Professional Documents
Culture Documents
Löu ñoà ñaêng kieåm phöông tieän cô giôùi ñöôøng boä taïi caùc traïm ñaêng kieåm Vieät Nam.
- 26 -
I. QUY TRÌNH KIEÅM ÑÒNH AN TOAØN KYÕ THUAÄT PHÖÔNG TIEÄN CÔ GIÔÙI
Haïng muïc kieåm tra Thieát bò, duïng cuï Yeâu caàu
phöông phaùp
3) Hoà sô kyõ thuaät + Coù ñoái vôùi xe coù söï thay ñoåi
veà keát caáu so vôùi laàn khaùm
tröôùc.
B. Thu tieàn kieåm ñònh + Noäp ñuû, vieát bieân nhaän.
+ Xuaát phieáu kieåm ñònh.
- 27 -
laéc - Khoâng thuûng raùch, moït ræ seùt,
nöùt gaõy.
a. Saøn beä Quan saùt, duøng - Ñònh vò chaéc chaén.
buùa chuyeân duïng + Ñònh vò ñuùng chaéc chaén.
+ Khoâng thuûng, moït ræ
b. Khung xöông Quan saùt, duøng + Caùc daàm khoâng ñöôïc nöùt gaõy
buùa chuyeân duïng - Khoâng moït ræ, nöùt gaõy.
- Ñuùng vò trí, chaéc chaén, ñuùng
c. Tay vòn, coät choáng, Quan saùt, duøng thieát keá.
giaù ñeå haøng tay lay, laéc + Khoâng bò ræ, ñònh vò chaéc chaén,
d. Chaén buøn Quan saùt, buùa ñuùng vò trí.
chuyeân duïng - Ñònh vò chaéc chaén, khoâng
Quan saùt thuûng raùch.
e. Lôùp sôn Quan saùt + Khoâng bong troùc.
2) Kính chaén gioù Quan saùt - Loaïi kính an toaøn, khoâng nöùt
vôõ trong suoát.
3) Gheá ngöôøi laùi vaø gheá + Coù kích thöôùc toái thieåu ñaït
haønh khaùch TCVN 4461-87.
+ Ñònh vò ñuùng, chaéc chaén.
+ Ñuùng soá löôïng.
4) Heä thoáng treo
Nhíp, loø xo, thanh xoaén Quan saùt - Ñuùng hoà sô kyõ thuaät, ñuû soá
löôïng, khoâng nöùt gaõy.
Giaûm chaán Quan saùt - Ñònh vò ñuùng, chaéc chaén.
- Laøm vieäc toát, ñònh vò chaéc
Thanh giaèng Quan saùt chaén.
- 28 -
Caùc ñaêng Quan saùt, buùa + Khoâng nöùt gaõy, ñònh vò chaéc
chuyeân duïng chaén
+ Khôùp quay khoâng rô.
Hoäp soá - Ñuùng hoà sô KT, ñònh vò ñuùng.
- Ñuû ñai oác, ñöôïc baét chaët.
- Coù ñoä rô naèm trong giôùi haïn cho
pheùp.
- Khoâng cong veânh raïn nöùt
- Ñuùng hoà sô kyõ thuaät
Caàu xe Quan saùt + Ñònh vò chaéc chaén.
+ Khoâng raïn nöùt, ñònh vò chaéc
chaén.
6) Baùnh xe Quan saùt, cleâ löïc
Moay-ô Quan saùt, quay, - Ñuùng kieåu, ñuû ñai oác, ñònh vò
laéc baùnh xe chaéc chaén.
- Quay trôn, khoâng boù keït, khoâng
coù ñoä rô doïc truïc vaø höôùng kính.
Vaønh Quan saùt + Khoâng cong veânh, nöùt.
Loáp Quan saùt - Ñuùng côõ, ñoàng nhaát veà chuûng
loaïi, khoâng nöùt vôõ, thuûng.
Quan saùt vaø ño - Chieàu cao hoa loáp coøn laïi
khoâng nhoû hôn:
1,6 mm ñoái vôùi oâtoâ con.
1,0 mm ñoái vôùi oâtoâ taûi.
2,0 mm ñoái vôùi oâtoâ khaùch.
Ño baèng aùp keá - Ñuùng aùp suaát.
Loáp baùnh xe daãn höôùng Quan saùt + Laép cuøng loaïi, hoa loáp coù ñoä
moøn töông ñöông nhau, khoâng
- 29 -
moøn töông ñöông nhau, khoâng
phoàng doäp vaø khoâng ñöôïc söû
duïng loáp ñaép.
7) Daây daãn ñieän Quan saùt + Ñònh vò chaéc chaén, voû caùch
ñieän khoâng raïn nöùt hoaëc loûng.
8) Ñoä kín khít cuûa caùc heä Quan saùt - Khoâng roø ræ (thaønh gioït ñoái vôùi
thoáng coù söû duïng chaát chaát loûng).
loûng, khí, ñoäng cô, ly
hôïp, hoäp soá, caàu truyeàn
ñoäng, heä thoáng laùi,
phanh vaø laøm maùt
9) Heä thoáng daãn khí xaû
Ñöôøng oáng daãn Quan saùt + Kín, ñònh vò chaéc chaén.
- 30 -
3) Caùc khôùp caàu vaø khôùp
chuyeån höôùng Kieåm tra khi laéc + Khoâng rô, ñònh vò chaéc chaén.
voâ laêng. Duøng + Ñuû cô caáu phoøng loûng.
thieát bò taïo chaán
ñoäng keát hôïp
quan saùt
4) Ngoãng quay laùi Quan saùt, buùa + Khoâng coù ñoä rô, ñònh vò chaéc
kieåm tra chaén.
Kích xe leân, ñaïp
phanh, duøng tay
laéc baùnh xe
5) Thanh daãn ñoäng laùi Quan saùt + Khoâng bieán daïng, raïn nöùt.
6) Heä thoáng laùi trôï löïc (ñoái Cho ñoäng cô laøm - Hoaït ñoäng bình thöôøng.
vôùi xe coù trôï löïc laùi) vieäc, quan saùt vaø - Khoâng chaûy daàu.
7) Heä thoáng laùi phöông tieän quay voâ laêng + Khoâng coù ñoä rô doïc truïc, ñieàu
3 baùnh coù moät baùnh daãn khieån nheï nhaøng.
höôùng + Caøng laùi caân ñoái, khoâng nöùt
gaõy, giaûm chaán hoaït ñoäng toát.
D. Kieåm tra heä thoáng chieáu saùng, tín hieäu, caùc thieát bò khaùc lieân quan ñeán an
Ñeøn chieáu xa (pha), ñeøn + Ñuû soá löôïng, ñuùng kieåu loaïi.
- 31 -
döôùi cuûa chuøm saùng theo maët
phaúng doïc taïo thaønh vôùi ñöôøng
taâm cuûa chuøm tia khoâng nhoû
hôn 30 .
+ Tia phaûn chieáu ngoaøi, treân
cuøng cuûa chuøm saùng khoâng
vöôït treân ñöôøng naèm ngang
song song vôùi maët ñöôøng.
hoaëc :
+ Daõi saùng xa (pha) khoâng nhoû
hôn 100 m, roäng 4 m.
+ Daõi saùng gaàn (coát) khoâng nhoû
hôn 50 m.
- 32 -
dieän tích kính chaén gioù.
5) Heä thoáng phun nöôùc röûa + Hoaït ñoäng toát.
kính Quan saùt kieåm tra
6) Göông chieáu haäu Quan saùt kieåm tra - Ñuû soá löôïng, ñuùng loaïi
- Quan saùt ñöôïc phaàn ñöôøng
phía sau: khoaûng nhìn roäng 4m
ôû cöï ly ít nhaát 20 m
7) Coøi ñieän Nghe vaø kieåm tra + AÂm löôïng toaøn boä khoâng lôùn
hôn 115 dBA vaø khoâng nhoû
hôn 65 dBA ôû khoaûng caùch 2
meùt.
