــا در ترکیــە کــە تــاش
را بــە ســازمان میــت پیونــد بزننــد. میکننــد تنهــا ویژگــی ملــی جنبش
کســانی در میــان ســازمانهای چــپ پ.ک.ک را برجســتە کنند چیســت؟
و کــوردی هــم وجــود دارنــد کــە بــر
ایــن مســئلە پافشــاری میکننــد. ـ در ترکیە در طول ۵۰ســال گذشــتە،
ایــن گروههــا آشــکارا میگفتنــد دانســتە یــان نادانســتە ،درک بســیار
کــە پ.ک.ک جنبشــی اســت کــە از نادرســتی در بســیاری از ابعــاد در
13 پکک حزب کارگران
ســوی ســازمانهای اطالعاتــی ماننــد عکــس تئــوری آن از پراتیــک آن
میــت و ســیا تاســیس شــدە اســت .قدرمتندتــر اســت .بــر همیــن اســاس
ایــن تبلیغــات تــا حــدی بــر جامعــە رهــر آپــو گفــت :مــا تنهــا میتوانیم
ترکیــە و برخــی گروههــای چــپ ۵ -درصــد از افکارمــان را عملی کنیم.
سوسیالیســت هــم تاثیرگــذار شــد .همچنیــن مشــخص کــرد کە مشــکل
همچنیــن بــر ویژگــی جنگجویانــە مــا در ســازماندهی افــکار بــزرگ و
خلــق کــورد ،برخــوردی کــە پ.ک.ک تحقــق آنهاســت.
جنبشــی بســیار ملگرایانــە اســت و معیــار قدرمتنــد پ.ک.ک بعد نظری
اینکــە فاقــد نیــروی فکــری اســت و فکــری آن بــود .زیـرا ایــن مســئلە
تاکیــد کردنــد .زمانیکــە پ.ک.ک نشــان دهنــدە برآمــدن رهــری
را شــناختند دیدنــد کــە واقعیــت جدیــدی بــود .بعــد تنــگ و ضعیف،
اینگونــە نیســت و دانســتند کــە بعــد عملــی آن بــود .ایــن گروههــا
در اشــتباە بودەانــد .و در واقــع خــود را ماننــد نیــروی تئــوری
هــم دیدنــد کــە پ.ک.ک جنبشــی میبیننــد و تــاش کردنــد تــا بــر ایــن
بــزرگ رهــری بــودە و در ایــن معنــا أســاس ،راە و مســیر را بــە پ.ک.ک
جنبشــی جدیــد بــە شــار مـیرود .نشــان بدهنــد .اما زمانیکــە واقعیت
نیــروی بزرگــی اســت کــە بــر أســاس پ.ک.ک را مشــاهدە کردنــد ،رهربی
درک و ذهنیتــی عمیــق و نظری قرار آن را دیدنــد و ســطح تیوریــک آن را
گرفتــە اســت .ابعــاد عملــی آن ،تنهــا مشــاهدە کردنــد ،درک کردنــد کــە
بخــش بســیار کمــی از نیــروی نظری برخــورد آنهــا اشــتباە بــودە و دســت
آن را بازتــاب میدهــد .و عملگرایــی از اهــداف خــود کشــیدند.
آن از تئــوری آن قویــر نیســت ،بــر برخوردهایــی کــە تنهــا معیــار
پکک حزب کارگران 14
بــود کــە مســئلە ملــی کــورد را بــە ملــی ایدئولوژیــک پ.ک.ک را
نحــوی درســت خاطرنشــان ســاختە میبیننــد ،و منیخواهنــد بعــد
و همـراە بــا مبــارزە بــر اســاس آزادی اجتامعــی آن را درک کننــد ،هــم
ملــی ،برخوردهــای ایدئولوژیــک دچــار چنیــن اشــتباهی هســتند.
ب ـرای یافــن راە حــل را هــم نشــان در واقــع میت ـوان گفــت؛ در ابتــدا
داد. چنیــن وضعیتــی در عمــل وجــود
رهــر آپــو برخــورد چپهــای داشــت .در دورەای کــە پ.ک.ک بــر
ترکیــە در ســالهای ۱۹۷۲-۱۹۷۱ اســاس مبنــای فکــری و ســازماندهی
در مقابــل دولــت ،انقــاب و سوسیالیســم رئــال حرکــت میکــرد،
ســازمانها و نحــوە مبــارزە آنهــا ویژگــی ملــی آن بیشــر ظاهــر شــد،
را مــورد انتقــاد ق ـرار دادە بــود .امــا چــون در بعــد اجتامعــی ،سیاســی و
نقــد اساســی وی نــوع برخــورد بــا فرهنگــی فراتــر از سوسیالیســم رئال
مســئلە کــورد و پیرشفــت جنبــش چیــز تــازهای ب ـرای گفــن نداشــت.
آزادی ملــی کــورد بــود .زیــرا ایــن آنچــە کــە متامیــز بــود ایــن بــود
مســئلە معیــار نخســت ملی اســت. کــە برخوردهــای اشــتباە و تاثیرگــذار
پ.ک.ک بــە ایــن نحــو شــناختە سوسیالیســم رئــال بــر ترکیــە و
شــد .چنیــن وضعیتــی در آن زمــان کوردســتان در رابطــە با مســئلە ملی
تــا انــدازەای عینــی بــود .امــا ســپس کــورد و برخــوردی کــە آن را نــکار
ایــن وضعیــت در بســیاری از ابعــاد میکردنــد ،یــا بدرســتی آن را ارزیابی
تغییــر کــرد .در واقــع ،در ابتــدا هــر منیکردنــد ،آن را مــورد انتقــاد ق ـرار
چنــد در ســازماندهی مســئلە ملــی مـیداد .بــر همیــن اســاس واقعیتیی
کــورد و تعییــن راههــای دسـتیابی را کــە پ.ک.ک آشــکار کــرد ،ایــن
15 پکک حزب کارگران
و تنــگ نظــر و ملــی نشــان دادنــد بــە راە حــل ،افــکار خــود را بــر زبــان
و گفتنــد کــە پ.ک.ک .یــک جنبــش آوردە بــود ،امــا در بعــد ایدئولوژیک
چپ-سوسیالیســت نیســت .تــاش نــوع برخــورد سوسیالیســم رئــال را
کردنــد تــا پ.ک.ک .را محــدود کننــد مــورد انتقــاد قـرار مـیداد ،و منافــع
و از یک جنبش چپ-سوسیالیســتی دولــت را بــر اســاس اصولــی کــە در
آن را خــارج کننــد .بــە همیــن دلیــل پیــش گرفتــە بــود ،توضیــح مـیداد.
میخواســتند تــا مانــع از ارتبــاط و در میــان پ.ک.ک هــم اجــاع نظــر
ائتــاف پ.ک.ک در خــارج شــدە و وجــود داشــت.
تــاش کردنــد تــا کوردهــا ،انقالبیــون امــا گروههــای چپ-سوسیالیســت
و سوسیالیســتهای کــورد را کــە در ترکیــە و کوردســتان چــون موضع
بیشــر در ایــن ســازمان تشــکل یافتە خــود را بــر حــق میدیدنــد و
بودنــد ،در میــان ســازمانهای خــود همچنــان بــا پ.ک.ک در مبــارزەای
جــذب کننــد .پ.ک.ک را ماننــد یک ایدئولوژیــک قــرار داشــتند ،بــە
ســازمان تنــگ نظــر و ملیگرا نشــان جــای آنکــە جنبشهــای اپوزیســیون
دادە و تــاش کردنــد تا آن را بە عنوان را بــە طــور کلــی مــورد توجــە ق ـرار
یــک ســازمان سوسیالیســتی معرفــی بدهنــد ،ترجیــح میدادنــد کــە
نکننــد .نگرانیهــا و دغدغەهــای جنبشهــای اپوزیســیون را ماننــد
انــان اینگونە بــود .اگر آنهــا پ.ک.ک جنبشــی یکطرفــە و ملــی نشــان
را ماننــد یــک جنبــش آزادیخــواە بدهنــد یــا ببیننــد .تــاش کردنــد تــا
ملــی و اجتامعــی نشــان میدادنــد، خــود را ماننــد خطمشــی مبــارزە
در آنصــورت منیتوانســتند ،کوردهــا علیــە پ،ک.ک بداننــد .اینگونــە
را در قالــب ســازمانی خــود بپذیرنــد. پ.ک.ک .را ماننــد جنبشــی محــدود
پکک حزب کارگران 16
شــوند ،تــاش منــود .و در واقــع بــە طبیعتــا آنهــا بــە صفــوف پ.ک.ک
نحــوی خــود انتقــادی درسهــای میپیوســتند .بــە همیــن دلیــل آنهــا
ایــن برخــودان بــزرگ را در مقابــل تــاش کردنــد تــا پ.ک.ک را تنــگ و
کودتــای ۱۲ســپتامرب بــە منایــش ملیتپرســت نشــان بدهنــد.
