Phương Pháp Tính - Iuh

IUH 2022: TÀI LIỆU CHỈ MANG TÍNH CHẤT THAM KHẢO!
https://www.facebook.com/profile.php?id=100055640205593&mibextid=LQQJ4d
Giải gần đúng f(x) = 0, x ∈ [𝒂, 𝒃] bằng phương pháp tiếp tuyến (Newton)
• Bước 1: Chứng minh f'(x) và f”(x) là không đổi dấu trên [𝑎, 𝑏]
Thế a và b vào pt f'(x) và f”(x) và xét dấu.
• Bước 2: Xây dựng dãy {𝑥𝑛 }
Nếu f(a).f”(a) > 0 → Chọn 𝑥0 = a
f(a).f”(a) < 0 → Chọn 𝑥0 = b
𝑓(𝑥𝑛)
𝑥𝑛+1 = 𝑥𝑛 - ( n =0,1,2,3...)
f′(𝑥𝑛 )
• Bước 3: Đánh giá sai số:

Với m =min|f′(x)|
[𝑎,𝑏]
M =M𝑎𝑥 |f"(x)|
[𝑎,𝑏]
𝑀
|𝑥𝑛 +1 − 𝑥 ∗ | ≤ .(𝑥𝑛+1 − 𝑥𝑛 )2
2𝑚
Ví dụ 1: Dùng pp tiếp tuyến giải gần đúng pt:

𝑥 3 − 3𝑥 2 − 4𝑥 + 7 = 0
∀𝑥 ∈ [3; 4] lặp đến lần thứ 2 và đánh giá sai số.
Giải
Bước 1: f(x) = 𝑥 3 − 3𝑥 2 − 4𝑥 + 7
→ f′(x) = 3𝑥 2 − 6x − 4 > 0, ∀𝑥 ∈ [3; 4]
→ f "(x) = 6x − 6 > 0, ∀𝑥 ∈ [3; 4]
Bước 2: Xây dựng dãy {𝑥𝑛 }
f(3).f”(3) = (33 − 3. 32 − 4.3 + 7). (6.3 − 6) < 0
Chọn 𝑥0 = 4
Nháp: nhập 4 = lưu vào Ans
𝑥𝑛 3−3𝑥𝑛2 −4𝑥𝑛+7 𝑥1 = 3,65
𝑥𝑛+1 = 𝑥𝑛 − 3−6𝑥−4 => {
3𝑥𝑛 𝑥2 = 3,574676
1
• Bước 3: Đánh giá sai số
m =min|3𝑥 2 − 6x − 4| = 5
[3,4]
M =M𝑎𝑥 |6x − 6| = 18
[3,4]
𝑀
|𝑥2 − 𝑥 ∗ | ≤ .(𝑥2 − 𝑥1 )2
2𝑚
≤ 0,010213
Ví dụ 2: Dùng pp tiếp tuyến giả gần đúng pt:
𝑥 3 − 𝑥 2 + 3x − 4 = 0 trên đoạn [1,2] lặp tới lần 3 và đánh giá sai số.
2
Giải gần đúng hệ AX = b phương pháp SEIDEL
Bước 1: AX = b  X = BX + g với ‖𝐵 ‖∞ < 1
 Pp seidel hội tụ
0
B=( 0 )
0
‖𝐵 ‖∞ = 𝑀𝑎𝑥 { } = ⋯ < 1
0
U = (0 0 )
0 0 0
‖𝑈‖∞ = 𝑀𝑎𝑥 { } = ⋯ < 1
Bước 2: Xây dựng dãy {𝑋𝑛 } với 𝑋0 = 0
𝑋 (𝑛+1) = (𝑥 (𝑛+1) . 𝑦 (𝑛+1) .𝑧 (𝑛+1) )𝑇
Bước 3: Đánh giá sai số
‖𝑈 ‖∞
‖𝑋 (𝑛+1) − 𝑋 ∗ ‖∞ ≤ . ‖𝑋 (𝑛+1) − 𝑋 (𝑛) ‖∞
1−‖𝐵‖∞
Ví dụ 1: Giải gần đúng pp Seidel, lặp lại 3 lần và đánh giá sai số.
20𝑥 − 𝑦 + 2𝑧 = 20
{𝑥 + 10𝑦 + 3𝑧 = 10
𝑥 + 𝑦 − 40𝑧 = 80
1 2
Bước 1: x = 𝑦− 𝑧+1
20 20
1 3
y=− 𝑦− 𝑧 +1
10 10
1 1
z= 𝑥+ 𝑦−2
40 40
1 2
0 −
20 20
1 3
B= − 0 −
10 10
1 1
( 40 0 )
40
3
3 4 2 4
‖𝐵 ‖∞ = 𝑀𝑎𝑥 { ; ; }= <1
10 10 40 10
1 2
0 −
20 20
U= 3
0 0 −
10
(0 0 0 )
3 3 3
‖𝑈 ‖∞ = 𝑀𝑎𝑥 { ; ; 0} = <1
20 10 10
Bước 2: Xây dựng dãy {𝑋𝑛 } với 𝑋0 = 0

