TRUÖNG DAl HOC KINHE TÉ THÁNH. PHÓ.

HÓ cHÍ MINH

á ha lánIv

MR

TS. Lê Báo Lâm- Chúi bièn

TS. Nguyěn Nhur ý
ThuOng ThS. Trán Thi Bích Dung
Ths. Trân Bá Tho

N THÓNG KÉ
2010 -
 MŲC LUC

I MÖDÅU
IUC LŲC
HÜ viÉT TÁT VÀ THUÁT NGÜ. 07

Chucong I: Nhūng ván dè co bån vè kinh té hoc .—

I
Khái niêm vé kinh té hoc .. .11
II
Ba ván dè co bån cúa tó chúc kinh té.— (17

Chwong 2: Cung cåu và giá thį truòng . 28

Thi tròng. 28
II
Câu thį tru ng -— .29
III
Cung thi truróng. 33
IV
Thį truóng cân bang.— .38
V
Spr co giān cua cung cáu 42
VI Spr can thièp cùa chính phù vào thi truròng . 50

Chuong 3: Lý thyét lya chon cúa nguói tiéu dung ,. 36

56

A. Phân tich cân băng tiêu důng báng thuyét hūu dung..56
Môt só vån dè co bån. 56
IIIII Nguyén tác tói da hoá hîūu dung.e „.59
Su hinh thành du ng câu. 164

B. Phân tích cân băng tiêu důng băng hinh hoc. 567.
Môt só ván dè co bàn...
1.67e9
II Nguyén tác tói da hoá hůu dyng. 74
III Su hinh thành oduòng câu . 75
IV Các ván dé khác. 76

Chuong 4: Lý thuyét vê sán xuát và chi phí. 184

A. Lý thuyét vé sàn xuát . 184

Môt só khái niêm. 184
II Nguyên tác sàn xuát 190

B. Lý thuyét vé chi phí sán xuát. 00

Môt só khái niêm. .100
II
Phân tích chi phí sán xuát trong ngán han. 101
III
Phân tích chi phí sán xuát trong dái han mg 107
 1115
Chuong 5: Thi truóng canh tranh hoàn toàn. 115
Môt só vân de co bån. 118
Phân tích trong nhát thói. 121
III Phân tích trong ngán han (131
IV Phân tích trong däi han.
V Tô chúc sán xuát .
140
VI Hiëu quà cúa thi tróng canh tranh hoán toåne 143
và sup can thiép cúa chính phú váo thį truóng .
146

Chwong 6: Thį truóng dôc quyèn hoàn toàn . 146

I Môt só ván dé co bán 150

I Phân tích trong ngán han. 157

III Phân tích trong däi han .n 160

BIV Chién luroc phân bięt giá.
V Các bięn pháp quán ly và dièu tiét dói vói 167

doanh nghiêp doc quyėn.

12

Chuong 7: Thį truòng canh tranh không hoàn toàn

eate.
t**
tlb 12
A.Thį truòng canh tranh dôc quyên.
I Mot só ván de co bån.
172
ftiEt 174n
II Cân bäng trong ngán han vå dái han.
tru ng canh
IIIgHięu quàtcúaudlthjjnid i tranh doctBtquyén ..n
176

2
*cn
li 177
tB.Thį truòng dôc quyén nhóm. (177
I Môt só vân dè co báân. 179
II Truóng hop các Xndq nhóm không hop tác . 192
II Truròng p các Xndq
hoptad ntiD hómhop tác . bi ni
utt ▇ p nv t2 tóM
Chong 8: Thį truòng các yéu tó sån uin.mo....197
Ppbxuát tond óg
197
A. Thi trwrong lao dông ..EOb y 3. .197
ICâu vé lao dông.
IICung vé lao dông.nno.203
207o
III Cân băng thį tru ng lao dông cúa môt ngành.
n Éu 209
B.Thį truòng vón và dát dai. 209
I Môt só khái niêm
iez 213
II Cáu vé dich vu vón.
—
215
III Cung vé dich vy vón. 218
IV Cân băng trên thi truróng dich vy vón. fi ) (220
V Thi tru ng dát dai.
bda1 jaa f.
pitotn nia idude b nkd H
 Clut ng 1

CHÜ viÉT TÁT VÀ CÁC THUÁT NGÜlopno

o ait hnenzE oi
Economics: Kinh té hoctthnmeitdipintameed
Microeconomics: Kinh té vi mô tqu nabtteEstr
Macroeconomics: Kinh té vī môkntetie ol porian
Positive Economics: Kinh té hoc thųe chúng.
Normative Economics: Kinh té hoc chuán tácnnfEai)
Opportunity Cost: Chi phí co hôi. Fue iin
Production Possibility Frontier: Ðuong giði han khå năng sån xuát
Traditional Economy: Nên kinh té truyèn thóngsinun uu
Command Economy: Nên' kinh té chi huy (mênh lénh)'nEiitbn
Market Economy: Nên kinh té thi truöng.i gd-oni egbu
Externality: Tác ôngngoai vi (hu ▇ ngoai)
Mixed Economy: Nên kinh té hón hýp.uiialie o pe hngua
Market of products and services: Thi truöng hång hóa vå dich vų.
Market of factors: Thi tru ng các yéu tő sàn xuät. bnenda eih
snd oaolio o Danl
Demand - D - Câu 2it on guth ploli noutizdn2
Supply - S- Cung ulud gntb N 2bele i
Price -P- Ðon giá sån phâm gd2-wraune0
Quantity Demanded - QD - Lutong càuonil ncitquRnn 0n
Quantity Supplied - Qs - Lutng cungl noiqnnD onuan
Total Revenue - TR - Tóng doanh thu itU bngueM midtinmd
Price floor - Pui - Giá ti thiéu (giá sàn )odo omuanD lomiq0
Price Ceiling - Pmax Giá tői da (giá tràn)
ubo be A
Necessary goods - Hàng hóa thiét yéub4 MM- pnbut aniul
Luxury goods - Xa xí phám (hang cao cáp)
wt gtn- anupoa
Inferior goods - Hàng hóa cáp tháp
i r itnG- 22onoel
Substitute goods - Hàng hóa thay thé
Complementary goods - Hàng hóa bó sung deao anisM
Bd td
Perfect Competition - Canh tranh hoàn toàn
Oligopoly - Dôc quyèn nhóm ri pItel
Monopoly - Dóc quyěn hoàn toăn d -ibVT-) oldnY lanl
nbr 7 12o9 sto
 NUhing ván dé eo bán eia kinhe té hge

Monopolistic Competition- Canh tranh dóc quyen.

Price Elasticity of Demand -E-H só o giän cia càu theo giá,
Income Elasticity of Demand-E. Hê só co giän cúa càu theo thu nháp
Price Elasticty of Sapply -Es-He só o giän cia cung theo giá.
Cros- Price Elasticty of Demand - Ey - Hę só o giän chéotheocia giá
Utility : Hiüu dung (dung Ích, Iąi fch)
Total Utility - TU - Tóng hūu dung ee
Marginal Utility – MU - Hūu dung bién
Utility maximization – TU ax - Tói da hóa hu dung
i

Indifference curve-U-Du ng dång ích (duöng cong bàng quan)

Budget line-Dut ng ngân sách (duòng giði han khå năngdůng)
tié
Marginal Rate of Sabstitmtion – MRS - Tý lę thay thé bién
càu cá nhân. 7

Individual demand curve : Duðng o

Market demand curve : Dud ng càu thi truòng.nti
Income effect: Tác dong thu nhâp ((ei
Substitution effect : Tác dóng thay thé.
Both effects : Tác dông tóng høp d) thi

Consumer surplus – CS - Thāng du tiêu důng. Mi

Price consumption line: Duðng tiéu dùng theo giá. ngă

Income Consumption line: Duðng tiêu dů ng theo thu nhâp Pro

Diminishing Marginal Utility: Quy luât hūu dung bién giàm dàn Dea

Optimal Consumer choice - Su lua chon tói uucú a ngudi tiêu Prof

(nidùng Loss

Average Product - AP- Näng suát trung binhaget

Marginal Product – MP - Näng suát biéntnttadterau Mond

Isoquants - Du ng dáng lutçng tiren Price

Isocosts - Duú ng dăng phí E a First d

Marginal Rate of Technical Substitution – MRTS - Tý 1ê thay thé ký Second

Third o
thuât bién E .rieanpb
Total Fixed Cost - TFC - FC - Tóng phí có dinhubl Inter
Total Variable Cost - TVC- VC- Tóng phí bién dðif Bundlin
Pure
Cotal
Tor Cost - TC- T ng chi phí are Bu
Ohuldng 1

Average Fixed Cost - AFC - Chi phí dinh trung binh nt

Average Variable Cost - AVC- Chi phí bién si trung binh

Average Cost - AC - Chi phí trung binh
Marginal Cost - MC - Chi phí biên it

Long run Average Cost - LAC - Chi phí trung binh dài hanm9
Long run Marginal Cost - LMC - Chi phí biên dai han
Very short run - Nhát thði f

Short run - Ngăn han ne in 9

Long run - Dài han hutaehreard

Total Revenue – TR - Tóng doanh thu lpd

Average Revenue – AR - Doanh thu trung binh l

Marginal Revenue – MR - Doanh thu biên
**undliaiz
Increasing cost - Chi phí tăng dàn
gatre ra hns etatne
Constant cost - Chi phí không dői
Decreasing cost - Chi phí giàm dân tnnethnle bh9
Perfeet competition - Canh tranh hoàn toàn
Minimum long run average cost – LACmin Chi phí trung binh tői
thiéu dài han
trung binh tői thiéu
Minimum short run average cost - SACmin Chi phí sjij
d pi e s 1ll

ngăn han
(onon stinal
Producer Surplus: Thăng du sån xuăt
i y andubihsta
Deadweight loss: Lu ng tón thát vô ích i0Eienaul
Profit maximization: Tői da hóa ldi nhuân
4adrtneziEo
Loss minimization: Tői thiću hóa lõ
ęiho
Monopoly: Dc quyen hoàn toàn LibnpxintE
Price discrimination policy: Chính sách phân biêt giá
First degree Price Discrimination: Phân bięt giá cáp môt
Second degree Price Discrimination: Phân biêt giá căp hai
Third degree Price Discrimination : Phân biêt giá cáp ba
Intertemporal Price Discrimination: Phân biêt giá theo thði diém
Bundling: Giá gôp
Pure Bundling: Giá gôp thuän túy
 10
Othüng oán dé ot hån eda kinh t hge
Mixed Bundling: Giá góp hôn høp Esl tz
Two – part tariff :Giá hai phân tov
Typing: Giá ràng buôc ne9zdiea
Monopolistic Competition: Canh tranh d daD Doi
c quyènlra
Oligopoly :Ð quyên nhóm
Game Theory :Lý thuyét trò chdi e)
it n
Cooperative game : Trò choi høp tác )
pe0lsuMeno
Non - Cooperative game : Trò chdi không
Dominant Strategy : Chién lutąc thőng trj.
hop tác
1iia iiN
Price Leadership : Lānh dao giá. fk9y
ai
Tit for tat strategy : Chiën lutą ăn miéng trå miéng. HG)
E 1ti
Maximin strategy : Chién ludc tói da tői thiéu. eAt
FiNash
rst mover Advantage :Løi thé cúa nguði
Equilibrium : Thé cân băng Nash. hành dông trut
punere c e
ait
Kinked demand curve : Ðuðng
Cartel :Lién minh sån Xuát.
cău gäy.
phgtt0yieonl
gbtiitą n- 1pee nnono
nihaina O- ta3 gno
Factor Supply: Cung yś tő sån xuátdnEu i9)- nos shtof
Pactor Demand: Câu yéu tő sån xuát(Rc0gse edl ni
Derived Demand: Cău phát sinh fed db Tsth
Marginal Revenue Product - MRP - Doanh thu sán phám biên
A

Marginal Rate of transfo rmation – MRT - Ti lę chuyén dði biênai

Nnl

Present discount value - PDV - Gi á tri hiê n tąi

ne

Future value -FV - Giá trį tutdng lai Ezodejowtsi

Net Present
Flows value – NPV - Giá tri hiên tąi saneitsiettot
:Luðng ròng I Hneieximintin 2n
Stocks: Kho

Effective yield: Loi túc thųuc su Eni néod ntp D a dogpnol

at he 1d ce nnD piieoteineaeni
noteainnz san eogab tri
ung otnirtosumnuzdiooht enpbih
Sdau S
denhtnanidantluuonm nnintoat eent angeib

nu oepll
 29

28 Cmng, edu oà gid thij tuitong eut ng 2

ti E
lånhuonghucungng lêvàn giluádngcà thicáutruðng
thi truðng, do dó muaho không
bång cách thé
nhiéu hay
it hoãc cung cáp nhièu hay ít. Bát ký môt nguði mua và
nguði bán nào cūng déu là "nguði nhân giá".
t

Chutdng 2a

cUNG, ei u v GIÁ TH| TRUÖNG

ng

Phái có thông tin hoàn håo dói vôi các dièu kięn mua bán
trên toàn bô thi truðng, không môt naynguðikhôngmua môtnåonguði
phåi
tra giá cao hdn do không am hiéui
I. THI TRUÖNG a
bán nào cung căp vői múc giá tháp hon giá dā hinh thành
trên thi truðng.

