Na podstawie treści podręcznika, atlasu geograficznego i poniższego tekstu źródłowego wykonaj

polecenia.
Warunki klimatyczne oraz ukształtowanie powierzchni Ameryki Północnej powodują, że pojawia się tam
najwięcej tornad. Mimo że występują one praktycznie przez cały rok, to wiosną i latem jest ich najwięcej
i są najsilniejsze. W Stanach Zjednoczonych notuje się średnio 1400 tornad rocznie. Większość tornad, które
wystąpiły w 2017 r., miało najniższą kategorię (EF0 i EF1), a tylko dwa – kategorię EF4. W podanym roku
tornada spowodowały w sumie śmierć 38 osób, a straty wyceniono na 5 mld dolarów. Są jednak takie okresy,
kiedy ofiar śmiertelnych jest znacznie więcej (np. w 2011 r. zginęło ponad 550 osób), a straty materialne
liczy się w dziesiątkach miliardów dolarów.
Im większa prędkość wiatru w leju, tym dotkliwsze są zniszczenia. Pozrywane dachy domów, połamane lub
powyrywane z korzeniami drzewa, przewrócone ciężarówki oraz brak prądu to najczęstsze skutki przejścia
tornada. Gdy tornado ma kategorię EF4 lub EF5 (jak np. 27.04.2011 r.), a prędkość wiatru dochodzi
do 500 km/h, wówczas zniszczenia mają znacznie większy zasięg, a domy znikają wraz z fundamentami.
1. Określ rozmiary tornad oraz maksymalne prędkości wiatru.

_________________________________________________________________________________________________________________

2. Podaj, w jakiej skali określa się poziom intensywności tornada. Wymień możliwe skutki tornad.

_________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________

3. Podaj inne określenia tornada (na przykład używane w Polsce).

_________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________

9
Na podstawie treści podręcznika, atlasu geograficznego i poniższego tekstu źródłowego wykonaj
polecenia.
Huragan Irma nadciąga nad Tampę. W sumie zginęło już 30 osób. Z powodzią walczy Kuba, przez którą
huragan przeszedł w weekend. Uważany za najpotężniejszy atlantycki huragan w dziejach, po spustoszeniu
Karaibów dotarł nad Florydę. Nad Karaibami Irma miała najwyższą kategorię, piątą, a docierając do USA –
czwartą. Potężne fale morskie nacierające na wyspy u wybrzeży pod wpływem wichury, która dochodziła do
215 km/h
i zrywała dachy, woda wdzierająca się w głąb lądu i trzy ofiary śmiertelne – tak w niedzielę rano zaczął się
atak potężnego huraganu Irma na Florydę.
Według prognozy władz stanowych Irma może wyrządzić na Florydzie szkody „na skalę nieznaną od 25 lat”.
Jeden z najbogatszych stanów USA przygotował się niezwykle starannie na jej spotkanie. Są jednak pierwsze
ofiary Irmy. Już w niedzielę po południu ponad 825 000 osób na półwyspie nie miało prądu. Policja
zaapelowała
do wszystkich mieszkańców na terenach Florydy, które – jak się przewiduje – może atakować huragan, aby
zrezygnowali z podróży. W związku z podniesieniem się poziomu wód morskich pod naporem wichru
południowo-zachodniemu wybrzeżu Florydy grożą wkrótce fale o wysokości ponad pięciu metrów. Już w
sobotę zostały zamknięte dla ruchu lotniska w Miami, Fort Lauderdale, Tampie i Orlando. Wydany przez
gubernatora Florydy nakaz obowiązkowej ewakuacji dotyczy niemal jednej trzeciej części mieszkańców
Florydy –
6,3 milionów osób.
Źródło: https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/huragan-irma-dotarl-na-floryde-ofiary-i-straty/ttmrq3r

