MIKROEKONOMIA – zaliczenie z ćwiczeń

1. Prawo (malejącej) użyteczności krańcowej

a) Im większa jest podaż danego dobra, tym mniejsza jest jego użyteczność krańcowa.
b) Im mniejsza jest podaż danego dobra, tym większa jest jego użyteczność krańcowa.

Korzyść krańcowa każdej kolejnej konsumowanej jednostki dobra jest mniejsza od

poprzedniej. Konsument zwiększając konsumpcję o kolejne jednostki, powoduje zwiększenie
korzyści, ale przyrost tych korzyści z każdą jednostką dobra jest coraz mniejszy.

2. Paradoks wody i diamentów

Dlaczego woda, która jest niezbędna do życia jest tania, podczas gdy diamenty są bardzo
drogie, choć można się bez nich obejść?
- Cena stanowi wartość wymienną dobra, która nie jest tożsama z wartością użytkową.

3. Ludzkie działanie jako wymiana

Działanie to próba zastąpienia mniej satysfakcjonującego stanu rzeczy bardziej
satysfakcjonującym. Dobrowolnie podjętą próbę poprawy sytuacji nazywamy wymianą.

4. Czym jest ludzkie działanie?

- zachowaniem celowym;
- wolą zrealizowaną i przekształconą w czyn;
- dążeniem do celu;
- rozmyślną reakcją na bodźce i uwarunkowaniem zewnętrznym;
- świadomym przystosowaniem się do stanu wszechświata, który decyduje o życiu.

5. Rzecz a dobro
Dobro – wszystkie środki, które mogą być wykorzystane bezpośrednio lub pośrednio do
zaspokojenia potrzeb ludzkich.

6. Hierarchia potrzeb
Sekwencja potrzeb od najbardziej podstawowych (wynikających z funkcji życiowych) do
potrzeb wyższego poziomu, które aktywują się dopiero po zaspokojeniu niższych.
 Piramida Maslowa

7. Cele i środki (nakłady/koszty), zysk i strata (subiektywne ujęcie)

CEL – plan, który zamierzamy osiągnąć.
ŚRODEK – przedmiot staje się środkiem, gdy w ludzkim umyśle powstanie plan jego
wykorzystania w określonym celu, a potem zostanie on faktycznie użyty do osiągnięcia tego
celu.
NAKŁADY – kapitały przeznaczone na zakup niezbędnych środków i przedmiotów pracy,
które zostały zużyte w procesie produkcji.
KOSZTY - wyrażone w pieniądzu zużycie zasobów, które jest związane z prowadzoną
działalnością.
ZYSK – różnica między całkowitym przychodem, a całkowitym kosztem.
STRATA – przeciwieństwo zysku.

8. Koszt alternatywny (rozbita szyba – co widać a czego nie)

Koszt utraconych korzyści w związku z niewykorzystaniem dostępnych zasobów w najlepszy
sposób (test z szybą z 1 lekcji).
9. Dobra ekonomiczne/nieekonomiczne; dobra substytucyjne/komplementarne; dobra
konsumpcyjne/produkcyjne
EKONOMICZNE – rzeczy lub usługi zaspokajające potrzeby człowieka; powstałe jako
rezultat procesu produkcji.
NIEEKONOMICZNE – dobro, które ma wartość dla jednostki; nie jest przedmiotem
wymiany handlowej i nie generuje korzyści finansowych.
SUBSTYTUCYJNE – zaspokajają te same potrzeby i mogą je zastępować np. masło oraz
margaryna.
KOMPLEMENTARNE – uzupełniają się i są niezbędne do zaspokajania potrzeb człowieka
np. samochód i benzyna.
KONSUMPCYJNE – trwałe (np. mieszkanie, samochód) i nietrwałe (np. żywność).
PRODUKCYJNE – (inaczej nazywane kapitałowe lub inwestycyjne) – są wykorzystywane na
tworzenie dalszych nowych dóbr.

10. Definicja ceny rynkowej

Cena rynkowa – zależy od popytu i podaży na dane dobro. Państwo nie ma na nią
bezpośrednio wpływu.
Cena równowagi rynkowej – jest to cena, przy której popyt i podaż zrównują się na dane
dobro.

11. Cena maksymalna i cena minimalna

CENA MAX – cena urzędowa, powyżej której nie mogą być zawierane transakcje na dane
dobro. Skutkiem wprowadzenia ceny maksymalnej może być niedobór rynkowy. Cena max
ma chronić konsumenta. Wprowadzona jest w nielicznych przypadkach, gdy wymaga tego
ważny interes społeczny, np. ceny mieszkań komunalnych dla najbiedniejszych rodzin
CENA MIN – cena urzędowa, poniżej której nie wolno sprzedawać towaru. Jest ona zawsze
wyższa od ceny równowagi i ustalona na wniosek producentów. Wprowadzenie ceny min
wymaga równoczesnego zmniejszenia popytu na rynku.