cu the.NguöiCietêucóngdingty cókinnhah doanh

clu muadápsámúng cácbånghångcáchhóasånvà dich
1. Mô hinh thi truðng
Phái có su dong nhăt vê sån phäm, nghïa là sån phám cůa
ui tiéu thų cán. Nhūng ső luxuăt ng nguði cung cáp nay hoan toan có thé du e thay thé bång
sån phám cúa nhüng nguði khác.
nhūng cà nhūnghóa vàngutidichtiévųu thymà ngmuón
mà tt hàng có khå sőnänglu ngmuama
muaruöinvàg. Nhūng Cuő1 cùng, phái dě dà ng thay dði dén môt thi trfðng
á khácty nhau,
cáctát càmúecác gicóng t ą o nên cáu t h i t
kinh doanh muón bán và có khå năng bán ð cáe thuân ldi cho vięc mua ban. Nguði mua phåi tim duąc
múc giá tháp nhát và nguði bán tim tháy nhūng múe giá
mute giá khác nhau tąo nên cung thi trung.k E t g
cao nhăt cho hàng hóa cúa minh.
Sit két høp cáu vå cung thj truðing dói vôi môt hàng hóa hay II. CÅU THI TRU NGue
dich vy cy thě, hinh thành nên môt mô hinh thi truðng.
at

u nt i 1. Khái niêm:
2. Cáe mô hinh thį tru ng Lu ng tiêéu thų môt sån phám (QD) thung phų thu c vào
Dts vdo tinh cąnh tramh oó thé chic thij urong ra Him 4 koąi: các yéu tó nhut múe giá cúa chính nó (P), thu nhâp (I), sð thích hay
(1) Thi tröng canh tranh hoàn toàn thi hiéu cúa nguði tiêu důng (Tas), giá các hàng hóa có liên quan
(2) Thi tnöing canh tranh dóc quyéndtatat mit (PR), qui mô tiêu thų cůa thi tru ng (N), giá dut kién trong tut ng lai
th
(3) Thi trú ng dóc quyén nhómuintgutnotngi cúa sån phám (Pp ).. Có thé thě hiên mői quan hę trên duói dang
(4) Thi tnting dôc quyén hoàn toàntucral hàm ső: QD = f(P, 1, Tas, PR. N, PF...,. )
Cung, cáu duçc xem xét trong thi truðng canh tranh hoàn Khi dua ra khái niêm vê cáu cúa sán phám nguði ta xét chi
toàn. Si canh tranh hoàn toàn hiém khi tón tąi trong thute té, nhung mői quan hê gi a giá că và lutong câu sån phám, trong dièu kiên các
mó hiah nåy hoàn toàn có ích nhur là môt tiêu chuán dě so sánh các nhân tő khác duąc già dinh là khóng thay dôi:
tinh huóng và két quå trong thųe té. Thi truðng canh tranh hoàn toàn Cåu thį trutong mó tå ső lutong môt hàng hoá hay dich vų mà
có 4 dăc tính: thuiedb bod qtin t nguði tiêu důng sē mua các mútc giá kháe nhau trong môt thòi gian
Trutóc hét phåi có nhièu ng òi mua à nhièu nguði bán, Cu thé, trong dièu kiên các yéu tő khác không dó .
tát cà déu tim kiém loi fch cho minh. Nhüng luong bán và
lutng mua cúa mõi nguði chiém tý trong rát nhò trong
 30
Gung, cáu và gid thij Intng 31

hu ng 2
Ciu có thé dude biéu thij bing bidu cáu, dung cåu hay han
ső câu. Mąt khác mői quan hê gia giá và lung cåu trong bång 2.1
42 hay
cūng có thé thě hiên duði dang håm ső: Q = -7/10.P +
Vi diy trên bing 2.1 mò tà cšu thij troing vé dia compact n
năm tąi thành phő X
P = -1077.Q + 60. HàmQ cáu
có dang;
là hàm nghich (vői
= aP +b
hàm cåu tuyén tính
bién,a<0)
Bång 2.1Biču cău thij tring vê dia compact (mði nām) 2. Qui luât câu
Lu ng câu thi vøi diéu kiên các yéu tő khác không dői, nguði tiêu thy
thông thuðng sē mua ső luong hàng hóa nhièu høn khi múc giá giåm
a B

Giá (.(P) Lut ng câu cúa ALit ng a

nB
xuóng và ho chi mua ít don vi hoğc không mua néu múc giá tăng
(Q )
(ngàn (Q ) QtQt
dóng/dīa) 7,000 lén. Lu ng cáu cúa hâu hět các hàng hóa vå dich vų có mői liên hê
ae40
50 14.000
nguąc chiéu või giá cà, mői liên hê này chính là qui luât câu. Qui
luât câu có thé tóm tăt nhu sau
,UUU

30 28.000
10
20 35.000 P QD
(D
(0
Pl Q, 1
coDuta các ső liêu trong bång 2.1 lên dó thi, vói giá cà due Phân bięt lui ng câu à câu
biëu thi lèn true diâng vå cáe ludgng câu thi truöng duc biéu thi len Càu biéu thi các ső lu ng mà nguði tiêu důng muón mua và có thé
truc ngang ta có duðng cáu thij truöng cia dīa compact tąi thành phő mua các múte giá khác nhau. Do dó môt su thay dôi trong giá sē
X irong mot năm (hinh 2.1). Du ng cáu thuöng có dang dó xuóng gây nên su thay dði trong litong câu, nghīa là chi có sųt di chuyén
vi giūa giá và luong cáu có mó quan hé nghich bién, khi giá doc duong câu dői vői môt hàng hóa. Trong hinh 2.1, khi giá giåm
hàng hóa và dich vų tăng lên nguði tiêu düng sē muőn mua ső tir 40 ngàn dóng xuóng 30 ngàn dóng tao ra môt su di chuyén dąc ti
luong it di và ngu c ląi khi giá giàm ho sě mua ső lu ng lón hon. diém B dén diém C, làm tăng lutong càu tù 14.000 lên 21.000 don
vj. Luong câu là môt con ső cų the vå chi có ý nghīa trong mői quan
hê vôi môt múe giá cų thé.
Trái ląi, cåu không phåi là môt con ső cų thé, nó chi là môt
40
khái nięm důng de mô tå hånh vi cúa nguði tiêu důng. Ngoài giá cå,
30
có nhièu yéu tó tác dông dén quyět dinh mua cůa nguði tiêu důng,
20 E các yéu tó này duąc gi không dði trong khi vě duðng cău cų thé.
Lo Do dó, khi có su thay dói cúa các yéu tő khác vói giá sē làm thay
142128 35 Q (1Ongàn)
dôi trong câu, làm duong cåu dich chuyén.
Hinh 2:1: Duting câu thi truting dīa CD 3. Các yéu tő làm dich chuyên duðng cåue
Môt ső yéu tő có thé tąo nên sut thay dõi cáu hay su dich
chuyén duöng cáu là các thay dði trong:
 32 Cung, eáun và gid thi tnting
(1) Thu hâpcůa nguði tièu důng
(2)Sò thích và thi hiéu cúa nguði tiêu důng
(3)Giá cå cúa các hàng hóa liên quan
(4) Qui mô tiêu thų cúa thi truðng
(5) Su di doán cua nguöi tiëu důng vé giá ca, thu nhăp v
chính sách cúa chính phú trong tutóng lai.
Khi thu nháp täng lén, ngui tiëu ding sě sán sàng chi
téu nhiéu hon cho vięc mua hàng hóa và dich vy, thông thuong hy
3.1.
33
ehtdng 2
n
3.2. Sut thay dði trong thj hiëu nguòi tiêu dng tác dông lên
. cáu. Già sú nguði tiêu düng thích doc sách hay di xem phim; ít thích
nghe dīa compact hdn truðc. Þuðng cáu CD sē dich chuyén sang
trái. (Māt khác càu vé sách hay vé xem phim sě dich chuyén sang
phái).
3.3. Yéu tő tiép theo là giá cå hàng hóa lièn quan. Hàng hóa

có thé mua só lutong hàng hóa vàă dich vy nhiču hon so vői trude o liên quan là hång thay thé hoăc hång bó sung. Hàng thay thé là các
hång tudng f và có thé thay thé cho hàng hóa khác - nhi phd và
các mte giá. Nhung dói või hång cáp tháp khi thu nhâp täng thi com, hòa nhąc và the thao, .Hàng bô sung là các hàng hóa- dude si
lutong cåu sån phám gidm ð tát cå các múe giá so või truôc. dung dóng thði - nhui dáu máy và bāng video, xe và xăng,..Thông
Già sùt thu nháp ca A täng gáp döi, A muón vå có thé mus thuöng su tăng giá cůa môt măt hàng làm tăng cáu dói või măt hàng
ő luong dīia compact täng thém 2 dīia nüa ð moi múe giá (bång 2.2). pay thé nó. Ban nghī dièu gi sē xåy ra dói vói cåu vé xe Super
Nói cáchcáukhácmói duöng
Duöng cúa AcâunåmcúabénApháidichduðng
chuyéncáusangcū nhut h 2.2a.
phái.hinNéu
Dream néu giá xe Dream II giàm?
thu nl
3.4. Qui mô tiêu thų cůa thi truðng, néu ső lu ng nguði mua
nhâp c a A giăm, cáu cia anh ta sē giàm, ting cáu dich chuyén trên thý tröng tăng, cåu dói vói các măt hång sē täng. Các nhà
sang trái (hinh 2.2 6). buón sē håi lòng khi nhiéu chung cu due xây diung, mang dén cho
Bång 22
Lut ng câu cůa A khi Lut ng câu mő cůa A khi ho nhiéu khách hàng, dich chuyén các duöng cáu sang phdi. Nguąc
Giá (P)
thu hâplà L0A)
thu hâplà L> ▇ lai, môt nhà máy lôn ôdia phuðng dóng c a, ít công nhân và gia
(ngàn dóng/dia) 3 dinh ho còn à ląi trong vůng sē gây phién muôn cho các nhà buôn vi
t
50 5
cáu các hàng hóa giàm, các duðng cáu dich chuyén sang trái.
Dti
30 un 9ubE 3.5. St dyt doán cúa nguði tiêu ding vé các sų kięn tutong lai
20
t11n sě tác dông dén cáu, ví du dit doán giá tăng khuyén khích ngui
tiéu důùng mua nhiéu hon trong hiên tąi. Dy doán có su thay dói thu
nhâp hay chính sách nào dó cúa chính phú có thé gåy ra nhūng thay
dói trong cáu dói vôi môt ső măt hhàng cų thé.
uob adh n
ts i u II. CUNG THI TRUÒNG:tatyegtu uhhue2
t
lb
1. Khái niêm: tgn ie h id nD pto d n Dm
D, — D, bdliae gnt E tun te tw. r tou
Lutng sån phám thj trung cung útng phų thuô nhiéu nhân
tbdab ni e D,
tó nhu giá cúa chính sán phám dó (P), chi phí sån xuát (C), trinh dô
Qia ta▇ (
khoa hoc ký thuât (Tec), ső xí nghiép trong ngành, giá du kién trong
tutong lai cúa sån phám.
(a) Druing cdu dich chuyén sang phdi(b) Duidng cåu dich chuyén sang trdi
lMI .L
 34
Gang, cda od giá thei Intn Ohu ng 2
35

pCó thé thé hięn mó quan hé trên duói dang håm ső:
Q = f(P, C, Tec, .
ai de a b stm rdeme dia sin phín mtia eg
fE

gaskięn cáche nháneaew1óMns sin g h í n dage emg tng, t o ng ▇

2 50

khác dușemó tàgià sódinlang

h là khôngmpt hàngthay dóihoá: hay dich wy
3 40 |

ngti si anaa
Cung one
thi trutòng i u d ei e mi e
gian cjy thd, rong dièu kiğn cáe yěu tő khác khóng dót. gi d bháe nhas t r o ng min Lui 30 39 Q Q

Omg of té sge bidu t ti bång biás cimg, dtng cong b p

(a) Dung cung thij tnang dia CD Hinh 2.6(b) Druòng cung là dutòng cong

Mat khác mői quan hé giūa giá và lutng cung trong bång 2.3
Vi dy biéu cung thi trtðng vé dīia compact
hàm só cung. act mõi năm
đuc mô
se cūng có thé thé hiên duði dang håm ső:
Q = 9/10P - 6hay P = 10/9.Q + 20/3.