گذاشــتە و گام در راە مرحلە تاســیس در واقــع بــە جــای یافــن حقیقــت،
پ.ک.ک گذاشــتە شــد .ایــن گام هــم برخــی از دغدغەهای ســازماندهی و
در بعــد تئوریــک و هــم در حــوزە منافــع باعــث شــدند کــە بــر خــاف
نظــری برداشــتە شــد. واقعیــت را ببیننــد .امــا نخســت
البتــە در آیندەای نزدیــک ،طرفداران پ.ک.ک را بــە عن ـوان جنبشــی کــە
پ.ک.ک کــە مبــارزە اجتامعــی در بعــد سوسیالیســم بــە اصــول
را در نظــر داشــتند ،وارد میــدان ایدئولوژیــک توجهــی منیکنــد،
میشــوند ،بــرای منونــە ،جنبــش مــورد انتقــاد قـرار دادنــد .همچنیــن
آزادی زنــان ،خــط ایدئولوژیکــی برخوردهــای ایدئولوژیــک جنبــش
کــە ایــن انقــاب را آغــاز کــرد و بــە انقالبی-سوسیالیســت ترکیــە را تــا
پیــش بــرد ،برداش ـتهای تئوریــک، انــدازەای مــورد انتقــاد قــرار دادە
ذهنیــت فرادســت و مردســاالر و بــە ویــژە در رابطــه بــا دالیــل
و ارزشهایــی کــە بــر خانــوادە و شکســت در مقابــل کودتــای نظامی
زندگــی از ســوی سیســتم حاکــم و ۱۲مــارس ۱۹۷۱بحــث منــود .در این
دولــت گســرش پیــدا کــردە اســت، بــارە بــود کــە بـرای ایجــاد جنبشــی
کــە همــە ایــن مســائل ،وضعیــت شکســت ناپذیــر ،بایــد دالیــل
بســیار مهمــی را بازتــاب میدهــد. ایدئولوژیکــی کــە مایــە شکســت
از طــرف دیگــر ،برخــورد اکولوژیــک، میشــوند و بایــد از میــان برداشــتە
17 پکک حزب کارگران
نگاهــی بســیار قدرمتنــد و عمیــق را مقابــل واقعیــت پ.ک.ک و ابعــاد
ایجــاد کــردە بــود .همزمــان برخــورد نظــری و عملــی آن منیتواننــد
بســیار تنــگ نظرانــە و کوتەبینانــە چیــزی بگوینــد .در مقابــل پ.ک.ک
سوسیالیســم رئــال را کــە واقعیــت بــا شــیوەهای مختلــف برخــورد
تاریخــی اجتامعــی را در متــام ابعــاد کــردە و واقعیــت آن را وارونــە جلــوە
خــود ندیــدە بــود ،مــورد انتقــاد قرار میدهنــد .کامــا آشــکار اســت کــە
م ـیداد .بــە همیــن دلیــل پ.ک.ک ضعــف و چنیــن برخــوردی محــدود
در ابتــدا همیشــە بــە گســرش و و کوتــە بینانــە منیتوانــد در مقابــل
پیشــرد معیارهــای جنبــش آزادی پ.ک.ک تاثیرگــذار و موفــق باشــد.
اجتامعــی ،توانســتە بــود بــە شــیوە بــە همیــن دلیــل اســت کــە هــر
جدیــدی فکــر و عمــل را بــە ســنتز چنــد چنیــن افــرادی تــاش کننــد
جدیــدی بــرای آزادی تبدیــل کنــد .تــا برخــی مســائل را بــە نفــع خــود
البتــە ایــن مســائل هــم اکنــون مصــادرە کننــد ،در میــان مــدت
قــدرت پ.ک.ک را بــە منایــش و بلنــد مــدت همیشــە ناموفــق
میگذارنــد .پ.ک.ک در بعــد فکــری بودەانــد و خواهنــد بــود.
و نظری و عملی جنبشــی همبســتە
و متحــد اســت .جنبشــی اســت کــە
روزانــە مبــارزە کــردە و گســرش *از ابتــدای تاســیس پ.ک.ک
پیــدا میکنــد .بــە همیــن دلیــل تــا کنــون ،رهــر آپــو در مرحلــە
اســت کــە پ.ک.ک را بــە درســتی تجمیــع هــم ،در تــاش بــود کــە بــا
منیتواننــد ارزیابــی کننــد .و کســانی گروههــای چــپ و سوسیالیســت در
دچــار اغــوای خــود شــدەاند ،در ترکیــە ارتبــاط برقرار ســازد ،چـرا این
پکک حزب کارگران 18
توســعە دادنــد .رهــر آپــو وضعیــت اتحــاد بــە طــور کامــل ایجــاد نشــدە
خــود را اینگونــە توضیــح میدهــد: اســت؟ دس ـتیابی بــە ایــن اتحــاد
کودتــا از بیــخ گــوش مــن گذشــت، چــە موانعــی دارد؟
مــن هنــوز رزمنــدەای نبــودم کــە از
طریــق ســازماندهی وارد فعالیــت ـ پ.ک.ک جنبشــی اســت کــە از
شــوم ،امــا مــن در حــد یــک جنبشهــای انقالبــی ترکیــە رس
طرفــدار مرتقــی THKP-Cبــودم بــرآوردە اســت .توســعە پیــدا کــردە
کــە آمــدە بــودم در هــر حــوزەای اســت و از آن گسســتە اســت ،قدرت
وارد عمــل شــوم .کادرهــای دیگــری گرفتــە اســت و پیرشفــت ایجــاد
کــە بــە رهــر آپــو پیوســتە بودنــد، کــردە اســت .رهــر آپــو در جریــان
در ســطح طرفــداران ج ـوان بودنــد برخــودان انقالبــی علیــە کودتــای
و تــا انــدازەای پیرشفــت داشــتند. فاشیســتی نظامــی ۱۲مــارس
در ایــن معنــا ،پ.ک.ک از ایــن ۱۹۷۱موضعگیــری کــرد .کادرهــای
گروههــای انقالبــی کــە در مقابــل پ.ک.ک از شــعلەهای ایــن برخودان
کودتــای ۱۲مــارس ۱۹۷۱مقاومــت اســت کــە نیــرو میگیرنــد و بــە
کردەانــد ،نیــرو گرفتــە اســت و انقالبــی تبدیــل شــدەاند .انهــا بــە
برخــودان ایــن دورە برآمــدە اســت. مبــارزە چپ-سوسیالیســتی عالقــە
پ.ک.ک جنبشــی اســت کــە ایــن نشــان دادنــد .زمانیکــە وارد مبــارزە
برخــودان را مبنــای کار خــود قــرار شــدند ،بــە همیــن شــیوە واقعیــت
دادە و بعنــوان بخشــی از جنبــش مبــارزە را هم مشــاهدە کردنــد .دور
انقالبــی کــە در مقابــل ذهنیــت و رهــر آپــو حلقــە زدە و بــە تاســیس
سیاس ـتهایی کــە خواهــان تبدیــل جنبــش آپویــی دســت زدە و آن را
19 پکک حزب کارگران
ابعــاد مهــم ان اینســت کــە بایــد ترکیــە بــە دیکتاتــوی فاشیســت-
جامعــە کــوردی را بــر اســاس آزادی الیگارشــیک بودنــد ،مبــارزە را آغــاز
ملــی و اجتامعــی ســازماندهی کنــد کــرد .رهــر آپــو در چنیــن امتســفری
و وارد مبــارزە کنــد .در همیــن رابطە برآمــدە اســت و رهــری ما ریشــە در
بــود کــە بــە یــک حــزب کــوردی چنیــن عمقــی دارد .درک میکنــد و
مبــدل شــد .در کوردســتان مبــارزە وارد برخــودان میشــود و بــر ایــن
کــرد .خلــق کــورد را آمــوزش داد، اســاس ظهــور یافتــه اســت .رهــر
ســازماندهی کــرد و وارد مبــارزە آپــو همیشــە بــا اح ـرام و غــرور از
آزادی کــرد ،همیشــە ایــن تالشهــا ایــن مســئلە حــرف زدە اســت .اعالم
را بــە عنــوان بخشــی اســراتژیک کــردە اســت کــە برآمــدن رهــری،
از انقــاب دمکراتیــک و جنبــش بــر اســاس صیانــت از یــاد و خاطــرە
انقالبــی ترکیــە در دســت گرفتــە و ماهــر ،دنیــز و ابراهیــم و در راســتای
ارزیابــی کــرد .در درجــە نخســت تحقــق اهــداف انــان بــودە اســت.
در مقابلــە بــا حاکمیــت و سیســتم واقعیــت اینگونــە اســت .همیشــە
دولتــی در ترکیــە کــە فشــار و ایــن نحــو برآمــدن رهــری را از ایــن
اســتثامر و قتلعــام را در باالتریــن طریــق معنــادار یافتــە اســت.