+ Ñoái vôùi oâtoâ keùo rô mooùc vaø sô
mi rô mooùc phaûi laép ñuû hai coøi
coù taàn soá aâm thanh khaùc nhau.
8) Ñoä oàn Ño baèng thieát bò Khoâng vöôït quaù giôùi haïn quy ñònh
trong coâng vaên soá 1449/MTG ban
9) Khí xaû Ño baèng thieát bò haønh ngaøy 23/6/1995 cuûa Boä Khoa
Ñoäng cô xaêng hoïc vaø Moâi tröôøng.
Ñoäng cô Diesel
1) Hieäu quaû phanh chính: Ño quaõng ñöôøng phanh hoaëc gia toác phanh.
- 33 -
8.000KG vaø oâtoâ khaùch coù chieàu daøi toaøn boä
< 7,50m 9,50 5,0
OÂtoâ taûi coù troïng löôïng toaøn boä > 8000KG
vaø oâtoâ khaùch coù chieàu daøi toaøn boä < 7,50m
11 4,20
II. QUY TRÌNH KIEÅM ÑÒNH AN TOAØN KYÕ THUAÄT PHÖÔNG TIEÄN CÔ GIÔÙI
ÑÖÔØNG BOÄ TAÏI TRAÏM TRANG BÒ CÔ GIÔÙI
1) Chöùng nhaän ñaêng kyù Ñöa vaøo maùy tính - Coù, hôïp leä
bieån soá
- 34 -
1) Giaáy pheùp löu haønh. Ñöa vaøo maùy tính + Coù ñoái vôùi xe ñaõ löu
haønh.
2) Hoà sô kyõ thuaät Ñöa vaøo maùy tính - Coù ñoái vôùi xe coù söï
thay ñoåi veà keát caáu so
vôùi laàn khaùm tröôùc.
- 35 -
laø 4,5mm.
- Chöõ vaø soá deã ñoïc.
- 36 -
giaù ñeå haøng laéc - Ñònh vò chaéc chaén,
d. Chaén buøn Quan saùt, buùa chuyeân khoâng thuûng raùch.
duïng + Khoâng bong troùc.
e. Lôùp sôn Quan saùt - Loaïi kính an toaøn,
2) Kính chaén gioù Quan saùt khoâng nöùt vôõ trong suoát.
+ Coù kích thöôùc toái thieåu
ñaït TCVN-4461-87.
3) Gheá ngöôøi laùi vaø gheá Quan saùt, duøng tay laéc + Ñònh vò ñuùng, chaéc
haønh khaùch chaén.
+ Ñuùng soá löôïng.
- Khoâng roø ræ (thaønh gioït
ñoái vôùi chaát loûng).
4) Ñoä kín cuûa caùc cuïm coù Quan saùt
söû duïng chaát loûng, khí
ñaët taïi phaàn treân cuûa + Ñònh vò chaéc chaén.
phöông tieän + Voû caùch ñieän khoâng raïn
5) Daây daãn ñieän quan saùt Quan saùt nöùt hoaëc hoûng.
ñöôïc ôû treân
- Ñuùng kieåu, ñuû ñai oác,
6) Baùnh xe ñònh vò chaéc chaén.
a. Moay-ô Quan saùt, quay, laéc baùnh - Quay trôn, khoâng boù
xe keït, khoâng coù ñoä rô doïc
truïc vaø höôùng kính.
+ Khoâng cong veânh, nöùt,
bieán daïng.
b. Vaønh Quan saùt - Ñuùng côõ, ñoàng nhaát veà
chuûng loaïi khoâng nöùt
vôõ, thuûng.
- 37 -
c. Loáp Quan saùt vaø ño - Chieàu cao hoa loáp coøn
laïi khoâng nhoû hôn:
¾ 1,6mm ñoái vôùi oâtoâ
con.
¾ 1,0mm ñoái vôùi oâtoâ
taûi.
¾ 2,0mm ñoái vôùi oâtoâ
khaùch.
Ño baèng aùp keá - Ñuùng aùp suaát.
Quan saùt - Laép cuøng loaïi, hoa loáp
coù ñoä moøn töông ñöông
nhau, khoâng phoàng roäp
vaø khoâng ñöôïc söû duïng
loáp ñaép.
- 38 -
phanh baùnh phaûi vaø
baùnh traùi treân cuøng moät
truïc phaûi nhoû hôn 8%.
4) Kieåm tra hieäu quaû Khoâng nhoû hôn 22% so vôùi
phanh tay troïng löôïng phöông tieän ñoái
vôùi oâtoâ con vaø khoâng nhoû
hôn 30% troïng löôïng
phöông tieän ñoái vôùi oâtoâ taûi.
D. Kieåm tra heä thoáng ñeøn chieáu saùng, tín hieäu, caùc thieát bò khaùc lieân quan ñeán
1) Kieåm tra tình traïng aéc Ño - Ñuû ñieän aùp ñònh möùc.
2) Ñeøn chieáu saùng phía Ño baèng thieát bò + Ñuû soá löôïng, ñuùng kieåu
tröôùc loaïi.
+ Cöôøng ñoä aùnh saùng
khoâng nhoû hôn
- 39 -
hôn 3o.
+ Tia phaûn chieáu ngoaøi,
treân cuøng cuûa chuøm
saùng khoâng vöôït leân
naèm ngang, song song
vôùi maët ñöôøng.
+ Hoaëc:
Daõi saùng xa (pha)
khoâng nhoû hôn 100m,
roäng 4m.
Daõi saùng gaàn (coát)
khoâng nhoû hôn 50m.
3) Caùc loaïi ñeøn khaùc
a. Ñeøn xin ñöôøng Quan saùt, ño ñaïc, ñeám - Maøu vaøng, ñuû hoaït
ñoäng toát.
- Taàn soá nhaùy töø 60laàn/
phuùt ñeán 120laàn/phuùt
laàn ñaàu, töø thôøi ñieåm
ñoùng coâng taéc cho ñeán
khi ñeøn saùng khoâng
vöôït quaù 3 giaây.
- Phaûi thaáy ñöôïc tín hieäu
caùch 20m khi trôøi naéng.
- Cöôøng ñoä saùng:
¾ Ñeøn tröôùc: 80 –
700cd
¾ Ñeøn sau : 40 –
400cd
- 40 -
b. Ñeøn soi bieån soá Quan saùt + Ñuû soá löôïng.
c. Ñeøn kích thöôùc + Ñaûm baûo ñoä saùng.
d. Ñeøn phanh + Ñuùng coâng suaát qui
ñònh.
4) Gaït möa Quan saùt kieåm tra - Khoâng laøm söôùt kính,
hoaït ñoäng toát.
- Dieän tích queùt ít nhaát laø
2/3 dieän tích kính chaén
gioù.
5) Heä thoáng phun nöôùc Quan saùt kieåm tra + Hoaït ñoäng toát.
röûa kính + Ñuû soá löôïng, ñuùng loaïi.
+ Quan saùt ñöôïc phaàn
döôùi phía sau: Khoaûng
nhìn roäng 4m ôû cöï ly ít
6) Göông chieáu haäu Quan saùt kieåm tra nhaát 20m.
7) Coøi ñieän Ño baèng thieát bò - AÂm löôïng toaøn boä
khoâng lôùn hôn 115DBA
vaø khoâng nhoû hôn
65DBA ôû khoaûng caùch
2meùt.