Bitrongng 2.bång3: Biéu2.cung thLujng

j tringcungvé diaciacompactLuijng(mði năm)
cungcia Lutgng cung
Hàm cung là hàm dóng bién, hàm cung tuyén tính có dang;
Q = CP +d (vói c>0)

công ty II trutðng 2. Qui luât cung

Giá công ty I = 1+ II▇
(ngàn dóng|dīa) (01)
( II) l
39.000tb Vði diéu kiên các yéu tő khác không dði, thông thuðng
14
9
tl10 rgo30.000ti inguti sån xuát sě cung úng ső lutng hå ng hóa nhiéu hon
40ot1n
50

5ahubr8io mti p21.000bu 12.000

At các múe giá cao vå ho chi cung úng it don vi hošc không thé
30 6
3.000
cung úng néu múe giá tháp. Cung cúua các hàng hóa và dich
20
vų có mői liên hê cůng chièu vði giá cå, mői liên hê này
10
Dt các só lieu trong bång 2.3 lén dò thij 2.6 a, vói giá hinh thành nên qui luât cung. Qui luât cung dudc tóm tát nhu
dute biéu thj lên trųe dúng và các lut ng cung thi truöng du c bié sau: äia t l
thij lén truc ngang ta có duðng cung thi truðng cua dia compact tron i P Qs1
mp nim (hinh 27) Duing cung có thé la duöng tháng hoğc dng
aleal

cong ,ahutng thung có dang dóc lên vi giīta giá và lutng cung o
Pl Qsv
td
mói quan hê cůng chiéu, khi giá cå hàng hóa và dich vy tăng lè Phân bięt lt ng cung và cunguggura
ngutði sán xuát sě muón cung úng ső lut ng nhiéu høn và nguge le Tudng tr nhu vői cáu, cán phân biêt lut ng cung và cung. Cung biéu
khi giá giám ho sě giám ső lut ng hàng du c cung úng. d ht thi các ső luong mà nguði sån xuăt muón cung úng và có thé cung
tt
úng ð các múe giá khác nhau. Do dó môt sų thay dði trong giá sě
s
E)
it thngtgu bja u ieTtu L
b itoac gây nên su thay dői trong lutong cung, nghía là chi có sy di chuyén
 Cu ng, eåu vā q uuLruną
ta.

36

, khi giádoegimt
dyei40tdngihingn cugding diKuinvig 30mótnghnhingdónghóa.RoTrorangmothiasıht3.di1chayén
Olutong 2ilt

dienpm BLasdenmngdicungem C,lilmmótgicoaämsbkngcą thécongvå tichir 30.có 0ý00nghīxuóng Bång 2.4: Biu cung thi truong mái sau khi dp dung ký thuât sån xa t mái CD
a trong21.mö
000 Giá (P)
ngàn dóng/dīa) Lutng cung cu Lut ng cung m
vði môt múte giá cu thé. cúa thi truong
cua thi trutong
Tri hi cang khóng phii ti môt con só cu thé, nó chi là mót
50
quan
qu. he 39.000 44.000
io t30.000e
4()

khdi nieim ding dé mò ti haänh vi cia nguói bánquyêthay nguði dinh cung sån xuät
úng
30t
20
einE21.000 i35.000
26.000

Ngoi i gi ú cà, có nhi é u yéu tó tác dông dé 12.000

dihangngicmgsicun suútthé., Dodi

cáe yéu, khitó näyeáe due
yéu ginàyt khöng sě làamkhithay
thay dóidói trong ve
a17.000
3.000
8.000
▇
Evnh S tean
döi trong cang, hay duiòong cngdich chuyên. uiuhnt gntn di E
3. Các yéu tó làm dich chuyén dutöng cungr bn iS
2o

Mit ső yéu có thé to nén siuf thay dói cung hay sI dich
j

chuyén duting cung là các thay dói trong:nigao m

() Chi phí các yéu tő sàn xuát duc si dung i
Q
(a) Dudng cung dich chuyen sung phdi A(b) Dutàong cung dich chyen
(2) Tinh trang ký thuąt due các hāng áp dung trong ngành
(3) Các chinh sách, qui dinh cúa chinh phú ib tr mt ung hiis Hinh 2.7
p(4) s6 häng trong ngànhto-n uit a
i ne
(m3.1. Chi phí sån suát giám, khuyén khích các hāng hiên hành 3.3. Sut thay dói trong chính sách thuě, chính sách tr căp, các
mò rông sán xuát và các doanh nghiêp mði gia nháp thi truðng. Do vé xü lý chát thái hay båo vê môi truöng déu có thě tác
sáchhành
chídóngnh lên
d6, Iutdng cung è tát ed các múe giá déu tăng lên. Nói cách khác vi cúa nguði sån xuát. Néu nguði sån xuăt phái nôp
diuong cung sån phám dich chuyén sang phái. Già sů chi phí sån 5.000 dóng trên mði don vi sån phám, ho sě muón bán múte giá cao
xuát dia compact gidm, ò moi múte giá thi trtðng sē cung úng môt hon true dúng bång khoån thué òtát cå các múte sån lutng ditęc
usgng dia 1ðn høn. Dung cung mői cúa thi tntðng nåm bên phái cung úng, hay nói cách khác ho chi muón và có thé cung úng môt
duöng cung ců. Nói cách khác duöng cung cúa thi truðng dich Iutong nhò hdn ð các múte giá. Trong trÖng høp này duöng cung dā
chuyén sang phäi. dich chuyen sang trái. Ban cūng có thé tháy dièu xáy ra hoàn toàn
Nguge lai, néu chi phíi sån xuát tăng, cung cůa thi trðng sé ngue ląi, duöng cung dich chuyén sang phái, néu nhut ngui sån
giàm, dung cung dich chuyén sang trái (hinh 2.7 b).
xuát nhân dudc khoan tro cáp ti chúnh phů.
3.2. SIc thay d k thuąt sán xuát táe dông lèn cung, tién bô 3.4. Yéu tó tép theo là ső lu ong hāng trong ngånh thay dói.
trong ngành sån xuát CD dă Häm ting cung các sån phim (báng Néu ső hāng sån xuát tăng, cung hàng hóa và dich vy sě täng. Mo
4), dng cung CD dich chuyén sang phái nhut hinh 2.7a. 6ge vi du gån dày là thi trðng nuóc giåi khát, nhiéu công ty môi gia
o tp toth ttigntL én nhâp thi trðng. Két quå là, duðng cung dich chuyén sang phái, các
công ty sån sàng bán műc giá tháp hon dői vði moi ső lu ng.
38
Cwng, eáu oà giá thi tnn, Ohtoną 2
39

IV. THI TRUNG CÁN BÅNG

tE
1. Thj trudng cân báng C

Trong thi trðng ti

f do, sf tng tc cia cung và cdu xát
giá el ela mot hlag hóa. Gi tif vé ti tntng dia compac, m
ngut u ding mn di Co, ahita cóng ty dip dng bäng cách e
da ta bán. Gif thij tndting doe hihthành khi có sit trúng hop ve
21

Hinh 2.9: Thi trutòng dīa CD cân bång

mà ngui ma món mus và só huong mà nguói bán m, u)

bán. Tai me giá thij tnuing làa 30000 dóng môt dan vi, tát ed 210g
Juong "
2. Thăng du và khan hiém
dia compact dt ra bán deuste mua hét, ta nói thi tnöng cân blng các mútc giá cao hdn múc giá cân bång, nhu giá 40.000
Múe giá vå luspng, lai d6 "thij tning hét hàng"duc goi là giá ch dóng, nguði sán xuát muón bán môt lut ng là 30.000 CD, trong khi
băng và luong cán bäng. nguði tiêu důng chi muón mua 14.000 CD, thi truiong thăng du môt
Nhut vây giá cân băng là múte giá mà tąi dó lu ng sån phán lut ng hàng là 16.000 CD. Khi có su thāng dut, nguði bán sě ha ;giá,
mà nguói mua muón ma ding băäng luong såàn phám mà ngudi btn giá hą theo qui luât cău thi luong cåu sě tăng lên và theo qui luât
m ðn bán.
cung thi lutong cung sě giám xuóng, giá hą cho dén khi dąt tói múc
cân bång (hinh 2.10).na
Trén dó thi, diém cân bäng chính là giao diém cua dung
Ò các múc giá tháp hon múc giá cân bång, nhu giá 10.000
cung và duöng cåu. titta dóng, nguði sán xuát muón bán môt lutong là 3.000 CD, trong khi
Bång 2.1O Búu cwng và cáu thi truitng vi da compact (mði näm) nguði tiêu důng muón mua 35.000 CD, thi trutòng thiěu hųt môt
Iutng hàng là 32.000 CD. Khi có su khan hiém, nguði bán sě tăng
Giá (P) Lu ng cung Lutpng cáu Khuynh hutóng thay giá và nguði mua cūng sán sàng trà giá cao høn dé mua cho dudc
(0s)
t i giá
dő
hàng, giá tăng theo qui luât cung thì lut ng cung sē tăng lên và theo
50
40
39.000
30.000
1.000
14.000
( Qn: du thua P. qui luât cáu thi lutong cáu sē giàm xuóng, giá tăng cho dén khi dat
Qs 0p: du thua P.
30 21.000 21.000 tói múte cân bång.
Os=0: Cân bång
20 12.000 28,000
QsQi thiéu hut Pt múe giá cân bång, nhu giá 30.000dóng, luąng cung bång
10 3,000 35,000
O «0n; thiéu hut lutong cåu, không có thăng du hay khan hiém. Ső lutong mà nguði
a r
d tiêu důng fong muőn mua trůng høp vði ső lutong mà nguði bán
cung căp. t i
La
pt o
.

gaouttentzie
 Cung, cáu oà giá thij tnutng
O

Thäng del Triong høp 2: Cáu không dói và cung thay dőioEE1
D 1E tp ae
(1) C u khóng dði và cung tăng:
Khi cung môt māt hàng tăng lên, thi tröng sě cân băng tąi
Khan hiëm múc giá cân bång tháp hon truc, vi ð múe giá cân băng cū, thi
trðng sě thăng du hàng hóa (hinh 2.12 a). io Lr at
p(2) Câu không dői và cung giám:
t
Hinh 2.10: Thäng dut vå khan hiëm it pKhi cung môt măt hång giàm xuóng, thi tr ng sē cân băng
tąi mútc giú cân bång cao hon truóc (hinh 2.12b).ndh rtu oL
tl iS,e
3) Các truting hop thay dói giá cân băng a tndot
Diém cân bång trén dó thij thij tröng sě thay dói khi có s S
dich chuyén cúa dung cung hoąc duöng cáu hoăc cå duðng cung v E

d ng cáu. Nói cách khác, giá cán bång và lutdng cân bång sē thay i
E
ncin
dói khi có sup thay dói cúa cung hoãc cáu hoğc cå cung vå câu. u
D

Truong køp 1: Cung khóng ddi và cáu thay dóEnd pa

od pdi
d e

nI) Cung khóng döi và cáu tăng:nin te qe anhil tg t59 Q,

Qu
0
Q
Khi cáu môt măt hàng tăng lên, thi trtng sě cân băng tąi múc giá abt 0a
và lung cân bång cao høn tróc, vi à múe giá cân băng ců, thi (a) Duiong câu không dői và du ngoa(b) Du ng cáu khóng dðt và duong
cung dich chuyěn sang phdi, giá cân ung dich chuyén sang trái, giá cân
trútng sě thiéu hųt hàng hóa (hinh 2.1l a).n tu e gn
(2) Cung không dði và cåu gidm: bäng giåm và luttng cân băng täng pup bâng tăng và luaong cân bâng gidm
(el eht no
Khi cáu môt måt hàng giàm xuóng, thi tnting sě cân băng tąi múc ne oth nt èh ivt Hinh 2.12t t n dg aiz lin tl
cán bång tháp
giá và lusongdn hatn tnude (hyah 2.I16)rthepE
u gida Trutong hop 3: Cung và câu thay dői
onódipttl
cshni 3nt.
ti Se Khi cå cung lăn cáu môt mĄt hång thay dði thi giá và lutçng
,
cân bång sě thay ðinhu thé nào ty thuģc cung cåu thay dði cùng
Pt
n u jE D; chiéu hay nghich chiéu, cůng múc dô hay khác múe dô
is t
r
Ví dy khi cå cung lān cáu môt măt hàng tăng lên, thi truöng
E tQQ iov nunun nQ
0gnQi có thé sě cân bång tai múc giá cao hón, tháp hdn hay nhú cū phy
(a) Duamg cung khóng dði và dutóng
(b) Du ng cung khônga dedði và du ng thuôc múe tăng cúa cung, cáu nhung lut ng cân băng sē múc i
cåu dich chuyën sang phái, giá cân
cdu dich chyén sang trái, giá cân hon. Néu múe tăng cung khá lón trong khi cău chi tăng ít thì giá cân
băng giàm và luagpng cán bång gidm
bâng tăng và lutng cân bång tăng
bång sē giàm Xuóng.
Hinh 2.11

