Mga Salitang Magkaibang

Katawagan , Magkapareho ang

Kahuhlugan

SUBMITTED BY : SIMSIM , Merylcyne B.

SUBMITTED TO : Ma’am Joan S. Inluban

INTRODUKSYON

Opisyal na kinikilala ng Pambansang Komisyon ang Karao sa ndigenous Peoples

(NCIP) bilang isang etnolinggwistikong grupo.ang Karao at Ekip sa Bokod, sa silangang
bahagi ng lalawigan ng Benguet (NCIP 2018). Ang mga nagsasalita ng Karao ay
matatagpuan sa pitong maliliit na dispersed na sitio ng Ticop, Piley, Sahod (Chanum),
Boliney,Pigingan,Esop, Coral, Bosoc, at Ekip (Chanco 1980 et al.) Ang kanilang ancestral
domain ay nakasalalay sa isang lupain at lambak kung saan dumadaloy ang ilog ng Bokod.
Sa nagdaang mga taon, mayroon din isang makabuluhang bilang ng mga Karao na lumipat at
nanirahan sa iba mga lungsod tulad ng Baguio at La Trinidad para sa edukasyon at trabaho
pagkakataon (Brainard 2003). Ito ay kagiliw-giliw na tandaan na may mga Karao lexicons na
pareho sa Ibaloy ngunit may kabaligtaran at/o magkaibang kahulugan. Halimbawa, ang
terminong Karao para sa "wala" ay nagwara habang ito ang maikling anyong guwara ay
nangangahulugang “meron” sa Ibaloy .

Ang Ibaloi (ësël ivadoy, /əsəl ivaˈdoj/) ay kabilang sa Malayo-Polynesian na sangay ng

pamilya ng wikang Austronesian.. Kabilang sa mga dayalekto ang Daclan, Kabayan, at
Bokod. Ang mga ponemang Ibaloi ay katulad ng matatagpuan sa ibang mga wikang Filipino,
na may ilang mga pagbubukod. Kasama sa maraming variant ng Ibaloi ang sifa
(interogatibong ``sino''),ibjag (``nawawala o binitawan ang pagkakahawak sa isang bagay o
isang tao''), devit, /f/dʒ/, /v / ay natural na nangyayari.

Ang layunin ng papel na ito ay suriin ang mga salitang may magkaibang katawagan
ngunit,
parehong may kahulugan sa mga wika ng Ikarao at Ibaloi, dalawang katutubong wika sa
Pilipinas. Sa pamamagitan ng pagsusuri sa mga salitang ito, layon nating maunawaan ang
konteksto ng kanilang paggamit at kung paano ito nakaaapekto sa komunikasyon at kultura
ng mga taong gumagamit ng mga wika.
Naglalayon din itong makapagbigay ng rekomendasyon para sa pagpapalaganap ng
kamalayan
at pag-unawa sa kahalagahan ng paggamit ng tamang katawagan sa wika . Sa pagsasagawa
ng
papel na ito na dumaan sa isang pananaliksik na naging daan upang makapagbigay o
makapaglahad ng ilang mga salita namay magkaibang katawagan ngunit magkapareho ang
kahulugan sa wika ng mga Ikarao at Ibaloi na parehong nasa municipalidad ng
Bokod,Benguet .

Ang pananaliksik na ito ay may malaking kahalagahan sa konteksto ng pagpapahalaga sa

iba't ibang wika at kultura. Sa mundo ngayon na patuloy na nagbabago at lumalaki ang
pagiging
heterogenous ng mga komunidad, mahalaga na maunawaan natin ang mga dinamika ng wika
at kultura upang magkaroon ng mas malalim na pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng tao.
Upang maisagawa ang pananaliksik sa papel na ito ay kailangang magsagawa ng interbyu ,
mangalap at makapanayam ang mga nakatatanda mula sa mga brangay nga Ekip at sitio ng
Ambangeg na may sapat na kaalaman tungkol sa nasasabing topiko. Gayundin ay
kinakailangang manghingi o magtanong ng mga kinakailangan o karagdagang impormasyon
na nakadokumento tungkol sa wika ng mga Ikarao at Ibaloi.