- Ñoái vôùi oâtoâ keùo rô mooùc
vaø sô mi rô mooùc phaûi
laép ñuû hai coøi coù taàn soá
aâm thanh khaùc nhau.
8) Ñoä oàn Ño baèng thieát bò - Phaûi naèm trong giôùi
haïn toái ña cho pheùp
cuûa TCVN 5948-1999.
- 41 -
9) Khí xaû Ño baèng thieát bò + Khoâng vöôït quaù giôùi
haïn quy ñònh trong
coâng vaên soá 1449/MTG
ban haønh ngaøy
23/6/1995 cuûa Boä Khoa
hoïc vaø Moâi tröôøng.
c. Thanh giaèng Quan saùt, duøng buùa + Khoâng laøm nöùt gaõy,
chuyeân duïng, duøng tay laéc ñònh vò chaéc chaén.
+ Khôùp quay khoâng rô.
- 42 -
a. Caùc ñaêng Quan saùt, duøng buùa kieåm - Ñuùng hoà sô kyõ thuaät
tra - Ñuû ñai oác, baét chaët.
- Coù ñoä rô naèm trong
giôùi haïn cho pheùp.
- Khoâng cong veânh raïn
nöùt.
b. Hoäp soá Quan saùt + Caùc ñænh raêng khoâng
quaù moøn.
+ Laép ñaët ñuùng thieát keá.
+ Khoâng cong veânh raïn
nöùt.
4) Ñoä kín khít cuûa caùc heä Quan saùt - Ñuùng hoà sô kyõ thuaät.
thoáng coù söû duïng chaát - Ñònh vò chaéc chaén.
loûng, khí, ñoäng cô, ly - Khoâng raïn nöùt, ñònh vò
hôïp, hoäp soá, caàu chaéc chaén.
truyeàn ñoäng, heä thoáng - Khoâng roø ræ (thaønh gioït
laùi phanh vaø laøm maùt ñoái vôùi chaát loûng)
5) Heä thoáng daãn khí xaû
a. Ñöôøng oáng daãn Quan saùt + Kín, ñònh vò chaéc chaén.
b. Baàu giaûm aâm Quan saùt vaø ño baèng aùp keá + Kín, ñònh vò chaéc chaén.
+ Ñuû khoâng raïn nöùt, hoaït
ñoäng bình thöôøng.
+ Khoâng va chaïm tieáp
xuùc vôùi caùc chi tieát
6) Heä thoáng phanh chuyeån ñoäng.
a. Cô caáu daãn ñoäng Quan saùt + Cô caáu haõm cuûa phanh
phanh tay hoaït ñoäng toát
b. Heä thoáng phanh hôi Quan saùt + Kín, van an toaøn hoaït
- 43 -
- Bình chöùa khí ñoäng toát.
- Aùp suaát hôi cuûa heä + Theo ñuùng quy ñònh
thoáng + Ñuû ñoàng hoà chæ aùp löïc,
ñuùng, ñònh vò chaéc
chaén.
c. OÁng daãn laøm töø vaät Quan saùt - Khoâng raïn nöùt, ñònh vò
lieäu cöùng chaéc chaén.
d. OÁng daãn laøm töø vaät + Khoâng sô cöùng, raïn
lieäu meàm nöùt.
+ Khoâng ñöôïc xoaén vôùi
Kieåm tra baèng thieát bò nhau quaù nhieàu.
7) Heä thoáng laùi chuyeân duïng, duøng tay laéc
a. Vaønh voâ laêng qua laïi, leân xuoáng + Khoâng nöùt vôõ, ñuùng
kieåu loaïi
Kieåm tra khi laéc voâ laêng + Ñuùng kích thöôùc, coù ñoä
Duøng thieát bò taïo chaán baùm toát
ñoäng keát hôïp quan saùt
b. Truïc laùi + Khoâng coù ñoä rô doïc
Quan saùt, buùa kieåm tra truïc.
Kích xe leân, ñaïp phanh, + Khoâng coù ñoä rô ngang.
duøng tay laéc baùnh xe + Ñònh vò chaéc chaén.
c. Caùc khôùp caàu vaø
khôùp chuyeån höôùng Quan saùt + Khoâng rô, ñònh vò chaéc
chaén.
+ Ñuû cô caáu phoøng loûng.
d. Ngoãng quay laùi Cho ñoäng cô laøm vieäc,
quan saùt vaø quay voâ laêng + Khoâng coù ñoä rô, ñònh
vò chaéc chaén.
- 44 -
e. Thanh daãn ñoäng laùi Quan saùt, kieåm tra + Khoâng bieán daïng, raïn
nöùt.
f. Heä trôï löïc laùi (ñoái - Hoaït ñoäng bình
vôùi xe coù trôï löïc laùi) thöôøng.
- Khoâng chaûy daàu.
g. Heä laùi phöông tieän 3 Quan saùt + Khoâng coù ñoä rô doïc
baùnh coù moät baùnh truïc, ñieàu khieån nheï
daãn höôùng nhaøng.
+ Caøng laùi caân ñoái,
khoâng nöùt gaõy, giaûm
chaán hoaït ñoäng toát.
8) Daây daãn ñieän quan saùt Quan saùt - Ñònh vò chaéc chaén, voû
ñöôïc ôû beân döôùi caùch ñieän khoâng raïn
phöông tieän nöùt hoaëc hoûng
1. Loä trình aùp duïng tieâu chuaån khí thaûi Chaâu AÂu cuûa caùc nöôùc
Tieâu chuaån khí thaûi hieän nay coù ba doøng tieâu chuaån: tieâu chuaån Chaâu AÂu, tieâu
chuaån Myõ vaø tieâu chuaån Nhaät Baûn. Tröø Myõ, Nhaät Baûn vaø moät soá nöôùc aùp duïng theo
tieâu chuaån cuûa hai nöôùc naøy ñoái vôùi xe saûn xuaát vaø nhaäp khaåu. Caùc nöôùc coøn laïi hoaëc
laø chöa aùp duïng caùc tieâu chuaån naøo hoaëc neáu aùp duïng thì ñeàu theo tieâu chuaån Chaâu
- 45 -
Loä trình aùp duïng tieâu chuaån khí thaûi Chaâu AÂu
(2003)(1) (2003)(1)
- 46 -
naëng
Xe haïng - 2005 - -
nheï
Xe haïng - 2005 - -
naëng
Xe haïng 2003 - - -
naëng
Chuù thích : (1) cho xe ñaõ ñöôïc pheâ duyeät kieåu loaïi vaø ñang ñöôïc saûn xuaát tröôùc ngaøy
aùp duïng tieâu chuaån coù hieäu löïc.
Baûng treân theå hieän loä trình cuûa Chaâu AÂu raát ñeàu ñaën vôùi thôøi gian trung bình cuûa
moãi böôùc töø 3 – 4 naêm vaø ñöôïc coâng boá sôùm ít nhaát 2 naêm ñeå caùc nhaø saûn xuaát coù ñuû
thôøi gian caàn thieát chuaån bò nhö thay ñoåi thieát keá, coâng ngheä, trang thieát bò. Trong khi
- 47 -
ñoù caùc nöôùc chaâu AÙ cuõng chæ môùi laäp ñöôïc loä trình tôùi EURO 2 (tröø xe haïng nheï cuûa
Thaùi Lan) vaø chaäm thua chaâu AÂu nhieàu naêm. Kieåm soaùt toát hôn caû laø Singapore vaø
Thaùi Lan vôùi loä trình ñang coá theo saùt Chaâu AÂu, ñaëc bieät laø ñoái vôùi moâ toâ cuûa Thaùi
Lan ñaõ coù giôùi haïn khí thaûi thaáp hôn chaâu AÂu. Trung Quoác cuõng chæ môùi aùp duïng
EURO 2 töø thaùng 9/2003 vaø cuõng chöa coù keá hoaïch aùp duïng EURO 3. Rieâng taïi Vieät
Nam ta thaáy raèng loä trình aùp duïng tieâu chuaån khí thaûi cuûa Chaâu AÂu raát treã so vôùi caùc
nöôùc trong khu vöïc, chaäm hôn so vôùi Singapore ñeán 13 naêm ñoái vôùi oâ toâ vaø hieän cuõng
ñaõ coù loä trình kieåm tra khí xaû cho moâ toâ vaø chaäm hôn so vôùi Singapore ñeán 6 naêm.