( )
bi atthtonti Eti
 Aang, eáu oà giá thi tuting 43

y.SU/co GIÁN CÜA CUNG cÁUnanutat Ohutóną 2

otTrong dó, 4Qp là sut thay dði trong lu ng cáu ti Q dén Q,
1. Sut co giän cúa cáu aa
aP làa sut thay dói cua giá tir Pr dén Pz nhut trong hinh 2.3 a. Khi dó
Cse phin h d pthin uéa cho áy, ngubi üibu ding gug co giān duțe tính giüa hai diém khác nhau trên duðng cáu, nó duc
dinh mu so lspng hlng hía và dich vu vdi só hsding bao nhièu goi là dó co giān vong cung, trong truöng hdp nåy = (Q + Q2
phe tte wo gii cia chinh ó, thu nhip cis ho, giá cå cha o và P = (PI + P )/ 2.
hing hóe lién quan. Tuy ntiéa, chúng ta khóng rõ tai sao môt quy uDô co giān tính tąi môt diém trén dutng cáu dői vői các thay
sich gito thoa die hon mjt quéa tiéu thayót nói tčng, tai sa0 g dói nhò trong giá cà là dô co giān diém, Qp trong công thúte là Qi và
go vta ti tnng th pi giäm tong dh so vdi cśe mát hng Plà PJ. Dô co giān diém, nhăt là dői või môt duöng cáu tuyén tính,
ong nghićp khc. Do ldteg df co giän cla cáu sě giúp chúng ta tra có thé duąc tính toán don gián.
lði các câu hói này. Công thúe ocd bån có thé viét lai:
4QD
Dó co giän cúa cáu do huông st phán úng (hay su nhay càm) Ep = =---- X—
cla ngubi tiêu düing biéu hięn qua sit thay dði huong hàng duc mua AP QD
khi cáe yéu tó nhu giá cà hàng hóa, thu nhâp, giá hàng liên quan
thay dói.ð dày chúng ta xem xét ba loai dô co giān:
Ty s0/AP a hé só góc (a) trong bim ešu:Q =aP+b,
Ep = a X -:.
(1) Dô co giän cúa cåu theo giá QD
(2) Dô co giän cúa cåu theo thu hâp Ký thuât tính toán này cüng có thé áp dung dé do lu ng dô
(3) Dô co giān chéo cua cáu theo giá co giăn diém trên môt du ng cáu cong. Già st dĄ co giān due do
La. Dô co giān cia cáu theo giá (Eo) do lu ng su nhąy căm tai A(PI, Q1) trong hinh 2.3 b. Dáu tién kė tiép tuyén vói duöng cáu
dô dóc (a) cúa du ng cáu tąi A, sau dó áp dung
cúa ngutdi tiéu důng, biéu hiên qua siuf thay dóilutong cáu khi giá o=că hi A dé xác dinh
ta1
hàng hóa thay dói. Nó làti é phán trăm thay dði trong lut ng cåu công thúe (3). p bu ct t grh
AtC. )
khi giá sán phám thay dði môt phán trám (vói diéu kiên các yéu tő Tính chät: i Etu
khác không dô1).
gnori + Eo luôn luôn có giá tri âm, vi giá và lu ng cåu thay dði nguce
Công thútc tini
chiéu nhau. Nói chung, dáu cůa d co giān ít quan trong dői vői các
ED = 4Qn 40o/O
P%
40 a nhà kinh té høn là qui mô cůa nó, do dó trong tính toánt ta sú dung
(,
P /P P i)
trį tuyêt dői, air
Pi
+ Két quà tính toán có thé xäy ra các truðng høp:
Beiiai
Néu % 4Q, l lón han %aP nguði tiêu düng phån úng dáng ké
dói vői su thay dði cua giá cå, giá trį cúa Ep lón hon 1, ta nói
l i
A 4n
Db iG
cåu co giān nhièu.
Néu % 4Q, nhó hdn %AP nguði tiêu dùng phån úng nhę ői vői
(D)

Q, sut thay dði cúa giá cà, giá trį cúa Ep nhò hon 1, câu it co giän
Hinh 2.3: Di co giān cúa cdu theo gidQ (b) Q
 44 Cug, eáu oà giá thi trt ng
Nu 30 tlag , piävi elaEs bdne L,ohu co gün day
, Néu % s0 tát hó hay khóng ddi so vói AP. giá tri cia E,
bäng 0, chu hodn toån kadng co giān. Trong trting hop biy
stng cu tháng ding, s0eg song vot trye giá cà (hinh 24a),
Muói än có thé là mįt vi du, nó là môt loai hång hóa ma
thiîng don vj du dèn li rít cáa thiét. Tuy nhién, mua nhieu
han só Iuepng cáa thiét sě trò nén rày rà. Do dó cho dù giá
muói giàm cue tháp nguti tièu düng sě khóng mua nhiéu hon
wà hy cūng sě không mua ít hon néu giá täng mąnh.t l
P|dvaht
u
Q Q
a) Cáu hoàn toàn không co giänob) Càu hodn todn co giân
ds Hinh 2.4: Các dang dăc bięt cuia dutong câu
Néu %4Qo vô hąn khi giá cá khóng thay doi hay thay dði rát ít,
giá trį cúa Ep bång , cåu hoàn toàn co giän. Trong trðng hop
này duöng cáu nåm ngang, song song vât tryc só lung (hinh
2.4b). Dó là tru ng høp dung cáu diúing tne các häng trong thi
tru ng canh tranh hoàn toàn.
Dó co giān cia cåu theo giá tác dóng dén tóng chi tiêu cia ngutòi
tiêu ding và tóng doanh thu cúa các hāng kinh doanh
Tóng chi tiêu cua nguði tiêu důng hay tóng doanh dan thu cúa
hāng là tích ső cúa giá bán và sán lut ng: TR = PQ
Khi cáu co giän nhiéu (IE 1),%40o kón hon %AP, P
b t & TR nghjch bién, do ó TR sē täng khi giá giàm v TR S
giàm khi giá tång
b dóng /kI),khi% A0
Khi cáubién,co dogiädón itTR(Esē täng giá tängnhó vàhonTR%AP,sē giP&ám khi
i giá giàmi ann
Olutong 2o 45
o Khi cáu co giān ddn vj (E/ =D), % 40 vi %sP nht
nhau, P &
t TR dôc lâp, do dó TR sě không dôt khi giá thay
dói.
Fitl
Du nt n ATR tăngt ie atgiui
TR tăng
i e
a ut t i ATR giám
bl a Bh eEE
p utouc f (B)
nd Hinh 2.5: Giá c a hai doanh nghięp A à B tăng môt múe nhu
t gndhtnhau, nhiang töng doanh thu cúa A tăng trong khi TR cůa B
gidm vi cåu sän phäm cia A it co giān ham B
Các nhân tő tác dông dén dô co giān cia cáu theo giá:
() Tính thay thě cůa sån phäm: môt sån phám càng có nhiéu
sån phám thay thě cho nó dô co giān cua càu theo giá càng Ión.
Thuóc lá hiêu 555 có dô co giān cůa càu theo giá lón vi có nhiéu
thuóc lá nhān hięu khác thay thé cho nó, thuóc lá nói chung có dô
co giän cúa cáu theo giá nhò vi háu nhut không có sán phâm thay
thé cho nó.
(2) Thöi gian: Ðói vői môt ső mät hång lâu bén, thông thuöng
dò co giān cúa câu trong ngán han thuöng lón hdn dô co giän cúa
cáu trong dài han. Néu giá truyén hinh tăng, nhiéu nguði sě hoăn
vięc mua sám ląi, và do dó lu ng cáu giàm nhiéu. Nhung cuó1 cůng,
khi truyén hinh cū không si dung dude nüa và cán phåi duçe thay
thé thi lutng cåu dài han sē không giám nhiéu nhuf trong ngán han.
Dói või các măt hàng khác, thông thuong dò co giān cúa cåu
. Se
trong ngán han thu ng nhó hon dô co giān cúa cåu trong dài han.
Môt nguyên nhân là phåi có thöi gian nguti tiêu důng mói có thé
TR thay dói thói quen tiêu ding. Néu giá cà phé tng manh, luong cáu
cà phé se giàm xuóng dån dán do nguði tiêu důng bát dáu bât uóng
cà phė. Nguyên nhân khác là su liên quan giüa các măt hàng, ví dy
46
Cng, eáu eà giá bhi be, Olut uą 2
47

pl gtedis dag ibhteg nale hg cúa nguti tiëu důng biéu hiên qua su thay dói lu ng cåu khi thu
yane aia pki et ens ndithay tth setasl
ea am, dh dén quing dung dén sò lim khi thay dsi ch8 nhâp thay dói, là % thay dói cúa lus ng cáu khi thu nhâp thay dði 1%
() 3 phán chi tžu eia sán phám trong thu nhip: phla (các diéu kiên khác khóng dói).liutt1
cúa sán pphám chiém tý trong càng cao trong thu nhśp oha np Công thúc tính: ind
4Q, % 4Q, / Q, 4Q, ▇
e ti elu cha o giän chng nhiéu. Lugng ca vé thi E = ==H. AI Q,
pin khóng bao nhiéu khi giá cla nó ting manh. Trong khi d, I% I /I

giá vé máy bay tng mamh thi lisgng cáu vé vé sě thay dti diag Tính chät:
( ) Vj tri cia múte giá trén duöng cáw: dò co giān cúa cu t cáu
+ Ej thông thu ng có giá trij dutong, vi thu nhâp vå lut ng
thay dói cůng chiéu. Theo qui lluât cúa Engel, óivôi các măt hàng
giá thay dhi doe theo dng cáu, múe giá càng cao thi cáu cáng g
giän. Diéu nåy có thé dude gidi thích ddn giàn dói või duing d thiét yéu % 4Q, nhò høn %AI, giá trj cúa Er nhò hon 1. Dói vđi các
hàng cao cáp, % 4Q, lôn hon % , giá trį cua E lón hon 1.
tuyén tính qua công thúe (3) cua dô co giän. Giá trij a là môt hàng d
và theo qui luât cáu Pcàng lón thi Qo sě càng nhó, do dó: + Dąc biêt dói vói sån phåm căp tháp, Er có giá trj âm vi thu
nhâp và Iut ng cáu thay dói nguąc chièu.
+ P = Py thi Q= 0, do dó IE =
1c. Dô co giān chéo c a câu theo giá (E,) do luðng s nhay
cåm cúa nguði tiêu důng, biéu hiên qua sut thay dői lu ng cáu cůa
p
+P= 0 thi Q = Q, do dóE =0
h+P=P) thi Q= Q, do dó lE =1: cáu co giān don vi theo gi
môt măt hàng khi giá cúa māt hàng liên quan vői nó thay dði. E, là
i+Pj<P<Po thi |Eo l; cåu co giān nhiéub
i+0<P<P thi IE <l: eáu co giân ítzia
l
% thay dói trong luong cáu sån phám X khi giá sån phám Y thay dói
as tP ▇ D 1% (các diéu kiên khác không dői).
iE E >1itstintpstte Công thútc tinh:
Po
4Qx%4Qx/Qx 4Qx Py
Exy =-n.an Qx u
nnP,
i
Eo =lnbttadi ne9DAPy% APy/Py APy b )e
Tinh chät:
eih Eo<1 + Khi hai măt hàng X vàY thay thé cho nhau duc, Exy có
beo
.
Qh Q Q
ite A,
giá tri dutóng. Xāng A92 và xăng A83 có thé là ví dų. Giá xăng A83
end std
tăng có thé là m gia tăng sut tiêu thy xăng A92
utilyHiah 26: Vj tri mtc gid twrén duihng cduun g + Khi X và Y là măt hàng bó sung lăn nhau, ExY có giá trj
(5) Tíah chăt cúa sån phám: các măt háng thiét yéu có cáu ít co âm. Xäng và xe thu ng dién hinh cho trðng hop này. Giá xäng
giän han các măt hàng xa xi. Giá go tng nguói tiêu düng sě khóng täng có thé làm giàm suf tiêu thų xe.
thé giám lusgng cáu vé gao nhiéu, nhitng néu giá mý phám hay nuó + Khi X vàY là măt hàng dôc lâp, Exy có giá tri bång zero.
hoa cao cáp täng giá phán úng cúa ho sě thuųe su dáng ké. Vi du gao và xe hói. Giá xe hoi tăng không ành hu ðng gi dén sų
L.h. Dį co giān cia cáu theo thu nháp (E) do lsng su nhay cám tiêu thų gao.
48 Aug, eáu oà giá thi tnuiäng Ohutóng 2 49

