You are on page 1of 374

redaqtorebi:

b-ni irakli gabisonia - samarTlis doqtori, qarTul


amerikuli universitetis da saqarTvelos teqnikuri
universitetis profesori, saqarTvelos teqnikuri
universitetis samarTlisa da saerTaSoriso urTierTobebis
fakultetis dekani.
b-ni jemal gaxokiZe - profesori, samarTlis doqtori,
saqarTvelos teqnikuri universitetis senatis spikeri.
b-ni jemal gabelia - profesori, samarTlis doqtori,
saqarTvelos teqnikuri universitetis samarTlisa da
saerTaSoriso urTierTobebis fakultetis dekanis moadgile.

recenzentebi:

q-ni qeTevan jinWaraZe - samarTlis doqtori, profesori.


b-ni jemal janaSia - samarTlis doqtori, profesori.

teqnikuri redaqtori

xatia quqCiSvili - samarTlis magistri, saqarTvelos


teqnikuri universitetis miwveuli maswavlebeli.

© irakli minaSvili, 2017

gamomcemloba `iuristebis samyaro~

Tbilisi, m. kostavas #75; tel:. 238 35 99; 557 51 51 34


el-fosta: Lawyers.world@yahoo.com;
veb-gverdi: www.law.ge
www.facebook.com/PublishingWorldofLawyers
ISBN 978-9941-537-9-8
redaqtorisagan

warmodgenili naSromi aris arasrulwlovanTa marTl-


msajulebis kodeqsis muxlobrivi ganmarteba aRniSnuli
kodeqsis miznebisa da safuZvlebis, kanonTan konfliqtSi
myofi arasrulwlovnis cnebis, maTi saqmis gamoZiebisa da
sasamarTlos procesis warmoebis da ufleba-movaleobe-
bis Sesaxeb.
naSromSi ganxiluli sakiTxebi warmodgenilia saqar-
Tvelos moqmedi kanonmdeblobis, misi ganxorcielebis
Sedegad damkvidrebuli praqtikis, agreTve sxva saxelmwi-
foSi moqmedi samarTlebrivi normebisa da Camoyalibebu-
li praqtikis SedarebiTi samarTlebrivi analizis mixed-
viT.
gasaTvaliswinebelia, rom avtori irakli minaSvili aq-
tiurad aris CarTuli pedagogiur saqmianobaSi da aris
saqarTvelos teqnikuri universitetis ufrosi maswavle-
beli, amasTan aris prokuraturis TanamSromeli, Sesabami-
sad samarTlebrivi Semxebloba aqvs kanonTan konfliqtSi
myof arasrulwlovnebTan, icnobs prokuraturis da sasa-
marTlos praqtikas arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis normebis irgvliv, rac xels uwyobs gaakeTos
swori samarTlebrivi analizi da gadmosces igi mkiTxve-
lisaTvis misaReb enaze.
migvaCnia, rom aRniSnuli naSromi rogorc studentebi-
saTvis aseve praqtikosi iuristebisaTvis da araiuridiu-
li ganaTlebis mqone mkiTxvelisaTvis aris arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis kodeqsis normebis swori samarT-
lebrivi kuTxiT ganmarteba, xolo avtorisaTvis warmate-
buli nabiji mis saqmianobaSi.

irakli gabisonia - samarTlis doqtori, profesori,


saqarTvelos teqnikuri universitetis samarTlisa
da saerTaSoriso urTierTobebis fakultetis dekani

3
Sinaarsi

redaqtorisagan............................................................................3

Tavi I
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis safuZvlebi
da standartebi ............................................................................. 7
§1 arasrulwlovnTa marTlmsajulebis saerTaSoriso
safuZvlebi da standartebi ................................................. 7
§2 arasrulwlovnTa marTlmsajulebis qarTuli
samarTalis safuZvlebi da standartebi ...................... 18
Tavi II
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis miznebi da safuZvlebi.....................................34
§1 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis mizani ......................................................................34
§2 arasrulwlovnis saukeTeso interesebi.......................... 38
§3. arasrulwlovnis resocializacia-reabilitacia...... 47
§4. meoreuli viqtimizacia da xelaxali viqtimizacia..... 64
Tavi III
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsiT regulirebuli sakiTxebi............................... 69
§1 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsiT regulirebuli sakiTxebis zogadi
mimoxilva..................................................................................69
§ 2 pasuxismgebloba administraciuli
samarTaldarRvevisaTvis....................................................70
P§ 3 administraciuli samarTaldarRveva............................. 73
§ 4 sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba....................... 76
§5 arasrulwlovnis sasjelis moxdisagan pirobiT
vadamde gaTavisufleba........................................................77
Tavi IV
kanonTan konfliqtSi myofi
arasrulwlovnis cneba...........................................................88
§1 kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovani.............. 88
@§ 2 sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis asaki .......... 90
§ 3 asakis fsiqosocialuri Sefaseba....................................100
§4 asakis zneobrivi Sefaseba..................................................106
§5 asakis biologiuri Sefaseba..............................................109
§6 statistika .............................................................................112

4
§ 7 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis
moqmedeba 18-dan 21 wlamdel pirTa asakobriv
zRvarSi....................................................................................113
§ 8 `kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovani~
sisxlis samarTlis sivrceSi............................................116
§ 9 `kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovani~
administraciuli samarTlis sivrceSi .........................128
Tavi V
arasrulwlovnis nasamarTloba.....................................185
§1 nasamarTlobis warmoSoba.................................................185
§ 2A gamamtyunebeli ganaCeni....................................................198
Tavi VI
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi.....204
§1 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesis
etapebi.....................................................................................204
Tavi VII
arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli mosamarTlis, prokuroris,
gamomZieblis da advokatis monawileoba.................210
§1 arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi specializebuli
pirebi ......................................................................................210
§2 arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli gamomZieblis da policielis
monawileoba...........................................................................214
§3 arasrulwloovanTa marTlmsajulebaSi
specielizebuli policielis da Sinagan saqmeTa
saministros uflebamosili piris monawileoba.........231
^§4 arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli mosamarTlis monawileoba................235
§5 A administraciuli samarTaldarRvevis saqmis
sasamarTlos ganxilva specializebuli mosamarTlis
mier...........................................................................................252
§6 arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli prokuroris monawileoba................253
§7 sisxlissamarTlebrivi devnis ganxorcieleba............257
specializebuli prokuroris mier......................................257
§8 sisxlissamarTlebrivi devnis an/da gamoZiebis
Sewyvetis SemTxvevebSi specializebuli prokuroris
monawileoba sisxlis samarTlis saqmeSi.......................259

5
§9 specializebuli prokuroris monawileoba sxva
samarTlebriv SemTxvevebSi sisxlis samarTlis
saqmeSi......................................................................................265
§ 10 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesSi
specializebuli advokatis monawileoba.....................268
§ 11 rogor xdeba arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializacia.......................................................................286
Tavi VIII sisxlis samarTlis procesis sxva
monawileni...................................................................................288
§1 specializacias daqvemdebarebuli sxva pirebi ..........288
§2 kanonieri warmomadgeneli.................................................289
§ 3 axlo naTesavi........................................................................289
§4 mxardamWeri............................................................................290
§5 saproceso warmomadgeneli..............................................295
§6 kanonieri warmomadgenlis ufleba-movaleobebi.......301
§ 7 T a r j i m a n i........................................................................305
Tavi IX
Aarasrulwlovani dazaralebuli....................................307
§1 Aarasrulwlovani dazaralebulis
ufleba-movaleobebi...........................................................307
§2 sasamarTloSi Cvenebis micemis ufleba........................316
Tavi X
Aarasrulwlovani mowmis ufleba-movaleobebi.....325
§1 Aarasrulwlovani mowmis dakiTxva/gamokiTxva............325
Tavi XI
asakis dadgena............................................................................361
§1 asakis dadgenis mniSvneloba da saWiro qmedebebi......361
Tavi XII
individualuri Sefasebis angariSi.............................364
§1 individualuri Sefasebis angariSis Sedgena da misi
forma.......................................................................................364
§2 individualuri Sefasebis angariSis etapebi...............369
Tavi XIII
sisxlis samarTlis saqmis calke warmoebad
gamoyofa........................................................................................372
§1 Asisxlis samarTlis saqmidan kanonTan konfliqtSi
myofiAarasrulwlovanis saqmis calke warmoebad gamoyofis
samarTlebrivi SemTxvevebi ........................................................372

6
Tavi I
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
safuZvlebi da standartebi

§1 arasrulwlovnTa marTlmsajulebis
saerTaSoriso safuZvlebi da standartebi
arasrulwlovanTa samarTalrdarRvevaTa istoriu-
li warsuli SeiZleba Sefasebul iqnes rogorc usamarT-
lo. aseTi Sefaseba exeba kacobriobis ganviTarebis yvela
epoqas – antikuri samyarodan mecxramete saukunemde. im
drois iurispudenciaSi ar arsebobda samarTlebrivi cne-
ba bavSvobis – rogorc adamianis cxovrebis gansakuTre-
biT daucveli periodisa, Sedegad samarTlebriv aqtebSic
ar moipoveba sasamarTloebsa Tu Tavisuflebis aRkveTis
adgilebSi bavSvTa specaluri dacvis iuridiuli wesebi.1
miuxedavad aRniSnulisa, ar SeiZleba erTmniSvne-
lovnad da kategoriulad mtkiceba imisa, rom romis samar-
Talma, Sua saukuneebis gviandelma aqtebma da miTumetes
meCvidmete-mecxramete saukuneebis kanonmdeblobam ar
dagvitova araviTari iuridiuli damadasturebeli cnobe-
bi imis Taobaze, rom xorcieldeboda calkeuli mcdelo-
bebi samarTaldamrRvev arasrulwlovanTa sastiki dasji-
sagan dacvis mizniT. aRsaniSnavia, rom arasrulwlovanTa
samarTlebrivi dacvis pirvel mcdelobebs istoriulad
adgili hqondaT samoqalaqo da ara sisxlis samarTalSi.2
imperator iustinianes digestebSi (meoTxe saukune),
meoTxe wignis meoTxe tituli dasaTaurebulia; „25 wels
miuRwevel pirTa Sesaxeb“, am teqstSi naTqvamia rom 25
wels miuRwevel pirTa dacvas axorcieleben maTi meurvee-
bi da saubaria pirvel rigSi qonebriv garigebebze.3
antikuri da Sua saukuneebis kanonmdeblobaSi saubaria
1 saqarTvelos parlamentis mrCevelTa damoukidebeli sabWo, gaeros bavSvTa
fondi, „arasrulwlovanTa danaSaulis administracia. sawvrTneli debule-
bebi arasrulwlovanTa danaSaulis administrirebis Sesaxeb, saqarTvelos
kanonmdebloba da saerTaSoriso samarTlebrivi meqanizmebi“. 2003 weli. gv.10.
2 iqve
3 iqve

7
mxolod arasrulwlovanTa sasjelze. „meTormete tabu-
lis kanonSi4” pirvelad moxda sasjelis patiebis princi-
pis asaxva, romlis mixedviTac [ ... sasjeli SeiZleba ar da-
niSnuliyo mxolod ori pirobis arsebobisas –
1) Tu danaSaulis Camdens ar hqonda gaTvicnobierebu-
li danaSauli,
2) Tu danaSaulis aqti ar iyo bolomde miyvanili...].
amasTanave kanoniT gansxvavebuli iyo winaswar gan-
zraxviTa da ganzraxvis gareSe Cadenili danaSauli. gan-
zrax danaSauli yovelTvis isjeboda, Tumca „fsiqikurad
moumwifebeli“ arasrulwlovnis mimarT sasjelis Semsu-
buqeba dasaSvebad gaxldaT miCneuli.5
bavSvTa mier Cadenili danaSaulis gamijvnam asaxva
hpova norvegiis meTormete saukunis sisxlis samarTlis
kodeqsSi, sadac naTqvami iyo, rom [...ufrosebs SeiZleba
qurdobisTvis moaWran orive xeli, bavSvebs ki – mxolod
erTi“... ]6.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kanonmdeblobas
ZiriTadi da mniSvnelovani safuZveli Caeyara mecxramete
4 Tormeti tabulis kanonebi (Lex Duodecim Tabularum) warmoadgens romauli sa-
marTalis safuZvels. titus liviusis cnobebze dayrdnobiT, Tormet tabu-
lamde kanonebs inaxavdnen pontifikusebi, maTi gacnoba mxolod patriciusebs
SeeZloT da igi ar iyo ubralo xalxisTvis cnobili. Zv. w. V saukunis pirvel
naxevarSi saxalxo tribunebma wamoayenes moTxovna, rom Seqmniliyo yvelas-
Tvis misaRebi da sajarod cnobili kanonTa krebuli. am moTxovniT yvelaze
aqtiurad Zv. w. 462 wels terentiliusi gamodioda. patriciusebi Tavidan
SeewinaaRmdegnen am iniciativas, magram Zv. w. 455 wels senatma gagzavna elCo-
ba aTenSi solonis kanonebis Sesaswavlad. Zv. w. 451 wels moxda konsulebis
nacvlad aTkaciani sakanonmdeblo kolegiis arCeva, romelsac decemvirati
ewoda. sul orjer iyvnen decemvirebi arCeulni, Tavisi moRvaweobis period-
Si maT Seqmnes Tormeti tabulis kanonebi. es tabulebi saxalxo krebaze iqna
ganxiluli da sayovelTao kenWisyriT miRebuli. miRebuli kanonebi amokveTes
dafebze da forumze TvalsaCino adgilze dades. samwuxarod originalma Cve-
namde ver moaRwia, igi ganadgurda rodesac romi galebma aiRes Zv. w. 390 wels.
dRemde moaRwia am kanonebis citatebma sxvadasxva avtorebTan. ciceroni miiC-
nevda rom miuxedavad mravali cvlilebisa da axali kanonebisa, Tormeti tabu-
lis kanoni warmoadgens romauli samarTlis safuZvels.
5 „saqarTvelos parlamentis mrCevelTa damoukidebeli sabWo, gaeros bavSv-
Ta fondi. „arasrulwlovanTa danaSaulis administracia. sawvrTneli debu-
lebebi arasrulwlovanTa danaSaulis administrirebis Sesaxeb, saqarTvelos
kanonmdebloba da saerTaSoriso samarTlebrivi meqanizmebi“. 2003 weli. gv 12.
6 iqve

8
saukunis Suaxnebidan, mas Semdgom rac 1850 wels safran-
geTSi miRebul iqna kanoni axalgazrda patimarTa aRzr-
disa da patronaJis Sesaxeb, 1854 wels gaerTianebul same-
foSi miiRes pirveli kanoni arasrulwlovan damnaSaveTa
sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi moTavsebis Sesaxeb
(Reformatory Scool Act).
msoflios Semdegi nabiji am kuTxiT iyo 1899 wels Ci-
kagoSi arasrulwlovanTa saqmeebis pirveli sasamarTlos
Seqmna, msgavsi sasamarTlos Seqmnis am gamoZaxils 1908
wels ahyva didi britaneTi, 1910 wels ruseTi, 1912 wels
safrangeTi da belgia, 1918 wels espaneTi, 1921 wels ni-
derlandebi, 1922 wels germania, 1931 wlisaTvis msgavsi
sasamarTloebi msoflios daaxloebiT 30 qveyanaSi moqme-
debda. 1985 wels gaerTianebuli erebis organizaciis mier
miRebul iqna arasrulwlovanTa samarTlis administra-
ciis minimaluri standartuli wesebi (pekinis wesebi), 1990
wels gaerTianebuli erebis organizaciis TavisuflebaaR-
kveTil arasrulwlovnebTan mopyrobis wesebi, 1990 wels
arasrulwlovanTa Soris damnaSaveobis profilaqtikis
saxelmZRvanelo principebi (er–riadi).
1989 wels miRebul iqna „bavSvTa uflebaTa konvencia“,
aRniSnuli dokumenti yvelaze ufro srulfasovani da
erT-erTi mniSvnelovani dokumentia arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis sferoSi. Sesabamisad mizanSewonilia
SedarebiT vrclad iqnes ganvrcobili misi momzadebis da
konvenciis proeqtis SemuSavebis periodi.
1924 wels miRebul iqna bavSvis uflebaTa pirveli de-
klaracia, am movlenasTan dakavSirebiT bavSvis dacvis ko-
miteti Camoyalibda, Tumca igi momdevno xuTi aTwleulis
ganmavlobaSi pasiur organod darCa. process, romelsac
bavSvis uflebebis Taobaze saerTaSoriso SeTanxmeba mo-
hyva, safuZveli 1959 wels Caeyara, es safuZveli ki gaeros
generaluri asambleis mier bavSvis uflebebis deklaraci-
is miReba iyo.7

7 nevena vuCkoviC sahoviCi, iaap e.doeki, Jan carmateni. qarTuli Tagmani ru-
sudan tuSuri, Tamar aleqsiZe. ,,bavSvis uflebebi saerTaSoriso samarTalSi”,
2015 w. gv. 47.

9
erTa ligis daSlis Semdeg, gaeros droebiTi socialu-
ri komisiis farglebSi bavSvis uflebebis deklaraciis
miRebis SesaZleblobaze diskusia wamoiwyes, droebiTma
socialurma komisiam ori mTavari SesaZlebloba ganixi-
la; erTi deklaraciis pirvandeli formis, struqturisa
da Sinaarsis SenarCunebiT gaeros sistemaze deklaraci-
is morgebisaTvis, masSi cvlilebebis Setanaze muSaoba
iyo; meore versiad ki sruliad axali teqstis momzade-
ba da miReba ganixileboda. droebiTi komisiis wevrebma
kenWisyriT mxari meore versias dauWires. amdenad bavSvis
keTildReobis koncefciis Tanamedrove aRqmaze dafuZ-
nebiT bavSvis uflebebis Sesaxeb gaeros qartiis msgavs
dokumentze muSaobis dawyeba gadawyda. es winadadeba mra-
vali saxelmwifosaTvis saintereso aRmoCnda. jerkidev
1949 wlis martSi xuTma saxelmwifom waragdgina deklara-
ciis teqstis proeqti, romelzec komentarebi ocdaerTma
qveyanam moamzada. amgvari teqstis miRebis interesi mra-
valma qveyanam jerkidev sawyis etapze gamoxata. saboloo
teqsti gaeros ekonomikuri da socialuri sabWos socia-
lurma komitetma moamzada.8
1959 wlis bavSvis uflebebis deklaracia preambulisa
da aTi principisagan Sedgeba. preambula gaeros wesdeba-
Si ganmtkicebul principebs adasturebs, gansakuTrebiT
xazs usvams diskriminaciis akrZalvas „rasis, kanis feris,
sqesis, enis, religiis, politikuri an sxva mosazrebis,
erovnuli da socialuri warmoSobis, qonebis, dabadebisa
an sxva statusis“ safuZvelze. amasTan preambula ganam-
tkicebs mosazrebas, rom „bavSvs, fizikuri da gonebrivi
moumwifeblobis gamo rogorc dabadebamde, ise dabade-
bis Semdeg samarTlebrivi dacvis CaTvliT specialuri
dacva da mzrunveloba sWirdeba“. preambula 1924 wlis
bavSvis uflebebis deklaracias calsaxad eyrdnoba da
bavSvis saerTaSoriso dacvis mniSvnelobas xazgasmiT ga-
namtkicebs. preambula adamianis uflebebis sayovelTao

8 iqve

10
deklaraciasa da bavSvis keTildReobis Taobaze momuSave
specializebuli saagentoebisa da saerTaSoriso organi-
zeciebis wesdebebsac moixseniebs. dasasruls preambula
mSoblebs, qalebsa da kacebs, rogorc individebs, moxa-
liseTa organizaciebs, adgilobriv xelisuflebebsa da
saxelmwifoebs deklaraciiT dadgenili uflebebis aRia-
rebisa da samarTlebrivi da sxva saxis RonisZiebebis meS-
veobiT maTi praqtikaSi TandaTanobiT ganxorcielebis
miznad dasaxvisaken mouwodebs. marTalia bavSvis ufleba-
Ta deklaracia Zalzed mniSvnelovani dokumentia, magram
mas garkveuli xarvezebi aqvs. am xarvezebma bavSvis ufle-
baTa sferoSi saerTaSoriso normaTSemoqmedebis ganviTa-
rebisaTvis damatebiTi motivaciis Seqmna garkveulwilad
ganapirobes. deklaraciis pirveli nakli gaxlavT is, rom
mas arasavaldebulo xasiaTi aqvs, es ar niSnavs rom bavS-
vis uflebebis xelSewyobisa da dacvaze muSaobisas saxel-
mwifoebi an sxva moqmedi subieqtebi am deklaracias yura-
dRebas ar aqceven, piriqiT, bavSvis uflebaTa konvenciis
miRebamde bavSvebis uflebebs eqskluziurad da srulyo-
filad mxolod deklaracia aregulirebda.9
1959 wlis bavSvis uflebaTa deklaracia am sferoSi
dRemde Zalzed mniSvnelovan instrumentad rCeba. meore
msoflio omis Semdeg misi miReba im procesis pirveli na-
biji gaxldaT, romlis momdevno faza 30 wlis Semdeg bavS-
vis uflebaTa konvenciis miRebiT dasrulda.
bavSvis uflebaTa konvenciis irgvliv samuSao jgufis
Sexvedra 1979 wels adamianis uflebebis komisiis 35-e se-
siis dros JenevaSi Sedga10, am droidan 1987 wlamde samu-
Sao jgufis yovelwliuri Sexvdrebi adamianis uflebebis
komisiis regularuli yovelwliur sesiebamde erTi kvi-
riT adre tardeboda. es, rogorc wesi, ianvris Tvis bolo
kvira iyo. poloneTis delegaciam 1980 wels samuSao jgu-

9 nevena vuCkoviC sahoviCi, iaap e.doeki, Jan carmateni. qarTuli Tagmani ru-
sudan tuSuri, Tamar aleqsiZe. bavSvis uflebebi saerTaSoriso samarTalSi.
2015 w. gv. 47-48.
10 UN Doc E/CN.4/L.1468

11
fs proeqtis gaumjobesebuli versia warudgina, rac Ziri-
Tad samuSao dokumentad iyo gamoyenebuli11. konvenciis
proeqtis gadamuSavebuli versia preambulisa da 28 mu-
xlisagan Sedgeboda, es teqsti momdevno wlebis ganmavlo-
baSi gadamuSavda. maTgan zogierTi ramdenime debulebis
safuZvlad iqca, magaliTad SemoTavazebuli meSvide mu-
xliT bavSvis azris gamoxatvis ufleba aRiares. am midgo-
mis safuZvelze droTa ganmavlobaSi Camoyalibda bavSvis
iseTi uflebebi, rogorebicaa piradi cxovrebis xelSeu-
xebloba, religiis qonebis ufleba, gaerTianebis ufleba
da gamoxatvis ufleba. sawyis etapze muSaoba Zalzed nela
mimdinareobda, amdenad procesis daCqarebisaTvis zewola
izrdeboda da 1987 wels man kumulacias miaRwia, rodes-
ac naTeli gaxda rom maSindeli tempiT bavSvis uflebebis
konvencia kidev erTi aTwleulis manZilze ar Seiqmneboda.
aqve gadawyda konvenciaze muSaoba bavSvis saerTaSoriso
wlis aRniSvnis meaTe wlis Tavze, anu 1989 wels daesrule-
binaT. am miznis misaRwevad 1988 wels samuSao jgufis ori
orkviriani Sexvedra Catarda. pirveli Sexvedrisas pirve-
li mosamzadebeli etapi dasrulda, anu sruli teqstis e.w.
pirveli mosmena gaimarTa. meore Sexvedra 1988 wlis Semo-
dgomaze gaimarTa da teqstis meore mosmeniT ganxilvas
mieZRvna, amasobaSi adamianis uflebebis centrma dokumen-
ti ganixila da teqnikurad moamzada. Sesabamisad bavSvis
uflebebis konvencciis teqsti adamianis uflebebis komi-
siis 1988 wlis gazafxulis sesiisaTvis ukve momzadebuli
iyo, saxelmwifoTa didma jgufma 1989 wlis 20 noembers
gaeros generaluri asambleis sesiaze konvenciis miRebas
mxari dauWira.12
„bavSvis uflebebis konvencia“ Sedgeba preambulisa da
sami nawilisagan.
preambula;

11 UN Doc E/CN.4/1349
12 nevena vuCkoviC sahoviCi, iaap e.doeki, Jan carmateni. qarTuli Tagmani ru-
sudan tuSuri, Tamar aleqsiZe. bavSvis uflebebi saerTaSoriso samarTalSi.
2015w. g
G v. 47-48

12
“ winamdebare konvenciis monawile saxelmwifoebi,
miaCniaT ra, rom gaerTianebuli erebis organizaciis
wesdebiT gamocxadebuli principebis Sesabamisad sazoga-
doebis yvela wevris Rirsebis, Tanaswori da ganuyofeli
uflebebis aRiareba qveynad Tavisuflebis, samarTlia-
nobisa da mSvidobis uzrunvelyofis safuZvelia, iTva-
liswineben, rom gaerTianebuli erebis xalxebma wesdebaSi
daadastures TavianTi rwmena adamianis ZiriTadi ufle-
bebisadmi, adamianis pirovnebis Rirsebisa da faseulo-
bebisadmi, da mtkiced aqvT gadawyvetili xeli Seuwyon
socialur progressa da cxovrebis donis amaRlebas meti
Tavisuflebis pirobebSi, aRiareben, rom gaerTianebuli
erebis organizaciam adamianis uflebaTa sayofelTao de-
klaraciaSi da adamianis uflebebis Sesaxeb saerTaSoriso
paqtebSi gamoacxada da daeTanxma imas, rom yovel adamians
unda hqondes am dokumentebSi miTiTebuli yvela ufleba
da Tavisufleba ra gansxvavebac unda iyos iseTi niSnebis
mixedviT, rogoricaa rasa, kanis feri, sqesi, ena, religia,
politikuri Tu sxva Sexedulebani, erovnuli Tu socia-
luri warmomavloba, qonebrivi mdgomareoba, dabadeba
Tu sxva garemoebani, aRniSnaven, rom gaerTianebuli ere-
bis organizaciam adamianis uflebaTa sayovelTao dekla-
raciaSi gamoacxada, rom bavSvebs aqvT gansakuTrebuli
zrunvisa da daxmarebis ufleba.
darwmunebuli arian, rom ojaxi, rogorc sazogadoe-
bis ZiriTadi ujredi, da bunebrivi garemocva yvela misi
wevrisa da gansakuTrebiT bavSvebis aRzrdisa da keTil-
dReobisaTvis uzrunvelyofili unda iyvnen saWiro da-
cviTa da xelSewyobiT, raTa SeeZloT mTlianad ikisron
valdebulebani sazogadoebis farglebSi, aRiareben, rom
bavSvi, misi pirovnebis sruli da harmoniuli ganviTare-
bisaTvis, unda izrdebodes ojaxur garemocvaSi, bednie-
rebis, siyvarulisa da gagebis atmosferoSi, miaCniaT, rom
bavSvi mTlianad momzadebuli unda iyos sazogadoebaSi
damoukidebeli cxovrebisaTvis da aRizardos gaerTiane-

13
buli erebis organizaciis wesdebiT gamocxadebul idea-
lebze, da, gansakuTrebiT mSvidobis, Rirsebis, Semwynare-
blobis, Tavisuflebis, Tanasworobisa da solidarobis
suliskveTebiT, mxedvelobaSi iReben, rom bavSvis aseTi
gansakuTrebuli dacvis aucilebloba gaTvaliswinebulia
bavSvis uflebaTa Jenevis 1924 wlis dekaraciiT da gene-
raluri asamebleis mier 1959 wlis 20 noembers miRebuli
bavSvis uflebaTa deklaraciiT da aRiarebulia adamianis
uflebaTa sayovelTao deklaraciiT, samoqalaqo da po-
litikuri uflebebis Sesaxeb saerTaSoriso paqtiT (ker-
Zod, 23 da 24 muxlebiT), ekonomikuri, socialuri da kul-
turuli uflebebis Sesaxeb saerTaSoriso paqtiT (kerZod,
10 muxliT), agreTve im specializebuli dawesebulebebis
da saerTaSoriso organizaciebis wesdebebiTa da Sesaba-
misi dokumentebiT, romlebic bavSvTa keTildReobis sa-
kiTxebze muSoben, iTvaliswineben, rom, rogorc adamianis
uflebaTa deklaraciaSia aRniSnuli, „bavSvi, misi fiziku-
ri da gonebrivi simwifis gamo saWiroebs specialur dac-
vas da zrunvas, maT Soris saTanado samarTlebriv dacvas,
rogorc dabadebamde, ise dabadebis Semdeg“.
efuZnebian socialuri da samarTlebrivi principebis
Sesaxeb deklaraciis debulebebs, romlebic exeba bavSv-
Ta dacvas da keTildReobas, gansakuTrebiT bavSvebis aR-
sazrdelad gadacemisas da maTi Svilad ayvanisas erovnul
da saerTaSoriso doneebze, arasrulwlovanTa mimarT
marTlmsajulebis aRsrulebasTan dakavSirebul gaer-
Tianebuli erebis organizaciis minimalur standartul
wesebs („peginis wesebi“) da deklaracias sagangebo viTa-
rebaSi da SeiaraRebuli konfliqtebis periodSi qalebi-
sa da bavSvebis dacvis Sesaxeb, aRiareben, rom msoflios
yvela qveyanaSi arian ukiduresad mZime mdgomareobaSi
mcxovrebi bavSvebi da rom, aseTi bavSvebi gansakuTrebul
yuradRebas saWiroeben, saTanadod iTvaliswineben yve-
la xalxis tradiciebisa da kulturuli Rirebulebebis
mniSvnelobas bavSvis dacvisa da harmoniuli ganviTarebi-

14
saTvis, aRiareben saerTaSoriso TanamSromlobis mniSvne-
lobas yovel qveyanaSi, kerZod ganviTarebad qveynebSi ba-
vSvTa cxovrebis pirobebis gaumjobesebisaTvis.13
preambula gaerosa da sxva organizaciebis mier da-
dgenil adamianis uflebebis yvela ZiriTad princips
moixseniebs. is yvela adamianisa da Rirsebis arsebobas,
rogorc uflebebis subieqtis axali statusis safuZvels,
xazgasmiT adgens. aseve ganamtkicebs bavSvis uflebebis
samarTlebrivi da sxva saxis dacvis saWiroebas, da saer-
TaSoriso TanamSromlobis sasicocxlo rols aRiarebs.
bavSvis uflebebis konvenciis pirveli nawili uflebebis
katalogsa da ramodenime debulebas moicavs, romelTa
ganxorcielebisaTvis konvenciis xelSemkvrelma saxel-
mwifoebma yvela Rone unda ixmaron da aseve uzrunvelyon
umaRlesi standartebi am sferoSi rogorc saerTaSori-
so ise erovnul doneebze. bavSvis konkretuli uflebebi
aranairi rigiTobiT ar aris CamoTvlili, rac uflebaTa
ganuyoflobis ideas xazs kidev erTxel usvams, bavSvis
arcerTi ufleba Tavad ar aris mizani da sxva uflebebis
pativiscemis gareSe arcerTi maTganis ganxorcieleba Se-
saZlebeli ar aris. konvenciis meore nawili xelSemkvre-
li saxelmwifoebis angariSgebis valdebulebas Seexeba da
aseve moicavs bavSvis uflebebis konvenciis monitoringis
organos – bavSvis uflebebis komitetis Sesaxeb informa-
cias. konvenciis mesame nawilSi mcemuli debulebebi kon-
venciis ratificirebasTan, ZalaSi SesxvlasTan, daTqmeb-
Tan, cvlilebebTan da sxva msgavs sakiTxTan dakavSirebul
teqnikur sakiTxebs aregulirebs.14
bavSvis uflebaTa WrilSi evropis sivrceSi, or regio-
nalur organizacias aqvs gansakuTrebuli mniSvneloba;

13 konvencia bavSvis uflebebis Sesaxeb (1989 wlis 20 noemberi).


14 „bavSvis uflebebi da Jurnalisturi praqtika – uflebebze dafuZnebuli
midgoma“ – iunisefi – dublinis teqnologiis instituti, 2007 w. qarTuli
Targmani da gamocema, gaeros bavSvTa fondis saqarTvelos warmomadgenlo-
ba. 2011 w. gv 56.

15
esenia evropis sabWo15 da evrokavSiri16, 1950 wels evropis
sabWom adamianis uflebebisa da ZiriTadi Tavisuflebebis
dacvis evropuli konvencia miiRo17.Aam konveciis debule-
bebi evropis farglebSi zogadad, adamianis uflebebis,
aseve specipiurad bavSvis uflebebis standartebs ayali-
beben. Uufro metic evropuli konvenciis farglebSi Seqm-
nili adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlo18 evropis
sabWos 47 saxelmwifoSi adamianis uflebebisa da bavSvis
uflebebis dasacavad saukeTeso CarCoa.Evropis sabWom ba-
vSvis uflebebis ganxorcielebis Sesaxeb xelSekrulebac19
SeimuSava. Ees konvencia sasamarTloebsa da administra-
ciul organoebSi bavSvis saproceso uflebebs aRiarebs.
bavSvis uflebebis WrilSi mniSvnelovani sxva evropu-
li konvenciebia evropis socialuri qartia20, adamianiT
vaWrobis (trepikingis) winaaRmdeg mimarTuli RonisZie-
bebis Sesaxeb konvencia da bavSvebis seqsualuri eqsploa-
taciisa da bavSvebis seqsualuri Zaladobisagan dacvis
konvencia21. evropis socialuri qartiiT gaTvaliswine-
buli uflebebis umravlesoba bavSvis uflebebis dacvis
TvalsazrisiT mniSvnelovania. amasTan qartiiT daculi
zogierTi ufleba sagamonaklisod bavSvebs eTmoba da es
dacvaze orientirebuli uflebebia. adamianiT vaWrobis
winaaRmdeg mimarTuli RonisZiebebis Sesaxeb konvencia ba-
vSvis uflebebis Sesaxeb normebs Seicavs. aseTi magaliTad,
konvenciis me-5(5) muxli, me -10 (3) muxli, me-10 (4) muxli
da me-16 (17) muxlebi, maSin rodesac bavSvebis seqsualu-
ri eqsploataciisa da bavSvis seqsualuri Zaladobisagan
dacvis konvencia specifikurad bavSvis uflebebis dacvas

15 http://www.coe.int/. nanaxia 20.01.2016


16 http://Europa.eu/index_en.htm. nanaxia 20.01.2016
17 http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/QueVoulezVous.aps?NT=005&CL=FNG. nanaxia
20.01.2016
18 http://www.echr.coe.int/echr/homepage_en. nanaxia 20.01.2016
19 http://conventions.coe.int/Treaty/en/treaties/html/160.htm. nanaxia 20.01.2016
20 http://conventions.coe.int/Treaty/Comun/QueVoulezvous.asp?NT=035&CL=ENG. nanaxia
20.01.2016
21 http://conventions.coe.int/Treaty/EN/treaties/html/201.htm. nanaxia 20.01.2016

16
eZRneba da saqsualuri eqsplotaciisa da Zaladobisagan
mT dacvas isaxavs miznad.22
amerikis kontinentze yvelaze mniSvnelovani adamia-
nis uflebebis dokumenti adamianis uflebebis amerikuli
konvenciaa23, es konvencia 1969 wels amerikul saxelmwifo-
Tan organizaciis farglebSia miRebuli. Kkonvenciis zo-
gi norma specialurad bavSvebis uflebebs Seexeba, Tumca
isini adamianis uflebebis zogad debulebebs efuZneba.
Aadamianis uflebebis amerikuli konvenciis damatebiTi
oqmi ekonomikuri, socialuri da kulturuli uflebebis
sferoSi24 bavSvis uflebaTa me-16 muxli ganamtkicebs.25
afrikis kontinentze umniSvnelovanesi dokumentia
adamianisa da xalxebis uflebebis afrikuli qartia26 da
bavSvis uflebebisa da keTildReobis Sesaxeb afrikis qar-
tia27, es ukanaskneli bavSvis uflebebis yvelaze regio-
naluri dokumentia da afrikis kavSiris farglebSia miRe-
buli.28
Aarabuli regionis farglebSi, bavSvis uflebebis ku-
TxiT mniSvnelovani tunisSi 1983 wels miRebuli adamianis
uflebebis arabuli qartia da bavSvis uflebebis arabuli
deklaraciaa.29
rac Seexeba azias, 2001 wels samxreT-aRmosavleT azi-
is xalxTa asociaciam bavSvebis mimarT regionaluri val-

22 nevena vuCkoviC sahoviCi, iaap e.doeki, Jan carmateni. qarTuli Tagmani ru-
sudan tuSuri, Tamar aleqsiZe. bavSvis uflebebi saerTaSoriso samarTalSi.
2015 w. gv 41.
23 http://www.oas.org/juridico/English/treaties/html/201.htm nanaxia 20.01.2016
24 http://www.oas.org/juridico/english/treaties/a-52.html nanaxia 20.01.2016
25 nevena vuCkoviC sahoviCi, iaap e.doeki, Jan carmateni. qarTuli Tagmani ru-
sudan tuSuri, Tamar aleqsiZe. bavSvis uflebebi saerTaSoriso samarTalSi,.
2015 w. gv 41.
26 http://www.africaunion.org/official_dokument/treaties_%20conventions_%20protocols/
banju%20charter.pdf. nanaxia 20.01.2016
27 http://www.africaunion.org/official_dokument/treaties_%20conventions_%20protocols/1.%20
C.%20ON% 20THE% 20RIGHT%20WELF%20OF%20CHILD.pdf. nanaxia 21.01.2016
28 nevena vuCkoviC sahoviCi, iaap e.doeki, Jan carmateni. qarTuli Tagmani ru-
sudan tuSuri, Tamar aleqsiZe. bavSvis uflebebi saerTaSoriso samarTalSi,.
2015 w. gv 41.
29 http://www.arableagueonline.org. nanaxia 21.01.2016

17
debulebebis deklaracia miiRo; 2002 w. regionaluri Ta-
namSromlobis aziurma asociaciam samxreT aziaSi bavSvTa
keTildReobis xelSewyobis regionaluri RonisZiebebis
konvencia miiRo.30

§2 arasrulwlovnTa marTlmsajulebis qarTuli


samarTalis safuZvlebi da standartebi
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis administrirebis
kuTxiT saqarTvelos kanonmdeblobaSi pirveli nabijebi
gadaidga 1960 wlis 30 dekembris sisxlis samarTlis kode-
qsSi Setanili rigi normebiT, romelTa mixedviTac;
sisxlis samarTlis pasuxismgebloba ekisrebodaT im
pirT;
 – romelTac danaSaulis Cadenamde Sesrulebuli
hqondaT 16 weli.
 – romelTac danaSauli Cadenili qondaT ToTxme-
tidan – Teqsvmet wlamde asakSi, sisxlis samarTlis pasu-
xismgebloba daekisrebodaT mxolod mkvlelobisaTvis
(104-108-e muxlebi), sxeulis ganzrax dazianebisaTvis ra-
mac janmrTelobis Sewyevta gamoiwvia (110-e, 111-e muxle-
bi, 112-e muxlis pirveli nawili, 113-e da 114-e muxlebi),
gaZarcvisaTvis (92-e da 151-e muxlebi), qurdobisaTvis
(91-e da 150-e muxlebi), boroti da gansakuTrebiT boroti
xulignobisaTvis (228-e muxlis meore da mesame nawilebi),
saxelmwifo da sazoagadoebrivi qonebis da moqalaqeTa
piradi qonebis ganzrax ganadgurebis an dazianebisaTvis,
rasac mohyva mZime Sedegi (meqse muxlis meore da mesame
nawilebi), cecxlsasroli iaraRis, sabrZolo masalis da
feTqebadi nivTierebaTa gatacebisaTvis (243-e muxli),
agreTve iseTi moqmedebis ganzraxi CadenisaTvis rasac
SeiZleba gamoewvia matareblis marcxi (87)-e muxli.
Tu sasamarTlo dainaxavda, rom is piri vinc 18 wlis
30 nevena vuCkoviC sahoviCi, iaap e.doeki, Jan carmateni. qarTuli Tagmani ru-
sudan tuSuri, Tamar aleqsiZe. bavSvis uflebebi saerTaSoriso samarTalSi.
2015w. gv. 42.

18
asakamde Caidina danaSauli did sazogadoebriv saSiS-
roebas ar warmoadgenda, SeiZleboda gamosworebuliyo
sisxlis samarTlis sasjelis gamouyeneblad, mas SeeZlo
aseTi piris mimarT gamoeyenebina aRmzrdelobiTi xasia-
Tis iZulebiTi RonisZiebani, rac sisxlis samarTlis sas-
jels ar warmoadgenda.31
arasruwlovanTa marTlmsajulebis administrirebis
kuTxiT saqarTveloSi aseve mniSvnelovani nabijebi gadai-
dga 1990-ian wlebSi;
1993 wels 16 ivliss, saqarTvelos uzenaesi sasamarT-
los plenumis mier gamotanil iqna dadgenileba N4, rome-
lic Seexo warmoebas arasrulwlovanTa sisxlis samarT-
lis saqmeebze.32
1993 wels, policiis Sesaxeb saqarTvelos kanonSi gaC-
nda asakis Sesabamisad policiis gansakuTrebuli mopyro-
bis regulacia –
policiis Sesaxeb saqarTvelos kanonis (1993 wlis 23
ivlisi) meoTxe muxlis Tanaxmad, [...policia movale iyo
– daecva pirovnebis uflebebi da Tavisuflebebi, miuxe-
davad misi moqalaqeobrivi, socialuri, qonebrivi mdgo-
mareobisa, rasobrivi da erovnuli kuTvnilebisa, sqesisa,
asakisa, ganaTlebisa, enisa da sarwmunoebisa, politikuri
da sxva Sexedulebebisa...].33
1994 wels saqarTvelo SeuerTda bavSvis uflebaTa kon-
vencias da aiRo rigi valdebulebebis Sesruleba.
bavSvis keTildReobis da maT uflebebis dacvis au-
cileblobam gamoxatuleba hpova 1995 wels saqarTvelos

31 ix. saqarTvelos parlamentis mrCevelTa damoukidebeli sabWo, gaeros bavS-


vTa fondi „arasrulwlovanTa danaSaulis administracia. sawvrTneli debu-
lebebi arasrulwlovanTa danaSaulis administrirebis Sesaxeb, saqarTvelos
kanonmdebloba da saerTaSoriso samarTlebrivi meqanizmebi “ .2003 weli. gv.
164.
32 ix. saqarTvelos parlamentis mrCevelTa damoukidebeli sabWo, gaeros bavS-
vTa fondi „arasrulwlovanTa danaSaulis administracia. sawvrTneli debu-
lebebi arasrulwlovanTa danaSaulis administrirebis Sesaxeb, saqarTvelos
kanonmdebloba da saerTaSoriso samarTlebrivi meqanizmebi “.2003 weli. gv.
161.
33 iqve.

19
konstituciaSi, romlis 36-e muxlis Tnaxmad – [...dedaTa
da bavSvTa uflebebi daculi iqna kanoniT...]34
mniSvnelovani nabiji arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis administrirebis kuTxiT, saqarTvelos samarTlis
sivrceSi gadaidga 1997 wlis 20 maiss, ra drosac damtki-
cebul iqna prezidentisN#265 brZanebuleba, romlis safuz-
velzec Seiqmna arasrulwlovanTa saqmeebis samTavrobo
komisia. aRniSnuli brZanebulebis Sesabamisad regulire-
buli iyo rigi sakiTxebi, niSandoblivia brZanebulebis da-
Tqmebis moyvana Tavad brZanebulebis muxlebidan;
[... arasrulwlovanTa saqmeebis komisia ganixilavda;
arasrulwlovanTa im saqmeebs;
– romelTac 14 wlis asakamde Cadenili hqondaT sazo-
gadoebrivad saSiSi qmedoba;
– romelTac 14-dan 16 wlamde asakSi Cadenili hqondaT
iseTi sazogadoebrivad saSiSi qmedoba, risTvisac aRniS-
nuli asakis pirni sisxlis samarTlis kodeqsis me-12 mu-
xlis Tanaxmad sisxlis samarTlis wesiT ar agebdnen pasu-
xs;
– romelTac 14-dan 18 wlamde asakSi Cadenili hqondaT
iseTi qmedoba, romelic Seicavda danaSaulis niSnebs, ma-
gram maT mimarT ar aRZrula sisxlis samarTlis saqme, an
igi Sewyvetili iyo sisxlis samarTlis saproceso kodeq-
sis me-8 da me-9-1 muxlebiT;
– romelTac Cadenili hqondaT administraciuli sa-
marTaldarRvevebi:
– romelTac Cadenili hqondaT saxelmwifo an sazoga-
doebrivi qonebis wvrilmani dataceba, wvrilmani xulig-
noba, cecxlsasroli iaraRis, sabrZolo masalis SeZenis,
Senaxvis da gamoyenebis wesebis ugulebelyofa.
komisiebi ganixilavdnen mxolod im SemTxvevebs, ro-
desac administraciuli saxdelis dadebis uflebis mqone
organo (Tanamdebobis piri) komisias gansaxilvelad ga-
dascemda Sesabamis masalebs im aarsrulwlovanTa mimarT;

34 saqarTvelos konstitucia, 36-e muxli.

20
– romelTac Cadenili hqondaT sxva antisazogadoe-
brivi qmedobani (loToba, prostitucia, narkotikuli an
toqsikuri nivTierebis xmareba, maTxovroba, mawanwaloba,
swavlisaTvis borotad Tavis arideba, azartuli TamaSebi
da sxv.).
arasrulwlovanTa saqmeebis raionul (saqalaqo) komi-
sias aRniSnuli debulebis zemoTCamoTvlili punqtebiT
gaTvaliswinebul SemTxvevebSi arasrulwlovanTa mimarT
SeeZlo gamoiyenebina zemoqmedebis Semdegi zomebi:
– daevalebulebina sajarod an sxva formiT bodiSi
moexada dazaralebulisaTvis;
– mieca gafrTxileba;
– gamoecxadebina sayveduri an sastiki sayveduri;
– arasrulwlovans, romelsac miRweuli hqonda 15 wlis
asaks, Tu mas hqonda damoukidebeli Semosavali da zaralis
Tanxa Sromis anazRaurebis minimalur odenobas ar aRema-
teboda, daakisrebda materialuri zaralis anazRaurebas
an daavaldebulebda, rom sakuTari SromiT aenazRaurebi-
na igi;
– arasrulwlovans, romelsac miRweuli honda 16 wlis
asaks, Tu mas hqonda damoukidebeli Semosavali, daekisre-
boda jarima im odenobiT, romelic gaTvaliswinebuli iyo
kanoniT;
– gadaeca arasrulwlovani mSoblebisaTvis, maT Semc-
vleli pirebisaTvis an saxelmwifo organoebisaTvis same-
Tvalyureod;
– TavdebqveS gadaeca arasrulwlovani mSromelTa ko-
leqtivis an sazogadoebriv organizaciebisaTvis am uka-
nasknelTa SuamdgomlobiT;
– gaegzavna specialur samkurnalo-aRmzrdelobiT
dawesebulebaSi;
– sazogadoebrivad saSiSi qmedebis Cadenis an sazoga-
doebrivi qcevis wesebis borotad da sistematurad da-
rRvevisaTvis moeTavsebina specialur saswavlo-aRmzr-
delobiT dawesebulebaSi (11-dan 14 wlamde asakis piri

21
SeiZleba gaegzavnaT specialur skolaSi, xolo 14-dan 18
wlamde asakisa – specialur profteqnikur saswavlebel-
Si);
– arasrulwlovanTa saqmeebis komisias ufleba hqonda
meurveobisa da mzrunvelobis organoSi Seetana winadade-
ba 15-dan 18 wlamde asakis arasrulwlovanTaTvis im ufle-
bis SezRudvis Sesaxeb, rom mas damoukideblad ganego Ta-
visi Semosavali (xelfasi);
– sasjelis gadavadebis mqone da pirobiT msjavrdebul
mozardebisaTvis daewesebina garkveuli SezRudvebi, dae-
valdebulebina periodulad saregistraciod gamocxade-
ba Ss organoSi;
– moeTavsebina erT Tvemde vadiT arasrulwlovanTa
mimReb-gamanawilebelSi.
arasrulwlovanTa saqmeebis raionul (saqalaqo) komi-
sias mSoblebis an maTi Semcvleli pirebis mimarT, Tu isini
arasaTanado damokidebulebas iCendnen bavSvebisadmi an
borotad aridebdnen Tavs TavianTi movaleobis Sesrule-
bas bavSvTa aRzrdisa da swavlebis saqmeSi, SeeZloT gamoe-
yenebinaT Semdegi zomebi:
– daekisrebinaT arasrulwlovnis mier miyenebuli za-
ralis anazRaureba Tu igi ar aRemateba Sromis anazRaure-
bis minimalur odenobas;
– daekisrebinaT jarima minimaluri xelfasis aTmagi
odenobiT;
arasrulwlovanTa saqmeebis komisiebs SeeZloT gadae-
caT saqmeebi samarTaldamcavi organoebisaTvis im mSo-
blebis an maTi Semcvleli pirebis mimarT, romlebmac aras-
rulwlovani Caabes danaSaulebriv saqmianobaSi (sisxlis
samarTlis kodeqsis 236-e muxli) an im samkurnalwamlo da
sxva saSualebaTa arasamedicino moxmarebaSi, romlebic
gabruebas iwvevdnen (sisxlis samarTlis kodeqsis 236-e
muxli).
arasrulwlovanTa saqmeebis komisiebs ufleba hqon-
daT sasamarTloebSi SeetanaT gancxadeba mSoblebisaTvis

22
mSoblis uflebis CamorTmevis, mSoblebisaTvis mSoblis
uflebis CamorTmevis gareSe bavSvis CamorTmevis Sesaxeb,
agreTve sxva sacxovrebeli sadgomis miucemlad mSoblis
uflebaCamorTmeuli pirebis binidan gamosaxlebis Se-
saxeb, Tu maTi bavSvebTan erTad cxovreba SeuZlebeli iyo.
specialur saswavlo-aRmzrdelobiT da specia-
lur samkurnalo-aRmzrdelobiT dawesebulebaSi aras-
rulwlovani SeiZleboda gagzavniliyo arasrulwlovanTa
saqmeebis komisiis gadawyvetilebiT mSoblis an maTi Semc-
vleli pirebis Tanxmobis gareSe. aseT SemTxvevebSi saqmis
ganxilvaSi aucileblad monawileobda prokurori.
Tu arasrulwlovanT hyavdaT mSoblebi an maTi Semc-
vleli pirebi, sabavSvo saxlebSi an skola-internatebSi am
ukanasknelTa Tanxmobis gareSe gagzavna SeiZleboda momx-
dariyo mxolod gansakuTrebul SemTxvevaSi (Tu mSoblebi
an maTi Semcvleli pirebi xangrZlivad sxvagan imyofebian,
arian dasneulebulni, msjavrdebulni da a.S.). amave dros
komisia iRebda gadawyvetilebas, rom bavSvis SenaxvasTan
dakavSirebuli xarjebis asanazRaureblad mSoblebs ka-
noniT dadgenili wesiT gadaaxdevinebda saWiro Tanxa.
gansakuTrebul SemTxvevaSi komisiis SuamdgomlobiT es
Tanxa SeiZleboda Semcirebuliyo.
arasrulwlovanTa saqmeebis komisias wardginebani Seh-
qonda Sesabamis saxelmwifo organoebSi an sazogadoebriv
organizaciebSi im mSoblebis an maTi Semcvleli pirebis
mimarT zemoqmedebis zomebis gamoyenebis Sesaxeb, romle-
bic arasworad zrdidnen Svilebs an aferxebdnen komisiis
gadawyvetilebis Sesrulebas, agreTve im pirTa pasuxis-
gebaSi micemis Sesaxeb, romlebic qmnidnen iseT pirobebs,
rom bavSvebs da mozardebs advilad CaidinaT samarTalda-
rRveva, xolo zogjer aeyoliebinaT isini danaSaulis an
sxva antisazogadoebrivi saqcielis CadenaSi.
komisiis gadawyvetileba, rom arasrulwlovans, mis
mSoblebs an maT Semcvlel pirebs aenazRaurebinaT aras-
rulwlovanis mier miyenebuli zarali, rac gaTvaliswi-

23
nebuli iyo am debulebis 3.2 da 3.3 punqtebiT, unda Sees-
rulebina sasamarTlos aRmasrulebels im SemTxvevaSi, Tu
arasrulwlovnis mier miyenebuli materialuri zarali
aRemateboda Sromis anazRaurebis 5 minimalur xelfass.
anazRaurebis sakiTxi unda gadawyvetiliyo sasamarTlo
wesiT, dainteresebuli organizaciis an moqalaqis sar-
Celis safuZvelze.
Tu 16-dan 18 wlamde asakis pirebs, romlebmac wvrilma-
ni xulignoba Caidines, ar gaaCndaT damoukidebeli xelfa-
si, jarimas gadaaxdevinebdnen mSoblebs an maT Semcvlel
pirebs.
aRniSnuli brZanebuleba aregulirebda specialur
skolebSi arasrulwlovanebis moTavsebis da qcevis we-
sebs, kerZod; SeiZleba msgavs skolaSi imyofebodnen 15
wlis asakamde, xolo specialur profteqnikur saswavle-
belSi – 18 wlamde. gamonaklis SemTxvevaSi moswavleTa
specialur skolaSi yofna SeiZleba gagrZelebuliyo 16
wlis asakamde.
arasrulwlovanebi specialur saswavlo-aRmzrdelo-
biT dawesebulebaSi imyofebodnen gamosworebamde, magram
ara umetes 3 wlisa.
specialur saswavlo-aRmzrdelobiTi dawesebulebis
adgilsamyofelis mixedviT arasrulwlovanTa saqmeebis
komisias SeeZlo neba daerTo moswavlisaTvis rom darCe-
niliyo specialur skolaSi an specialur profteqnikur
saswavlebelSi 3 wlis gasvlis Semdegac – mimdinare saswa-
vlo wlis damTavrebamde.
specialuri skolebis moswavleebi, romlebsac Sesru-
lebuli hqondaT 15 weli, magram ar gamoswordnen, aseTi
skolis adgilsamyofelis mixedviT arasrulwlovanTa sa-
qmeebis komisias SeeZlo gaegzavna specialur profteqni-
kur saswavlebelSi.
specialur saswavlo-aRmzrdelobiT dawesebulebaSi
moswavleTa yofnis xarjebis nawilobriv asanazRaure-
blad mSoblebs ekisrebodaT gadasaxdeli kanonmdeblo-
biT gansazRvruli wesiT.