Chính vì ñieàu naøy maø Vieät Nam laø quoác gia bò oâ nhieãm khoâng khí naëng nhaát.
Ñeå laøm roõ chæ tieâu oâ nhieãm cuûa Vieät Nam so vôùi caùc tieâu chuaån EURO nhö theá
naøo, döôùi ñaây trình baøy ñieån hình caùc giaù trò giôùi haïn ñoái vôùi CO, HC vaø NOx trong
khí thaûi xe cô giôùi.
Monoxyde de
11,2 4,5 4 2,1 1,5 1,5 4,5
carbone (CO)
Hydrocarbures
2,4 1,1 1,1 0,66 0,46 0,25 1,2
(HC)
Oxydes
14,4 8 7 5 3,5 2 -
d’azote (NOx)
- 48 -
b. Loä trình aùp duïng:
• EURO 3: aùp duïng töø 1/10/2000 cho caùc xe môùi vaø töø 1/10/2001 cho caùc xe khaùc
Trong voøng baûy naêm (1993 tôùi 2000), löôïng haït raén ñaõ giaûm töø 0,36g/kWh
(theo EURO 1) xuoáng 0,1g/kWh (theo EURO 3).
Töø hai baûng tieâu chuaån oâ nhieãm treân ta thaáy raèng tieâu chuaån maø ôû Vieät Nam
cho laø EURO 2 thì thaáp hôn so vôùi tieâu chuaån EURO 2 cuûa caùc nöôùc ñang aùp duïng vaø
khoâng coù chæ tieâu ñaùnh giaù NOx vaø PM.
c. Quy trình kieåm tra khí thaûi taïi Singapore:
Kieåm tra khí thaûi baèng phöông phaùp thöû khoâng taûi nhanh (ñoái vôùi ñoäng cô
xaêng). Laép caùc thieát bò oáng ño vaøo poâ xe vaø caûm bieán soá voøng quay vaøo ñoäng cô. Thöû
ôû toác ñoä voøng quay khoâng taûi trung gian khoaûng (2500 - 3000 v/p). ÔÛ toác ñoä naøy coøn
ñeå ñaùnh giaù söï hoaït ñoäng cuûa boä chuyeån ñoåi khí thaûi.
Kieåm tra khoùi thaûi ñoäng cô diesel baèng phöông phaùp theo cheá ñoä gia toác töï do.
- 49 -
2 HC (ppm theå tích):
4 Heä soá haáp thuï aùnh saùng (m-1) 2,96 2,13 1,61
a) Töø ngaøy 1/7/2006 : AÙp duïng möùc 1 cho caùc phöông tieän mang bieån kieåm soaùt
thuoäc 5 thaønh phoá: Haø Noäi, thaønh phoá Hoà Chí Minh, Haûi Phoøng, Ñaø Naüng vaø Caàn
Thô.
AÙp duïng möùc 2, möùc 3 cho caùc ñôn vò laép raùp, saûn xuaát xe trong nöôùc vaø oâ toâ
nhaäp khaåu.
b) Töø ngaøy 1/7/2008: AÙp duïng möùc 1 cho taát caû caùc phöông tieän vaøo kieåm ñònh
treân phaïm vi toaøn quoác.
c) Cuõng ñaõ coù loä trình kieåm tra khí thaûi xe maùy. Cuï theå laø töø 25-30/11/06 ñaõ
kieåm tra mieãn phí 2.000 xe maùy ñang löu haønh taïi Haø Noäi. Vaø töø 1/1/09 Haø Noäi seõ baét
ñaàu kieåm tra oâ nhieãm treân moâ toâ, xe maùy.
Kieåm tra khí thaûi ñoäng cô xaêng thöïc hieän theo cheá ñoä khoâng taûi chaäm (cheá ñoä
caàm chöøng). Kieåm tra khi ñoäng cô ôû cheá ñoä voøng quay khoâng taûi nhoû nhaát. Cheá ñoä
naøy thì löôïng CO, HC ñöôïc thaûi ra nhieàu nhaát. Tuy nhieân, khoâng ñaùnh giaù ñöôïc giaù trò
cuûa NOx.
Kieåm tra khí thaûi ñoäng cô diesel baèng phöông phaùp ñoäng cô ôû cheá ñoä gia toác töï
do. Ñaây laø cheá ñoä phaùt thaûi lôùn nhaát cuûa ñoäng cô khi khoâng taûi. Phöông phaùp naøy ñoøi
hoûi ñoäng cô phaûi ñaït ñöôïc gia toác nhaát ñònh (tuøy theo töøng loaïi xe) vaø chæ cho keát quaû
- 50 -
ñuùng khi ñaêng kieåm vieân ñaïp ga nhanh ñeán heát haønh trình baøn ñaïp ga. Luùc naøy ñoäng
cô ôû cheá ñoä ñaëc tính nhaû khoùi ñen nhieàu nhaát. Ñoái vôùi caùc ñoäng cô diesel laép treân caùc
loaïi oâ toâ thoâng duïng hieän nay quy ñònh khaû naêng taêng toác khoâng taûi ñeán toác ñoä voøng
quay lôùn nhaát trong voøng 2 giaây keå caû nhöõng xe cuõ coù thôøi haïn söû duïng laâu naêm.
Qua keát quaû thöïc teá veà naïn oâ nhieãm do tieáng oàn do vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp
ôû caùc thaønh phoá taïi Vieät Nam laø vieäc cô quan chöùc naêng khoâng kieåm soaùt tieáng oàn ñoái
vôùi moâ toâ, xe maùy vaø chöa thaät xieát chaët tieâu chuaån veà tieáng oàn ñoái vôùi oâ toâ, xe maùy.
Cuï theå theo quyeát ñònh soá 1397/1999/QÑ-BGTVT cuûa Boä tröôûng Boä GTVT veà
vieäc aùp duïng TCVN 6438-1998 ñoái vôùi tieáng oàn cuûa xe cô giôùi nhö sau:
Thöïc teá vieäc kieåm tra ñoä oàn cho caùc loaïi xe maùy chæ aùp duïng cho xe môùi saûn
xuaát, laép raùp vaø chöa coù loä trình cuï theå ñeå kieåm tra cho caùc phöông tieän xe maùy ñang
löu haønh. Chính vì vaäy maø ta thaáy raèng nhöõng tình traïng söû duïng xe tuøy tieän nhö: moùc
- 51 -
poâ, ñoåi poâ khaùc cho tieáng maùy noå lôùn hôn, ñoân-zeân, xoaùy noøng, neït ga,… vaãn coøn ñoù
vaø ñöôïc xem laø caùi moát thôøi hieän ñaïi trong löùa tuoåi thanh thieáu nieân. Maêïc khaùc tieâu
chuaån tieáng oàn maø Boä GTVT quy ñònh cho xe cô giôùi laø quaù cao so vôùi TCVN 5849 –
1998 töø 20 – 35(dB) vaø vöôït qua möùc khaû naêng chòu ñöïng cuûa con ngöôøi. Ñoù laø moät
trong nhöõng nguyeân nhaân chuû yeáu nhaát daãn tôùi tieáng oàn luoân vöôït treân möùc cho pheùp.
