1.

Krzywa transformacji

Krzywa transformacji-krzywa, która obrazuje nieskończenie wiele kombinacji wyboru 2 dóbr przy założeniu, że wszystkie zasoby
i technologie są w pełni wykorzystane. Jej nachylenie w dół lustruje podstawową zasadę produkcji, że większa produkcja jednego
dobra może być uzyskana tylko przy wzrastającym koszcie dodatkowym. Koszt wytworzenia każdej dodatkowej jednostki dobra
x oznacza mniejszą ilość wytworzonych dobra y i odwrotnie.

2.Przesłanki powstania rynku (mechanizm rynkowy)

Mechanizm rynkowy-wszelkie procesy popytowo-podażowe pojawiające się na rynkach czynników wytwórczych uruchamiające
podobne procesy na rynkach dóbr i usług gotowych i odwrotnie.
Zadania i funkcje:
-forma nawiazwyania kontaktow między kupującymi i sprzedającymi (ustalenie ilości i ceny)
-podział zysków i strat (za pomocą cen relatywnych)
-eliminowanie najmniej efektywnych podmiotów gospodarczych
-dostosowanie struktury produkcji do potrzeb konsumentów i producentów
-właściwa, efektywna alokacja zasobów
-poprawa jakości towarów (rynek konkurencyjny)
-oszczędne używanie dóbr
-stymulacja postępu technicznego
-daje bodźce do nabywania użytecznych kwalifikacji
Przesłanki powstania rynku:
*specjalizacja w produkcji; 3 społeczne podziały pracy:
-oddzielenie się uprawy roli od hodowli
-wyodrębnienie się rzemiosła
-wyodrębnienie się handlu (kupiectwa)
*powstanie nadwyżek towarowych
*wyodrębnienie się prywatnej własności i gospodarstw domowych
*powstanie pieniądza
Rynek-ogół zależności, relacji między kupującymi, którzy reprezentują popyt a sprzedającymi którzy reprezentują podaż. W
wyniku wzajemnego oddziaływania kupujących i sprzedających ustala się: co produkować, ile produkować, jak produkować, dla
kogo, po ile.
Funkcje rynku:
-wolność wyboru
-konkurencja
-informacyjna
-bodźcowa
-równoważąca popyt z podażą

3.Popyt-zapotrzebowanie na towary ze strony kupujących w danym czasie przy danej cenie i przy możliwościach
nabywczych.
Popyt efektywny-popyt ujawniający się na rynku
Popyt potencjalny-na razie nie ujawnia się na rynku (chce kupic, ale nie ma pieniędzy)
Podaż-ilość towarów przeznaczona do sprzedazy w danym czasie przy danych cenach
Podaż efektywna-jest i będzie, która jest dostarczana
Podaż potencjalna-jeszcze nie ma, ale np. firmy mówią że mogą wyprodukować i sprzedać
Cena-wielkość wyrażająca wartość towaru i wyrażona w pieniądzu
4.Prawo popytu –cena rośnie, popyt maleje;cena maleje, popyt rośnie

Czynniki pozacenowe wpływające na popyt:

*dochód-dochód rośnie, popyt rośnie; dochód maleje, popyt maleje
*cena dobra substytucyjnego
*cena dobra komplementarnego
*koniunktura gospodarcza
*sezonowośc
*oczekiwania inflacyjne
*warunki klimatyczne
*reklama/promocje/marketing
*moda/gusty/tradycje

5.Prawo podaży-cenia niska,podaż mała; cena wysoka, podaż wysoka

Czynniki pozacenowe podaży:

*koszty produkcji-koszty produkcji rosną, podaż maleje
*koszty transportu
*ubezpieczenie
*podatek VAT
*akcyza
*podatek dochodowy
*stopa procentowa kredytów inwestycyjnych
*dotacje, subwencje
*możliwośc eksportu; duży eksport=wzrost podaży
*import
6.Równowaga na rynku i jej zakłócenia
W punkcie równowagi cena wynosi Pe, a ilości oferowane i kupowane produktu przy tej samej cenie wynoszą Qe. Na ryku cena
może przejściowo odchylać się w górę i w dół od ceny równowagi: P1>Pe-cena produktu jest większa od ceny równowagi
(oznacza to że producenci dostarczają przy wysokiej cenie większe ilości produktu niż konsumenci chcą kupić.. Przy cenie P1
występuje nadwyżka podaży nad popytem), P2<Pe-cena produktu jest mniejsza od ceny równowagi (cena bardzo niska, wielkość
popytu byłaby duża, a wielkość podaży niewielka. Przy cenie P2 na rynku powstaje niedobór podaży względem popytu.

7.Prawo Engla
-prawo Engla: w miarę wzrostu dochodów maleje odsetek,czyli udział wydatków na dobra odstawowe w tym na żwynośc, a
rośnie odsetek wydatków na dobra wyższego rzędu.
*krzywa Engla dla dóbr podstawowych

W miarę wzrostu dochodów przyrost tego dobra maleje.