24
arasrulwlovanTa specialur saswavlo-aRmzrdelo-
biT da samkurnalo-aRmzrdelobiT dawesebulebebSi Sem-
dgomi yofnis mizanSewonilobis sakiTxs periodulad,
weliwadSi orjer mainc, ganixilavdnen arasrulwlovanTa
saqmeebis komisiebi am dawesebulebebis adgilsamyofelis
mixedviT, komisiis iniciativiT, mSoblis an misi Semcvle-
li piris SuamdgomlobiT.
arasrulwlovanTa specialur saswavlo-aRmzrdelo-
biT dawesebulebaSi ar SeiZleboda gaegzavnaT yru-mun-
jebi, smenadaqveiTebulni, usinaTloebi, suliT avadmyo-
febi, gonebrivad CamorCenili an gadamdebi infeqciuri
da veneriuli sneulebiT daavadebuli arasrulwlovane-
bi, agreTve bavSvebi da mozardebi iseTi fizikuri nakliT
da daavadebiT, romlebic specialuri nusxis mixedviT ar
miiRebodnen skola-internatebsa da profteqnikur saswa-
vlebelSi.
arasrulwlovanis specialur saswavlo-aRmzrdelo-
biT an samkurnalo-aRmzrdelobiT dawesebulebaSi yofna
wydeboda dasaxelebuli dawesebulebis adgilsamyofelis
mixedviT arasrulwlovanTa saqmeebis komisiis gadawyve-
tilebiT pedagogiuri sabWos gadawyvetilebis safuZvel-
ze, romelsac direqtori amtkicebda. amas arasrulwlo-
vanis gamoSvebamde ara ugvianes 1 Tvisa atyobinebdnen
arasrulwlovanTa saqmeebis komisias arasrulwlovanis
sacxovrebeli adgilis mixedviT, romelic valdebuli
iyo mieRo zomebi arasrulwlovanis SromiTi mowyobis an
misi saswavlebelSi gagzavnis da misTvis saWiro materia-
lur-sayofacxovrebo pirobebis SeqmnisaTvis.
Tu arasrulwlovani gagzavnili iyo aRsazrdelad
skola-internatSi, maSin gadawyvetilebas skola-interna-
tidan misi gamoSvebis Sesaxeb iRebda im raionis (qalaqis)
komisia, sadac mdebareobda skola-internati.
Tvrameti wlis asakis miRwevamde Sroma-gasworebis
koloniebidan ganTavisuflebulni igzavnebodnen mSo-
blebTan an maT Semcvlel pirebTan. im SemTxvevaSi, Tu es

25
SeuZlebeli iyo, arasrulwlovanTa saqmeebis komisia gan-
Tavisuflebulis sacxovrebeli adgilis mixedviT, kolo-
niis administraciis wardginebiT, miiRebda zomebs aras-
rulwlovanis mosawyobad samuSaoze an saswavlebelSi,
agreTve misTvis saTanado sabinao-sayofacxovrebo piro-
bebis Sesaqmnelad. arasrulwlovans, romelsac ar hyavda
mSoblebi, arasrulwlovanTa saqmeebis komisia saWiroebis
SemTxvevaSi gzavnida skola-internatSi an gadascemda sa-
meurveod.35
1999 wlis 30 dekembers, gamoica saqarTvelos ganaTle-
bis ministris da saqarTvelos iusticiis ministris erTo-
blivi brZaneba #614/6 msjavrdebulTa ganaTlebisa da pro-
fesiuli swavlebis Sesaxeb debulebis damtkicebis Taoba-
ze. romelmac gansaRvra TavisuflebaaRkveTil msjavrde-
bulTa – patimarTa mier zogadi, profesiuli da umaRlesi
ganaTlebis formebi, pirobebi, da organizebis wesebi.36
2000 wlis 15 Tebervlidan amoqmedda axali sisxlis sa-
marTlis kodeqsi, romelmac Caanacvla 1960 wlis sisxlis
samarTlis kodeqsi, axal sisxlis samarTlis kodeqsSi,
arasrulwlovanTa marTlmsajulebas srulad daeTmo ko-
deqsis meTevsmete da meCvidmete Tavebi, meTeqvsmete Ta-
vis mixedviT daregulirda arasrulwlovanTa damnaSavis
asaki 14-da 18 wlamde, aseve ganisazRvra sasjelis saxeebi
da daiyo sasjelad an aRmzrdelobiTi zemoqmedebis iZu-
lebiT RonisZiebad.
sasjelis saxeebSi 81-e muxlis Tanaxmad Sedioda;
• jarima;
• saqmianobis uflebis CamorTmeva;
• sazoagadoebisaTvis sasargeblo Sroma;
• gamasworebeli samuSao;
• Tavisuflebis SezRudva;
35 saqarTvelos prezidentisNN265 brZanebuleba. saqarTvelos prezidentis aq-
tebis krebuli. 1997 wlis 20 maisi.
36 saqarTvelos parlamentis mrCevelTa damoukidebeli sabWo, gaeros bavSvTa
fondi „arasrulwlovanTa danaSaulis administracia. sawvrTneli debulebe-
bi arasrulwlovanTa danaSaulis administrirebis Sesaxeb, saqarTvelos ka-
nonmdebloba da saerTaSoriso samarTlebrivi meqanizmebi “ 2003 weli. g
G v. 199.

26
• tusaRoba;
• vadiani Tavisuflebis aRkveTa37.
aRniSnulma kodeqsis normebma araerTi cvlileba gani-
cada mas Semdgom.
2001 wlis 17 ianvris, q.Tbilisis sakrebulos gadawy-
vetilebaSi q.TbilisSi gaeros bavSvTa uflebebis dacvis
konvenciis realizebis Sesaxeb aRniSnulia – [...gadasawy-
vetia arasrulwlovan samarTaldamrRvevTa socialuri
adaptaciis da maTi qcevis dekriminalizaciissTvis naxe-
vrad Ria an Ria tipis specialuri saswavleblebis gaxs-
nis sakiTxi. mniSvnelovan amocanadaa miCneuli saTanado
organoebis mier arasrulwlovanTa dasaqmebis meqanizmis
SemuSaveba, bavSvTa da mozardTa socialuri dacvis raio-
nuli fondebis Seqmna, RonisZiebis gatareba mSobelTa pa-
suxismgeblobis amaRlebis mizniT ...]38.
Semdegi gamoxmaureba saqarTvelos sakanonmdeblo si-
vrceSi, arasrulwlovanTa marTsajulebis kuTxiT ganxor-
cielda 2005 wlis 17 oqtombers, rodesac miRebul iqna
saqarTvelos iusticiis ministris brZaneba №1890, qalTa
da arasrulwlovanTa №5 saerTo da sapyrobilis reJimis
sasjelaRsrulebis dawesebulebis (q. Tbilisi) specialu-
ri sapatimro ganyofilebis Seqmnis Sesaxeb, aRniSnuli br-
Zaneba dRemde moqmedebs, miTiTebuli brZanebis mixedviT
dadgenil iqna, rom Seqmniliyo qalTa da arasrulwlovan-
Ta #5 saerTo da mkacri reJimis sasjelaRsrulebis dawese-
bulebis (q. quTaisi) sapatimro ganyofileba.
2006 wlis 17 maiss, miRebul iqna saqarTvelos Sinagan
saqmeTa ministris brZaneba №635 arasrulwlovanTa mier
da maT mimarT Cadenil danaSaulTa aRmkveTi saqmianobis
organizebis Sesaxeb“ instruqciis damtkicebis Taoba-
ze, romlis mizani iyo saqarTvelos Sinagan saqmeTa sa-
37 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi 1999 wlis redaqcia. Jurnali
meoxi advokati 3
# -4 (44-45).
38 saqarTvelos parlamentis mrCevelTa damoukidebeli sabWo, gaeros bavSvTa
fondi „arasrulwlovanTa danaSaulis administracia. sawvrTneli debulebe-
bi arasrulwlovanTa danaSaulis administrirebis Sesaxeb, saqarTvelos ka-
nonmdebloba da saerTaSoriso samarTlebrivi meqanizmebi“ 2003 weli. gv. 252.

27
ministros (SemdgomSi – saministro) arasrulwlovanTa
saqmeebis inspeqtorebis (SemdgomSi – inspeqtorebi) mier
arasrulwlovanTa mier da maT winaaRmdeg mimarTuli sa-
marTaldarRvevebis Tavidan acileba-aRkveTa. aRniSnuli
dokumentis mixedviT;
 samarTaldarRvevaTa aRkveTa-acilebis mizniT ins-
peqtorebi saministros Sesabamis danayofebTan erTad ata-
reben prevenciuli xasiaTis RonisZiebebs Semdegi katego-
riis arasrulwlovnebTan (SemdgomSi – arasrulwlovnebi):
 sasjelaRsrulebis dawesebulebebidan gaTavisu-
flebulebTan;
 arasrulwlovnebTan, romelTa mimarT dawyebulia
sisxlis samarTlebrivi devna da ar aris gamoyenebuli
aRkveTis RonisZieba, romlebic gaTavisuflebuli arian
sisxlis samarTlebrivi pasuxismgeblobisagan aRmzrde-
lobiTi zemoqmedebis iZulebiTi RonisZiebebis gamoyene-
basTan dakavSirebiT;
 arasrulwlovnebTan, romelTac sasamarTlos ga-
naCeniT SeefardaT sasjeli, romelic ar aris dakavSire-
buli Tavisuflebis aRkveTasTan; sasamarTlos ganaCenis
safuZvelze specialur aRmzrdelobiT an samkurnalo-aR-
mzrdelobiT dawesebulebidan gaTavisuflebul aras-
rulwlovnebTan; spirtiani sasmelebis, narkotikuli an
fsiqotropuli nivTierebebis moxmarebaSi SemCneul aras-
rulwlovnebTan; danaSaulis Camden 14 wels miuRwevel
pirebTan, romelTac asakis gamo ar SeeeracxebaT bralad
maT mier Cadenili qmedeba;
 arasrulwlovnebTan, romlebic ewevian antisazo-
gadoebriv saqmianobas da SemCneulni arian sazogadoebri-
vi wesrigis sistematur darRvevaSi.
aseve, arasrulwlovnebs Soris samarTaldarRvevaTa
acilebis, maTi gamomwvevi mizezebis aRmofxvris mizniT
inspeqtorebi:
 dainteresebul saxelmwifo organoebTan da sazo-
gadoebriv organizaciebTan erTad aqtiurad monawileo-

28
ben arasrulwlovanTa damnaSaveobis aRmkveT prevenciul
RonisZiebebSi;
 saministros Sesabamis danayofebTan erTad gamoa-
vlenen da aRricxaven im mSoblebs an meurveebs (mzrunve-
lebs), romlebic keTilsindisierad ar asruleben aras-
rulwlovnebis aRzrdis movaleobas da aRniSnulis Tao-
baze acnobeben meurveobisa da mzrunvelobis organoebs,
sxva dainteresebul saxelmwifo organoebs da sazogadoe-
briv organizaciebs;
 dainteresebul saxelmwifo organoebTan da sazo-
gadoebriv organizaciebTan erTad avlenen gzaabneul, mi-
tovebul, mSoblebis mzrunvelobis gareSe darCenil aras-
rulwlovnebs; Seiswavlidnen moqalaqeTa saCivar-gancxa-
debebs da axorcieleben maTze reagirebas.39
zemoaRniSnuli instruqcia niSandoblivia imdenad,
ramdenadac is dReis mdgomareobiTac moqmedebs.
2007 wlis 10 ianvars, miRebul iqna iusticiis ministris
brZaneba №6,q. Tbilisis qalTa da arasrulwlovanTa №5
saerTo da sapyrobilis reJimis sasjelaRsrulebis dawe-
sebulebaSi mdedrobiTi sqesis arasrulwlovan patimarTa
ganyofilebis Seqmnis Sesaxeb. aRniSnuli dokumenti dRe-
mde ZalaSia da is adgens qalTa da arasrulwlovanTa №5
saerTo da sapyrobilis reJimis sasjelaRsrulebis dawe-
sebulebaSi mdedrobiTi sqesis arasrulwlovan patimarTa
ganyofilebis arsebobas.40
2010 wlis 01 oqtombridan amoqmedda axali saqarTve-
los sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi, romelSic
gaizarda arasrulwlovani braldebulis Tu mowmis ufle-
bebi da regulaciebi, aseve aRniSnul kodeqsSi Setanil iq-
na me-7 karis ocdamerve Tavi, romelic srulad Seexo da
39 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris brZaneba №635, ,arasrulwlovanTa
mier da maT mimarT Cadenil danaSaulTa aRmkveTi saqmianobis organizebis Se-
saxeb“ instruqciis damtkicebis Taobaze. 2006 wlis 17 maisi.
40 saqarTvelos iusticiis ministris brZaneba №6,q. Tbilisis qalTa da aras-
rulwlovanTa №5 saerTo da sapyrobilis reJimis sasjelaRsrulebis dawese-
bulebaSi mdedrobiTi sqesis arasrulwlovan patimarTa ganyofilebis Seqmnis
Sesaxeb. 2007 wlis 10 ianvari.

29
daaregulira procesis warmoeba arasrulwlovani bral-
debulis sisxlis samarTlis saqmeebze, magram niSando-
blivia rom 2016 wlis 01 ianvridan aRniSnuli Tavi srulad
kargavs Zalas, radgan moqmedebas iwyebs arasrulwlovan-
Ta marTlmsajulebis kodeqsi.
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeq-
sis me-7 Tavi exeboda arasrulwlovnis Rirsebis dacvas,
arasrulwlovnis procesis zogadi principebs, srulwlo-
van braldebulTan erTad mimdinare erToblivi saqmidan
arasrulwlovnis saqmis gamoyofas, specializebuli mosa-
marTlis, prokuroris, gamomZiebelis monawileobas aras-
rulwlovnis procesSi, gamoZiebis Taviseburebebs, aras-
rulwlovani braldebulis savaldebulo dacvas, aras-
rulwlovani braldebulisTvis patimrobis Sefardebis da
sxva sakiTxebs.
2010 wlidan saqarTvelos samarTlebriv sivrceSi
gadaidga umniSvnelovanesi nabiji arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis kuTxiT da amoqmedda ganridebisa da me-
diaciis programa, aRniSnul programas safuZvlad daedo
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 105-
e muxlis mesame da meoTxe nawilebi. 2010 wlis 12 noembris
saqarTvelos iusticiis ministris brZaneba №216, ganri-
debisa da mediaciis Sesaxeb prokurorebisTvis saxelmZR-
vanelo miTiTebebisa da mxareebs Soris gasaformebeli
xelSekrulebis ZiriTadi pirobebis damtkicebis Taobaze
da 2011 wlis 22 Tebervlis saqarTvelos sasjelaRsru-
lebis, probaciisa da iuridiuli daxmarebis sakiTxTa mi-
nistris brZaneba №29, ganridebis an/da ganridebisa da me-
diaciis Sesaxeb xelSekrulebebis momzadeba-Sesrulebis
procesSi socialuri muSakis rolisa da saqmianobis wesis
damtkicebis Taobaze.
2012 wlis 22 marts, saqarTvelos prezidentis brZane-
bulebiT damtkicebul iqna arasrulwlovanTa danaSaulis
prevenciis strategia.
2012 wlis saarCevno programaSi, koalicia “qarTul-

30
ma ocnebam” miuTiTa arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kuTxiT arsebuli is gegmebi da rekomendaciebi, rac Sesru-
lebuli iqneboda maTi xelisuflebaSi mosvlis pirobebSi
saqarTveloSi, kerZod qarTuli ocnebis saarCevno
programa moicavs Semdegs;
[...regionalur doneze Seiqmneba iuvenaluri (aras-
rulwlovanTa) sasamarTloebi, romlebic ganixilaven
pirveli instanciis sasamarTlos SemTxvevebs iuvenaluri
marTlmsajulebis sayovelTaod aRiarebuli principebis
sruli dacviT.
realurad ganxorcieldeba samarTliani sasjelis po-
litika, gamoiricxeba danaSaulTa erTobliobisas sas-
jelis daniSvna mxolod Sekrebis wesiT da gaTvaliswine-
buli iqneba samarTliani sasjelis daniSvnis saukeTeso
modelebi.
aikrZaleba saproceso SeTanxmebis dadeba aras-
rulwlovanTa saqmeebze da upiratesoba mieniWeba aRdge-
niT marTlmsajulebasa da resocializaciis politikis
ganxorcielebas.
ganrideba da/an mediacia gamoiyeneba naklebad mZime da
mZime danaSaulis Camdeni piris mimarT ara mxolod proku-
roris, aramed policiisa da sasamarTlos mierac.
uzrunvelyofili iqneba sasjelis moxdis reJimis Se-
sabamisoba saerTaSoriso standartebTan da adamianis
uflebaTa sruli dacva...]41.
gaeros bavSvTa fondis mier Seswavlil iqna aRniSnuli
saarCevno programa da gacemul iqna Sesabamisi rekomenda-
ciebi, gaerom miuTiTa axal mTavrobas;
[...rogorc procesualuri, ise garemos TvalsazrisiT
bavSvisadmi keTilganwyobili sasamarTloebis Seqmna, ra-
Ta daculi iyos bavSvis saukeTeso interesebi marTlm-
sajulebis sistemasTan Sexebisas.
specializebul sasamarTloebTan erTad, aucilebelia
41 gaeros bavSvTa fondis (iunisefis) rekomendaciebi axal mTavrobas – bavS-
vTa uflebebis dacva saqarTveloSi qarTuli ocnebis saarCevno programis
mimoxilvis safuZvelze“, Tbilisi. 2012 weli.

31
specializebuli profesionaluri kadrebi. ganxilul un-
da iqnes arsebul sistemebSi (policia, prokuratura da
iuridiuli daxmareba) bavSvTa ganyofilebebis Seqmnis sa-
kiTxi.
marTlmsajulebis sistemebis mimarT erTiani midgomis
xelSewyoba. midgomebi marTlmsajulebis sistemis SigniT
unda iTvaliswinebdes danaSaulis, an administraciuli
samarTaldarRvevis Camden pirebs, dazaralebulebsa da
mowmeebs; maT, vinc unda isargeblon prevenciuli pro-
gramebiT da maT, vinc samoqalaqo samarTalwarmoebaSi mo-
nawileoben.
patimrobis, rogorc ukiduresi zomis da maqsimalu-
rad mokle vadiT gamoyeneba srulad unda aisaxos samarT-
lebriv sistemaSi da damkvidrdes praqtikaSi. ganviTardes
ganridebis programa da gafarTovdes qveynis masStabiT.
gadaisinjos sasjelis dakisrebisa da danaSaulis ka-
tegorizaciis sistema, xeli Seewyos alternatiuli Ro-
nisZiebebisa da sasjelebis gamoyenebas gaeros bavSvTa
fondis mier iusticiis saministrosaTvis 2012 wels ward-
genili sisxlis samarTlis kodeqsis cvlilebebis Sesaxeb
rekomendaciebis Sesabamisad.
gaaqtiurdes socialuri momsaxurebis saagentosTan
arsebuli bavSvTa dacvis meqanizmi samoqalaqo samar-
Talwarmoebis da sasamarTlo gadawyvetilebebis aRsru-
lebisas.
gagrZeldes mTavrobis mier axlo warsulSi miRebu-
li arasrulwlovanTa danaSaulis prevenciis strategiis
ganxorcieleba da sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis
minimalur asaks miuwevel bavSvTa mimarT amoqmeddes re-
feralisa da reagirebis gamarTuli sistema...]. 42
amdenad, savaldebuli gaxda gaerTianebuli erebis
organizaciis mier gakeTebuli daTqmebis Sesruleba sa-
qarTvelosaTvis, miTumetes maSin rodesac jer kidev 1994
42 ix. gaeros bavSvTa fondis (iunisefis) rekomendaciebi axal mTavrobas – ba-
vSvTa uflebebis dacva saqarTveloSi qarTuli ocnebis saarCevno programis
mimoxilvis safuZvelze. oqtomberi 2012 w.

32
wels saqarTvelo SeuerTda „bavSvis uflebaTa konven-
cias“ da arsebul realobamde dasWirda saxelmwifos dro
imisaTvis, rom TiTqmis srulyofilad aemoqmedebina bavS-
vis uflebaTa dacva.

33
Tavi II

saqarTvelos arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis kodeqsis miznebi da
safuZvlebi

§1 saqarTvelos arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis kodeqsis mizani
saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlm-
sajulebis kodeqsi;
muxli 1. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ka-
nonmdebloba da misi mizani;
1. es kodeqsi adgens arasrulwlovnis administra-
ciuli da sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis,
arasrulwlovnis monawileobiT administraciuli sa-
marTaldarRvevis saqmis warmoebis da sisxlis samarT-
lis procesis Taviseburebebs, sasjelisa da sxva zome-
bis aRsrulebis specialur wesebs.
2. am kodeqsis mizania marTlmsajulebis proces-
Si arasrulwlovnis saukeTeso interesebis dacva, ka-
nonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis resocia-
lizacia-reabilitacia, arasrulwlovani dazarale-
bulisa da arasrulwlovani mowmis uflebaTa dacva,
arasrulwlovani dazaralebulisa da arasrulwlovani
mowmis meoreuli viqtimizaciisa da arasrulwlovani
dazaralebulis xelaxali viqtimizaciis Tavidan aci-
leba, axali danaSaulis Tavidan acileba da marTlwes-
rigis dacva.
3. es kodeqsi Seesabameba saqarTvelos konstitu-
cias, bavSvis uflebaTa konvencias, saerTaSoriso sa-
marTlis sayovelTaod aRiarebul principebsa da nor-
mebs.

arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis pirve-


li muxli gansazRvravs arasrulwlovanTa marTlmsaju-
34
lebis kanonmdeblobis mizans da adgens vin aris am kodeq-
siT regulirebuli qmedebebis subieqti.
ra saWiroa bavSvis uflebebis gamoyofa calke kanonis
saxiT da ra mizani gaaCnia mas? – am SekiTxvaze pasuxi ramo-
denime mniSvnelovani faqtoriT aixsneba;
bavSvebi individebi arian: isini arc mSoblebis saku-
Trebas warmoadgenen, arc saxelmwifosi da arc raime Ca-
mouyalibebeli arsebebi arian. maT adamianTa ojaxis Ta-
nasworuflebiani wevrebis statusi aqvT.43
bavSvebi iwyeben cxovrebas, rogorc absoluturad da-
mokidebeli arsebebi: isini mTlianad mSoblebis imedze
arian kvebisa Tu aRzrdis TvalsazrisiT: es maT sWirde-
baT imisaTvis, rom gaizardon da damoukidebelni gaxdnen.
saukeTeso SemTxvevaSi aseT zrunvas bavSvi unda iRebdes
misi ojaxis ufrosi wevrebisagan, magram, roca uSualo
mzrunvelebs ar SeuZliaT bavSvis saWirobebis dakmayofi-
leba, ukve sazogadoebam unda izrunos amis gamosworeba-
ze.44
bavSvebi gansakuTrebiT daucvelni arian Seuracxyo-
fisa da eqspluataciisgan: bavSvebi fizikurad ufro dau-
cvelebi arian, vidre zrdasruli adamianebi. garda amisa,
isini emociuradac gacilebiT mgrZnobiareni arian uaryo-
fiTi STabeWdilebebis mimarT. fizikurma da fsiqikurma
zewolam SeiZleba samudamo daRi daasvas bavSvs. msoflios
mraval kuTxeSi bavSvebi ganicdian mZime eqspluatacias,
rogorc muSebi an rogorc jariskacebi.45
mTavrobis moqmedeba an umoqmedoba ufro Zlier zemo-
qmedebas axdens bavSvebze, vidre sazogadoebis romelime
sxva jgufze: samTavrobo politikis TiTqmis yvela sfero
(magaliTad, ganaTleba Tu janmrTelobis dacva) garkveul
zemoqmedebas axdens bavSvebze. windauxedavi politikuri
43 „bavSvis uflebebi da Jurnalisturi praqtika – uflebebze dafuZnebuli
midgoma“ – iunisefi – dublinis teqnologiis instituti. 2007 w. qarTuli
Targmani da gamocema, gaeros bavSvTa fondis saqarTvelos warmomadgenlo-
ba. 2011 w.
44 iqve
45 iqve

35
gadawyvetilebebi, romlebic ar iTvaliswinebs bavSvebis
problemebs, Zalze avnebs mTeli sazogadoebis momavals.46
bavSvebis azrs iSviaTad aqceven yuradRebas da iSvia-
Tad iTvaliswineben politikur procesebSi: bavSvebi,
Cveulebriv, ar iReben monawileobas arCevnebsa Tu poli-
tikur procesebSi. Tu ar movismenT maT azrebs – rogorc
isini maT saxlSi, skolaSi an TavianT megobrebTan gamoxa-
taven – verasodes gavigebT im mniSvnelovan sakiTxebs,
romlebic moqmedebs bavSvebis cxovrebaze axla an imoqme-
debs momavalSi.47
mraval cvlilebas sazogadoebaSi bavSvebisTvis ara-
proporciuli da xSirad uaryofiTi Sedegebi moaqvs:
ojaxis Semadgenlobis Secvla, globalizacia.48
samuSao pirobebis cvlileba da socialuri SeRavaTe-
bis Semcireba bevr qveyanaSi seriozul zegavlenas axdens
bavSvebis cxovrebaze. amgvari cvlilebebis Sedegebi Sei-
Zleba gansakuTrebiT damangreveli aRmoCndes SeiaraRe-
buli konfliqtebis da sxva sagangebo situaciebis SemTx-
vevebSi.49
bavSvis jansaR ganviTarebas gadamwyveti mniSvnelo-
ba aqvs sazogadoebis momavlisTvis: vinaidan maTi zrdis
procesi jer ar dasrulebula, bavSvebi gansakuTrebiT
daucvelni arian (gacilebiT metad, vidre ufrosebi) cxo-
vrebis iseTi cudi pirobebis mimarT, rogoricaa siRaribe,
janmrTelobis araadekvaturi dacva, cudi kveba, sufTa
wylis xelmiuwvdomeloba, cudi sacxovrebeli pirobebi
da garemos dabinZureba. sxvadasxva avadmyofobis, cudi
kvebisa da siRaribis Sedegebi safrTxes uqmnis bavSvebis
da, aqedan gamomdinare, im sazogadoebis momavals, romel-
Sic isini cxovroben.50

46 iqve
47 iqve
48 iqve
49 iqve
50 „bavSvis uflebebi da Jurnalisturi praqtika – uflebebze dafuZnebuli
midgoma“ – iunisefi~ – dublinis teqnologiis instituti. 2007 w. qarTuli
Targmani da gamocema, gaeros bavSvTa fondis saqarTvelos warmomadgenlo-
ba. 2011 w.

36
saxelmwifoebs Zalian Zvirad ujdebaT uyuradReboba
bavSvebis mimarT: socialuri kvlevebi gviCvenebs, rom ba-
vSvobaSi miRebuli gamocdileba moqmedebs adamianis Sem-
dgom ganviTarebaze, bavSvebis ganviTarebis msvleloba ki
gansazRvravs im wvlils, romelsac isini Seitanen qveynis
momaval cxovrebaSi.51
Sesabamisad, naTelia, Tu ra aris arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis kodeqsis arsebobis ZiriTadi mizne-
bi, amjerad uSualod SevexoT samarTlebrivi miznebis
ganxilvas.

arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis pir-


veli muxlis meore nawilis Tnaxmad;
kodeqsis mizania marTlmsajulebis procesSi aras-
rulwlovnis saukeTeso interesebis dacva, kanonTan
konfliqtSi myofi arasrulwlovnis resocializa-
cia-reabilitacia, arasrulwlovani dazaralebuli-
sa da arasrulwlovani mowmis uflebaTa dacva, aras-
rulwlovani dazaralebulisa da arasrulwlovani
mowmis meoreuli viqtimizaciisa da arasrulwlovani
dazaralebulis xelaxali viqtimizaciis Tavidan aci-
leba, axali danaSaulis Tavidan acileba da marTlwes-
rigis dacva.

ganvixiloT aRniSnuli muxlis fundamenturi miznebi;


1. arasrulwlovnis saukeTeso interesebis dacva;
2. kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis reso-
cializacia-reabilitacia;
3. arasrulwlovani dazaralebulisa da arasrulwlo-
vani mowmis uflebaTa dacva, arasrulwlovani daza-
ralebulisa da arasrulwlovani mowmis meoreuli
viqtimizaciisa da arasrulwlovani dazaralebu-
lis xelaxali viqtimizaciis Tavidan acileba;

51 iqve.

37
§2 arasrulwlovnis saukeTeso interesebi
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis
me-3 muxlis me-4 nawili; arasrulwlovnis saukeTeso
interesebi aris arasrulwlovnis usafrTxoebis, ke-
TildReobis, janmrTelobis dacvis, ganaTlebis, gan-
viTarebis, resocializacia-reabilitaciisa da sxva
interesebi, romlebic saerTaSoriso standartebisa
da arasrulwlovnis individualuri maxasiaTeblebis
Sesabamisad, agreTve misi azris gaTvaliswinebiT gani-
sazRvreba.

arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-4


muxli; arasrulwovanTa marTlmsajulebis procesSi,
upirveles yovlisa, gaiTvaliswineba arasrulwlovnis
saukeTeso interesi.

bavSvis WeSmariti interesebis idea Zvelia da igi sa-


Taves romis samarTalSi iRebs, romelic, mis Tanamedro-
ve gamovlinebaSi gasuli saukunis proteqcionistuli da
keTildReobis moZraobis danatovaria. miuxedavad imisa,
rom bavSvis WeSmariti interesis koncefcia bavSvebTan da
bavSvebisaTvis momuSave profesionalebisaTvis kargad
nacnobi koncefciaa, misi gansazRvreba Zalzed rTuli Ca-
mosayalibebelia.52
bavSvis WeSmariti interesebi formalurad pirvelad
1959 wels bavSvis uflebaTa deklaraciaSi aisaxa.
arasrulwlovnis saukeTeso interesebi da misi priori-
tetuloba saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis kodeqsSi aRebulia bavSvis uflebaTa konvenciidan.
es aris termini, romliTac sargeblobs konvencia. TviTon
konvenciaSi am terminis Sinaarsi ganmartebuli ar aris, ma-
gram saerTaSoriso praqtikaSi misi Sinaarsi met–naklebad

52 nevena vuCkoviC SahoviCi. iaap e. doeki, Jan carmateni, bavSvis uflebebi saer-
TaSoriso samarTalSi. mTargmnelebi rusudan tuSuri, Tamar aleqsiZe. 2015
w.Ggv. 110.

38
cnobilia imdenad53, ramdenadac bavSvis saukeTeso intere-
sebiს testi moiTxovs, rom arasruwlovanTa marTlsaju-
lebis sistemam gamoiyenos yvelaze naklebad damsjelobi-
Ti SesaZlo RonisZiebebi da xeli Seuwyos danaSaulis Cam-
deni bavSvebis reintegracias. saukeTeso ineresis prin-
cipi exeba bavSvebs, rogorc jgufs, aseve calkeul bavSvs,
romelic aRmoCndeba arasruwlovanTa marTlmsajulebis
procesSi. Sesabamisad, principi exeba ganaCens bavSvis dam-
naSaved cnobis Semdegac (sentencing decisions following the
conviction of a child), iseve, rogorc nebismier sxva gadawy-
vetilebas. am konteqstSi, saukeTeso interesebis testi
moiTxovs, rom mosamarTlem gaiTvaliswinos ra savaraudo
efeqti eqneba ganaCens bavSvze da gamoitanos iseTi ganaCe-
ni, romelsac aqvs yvelaze naklebad damazianebeli efeqti
bavSvis ganviTarebasa da keTildReobaze.54
miuxedavad imisa, rom “saukeTeso interesebi” ar aris
zustad gansazRvruli, bavSvis uflebaTa komitetiNN10
zogad komentarSi ganmartavs: [ ... magaliTisaTvis, bavS-
vis yvelaze saukeTeso interesebis dacva niSnavs imas, rom
sisxlis samarTlis marTlmsajulebis iseTi tradiciuli
miznebi, rogoricaa damnaSavis dasja, danaSaulis Camde-
ni bavSvebisaTvis unda Seicvalos reabilitaciisa da aR-
dgeniTi marTlmsajulebis miznebiT. aRniSnulis miRweva
SesaZlebelia sazogadoebriv usafrTxoebaze yuradRebis
gamaxvilebis paralelurad ... ]55.
bavSvis uflebaTa evropuli konvencia bavSvis saukeTe-
so interess warmogvidgens rogorc mTavar xazs, romelic
gasdevs mTels konvencias da romelzec rogorc RerZze
agebulia bavSvis uflebaTa konvenciis principebi.
arsebobs oTxi ZiriTadi principi, romlebsac efuZneba
53 qeTi maWavarianis interviu “baramiZe: arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsi 2015 wlis bolomde amoqmeddeba” http://www.netgazeti.ge/GE/105/law/41231/
nanaxia 20.12.2015
54 gaeros narkotikebisa da danaSaulis brZolis biuro. „marTlmsajuleba ka-
nonTan konfliqtSi myof bavSvTa saqmeebze“. arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis modeli da misi komentari.
55 bavSvis uflebaTa komiteti, zogadi komentari 10 (2007), punqti 10.

39
bavSvis uflebaTa konvencia da romlebic iseve vrceldeba
arasrulwlovanTa marTlmsajulebaze, rogorc bavSvTa
uflebebis dacvis nebismier sxva aqtualur sakiTxze. aR-
niSnuli oTxi principi asaxuli unda iyos arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis sistemaSi. es principebia:
• saukeTeso interesebis dacva (me-3 muxli).
• diskriminaciis dauSvebloba (me-2 muxli).
• sicocxlis, sicocxlis SenarCunebisa da jansaRi gan-
viTarebis ufleba (me-6 muxli).
• ufleba, iyos mosmenili (me-12 muxli).56
Sesabamisad, pirveli daTqma bavSvis uflebaTa konven-
ciaSi saukeTeso interesebis dacvis kuTxiT gvxvdeba me-
same muxlis pirvel nawilSi, romliTac; [ bavSvebis mimarT
yvela moqmedebaSi imis miuxedavad, mimarTaven mas socia-
luri uzrunvelyofis sakiTxebze momuSave saxelmwifo Tu
kerZo dawesebulebebi, sasamarTloebi, administraciuli
Tu sakanonmdeblo organoebi, upirvelesi yuradReba eT-
moba bavSvis saukeTeso interesebis uzrunvelyofas...]57.
bavSvis uflebaTa konvenciis mecxre, meTvramete mu-
xlebi kidev ufro ganavrcobs bavSvis saukeTeso intere-
sis cnebas da mSoblis interesze maRla ayenebs, kerZod
mecxre muxlis Tanaxmad – monawile saxelmwifoebi uzrun-
velyofen, rom bavSvi ar ganSordes Tavis mSoblebs maTi
survilis sawinaaRmdegod, im SemTxvevebis garda, roca
kompetenturi organoebi, sasamarTlo gadawyvetilebis
Tanaxmad, gansazRvraven saTanado kanonisa da procedu-
rebis Sesabamisad, rom aseTi ganSoreba saWiroa bavSvis
saukeTeso interesebisaTvis. aseTi gansazRvra SeiZleba
saWiro gaxdes ama Tu im konkretul SemTxvevaSi, magali-
Tad, roca mSoblebi sastikad eqcevian bavSvs an ar zruna-
ven masze, anda, roca mSoblebi cal–calke cxovroben da
saWiroa gadawyvetilebis miReba bavSvis sacxovrebel ad-
gilTan dakavSirebiT. Aseve monawile saxelmwifoebi pativs
56 qerolin hamiltoni `arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli. gv. 32.
57 `konvencia bavSvis uflebebis Sesaxeb” (1989 wlis 20 noemberi)

40
scemen erT an orive mSobelTa ganSorebuli bavSvis ufle-
bas, regularul safuZvelze piradi urtierToba da pir-
dapiri kontaqtebi iqonios orive mSobelTan, garda iseTi
SemTxvevebisa, roca es bavSvis saukeTeso interesebs ewi-
naaRmdegeba.58
bavSvis uflebaTa konvenciis meTvramete muxlis Tanax-
mad; monawile saxelmwifoebi yovel Rones xmaroben, raTa
uzrunvelyon bavSvis aRzrdisa da ganviTarebisaTvis ori-
ve mSoblis saerTo da Tanabari pasuxismgeblobis princi-
pis aRiareba. mSoblebs an Sesabamis SemTxvevebSi kanonier
meurveebs akisriaT ZiriTadi pasuxismgebloba bavSvis aR-
zrdisa da ganviTarebisaTvis. bavSvis saukeTeso interese-
bi maTi ZiriTadi zrunvis sagania59.
aseve konvencias bavSvis saukeTeso interesi, rogorc
termini da am interesis dacva ayavs saxelmwifoebrivi
dacvis donezec da mouwodebs saxelmwifos, rom bavSvs,
romelic droebiT an mudmivad moklebulia Tavis ojaxur
garemocvas an romelsac sakuTari saukeTeso interesebi-
saTvis ar SeuZlia aseT garmocvaSi darCes, saxelmwifos
mxridan gansakuTrebuli dacvisa da daxmarebis ufleba
aqvs.60
bavSvis uflebaTa konvencia bavSvis saukeTeso inte-
resebis termins iyenebs kanonTan konfliqtSi myofi aras-
rulwlovnebis WrilSic da mouwodebs monawile saxelmwi-
foebs, rom, [... yoveli TavisuflebaaRkveTili bavSvi unda
sargeblobdes humanuri mopyrobiT da misi pirovnebis
ganuyofeli Rirsebis pativsicemiT misi asakis pirTa mo-
Txovnilebebis gaTvaliswinebiT. kerZod, yoveli Tavisu-
flebaaRkveTili bavSvi gancalkevebuli unda iyos ufro-
sebisgan, garda im SemTxvevisa, roca miCneulia, rom amis
gakeTeba ar Rirs bavSvis saukeTeso interesebisaTvis, da
hqondes ufleba kavSiri iqonios Tvis ojaxTan mimoweris

58 konvencia bavSvis uflebebis Sesaxeb 9-e muxli (1989 wlis 20 noemberi)


59 konvencia bavSvis uflebebis Sesaxeb 18-e muxli (1989 wlis 20 noemberi)
60 konvencia bavSvis uflebebis Sesaxeb 20-e muxli (1989 wlis 20 noemberi)

41
da paemnis meSveobiT, garda gansakuTrebuli garemoebebi-
sa ... ]61.
bavSvis uflebaTa konvenciis monawile saxelmwifoebi
aRiareben yoveli im bavSvis uflebas, romelmac, rogorc
miCneulia, daarRvia sisxlis samarTlis kodeqsi, bralad
edeba misi darRveva an braleuladaa miCneuli mis darRve-
vaSi, iseT mopyrobaze, romelic xels uwyobs bavSvSi Rir-
sebis da pirovnuli mniSvnelobis grZnobis ganviTarebas,
ganumtkicebs adamianis uflebebisadmi da sxvaTa ZiriTa-
di Tavisuflebebisadmi pativiscemas da romlis drosac
gaTvaliswinebulia bavSvis asaki da sasurvelia xeli Seuw-
yon mis reintegracias da mis mier sazogadoebaSi sasarge-
blo rolis Sesrulebas.
bavSvis uflebaTa konvencia bavSvis saukeTeso intere-
sebis dacvis etapze prioritetulad miiCnevs im pirTa kva-
lifikaciis dones da profesionalizms, vinc gadawyveti-
lebas iRebs da monawileobs kanonTan konfliqtSi myofi
arasrulwlovnis saqmis warmoebaSi.
saerTaSoriso dokumentebis Sesabamisi debulebe-
bis gaTvaliswinebiT, monawile saxelmwifoebi, uzrun-
velyofen, rom: gansaxilvel sakiTxze dauyovnebliv mii-
Ros gadawyvetileba kompetenturma, damoukidebelma da
miukerZoebelma organom an sasamarTlo organom kanonis
Sesabamisad sasamarTlo mosmenis dros advokatis an sxva
Sesabamisi piris TandaswrebiT da, Tu es ar miiCneva bavSvis
saukeTeso interesebis sawinaaRmdegod, kerZod, misi asa-
kisa da misi mSoblebis an kanonieri meurveebis mdgomareo-
bis gaTvaliswinebiT.62
bavSvis saukeTeso interesis gansazRvrisas gadawyve-
tilebis mimRebebma unda gaiTvaliswinon misi pirovneba,
survilebi, viTareba, ojaxuri mdgomareoba, savaraudo
Sedegi, romelsac ganaCeni moaxdens mis ganviTarebasa da
keTildReobaze, da sxva Sesabamisi sakiTxebi. rekomende-

61 konvencia bavSvis uflebebis Sesaxeb 37-e muxli (1989 wlis 20 noemberi)


62 konvencia bavSvis uflebebis Sesaxeb 40-e muxli (1989 wlis 20 noemberi)

42
bulia, rom gadawyvetilebis mimRebma mousminos bavSvis
pozicias, rac iqneba safuZveli yvelaze saukeTeso inte-
resis dasadgenad. bavSvis yvelaze saukeTeso interese-
bi unda iyos ZiriTadi sakiTxi gadawyvetilebis miRebis
procesSi. Sxva interesebi moicavs sazogadoebriv usafr-
Txoebasa da braldebulis uflebebs.63
bavSvis saukeTeso interesis cnebis safuZveli aris
pekinis wesebic, romlis mixedviT; arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis procesSi upirveles yovlisa mxedve-
lobaSi miiReba arasrulwlovnis saukeTeso interesebi.
„saukeTeso interesis testi“ gulisxmobs arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis mxridan damsjelobiTi RonisZie-
bebis minimumamde dayvanas da kanonTan konfliqtSi myo-
fi arasrulwlovnis Semdgomi reintegraciis maqsimalur
xelSewyobas64. „saukeTeso interesis testi“ aseve gulisx-
mobs mosamarTlis mxridan imis gaTvaliswinebas, Tu ra Se-
degi SeiZleba moaxdinos sasjelma arasrulwlovanze da
Sesabamisad, Seufardos proporciuli, arasrulwlovanis
keTildReobasa da ganviTarebaze naklebi gavlenis mqone
sasjeli. arasrulwlovanis saukeTeso interesis gansazR-
vra unda moxdes yovel individualur SemTxvevaSi da war-
moadgendes mniSvnelovan process.65
rac mTavaria, yvela calkeul SemTxvevaSi saukeTeso
interesi unda Sefasdes konkretuli bavSvis pirovnebidan
gamomdinare, misi konkretuli viTarebidan gamomdinare,
romelSic is imyofeba. aqedan gamimdinare, zogadi ganmar-
teba, universaluri da unificirebuli ar arsebobs.66
bavSvis WeSmariti interesis principi sxva saerTaSo-
63 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi 2011 weli. gv. 35.
64 pekinis wesebi, wesi 5.
65 saxelmZRvanelo specialistebisa da politikis SemmuSaveblebisTvis aras-
rulwlovani mowmisa da dazaralebulis marTlmsajulebasTan dakavSirebiT,
gaeros narkotikebisa da danaSaulis winaaRmdeg brZolis biuro da gaeros ba-
vSvTa fondi (UNICEF),Criminal Justice Handbook Series (United Nations: New York, 2009).
66 qeTi maWavarianis interviu “baramiZe: arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsi 2015 wlis bolomde amoqmeddeba” http://www.netgazeti.ge/GE/105/law/41231/
nanaxia 20.12.2015

43
riso koncefciebSi ara specifiuri principebisa an ufle-
bebis saxiT, aramed – garkveuli CarCos formiT gvxvdeba,
romlis farglebSi uflebis Camoyalibeba xdeba. magali-
Tad qalTa winaaRmdeg diskriminaciis yvela formis aRmo-
fxvris Sesaxeb konvenciis mexuTe muxli, marTalia bavSvis
uflebebis konvenciiT gaTvaliswinebul formulirebas
zustad ar imeorebs, Tumca masSi msgavsi debuleba moiZeb-
neba [... bavSvis interesebi upirvelesi sazrunavia da Svi-
lebis Svilebis gazrdisa da ganviTarebis procesSi qalsa
da mamakacs erToblivi pasuxismgebloba aqvT ... ]67.
bavSvis uflebaTa qartiac moicavs specialur debule-
bas, meoTxe muxls, romelic WeSmariti interesis princips
aRiarebs, aRniSnuli qartiis mixedviT; bavSvTan dakavSi-
rebuli nebismieri qmedebisas nebismierma adamianma an or-
ganom upirvelesad bavSvis WeSmariti interesi unda gai-
Tvaliswinos.68
q. hamiltonis mosazrebiT; arasrulwlovanTa marTl-
msajulebis kanonmdebloba unda Seicavdes iseT nawilebs
da muxlebs, romlebSic mkafiod iqneba aRniSnuli, rom
saukeTeso interesebis dacvis principi TiToeul bavS-
vTan mimarTebaSi nebismieri gadawyvetilebis miRebisas
vrceldeba.Gგarda amisa, kanonmdeblobaSi unda mieTiTos,
rom saukeTeso interesebis dacvis principi exeba aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis yvela aspeqts da mis
farglebSi gansaxorcielebel yvela moqmedebas. es naT-
ladaa naCvenebi ganis arasrulwlovanTa marTlmsajule-
bis aqtSi (2003 w.), xolo saukeTeso interesebis dacvis
interpretacia kargadaa mocemuli filipinebis kanonSi
arasrulwlovanTa marTlmsajulebisa da socialuri ke-
TildReobis Sesaxeb (2006 w.).69

67 nevena vuCkoviC SahoviCi. iaap e. doeki, Jan carmateni, bavSvis uflebebi saer-
TaSoriso samarTalSi. mTargmnelebi rusudan tuSuri, Tamar aleqsiZe. 2015
w.Ggv. 111.
68 iqve.
69 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli. gv. 35

44
kerZod;
gana: arasrulwlovanTa marTlmsajulebis aqtis (2003)
meore nawili acxadebs: “arasrulwlovanTa WeSmarit inte-
resebSi igulisxmeba (a) upiratesi mniSvnelobis miniWeba
nebismieri sakiTxisaTvis, romelic exeba arasrulwlo-
vans, da (b) arasrulwlovanTa sasamarTlos, dawesebule-
bis an sxva organos mier im sakiTxebis upirvelesi ganxil-
va, romlebic exeba arasrulwlovanebs”.70
filipinebi: arasrulwlovanTa marTlmsajulebisa da
socialurikeTildReobis Sesaxeb 2006 wlis kanonis me-4
(b) nawilis Tanaxmad: “bavSvisWeSmarit interesebSi igu-
lisxmeba im garemoebaTa da pirobaTa erTianoba, romle-
bic yvelaze Sesaferisia bavSvis gadarCenis, dacvis da
usafrTxoebis grZnobis gaRvivebisaTvis da yvelaze metad
uwyobs xels bavSvis fizikur, fsiqologiur da emociur
ganviTarebas. es aseve niSnavs yvelaze naklebad saziano
SesaZlebeli alternativis gamoyenebas bavSvis zrdis da
ganviTarebis uzrunvelsayofad.71
es principi aseve aRiarebulia adamianis uflebaTa in-
ter-amerikul sistemaSi kerZod, bavSvis saukeTeso inte-
resebis dacvis principi asaxulia Semdeg dokumentebSi: 72
adamianis uflebaTa inter-amerikuli sasamarTlo, ba-
vSvis samarTlebrivi mdgomareoba da adamianis uflebebi,
sakonsultacio daskvna OC_17/02. 2002 wlis, 28 agvisto.
(perioduli gamocema #17, daskvna N ° 59. Inter-American Court
of Human Rights, Juridical Condition and Human Rights of the Child.
AdvisoryOpinion OC_17/02). 73
adamianis uflebaTa inter-amerikuli sasamarTlo, iea-
nis da bosikos gogonebis saqme dominikis respublikis wi-
naaRmdeg (Case of the Girls Yean andBosico v. Dominican Republic). 74
70 iqve
71 iqve.
72 gaeros narkotikebisa da danaSaulis brZolis biuro. „marTlmsajuleba ka-
nonTan konfliqtSi myof bavSvTa saqmeebze“. arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis modeli da misi komentari.
73 iqve
74 iqve

45
adamianis uflebaTa inter-amerikuli sasamarTlo, ba-
vSvis samarTlebrivi mdgomareoba da adamianis uflebebi,
sakonsultacio daskvna OC_17/02, 2002 wlis 28 agvisto,
(perioduli gamocema #17, paragrafebi 53 da 137 ( Inter-Ameri-
can Court of Human Rights, JuridicalCondition and Human Rights of the
Child. Advisory Opinion OC_17/02).75
adamianis uflebaTa inter-amerikuli sasamarTlo; an-
gariSi bavSvebisa da mozardebis fizikuri dasjisa da ada-
mianis uflebaTa Sesaxeb, 2009 wlis 5 agvisto, parag. 25 (
Inter-American Commission of Human Rights, Report on Corporal Pu-
nishmentand Human Rights of Children and Adolescents,OEA/Ser.L/V/
II.135, August 5, 2009, para. 25.)76
bavSvis interesis koncefciis safuZvelze interpre-
taciis principi Camoyalibda;
mas bavSvTan urTierTobaSi yovelTvis unda iyenebdnen,
amasTan es dauzustebeli samarTlebrivi koncefciaa, ro-
melic praqtikiT unda dazustdes; es praqtika ki Sesabamis
drosa da sivrceSi gamosayenebeli wesebiT regulirdeba.
Upirvelesi mniSvneloba dros eniWeba, radgan konkretul
dros bavSvis Sesaxeb mecnieruli codna am SemTxvevaSi
umniSvnelovanesia, amasTan mxedvelobaSia misaRebi gare-
moc, sadac wesi gamoiyeneba, radgan kriteriumis ganxor-
cielebisas mocemul qveyanasa Tu regionSi moqmedi wesebi
gaTvaliswinebuli unda iyos. bavSvis WeSmariti interesis
koncefcia Sesabamisad cvalebadi koncefciaa. amdenad
doqtrinam da praqtikam es cneba mniSvnelovnad unda ga-
naviTaros.77
amdenad, “saukeTeso interesebis” testi moiTxovs, rom
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sistemam ar unda
gamoiyenos damsjelobiTi RonisZiebebi da amis nacvlad
xeli Seuwyos danaSaulis Camdeni bavSvebis reintegra-

75 iqve
76 iqve
77 nevena vuCkoviC SahoviCi. iaap e. doeki, Jan carmateni, bavSvis uflebebi saer-
TaSoriso samarTalSi. mTargmnelebi rusudan tuSuri, Tamar aleqsiZe. 2015
w.Ggv. 112.

46
cias78. Sesabamisad “bavSvis uflebaTa konvencia” termins
,,bavSvis saukeTeso interesi’’ iyenebs sxvadasxva WrilSi
erTidaigive SinaarsiT da mouwodebs monawile saxelmwi-
foebs rom uzrnvelyon bavSvis saukeTeso interesis dac-
va rogorc ojaxSi, aseve samarTlebriv sivrceSi. amdenad
termini bavSvis saukeTeso interesis gamoyeneba kanonm-
deblis mier mizanSewonili da saWiro iyo arsebul aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsSi.

§3. arasrulwlovnis resocializacia-reabilitacia

arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-3


muxlis me-18 nawili;
resocializacia-reabilitacia – arasrulwlovanSi
pasuxismgeblobis grZnobis, sxva adamianTa uflebebis
pativiscemis grZnobis Camoyalibeba da ganviTareba,
arasrulwlovnis fizikuri, gonebrivi, sulieri, zneo-
brivi da socialuri ganviTarebis xelSewyoba da misi
momzadebaa sazogadoebaSi adgilis dasamkvidreblad.

kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli unda iqnes aras-


rulwlovanTa marTlmsajulebis sistemaSi moxvedrili
bavSvebis ganviTarebis xelSewyoba, maT Soris am bavSvebis-
Tvis reabilitaciisa da reintegraciis programebisa da
momsaxurebis uzrunvelyofa. kanonmdeblobaSi unda iyos
debulebebi, romlebic uzrunvelyofs bavSvis ganviTare-
bis uflebis aRiarebas im SemTxvevebSic ki, rodesac bavSvs
Tavisufleba aqvs aRkveTili.79
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi, Tavis
TavSi iZleva terminis resocializacia-reabilitaciis
ganmartebas, aRniSnuli kodeqsis mixedviT resociali-
78 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli. gv. 35.
79 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli. gv. 43.

47
zacia-reabilitacia aris; arasrulwlovanSi pasuxismge-
blobis grZnobis, sxva adamianTa uflebebis pativiscemis
grZnobis Camoyalibeba da ganviTareba, arasrulwlovnis
fizikuri, gonebrivi, sulieri, zneobrivi da socialuri
ganviTarebis xelSewyoba da misi momzadeba sazogadoebaSi
adgilis dasamkvidreblad.80
bavSvis uflebaTa konvenciis me-40 muxlis pirveli pun-
qti uzrunvelyofs, rom yovel bavSvs, romelmac, rogorc
Tvlian, daarRvia sisxlis samarTlis kanonmdebloba, bra-
lad edeba misi darRveva, an aRiarebulia mis damrRvevad,
moepyrobian bavSvis reintegraciisa da sazogadoebaSi mis
mier sasargeblo rolis SesrulebisaTvis xelSewyobis
sasurvelobis gaTvaliswinebiT. es muxli analogiuria sa-
moqalaqo da politikuri uflebebis Sesaxeb saerTaSori-
so paqtis me-14 muxlis me-4 punqtisa, romelic saxelmwi-
foebisagan moiTxovs, gaiTvaliswinon kanonTan konfli-
qtSi myofi bavSvebis reabilitaciis xelSewyobis sasurve-
loba.81
saqarTvelos patimrobis kodeqsis Sesabamisad, [... pa-
timrobisa da Tavisuflebis aRkveTis aRsrulebis Sesaxeb
saqarTvelos kanonmdeblobis mizania patimrobisa da Ta-
visuflebis aRkveTis aRsruleba, axali danaSaulis Tavi-
dan acileba da msjavrdebulis resocializacia]82.
saqarTvelos iusticiis ministris iniciativiT, 2012
wlis bolos daiwyo reabilitaciisa da resocializaciis
programa. es aris pirveli saxelmwifo programa yofil
msjavrdebulTa dasaxmareblad. misi mizania sasjelaR-
srulebis dawesebulebebidan gaTavisuflebuli pirebis
reabilitaciis xelSewyoba, maTi dabruneba sazogadoebis
sruluflebian wevrebad83.
80 saqarTvelos kanoni, saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsi. muxli 3. nN awili 18.
81 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli. gv. 44.
82 saqarTvelos patimrobis kodeqsi. muxli I mM oq.red.
83 danaSaulis prevenciis centri. reabilitacia da resocializacia. http://pre-
vention.gov.ge/page/287/geo nanaxia 10.03.2016 ricxvSi.

48
aRniSnuli programis Sesabamisad;
msjavrdebulebTan muSaoba sasjelaRsrulebis dawe-
sebulebaSi iwyeba gaTavisuflebamde 1-3 TviT adre. maT
miewodebaT informacia programisa da im servisebis Se-
saxeb, romlebsac danaSaulis prevenciis centri sTavaz-
obs.84
reabilitaciisa da resocializaciis programaSi yo-
fili msjavrdebulebis CarTuloba nebayoflobiTia. maTi
momarTvis Semdeg TiToeul beneficiarTan individualu-
rad muSaobs dasaxelebuli centris socialuri muSaki,
romelic maTi saqmis menejeria.85
socialuri muSaki Sefasebis formis gamoyenebiT ax-
dens msjavrdebulis biofsiqosocialur Sefasebas da misi
saWiroebebidan gamomdinare, rTavs sareabilitacio pro-
gramebSi.86
procesis dasrulebamde socialuri muSaki agrZelebs
yofil patimarsa da mis ojaxTan muSaobas da monitorings
axorcielebs aRniSnul programebSi mis CarTulobasTan
dakavSirebiT. yofil msjavrdebulTan socialuri muSaki
muSaobs saSualod eqvsi Tvis ganmavlobaSi.87
resocializaciis procesis efeqtiani sistemis Camoya-
libebis mizniT etapobrivad xorcieldeba momsaxurebebis
moZieba da ganaxleba Tbilissa da saqarTvelos sxvadasxva
regionSi. Seqmnilia momsaxurebebis bazis eleqtronuli
versia, romelic socialur muSakebs muSaobas uadvilebs.
servisebis ganviTarebis mizniT arsebobs sagranto
konkursi, romelSic gamarjvebuli organizaciebi pro-
gramis beneficiarebs sTavazoben momsaxurebebs. reabi-
litaciisa da resocializaciis procesis efeqtianad war-
marTvisTvis mniSvnelovania sxvadasxva samTavrobo Tu
arasamTavrobo organizaciis CarTuloba, risTvisac Camo-

84 iqve
85 iqve
86 iqve
87 danaSaulis prevenciis centri. reabilitacia da resocializacia. http://pre-
vention.gov.ge/page/287/geo nanaxia 10.03.2016 ricxvSi

49
yalibebulia resocializaciisa da reabilitaciis gaer-
Tianebuli jgufi. jgufi etapobrivad marTavs samuSao
Sexvedrebs. misi muSaobis farglebSi Seiqmneba reabilita-
cia-resocializaciis erTiani saxelmwifo strategia.88
ganvixiloT Tu vin axrocielebs aRniSnul programas
saqarTveloSi, ra aris misi uSualo miznebi da ramdenad
kompetenturi aris programis mwarmoebeli organo;
saqarTvelos iusticiis ministris brZaneba №16-is Se-
sabamisad (2014 wlis 25marti) damtkicebulia sajaro sa-
marTlis iuridiuli piris danaSaulis prevenciis cen-
tris debuleba, romlis mixedviTac;
saqarTvelos iusticiis saministros mmarTvelobis
sferoSi sajaro samarTlis iuridiuli pirebis dafuZne-
bis Sesaxeb mTavrobis dadgenileba № 227-is Sesabamisad
(2014 wlis 13 marti) saqarTveloSi dafuZnebulia sajaro
samarTlis iuridiuli piri – danaSaulis prevenciis cen-
tri, romelic ganisazRvra „sajaro samarTlis iuridiuli
piris – danaSaulis prevenciisa da inovaciuri programe-
bis centris Seqmnis Sesaxeb“ saqarTvelos prezidentis
2012 wlis 4 seqtembris №779 brZanebulebiT Seqmnili sa-
jaro samarTlis iuridiuli piris – danaSaulis prevenci-
isa da inovaciuri programebis centris samarTalmemkvi-
dred.89
sajaro samarTlis iuridiuli piri – danaSaulis pre-
venciis centri (SemdgomSi – centri) aris saqarTvelos
iusticiis saministros (SemdgomSi – saministro) mmarTve-
lobis sferoSi moqmedi, saqarTvelos mTavrobis dadgeni-
lebiT dafuZnebuli sajaro samarTlis iuridiuli piri.
centri aris „sajaro samarTlis iuridiuli piris – dana-
Saulis prevenciisa da inovaciuri programebis centris
Seqmnis Sesaxeb“ saqarTvelos prezidentis 2012 wlis 4 seq-
tembris №779 brZanebulebiT Seqmnili „sajaro samarTlis

88 iqve
89 saqarTvelos iusticiis saministros mmarTvelobis sferoSi sajaro sa-
marTlis iuridiuli pirebis dafuZnebis Sesaxeb mTavrobis dadgenileba №
227. 2014 wlis 13 marti.