12. Czy cena jest miernikiem wartości?

NIE, bo cena to wyznacznik transakcji, w której obie strony decydują się na jej przyjęcie.
Każda strona ceni wyżej dobro, które wydaje od dobra, które otrzymuje. Cena nie jest
wynikiem różnowartości wartościowań, lecz przeciwnie - ich rozbieżności.
13. Ocena wartości a wycena rynkowa (wartość użytkowa, a wycena)
OCENA WARTOŚCI – sąd wartościujący, który opisuje różnicę wartości.
WYCENA RYNKOWA – przewidywanie oczekiwanego rynkowego znaczenia lub ceny. Jego
celem jest ustalenie, jakie ceny będzie się płacić na rynku za określony towar.

14. Istotność wyceny czynników produkcji (dóbr produkcyjnych)

Głównym czynnikiem wyceny dóbr produkcyjnych jest cena materiałów potrzebna do
wyprodukowania danego dobra, zaraz potem koszt pracy maszyny lub człowieka
odpowiedzialnego za cały proces produkcji.

15. Czy koszty wpływają na ceny czy odwrotnie?

Ceny określone są poprzez popyt i podaż, popyt zależy od tego, jak bardzo ludzie pożądają
danego towaru i co mają do zaoferowania w zamian. Wartość towaru zależy od obecnych
relacji między podażą, a popytem.

16. Czy ceny z przeszłości wpływają na poziom przyszłych cen?

Koszt produkcji danego towaru z przeszłości nie może określać jego wartości. Wielkość
produkcji określają oczekiwania przedsiębiorców dotyczące przyszłych kosztów produkcji
oraz przyszłej ceny. Wpływa to na przyszłą podaż.

17. Zmienność cen – czy to jest problem czy prawa rynku?

Jest to PROBLEM dla kupującego i sprzedającego, ponieważ każda ze stron może stracić, ale
jest to normalne ze względu na zależność popytu z podażą.

18. Czy duży podmiot rynkowy jest „dawcą” ceny, czy może ją narzucić innym, a małe
podmioty to tzw. „biorcy” cen?
Duże firmy mogą narzucać cenę, przez którą małe firmy będą musiały stracić popyt na swój
produkt. Taka zagrywka jest wykorzystywana do bankructwa mniejszych firm.

19. Założenia modelu konkurencji doskonałej

a) WIELU KUPUJĄCYCH I SPRZEDAJĄCYCH – na rynku konkurencji doskonałej
działa ich wielu, ale siła oddziaływania pojedynczego uczestnika jest znikoma. Żaden
z nich nie ma wpływu na cenę po jakiej są zawierane transakcje, czyli są oni ceno
biorcami.
b) IDENTYCZNOŚĆ PRODUKTU – wszystkie dobra oferowane na rynku doskonale
konkurencyjnym przez wszystkich sprzedających są identyczne.
c) SWOBODA WEJŚCIA NA RYNEK I WYJŚCIA Z NIEGO
d) DOSKONAŁA INFORMACJA
 20. Krytyka tych założeń

21. Struktury rynkowe

KONKURENCJA DOSKONAŁA – rynek, na którym żaden z uczestników nie ma wpływu na
regulowanie ceny. Odpowiedzialne za to są popyt i podaż.
KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA – przedmioty działające w pewnym teoretycznym
założeniu rynku funkcjonują na nim konkurując przy istnieniu elementów monopolu.
Konkurencja ta cechuje się występowaniem wielu podmiotów na danym rynku, które
rywalizują ze sobą, dążą do osiągnięcia monopolu. Oferowane przez nich usługi lub towary są
zróżnicowane, ale należą do tej samej kategorii. Ich koszt jest na podobnym poziomie.
OLIGOPOL – struktura rynkowa zaliczająca się do konkretnej i ze względu na siłę rynkową
ulokowaną między konkurencję monopolistyczną i monopolem. Rynek można nazwać
oligopolistycznym, gdy tworzy go lub dominuje na nim kilku producentów, wytwarzających
produkt jednorodny (cukier) lub zróżnicowany (samochody). Bariery wejścia na rynek są
bardzo zróżnicowane.
MONOPOL – struktura rynkowa zapewniająca pokrycie całego popytu na dobra i usługi
występujące na danym obszarze. Może mieć formę porozumienia kilku firm, eliminując
mniejsze poprzez tworzenie sztucznej podaży, ustalania cen na danym poziomie, do którego
o inne firmy nie mogą się dostosować ze względu na koszty poniesione z wytworzonych dóbr
lub usług.