ســطح تحمیــل کــردە اســت ،مبــارزە در ایــن چارچــوب خــودش بخشــی
را فرماندهــی کــردە اســت .یعنــی از جنبــش انقالبی-سوسیالیســت
دشــمن مشــرک بــود ،اهــداف آنــان ترکیــە بــود .از ابتــدا اینگونــە بــود و
مشــرک بــود ،تنهــا ســازماندهی و همیشــە هــم خودشــان را اینگونــە
زمینــە مبــارزە متفــاوت بــود .جنبش مالحظــە کــردە اســت .درک کــردە
انقالبــی ترکیــە خــود را در درون بــود ،مالحظــە کــرد کــە یکــی از
پکک حزب کارگران 20
از فراینــد کودتــای ۱۲مــارس ،۱۹۷۱ خــود ســازماندهی کــردە بــود و در
رهــر آپو گــروە آپویی را در ســطحی حوزەهــای اجتامعــی ترکیــە مبــارزە
فعــال و پیشــاهنگ وارد مبــارزات میکــرد .از طــرف دیگــر پ.ک.ک
کــرد و از نــو ،در ســازماندهی جنبش جامعــە کــوردی را مبنــا قــرار دادە
جوانــان انقالبــی ترکیــە رشکــت کــرد. و در کوردســتان ســازماندهی شــدە
رهــر آپــو در تاســیس و عملیاتــی بــود و مبــارزە را ادامــە مــیداد.
کــردن اقدامــات گــروە دانشــجویان تفــاوت اینگونــە آغــاز شــدە بــود.
عالــی و دمکراتیــک آنکارا در ســطح برخــورد رهــر آپــو از ابتــدا اینگونــە
ارشــد حضــور پیــدا کــرد .هــوال بــود .بــە آنهــا از ایــن زاویــە کــە
حقــی کارر در رهــری جــا گرفتــە بــا یکدیگــر اختــاف دارنــد ،نــگاە
بــود .گــروە آپویــی یکــی از بزرگرتین منیکــرد .ســازماندهی و مبــارزە
گروههایــی بــود کــە در ســازماندهی اجتامعــی کــورد بـرای آزادی ملــی و
مشــرک جنبــش جوانــان انقالبــی اجتامعــی در ســازمانی کــە بــا مبارزە
ترکیــە رشکــت کــردە بــود .از یکطرف انقــاب دمکراتیــک خلقهــای ترکیە
گــروە جوانــان آپویــی کــە ماننــد اختــاف نداشــت ،و تــاش میشــد
گــروە ایدئولوژیــک انقالبــی جوانــان تــا بــا آن اتحــاد ایجــاد کنــد .او
کــورد خــود را ســازماندهی میکــرد اختالفات را برجســتە نکرد ،همیشــە
وجــود داشــت و از طــرف دیگــر، اعتقــاد داشــت کــە میتواننــد بــا
ســازماندهی مشــرک جنبش جوانان هــم و در میــان هــم باشــند و بـرای
تــرک هــم پیشبینــی میشــد. چنیــن ســازمانی تــاش میکــرد .بــر
ســازماندهی مشــرک ســازمان همین اســاس تالشهــای ارزنــدە وی
انقالبــی جوانــان کــورد و جنبــش شــکل گرفتــە بودنــد ،بعد از گذشــن
21 پکک حزب کارگران
طوالنــی مــدت نبودنــد؟ در مقابــل انقالبــی ترکیــە ماننــد جنبشهایــی
ایــن مســئلە چــە موانعــی وجــود کــە بــا هــم اختــاف و دشــمنی
داشــت؟ هــر چنــد مــدت زیــادی نداشــتە و میتواننــد باهــم کار
اســت کــە ایــن مســائل مــورد بحــث مشــرک را انجــام بدهنــد ،نگریســتە
و بررســی قــرار میگیرنــد و بــە میشــد.
کــرات هــم بــە آنهــا پاســخ دادە همچنیــن بعــد از کودتــای نظامــی-
شــدە اســت ،امــا ایــن پرســشها فاشیســتی ســال ،۱۹۸۰برای پیشــرد
مهــم هســتند .مــن ماننــد شــخصی مبــارزەای مشــرک علیــە فاشیســم،
کــە در ایــن بــارە ،اوضــاع عینــی را رهــر آپــو و پ.ک.ک ســازماندهی
بــە خوبــی میشناســم ،میتوانــم جبهــە مقاومــت متحــد علیــە
بگویــم :رهــر آپــو و پ.ک.ک در این فاشیســم را رهــری میکــرد .بــرای
بــارە هیچگونــە کوتاهــی و حرکــت آنکــە در ترکیــە و کوردســتان در
اشــتباهی نداشــتند .احتــال دارد کە مقابلــە بــا کودتــای فاشیســتی ۱۲
در بعــد عملــی دچــار اشــتباە شــدە ســپتامرب ،بتواننــد برخــودان مشــرک
باشــند .احتــال دارد کــە در زمــان ضــد فاشیســتی و دمکراتیــک را
مناســب وارد عمــل نشــدە باشــند، گســرش بدهنــد ،در باالتریــن
نتوانســتە باشــند خودشــان را بــە حــد دســت بــە فعالیــت زدنــد .در
خوبــی تفســیر بکننــد ،امــا در بعــد راســتای پیرشفتهــای نظــری و
ذهنیــت و تحقــق عملــی برخــورد عملــی ،بیشــرین تــاش را کــرد.
آنهــا کــە اتحــاد را تضعیــف کننــد، هــم اکنــون چ ـرا ایــن تالشهــا بــە
مبــارزە مشــرک را ضعیــف ببیننــد، متامــی بــە پیــروزی دســت پیــدا
خــارج از آن باقــی مباننــد ،مبــارزە نکردنــد؟ وارد بعــد عملــی نشــدند؟
پکک حزب کارگران 22
سوسیالیســتی ترکیــە داشــت. دیگــری را در مقابلــە بــا آنهــا صورت
بــە عنـوان فکــر شوونیســم تاثیراتــی دادە و تنهــا خودشــان را بــە عن ـوان
بــر آن داشــت .مــا بــە آن شوونیســم مرکــز مشــاهدە کننــد ،نبودە اســت.
اجتامعــی میگوییــم .برخوردهایــی همیشــە مبــارزە و ســازماندهی
واقعیــت کــوردی ،موجودیــت مشــرک را مهــم ارزیابــی کردەانــد .و
کــورد و مبــارزە ازادیخواهانــە کــورد بـرای بــە پیــش بــردن آن دســت بــە
را انــکار میکننــد .در رابطــە بــا هــر نــوع تــاش ممکــن و فداکاریــی
جنبــش کاملیســتی چنیــن چیــزی زدەانــد .میتوانــم بگویــم کــە بــا
گفتــە میشــد :مصطفــی کــال رصاحــت آن را نشــان میدهــم.
گفتــە اســت کــە اگــر در کشــور در ایــن چارچــوب ،انتقادهایــی
کمونیســم الزم باشــد ،هــان را از پ.ک.ک میشــد ،امــا درســت
هــم خواهیــم آورد .هــم اکنــون نبودنــد و واقعیــت را بازتــاب
جنبــش سوسیالیســتی ترکیــە هــم منیدادنــد .الزم اســت کــە ایــن
گفتە اســت :اگــر آزادی کــورد تحقق ارزیابیهــا یکبــار دیگــر از ســوی
پیــدا کنــد ،هــان را هــم خواهیــم تحلیلگــران مــورد بازبینــی قــرار
آورد .همیــن مســئلە بــە نوعــی گیرنــد .در ایــن معنــا ،بزرگرتین مانع
انــکار کوردهــا بــە شــار مــیرود. اصلــی در مواجهــه با عــدم پیرشفت
تضعیــف کوردهــا ،نادیــدە انگاشــن اتحــاد ،فقــدان یــک جنبــش انقالبــی
کوردهاســت .ایــن برخــورد کــە در ترکیــە و کوردســتان بــا نــام
تــو منیتوانــی و منیدانــی کاری یــک ســازمان عالی-مشــرک بــود
را انجــام بدهــی ،اگــر چیــزی الزم کــە بتوانــد مبــارزە مشــرک را بــە
داشــتە باشــی ،تنهــا مــا هســتیم کــە پیــش بــرد کــە ریشــە در جنبــش
23 پکک حزب کارگران
میتوانیــم آن را بــە تــو بدهیــم ،یعنــی در اینجــا برخــوردی مکارانە و
نشــان دهنــدە ایــن مســئلە اســت .منفعتطلبانــە را در پیــش گرفتنــد،
شوونیســم اجتامعــی ،شوونیســم اگــر زور و ســتم وجــود داشــتە
بنیــادی اســت .جنبــش چــپ -باشــد ،خــوب بگذارید علیــە کوردها
سوسیالیســتی در ترکیــە نتوانســتە هــم نشــان دادە شــود ،تنهــا مــن در
اســت خــود را از ایــن مســئلە نجــات مقابــل ام ـواج آن ق ـرار نگیــرم.
