a) Sự phá t triển củ a CNXH ở Đô ng  u

Sau thắ ng lợ i củ a Hồ ng quâ n Liên Xô trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phá t xít
ở châ u  u đã tạ o điều kiện thuậ n lợ i cho nhâ n dâ n cá c nướ c Đô ng  u nổ i
dậ y già nh chính quyền, thà nh lậ p nhà nướ c dâ n chủ nhâ n dâ n: Cộ ng hò a
nhâ n dâ n Bun-ga-ri (1946), Cộ ng hò a Hung-ga-ri (1945), Cộ ng hò a Tiệp
Khắ c (1945),...

Sau Chiến tranh thế giớ i thứ hai, vớ i thắ ng lợ i củ a cá c cuộ c cá ch mạ ng dâ n

chủ nhâ n dâ n ở cá c nướ c Đô ng  u (1945 - 1949), chủ nghĩa xã hộ i đã vượ t
ra khỏ i phạ m vi mộ t nướ c, trở thà nh mộ t hệ thố ng thế giớ i.

b) Sự phá t triển củ a CNXH ở châ u Á và Khu vự c Mỹ La-tinh

- Thắ ng lợ i củ a Liên Xô và cá c nướ c Đồ ng minh, cù ng lự c lượ ng dâ n chủ thế

giớ i chố ng phá t xít trong Chiến tranh thế giớ i thứ hai đã tạ o điều kiện cho
phong trà o giả i phó ng dâ n tộ c bù ng nổ mạ nh mẽ, dẫ n đến sự ra đờ i củ a
nhiều nướ c xã hộ i chủ nghĩa ở châ u Á (Trung Quố c, Mô ng Cổ , Việt Nam,
Là o, CHDCND Triều Tiên) và Cu-ba (khu vự c Mỹ Latinh).

- Từ đầ u thậ p niên 60 đến nử a đầ u thậ p niên 70 củ a thế kỉ XX, hệ thố ng xã

hộ i chủ nghĩa thế giớ i bao gồ m 14 quố c gia ở châ u  u, châ u Á và khu vự c
Mỹ Latinh, chiếm khoả ng 1/4 diện tích (hơn 35 triệu km2), vớ i khoả ng 1,2
tỉ dâ n (chiếm 35% dâ n số thế giớ i) lú c bấ y giờ . Đồ ng thờ i, hệ thố ng xã hộ i
chủ nghĩa đã trở thà nh mộ t lự c lượ ng hù ng hậ u về chính trị, quâ n sự , kinh
tế và chiếm lĩnh nhiều đỉnh cao củ a khoa họ c - kĩ thuậ t thế giớ i.

c) Nguyên nhâ n sụ p đổ

Do nhữ ng sai phạ m nghiêm trọ ng trong đườ ng lố i, chính sá ch và sự chố ng

phá củ a cá c thế lự c đế quố c, phả n độ ng quố c tế, chế độ xã hộ i chủ nghĩa đã
sụ p đổ ở cá c nướ c Đô ng  u (1989) và Liên Xô (nă m 1991).

- Thứ nhấ t,nguyên nhâ n sâ u xa nằ m trong mô hình chủ nghĩa xã hộ i tậ p

trung, quan liêu bao cấ p, kế hoạ ch hoá có nhiều khiếm khuyết.

-Thứ hai, cá c nướ c xã hộ i chủ nghĩa khô ng bắ t kịp sự phá t triển củ a cuộ c
cá ch mạ ng khoa họ c - cô ng nghệ hiện đạ i
-Thứ ba, khi tiến hà nh cả i tổ , cả i cá ch, cá c nhà lã nh đạ o ở Đô ng  u và Liên
Xô phạ m nhiều sai lầ m nghiêm trọ ng về đườ ng lố i, chủ trương, khô ng giả i
quyết đú ng đắ n mố i quan hệ giữ a cả i cá ch kinh tế và cả i cá ch chính trị.

-Thứ tư, hoạ t độ ng chố ng phá củ a cá c thế lự c thù địch vớ i chủ nghĩa xã hộ i
trong và ngoà i nướ c.