1. Określ rozmiary cyklonów tropikalnych oraz maksymalne prędkości wiatru.

Na podstawie treści podręcznika, atlasu geograficznego i poniższego tekstu źródłowego wykonaj
polecenia.
Warunki klimatyczne oraz ukształtowanie powierzchni Ameryki Północnej powodują, że pojawia się tam
najwięcej tornad. Mimo że występują one praktycznie przez cały rok, to wiosną i latem jest ich najwięcej
i są najsilniejsze. W Stanach Zjednoczonych notuje się średnio 1400 tornad rocznie. Większość tornad, które
wystąpiły w 2017 r., miało najniższą kategorię (EF0 i EF1), a tylko dwa – kategorię EF4. W podanym roku
tornada spowodowały w sumie śmierć 38 osób, a straty wyceniono na 5 mld dolarów. Są jednak takie okresy,
kiedy ofiar śmiertelnych jest znacznie więcej (np. w 2011 r. zginęło ponad 550 osób), a straty materialne
liczy się w dziesiątkach miliardów dolarów.
Im większa prędkość wiatru w leju, tym dotkliwsze są zniszczenia. Pozrywane dachy domów, połamane lub
powyrywane z korzeniami drzewa, przewrócone ciężarówki oraz brak prądu to najczęstsze skutki przejścia
tornada. Gdy tornado ma kategorię EF4 lub EF5 (jak np. 27.04.2011 r.), a prędkość wiatru dochodzi
do 500 km/h, wówczas zniszczenia mają znacznie większy zasięg, a domy znikają wraz z fundamentami.
1. Określ rozmiary tornad oraz maksymalne prędkości wiatru.

_________________________________________________________________________________________________________________

2. Podaj, w jakiej skali określa się poziom intensywności tornada. Wymień możliwe skutki tornad.

_________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________

3. Podaj inne określenia tornada (na przykład używane w Polsce).

_________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________

9
Na podstawie treści podręcznika, atlasu geograficznego i poniższego tekstu źródłowego wykonaj
polecenia.
Huragan Irma nadciąga nad Tampę. W sumie zginęło już 30 osób. Z powodzią walczy Kuba, przez którą
huragan przeszedł w weekend. Uważany za najpotężniejszy atlantycki huragan w dziejach, po spustoszeniu
Karaibów dotarł nad Florydę. Nad Karaibami Irma miała najwyższą kategorię, piątą, a docierając do USA –
czwartą. Potężne fale morskie nacierające na wyspy u wybrzeży pod wpływem wichury, która dochodziła do
215 km/h
i zrywała dachy, woda wdzierająca się w głąb lądu i trzy ofiary śmiertelne – tak w niedzielę rano zaczął się
atak potężnego huraganu Irma na Florydę.
Według prognozy władz stanowych Irma może wyrządzić na Florydzie szkody „na skalę nieznaną od 25 lat”.
Jeden z najbogatszych stanów USA przygotował się niezwykle starannie na jej spotkanie. Są jednak pierwsze
ofiary Irmy. Już w niedzielę po południu ponad 825 000 osób na półwyspie nie miało prądu. Policja
zaapelowała
do wszystkich mieszkańców na terenach Florydy, które – jak się przewiduje – może atakować huragan, aby
zrezygnowali z podróży. W związku z podniesieniem się poziomu wód morskich pod naporem wichru
południowo-zachodniemu wybrzeżu Florydy grożą wkrótce fale o wysokości ponad pięciu metrów. Już w
sobotę zostały zamknięte dla ruchu lotniska w Miami, Fort Lauderdale, Tampie i Orlando. Wydany przez
gubernatora Florydy nakaz obowiązkowej ewakuacji dotyczy niemal jednej trzeciej części mieszkańców
Florydy –
6,3 milionów osób.
Źródło: https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/huragan-irma-dotarl-na-floryde-ofiary-i-straty/ttmrq3r

1. Określ rozmiary cyklonów tropikalnych oraz maksymalne prędkości wiatru.

Tornada zazwyczaj osiągają średnicę kilkuset metrów, a prędkość wiatru w najsilniejszych tornadach dochodzi do 500 km/h.

Największe tornado historii miało miejsce w El Reno (USA) w 2013 roku — średnica 4,2 km, a prędkość wiatru dochodziła do 475 km/h.
 Rekord prędkości wynosi 484 km/h (1999 rok, Oklahoma, USA)

W Polsce zarówno rozmiary trąb powietrznych, jak i ich siła są mniejsze.

2. Podaj, w jakiej skali określa się poziom intensywności cyklonów tropikalnych. Wymień możliwe skutki
cyklonów.
Tornada określa się w skali Fujity (EF0 - EF5). Uwzględnia ona szacunkową prędkość wiatru oraz
potencjalne zniszczenia.
3. Podaj, gdzie na świecie mogą tworzyć się cyklony tropikalne oraz jakimi nazwami są tam określane.

W Polsce odpowiednikiem tornada jest trąba powietrzna.

Trąby powietrzne obserwuje się na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Największe i najsilniejsze mają miejsce w środkowej części

Stanów Zjednoczonych w tzw. Alei Tornad (Teksas, Oklahoma, Kansas, Kolorado, Nebraska i Dakota Południowa).