2. Są co giän cúa cung theo giáEt

iui
gi LeED
% 4Qsdóinhócúahongiá cà,%APEs«1,
vðiNéusut thay giān.úng nhę dó
nguðicungsån itxuátco phán
Khái niêm: Néu % 4Qs bang %AP, Es =l, cng co giän don vj.
Dô co giän cúa cung theo giá do luong phán úing cla nguj - Néu % AQs rát nhò hay khóng dói so vdi %AP, Es = 0), cung
sån xuát biéu hiên qua su thay döi lutgng hàng dutçc cung úng khi hoăn toàn không co giän, nghia là cung cua hång hóa là môt
giá cà hàng hóa và dich vy thay dói. só luong cő dinh bát ké giá cà nhat thé nåo. Trong trsing hap
Công thúte tính:
40s/s
ày dung
cung sin phám thángnhátdúng,thtisongià mötvi
cungtrong vót true giá cà, diuing
song du.
Neu % 4Q3 võ han khi giá cd khóng thay ddi hay thay dói
E
Es =*
Eu lhut AP / pniud
rát it, Es = cung hoàn toàn co giān. Trong truöng hop nåy
pniTrong dó, 40s là sų thay dői trong luong cung tir Qsı dén ng cung nåm ngang, song song vðt true só hitgng, duong
Qs, AP là su thay dói giá tr P) dén Py. Khi dò co giân du e tinh cung này hiém có trong thue té.
gita hai diém khác ahau trên duöng cung, nó dude goi là dô co giān
vòng cung, trong tring hop này s = (Q + atQs2)u/2ynbn
và P=e(Pan+ iE
P2) /2 Ut
1
trDó co giān tính tąi môt diém trên duöng cung dő1 või các
thay dði nhò trong giá cà là dó co giān diém, Qs trong công thúe là Q
Qsı và P là PJ. Dô co giān diém, nhăt là dő vói môt duöng cung (a) Cung hodn toàn không co gidn
én tinh, có thé duçe tinh toán don gián.oigu
tuye t (c
tnp t ptu ti Hinh 2.8: Các dang dăe bięt cla(b) dutèng cungtoån co giān
Cung hoàn
Tit cóng thúe ca bån có thé viét ląi:
Các nhân tő tác dông dén dğ co giān ci a cung theo gidá:
A
aaut2
4Q X
Es=
AP Qs
(2)
SIt co giān cúa cung theo giá phų thu c à vięe häng có thé
Tutcing tf nhu cáu, tý ső 4Q/ AP là hê ső góc (c) cúa hàm tay di hupng cung nhanh nhut thé nào khi giá thay dði, có thé ké
cung Qs = P +d idb dén mót vài nhän tó ánh huòng dén dő co giän cla cung:
tnl Es*=
P
(3)
(1) Thöi gian sě ánh huðng dén viêc tăng giàm các yéu tő sån
U7Aqu u0 biio 0e nom tiy wát dé täng hay giám năng lue sán xuát, de tham gia hay rút lui
Tính chät: 1n n tnr hcE L to Hn bdi ngånh. Thöng thuðng dói või phán 1dn sån phám, cung däi han
+ Es luón luón có giá tri dutong, vi giá và lutdng cung thay dði o gin nhiéu hon cung ngán han vi trong ngán han cóng ty bi giói
cůng chiéu nhau nt dh ub ta han năng lue sán xuăt trong môt qui mô sån xuát cő dinh.
+ Tuong tu nhu vði cåu, két quà tính toán có thé xày ra các (2) Khå năng dųt trů hàng hóa xác dinh liêu nó có thé dutdc
Etrung høp: to 1nd ln t n thn tri khi giá thap vå dua ra thį trutdng khi giá cao hay không, Do
t Néu % AQs lôn hon %AP nguði sån xuăt phån tng dáng ké 6, khd näng dift tr xác dinh các công ty có thé thay dói ső luong
dói või su thay dói cúa giá cà, Es>1, cung co giān nhièu.éil cung nhanh chóng nhu thé nåo.
 Gug, eáu oà gi á t h i tnung
50 51

Olutoug 2
VISJ/ CAN THIÉP CÜA CHÍNH PHÜ vÀO THI TRUÖNG pó thj 2.13 mô tà nhūng ánh huóng cia chính sách giá tői da,
Tang thg 6 , hí a het e h e thi
olbe ntooóngdo.kinHeh t6tdtnghi kinhng ii dohietuán vutng khóng hoąt
hét cśetlynutmàte ikhông dóng
hoàn t o lho,
a g wrhQng giádiékhóng
gah m chathébångcaovénhtathgii smongvda choorda.phépNeuin chiPannh phitáe nha
qui
hón hop.binChíg mótth phdsó bitutng hé thóng kinh g xut khóng thé cung úng nhiéu nhut tnutie, lugng cung giäm
ên pháp.canStthicanëp tthiujeéptiénäyp haymhămgiśnmgetépdicvlholam
ngudc ląi nhūng nguði mua ląi muón mua môt
mnong sng koncònhonQ là QluKét
tgngxépqušhànghànglàlàlhošc
u(Qng-Q).clu Suviokhan thi
t luonghiemcung,dói khi
xuóng
và

thay dði giá cà và só lutong hàng hóa và dich vų,

1. Sıf can thiép trųe tiép cúa chính phú: giá trán và giá sàn
Dói khi su thay dói trong cåu hay cung hàng hóa vå o
dem dén giá cao hay tháp bát thung, có thé làm cho cácdichthành vy
phán ndo dó trong xā hôi due và mát môt cách không công bång,
chính phů có thé can thiép trte tiép hay gián tiép våo thį tr ng.
Dé tránh tinh trang giá cao bát thuöng, chính phů có thé än
dinh giá trán, theo luát giá cå không thé täng trên múc giá dó. Dé
tránh tinh trang giá tháp bát thuöng, chính phů có thé än dinh giá
sàn, theo luât giá cå khóng thé giám duói múte giá dó. Cà hai
töng høp, chính phú cő gáng dat dén muc tiéu công bång trong
nóphânkhông
phői thé
hàngngăn vų. St bát ldi cia giá trån và giá sàn là
hóa vàngiadichcácI
thi trðng di chuyén dén diém cân
rithéonghiêthin équau hųthinhmôtthúc hinh thúe dinh luspng, tem
phiéu.
Môt ső nguði duçe loi và môt ső bi thiêt tù biên pháp ca
thićp này. Nguti sán xuăt chju thięt, nhân dutge múe giá tháp hön
rude và môt só phäi nging san xuat. Môt só nguði tiêu ding du
di vi dude mua hàng vâi giá tháp, ső khác khóng mua dutde hå ng sě
thięt thòi vi phăi mua hàng môt thi truðng không høp pháp - thi
tring cha den - ôimúe giá Py cao hdn múc giá Po trong diéu kięn
thij truöng tu do. Chúng ta sě có phutdng pháp dé do luong cái duc
và cái mát do chính sách này dem ląi trong chu ng V.
b. Giá sàn (hay giá tôi thieu - Pnie)
itl

bång.dàiNóhøncósothévõi gáytinhratrangsuf thāng

kéo dut haytur do.khan hiém trám trong và
thj truöng
in
t Dut thita

a Giá trån (hay giá tói da - Paa)

n

Q
P
Hinh 2.14: Chinh phù án dinh giá sàn
Khan hiem
Trên dò thi 2.14, Po và Q là diém cân băng trên thi tröng t
Q
Q Q
chính làphúPsiquin. dinmúth crånggiá cao,giá khóng
do,sàn chonéu phép thé gi à m tháp hön
lung cung úng Q nhiéu hon giá
Hinh 2.13: Chính phù än dinh gid tråán
 52
Gng, eáu và giá thi trutóng
tle viQ;zgdiKete leiqui nhiliàmg ngdi mea chi noóa mua móthusjag (tha
53
C D 4
lugng cong vuopt htng cáu, thi tröng
sang hing l(0 -0) Ro ring i neuti tièu ding bi thiętthtahih
môt Duðng cáu cůa nguði tiêu thų không có lý do gi dé thay dði.
Trén dó thi giá cân bäng täng ti P; lén P, và luong cân băng giám
pháp an thiep niy vi phii mus hing vd gi P cao han mte g Q; xuóng Q. Giá cân bång cao hdn có nghīa là nguói sån xuát dā
Pung teu kien ihij iruteg f do. Neti sin xmát nhán dutje m chuyén duge phán nåo gánh năng thuě sang cho nguoi tiéu ding, cy
giá cao hon trtde nhulng gim só lsng bán tir Qo xuóng Q. heg thé la khoån E A trên dð thi. Nhung múe thué mà nguti tiêu düng
chinh phi khóng oó bién pháp hó trg bång cách mua hét luong sin gánh chju qua giá mua nhò hdn múe thuě mà ngubi sån xuát phai
phim thita thi bo sè khóng có thu nháp dé bè dáp chi phi de san nóp (BA < ), do dó nguði sån xuát cūng gánh chju môt phån thué
Kxuát (Q) -Q). Các víi dy cho chúnh sách giá sin là giá lúa tői thièu, a AB =t- EA. Giá mà nguði sån xuát thute nhän sau khi có thué là
tién lutng tÓi thiéu. iu Ps=Py-tNhut vây ai gánh chju nhiéu høn ti môt sác thué cúa chính
2) Sut can thiép gián tiép cúa chinh phú: thué và trę cáp phů?h t t
a. Dánh thuê:
dEEnXét hai truðng hop dăc biêt sau:
l Dut ng cåu hoàn toàn co giān theo giá thi nguði sån xuát
Trong thje té, döi khi chinh phú xem vięc dánh môt múte tndgphái gánh chiu todn bô khodn thue
thué trên môt don vi hàng hóa nhut là môt hinh thúe phân phői lai
thu nhâp hay han ché vięc sån xuát hay tiêu důng môt loai hàng hóa
t tiêu
Duingdůngcåupháihoàngánhtoånchiukhóng co giān theo giá thi nguti
toàn bô khoån thué
i*
hay dich vy nào dó. Qua duöng cung và duöng cåu ta có thé xem ntuynb db pt tg EPet
xét tác dóng cúa môt khoån thué.d baha a ittin
S,

Già sit chinh phú dánh thué t dóng trên môt ddn vi hàng hóa
dugc bán ra, phån úng cúa ńguði bán là ho muón du c trå môt múc
giá
thi truöng cao hdn tróc t dóng tąi moi só lu ng du e bán ra.
Diéu dó có nghia là dung cung sě dich chuyén song song lên trên
môt doan bång dúng khoan thué t (hinh 2.15).
Q Q Q
0 Q
(a) Duàng câu hoàn toàn co (b) Dudng cåu hoàn toàn không
giän theo giá, thuě không làm co giäān theo giá, giá thi trut ng
täng giá thi ninghpitHinhptäng
E ding bång mitc thuě
2.16t ntu nt th ntii
pud atb u tv gtu
B Nhu vây tác dông cúa môt khoán thué là nói éngánh- ăng
Stt kinh té cuói cůng cúa nó. Viêc nguði mua hay nguði bán cuði cůng
nDth phai chiju khoan thué dó phų thuóc vào d co giän ttdng dői cua
Q
Qtae LigaQ
Hinh 2.15: Tác dông c a môt såc thuě tkt cung và cáu. Nói chung, nguði sån xuát sě gánh chju phán lón
khoån thué néu câu co giān nhièu so vői cung (|Eo|/ Es 1ón) . Ngu c
 54

Aung, edu eà giá thi tritng Outong 2

55

hi spoi łu ding s plh chio paía ka thoin dué chutig

giän so või cung (Ep|/ Es nhó).
ét hai trtong høp dāc biêt sau:
Dutömg cåu hoàn toàn co giān theo giá thi nguði sån xuăt
C tk,phds toé chuyén vio gi có thé nh heo cng ti s
tx Es /(|Ep|t+Es)
hu ng toàn bô khoån trd cáp
Dutong cåu hoàn toàn không co giän theo giá thi nguöi
tiêu důng hu ng toàn bô khoán trd căp
b. Tro căp:

Tro cáp oó thé xem nht mót khodn thué im. Do dó, ngug
lai dói v i nong hop dánh thué, chimh phu xem vięc tra cáp mg
khoàn tién nào dó trén môt ddn vj hàng hóa nhu là môt hinh thúc hi
tro cho sån xuát hay tiéu důng. Tutdng tu nhu phân tích tác a
cùa
môt khośn thué, qua dting cung và dng cáu ta có thé xemdôngxét táe
dóng cúa môt khoån trg cáp.

