6 IF

SIN
Fİ MATEMATİK
MATEMATİĞİN ALTIN ORANI MATEMATİK
KONU ANLATIM FÖYÜ
ASAL SAYILAR

ASAL SAYI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
1 ve kend s nden başka h çb r sayma sayısına bölünemeyen,
1'den büyük sayılara asal sayı den r. 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
En küçük asal sayı 2'd r.
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
2'n n dışındak d ğer tüm asal sayılar tek sayıdır.
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
SIRA SENDE
71 72 73 74 75 76 77 78 79 80
Yapabilirsin!
81 82 83 84 85 86 87 88 89 90
29, 33, 41, 49, 51 sayılarının asal sayı olup-olmadıklarını
nceley n z. Ver len sayılardan asal sayı olanları yuvarlak ç ne 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
alınız.
1 le 100 arasındak asal sayılar;

2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31, 37, 41, 43, 47, 53, 59, 61,
67, 71, 73, 79, 83, 89 ve 97'd r.

Eratosthenes (Eratosten) Kalburu Yöntemi HAP BİLGİ

Unutma!
Aşağıdak 1'den 100'e kadar sayıların yer aldığı yüzlük tablo
üzer nde ver len yönergeler uygulayınız. İk basamaklı b r sayı 2, 3 , 5, 7 sayılarından h ç b r ne tam
bölünem yorsa o sayı asal sayıdır.
1' n üzer n ç z.

2'y yuvarlak ç ne al ve 2'n n katlarının üzer n ç z.

3'ü yuvarlak ç ne al ve 3'ün katlarının üzer n ç z. SIRA SENDE

Yapabilirsin!
5' yuvarlak ç ne al ve 5' n katlarının üzer n ç z.
87 sayısından en az kaç çıkarılırsa elde ed len sayı b r asal
7'y yuvarlak ç ne al ve 7'n n katlarının üzer n ç z. sayı olur?

Ger ye kalan sayıları yuvarlak ç ne al, yuvarlak ç ndek

sayılar asal sayılardır.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 SIRA SENDE
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Yapabilirsin!

41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 İk basamaklı en büyük asal sayı le k basamaklı en küçük

asal sayının toplamının asal sayı olup-olmadığını bel rley n z.
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
71 72 73 74 75 76 77 78 79 80

81 82 83 84 85 86 87 88 89 90
91 92 93 94 95 96 97 98 99 100

1
Mustafa AK | Sefa TUNCAY | Mehmet Can AZİZOĞLU Fimatematik.com
OrtaokulMatematik.org
 6 IF
SIN
Fİ MATEMATİK
MATEMATİĞİN ALTIN ORANI MATEMATİK
KONU ANLATIM FÖYÜ
DOĞAL SAYILARIN ASAL ÇARPANLARI

B r sayının asal çarpanları b rkaç farklı yolla bulunab l r.

ASAL ÇARPAN Bunlardan en çok kullanılan k s ‘‘Çarpan Ağacı Yöntem ’’ ve
Bölen L stes (Bölen Algor tması) yöntem d r.

B r sayının çarpanlarından asal sayı olanlara o sayının asal

çarpan den r.
1 Çarpan Ağacı
60'ın asal çarpanlarını çarpan ağacı le bulalım;

ÖRNEK 60 sayısı asal çarpanlarının

60
Çözümlü çarpımı şekl nde üslü olarak
2 30 aşağıdak g b yazılab l r.
12 sayısının asal çarpanlarını bulalım.
2 15
60 = 22 . 3 . 5
3 5

ÇÖZÜM
Çarpan ağacında yuvarlak ç ne alınan 2, 3 ve 5 asal sayıları
12 sayısının çarpanları 1, 2, 3, 4, 6 ve 12'd r. 60'ın asal çarpanlarıdır.
Bu çarpanlardan asal sayı olanlara yan 2 ve 3'e 12'n n asal
çarpanları den r.

12'n n k tane asal çarpanı vardır.

SIRA SENDE
Yapabilirsin!
90 sayısının asal çarpanlarını çarpan ağacı yöntem yle
bulunuz.
SIRA SENDE
Yapabilirsin!
30 sayısının asal çarpanlarını bulunuz.