بدهــد .نتوانســتە اســت کــە معنــای از طــرف دیگــر ،در برخوردهایشــان
عمیــق آن را درک کنــد .نتوانســتە دچــار نوعــی خودبــزرگ بینــی
اســت کــە تهدیدهــای درون آن را بودنــد .بــرای منونــە ،زمانیکــە
ADYODاز ســوی دولــت تعطیــل ببینــد.
ایــن شوونیســم ملــی بزرگ همیشــە شــد و بــە جــای آن AYODتاســیس
بــە شــیوەهای مختلــف خــود را شــد .ایــن مســئلە چگونــە روی داد؟
نشــان میدهــد .و در بعــد عملــی ،تنهــا در رهــری گــروه راە انقالبــی
خــود را از مبــارزە مشــرک بــدور Devrimci Yolســازماندهی جوانان
گرفتــە اســت .موضعــی را گرفتنــد ظاهــر شــدە بــود .برخــورد ضــد
کــە طبقــات فرادســت و رهــری دمکراتیــک «مــا بیشــاریم ،و همــە
دولتهایــی کــە کــورد را حقیــر تصمیــات را هــم بایــد مــا بگیریــم،
میبیننــد ،از خــود نشــان میدهنــد ،شــا ناچاریــد ،مــا بایــد رهــری را در
تــا جایــی کــە توانســتند خــود را از دســت داشــتە باشــیم ،شــا ناگزیــر
کوردهــا دور کردنــد و خــود را از هســتید کــە بــە مــا بپیوندیــد»
حمــات وحشــیانە دولــت تــرک همیشــە در اقدامــات آنها مشــاهدە
میشــد .هــر کــس کــە در جنبــش حفــظ کردنــد.
پکک حزب کارگران 24
اســتعامرگرانە بد اســت ،امــا برقراری چــپ ترکیە از قــدرت برخــوردار بود،
ایــن نــوع ارتبــاط مثــا بــرای مــن چنیــن برخــوردی را از خــود نشــان
خــوب اســت› .هــر نــوع وابســتگی مــیداد .ایــن دمکراســی نیســت.
بــد اســت .باید متــام آنها را بشــکنیم. دمکراســی در نظــر داشــن حقــوق
در جایــی کــە وابســتگی وجــود اقلیتهاســت ،اعطــای حــق بــە
داشــتە باشــد ،آزادی وجــود نــدارد. آنهاســت .امــا آنهــا اینگونــە نبودنــد.
ارادە آزاد منیتوانــد پیرشفــت داشــتە البتــە کــە چنیــن مســئلەای حــل
باشــد .چنیــن ذهنیتــی از دمکراســی میشــود :ترکیــە جامعــەای بــزرگ
بــر اســاس شــار و جمعیــت و اســت .از جمعیــت بــزرگ و
حســاب رسانگشــتی ،تاثیر مهمــی را جغرافیــای گســردەای برخــوردار
در مانعتراشــی جهــت ایجــاد اتحــاد اســت ،هــر چنــد کــورد از جمعیــت
کــردە اســت. کمــری برخــوردار اســت ،احتــال
بــە عنــوان دلیــل آخــر ،بــە دارد کــە ســازماندهی کــورد در
اپورتونیســم هــم اشــارەی میکنــم. بســیاری از مناطــق هــم کــم باشــد.
در واقــع خــروج ماهــر ،دنیــز و اگــر محاســبەای رس انگشــتی هــم
ابراهیــم بــە خروجــی بــزرگ و باشــد ،همیشــە بــا اســتعامرگری
تاریخــی تبدیــل شــد .یعنــی بــا تــرک پیونــد خــورده اســت .در
جوامنــردی و قهرمانــی هم ـراە بــود. واقــع در آن زمــان جنبــش چــپ-
زیــرا جنبــش انقالبــی ترکیــە ،اگــر سوسیالیســتی هــم بــە آن پیونــد
بتوانــد چنیــن قهرمانانانــی را تقدیم خــوردە بــود .فــرق انهــا در پیونــد بــا
کنــد ،همیشــە میتوانــد رسفــراز اســتعامرگری کنونــی چگونە اســت؟
و رسبلنــد باشــد .امــا بــە شــیوەای منیتــوان گفــت کــە مثــا ‹ارتبــاط
25 پکک حزب کارگران
وحشــیانە اعــدام شــدند و رسکــوب پخــش چنــد بــارە اعدامهــا بــر
شــدند .در تصاویــری کــە بعــدا افــکار خلــق تاثیرگــذار بــود.
منتــر شــدند مشــاهدە شــد کــە هیــچ کــس منیتوانــد بگویــد کــە
ماهــر چایــان و هـواالن وی از ســوی ایــن رویدادهــا تاثیــری نداشــتند.
ارتــش تــرک بــە طــور وحشــیانەای ترســناک بودنــد .رهــر آپــو از ایــن
اعــدام شــدند .ابراهیــم کایپــاک کایــا رویدادهــا درس گرفتــە و شــیوەای را
زیــر شــکنجە کشــتە شــد ،بــرای ســازماندهی کــرد کــە در کوردســتان
ارعــاب جامعــە ،زنــان و جوانــان اشــتباهات آنــان تکــرار نشــود تــا
انقالبــی ،همیشــە ایــن تصاویــر را مبــارزە و تــاش درســتی بــە پیــش
منتــر میکردنــد .بــا ایــن گفتــە بــردە شــود .ایــن نحــوە ســازماندهی
کــە عاقبــت اینگونــە اف ـراد همیــن و مبــارزە بــود کە راە را بـرای پیروزی
خواهــد بــود ،تــاش شــد تــرس را گشــود .در ترکیــە ارعــاب و تــرس
در میــان چامعــە ایجــاد کننــد .هیــج و عقبنشــینی حاکــم شــدە بــود.
کــس منیتوانــد بگویــد ایــن مســئلە بیــن ســالهای ۸۰-۷۵در مقابلــە
بــدون تاثیــر بــود .خصوصــا کــە در بــا فاشیس ـتها در ســطح جوانــان
جریــان کودتــای ۱۲مــارس ،۱۹۷۱مبــارزەای مهــم بــە پیــش بــردە
بــرای نخســتین بــار شــکنجەهای میشــد ،در نتیجــە در زمانــی کــە
جنــگ ویــژە را توســعە دادنــد .کودتــای ۱۲ســپتامرب ۱۹۸۰روی داد،
صدهــا رزمنــدە انقالبی-جــوان چون چنیــن مبــارزەای منیتوانســت
دســتگیر شــدە و شــکنجە شــدند .نتایجــی را در بــر داشــتە باشــد،
بــا فشــارهای فراوانــی روبرو شــدند .عقبنشــینی بیشــر شــدە و انفعال
بــە دلیــل قتلعامهــای انقالبیــون ،گســرش پیــدا کــرد .بــە همیــن
پکک حزب کارگران 26
و شــاخە کوردســتانی ایــن جبهــە دلیــل موضــع فرصتطلبــی ،فــرار
هــم اساســا گام بلنــد ۱۵اگوســت از عملگرایــی و عــدم مشــارکت در
را برداشــت و ایــن مبنایــی بســیار عملگرایــی انقالبــی گســرش پیــدا
قدرمتنــد بــود. کــرد .در مجمــوع ایــن موضعگیــری
از طــرف دیگــر بــە عنــوان مثــال در ســطح ســازماندهی شــکل گرفتــە
مقاومــت [ FKBDCجبهــه بــود.