Già sit chính phů trą cáp s óng trên môt don vi hàng hóa dój Q Q Q Q

1ði nguði sån xuát, ho có thé cung úng múe sån lu ng cao hon trudc 2oàn toàn co
(a) Duting câu ,
b) Du ong câu hoàn toàn không co
òduetát cà múc giá có thé có trên thj tr öng. Diéu dó có nghīa là giän theo giá, trą căp không giān theo giá, giá thi trutòng
ng cung sě dich chuyén sang phdi hay dich chuyén xuóng dudi lim giàm giá thi trtong giäm dúng bàng mútc trą căp
môt khoán băng dúng khoán tro cáp s (hinh 2.17) S
Hinh 2.18
E

Nhut vây cuői cùng vięc nguði mua hay nguði bán huðng Ioi tit chính
sách trą cáp cúa chính phù phų thuôc vào dô co giān tudng dói cúa
P *
cung và cáu. Nói chung, nguði sán xuát sě hutòng phán 1ón khodn
trg cáp néu cáu co giän nhiéu so vói cung.
ai
Qe
Qa itna
Hinh 2.17ai )
ibdhtonintthEn
Duöng cáu ciúa nguði tiéu thų khóng có lý do gi dé thay dði. iEajbuit
Trên dò thi giá cân bång giåm tir P xuóng P và hutong cân bång
tăng tü Q, lên Q. Giá cân bång tháp hdn hdn có nghīa là nguði tiêu taqpbttatlnl
iantnsn utg a n
důng cūng hu ng Ioi. t chính sách trg cáp, cų thé là hy mua sån
phám või mútc giá tháp hon môt khodn EIC trên dó thi, do dó nguði
ai cóxuát
sån chi huhonng tùmôtchínhphánsáchtro trdcápcăplà doan CD =s-phů?EJ(C. Nhu väy iEebo
løi nhiéu cúa chính
 j tuyél lya ehagm eia nguilti tèu ding Outong 3hna
57
56

Tóng hūu dung là tóng müe thóa män dat dutge khi ta tiëu thy
Chutong 3
et
e
aiia
gl s6 lTóng phám nhá
upng hüusån dung diph tong m i don vij thöi giane
dąt duđe sě phų thu c våo ső Iuong sån phám
due sit dung. Tóng hiūathìdungtóngcóhūudiedungdiétăng
m 1à ban dau sőkhiluttangng sån
so
THUvÉT ufaeHQN euA NGuÖI TIÉu DùrNG luiong nào
peám sán phám
dó tóng
tiéu thų lên, dén
t hūu dung se dat cte dai; néu tép ue gia täng s
Muc tiéu cia chudng này là lý giäi sut hinh thành du ng cu iong sån phám sů dung, thi tóng múe thóa män có thé khóng dói
thj trng cia sån phám, trén oo sò phân tích cách úng xů hop lý cia hoăc sē sut giàm.
nguti tiéu ding. VGi thu nháp bàng tiën nhăt dinh, ngudi tiéu dung 3. Híu dung biên (MU)
sē phân phói thu nháp cúa ho nhu thé nào cho các loai sån phám de Hütu dung bién là sut thay dői trong tóng hūüu dung khi thay
dat múte thóa mān tói da -hay dąt trang thái cân bàng trong tiéu důng ddi I don vi sån phám tiéu diùng trong mõi ddn vi thöi gian (vði diêu
Có hai lý thuyét nghién ctu hånh vi høp lý cůa nguði tiéu kiên các yéu tő khác không dð):
diüng và su hinh thành cúa dung cău: thuyét có dién phân tích cân TU
bång tiêu důng bäng thuyét hūu dung và thuyét tân dién phân tích (I)

cân băng tiéu důng bàng phutong pháp hinh hoc. Hai huóng nghiên
IVIUX —

Qx

cúu näy deu

và mang có nhūng
lai két u, nhutde
quà gióng nhau.diém riéng nhung bó sung cho nhau Néu hàm tông hūu dung là liên tųc, thi MU chinh là dao hàm bâc
nhát cúa TU:
PHÁNDUNG.
A. HÜU TÍCH câN BÀNG TIÉU DÚNG BÀNG THUYÉT MUx =-
dTU

ics5 (h u

L MÖr ső vÁN DÈ C BÁN.ah utn

dQx
úudpetuqt u ae
, Trên dô thi, MU chính là dô dóc cúa du ng tóng hūu dung TU.
Thuyét hūu dung duta trén môt ső già dinh: gtouhuqo b V du l: Biéu tóng hūu dung và hüu dung biên cůa môt nguði tiéu
Múc thóadudc.mân khi tiéu důng sån phám có thé dinh lutng và do
luðng důng khi xem phim trên băng hinh video trong tuan nhu sau:
Các sån phâm có thé chia nhò. TUx (dvhd)e MUx (dyhd)
Nguði tiêu dùng luôn có su luta chon hop lý
1. Hu dng (U)
4
bzm7dbn k39)
4

uE 2
2m
Hūu dung là su thóa mān mà môt nguði càm
9
3
aX mti 1 Edn ute

Jing môl oai sån phám hay dich vų nào dó, hūu dung mang tính chú
nhân duc khi tiêu
n t) n5
b gd .
vz nb an g10l
9ig éXnc
4 nt

quan.
dee-1io ntvgnb
2.
Tông hüu ųng(10) 7

(*ex biéu thij ső lutpng băng hinh dugc x

 Lj th ět luta chon eda ngutdi lièu ding
58

TUx Ohuang 3
M i quan hê giita MU à TU:
- Khi MU >0 thi TU täng
Khi MU<0 thì TU giàm
Khi MU =0 thi TU dat cute dąi (TUmax)
I NGUYÉN TÁC ÓIDAHÓA HÜu DUNG,
a
TUx
pbnai 1 Mue dích và giói han cúa nguh tièu diung
mtttt
Mųc dích cúa ngutdi tiêu důng là da hóa thóa män, nhung
Scttael
b a ait2
bpmuónkhôngdén thémútc tibãoèu hòadungvithp cåluónhèngbi gihóaói hanvà vedicngán mà ho mong
h vy sách.
Giði han ngân sách cia nguði tiéu důng thé hiên múc thu

Qx nháp nhát dinh cúa hø và giá cå cia các sån phám căn mu
Hinh 3.I Ván de dăt ra là ho phái sit dung thu nhâp nhát dinh cúia minh
MUx
sån phám
chokhác,cácnguði sao cho múe thóa mān dąt dutc cao nhát. Nói cách
tiêu diůng phái chon dute phutdng án tiéu ding tői u cho
hnau cáe sån phám nhàm dąt muc tiéu tóng hūu dung tói da trong giói han
vě ngân sách.
Giå sit anh sinh viên A mõi tháng chi có thé dành ra môt ső
nisal

tiên nhát dinh cho nhu càu giäi trí là xem canhiêu
nhącfànvà vàdá bóng.
xem dáAnh ta
TH
3
bóng
phái cân nhác xem nên xem ca nhąc bao r
antt bao nhiêu làn trong ső tien giði han cua minh é tóng hūu dung
iaata mang lai tői da.
2. Nguyên tác tôi da hóa hü dung
2 3 4 X
A có thu nhâp 1=7 dóng ding dé chi mua 2
Hinh 3.lb MU
sån phám X và Y. Ván dè dät ra A cân mua bao nhiêu dong cho X;
Ví dų 1: Cá nhân A

Qui luât hitu dung biên giàm dâan bao nhiéu dong cho Y dé töng múc hūu dung thóa män dąt duc là
Sð thích cia A dói vði 2 sán phám duc thé hiën qua báng
tői da.
Khi sút dung ngày càng nhiêu sån phám X, trong khi ső lutng các
sån
phám khác duc gi nguyên trong mði dn vi thði gian, thi hü lSile
dung biên cuia sån phám X sē giàm dān. 3.2.
 61
60

Bång 3.2
th ět uta chon ea ngtti êu důn lat3 MUx 4= 28 dvhd
Chi cho
X (dong) – MUy 3= 28 dvhd
MUx (dvhd)
Y (döng)
MUy (dvhd)
Dng thút sáu;
ping thd bäy chi cho
40
2
36 Ii5
tói da khi chi tiêu hét 7 dông, A sě
dé dat thóa mān t
mtNhndngvây,doX
30

3 iMk*
ng dho Y:MMayU ; ==My=28
32 29
28tzb
iraL 28
24
27 a
hd
gaiTa sē so sánh chi tiéu hop lý cho tüng dòng môt:
25

tu hm= k +TUy▇
Néu döng t h út nhát chi t i é u cho X sē mang l a i cho A múc Nh väy, nguyên tác tói da hóa hūu dung là trong khà năng
tmānhóa làmān30 làdvhd.40 dvhd,Vay décòntónéui da hóachi thütiêuu chodungYdöngchi thúmangnhátlai anhmúetthóa die dotaofhtgidungði han,biènnguðicia tidonéu důng
s vi ti ë n sēté mua
cu ső Judngcia cáccác sánsån phám
cung phám
chi tiêu cho X:
dnio a daia
a sě dpe mua phäi bäng nhau: lintE

Dông thút nhát : MUx 1 = 40 dvhd st MUx = MUy :=

EE
t
ti
MUy ,= 30 dvhd * Chi cho xX
sY
o uy bnne dX+ Y + . =Itad L2)it e
e nan ii
gndh ub ttnn otdE Khi X và Y dude tính bång don vi hiên vât vői don giá là Px
r )

néu chi choTiépYtųchic, döng

mangthlaúi 2ud ddôngdvhd;thúcòn2
30néudvhd.tomchi choDo aEdóX sēanhdhnmangtathnEsělachiii36š0
b n
cho X. i nà Py, cóng thúe trên dudc viét lai:
MUx
(1)
YX
Dông thu nal . MUx = 36 dvhd nh ode dnb hra n Px Py
(2)pceit
* MUy = 30 dvhd Chi cho XX no tg X.Px + Y.Py =I
tnn Ed
Ta so sánh các dông chi tiéu kké tieép at t0

Già sú cá nhân B có thu nhâp là 14dông, chi mua 2 sån phåm

gpe Vi dų 2:
6

MUx, = 32 dvhd) ab b ny
D ng thůo ba:
Xvàong/.Y Sòvóithíddnch cúagiáB cácdói sånvði haiphámsånlàphámPx=dude2 cot é hiêvàn quaPy bi=léu
ditnhgkkg
i)

uin
* Chi cho
ismb nbln yibi bii..oa nt uido oad
MUy, = 30 dvhd) 10 3
déb
E ti
hiîtu dung bién trong bång 3.3
Ðông thű tut:
nd pt
MUx = 28 dvhd
e MUy = 30 dvhd - Chi cho yı Ván de dăt ra là B nên mua bao nhiêu ddn vi sån phám X,
Ðông thü nam . MUx= 28 dvhd dat bao nhiéu don vi sån phám Y dé dąt TUxYaas. c
ye
* MUy 2= 29 dvhd p Chi cho y2
K
eytu
62
ai dg aia mi lh Ohutong 3 63

Bang 3.3 Trong dó chi có phői hóp: X= 4 và Y =6 à thóa mân dièu

MUx (dvhd)
Y (lt)
MUy (dvhd) 4 X2+6xl = 14
X (kg)
12 kiên (2);:
20 h
18
2 11 Nhu váy phuong án tiéu důng tt utu làX=4 và Y=6
u10
3 c16 TUxYma = TUx4 + TUy6= 125dvhd.
14
12
Vi dy 3: Néu thu nháp B täng lén h= 15 döng dé chi mua 2 sán
6
8 phám thi phői hep t mói là gi?
h-14 ongcoi nht diă chpn høp 19, con ding tht 15 ta so sámh:
Mx 12 a
Goi 1,y Bsó luotng cla sis phám Xvà Y. Dé t da héa tha Px 2
00VI0

Dông 15 ě chi mua 1 kgx

män, ngubi tiéu ding phäi chpn phóá hoóp các sån phám sao cho thha My =4ðihd
mān 2 diêu kiên då néu trên: Py
i
ia Phuong án tiêu dùng tó : X=4,5 và Y=6
(1) Muc dich tiéu dùng: hūo dung ti da tútc là TU(X,Y) max.
(2) Dêu kiên ràng buc: là phân phói tóng só tien chi tiêu cho 2
sån phám phái nam trong giði han thu nháp sao cho:
MUxs
Px
=6dvhd MUy Py
= 7dvhd(không thóa diêu kiên (

MUx MUy Nhung khóng còn cách nào phân phői tót hdn. Do dó trong
(1)LtE thute té, dé tői da hóa hūu dyng ta chon các phői hop gita các sån
Px Py phám thóa män 2 dîêu kiên:
X.Px— + Y.Py =I (2) M Ux M U y
Px Py
Tu diêu kiên (1);
| Y |MUL MUy m in
MUx MU
— Px Px Py
Px Py Uy —= 2dh
X .Px+ Y.Py = I (2)

Dé thóa diêu kiên (1) ta chon các căp phői hóp sao cho hūu dung Trong thute té chúng ta thu ing khóng có nhieu lųa chon dů d
bién cúaCácX cūng gáp 2 fän hūu dung bin cia Y (vi Px= 2Py).nit
căp thóa diêu kiên (M): dat nguyén tác lý thuyét MU = MUy.
Px Py
khi tiêu důng nhíêu sån
ntuX=| và y =3
iv dt
phám. Do dó dé ti da hóa thóa chomân,cácnguti tiêu düng phäi phân phői
sån phám sao cho hūtu dung
an,
thu nhâp nhát dinh cua minh o
X=23 vàvà y=5
X= y=4nttati bién trên môt ddn vi tên tê cúa sån phám này phái tudng du ng hū
=4 và y =6
X = dung biên trên môt don vi tien té cua các sån phám khác:
X=6 và y=1 MUx/Px z MUyPy z MUzPz t
 64
Lij tuyit lija chgn eia nguiti libu ding 65

eutön 3
I. sU HÎNH THÀNH DUÖNG cÀU THĘ TRUÖNG.e
)
Dé thiét làp dučng cău thj tnčng cia moót loąi sån phán MUx_ MU . 2dvhd
tién hành 2 buc:e oiuaibbue gnlit t Pxı Pyı
t
Thiét láp duðng càu cá nhân cla sán phám.n i X .Px + Y .Pyı=I
(10.20 + 15x10 = 350)
i2 Tr các du ng cau cá nhân ta tóng hhøp thành du ng a
cău th.j truti Khi giá sån phám X täng lén Px = 30 dông trong khi các yéu tő
1. Sųt hinh thành cúa du ng cău cá nhân di vői sån phám X. khác (Py, I. sð thích) khóng dôi. Néu B văn muón mua ső ludng
inDuöng cu cá nhân ela mõi sán phám thé hięn lucping s X nhu cū X = 10sp thi phäi giàm lu ng mua sån phám Y dén
phám må mði nguthi tiéu ding m ón mua ò mõi múâe giá sàn phám Y= 5sp vå sē không dat thöa mân tői da vi:
trong dièu kién các yéu tő khác khóng dői. M UX 400 M Uy 24