22. Rola konsumenta na rynku

Konsument – osoba, która nabywa towar na własny użytek. Dzięki niej, producent może się
utrzymywać i rozwijać w swojej branży.
23. Konkurencja jako proces zmienny i dynamiczny
Aspekty konkurencji jako proces zmienny i dynamiczny:
- ewolucja rynku
- innowacje
- dynamika popytu i podaży
- globalizacja
- szybkość zmian
- adaptacyjność
- presja na efektywność
 24. Funkcje/istotność zysków (rachunków zysków i strat) w gospodarce rynkowej
Jest to rachunek wyników poszczególnego przedsiębiorstwa, zawierający dane dotyczące
zysków i strat finansowych.

25. Definicja elastyczności

ELASTYCZNOŚĆ określa siłę reakcji nabywców i sprzedawców na zmianę warunków na
rynku.

26. Rodzaje elastyczności

POPYTU
- cenowa  określa, z jaką siłą wielkość zapotrzebowania reaguje na zmianę ceny.
- dochodowa  określa jak zmienia się wielkość zapotrzebowania na dobro na skutek zmiany
dochodu konsumenta.
- mieszana cenowa  określa, jak zmienia się wielkość zapotrzebowania na dobro na skutek
zmiany ceny innego dobra.

PODAŻY
- cenowa  określa, jak zmienia się ilość oferowana w reakcji na zmianę ceny.

27. Co powoduje ruch po krzywej popytu/podaży

Im mniejsza cena, tym większe zapotrzebowanie, krzywa popytu jest nachylona ku dołowi.

28. Interpretacja (i odpowiedzi) do zadań na elastyczność, np. Exy = (-) 0,8

WARTOŚĆ POPYT PODAŻ

0 Doskonale nieelastyczny Doskonale nieelastyczny
<1 Nieelastyczny Nieelastyczny
1 Elastyczność jednostkowa Elastyczność jednostkowa
>1 Elastyczny Elastyczny
nieskończoność Doskonale elastyczny Doskonale elastyczny

% zmiana wielkości zapotrzebowania

Elastyczność cenowa popytu =
% zmiane cen
 % zmiana ilości oferowanej
Elastyczność cenowa podaży =
% zmiane ceny

29. Jakie czynniki powodują przesunięcie krzywych popytu i podaży (w prawo albo w
lewo)?
PRZESUNIĘCIE KRZYWEJ POPYTU:

CZYNNIK: ZMIANA CZYNNIKA POWODUJE:

Cena Przesunięcie wzdłuż krzywej popytu
Gusty
Dochód
Reklama
Przesunięcie krzywej popytu
Charakterystyka populacji
Oczekiwania konsumentów
Cena innych (pokrewnych) dóbr

30. Efekt snoba (Veblena)

Dane dobro jest kupowane, bo niewiele osób go nabywa.

22. Ilość oferowana oraz ilość nabywana oraz popyt i podaż

ILOŚĆ OFEROWANA – ilość dobra, jaką sprzedawcy chcą i są w stanie sprzedać przy danej
cenie.
ILOŚĆ NABYWANA – ilość towarów i usług, którą konsumenci są gotowi nabyć przy
określonym poziomie ceny w danym miejscu i czasie.
POPYT – wielkość zapotrzebowania na dobro zmniejsza się, gdy cena tego dobra rośnie, przy
założeniu stałości innych czynników.
PODAŻ – jeśli inne czynniki są stałe, ilość oferowana dobra zwiększa się, gdy cena tego
dobra rośnie.
23. Efekt dochodowy i substytucyjny
Efekt dochodowy - jeżeli mniej zarabiamy to ograniczamy dane dobra lub nawet całkowicie z
nich rezygnujemy.
Efekt substytucyjny - występuje w efekcie spadku ceny pewnego dobra; powoduje spadek
popytu na inne dobro; są to dobra substytucyjne względem siebie.
 24. Dobro normalne i niższego rzędu
Dobra normalne – dobra, gdzie wzrost dochodu prowadzi do wzrostu popytu (i odwrotnie)
Dobra niższego rzędu – dobra, w przypadku których wzrost dochodu prowadzi do spadku
popytu (i odwrotnie)

25. Prawo popytu i podaży

Cena dobra dąży do poziomu, przy którym ilość oferowana zrównuje się z wielkością
zapotrzebowania na to dobro.

26. PRAWO ENGLA

Zmniejsza się % udział wszystkich wydatków na żywność oraz inne dobra niższego rzędu, a
zwiększa się wydatki przypadające na dobra wyższego rzędu.

27. Dobra Giffena

Dobro, w przypadku którego wzrost ceny powoduje wzrost wielkości zapotrzebowania.