متحــد مقاومــت علیــه فاشیســم] همیــن مســئلە باعــث شــد تــا
میتوانســت در ترکیــە گســرش ســازمانهای انقالبــی تــرک در
پیــدا کنــد .شــاخە FKBDCتــرک مبــارزە علیــە کودتــای فاشیســتی-
هــم در ســالهای ۹۱۷۲-۱۹۷۱ نظامــی ۱۲ســپتامرب نتواننــد جــان
میتوانســت بــا دســت زدن بــە بــە ســامت بــدر بــردە و مقاومــت
مقاومــت گریالیــی در کوردســتان، بکننــد .کســانی کــە میگفتنــد کــە
دســت بــە اقدامــی موفقیــت آمیــز میــراثدار و تداومبخــش جنبشــی
بزنــد ،میتوانســت شکســت را بــە هســتند کــە علیــە کودتــای ۱۲
پیــروزی بــدل کنــد .میتوانســت مــارس مقاومــت منودنــد ،در مقابلــە
بــا پیشــرد جنبــش بــزرگ گریالیــی بــا کودتای ۱۲ســپتامرب ناچار شــدند
در ترکیــە ایــن ذهنیــت و سیاســت کــە مبــارزە گریالیــی را در پیــش
فاشیســتی-نابودگرانە را در هــم بگیرنــد .الزم بــود کــە در عمــل
بشــکند .اگــر اینگونــە میبــود، اینگونە باشــد .پیشــاهنگی و رهربی
شکســت سوسیالیســتی ســالهای را بــە دســت گرفتنــد .جبهــە متحــد
۱۹۹۰روی من ـیداد ،بلکــە شکســت مقاومــت علیــە فاشیســم بــە متامــی
ذهنیــت و سیاســت فاشیســتی بازتــاب دهنــدە ایــن مســئلە بــود
27 پکک حزب کارگران
خــط مشــی درســت ایدئولوژیــک- نابودگرانــە در ترکیــە ممکن میشــد
سیاســی ،جنبشــی انقالبــی گســرش و میتوانســت بــە شکســت ناتــو در
پیــدا میکــرد ،از تاثیــری مثبــت در ترکیــە منجــر شــود .همیــن مســئلە
ســطح جهانــی برخــوردار میبــود. میتوانســت باعــث شکســت
البتــە تــا زمانیکــە پارادایــم حاکــم سیســتم رسمایــەداری هــم بشــود.
و دولــت از میــان برداشــتە پیوندهــای انقالبی ترکیە بــا تحوالت
نشــوند ،هــر انــدازە پیرشفــت جهانــی در ایــن ســطح بودنــد ،اگــر
هــم شــکل میگرفــت ،بــاز مقاومــت انقالبــی گســرش پیــدا
دچــار شکســت میشــدند .در میکــرد ،اگــر ارادە وجــود داشــت،
طــول تاریــخ ،دلیــل اساســی کــە انقــاب در ســطح جهانــی هــم
جنبشهــای آزادیطلبانــە همــراە ممکــن میشــد .سیســتم مدرنیتــە
بــا پیروزیهــای بــزرگ ،در مبــارزە رسمایــەداری در جهــان شکســت
عملــی نتوانســتەاند خــود را تــداوم میخــورد .امــا ایــن مســئلە شــکل
ببخشــند ،ایــن بــودە اســت کــە بــە نگرفــت .و زمانــی کــە ایــن مســئلە
پارادایــم حاکمیــت اتــکا داشــتە و ممکــن نشــد ،میت ـوان گفــت کــە
دولتخــواە بــودە و بــا ابزارهــای شکســت سوسیالیســم رئــال بــا ایــن
فشــار و اســتثامرگری ،میخواهنــد مســئلە در ارتبــاط بــود .البتــە نبایــد
آزادی و دمکراســی را تحقــق هــر مســئالی را بــا آن پیونــد داد ،اما
بخشــند .تحــوالت و پیرشفتهــای تالشهــا بــرای تجدیــد ســازمان در
آزادیخواهانــە بــدون تغییــر ایــن روســیە ،هــم بە پیــروزی نرســید .اگر
ابزارهــا و فــرا رفــن از پارادایــم در ترکیــە بــرای شکســت مدرنیتــە
حاکمیــت و دولــت منیتوانــد تــداوم رسمایــەداری ،در چارچــوب یــک
پکک حزب کارگران 28
هیــچ کــس دیگــر را ندید .برخــوردی پیــدا کنــد .امــا اگــر جنبــش انقالبــی
غیــر دمکراتیــک اســت .کســی تــرک گســرش پیــدا میکــرد و قبــل
کــە خــود فاقــد دمکراســی باشــد، از ســالهای ۱۹۹۰میتوانســت
منیتوانــد آزادی آفریــن باشــد. بــە پیــروزی دســت پیــدا کنــد ،در
همیــن مســئلە وضعیــت جنبــش عمــل میتوانســت تغییــر پارادایــم
انقالبــی در ترکیــە را بخوبــی نشــان و تجدیــد در مبانــی فکــری را ایجــاد
میدهــد .بــە عنـوان یکــی از موانــع کنــد .پراکتیــک از چنیــن قدرتــی
اصلــی میتــوان بــە ایــن مــوارد برخــوردار اســت .امــا زمانیکــە ایــن
اشــارە کــرد .البتــە موضوعــی اســت مســئلە تحقــق پیــدا نکــرد ،ایــن
کــە بایــد بیشــر مــورد ارزیابــی قـرار سوسیالیســم رئــال بــود کە شکســت
گیــرد و بایــد با گرفــن درس ،تصحیح خــورد .ایــن بــار اگــر گفتــە شــود
شــود. کــە چــرا انقــاب بــزرگ ابتــدای
ســالهای ۱۹۷۰بــە پیــروزی دســت
*از طــرف دیگــر واقعیــت جنبــش پیــدا نکــرد ،در چنین وضعیتــی بود،
انقالبــی متحــد خلقهــا وجــود دارد الزم اســت کــە ایــن شوونیســم و
کــە شــا را بــا جنبشهــای انقالبــی شوونیســم اجتامعــی را بــە عن ـوان
دیگــر در ترکیــە همــراە میکنــد. عوامــل اصلــی آن مشــاهدە کــرد.
از زمــان تاســیس آن بــە بعــد ،آیــا نبایــد شوونیســم اجتامعــی را
در ســطحی کــە شــا بــە ایجــاد کوچــک و ناچیــز مشــاهدە کــرد.
روحــی انقالبــی امیــد داریــد ،ایــن شوونیســم اجتامعــی در عمــل بــە
ســازمان توانســتە اســت ایــن روح را معنــای اپورتونیســم اســت .بــە
ایجــاد کنــد؟ در ایــن معنــا HBDH معنــای ایــن اســت کــە غیــر از خــود
29 پکک حزب کارگران
آن ،برخــوردی اســت کــە انقــاب وظایــف و مســئولیتهای خــود را
دمکراتیــک در ترکیــە را پیشبینــی چگونــە مشــخص کــردە اســت و چە
میکنــد ،هــدف آن رهایــی و حیــات نتایجــی را کســب کــردە اســت؟
آزاد متــام خلقهــای ترکیــە اســت ،و
هــدف آن مشــارکت متــام کارگ ـران ـ از مــارس ۲۰۱۶بــە بعــد ما با برخی
و زنــان و جوانــان در دســتیابی بــە از ســازمانهای انقالبــی در ترکیــە
حیــات آزاد و دمکراتیــک اســت. تحــت عنـوان جنبش انقالبــی متحد
پ.ک.ک ایــن اهــداف را بــە عن ـوان خلقهــا ســازماندهی و ائتــاف و
هــدف خــود تعریــف میکنــد .از اتحــاد جدیــدی را ایجــاد کردیــم.
ابتــدا بخشــی از ارتبــاط اسـراتژیکی ایــن ســازمان تــداوم ADYOD
بــودە اســت کــە آنهــا را هــم داخــل و FKBDCمحســوب میشــود.
آن میدانــد .زمانــی راههــای آن متاثــر و تحــت تاثیــر ذهنیــت و
گشــودە شــوند ،مانند ADYODدر موضعگیــری ماســت .مــا بــە طــور
دوران گذشــتە ،بــە جایگاهــی رســید مشــخص میتوانیــم ایــن مســئلە را
کــە در صفــوف نخســت مبــارزە نشــان بدهیــم .در ایــن بــارە بایــد
میکــرد ،همچنیــن ماننــد عملکــرد رصیحــا اعــام کنیــم کــە برخــورد مــا
FKBDCکــە هــر چنــد متحدیــن بــە ایــن مســئلە اس ـراتژیک اســت.
آن قدمهــای الزم را هــم برنداشــتند، الزم اســت هــواالن مــا در HBDH
امــا پ.ک.ک بــە تنهایــی قدمهــای بــە خوبــی بداننــد کــە برخــورد مــا
الزم را بــرای برخودانــی کــە بــرای بــە هیــچ شــیوەای تاکتیکی نیســت،
آزادی الزم بــود برداشــت و در ایــن سیاســی نبــوده و بــر اســاس منافــع
راە هزینەهــای فراوانــی دادە و شــکل نگرفتــە اســت .برعکــس
پکک حزب کارگران 30
میگــردد .در ایــن بــارە میتوانــم عقبنشــینی نکــرد .ایــن واقعیــات
بگویــم کە بــە دو عامــل اشــارە کنم. عینــی و نــوع برخــورد پ.ک.ک را بــا
نخســت :تغییر موضع آنها در رابطە ایــن مســئلە نشــان میدهنــد ،بایــد
با مســئلە کــورد اســت ،ســازمانهای حتــا در ایــن بــارە دقــت شــود کــە
تشــکیل دهنــدە HBDHموضــع دچــار تفکــر و موضــع اشــتباە نشــد.