Dé xáy dung du ng cău cá mhán dói vői sàn phåm X ta chi PX 3 0

y1
cho giá sån phám X thay dói, các yéu tó còn lai (Py, I và lsòi thich) pnDé dat TUmax, B sě diêu chinh: giàm mua sån phám X và täng
duçc gi nguyên khóng dői. mua sån phám Y cho én khi :X = 8 và Y = 11 thóa 2 diêu kiên:
Già sú nguði tiêu dung A có thu nhâp i = 350 döng dé ochi mua
hai sån phám X và Y väi Px = 20 döng; Pyı = 10 dong. Sà thích MUx_ MUy 22 dvhd
=
Px2 PyI
gcúa A dői või hai sån phám duçe thé hiên qua bånıg sau: it
Bång 3,4:y tg pio nnie u ph uud o t pn X .Px2 + Y .yı=I
(8x30 +11x10 = 350)
)
X (s ån phám) Y (sån phäm). MUy (dvhd) (c qui luât câu:
Tir thuyét hūu dung ta dā chúng minh dutd
P — Qxv

Pl Qx1
24
Bieu cău à dutong cău cá nhân dői vói sån phám X
8 66

it thrw ▇
30
Px
aiz uui
10
L
Lv nta
X

40 A
20
g niEnntII t 2i Px Qx
(10)
( 0 i io (20)
ta tahis dn in d Qx
(f cttci Px
Sit data 15
v l e (30) (8)
20
Qx

thóa cåán2 tidiêu

ói ut viPhutong ng X = 10spX v
éu dikiên: Y = 15spY là phudng án
1()

Hinh 3.2
 66
Lij th ét luta ehgn eia nguibi tièn ding Ohutang 3
Khi giá sån phám X täng, trong khi thu mbép, sð thich và giá Duðng cău thi trung (D) due tóng hyp ti các duðng cău cá
phám Y khóng dði thi có 3 truöng høp có thé xáy ra: nhân, băng cách tóng cóng theo hoånh df các duöng càu cá nhân.
Néu hé ső o giän căa u theo giá sin phám X à co giän nhie, Wí dų:
( Eoa/ I). Khi giá sän phám X ung thi phän chi tiéu cho x A= -12.P+ 200
giäm, phan chi tiéu cho Y täng kn, kéi quă ső lugng sån phám y B = - P + 300
a

Hàm ső cău thi tru ng là:

tăng Ilên sO vvôi truóc:
D e
|Eox/ 1: Px tāng TRx giäm TRy tăng Y tăng. QD = A + B =-3 .P+ 500

Néu |Ep) /<1: Px tăng TRx tāng TRy giàm Ygiám tt

Néu |Epa|=1:Px täng = TRx. TRy khóng dői Y khóng d B. PHÁN TÍCH ÁNBÅNG TIÉU DÚNG BÀNG HİNH ▇
2. Su hinh thành du ng cäu thj truðng cúa sån phám 1X. I. MÓT Ső VÁN DÈ cO BÀÀN.
Già sů trén thj tröng sån phám X chi có 2 cá nhân nguði tiéą 1. Ba gia thiét ed bån vě s thích cúa nguðř tiêu ding.
důng A và B, thi lut ing cău thj tring làa tóng luçng cau cia 2 Sð thích cótính hoàn chinh, nghīa là nguði tiêu důng có
nhân môi múte giá. khå năng so sánh, sáp xép theo thú t mútc thóa mān mà
các phői høp khác nhau giū a hai hay nhíêu hàng hóa có thé
Bâng 3.6: r
mang ląi.
Lui ng câu Luong cău
Luong cäu
Doni giá Bi thj truðng Ví du:
sån phâm P cúa A
7
( A) ( B) (O=Q +0a)
(döng/SF)
Q lQ =g + Phői høp A gôm :1 ly kem +4 chiéc bánh ngot.
PI q
(15)
(20) Phői høp B gôm:2 ly kem +2 chiéc bành ngot.
P, q2 q2 Q = q2+ ,
(30) (8) (2) (10) Néu là nguði thích ăn bánh ngot thì phői hop A mang lai múc
thóa mān cao hon phői høp B; anh ta sě sáp xép A>B.
Ngu c lai, dői vói ngudi thích än kem, dői või anh ta phői hdp
B mang lai múe thóa măn cao hdn phői høp A, anh ta sáp xép B»A.—
Nguði tiêu diùng luôn thích có nhieu hon là có it hàng hóa (dői
20|
vôi các hàng hóa tő),
d
oSð thích có tinh båc cău, nghía là néu phői høp A dudc ua
15
thích hón phői høp B, phői hop B dudc ua thích hón phői hýp C
Dudng càw cúa A D g càu cúa B uO g ca u Cu a I Iu▇ ▇ thi ttát
tâ
nhiên phói høp A sē due ua thích hdn phői høp C:
Hinh 3.3 A> B và B>C A> C
68
ij th il lga dam cia nguiti lien diny

2. Duing dång íchiEl u

Ohutong

a) Khái niêm; Sò thích cua ngui tiéu důng có thé duc mô tà băng môt tâp
Duing dlug ichlaipkp ckc piäi han kháe nhaus gita hai ho hep các duöng dång ích tuding úing vði các múte thóa mān khác nhau.
nhièn ain pim cimg mag lai mjt muto thda män cha goi ha Các duðng däng ích càng xa góc 0 thì múe thóa mān càng
ding. ca0.
C và D cia 2 sån phám thutc
Già sit có bón phői høp A,
B,

phám (X) và qudn śo (1M) cing tao ra mót mée thóa mān cho ngu Tâp høp các duöng dăng ích trên môt dò thi duc goi là sd
tiéu ding là U, due thé hién trong bång 3.7 dð dång ích.
Bäng 3-7 b) Dăc diém cúa duting dång ich
Y (d.v)
Phői hdp
X (d.v)
(o
7
eCác dung dång ích thu ng có 3 dăc diém:
3 ai
A
4a4 ost Dóc xuóng vě bên phåi, diêu này phån ánh thuc té cúa
nguði tiêu důng là khi giàm lutong tiêu thų sån phám này
ai thì phái tăng lut ng tiêu thų sån phám kia dé tóng hūu dung
iikhông dði.
Thé hién các phói Ihdp trén lén döò thi, các truc biéu thi só
lusóng thue phám (X) và só lutdng quàn áo (Y), ta dude duðng dáng Các dung dång ích khóng căt nhau
nib et5ain

ích (U )
Già sút hai duðng dång ích (U) và (U,) cát nhau nhu trên hinh
3.5, hai phői høp A và C cůng nam trên du ng (U), do dó:
TUA = TUc (1)
aé iadi
iTudng t:tuitn nut pt
tbnlsa t
TUp = TUc (2)
urer i
ateg ba nioLh

T (1) và (2), tính băc cău cho phép ta két luán TUA = TUB,
aan Nhung diču này trái vői già thiét thích nhieu hon it. Do dó hai
"U, du ng dång ích khóng thé cát nhau. 0E
U,

3 5
Xi
t
lnh
Hinh 34: Sa dò dáng ích.
*att h

t
 70 j thnnél la ehigm eia nguiti tin di Ohutdng

titn
u a d) Các dang dăc bit cia duing dáng ich
sEY d Tüytheo mői Y
A bi uaa quan hê trong sút dung
giūa 2 sån phám là ı
U é hay bó sung,
thay thé
tal U, hay vůa thay thé vůa y'
X bósung màdu ng y
dång ích cónhūng
Hinh 3.5atn nd dang khác nhau: X x' 2 X3 X

0, thé hiên týy lê r mà nguði tiêu odùng muón (a) X& Y là 2 sp vůa bó sung vita thay thě
Lði vě phía góc o Trong khoang (A, B): X& Y là 2 sån
dánh ddi gita hai loai sån phám giäm dän, ty lę này dig uphám thay thě.
a
goi là tyý lę thay thé bién (MRS). Ngoài khodng (A, B): X & Y là 2 sån
i atphám bó sung.
pT thay thé bièn cia X cho Y (MRSxy) là ső lutong sån phán . n Eh
Y giàm xu ng dé si dung täng thêm môt don vi sàn. phám X
iihis
nhám bao dåm múc thóa mān không dói.
u.tid
MRSx = YIAX a)
tjVõi ví dy trên :MRSgy =-3/1; -2/1:-1/Iiib ule i Eo u
Trên dò thi MRS là dò dóc cia dutong dång íchdnt |A"

c) Mó quan hê gita MRSyy óiMUx và MUy

+ Tóng hüu dung giäm xuóng do giàm só luiong sån phám Y st
dung :ATU = Y.MUy

+ Tóng hîu dung tăng thém do sů dung thêm 1 don vi sán i phám bó sung
(a) X & Y là 2 sán (b) X& Y là 2 sp thay thé hoàn toàn
phâm X:ATU = X.MUx Hinh 3,6
init
Dé dám báo tóng hüu dung không dói thì: n Nói chung mųc dích cúa nguði tiéu důng là dat duc hūu dung
AY.MUy +A X.MUx =0 ntlbb t i da, túe là mong muón dat tði nhüng duðng däng ích cao nhát
MUx AY
nhung có thé dat dudc à múte dô nào lai phų thuóc vào khå năng chi
tiêu dude thě hiên bång duöng ngân sách.
MRSx
MUy X 3. Butng ngân sách.
Do dó tý 1e thay thé hikn cūng chính 1à tý ső hūu dung bién aiu
2 sän phâm.
a) Khái niêm: Dutiong ngån sách là tâp hap các phőt høp khác
nhau gi c 2 sán pphám mà ngu i tiêu ding có thé mua dugc vói cing
môi mie thu nhâp và giá các sån phám dă cho.
 72
i tagjit l ahgn aia nui l
Phudng trinh du ng ngân sách có dang:
X.Px + Y.Py =I
hayI - i tut ng úng bao nhiéu sån phám kia khi thu nhâp không dði.
Vói:Xlà lutong sån phám X duoe mua
Y là lutong sån phâm Y duc mua
Olutdu2
n Dô dó cúa du ng ngån sách là tý giá gia 2 sån phám
0 (Px/Py), thé hiên tý 1ê phdi dánh dði gia 2 sån phám trên
thi tru ng, muón täng mua môt sån phám này phäi giåm
aua 2 sån phâm X và Y
Vi du: A có thu nhâp l= 1000 důng dé mu
või giá tu ng úng Px= 100 và Py=200.
o

da Phu ng trinh duðng ngân sách là:Y=5 - 1 x

Px là giá sån phâm X iL Dį dóc tu ng úng là -12: muón mua thêm 1 sån phám X phái
Py là giá sån phâm Y giåm
g12 mua 1 2 sån phâm Y.
Ilà thu nháp cúa nguði tiêu důng. e) Su dich chuyén du ng ngån sách
M6 tà trên hinh 3.7 ta có duðng ngân sách MN: Duðng ngân sách có thé dich chuyén duði tác dông cůa các
nhân tő sau c ia
OM = IPy; thé hiën luoong sån phám Y t da mà nguti tih nhâp thay dői, khi thu nhâp tăng lên, giá các sån phám
Thu I
+
důng mua dutc.
không dői, duðng ngân sách sē dich chuyén song song sang phâi.
ON = IPx : luóng sån phám X tói da mà nguti tiéu diny Ngude ląi khi giá cå thu hâpgiàm, dung ngån sách sě dich chuyén
ttat
mua dudc.
sa g trái.
tEtabrli
I Py
Iy

Py
Dutong ngân sách

ni N N' X
(D
I Px
at
dinr
Hinh 3.8
I/Px a 1c
Hinh 3.7

b) Däc diem ta dt + Giá sån phåm thay dði, khi thu nháp I vå giá sàn phâm Y
khóng dói, néu giá cúa sån phám X tăng 1ên thi duðng ngân sách
Buöing ngán sách làa duðng thång dóc xuóng vě phía phäi quay vê phía góc trên truc X, vi trí trên truc Y văn giř nguyên. Néu
giá X giåm thi chièu quay ngudc lai
 Lij t n ět lita chgn eia nguói tieu ding
74
75

Chutn 3
i
Néu chon phói hop A hay B chi tąo ra múte thóa mān Uo, chua
u
phái là múe thòa mān tói da,
IPy Nh vây phői høp tó utu cia mpt duöng ngån sách chinh là tiép
diém cia duong ngân sách vdi duing dång ich, tąi d6 (E) dô dóc cia
2 duöng là bång nhau:
Tai E: MRSxy = - Px/Py

Trên dò thi : phői høp tő u là ngudi tiêu ding sê mua Xj sån

i TPX , phám X và Y; sån phám Y dé dąt mte thóa mān ti da Ra U.
Hinh 3,9 tieh
I L. SU/ HİNH THÀNH DUONG cÀU TH TRUÖNG h
1. Du ing cäu cá nhân vě sán phám X
II. NGUYÉN TÁC TÓI DA HÓA HÜU DUNG t
Y
Väi muc tiéu Ià dąt hiu dung ti da, thé hien trong viğe mong E
muón vaón tdi các duöng dáng ích cao nhát trong giði han thu nhig L/Py,
M