Ang pag-aaral na ito ay may kinalaman sa kurso upang mas malalim na maunawaan ang
iba’t ibang uri at pagkakaiba ng mga wika . Ginagamit ang wikang ito bilang batayan ng pag-
aaral upang mas madaling maunawaan ng mga mananaliksik . Ito rin ay magandang pag-
aralan
upang mas mapalawak ang kaalaman sa ating sariling wika . Dahil sa iba’t ibang wika may
mga pagkakataon na nagkakamali sa paggamit ng mga salita o hindi angkop ang mga
termino
na ginagamit .
LARAWAN NG SULIRANIN

Ang pangunahing suliranin na tatalakayin

sa pananaliksik ay
ang pagkakaiba-iba ng mga katawagan ngunit may parehong kahulugan sa wika ng
Ikarao at Ibaloi. Halimbawa,
maaaring magkaroon ng mga salitang tulad ng "Gwalgwaldik" sa Ikarao at "Ogso" sa Ibaloi
na parehong nangangahulugan ng "puso ng saging " sa Filipino.

Ang mga suliraning ito

ay mahalagang suriin sa konteksto
ng heterogenous na wika, kung
saan may mga pangkat etniko na may sariling wika at kultura. Ang pagkakaiba-iba sa
katawagan ay maaaring magdulot ng mga hamon sa komunikasyon at pang-unawa sa pagitan
ng mga miyembro ng komunidad, lalo na sa mga sitwasyon ng dayuhan sa pag-uusap o sa
pagtutulungan sa iba't ibang gawain.

LAYUNIN NG PAG-AARAL
Layunin ng pananaliksik na ito na tukuyin at suriin ang mga salitang may magkaibang
katawagan ngunit parehong may kahulugan sa mga wika ng Ikarao at Ibaloi.

Isasagawa ang pananaliksik sa pamamagitan ng pagsusuri sa mga kontekstwalisadong

halimbawa at panayam sa mga katutubong tagapagsalita.
METODOLOHIYA

Ang sample ng pananaliksik ay binubuo ng mga katutubong nagsasalita ng wika ng Ikarao at

Ibaloi. Ang pagpili ng sample ay dapat na magiging representatibo sa mga komunidad ng
mga nabanggit na grupo. Ang pagkuha ng datos ay isasagawa sa pamamagitan ng
pagsasagawa ng mga panayam o talakayan sa mga kinatawan ng komunidad ng Ikarao at
Ibaloi. Ang mga talakayang ito ay maaaring semi-istrakturado upang bigyang-daan ang
malalim na pag-usisa tungkol sa mga salitang may parehong kahulugan ngunit nagkakaiba
ang katawagan. Pagkatapos ng pagkuha ng datos, ang mga ito ay susuriin gamit ang
kwalitatibong pagsusuri. Ang mga datos ay titingnan upang tukuyin ang mga pattern, tema, at
kahalagahan ng mga salitang pag-aaralan. Sa pagtatapos, magbibigay ng interpretasyon sa
mga natuklasan at kung paano ito naglalarawan sa pangkalahatang konteksto ng heterogenous
na wika. Ang mga implikasyon at kahalagahan ng mga natuklasan ay mahalaga ring bigyang-
diin.

PAGLALARAWAN NG DATA

1. Ang mga salitang may parehong kahulugan ngunit

nagkakaiba ang katawagan
2. Nagkakaroon ng mga pagkakaiba sa katawagan ng mga salitang may
parehong kahulugan
3. Nakaaapekto ang konteksto o sitwasyon sa paggamit ng iba't ibang
katawagan para sa parehong kahulugang salita
4. Ang mga implikasyon ng pagkakaiba sa katawagan ng mga salitang may
parehong kahulugan sa komunikasyon at kultural na konteksto