किशोरावस्थािो यौनििता र

प्रजिि स्वास््य (ADOLESCENCE

SEXUALITY & REPRODUCTIVE
HEALTH
किशोरावस्थािो पररचय
किशोरावस्थामा ववभिन्ि ग्रन्थहरूले उत्पादि गिे रगरस(Hermone) हरूिा
प्रिावले शारीररि िावात्मि मािभसि सामाजजि र यौनिि पररवततिहरू
हुन्छि ्।किशोरावस्थािा िेटीलाई किशोरी र िेटालाई किशोर िनिन्छ। १०
देखि १९ वर्तसम्मिो उमेरलाई किशोरावस्था िनिन्छ। यस बेलामा मि चञ्चल
हुन्छ।
िावात्मि पररवतति (Emotional Changes)
१)यस बेला मि चञ्चल हुन्छ।
२)नछिमा हास्ि मि लाग्छ नछिमा रूि मि लाग्छ र नछिम ररस उठ्िे
हुन्छ।
३)ववचार िगरी िुिै पनि िुरािो तुरुन्तै निर्तय गिे बािी हुन्छ।
४)बढी िावुि हुिे र अरूिो िुरामा नछट्टै ववश्वास मान्िे गदत छ।
५)यस बेला आमाबाबु िन्दा साथीिाइसँग यो अवस्थामा िजजि हुिे,मििा
िुरा साटासाट गिे प्रववृ ि बढी हुन्छ।
६)यस अवस्थामा आफूले मािी आयिो धाभमति साांस्िृनति मल् ू यमान्यता
तथा सांस्िार प्रनत जजज्ञासा राख्छ।
७)साथ यो समयमा उिीहरूिो ववपरीत भलङ्गीय प्रतनत आिर्तर् बढ्िे हुन्छ।
िौनति पररवततिहरू (Physical Changes)
• किशोरावस्थािा सरु
ु िा वर्तहरूमा शारीररि वद्
ृ धधिो गनत तीव्र रहेिो
पाइन्छ। यसप्रिारिो तीव्रता िेटाहरूमा िन्दा िेटीहरूमा नछटो देिा पदत छ।
िेटाहरूमा दे खििे शारीररि पररवततिहरू
१) शरीरिो आिार र उचाइिो वद् ृ धध (growth of body size and height) हुिु।
२) अण्डिोर्, अण्डिोर् र भलांगिो वद् ृ धध (growth of testies, scrotum and
penis)हुि।ु
३) प्रोस्टे ट ग्रांधथ र वीयतथैभलिो वद्
ृ धध (Growth of prostate glands and seminal
vascles) हुि।ु
४) यौि अङ्ग वररपररिो रौँिो वद् ृ धध(growth of public hair)हुिु।
५) आवाज पररवतति(voice change) हुिु।
६) िािी र शरररमा रौँ( growth of under arm and coarser body hair)आउि।ु
७) दाह्री जँगु ा देिा पिुत ( appearing facial hair)।
 िेटीहरु मा दे खििे शारीररि पररवतति ( physical
changes in girls)
१)स्तििो वद् ृ धध ( growthof breast ) हुि।ु
२)शरीर बढे िो देखििु : शरीर वद् ृ धध तीव्र रूपमा िररब १० वर्तबाट सुरु िई १४
वर्तमा पग्ु दा ९८% उचाइमा वद्ृ धध िई िररब १८ वर्तिो उमेरमा उचाई वद् ृ धध
परू ा हुन्छ।
३)जिेजन्ियमा रौँहरू आउिु ( pubichair appears)।
४)पाठे घर, अांडाशय, डडम्बवाहहिी िली र योनिमागतिो आिारमा वद् ृ धध
(growth of uterus,ovaries,fallopian tube and vagina) िई पर् ू त हुिु।
५)िािी र शरीरमा रौँ देिा पि।तु ( growth of under arm hair and coarser
body hair appears)
६)रजस्वला हुिु (merarche)।
७)आवाज पररवतति िई मभसिो तथा मधुर सुनिि।ु