50
iuridiuli piris – danaSaulis prevenciisa da inovaciuri
programebis centris samarTalmemkvidre. centri Tavis
saqmianobaSi xelmZRvanelobs saqarTvelos konstituci-
iT, saerTaSoriso xelSekrulebebiTa da SeTanxmebebiT,
sakanonmdeblo aqtebiT, saqarTvelos mTavrobis da sxva
kanonqvemdebare normatiuli aqtebiT. centri sakuTari
saxeliT iZens uflebebsa da movaleobebs, debs garigebebs
da SeuZlia gamovides sasamarTloSi mosarCeled an mopa-
suxed. centrs aqvs damoukidebeli balansi, sabanko anga-
riSi, emblema, beWedi da iuridiuli piris sxva rekvizite-
bi. centris iuridiuli misamarTia: q. Tbilisi, sanapiros
q. №2.90
aRniSnul centrs gaaCnia debuleba, romliTac deta-
lurad aris gawerili centris miznebi da funqciebi, de-
bulebis Sesabamisad centris miznebia: saqarTveloSi da-
naSaulis prevencia, yofil patimarTa reabilitacia da
resocializacia, mediaciis institucionaluri ganviTa-
reba.91
miznebis ganxorcielebisaTvis centris funqciebSi Se-
dis danaSaulis pirvelad prevenciasTan dakavSirebuli
RonisZiebebis gatareba, kerZod; riskis qveS myof jgufeb-
Tan muSaoba, yofil patimarTa reabilitaciisa da reso-
cializaciis arsebuli programebis farglebSi refera-
lis sistemis SemuSaveba, Sesabamisi daxmarebis aRmoCena da
danaSaulis recidivis Tavidan acilebis xelSewyoba, sami-
nistrosa da centris mier dasaxuli miznebis misaRwevad
– danaSaulis prevenciis, arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis da msjavrdebulebis reabilitacia-resocializa-
ciis mimarTulebiT – sagranto programis ganviTareba

90 saqarTvelos iusticiis saministros mmarTvelobis sferoSi sajaro sa-


marTlis iuridiuli pirebis dafuZnebis Sesaxeb mTavrobis dadgenileba №
227. 2014 wlis 13 marti. http://prevention.gov.ge/prevention.gov.ge/uploads/files/aqtebi/saja-
ro%20samartlis%20iuridiuli%20pirebis%20dafudznebis%20shesaxeb.pdf
91 saqarTvelos iusticiis ministris brZaneba №16 sajaro samarTlis iuri-
diuli piris – danaSaulis prevenciis centris debulebis
damtkicebis Sesaxeb. muxli 2. 2014 wlis 25 marti. http://prevention.gov.ge/prevention.
gov.ge/uploads/files/aqtebi/debuleba17072015.pdf

51
da koordinacia, ganridebis programis marTva da ganvi-
Tareba, mediaciis, rogorc aRdgeniTi marTlmsajulebis
instrumentis, institucionaluri ganviTarebisaTvis Se-
sabamisi RonisZiebebis ganxorcieleba, kompetenciis far-
glebSi, saministros sxva strategiuli mniSvnelobis mqo-
ne da inovaciuri proeqtebis ganxorcieleba.92
danaSaulis prevenciis centri Sedgeba ramodenime
struqturuli qvedanayofisagan, esenia;
a) administraciuli sammarTvelo;
b) ekonomikuri sammarTvelo;
g) danaSaulis pirveli donis prevenciis sammarTvelo;
d) danaSaulis meore donis prevenciis sammarTvelo;
e) ganridebisa da mediaciis sammarTvelo;
v) yofil patimarTa reabilitaciisa da resocializa-
ciis sammarTvelo;
z) kvlevisa da servisebis ganviTarebis sammarTvelo.93
struqturuli danayofebi CamoTvlil iqna imdenad,
ramdenadac mniSvnelovani aris gamovyoT da am etapze ga-
vakeToT im sami struqturuli danayofis farTod gaSla
da ganmarteba romlebic arian; danaSaulis pirveli donis
prevenciis sammarTvelo, danaSaulis meore donis preven-
ciis sammarTvelo, yofil patimarTa reabilitaciisa da
resocializaciis sammarTvelo. aRniSnul sammaTveloTa
saqmianoba detalurad aris gawerili saqarTvelos iusti-
ciis ministris ssip danaSaulis prevenciis centris debu-
lebis damtkicebis Sesaxeb N16 brZanebaSi. xolo funqcio-
nirebis wesi regulirebulia ssip – danaSaulis prevenciis
centris debulebaSi.
saqarTvelos iusticiis ministris ssip danaSaulis

92 saqarTvelos iusticiis ministris brZaneba №16 sajaro samarTlis iuri-


diuli piris – danaSaulis prevenciis centris debulebis
damtkicebis Sesaxeb. muxli 2. 2014 wlis 25 marti. http://prevention.gov.ge/prevention.
gov.ge/uploads/files/aqtebi/debuleba17072015.pdf
93 saqarTvelos iusticiis ministris brZaneba №16 sajaro samarTlis iuri-
diuli piris – danaSaulis prevenciis centris debulebis
damtkicebis Sesaxeb. mM uxli 5. 2014 wlis 25 marti. http://prevention.gov.ge/prevention.
gov.ge/uploads/files/aqtebi/debuleba17072015.pdf

52
prevenciis centris debulebis damtkicebis Sesaxeb N16
brZanebis mixedviT, danaSaulis pirveli donis prevenciis
sammarTvelo uzrunvelyofs:
danaSaulis pirveli donis prevenciis mizniT, 14 wli-
dan 21 wlamde asakis axalgazrdebSi jansaRi cxovrebis we-
sis popularizacias, maTTvis kulturul-SemoqmedebiTi
iniciativebis ganviTarebas da damoukidebeli azrovne-
bis Camoyalibebas, sxvadasxva asakobriv jgufebze orien-
tirebuli programebis SemuSavebasa da ganxorcielebas
sportis, xelovnebisa da kulturis, ganaTlebisa da mec-
nierebis, araformaluri ganaTlebisa da moxaliseobis mi-
marTulebiT, pirveli donis prevenciis aqtivobebSi cen-
tris sxva beneficiarebis, maT Soris, yofili patimrebis
ojaxis wevrebis, CarTulobis uzrunvelyofas, moxali-
seobrivi kulturis popularizaciasa da danergvas, dana-
Saulis pirveli donis prevenciaze mimarTuli saqmiano-
bebis popularizacias da maTSi moqalaqeTa CarTulobis
gazrdas, Sesabamis saqmianobaSi CarTuli axalgazrdebis
profesiul gadamzadebas, danaSaulis pirveli donis pre-
venciaze momuSave adgilobriv da saerTaSoriso organi-
zaciebTan urTierTTanamSromlobis gazrdas.94
ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesis
mixedviT danaSaulis pirveli donis prevenciis sammar-
Tvelo Sedgeba ramodenime saStato erTeulisagan, ese-
nia danaSaulis pirveli donis prevenciis sammarTvelos
ufrosi, axalgazrdebTan momuSave specialisti, liderTa
saxlis koordinatori.
danaSaulis pirveli donis prevenciis sammarTvelos
ufrosis ufleba-movaleobebSi Sedis sammarTvelos mu-
Saobis dagegmva da xelmZRvaneloba, danaSaulis pirveli
donis prevenciis mizniT, sxvadasxva asakobriv jgufebze
orientirebuli programebis SemuSaveba da ganxorciele-

94 saqarTvelos iusticiis ministris brZaneba №16 sajaro samarTlis iuri-


diuli piris – danaSaulis prevenciis centris debulebis
damtkicebis Sesaxeb. 2014 wlis 25 marti. http://prevention.gov.ge/prevention.gov.ge/
uploads/files/aqtebi/debuleba17072015.pdf

53
ba, pirveli donis prevenciis programebis xarisxis mar-
Tvis politikis SemuSaveba da danergva, pirveli donis
prevenciis programebis xarisxis standartis Sesruleba-
ze mudmivi monitoringi da zrunva programebis optimi-
zaciaze, danaSaulis pirveli donis prevenciaze momuSave
adgilobriv da saerTaSoriso organizaciebTan urTierT-
TanamSromlobis gazrda.95
axalgazrdebTan momuSave specialistis ufleba mova-
leobebi Semoifargleba arasrulwlovanTaTvis danaSau-
lis pirveli donis prevenciis programebis dagegmviT da
ganxorcielebiT, pirveli donis prevenciis axalgazr-
duli programebis xarisxis marTvis politikis SemuSave-
biT da danergvaSi monawileobis miRebiT, pirveli donis
prevenciis programebis xarisxis standartis Sesrule-
baze mudmivi monitoringis da zrunviT programebis op-
timizaciaze, axalgazardebisaTvis danaSaulis adreuli
prevenciis programebis ganviTarebiT da informaciuli
mxardaWeris uzrunvelyofiT, danaSaulis pirveli donis
prevenciaze momuSave adgilobriv da saerTaSoriso orga-
nizaciebTan TanamSromlobiT.96
liderTa saxlis koordinatoris ufleba-movaleobeb-
Si Sedis; programa „liderTa saxlis“ strategiuli da-
gegmva, programa „liderTa saxlis“ proeqtebis dagegmva,
ganxorcieleba, Sedegebis wardgena 13 qalaqSi, sxvadasxva
samTavrobo Tu arasamTavrobo organizaciebTan Sexve-
drebis organizeba da molaparakebebis warmoeba, „lider-
Ta saxlis“ programis farglebSi regionebSi koordinato-
rebTan koordinirebuli muSaoba da Sesrulebuli samu-
Saos angariSis momzadeba/monitoringi, danaSaulis pirve-
li donis prevenciis sammarTvelos saqmianobis farglebSi
sammarTvelos ufrosis sxva davalebebis Sesruleba.97
95 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 10. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo
96 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 11. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo
97 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 12. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo

54
saqarTvelos iusticiis ministris ssip danaSaulis
prevenciis centris debulebis damtkicebis Sesaxeb N16
brZanebis Sesabamisad danaSaulis meore donis prevenci-
is sammarTvelo uzrunvelyofs meore donis prevenciis
programebis/ proeqtebis SemuSavebasa da ganxorciele-
bas, kerZod; riskis qveS myof jgufebs mikuTvnebul aras-
rulwlovanTa erTiani monacemTa bazis Seqmnas, riskis
qveS myofi jgufebis saWiroebebis kvlevas, riskis qveS
myof jgufs mikuTvnebuli arasrulwlovanis ojaxis we-
vrebTan muSaobas, riskis qveS myof jgufebTan momuSave
specialistebis profesionalizmis amaRlebas danaSaulis
prevenciis mimarTulebiT, riskis qveS myof jgufebTan
samuSaod regionuli resurscentrebis Seqmnasa da funq-
cionirebas, riskis qveS myof jgufebTan momuSave saxel-
mwifo organoebis saqmianobis koordinirebas98.
ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesis
mixedviT, danaSaulis meore donis prevenciis sammarTve-
lo Sedgeba ramodenime saStato erTeulisagan, esenia da-
naSaulis meore donis prevenciis sammarTvelos ufrosi,
inovaciuri proeqtebis menejeri, meore rangis socialu-
ri muSaki, meore rangis fsiqologi, axalgazrdebTan momu-
Save specialisti, sammarTvelos ufrosis asistenti.
danaSaulis meore donis prevenciis sammarTvelos
ufrosi, samuSao aRweriloba Semdegia: sammarTvelos mu-
Saobis dagegmva da xelmZRvaneloba, meore donis preven-
ciis programebis/proeqtebis SemuSaveba da ganxorciele-
ba, riskis qveS myof jgufebs mikuTvnebul arasrulwlo-
vanTa erTiani monacemTa bazisSeqmna, saWiroebebis kvleva
da maTi ojaxis wevrebTan muSaobaze kontroli, riskis
qveS myof jgufebTan momuSave specialistebis profesio-
nalizmis amaRlebzrunva danaSaulis prevenciis mimarTu-
lebiT, riskis qveS myof jgufebTan momuSave saxelmwifo

98 saqarTvelos iusticiis ministris brZaneba №16 sajaro samarTlis iuri-


diuli piris – danaSaulis prevenciis centris debulebis
damtkicebis Sesaxeb. muxli 9. 2014 wlis 25 marti. http://prevention.gov.ge/prevention.
gov.ge/uploads/files/aqtebi/debuleba17072015.pdf

55
organoebis saqmianobis koordinireba.99
inovaciuri proeqtebis menejeri axorcielebs Semdeg
samuSaos: danaSaulis meore donis prevenciaze mimarTuli
proeqtebis dagegmvasa da ganxorcielebas, saganmanaT-
leblo, sportuli da kulturuli aqtivobebis dagegmvas,
gasvliTi turebis dagegmvas, sxvadasxva samTavrobo da
arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlebTan Sexve-
drebis organizebas da molaparakebebis warmoebas, dageg-
mil RonisZiebebSi aqtiuri monawileoba, sammarTvelos
saqmianobasTan dakavSirebuli informaciis analizs, ino-
vaciuri proeqtebis koordinatorebis saqmianobis moni-
toringi, supervizia, Sesrulebuli samuSaos monitoringi
da angariSgebis momzadeba, saWiroebis SemTvevaSi, sammar-
Tvelos beneficiarTa konsultacias, saWiroebis SemTxve-
vaSi, xelmZRvanelobis miTiTebiT sxva davalebebis Sesru-
lebas.100
meore rangis socialuri muSakis samuSao aRwerilo-
ba Semdegia; danaSaulis meore donis prevenciaze mimar-
Tuli programis -axalgazrduli klubis – beneficiarTa
bio-fsiqo-socialuri Sefasebis ganxorcieleba, benefi-
ciarTan erTad individualuri momsaxurebis gegmis Semu-
Saveba da reabilitaciis procesis monitoringi; g). SemTx-
vevis marTva, satreningo modulebis SeqmnaSi monawileo-
bis miReba, treining–seminarebis dagegmva da ganxorcie-
leba, saWiroebis SemTxvevaSi multidisciplinuri jgufis
funqcionirebaSi monawileoba, saWiroebis SemTxvevaSi
sxvadasxva uwyebebis socialur muSakebTan TanamSroloba
da beneficiarTa gadamisamarTeba, saWiroebis SemTvevaSi
xelmZRvanelobis miTiTebiT sxva davalebebis Sesruleba,
kompetenciis farglebSi sxvadasxva aqtivobebSi monawi-
leoba.101
99 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 13. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo
100 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 14. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo
101 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 16. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo

56
meore rangis fsiqologis saqmianobaSi Sedis; indivi-
dualuri da jgufuri Terapiis ganxorcieleba benefi-
ciarTa da maTi ojaxis wevrebisTvis, saWiroebis SemTx-
vevaSi multidisciplinuri jgufis funqcionirebaSi mo-
nawileoba, saWiroebis SemTxvevaSi sxvadasxva uwyebebis
fsiqologebTan TanamSroloba da beneficiarTa gadami-
samarTeba, satreningo modulebis SeqmnaSi monawileobis
miReba, treining–seminarebis dagegmva da ganxorcieleba,
saWiroebis SemTvevaSi xelmZRvanelobis miTiTebiT sxva
davalebebis Sesruleba, kompetenciis farglebSi sxva-
dasxva aqtivobebSi monawileoba.102
axalgazrdebTan momuSave specialisti axorcielebs
Semdeg saqmianobas;
danaSaulis meore donis prevenciaze mimarTuli
proeqtebis dagegmva da ganxorcieleba, saganmanaTleblo
da kulturuli aqtivobebis dagegmva, satreningo modu-
lebis SeqmnaSi monawileobis miReba, treining–seminarebis
dagegmva da ganxorcieleba, saWiroebis SemTxvevaSi mul-
tidisciplinuri jgufis funqcionirebaSi monawileoba,
sxvadasxva samTavrobo da arasamTavrobo organizaciis
warmomadgenlebTan Sexvedrebis organizeba da molapa-
rakebebis warmoeba, sammarTvelos saqmianobasTan daka-
vSirebuli informaciis analizi, saWiroebis SemTvevaSi,
sammarTvelos beneficiarTa konsultacia, saWiroebis
SemTxvevaSi, xelmZRvanelobis miTiTebiT sxva davalebe-
bis Sesruleba.103
sammarTvelos ufrosis asistentis ufleba-movaleo-
bebSi Sedis; danaSaulis meore donis prevenciaze mimar-
Tuli proeqtebis dagegmvasa da ganxorcielebaSi monawi-
leoba, sammarTvelos ufrosis yoveldRiuri davalebebis
Sesruleba, saganmanaTleblo, sportuli da kulturuli
aqtivobebis dagegmvaSi monawileoba, sxvadasxva samTa-

102 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 17. http://prevention.


gov.ge/page/1588/geo
103 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 18. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo

57
vrobo da arasamTavrobo organizaciis warmomadgenleb-
Tan Sexvedrebis organizeba, dagegmil RonisZiebebSi aq-
tiuri monawileoba, Sesrulebuli samuSaos monitoringi
da angariSgebis momzadeba, saWiroebis SemTvevaSi, sammar-
Tvelos beneficiarTa konsultacia, saWiroebis SemTxve-
vaSi, xelmZRvanelobis miTiTebiT sxva davalebebis Sesru-
leba.104
yofil patimarTa reabilitaciisa da resocializa-
ciis sammarTvelo uzrunvelyofs: yofil patimarTaTvis
saWiro servisebis identifikacias da arsebuli servisebis
Sesaxeb maT informirebas, centrisadmi momarTvianobis
gazrdas, maT Soris, sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi
regularuli vizitebis ganxorcielebis gziT, yofili pa-
timrebis momarTvianobis aRricxva/gadanawilebas, mona-
cemTa damuSavebasa da analizs, beneficiarebis Sefasebas,
maTi saWiroebebis gamokveTasa da procesis monitorings,
beneficiarebis da/an maTi ojaxis wevrebisTvis saWiroebe-
bze morgebuli servisebis miwodebas, sxvadasxva organi-
zaciebTan TanamSromlobis gziT, efeqtiani referaluri
sistemis ganviTarebis xelSewyobas, programaSi CarTuli
specialistebis muSaobis erTiani standartebis danerg-
va/ganviTarebas, profesiuli zrdis xelSewyobasa da maT
saqmianobaze zedamxedvelobas, satreningo modulebis Se-
qmnas, trening-seminarebis dagegmvasa da ganxorcielebas,
yofil msjavrdebulTa reabilitaciisa da resocializa-
ciis saxelmwifo strategiisa da samoqmedo gegmebis Semu-
SavebaSi aqtiur monawileobas, centris sxva jgufs miku-
Tvnebuli beneficiarebisTvis momsaxurebis gawevas, yofi-
li patimrebis dasaqmebis mizniT, socialuri sawarmoebis
Seqmnisa da efeqturi funqcionirebis xelSewyobas.105
ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesis
104 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 19. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo
105 saqarTvelos iusticiis ministris brZaneba №16 sajaro samarTlis iuri-
diuli piris – danaSaulis prevenciis centris debulebis
damtkicebis Sesaxeb. muxli 11. 2014 wlis 25 marti. http://prevention.gov.ge/preven-
tion.gov.ge/uploads/files/aqtebi/debuleba17072015.pdf

58
mixedviT, yofil patimarTa reabilitaciisa da resocia-
lizaciis sammarTvelo Sedgeba ramodenime TanamSromli-
sagan, esenia sammarTvelos ufrosi, sareabilitacio
proeqtebis menejeri, monacemTa Segrovebisa da damuSave-
bis specialisti, inovaciuri proeqtebis menejeri, fsi-
qologi, meore rangis fsiqologi, iuristebi, oTxi rangis
socialuri muSakebi da inovaciuri proeqtebis koordina-
tori.
ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesis
mixedviT, yofil patimarTa reabilitaciisa da resocia-
lizaciis sammarTvelos ufrosi axorcielebs Semdeg samu-
Saos: sammarTvelos muSaobis dagegmva da xelmZRvanelo-
ba, yofil patimarTa reabilitaciisa da resocializaciis
programis menejmenti da monitoringi, yofili patimre-
bis momarTvianobis aRricxva/gadanawilebis, monacemTa
damuSavebisa da analizis, beneficiarebis Sefasebis, maTi
saWiroebebis gamokveTisa da procesis monitoringi, bene-
ficiarebis da/an maTi ojaxis wevrebisTvis saWiroebebze
morgebuli servisebis miwodebis uzrunvelyofa, sxva-
dasxva organizaciebTan TanamSromlobis gziT, efeqtiani
referaluri sistemis ganviTarebis xelSewyobaze zrunva,
programaSi CarTuli specialistebis muSaobis erTiani
standartebis danergva/ganviTarebas, profesiuli zrdis
xelSewyobasa da maT saqmianobaze zedamxedveloba, satre-
ningo modulebis Seqmnis, trening-seminarebis dagegmvisa
da ganxorcielebis uzrunvelyofa, yofil msjavrdebul-
Ta reabilitaciisa da resocializaciis saxelmwifo stra-
tegiisa da samoqmedo gegmebis SemuSavebaSi aqtiur monawi-
leoba.106
sareabilitacio proeqtebis menejeris samuSao aris
Semdgi; sammarTveloSi Semosuli korespondenciebis da-
muSaveba da Sesabamisi reagireba, beneficiarebis da/an maTi
ojaxis wevrebisTvis saWiroebebze morgebuli servisebis
miwodebis procesis monitoringi da sammarTvelos ufro-
106 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 24. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo

59
sis informireba, damsaqmebel organizaciasa da benefi-
ciarTa Soris saqmiani urTierTobis, beneficiarTa samu-
Sao pirobebis monitoringi da saWiroebis SemTxvevaSi Se-
sabamisi socialuri muSakebis informireba, sammarTvelos
kompetenciis farglebSi sagranto programebTan dakav-
Sirebuli monacemebis Segroveba, daxarisxeba moTxovni-
li kriteriumebis Sesabamisad da sagranto saqmianobis
menejerisTvis miwodeba, saerTaSoriso da adgilobriv
donor organizaciebTan TanamSromloba sareabilitacio
procesis xelSemwyobi sagranto proeqtebis moZiebis miz-
niT, sammarTvelos beneficiarebisTvis trening-semina-
rebis dagegmvasa da organizebaSi aqtiuri monawileoba,
sammarTvelos cxel xazze Semosuli satelefono zarebis
yovelkvireuli monitoringi da sammarTvelos ufrosis
informireba, sammarTvelos beneficiarebisTvis dagegmi-
li RonisZiebebis administrirebaSi aqtiuri monawileoba,
sammarTvelos ufrosis mier gansazRvruli sxva davalebe-
bis Sesruleba.107
monacemTa Segrovebisa da damuSavebis specialisti
movaleobebia; sammarTvelos beneficiarebis monacemTa
eleqtronul bazaSi gamokveTili Taviseburebebis iden-
tifikacia da analizi, bazis Tvisebrivi gaumjobesebisken
mimarTuli rekomendaciebis SemuSaveba da sammarTvelos
ufrosisaTvis wardgena, beneficiarTa Sefasebis sistema-
Si gamokveTili saWiroebebis mixedviT socialur muSakTa
samuSao jgufebis organizeba, eleqtronuli bazis teqni-
kuri gamarTulobis monitoringi da Sesabamisi reagireba,
profesiuli zedamxedvelobis procesSi da saqmiswarmoe-
bis formebis SeqmnaSi aqtiuri monawileoba, beneficiar-
Ta saWiroebebis Sesabamisad Tematuri sareabilitacio
trening modulebis SeqmnaSi monawileoba da treningebis
Catareba, Sefasebis formebis redaqtirebaSi aqtiuri mo-
nawileoba, sareabilitacio programebis ucxouri gamoc-
dilebis Seswavla da adaptirebis procesSi aqtiuri mo-
107 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 25. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo

60
nawileoba, kompetenciis farglebSi sammrTvelos ufro-
sis mier gansazRvruli sxva davalebebis Sesruleba.108
inovaciuri proeqtebis menejeris uflebamosilebaSi
Sedis;yofil patimarTa reabilitaciisa da resocializa-
ciis programis ganviTarebaSi aqtiuri monawileoba, yofi-
li patimrebisa da maTi ojaxis wevrebis resocializaciaze
mimarTuli inovaciuri proeqtebis ideebis generireba,
dagegmvisa da ganxorcielebis menejmenti, proeqtebis mim-
dinareobis procesis monitoringi, sportuli, kulturu-
li, SemecnebiTi aqtivobebis dagegmva da ganxorcielebis
monitoringi, kompetenciis farglebSi sxvadasxva aqtivo-
bebSi monawileoba.109
Ffsiqologis samuSao aRweriloba Semdegia: saWiroebis
SemTxvevaSi reabilitaciisa da resocializaciis progra-
maSi CarTuli yofili patimrebis fsiqologiuri mdgoma-
reobis Sefaseba, maTTan muSaoba, maTi saWiroebebis gamok-
veTa da Sesabamisi momsaxurebis SeTavazeba, socialuri
muSakebisTvis rTuli SemTxvevebis Sesaxeb konsultaciis
gaweva, beneficiaris saWiroebebze morgebuli satreningo
modulebis SemuSavebis procesSi monawileoba, socialur
muSakTan erTad jgufur aqtivobebSi CarTva, saWiroebis
SemTxvevaSi, socialur muSakTan erTad yofili msjavr-
debulis ojaxSi viziti, ojaxis wevrebis pirveladi fsi-
qologiuri momsaxurebis gaweva, saWiroebis SemTxvevaSi
socialur muSakTan erTad beneficiaris individualu-
ri momsaxurebis gegmis Sedgenis procesSi monawileoba,
saWiroebis SemTxvevaSi yofili msjavrdebulis da ojaxis
wevrebis Sefasebis procesSi monawileoba, rogorc mim-
dinare, aseve daxuruli SemTxvevebis informaciis Senax-
vis uzrunvelyofa, beneficiarebis da/an maTi ojaxis we-
vrebisTvis saWiroebebze morgebuli servisebis SeqmnaSi
monawileoba, multidisciplinuri jgufis funqcioni-

108 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 26. http://prevention.


gov.ge/page/1588/geo
109 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 28. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo

61
rebaSi monawileoba, saWiroebis SemTxvevaSi sxva saxel-
mwifo da arasamTavrobo organizaciebis fsiqologTan
TanamSromloba, kompetenciis farglebSi sxvadasxva aqti-
vobebSi monawileoba.110
meore rangis fsiqologis movaleobebia; saWiroebis
SemTxvevaSi reabilitaciisa da resocializaciis progra-
maSi CarTuli yofili patimrebis fsiqologiuri mdgoma-
reobis Sefaseba, maTTan muSaoba, maTi saWiroebebis gamok-
veTa da Sesabamisi momsaxurebis SeTavazeba, socialuri
muSakebisTvis rTuli SemTxvevebis Sesaxeb konsultaciis
gaweva, beneficiaris saWiroebebze morgebuli satreningo
modulebis SemuSavebis procesSi monawileoba, socialur
muSakTan erTad jgufur aqtivobebSi CarTva, saWiroebis
SemTxvevaSi, socialur muSakTan erTad yofili msjavr-
debulis ojaxSi viziti, ojaxis wevrebis pirveladi fsi-
qologiuri momsaxurebis gaweva, saWiroebis SemTxvevaSi
socialur muSakTan erTad beneficiaris individualu-
ri momsaxurebis gegmis Sedgenis procesSi monawileoba,
saWiroebis SemTxvevaSi yofili msjavrdebulis da ojaxis
wevrebis Sefasebis procesSi monawileoba, rogorc mim-
dinare, aseve daxuruli SemTxvevebis informaciis Senax-
vis uzrunvelyofa, beneficiarebis da/an maTi ojaxis we-
vrebisTvis saWiroebebze morgebuli servisebis SeqmnaSi
monawileoba, multidisciplinuri jgufis funqcionire-
baSi monawileoba, saWiroebis SemTxvevaSi sxva saxelmwi-
fo da arasamTavrobo organizaciebis fsiqologTan Ta-
namSromloba, kompetenciis farglebSi sxvadasxva aqtivo-
bebSi monawileoba.111
iuristis samuSao aRwera aris Semdegi: yofil patimar-
Ta reabilitaciisa da resocializaciis programaSi Car-
Tuli beneficiarebisTvis iuridiuli konsultaciebis
gaweva da saWiroebis SemTxvevaSi samarTlebrivi dokumen-

110 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 29. http://prevention.


gov.ge/page/1588/geo
111 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 30. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo

62
taciis momzadebis uzrunvelyofa, samsaxuris xelmZRva-
nelis davalebiT sxva funqciebis Sesruleba.112
socialuri muSakis/muSakebis samuSaos aris: yofil pa-
timarTa reabilitaciisa da resocializaciis programaSi
aqtiuri monawileoba da SemTxvevis marTva rac moicavs;
1. programaSi CarTuli yofili patimrebis sruli bio-
fsiqosocialuri Sefasebis ganxorcielebas, am mizniT vi-
zitebis ganxorcielebas beneficiarebis ojaxSi.
2. beneficiarTan ertad individualuri momsaxurebis
gegmis SemuSaveba da
reabilitaciis procesis monitorings.
3. beneficiarTa ojaxis wesvrebTan an/da uaxloes so-
cialur wresTan muSaobas
Tanadgomis qselis gaZlierebis mizniT.
A socialuri muSaki aseve axorcielebs regularuli vi-
zitebs sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi gamomsvlel
patimrebTan Sexvedra informaciis miwodebis mizniT,
calkeul SemTxvevaSi dawesebulebaSi maTTan iwyebs indi-
vidualur muSaobas, SeimuSavebs satreningo modulebs,
gegemavs da atarebs trening-seminarebs, uzrunvelyofs
informaciis Senaxvas rogorc mimdinare, aseve daxuruli
SemTxvevebis, sxvadasxva organizaciebTan TanamSromlo-
bis gziT, zrunavs efeqtiani referaluri sistemis gan-
viTarebis xelSewyobaze, qeisis saWiroebidan gamomdina-
re iwvevs multidisciplinuri jguf da muSaobs jgufSi,
axorcielebs centrSi Semosuli korespondenciis safuZ-
velze sasjelaRsrulebis dawesebulebaSi msjavrdebul-
Ta konsultirebas kompetenciis farglebSi daxmarebis
gawevis mizniT da kompetenciis farglebSi monawileobs
sxvadasxva aqtivobebSi.113
inovaciuri proeqtebis koordinatoris saqmianobaSi
Sedis; yofil patimarTa reabilitaciisa da resocializa-

112 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 31. http://prevention.


gov.ge/page/1588/geo
113 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 33. http://prevention.
gov.ge/page/1588/geo

63
ciis programis ganviTarebaSi aqtiuri monawileoba, yofi-
li patimrebisa da maTi ojaxis wevrebis resocializaciaze
mimarTuli inovaciuri proeqtebis ideebis generireba,
dagegmva da ganxorcieleba, sportuli, kulturuli, Se-
mecnebiTi aqtivobebis dagegmva da ganxorcieleba, kompe-
tenciis farglebSi sxvadasxva aqtivobebSi monawileoba.114
Aamdenad, saqarTvelos kanonmdeblobis arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis kodeqsis erT-erTi samarTlebri-
vi fundamenti aris arasrulwovnis resocializacia-rea-
bilitacia, romelic aramarto arasrulwlovanTa marTl-
msajulebis kodeqsiT regulirdeba, aramed gamyarebulia
patimrobis Sesaxeb saqarTvelos kanoniT da arsebul rea-
lobaSi xorcieldeba sajaro samarTlis iuridiuli piris
– danaSaulis prevenciis centris debulebis damtkicebis
Sesaxeb saqarTvelos iusticiis ministris N16 brZanebiT da
aRniSnuli centris Sinaganawesis Sesabamisad.

§4. meoreuli viqtimizacia da xelaxali


viqtimizacia
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-
3 muxlis me15 nawili – meoreuli viqtimizacia – aras-
rulwlovani dazaralebulisTvis /arasrulwlovani
mowmisTvis SesaZlo zianis miyeneba misi arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis procesSi monawileobis Sede-
gad.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-
3 muxlis me-16 nawiliT; xelaxali viqtimizacia aras-
rulwlovani dazaralebulisTvis zianis miyeneba axali
administraciuli samarTaldarRvevis an danaSaulis
Sedegad.
adamianis uflebaTa evropuli konvencia icavs dana-
Saulis msxverplis uflebebsac, adamianis uflebaTa da

114 ssip – danaSaulis prevenciis centris Sinaganawesi. muxli 37. http://prevention.


gov.ge/page/1588/geo

64
TavisuflebaTa evropuli konvenciis merve muxli miuTi-
Tebs danaSaulis msxverplisadmi saTuT da adamianur mo-
pyrobaze, raTa man, msxverplma sisxlis samarTlis pro-
cesis mimdinareobis dros ar miiRos aucilebelze meti
tkivili.115
garda amisa, adamianis uflebaTa evropuli konvenciis
meore, mesame da merve muxlebi saxelmwifos avaldebulebs
daicvas msxverplis usafrTxoeba.116
sityva viqtimologia laTinuri warmoSobisaa da
msxverpls niSnavs.
viqtimologia, rogorc kriminologiis Semadgeneli
nawili axalgazrda mecnerebaa, meTvramete saukunis meo-
re naxevridan kriminologiurma mecnierebam daiwyo ada-
mianis danaSaulebrivi qcevis, xolo mecxramete saukunis
bolodan – damnaSavis pirovnebis Seswavla. danaSaulis
msxverpli da misi Seswavla mxolod meoce saukunis meore
naxevridan gaxda mecnierTa yuradRebis sagani.117
viqtimologia Seiswavlis danaSaulis msxverplis pi-
rovnebas, misi msxverplad gaxdomis garemos, mis saqciels,
rogorc msxverplad gaxdomis momentSi, iseve mas Semdeg
da msxverplad gaxdomiT gamowveul Sedegebs. garda amisa,
igi Seiswavlis urTierTobas damnaSavesa da msxverpls So-
ris.118
germanelma mecnierebma adamianis viqtimireba sam eta-
pad dayves: pirveladi (ZiriTadi) viqtimireba, meoradi
(araZiriTadi) viqtimireba da mesameuli viqtimireba. ada-
mianis pirveladi da meoradi viqtimireba damokidebulia
sxva adamianisgan masze ganxorcielebuli qmedebiT (moqme-
debiT: sxeulis dazianebis miyeneba da umoqmedobiT: daza-

115 ix. mM oris SalikaSvili. viqtimologia – mecniereba danaSaulis msxverplis


Sesaxeb. 2011 weli. gamomcemloba meridiani. gG v. 119.
116 ix. mM oris SalikaSvili. viqtimologia – mecniereba danaSaulis msxverplis
Sesaxeb. 2011 weli. gamomcemloba meridiani. gv. 12.
117 ix. mM oris SalikaSvili. viqtimologia – mecniereba danaSaulis msxverplis
Sesaxeb. 2011 weli. gamomcemloba meridiani. gv. 8.
118 ix. mM oris SalikaSvili. viqtimologia – mecniereba danaSaulis msxverplis
Sesaxeb. 2011 weli. gamomcemloba meridiani. gv. 119.

65
ralebulis gakicxva), xolo adamianis mesameuli viqtimi-
reba aris misi viqtimirebidan gamowveuli fsiqologiuri
Sedegi.119
pirovnebis pirveladi (ZiriTadi) viqtimireba – pi-
rovnebis pirvelad viqtimirebad iTvleba danaSaulis Ca-
deniT msxverplis mimarT warmoSobili fsiqikuri, fizi-
kuri da materialuri Sedegi. materialuri zarali Ziri-
Tadad qurdobis msxverpls warmoeSveba. dazaralebulis
mimarT yvelaze mZime ziani dgeba Zaladobrivi danaSaulis
SemTxvevaSi (gaupatiureba, mZevlad ayvana, yaCaRoba). Za-
ladobrivi danaSaulis msxverpli ganicdis fsiqologiur,
socialur da moralur zians. Zaladobis xSirma faqtebma,
SeiZleba pirovnebaSi gamoiwvios iZulebiTi fantaziebi,
uZiloba da qcevis Secvla. danaSaulis msxverpls SeiZle-
ba hqondes Semdegi saxis sxvadasxva fsiqikuri simptomebi:
depresia, uZiloba, SiSi, Tavis tkivilebi, mousvenroba,
cudi (usiamovno) sizmrebis naxva. xSiria aseve garTule-
buli socialuri urTierTobebi. danaSaulis msxverpli
kargavs ndobas sxva adamianebis mimarT, uWirs megobreb-
Tan, naTesavebTan urTierToba. Cadenili danaSauliT ga-
mowveuli uaryofiTi Sedegebi individualuria TiToeu-
li danaSaulis msxverplisTvis da is samegobro wresTan
urTierTobis daZabvidan TviTmkvlelobamde SeiZleba
meryeobdes. aseve xSiria msxverplis mxridan gabrazebis
da sazogadoebisadmi ndobis dakargvis SemTxvevebi.120
pirovnebis meoradi anu araZiriTadi viqtimireba xde-
ba masTan urTierTobaSi myofi pirovnebebis mier gakeTe-
buli gancxadebebiT (eqimebi, policiis warmomadgenlebi,
advokatebi) an moraluri saxis pretenziebis gamoTqmiT
msxverplis saqcielTan dakavSirebiT. mag. „Sen rom iq ar
yofiliyavi?!“; „aseT dros iq ra gindoda?!“; „es ratom

119 moris SalikaSvili. arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis sisxlissa-


marTlebrivi, kriminologiuri da fsiqologiuri aspeqtebi. 2013 w. gv. 85.
120 ix. moris SalikaSvili. arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis sisxlis-
samarTlebrivi, kriminologiuri da fsiqologiuri aspeqtebi. 2013 w. gv. 86.

66
wamogcda?!“; „ratom sxva adgilas ar Seinaxe?!“ da a.S.
sasamarTlo procesis dros xSirad xdeba damnaSavis ad-
vokatis mxridan danaSaulis msxverplisadmi danaSaulis
provocirebis braldebebis wayeneba. TiTqos, msxverplis
gamomwvevi, provokaciuli saqcieli rom ara, misi dacvis
qveS myofi (damnaSave) danaSauls ar Caidenda. kriminolog
Sneideris azriT msxverpli, romelic SeewinaaRmdega dam-
naSaves, ufro aRiarebulia sociumis mier (ojaxis wevrebi,
samsaxuri, samezoblo), vidre is msxverpli, romelmac wi-
naaRmdegoba ar gauwia damnaSaves.121
pirovnebis mesameul viqtimirebas adgili aqvs, rodes-
ac danaSaulis msxverpls pirveladi da meoradi viqtimi-
rebidan gamomdinare aRar sjera, rom daculia danaSau-
lisagan, rogorc saxelmwifo struqturebis, aseve axlo
socialuri garemos mxridan, Tavs miiCnevs garSemo myof-
Ta msxverplad da ara aqvs winaaRmdegobis gawevis unari.
amgvari adamianebi miekuTvnebian danaSaulis msxverplis
iseT kategorias, romelTa (re)viqtimizacia kvlav mosa-
lodnelia axlo momavalSi (ix. „naswavli“ dauxmareblobis
Teoria). germaniaSi Catarebulma kvlevam aCvena, rom dana-
Saulis msxverpli xSirad marto rCeba msxverplad gaxdo-
miT warmoSobil problemasTan da arc saxelmwifo da arc
sociumi ar cdilobs xeli Seuwyos misi fsiqologiuri md-
gomareobis gaumjobesebas.122
qarTuli arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeq-
sis mixedviT; meoredi viqtimizacia – arasrulwlovani da-
zaralebulisTvis arasrulwlovani mowmisTvis SesaZlo
zianis miyeneba misi arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
procesSi monawileobis Sedegad.123
Mmeoradi viqtimizacia exeba kanonmdeblobiT reguli-
rebul pirebs – mowmes da dazaralebuls da iTvaliswinebs
121 iqve
122 ix. moris SalikaSvili. arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis sisxlis-
samarTlebrivi, kriminologiuri da fsiqologiuri aspeqtebi. 2013 w. gv 87.
123 saqarTvelos kanoni, arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli
3. nN awili 15. - moq. red.

67
im zians rac SesaZloa miadges braldebulis marTlsawi-
naarmdego braleuli qmedebis Sedegad.
xelaxali viqtimizacia - arasrulwlovani dazarale-
bulisTvis zianis miyeneba axali administraciuli samar-
TaldarRvevis an danaSaulis Sedegad.124

124 saqarTvelos kanoni, arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli


3. nN awili 16. moq.red.

68
Tavi III

saqarTvelos arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis kodeqsiT regulirebuli
sakiTxebi

§1 saqarTvelos arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis kodeqsiT regulirebuli
sakiTxebis zogadi mimoxilva
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi; 1-li
muxli arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi
adgens;
arasrulwlovnis administraciul da sisxlissa-
marTlebrivi pasuxismgeblobis;
arasrulwlovnis monawileobiT administraciuli
samarTaldarRvevis saqmis warmoebis da sisxlis sa-
marTlis procesis Taviseburebebs;
sasjelisa da sxva zomebis aRsrulebis specialur
wesebs.

ganvixiloT pirveli muxlis pirveli nawili; kanonmde-


beli gvaZlevs daTqmas Tu ras gansazRvravs aRniSnuli ka-
noni, daTqma gxvdeba sxva kodeqsebSic, magram aq yuradRe-
ba unda gamaxvildes garemoebaze, rom arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis kodeqsi aris kanoni, romelic samarT-
lebriv SemxeblobaSi modis administraciul da sisxlis
samarTlis kanonmdeblobasTan im SemTxvevaSi, Tu samar-
Talwarmoebis procesSi figurirebs arasrulwlovani.
Semdgomi msjelobisaTvis sawyis etapzeve ganvixiloT
Tu ras niSnavs administraciuli da sisxlissamarTlebri-
vi pasuxismgebloba.

69
§ 2 pasuxismgebloba administraciuli
samarTaldarRvevisaTvis
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsiT gaTvaliswinebuli samarTaldarRvevebisaTvis
administraciuli pasuxismgebloba dgeba im SemTxvevaSi,
Tu es darRvevebi TavianTi xasiaTiT moqmedi kanonmde-
blobis Sesabamisad ar iwveven sisxlis samarTlis pasuxis-
mgeblobas.125
administraciuli pasuxismgebloba SeiZleba daekisros
da administraciuli saxdeli Seefardos mxolod adminis-
traciuli samarTaldarRvevis Camden pirs. iuridiul
mecnierebaSi damkvidrebuli SexedulebiT, zogadad, ad-
ministraciul pasuxismgeblobas axasiaTebs iuridiuli
pasuxismgeblobis yvela niSani: warmoadgens marTlwes-
rigis dacvis erT-erT saSualebas, gulisxmobs saxelmwi-
fo iZulebis RonisZiebebis gamoyenebas, dgeba samarTlis
normebis darRvevisTvis da samarTlis normaTa safuZvel-
ze, warmoadgens braleuli qmedebis Sedegs, gulisxmobs
samarTlis normebiT gaTavliswinebuli sanqciebis gamo-
yenebas, misi reliazacia xorcieldeba Sesabamisi proce-
sualuri formebiT. amasTan, administraciuli pasuxism-
geblobis zomebis gamoyenebisas aucilebelia Semdegi sami
safuZveli126:
I. normatiuli – unda arsebobdes administra-
ciul-samarTlebrivi norma, romelic iqneba imperatiuli
xasiaTis da daadgens valdebulebas, xolo Semdeg – gark-
veul sanqcias;
II. faqtobrivi – subieqtma unda Caidinos administra-
ciul samarTaldarRvevaTa kodeqsiT gaTvaliswinebuli
qmedeba (samarTaldarRveva);
III. procesualuri – subieqts administraciuli samar-
TaldarRvevis CadenisTvis Sesabamisi norma unda Seefar-
125 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi muxli 10
126 lika kobalaZis naSromi „administraciul samarTaldarRvevaTa saqmeebis
samarTalwarmoeba, maTi ganxilvis procesualuri Taviseburebani“ 2011 w.
gv.10.

70
dos. aRsaniSnavia aseve, rom es safuZvlebi erTmaneTis mi-
yolebiT unda warmoiSvas.127
administraciuli pasuxsmgeblobis dakisrebisTvis
unda arsebobdes kanoniT gaTvaliswinebuli qmedeba (mo-
qmedeba an umoqmedoba), romlisTvisac kanoniT gaTva-
liswinebulia administraciuli pasuxismgebloba. saqar-
Tvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi
administraculi pasuxismgeblobis pirisaTvis dakisrebas
iTvliswinebs mxolod am piris mier administraciuli sa-
marTaldarRvevis CadenisTvis. administraciuli pasuxis-
mgeblobis dakisrebisTvis aseve aucilebelia, rom Cade-
nili qmedeba iyos marTlsawinaaRmdego, anu am qmedebiT
unda xdebodes saxelmwifo da sazogadoebrivi wesrigis,
sakuTrebis, moqalaqeTa uflebebisa da Tavisuflebebis,
mmarTvelobis dadgenili wesis xelyofa.128
administraciuli pasuxismgeblobis SefardebisTvis
mniSvnelovania piris qmedebis ganzrax an gaufrTxile-
blobiT Cadenilad kvalifikacia. administraciuli sa-
marTaldarRveva ganzrax Cadenilad iTvleba, Tuki mis
Camdens Segnebuli hqonda qmedebis marTlsawinaaRmdego
xasiaTi, iTvaliswinebda mis mavne Sedegebs da surda isi-
ni, an Segnebulad uSvebda maT. gaufrTxileblobiT Cade-
nilia iseTi administraciuli samarTaldarRvva, rodesac
samarTaldamrRvevi iTvaliswinebda Tavisi moqmedebisa
Tu umoqmedobis mavne Sedegis dadgomis albaTobas, magram
gulgrilad varaudobda misi Tavidan acilebis SesaZle-
blobas an ar iTvaliswinebda aRniSnuls, Tumca evaleboda
gaTvaliswineba. mizezobrivi kavSiris arseboba piris qme-
debasa da damdgar Sedegs Soris aseve erT-erTi mniSvne-
lovani elementia administraciuli pasuxismgeblobis
dakisrebisTvis, anu qmedeba unda warmoadgendes Sedegis
dadgomis pirdapir da uSualo mizezs.129
administraciul samarTaldarRevvas gaaCnia Tavisi
127 iqve
128 iqve
129 iqve

71
Semamsubuqebeli da damamZimebeli garemoebebi, rac for-
mulirebulia saqarTvelos administraciul samarTalda-
rRvevaTa kodeqsSi.
administraciuli samarTaldarRvevisaTvis pasuxism-
geblobis Semamsubuqebel garemoebebad iTvleba:
1) gulwrfeli monanieba;
2) samarTaldarRvevis mavne Sedegebis acileba, zara-
lis nebayoflobiT anazRaureba an miyenebuli zianis ga-
mosworeba;
3) samarTaldarRvevis Cadena Zlieri sulieri aRelve-
bis gavleniT, an mZime pirad Tu ojaxur garemoebaTa dam-
Txvevis gamo;
4) samarTaldarRvevis Cadena arasrulwlovnis mier;
5) samarTaldarRvevis Cadena orsuli qalis an im qalis
mier, romelsac erT wlamde asakis bavSvi hyavs.130
administraciuli samarTaldarRvevisaTvis pasuxism-
geblobis damamZimebel garemoebebad iTvleba:
1) marTlsawinaaRmdego qcevis gangrZoba misi Sewyve-
tis Sesaxeb saamisod uflebamosil pirTa moTxovnis miu-
xedavad;
2) wlis ganmavlobaSi erTgvarovani samarTaldarRve-
vis ganmeorebiT Cadena, romlis gamoc pirs ukve daedo ad-
ministraciuli saxdeli, samarTaldarRvevis Cadena winaT
danaSaulis Camdeni piris mier;
3) arasrulwlovnis Cabma samarTaldarRvevaSi;
4) samarTaldarRvevis Cadena pirTa jgufis mier;
5) samarTaldarRvevis Cadena stiqiuri ubedurebis pi-
robebSi sxva sagangebo garemoebaTa dros; 6) samarTalda-
rRvevis Cadena nasvam mdgomareobaSi, administraciuli
saxdelis damdeb organos (Tanamdebobis pirs) administra-
ciuli samarTaldarRvevis xasiaTis kvalobaze SeuZlia ar
cnos es garemoeba damamZimeblad131.

130 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. moq.red.


131 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. muxli 35.
moq.red.

72
P§ 3 administraciuli samarTaldarRveva
vinaidan mokled mimoxilul iqna administraciuli pa-
suxismgeblobis sakiTxebi, ganvsazRvroT ra iTvleba ad-
ministraciul samarTaldarRvevad.
administraciul samarTaldarRvevad (gadacdomad)
CaiTvleba saxelmwifo an sazogadoebrivi wesrigis, saku-
Trebis, moqalaqeTa uflebebisa da Tavisuflebebis, mmar-
Tvelobis dadgenili wesis xelmyofi marTlsawinaaRmde-
go, (ganzraxi an gaufrTxileblobiTi) moqmedeba an umoq-
medoba, romlisTvisac kanonmdeblobiT gaTvaliswinebu-
lia administraciuli pasuxismgebloba. am definiciidan
gamomdinare, administraciuli samarTaldarRveva Cade-
nilad iTvleba, Tuki erTdroulad arsebobs ramodenime
piroba: saxezea kanoniT gaTvalisiwnebuli qmedeba (moqme-
deba an umoqmedoba), romlisTvisac kanoni adgens adminis-
traciul pasuxismgeblobas, qmedeba aris marTlsawinaaR-
mdego, qmedebis Cadena moxda ganzrax an gaufrTxileblo-
biT da arsebobs mizezobrivi kavSiri qmedebasa da damdgar
Sedegs Soris.132
Tavisi SinaarsiT, definiciidan gamomdinare, adminis-
traciuli gadacdomebi umniSvnelo darRvevebia, romel-
Ta gamosworeba da Tavidan acileba TiTqmis yovelTvis Se-
saZlebelia, Tumca administraciuli gadacdomebi marT-
lsawinaaRmdego xasiaTs atarebs da xSirad sazogadoebri-
vad saSiSi bunebiTac xasiaTdeba, rasac ganapirobebs rigi
subieqturi Tu obieqturi garemoebebi, misi arsisTvis da-
maxasiaTebeli niSnebis mWidro kavSiri (darRvevis ganzrax
Cadena, qmedebis mZime Sedegi da a.S.). yvela am garemoebis
erTobliobiT da siRrmiseuli kvleviT xdeba qmedebis ga-
dacdomad kvalifikacia, misi sazogadoebisTvis saSiSi xa-
siaTis gansazRvra, samarTaldarRvevis arseboba-ararase-
bobis dadgena. amasTan, unda aRiniSnos, rom yuradsaRebia
administraciuli samarTaldarRvevis cnebisTvis damaxa-
132 lika kobalaZis naSromi „administraciul samarTaldarRvevaTa saqmeebis
samarTalwarmoeba, maTi ganxilvis procesualuri Taviseburebani” 2011 w. gv.
17.

73
siaTebeli erT-erTi umniSvnelovanesi elementi – darR-
vevisTvis gaTvaliswinebuli (kanoniT dadgenili) adminis-
traciuli pasuxismgeblobis arseboba. aRniSnuli elemen-
ti yvelaze xelsayrelia qmedebis samarTaldarRvevad kva-
lifikaciis kuTxiT, vinaidan ar arsebobs administraciu-
li gadacdoma, Tu misi CadenisTvis ar aris gansazRvruli
administraciuli pasuxismgebloba da – piriqiT.133
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 66-e muxlis Sesabamisad, moqalaqeebisaTvis da
Tanamdebobis pirebisaTvis administraciul samarTal-
darRvevaTa gamo dakisrebuli jarima ar SeiZleba iyos
Sromis anazRaurebis minimaluri odenobis erT measedze
naklebi134.
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 32-e muxlis Sesabamisad administraciuli pa-
timroba dadgindeba da gamoiyeneba mxolod gamonaklis
SemTxvevebSi, calkeul saxeobaTa samxedro samsaxuris
wesis darRvevisaTvis da administraciuli samarTalda-
rRvevebisaTvis 15 dRemde vadiT. pirs administraciul
patimrobas Seufardebs Sesabamisi raionis (qalaqis) sasa-
marTlos mosamarTle.
administraciuli patimroba ar SeiZleba SeefardoT
orsul qalebs, dedebs, romlebsac hyavT Tormet wlamde
asakis bavSvebi, Tvrameti wlis asaks miuRwevel pirebs,
pirveli da meore jgufis invalidebs135.
Sesabamisad saqarTvelos administraciul samarTal-
darRvevaTa kodeqsis mixedviT arasrulwlovans ar Sei-
Zleba Seefados administraciuli patimroba, ZiriTad sas-
jelad gvevlineba jarima.
jarima – jarima yvelaze gavrcelebuli administra-
ciuli saxdelia. igi gamoiyeneba, rogorc ZiriTadi ad-

133 ix. lika kobalaZis naSromi „administraciul samarTaldarRvevaTa saqmee-


bis samarTalwarmoeba, maTi ganxilvis procesualuri Taviseburebani” 2011 w.
gv. 18. uri Taviseburebani” 2011 w.
134 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi muxli 66.
135 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi muxli 32.

74
ministraciuli saxdeli da Tavisi SinaarsiT gulisxmobs
erTjeradi fuladi xasiaTis saxdels, romlis odenobac
moqalaqeebisa da Tanamdebobis pirebisaTvis ar SeiZleba
iyos Sromis anazRaurebis minimaluri odenobis erT mesa-
medze naklebi. Administraciul samarTaldarRvevaTa ko-
deqsis zogierTi muxli Seicavs jarimis zustad gansazR-
vrul odenobas, magram umetes muxlebSi aRniSnuli dad-
genili ar aris da jarimis odenoba ganisazRvreba yovel
konkretul SemTxvevaSi. vinaidan jarima fuladi gadasa-
xadia da igi ar warmoadgens zianis anazRaurebas, aseve ar
iwvevs nasamarTlobas, Tumca dakavSirebulia fuladi da
qonebrivi saxis uaryofiT SedegebTan, aucilebelia misi
dakisrebisa da odenobis gansazRvris dros gaTvaliswine-
bul iqnas darRvevis simZime, Sedegi, damrRvevis qonebrivi
da materialuri mdgomareoba, socialuri kuTvnileba da
a.S, raTa moxdes jarimis odenobis gadacdomis simZimesTan
SesabamisobaSi moyvana da adeqvaturi Sefardeba.136
aRsaniSnavia, rom administraciul samarTaldarRve-
vaTa kodeqsis proeqtis mixedviT, jarimis Tanxa yvela
konkretuli samarTaldarRvevisaTvis zustad aris dad-
genili da gansazRvruli, rac, vfiqrob, praqtikuli Tval-
sazrisiT ufro gamarTlebuli da mosaxerxebelia, Tumca,
ar exmianeba sazRvargareTis qveynebSi ukve damkvidrebul
da aprobirebul samarTlebriv praqtikas, magram miuxeda-
vad amisa, saqarTvelos magaliTze, mimaCnia, rom gamoyene-
badi, aRqmadi da sazogadoebisaTvis martivad misaRebi da
gasagebi formaa.137

136 lika kobalaZis naSromi „administraciul samarTaldarRvevaTa saqmeebis


samarTalwarmoeba, maTi ganxilvis procesualuri Taviseburebani“ 2011 w. gv. 17.
137 lika kobalaZis naSromi administraciul samarTaldarRvevaTa saqmeebis
samarTalwarmoeba, maTi ganxilvis procesualuri Taviseburebani 2011 w. gv
17-18.