V. NHÖÕNG YEÁU TOÁ CHUÛ QUAN, KHAÙCH QUAN AÛNH HÖÔÛNG TRÖÏC TIEÁP
ÑEÁN TAI NAÏN GIAO THOÂNG VAØ OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG.
1. Thoáng keâ nhöõng tình traïng kyõ thuaät cuûa phöông tieän khi xaûy ra tai naïn giao
thoâng.
Nhôø vieäc loaïi boû xe cuõ quaù nieân haïn theo nghò ñònh 92/CP, 23/CP cuûa chính
phuû neân ñeán nay treân ñöôøng giao thoâng ñaõ vaéng boùng haún xe giaø nua, cuõ kyõ, thay vaøo
ñoù laø nhöõng xe oâ toâ môùi chaát löôïng an toaøn cao, hình thöùc ñeïp hôn. Qua thoáng keâ veà
tuoåi thoï cuûa xe ta coù ñöôïc keát quaû nhö sau:
Baûng thoáng keâ soá löôïng xe theo tuoåi thoï qua caùc naêm:
Naêm 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Soá
löôïng theo
tuoåi thoï
OÂ toâ döôùi 10 naêm 88.787 231.201 217.500 267.908 318.859 378.093
tuoåi (chieác)
OÂ toâ töø 10-15 naêm 62.956 102.276 117.992 124.453 129.180 142.005
tuoåi (chieác)
OÂ toâ töø 15-20 naêm 17.039 35.678 53.787 55.803 71.729 98.310
tuoåi (chieác)
OÂ toâ treân 20 naêm 41.754 60.008 74.015 75.345 81.761 37.345
tuoåi (chieác)
Qua bieåu ñoà treân ta nhaän thaáy ñöôïc raèng soá löôïng xe môùi tuoåi thoï döôùi 10 naêm
lieân tuïc taêng cao qua caùc naêm. Beân caïnh ñoù nhôø vaøo vieäc aùp duïng loaïi boû xe cuõ cuûa
chính phuû töø naêm 2003 maø löôïng xe cuõ treân 20 naêm giaûm ñi raát roõ reät töø 74.015 oâ toâ
naêm 2003 xuoáng coøn 37.345 oâ toâ trong naêm 2006. Töø ñoù maø chaát löôïng cuûa phöông
tieän cuõng daàn ñöôïc naâng cao. Baèng chöùng laø tai naïn giao thoâng coù nguyeân nhaân do loãi
kyõ thuaät cuûa xe lieân tuïc giaûm haún trong caùc naêm tröôùc naêm 1995 tyû leä tai naïn do loãi
kyõ thuaät treân 9%, naêm 1999 coøn 1,7%, naêm 2002 coøn 1,5% vaø naêm 2004 coøn 0,84%
vaø ñeán naêm 2006 loãi do kó thuaät phöông tieän baèng 0,74%.
- 52 -
400000
350000
300000
Duoi 10 nam
250000
10-15 nam
200000
15-20 nam
150000
Tren 20 nam
100000
50000
0
2001 2002 2003 2004 2005 2006
10%
9% Loi
8% ky
7% thuat
6%
5%
4%
3%
2%
1%
0%
1995 1999 2002 2004 2006
Trong ñoù, loãi ôû heä thoáng phanh: 51,2%, heä thoáng laùi: 23%, heä thoáng gaàm: 17%,
heä thoáng chieáu saùng, tín hieäu vaø caùc heä thoáng khaùc: 8,8%.
Duø tæ leä tai naïn giao thoâng do loãi kyõ thuaät cuûa phöông tieän gaây ra coù giaûm ñaùng
keå song vaãn coøn toàn taïi nhöõng chieác xe bò maát phanh gaây tai naïn. Loãi do ñaêng kieåm
vieân khoâng phaùt hieän ra ñöôïc hö hoûng chaêng hay ñaêng kieåm vieân khoâng laøm ñuùng
chöùc traùch cuûa mình ö hoaëc do yù thöùc baûo döôõng xe cuûa chuû phöông tieän keùm. Ñoù
cuõng chính laø noãi baên khoaên cuûa nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc chuyeân moân. Sau ñaây seõ
phaân tích, tìm kieám caùc nguyeân nhaân gaây ra tai naïn giao thoâng vaø oâ nhieãm moâi tröôøng
maø ôû nöôùc ta vaãn coøn toàn taïi.
2. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán tai naïn giao thoâng vaø oâ nhieãm moâi tröôøng.
2.1.Yeáu toá maät ñoä xe vaø cô sôû haï taàng:
Soá löôïng xe cô giôùi ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay ñaëc bieät taêng ñaùng keå
coù khoaûng 3 trieäu xe maùy vaø gaàn 200 nghìn oâ toâ caùc loaïi. Trong khi ñoù, chieàu daøi
ñöôøng boä chæ coù khoaûng 12.426 km thì trung bình treân chieàu daøi 1km ñöôøng boä (loøng
ñöôøng roäng 16 meùt) coù khoaûng 250 xe maùy vaø16 oâtoâ caùc loaïi löu thoâng, ñoù laø chöa keå
ñeán xe ñaïp, xích loâ ba gaùc maùy,...laøm taêng theâm maät ñoä giao thoâng leân ñeán 20%. Soá
lieäu neâu treân chæ coù giaù trò veà maët lyù thuyeát nhöng thöïc teá soá löôïng xe thöôøng taäp
- 53 -
trung taïi moät soá truïc giao loä chính taïo neân maät ñoä xe daøy ñaëc hôn vaø vaøo giôø cao ñieåm
thì maät ñoä daøy ñaëc nhieàu hôn nöõa. Coøn ôû Haø Noäi löu löôïng xe trong giôø cao ñieåm treân
truïc ñöôøng chính ñoái vôùi xe maùy ñaït tôùi 13.000-14.000 xe/giôø, xe oâ toâ laø 1.650- 1.750
xe/giôø.
Qua nhöõng soá lieäu treân ta thaáy maät ñoä löu thoâng cuûa xe raát cao, naïn keït xe
thöôøng xuyeân xaûy ra trong raát nhieàu giôø lieàn, ñieàu naøy chöùng toû heä thoáng ñöôøng xaù ôû
Vieät Nam khoâng ñaùp öùng noåi nhu caàu löu thoâng cho phöông tieän. Chính vì vaäy maø tæ
leä tai naïn giao thoâng lieân tieáp taêng voït trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Tuy Vieät Nam lieân
tuïc cho naâng caáp vaø môû roäng theâm nhieàu con ñöôøng nhöng ñoù vaãn chöa phaûi laø giaûi
phaùp ñoät phaù ñeå giaûi quyeát tình traïng giao thoâng hieän nay, trong khi ñoù soá löôïng oâ toâ
cöù lieân tuïc taêng ñeàu moãi naêm khoaûng 10-13% vaø ñoái vôùi xe maùy laø 23-35%. Ta coù theå
thaáy ñieàu naøy qua ñoà thò sau:
25000000
20000000
15000000 Oto
10000000 Xe may
5000000
0
07
00
01
02
03
04
05
06
n-
20
20
20
20
20
20
20
Ju
Moät yeáu toá goùp phaàn gaây ra keït xe vaø oâ nhieãm moâi tröôøng ñoù laø chaát löôïng cuûa cô sôû
haï taàng. Vieäc caùc con ñöôøng xuoáng caáp, bò ngaäp nöôùc, bò ñaøo xôùi, bò phaân tuyeán
khoâng hôïp lyù,... cuõng ñaõ trôû thaønh noãi khoán khoå thöïc söï cho ngöôøi daân.