1 2 1 3 1 1
Nháp: A = 𝐵− 𝐶 + 1: 𝐵 = − 𝐴− 𝐶 + 1: 𝐶 = 𝐴+ 𝐵 − 2  Calc 𝑋0
20 20 10 10 40 40
𝑋 (𝑛+1) = (𝑥 (𝑛+1) . 𝑦 (𝑛+1) . 𝑧 (𝑛+1) )𝑇

1 1,24025 1,266331
(1) (2) (3)
𝑋 = ( 0,9 ) ;𝑋 = ( 1,461725 ) ;𝑋 = ( 1,453102 )
−1,9525 −1,932451 −1,932014
Bước 3: Đánh giá sai số
‖𝑈‖∞
‖𝑋 (3) − 𝑋 ∗ ‖∞ ≤ . ‖𝑋 (3) − 𝑋 (2) ‖∞
1−‖𝐵‖∞
≤ 0,0130405
Ví dụ 2: Ví dụ 1: Giải gần đúng pp Seidel, lặp lại 4 lần và đánh giá sai số.
10𝑥 + 𝑦 + 𝑧 = 12
{𝑥 + 10𝑦 + 𝑧 = 12
𝑥 + 𝑦 + 10𝑧 = 12
4
Phương pháp bình phương cực tiểu y = f(x)
Bước 1: Tổng bình phương các sai số
∑𝑛𝑘=1(𝑓 (𝑥𝑘 ) − 𝑦𝑘 )2 -> min
𝑆 ,𝑎
Bước 2: Tính đạo hàm theo a với {
𝑆, 𝑏
Bước 3: Giải hệ:
𝑆 ,𝑎 = 0 𝑎
{ , {
𝑆𝑏 = 0 𝑏
Ví dụ 1: Cho đại lượng y phụ thuộc đại lượng x, dưới dạng y = ax + b bằng pp thực
nghiệm ta có bảng số liệu sau:
Dùng pp bình phương cực tiểu. Tìm a,b

Giải
Bước 1: Tổng bình phương các sai số:
S = ∑5𝑘=1(𝑎𝑥𝑘 + 𝑏 − 𝑦𝑘 )2 → 𝑚𝑖𝑛
Bước 2: Tính đạo hàm
5
,
𝑆 𝑎 = ∑ 2. (𝑎𝑥𝑘 + 𝑏 − 𝑦𝑘 ). 𝑥𝑘
𝑘=1
5
𝑆 , 𝑏 = ∑ 2. (𝑎𝑥𝑘 + 𝑏 − 𝑦𝑘 ). 1
𝑘=1
Bước 3: Giải hệ:

5 5 5
, 2
𝑆 𝑎 = 0 ⇒ ( ∑ 𝑥 𝑘 ). 𝑎 + (∑ 𝑥𝑘 ). 𝑏 − (∑ 𝑥𝑘 . 𝑦𝑘 ) = 0
𝑘=1 𝑘=1 𝑘=1
5 5 5
𝑆 , 𝑏 = 0 ⇒ (∑ 𝑥𝑘 ). 𝑎 + (∑. 1). 𝑏 − (∑ 𝑦𝑘 ) = 0
𝑘=1 𝑘=1 𝑘=1
30𝑎 + 10𝑏 − 109 = 0 𝑎 = 2,7

{ {
10𝑎 + 5𝑏 − 41 = 0 𝑏 = 2,8
5
=> Y = 2,7x + 2,8 (ghi a,b vào đề bài)
6
Công thức Eulen cải tiến
Bài toán:
𝑦 , = 𝑓 (𝑥; 𝑦) , ∀𝑥 ∈ [𝑎; 𝑏]
{
𝑦(𝑥0 ) = 𝑦0
Công thức:
Tìm 𝒚𝟏
𝑦 (0) 1 = 𝑦0 + ℎ. 𝑓(𝑥0 ; 𝑦0 )
{ ℎ
𝑦 (𝑘+1) 1 = 𝑦0 + [𝑓 (𝑥0 ; 𝑦0 ) + 𝑓(𝑥1 ; 𝑦 (𝑘) 1 )]
2
Tìm 𝒚𝟐
𝑦 (0) 2 = 𝑦1 + ℎ. 𝑓(𝑥1 ; 𝑦1 )
{ ℎ
𝑦 (𝑘+1) 2 = 𝑦1 + [𝑓 (𝑥1 ; 𝑦1 ) + 𝑓(𝑥2 ; 𝑦 (𝑘) 2 )]
2
Ví dụ 1: Tính gần đúng y(0,03); y(0,04) lặp lại 3 lần với h = 0,01
y(0,02) = 1; 𝟎, 𝟎𝟐 ≤ 𝒙 ≤ 𝟎, 𝟎𝟒 có Pt: 𝒚, = 𝟐𝒙 + 𝒄𝒐𝒔𝒚
Giải
x0 = 0,02 ; x1 = x0 + h = 0,03
y0 = 1 ; x2 = x1 + h = 0,04
𝑦1 , 𝑦2 =?
Tính 𝒚𝟏
Nháp: thay số vào x,y
𝑦 (0) 1 = 𝑦0 + ℎ. 𝑓 (2𝑥0 + 𝑐𝑜𝑠𝑦0 ) = 1,005803

{ ℎ
𝑦 (𝑘+1) 1 = 𝑦0 + [(2𝑥0 + 𝑐𝑜𝑠𝑦0 ) + (2𝑥1 + 𝑐𝑜𝑠𝑦 (𝑘) 1 )]
2
𝑦 11 = 1,005879 ; 𝑦 21 = 1,005878 ; 𝑦 3 1 = 1,005878 = 𝑦1  Lưu A
Tính 𝒚𝟐
7
𝑦 (0) 2 = 𝑦1 + ℎ. 𝑓 (2𝑥1 + 𝑐𝑜𝑠𝑦1 ) = 1,011832

{ ℎ
𝑦 (𝑘+1) 2 = 𝑦1 + [(2𝑥1 + 𝑐𝑜𝑠𝑦1 ) + (2𝑥2 + 𝑐𝑜𝑠𝑦 (𝑘) 2 )]
2
𝑦 1 2 = 1,011906 ; 𝑦 2 2 = 1,011906 ; 𝑦 3 2 = 1,011906 = 𝑦2
Ví dụ 2: Ví dụ 1: Tính gần đúng y(0,025); y(0,05) lặp lại 3 lần với h = 0,025
y(0) = 1; 𝟎 ≤ 𝒙 ≤ 𝟎, 𝟏 có Pt: 𝒚 , = 𝒄𝒐𝒔𝟐𝒙 + 𝒔𝒊𝒏𝟑𝒚
8
Công thức Runge – Kutta bậc 4
Nhập hf(x,y)
A = ℎ𝑓(𝑥0 ; 𝑦0 ) = 𝐶𝑎𝑙𝑐 Lưu A
ℎ 𝐴
B = ℎ𝑓(𝑥0 + ; 𝑦0 + ) = 𝐶𝑎𝑙𝑐 Lưu B
2 2
ℎ 𝐵
C = ℎ𝑓(𝑥0 + ; 𝑦0 + ) = 𝐶𝑎𝑙𝑐 Lưu C
2 2
D = ℎ𝑓(𝑥0 + ℎ; 𝑦0 + 𝐶) = 𝐶𝑎𝑙𝑐 Lưu D