75
§ 4 sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba
administraciuli samarTaldarRvevis da pasuxismge-
blobis sakiTxis Semdgom, ganvixiloT arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis kodeqsis sisxlissamarTlebriv pasu-
xismgeblobis da sisxlis samarTlis procesis kuTxiT moq-
medebis samarTlebrivi safuZvlebi.
mokled mimovixiloT ra aris sisxlis samarTlebrivi
pasuxismgebloba da ra aris misi safuZvlebi;
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis safuZvelia
danaSauli, ese igi sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTva-
liswinebuli marTlsawinaaRmdego da braleuli qmedeba.
moqmedi sisxlis samarTlis kodeqsi iTvaliswinebs da-
naSaulis samsafexurian sistemas.
qmedebis Semadgenloba – eseigi piris mier Cadenili
qmedebis Sesabamisoba sisxlis samarTlis kodeqsis kerZo
nawilis sakanonmdeblo konstruqciasTan138.
marTlwinaaRmdegoba – eseigi piris mier Cadenili qme-
debis winaaRmdegoba kulturis normebisadmi da ara vi-
wrod gagebuli sisxlissamarTlebrivi marTlwinaaRmde-
goba139.
brali – eseigi mosamarTlis mier piris individualur
samarTlebrivi gakicxva mis mier Cadenili marTlsawinaaR-
mdego qmedebisaTvis da ara piris fsiqikuri damokidebu-
leba qmedebisa da damdgari Sedegisadmi.140
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi iTvaliswi-
nebs sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan gaTavi-
suflebis safuZvlebsac.

138 merab turava sisxlis samarTlis zogadi nawili, danaSaulis moZRvreba.


wigni pirveli, gamomcemloba meridiani, Tbilisi 2009. gv. 52-53.
139 merab turava sisxlis samarTlis zogadi nawili, danaSaulis moZRvreba.
wigni pirveli, gamomcemloba meridiani, Tbilisi 2009. gv. 53.
140 iqve

76
§5 arasrulwlovnis sasjelis moxdisagan pirobiT
vadamde gaTavisufleba
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 72-e mu-
xliT regulirebadi sakiTxebi, arasrulwlovanTa ku-
TxiT gvxvdeba arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis 95-e muxlSi, kerZod;
1. arasrulwlovani msjavrdebuli sasjelis moxdi-
sagan pirobiT vadamde SeiZleba gaTavisufldes mxo-
lod maSin, Tu man faqtobrivad moixada:
a) naklebad mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli sas-
jelis – Tavisuflebis aRkveTis vadis aranakleb erTi
mesamedi;
b) mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli sasjelis – Ta-
visuflebis aRkveTis vadis aranakleb naxevari;
g) gansakuTrebiT mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli
sasjelis – Tavisuflebis aRkveTis vadis aranakleb ori
mesamedi.
2. am muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebul Sem-
TxvevebSi arasrulwlovani msjavrdebulis mier faq-
tobrivad moxdili Tavisuflebis aRkveTis vada ar unda
iyos 3 Tveze naklebi.
3. arasrulwlovani msjavrdebulis pirobiT vadam-
de gaTavisuflebis TariRamde araugvianes 3 Tvisa peni-
tenciuri departamenti acnobebs probaciis erovnul
saagentos misi SesaZlo gaTavisuflebis Sesaxeb. proba-
ciis erovnuli saagento Seiswavlis arasrulwlovani
msjavrdebulis ojaxur mdgomareobas da sacxovrebel
pirobebs, romlebmac SeiZleba gavlena moaxdinos sa-
qarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saminis-
tros adgilobrivi sabWos gadawyvetilebaze. Seswavlis
Sedegebs probaciis erovnuli saagento penitenciur
departaments ugzavnis.
4. penitenciuri departamenti amzadebs aras-
rulwlovani msjavrdebulis socialuri CarTulobis
saqmes, romelSic aRniSnulia sasjelis moxdis period-

77
Si arasrulwlovani msjavrdebulis qceva, mis mier war-
sulSi danaSaulis Cadenis faqtebi, arasrulwlovani
msjavrdebulis pirovneba, mis mier Cadenili danaSau-
lis xasiaTi da sxva garemoebebi, romlebmac SeiZleba
gavlena moaxdinos saqarTvelos sasjelaRsrulebisa
da probaciis saministros adgilobrivi sabWos gadawy-
vetilebaze. penitenciuri departamenti arasrulwlo-
vani msjavrdebulis socialuri CarTulobis saqmes
probaciis erovnuli saagentos mier gagzavnil Seswa-
vlis SedegebTan erTad, gadawyvetilebis misaRebad sa-
qarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saminis-
tros adgilobriv sabWos ugzavnis. Seswavlis Sedegebi
da msjavrdebulis socialuri CarTulobis saqme am
kodeqsis 27-e muxlis me-4 nawilis „e“ qvepunqtiT gaTva-
liswinebul stadiaze individualuri Sefasebis anga-
riSis nawilia.
5. arasrulwlovan msjavrdebuls, romelic pirobiT
vadamde gaTavisufldeba saqarTvelos sisxlis samarT-
lis kodeqsis 73-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebu-
li sazogadoebisaTvis sasargeblo Sromis saxiT daniS-
nuli sasjelis moxdisagan, sazogadoebisaTvis sasarge-
blo Sromis saxiT faqtobrivad moxdili sasjelis vada
CaeTvleba am muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswine-
bul vadaSi, Semdegi gaangariSebiT: sazogadoebisaTvis
sasargeblo Sromis 5 saaTi – Tavisuflebis aRkveTis 1
dRe.
6. arasrulwlovan msjavrdebuls, romelic pirobiT
vadamde gaTavisufldeba saqarTvelos sisxlis samarT-
lis kodeqsis 73-e muxlis 31 nawiliT gaTvaliswinebuli
Tavisuflebis SezRudvis saxiT daniSnuli sasjelis
moxdisagan, Tavisuflebis SezRudvis saxiT faqtobri-
vad moxdili sasjelis vada CaeTvleba am muxlis pirve-
li nawiliT gaTvaliswinebul vadaSi, Semdegi gaangari-
SebiT: Tavisuflebis SezRudvis 1 dRe – Tavisuflebis
aRkveTis 1 dRe.

78
7. am muxlis pirvel nawilSi miTiTebul sakiTxze sa-
qarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saminis-
tros adgilobrivi sabWo iRebs dasabuTebul gadawy-
vetilebas arasrulwlovani msjavrdebulis pirobiT
vadamde gaTavisuflebis an mis pirobiT vadamde gaTavi-
suflebaze uaris Tqmis Sesaxeb. es gadawyvetileba Sei-
cavs resocializacia-reabilitaciis TvalsazrisiT
miRweuli progresis da arasrulwlovani msjavrdebu-
lis gaTavisuflebisTvis mzadyofnis srul Sefasebas,
agreTve sakiTxis ganxilvisas arasrulwlovani msjavr-
debulis da Tavisuflebis aRkveTis dawesebulebis ad-
ministraciis mier gamoTqmul mosazrebebs.
8. arasrulwlovani msjavrdebulis pirobiT vadamde
gaTavisuflebaze uaris Tqmis Sesaxeb gadawyvetilebis
miRebisas saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da proba-
ciis saministros adgilobrivi sabWo gadawyvetilebaSi
miuTiTebs agreTve pirobiT vadamde gaTavisuflebisa-
Tvis arasrulwlovani msjavrdebulis da Tavisufle-
bis aRkveTis dawesebulebis mier misaReb zomebs.141

vinaidan arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi


samarTlebrivi kveTaSi modis sisxlis samarTlis kode-
qsiT dadgenil sasjelisagan gaTavisuflebis normebze,
ganvixiloT TiToeuli sasjelisagan gaTavisuflebis Sem-
Txveva 14-dan 18 wlamde kanonTan konfliqtSi myofi piris
mimarT.
aRniSnul muxls ssk-is 72-e muxlTan mimarTebaSi gaaC-
nia upiratesi iuridiuli Zala da arasrulwlovanTa Sem-
TxvevaSi moqmedebaSi modis swored miTiTebuli muxli.
gansxvavebul SemTxvevasTan gvaqvs saqme saqarTvelos
sisxlis samarTlis kodeqsis 73-e muxliT regulirebad
normebTan sasjelis mouxdeli nawilis ufro msubuqi
saxis sasjelis Seclis kuTxiT, vinaidan aq gvaqvs samarT-
lebrivi SeerTeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeq-

141 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi muxli 95. mM oq, red.

79
sis 73-e da saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis kodeqsis 96-e muxlisa, ra drosac 96-e muxlis regu-
laciebi arasrulwlovanTa saukeTeso interesebis gaTva-
liswinebiT STanTqavs 73-e muxlis ramodenime daTqmas da
gvaZlevs Sezavebul axal normas – kerZod;

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 73-e muxli:


1. saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis sa-
ministros adgilobriv sabWos SeuZlia naklebad mZime
danaSaulisaTvis Tavisuflebis aRkveTiT msjavrdebuls
sasjelis moxdis dros misi yofaqcevis gaTvaliswine-
biT Seucvalos sasjelis mouxdeli nawili ufro msubuqi
saxis sasjeliT. amasTanave, igi SeiZleba mTlianad an nawi-
lobriv gaTavisufldes damatebiTi sasjelis moxdisagan
(garda qonebis CamorTmevisa).
2. sasjelis mouxdeli nawili ufro msubuqi saxis sas-
jeliT SeiZleba Seicvalos mxolod maSin, Tu msjavrde-
bulma faqtobrivad moixada daniSnuli sasjelis vadis
aranakleb erTi mesamedi.
3. saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis sami-
nistros adgilobriv sabWos SeuZlia Tavisuflebis aRkve-
TiT msjavrdebuls sasjelis moxdis dros misive Tanxmo-
biT Seucvalos sasjelis mouxdeli nawili sazogadoebi-
saTvis sasargeblo SromiT. am SemTxvevaSi ar gamoiyeneba
am kodeqsis 44-e muxlis (garda pirveli da me-2 nawilebisa)
moTxovnebi. amasTanave, msjavrdebuli SeiZleba mTlianad
an nawilobriv gaTavisufldes damatebiTi sasjelis mox-
disagan (garda qonebis CamorTmevisa).
3 prima. saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaci-
is saministros adgilobriv sabWos SeuZlia Tavisufle-
bis aRkveTiT msjavrdebuls misive TanxmobiT Seucvalos
sasjelis mouxdeli nawili Tavisuflebis SezRudviT, ro-
melsac msjavrdebuli moixdis Tavisuflebis SezRudvis
dawesebulebaSi. am SemTxvevaSi ar gamoiyeneba am kodeqsis
47-e muxlis me-4 da me-5 nawilebis moTxovnebi. amasTanave,

80
msjavrdebuli SeiZleba mTlianad an nawilobriv gaTavi-
sufldes damatebiTi sasjelis moxdisagan (garda qonebis
CamorTmevisa).
4. am muxlis me -3 an 3 prima nawiliT gaTvaliswinebu-
li msjavrdebulis mimarT sasjelis mouxdeli nawili sa-
zogadoebisaTvis sasargeblo SromiT an Tavisuflebis
SezRudviT SeiZleba Seicvalos mxolod maSin, Tu man fa-
qtobrivad moixada:
a) naklebad mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli sasjelis
vadis aranakleb erTi mesamedi;
b) mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli sasjelis vadis
aranakleb naxevari ;
g) gansakuTrebiT mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli
sasjelis vadis aranakleb ori mesamedi ;
d) ori mesamedi sasjelisa , romelic daniSnuli hqon-
da pirs , romelic winaT pirobiT vadamde gaaTavisufles ,
xolo pirobiT vadamde gaTavisufleba gauqmda am kodeq-
sis 72– e muxlis me -6 nawilis safuZvelze .
5. (amoRebulia – 12.06.2016, №3714).
6. am muxlis me-3 an 3 prima nawiliT gaTvaliswinebuli
msjavrdebulis mier faqtobrivad moxdili Tavisuflebis
aRkveTis vada ar unda iyos sam Tveze naklebi.
7. msjavrdebuls uvado Tavisuflebis aRkveTa SeiZle-
ba Seecvalos sazogadoebisaTvis sasargeblo SromiT an
Tavisuflebis SezRudviT, Tu man faqtobrivad moixada
Tavisuflebis aRkveTis TxuTmeti weli da Tu saqarTve-
los sasjelaRsrulebisa da probaciis saministros adgi-
lobrivi sabWo miiCnevs, rom saWiro aRar aris, msjavrde-
bulma gaagrZelos am sasjelis moxda.
8. Tu am muxlis me-3 an 3 prima nawiliT gaTvaliswine-
bul msjavrdebuls sasjelis saxiT daniSnuli Tavisufle-
bis aRkveTis nawili CaTvlili aqvs pirobiT, gamosacdeli
vadis dena iwyeba sasjelis saxiT daniSnuli sazogadoe-
bisaTvis sasargeblo Sromis an Tavisuflebis SezRudvis
moxdis momentidan.
9. am muxlis me-3 an 3 prima nawiliT gaTvaliswinebuli

81
msjavrdebulis yofaqcevis kontrols axorcielebs saami-
sod uflebamosili probaciis biuro.
10. Tu am muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebulma msja-
vrdebulma sazogadoebisaTvis sasargeblo Sromis moxdi-
sas:
a) jiutad Tavi aarida sazogadoebisaTvis sasarge-
blo Sromas, an sxva mizeziT sasjelis Semdgomi moxda mi-
zanSeuwonelia, sasamarTlos SeuZlia probaciis biuros
wardginebiT daadginos, rom gauqmdes sazogadoebisaTvis
sasargeblo Sroma da aRsruldes Tavisuflebis aRkveTis
saxiT daniSnuli sasjelis mouxdeli nawili;
b) Caidina gaufrTxileblobiTi danaSauli, sazogadoe-
bisaTvis sasargeblo Sromis gauqmebis an ZalaSi datove-
bis sakiTxs wyvets sasamarTlo;
g) Caidina ganzraxi danaSauli, sasamarTlo auqmebs sa-
zogadoebisaTvis sasargeblo Sromas da uniSnavs mas sas-
jels am kodeqsis 59-e muxliT gaTvaliswinebuli wesiT.
imave wesiT dainiSneba sasjeli gaufrTxileblobiTi da-
naSaulis CadenisaTvis, Tu sasamarTlo gaauqmebs sazoga-
doebisaTvis sasargeblo Sromas. gamonaklis SemTxvevaSi
sazogadoebisaTvis sasargeblo Sroma SeiZleba gamoyene-
bul iqnes mxolod mxareTa Soris saqarTvelos sisxlis sa-
marTlis saproceso kodeqsis XXI Tavis Sesabamisad sapro-
ceso SeTanxmebis dadebisas, romelic SeTanxmebuli unda
iyos saqarTvelos mTavar prokurorTan an mis moadgiles-
Tan.
11. am muxlis me-10 nawiliT gaTvaliswinebul SemTxve-
vebSi dro, romlis ganmavlobaSic msjavrdebuli ixdida
sazogadoebisaTvis sasargeblo Sromas, CaiTvleba Tavi-
suflebis aRkveTis vadaSi, Semdegi gaangariSebiT: sazoga-
doebisaTvis sasargeblo Sromis xuTi saaTi – Tavisufle-
bis aRkveTis erTi dRe.
Tu am muxlis 3 prima nawiliT gaTvaliswinebulma msja-
vrdebulma Tavisuflebis SezRudvis moxdisas:
a) jiutad Tavi aarida dakisrebuli movaleobis Sesru-

82
lebas, an sxva mizeziT sasjelis Semdgomi moxda mizanSeu-
wonelia, sasamarTlos SeuZlia Tavisuflebis SezRudvis
dawesebulebis wardginebiT daadginos, rom gauqmdes Ta-
visuflebis SezRudva da aRsruldes Tavisuflebis aRkve-
Tis saxiT daniSnuli sasjelis mouxdeli nawili;
b) Caidina gaufrTxileblobiTi danaSauli, Tavisu-
flebis SezRudvis gauqmebis an ZalaSi datovebis sakiTxs
wyvets sasamarTlo;
g) Caidina ganzraxi danaSauli, sasamarTlo auqmebs Ta-
visuflebis SezRudvas da uniSnavs mas sasjels am kodeqsis
59-e muxliT gaTvaliswinebuli wesiT. imave wesiT dainiS-
neba sasjeli gaufrTxileblobiTi danaSaulis Cadenisa-
Tvis, Tu sasamarTlo gaauqmebs Tavisuflebis SezRudvas.
gamonaklis SemTxvevaSi Tavisuflebis SezRudva SeiZleba
gamoyenebul iqnes mxolod mxareTa Soris saqarTvelos
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis XXI Tavis Sesabami-
sad saproceso SeTanxmebis dadebisas, romelic SeTanxme-
buli unda iyos saqarTvelos mTavar prokurorTan an mis
moadgilesTan.
13. am muxlis me-12 nawiliT gaTvaliswinebul SemTxve-
vebSi dro, romlis ganmavlobaSic msjavrdebuli sasjels
ixdida Tavisuflebis SezRudvis saxiT, CaiTvleba Tavi-
suflebis aRkveTis vadaSi, Semdegi gaangariSebiT: Tavi-
suflebis SezRudvis erTi dRe – Tavisuflebis aRkveTis
erTi dRe.
14. am muxlis me-12 nawiliT gaTvaliswinebul SemTxve-
vebSi sasamarTlos gadawyvetileba SeiZleba gasaCivrdes
saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili wesiT.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis 96-e muxliT;
arasrulwlovnisTvis sasjelis mouxdeli nawilis sa-
zogadoebisaTvis sasargeblo SromiT an Tavisuflebis
SezRudviT Secvla;
1. saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 73-e mu-
xlis me-3 an 31 nawiliT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi aras-

83
rulwlovan msjavrdebuls sasjelis mouxdeli nawili
sazogadoebisaTvis sasargeblo SromiT an Tavisuflebis
SezRudviT SeiZleba Seecvalos mxolod maSin, Tu man fa-
qtobrivad moixada:
a) naklebad mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli sasjelis
vadis aranakleb erTi meoTxedi;
b) mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli sasjelis vadis
aranakleb erTi mesamedi;
g) gansakuTrebiT mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli
sasjelis vadis aranakleb naxevari.
2. arasrulwlovan msjavrdebulze ar vrceldeba sa-
qarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 73-e muxlis me-6
nawiliT gaTvaliswinebuli samTviani vada.
3. arasrulwlovani msjavrdebulis sasjelis moxdi-
sagan pirobiT vadamde gaTavisuflebis sakiTxis ganxilva
savaldebuloa yovel 3 TveSi erTxel.
am ori muxlis SezavebiT miiReba Semdegi samarTlebri-
vi norma;
saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis sami-
nistros adgilobriv sabWos SeuZlia naklebad mZime da-
naSaulisaTvis Tavisuflebis aRkveTiT msjavrdebuls
sasjelis moxdis dros misi yofaqcevis gaTvaliswinebiT
Seucvalos sasjelis mouxdeli nawili ufro msubuqi
saxis sasjeliT. amasTanave, igi SeiZleba mTlianad an nawi-
lobriv gaTavisufldes damatebiTi sasjelis moxdisagan
(garda qonebis CamorTmevisa).
sasjelis mouxdeli nawili ufro msubuqi saxis sas-
jeliT SeiZleba Seicvalos mxolod maSin, Tu msjavrde-
bulma faqtobrivad moixada daniSnuli sasjelis vadis
aranakleb erTi mesamedi.
saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis sami-
nistros adgilobriv sabWos SeuZlia Tavisuflebis aRkve-
TiT msjavrdebuls sasjelis moxdis dros misive Tanxmo-
biT Seucvalos sasjelis mouxdeli nawili sazogadoebi-
saTvis sasargeblo SromiT. am SemTxvevaSi ar gamoiyeneba

84
am kodeqsis 44-e muxlis (garda pirveli da me-2 nawilebisa)
moTxovnebi. amasTanave, msjavrdebuli SeiZleba mTlianad
an nawilobriv gaTavisufldes damatebiTi sasjelis mox-
disagan (garda qonebis CamorTmevisa).
saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis sami-
nistros adgilobriv sabWos SeuZlia Tavisuflebis aRkve-
TiT msjavrdebuls misive TanxmobiT Seucvalos sasjelis
mouxdeli nawili Tavisuflebis SezRudviT, romelsac
msjavrdebuli moixdis Tavisuflebis SezRudvis dawe-
sebulebaSi. am SemTxvevaSi ar gamoiyeneba saqarTvelos
ssk-is 47-e muxlis me-4 da me-5 nawilebis moTxovnebi. amas-
Tanave, msjavrdebuli SeiZleba mTlianad an nawilobriv
gaTavisufldes damatebiTi sasjelis moxdisagan (garda
qonebis CamorTmevisa). kerZod, arasrulwlovan msjavr-
debuls sasjelis mouxdeli nawili sazogadoebisaTvis
sasargeblo SromiT an Tavisuflebis SezRudviT SeiZleba
Seecvalos mxolod maSin, Tu man faqtobrivad moixada:
a) naklebad mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli sasjelis
vadis aranakleb erTi meoTxedi;
b) mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli sasjelis vadis
aranakleb erTi mesamedi;
g) gansakuTrebiT mZime danaSaulisaTvis mosaxdeli
sasjelis vadis aranakleb naxevari.
Tu zemoaRniSnul SemTxvevaSi, msjavrdebuls sasjelis
saxiT daniSnuli Tavisuflebis aRkveTis nawili CaTvli-
li aqvs pirobiT, gamosacdeli vadis dena iwyeba sasjelis
saxiT daniSnuli sazogadoebisaTvis sasargeblo Sromis
an Tavisuflebis SezRudvis moxdis momentidan.
zemoaRniSnul SemTxvevaSi, arasrulwlovanma msjavr-
debulma sasjelis moxdisas:
a) jiutad Tavi aarida sazogadoebisaTvis sasarge-
blo Sromas, an sxva mizeziT sasjelis Semdgomi moxda mi-
zanSeuwonelia, sasamarTlos SeuZlia probaciis biuros
wardginebiT daadginos, rom gauqmdes sazogadoebisaTvis
sasargeblo Sroma da aRsruldes Tavisuflebis aRkveTis

85
saxiT daniSnuli sasjelis mouxdeli nawili;
b) Caidina gaufrTxileblobiTi danaSauli, sazogadoe-
bisaTvis sasargeblo Sromis gauqmebis an ZalaSi datove-
bis sakiTxs wyvets sasamarTlo;
g) Caidina ganzraxi danaSauli, sasamarTlo auqmebs sa-
zogadoebisaTvis sasargeblo Sromas da uniSnavs mas sas-
jels am kodeqsis 59-e muxliT gaTvaliswinebuli wesiT.
imave wesiT dainiSneba sasjeli gaufrTxileblobiTi da-
naSaulis CadenisaTvis, Tu sasamarTlo gaauqmebs sazoga-
doebisaTvis sasargeblo Sromas. gamonaklis SemTxvevaSi
sazogadoebisaTvis sasargeblo Sroma SeiZleba gamoyene-
bul iqnes mxolod mxareTa Soris saqarTvelos sisxlis sa-
marTlis saproceso kodeqsis XXI Tavis Sesabamisad sapro-
ceso SeTanxmebis dadebisas, romelic SeTanxmebuli unda
iyos saqarTvelos mTavar prokurorTan an mis moadgiles-
Tan.
zemoaRniSnul SemTxvevebSi dro, romlis ganmavloba-
Sic msjavrdebuli ixdida sazogadoebisaTvis sasargeblo
Sromas, CaiTvleba Tavisuflebis aRkveTis vadaSi, Semdegi
gaangariSebiT: sazogadoebisaTvis sasargeblo Sromis xu-
Ti saaTi – Tavisuflebis aRkveTis erTi dRe.
ssk-is muxlis 3 prima nawiliT (saqarTvelos sasjelaR-
srulebisa da probaciis saministros adgilobriv sabWos
SeuZlia Tavisuflebis aRkveTiT msjavrdebuls misive
TanxmobiT Seucvalos sasjelis mouxdeli nawili Tavisu-
flebis SezRudviT, romelsac msjavrdebuli moixdis Ta-
visuflebis SezRudvis dawesebulebaSi. am SemTxvevaSi ar
gamoiyeneba am kodeqsis 47-e muxlis me-4 da me-5 nawilebis
moTxovnebi. amasTanave, msjavrdebuli SeiZleba mTlianad
an nawilobriv gaTavisufldes damatebiTi sasjelis mox-
disagan (garda qonebis CamorTmevisa)) gaTvaliswinebulma
msjavrdebulma Tavisuflebis SezRudvis moxdisas:
a) jiutad Tavi aarida dakisrebuli movaleobis Sesru-
lebas, an sxva mizeziT sasjelis Semdgomi moxda mizanSeu-
wonelia, sasamarTlos SeuZlia Tavisuflebis SezRudvis

86
dawesebulebis wardginebiT daadginos, rom gauqmdes Ta-
visuflebis SezRudva da aRsruldes Tavisuflebis aRkve-
Tis saxiT daniSnuli sasjelis mouxdeli nawili;
b) Caidina gaufrTxileblobiTi danaSauli, Tavisu-
flebis SezRudvis gauqmebis an ZalaSi datovebis sakiTxs
wyvets sasamarTlo;
g) Caidina ganzraxi danaSauli, sasamarTlo auqmebs Ta-
visuflebis SezRudvas da uniSnavs mas sasjels am kodeqsis
59-e muxliT gaTvaliswinebuli wesiT. imave wesiT dainiS-
neba sasjeli gaufrTxileblobiTi danaSaulis Cadenisa-
Tvis, Tu sasamarTlo gaauqmebs Tavisuflebis SezRudvas.
gamonaklis SemTxvevaSi Tavisuflebis SezRudva SeiZleba
gamoyenebul iqnes mxolod mxareTa Soris saqarTvelos
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis XXI Tavis Sesabami-
sad saproceso SeTanxmebis dadebisas, romelic SeTanxme-
buli unda iyos saqarTvelos mTavar prokurorTan an mis
moadgilesTan.
zemoaRniSnul SemTxvevebSi dro, romlis ganmavlo-
baSic msjavrdebuli sasjels ixdida Tavisuflebis
SezRudvis saxiT, CaiTvleba Tavisuflebis aRkveTis vada-
Si, Semdegi gaangariSebiT: Tavisuflebis SezRudvis erTi
dRe – Tavisuflebis aRkveTis erTi dRe.
arasrulwlovani msjavrdebulis sasjelis moxdisa-
gan pirobiT vadamde gaTavisuflebis sakiTxis ganxilva
savaldebuloa yovel 3 TveSi erTxel.

87
Tavi IV

kanonTan konfliqtSi myofi


arasrulwlovnis cneba

§1 kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovani


saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis me-3 muxlis me-2 nawiliT, kanonTan konfli-
qtSi myofi arasrulwlovani – 18 wlamde asakis piri,
romlis mimarTac:
a) arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom man Caidina
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswi-
nebuli danaSauli;
b) Sedgenilia administraciuli samarTaldarRve-
vis oqmi, romlis Tanaxmad, man Caidina saqarTvelos
administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e da
1002 muxlebiT, 116-e muxlis me-9 nawiliT, 121-e muxlis
me-4 nawiliT, 123-e muxlis me-4 nawiliT, 150-e muxlis
22 nawiliT, 1533 muxlis me-2 nawiliT, 1536 muxlis me-2
nawiliT, 1552, 157-e da 166-e muxlebiT, 171-e muxlis me-3
nawiliT, 173-e muxliT, 1741 muxlis me-3 da me-4 nawile-
biT, 17415 muxlis me-4 nawiliT, 1752, 1771 da 178-e muxle-
biT da 1811 muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli ad-
ministraciuli samarTaldarRveva;
g) gamotanilia gamamtyunebeli ganaCeni an am nawi-
lis „b“ qvepunqtiT gaTvaliswinebuli administraciu-
li samarTaldarRvevisaTvis administraciuli saxde-
lis dakisrebis Sesaxeb gadawyvetileba.

arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis pir-


veli muxlis meore nawili gvTavazobs termins “kanonTan
konfliqtSi myofi arasrulwlovani”, aRniSnuli termini
gamoyenebuli aris arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis muxlebSi, Sesabamisad miznebis ganxilvis pir-
vel etapze mizanSewonilia ganmartebul iqnes terminis
88
mniSvneloba.
bavSvis uflebaTa komitetis N10 komentari arapir-
dapir gvaZlevs terminis “kanonTan konfliqtSi myofi
arasrulwlovnis” ganmartebas da gveubneba; [...bavSvis
uflebaTa komitetisaTvis angariSis wardgenisas, monawi-
le saxelmwifoebi, xSirad gansakuTrebul yuradRebas
uTmoben im bavSvebis uflebebs, romlebmac, savaraudod,
daarRvies sisxlis samarTlis kanonmdebloba, bralad
edebaT misi darRveva an aRiarebuli arian mis damrRve-
vebad da romlebsac, aseve “kanonTan konfliqtSi myof
bavSvebs” uwodeben]142. aRniSnulidan gamomdinare gaeros
bavSvis uflebaTa komiteti sam kategoriad yofs kanonTan
konfliqtSi myof arasrulwlovnebs;
1. arasrulwlovnebi romlebmac savaraudod, daarR-
vies sisxlis samarTlis kanonmdebloba;
2. arasrulwovnebi romlebsac bralad edebaT sisxlis
samarTlis kanonmdeblobis darRveva;
3. arasrulwlovnebi romlebic aRiarebuli arian
sisxlis samarTlis kanonmdeblobis damrRvevebad.
gaeros narkotikebisa da danaSaulis brZolis biuro
kanonTan konfliqtSi myofi bavSvis Semdeg ganmartebas
gvaZlevs – [... bavSvi, romelmac savaraudod daarRvia
sisxlis samarTlis kanonmdebloba, bralad edeba misi da-
rRveva an damnaSavedaa miCneuli mis darRvevaSi]143.
q.hamiltoni ganmartavs, rom [...kanonTan konfliqtSi
myofi bavSvi aris – TiToeuli is bavSvi, romelmac, ro-
gorc Tvlian, daarRvia sisxlis samarTlis kanonmdeblo-
ba, bralad edeba misi darRveva, an aRiarebulia mis damrR-
vevad. bavSvis uflebaTa komitetis gancxadebiT yvela
pirs, romelsac savaraudo danaSaulis Cadenis momentisa-
Tvis ar Sesrulebia 18 weli, unda moepyron arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis wesebis Sesabamisad. aqedan gamom-
142 gaeros bavSvis uflebaTa komitetis zogadi komentari 1 # 0 marTlmsajule-
bis sistemaSi bavSvis uflebebis Sesaxeb.
143 gaeros narkotikebisa da danaSaulis brZolis biuro. „marTlmsajuleba ka-
nonTan konfliqtSi myof bavSvTa saqmeebze“. arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis modeli da misi komentari.

89
dinare, fraza “kanonTan konfliqtSi myofi bavSvebi” exeba
18 wlamde asakis pirebs, ganurCevlad imisa, Tu ra asaki
iTvleba srulwlovanebis miRwevis asakad ama Tu im saxel-
mwifoSi]144.
saerTaSoriso kanonmdeblobis ZiriTadi dokumentebi
“kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis (bavSvis)”
ganmartebisas, miTiTebas gvaZlevs mxolod im pirebze,
romlebic kanonTan konfliqtSi imyofebian sisxlis sa-
marTlis kuTxiT da ar iTvaliswinebs administraciuli
samarTaldarRvevis aspeqtSi arasrulwlovnis kanonTan
konfliqtSi Sesvlas, magram vinaidan saqarTvelos kano-
ni aregulirebs arasrulwlovanisa da kanonis rogorc
sisxlissamarTlebriv aseve administraciul samarTle-
briv Semxeblobas, aRniSnuli termini ganxilul iqneba
sisxlis samarTlebriv da administraciul samarTlebriv
aspeqtSi, amasTan ganxilul iqneba arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis minimaluri da maqsimaluri asakobrivi
zRvari saqarTvelos kanonmdeblobaSi.

@§ 2 sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis asaki


saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis me-3 muxlis me-3 nawili; pasuxismgeblobis mi-
nimaluri asaki – minimaluri asaki, romelic sisxlis-
samarTlebrivi pasuxismgeblobisaTvis 14 welia, xolo
administraciuli pasuxismgeblobisaTvis – 16 weli.

imisaTvis, rom moxdes arasruwlovanTa marTlmsaju-


lebis administrirebis swori warmarTva, aucileblad
unda iqnes gansazRvruli asaki saidanac dadgeba pasuxis-
mgebloba Cadenili marTlsawinaaRmdego braleuli qmede-
bisaTvis.
saqarTvelos sisxlis samarTlis kanonmdeblobaSi

144 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo


reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli gv. 35

90
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis minimalur asaki
ramodenimejer iqna Secvlili.
1924 wlis saqarTvelos ssr sisxlis samarTlis kode-
qsSi 16 weli iyo miRebuli sisxlis samarTlebrivi pasu-
xismgeblobis asakad. 1958 wlis sisxlis samarTlis kanon-
mdeblobis safuZvlebma daadgina mxolod gamonaklisebi,
romlisTvisac kanonmdebeli sisxlissamarTlebriv pasu-
xismgeblobas 14 wlidan awesebda.145
vilsonis da kelingis azriT [... imisaTvis, rom aRikve-
Tos danaSaulis Cadena, saWiroa gaizardos danaSaulis
gamovlenis maCvenebeli da danaSaulze saxelmwifo da so-
cialuri kontroli]146.
vilsonis da kelingis Broken Windows Teoriis safuZ-
velze, 1994 wels niu-iorkis policiis ufrosma viliam
bretonma, qalaqis maSindeli meris rudolf julianis
xelSewyobiT ganaxorciela policiuri strategia, ro-
melsac „nulovani tolerantoba“ erqva.147
bretonis nulovani tolerantobis politikis Sedegad
sagrZnoblad iklo Zaladobrivma danaSaulebma.148
SesaZloa vigulisxmoT, rom saqarTvelos xelisufle-
bam 2006–2007 wlebSi msgavsi precedentebidan aiRo maga-
liTi. saqarTvelos prezidentma 2006 wlis 14 Tebervlis
yovelwliuri Semajamebeli saangariSo saparlamento
moxsenebisas gamoacxada, rom daiwyebdnen kriminalis mi-
marT nulovani tolerantobis politikas.
[... nulovani tolerantobis mizania ar datovos arc er-
Ti danaSauli, Tundac wvrilmani, reagirebis gareSe da am
145 beso kvirikaSvili Teimuraz andRulZe. saqarTveloSi danaSaulo-
bis profilaqtikisa da arasrulwlovanTa danaSaulobis kvlevis krimi-
nologiur-fsiqologiuri aspeqti. http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.
exe?e=d-01000-00---off-0period--00-1--0-10-0--0-0---0prompt-10---4------4-0-1l--11-ka-50-0--
20-about--100-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-%2010-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8– 00&a=d&c=perio-
d&cl=CL4.1&d=HASH01477c5830e9df8efbb05bb3.10 nanaxia 10.11.2015 ricxvSi.
146 ix. moris SalikaSvili. arasrulwlovanTa ganridebisa da mediaciis
sisxlissamarTlebrivi, kriminologiuri da fsiqologiuri aspeqtebi 2013
weli. gv.22.
147 iqve
148 iqve

91
gziT minimumamde daiyvanos qveyanaSi danaSaulis done. Se-
cvalos sazogadoebis damokidebuleba danaSaulis mimarT
da aRmofxvras dausjelobis sindromi]149.
swored nulovani tolerantobis ganxorcielebis
farglebSi, 2007 wlis 23 maiss saqarTvelos prezident-
ma, mixeil saakaSvilma xeli moawera sisxlis samarTlis
kanonmdeblobaSi cvlilebebisa da damatebebis Setanas,
romelic zogierTi kategoriis danaSaulisaTvis aras-
rulwlovanTa sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
minimaluri asakobrivi zRvaris 14–dan 12 wlamde Semcire-
bas iTvaliswinebda. aRniSnuli cvlilebebi Sevida sisxlis
samarTlis kodeqsSi, sisxlis samarTlis saproceso kode-
qssa da patimrobis Sesaxeb kanonSi.150
Sesabamisad, 2008 wlis 01 ivlisidan saqarTvelos
sisxlis samarTlis kodeqsSi amoqmedda cvlileba romlis
mixedviTac; saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT [...
gaTvaliswinebuli marTlsawinaaRmdego qmedeba ar Seera-
cxeboda bralad imas, visac am qmedebis Cadenamde ar Sesru-
lebia ToTxmeti weli, xolo am kodeqsis 108-e, 109-e, 117-e,
137-e, 178-e (garda pirveli nawilisa), 179-e da 238 prima mu-
xlebiT gaTvaliswinebuli romelime marTlsawinaaRmdego
qmedeba – imas, visac am qmedebis Cadenamde ar Sesrulebia
Tormeti weli. (amoqmeddes 2008 wlis 1 ivlisidan)...]151, –
es iyo yvelaze dabali sisxlissamarTlebrivi asakis gan-
sazRvra Cvens realobaSi moqmed sisxlis samarTlis kanon-
mdeblobaSi, rasac myisve mohyva saerTaSoriso reagireba
da 2008 wlis 06 ivniss, gaeros bavSvis uflebaTa komitet-
ma rogorc msoflios diplomatiis erT-erTma umniSvne-
lovanesma elCma, aqtiurad daayena sakiTxi saqarTvelos
sisxlis samarTlis kanonmdeblobis arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis administrirebis kuTxiT reformire-
149 „nulovani tolerantobidan liberalizaciisaken“. cixis saerTaSoriso
reforma. Tbilisi 2011
150 http://humanrights.ge/index.php?a=main&pid=6637&lang=geo – nanaxia 15.11.2015 ri-
cxvSi.
151 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi 2008 wlis 01 ivlisis mdgomareo-
biT

92
bisa, rac maTi mxridan gamoixata bavSvis uflebaTa komi-
tetis rigiT ormocdamerve sxdomaze miRebuli daskvniTi
SeniSvnebiT saqarTvelos mimarT, romelSic komiteti aR-
niSnavda sxvadasxva saxis problemebs, maT Soris komitet-
ma didi sinanuli gamoTqva im faqtTan dakavSirebiT, rom
monawile saxelmwifos gadawyvetilebiT minimaluri asaki
sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis dasakisreblad 14-
dan 12 wlamde Semcirda.152
„humanrights“ – is evropisa da centraluri aziis gan-
yofilebis direqtorma holi kartnerma, ganacxada, rom
[... sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis minimaluri
asakobrivi zRvaris 14–dan 12 wlamde SemcirebiT, saqar-
Tvelo saerTaSoriso da evropuli standartebis winaaR-
mdeg wavida]153.
kanonis ganmartebiTi baraTiT, es cvlileba Semdegnai-
rad iqna axsnili; [...es cvlilebebi saqarTvelos sisxlis
samarTlis kanonmdeblobis srulyofis procesis nawilia
da sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis minimaluri
asakobrivi zRvaris Semcirebis aucileblobas xsnis, ro-
gorc prevenciul zomas]154.
swored am cvlilebis Semdeg internet portali human-
rights.ge – iseve rogorc sxva bevri, miiCnevda, rom ufro me-
ti mcirewlovani bavSvis dapatimrebiT ver mogvardeboda
arasrulwlovanTa danaSaulis problema saqarTveloSi.
piriqiT, maTi dapatimreba ufro gaamwvavebda proble-
mas155.
amis Semdgom 2010 wlis dasawyisidan saqarTvelos ka-
nonmdeblobaSi 12 wlamde askobrivi zRvari ukve aRar gvx-
vdeba da radikalurad icvleba midgoma arasrulwlovan-
Ta danaSaulis mimarT romelic Zalian axlos midis gaeros
152 bavSvis uflebaTa komitetis ormocdamerve sxdoma bavSvis uflebaTa kon-
venciis 44-e muxlis Tanaxmad monawile saxelmwifoebis mier warmodgenili
angariSebis ganxilva daskvniTi SeniSvnebi: saqarTvelo (araredaqtirebuli
versia) 2008 wlis 6 ivnisi.
153 http://humanrights.ge/index.php?a=main&pid=6637&lang=geo nanaxia 10.12.2015
154 http://www.geostat.ge/?action=page&p_id=601&lang=geo nanaxia 15.05.2016 wels.
155 http://www.geostat.ge/?action=page&p_id=601&lang=geo nanaxia 15.05.2016 wels.

93
minimaluri standartuli wesebTan anu „pekinis wesebTan“,
romlis mixedviTac [... ar aris dadgenili sisxlissamarT-
lebrivi pasuxismgeblobis minimaluri asakobrivi zRva-
ri, magram rekomendebulia bavSvis emociuri, mentaluri,
da inteleqtualuri Taviseburebebis gaTvaliswinebiT
es zRvari ar iyos metismetad dabali]156. gaeros bavSvTa
uflebebis dacvis konvenciiT [...bavSvad iTvleba 18 wlam-
de asakis yoveli adamiani, Tu arsebuli kanonmdeblobis
mixedviT bavSvi ufro adre ar aRwevs srulwlovanebas]157.
aRniSnulis SesabamisobaSi modis ra saqarTvelos
sisxlis samarTlis arsebuli kanonmdebloba da gangvi-
martavs: [... sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis da-
kisrebisas an misgan gaTavisuflebisas arasrulwlovnad
iTvleba is, visac danaSaulis Cadenamde Seusrulda ToTx-
met weli, magram ar Sesrulebia Tvrameti weli]158.
asakis aseTi gansazRvra da kanonmdeblis mier 14-dan
18 wlamde zRvarSi Cajena, dadebiTia sxva saxelmwifoebis
precedentulad Sedarebis mxrivac, vinaidan rig saxel-
mwifoebSi, aRniSnuli sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis minimaluri zRvari Zalian dabali an/da zedmetad
maRali wlovanebiTac ki aris gansazRvruli, magaliTad:

• brunei – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis


asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• bangladeSi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• belizi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• gambia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• gana – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis asa-
kis minimaluri zRvari 7 weli;

156 United NaTions’ Standard Minimum Rules for the Administration of Juvenil Justice – “Beijing
Rules”
157 United Nations Convention on the Rights of The Child – “UNCR”
158 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 80. mM oq.red.

94
• grenada – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• egvipte – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• indoeTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• kviprosi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• kuveiti – – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• malavi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• nigeria – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• papua-axali gvinea – sisxlissamarTlebrivi pasu-
xismgeblobis asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• samxreT afrika – sisxlissamarTlebrivi pasuxism-
geblobis asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• singapuri – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• honkongi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 7 weli;
• zambia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 8 weli;
• kaimanis kunZulebi – sisxlissamarTlebrivi pasu-
xismgeblobis asakis minimaluri zRvari 8 weli;
• kenia– sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 8 weli;
• indonezia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 8 weli;
• Sotlandia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 8 weli;
• eTiopia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 9 weli;
• malta – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis

95
asakis minimaluri zRvari 9 weli;
• omani– sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 9 weli;
• avstralia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• axali zelandia – sisxlissamarTlebrivi pasuxism-
geblobis asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• inglisi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• kameruni – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• malaizia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• menis kunZulebi – sisxlissamarTlebrivi pasuxism-
geblobis asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• saudis arabeTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxism-
geblobis asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• siera-leone – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• surinami – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• uelsi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• fiji – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• CrdiloeT irlandia – sisxlissamarTlebrivi pasu-
xismgeblobis asakis minimaluri zRvari 10 weli;
• Aaruba – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• gvatemala – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• dominikis respublika – sisxlissamarTlebrivi pa-
suxismgeblobis asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• iamaika,
• israeli – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis

96
asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• katari – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• kanada – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• korea – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• maroko – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• meqsika – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• niderlandebi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• san-marino – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• uganda – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• hondurasi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 12 weli;
• burkina-faso – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 13 weli;
• burundi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 13 weli;
• estoneTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 13 weli;
• monako – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 13 weli;
• nigeria – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 13 weli;
• saberZneTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 13 weli;
• safrangeTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 13 weli;
• jibuti – – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 13 weli;

97
• avstria – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• bosnia-hercegovina – sisxlissamarTlebrivi pasu-
xismgeblobis asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• bulgareTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• germania – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• iaponia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• italia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• latvia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• litva – – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• rumineT– sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• slovenia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• ungreTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• taivani – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• CineTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• xorvatia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• aSS-s zogierTi Stati – sisxlissamarTlebrivi pa-
suxismgeblobis asakis minimaluri zRvari 14 weli;
• dania – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 15 weli;
• islandia– sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 15 weli;
• laosi– sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis

98
asakis minimaluri zRvari 15 weli;
• norvegia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 15 weli;
• poloneTi– sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 15 weli;
• slovakeTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 15 weli;
• fineTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 15 weli;
• SvedeTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 15 weli;
• CexeTi-15 weli;
• andora – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 18 weli;
• belgia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
asakis minimaluri zRvari 18 weli;
• espaneTi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 18 weli;
• luqsemburgi – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 18 weli;
• mozambiki – sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis asakis minimaluri zRvari 18 weli;
• portugalia – sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis asakis minimaluri zRvari 18 weli;
rogorc vxedavT saSualo da yvelaze misaRebi asaki,
zemoT CamoTvlilidan 14 dan 18 wlamde zRvari gaxlavT,
vinaidan evropis qveynebSi ZiriTadad sisxlis samarTlis
pasuxismgeblobis minimaluri asaki 14-15 welia.
14 welze dabali zRvari uaryofiTia, iqedan gamomdi-
nare rom, Tu Seracxadobis asaki zedmetad dabalia, maSin
realurad sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis cneba da
arsi Tavis mniSvnelobas kargavs, amis gansazRvra albad
yvelasaTvis martivi gaxlavT, amitom mokled mogaxsenebT,
Tu ratom aris 14 welze meti minimaluri zRvaris dawese-
ba uaryofiTi, internet saitis parliament.ge-s ganmartebiT:

99
“im qveynebSi, sadac sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis
minimaluri asaki ufro didia „bavSvi“ SeiZleba wardges
sasamarTlos winaSe da miesajos patimroba.”
A sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis asakobrivi
zRvaris daweseba 14-dan 18 wlamde aris marTebuli, aRniS-
nuli dasturdeba asakis fsiqosocialuri, biologiuri
da zneobrivi SefasebebiT;

§ 3 asakis fsiqosocialuri Sefaseba


erik eriqsonis pirovnebis fsiqosocialuri ganviTa-
rebis fazebis Tanaxmad:
1) dabadebidan 1 wlamde: ndoba Tu undobloba? _ imis
mixedviT, Tu rogor vzrunavT pataraze CvilobaSi, bavS-
vebi igeben, imsaxurebs Tu ara gare samyaro ndobas. Tu
maTi moTxovnilebebi kmayofildeba, Tu maT yuradRebiT,
mzrunvelobiTa da Tanmimdevrulad vepyrobiT, maSin ba-
vSvebs samyaros Sesaxeb iseTi STabeWdileba uyalibdebaT,
rom is usafrTxo da ndobis Rirsi adgilia. meore mxriv,
Tu patarebis samyaro winaaRmdegobrivia, maT tkivils,
stress ayenebs da maT usafrTxoebas emuqreba, maSin bavS-
vebi swored aseT rameebs moelian cxovrebisgan da Tvlian,
rom is moulodnelobebiTaa aRsavse da ndobas ar imsaxu-
rebs. erTi sityviT, bavSvi garemos imdenad endoba, ramde-
nadac endoba dedas, uSualo aRmzrdels.159
2) 2-dan 3 wlamde: avtonomia (damoukidebloba) Tu eWve-
bi da sircxvili? _ siarulis dawyebasTan erTad, bavSvebi
sakuTar sxeulsa da misi marTvis SesaZleblobebs aRmoaCe-
nen. isini Wamas, Cacmasa da tualetis moxmarebas swavloben
da gadaadgilebis axal saSualebebs iTaviseben. roca bavS-
vi raimes damoukideblad gakeTebas axerxebs, is TviTkon-
trolisa da Tavdajerebulobis grZnobas iZens. magram Tu
bavSvi mudmivad warumateblobebs awydeba da amis gamo mas

159 maia ciramua “arasrulwlovnebTan muSaobis Taviseburebani saswavlo mo-


duli prourorebisaTvis” fsiqologiuri nawili. Tbilisi 2011

100
sjian an dabduras, WuWyians, sulels, mokled, cuds eZa-
xian, is sakuTar ZalebSi eWvis Setanas eCveva da sircxvil-
sac ganicdis. sxva sityvebiT, am asakisTvis damaxasiaTebe-
li formula SegviZlia ase CamovayaliboT: `me var is, rac
SemiZlia.’’
3) iniciativa Tu danaSaulis gancda? _ skolamde-
lebs sakuTari `kvleviTi’’ aqtivobebi sakuTari sxeulis
farglebs gareT gaaqvT. isini igeben, rogor aris samyaro
mowyobili da rogor SeiZleba masze zemoqmedebis moxde-
na. samyaro maTTvis rogorc realuri, ise warmosaxviTi
adamianebisa da sagnebisgan Sedgeba. Tu maTi `kvleviTi’’
aqtiuroba, zogadad, efeqtiania, isini swavloben adamia-
nebsa da sagnebTan konstruqciul urTierTobas da ini-
ciativis Zlier gancdasac iZenen. Tumca, Tu maT mkacrad
akritikeben an sjian, maT TavianTi qcevebis gamo danaSau-
lis gancda umuSavdebaT. 160
4) Sromismoyvareoba Tu arasrulfasovnebis gancda?
_ saSualo bavSvobaSi bavSvebi uamrav Cvevasa da unars
iZenen skolaSi, saxlSi Tu TanatolebTan urTierTobiT.
eriksonis azriT, `me’’-gancdas mniSvnelovnad amdidrebs
sxvadasxva sferoSi bavSvis kompetenciebis realuri zrda.
sul ufro met mniSvnelobas iZens sakuTari Tavis Tanato-
lebTan Sedareba. am etapze gansakuTrebuli ziani swored
im uaryofiT Sefasebas moaqvs, romelic bavSvs sakuTari
Tavis sxvebTan Sedarebisas eqmneba.161
5) identoba Tu rolTa aRreva? _ mozardobaSi bavSve-
bi mTel rig gansxvavebul rolebs awydebian _ moswavli-
sa Tu megobris, ufrosi Zmisa Tu dis, sportuli skolis
Tu musikaluri skolis moswavlisa da a.S. mozardobaSi
mniSvnelovania, bavSvi am rolebSi gaerkves da moaxdinos
maTi integrireba erT mTlian identobad. biWebi da go-
gonebi eZieben bazisur faseulobebs, romlebic yvela am
rols moicavs. Tu isini ver moaxerxeben identobis har-
monizebas an ver gadaWrian konfliqts urTierTsapiris-
160 iqve.
161 iqve

101
piro faseulobaTa sistemis mqone or mniSvnelovan rols
Soris, maSin Sedegad SeiZleba is miviRoT, rasac eriksoni
identobis difuzias uwodebda.162
idealur SemTxvevaSi identoba adamianma 21-25 wlis-
Tvis unda moipovos, Tumca xSirad es ase ar aris da gaci-
lebiT gvian xdeba. idnetobis mopoveba gulisxmobs: sqes-
obriv identobas, profesiul mimarTulebas da samyarosE
warmodgenas – Tumca aqve unda aRvniSnoT, rom es ar aris
erTxel da samudamod dadgeneli dogmebi da adamians cxo-
vrebis ganmavlobaSi koreqcia Seaqvs sakuTar identoba-
Si.163
mozardebisTvis identobis ori wyaro arsebobs: refe-
rentuli jgufi (is adamianebi, romelTa idealebs, Sexe-
dulebebs, Rirebulebebs iziarebs mozardi), sxva mniSvne-
lovani adamiani (adamiani, romlis azrs mozardi Zalian
afasebs). erik eriksonis Semdeg identobis problemaze
jeims marsia muSaobda. kvlevebze dayrdnobiT man aRwera
identobis problemis gadaWris 4 varianti, romlebic gani-
sazRvreba ori faqtoris gaTvaliswinebiT: gaiara Tu ara
mozardma sakuTari gadawyvetilebebis miRebis periodi,
romelsac `identobis kriziss” veZaxiT, da aiRo Tu ara pa-
suxismgebloba arCeul RirebulebaTa sistemaze da moma-
val profesiul gzaze. 164
erik eriqsoni aRniSnavda, rom adamiani identobis pro-
blemas exeba mozardobis asakSi da am dros dawyebuli pro-
cesi mihyveba mas mTeli cxovreba. zrdasrul asakSi gan-
viTarebis erTi etapidan meoreze gadasvla gulisxmobs
identobis problemis gaaqtiurebas. identobis mopoveba
rTuli da xangrZlivi procesia.165
jeims marsia kvlevebis Sedegad mivida im daskvnamde,
rom arsebobs identobis 4 statusi:
• miRweuli identoba – adamianma gamoiara SekiTxve-
162 iqve
163 iqve
164 iqve
165 iqve

102
bis dasmisa da TviTgamorkvevis periodi, man iseTi
RirebulebiTi da ideuri safuZveli/platforma
Seiqmna, romelic Tavad airCia, da momavali profe-
siac Tavad gansazRvra. aseTi mozardi Tavis Tavze
rogorc momaval eqimze fiqrobs, da ara rogorc
studentze, romelic qimias, fizikas da a.S. Seiswa-
vlis. maT moaxdines TavianTi mSoblebis Rirebule-
bebis, religiuri Tu politikuri warmodgenebis ga-
dafaseba da uari Tqves zogierT maTganze, romle-
bic maT sakuTar identobas ar Seesabamebodnen.166
• winaswar gansazRvruli identoba _ am statusSi
myofma adamianmac airCia Tavisi momavali profesia
da RirebulebiTi ideuri pozicia, magram mas ar gau-
vlia identobis krizisi. man SekiTxvebis, gaazrebis
gareSe, meqanikurad miiRo Tavisi mSoblebis Sexe-
dulebebi da RirebulebiTi sistemebi.167
• difuzuri identoba _ zogierTs am kategoriidan
gamovlili aqvs identobis krizisi, zogs – ara. ma-
gram nebismier SemTxvevaSi maT jer kidev ar aqvT
sakuTari Tavis gamTlianebuli aRqma Camoyalibe-
buli. isini amboben, rom saintereso iqneboda iuri-
diul fakultetze swavla, magram arafers akeTeben
am miznis misaRwevad, isini amboben rom maT ar ain-
teresebT arc religia, arc politika. zogierTi
maTagni cinikuria, zogierTi zedapiruli da gafan-
tuli.168
• moratoriumi _ (identobis saboloo miRebis gada-
vadeba) es statusi gulisxmobs, rom adamiani iden-
tobis krizisis kulminacias gadis. is eZebs Seki-
Txvebze pasuxs, magram poulobs jer mxolod Seu-
sabamobebsa da konfliqtebs misi winaprebis, mSo-
blebis masTan dakavSirebul gegmebsa da sakuTar
daukmayofilebel interesebs Soris. aseTi adamiani
166 iqve
167 iqve
168 iqve

103
an mgrZnobiarea, eTikuri, gaxsnili gonebiT, an Tvi-
Tkmayofili, gaubedavi, maRali SfoTviTa an daTr-
gunulobis gancdiT.169
mozardebis raodenoba, romlebmac miaRwies idento-
bas, izrdeba 14-15 wlidan da damTavrebuli 20-21 wlebiT,
da mcirdeba im mozardebis raodenoba, romlebic difu-
zur statusSi imyofebian. moratoriumi, rogorc idento-
bis krizisuli statusi, Tavis piks aRwevs 18-19 wlis asak-
Si. gamokvlevebi aCvenebs, rom miRweuli identobis zRvari
gacilebiT maRalia profesiis arCevis kuTxiT, vidre po-
litikuri Sexedulebebis gamo (Waterman, 1985).170
j. marsias mier Catarebulma kvlevebma aCvena, rom 12-18
wlamde mozrdebs hqondaT difuzuri identoba. mxolod
21 wlisTvis cdispirebis umetesobam miaRwia moratoriu-
mis an stabiluri, Camoyalibebuli identobis statuss.171
j.marsia da misi kolegebi Tvlian, rom is mozardebi,
romlebic aqtiurad eZeben identobas, gacilebiT ukeTe-
sad grZnoben Tavs, vidre maTi Tanatolebi difuzuri da
moumwifebeli statusiT. magram eriqsoni iyo absolutu-
rad marTali, roca xazgasmiT aRniSnavda identobis mopo-
vebis uaRresad did mniSvnelobas adamianis ganviTarebisa
da fsiqikuri janmrTelobisaTvis. eriqsoni varaudobda,
rom adamianebi Camouyalibebeli, difuzuri identobiT
saboloo jamSi xSirad depresiul pirovnebebad da Tavis
TavSi daurwmunebel adamianebad yalibdebian. xSirad ase-
Ti mozardebi kompensaciis mizniT irCeven uaryofiT iden-
tobas, upirispirdebian garesamyaros, uyalibdebaT deli-
qventuri qceva, vinaidan gariyulis pozicias urCevniaT
uaryofiTi identoba. marTlac, mozardebi, romlebic iWe-
debian difuzur identobaSi, xasiaTdebian inertulobiT,
pasiurobiT, momavalTan dakavSirebiT uimedobiT, sxvebi
ki deliqventur qcevas amoefarebian TviTpativiscemis,

169 iqve
170 iqve
171 iqve

104
TviTSefasebis gazrdis imediT.172
qarTul fsiqologiur literaturaSi, d. uznaZe, gan-
saxilveli perspeqtivebidan gamomdinare, yuradRebas
amaxvilebs arasrulwlovanTa „sqesobrivi momwifebis pe-
riodze“, anu e.w. gardatexis periodze, misi mosazrebiT es
aris periodi, rodesac mozardis yurdRebis koncentra-
cia qveiTdeba, CxartiSvili imave sakiTxTan dakavSirebiT
aRniSnavs, rom; „bavSvobis datovebisa da didis mdgoma-
reobaSi yofnis moTxovnilebebi, gardamaval asakSi iZens
ra socialur Sinaarss, gadamwyvet zegavlenas axdens mo-
zardis aqtovibis mimarTulebis gansazRvris saqmeSi “, es
moTxovnileba pirvel rigSi socialuri prestiJis, Tavi-
suflebisa da damoukideblobis moTxovnilebaTa formeb-
Si diferencirdeba da mozardis yovel qcevaSi, romelic
mas mas raime mxriv sxva adamianebTan akavSirebs, eZebs da-
moukideblobas.173
gardatexis periodi da am periodis socializacia mka-
crad gansazRvravs pirovnebis Camoyalibebas; am periodSi
adamiani, misi fiziologiuri, fsiqologiuri da socialu-
ri damuSaveba axlad yalibdeba, dReis mdgomareobiT, gar-
datexis periodi gogonebSi, 10–12, xolo vaJebSi 12 wlis
asakSi dgeba, gardatexis periodSi, mozards aReniSneba
energiis didi mozRvaveba, romelsac surs yovelgvari su-
lieri da moraluri normebis gaTvaliswinebiT iCinos Ta-
vi.174
samarTlis JurnalSi i.xerxeuliZe TiTqmis amomwu-
ravad gvTavazobs arasrulwlovanTa biofsiqologiuri
aspeqtebis ganxilvas; [...aTvlis is wertili msjelobs is,
saidanac bavSvi gardaiqmneba srulwovnad, gansxvavebulia
172 iqve
173 “irine xerxeuliZe. arasrulwlovanTa danaSauli da misi gamomwvevi mi-
zezebi iuvenaluri iusticiis sistemaSi” iavne javaxiSvilis saxelobis Tbili-
sis saxelmwifo universitetis iuridiuli fakultetis samarTlis Jurnali
nomeri 2, 2012 weli. G
174 irine xerxeuliZe. arasrulwlovanTa danaSauli da misi gamomwvevi mizeze-
bi iuvenaluri iusticiis sistemaSi” – iavne javaxiSvilis saxelobis Tbilisis
saxelmwifo universitetis iuridiuli fakultetis samarTlis Jurnali no-
meri 2, 2012 weli. G

105
drois sxvadasxva periodis mixedviT. saerTo samarTalSi
bavSvobis wlebis istoriis Seswavla gviCvenebs, rom Sua
saukuneebSi bavSvoba sruldeboda 7 wlis asakSi, roca mas
ukve mindorSi muSaoba SeeZlo da vaWrobas swavlobda, ami-
tom renesansis xanaSi Raribi ojaxis Svilebi zrdasrule-
bi isev 7 wlis asakSi xdebodnen, xolo aristokratiisa mxo-
lod mas Semdeg, rac iseni gaivlidnen im skolas romelic
maT sazogadoebis marTvisaTvis amzadebda, industriuli
revoluciis Sedegi iyo moTxovnis gazrda im axalgazr-
debze, romelTac saskolo ganaTleba hqondaT miRebuli.
sazogadoebam daadgina, rom arc bavSvoba dasruldeboda
da arc zrdasruloba daiwyeboda, vidre bavSvebi saskolo
ganaTlebas iqnebodnen moklebulni. sxva sityvebiT rom
vTqvaT, is sakiTxi bavSvebi iqcnen Tu ara zrdasrulebad
damokidebuli iyo garkveulwilad im socioekonomikur
pirobebze, romelSic iseni cxovrobdnen da aseve imaze,
ramdenad sakmaris codnas iRebdnen iseni skolaSi]175.