Duðng tiêu důng theo giá

là I; và giá các sån phám dā cho là Px và Py duçe thé hięn qu a 1t
it

duong ngân sách tuong úng. uui thini

Ván de dāt ra: Ngudi tiéu dung nén chon phói høp nào gia X
và Y dé tóng hūu dung dat due là cao nhát? U,
9t
iht a U.
L/3 — X

7P i
U, Hinh 3.1l.a
Px|
B Ue

- X Lou a Duong cau cá nhân ve sàn phåm Xi)

X i at c
Hinh 3.10
Px
Các phői hop A, E, B děu nåm tréên du ng ngân sách, do dó
dèu thóa mān giði han vě ngân sách. Trong dó E là phői hóp tói t Px . pint l t
d,
vi nó nåm trên duöng dång ích cao hon cà. teti
lta X X
D pt
,ad Hinh 3.11.b
 76
Lj thát lia chgn eia ngutti tn di Outang3
E( , y) a tiép dióm cia diing ngán sách MN vdi diing däng
B3
Gid si mit ngubi tiu bu oó tha nháp RaI, dé ma 2 ich Uj. (dò thi 3.12.a).
là

phám X và Y väi giá cśe siu shám a Pu và Bythi dung Néu thu nháp thay dői tăng lén là I, giá các sån phám khóng
sách tsong tng la MN (hinh 3.1La). Fh i høp th atu ban da di (P%. Py) thi duting ngán sách mti MN. Diém phói hep t i uu
(3,y0) iep diem cia dutng ngán sich MN vói dung ding tht mdi la F ) là tiép diém cia duöng ngán sách MN" vói duting
Do óI ta xác dinh diém E (Xı, Px) trên ò thi (3.11.b). dång ng ích U .
Già siř giá sån phám X täng lèn la Px (Pxa > PRI) và git Nói các diém phői høp tó i uu E (xi, y) vå F(X2. y3) trén dò thj
phám Y và thu nhåp khóng dói, thi dudng ngân sách mdi la MC (3.12a) ta có duðng tiéu důng theo thu nháp.
Diém phdi hep ti mdi ia diém F(a, y3)R tiép diém cis diy Dutòng tiêu ding theo thu nhåp là tåp hap các phői høp tőt uu
ngán sách MC vói duong dáng ích Uho trén do thi (3.1La)
dinh diém F (Xa, Px). N cáe diém phói hop ti utu E ( )
a gita 2 sån phäm khi thu nhăp thay dói, già cáe sån phäm khóng da.
F (X2,y ) trên dð thi (3.11.a), ta ocó duðng tiéu důng theo giá, L/Py M

Duing tièu diüng theo gid là táp hop cáe phői hop tői ta gita2 M
Du ng tiêu dùng theo thu nhâp

săn phäm khi giá mpt săn phdm thay d, cáe dieu kiğn còn lai kthlng L/Py

aő.
Nó các diém E (x, Px); F (X2, Px) trén dð thi (3.11.b), taof U
du ng cau cá nhân vě sán phám X, dóc xu ng vě bên phái.
2. Du ng cäu thį tru ing 1/Px
Hinh 3.12.a
Dutde hinh thành băng cách tóng công các luong cău tt các
duöng càu cá nhân tu ng úng vőôi các mútc giá nhu dā trinh bày d Tr dung tiêu dùng theo thu nháp, la có däy dů ső liéu é xây
phăn trên.e dung duðng Engel cho các sån phâm.
IV. CÁC VÁN DÈ KHÁC
1. Duðng Engel X

Duúöing Engel phån ánh mó quan hé giüa su thay dói luoing c X. Y2

sån phám vôi suf thay dói thu nháp, trong diêu kiën các yéu tó khác
không dői. Hinh dang du ng Engel cua sån phám cho chúng ta biét tính
chál cúa sån phám là sån phám thiét yéu, sân phám cao cáp hay sån
Do dó dé xây dung du ng Engel, ta sē ocho thu nhâp thay dói, phám cáp tháp (hinh 3.12b; 3.12c; 3.12d)
giá cáe såán phám khác khóng dői.
Già dinh ban điu thu nháp là h, giá các sån phám fän Iusa
Px và Py, duöng ngân sách ttdng úng là MN. Diém phói hóp tór
 78
Uutong3
79

ij thjět laja chon eia mguiti lièu ding

Ðuðng Engel dői
Ðuðng Engel dői b) Táe dông thu nhâp: Khi giá sån phám X täng lén làm thay
vôi sån phám X 1ôi sån phám Y
l Mng cu sån phám X do ste mua gilm xuoing (hu nsp thue s
F
giäm) và lam thay dói mte thóa man.
- Néu X là sån phám thông thuðng thi tác dóng thu nhâp mang
1E lt tt e ám, khi giá sån phám X täng lén thu nhâp thte te giam sa lam
ix2E
E h giám luidng câu sån phám X.
Néu X là sån phám cáp thăp tác dông thu nhâp mang dáu
ditimg. khi giá sån phám X täng lém, thu nháp thute te giäm làm
y, y.
huóng cău sån phám X tăng lén và ngude lai.
Hinh 3.12.c
Ta có thé minh hoa 2 tác dông néu trên qua dò thi 3.13
Hinh 3.12.b Y là sån phám cao cáp
X là sån phám thiét yéu ie M'

Ðu .ag Engel dó1

või sån phám Z L,/Py

Hinh 3.12.d li
Z là sån phám cáp tháp

X
ai Tác döóng thay thé X '
c dông thu nhâpx'x
Z Hinh 3.13
z
nan
2. Tác dông thay thě và tác dông thu hâp Giá dinh .X và Y là 2 sån phâm binh thuðng. Vői duðng ngân

Khi giá sån phám X täng lên (hay giàm xu ng) trong diëu kiên sách ban dâu MN, thì phői høp tő uu là diém E(XI, yI), dat múe thóa
mân tői da là U .
các yéu tő khác khóng dói thi luong tiéu thų sån phám X giåm xuóng prt

(hay tăng lén) là két quå tóng høp cia 2 tác dóng; tác dóng thay thé Néu chi có giá sån phám tăng lên th Pxı énPx (giá sån phäm
và tác dông thu nhâp. và thu nhâp khóng dő), thi duðng ngân sách mói là MC và diém
Y

a) Táe döng thay thé: là lutong sån phám X giàm Xuóng (läng phói hyp tói u tuong úng là diêm F(X2y2) vði múe thöa mān őida
lên) khi giá sån phám X tăng lên (hay giåm xuóng) trong diëu kięn dat dude là Uo.

múte thóa mān khóng dði (hay thu nhåp thue t dnft
không pdl Do dó táe
dð1).quo Nhut váy khi giá såán phám X tăng lên t Pxı dén Px thì tác
dông thay thé luôn mang dáu âm. dóng thay thé và tác dông thu nhâp làmi luong
lbi
tiéu thy sån phám X
aa ntis na
giàm tt x Xuóng X,ltadhegit2utan
hht
 80
Lij tl ét hya chau cha ugtai lieu ding Olutong 3 81

Dé do hiing tie ding thay th, t koai tnt the dbng thu mhóp sng alu se dk én Bè béa phili :hi gi ting, lsng s sia phám
bäng già didintähnnggMetkhhémbhensongthudnhisongUp (vimkdé dilgiangngmút(AngánthvióasiüacmäihdinMCdékhóngdivàntigdá)
cách
siwöichdang epngin
khe
g ang và ngutje ląi. Däy chísh làa hien tng Gilfen
bj
diém G (x',y)
di chayén
Nhr väy táe ding thay thé Táca doandóngxox",thay Iithéa su mang dee
dáu ám,
ngha ha ser l a ng gi s si s phám se Ai m gi m l u i n g cau si n phám ds
dén 0 G.
duðng dång ích U tr E d
và ngudeV tileaiditrnogngthdiu čnháäp:
u kién Khimútegithšóasånmânphámkhóngtängdőithi .thu nháp thuge
Y
(
Ein U

thé hien cing mót mde thu mháp bàng tien nhut tnude, nég
Y, |
i
giuóngá såns0phámvôi truictängvàthngue tsing cáe sàn phám du c muaa
i ső luląi. giàm
Sě
té giäm, I
:X
Tác dông thay thé x X'
Dúing nęán sich thue tRà MC (vói diém cân bäng Fx2 yJ), Tác dông thu nháp x'x

mhd väy tic ding thu nhóp liphám

à doan'X x'giàm si dicxuóng
xs. laàttx' tihGeU
h chuyónX, làm giam i
u2n Hinh 3.14 Hàng hóa Giffen

sang Fe Uo là ludng sán p 3. Thăng du tiêu ding (ký hiêu là CS)

múe thöa mân tù U Uo.
Tóm lai, vöi X là sán phám thóng thuiong, tác döng thay thé
và táe djng thu nháp cing chiéu. Khi giá sán phám X tăng thi tác
ding thay thé läm lutng sán phám X giäm tir x xuóng X, táe döng
thu nháp làm luong sán phám X tiép tuc giám ti x xuóng % . Tóng
hop 2 tác ding khi giá sán phám X táng lén Px, lén Pxy làm lugng
sàn phám X giám tid xj Kuóng Ke.
e) Hien tutdng Giffen.
Qua phán tích trên, la tháy néu X là sån phám thông thuoing thi
lác dóng thay thé và tác dóng thu nháp là cùng chíeu, deu giàm khi gi
sán phám tăng.
Néu X là sàn phám cáp tháp thì tác dóng thay thé và tác dóng
thu nháp ngude chieu nhau,
vt māt lý thuyét, dó vi saán phám cáp tháp có thé xây r
inding hop tác dóng the nháp manh hon và lán át tác döng thay thé.
Theo quy luât hî dung biên giàm dàn, dói vői môi cá nhân,
mútc thóa mān cuia sân phám tiêu důng true thuðng lón hon múc
thóa män cúa các sån phám tiêu dùng sau, do dó ngudi tiêu dùng sån
löng trå nhūng múe giá cao hdn cho nhüng sån phám tiêu důng tr.
Nhung thųc tě, nguði tiêu dùng trà cùng môt múte giá cho tát cå các
sán phám duc mua căn cit vào h dung biên cúa sån phám sau
i cing, dā tao ra thăng dur tiéu dung.
Thăng dut tiêu dùng cúa môt gdon vi sån phám là phân chênh
léch (hiçu ső) gia múte giá tói da mäieu diüng sån Bng trà (cón goi
là giá dành tre) vði giá thue trà cho sán phám.
Thăng dit tiêu ding cá nhân cho q sån phám là chênh léch giūa
óng ső tiên tói da n mà nguði tiêu dung săn lòng trå vói tóng ső tiên
thute té trå cho ı sån phám (hinh 3.15).
 82 lú thujět utaehon eua ngta ueu ding Outong 3
Fis ais
0o E nat

50 = P,

'E

(10)
2
Hinh 3.15 Q1L

Trên dò thi 3.15, khi giá l = 500, lsong cau cia cá nhdn A
à q = 10 san phám, thni thäng dt tiéa ding cla sån phám diu tiem ; atu Eg aHinh3.16oa

CSıs = giá th da mà ngubi tiéu diung sn lòng trå - giá thye t

t lhl
niJ

= 10odòng - 50döng = 50 öng. uP

ieat
A)

Thäng du tiêu důng cia qı sån phám : 2óng ső tiën thudet P, uoi
Tóng ső tiën tői da mà nguði tiêu
Csg = düng săn lòng trå cho ı sån phám cho ı sán phán
D

= OJAg - OP| Ag = JP A uTd ho

= 750 ng — 500dong = 250dônga
i Euie2 O
blrt Q.Q, n

*Thäng due tiêu ding trên thi trutòong :— Hinh 3.17 DEn

Néu giá thi trung là Py và sån lui ng cân bång là Q thi tht
là phân chênh léch gi Khi chính phů tăng thuë làt dvt/sán phám, chi phí sån xuát
du tiêu dùng trên thi tru ng múc giá P, täng lên do dó duðng cung dich chuyćn 1ên trên Sı S2 (hinh 3.17).
tóng só tién tói da mà nguti tiêu ding sån lòng trå cho Q vői thn giá cân bång tăng lên là P . Thäng du tiêu důng tutong úng là diên
tién thue trå cho Q sán phám (hinh 3.16)
ső t u tích IPE2 (CS = JP E)L
CS = OIE,Q - OPEQ =JPE So vôi tr c khi có thué, thăng du tiêu dung giàm
Thäng dut tiéu dùng trên thi trtðng còn du c xác dinh bði diên 4CS = CS2 - CS = JPE - JP|E =-A - Bhn n oLb th
tich nåm duti duing càu và phía trên giá thį trut ng cia sån phám Tóm lai, néu giá thį tru ng tăng 1ên thì thăng du tiéu důng trên
l hae E nii thi tru
t ng sē giåm Xuőng và ngu c lai.guu nttad
Latu t i
tniang a At atia d
s
i ctnnhia
aba iibe