- 54 -
2.2. Yeáu toá nhieân lieäu:
Moät yeáu toá nöõa cuõng goùp phaàn laøm oâ nhieãm moâi tröôøng laø chaát löôïng xaêng daàu
ôû nöôùc ta coøn raát thaáp so vôùi theá giôùi, ta haõy xem baûng soá lieäu sau:
So saùnh chæ tieâu nhieân lieäu cuûa Vieät Nam vaø nhieân lieäu Chaâu AÂu.
GIÔÙI HAÏN CHO PHEÙP
EUR0 EUR0 EUR0 Singapore/
TEÂN CHÆ TIEÂU TCVN
1 3 4 Thailand
1. Xaêng
Trò soá oác tan theo
phöông phaùp nghieân 90-95 91 95
cöùu (RON), (min)
Haøm löôïng löu 0.15
huyønh, % khoái 0.02 0.015 0.005
löôïng, (max) (1500mg/kg)
- 55 -
ñang söû duïng laø loaïi coù haøm löôïng löu huyønh 2.500mg/kg gaây raát nhieàu böùc xuùc cho
dö luaän. Qua ñoù ta thaáy ñöôïc raèng, chính saùch quaûn lyù ôû Vieät nam chöa nghieâm ngaët
vaø coøn raát nhieàu keû hôû maø chính nhöõng keû hôû naøy ñaõ kieàm haõm ñeán söï phaùt trieån cuûa
ñaát nöôùc.
2.3. Yeáu toá chuûng loaïi vaø tình traïng kyõ thuaät cuûa xe:
Goùp phaàn khoâng keùm ñeå gia taêng tæ leä tai naïn giao thoâng vaø oâ nhieãm moâi
tröôøng laø tình traïng söû duïng caùc loaïi xe moâtoâ, gaén maùy coù coâng suaát cao (boû qua oâtoâ
vì thaønh phaàn naøy khoâng nhieàu). Theo luaät giao thoâng ñöôøng boä quy ñònh moâ toâ, xe
maùy ñöôïc chaïy trong thaønh phoá vôùi vaän toác toái ña laø 35km/h vaø ngoaøi ñoâ thò vôùi vaän
toác toái ña laø 60km/h. Vôùi toác ñoä nhö treân thì ôû Vieät Nam chæ caàn xe maùy loaïi 50cc
(theo nhaø saûn xuaát vôùi dung tích laø 50cc thì xe maùy coù theå ñaït vaän toác laø 60km/h. Tuy
nhieân ñeán giôø naøy theo thoáng keâ thöïc teá coù ñeán 70% soá löôïng xe gaén maùy löu thoâng
treân ñöôøng laø xe coù dung tích xilanh töø 100cc trôû leân. Do ñoù ta thaáy löôïng nhieân lieäu
tieâu hao ñeå sinh coâng voâ ích ôû nhöõng chieác xe phaân khoái lôùn laø khoâng caàn thieát (dö
coâng suaát), vaø cuõng chính vì dö coâng suaát neân trong taàng lôùp thanh thieáu nieân thöôøng
xaûy ra hieän töôïng ñua xe, phoùng nhanh, vöôït aåu khoâng kieåm soaùt ñöôïc toác ñoä daãn tôùi
xaûy ra tai naïn nhieàu hôn (khoaûng 85% tai naïn giao thoâng laø do laùi xe khoâng laøm chuû
ñöôïc toác ñoä vaø treân 40% soá vuï tai naïn laø do thanh thieáu nieân gaây ra). Maët khaùc caùc
nhaõn hieäu, thò phaàn xe Trung Quoác chieám gaàn 35% thò phaàn xe maùy trong nöôùc vaø ña
soá giaù caû cuûa caùc loaïi xe naøy laø raát reû, cuøng vôùi giaù reû laø tuoåi thoï thaáp, chaát löôïng
ñoäng cô khoâng cao daãn ñeán nhieân lieäu ñöôïc ñoát chaùy khoâng heát neân caùc chaát oâ nhieãm
thaûi ra moâi tröôøng beân ngoaøi nhieàu hôn. Vaø treân heát laø chaát löôïng kó thuaät cuûa phöông
tieän khoâng ñaûm baûo, khoâng tieän nghi, khoâng taïo caûm giaùc thoaûi maùi, an toaøn cho
ngöôøi laùi neân daãn tôùi khaû naêng gaây ra tai naïn nhieàu hôn. Nhöng cho ñeán nay cô cheá
quaûn lyù chöa tìm ra ñöôïc bieän phaùp ngaên chaën höõu hieäu ñeå giaûm bôùt löôïng ñaêng kyù
môùi ñoái vôùi moâ toâ xe maùy phaân khoái lôùn cuõng nhö xe chaát löôïng keùm, vaø cuõng chöa
coù bieän phaùp caám söû duïng nhöõng xe quaù laâu naêm. Maët khaùc, theo thoáng keâ keát quaû
kieåm ñònh xe cô giôùi trong naêm 2006 cuûa moät trung taâm ñaêng kieåm cuï theå thì ta thaáy
raèng tæ leä caùc haïng muïc kieåm tra khoâng ñaït ôû laàn kieåm ñònh ñaàu tieân ñöôïc bieåu dieãn
baèng ñoà thò döôùi ñaây:
80.00%
70.00%
60.00% HT Phanh
50.00% HT Lai
40.00%
30.00% Banh xe
20.00% Khi xa
10.00%
0.00%
pr
ug
ec
ay
n
ov
l
n
b
ar
ct
p
Ju
Ja
Fe
Ju
Se
O
M
A
M
D
N
A
- 56 -
Töø ñoà thò ta nhaän thaáy raèng yù thöùc söû duïng phöông tieän cuûa ngöôøi daân laø raát
keùm. Khoâng chuù troïng ñeán vieäc söûa chöõa, baûo döôõng xe. Vì vaäy maø chaát löôïng
phöông tieän ôû nöôùc ta coøn raát thaáp. Cuï theå laø chaát löôïng khoâng ñaït cuûa heä thoáng
phanh treân 50% vaø heä thoáng laùi xaáp xæ 30% theo ñoà thò. Chính vì ñieàu naøy maø vaãn coøn
toàn taïi tình traïng xe maát phanh, maát laùi gaây tai naïn nghieâm troïng.
Ngoaøi nhöõng phöông tieän treân, coøn coù nhöõng “Hung thaàn” – nhöõng noãi aùm aûnh
thöïc söï ñoái vôùi moïi ngöôøi ñoù laø caùc xe ba gaùc. Ñaây laø taùc nhaân gaây tai naïn, gaây oàn vaø
oâ nhieãm raát cao caàn phaûi nghieâm caám. Caùc xe naøy thöôøng bò moùc boâ vaø caûi hoaùn moät
caùch tuøy tieän khoâng ñaûm baûo kyõ thuaät.
2.4. Yeáu toá con ngöôøi:
Coù leõ yeáu toá quan troïng nhaát trong vieäc gaây ra tai naïn giao thoâng vaø naïn keït xe
chính laø con ngöôøi hay chính xaùc hôn ñoù laø yù thöùc cuûa con ngöôøi. Nhö treân ñaõ noùi, coù
tôùi khoaûng 85% tai naïn giao thoâng laø do laùi xe khoâng laøm chuû ñöôïc toác ñoä. Tình traïng
khoâng nghieâm chænh chaáp haønh luaät leä giao thoâng nhö tình traïng chaïy laïng laùch, ñieàu
khieån xe khi say röôïu, chaïy quaù toác ñoä, vöôït ñeøn ñoû, chôû haøng coàng keành, quaù taûi,
“xe tuø”,... ñaõ trôû neân nhöùc nhoái vaø raát thöôøng gaëp.