§4 asakis zneobrivi Sefaseba


Jan piaJes SromaSi – `bavSvis zneobrivi msjeloba“,
eqsperimentuladaa dasabuTebuli sxvadasxva asakis ba-
vSvebis damokidebuleba zneobrivi normebisadmi. avtori
miuTiTebs, rom [...jgufur TamaSSi bavSvebi, imis mixedviT,
Tu ra asakisani arian, sxvadasxvagvar damokidebulebas
amJRavneben TamaSis wesebisadmi: samwlamde asakis bavS-
vebi saerTod ver emorCilebian dadgenil normebs, 3-dan
7 wlamde asakis bavSvebi, Tumca iwyeben winaswar dawese-
buli normebis dacvas, mainc Zalian xSirad gaucnobiere-
blad arRveven maT. 7-8 wlidan 11-12 wlamde asakis bavSvebi
saTamaSo situaciaS iukve icaven dadgenil wesebs, magram
arc am SemTxvevaSi xdeba TamaSis normebis srulyofili
175 irine xerxeuliZe arasrulwlovanTa danaSauli da misi gamomwvevi mizeze-
bi iuvenaluri iusticiis sistemaSi” -. iavne javaxiSvilis saxelobis Tbilisis
saxelmwifo universitetis iuridiuli fakultetis samarTlis Jurnali no-
meri 2, 2012 weli. G

106
dacva da mxolod 11-12 wlidan Seswevs mozards unari sru-
lad daemorCilos TamaSis wesebs]176.
amave naSromSi eqsperimentuladaa dasabuTebuli, rom
movlenis arss bavSvi mxolod 10-12 wlis asakidan swvdeba.
rodesac J. piaJe bavSvebs ama Tu im qcevis zneobriv Rire-
buleabas afasebinebda, gamoirkva, rom 10 wlamde bavSvebi
qcevas, romelsac faqtobrivad ,,mZime“ Sedegi mohyva (ma-
galiTad, bavSvma SemTxveviT 10 finjani gatexa) ufro uar-
yofiTad miiCnevdnen, vidre winaswari ganzraxviT Cadenil,
magram naklebi zianis momtan qmedobas (magaliTad, bavSvma
ganzrax gatexa 1 finjani). aRsaniSnavia isic, rom am asakis
bavSvs samarTlianad miaCnia avtoritetuli piris mier ga-
moyenebuli sasjeli im SemTxvevaSic ki, rodesac sasjeli
usamarTloa. 10-12 wlis asakSi ki mozardi kritikulad
afasebs saerTod sxvebis moqmedebas da miTufro maTdami
gamoyenebuli sasjelisa da waxalisebis RonisZiebebs177.
qerolin hamiltonis mosazrebiT, [...sisxlis samarT-
lebrivi pasuxismgeblobis minimaluri asaki aris asaki,
romlis miRwevamdec, rogorc iTvleba, bavSvebs ara aqvT
danaSaulis Cadenis unari. hamiltoni amasTan ganmartavs
rom „arasrulwlovani“ aris termini, romelic gamoiye-
neba im bavSvis aRniSvnis mizniT, romelsac ar miuRwevia
srulwlovanebisaTvis, misi mosazrebiT droTa ganma-
vlobaSi terminma negatiuri konotacia SeiZina. zogier-
Ti dokumenti kanonTan konfliqtSi myof bavSvebs aras-
rulwlovan samarTaldamrRvevebs an arasrulwlovan dam-
naSaveebs uwodebs]178.

176 beso kvirikaSvili Teimuraz andRulZe. saqarTveloSi danaSaulobis


profilaqtikisa da arasrulwlovanTa danaSaulobis kvlevis kriminolo-
giur-fsiqologiuri aspeqti –– saiti –http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.
exe?e=d-01000-00---off-0period--00-1--0-10-0--0-0---0prompt-10---4------4-0-1l--11-ka-50-0--
20-about--100-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-%2010-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8– 00&a=d&c=perio-
d&cl=CL4.1&d=HASH01477c5830e9df8efbb05bb3.10
177 beso kvirikaSvili Teimuraz andRulZe. saqarTveloSi danaSaulobis
profilaqtikisa da arasrulwlovanTa danaSaulobis kvlevis kriminolo-
giur-fsiqologiuri aspeqtiebi
178 qerolin hamiltoni. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanondblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi.

107
gamoCenilma qarTvelma mweralma – sulxan-saba or-
belianma (1658 – 1725). ,,bavSvisa da mozardis ganviTareba
dayo oTx periodad. TiToeuli periodi moicavs xuT-xuT
wels. 5 wlamde periodi – swavlebis wina safexuri, 5-dan
10 wlamde periodi – dabali ganaTleba, 10-dan 15 wlamde –
saSualo ganaTleba, 15-dan 20 wlamde – maRali ganaTleba’’
(TavziSvili 1968:50). „179
uZvelesi droidan ikvlevdnen asakobrivi Tavisebu-
rebebis problemas. antikuri filosofiis udidesma war-
momadgenelma aristotelem (384-322 Zv.w.) pedagogikis is-
toriaSi pirvelma scada bavSvisa da mozardis asakobrivi
periodizacia. man aRzrdis periodi sam safexurad dayo:
1) dabadebidan 7 wlamde;
2) 7–dan 14 wlamde;
3) 14 – dan 21 wlamde. cda bavSvisa da mozardis ganviTa-
rebis procesis periodebad dayofisa, zogadad, wingada-
dgmuli nabiji iyo (pedagogikis istoria)180.
Cexma pedagogma ian amos komenskim (1592-1670) gamoyo
bavSvis oTxi asakobrivi safexuri: bavSvoba, yrmoba, siy-
mawvile, mowifuloba. TiToeuli asakobrivi safexuris
mixedviT gansazRvra skolis safexurebi.
frangi ganmanaTlebeli Jan-Jak ruso (1712-1779) peda-
gogiur romanSi ,,emili anu aRzrdis Sesaxeb’’ bavSvisa da
mozardis ganviTarebas oTx periodad yofs: I. Cvilobis
asaki – dabadebidan or wlamde;
II. Sinagan grZnobaTa ganviTarebis periodi – oridan
Tormet wlamde;
III. gonebrivi ganviTarebis periodi – Tormetidan
TxuTmet wlamde;
IV. zneobrivi ganviTarebis periodi – TxuTmeti wlidan
zrdasrulobamde.
asakis dadgenisas sainteresoa aseve erTi garemoeba –
bavSvis dabadebis dRe. vTqvaT, danaSauli Cadenilia da-
179 genadi gelaZe, kanonTan konfliqtSi myof bavSvebTan pedagogiuri saqmia-
nobis aspeqtebi. disertacia 2012 weli
180 iqve

108
badebis dRes – 10 maiss. iTvleba, rom piri jer ar aris 14
wlis, vinaidan ssk me-80 muxlis Tanaxmad, sisxlissamarT-
lebrivi pasuxismgeblobis dakisrebisas an misgan gaTavi-
suflebisas arasrulwlovnad iTvleba is, visac danaSau-
lis Cadenamde Seusrulda ToTxmeti weli”. kanonmdebeli
yuradRebas amaxvilebs da ambobs, rom piri danaSaulis
Cadenamde unda iyos 14 wlis. Sesabamisad, 10 maiss, dabade-
bis dRes Cadenili danaSauli ar iqneba pasuxismgeblobis
safuZveli da mxolod 10 maisis 24 saaTis Semdeg (11 maiss)
Cadenili qmedebisaTvis iqneba SesaZlebeli pasuxismge-
blobis dakisreba.181
mozardis asakobrivi Taviseburebis Sesaxeb adamianis
ontogeneturi ganviTarebis gzaze gansakuTrebuli Tavi-
seburebiT xasiaTdeba mozardobis asaki, romelsac xSirad
gardamaval asaksa cuwodeben, vinaidan am dros xdeba bavS-
vobidan mowifulobaSi gadasvla.182
gardamavali asakis pirveli faza moicavs periods ba-
vSvobasa da Wabukobas Soris, romelic iwyeba gviani bavS-
vobis dasasrulidan 11-12 wlidan da mTavrdeba 15-16 wlis
asakSi (Wabukobis dasawyisi). aRniSnul periodSi xdeba mo-
zardis mxolod sqesobrivi momwifeba, xolo ,,fizikuri,
gonebrivi da socialuri momwifebis procesebi Wabukobis
mTel manZilze grZeldebian da ZiriTadSi, am asakTan er-
Tad, naxuloben TavianT dasasruls“183.

§5 asakis biologiuri Sefaseba


momwifebis pirvel periodSi (11-12 wlidan 15-16 wlam-
de) ukve funqcionirebisaTvis momzadebuli sqesobrivi
jirkvlebi gamoyofen hormonebs, rac udides gavlenas
axdens mTel organizmsa da gansakuTrebiT, nervul siste-
maze. mozards uCndeba iseTi emociebi, romlis msgavsi mas
181 ix. givi miqanaZe moris SalikaSvili. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
Taviseburebani. 2 G 011 w. gv. 64.
182 iqve
183 iqve

109
arasodes ganucdia. aRniSnuli asakisaTvis damaxasiaTe-
belia jiutoba, aRgznebuloba, mousvenroba da mozardi
grZnobs sulieri Zalebis moqanculobas. amis gamo, gar-
damaval asakSi mozardTa gadatvirTva ar aris sasurveli.
winaaRmdeg SemTxvevaSi, mozardebi maTTvis arasasurveli
garemos ganridebis mizniT, xSirad garbian saxlidan, Tavs
arideben saswavlo dawesebulebas d a a. S184.
rodesac vlaparakobT asakze, Secdoma iqneboda gar-
damavali asakis gansazRvra sapasporto asakiT. dadgeni-
lia, rom zogierTi mozardi, TanatolebTan SedarebiT,
ufro adre asrulebs momwifebis process. momwifeba, Si-
nagan faqtorebTan erTad, damokidebulia geografiul,
ekonomikur da socialur pirobebze. amitom, pirvel rig-
Si, gasaTvaliswinebelia mozardis faqtobrivi mdgoma-
reoba da arasapasporto asaki, magram aqve unda aRiniSnos,
rom mozardTa ZiriTadi masis momwifeba mainc zemoaRniS-
nul asakSixdeba.185
mozardis sulier samyaroSi momxdar mniSvnelovan
Zvrebs Tan erTvis sakuTari sxeulis disharmoniis cno-
biereba, rac kidev ufro aZlierebs arasrulfasovnebis
TviTgancdas. amperiods negatiuri fazis – ,,kritikuli
asakis” saxelwodebiT aRniSnaven. rodesac organizmi hor-
monebiT Sezavebuli ,,sakvebis ”miReba-gadamuSavebas eC-
veva, negatiuri faza icvleba pozitiuri faziT, e.i. gare
samyarosadmi uaryofiTi emociuri damokidebulebebi ic-
vleba dadebiTad.186
gansaxilveli problemisaTvis gansakuTrebuli
mniSvneloba aqvs arasrulwlovanTa socialuri da inte-
leqtualuri momwifebis TaviseburebaTa garkvevas. mar-

184 beso kvirikaSvili. Teimuraz andRulZe. saqarTveloSi danaSaulobis


profilaqtikisa da arasrulwlovanTa danaSaulobis kvlevis kriminolo-
giur-fsiqologiuri aspeqti –– saiti –http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.
exe?e=d-01000-00---off-0period--00-1--0-10-0--0-0---0prompt-10---4------4-0-1l--11-ka-50-0--
20-about--100-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-%2010-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-00&a=d&c=perio-
d&cl=CL4.1&d=HASH01477c5830e9df8efbb05bb3.10 nanaxia 11.10.2015
185 iqve
186 iqve

110
Talia, socialur-inteleqtualuri momwifeba mozarde-
bis meore fazas – Wabukobas, ukavSirdeba, magram es pro-
cesebi saTaves momwifebis pirveli periodidan iRebs.187
gardamaval asakSi ganviTarebas iwyebs inteleqtualu-
ri procesebi, rac abstraqtuli azrovnebis Camoyalibe-
baSi gamoixateba; mozardi iwyebs kritikul azrovnebas,
sagnebsa da movlenebs sakuTari poziciebidan Wvrets: Tu-
ki igi avtoritetis mosazrebebs manamde ukritikod iReb-
da, axla sawinaaRmdego suraTi gvaqvs. marTalia, am asakSi
azrovneba araris logikurid sabolood Camoyalibebuli,
magram winare safexurTan SedarebiT, gacilebiT maRal
doneze dgas.188
gardamaval asakSi 11-12 wlis mozardebs ukve SeswevT
sagnebisa da movlenebis kritikulad Sefasebis unari. swo-
red am asakidan uviTardebaT maT abstraqtuli azrovne-
ba da SeuZliaT movlenis arsebiTi mxaris danaxva, magram,
rogorc aRvniSneT, abstraqtuli azrovneba Tavis srul-
yofil saxes Wabukobis asakSi aRwevs. rodesac adamianis
momwifebaze zogadad vsaubrobT, mxedvelobaSi unda mivi-
RoT pirovneba, rogorc mTeli. swored mTlian pirovnuli
hipoTezidan gamomdinare, SeiZleba momwifebis procesSi
individis biologiuri, socialuri da inteleqtualuri
momentebis urTierTzegavlenis faqtis axsna. am proce-
sebis aRmocenebasa da mimdinareobas, marTalia, sakuTari
kanonzomierebeb iudevs safuZvlad, magram isini erTmane-
Tisagan izolirebulad ver warimarTeba, radgan sabolo
ojamSi, individis, rogorc mTelis, ganviTarebis kanonzo-
mierebebiT arian gansazRvruli.189

187 iqve
188 iqve
189 iqve

111
§6 statistika
aqve mokled mogaxsenebT procentuli da statistiku-
ri TvalsazrisiT aRniSnuli sakiTxis mokle ganxilvas,
romlis drosac, ZiriTadad daveyrdnobi beso kvirikaSvi-
lis da Teimuraz andRulaZis kvlevebs.
„irkveva, rom arasrulwlovan damnaSaveTa Soris War-
boben ufrosi asakis – 16-17 wlis mozardebi, maTi raode-
noba 91%-s Seadgens190.
asakobriv-fsiqologiuri poziciebis Taviseburebeb-
Tan dakavSirebuli motivebi, rogorebicaa damaxinjebu-
lad gagebuli gambedaoba, ,,megobris daxmareba”, qurdu-
li romantika, bavSvuri celqoba, Seadgens – 20%-s. amave
dros, SeSfoTebas iwvevs angarebiT Cadenil danaSaulTa,
ZiriTadad, piradiqonebis qurdobis maRali procenti –
monacemebiT 60%-mde. aqve unda aRiniSnos, rom angarebiT
danaSaulTa motivebi arasrulwlovanebTan moicavs sul
sxva Sinaarss, vidre srulwlovan damnaSaveebTan. ume-
teswilad es aris gansakuTrebiT mimzidveli saxmari sag-
nebis -15%, garTobisaTvis saWiro sagnebis – 35%, foto,
kino, musikaluri da radio mowyobilobaTa – 6%-is dau-
flebis survili191.
,,ra asakidan SeiZleba Cveni kanoniT sisxlissamarTle-
brivi pasuxismgebloba qurdobisaTvis“, zogadsaganmanaT-
leblo skolebis moswavleTa 75, kolejis moswavleTa 90
damuSa-arasrulwlovanTa 87%-ma am SekiTxvas araswori
pasuxi gasca.“192
amdenad ganvixileT, rom dReis mdgomareobiT arsebu-
li sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis asaki saqar-
Tvelos kanonmdeblobaSi msoflioSi gabatonebul prin-
cipebTan SesabamisobaSi modis, exla uSualod gadaval
ganxilvaze Tu ra xdeba rodesac iwyeba sisxlis samarTlis
saqmis gamoZieba da gamoikveTeba, rom qmedeba Cadenili
aris arasrulwlovnis mier.

190 iqve
191 iqve
192 iqve

112
§ 7 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis
moqmedeba 18-dan 21 wlamdel pirTa asakobriv
zRvarSi
arasrulwlovanTa marTmajulebis kodeqsis me-2 mu-
xli;
I. es kodeqsi gamoiyeneba kanonTan konfliqtSi
myofi arasrulwlovnis, arasrulwlovani dazarale-
bulisa da arasrulwlovani mowmis arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis procesSi monawileobisas. es kodeq-
si gamoiyeneba agreTve 18-dan 21 wlamde asakis piris mi-
marT am kodeqsis me-15 muxlis pirveli nawiliT gaTva-
liswinebul SemTxvevaSi, Tu es piri braldebulia. am
kodeqsis 38-e–48-e muxlebiT dadgenili normebi vrcel-
deba agreTve 18-dan 21 wlamde asakis pirze, Tu arsebobs
dasabuTebuli varaudi, rom man Caidina saqarTvelos
sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli nakle-
bad mZime an mZime danaSauli.

aRsaniSnavia, rom arasrulwlovanTa marTlmsajule-


bis kodeqsi gamoiyeneba 18-dan 21 wlamde asakis piris mi-
marTac.
kerZod, 18-dan 21 wlamde asakis piris mimarT gamoiye-
neba me-15 muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebul Sem-
TxvevebSi (rodesac 18-dan 21 wlamde piri braldebulia),
18-dan 21 wlamde pirebze vrceldeba agreTve kanonis 38-e
– 48-e muxlebi.
18-dan 21 wlamde asakis pirze arasrulwlovnisTvis
gankuTvnili normebis gavrceleba aprobirebulia saxel-
mwifoebSi, sadac ganviTarebulia arasrulwlovanTa
marTlmsajuleba. aseTi qveynebia, magaliTad:
• germania;
• xorvatia;
• serbeTi;
• holandia;
• italia;

113
• portugalia;
• rumineTi;
• makedonia;
• SvedeTi.
saerTaSoriso standartebi aseve iTvaliswinebs 18–
dan 21 wlamde asakis pirebze arasrulwlovnebisTvis
gankuTvnili wesebis gavrcelebas. arasrulwlovnebis
marTlmsajulebis Sesaxeb modeluri kanonis komentare-
bis Tanaxmad, neiro-mecnieruli kvlevebiTa da adamia-
nis Tavis tvinis ganviTarebis Seswavlis Sedegad dadgin-
da, rom realurad Zalian rTulia dadgindes gansxvaveba
mozrdili bavSvisa (‘older child’) da axalgazrda zrdasru-
lis (‘young adult’) Tavis tvinebs Soris, ris gamoc evropuli
saxelmwifoebis umetesoba ukve avrcelebs arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebas 18-dan 21 wlamde asakis pirebze.
evrosabWos ministrTa komitetis mosazrebiT, imis gaTva-
liswinebiT, rom gardamavali periodi bavSvobidan zrdas-
rulobaSi sakmaod xangrZlivia, garkveul SemTxvevebSi Se-
saZlebeli unda iyos 18-dan 21 wlamde asakis axalgazrda
zrdasrulebze igive wesebis gavrceleba, rac gaTvaliswi-
nebulia arasrulwlovnebisTvis.193
Mamdenad, arasrulwlovnis saukeTeso interesi mso-
flioSi aRiarebuli da mniSvnelovani dacvis obieqtia,
iseve rogorc rig SemTxvevebSi 18-dan 21 wlamde piris
saukeTeso interesi, Sesabamisad saqarTvelos aars-
rulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi TanxvedraSi mo-
dis msoflio standartebTan.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis meore muxli miuTiTebs, rom kodeqsiT regulire-
buli normebis gamoyeneba 18-dan 21 wlamde piris mimarT
xdeba mxolod or samarTlebriv SemTxvevaSi;
1. saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis me-15 muxliT pirveli nawiliT gaTvaliswinebul
193 ganmartebiTi baraTi saqarTvelos kanonis „arasrulwlovanTa marTlm-
sajulebis kodeqsi“ proeqtze. factcheck.ge/wp-content/uploads/2015/06/file0012.pdf
nanaxia 20.02.2016

114
SemTxvevaSi, Tu es piri braldebulia.
2. saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajule-
bis kodeqsis 38-e–48-e muxlebiT dadgenili normebi vr-
celdeba agreTve 18-dan 21 wlamde asakis pirze, Tu arse-
bobs dasabuTebuli varaudi, rom man Caidina saqarTvelos
sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli naklebad
mZime an mZime danaSauli.
ganvixiloT TiToeuli daTqma, pirvel SemTxvevaSi
saxeze aris savaldebulo dacvis sakiTxi praqtikidan ga-
momdinare, 18 wels gadacilebul pirTa dacvas savaldebu-
lo SemTxvevebSi advokati axorcielebs Tu piri, romel-
sac ukve miniWebuli aqvs braldebulis statusi, moiTxo-
vs advokatis daniSvnas, braldebulis statusis miniWebis
ori samarTlebrivi gza arsebobs;
1. Bpiris braldebis Sesaxeb dadgenilebis gamotana;
2. dakaveba (Tu dakavebamde gamotanili ar aris bral-
debis dadgenileba).
orive SemTxvevaSi, braldebulis mier advokatis mo-
Txovnis ufleba asaxul unda iqnes Sesabamis sagamoZiebo
moqmedebis oqmSi, an saproceso dokumentis SeniSvnaSi.

magaliTi 1-li;
2017 wlis 02 ianvars dakavebul iqna 18 wlis “a” romel-
sac gaecno dakavebis oqmi da gadaeca misi asli, “a”-m daka-
vebis oqmSi arsebul Sesabamis SeniSvnis grafaSi aRniSna
rom mas surs advokati – aseT SemTxvevaSi braldebis mxare
valdebulia mimarTos saxazino advokaturas advokatis
savaldebulo wesiT daniSvnis mizniT.

magaliTi me-2;
2017 wlis 02 ianvars gamotanil iqna dadgenileba “a”
s braldebis Sesaxeb, dadgenilebis gacnoba daevala ga-
momZiebel “b” – s, gamomZiebels dadgenilebis gacnobamde
“a” – m ganumarta rom mas surs advokati da mis gareSe ar
surs dadgenilebis gacnoba, gamomZiebeli valdebulia

115
savaldebulo wesiT dauniSnos mas advokati, xolo Tu
braldebis Sesaxeb dadgenilebis gacnobis kanoniT gan-
sazRvruli vada gadis, gamomZiebelma aucileblad unda
gaacnos mas dadgenileba, xolo Semdeg dauyovnebliv mi-
marTos saxazino advokaturas advokatis gamoyofis mo-
TxovniT.
aqve gasaTvaliswinebelia is garemoeba, rom aras-
rulwlovanma braldebulma SesaZloa ar icodes, rom mas
gaaCnia advokatis saxazino wesiT moTxovnis ufleba, aR-
niSnuli xarvezi aRmofxvril unda iqnes dakavebis oqmSi
asaxul braldebulis uflebebSi advokatis yolis ufle-
bis srulyofili ganmartebiT, xolo braldebis Sesaxeb
dadgenilebis gamotanis SemTxvevaSi, braldebis Sesaxeb
dadgenilebaSi detalurad unda iqnes Setanili aRniSnu-
li ufleba.
Mmeore SemTxveva, roca arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis kodeqsi moqmedebas iwyebs 18 –dan 21 wlamde piris
mimarT, saxezea maSin, rodesac xdeba 18-dan 21 wlamde pi-
ris mier naklebad mZime an mZime danaSaulis Cadena da mis
mimarT gamoyenebul unda iqnes ganrideba/mediacia.
@

§ 8 `kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovani~


sisxlis samarTlis sivrceSi
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis meore muxlis Tanaxmad; kanonTan konfliqtSi
myofi arasrulwlovani – 18 wlamde asakis piri, romlis
mimarTac:
a) arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom man Caidina
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswi-
nebuli danaSauli;
g) gamotanilia gamamtyunebeli ganaCeni an am nawi-
lis „b“ qvepunqtiT gaTvaliswinebuli administraciu-
li samarTaldarRvevisaTvis administraciuli saxde-
lis dakisrebis Sesaxeb gadawyvetileba.
116
kanonmdebeli gvaZlevs daTqmas, rom kanonTan konfli-
qtSi myofi aris 18 wlamde asakis piri, Sesabamisad saxeze
gvaqvs asakis zeda zRvari 18 weli, magram saxeze ar aris
minimaluri asaki, aRniSnul ganmartebas rom daveyrdnoT,
kanonTan konfliqtSi SeiZleba movides rogorc 10 wlis
piri, romelmac Caidina sxvisi moZravi nivTis qurdoba,
aseve 16 wlis piri romelmac Caidina msgavsi danaSauli, ma-
gram samarTalwarmoeba maT mimarT iqneba individualuri
da Semajamebeli gadawyvetilebac gansxvavebuli.
mimaCnia, rom termini – kanonTan konfliqtSi myofi
arasrulwlovani warmodgenili msjelobiT ar unda iqnes
gagebuli, vinaidan aucilebelia aRniSnuli terminis gan-
martebisas dadgindes minimaluri asakobrivi zRvari.
gadavxedoT arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis yvela muxls, sadac mocemulia termini kanonTan
konfliqtSi myofi arasrulwlovani da gavigoT, Tu ra re-
gulaciebs gviwesebs aRniSnuli muxlebi;
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis me-2 muxlis 1-eli nawili;
es kodeqsi gamoiyeneba kanonTan konfliqtSi myofi
arasrulwlovnis, arasrulwlovani dazaralebulisa da
arasrulwlovani mowmis arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis procesSi monawileobisas. es kodeqsi gamoiyeneba
agreTve 18-dan 21 wlamde asakis piris mimarT am kodeqsis
me-15 muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebul SemTxve-
vaSi, Tu es piri braldebulia. am kodeqsis 38-e–48-e mu-
xlebiT dadgenili normebi vrceldeba agreTve 18-dan 21
wlamde asakis pirze, Tu arsebobs dasabuTebuli varaudi,
rom man Caidina saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT
gaTvaliswinebuli naklebad mZime an mZime danaSauli.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis me-3 muxlis me-8 nawili;
aRdgeniTi marTlmsajulebis RonisZieba – RonisZie-
ba, romelic kanonTan konfliqtSi myof arasrulwlovans
saSualebas aZlevs, gaacnobieros Cadenili qmedebisaTvis

117
sakuTari pasuxismgebloba, gamoasworos danaSaulis Sede-
gebi, aanazRauros ziani an/da Seurigdes dazaralebuls.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis me-3 muxlis me-9 nawili;
mediacia – kanonTan konfliqtSi myof arasrulwlovan-
sa da dazaralebuls Soris dialogis procesi, romelsac
uZRveba mediatori da romlis mizania arasrulwlovnisa
da dazaralebulis Serigeba da maT Soris konfliqtis ga-
dawyveta. mediaciis procesSi monawileobs agreTve aras-
rulwlovnis kanonieri warmomadgeneli, fsiqologi, so-
cialuri muSaki an/da sxva piri. survilis SemTxvevaSi am
procesSi monawileobis miReba prokurorsac SeuZlia.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis me-7 muxli;
kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis mimarT
gamoyenebuli zoma Cadenili qmedebis Tanazomieri unda
iyos da mis pirovnebas, asaks, saganmanaTleblo, socialur
da sxva saWiroebebs unda Seesabamebodes.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis me-10 muxlis 1-eli nawili;
kanonTan konfliqtSi myof arasrulwlovans aqvs aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis procesSi uSualod an/
da kanonieri warmomadgenlis meSveobiT monawileobis
ufleba. mas aqvs agreTve ufleba, mousminon da gaiTva-
liswinon misi mosazrebebi asakisa da ganviTarebis donis
Sesabamisad.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis me-10 muxlis me-2 nawili;
kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis ad-
vokats ufleba aqvs, arasrulwlovnis kanonieri warmoma-
dgenlis werilobiTi TanxmobiT, arasrulwlovnis nebis-
gan damoukideblad Seitanos saCivari an uari Tqvas masze,
Tu es Seesabameba arasrulwlovnis saukeTeso interesebs.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis me-11 muxlis me-2 nawili;

118
sasamarTlo valdebulia kanonTan konfliqtSi myofi
arasrulwlovnis saqme prioritetulad ganixilos.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis me-17 muxlis 1-eli nawili;
raionul (saqalaqo) sasamarTloSi kanonTan konfliqt-
Si myofi arasrulwlovnis saqmes ganixilavs arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebaSi specializebuli mosamarTle,
xolo Tu saqme kolegiurad ganixileba – sasamarTlo ko-
legia, romlis sul mcire ori wevri, maT Soris, kolegiis
Tavmjdomare, arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi spe-
cializebuli mosamarTlea.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis me-17 muxlis me-2 nawili;
saapelacio sasamarTlosa da saqarTvelos uzenaes sasa-
marTloSi kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis
saqmes ganixilavs sasamarTlo palata, romlis sul mcire
ori wevri, maT Soris, palatis Tavmjdomare, arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebaSi specializebuli mosamarTlea.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis 29-e muxlis 1-eli nawili;
kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis saqme
daxurul sasamarTlo sxdomaze ganixileba.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis 29-e muxlis me-3 nawili;
kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis saqmis
sasamarTloSi ganxilvisas mosamarTle, xolo gamoZiebis
stadiaze – prokurori uflebamosilia arasrulwlovnis
kanonier warmomadgenels aukrZalos saproceso moqme-
debaze daswreba mxolod im SemTxvevaSi, Tu amas aras-
rulwlovnis saukeTeso interesebi moiTxovs.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis 31-e muxlis 1-eli nawili;
kanonTan konfliqtSi myof arasrulwlovans, romelic
ucxo qveynis moqalaqea, ufleba aqvs, arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis procesis nebismier stadiaze isarge-

119
blos Tavisi qveynis diplomatiuri warmomadgenlobis an
sakonsulo dawesebulebis warmomadgenlis daxmarebiT.
Sesabamisad, yvela zemoaRniSnuli norma rac areguli-
rebs kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis samar-
TalTan urTierTobas moqmedebs mxolod mas Semdeg, rac
piri ukve monawileobs arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis procesSi rogorc 14 wlidan 18 wlamde SesaZlo da-
naSaulis Camdeni an 16 wlidan 18 wlamde SesaZlo adminis-
traciuli samarTaldarRvevis Camdeni administraciuli
samarTlis kuTxiT.
amdenad kanonis mixedviT – Tu saxeze gvaqvs dasabuTe-
buli varaudis standarti, Sesabamisad saxeze gvyavs ka-
nonTan konfliqtSi mofi arasrulwovani.
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kode-
qsis mixedviT dasabuTebuli varaudi aris faqtebis an
informaciis erToblioba, romelic mocemuli sisxlis
samarTlis saqmis garemoebaTa erTobliobiT daakmayo-
filebda obieqtur pirs, raTa daeskvna piris mier da-
naSaulis SesaZlo Cadena, am kodeqsiT pirdapir gaTva-
liswinebuli sagamoZiebo moqmedebis CatarebisTvis an/
da aRkveTis RonisZiebis gamoyenebisTvis gaTvaliswine-
buli mtkicebulebiTi standarti.194
rodesac gamoZieba iwyeba konkretul sisxlis samarT-
lis saqmeze, mimdinareobs saqmis masalebis Segroveba, Tu
Segrovebuli iqneba saqmis masalebi, romlebic sakmarisi
iqneba dasabuTebuli varaudisaTvis rom pirovnebam Cai-
dina danaSauli, sisxlis samarTlis kanoni gvaZlevs ra-
modenime samarTlebrivi reagirebis gzas da Semajamebeli
gadawyvetilebis miRebis ganxorcielebis saSualebas;
ganvixiloT ramodenime samarTlebrivi SemTxveva;
1. Tu arsebobs dasabuTebuli varaudi rom aras-
rulwlovanma Caidina danaSauli, magram mas ar miuRwevia
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis asakisaTvis,
sisxlissamarTlebrivi devna ar daiwyeba da Sewydeba

194 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi me-3 muxli, 11-e nawili

120
sisxlis samarTlis saqmeze gamoZieba saqarTvelos sisxlis
samarTlis saproceso kodeqsis 105-e muxlis meore nawi-
lis “a” punqtiT, romlis mixedviTac, sisxlissamarTle-
brivi devna ar unda daiwyos, xolo dawyebuli devna unda
Sewydes, Tu pirs ar miuRwevia im asakisaTvis, romlidanac
dgeba sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba195.
saqarTvelos kanoniT arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis Sesaxeb, da saqarTvelos sisxlis samarTlis kode-
qsis mixedviT sisxlis samarTlebrivi pasuxismgeblobis
minimalur asakad gansazRvrulia 14 weli.
msgavs samarTlebriv SemTxvevaSi, Semajamebeli gadawy-
vetileba iTvaliswinebs sisxlis samarTlis saqmeze ga-
moZiebis Sewyvetas, vinaidan qmedebis Camdens miRweuli ar
aqvs sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis asakisaTvis,
amdenad is ar iTvleba kanonTan konfliqtSi myof pirad.
2. Tu arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom aras-
rulwlovanma naklebad mZime an mZime danaSauli Caidina,
pirvel rigSi, ganixileba ganridebis SesaZlebloba da fas-
deba, uzrunvelyofs Tu ara ganrideba arasrulwlovnis
resocializacia-reabilitacias da axali danaSaulis
Tavidan acilebas. prokurori uflebamosilia miiRos
dasabuTebuli gadawyvetileba sisxlissamarTlebrivi
devnis ardawyebis an dawyebuli sisxlissamarTlebrivi
devnis Sewyvetisa da ganridebis Sesaxeb.196 ris Semdgomac
wydeba sisxlis samarTlis saqmis gamoZieba kanoniT dad-
genili wesiT. miuxedavad aRniSnulisa, arasrulwlovani,
msgavsi xasiaTis samarTlebrivi procesis warmoebis eta-
pze mainc iTvleba kanonTan konfliqtSi myof pirad.
3. Tu arsebobs dasabuTebuli varaudi rom aras-
rulwlovanma Caidina danaSauli, prokurori uars ityvis
braldebaze, ar daiwyebs an Sewyvets sisxlis samarTlis
saqmes sajaro interesebidan gamomdinare, diskreaciuli

195 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi 105-e muxlis meore


nawilis “a” punqti. muq. red.
196 saqarTvelos kanoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi” muxli
38 -e. moq.red.

121
uflebamosilebis gamoyenebiT saqarTvelos sixlis sa-
marTlis saproceso kodeqsis 105-e muxlis pirveli nawi-
lis “i” punqtiTDan/da 105-e muxlis mesame nawilis Sesaba-
misad.
arasrulwlovani, msgavsi xasiaTis samarTlebrivi pro-
cesis warmoebis etapze iTvleba kanonTan konfliqtSi
myof pirad.
4. Tu arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom aras-
rulwlovanma Caidina danaSauli, mas waredgineba bralde-
ba prokuroris mier, vinaidan piris braldebulad cnobis
safuZvelia gamoZiebis stadiaze Sekrebil im mtkicebu-
lebaTa erToblioba, romlebic sakmarisia dasabuTebuli
varaudisaTvis, rom am pirma danaSauli Caidina197. Seefar-
deba/ar Seefardeba aRkveTis RonisZiebis romelime saxe,
waredgineba sasamarTlos braldebulis sasamarTloSi
pirveli wardgenis sasamarTlo sxdomaze, gaivlis wina-
sasamarTlo sxdomis etaps da sisxlis samarTlis saqme ar-
sebiTi ganxilvisaTvis warimarTeba sasamarTloSi, gamova
ganaCeni. msgavsi xasiaTis samarTlebrivi procesis war-
moebis etapze arasrulwlovani iTvleba kanonTan konfli-
qtSi myof pirad.
5. Tu arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom aras-
rulwlovanma Caidina danaSauli, mas waredgineba bralde-
ba prokuroris mier, vinaidan piris braldebulad cnobis
safuZvelia gamoZiebis stadiaze Sekrebil im mtkicebule-
baTa erToblioba, romlebic sakmarisia dasabuTebuli va-
raudisaTvis, rom am pirma danaSauli Caidina198 mis mimarT
gaformdeba saproceso SeTanxmeba sisxlis samarTlis
procesis nebismier stadiaze da saproceso SeTanxmebis
sasamarTlos mier damtkicebis SemTxvevaSi saqmis arsebi-
Ti ganxilvis gareSe gamova gamamtyunebeli ganaCeni. Tu ar
damtkicdeba saproceso SeTanxmeba saqme warimarTeba ze-
moaRniSnul mesame punqtSi gadmocemuli samarTlebrivi
gzis Sesabamisad. msgavsi xasiaTis samarTlebrivi proce-
197 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi 169-e muxli. mM oq. red.
198 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi 169-e muxli. mM oq. red.

122
sis warmoebis etapze arasrulwlovani iTvleba kanonTan
konfliqtSi myof pirad.
6. Tu arsebobs saqarTvelos sisxlis samarTlis sa-
proceso kodeqsis 105-e muxliT gaTvaliswnbeuli sx-
va samarTlebrivi SemTxveva sisxlis samarTlis saqmeze
gamoZiebis Sewyvetis kuTxiT, magram Sewyvetamde Seiqm-
na dasabuTebuli varaudi, rom 14-dan 18 wlamde aras-
rulwlovnis mier Cadenilia danaSauli.
amdenad, saqarTvelos sisxlis samarTlis kanonmde-
bloba gvaZlevs 4 samarTlebriv gzas, romelTa mimdina-
reobisas saxeze unda iyos dasabuTebuli varaudis stan-
darti, mas Semdeg, rac Seiqmneba aRniSnuli mtkicebuleba-
Ta standarti da pirs Sesrulebuli ar aqvs 18 weli, saxeze
gvyavs kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovanis sta-
tusis mqone piri.
garda zemoaRniSnuli SemTxvevebisa, mxedvelobaSi un-
da iqnes miRebuli sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT ga-
Tvaliswinebuli SemTxveva, romelic iTvleba sisxlissa-
marTlebrivi devnis dawyebad, aRniSnuli aris sagamoZiebo
moqmedeba piris dakaveba, ra drosac saWiroa arsebobdes
aseve dasabuTebuli varaudis mtkicebulebaTa standar-
ti.
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
mixedviT;
dakaveba aris Tavisuflebis xanmokle aRkveTa.199
piri dakavebulad iTvleba mimosvlis Tavisufle-
bis SezRudvis momentidan. dakavebis momentidan piri
iTvleba braldebulad200.
Tu arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom pirma Caidina
danaSauli, romlisTvisac kanoniT sasjelis saxiT gaTva-
liswinebulia Tavisuflebis aRkveTa, amasTanave, piri mi-
imaleba an ar gamocxaddeba sasamarTloSi, gaanadgurebs
saqmisaTvis mniSvnelovan informacias an Caidens axal

199 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi muxli 170 . moq. red.
200 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi muxli 171 . moq. red

123
danaSauls, gamoZiebis adgilis mixedviT sasamarTlos
prokuroris SuamdgomlobiT, zepiri mosmenis gareSe ga-
moaqvs ganCineba piris dakavebis Taobaze. es ganCineba ar
gasaCivrdeba.201
piris dakaveba sasamarTlos ganCinebis gareSe SesaZle-
belia, Tu:
a) pirs waaswres danaSaulis Cadenisas an CadenisTanave;
b) piri dainaxes danaSaulis Cadenis adgilas da mis mi-
marT dauyovnebliv xorcieldeba sisxlissamarTlebrivi
devna misi dakavebis mizniT;
g) pirze, masTan an mis tansacmelze aRmoCnda Cadenili
danaSaulis aSkara kvali;
d) piri danaSaulis Cadenis Semdeg miimala, magram Semd-
gom igi TviTmxilvelma amoicno;
e) piri SesaZloa miimalos;
v) piri Zebnilia.202
amdenad, piris dakaveba SesaZloa ganxorcieldes sasa-
marTlos ganCinebis gareSe, gadaudebeli aucileblobi-
dan gamomdinare, magram am SemTxvevaSi aucilebelia rom
arsebobdes piris mier danaSaulis Cadenis dasabuTebuli
varaudi.
Sesabamisad, mas Semdeg rac Seiqmneba aRniSnuli varau-
di, 18 wels miuRweveli piri iTvleba kanonTan konfliqtSi
myof pirad.
arsebobs dakavebis meore samarTlebrivi gza sasamarT-
los ganCineba. piris dakaveba sasamarTlos ganCinebis ga-
reSe nebadarTulia mxolod im SemTxvevaSi, Tu arsebobs
dasabuTebuli varaudi, rom pirma Caidina danaSauli da
misi mimalvis, sasamarTloSi gamoucxadeblobis, saqmisa-
Tvis mniSvnelovani informaciis ganadgurebisa Tu axali
danaSaulis Cadenis safrTxe Tavidan ver iqneba acilebu-
li sxva, alternatiuli RonisZiebiT, romelic propor-
ciulia savaraudod Cadenili danaSaulis garemoebebisa

201 iqve
202 iqve

124
da braldebulis piradi monacemebisa.203 am SemTxvevaSic
aucilebelia arsebobdes dasabuTebuli varaudi, imisa
rom pirma Cidina danaSauli.
sasamarTlos ganCinebis Sesrulebis konkretuli va-
da, rac sasamarTlos mier iqneba miTiTebuli ganCinebis
Sesrulebis vadad, saproceso kanonmdeblobaSi pirdapir
mocemuli ar aris, magram praqtikaSi, damkvidrebulia ma-
qsimaluri 30 dRiani vada, romelic kanonis analogiaze
dayrdnobiT saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsis 112-e muxlis, sasamarTlos ganCinebiT sagamoZie-
bo moqmedebis Catarebis zogadi wesis mesame nawilidan
aris aRebuli, romlis mixedviTac – Cxrekis an amoRebis
ganCineba Zaladakargulia, Tu es sagamoZiebo moqmedeba ar
dawyebula 30 dRis vadaSi204.
aRniSnuli vadis sakiTxi ganxilul iqna imdenad, ram-
denadac mizanSewonilad mimaCnia, rom arasrulwlovans
“kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovanis” statusi
da Sesabamisad misi uflebebi unda mieniWos dakavebis Se-
saxeb prokuroris Suamdgomlobis sasamarTloSi Setanis
momentidan da sasamarTlos mier Suamdgomlobis dakma-
yofilebis da dakavebis ganCinebis gacemis momentisaTvis
saxeze unda gvyavdes “kanonTan konfliqtSi myofi aras-
rulwlovani” miuxedavad im vadisa, Tu ra vada aris mi-
TiTebuli dakavebis vadad da miuxedavad im vadisa Tu ra
vadaSi ganxorcieldeba ganCinebis safuZvelze dakaveba,
vinaidan da radganac sasamarTlo ganCinebiT adgens da-
sabuTebuli varaudis arsebobas, rac avtomaturad sZens
14-dan 18-wlamde asakis pirs “kanonTan konfliqtSi myofi
arasrulwlovanis” statuss.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis mixedviT, Tu arasrulwlovnis mimarT gamotanilia
gamamtyunebeli ganaCeni, mas unarCundeba kanonTan kon-
fliqtSi myofi arasrulwlovnis statusi.
SesaZlebelia arsebobdes mosazreba, rom mas Semdeg
203 iqve
204 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi muxli 112. moq. red

125
rac gamova gamamtyunebeli ganaCeni piris mimarT, ra saWi-
roa msjavrdebuls SeunarCundes kanonTan konfliqtSi
myofi piris statusi. aRniSnuli msjeloba aris aramarTe-
buli ori garemoebis gamo, pirveli samarTlebrivi kuTxe
da meore zneobrivi kuTxe.
samarTlebrivi kuTxiT, braldebuli, mas Semdeg rac
mis mimarT gamova gamamtyunebeli ganaCeni, sargeblobs
msjavrdebulis statusiT da misi yvela uflebiT.
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
mixedviT;
dacvis mxare aris braldebuli, msjavrdebuli, gamarT-
lebuli, maTi advokati.205
aseve gamamtyunebeli ganaCenis sarezolucio nawilSi
aRiniSneba ganaCenis gasaCivrebis ufleba206. saapelacio
wesiT SeiZleba gasaCivrdes pirveli instanciis sasamarT-
los ganaCeni, romelic apelants ukanonod an/da dausabu-
Teblad miaCnia da saapelacio saCivris Setanis ufleba aq-
vs bralmdebels, zemdgom prokurors, msjavrdebuls an/
da mis advokats207.
Sesabamisad msjavrebul pirs gaaCnia gasaCivrebis
ufleba, ris gamoc mas unda SeunarCundes statusi “kanon-
Tan konfliqtSi myofi arasrulwlovani” rac mianiWebs
Sesabamis uflebebs meore da mesame instanciis sasamarT-
loSi.
M
meore – zneobrivi kuTxe;
zneoba – im wesebis, normebis erToblioba, romlebic
gansazRvraven adamianTa urTierTdamokidebulebas da
yofaqcevas ama Tu im sazogadoebaSi; am normebis Sesabami-
si qceva da adamianis sulieri Tvisebebi.208
“arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi”-s ar-
205 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi muxli 3, nawili 7. moq.
red
206 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi muxli 274. moq. red
207 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi muxli 292 . moq. red
208 samoqalaqo ganaTlebis leqsikoni. http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=ter-
m&d=6&t=23122 nanaxia 14.11.16

126
sebobis datvirTva aris aramarto gamoZiebis da sasamarT-
los stadiaze arasrulwlovanTa mimarT gansakuTrebuli
mopyroba, aramed maTi resocializacia da Sedegad jansa-
Ri sazogadoebis wevris miReba, maTi zneobrivi ganviTare-
ba, resocializacia da Camoyalibeba.
saerTaSoriso standartebis Sesabamisad, Tavisufle-
bis aRkveTis ZiriTadi mizani unda iyos bavSvis reinte-
gracia da mis mier momavalSi sazogadoebaSi sasargeblo
rolis Sesruleba. am miznis misaRwevad “gamasworebel
dawesebulebebSi moTavsebuli arasrulwlovnebi uzrun-
velyofilni unda iyvnen zrunviT, dacviT da yvelanairi
aucilebeli daxmarebiT – socialuri, fsiqologiuri, sa-
medicino, fizikuri, agreTve ganaTlebisa da profesiuli
momzadebis sferoSi – romlebic maT SeiZleba dasWirdeT
maTi asakis, sqesis da pirovnebis gaTvaliswinebiT, agre-
Tve maTi srulyofili ganviTarebis interesebis gaTva-
liswinebiT.” yvela sasjelaRsrulebis dawesebuleba, ro-
melSic bavSvebi arian moTavsebulni, unda muSaobdes iseTi
reJimiT, romelic orientirebuli iqneba sazogadoebaSi
bavSvis reintegraciaze. bavSvTan unda moxdes gasaubre-
ba miyvanis momentSive da unda momzaddes fsiqologiuri
da socialuri angariSi, romelsac, samedicino angariSTan
erTad, unda daeyrdnos dawesebuleba, raTa ganisazRvros
bavSvisaTvis yvelaze Sesaferisi programa.209
Tavisi arsiT arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
sistema kompleqsuria da aerTianebs sxvadasxva iseT sam-
Tavrobo struqturas, saagentos, uwyebas, organizaciasa
da dawesebulebas, rogoricaa policia, prokurorebi, ad-
vokatebi, sasamarTlo, socialuri uzrunvelyofis saa-
gentoebi, saganmanaTleblo dawesebulebebi, probaciis
samsaxurebi, sasjelaRsrulebis dawesebulebebi, Semdgo-
mi zrunvis organoebi da sazogadoebrivi arasamTavrobo
organizaciebi. 210
209 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” gv. 121. 2011 weli
210 saerTaSoriso standartebi arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sfero-

127
saqmeze t. gaerTianebuli samefos winaaRmdeg (ganacxa-
di #24724/94) ganmcxadeblis sarCelis meore nawili, me-3 mu-
xlis darRvevasTan dakavSirebiT exeba faqts, rom sisxlis
samarTlis saqmis warmoeba mimdinareobda sam kviras, sa-
jarod, zradsrulTa samefo sasamarTloSi da Sesabamisi
formalobebis dacviT da im faqts, rom ganaCenis gamota-
nis Semdeg msjavrdebulTa vinaoba gamJRavnda.211
Ggaeros bavSvis uflebaTa komitetis N10 zogadi kome-
taris Sesabamisad komitets surs monawile saxelmwifoe-
bis yuradReba miapyros gaeros wesebisadmi Tavisufle-
baaRkveTil arasrulwlovanTa dasacavad, romelic miRe-
bulia generaluri asambleis mier 45/113 rezuluciiT 1990
wlis dekemberSi. komiteti mouwodebs wevr saxelmwifoebs
srulad ganaxorcielon es wesebi da mxedvelobaSi miiRon
aseve patimarTa mopyrobis standartuli minimaluri wese-
bi (ixileT agreTve pekinuri wesebis mecxre wesi).212

§ 9 @`kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovani~


administraciuli samarTlis sivrceSi
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-3
muxlis me-2 nawilis “b” qvepunqtis Tanaxmad;
2. kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovani – 18
wlamde asakis piri, romlis mimarTac:
b) Sedgenilia administraciuli samarTaldarRve-
vis oqmi, romlis Tanaxmad, man Caidina saqarTvelos
administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e da
1002 muxlebiT, 116-e muxlis me-9 nawiliT, 121-e muxlis
me-4 nawiliT, 123-e muxlis me-4 nawiliT, 150-e muxlis
22 nawiliT, 1533 muxlis me-2 nawiliT, 1536 muxlis me-2

Si. gaeros bavSvTa fondi, 2011 weli


211 gaeros bavSvis uflebaTa komitetis zogadi komentari 1 # 0 marTlmsajule-
bis sistemaSi bavSvis uflebebis Sesaxeb
212 g
G aeros bavSvis uflebaTa komitetis 1N 0 zogadi kometari. saerTaSoriso
standartebi arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sferoSi. gaeros bavSvTa
fondi, 2011 weli

128
nawiliT, 1552, 157-e da 166-e muxlebiT, 171-e muxlis me-3
nawiliT, 173-e muxliT, 1741 muxlis me-3 da me-4 nawile-
biT, 17415 muxlis me-4 nawiliT, 1752, 1771 da 178-e muxle-
biT da 1811 muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli ad-
ministraciuli samarTaldarRveva 213.
g) gamotanilia am nawilis „b“ qvepunqtiT gaTva-
liswinebuli administraciuli samarTaldarRvevisa-
Tvis administraciuli saxdelis dakisrebis Sesaxeb ga-
dawyvetileba214.

vinaidan qmedebaTa CamonaTvali administraciul sa-


marTaldarRvevaTa kodeqsidan mcirea, aucileblad
ganxilul unda iqnes TiToeuli qmedebis Semadgenloba
raTa vicodeT Tu ra SemTxvevaSi gvaqvs samarTaldarRve-
va sadac arasrulwlovani monawileobs rogorc „kanonTan
konfliqtSi myofi arasrulwlovani“.
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis mixedviT [...administraciuli samarTaldarRve-
vis Cadenis Sesaxeb Sedgeba oqmi, saamisod uflebamosili
Tanamdebobis piris an sazogadoebrivi organizaciisa Tu
sazogadoebrivi organos warmomadgenlis mier]215, rac gan-
sazRvrulia saqarTvelos administraciul samarTalda-
rRvevaTa kodeqsis 239-e muxliT.
imisaTvis, rom srulad ganvmartoT ra SemTxvevaSi aris
arasrulwlovani kanonTan konfliqtSi myofi piri admi-
nistraciul samarTalSi, detalurad ganvixiloT admi-
nistraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis miTiTebuli
muxlebi;

213 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli


3. moq.red.
214 iqve.
215 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. muxli 239.
moq.red.