و برخــورد خــود را در رابطــە بــا چــە عواملــی باعــث باعــث ظهــور
مســئلە کــورد و راە حــل آن تــا حــد HBDHشــدەاند؟ متایــز ایــن
مهمــی تغییــر دادەانــد .بــدون شــک ســازمان بــا دیگــران در چیســت؟
آنهــا ماننــد پ.ک.ک فکــر میکننــد، چـرا توانســتە اســت دورەای طوالنی
امــا منیتــوان گفــت کــە در متــام حضــور خــود را حفــظ کنــد؟ اکنــون
امــور و مســائل بــە یــک نقطــە ششــمین ســال حیــات خــود را طــی
نظــر مشــرک ایدئولوژیــک دســت میکنــد ،ایــن مســئلە مهــم اســت.
یافتەایــم .اگــر اینگونــە باشــد ارتباط ســازمانهای انقالبــی ترکیــە و
و ســطح ائتــاف میتوانــد کمــی کوردســتان منیتواننــد تــا این انــدازە
متامیــز باشــد ،امــا میت ـوان گفــت ائتالفهــای خــود را حفــظ کننــد،
کــە بــە ســطحی دســت یافتە اســت تــا جاییکــە جنبــش انقالبــی ترکیــە
کە در مســائل اساســی ،از شوونیسم هم نتوانســتە بــود در میــان صفوف
اجتامعــی گــذر کــردە اســت و بــە خــود ،چنیــن ائتالفی طوالنــی مدتی
نحــوی مثبــت و درســت بــە مبــارزە را حفــظ کنــد .ایــن نخســتین بــار
و آزادی کــورد فکــر میکننــد .خطــی اســت کــە چنیــن ائتالفــی ایجــاد
فکــری اســت کە خلــق کــورد را انکار میشــود .در واقــع ایــن مســئلە هــم
منیکنــد ،ســازماندهی و مدیریــت بــە رشایــط تاســیس HBDHبــاز
31 پکک حزب کارگران
مبــارزە آزادیخواهانــە و دمکراســی امکانپذیــر نبــود و منیتوانســت
طلــب را الزم میدانــد و از مبــارزە بــە طــور غلط هــم ادامــە پیــدا کند.
کنونــی حامیــت میکنــد و در ایــن از معیارهــای فکــری مهمــی
آن مشــارکت میکنــد و خواهــان اســت کــە HBDHبــە آن پایبنــد
پیشــرد آن اســت .ایــن مســئلە اســت ،در بعــد ایدئولوژیــک ایــن
تاثیــرات اجتامعــی شوونیســتی رهیافــت ،پیرشفتهــا و نزدیکــی آرا
را بــە شــدت متوقــف کــردە وجــود دارنــد ،رهیافتــی اســت کە ما
اســت ،البتــە در بعــد پارادایمیــک ،میتوانیــم بگوییــم هوالیتــی ایجــاد
تاثیــرات سوسیالیســم رئــال بکلــی شــدە اســت.
کنــار نرفتەانــد ،بــە همیــن دلیــل مســئلە دوم سیاســی اســت .بــا طرح
در رابطــە بــا اینکــە در عمــل و بــە زانــو درآوردن مــا ،فاشیســم
ســازماندهی ،مســئلە آزادی چگونــە آ.ک.پ/م.ه.پ ائتالفــی را ایجــاد
تحقــق پیــدا کنــد ،هنــوز بــە طــور کــرد و حمالتــی را علیــە ما آغــاز کرد
کامــل توافقــی ایجــاد نشــدە اســت کــە بــا نابــودی پ.ک.ک در اصــل
و همــە مســائل حــل نشــدەاند .نابــودی موجودیــت کــورد را هــدف
امــا میتوانیــم بگوییــم کــە آنچــە قـرار دادە اســت و تــاش میکنــد تــا
کــە بـرای یــک مبــارزە مشــرک الزم بــە نتیجــە دســت پیــدا کنــد .بــدون
اســت همیــن مســئلە اســت کــە شــک ،ایــن حملــە ،حمل ـەای آســان
شوونیســم اجتامعــی میتوانــد بــە نیســت .حملـەای سیاســی و نظامی
عنـوان مانــع عمــل کند ،این مســئلە اســت کــە از ابعــاد تاریخــی بســیار
هــم تــا حــد باالیــی رفــع شــدە دامنــەداری برخــوردار اســت .در
اســت .اگــر اینگونــە نبود ،ایــن اتحاد واقــع نابــودی کــورد را هــدف خــود
پکک حزب کارگران 32
بــرای خلقهــای ترکیــە ،کارگــران و قــرار دادە اســت .بایــد مشــاهدە
زحمتکشــان ،زنــان و جوانــان چــە کــرد کــە برخــورد سیاســی-نظامی
خطــر بزرگــی اســت ،بــر ایــن بــاور کــە نابــودی کــورد را هــدف قــرار
هســتند کــە بــرای مامنعــت از میدهــد ،بـرای ترکیــە هــم خطــری
ایــن مســئلە بایــد بــا پ.ک.ک وارد مهیــب محســوب میشــود .بــرای
ائتــاف شــوند و مبــارزە مشــرک را خلقهــای ترکیــە و ب ـرای دســتیابی
دنبــال کننــد .پ.ک.ک ایــن واقعیــت کارگ ـران و زحمتکشــان بــە حیاتــی
را میبینــد ،بــاور دارد کــە بــرای آزاد و دمکراتیــک ایــن مســئلە
شکســت ایــن حمــات فاشیســتی خطــری مهیــب محســوب میشــود.
الزم اســت کــە نیروهــای انقالبــی- باید مشــاهدە شــود و درک شــود کە
دمکراتیــک در ترکیــە ،بایــد هــر جــە ذهنیــت و سیاســتی کــە میخواهــد
بیشــر انســجام پیــدا کننــد ،ایــن نابــودی کورد را بە نتیجە برســاند ،در
سیاســت را دنبــال کــردە اســت و ترکیــە بــە معنــای ظلــم و رسکــوب،
بــرای آن درخواســت دادە اســت. ترور و دیکتاتوری فاشیســتی اســت.
البتــە ســازمانهای انقالبــی ترکیــە ســازمانهای انقالبــی تشــکیل
کــە در HBDHهســتند ،ایــن دهنــدە ،HBDHســازمانهایی کــە
واقعیــت را دیــدە و بــە ایــن فراینــد فراینــد سیاســی را اینگونــە ارزیابــی
پیوســتەاند .زمانیکــە ایــن وضعیــت میکننــد میداننــد کــە نابــودی
در ابعــاد ایدئولوژیــک مورد بررســی کــورد بــا طــرح بــە زانــو درآوردن
ق ـرار گیــرد ،میتوانــد بــا ف ـرا رفــن از ســوی دیکتاتــوری فاشیســتی
از تاثیــرات شوونیســم اجتامعــی دنبــال میشــود .ســازمانهایی کــە
هــم همـراە باشــد .بـرای جلوگیــری درک میکننــد کــە ایــن مســئلە
33 پکک حزب کارگران
مبــارزە اســت .ائتالفــی اســت کــە از وضعیــت بســیار خطرنــاک ،الزم
بعــد عملــی آن قدرمتنــد اســت و اســت کــە جنبشهــای انقالبــی
در مقابــل ســازماندهی فاشیســتی ترکیــە و کوردســتان بــا ایجــاد اتحاد-
آ.ک.پ/م.ه.پ ب ـرای نابــودی کــورد ائتالفهــای بســیار مرتقی ،مبــارزەای
قـرار گرفتــە اســت و جنــگ انقالبــی مشــرک را دنبــال کننــد.
را مبنــای عمــل خــود قـرار میدهــد البتــە زمانــی کــە بــە آنهــا مینگریــم
و ائتالفــی انقالبــی و مقاومتــی میبینیــم کــە HBDHاتحادیــە
اســت کــە در پــی دســتیابی بــە انقالبــی اســت ،ائتالفــی اســت
پیشــرد امــور در متــام حوزەهاســت. کــە بــرای جلوگیــری از نابــودی
میتــوان دلیــل تاســیس آن را هــم کــورد و در مقابلــە بــا دیکتاتــوری
بــە همیــن مــوارد خالصــە کنیــم. فاشیســتی اردوغــان قــرار گرفتــە
بــدون شــک دالیــل دیگــری هــم اســت کــە میخواهــد ب ـرای مدتــی
میتواننــد وجــود داشــتە باشــد .امــا طوالنــی در قــدرت قــرار داشــتە
دالیــل اصلــی ایــن مســائل بودنــد باشــد .ایــن اتحادیــە ،اتحادیــەای
و بــرای درک و مشــاهده واقعیــات انقالبــی و ضــد فاشیســتی اســت.