*krzywa Engla dla dobra luksusowego

W miarę dochodów ilość dobra rośnie

*krzywa Engla dla dobra podrzędnego

8.Nadwyżka konsumenta

Konsument osiąga równowagę w punkcie, w którym wartość ostatniej jednostki dobra zrównuje się z jego ceną. Wynika, że
wcześniejsze zakupy dostarczają konsumentowi więcej korzyści mierzonej użytecznością niż wynosi cena. Konsument osiąga
nadwyżkę korzyści nad kosztami. Krzywa popytu pokazuje, że przy tej cenie konsument znajduje się w punkcie równowagi.
9.Optimum konsumenta

Punkt styczności linii budżetowej z krzywą obojętności: konsument maksymalizuje zadowolenie z konsumpcji. Punkt optimum
konsumenta charakteryzuje się tym że marginalna stopa substytucji (MRS) równa się stosunkowi ceny dobra x do ceny dobra y.
10.Prawo malejącego produktu marginalnego
Jeżeli w danej firmie zwiększymy tylko jeden czynnik produkcji a pozostałe są stałe to do pewnego momentu produkt marginalny
rośnie a potem zaczyna spadać.
Założenia:
-jednorodna produkcja
-technologia nie ulega zmianie
-przynajmniej jeden czynnik produkcji jest stały
-przynajmniej jeden czynnik produkcji jest zmienny

Etap 1 (do punktu B i B’)

-rośnie szybko produkcja całkowita
-rośnie produkt marginalny do punktu A’ i osiąga wtedy maksimum
-rosnie produkt przeciętny i osiaga maksimum w punkcie B’
-w punkcie B’ jest maksymalne wykorzystanie czynnika zmiennego
Etap 2 (od punktu B do C)
-produkt całkowity rośnie ale coraz wolniej
-maleje produkt przeciętny i szybciej maleje produkt marginalny
-w pukcie C produkcja calkowita jest maksymalna, a w punkcie C’ produkt marginalny wynosi 0 (jeżeli produkt marginalny=0,to
produkt całkowity jest największy)
-w pukcie C’ jest maksymalne wykorzystanie czynnika stałego
Etap 3
-spadek produktu całkowitego
-produkt marginalny staje się ujemny
-tego etapu w dobrej firmie powinno nie być

11. Prawa Gossena

I prawo Gossena
W miarę wzrostu konsumpcji danego dobra, użyteczność krańcowa poszczególnej jednostki jest coraz mniejsza.
Użyteczność całkowita TU – suma satysfakcji z konsumpcji danej liczby jednostek danego dobra. Rośnie w miarę konsumpcji ale
w pewnym momencie następuje przesyt.
Użyteczność krańcowa MU – jest to przyrost użyteczności uzyskiwanej dzięki zwiększeniu konsumpcji tego dobra o jednostkę
przy danych rozmiarach konsumpcji pozostałych dóbr. Znaczenie kolejnych jednostek dla konsumenta jest coraz mniejsze.
II prawo Gossena
Konsument osiąga stan równowagi przy zrównaniu użyteczności krańcowej pieniędzy poświęcanych na zakup różnych
przedmiotów albo inaczej: jeżeli ostatni pieniądz poświęcony na zakup rozmaitych towarów da taki sam przyrost użyteczności
ogólnej. Maksymalne zadowolenie z konsumpcji konsument osiąga wówczas, gdy stosunek użyteczności marginalnych zrównuje
𝑀𝑈(𝑥) 𝑃𝑥
się z relacją ich cen =
𝑀𝑈(𝑦) 𝑃𝑦

12. Analiza kosztow stałych i zmiennych

Na osi poziomej ma być Q!
13. Zależnośc między kosztami w krótkim okresie (170)

1) MC zrównuje się z AVC i AC wówczas kiedy te ostatnie osiągają minimum

2)jeżeli MC<AVC i AC wtedy ostatnie zmniejszają się
3)Jeżeli MC >AVC i AC wówczas te ostatnie rosną
4)AC=AVC+AFC, AFC zmniejsza się wraz ze wzrostem produkcji, natomiast AVC początkowo zmniejsza się a później rośnie.
Dlatego zawsze kiedy spadek AFC jest większy od wzrostu AVC, AC będzie spadał.
5)AVC osiąga w pewnym pukcie minimum, a następnie zaczyna wzrastać, jeżeli AVC jest większy od spadku AFC wtedy AC
zaczyna wzrastać
6)Z powyższych relacji wynika że AVC osiąga swoje minimum wcześniej niż AC
7)Zmienność kosztu całkowitego i przeciętnego wynika ze zjawiska malejącego produktu marginalnego
14.Optimum technologiczne firmy

Firma osiaga optimum technologiczne, jeżeli osiąga taką wielkośc produkcji przy ktorej produkuje po najniższych kosztach
jednostkowych.

15.Konkurencja doskonała
16.Etapy opłacalności produkcji przy róznych poziomach ceny,graniczne punkty rentowności
17. Optimum ekonomiczne w konkurencji doskonałej w krótkim okresie na wielkościach całkowitych. Optimum
ekonomiczne w konkurencji doskonałej w krótkim okresie na wielkościach marginalnych,.
18. Optimum ekonomiczne w konkurencji doskonałej w długim okresie.
19. Optimum ekonomiczne (maksymalizacja zysku) w monopolu na wielkościach całkowitych w długim okresie. Optimum
ekonomiczne w monopolu na wielkościach marginalnych w krótkim okresie.
20. Optimum zatrudnienia w monopolu produkcji. Porównanie optymalizacji zatrudnienia w konkurencji doskonałej i w
monopolu produkcji.
21. Zysk i strata w monopolu.
22. Optimum ekonomiczne w monopolu w długim okresie.
23. Model konkurencji monopolistycznej. Optimum ekonomiczne w konkurencji monopolistycznej w krótkim okresie.
Optimum ekonomiczne w konkurencji monopolistycznej w długim okresie.
24. Monopol związku zawodowego.
25. Monopson na rynku pracy-optimum zatrudnienia
26. Rynek pracy
27. Podaż pracy