Theo thoâng tin töø ngaønh coâng an, trong naêm 2006 cô quan coâng an toaøn quoác ñaõ
chuyeån cho Vieän Kieåm Saùt truy toá 3.759 vuï TNGT, vôùi 3.906 bò can (gaáp ñoâi nhöõng
naêm tröôùc ñoù). Nhoùm ñoái töôïng vi phaïm nhieàu nhaát laø ngöôøi ñieàu khieån moâtoâ, xe
maùy. Cuï theå caùc vuï tai naïn giao thoâng xaûy ra trong naêm 2006 thì coù ñeán coù 42,9%
chaïy quaù toác ñoä; 20,5% vöôït sai quy ñònh; 16,57% thieáu chuù yù quan saùt, 9,1% ñi
khoâng ñuùng laøn ñöôøng; 7.4% ñieàu khieån xe khi say röôïu bia; 3,53% ñi boä qua ñöôøng
khoâng chuù yù quan saùt,… Rieâng trong ñôït kieåm tra treân tuyeán quoác loä 1A thuoäc ñòa baøn
Haø Tónh vaø Thanh Hoaù töø ngaøy 05 ñeán 17/12/2006. Ñoäi kieåm tra ñaõ tieán haønh döøng
kieåm tra 1.512 phöông tieän, vôùi 416 xe chôû khaùch, 1.088 xe taûi vaø 08 xe con. Trong soá
ñoù coù 1.481 xe mang bieån soá daân söï vaø 31 phöông tieän mang bieån soá quaân ñoäi. Keát
quaû kieåm tra ñaõ phaùt hieän 1.203 tröôøng hôïp vi phaïm (chieám 79,56%) vôùi caùc loãi chuû
yeáu sau:
- Chaïy quaù toác ñoä quy ñònh: 94 tröôøng hôïp;
- Khoâng giaáy pheùp laùi xe: 07 tröôøng hôïp;
- GPLX khoâng hôïp leä: 11 tröôøng hôïp;
- Khoâng ñaêng kyù xe: 01 tröôøng hôïp;
- Loáp khoâng ñaûm baûo TC ATKT: 85 tröôøng hôïp;
- Heä thoáng laùi khoâng ñaûm baûo TC ATKT: 21 tröôøng hôïp
- Khoâng kieåm ñònh hoaëc heát haïn kieåm ñònh: 31 tröôøng hôïp;
- Chôû quaù soá ngöôøi quy ñònh: 134 tröôøng hôïp…..
Töø nhöõng keát quaû neâu treân ta thaáy raèng yù thöùc chaáp haønh luaät leä khi tham gia
giao thoâng treân ñöôøng cuûa ngöôiø daân laø raát keùm coûi (coù ñeán 79,56% vi phaïm). Ngoaøi
- 57 -
ra coøn phaûi keå ñeán traùch nhieäm cuûa nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc quaûn lyù khoâng ñöôïc
chaët cheõ nhö coâng an vaø ñaêng kieåm vieân ñaõ giaùn tieáp moät phaàn gaây ra tai naïn giao
thoâng.
3. Nhaän xeùt:
Vôùi toác ñoä taêng tröôûng nhö vuõ baõo cuûa caùc loaïi phöông tieän ñoù cuõng laø ñieàu
ñaùng möøng cho söï phaùt trieån cuûa Vieät Nam. Tuy nhieân do vieäc khoâng kieåm soaùt ñöôïc
toác ñoä taêng tröôûng cuûa caùc loaïi phöông tieän ñaõ laøm cho moâi tröôøng soáng cuûa ngöôøi
daân Vieät Nam bò oâ nhieãm nghieâm troïng. Cuï theå laø caùc chaát CO, HC, NOx, SO2 ,… luoân
vöôït quaù möùc cho pheùp töø 1,1 ñeán 4 laàn ñaõ gaây ra nhöõng beänh taät, nhöõng thieät haïi
nhaát ñònh cho con ngöôøi vaø moâi tröôøng thieân nhieân. Khoâng nhöõng vaäy tai naïn giao
thoâng coøn aùc nghieät hôn gaáp raát nhieàu laàn, bình quaân moãi ngaøy coù ñeán 36 ngöôøi cheát
vaø chöa coù xu höôùng giaûm bôùt.
Nhöõng nguyeân nhaân chính gaây ra haäu quaû treân goàm coù:
• Löôïng phaùt thaûi ñoäc haïi cuûa xe maùy cao hôn oâ toâ töø 5-6 laàn maø vaãn chöa ñöôïc
kieåm soaùt..
• Heä thoáng ñöôøng xaù ôû Vieät Nam khoâng ñaùp öùng ñuû cho nhu caàu löu thoâng cuûa
phöông tieän vaø vaãn chöa coù ñöôïc nhöõng giaûi phaùp ñoät phaù ñeå giaûi quyeát döùt
ñieåm tình traïng keït xe vaø tai naïn giao thoâng.
• Nhieân lieäu Vieät Nam ñang söû duïng coù vaán ñeà vaø khoâng saïch baèng nhieân lieäu ôû
caùc nöôùc khaùc.
• Caùc chaát oâ nhieãm NOx coù noàng ñoä nhieãm töông ñöông nhö CO, HC maø vaãn
chöa ñöôïc kieåm soaùt.
• Chaát löôïng xe maùy raát thaáp vaø cuõng chöa ñöôïc kieåm tra kyõ thuaät ñònh kyø.
• Tieáng oàn vaøo giôø cao ñieåm cao hôn raát nhieàu (32dB) so vôùi tieâu chuaån cho
pheùp cuûa tieáng oàn trong ñoâ thò (75dB) maø vaãn chöa ñöôïc kieåm soaùt.
• Khoaûng 70% soá löôïng xe maùy löu thoâng treân ñöôøng thì dö coâng suaát nhöng
chöa coù chính saùch kieåm soaùt.
• YÙ thöùc chaáp haønh luaät leä khi tham gia giao thoâng cuûa ngöôøi daân coøn quaù keùm.
• Coâng taùc quaûn lyù chöa chaët cheõ vaø coøn toàn taïi nhieàu vaán ñeà töø caáp trung öông
ñeán caáp cô sôû.
VI. HIEÄN TRAÏNG COÂNG TAÙC ÑAÊNG KIEÅM TAÏI VIEÄT NAM
1. Coâng taùc quaûn lyù:
Taïi Vieät Nam caùc trung taâm kieåm ñònh haàu heát tröïc thuoäc Sôû GTVT, sôû GTCC
hay Cuïc Ñaêng Kieåm. Gaàn ñaây theo quyeát ñònh soá 1658/QÑ- BGTVT ngaøy 16/05/2005
veà ñeà aùn “Xaõ hoäi hoùa coâng taùc ñaêng kieåm” môùi xuaát hieän caùc trung taâm ñaêng kieåm do
tö nhaân quaûn lyù. Taát nhieân nghóa vuï, chöùc naêng, quyeàn haïn cuûa caùc trung taâm tö nhaân
- 58 -
Thaùng 1 2 3 4 5 6
Naêm 2005(%) 22.75 21.37 21.32 30.75 32.88 36.43
Naêm 2006(%) 30.61 39.77 41.24 44.47 39.46 32.62
Naêm 2007(%) 14.55 11.35 12.88 12.06 7.57 8.16
Thaùng 7 8 9 10 11 12
Naêm 2005(%) 37.92 37.01 29.34 29.72 33.9 31.7
Naêm 2006(%) 26.7 30.28 33.38 27.22 22.47 7.13
Naêm 2007(%) - - - - - -
ñeàu gioáng hoaøn toaøn so vôùi caùc trung taâm do nhaø nöôùc quaûn lyù. Söï ra ñôøi ôû caùc trung
taâm ñaêng kieåm tö nhaân goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc tieát kieäm thôøi gian chôø ñôïi cho
chuû phöông tieän khi mang xe ñi kieåm ñònh cuõng nhö traùnh ñöôïc söï ñoäc quyeàn ôû caùc
trung taâm. Sau ñaây laø keát quaû kieåm ñònh cuûa moät trung taâm ñaêng kieåm töø tröôùc vaø sau
khi coù trung taâm ñaêng kieåm tö nhaân ra ñôøi.