Ví dụ 1: Cho bài toán giá trị đầu 𝒚, = 𝟐𝐱 + 𝟑𝐲; 𝟎 ≤ 𝒙 ≤ 𝟏
Y(0) = 1 với h = 0,01. Tính gần đúng y(0,01) và y(0,02) bằng pp Runge kutta bậc 4
Giải
x0 = 0 ; x1 = x0 + h = 0,01
y0 = 1 ; x2 = x1 + h = 0,02
𝑦1 , 𝑦2 =?
Tìm 𝒚𝟏
Nháp: 0,01.(2x + 3y) => Calc
A = ℎ𝑓(𝑥0 ; 𝑦0 ) = 0,03
ℎ 𝐴
B = ℎ𝑓(𝑥0 + ; 𝑦0 + ) = 0,03055
2 2
ℎ 𝐵
C = ℎ𝑓(𝑥0 + ; 𝑦0 + ) = 0,030558
2 2
D = ℎ𝑓(𝑥0 + ℎ; 𝑦0 + 𝐶) = 0,031117
1
𝑦1 = 𝑦0 + (𝐴 + 2𝐵 + 2𝐶 + 𝐷 ) = 1,030556  Lưu E
6
Tìm 𝒚𝟐
A = ℎ𝑓(𝑥1 ; 𝑦1 ) = 0,031117
ℎ 𝐴
B = ℎ𝑓(𝑥1 + ; 𝑦1 + ) = 0,031683
2 2
ℎ 𝐵
C = ℎ𝑓(𝑥1 + ; 𝑦1 + ) = 0,031692
2 2
D = ℎ𝑓(𝑥1 + ℎ; 𝑦1 + 𝐶) = 0,032267
9
1
𝑦2 = 𝑦1 + (𝐴 + 2𝐵 + 2𝐶 + 𝐷 ) = 1,062245
6
Ví dụ 2: Cho bài toán giá trị đầu 𝒚, = 𝐲 (𝐱 + 𝟏) + 𝟐𝒙𝟐 ; 𝟎, 𝟓 ≤ 𝒙 ≤ 𝟎, 𝟕
Y(0,5) = 1 với h = 0,1. Tính gần đúng y(0,6) và y(0,7) bằng pp Runge kutta bậc 4
10

Phương Pháp Tính - Iuh

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Phương Pháp Tính - Iuh

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

IUH 2022: TÀI LIỆU CHỈ MANG TÍNH CHẤT THAM KHẢO!

• Bước 3: Đánh giá sai số:

Ví dụ 1: Dùng pp tiếp tuyến giải gần đúng pt:

Bước 2: Xây dựng dãy {𝑋𝑛 } với 𝑋0 = 0

𝑋 (𝑛+1) = (𝑥 (𝑛+1) . 𝑦 (𝑛+1) . 𝑧 (𝑛+1) )𝑇

Dùng pp bình phương cực tiểu. Tìm a,b

Bước 3: Giải hệ:

30𝑎 + 10𝑏 − 109 = 0 𝑎 = 2,7

𝑦 (0) 1 = 𝑦0 + ℎ. 𝑓 (2𝑥0 + 𝑐𝑜𝑠𝑦0 ) = 1,005803

𝑦 (0) 2 = 𝑦1 + ℎ. 𝑓 (2𝑥1 + 𝑐𝑜𝑠𝑦1 ) = 1,011832

D = ℎ𝑓(𝑥0 + ℎ; 𝑦0 + 𝐶) = 𝐶𝑎𝑙𝑐 Lưu D

You might also like