کافــی هســتند. ائتــاف جنبشهاســت .برخــورد
بــە همیــن دلیــل ،در عمــل اینکــە جنبشهــای درون HBDHبــرای
آیــا کافــی اســت یــا خیــر؟ پیرشفــت ادارە و ارزیابــی فراینــد سیاســی-
ایجــاد شــدە اســت یا خیر؟ مســائلی نظامــی اینگونــە بــودە اســت .در
هســتند کــە بــە طــور مکــرر ارزیابی ایــن رابطــە میتــوان گفــت کــە
میشــوند .در ابتــدای شــش ســالگی ائتالفــی عملــی بــودە و برگرفتــە
HBDHایــن وضعیــت از بســیاری از مقاومــت اســت .ائتالفــی بــرای
پکک حزب کارگران 34
و شــهرها گســرش پیــدا کــردە جوانــب مــورد بحــث و بررســی
اســت .نــرد برخودانــی اســت کــە قـرار گرفتــە اســت ،ابعــادی کــە باید
از دریــای ســیاە تــا اســتانبول و تــا مــورد ارزیابــی واقع شــوند ،بدرســتی
ازمیــر و کالن شــهرهای دیگــر امتداد درک شــوند ،از آنهــا بایــد صیانــت
یافتــە اســت و از ســوی HBDH شــود .وجــود دارنــد و ابعــادی هــم
گســرش پیــدا کــردە اســت .دههــا هســتند کــە بایــد گســرش پیــدا
و صدهــا قهرمــان در ایــن برخــودان کننــد .بخشهایــی کــە دچــار
بــە شــهادت رســیدەاند .برخــودان کمبــود هســتند یــا دچــار اشــتباە
انقالبــی بــا رهــری حزمبــان در هســتند ،بایــد تصحیح شــوند .شــش
کوردســتان ،همزمــان بخشــی از ســال اخیــر بــە مبــارزات و برخــودان
مبــارزە انقالبی-دمکراتیــک و ضــد بزرگــی منتهــی شــدە اســت .همــە
فاشیســتی در ترکیــە اســت .متــام میداننــد کــە تنهــا نیرویــی کــە در
شــهدای قهرمــان ایــن برخــودان، ترکیــە و کوردســتان علیــە فاشیســم
شــهدای HBDHهســتند .زمانیکــە آ.ک،پ/م.ه.پ مبــارزە میکنــد،
بــە آن نــگاە میکنیــم ،میبینیــم میرزمــد و بــا زبانــی کــە فاشیســم
کــە HBDHجنبشــی اســت کــە آن را درک میکنــد ،جنبــش انقالبــی
تاکنــون صدهــا شــهید دادە اســت. متحــد خلقهاســت .در مقابــل
بایــد ایــن واقعیــت را مشــاهدە کرد. حمــات نابودگرانــە فاشیســم
ایــن مســئلە بســیار مهــم اســت. آ.ک.پ/م.ه.پ بــر اســاس خــط
HBDHدســت از خطمشــی مشــی جنــگ خلــق انقالبــی،
برخــودان برمنـیدارد .ایــن خط ،خط بزرگرتیــن مقاومــت تاریخــی را رقــم
درســت مبــارزە اســت .در مقابــل زدە اســت .ایــن مســئلە در کوههــا
35 پکک حزب کارگران
بــە همیــن دلیــل HBDHبــار فاشیســم ،ایــن خطمشــی انقالبــی،
ســنگینی را برداشــتە اســت .مبــارزە منایندگــی یــک ترکیــە دمکراتیــک
اصلــی از ســوی HBDHبــە پیــش را بــر عهــدە دارد .بــدون شــک،
بــردە میشــود .در ایــن معنــا بایــد نیروهایــی کــە مبــارزە دمکراتیــک
ایــن مســئلە را بــە دقــت مــورد را بــە پیــش میبرنــد وجــود دارنــد.
ارزیابــی ق ـرار داد .از طــرف دیگــر، ایــن نیروهــا از اهمیــت برخوردارند،
دو ســازمان ADYOD- FKBDC مــا هــم آن را ارزیابــی میکنیــم .مــا
مدت کمــی دوام آوردند .نتوانســتند چیــزی منیگوییــم؛ امــا بایــد بدانیــم
یــک ســال کامــل ادامــە بدهنــد. کــە وجــود سیاســت دمکراتیــک بــە
۶ HBDHســال اســت کــە مبــارزە متامــی بــە موجودیــت برخــودان
میکنــد .مهــم اســت کــە بــە انقالبــی پیونــد خــوردە اســت .اگــر
ائتالفــی طوالنــی مــدت تبدیل شــدە HBDHوجــود نداشــتە باشــد،
اســت .همیــن مســئلە شــکل مهمی دیگــر در ترکیــە بــر اســاس نــام
از ارتباطــات را نشــان میدهــد .در سیاســت دمکراتیــک چیــزی بــر جــا
بعــد روحــی ،احساســات مشــرک و منیمانــد .امــا هــم اکنــون جنبشــی
تحــوالت و پیرشفتهــای مهمــی را سیاســی دمکراتیــک وجــود دارد
خلــق کــردە اســت .مــا هــم همیــن کــە در مقابــل فاشیســم ،در حــال
رشایــط را تجربــە میکنیــم .مــا در ایجــاد یــک بدیــل اســت .الزم اســت
مقابل این فشــارهای ســنگین اســت کــە مــا ایــن مســئلە را دیــدە و آن
کــە مشــغول برخــودان هســتیم. را درک کنیــم .بایــد جــو سیاســی
اگــر مــا نتوانیــم کــە بــا هــم ارتبــاط ایجــاد شــدە کــە بــا مبــارزە HBDH
برقــرار کــردە و گفتگــو داشــتە خلــق شــدە اســت ،را هــم ببینیــم.
پکک حزب کارگران 36
پیــروزی باشــد ،مقاومــت ۶ســالە، باشــیم ،همــە بایــد بــا برخــورداری از
اهمیت تاریخــی آن را در نظر گرفتە حــس مسولیتشــان بـرای ایــن اتحــاد
و همزمــان بــا آن نواقــص مبــارزە را مبــارزە کننــد .همیــن مســئلە نشــان
هــم میبینیــم .ابعــاد دیگــری هــم میدهــد کــە سیســتم HBDH
وجــود دارنــد کــە بایــد بــر اســاس سیســتم درســتی اســت .برای مبارزە
نواقــص ارزیابــی شــوند .زمانیکــە مشــرک ترکیــە و کوردســتان در
فاشیســم تــا یــان حــد دســت بــە مقابــل فاشیســم ،بــا جنبــش انقالبی
حملــە میزنــد ،زمانیکــە خلقهــای متحــد خلقهــا ،هویــت جدیــدی
ترکیــە از چنیــن نیــرو و امکاناتــی خلــق شــدە اســت .جبهــە جدیــدی
برخوردارنــد ،چــرا بایــد برخــودان گشــودە شــدە اســت .میــدان مبــارزە
گســرش پیــدا نکنــد؟ چــرا نبایــد ایجــاد شــدە اســت .هــر شــخصی
گســردەتر شــود؟ چــرا نتوانســتە میتوانــد در خــط ،HBDHبــا
اســت کــە نــرد را بیــش از پیــش پرچــم آن ،فعالیــت کــردە و مبــارزە
در شــهرها گســرش دهــد؟ نیــروی ضــد فاشیســتی ،دمکراتیــک و
مردمــی افزایــش نیافتــە اســت .ایــن آزدایخواهانــە را دنبــال کنــد .مدت ۶
مســائل ،مشــکالت مبارزە هســتند و ســال اســت کــە خــود را نشــان دادە
بــا HBDHو در میــان ایــن جبهــه و اثبــات کــردە اســت کــە ایــن نیــرو،
بایــد مــورد گفتگو قـرار بگیرنــد .هر ب ـرای دســتیابی بــە پیــروزی مــر
جنبشــی بــر اســاس درس گرفــن و اســت و میتوانــد پیــروزی را هــم
انتقــاد و خــود انتقــادی بایــد ایــن بدســت بیــاورد.
فراینــد را ارزیابــی کنــد .همیــن البتــە نواقصــی هــم دارد .مــا مبــارزە
مســئلە بــرای مــا میتوانــد جــای و حرکتــی را کــە بــر اســاس خــط
37 پکک حزب کارگران
خــود انتقــادی باشــد .البتــە الزم مــا نتوانســتیم برخــودان اجتامعــی،
بــود کــە HBDHاز تاثیــر بســیار برخــودان عمومــی را بــە شــیوەای
گســرەتری برخــوردار میبــود .الزم عمومــی گســرش بدهیــم .و ایــن
بــود کــە رضبــات مهلکتــری را در حالــی اســت کــە ایــن مســئلە،
بــر فاشیســم وارد میکــرد ،در ایــن وظیفــە اصلــی مــا بــودە اســت.