129
1. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-
vaTa kodeqsis 45-e muxli. narkotikuli saSualebis ga-
saRebis miznis gareSe, mcire odenobiT ukanonod SeZena
an Senaxva anda narkotikuli saSualebis eqimis daniS-
nulebis gareSe moxmareba narkotikuli saSualebis ga-
saRebis miznis gareSe, mcire odenobiT ukanonod SeZena
an Senaxva eqimis daniSnulebis gareSe moxmareba gamoi-
wvevs dajarimebas 500 laris odenobiT an, gamonaklis
SemTxvevaSi, Tu saqmis garemoebebisa da damrRvevis pi-
rovnebis gaTvaliswinebiT am zomis gamoyeneba arasak-
marisad iqneba miCneuli, – administraciul patimrobas
15 dRemde vadiT.216
SeniSvna:
piri, romelic nebayoflobiT Caabarebs narkoti-
kul saSualebas, romelic mas aqvs mcire odenobiT da
romelic man SeiZina an Seinaxa gasaRebis miznis gareSe,
agreTve piri, romelic nebayoflobiT mimarTavs same-
dicino dawesebulebas narkotikuli saSualebis eqimis
daniSnulebis gareSe moxmarebasTan dakavSirebiT mis-
Tvis samedicino daxmarebis gasawevad, Tavisufldeba
am muxliT gaTvaliswinebuli qmedebebisaTvis gansazR-
vruli administraciuli pasuxismgeblobisagan.
policieli saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris
mier saamisod uflebamosil pirs gamokvlevis mizniT
warudgens im pirs, romlis mimarTac arsebobs safuZ-
vliani eWvi, rom man narkotikuli saSualeba eqimis da-
niSnulebis gareSe moixmara.
saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis sa-
ministros generaluri inspeqciis uflebamosili Ta-
namSromeli kompetentur organos gamokvlevisaTvis
warudgens saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da proba-
ciis saministros, mis sistemaSi Semavali penitenciu-
ri dawesebulebebis, imave saministros mmarTvelobis
sferoSi moqmedi sajaro samarTlis iuridiuli pire-
216 “saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi” muxli 45.
moq. red

130
bis – arasapatimro sasjelTa aRsrulebisa da probaci-
is erovnuli saagentos (maT Soris, arasapatimro sas-
jelTa aRsrulebisa da probaciis erovnuli saagentos
teritoriuli organoebis) da sasjelaRsrulebisa da
probaciis saswavlo centris teritoriaze myof sami-
nistros sistemis im mosamsaxureebs, romelTa mimar-
Tac arsebobs safuZvliani eWvi, rom maT narkotikuli
saSualeba eqimis daniSnulebis gareSe moixmares.
uflebamosili piris mier narkotikuli saSualebis
moxmarebis faqtis dadgenis wesi ganisazRvreba saqarTve-
los Sinagan saqmeTa ministrisa da saqarTvelos Sromis,
janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris erTo-
blivi brZanebiT.
am muxliT gaTvaliswinebuli samarTaldarRvevebis
CadenisaTvis pirs CamoerTmeva iaraRis tarebis ufleba 3
wlamde vadiT.217
imisaTvis, rom srulyofilad ganvmartoT muxli,
mokled ganvixiloT, arasrulwlovnis SemTxvevaSi (iseve
rogorc srulwlovnis), ra samarTlebrivi SemTxvevisas
aqvT maT ufleba moixmaron narkotikuli saSualeba da ra
SemTxvevaSi ar SeexebaT administraciul samarTaldarR-
vevaTa kodeqsiT gaTvaliswinebuli 45-e muxlis norma;
1. onkoinkurabelur an somatur avadmyofs narkotiku-
li saSualeba eniSneba simptomuri mkurnalobis saxiT, sx-
vadasxva aranarkotikuli tkivildamayuCebeli saSualebe-
bis SesaZleblobaTa amowurvis Semdeg.
2. narkotikuli saSualebis avadmyofisaTvis daniSvna,
misi raobis, erTjeradi da sadReRamiso dozis gansazRvra
an dozis Secvla xorcieldeba komisiuri wesiT, risTvisac
poliklinikis direqtoris, xolo iq, sadac poliklinika
ganyofilebis saxiT Sedis saavadmyofos struqturaSi,
saavadmyofos direqtoris brZanebiT iqmneba komisia Sem-
degi SemadgenlobiT: poliklinikis direqtoris moadgile

217 `saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi” muxli 45.


moq. red

131
samkurnalo dargSi (poliklinikuri ganyofilebis gamge)
an poliklinikis ganyofilebis gamge (komisiis Tavmjdoma-
re), ubnis eqimi da onkologi (araonkologiuri daavadebi-
sas komisiis SemadgenlobaSi Sedis mkurnali eqimi avadm-
yofis daavadebis profilis mixedviT).
3. avadmyofs, romelsac specializebul onkologiur
dawesebulebaSi (onkologiis samecniero centri, onko-
dispanseri) mkurnalobis procesSi udgindeba daavadebis
IV klinikuri jgufi da dawyebuli aqvs narkotikuli saSua-
lebiT simptomuri mkurnaloba, dawesebulebidan gaweris
dros eZleva amonaweri avTvisebiani simsivneebiT daava-
debul avadmyofTa samedicino baraTidan (SemdgomSi _
onkologiuri forma“) narkotikuli saSualebis im sadRe-
Ramiso dozis miTiTebiT, romelic eZleoda stacionarSi.
„onkologiuri forma“ mowmdeba Sesabamisi dawesebulebis
beWdiT, xelmZRvanelis (an misi moadgilis), ganyofilebis
gamgisa da mkurnali eqimis xelmowerebiT.
4. avadmyofs, romelsac onkologiur specializebul
dawesebulebaSi daudgindeba daavadebis IV klinikuri
jgufi, magram jer ar esaWiroeba narkotikuli saSuale-
biT tkivildayuCeba, eZleva „ onkologiuri forma“ simp-
tomuri mkurnalobis rekomendaciiT, romliTac igi aRri-
cxvaze ahyavs raionis (qalaqis) onkologs.
5. Tu kibos diagnozi dasmulia araonkologiur dawese-
bulebaSi da morfologiurad verificirebulia, diagnozi
CaiTvleba sarwmunod da onkocentris an onkodispanseris
eqimis monawileoba onkologiuri diagnozis formulire-
baSi saWiro ar aris.218
Mmagram, im SemTxvevaSi, Tu saxeze gvaqvs eqimis daniSnu-
lebis gareSe narkotikuli saSualebis ukanono moxmarebis
faqti romlisTvisac pirovnebas daedo administraciu-
218 saqarTvelos janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 2000 wlis
13 martisa da saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris 2000 wlis 15 martis er-
Toblivi brZaneba №32/o-№102. narkotikuli analgetikebiT simptomur mkur-
nalobaze myofi kontingentis saWiroebisaTvis narkotikuli saSualebebis
Senaxvis, aRricxvis, daniSvnis, gamoweris, gacemisa da gamoyenebis droebiTi
wesebis damtkicebis Sesaxeb.

132
li saxdeli da administraciuli saxdelis dadebis dRi-
dan erTi wlis ganmavlobaSi gamovlinda rom pirovnebam
kvlav moixmara eqimis daniSnulebis gareSe narkotikuli
saSualeba, saxeze gvaqvs sisxlis samarTlebrivi danaSau-
li, gaTvaliswinebuli saqarTvelos sisxlis samarTlis
kodeqsis 273-e muxli – piradi moxmarebisaTvis narko-
tikuli saSualebis, misi analogis an prekursoris mcire
odenobiT ukanono damzadeba, SeZena, Senaxva anda eqimis
daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba, Cadenili aseTi
qmedebisaTvis administraciulsaxdelSefardebuli an am
danaSaulisaTvis nasamarTlevi piris mier, rac isjeba ja-
rimiT an sazogadoebisaTvis sasargeblo SromiT vadiT as
ocidan as oTxmoc saaTamde anda Tavisuflebis aRkveTiT
vadiT erT wlamde219.
Msisxlis samarTlis kodeqsis aRniSnuli muxli moqme-
debas iwyebs administraciul samarTldarRvevaTa kode-
qsis 39-e muxlis daTqmis gaTvaliswinebiT – Tu adminis-
traciul saxdeldadebuls saxdelis moxdis dRidan erTi
wlis ganmavlobaSi ar Caudenia axali administraciuli sa-
marTaldarRveva, igi CaiTvleba administraciul saxdel-
daudeblad.220
AganvixiloT Tu ra gzebiT xdeba arasrulwlovanisa-
Tvis eqimis daniSnulebis gareSe narkotikuli saSualebis
moxmarebis faqtis dadgena, aRniSnuli xdeba klinikuri an/
da laboratoriuli (qimio-toqsikologiuri) gamokvlevis
gziT.221
laboratoriuli (qimio-toqsikologiuri) gamokvleva
tardeba – nerwyvSi an/da SardSi.222
219 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 273. moq. red
220 saqarTvelos administraciul-samarTaldarRvevaTa kodeqsi muxli 39.
moq. red
221 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministrisa da saqarTvelos Sromis, janmr-
Telobisa da socialuri dacvis ministris erToblivi brZaneba №1244–№278/n
narkotikuli da fsiqotropuli saSualebebis moxmarebasTan dakavSirebuli
administraciuli samarTaldarRvevebis dadgenis wesis damtkicebis Sesaxeb.
muxli 2.
222 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministrisa da saqarTvelos Sromis, janmr-
Telobisa da socialuri dacvis ministris erToblivi brZaneba №1244–№278/n

133
Kklinikuri gamokvleva tardeba Semdegi wesiT; eqimis
daniSnulebis gareSe narkotikuli saSualebis moxmarebis
faqtis an/da narkotikuli an/da fsiqotropuli Trobis
mdgomareobis dadgenis warmoebis dros uflebamosili pi-
ri avsebs gamokvlevis baraTis Sesabamis grafas, romelSic
unda aRiweros gamosakvlevi piris sapasporto monaceme-
bi, socialuri statusi, gamokvlevis Catarebis TariRi da
zusti dro, pirovnebis dakavebidan gamokvlevaze warmo-
dgenamde gasuli dro, operatiuli monacemebi, Rebulobs
Tu ara narkotikebs, romeli jgufis an romel saSualebas,
ra sixSiriT da ra xerxiT unda aRiweros gamo­sakvlevi pi-
ris garegnoba, fizikuri, nevro­ logiuri da fsiqikuri
statusi. klinikuri gamokvlevis Semdeg uflebamosili
piri adgens daskvnas.223
Sesabamisad, Tu saxeze gvaqvs arasrulwlovani piris
mier narkotikuli saSualebis eqimis daniSnulebis gareSe
ukanonod moxmarebis pirveli samarTlebrivi SemTxveva, an
Tu aris meore da Semdegi samarTlebrivi SemTxveva romlis
drosac wina faqtis gamovlenis Sedegad Sefardebuli ad-
ministraciuli saxdelidan gasulia erTi weli da saxeze
gvyavs 16-dan 18 wlamde asakis piri, romlis mimarTac Sed-
genilia administraciuli samarTaldarRvevis oqmi saxeze
gvaqvs saqarTvelos administraciul-samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 45-e muxli rac gulisxmobs imas, rom saxeze
gvyavs “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovani”,
romelzec vrceldeba “saqarTvelos kanoni, saqarTvelos
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi”.

narkotikuli da fsiqotropuli saSualebebis moxmarebasTan dakavSirebuli


administraciuli samarTaldarRvevebis dadgenis wesis damtkicebis Sesaxeb.
muxli 8.
223 s
M aqarTvelos Sinagan saqmeTa ministrisa da saqarTvelos Sromis, janmr-
Telobisa da socialuri dacvis ministris erToblivi brZaneba №1244–№278/n
narkotikuli da fsiqotropuli saSualebebis moxmarebasTan dakavSirebuli
administraciuli samarTaldarRvevebis dadgenis wesis damtkicebis Sesaxeb.
muxli 9. moq. red

134
2. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-
vaTa kodeqsis 1002 muxliT gaTvaliswinebuli adminis-
traciuli samarTaldarRveva;
mcire odenobiT narkotikuli saSualebis Semcve-
li mcenaris ukanono daTesva, moyvana an kultivireba
– gamoiwvevs dajarimebas 500 laris odenobiT an, gamo-
naklis SemTxvevaSi, Tu saqmis garemoebebisa da damrR-
vevis pirovnebis gaTvaliswinebiT am zomis gamoyeneba
arasakmarisad iqneba miCneuli, – administraciul pa-
timrobas 15 dRemde vadiT.
SeniSvna:
am kodeqsiT gaTvaliswinebuli narkotikuli saSua-
lebis odenobebi ganisazRvreba kanoniT224.
narkotikuli saSualebis Semcveli mcenaris daTesva
niSnavs Teslis CaTesvas miwis nebismier monakveTze, imis
miuxedavad, aris Tu ara es nakveTi konkretul mflobelo-
baSi225.
narkotikuli saSaulebis Semcveli mcenaris moyvana
gamoixateba am mcenaris movlaSi; sarevela mcenareebisa-
gan gaTavisuflebaSi, morwyvaSi, sasuqebiT ganoyierebaSi
da a. S. moyvanis mizania zrdasruli mcenaris miReba226.
narkotikuli saSualebis Semcveli mcenaris kulti-
vireba niSnavs maT damuSavebas, gaSenebas, axali saxeobis
gamoyvanas, an imgvar gadamusavebas, rom amaRldes misi mo-
savlianoba an gamZleoba araxelsayreli garemo pirobebi-
sadmi. Rogorc vxedavT kultivireba ufro Sokismomcve-
li procesia, vidre daTesva an moyvana. Kultivireba Tavis
TavSi moicavs daTesvasac da moyvanasac (movlas).227
saqarTvelos teritoriaze narkotikuli saSuale-
bebis, fsiqotropuli nivTierebebisa da prekursorebis
brunvasTan dakavSirebul urTierTobebs adgens saqar-
224 saqarTverlos administraciul-samarTaldarRvevaTa kodeqsi. mM uxli 1002.
moq. red
225 mM zia lekveiSvili, nona Todua, nino gvenetaZe, goCa mamulaSvili. sisxlis
samarTlis kerZo nawili. wigni pirveli. g G v. 640. 2006.w.
226 iqve
227 iqve

135
Tvelos kanoni narkotikuli saSualebebis, fsiqotropu-
li nivTierebebis, prekursorebisa da narkologiuri dax-
marebis Sesaxeb, romlis mixedviTac gansazRvrulia uka-
nono mflobelobidan an brunvidan amoRebuli narkotiku-
li saSualebebisa da fsiqotropuli nivTierebebis mcire,
didi da gansakuTrebiT didi odenobebis nusxa.228
Sesabamisad, Tu saxeze gvaqvs narkotikuli saSualebis
Semcveli mcenaris ukanono daTesva, moyvana an kultivire-
ba, saxezea mcire odenobiT narkotikuli saSualebis Sem-
cveli mcenare, saxeze gvyavs 16-dan 18 wlamde asakis piri
romelmac ganaxorciela aRniSnuli qmedeba, Sedgenilia
mis mimarT administraciuli samarTaldarRvevis oqmi –
saxeze gvaqvs saqarTvelos administraciul-samarTalda-
rRvevaTa kodeqsis 1002 -e muxli rac gulisxmobs imas, rom
saxeze gvyavs “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani”, romelzec vrceldeba “saqarTvelos kanoni, saqar-
Tvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi”.
3. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-
vaTa kodeqsis 116-e muxlis me-9 nawiliT gaTvaliswine-
buli administraciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis mecxre nawili – am muxlis me-6 da
me-8 nawilebiT gaTvaliswinebuli romelime samarTal-
darRvevis ganmeorebiT Cadena wlis ganmavlobaSi;229
saqarTvelos administraciul samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 116-e muxlis meeqvse nawili – am muxlis me-5
nawiliT gaTvaliswinebuli samarTaldarRvevis Cadena,
rodesac pirs ar aqvs satransporto saSualebis mar-
Tvis ufleba an es ufleba SeCerebuli aqvs sxva darRve-
visaTvis.230
228 saqarTvelos kanoni narkotikuli saSualebebis, fsiqotropuli nivTiere-
bebis, prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxeb,. moq. red
229 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 9.
moq. red
230 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 6 moq. red

136
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis mexuTe nawili – satransporto
saSualebis marTva narkotikuli an fsiqotropuli sim-
Tvralis mdgomareobaSi, anda satransporto saSuale-
bis marTvisas saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili
wesiT narkotikuli an fsiqotropuli simTvralis dasa-
dgenad SemowmebisaTvis Tavis arideba.231
saqarTvelos administraciul samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 116-e muxlis merve nawili – am muxlis me-7
nawiliT gaTvaliswinebuli samarTaldarRvevis Cadena:
a) rodesac satransporto saSualebis eqspluataci-
is ganmaxorcielebel pirs ar aqvs satransporto saSua-
lebis marTvis ufleba –
b) rodesac satransporto saSualebis eqspluataci-
is ganmaxorcielebel pirs satransporto saSualebis
marTvis ufleba SeCerebuli aqvs sxva darRvevisaTvis
232
.
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis meSvide nawili – satransporto
saSualebis marTva, romelsac mohyva satransporto saSua-
lebis, tvirTis, gzis, sagzao Tu sxva nagebobis, sxva qone-
bis an adamianis sxeulis msubuqi dazianeba da mas axlavs am
muxliT gaTvaliswinebuli samarTaldarRveva 233.
116-e muxlis meSvide nawilisaTvis muxliT gaTvaliswi-
nebuli samarTaldarRvevbia;
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis pirveli nawili – satransporto
saSualebis marTva alkoholuri simTvralis mdgomareo-
baSi, an satransporto saSualebis marTvisas saqarTvelos
231 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 5
moq. red
232 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 8
moq. red
233 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 7
moq. red

137
kanonmdeblobiT dadgenili wesiT alkoholuri simTvra-
lis dasadgenad SemowmebisaTvis Tavis arideba 234.
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis meore nawili – im piris mier, ro-
melsac dadebuli aqvs am muxlis pirveli nawiliT gaTva-
liswinebuli administraciuli saxdeli, satransporto
saSualebis marTvis uflebis SeCerebis periodSi imave
nawiliT gaTvaliswinebuli samarTaldarRvevis Cadena 235.
saqarTvelos administraciul samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 116-e muxlis mesame nawili – satransporto
saSualebis samarTavad gadacema winaswari SecnobiT alko-
holuri simTvralis mdgomareobaSi myofi pirisaTvis 236.
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis meoTxe nawili – am muxlis me-3 nawi-
liT gaTvaliswinebuli samarTaldarRvevis ganmeorebiT
Cadena 1 wlis ganmavlobaSi237, anu satransporto saSuale-
bis samarTavad gadacema winaswari SecnobiT alkoholuri
simTvralis mdgomareobaSi myofi pirisaTvis erTi wlis
ganmavlobaSi.
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis meoTxe prima nawili – im piris mier,
romelsac dadebuli aqvs am muxlis me-2 nawiliT gaTva-
liswinebuli administraciuli saxdeli, satransporto
saSualebis marTvis uflebis SeCerebis periodSi amave mu-
xlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli samarTaldarR-
vevis Cadena 238, anu visac dadebuli aqvs administraciuli
saxdeli maszed, rom saxdeli ganaxorciela im piris mier,
romelsac dadebuli aqvs am muxlis pirveli nawiliT ga-
234 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 1, moq. red
235 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 2, moq. red
236 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 3, moq. red
237 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 4 , moq. red
238 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 41, moq. red

138
Tvaliswinebuli administraciuli saxdeli, satranspor-
to saSualebis marTvis uflebis SeCerebis periodSi imave
nawiliT gaTvaliswinebuli samarTaldarRveva Cadena, da
SeuCerda amisaTvis marTvis ufleba, kvlav Caidina sa-
transporto saSualebis marTva alkoholuri simTvralis
mdgomareobaSi, an satransporto saSualebis marTvisas sa-
qarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili wesiT alkoholu-
ri simTvralis dasadgenad SemowmebisaTvis Tavis arideba.
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis meoTxe prima (sekunda) nawili – am
muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli samarTalda-
rRvevis Cadena, rodesac satransporto saSualebis eqsp-
luataciis ganmaxorcielebel pirs ar aqvs satransporto
saSualebis marTvis ufleba an es ufleba SeCerebuli aq-
vs sxva darRvevisaTvis 239, anu satransporto saSualebis
marTva alkoholuri simTvralis mdgomareobaSi, an sa-
transporto saSualebis marTvisas saqarTvelos kanonm-
deblobiT dadgenili wesiT alkoholuri simTvralis da-
sadgenad SemowmebisaTvis Tavis arideba rodesac satrans-
porto saSualebis eqspluataciis ganmaxorcielebel pirs
ar aqvs satransporto saSualebis marTvis ufleba an es
ufleba SeCerebuli aqvs sxva darRvevisaTvis,
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis meoTxe prima (tercia) nawili – im
piris mier, romelsac dadebuli aqvs administraciuli
saxdeli am muxlis 42 nawiliT gaTvaliswinebuli samar-
TaldarRvevisaTvis, imave qmedebis ganmeorebiT Cadena
misi pirvelad Cadenidan 1 wlis ganmavlobaSi 240, anu im
piris mier, romelsac dadebuli aqvs administraciuli
saxdeli satransporto saSualebis marTva alkoholuri
simTvralis mdgomareobaSi, an satransporto saSualebis
marTvisas saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili we-

239 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.


nawili 42, moq. red
240 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 43, moq. red

139
siT alkoholuri simTvralis dasadgenad SemowmebisaTvis
Tavis arideba rodesac satransporto saSualebis eqsp-
luataciis ganmaxorcielebel pirs ar aqvs satransporto
saSualebis marTvis ufleba an es ufleba SeCerebuli aqvs
sxva darRvevisaTvis, aseTi qmedebis ganmeorebiT Cadena
misi pirvelad Cadenidan 1 wlis ganmavlobaSi.
saqarTvelos administraciul samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 116-e muxlis mexuTe nawili – satransporto
saSualebis marTva narkotikuli an fsiqotropuli sim-
Tvralis mdgomareobaSi, anda satransporto saSualebis
marTvisas saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili wesiT
narkotikuli an fsiqotropuli simTvralis dasadgenad
SemowmebisaTvis Tavis arideba.241
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis mexuTe prima nawili – satranspor-
to saSualebis samarTavad gadacema winaswari SecnobiT
narkotikuli an fsiqotropuli simTvralis mdgomareoba-
Si myofi pirisaTvis242 .
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 116-e muxlis meeqvse nawili – am muxlis me-5 nawi-
liT gaTvaliswinebuli samarTaldarRvevis Cadena, rodes-
ac pirs ar aqvs satransporto saSualebis marTvis ufleba
an es ufleba SeCerebuli aqvs sxva darRvevisaTvis 243, anu
satransporto saSualebis marTva narkotikuli an fsiqo-
tropuli simTvralis mdgomareobaSi, anda satransporto
saSualebis marTvisas saqarTvelos kanonmdeblobiT dad-
genili wesiT narkotikuli an fsiqotropuli simTvralis
dasadgenad SemowmebisaTvis Tavis arideba rodesac pirs
ar aqvs satransporto saSualebis marTvis ufleba an es
ufleba SeCerebuli aqvs sxva darRvevisaTvis, – Cadenili

241 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.


nN awili 5, moq. red
242 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 51, moq. red
243 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 116.
nawili 6, moq. red

140
ganmeorebiT wlis ganmavlobaSi.
saqarTvelos kanoniT sagzao moZraobis Sesaxeb, av-
tosatransporto saSualeba (avtomobili) ganimarteba
Semdegnairad - meqanikuri satransporto saSualeba, ro-
melic, Cveulebriv, gamoiyeneba gzaze adamianebis gadasa-
yvanad an tvirTis gadasazidad an/da adamianebis gadasay-
vanad an tvirTis gadasazidad gankuTvnili satranspor-
to saSualebis gzaze buqsirebisaTvis. es termini moicavs
troleibuss, e. i. eleqtrosadenTan mierTebul ulianda-
go satransporto saSualebas. es termini ar moicavs iseT
meqanikur satransporto saSualebas, rogoricaa, magali-
Tad, traqtori, romlisTvisac gzaze adamianebis gadasa-
yvanad an tvirTis gadasazidad an/da adamianebis gadasa-
yvanad an tvirTis gadasazidad gankuTvnili satranspor-
to saSualebis gzaze buqsirebisaTvis gamoyeneba mxolod
damxmare funqciaa.244
Sesabamisad, rom SevajamoT da analizi gavukeToT ad-
ministraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 116-e mu-
xlis mecxre nawils, romlis Camdeni arasrulwlovanic
iTvleba kanonTan konfliqtSi myof pirad, miviRebT Sem-
degs; 16-dan 18 wlamde pirs “kanonTan konfliqtSi myofi
arasrulwlovanis” statusi eniWeba Tu man erTi wlis gan-
mavlobaSi ganmeorebiT Caidina satransporto saSualebis
marTva narkotikuli an fsiqotropuli simTvralis mdgo-
mareobaSi, anda erTi wlis ganmavlobaSi ganmeorebiT Cai-
dina satransporto saSualebis marTvisas saqarTvelos
kanonmdeblobiT dadgenili wesiT narkotikuli an fsiqo-
tropuli simTvralis dasadgenad SemowmebisaTvis Tavis
arideba, rodesac mas ar hqonda satransporto saSualebis
marTvis ufleba an es ufleba SeCerebuli hqonda sxva da-
rRvevisaTvis. aseve Tu Caidina satransporto saSualebis
marTva, romelsac mohyva satransporto saSualebis, tvir-
Tis, gzis, sagzao Tu sxva nagebobis, sxva qonebis an ada-
mianis sxeulis msubuqi dazianeba da mas axlavs am muxliT

244 saqarTvelos kanoni sagzao moZraobis Sesaxeb muxli 5. moq. red

141
gaTvaliswinebuli samarTaldarRveva, rodesac satrans-
porto saSualebis eqspluataciis ganmaxorcielebel pirs
ar hqonda satransporto saSualebis marTvis ufleba da
rodesac satransporto saSualebis eqspluataciis gan-
maxorcielebel pirs satransporto saSualebis marTvis
ufleba SeCerebuli hqonda sxva darRvevisaTvis da Tu Se-
dgenilia administraciuli samarTaldarRvevis oqmi.

4. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 121-e muxlis me-4 nawiliT gaTvaliswine-
buli administraciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 121-e muxlis meoTxe nawili gvaZlevs Semdeg
daTqmas, [...am muxliT gaTvaliswinebuli samarTalda-
rRvevis ganmeorebiT Cadena 1 wlis ganmavlobaSi, gamoi-
wvevs dajarimebas 1500 laris odenobiT an administra-
ciul patimrobas 15 dRemde vadiT]245.
administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis
121-e muxliT gaTvaliswinebul samarTaldarRvevad ki
iTvleba Semdegi;
satransporto saSualebis marTva piris mier, romel-
sac ar aqvs satransporto saSualebis marTvis ufleba
an es ufleba SeCerebuli aqvs sxva darRvevisaTvis.246
satransporto saSualebis samarTavad gadacema aras-
rulwlovnisaTvis (garda im pirisa, romelsac miniWebu-
li aqvs satransporto saSualebis marTvis ufleba) an im
pirisaTvis, romelsac ar aqvs satransporto saSualebis
marTvis ufleba an es ufleba SeCerebuli aqvs sxva darR-
vevisaTvis.247
am muxlis pirveli an/da me-2 nawiliT gaTvaliswine-
buli samarTaldarRveva, romelsac mohyva satranspor-
245 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 121.
nawili 4. moq. red
246 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 121.
nawili 1, moq. red
247 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 121.
nawili 2. moq. red

142
to saSualebis, tvirTis, gzis, sagzao Tu sxva nagebobis,
sxva qonebis an adamianis sxeulis msubuqi dazianeba248,
anu satransporto saSualebis marTva piris mier, ro-
melsac ar aqvs satransporto saSualebis marTvis ufle-
ba an es ufleba SeCerebuli aqvs sxva darRvevisaTvis an/
dasatransporto saSualebis samarTavad gadacema aras-
rulwlovnisaTvis (garda im pirisa, romelsac miniWebu-
li aqvs satransporto saSualebis marTvis ufleba) an im
pirisaTvis, romelsac ar aqvs satransporto saSualebis
marTvis ufleba an es ufleba SeCerebuli aqvs sxva darR-
vevisaTvis romelsac mohyva satransporto saSualebis,
tvirTis, gzis, sagzao Tu sxva nagebobis, sxva qonebis an
adamianis sxeulis msubuqi dazianeba.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis da administraciul samarTaldarRvevaTa kode-
qsis 121-e muxlis meoTxe nawilis SejerebiT dgindeba, rom
arasrulwlovnis mier satransporto saSualebis samar-
Tavad gadacema arasrulwlovnisaTvis, ganmeorebiT erTi
wlis ganmavlobaSi, iTvleba arasrulwlovnis mier admi-
nistraciul samarTaldarRvevad. Sesabamisad es daTqma
gamoricxavs msjelobas, rom arasrulwlovnis mier aras-
rulwlovnisaTvis avtosatransporto saSualebis Txove-
ba ar isjeba kanoniT.
sxeulis msubuqi dazianebis ganmartebis mizniT mizan-
Sewonilia samarTlebrivi kveTa gavakeToT saqarTvelos
sisxlis samarTlis kanonmdeblobasTan, kerZod sisxlis
samarTlis kodeqsis 276-e da 120-e muxlebTan 276-e muxliT
– sisxlissamarTlebrivad dasjad qmedebas miekuTvne-
ba avtomobilis, tramvais, troleibusis, traqtoris an
sxva meqanikuri transportis moZraobis usafrTxoebis an
eqspluataciis wesis darRveva imis mier, vinc am satrans-
porto saSualebas marTavs, ramac gamoiwvia janmrTelo-
bis naklebad mZime dazianeba, mZime dazianeba, sikvdili.
Aamdenad viknaidan sisxlis samarTali gveubneba, rom is
248 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 121.
nawili 3. moq. red

143
sjis janmrTelobis naklebad mZime, mZime dazianebebs da
sikvdils, is Tavadve gangvimartavs ra aris janmrTelo-
bis msubuqi xarisxis dazianebac, amdenad, mizanSewonilia
janmrTelobis msubuqi xarisxis dazianebis ganmarteba
gavakeToT sisxlis samarTlis kanonmdeblobidan da ganva-
zogadod administraciuli kanonmdeblobis 121-e muxlis
meoTxe nawilSi. kerZod saqarTvelos sisxlis samarTlis
kanonmdeblobis mixedviT, janmrTelobis msubuqi xa-
risxis dazianeba ganisazRvreba 120-e muxliT – romliTac
janmrTelobis msubuqi dazianeba aris dazianeba ramac mi-
si xanmokle moSla an saerTo Sromisunarianobis umniSvne-
lo an aramyari dakargva gamoiwvia.
Sesabamisad “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 121-e muxlis darRvevisaTvis
maSin, rodesac 16-dan 18 wlamde arasrulwlovanis mimarT
Sedgenilia administraciuli samarTaldarRvevis oqmi da;
1. mis mier erTi wlis ganmavlobaSi ganmeorebiT aris
Cadenili satransporto saSualebis marTva piris
mier, romelsac ar hqonda satransporto saSuale-
bis marTvis ufleba an es ufleba SeCerebuli hqon-
da sxva darRvevisaTvis,
2. mis mier 1 wlis ganmavlobaSi ganmeorebiT Cadeni-
lia satransporto saSualebis samarTavad gadacema
arasrulwlovnisaTvis (garda im pirisa, romelsac
miniWebuli aqvs satransporto saSualebis marTvis
ufleba) an im pirisaTvis, romelsac ar aqvs satrans-
porto saSualebis marTvis ufleba an es ufleba Se-
Cerebuli aqvs sxva darRvevisaTvis
3. mis mier 1 wlis ganmavlobaSi ganmeorebiT Cadenilia
satransporto saSualebis marTva piris mier, ro-
melsac ar aqvs satransporto saSualebis marTvis
ufleba an es ufleba SeCerebuli aqvs sxva darRve-
visaTvis an/da satransporto saSualebis samarTa-
vad gadacema arasrulwlovnisaTvis (garda im piri-

144
sa, romelsac miniWebuli aqvs satransporto saSua-
lebis marTvis ufleba) an im pirisaTvis, romelsac
ar aqvs satransporto saSualebis marTvis ufleba
an es ufleba SeCerebuli aqvs sxva darRvevisaTvis,
rasac Sedegad mohyva satransporto saSualebis,
tvirTis, gzis, sagzao Tu sxva nagebobis, sxva qone-
bis an adamianis sxeulis msubuqi dazianeba.
5. saqarTvelos administraciul samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 123-e muxlis me-4 nawiliT gaTvaliswi-
nebuli administraciuli samarTaldarRveva, ufro
konkretulad ki 123-e muxlis meoTxe nawiliT; am
muxlis pirveli, me-2 da me-3 nawilebiT gaTvaliswi-
nebuli samarTaldarRvevebi, romlebsac mohyva
saavario viTarebis Seqmna an sagzao moZraobis Se-
ferxeba, 249
pirveli nawili aris Semdegi; 1. sagzao-satransporto
SemTxvevis monawile mZRolis mier SemTxvevis adgilis
mitoveba an sagzao-satransporto SemTxvevis monawile
satransporto saSualebis SemTxvevis adgilidan gadaad-
gileba, garda kanoniT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa, –
meore nawili aris Semdegi; satransporto saSuale-
bis gaCerebis Sesaxeb im policielis moTxovnis Seusrule-
bloba, romelic uzrunvelyofs sagzao moZraobis monawi-
leTa usafrTxoebas da zedamxedvelobs sagzao moZraobis
wesebis dacvas, –
Mmesame nawili aris Semdegi; gzaze maregulireblis mo-
Txovnis Seusrulebloba.
Sesabamisad “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 121-e muxlis darRvevisaTvis
maSin, Tu 16-dan 18 wlamde arasrulwlovanis mimarT Sed-
genilia administraciuli samarTaldarRvevis oqmi da;
1. man Caidina sagzao-satransporto SemTxvevis mo-
nawile mZRolis mier SemTxvevis adgilis mitoveba
249 saqarTvelos administraciul-samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 123.
nawili 4. moq. red

145
an sagzao-satransporto SemTxvevis monawile sa-
transporto saSualebis SemTxvevis adgilidan ga-
daadgileba, garda kanoniT gaTvaliswinebuli Sem-
Txvevebisa rasac mohyva saavario viTarebis Seqmna
an sagzao moZraobis Seferxeba,
2. man Caidina satransporto saSualebis gaCerebis
Sesaxeb im policielis moTxovnis Seusruleblo-
ba, romelic uzrunvelyofs sagzao moZraobis mo-
nawileTa usafrTxoebas da zedamxedvelobs sagzao
moZraobis wesebis dacvas
3. man Caidina gzaze maregulireblis moTxovnis Seus-
rulebloba rasac mohyva saavario viTarebis Seqmna
an sagzao moZraobis Seferxeba,
6. saqarTvelos administraciul samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 150-e muxlis me-22 nawiliT gaTvaliswinebuli
administraciuli samarTaldarRveva;
administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 150-
e muxlis me-22 muxli; am muxlis 21 nawiliT gaTvaliswine-
buli samarTaldarRvevis ganmeorebiT Cadena gamoiwvevs
dajarimebas 1000 laris odenobiT an, Tu saqmis garemoe-
bebisa da damrRvevis pirovnebis gaTvaliswinebiT am zomis
gamoyeneba arasakmarisad iqneba miCneuli, – administra-
ciul patimrobas 15 dRemde vadiT.
A administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 150
muxlis me-21 muxli gveubneba Semdegs; sxvadasxva saxis
warwerebis, naxatebis, simboloebis TviTneburad Sesru-
leba administraciuli organoebis SenobaTa fasadebze,
agreTve maT mimdebare teritoriaze, maT Soris, fexiT mo-
siaruleTa da satransporto saSualebebis saval nawilze.
Sesabamisad “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 150 muxlis me-22 muxlis darRve-
visaTvis maSin, rodesac 16-dan 18 wlamde arasrulwlova-
nis mimarT Sedgenilia administraciuli samarTaldarR-
vevis oqmi da mis mier ganmeoreiT Cadenilia sxvadasxva

146
saxis warwerebis, naxatebis, simboloebis TviTneburad
Sesruleba administraciuli organoebis SenobaTa fasa-
debze, agreTve maT mimdebare teritoriaze, maT Soris,
fexiT mosiaruleTa da satransporto saSualebebis saval
nawilze.

7. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 1533 muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebu-
li administraciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciul samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 1533 – e muxli exeba gare vaWrobas Sesaba-
misi nebarTvis gareSe xolo aRniSnuli muxlis meore
nawilis exeba igive qmedeba,s romelic dakavSirebulia
samarTaldamcavi organos uflebamosili piris kano-
nieri gankargulebisadmi an moTxovnisadmi daumorCi-
leblobasTan, gamoiwvevs dajarimebas 50-dan 100 laram-
de odenobiT an administraciul patimrobas 7 dRemde
vadiT samarTaldarRvevis sagnis konfiskaciiT.
Sesabamisad “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 1533 muxlis me-2 nawiliT gaTva-
liswinebuli darRvevisaTvis maSin, Tu 16-dan 18 wlamde
arasrulwlovanis mimarT Sedgenilia administraciuli
samarTaldarRvevis oqmi da mis mier Cadenilia gare vaWro-
ba Sesabamisi nebarTvis gareSe romelic dakavSirebulia
samarTaldamcavi organos uflebamosili piris kanonieri
gankargulebisadmi an moTxovnisadmi daumorCileblobas-
Tan.

8. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 1536 – e muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswi-
nebuli administraciuli samarTaldarRveva;
administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 1536-
e
muxli iTvaliswinebs qalaq Tbilisis TviTmmarTveli
erTeulis teritoriaze gare vaWroba Sesabamisi ne-

147
barTvis gareSe, xolo aRniSnuli muxlis meore nawili
iTvaliswinebs igive qmedebas, romelic dakavSirebu-
lia Sesabamisi organos uflebamosili piris kanonieri
gankargulebisadmi an moTxovnisadmi daumorCileblo-
basTan, –
gamoiwvevs dajarimebas 50 lariT, samarTaldarRve-
vis sagnis konfiskaciiT an administraciul patimro-
bas 7 dRemde vadiT, samarTaldarRvevis sagnis konfis-
kaciiT.
Sesabamisad “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 1536 muxlis me-2 nawiliT gaTva-
liswinebuli darRvevisaTvis maSin, Tu 16-dan 18 wlamde
arasrulwlovanis mimarT Sedgenilia administraciu-
li samarTaldarRvevis oqmi da mis mier Cadenilia qalaq
Tbilisis TviTmmarTveli erTeulis teritoriaze gare
vaWroba Sesabamisi nebarTvis gareSe, romelic dakavSire-
bulia Sesabamisi organos uflebamosili piris kanonieri
gankargulebisadmi an moTxovnisadmi daumorCileblobas-
Tan.

9. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 1552– e muxliT gaTvaliswinebuli adminis-
traciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 1552 – e muxlis mixedviT;
1. aqcizuri markis savaldebulo darTvas daqvemde-
barebuli saqonlis aqcizuri markis gareSe gamoSveba,
Senaxva, realizacia an gadazidva –
gamoiwvevs dajarimebas 1000-dan 2000 laramde an ad-
ministraciul patimrobas 15 dRemde vadiT.
2. igive qmedeba, Cadenili im piris mier, romelsac 1
wlis ganmavlobaSi aseTi samarTaldarRvevisaTvis See-
farda administraciuli saxdeli, –
gamoiwvevs dajarimebas 10 000 laris odenobiT, xolo

148
Tu saqmis garemoebaTa mixedviT, damrRvevis pirovnebis
gaTvaliswinebiT am zomis gamoyeneba arasakmarisad iq-
neba miCneuli, – administraciul patimrobas 15 dRemde
vadiT, samarTaldarRvevis sagnis, saqonlis transpor-
tirebisa da miwodebis saSualebebis konfiskaciiT an
konfiskaciis gareSe250.
im sakiTxis dasadgenad, Tu ra SemTxvevaSi gvaqvs aRniS-
nuli samarTaldarRveva saxeze, saWiroa ganxilul iqnes
ra aris aqcizuri marka, da ras niSnavs savaldebulo dar-
Tvas daqvemdebarebuli saqonlis aqcizuri markis gareSe
gamoSveba. aRniSnuli sakiTxis ganxilvisaTvis saWiroa Se-
vexoT saqarTvelos sagadasaxado kodeqss, vinaidan miTi-
Tebuli sakiTxebi regulirebulia saqarTvelos sagadasa-
xado kodeqsis 192-e muxliT, romliTac;
saqarTvelos sagadasaxado kodeqsis 192-eMmuxlis pir-
veli nawili;
aqciziT dasabegri operaciis an/da saqonlis importis
ganxorcielebamde aqcizuri markebiT savaldebulo ni-
Sandebas eqvemdebareba:
a) aqciziT dasabegri alkoholiani sasmelebi (maT So-
ris, ludi), romlebSic alkoholis Semcveloba aRemateba
1,15 graduss;
b) Tambaqos nawarmi251.
winamdebare muxlis pirveli nawiliT ganisazRvra is
aqcizuri saqoneli, romelic eqvemdebareba aqcizuri mar-
kebiT savaldebulo niSandebas. esenia: alkoholiani aqci-
zuri saqoneli, romelSic alkoholis Semcveloba metia
1,15O-ze, da Tambaqos nawarmi. sxva saxis aqcizuri saqonli-
saTvis gaTvaliswinebuli ar aris aqcizuri markebi. aqci-
zuri markebiT niSandeba unda ganxorcieldes aqciziT da-
sabegri operaciisa da importis ganxorcielebamde252.

250 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 1552.


nawili pirveli da meore. moq. red
251 saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi. mM uxli 192. nN awili 1. moq. red
252 levan nadaraia,zviad rogava, kaxa ruxaZe, bondo bolqvaZe, saqarTvelos
sagadasaxado kodeqsis komentari wigni meore.. 2012 w. gv. 223.

149
saqarTvelos sagadasaxado kodeqsis 192-eMmuxlis meo-
re nawiliT, aqcizuri markebiT savaldebulo niSandebisa-
gan, garda saqarTvelos finansTa ministris mier dadgeni-
li SemTxvevebisa, Tavisufldeba:
a) eqsportisTvis gankuTvnili adgilobrivi warmoebis
saqoneli;
b) Tavisufali vaWrobis punqtSi misawodebeli saqo-
neli;
g) ucxoeTis diplomatiur da maTTan gaTanabrebul
warmomadgenlobaTa oficialuri sargeblobisaTvis,
am warmomadgenlobaTa diplomatiuri da administra-
ciul-teqnikuri personalis (maTTan mcxovreb ojaxis we-
vrTa CaTvliT) piradi sargeblobisaTvis gankuTvnili im-
portSi moqceuli saqoneli;
d) saqarTvelos saerTaSoriso xelSekrulebebiT ga-
Tvaliswinebuli valdebulebebis (baqo, Tbilisi, jeihanis
da baqo, Tbilisi, erzrumis milsadenebis mSeneblobaSi)
Sesrulebis uzrunvelsayofad dasaqmebuli ucxo qveynis
moqalaqeebis (maTTan mcxovreb ojaxis wevrTa CaTvliT)
piradi sargeblobisaTvis gankuTvnili importSi moqceu-
li saqoneli;
e) am kodeqsis 223-e muxlis moTxovnebis Sesabamisad da-
brunebuli, aqcizuri markebiT savaldebulo niSandebas
daqvemdebarebuli saqoneli;
v) 50 gramis an masze naklebi tevadobis WurWelSi an 10
litrze meti (garda ludisa) moculobis WurWelSi Casx-
muli alkoholiani sasmeli;
z) importirebuli (maT Soris, safosto gzavnilis Sem-
TxvevaSi) 4 litramde alkoholiani sasmeli;
T) mosawevi (Cibuxis) Tambaqo;
i) importirebuli (maT Soris, safosto gzavnilis Sem-
TxvevaSi) 400 Reri sigareti an 50 sigara an 50 sigarila an
250 grami Tambaqos sxva nawarmi an am zRvruli odenobis
farglebSi importirebuli Tambaqos am qvepunqtSi da-
saxelebuli nawarmis kombinacia saerTo woniT ara umetes

150
250 gramisa253.
me-2 nawili adgens im SemTxvevebs, romelTa ganxorcie-
lebis dros ar aris savaldebulo saqonlis aqcizuri mar-
kebiT niSandeba, romelic, ra Tqma unda, ar niSnavs aqci-
zisgan gaTavisuflebas. am nawilSi CamoTvlili zogierTi
SemTxveva gaTavisuflebulia aqcizisagan, xolo zogierTi
ki – ara. me-2 nawilis v) qvepunqtis mixedviT gamodis, rom,
Tu, magaliTad, mewarme 5-litrian WurWelSi Camosxmul
xilis liqiorebs awarmoebs im mizniT, rom isini gamoiye-
nos sakonditro nawarmis damzadebisas, maSin es liqiorebi
eqvemdebarebian aqcizuri markebiT savaldebulo niSande-
bas254.
saqarTvelos sagadasaxado kodeqsis 192-eMmuxlis mesa-
me nawiliT akrZalulia:
a) aqcizuri markiT niSandebis gareSe, markirebas da-
qvemdebarebuli saqonliT (garda am muxlis me-2 nawiliT
gaTvaliswinebulisa) dasabegri operaciis an/da importis
ganxorcieleba;
b) Camosasxmeli an/da 10 litrze meti moculobis
WurWelSi Camosxmuli aqcizuri alkoholiani sasmelis
(garda ludisa) sacalo qselSi miwodeba.
31 . aqcizuri marka SesaZlebelia iyos materialuri an
aramaterialuri formis. saqarTvelos finansTa ministris
mier dadgenil SemTxvevebSi aqcizuri markebiT savalde-
bulo niSandebis momsaxurebas axorcielebs Semosavlebis
samsaxuris mier saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili
wesiT SerCeuli piri255.
me-3 nawilis a) qvepunqts gansakuTrebuli daniSnule-
ba arc aqvs. misiT mocemuli imperatiuli norma imeorebs
1‑li nawilis normas, Tu, ra Tqma unda, ar igulisxmeba ise-
Ti SemTxveva, rodesac, magaliTad, aqcizuri markiT niSan-
debul saqonels importamde moaciles dawebebuli marka.

253 saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi. mM uxli 192. nN awili 2. moq. red


254 levan nadaraia,zviad rogava, kaxa ruxaZe, bondo bolqvaZe, saqarTvelos
sagadasaxado kodeqsis komentari wigni meore. gv. 223. 2012 w.
255 saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi. mM uxli 192. nN awili 3 da 31. moq. red

151
me-3 nawilis b) qvepunqti ar exeba aqcizuri markiT niSan-
debis gareSe realizaciis akrZalvas. is gvamcnobs, rom
akrZalulia Camosasxmeli (an 10 litrze meti moculobis
WurWelSi Camosxmuli) aqcizuri alkoholiani sasmelis
sacalo qselSi miwodeba. es ar exeba luds. aseve SevniSna-
vT, rom akrZalva ar exeba aseve Rvinosac im mizeziT, rom
es saqoneli ar warmoadgens aqcizurs. Tumca mTlad naTe-
li ar aris, Tu ras warmoadgens sabiTumo an sacalo qseli.
sacalo qseli SeiZleba identuri iyos sacalo vaWrobisa,
romelic aris sursaTis, misi damuSavebis an Senaxvis or-
ganizeba mis sarealizaciod gankuTvnil adgilze an sabo-
loo momxmareblisaTvis miwodebis adgilze256.
saqarTvelos sagadasaxado kodeqsis 192-eMmuxlis meo-
Txe nawilis Sesabamisad; saqarTvelos teritoriaze aqci-
zuri markebiT savaldebulo niSandebas daqvemdebarebu-
li saqonlis mwarmoeblebi da importiorebi (deklarante-
bi), agreTve am kodeqsis 182-e muxlis me-4 da me-5 nawilebiT
gaTvaliswinebuli aqcizis gadamxdelebi ixdian aqcizuri
markis nominalur Rirebulebas. nominalis Rirebuleba,
misi gadaxdisa da saqonlis niSandebis wesi ganisazRvreba
saqarTvelos finansTa ministris brZanebiT.257
saqarTvelos sagadasaxado kodeqsis 192-eMmuxlis mexu-
Te nawiliT; sagadasaxado organoebi dadgenili wesiT
axorcieleben aqcizuri markis gareSe, wesebis darRve-
viT Semotanili an gasayidad miRebuli aqcizuri markebiT
savaldebulo niSandebas daqvemdebarebuli saqonlis Ca-
morTmevas. CamorTmevis momentidan saqoneli saxelmwifo
sakuTrebad iTvleba da misi realizacia an ganadgureba
xorcieldeba saqarTvelos finansTa ministris mier dad-
genili wesiT258.
saqarTvelos sagadasaxado kodeqsis 192-eMmuxlis meeq-
vse nawiliT; am karis miznebisTvis aqcizuri markebis da-

256 levan nadaraia,zviad rogava, kaxa ruxaZe, bondo bolqvaZe, saqarTvelos


sagadasaxado kodeqsis komentari wigni meore. gv. 224. 2012 w.
257 saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi. mM uxli 192. nN awili 4. moq. red
258 saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi. mM uxli 192. nN awili 5. moq. red

152
naklisi nebismieri formiT (dakargva, ganadgureba da sxva
SemTxvevebi, forsmaJoruli SemTxvevebis garda) iTvleba
importioris mier aqcizuri markis Sesabamisi saxeobis sa-
qonlis importad da miwodebad, xolo adgilobrivi mwar-
moeblis mxridan – mis mier aqcizuri markis Sesabamisi sa-
xeobis saqonlis miwodebad da ibegreba piris mier 1 cali/
litri warmoebuli/importirebuli aqcizuri markis Sesa-
bamisi saxeobis saqon lisaTvis dadgenili aqcizis umaR-
lesi ganakveTiT259.
me-6 nawilis mixedviT aqcizuri markebis danaklisi
iTvleba Sesabamisi saxeobis aqcizuri saqonlis aqciziT
dabegvris obieqtad (an dasabegr operaciad, an importad).
vinaidan konkretuli saxeobis an saxeobaTa jgufis aqci-
zuri saqonlisaTvis gankuTvnilia aqcizuri markebis sx-
vadasxva feri (instruqcia, m.79), amitom aqcizuri markebis
danaklisisaTvis gairkveva konkretuli feris Sesabamisi
aqcizuri saqonlisaTvis dadgenili aqcizis umaRlesi ga-
nakveTi. savaraudod, swored am ganakveTis mixedviT dai-
begreba aqcizuri markebis danaklisis mqone piri. naTeli
ar aris dabegvris momenti. savaraudod, am moments war-
moadgens sagadasaxado organos mier danaklisis gamovle-
nis momenti. naTeli ar aris aseve, Tu ras warmoadgens e.w.
„forsmaJoruli” SemTxvevebi. savaraudod, is gamowveuli
unda iyos dauZleveli ZaliT anu iseTi garemoebiT, rome-
lic SeuZlebels xdis am kodeqsiT dadgenil valdebule-
baTa Sesrulebas da romlis dadgoma ar aris damokidebu-
li piris nebaze (m.269.5)260.
saqarTvelos sagadasaxado kodeqsis 192-eMmuxlis meS-
vide nawiliT; importiorebis mier aqcizuri markebis
miRebidan 6 TveSi saqonlis importis ganuxorcieleblo-
bis SemTxvevaSi aqcizuri markebi eqvemdebareba dabrune-
bas. 6-Tviani periodis gasvlidan meore dResve aqcizuri
markebis daubrunebloba am karis miznebisTvis iTvleba
259 saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi. mM uxli 192. nN awili 6. moq. red
260 levan nadaraia,zviad rogava, kaxa ruxaZe, bondo bolqvaZe. saqarTvelos
sagadasaxado kodeqsis komentari, wigni meore. gv. 224. 2012 w.

153
aqcizuri markebis savaldebulo niSandebas daqvemdeba-
rebuli saqonlis qveynis SigniT miwodebad da Sesabamisad
daibegreba aqciziT, xolo Semdgom periodSi, daubrunebe-
li aqcizuri markebiT niSandebuli saqonlis importisas,
moxdeba gadasaxdelad daricxuli aqcizis gadaangariSeba
faqtobrivad ganxorcielebuli importis odenobis pro-
porciulad.261
saqarTvelos sagadasaxado kodeqsis 192-eMmuxlis merve
nawiliT; dauSvebelia aqcizuri markebis sxva pirisaTvis
gadacema, garda im SemTxvevisa, rodesac aqcizuri marke-
biT savaldebulo niSandebas daqvemdebarebuli saqonlis
importiori aqcizur markebs saqonelze dasatanad gadas-
cems aqcizuri saqonlis ucxour mwarmoebels.262
me-8 nawilis mixedviT dauSvebelia sxva pirisaTvis aq-
cizuri markebis gadacema, garda im SemTxvevisa, rodes-
ac isini pirs gadaecema aqcizuri saqonlis saqarTvelos
farglebs gareT warmoebisaTvis. aRniSnuli regulirde-
ba instruqciis me-80 muxliT. aRvniSnavT, rom am nawilis
konteqstidan gamomdinare, sxva pirad ar igulisxmeba aq-
cizuri markebis myidveli piris mudmivi dawesebuleba,
filiali an sxvagvari warmonaqmni. mTavaria, rom aqcizu-
ri markebi darCes iuridiuli an fizikuri piris pirdapir
mflobelobaSi (samoqalaqo kodeqsi, m.155).263
Sesabamisad “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 1552 muxliT gaTvaliswinebuli
darRvevisaTvis maSin, rodesac 16-dan 18 wlamde aras-
rulwlovanis mimarT Sedgenilia administraciuli samar-
TaldarRvevis oqmi da mis mier Cadenilia aqcizuri markis
savaldebulo darTvas daqvemdebarebuli saqonlis aqci-
zuri markis gareSe gamoSveba (gaTvaliswinebuli saqar-
Tvelos sagadasaxado kodeqsis 192-e muxliT – rac deta-

261 saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi. mM uxli 192. nN awili 7. moq. red


262 saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi. mM uxli 192. nN awili 8. moq. red
263 levan nadaraia,zviad rogava, kaxa ruxaZe, bondo bolqvaZe. saqarTvelos
sagadasaxado kodeqsis komentari, wigni meore. gv. 225. 2012 w.

154
lurad iqne ganmartebuli zemoaRniSnul TavSi), Senaxva,
realizacia an gadazidva, aseve igive qmedeba, Cadenili im
piris mier, romelsac 1 wlis ganmavlobaSi aseTi samar-
TaldarRvevisaTvis Seefarda administraciuli saxdeli.

10. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 157-e muxliT gaTvaliswinebuli adminis-
traciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 157-e muxli; komerciul struqturaSi (miuxe-
davad misi samarTlebriv-organizaciuli formisa) im
humanitaruli daxmarebis produqciis gayidva, rome-
lic moqalaqeebisaTvis an iuridiuli pirebisaTvis ga-
dasacemad iyo gankuTvnili, –
gamoiwvevs dajarimebas produqciaze dadebuli fa-
sis xuTmagi odenobiT, am produqciis konfiskaciiT,
xolo Tu saqmis garemoebaTa mixedviT, damrRvevis pi-
rovnebis gaTvaliswinebiT am zomebis gamoyeneba arasak-
marisad iqneba miCneuli, – administraciul patimrobas
15 dRemde vadiT264.
humanitaruli daxmareba ganisazRvreba Semdegi de-
finiiT – specifikuri daxmarebis forma, gansazRvruli
marginalizebuli an gansakuTrebulad mZime mdgomareo-
baSi myofi mosaxleobisTvis. is, ZiriTadad, pirveladi
moTxovnilebebis dakmayofilebas gulisxmobs da es Sei-
Zleba iyos sakvebi, samedicino saSualebebi, TavSesafari,
satransporto saSualebebi da sxv. es aris calmxrivi mid-
goma da samizne jgufi metnaklebad pasiuri mimRebis rol-
Si gvevlineba. amitom, pirdapir rom vTqvaT, es ar aris
„WeSmaritad” gasaviTarebeli daxmareba, romelic qveynis
ganviTarebasa da mosaxleobis gaZlierebas isaxavs miznad.
Tumca is SeiZleba iyos gasaviTarebeli daxmarebis nawili.
Semweobis daxmareba Zalian mniSvnelovania farTomasSta-
biani samaSvelo RonisZiebis saWiroebis dros, gansaku-
264 saqarTvelos administraciul-samarTaldarRvevaTa kodeqsi. muxli 157.
moq. red

155
TrebiT iqamde, ganviTarebis vidre gasaviTarebeli dax-
mareba Semovidodes qveyanaSi. am situacias „gardamaval
periodad” moixsenieben da misi xangrZlivoba damokidebu-
lia adgilobriv garemoebebsa da qveyanaSi situaciis ga-
mosworebis tempze.265
Sesabamisad “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 157-e muxliT gaTvaliswinebu-
li darRvevisaTvis maSin, rodesac 16-dan 18 wlamde aras-
rulwlovanis mimarT Sedgenilia administraciuli sa-
marTaldarRvevis oqmi da mis mier Cadenilia komerciul
struqturaSi (miuxedavad misi samarTlebriv-organiza-
ciuli formisa) im humanitaruli daxmarebis produqciis
gayidva, romelic moqalaqeebisaTvis an iuridiuli pire-
bisaTvis gadasacemad iyo gankuTvnili.

11. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 166-e muxliT gaTvaliswinebuli adminis-
traciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 166-e muxli; wvrilmani xulignoba - sazoga-
doebriv adgilebSi lanZRva-gineba, moqalaqeebze Seu-
racxmyofeli gadakideba da sxva amgvari moqmedeba, ro-
melic arRvevs sazogadoebriv wesrigsa da moqalaqeTa
simSvides, –
gamoiwvevs dajarimebas 100 laris odenobiT an, Tu
saqmis garemoebebisa da damrRvevis pirovnebis gaTva-
liswinebiT am zomis gamoyeneba arasakmarisad iqneba
miCneuli, – administraciul patimrobas 15 dRemde va-
diT.
xulignibisagan administraciuli (da sisxlissa-
marTlebrivi) dacvis obieqti aris sazogadoebrivi wes-
rigi,
sazogadoebrivi wesrigi aris im sazogadoebriv ur-
TierTobaTa erToblioba, rac uzrunvelyofs sazoga-

265 Civil enciklobediuri leqsikoni. http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=ter-


m&d=5&t=11596

156
doebriv simSvidesa da cxovrebis normalur riTms, es
ki gamoxatulebas poulobs sazogadoebrivi TavSeyris
adilas, moqalaqeTa Rirseul qcevaSi, sawarmoo, dawese-
bulebaTa da organizaciaTa normalur muSaobaSi266.
xulignobis damaxasiaTebeli niSani aris sazogadoe-
bisadmi upativcemulobis gamoxatva. xulignobis Camdens
surs daupirispiros Tavi sazogadoebas, daanaxos yve-
las rom is arafrad agdebs sazogadoebaSi gabatonebul
zneobriv normebs, rom igi yovelTvis iqceva ise, rogorc
surs. Mmisi am ganwyobis demonstrirebisaTvis piri sCadis
iseT qmedebas, riTac garSemomyofTaTvis aSkaraa, rom is
pirovneba ignorirebas ukeTebs sazogadoebaSi damkvidre-
bul zneobriv normebs.267
Aadministraciul samrTaldarRvevaTa kodeqsiT gaTva-
liswinebuli wvrilmani xulignoba SesaZloa gadaizardos
sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul
xulignobaSi, magram gansxvavebiT administraciulisa,
sisxlis samarTali xulignobis, rogorc qmedebis kvali-
fikaciisaTvis moiTxovs Zaladobas an/da Zaladobis muqa-
ras.
Sesabamisad “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 166-e muxliT gaTvaliswine-
buli darRvevisaTvis maSin, rodesac 16-dan 18 wlamde
arasrulwlovanis mimarT Sedgenilia administraciuli
samarTaldarRvevis oqmi da mis mier Cadenilia wvrilma-
ni xulignoba sazogadoebriv adgilebSi lanZRva-gineba,
moqalaqeebze Seuracxmyofeli gadakideba da sxva amgvari
moqmedeba, romelic arRvevs sazogadoebriv wesrigsa da
moqalaqeTa simSvides, da romelic ar Seicavs Zaladobas
an/da Zaladobis muqaras.

12. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 171-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswine-
266 mM zia lekveiSvili, nona Todua, nino gvenetaZe, goCa mamulaSvili. sisxlis
samarTlis kerZo nawili. w G igni pirveli. 2006.w. gv. 542.
267 mM zia lekveiSvili, nona Todua, nino gvenetaZe, goCa mamulaSvili. sisxlis
samarTlis kerZo nawili. wigni pirveli. 2006.w . g G v. 542.

157
buli administraciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciul samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 171-e muxlis me-3 nawili; muxlis pirveli
nawiliT gaTvaliswinebuli samarTaldarRvevis ganmeo-
rebiT Cadena 1 wlis ganmavlobaSi, gamoiwvevs dajarime-
bas 500 laris odenobiT, xolo gamonaklis SemTxvevaSi,
Tu saqmis garemoebaTa mixedviT da damrRvevis pirovne-
bis gaTvaliswinebiT jarima arasakmarisad CaiTvleba,
administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT.268
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 171-e muxlis pirveli nawili gvaZlevs Semdeg
daTqmas; alkoholuri sasmelebis sma stadionze, skverSi,
parkSi, yvela saxis sazogadoebriv transportsa da sxva
sazogadoebriv adgilebSi, garda savaWro da sazogadoe-
brivi kvebis sawarmoebisa da im adgilebisa, sadac alkoho-
luri sasmelebi CamosxmiT iyideba269.
alkoholuri sasmeli — eTanolis Semcveli sasme-
li. eTanoli (CH3CH2OH) alkoholur sasmisebSi TiTq-
mis yovelTvis fermentaciis saSualebiT miiReba, rac hi-
drokarbonatebis (rogorc wesi, Saqris) metabolizmia sa-
fuari sokos zogierTi nairsaxeobis meSveobiT uJangbado
garemoSi. am process gamoxdas uwodeben. aRsaniSnavia, rom
qimiaSi alkoholi saerTo terminia nebismieri organuli
SenaerTisa, romelSic hidroqsilis jgufi (-OH) ejaWveba
karboniumis atoms, romelic Tavis mxriv ebmis sxva wyal-
badisa da/an karboniumis atomebs.
aRniSnuli muxlis bolo winadadebis moqmedeba aras-
rulwlovnebTan mimrTebaSi bundovania magram, didi al-
baTobiT muxli arasrulwlovnis SemTxvevaSi amoqmedde-
ba maSin, rodesac saxeze iqneba muxlis pirveli nawiliT
definicirebuli moTxovna – alkoholuri sasmelebis sma
stadionze, skverSi, parkSi, yvela saxis sazogadoebriv

268 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. muxli 171-e.


nawili 3. moq. red
269 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. muxli 171-e.
nawili 1. moq. red

158
transportsa da sxva sazogadoebriv adgilebSi. xolo rac
Seexeba muxlis meore winadadebas, romelic gvaZlevs da-
Tqmas, rom piri ar daisjeba Tu man moixmara alkoholuri
sasmeli iseT adgilze sadac alkoholuri sasmeli Camosx-
miT iyideba, albad arasrulwlovanTa SemTxvevaSi Tavis-
Tavad ver mova moqmedebaSi, vinaidan saqarTvelos kanoniT
mavne zegavlenisagan arasrulwlovanTa dacvis Sesaxeb mi-
gviTiTebs, rom;
1. akrZalulia; a) arasrulwlovanTaTvis alkoholuri
sasmelebis, ludisa da Tambaqos miyidva; b) arasrulwlo-
vanTa mier alkoholuri sasmelebis, ludisa da Tambaqos
realizacia; g) alkoholuri sasmelebis, ludisa da Tamba-
qos realizacia saganmanaTleblo, saswavlo-aRmzrdelo-
biT dawesebulebebSi da maT teritoriaze270.
2. Sesabamisi dawesebulebis xelmZRvanelebi valde-
bulni arian am muxlis pirveli punqtis „a“ qvepunqtiT ga-
Tvaliswinebuli akrZalvis Sesaxeb miuTiTon TvalsaCino
adgilas.271
Aamdenad, aRniSnuli kanoniT srulad aris akrZaluli
arasrulwlovnebisaTvis alkoholuri sasmelis miyidva
da aqedan gamomdinare moxmarebac, Tundac iseT adgilze,
rasac miuTiTebs administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis pirveli nawilis bolo winadadeba.
Tu arasrulwlovans mainc miyides alkoholuri sas-
meli, administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis
155-e muxlis Sesabamisad, 4. alkoholuri sasmelis aras-
rulwlovnisTvis miyidva – gamoiwvevs savaWro obieqtis
dajarimebas 500 laris odenobiT.272
Aadministraciul-samarTaldarRvevaTa kodeqsis 170-e
muxlis mixedviT;
arasrulwlovnis daTroba, anda mSoblis an im piris
270 saqarTvelos kanoni mavne zegavlenisagan arasrulwlovanTa dacvis Se-
saxeb. mM uxli 4. nN awili 1. moq. red
271 saqarTvelos kanoni mavne zegavlenisagan arasrulwlovanTa dacvis Se-
saxeb. muxli 4 nawili 2. moq. red
272 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. muxli 155-e.
nawili 1. moq. red

159
mier, romelsac evaleba arasrulwlovnis meTvalyureoba,
arasrulwlovnis daTrobis araRkveTa – gamoiwvevs daja-
rimebas 300 laris odenobiT273.
Aamdenad saqarTvelos kanonmdeblobiT maqsimalurad
aris daculi arasrulwlovnis Semxebloba alkoholTan,
saWiroa aRniSnuli sakanonmdeblo normebi aRqmul da
damkvidrebul iqnes aqtiurad samoqalaqo sazogadoebis
mier.
Sesabamisad “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 171-e muxlis me-3 nawiliT ga-
Tvaliswinebuli darRvevisaTvis maSin, rodesac 16-dan 18
wlamde arasrulwlovanis mimarT Sedgenilia administra-
ciuli samarTaldarRvevis oqmi da mis mier erTi wlis gan-
mavlobaSi ganmeorebiT Cadenilia alkoholuri sasmele-
bis miReba stadionze, skverSi, parkSi, yvela saxis sazoga-
doebriv transportsa da sxva sazogadoebriv adgilebSi.

13. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 173-e muxliT gaTvaliswinebuli adminis-
traciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-
vaTa kodeqsis 173-e muxli; samsaxurebrivi movaleo-
bis Sesrulebis dros samarTaldamcavi organos Ta-
namSromlis, samxedro mosamsaxuris, saxelmwifo dac-
vis specialuri samsaxuris TanamSromlis an aRsrule-
bis policielis kanonieri gankargulebisadmi an mo-
Txovnisadmi daumorCilebloba, an am piris sityvieri
Seuracxyofa, an/da mis mimarT sxva Seuracxmyofeli
qmedebis ganxorcieleba (garda saqarTvelos sisxlis
samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli SemTxvevisa) –
gamoiwvevs dajarimebas 250 laridan 2000 laramde an
administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT.274
273 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. muxli 170-e.
nawili 1. moq. red
274 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 173-e muxli.

160
imisaTvis, rom ganmartebul iqnes, Tu ra dros gvyavs
kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovani aRniSnuli
muxlis miznebisaTvis, aucilebelia ganmartebul iqnes Tu
vin arian miTiTebuli qmedebis dacvis obieqtebi.
ganvixiloT Tu vin aris samarTaldamcavi organos Ta-
namSromeli;
gaerTianebuli erebis organizaciis, samarTaldamca-
vi organoebis TanamSromelTa qcevis kodeqsis mixedviT,
termini „samarTaldamcavi organoebis TanamSromlebi“
gulisxmobs marTlmsajulebis sferos yvela TanamSro-
mels, daniSnulsa Tu arCeuls, romelic axorcielebs po-
liciis uflebamosilebas, gansakuTrebiT, dapatimrebas an
dakavebas.275
samarTaldamcavi struqtura qarTul realobaSi,
gansxvavebuli formiT, jer kidev daviT aRmaSeneblis me-
fobis dros arsebobda – mstovrebis institutis saxelwo-
debiT. mas usafrTxoebis dacvis mizniT, qveyanaSi da mis
gareT arsebuli mdgomareobisa da safrTxeebis Sesaxeb
informaciis mopoveba da mefisTvis miwodeba evaleboda276.
dReis mdgomareobiT, saqarTvelos kanoniT „samarTal-
dacviT sferoSi saerTaSoriso TanamSromlobis Sesaxeb“
saqarTvelos samarTaldamcav organod ganmartebulia;
4. saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro,
5. saqarTvelos iusticiis saministro.
6. saqarTvelos saxelmwifo usafrTxoebis samsaxuri.
7. saqarTvelos dazvervis samsaxuri.
8. saxelmwifo dacvis specialuri samsaxuri277.
Aamdenad saqarTvelos kanoniT „samarTaldacviT sfe-
roSi saerTaSoriso TanamSromlobis Sesaxeb, samarTal-
damcavi organos termini ganisazRvreba struqturul
moq. red
275 gaerTianebuli erebis organizacia, samarTaldamcavi organoebis Ta-
namSromelTa qcevis kodeqsi. muxli 1. (miRebulia gaero-s generaluri asam-
bleis 1979 wlis 17 dekembris 34/169 rezoluciis safuZvelze)
276 https://ka-ge.facebook.com/kids.police.ge/posts/373847736005901 nanaxia 12.11.2016
277 saqarTvelos kanoni „samarTaldacviT sferoSi saerTaSoriso Ta-
namSromlobis Sesaxeb“. muxli 3. punqti n.

161
erTeulebis doneze, magram vindaidan administraciul
samarTaldarRvevaTa kodeqsi kidev ufro aviwrovebs
173-e muxliT Cadenili qmedebisagan dacvis obieqtebs, mi-
zanSewonilia mcire rakursi gavakeTo TiToeuli saminis-
tros ufleba-movaleobebSi.
saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros debulebis
damtkicebis Sesaxeb saqarTvelos mTavrobis №337 dad-
genilebiT saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro (Sem-
dgomSi - saministro) aris aRmasrulebeli xelisuflebis
ganmaxorcielebeli gasamxedroebuli samarTaldamcavi
dawesebulebebis sistema, romelic saqarTvelos kanon-
mdeblobiT miniWebuli uflebamosilebebis farglebSi
axorcielebs prevenciul da samarTaldarRvevaze rea-
girebis RonisZiebebs sazogadoebrivi usafrTxoebisa da
marTlwesrigis dasacavad, aseve sxva sajaro funqciebs.
Tavisi funqciebis ganxorcielebisas saministro warmoad-
gens saxelmwifos278.
Sesabamisad, Sinagan saqmeTa saministros TanamSromle-
bi arian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros da mas-
Si Semavali struqturuli qvedanayofebis, teritoriuli
organoebis, saxelmwifo saqveuwyebo dawesebulebisa da
sajaro samarTlis iuridiuli pirebis TanamSromlebi da
iseni ganisazRvrebian saqarTvelos Sinagan saqmeTa sami-
nistros debulebis mixedviT.
saqarTvelos iusticiis saministros debulebis Se-
sabamisad, saqarTvelos iusticiis saministro (SemdegSi ‑
saministro) aris aRmasrulebeli xelisuflebis dawesebu-
leba, romelic mindobil sferoSi saxelmwifo mmarTvelo-
bis uzrunvelsayofad axo­r­cielebs saqarTvelos kanonm-
deblobiT misTvis miniWebul ufle­bamosilebebs279, Sesaba-
misad, saqarTvelos iusticiis saministros TnamSromlebi
arian saqarTvelos iusticiis saministros Tanamdebobis
278 saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros debuleba. https://police.ge/ge/minis-
try/statement
279 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba №389 (2013 wlis 30 dekemberi) saqar-
Tvelos iusticiis saministros debulebis damtkicebis Sesaxeb muxli 1. https://
matsne.gov.ge/ka/document/view/2177616

162
pirebi, saministros saStato SemadgenlobaSi Semavali
TanamSromlebi, saministros sistemaSi Semavali saxel-
mwifo saqveuwyebo da­wesebulebais – saqarTvelos proku-
raturis TanamSromlebi, saministros mmarTvelobis sfe-
roSi moqmedi sajaro samar­Tl ­ is iuridiuli pirebis Ta-
namSromlebi.
saqarTvelos mTavrobis №175 dadgenilebiT, saqar-
Tvelos dazvervis samsaxuri (SemdegSi – samsaxuri) aris
saqarTvelos premier-ministris uSualo daqvemdebare-
baSi arsebuli aRmasrulebeli xelisuflebis specialu-
ri daniSnulebis dawesebuleba, romelic saqarTvelos
erovnuli interesebis gatarebisa da dacvis mizniT axor-
cielebs sadazvervo saqmianobas280, dazvervis samsaxuris
TanamSromlebi arian samsaxuris ufrosi da misi moadgi-
leebi da samsaxuris struqturuli qvedanayofebis Ta-
namSromlebi.
saxelmwifo dacvis specialuri samsaxuri aris sam-
saxuri, romelic Sesuli aris rogorc damoukidebeli
subieqti administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis
173-e muxlSi, aseve aRniSnuli samsaxuri Sedis kanonSi „sa-
marTaldacviT sferoSi saerTaSoriso TanamSromlobis
Sesaxeb.
saqarTvelos kanoniT saxelmwifo dacvis specialuri
samsaxuris Sesaxeb, saxelmwifo dacvis specialuri sam-
saxuris TanamSromlebi arian; sakontraqto mosamsaxu-
reebi pirebi, romlebic saxelmwifo dacvis specialur
samsaxurSi ixdian samxedro valdebulebas Sesabamisi
kontraqtis safuZvelze. sakontraqto-profesiuli mo-
samsaxureebi-pirebi, romlebsac gavlili aqvT savaldebu-
lo samxedro samsaxuri da saxelmwifo dacvis specialu-
ri samsaxuris pirad SemadgenlobaSi CaricxviT samsaxurs
gadian umcrosi specialuri wodebiT. kadris mosamsaxu-
reebi, pirebi, romlebsac moxdili aqvT samxedro valde-
280 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba №175. (2014 wlis 19 Tebervali) saqar-
Tvelos dazvervis samsaxuris debulebis damtkicebis Sesaxeb. muxli 1. https://
matsne.gov.ge/ka/document/view/2253392

163
buleba (garda qalebisa) da samsaxurs gadian saSualo an
zemdgomi specialuri wodebiT, samoqalaqo pirebi/pirebi,
romlebic specialuri wodebis miniWebis gareSe iniSnebian
vakantur saStato Tanamdebobebze an miiRebian SromiTi
xelSekrulebis safuZvelze281.

saqarTvelos kanoniT samxedro valdebulebisa da


samxedro samsaxuris Sesaxeb, samxedro mosamsaxure, aris
piri, romelic samxedro valdebulebas ixdis sakontraq-
to (profesiuli) samxedro samsaxuris saxiT, Tavisi ini-
ciativiT, TviTneburad an braleulobiT kontraqtis Sewy-
vetis SemTxvevaSi, daeqvemdebareba am kanoniT samxedro
savaldebulo samsaxurisaTvis dadgenili vadiT samxedro
savaldebulo samsaxuris gavlas, Tu saqarTvelos kanonm-
deblobiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli282.
saaRsrulebo warmoebaTa Sesaxeb saqarTvelos kano-
nis 42 –e muxlis mixedviT, aRsrulebis policieli aris
sajaro mosamsaxure, romelsac Tanamdebobaze niSnavs
da Tanamdebobidan aTavisuflebs aRsrulebis erovnuli
biuros Tavmjdomare. samsaxurebrivi uflebamosilebis
ganxorcielebisas aRsrulebis policieli aris xelisu-
flebis warmomadgeneli da samsaxurebriv movaleobas-
Tan dakavSirebuli misi kanonieri moTxovnis Sesruleba
savaldebuloa. samsaxurebrivi movaleobis Sesrulebis
dros aRsrulebis policielis kanonieri gankargulebi-
sadmi an moTxovnisadmi daumorCileblobis SemTxvevaSi
aRsrulebis policielis uflebamosilebani ganisazRvre-
ba saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsiT283.
muxlSi mocemulia debuleba, rom qmedeba adminis-
traciuli wesiT dasjadia garda saqarTvelos sisxlis sa-
281saqarTvelos kanoni saxelmwifo dacvis specialuri samsaxuris Sesaxeb. 10.
nawili 1. https://matsne.gov.ge/ka/document/view/32950?geo=on
282 saqarTvelos kanoni samxedro valdebulebisa da samxedro samsaxuris Se-
saxeb. muxli 2. nawili 12. moq. red ;//matsne.gov.ge/ka/document/view/31780
283 saqarTvelos kanoni saaRsrulebo warmoebaTa Sesaxeb. muxli 142. moq. red

164
marTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli SemTxvevisa. sisxlis
samarTlis kodeqsis 353-e da 3531 muxlebi gadis samarTle-
briv zrvarze administraciul samarTaldarRvevaTa ko-
deqsis 173-e muxlTan, magram sisxlis samarTlis kodeqsiT
gaTvaliswinebuli qmedebis SemadgenlobisaTvis saxeze
unda iyos policiis muSakis an xelisuflebis sxva warmo-
madgenlis mimarT winaaRmdegoba sazogadoebrivi wesri-
gis dacvisaTvis xelis SeSlis, misi saqmianobis Sewyvetis
an Secvlis mizniT, agreTve aSkara ukanono qmedebisaTvis
misi iZuleba, Cadenili ZaladobiT an Zaladobis muqariT,
an/da policielze an xelisuflebis sxva warmomadgenel-
ze, anda maT samsaxurebriv an sacxovrebel Senobaze, an maT
satransporto saSualebaze, anda maTi ojaxis wevrze Tav-
dasxma policielis an xelisuflebis sxva warmomadgenlis
samsaxurebriv saqmianobasTan dakavSirebiT.
Aaqve gasaTvaliswinebelia rom, Tu arasrulwlovnis
mxridan msgavsi administraciuli samarTaldarRveva ga-
dava fizikur SeuracxyofaSi, saxeze iqneba sisxlis sa-
marTlis kanoniT gaTvaliswinebuli qmedeba.
Sesabamisad “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 171-e muxlis me-3 nawiliT ga-
Tvaliswinebuli darRvevisaTvis maSin, rodesac 16-dan
18 wlamde arasrulwlovanis mimarT Sedgenilia adminis-
traciuli samarTaldarRvevis oqmi da mis mier Cadeni-
lia samsaxurebrivi movaleobis Sesrulebis dros samar-
Taldamcavi organos TanamSromlis (saqarTvelos Sinagan
saqmeTa saministro, saqarTvelos iusticiis saministro.
saqarTvelos saxelmwifo usafrTxoebis samsaxuri. saqar-
Tvelos dazvervis samsaxuris TanamSromelis) , samxedro
mosamsaxuris, saxelmwifo dacvis specialuri samsaxu-
ris TanamSromlis an aRsrulebis policielis kanonieri
gankargulebisadmi an moTxovnisadmi daumorCilebloba,
an am piris sityvieri Seuracxyofa, an/da mis mimarT sxva
Seuracxmyofeli qmedebis ganxorcieleba (garda saqar-

165
Tvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli
SemTxvevisa).

14. saqarTvelos administraciul samarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 1741 –e muxlis me-3 da me-4 nawilebiT ga-
Tvaliswinebuli administraciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsis 1741 –e muxlis mesame nawili; sasamarTlos Se-
sasvlelis blokireba, Sekrebis an manifestaciis mosa-
marTlis sacxovrebel adgilas an saqarTvelos saerTo
sasamarTloSi Catareba – gamoiwvevs administraciul
patimrobas 15 dRemde vadiT284.
M meoTxe nawili; „Sekrebebisa da manifestaciebis Se-
saxeb“ saqarTvelos kanonis me-9, me-11 da 111 muxlebiT
gaTvaliswinebuli normebis darRveva – gamoiwvevs da-
jarimebas 500 laris odenobiT an administraciul pa-
timrobas 15 dRemde vadiT, xolo Tu damrRvevi organi-
zatoria – dajarimebas 5000 laris odenobiT an adminis-
traciul patimrobas 15 dRemde vadiT285.
„Sekrebebisa da manifestaciebis Sesaxeb“ saqarTvelos
kanonis me-9 muxli aregulirebs Semdeg sakiTxebs;
1. akrZalulia Sekrebis an manifestaciis Catareba Sem-
deg SenobebSi da maTi Sesasvlelebidan oci metris ra-
diusSi mdebare teritoriaze:
a) saqarTvelos prokuraturis, policiis, penitenciu-
ri dawesebulebebisa da samarTaldamcavi organoebis Se-
nobebi;
b) rkinigzis sadgurebi, aeroportebi, portebi.
2. akrZalulia Sekrebis an manifestaciis Catareba
samxedro nawilebsa da obieqtebSi da maTi Sesasvlelebi-
dan asi metris radiusSi mdebare teritoriaze.
3. akrZalulia Sekrebis an manifestaciis Catarebisas

284 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 1741 –e mu-


xli
285 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 1741 –e mu-
xli. moq. red

166
Senobebis Sesasvlelebis, avtomagistralebisa da rkini-
gzis blokireba.
4 . administraciuli organo, romlis Senobis mimdeba-
re teritoriazedac tardeba Sekreba an manifestacia, Se-
nobis blokirebisa da dawesebulebis saqmianobis Sefer-
xebis Tavidan acilebis mizniT uflebamosilia daawesos
SezRudva Sekrebis an manifestaciis Senobidan moSorebiT
CatarebasTan dakavSirebiT, magram ara umetes oci metri-
sa. am punqtiT gaTvaliswinebuli gadawyvetileba miiReba
yovel konkretul SemTxvevaSi, arsebuli garemoebisa da
sazogadoebrivi interesis gaTvaliswinebiT, am kanonis me-
2 muxlis me-3 punqtiT dadgenili wesiT, ise, rom Sekrebisa
da manifestaciis konstituciuri uflebis arsi ar iyos
ugulebelyofili.
5. sasamarTlo, romlis Senobis mimdebare terito-
riazedac tardeba Sekreba an manifestacia, Senobis bloki-
rebis, dawesebulebis saqmianobis Seferxebis Tavidan aci-
lebisa da sasamarTlos damoukideblobisa da miukerZoe-
blobis uzrunvelyofis mizniT uflebamosilia daawesos
SezRudva Sekrebis an manifestaciis Senobidan moSorebiT
CatarebasTan dakavSirebiT, magram ara umetes oci metri-
sa. am punqtiT gaTvaliswinebuli gadawyvetileba miiReba
yovel konkretul SemTxvevaSi, arsebuli garemoebisa da
sazogadoebrivi interesis gaTvaliswinebiT, am kanonis me-
2 muxlis me-3 punqtiT dadgenili wesiT, ise, rom Sekrebisa
da manifestaciis konstituciuri uflebis arsi ar iyos
ugulebelyofili286.
Sekrebebisa da manifestaciebis Sesaxeb“ saqarTvelos
kanonis me-11 muxli aregulirebs Semdeg sakiTxebs;
1. dauSvebelia Sekrebis an manifestaciis organizeb
isas da Catarebisas mowodeba saqarTvelos konstituciu-
ri wyobilebis damxobisaken an ZaladobiT Secvlisaken,
qveynis damoukideblobis xelyofisa da teritoriuli mT-
lianobis darRvevisaken, an iseTi mowodeba, romelic aris
286 „Sekrebebisa da manifestaciebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis me-9 muxli.
moq. red

167
omisa da Zaladobis propaganda, aRvivebs erovnul, ku-
Txur, religiur an socialur SuRls da qmnis am punqtiT
gaTvaliswinebuli qmedebis aSkara, pirdapir da arsebiT
safrTxes.
2. Sekrebis an manifestaciis monawileebs ekrZalebaT:
a) iqonion cecxlsasroli iaraRi, feTqebadi, advila-
alebadi, radioaqtiuri nivTiereba an civi iaraRi;
b) iqonion iseTi sagani an nivTiereba, romelic gamoi-
yeneba an SeiZleba gamoyenebul iqnes Sekrebis an manifes-
taciis monawileTa an sxva pirTa sicocxlisa da janmrTe-
lobisTvis zianis miyenebis mizniT;
g) iqonion cremlmdeni, nervul-paralitikuri moqme-
debis an/ da momwamvleli nivTiereba;
d) iqonion alkoholiani sasmelebi;
e ) ganzrax Seqmnan dabrkolebebi transportis gadaad-
gilebisa Tvis, maT Soris, daarRvion am kanonis 111 muxlis
moTxovnebi .
3. dauSvebelia Sekrebis an manifestaciis mimdinareo-
bisas istoriuli, arqeologiuri, arqiteqturuli an/da
samecniero mniSvnelobis mqone Senoba-nagebobis, Zeglis,
memorialis blokireba, vizualuri mxaris damaxinjeba, da-
zianeba an/da sxvagvari xelyofa287.
„Sekrebebisa da manifestaciebis Sesaxeb“ saqarTvelos
kanonis me-111 muxli areglirebs Semdeg sakiTxebs;
1. Sekrebis an manifestaciis monawileTa mier trans-
portis savali nawilis nawilobriv an srulad gadaketvis
SemTxvevaSi adgilobrivi TviTmmarTvelobis aRmasru-
lebeli organo uflebamosilia miiRos gadawyvetileba
transportis savali nawilis gaxsnis an/da transportis
moZraobis aRdgenis Sesaxeb, Tu Sekrebis an manifestaciis
monawileTa raodenobis gaTvaliswinebiT Sekrebis an mani-
festaciis Catareba sxvagvarad SesaZlebelia. rodesac ad-
gilobrivi TviTmmarTvelobis aRmasrulebeli organo ar
axorcielebs an ver axorcielebs am punqtiT gaTvaliswi-
287 „Sekrebebisa da manifestaciebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis me-9 muxli.
moq. red

168
nebul uflebamosilebas, saqarTvelos mTavroba ufle-
bamosilia miiRos gadawyvetileba transportis savali
nawilis gaxsnis an/da transportis moZraobis aRdgenis
Sesaxeb.
2. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli ga-
dawyvetilebis miReba dauSvebelia, Tu Sekrebis an mani-
festaciis monawileTa raodenobis gaTvaliswinebiT Se-
krebis an manifestaciis Catareba sxvagvarad SeuZlebelia
da daculia am kanoniT dadgenili yvela wesi.
3. adgilobrivi TviTmmarTvelobis aRmasrulebeli or-
gano an saqarTvelos mTavroba am muxlis pirveli punqtiT
gaTvaliswinebul gadawyvetilebas iRebs yovel konkre-
tul SemTxvevaSi, arsebuli garemoebisa da sazogadoebri-
vi interesis gaTvaliswinebiT, am kanonis me-2 muxlis me-3
punqtiT dadgenili wesiT.
4. dauSvebelia transportis savali nawilis xelovnu-
rad gadaketva, Tu amas ar moiTxovs Sekrebis an manifesta-
ciis monawileTa raodenoba. agreTve dauSvebelia trans-
portis savali nawilis avtomanqanebiT, sxvadasxva kons-
truqciebiT an/da sagnebiT gadaketva.
5. Sekrebis an manifestaciis monawileTa raodenobi-
dan gamomdinare, transportis savali nawilis gadaketvis
aucileblobis SemTxvevaSi adgilobrivi TviTmmarTvelo-
bis aRmasrulebeli organoebi valdebuli arian uzrun-
velyon maTi usafrTxoeba da transportis savali al-
ternatiuli marSrutis gansazRvra288.
Sekrebebisa da manifestaciebis Sesaxeb saqarTvelos
kanonis me-3 muxlis „a“ da „b“ qvepunqtebis ganmartebiT,
[...Sekreba“ aris moqalaqeTa jgufis Sekreba WerqveS an ga-
reT, mitingi sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi soli-
darobis an protestis gamoxatvis mizniT; xolo „manifes-
tacia“ aris moqalaqeTa demonstracia, masobrivi sajaro
gamosvla, quCaSi msvleloba solidarobis an protestis
gamoxatvis mizniT, an msvleloba plakatebis, lozunge-
bis, transparantebis da sxva saxviTi saSualebebis gamo-
yenebiT. Sekrebis cneba ufro farTod ganimarteba, vidre
288 Sekrebebisa da manifestaciebis Sesaxeb saqarTvelos kanonis me-3 muxli

169
manifestaciisa. es ukanaskneli Sekrebis erT-erT formad
SeiZleba CaiTvalos]289.
Sekrebis ufleba konstituciur rangSi Tavdapirvelad
jer kidev saqarTvelos pirvel konstituciaSi gvxvdeba.
saqarTvelos 1921 wlis konstituciiT aRiarebuli iyo sa-
jarod da uiaraRod „rogorc WerqveS, ise gareT“ Sekrebis
ufleba290.
sabWour saqarTveloSi ki pirvelad, 1937 wlis 13 Te-
bervlis konstituciT dafiqsirda krebebis, mitingebis,
msvlelobebisa da demonstraciebis Tavisufleba (138-e
muxli). Tumca, sabWoTa praqtikam gvaCvena, rom es ufleba
sabWoTa saqarTveloSi mxolod deklaraciuli, iluzoru-
li xasiaTis iyo da praqtikaSi igi TiTqmis ar iyo gamoyene-
buli291.
1995 wlis konstituciis 25-e muxlis pirvandelma re-
daqciam 2005 wlis 23 dekembris konstituciuri kanoniT
saxecvlileba ganicada. Sedegad konstituciis 25-e mu-
xlis pirvel punqtSi amoRebul iqna sityvebi „uSiSroebis
samsaxuris“ da igi Seicvala sityvebiT „Sinagan saqmeTa sa-
ministros“. es iyo muxlis mxolod formaluri saxecvli-
leba, rac gamoiwvia TviT saxelmwifo organoTa struqtu-
rulma transformaciam saxelwodebis SecvlasTan dakav-
SirebiT292.
mecnierebaSi gabatonebuli azriT, konstituciis 25-e
muxliT daculi SekrebisaTvis sakmarisia minimum ori Se-
krebaSi monawile piri293.
289 irakli burduli – muxli 45; eva gociriZe – muxli 14, 15, 16, 17, 19, 38; Ti-
naTin erqvania – muxli 43; besarion zoiZe – muxli 24; levan izoria – muxli 7,
28, 39; irakli kobaxiZe – muxli 20; arCil loria – muxli 12, 13, 27, 47; zurab
maWaraZe – muxli 46; merab turava – muxli 18, 40, 42; ana fircxalaSvili – mu-
xli 21, 22, 25; iakob futkaraZe – muxli 30; beqa qanTaria – muxli 26, 29, 31, 32,
33, 34, 341, 35, 36, 37, 41; daviT wereTeli – muxli 44; sandro jorbenaZe – muxli
23. konstituciis komentari Tavi meore saqarTvelos moqalaqeoba. adamianis
ZiriTadi uflebani da Tavisuflebani. 2013. gv 285.
290 iqve
291 iqve
292 iqve
293 irakli burduli – muxli 45; eva gociriZe – muxli 14, 15, 16, 17, 19, 38; Ti-
naTin erqvania – muxli 43; besarion zoiZe – muxli 24; levan izoria – muxli 7,

170
miuxedavad Sekrebis uflebis wminda TavdacviTi (ne-
gatiuri) funqciisa, igi warmoSobs saxemwifos dacvis
valdebulebas. konstituciiT daculi es sikeTe SeiZleba
Selaxuli iqnes aramxolod saxelmwifos mxridan, aramed
aseve mesame pirebis mxridanac. swored amitom aris saxel-
mwifo valdebuli, uzrunvelyos Sekrebis an manifesta-
ciis mSvidobiani Catareba. magaliTad, daicvas SekrebaSi
monawile pirebi sxva, moniwaaRmdege demonstraciaSi mo-
nawileTagan294.
konstituciis 25-e muxliT daculi sfero vrceldeba
ara mxolod winaswarganzraxul da dagegmil Sekrebaze,
aramed spontanur Sekrebebzec. spontanur, ucabed de-
monstraciebze ar vrceldeba winaswari gafrTxilebis
valdebuleba. amitom misi gauTvaliswinebloba ar warmo-
Sobs daSlis safuZvels. aseTi ucabedi Sekrebis uflebis
winaswari gafrTxilebis gareSe arseboba gamomdinareobs
TviT saqarTvelos konstituciis 25-e muxlis me-2 punq-
tidan, romelic zogadad uzrunvelyofs winaswari nebar-
Tvis gareSe Sekrebis uflebas. is garemoeba, rom amave mu-
xlis me-2 punqtis gaTvaliswinebuli Sekreba eqvemdebare-
ba kanoniT SezRudvas, ar niSnavs imas, rom aseTi SezRud-
vis saSualebiT SesaZlebeli unda iyos pirveli punqtiT
uzrunvelyofili uflebidan Sekrebis garkveuli saxeo-
bebis gamoricxva. aseTi, ucabedad warmoqmnili, winapi-
robebis arseboba auqmebs pirvel punqtSi garantirebuli
Tavisuflebis winaswari gafrTxilebis valdebulebas295.

gamoxatvis adgili, forma da saSualeba;


Sekrebisa da minifestaciaTa Catarebis adgilis Sesaxeb

28, 39; irakli kobaxiZe – muxli 20; arCil loria – muxli 12, 13, 27, 47; zurab
maWaraZe – muxli 46; merab turava – muxli 18, 40, 42; ana fircxalaSvili – mu-
xli 21, 22, 25; iakob futkaraZe – muxli 30; beqa qanTaria – muxli 26, 29, 31, 32,
33, 34, 341, 35, 36, 37, 41; daviT wereTeli – muxli 44; sandro jorbenaZe – muxli
23. konstituciis komentari Tavi meore saqarTvelos moqalaqeoba. adamianis
ZiriTadi uflebani da Tavisuflebani. 2013. g G v. 286
294 iqve
295 iqve

171
saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlom ukve 2-jer
imsjela. pirvel saqmeSi gasaCivrebuli iyo „Sekrebebisa da
minifestaciebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis me-6 muxlis
pirveli punqti. sasamarTlo kolegiam am gadawyvetileba-
Si ar gaiziara mosarCelis pozicia imasTan dakavSirebiT,
rom saqarTvelos konstitucia ar aniWebs xelisuflebas
imis uflebamosilebas, rom man winaswar daadginos aRniS-
nuli uflebiT sargeblobis geografia. sadavo normiT ka-
noni pirebs sTavazobda or alternativas im SemTxevevisa-
Tvis, roca, sakiTxis aqtualurobidan gamomdinare, saval-
debuloa Sekrebis saswrafod Catareba: an uzrunvelyon
gafrTxileba, an misi vermoswrebis SemTxvevaSi Caataron
Sekreba an manifestacia xelisuflebis mier gansazRvrul
adgilas, yovelgvari gafrTxilebis gareSe. sasamarTlos
azriT, xelisuflebis mier Sekrebis adgilis gansazRvra
gulisxmobs aseve imas, rom saTanado organoebs miRebuli
aqvT yvela is zoma, romelic uzrunvelyofs aRniSnul ad-
gilze Sekrebis Seuferxebel Catarebas ise, rom daculi
iyos rogorc SekrebaSi monawileTa, aseve gareSe pirTa in-
teresebi.
sakonstitucio sasamarTlom imsjela Sekrebisa da
manifestaciis adgilis Sesaxeb am SemTxvevaSi saqarTve-
los sakonstitucio sasamarTlos plenumma nawilobriv
gaiziara mosarCeleTa pretenziebi. mosarCeleebi sada-
vod xdidnen im normebs, romlebic awesebdnen Sekrebis
(manifestaciis) Catarebaze SezRudvas gansazRvruli ad-
ministraciuli organoebis, dawesebulebebisa da orga-
nizaciebis Sesasvlelebidan 20 metris radiusSi mdebare
teritoriaze. sasamarTlos Sefasebis sagans am SemTxve-
vaSi akrZalvis blanketuri xasiaTi warmoadgenda. msgavsi
SezRudvis arseboba zogierT dawesebulebasTan, misi kom-
petenciisa da saqmianobis specifikurobis gaTvaliswi-
nebiT, SeiZleba gamarTlebuli iyos, zogierTTan ki ara.
dawesebulebebis gansxvavebulobis miuxedavad, kanonmde-
belma erTgvarovani midgomiT yvela dawesebulebasTan
mimarTebiT identuri SezRudva daadgina. plenumma, aR-
172
niSnuli dasabuTebidan gamomdinare, sadavo regulireba
konstituciis 25-e muxlis pirvel punqtTan Seusabamod
miiCnia. amave gadawyvetilebaSi sasamarTlos plenumma
ganmarta, rom mosamarTlis sacxovrebel saxlTan Sekre-
bebisa da manifestaciebis Catareba mxolod im SemTxveva-
Si ikrZaleba, rodesac Sekrebis adresati mosamarTlea.
sasamarTlom konstituciis 25-e muxliT dacul sfero-
Si dasaxelebuli regulaciiT daSvebuli Careva konsti-
tuciis 24-e muxlis me-4 punqtiT daSvebuli SezRudviT
– „sasamarTlos damoukideblobisa da miukerZoeblobis
uzrunvelyofa“_ gaamarTla.[21]miuxedavad konstituci-
is 24-e da 25-e muxlebis mWidro kavSirisa, msgavsi midgoma
sruliad ewinaaRmdegeba ZiriTadi uflebebis darRvevis
Semowmebis zogad princips296.
konstituciis 25-e muxliT daculia ufleba, romelic
SesaZleblobas aZlevs pirs, misi Sexedulebisamebr air-
Cios gamoxatvis forma, saSualeba da adgili. kerZod, mas
kanoniT garantirebuli unda hqondes ufleba, sajarod
da mSvidobianad gamoxatos sakuTari azri quCis im nawilSi
da im formiT, romelsac Tavad CaTvlis mizanSewonilad.
azris gamoxatva ara mxolod saubriT, gancxadebebiT,
aramed mdumare formiT an droebiTi konstruqciebis age-
biT (romelic ar iwvevs savali nawilis gadaketvas) aris
SesaZlebeli. Sekrebaze azris gamoxatvis gansakuTrebiT
mwvave formaa quCis gadaketva. roca quCis savali nawilis
dakavebas SekrebaSi monawileTa mier SerCeuli gamoxatvis
forma da saSualeba ganapirobebs, ese igi is yuradRebis
mipyrobis, sakuTari azris, protestis an solidarobis
gamoxatvis efeqtur saSualebad aris miCneuli. kons-
truqciebis ageba azris gamosaxatad aseve warmoadgens

296 irakli burduli – muxli 45; eva gociriZe – muxli 14, 15, 16, 17, 19, 38; Ti-
naTin erqvania – muxli 43; besarion zoiZe – muxli 24; levan izoria – muxli 7,
28, 39; irakli kobaxiZe – muxli 20; arCil loria – muxli 12, 13, 27, 47; zurab
maWaraZe – muxli 46; merab turava – muxli 18, 40, 42; ana fircxalaSvili – mu-
xli 21, 22, 25; iakob futkaraZe – muxli 30; beqa qanTaria – muxli 26, 29, 31, 32,
33, 34, 341, 35, 36, 37, 41; daviT wereTeli – muxli 44; sandro jorbenaZe – muxli
23. konstituciis komentari Tavi meore saqarTvelos moqalaqeoba. adamianis
ZiriTadi uflebani da Tavisuflebani. 2013.

173
konstituciur uflebas. saqarTvelos sakonstitucio
sasamarTlos ganmartebiT: „saxelmwifos mxridan kons-
tituciis 25-e muxliT dacul uflebaSi Carevis intensi-
voba, SezRudvebis simkacre damokidebuli iqneba imaze,
Tu ra formiT da ra mizniT xorcieldeba qmedeba“. Tu Se-
krebis monawileebi iseT formas irCeven, romelic savali
gzis TviTneburad gadaketvas iTvaliswinebs, gamoxatvis
aseT formas ar icavs konstituciis 25-e muxli. radgan Se-
kreba da manifestacia, romelic saval nawilze imarTeba,
arRvevs transportis moZraobis Cveul ritms. Sekrebis
aseTi formis akrZalvis mizani sxvaTa uflebebisa da Ta-
visuflebebis dacva, sazogadoebrivi wesrigisa da usafr-
Txoebis uzrunvelyofaa. amitomac aseTi formis akrZalva
konstituciis 25-e muxlis Sesabamisia. amave dros, „Sekre-
bebisa da manifestaciebis Sesaxeb“ kanonis normebze msje-
lobisas sasamarTlom aRniSna, rom transportis saval
nawilze Sekrebis (manifestaciis) Catarebis uflebis
SezRudva gaumarTlebeli iqneboda maSin, Tu gzis dakave-
ba monawileTa simravlis gamo xdeba, rodesac Sekreba (ma-
nifestacia) sxvagvarad ver gaimarTeba. mravalricxovani
Sekreba (manifestacia) sagzao moZraobis wesebis darRve-
visa da sxvaTa uflebebis SezRudvis gareSe SeiZleba ver
ganxorcieldes297.
Sesabamisad `kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 1741 muxlis me-3 da me-4 nawile-
biT gaTvaliswinebuli administraciuli samarTaldarR-
vevisaTvis maSin, rodesac 16-dan 18 wlamde arasrulwlo-
vanis mimarT Sedgenilia administraciuli samarTaldarR-
vevis oqmi da mis mier Cadenilia Sekrebis da manifestaciis
wesis darRveva.

15. saqarTvelos administraciul-samarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 17415 – e muxlis me-4 nawiliT gaTvaliswi-
nebuli administraciuli samarTaldarRveva;
297 saqarTvelos administraciul-samarTaldarRvevaTa kodeqsis 17415 – e mu-
xli. moq. red

174
saqarTvelos administraciul-samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 17415 – e muxlis me-4 nawili; am muxlis me-3
nawiliT gaTvaliswinebuli samarTaldarRvevis gan-
meorebiT Cadena erTi wlis ganmavlobaSi - gamoiwvevs
dajarimebas 1000 laris odenobiT an administraciul
patimrobas 15 dRe-Ramemde vadiT.
SeniSvna:
saqarTvelos administraciul-samarTaldarRveva-
Ta kodeqsis 17415 -e muxlis me-3-e nawili. sagangebo (eqs-
tremaluri) samsaxurebis gamoZaxebis erTiani satele-
fono nomris - „112“-is - gamoyeneba gadaudebeli daxma-
rebis moTxovnis mizniT cru Setyobinebis gansaxorcie-
leblad, rasac Sedegad mohyva SemTxvevis adgilze Sesa-
bamisi sagangebo (eqstremaluri) samsaxuris gasvla.
SeniSvna;
1. am muxlis moqmedeba ar vrceldeba terorizmis Se-
saxeb cru Setyobinebaze.
2. sagangebo (eqstremaluri) samsaxurebis gamoZaxe-
bis erTiani satelefono nomris „112“-is aramiznobrivi
gamoyeneba sistematurad am muxlis pirveli nawilis
miznebisTvis gulisxmobs erTi da imave piris mier aR-
niSnul nomerze nebismieri uwyveti 1 saaTis ganmavlo-
baSi 3 an meti aramiznobrivi Setyobinebis ganxorcie-
lebas.
3. pirs ar daekisreba am muxlis me-3 da me-4 nawile-
biT gaTvaliswinebuli pasuxismgebloba, Tu sagangebo
(eqstremaluri) samsaxurebis gamoZaxebis erTian sate-
lefono nomerze „112“-ze Setyobinebis iniciirebis mi-
zezia mis mier garemoebaTa araswori, subieqturi Sefa-
seba, rodesac, obieqturi garemoebebidan gamomdinare,
pirs SeiZleboda evarauda gadaudebeli daxmarebis au-
cilebloba298.
imisaTvis rom samarTlebrivad gavaanalizoT Tu ra-
tom Caido aRniSuli regulacia kodeqsSi, aseve Tu ratom

298 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. moq. red

175
aris mniSvnelovani am regulaciis arasrulwlovnebze ga-
vrceleba, mniSvnelovania gadavxedoT 112-is debulebas
da saqarTvelos kanons, saqarTvelos Sinagan saqmeTa sa-
ministros sajaro samarTlis iuridiuli piris – „112“ -is
Seqmnis Sesaxeb.
„112“ aris am saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros
mmarTvelobis
sferoSi moqmedi sajaro samarTlis iuridiuli pi-
ri, romlis mizanic aris sxva uflebamosil subieqtebTan
koordinirebuli saqmianobiT sagangebo situaciebsa da
saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvrul sxva SemTxve-
vebSi gadaudebeli daxmarebis operatiuli da efeqtiani
marTva da am mizniT Setyobinebebis miReba erTiani sate-
lefono nomris „112“-is - saSualebiT299.
„112“-is saqmianobis ZiriTadi mimarTulebebia:
a) sagangebo situaciebisa da gadaudebeli daxmarebis
aucileblobis sxva SemTxvevebis Sesaxeb Setyobinebebis
miReba, damuSaveba, Sefaseba da maTze Semdgomi reagirebi-
saTvis Sesabamisi subieqtebisaTvis informaciis miwodeba;
b) sagangebo situaciebisa da gadaudebeli daxmare-
bis aucileblobis sxva SemTxvevebis marTvis mizniT sxva
uflebamosil subieqtebTan koordinirebuli saqmianoba;
g) sagangebo situaciebisa da gadaudebeli daxmarebis
aucileblobis sxva SemTxvevebis aRricxva, analizi da Se-
sabamisi statistikis warmoeba;
d) „112“-is kompetenciisTvis mikuTvnebul sakiTxebze
saqarTvelo s da ucxo qveynis Sesabamis uwyebebTan/dawe-
sebulebebTan TanamSromloba;
e) saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli sx-
va uflebamosilebebis ganxorcieleba.300
„112“-is saqmianobis samarTlebrivi safuZvelia aseve
da „112“-is debuleba, romelsac amtkicebs saqarTvelos

299 saqarTvelos kanoni saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros sajaro sa-


marTlis iuridiuli piris – „112“ -is Seqmnis Sesaxeb.
300 saqarTvelos kanoni saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros sajaro sa-
marTlis iuridiuli piris – „112“ -is Seqmnis Sesaxeb. muxli 4.

176
Sinagan saqmeTa ministri.
112-is debulebis mixediT dgindeba, rom ,,112“-is sruli
dasaxelebaa: „saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros
sajaro samarTlis iuridiuli piri – „112“.
„112“ uflebamosilia gamoiyenos Semoklebuli da-
saxeleba: ssip „112“ an/da „112“. xolo mis saqmianobis sfe-
ro moicavs Semdeg sagangebo situaciebsa da gadaudebeli
daxmarebis aucileblobis SemTxvevebs:
a) saxanZro da samaSvelo situaciebi;
b) gadaudebeli saswrafo samedicino daxmareba;
g) samarTaldarRvevebi;
d) bunebrivi gaziT momaragebis Sewyvetis, SezRudvis
an/da wnevis dasaSvebi normebidan gadaxris (cvalebado-
bis) SemTxvevaSi reagirebis saWiroeba;
e) sasmeli wyliT momaragebis Sewyvetis an/da dawnevis
cvalebadobis SemTxvevaSireagirebis saWiroeba;
v) meqanikur satransporto saSualebaTa evakuatoriT
an Tavisi svliT gadaadgilebis momsaxurebis gaweva.301
Aamdenad, `kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlova-
ni” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samarTal-
darRvevaTa kodeqsis 17415 – e muxlis me-4 nawiliT gaTva-
liswinebuli administraciuli samarTaldarRvevisaTvis
maSin, rodesac 16-dan 18 wlamde arasrulwlovanis mimarT
Sedgenilia administraciuli samarTaldarRvevis oqmi da
mis mier Cadenilia gadaudebeli daxmarebis moTxovnis
mizniT cru Setyobineba, rasac Sedegad mohyva SemTxvevis
adgilze Sesabamisi sagangebo (eqstremaluri) samsaxuris
gasvla.