SIRA SENDE
Yapabilirsin!
SIRA SENDE
150 sayısının asal çarpanlarını çarpan ağacı yöntem yle
Yapabilirsin! bulunuz.
42 sayısının asal çarpanlarının toplamını bulunuz.

2
Mustafa AK | Sefa TUNCAY | Mehmet Can AZİZOĞLU Fimatematik.com
OrtaokulMatematik.org
 6 SIN
IF
Fİ MATEMATİK
MATEMATİĞİN ALTIN ORANI MATEMATİK
KONU ANLATIM FÖYÜ
DOĞAL SAYILARIN ASAL ÇARPANLARI

SIRA SENDE
2 Bölen Listesi (Bölme Algoritması)
Yapabilirsin!
80' n asal çarpanlarını bölen l stes yardımıyla bulalım. 2 . 32 . 52 şekl nde asal çarpanlarının çarpımı olarak yazılan
3

sayıyı bulunuz.
80' n sağına yukardan aşağıya doğru b r ç zg çek l r ve
ç zg n n sağına 80' bölen asal sayılar yazılarak bölmeye
başlanır.

Böl
80 2 Sayı 2'ye bölüneb ld ğ ç n 2'ye bölmeye devam
40 2 ed yoruz.
20 2
10 2 2'ye bölünemeyecek b r sayıya gel nd ğ nde
5 5 sayıyı bölen başka b r asal sayıya bölmeye
1 devam ed yoruz.

SIRA SENDE
Ç zg n n sağındak sayılar, 80' n asal çarpanlarıdır. Yan 2 ve 5
asal sayıları, 80' n asal çarpanlarıdır. Yapabilirsin!
Yanda sayısının asal çarpanlarına 2
Ayrıca ç zg n n sağındak tüm sayıların çarpımı 80'e eş tt r. ayrılmış hal ver lm şt r. 2
3
Buna göre sayısını bulunuz. 3
80 = 2 . 2 . 2 . 2 . 5
5
80 = 24 . 5

SIRA SENDE
Yapabilirsin!
100 sayısının asal çarpanlarını bölen l stes yöntem yle
bulunuz.

SIRA SENDE
Yapabilirsin!

180 = 2a . 3b . 5c
Yukarıda 180 sayısı, asal çarpanlarının çarpımı şekl nde
yazılmıştır.

Buna göre a + b + c toplamının değer n bulunuz.

SIRA SENDE
Yapabilirsin!
128 sayısının asal çarpanlarını bölen l stes yöntem yle
bulunuz.

3
Mustafa AK | Sefa TUNCAY | Mehmet Can AZİZOĞLU Fimatematik.com
OrtaokulMatematik.org
 6 IF
SIN
Fİ MATEMATİK
MATEMATİĞİN ALTIN ORANI MATEMATİK
KONU ANLATIM FÖYÜ
DOĞAL SAYILARIN ASAL ÇARPANLARI

SIRA SENDE SIRA SENDE

Yapabilirsin! Yapabilirsin!
Yanda A sayısının asal çarpanlarına A 2 a, b ve c asal sayılar olmak üzere;
ayrılmış hal ver lm şt r. B 2
C 2 ab . c
A +B
Buna göre şlem n n sonucunu D 5
bulunuz. C - D E 7 şekl nde yazılab len en küçük doğal sayıyı bulunuz.
1

SIRA SENDE
SIRA SENDE
Yapabilirsin!
Yapabilirsin!
A = 23 . 3 . 52
63 A B = 2 . 33 . 5

Yukarıdak eş tl klere göre A + B toplamını bulunuz.

3 15 2

Yukarıdak çarpan ağaçlarına göre A + B’n n toplamı kaçtır?

SIRA SENDE
Yapabilirsin!

250'n n asal çarpanlarının sayısının 256'nın asal çarpan-

SIRA SENDE larının sayısından kaç fazla olduğunu bulunuz.
Yapabilirsin!
270 sayısının asal çarpanlarının toplamını bulunuz.

4
Mustafa AK | Sefa TUNCAY | Mehmet Can AZİZOĞLU Fimatematik.com
OrtaokulMatematik.org