رابطــە ،نواقــص و کمبودهایی وجود بنیادهــای آن گذاشــتە شــدەاند،
دارنــد .مــا ایــن مســئلە را میبینیــم .ســیامی کلی آن ترســیم شــدە اســت،
آنگونــە کــە خواســتە میشــد ،و بــە عنـوان HBDHتاســیس شــدە
تــا کنــون نبــودە اســت .یعنــی اســت .آنچــە کــە مانــدە اســت
پتانســیل انقالبی-دمکراتیــک ترکیــە کار عملــی اســت ،آمــوزش اســت،
و کوردســتان نتوانســت بــە شــیوەای ســازماندهی و فعالیــت اســت و این
تاثیرگــذار و همــە جانبــە علیــە از طریــق کار عملــی و ســازماندهی
فاشیســم آ.ک.پ/م.ه.پ وارد عمــل ممکــن میشــود .بایــد بــە حمــات
شــود .از ایــن پتانســیل بــە شــیوەی دشــمن بــرای جلوگیــر از گســرش
آگاهانــە مورد اســتفادە قـرار نگرفتە فعالیتهــای HBDHپرداختــە
اســت و ســازماندهی نشــدە اســت شــود .نبایــد فرامــش کــرد کــە
و وارد جنــگ نشــدە اســت .جنــگ فاشیســم آ.ک.پ/م.ه.پ از HBDH
بــە طــور گســردە توســط نیروهــای بســیار میترســد .در ۶ســال اخیــر
گریــا و پیشــاهنگان مبــارزە ادامــە حمــات فراوانــی علیــە HBDH
پیــدا کــردە اســت .نتوانســتند بــا شــدە اســت .امــا بــە همیــن حمالت
آمــوزش و ســازماندهی ،جامعــە را اکتفــا نشــدە اســت .در درجــە
بــە طــور کامــل وارد جنــگ کننــد .نخســت بــە حــزب دمکراتیــک
پکک حزب کارگران 38
متــام نیــروی خــود را بســیج کــردە خلقهــا ،بــە جنبــش زنــان و جوانــان
اســت HBDH .بــا ایــن حمــات حملــە میکنــد ،دههــا هــزار نفــر
روبــرو مانــدە اســت .ســازمانهای را دســتگیر کــردە اســت .فشــارها
عضــو در درون HBDHدر واقــع را ادامــە دادە اســت ،در زندانهــا
بــا دههــا حملــە ســازماندهی شــدە شــکنجە ادامــە دارد .همچنیــن
روبــرو هســتند ،اف ـراد بســیاری بــە فشــارهایی هــم وجــود دارنــد کــە
شــهادت رســیدەاند ،صدهــا مبــارز دیــدە منیشــوند ،متــام ایــن حمــات
آنهــا دســتگیر شــدەاند و در زنــدان و فشــارها علیــە HBDHهم وجود
هســتند .ه ـزاران نفــر از طرفــداران دارنــد.
آنهــا دســتگیر شــدەاند ،فاشیســم فاشیســم آ.ک.پ/م.ه.پ از ابتــدا
آ.ک.پ/م.ه.پ بـرای آنکــە HBDH HBDHرا بــە عنــوان بزرگرتیــن
نتوانــد بــە یــک حــزب تبدیــل شــود، تهدیــد ب ـرای خــود مشــاهدە کــردە
متــام امکانــات ترکیــە را بســیج کــردە اســت .و بــا طراحــی و برنامــە
اســت .بایــد ایــن مســائل را دیــد. ســازیهای ویــژە ،در طــول ۶ســال
زیـرا در زمــان مناســب ایــن مســائل گذشــتە حمــات گســردەای را بــە
دیــدە نشــدە اســت و نتوانســتند منظــور وارد ســاخنت رضبــە علیــە
مانــع از روی دادن ایــن مســائل آنهــا ترتیب دادە اســت .در شــهرها
بشــوند و پیرشفتهــای عملــی و روســتاها ایــن حمــات را ادامــە
ناگزیــر کــم بودنــد. دادە اســت ،تــا جاییکــە عضویــت
هــم اکنون مشــکالت و دشـواریهایی در HBDHرا بــە عن ـوان بزرگرتیــن
در ایــن راە دیــدە میشــود. تهدیــد و خطــر نخســت بـرای خــود
دشــواریهایی کــە بــە دلیــل مشــاهدە کــردە و برای نابــودی آنها،
39 پکک حزب کارگران
حمــات دشــمن روی میدهنــد .را گســردە کــردە و مبــارزە علیــە
در کوردســتان و در ترکیــە ایــن فاشیســم را تــا حــد بســیج عمومــی
مشــکالت وجــود دارنــد .مــا از ایــن گســرش بدهنــد .البتــە فاشیســم
مرحلــە هــم گــذر میکنیــم .علیــە آ.ک.پ/م.ه.پ بــرای وارد کــردن
مناطــق حفاظتــی میدیــا حمــات رضبــە بــە منطقــە آواشــین و زاپ
ادامــە دارنــد ،میخواهنــد کــە حملــە کــردە اســت .ایــن آخریــن
خــط زاپ ،آواشــین را اشــغال کننــد .تــاش آنهاســت .نیروهــای گریــا
علیــە روژاوا و شــنگال هــم همیشــە در مقابــل ایــن حمــات برخــودان
حمــات در جریــان بودەانــد .در میکنــد ،مقاومــت میکنــد و
ترکیــە و باکــور کوردســتان هــم میرزمــد ،بایــد ایــن مبــارزە و ایــن
همیشــە عملیاتهــای نظامــی و برخــودان در ترکیــە هــم گســرش
دســتگیری و شــکنجە وجــود داشــتە پیــدا کنــد .زمانیکــە فاشیســم
اســت .فاشیســم آ.ک.پ/م.ه.پ آ.ک.پ/م.ه.پ تــاش میکنــد
دســت بــە حمالت همــە جانبــە زدە تــا دیکتاتــوری فاشیســتی را بــا
اســت .الزم اســت بــە عنـوان جنبش حمــات زاپ ،آواشــین و روژآوا و
مقاومــت مشــرک خلقهــای شــنگال و در هــم شکســن برخودان
ترکیــە و کوردســتان ،HBDHانقالبــی گســرش بدهــد ،در تــاش
کارگ ـران و زحمتکشــان ،وظایــف و اســت تــا بقــای خــود در قــدرت را
مســئولیتهای خــود را هــر چــە تضمیــن کنــد .بایــد ایــن برخــودان
بیشــر بــر دوش گرفتــە و وارد میدان انقالبــی را در کوههــا ،دشــتها
مبــارزە کــردە و پتانســیلهای خــود و شــهرهای ترکیــە هــر چــە بیشــر
را بیشــر ارتقــا دادە و ســازماندهی گســرش بدهیــم .مــا بایــد فاشیســم
پکک حزب کارگران 40
انقالبــی تبدیــل کنــد .در هامنجایــی آ.ک.پ/م.ه.پ را در متــام ابعــاد
کــە فاشیســم انتظــار حملــە را اقتصــادی و نظامــی آن مــورد هــدف
نــدارد ،دســت بــە حملــە بزننــد و قـرار بدهیــم ،جنگ را بیــش از پیش
ســال ۲۰۲۲را بــە ســال فروپاشــی گســرش بدهیــم ،در نقــاط ضعیــف
فاشیســم آ.ک.پ/م.ه.پ تبدیــل دشــمن را مــورد حملــە قـرار دهیــم.
کننــد .عــزم راســخ مــا ،برخــورد مــا با تنهــا راە درهــم شکســن فاشیســم
این مســئلە اینگونە اســتHBDH . آ.ک.پ/م.ه.پ همیــن راە اســت.
نواقــص و کمبودهــای فراینــد ایــن وظیفــە HBDHاســت .در این
گذشــتە خــود را بــا پیشــرد مبــارزە فرایند ،الزم اســت کــە HBDHبیش
بــر اســاس نقشــی کــە بــە دوش از هــر زمــان دیگــر جوانــان و زنــان
گرفتــە اســت رفــع میکنــد .و از ترکیــە را بســیج کنــد ،و برخــودان را
ایــن توانایــی برخــوردار اســت .نتایج در شــهرها ترکیــە گســرش بدهــد .و
الزم را از خــود انتقــادی گرفتــە و در اعضــای آن بتواننــد علیــە فاشیســم
آینــدە همــە جــا ،بــە میــدان مبــارزە دســت بــە حملــە بزننــد .زمانیکــە
تبدیــل شــدە و هــر روز بایــد شــاهد میبینیــم فاشیســم در محورهــای
عملیاتــی از ســوی آ.ک.پ/م.ه.پ زاپ و آواشــین جبهــە بــاز کــردە
خواهیــم بــود و بــدون شــک از ارادە اســت و میخواهــد در ایــن
الزم بـرای درهــم شکســن فاشیســم محورهــا گریــا را محارصە کنــد ،الزم
برخــوردار خواهــد بــود. اســت HBDHمتــام شــهرهای ترکیە
از اســتانبول گرفتە تا ازمیــر ،از دریای
ســیاە گرفتــە تــا چوکــوروا و آنــکارا را
بــە میدانهــای برخــودان و مبــارزە
41 پکک حزب کارگران