Tæ leä xe khoâng ñaït khi vaøo kieåm ñònh laàn ñaàu
Ñoà thò bieåu dieãn tæ leä xe khoâng ñaït khi vaøo kieåm ñònh laàn ñaàu
50.00 200
40.00 5
200
30.00
6
20.00 200
10.00
0.00
10
11
12
1
9
g
g
g
g
aùn
aùn
aùn
aùn
aùn
aùn
aùn
aùn
aùn
aùn
aùn
aùn
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
- 61 -
- Xe nhaäp khaåu chöa qua söû duïng: xe saûn
xuaát, laép raùp taïi Vieät Nam: 18 06
+ Coù kinh doanh vaän taûi 24 12
+ Khoâng kinh doanh vaän taûi
- Xe hoaùn caûi, caûi taïo: 12 06
+ Coù kinh doanh vaän taûi 18 12
+ Khoâng kinh doanh vaän taûi
PHÖÔNG TIEÄN BA BAÙNH COÙ ÑOÄNG CÔ:
- Xe nhaäp khaåu chöa qua söû duïng: xe saûn
xuaát, laép raùp taïi Vieät Nam.
+ Coù kinh doanh vaän taûi 24 12
+ Khoâng kinh doanh vaän taûi 30 24
- Xe hoaùn caûi, caûi taïo:
+ Coù kinh doanh vaän taûi 18 06
+ Khoâng kinh doanh vaän taûi 24 12
Taát caû caùc loaïi phöông tieän ñaõ saûn xuaát hôn 7 06
naêm
2.3. So saùnh:
So saùnh nieân haïn söû duïng xe ôû cuûa Vieät Nam vaø Singapore thì ta thaáy raèng
chaát löôïng phöông tieän giao thoâng cuûa hai nöôùc coù söï cheânh leäch roõ reät. Trong khi
giôùi haïn nhaäp khaåu xe cuõ ñaõ qua söû duïng cuûa Singapore laø khoâng quaù 3 naêm aùp duïng
töø 1998 thì ñeán nay 01/12/2006 Vieät Nam môùi caám nhaäp xe khoâng quaù 5 naêm. Maët
khaùc tuoåi thoï caùc loaïi xe taûi, xe khaùch cuûa Singapore thaáp hôn ôû nöôùc ta ñeán 10 naêm.
Chæ coù oâ toâ con cuûa hai nöôùc nieân haïn ñöôïc quy ñònh gioáng nhau. ÔÛ Singapore giaù trò
xe seõ giaûm daàn qua caùc naêm (phaàn trình baøy treân) vaø caùc khoaûn thueá lieân quan thì laïi
taêng tæ leä theo ñôøi xe vì vaäy noù cuõng giaùn tieáp loaïi boû ñi nhöõng xe coù tuoåi thoï cao. Chu
kyø kieåm ñònh oâ toâ ôû Singapore vaø Vieät Nam laø töông ñöông nhau. Tuy nhieân,
Singapore ñaõ aùp duïng kieåm tra ñònh kyø cho xe maùy coøn Vieät Nam chöa thöïc hieän
ñöôïc.
3. Söï laøm vieäc vaø hieäu quaû phanh chính:
3.1. Söï laøm vieäc vaø hieäu quaû phanh chính taïi Singapore:
• Söï laøm vieäc vaø hieäu quaû phanh chính
Löïc phanh ôû moät baùnh xe baát kyø khoâng ñöôïc nhoû hôn 70% löïc phanh lôùn nhaát
ghi nhaän cuûa baùnh xe khaùc treân cuøng moät truïc (sai leäch löïc phanh treân cuøng moät truïc
khoâng quaù 30%).
- 62 -
Hieäu quaû phanh phaûi ñaït ñöôïc caùc giaù trò sau:
Ñoái vôùi oâ toâ taûi 55%
Ñoái vôùi oâtoâ khaùch 50%
Ñoái vôùi oâ toâ con 57%
Ñoái vôùi oâ toâ rômooùc, sômi rômooùc 60%
• Söï laøm vieäc vaø hieäu quaû cuûa heä thoáng phanh döï phoøng
Löïc phanh treân moät baùnh xe baát kyø khoâng ñöôïc nhoû hôn 70% löïc lôùn nhaát ghi
nhaän ñöôïc cuûa baùnh khaùc treân cuøng moät truïc (sai leäch löïc phanh treân cuøng moät truïc
khoâng quaù 30%).
Hieäu quaû phanh khoâng nhoû hôn 50% giaù trò cuûa löïc phanh chính.
• Söï laøm vieäc cuûa heä thoáng phanh ñoã
Hieäu quaû phanh
Giaù trò hieäu quaû phanh an toaøn xe nhoû hôn 16% so vôí troïng löôïng toaøn boä cho
pheùp lôùn nhaát, hoaëc 12% so vôùi khoái löôïng toaøn xe cho pheùp lôùn nhaát
• Hieäu quaû heä thoáng phanh chaäm daàn
3.2. Söï laøm vieäc vaø hieäu quaû phanh chính taïi Vieät Nam:
ÔÛ Vieät Nam söï laøm vieäc vaø hieäu quaû phanh chính theo tieâu chuaån 22.TCN-224 quy
ñònh nhö sau:
Löïc phanh ôû moät baùnh xe baát kyø khoâng ñöôïc nhoû hôn 75% löïc phanh lôùn nhaát ghi
nhaän cuûa baùnh xe khaùc treân cuøng moât truïc. Sai leäch löïc phanh treân cuøng moät truïc
khoâng quaù 25%. Hieäu quaû phanh cuûa caùc loaïi xe phaûi ñaït töø 50% trôû leân. Coøn phanh
ñoã phaûi ñaït hieäu quaû treân 16%.
Khoâng kieåm tra hoaït ñoäng vaø hieäu quaû cuûa phanh döï phoøng vaø heä thoáng phanh chaäm
daàn.
3.3. Nhaän xeùt:
Töø caùc keát quaû cuûa heä thoáng phanh chính vaø caùc loaïi phanh phuï giöõa hai nöôùc
thì ta nhaän thaáy ñöôïc nhöõng ñieàu sau:
Sai leäch löïc phanh treân moät truïc cuûa cuûa Vieät Nam 25% toát hôn haún cuûa Singapore
30% nguyeân nhaân do maät ñoä giao thoâng quaù daøy ñaëc, heä thoáng ñöôøng saù ôû Vieät Nam
chaèng chòt, coù nhieàu loaïi xe cuøng tham gia treân moät tuyeán ñöôøng vì vaäy maø sai leäch
löïc phanh treân moät truïc laïi toát hôn Singapore nhaèm giuùp cho oâ toâ ñi ñuùng laøn ñöôøng
cuûa mình khi phanh. Maët khaùc, hieäu quaû phanh cuûa Singapore laïi toát hôn ôû Vieät Nam
töø 5% -10% nguyeân nhaân do chaát löôïng ñöôøng saù, maät ñoä giao thoâng, chaát löôïng
phöông tieän toát hôn cho neân toác ñoä oâ toâ ôû Singapore cao hôn ôû Vieät Nam.
Ñeå taêng theâm ñoä an toaøn cho ngöôøi laùi thì tieâu chuaån cuûa Singapore coøn quy ñònh
theâm phaûi kieåm tra phanh döï phoøng vaø coù hieäu quaû phanh baèng vôùi hieäu quaû phanh
- 63 -
- 64 -