16. saqarTvelos administraciul samarTaldarTve-


vaTa kodeqsis 1752 muxliT gaTvaliswinebuli adminis-
traciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciul samarTaldarTvevaTa
kodeqsis 1752 muxli;
301 saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros sajaro samarTlis iuridiuli
piris –,,112“-is debuleba

177
1. Semakavebeli orderiT gaTvaliswinebuli mo-
Txovnebisa da valdebulebebis Seusrulebloba, –
gamoiwvevs administraciul patimrobas 7 dRemde va-
diT an gamasworebel samuSaoebs erT Tvemde vadiT.
2. damcavi orderiT gaTvaliswinebuli moTxovnebisa
da valdebulebebis Seusrulebloba –
gamoiwvevs administraciul patimrobas 15 dRemde
vadiT an gamasworebel samuSaoebs 3 Tvemde vadiT .
SeniSvna: am muxliT gaTvaliswinebuli samarTal-
darRvevebis CadenisaTvis pirs CamoerTmeva iaraRis ta-
rebis ufleba 3 wlamde vadiT.302
imisaTvis, rom ganvmartoT, ra SemTxvevaSi gvyavs aR-
niSnuli samarTaldamrRvevi piri saxeze, ganvixiloT dam-
cavi da Semakavebeli orderis raoba;
sxvadasxva qveynis kanonmdebloba, maT Soris, saqar-
Tvelos kanonic, ojaxuri Zaladobis faqtze operatiuli
reagirebisaTvis uflebamosili organos an Tanamdebobis
piris mier msxverplTa dacvisa da moZaladisaTvis gark-
veuli moqmedebebis SezRudvis uzrunvelsayofad, droe-
biTi RonisZiebis saxiT, damcav da Semakavebel orderebs
iyenebs. 2006 wlis 25 maiss miRebul iqna saqarTvelos kano-
ni `ojaxSi Zaladobis aRkveTis, ojaxSi Zaladobis msxver-
plTa dacvisa da daxmarebis Sesaxeb~. kanonis amoqmedebiT
qveynis samarTlebriv sivrceSi Camoyalibda ojaxSi Zala-
dobis winaaRmdeg brZolis specializirebuli instituti,
romelic ojaxSi Zaladobis arsebobis SemTxvevaSi daubr-
koleblad axorcielebs Tavis uflebamosilebas, damouki-
deblad imisagan, warmoadgens Tu ara konkretuli sakiTxi
samarTlis romelime dargis davis sagans. amasTan erTad
saWiroebis SemTxvevaSi ojaxSi Zaladobisa da aRkveTisa-
Tvis iyenebs sisxlissamarTlebriv, samoqalaqo-samarT-
lebriv da administraciulsamar– Tlebriv meqanizmebs.303
302 saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. 1752 moq. red
303 avtorTa jgufi koba boWoriSvili, marina mesxi, qeTi xuciSvili maka fe-
raZe, nodar saakaSvili, ana arRanaSvili nato SavlayaZe, nato zazaSvili po-
licielTaTvis ojaxSi Zaladobis sakiTxebze. saxelmZRvanelo Seiqmna gaeros
mosaxleobis fondisa da norvegiis mTavrobis mier erToblivad dafinansebu-

178
Tavisi miznebis efeqturad Sesrulebis uzrunvelsayo-
fad kanonSi gansazRvrulia saxelmwifo dawesebulebebis
calkeuli struqturuli erTeulebis uflebamosilebebi.
kanonis mixedviT saqarTvelos Sinagan saqmeTa sami-
nistro ojaxSi Zaladobis faqtebze axorcielebs pirve-
lad reagirebas. Sinagan saqmeTa ministris 2006 wlis 11
seqtembers #1079 brZanebiT da saqarTvelos Sinagan saqmeTa
ministris 2010 wlis 24 martis #333 brZanebiT damtkicebul
iqna Semakavebeli orderis da Semakavebeli orderis oqmis
formebi da maTi Sedgenis uflebamosili pirebi. es pirebi
arian sapatrulo policiis departamentis saxazo danayo-
febis Semdegi Tanamdebobis pirebi:
• oceulis meTaurebi;
• aTeulis meTaurebi;
• ufrosi patrul-inspeqtorebi;
• patrul-inspeqtorebi;
• umcrosi patrul-inspeqtorebi;
aRsaniSnavia is garemoeba, rom sapatrulo polici-
is departamentis specifikidan gamomdinare qveynis zo-
gierT teritoriul erTeulebSi gansazRvruli ar aris mi-
si struqturuli erTeulebis moqmedebis areali. swored
amitom aRniSnuli brZaneba, aseT teritoriul erTeuleb-
Si zemoaRniSnuli aqtebis gamocemis uflebamosilebas
aniWebs Sinagan saqmeTa saministros teritoriuli orga-
noebis ubnis inspeqtorebs.304
kanonis me-16 muxlSi Tanamimdevrulad aris Camoya-
libebuli policielis moqmedebebi ojaxSi Zaladobis Se-
saxeb informaciis miRebis SemTxvevaSi. is SeiZleba iyos
werilobiTi formiT, SesaZlebelia informaciis avtori

li proeqtis – „davZlioT genderuli


Zaladoba amierkavkasiaSi“ farglebSi 2010 wels. 12-
304 avtorTa jgufi koba boWoriSvili, marina mesxi, qeTi xuciSvili maka fe-
raZe, nodar saakaSvili, ana arRanaSvili nato SavlayaZe, nato zazaSvili po-
licielTaTvis ojaxSi Zaladobis sakiTxebze. saxelmZRvanelo Seiqmna gaeros
mosaxleobis fondisa da norvegiis mTavrobis mier erToblivad dafinansebu-
li proeqtis – „davZlioT genderuli
Zaladoba amierkavkasiaSi“ farglebSi 2010 wels. 13

179
piradad gamocxaddes policiis danayofSi da sityvierad
ganacxados ojaxSi Zaladobis faqtis Sesaxeb, magram yve-
laze xSirad es informacia danayofSi Seva kavSirgabmu-
lobis saSualebebiT. policiaSi informacia SeiZleba wa-
radginos nebismierma pirma.
damcavi orderi aris pirveli instanciis sasamarTlos
(mosamarTlis) mier administraciuli samarTalwarmoebis
wesiT gamocemuli aqti, romliTac, ojaxuri Zaladobis
SemTxvevaSi, ganisazRvreba Zaladobis msxverplTa dacvis
droebiTi RonisZiebebi. es RonisZiebebi ar gamoiyeneba im
SemTxvevaSi, Tu piris mimarT dawyebulia sisxlissamarT-
lebrivi devna da mas aRkveTis RonisZiebis saxiT Sefarde-
buli aqvs patimroba.305
Semakavebeli orderi aris policiis uflebamosili
Tanamdebobis piris mier gamocemuli aqti, romliTac ga-
nisazRvreba ojaxuri Zaladobis SemTxvevaSi Zaladobis
msxverplTa dacvis droebiTi RonisZiebebi da romelic,
gamocemidan kanoniT dadgenili drois, 24 saaTis, ganma-
vlobaSi, dasamtkiceblad waredgineba sasamarTlos.306
msxverplTa dacvis droebiT RonisZiebebSi igulisx-
meba: moZaladisagan msxverplis, masze damokidebuli piris
dacvis zomebi; moZaladisagan msxverplis, masze damoki-
debuli piris garidebisa da TavSesafarSi maTi moTavsebis
sakiTxebi;TavSesafari gulisxmobs ojaxSi Zaladobis msx-
verplTa droebiT sacxovrebels an droebiTi ganTavsebis
adgils, romelic msxverplTa fsiqologiur-socialuri
reabilitacias, iuridiul da samedicino daxmarebasa da
dacvis RonisZiebebs emsaxureba.307
Aamdenad, “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlova-
ni” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samarTal-
darRvevaTa kodeqsis 1755 – e muxliT gaTvaliswinebuli
administraciuli samarTaldarRvevisaTvis maSin, rodes-
ac 16-dan 18 wlamde arasrulwlovanis mimarT Sedgenilia
305 iqve
306 iqve
307 iqve

180
administraciuli samarTaldarRvevis oqmi da mis mier Ca-
denilia damcavi da Semakavebei orderiT gaTvaliswinebu-
li valdebulebis Seusrulebloba.

17. saqarTvelos administraciulsamarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 1771 muxliT gaTvaliswinebuli adminis-
traciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciulsamarTaldarRvevaTa
kodeqsis 1771 muxli ; saqonlis (samuSaos, momsaxurebis)
eqsportisa da importis kvotirebis da licenzirebis
mosawesrigeblad saqarTvelos mTavrobis mier miRebu-
li dadgenilebebis darRveva –
gamoiwvevs dajarimebas Sromis anazRaurebis 20-dan
70-mde minimaluri odenobiT, xolo Tu saqmis garemoe-
bis mixedviT, damrRvevis pirovnebis gaTvaliswinebiT
am zomis gamoyeneba arasakmarisad iqneba miCneuli, - ad-
ministraciul patimrobas 15 dRemde vadiT.
SeniSvna:
1. ucxoeli avtosatransporto momsaxurebis gawevi-
sas licenzirebis wesebis darRvevis SemTxvevaSi daja-
rimdeba adgilze sapatrulo policiis uflebamosili
warmomadgenlis mier.
2. am muxliT gaTvaliswinebuli samarTaldarRvevis
CadenisaTvis pirs CamoerTmeva iaraRis tarebis ufleba
3 wlamde vadiT.308
A amdenad, “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlova-
ni” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samarTal-
darRvevaTa kodeqsis 1771 – e muxliT gaTvaliswinebuli
administraciuli samarTaldarRvevisaTvis maSin, rodes-
ac 16-dan 18 wlamde arasrulwlovanis mimarT Sedgenilia
administraciuli samarTaldarRvevis oqmi da mis mier
Cadenilia eqsportisa da importis kvotirebis da licen-
zirebis mosawesrigeblad saqarTvelos mTavrobis mier mi-
Rebuli dadgenilebebis darRveva.
308 saqarTvelos administraciulsamarTaldarRvevaTa kodeqsis 1771 muxli
moq. red.

181
18. saqarTvelos administraciulsamarTaldarRve-
vaTa kodeqsis 178-e muxliT gaTvaliswinebuli adminis-
traciuli samarTaldarRveva;
saqarTvelos administraciulsamarTaldarRvevaTa
kodeqsis 178-e muxli; savaluto operaciebis licenziis
gareSe warmoeba an momsaxureba –
gamoiwvevs moqalaqis dajarimebas Sromis anazRau-
rebis 50 minimaluri odenobiT, Tanamdebobis piris da-
jarimebas Sromis anazRaurebis 70 minimaluri odeno-
biT, xolo Tu saqmis garemoebis mixedviT, damrRvevis
pirovnebis gaTvaliswinebiT am zomis gamoyeneba arasak-
marisad iqneba miCneuli, – administraciul patimrobas
15 dRemde vadiT.
2. ucxouri valutis erovnul valutaze gadacvlaze
valutis gadamcvleli dawesebulebis muSakis mier usa-
fuZvlod uaris Tqma –
gamoiwvevs dajarimebas Sromis anazRaurebis 80 mi-
nimaluri odenobiT, xolo Tu saqmis garemoebis mixed-
viT, damrRvevis pirovnebis gaTvaliswinebiT am zomis
gamoyeneba arasakmarisad iqneba miCneuli, - adminis-
traciul patimrobas 15 dRemde vadiT.
amdenad, “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlova-
ni” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samarTal-
darRvevaTa kodeqsis 178-e – e muxliT gaTvaliswinebuli
administraciuli samarTaldarRvevisaTvis maSin, rodes-
ac 16-dan 18 wlamde arasrulwlovanis mimarT Sedgenilia
administraciuli samarTaldarRvevis oqmi da mis mier Ca-
denilia savaluto operaciebis licenziis gareSe warmoe-
ba an momsaxureba an ucxouri valutis erovnul valutaze
gadacvlaze valutis gadamcvleli dawesebulebis muSakis
mier usafuZvlod uaris Tqma.

19. saqarTvelos administraciulsamarTaldarRve-


vaTa kodeqsis 1811 muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebu-
li administraciuli samarTaldarRveva.

182
saqarTvelos administraciulsamarTaldarRvevaTa
kodeqsis 1811 muxlis me-2 nawili;
quCaSi, ezoSi, stadionze, skverSi, parkSi, saganma-
naTleblo dawesebulebaSi, sasamarTloSi, aeroportSi,
kinoTeatrSi, TeatrSi, sakoncerto darbazSi, kafeSi,
restoranSi, yvela saxis sazogadoebriv transportSi,
avtosadgurSi, rkinigzis sadgurSi da sxva sazogadoe-
brivi TavSeyris adgilebSi civi iaraRis tarebis gan-
meorebiT Cadena administraciuli saxdelis dadebidan
1 wlis ganmavlobaSi.
gamoiwvevs dajarimebas 1000 laris odenobiT an ad-
ministraciul patimrobas 15 dRe-Ramemde vadiT.
SeniSvna:
1. es muxli ar vrceldeba ganzrax mZime an gansaku-
TrebiT mZime danaSaulis CadenisaTvis nasamarTleb an/
da narkotikebis moxmarebisaTvis administraciulsax-
deldadebul pirze, romelic civi iaraRis tarebisa-
Tvis pasuxs agebs saqarTvelos sisxlis samarTlis ko-
deqsis 2381 muxlis Sesabamisad.
2. garda im SemTxvevisa, rodesac civi iaraRis tareba
iwvevs sajaro wesrigis darRvevas an qmnis amis aSkara
safrTxes, es muxli ar vrceldeba pirze, romelic civ
iaraRs atarebs:
a) piradi higienis mowesrigebis mizniT;
b) sakvebis momzadebis an/da miRebis mizniT;
g) Tavisi profesiuli saqmianobis ganxorcielebis
mizniT;
d) nadirobis, Tevzaobis an/da mcenareuli produq-
tebis Segrovebis mizniT;
e) sasoflo-sameurneo saqmianobis an/da mesaqon-
leobis ganxorcielebis mizniT;
v) im dros, rodesac acvia erovnuli tansacmeli da
civi iaraRi (xanjali, xmali da sxv.) am tansacmlis nawi-
lia.
3. am kodeqsis miznebisaTvis „civi iaraRis tareba“
gulisxmobs iseTi garemoebis arsebobas, rodesac pirs
Tan aqvs civi iaraRi - uWiravs xelSi, mimagrebuli aqvs
183
sxeulze an inaxavs tansacmelSi.
4. pirs, romelsac aqvs mokleluliani cecxlsasro-
li iaraRis tarebis ufleba, agreTve aqvs civi iaraRis
tarebis ufleba.309
imisaTvis, rom ganvmartoT, Tu rasTan gvaqvs saqme, gan-
vixiloT Tu ra aris civi iaraRi;
iaraRis Sesaxeb saqarTvelos kanonis Tanaxmad, [...civi
iaraRi aris iaraRi, romlis moqmedebac xorcieldeba ada-
mianis fizikuri ZaliT da romelic gankuTvnilia uSualo
SexebiT obieqtis dasazianeblad]310.
amdenad, “kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlo-
vani” saxeze gvyavs saqarTvelos administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsis 1811 muxlis me-2 nawiliT gaTva-
liswinebuli administraciuli samarTaldarRvevisaTvis
maSin, rodesac 16-dan 18 wlamde arasrulwlovanis mimarT
Sedgenilia administraciuli samarTaldarRvevis oqmi
da mis mier Cadenilia quCaSi, ezoSi, stadionze, skverSi,
parkSi, saganmanaTleblo dawesebulebaSi, sasamarTloSi,
aeroportSi, kinoTeatrSi, TeatrSi, sakoncerto darbaz-
Si, kafeSi, restoranSi, yvela saxis sazogadoebriv trans-
portSi, avtosadgurSi, rkinigzis sadgurSi da sxva sazo-
gadoebrivi TavSeyris adgilebSi civi iaraRis tarebis
ganmeorebiT Cadena administraciuli saxdelis dadebidan
1 wlis ganmavlobaSi.
amdenad TavSi detalurad iqna ganxiluli ra samarT-
lebriv SemTxvevaSoi gvyavs saxeze kanonTan konfliqtSi
myofi arasrulwlovani administraciuli samarTlis si-
vrceSi.

309 saqarTvelos administraciulsamarTaldarRvevaTa kodeqsis 1811 muxli.


moq. red.
310 iaraRis Sesaxeb saqarTvelos kanoni. u
M xli 2. vQ epunqti “o”. moq. red.

184
Tavi V

arasrulwlovnis nasamarTloba

§1 nasamarTlobis warmoSoba
nasamarTloba kriminologiuri TvalsazrisiT aris
mozardis sakanonmdeblo doneze etiketireba, ramac Se-
saZlebelia gamoiwvios samarTaldamcavi organoebisagan
misi mkacri kontroli, sazogadoebisagan gariyva da xeli
SeuSalos mis socializacias, riTac mis mier damnaSavis
iarliyis gamarTleba da danaSaulis Cadena gardauvali
gaxdeba.311
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis Sesaxeb modelu-
ri kanonis 50-e muxlis Tanaxmad, arasrulwlovnisTvis
daniSnuli sasjelis mizani piris reabilitacia da sazo-
gadoebaSi reintegracia unda iyos. amave kanonis Tanaxmad,
arasrulwlovnis nasamarTlobis Sesaxeb informacia un-
da inaxebodes. nasamarTlobis dauyovnebliv gaqarwyleba
ufro metad daexmareba piris reabilitacia/resociali-
zacias da mis mier danaSaulis ganmeorebis risks mniSvne-
lovnad amcirebs. arasrulwlovanebis asakSi Cadenili
danaSauli ar unda iqnes aRqmuli ise mZimed, rogorc
srulwlovanis mier Cadenili. humanuri midgoma sruliad
gamarTlebulia, emsaxureba resocializacia-reabilita-
ciis mizans da Sesabamisad, sazogadoebis usafrTxoebis
interesebs da srulad Seesabameba saerTaSorisod aRiare-
bul standartebs.312
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis mixedviT,
nasamarTloba mxedvelobaSi miiReba sisxlissamarTle-
brivi pasuxismgeblobis, danaSaulis kvalifikaciisa da

311 moris SalikaSvili, givi miqanaZe. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis


Taviseburebani: arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kriminologiuri,
sisxlissamarTlebrivi, penitenciuri da saerTaSoriso samarTlebrivi sa-
fuZvlebi gv. 105.
312 ganmartebiTi baraTi saqarTvelos kanonis „arasrulwlovanTa marTlm-
sajulebis kodeqsi“ proeqtze. 67.

185
sisxlissamarTlebrivi zemoqmedebis RonisZiebis saki-
Txis gadawyvetisas, Sesabamisad nasamarTlobis sakiTxi Za-
lian mZime sakiTxi aris nebismieri pirovnebisaTvis da maT
Soris arasrulwlovnebisaTvis.
axalgazrdebisaTvis cixis sistemebSi gatarebuli xan-
grZlivi periodi gansakuTrebiT aZnelebs maTs reabili-
tacias sazogadoebaSi. ikargeba ojaxuri da sazogadoe-
brivi kavSirebi, ganaTleba ignorirebulia, Sesabamisad,
maT dasaqmebis mcire SesaZlebloba eZlevaT, radgan nasa-
marTlevni arian da ver miiRes profesiuli codna.313
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis mixedviT,
msjavrdebuli nasamarTlevad iTvleba gamamtyunebeli
ganaCenis kanonier ZalaSi Sesvlis dRidan nasamarTlobis
gaqarwylebis an moxsnis momentamde.314
MganvixiloT ra igulisxmeba gamamtyunebeli ganaCenis
kanonier ZalaSi Sesvlad.
[...ganaCeni aris pirveli instanciis, saapelacio an
sakasacio sasamarTlos gadawyvetileba, romelic bral-
debuls cnobs damnaSaved danaSaulis CadenaSi an amarT-
lebs mas, gamamtyunebeli ganaCenisaTvis saWiroa ganaCenis
gonivrul eWvs miRma standarti, romelic aris sasamarT-
los mier gamamtyunebeli ganaCenis gamotanisaTvis saWiro
mtkicebulebaTa erToblioba, romelic obieqtur pirs
daarwmunebda piris braleulobaSi]315. [...sasamarTlos mier
gamotanili ganaCeni, rogorc gamamtyunebeli aseve gama-
marTlebeli ganaCeni kanonier ZalaSi Sedis da aRsasru-
leblad miiqceva sasamarTlos mier misi sajarod gamocxa-
debisTanave]316, igive daTqma arsebobs sasamarTlos mier
saqmis arsebiTi ganxilvis gareSe ganaCenis gamotanis da

313 moris SalikaSvili, givi miqanaZe. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis


Taviseburebani: arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kriminologiuri,
sisxlissamarTlebrivi, penitenciuri da saerTaSoriso samarTlebrivi sa-
fuZvlebi gv 105
314 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 79. moq. red.
315 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 3. moq. red.
316 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 279. nN awili 1.
moq. red.

186
saproceso SeTanxmebis damtkicebis/ar damtkicebis dros.
Sesabamisad, Tu gonivrul eWvs miRma dasturdeba rom
14-dan 18 wlamde arasrulwlovanma Caidina danaSauli,
sisxlis samarTlis saqmis ganxilva dasrulda arsebiTi
ganxilviT an saproceso SeTanxmebis gaformebiT mxareebs
Soris, mis mimarT gamova gamamtyunebeli/gamamarTlebe-
li ganaCeni sasamarTlos mier da es ganaCeni kanonier Za-
laSi Seva da aRsasruleblad miiqceva sasamarTlos mier
misi sajarod gamocxadebisTanave. swored am momentidan
iTvleba msjavrdebuli nasamarTlobis mqone pirad manam,
sanam kanoniT dadgenili wesiT ar gaqarwyldeba an moxsni-
li ar iqneba misi nasamarTloba.
srulwlovnis nasamarTlobis gaqarwylebis da moxsnis
sakiTxebi regulirdeba saqarTvelos sisxlis samarTlis
kodeqsis meTxuTmete TaviT.
miTiTebuli Tavis 79-e muxlis me-3 nawili gvidgens na-
samarTlobis gaqarwylebis vadebs srulwlovani moqala-
qeebisaTvis. aRniSnuli muxlis mixedviT;
nasamarTloba gaqarwyldeba:
pirobiT msjavrdebulisa – gamosacdeli vadis gasvlis
Semdeg;
Tavisuflebis aRkveTaze ufro msubuqi sasjeliT
msjavrdebulisa – sasjelis moxdidan erTi wlis Semdeg;
naklebad mZime danaSaulisaTvis Tavisuflebis aRkve-
TiT msjavrdebulisa – sasjelis moxdidan sami wlis Sem-
deg;
mZime danaSaulisaTvis Tavisuflebis aRkveTiT msja-
vrdebulisa – sasjelis moxdidan eqvsi wlis Semdeg;
gansakuTrebiT mZime danaSaulisaTvis Tavisuflebis
aRkveTiT msjavrdebulisa – sasjelis moxdidan rva wlis
Semdeg.317
aRniSnuli vadebi, rogorc ukve mogaxseneT exe-
ba srulwlovanTa nasamarTlobis gaqarwylebas, aras-
rulwlovanTa SemTxvevaSi, faqtobrivad arsebobs igive

317 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 79. nN awili 3.. moq. red.

187
vadebi, magram aris mniSvnelovani gansxvaveba, kerZod;
kanonmdebelma saqarTvelos kanonSi “arasrulwlovan-
Ta marTlmsajulebis Sesaxeb kodeqsSi” Seitana me-12 mu-
xli, romliTac gansazRvra nasamarTlobis vadebi, aRniS-
nuli muxlis mixedviT;
1. arasrulwlovans nasamarTloba gaqarwylebulad
eTvleba sasjelis moxdisTanave, xolo pirobiT msjavrde-
bisas – gamosacdeli vadis gasvlisTanave.
2. am muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli SeRa-
vaTi ar moqmedebs, Tu arasrulwlovani kvlav Caidens da-
naSauls. aseT SemTxvevaSi arasrulwlovans nasamarTloba
gauqarwyldeba:
a) pirobiT msjavrdebisas – gamosacdeli vadis gas-
vlisTanave;
b) Tavisuflebis aRkveTaze ufro msubuqi sasjeliT
msjavrdebisas – sasjelis moxdidan 6 Tvis Semdeg;
g) naklebad mZime danaSaulisaTvis Tavisuflebis aRk-
veTiT msjavrdebisas – sasjelis moxdidan 1 wlis Semdeg;
d) mZime danaSaulisaTvis Tavisuflebis aRkveTiT
msjavrdebisas – sasjelis moxdidan 3 wlis Semdeg;
e) gansakuTrebiT mZime danaSaulisaTvis Tavisuflebis
aRkveTiT msjavrdebisas – sasjelis moxdidan 5 wlis Sem-
deg.318

ganvixiloT mocemuli muxlis pirveli nawili, rom


arasrulwlovans nasamarTloba gaqarwylebulad eTvleba
sasjelis moxdisTanave, rac saqarTvelos sisxlis samarT-
lis kodeqsSi ar gvxvdeba, xolo pirobiT msjavrdebisas –
gamosacdeli vadis gasvlisTanave – aRniSnuli norma gvxv-
deba sisxlis samarTlis kodeqsSic.
sasjelis moxda gulisxmobs sasamarTlos mier daniS-
nuli sasjelis sruli moculobiT moxdas, xolo pirobiTi
msjavrdebaSi igulisxmeba pirobiTi sasjeli, gamosacde-
li vada. aRniSnuli sakiTxebi regulirebulia saqarTve-
318 saqarTvelos kanoni „arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi“ . mu-
xli 12. nN awili 1. nN awili 2 . moq. red.

188
los sisxlis samarTlis kodeqsis 63-e da 64-e muxlebiT.
Sesabamisad saqarTvelos arasrulwlovanTa marTl-
msajulebis kodeqsis me-12-e muxlis Sesabamisad pirveli
danaSaulis Cadena ar iTvleba nasamarTlobad da aras-
rulwlovani iTvleba nasamarTlobis armqone pirad sas-
jelis moxdisTanave, an gamosacdeli msjavris gasvlisTa-
nave pirobiTi msjavris dros.
magaliTisaTvis ganvixiloT SemTxvevebi yvela Ziri-
Tad sasjelTan mimarTebiT;

Tavisuflebis aRkveTa;
arasrulwlovanma `a~-m 2016 wlis 10 ianvars Caidina
marTlsawinaaRmdego, braleuli qmedeba da mis mimarT ga-
movida gamamtyunebeli ganaCeni, cnobil iqna damnaSaved
da ZiriTadi sasjelis saxed da zomad ganesazRvra Tavi-
suflebis aRkveTa 7 weli, aRniSnuli sasjeli `a~-m sru-
lad moixada da 2023 wlis 10 ianvars gaTavisuflda sasje-
laRsrulebis dawesebulebidan. 2023 wlis 10 ianvridan `a~
iTvleba nasamarTlobis armqone pirad Tu mis mier Cadeni-
lia pirveli danaSauli.

Tavisuflebis SezRudva;
arasrulwlovanma `a~-m 2016 wlis 10 ianvars Caidina
marTlsawinaaRmdego, braleuli qmedeba da mis mimarT ga-
movida gamamtyunebeli ganaCeni, cnobil iqna damnaSaved
da ZiriTadi sasjelis saxed da zomad ganesazRvra Tavisu-
flebis SezRudva 03 wlis vadiT. aRniSnuli sasjeli `a~-m
srulad moixada da 2019 wlis 10 ianvars. 2019 wlis 10 ian-
vridan `a~ iTvleba nasamarTlobis armqone pirad Tu mis
mier Cadenilia pirveli danaSauli.

jarima;
arasrulwlovanma `a~-m 2016 wlis 10 ianvars Caidina
marTlsawinaaRmdego, braleuli qmedeba da mis mimarT ga-
movida gamamtyunebeli ganaCeni, cnobil iqna damnaSaved

189
da ZiriTadi sasjelis saxed da zomad ganesazRvra jarima
1000 lari. 2016 wlis 12 ianvars arasrulwlovanma uzrun-
velyo jarimis Tanxis gadaxda. 2016 wlis 12 ianvridan `a~
iTvleba nasamarTlobis armqone pirad Tu mis mier Cadeni-
lia pirveli danaSauli.

Sinapatimroba;
arasrulwlovanma`a~-m 2016 wlis 10 ianvars Caidina
marTlsawinaaRmdego, braleuli qmedeba da mis mimarT ga-
movida gamamtyunebeli ganaCeni, cnobil iqna damnaSaved
da ZiriTadi sasjelis saxed da zomad ganesazRvra Sinapa-
timroba 01 wlis vadiT. aRniSnuli sasjeli `a~-m srulad
moixada da 2017 wlis 10 ianvars. 2017 wlis 10 ianvridan `a~
iTvleba nasamarTlobis armqone pirad Tu mis mier Cadeni-
lia pirveli danaSauli.

saqmianobis uflebis CamorTmeva;


arasrulwlovanma`a~-m 2016 wlis 10 ianvars Caidina
marTlsawinaaRmdego, braleuli qmedeba da mis mimarT ga-
movida gamamtyunebeli ganaCeni, cnobil iqna damnaSaved
da ZiriTadi sasjelis saxed da zomad ganesazRvra saqmia-
nobis uflebis CamorTmeva 03 wlis vadiT. aRniSnuli sas-
jeli `a~-m srulad moixada da 2019 wlis 10 ianvars. 2019
wlis 10 ianvridan `a~ iTvleba nasamarTlobis armqone pi-
rad Tu mis mier Cadenilia pirveli danaSauli.

sazogadoebisaTvis sasargeblo Sroma;


arasrulwlovanma `a~-m 2016 wlis 10 ianvars Caidina
marTlsawinaaRmdego, braleuli qmedeba da mis mimarT ga-
movida gamamtyunebeli ganaCeni, cnobil iqna damnaSaved
da ZiriTadi sasjelis saxed da zomad ganesazRvra sazo-
gadoebisaTvis sasargeblo Sroma 40 saaTis vadiT. aRniSnu-
li sasjeli `a~-m srulad moixada da 2016 wlis 30 ianvars.
2016 wlis 30 ianvridan `a~ iTvleba nasamarTlobis armqone
pirad Tu mis mier Cadenilia pirveli danaSauli.

190
meore nawilis mixedviT ki am muxlis pirveli nawi-
liT gaTvaliswinebuli SeRavaTi ar moqmedebs, Tu aras-
rulwlovani kvlav Caidens danaSauls.
Aam winadadebaSi Zireuli fraza `danaSaulis kvlav Ca-
dena~ faqtobrivad kanonmdeblis mier terminadaa qceuli
magram Tu ras gulisxmobs, amis ganmarteba ar gvxvdeba.
mizanSewonilad mimaCnia am sakiTxis garkvevis mizniT
viqonioT msjeloba;
pirveli samarTlebrivi msjeloba;
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis Sesaxeb kodeq-
sis me-12 muxlis meore nawilis Tanaxmad, am muxlis pirve-
li nawiliT gaTvaliswinebuli SeRavaTi ar moqmedebs, Tu
arasrulwlovani kvlav Caidens danaSauls.319
me-12 muxlis pirveli nawilis Tanaxmad – arasrulwlo-
vans nasamarTloba gaqarwylebulad eTvleba sasjelis
moxdisTanave, xolo pirobiT msjavrdebisas – gamosacde-
li vadis gasvlisTanave.320
pirveli nawilis meore winadadebaze msjelobas ar Se-
vaCereb imdenad, ramdenadac, aRniSnuli gaqarwylebulad
yvela samarTlebriv SemTxvevaSi gamosacdeli vadis gas-
vlisTanave iTvleba.
danaSaulis kvlav Cadenis aTvlis wertilad, aras-
rulwlovnis saukeTeso interesebis gaTvaliswinebiT er-
Ti mosazrebis safuZvelze unda CavTvaloT meore dana-
Sauli.
magaliTi;
arasrulwlovanma `a~-m 2016 wlis 20 Tebervals Caidina
pirveli danaSauli, 2016 wlis 20 maiss mis mimarT gamota-
nil iqna gamamtyunebeli ganaCeni da miesaja 40 saaTi sa-
zogadoebisaTvis sasargeblo Sroma, is am Sromis dasru-
lebisTanave iTvleba nasamarTlobis armqone pirad, 2016
wlis 20 ki ivniss, `a~-m kvlav Caidina danaSauli da miesa-

319 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli


12. nN awili 1. nN awili 2 . moq.red.
320 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi muxli
12. nN awili 1. nN awili 2 . moq.red.

191
ja sazogadoebisaTvis sasargeblo Sroma, am SemTxvevaSi,
arasrulwlovnis mxridan saxeze gvaqvs kvlav Cadenili da-
naSauli da iwyeba nasamarTlobis im vadis aTvla, rac mo-
cemuli aris swored arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis me-12 muxlis meore nawiliT da Tu arasrulwlo-
vani amis Semdeg, anu mesamed Caidens danaSauls da gasuli
ar iqneba meore danaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli nasa-
marTlobis gaqarwylebis vada, saxeze gveqneba nasamarT-
levi piris mier danaSaulis Cadena.
AmizanSewonilad mimaCnia aseve SevCerde araerTgzisi
danaSaulis cnebazec;
saqarTvelos sisxlis samarTis kodeqsis me-15 muxlis
mixedviT; araerTgzisi danaSauli niSnavs winaT nasamarT-
levi piris mier am kodeqsis imave muxliT gaTvaliswinebu-
li danaSaulis Cadenas. am kodeqsis sxvadasxva muxliT ga-
Tvaliswinebuli ori an meti danaSauli mxolod maSin Cai-
Tvleba araerTgzis danaSaulad, Tu amis Sesaxeb miTiTebu-
lia am kodeqsis Sesabamis muxlSi321. danaSauli araerTgzis
Cadenilad ar CaiTvleba, Tu kanoniT dadgenili wesiT piri
winaT Cadenili danaSaulisaTvis gaTavisuflebuli iyo
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan anda Tu mas
winaT Cadenili danaSaulisaTvis nasamarTloba moxsnili
an gaqarwylebuli hqonda.322
Sesabamisad, araerTgzis danaSaulTan ar gveqneba saqme
arasrulwlovnis mier pirveli danaSaulis Cadenis SemTx-
vevaSi, Tu nasamarTloba sasjelis moxdisTanave an piro-
biTi gamosacdeli vadis gasvlisTanave gaqarwylda.
magaliTi;
`a~-m 2016 wlis 10 ianvars Caidina danaSauli, mas miesaja
sazogadoebisaTvis sasargeblo Sroma, arasrulwlovan-
ma 2016 wlis 10 Tebervals moixada sasjeli da is iTvleba
nasamarTlobis armqoned, amis Semdgom 2016 wlis 10 marts
arasrulwlovanma kvlav Caidina danaSauli da amis Sesaxeb
miTiTebulia am kodeqsis Sesabamis muxlSi, – aseT SemTxve-
321 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. mM uxli 15. mM oq. red.
322 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. mM uxli 15. mM oq. red.

192
vaSi arasrulwlovanis mier araerTgisi danaSaulis Cadena
saxeze ar iqneba vinaidan ar gvaqvs nasamarTloba, magram
Tu aRniSnulis Semdgom arasrulwlovanma kvlav Caidina
danaSauli romelic akmayofilebs araerTgzisobis nor-
mebs, saxeze gveqneba araerTgzisi danaSauli.
Aamdenad samarTlebrivi msjelobis mixedviT, aras-
rulwlovans sasjeli pirveli danaSaulis Cadenis Sem-
TvevaSi moxdilad eTvleba sasjelis gasvlis momentidan
xolo pirobiTi msjavris dros pirobiTi msjavris gasvlis
momentidan, xolo meore da Semdeg danaSaulis Cadenaze
moqmedebs saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis kodeqsis meTormete muxlis meore nawilis Sesabami-
sad, kerZod;

meore mosazreba;
warmodgenili sami sityvis – danaSaulis kvlav Cade-
nis – kombinacia sisxlis samarTlis kanonmdeblobaSi ar
gvxvdeba, magram masTan axlos aris da faqtobrivad igive
Sinaarsis matarebelia sityvaTa kombinacia “axali dana-
Sauli”, romlic gvxvdeba sisxlis samarTlis kodeqsis 39-
e muxlSi da gvevlineba sasjelis miznebSi, axali danaSau-
lis Tavidan acilebis TvalsazrisiT.
aseve – axali danaSauli – gvxvdeba saqarTvelos
sisxlis samarTlis kodeqsis 64-e muxlSic – am kodeqsis
50-e muxlis me-5 nawiliTa da 63-e muxliT gaTvaliswinebu-
li safuZvlebis arsebobisas sasamarTlo adgens gamosac-
del vadas, romlis ganmavlobaSic msjavrdebulma ar unda
Caidinos axali danaSauli da unda Seasrulos misTvis da-
kisrebuli movaleoba323. 63-e muxli da 50-e muxlis mexuTe
nawili exeba pirobiT msjavris daniSvnas. 64-e muxlisaTvis
axal danaSaulad iTvleba im braleuli qmedebis Cadenis
Semdgom Cadenili danaSauli, risTvisac msjavrdebuls
pirobiTi msjavri da gamosacdeli vada aqvs daniSnuli.
Aamdenad, meore mosazreba SesaZlebelia iyos is, rom
arasrulwlovnis mier danaSaulis kvlav Cadenis, anu da-
naSaulis arasrulwlovnobis periodSi meored da Semdeg
323 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 64-e muxli. moq. red.

193
Cadenis SemTxvevaSi, avtomaturad gauqmdes arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-12 muxlis pirveli
nawiliT mocemuli norma da daiwyos arasrulwlovnis mier
Cadenili pirveli danaSaulis nasamarTlobis vadis dineba
im momentidan, ra momentSic arasrulwlovanma daasrula
sasjelis moxda da ara danaSaulis meored Cadenis momen-
tidan.

magaliTi;
2016 wlis 15 ianvars arasrulwlovanma “a”-m pirvelad
Caidina danaSauli da mis mimarT gamovida gamamtyunebeli
ganaCeni, miesaja saogadoebisaTvis sasargeblo Sroma 40
saaTis vadiT da sasjeli moixada 2016 wlis 30 ianvars. Se-
sabamisad is aRar iTvleba nasamarTlobis mqone pirad, ma-
gram 2016 wlis 15 marts arasrulwlovanma “a”-m kvlav Cai-
dina axali danaSauli, anu pirveli danaSaulis sasjelis
moxdis Semdeg Caidina meore danaSauli – am SemTxvevaSi,
mosazrebis mixedviT, rac zemoaRniSnul abzacSi aris war-
modgenili, a-s mimarT gamoyenebuli samarTlebrivi SeRa-
vaTi unda gauqmdes da a CaiTvalos nasamarTlobis mqone
pirad, ra SemTxvevaSic, avtomaturad gamodis, rom saxeze
gvaqvs nasamarTlobis mqone piris mier danaSaulis Cadena.
aRniSnuli msjeloba samarTlebrivad myari ar aris da
rac mTavaria ar jdeba arasrulwlovnis saukeTeso inte-
resebSi, Sesabamisad am mosazrebas bunebrivia argumenti-
rebuli arsebobis ufleba aqvs magram praqtikaSi arniSnu-
lis danergva aramizanSewonili iqneba Sefaseba unda mox-
des samarTlebriv normebze dayrdnobiT.

vinaidan arasrulwlovnis nasamarTlobis meore nawi-


liT gaTvaliswinebuli vadebi aTvlas iwyebs meore dana-
Saulis Cadenidan, uSualod ganvixiloT Tu ras gulisxm-
obs da rogor xdeba meore danaSaulis Cadenis SemTxvevaSi,
vadebis gamoangariSeba;
2. am muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli SeRa-

194
vaTi ar moqmedebs, Tu arasrulwlovani kvlav Caidens da-
naSauls. aseT SemTxvevaSi arasrulwlovans nasamarTloba
gauqarwyldeba:
a) pirobiT msjavrdebisas – gamosacdeli vadis gas-
vlisTanave;
b) Tavisuflebis aRkveTaze ufro msubuqi sasjeliT
msjavrdebisas – sasjelis moxdidan 6 Tvis Semdeg324 – anu
aseT SemTxvevaSi CaiTvleba sazoagadoebisaTvis sasarge-
blo Sroma, Sinapatimroba, jarima, saqmianobis uflebis
CamorTmeva;
g) naklebad mZime danaSaulisaTvis Tavisuflebis aRk-
veTiT msjavrdebisas – sasjelis moxdidan 1 wlis Semdeg;
d) mZime danaSaulisaTvis Tavisuflebis aRkveTiT
msjavrdebisas – sasjelis moxdidan 3 wlis Semdeg;
e) gansakuTrebiT mZime danaSaulisaTvis Tavisuflebis
aRkveTiT msjavrdebisas – sasjelis moxdidan 5 wlis Sem-
deg.325
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis meTxuTmete
Tavis 77-e da da 78-e muxlebi exeba amnistias da Sewyalebas,
aRniSnuli muxlebi iqve Tavisive nawilebiT aregulireben
nasamarTlobis gaqarwylebas.
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 77-e muxlis
Tanaxmad, amnistiis aqtiT damnaSave SeiZleba gaTavisufl-
des sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan, xolo
msjavrdebuli SeiZleba gaTavisufldes sasjelisagan anda
misTvis daniSnuli sasjeli SeiZleba Semcirdes an Seicva-
los ufro msubuqi sasjeliT, xolo sasjelmoxdils amnis-
tiis aqtiT SeiZleba moexsnas nasamarTloba326, aRniSnuli
muxli arasrulwlovnis mimarT Semdegnairad unda iqnes
gagebuli, Tu saqarTvelos parlamentma, individualurad
ganusazRvrel pirTa mimarT gamoacxada amnistia da aRniS-
nuli amnistiis aqtis safuZvelze miviReT sasjelmoxdili

324 „arasrulwlovanTa marTmsajulebis kodeqsi“ . muxli 12. nN awili 1. nN awili 2 .


325 „arasrulwlovanTa marTmsajulebis kodeqsi“ . muxli 12. nN awili 1. nN awili 2 .
326 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 77. nN awili 1. nN awili 2. moq.
red.

195
arasrulwlovani, igi CaiTvleba nasamarTlobis armqoned,
vinaidan 14-dan 18 wlamde piris nasamarTloba, rogorc
ukve aRvniSneT qarwldeba sasjelis moxdis momentidan.
Aamnistiis SemTxvevaSi ar xdeba msjelobis sagani pirobiTi
msjavris gasvlis da jarimis gadaxdis sakiTxebi da maTTan
dakavSirebuli nasamarTlobis daTqma, vinaidan amnistiaSi
saubaria sasjelmoxdil pirze, aRniSnuli ki exeba yvela
saxis sasjels. Aaqve mokled ganvmartoT, rom termini sas-
jelmoxdili Tavis TavSi gulisxmobs srulad sasjelmox-
dils da ara nawilobriv sasjelmoxdils.
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 78-e muxlis
Tanaxmad, Sewyalebis aqtiT msjavrdebuli SeiZleba gaTa-
visufldes sasjelis Semdgomi moxdisagan anda misTvis da-
niSnuli sasjeli SeiZleba Semcirdes an Seicvalos ufro
msubuqi sasjeliT. sasjelmoxdils Sewyalebis aqtiT Sei-
Zleba moexsnas nasamarTloba327, aRniSnuli muxli aras-
rulwlovanTa mimarTebiT Semdegnairad unda iqnes gage-
buli;
Tu saqarTvelos prezidentma ganaxorciela Sewyale-
ba individualurad gansazRvrul pirTa mimarT da am
Sewyalebis safuZvelze miviReT sasjelmoxdili aras-
rulwlovani, igi CaiTvleba nasamarTlobis armqoned, vi-
naidan 14-dan 18 wlamde piris nasamarTloba, rogorc ukve
aRvniSneT qarwyldeba sasjelis moxdis momentidan. ASew-
yalebis SemTxvevaSic msjelobas aRar saWiroebs pirobiTi
msjavris gasvlis da jarimis gadaxdis sakiTxebi da maT-
Tan dakavSirebuli nasamarTloba, vinaidan saqarTvelos
sisxlis samarTlis kodeqsis 78-e muxli sasjelmoxdil
pirze msjelobs da moxdili sasjeli moicavs yvela saxis
sasjels.
termini sasjelmoxdili, Tavis TavSi gulisxmobs sru-
lad sasjelmoxdils da ara nawilobriv sasjelmoxdils.
marTalia arasrulwovanTa marTlmsajulebis kodeqsi
garkveul SemTxvevebSi damoukideblad gvidgens nasamarT-

327 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 77. nN awili 1. nN awili 2. moq.re

196
lobis gaqarwylebis vadebs, magram kodeqsSi saubari ar
aris sasjelisagan gaTavisuflebis SemTxvevaSi nasamarT-
lobis gaqarwylebis samarTlebriv SemTxvevaze, aqedan ga-
momdinare, saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 79-e
muxlis meore nawili upirobod exeba arasrulwlovneb-
sac, kerZod saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 79-
e muxlis meore nawiliT – sasjelisagan gaTavisuflebuli
iTvleba nasamarTlobis armqoned.328
rac Seexeba sasjelisagan gaTavisuflebis samarTle-
briv regulirebas, saqarTvelos sisxlis samarTlis ko-
deqsi iZleva sajelisagan gaTavisuflebis ramodenime va-
riants;
1. sasjelis moxdisagan pirobiT vadamde gaTavisufle-
ba.
2. sasjelis mouxdeli nawilis Secvla ufro msubuqi
saxis sasjeliT.
3. sasjelis gadaxedva Tavisuflebis aRkveTiT msjavr-
debulis gamoZiebasTan TanamSromlobis Sedegad.
4. sasjelisagan gaTavisufleba avadmyofobis an xan-
dazmulobis asakis gamo.
5.sasjelis moxdis gadavadeba orsuli qalisaTvis.
6.sasjelis moxdisagan gaTavisufleba gamamtyunebeli
ganaCenis xandazmulobis gamo.
Aamdenad Tu saxeze gvaqvs miTiTebuli eqvsi samarTle-
brivi SemTxvevis gziT arasrulwlovani piris sasjelisa-
gan gaTavisufleba, arasrulwlovani iTvleba nasamarT-
lobis armqoned da uwydeba kanonTan konfliqtSi myofi
piris samarTlebrivi statusi.

328 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 79.Nnawili 2. moq.red.

197
§ 2A gamamtyunebeli ganaCeni
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsSi gvxvdeba normebi, sadac saxeze gvaqvs termini
gamamtyunebeli ganaCeni, kerZod;
mniSvnelovani muxli aris 73-e muxli, romlis mixed-
viTac; arasrulwlovans vadiani Tavisuflebis aRkveTa
SeiZleba daeniSnos, Tu man mZime an gansakuTrebiT mZime
danaSauli Caidina an is Tavs aridebs arasapatimro sas-
jels anda mis mimarT warsulSi gamamtyunebeli ganaCe-
ni iqna gamotanili 329.
aseve, mosamarTle uflebamosilia arasrulwlovans
dauniSnos kanoniT gaTvaliswinebul zRvarze naklebi
an sxva, ufro msubuqi sasjeli, Tu mis mimarT warsul-
Si gamamtyunebeli ganaCeni gamotanili ar yofila da
arsebobs Semamsubuqebel garemoebaTa erToblioba,
ris gamoc mizanSewonilia kanoniT gaTvaliswinebulze
ufro msubuqi sasjelis daniSvna.330

aRniSnuli orive muxli mniSvnelovani aris imdenad,


ramdenadac samarTlebriv termin “gamamtyunebel ganaCen-
ze” pirdapir aris damokidebuli arasrulwlovnisaTvis
vadiani Tavisuflebis aRkveTis daniSvna da kanoniT dad-
genil zRvarze ufro naklebi sasjelis daniSvna.
imisaTvis, rom davadginoT, Tu ra SemTxvevaSi moqme-
debs miTiTebuli muxlebi, unda iqnes ganmartebuli sa-
marTlebrivi termini “gamamtyunebeli ganaCeni”.
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 268-e muxlis
Sesabamisad, sasamarTlos ganaCeni SeiZleba iyos gamam-
tyunebeli da gamamarTlebeli.
amave kodeqsis 269-e muxlis Sesabamisad;
1. gamamtyunebeli ganaCeni Seicavs sasamarTlos ga-
dawyvetilebas braldebulis damnaSaved cnobis Sesaxeb.
329 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi . muxli
73. moq.red.
330 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi . muxli
79. moq.red.

198
2. ar SeiZleba gamamtyunebel ganaCens safuZvlad dae-
dos varaudi.
3. gamamtyunebeli ganaCeni SeiZleba gamotanil iqnes:
a) mosaxdeli sasjelis daniSvniT;
b) sasjelis daniSvniT da misi moxdisagan gaTavisufle-
biT;
g) sasjelis dauniSnavad.
4. mosaxdeli sasjelis daniSvniT gamamtyunebeli gana-
Cenis dadgenisas sasamarTlom zustad unda gansazRvros
sasjelis saxe, zoma da sasjelis moxdis vadis dawyeba. pi-
ris dakavebis, patimrobisa da eqspertizisaTvis samedici-
no dawesebulebaSi yofnis vada iTvleba sasamarTlos mier
daniSnuli sasjelis vadaSi.
5. gamamtyunebel ganaCens sasjelis daniSvniT da misi
moxdisagan gaTavisuflebiT sasamarTlo adgens, Tu gana-
Cenis gamotanis momentisaTvis:
a) gamocemulia amnistiis aqti, romelic pirs aTavisu-
flebs ganaCeniT daniSnuli sasjelis moxdisagan;
b) gasulia am danaSaulisaTvis sisxlissamarTlebrivi
devnis xandazmulobis vada;
g) axali kanoni auqmebs qmedebis danaSaulebriobas;
d) pirma danaSaulze nebayoflobiT aiRo xeli;
e) pirma ganaxorciela qmediTi monanieba;
v) saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 3221, 344-e
an 362-e muxliT gaTvaliswinebuli qmedeba Cadenilia pi-
ris mier saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 1431 an/
da 1432 muxliT gaTvaliswinebul danaSaulSi dazaralebu-
lad yofnis gamo.
6. gamamtyunebel ganaCens sasjelis dauniSnavad sasa-
marTlo adgens, Tu ganaCenis gamotanis momentisaTvis
braldebuli gardacvlilia.331
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 79-e muxlis
meore nawilis Sesabamisad, sasjelisagan gaTavisuflebu-
li iTvleba nasamarTlobis armqoned.332
331 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 269. nN awili 1-6. moq.red.
332 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis muxli 72. nawili 2. moq.red.

199
Sesabamisad saqarTvelos sisxlis samarTlis saproce-
so kodeqsis Tanaxmad gamamtyunebeli ganaCeni unda Sei-
cavdes gadawyvetilebas braldebulis damnaSaved cnobis
Sesaxeb, rac imperatiuli moTxovnaa, Tumca aseve Cndeba
kiTxva – aris Tu ara gamamtyunebeli ganaCeni pirdapir-
proporciuli nasamarTlobis.
aRniSnulis Sesaxeb, kodeqsi gvaZlevs Semdeg ganmar-
tebas, gamamtyunebeli ganaCeni SeiZleba gamotanil iqnes
– mosaxdeli sasjelis daniSvniT, sasjelis daniSvniT da
misi moxdisagan gaTavisuflebiT, sasjelis dauniSnavad.
Aamdenad, is, rom kanonmdebeli iZleva SesaZleblobas
sasjeli dainiSnos ganaCenis mixedviT da amave ganaCeniT
piri misi moxdisagan gaTavisufldes dadgenil SemTxveve-
Si, adasturebs, rom savsebiT sxva samarTlebrivi termini
aris “piris nasamarTloba” da sxva samarTlebrivi termini
– “gamamtyunebeli ganaCeni”, vinaidan SesaZlebelia arse-
bobdes gamamtyunebeli ganaCeni, romelsac Sedegad ar mo-
hyva nasamarTloba, da Tu Cven miviCnevT, rom gamamtyune-
beli ganaCeni aucileblad arsebobs maSin Tu saxezea nasa-
marTloba, am daTqmiT sisxlis samarTlis kanonmdeblobi-
dan amovricxavT samarTlebriv termins – “gamamtyunebeli
ganaCeni.”
Ffaqts, rom gamamtyunebeli ganaCeni SesaZloa arsebob-
des sasjelis da Sesabamisi nasamarTlobis gareSec, adas-
turebs arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsic,
romelic gveubneba, rom arasrulwlovnis mimarT gamam-
tyunebeli ganaCenis gamotanis SemTxvevaSi sasamarTlo
acxadebs, rom arasrulwlovani damnaSaved iqna cnobili
da mas ganaCenSi Seaqvs saqarTvelos sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsis 272-e muxlis, 273-e muxlis pirveli
nawilis, 274-e muxlis pirveli nawilis „a“-„g“ qvepunqtebi-
sa da me-2 nawilis moTxovnebis Sesabamisi garemoebebi.
amasTanave, gamamtyunebeli ganaCenis gamocxadebisTa-
nave sasamarTlo sxdomis Tavmjdomare niSnavs sasjelis
daniSvnis sxdomis TariRs. sasjelis daniSvnis sxdoma un-

200
da gaimarTos gamamtyunebeli ganaCenis gamocxadebidan
araugvianes 7 dRisa.333
Aamdenad cxaddeba ganaCeni sasjelis gareSe da mas ewo-
deba “gamamtyunebeli ganaCeni” da ara gamamtyunebeli ga-
naCenis nawili, ris Semdegac iniSneba sasjelis sxdoma.
Sesabamisad sasamarTlom gamoitana gamamtyunebeli ga-
naCeni da sasjeli pirs ar aqvs daniSnuli, ra SemTxvevas-
Tan gvaqvs saqme? –
ver vityviT, rom saxeze aris braldebuli. samarTle-
brivad saxeze gvyavs arasrulwlovani, romlis mimarTac
gamotanili aris gamamtyunebeli ganaCeni magram ar aris
daniSnuli sasjeli.
niSandoblivia, rom, gamamtyunebeli ganaCeni romelic
sasjelis daniSvnis sxdomamde gamoaqvs sasamarTlos, un-
da Seicavdes sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 272-e
muxlis, 273-e muxlis pirveli nawilis, 274-e muxlis pirve-
li nawilis „a“-„g“ qvepunqtebisa da me-2 nawilis moTxovne-
bis Sesabamisi garemoebebs;
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis
pirveli nawiliT;
gamamtyunebeli ganaCenis aRwerilobiT-samotivacio
nawili unda Seicavdes im danaSaulebrivi qmedebis aRwe-
ras, romelic sasamarTlom dadgenilad cno. amasTanave,
ganaCenSi miTiTebuli unda iyos misi Cadenis adgili, dro
da xerxi, bralis forma, danaSaulis motivi, mizani da Se-
degi. ganaCenSi miTiTebuli unda iyos agreTve mtkicebu-
leba, romelsac emyareba sasamarTlos daskvna, da motivi,
romlis mixedviTac sasamarTlom miiRo erTi mtkicebule-
ba da uaryo meore. amasTanave, ganaCenSi aRniSnuli unda
iyos pasuxismgeblobis Semamsubuqebeli an damamZimebeli
garemoebebi, xolo Tu braldebis nawili usafuZvlodaa
miCneuli an danaSaulis kvalifikacia arasworia – bral-
debulis sasargeblod braldebis Secvlis safuZveli da

333 saqarTvelos kanoni „arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi“ . mu-


xli 79. . moq.red.

201
motivebi334.
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 274-e muxli;
1. gamamtyunebeli ganaCenis sarezolucio nawilSi aRi-
niSneba:
a) braldebulis saxeli da gvari;
g) saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis muxli
(nawili, qvepunqti), romlis mixedviTac braldebuli miC-
neulia damnaSaved335;
Sesabamisad gamamtyunebeli ganaCeni adgens aras-
rulwlovnis damnaSaveobis sakiTxs da aRniSnuli cnobili
xdeba sasjelisagan damoukideblad sasjelis daniSvnis
sxdomamde maqsimum 7 dRiT adre.
zemoaRniSnuli msjeloba ar exeba samarTlebriv msje-
lobas maszed, ramdenad SeuZlia arseboba gamamtyunebel
ganaCens sasjelis gareSe, magram samarTlebrivad gamam-
tyunebel ganaCens Sedegad SesaZloa ar mohyves nasamarT-
loba.
Sesabamisad faqtia, gamamtyunebeli ganaCeni ar niSna-
vs nasamarTlobas da is pirdapir aixsneba imiT, piri aris
Tu ara cnobili damnaSaved.
Tumca SesaZlebelia arsebobdes sxva mosazrebac,
romlis mixedviTac, termini gamamtyunebeli ganaCeni pir-
dapirproporciulia samarTlebrivi terminis nasamarT-
lobis, ris gamoc Tu pirs ar gaaCnia moqmedi nasamarTlo-
ba, ar CaiTvleba rom mis mimarT gamotanili aris gamamtyu-
nebeli ganaCeni.
aRniSnuli msjeloba moklebuli aris samarTlebriv
safuZvels Semdeg garemoebaTa gamo;
1. msjeloba arasamarTlebrivi iqneba iqedan gamomdi-
nare, rac ukve ganmartebul iqna amave TavSi – SesaZloa
arsebobdes gamamtyunebeli ganaCeni romelsac Sedegad
ar mohyves nasamarTloba. am SemTxvevaSi SeuZlebeli aris,
rom aseTi ganaCeni ar miviRoT gamamtyunebel ganaCenad.
magaliTi;
334 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 273. moq.red.
335 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi. muxli 274. moq.red.

202
arasrulwlovanma “a” – m Caidina danaSauli, sasamarT-
los mier mis mimarT 2018 wlis 20 marts gamotanil iqna ga-
mamtyunebeli ganaCeni, romlis mixedviTac “a” cnobil iqna
damnaSaved saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis Se-
sabamisi muxliT da miesaja Tavisuflebis aRkveTa, magram
sasamarTlom a gaaTavisufla daniSnuli sasjelis moxdi-
sagan.
aRniSnulis Semdgom, 2018 wlis 25 marts “a” – m kvlav
Caidina danaSauli.
warmodgenili magaliTis ganxilvisas, Tu miCneul iq-
neba, rom samarTlebrivi termini gamamtyunebeli ganaCeni
pirdapirproporciulia samarTlebrivi terminis nasa-
marTlobis, gamodis, rom saxeze gvaqvs SemTxveva, rodesac
gamamtyunebeli ganaCeni mxedvelobaSi ar iqna miRebuli,
TiTqos arc ki yofila da erTxel ukve kanonmdeblis mier
gaweuli SeRavaTis Semdeg, rac amnistiaSi gamoixata pirs
vaxebT meore SeRavaTs da gamamtyunebel ganaCens araTu
miviCnevT damamZimebel garemoebad, aramed saerTod ar va-
RiarebT mas.
ramdenad sworia aseTi samarTlebrivi Sedareba amas Se-
sabamisi praqtika da dro gviCvenebs.

203
Tavi VI

arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi

§1 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesis


etapebi
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsi me-3 muxlis me-5 nawilis Tanaxmad; arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis procesi – arasrulwlovnis
monawileobiT administraciuli samarTaldarRvevis
saqmis an sisxlis samarTlis saqmis warmoeba, maT Soris,
danaSaulis gamoZieba, sisxlissamarTlebrivi devna,
saqmis sasamarTloSi ganxilva, daniSnuli sasjelis an
sxva zomis aRsruleba da resocializacia-reabilita-
cia.336
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis me-2 karis me-3 Tavi, exeba arasrulwlovnis sisxlis
samarTlis saqmeSi monawile pirebis specializaciis saki-
Txs.
imisaTvis, rom ganxilul iqnes aRniSnuli TavSi moce-
muli debulebebi, unda ganvmartoT Tu ras niSnavs termi-
ni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi;
Tavad arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis
mesame muxlSi mocemuli aris arasrulwlovanTa marTl-
msajulebis procesis ganmarteba – [...sisxlis samarTlis
saqmis warmoeba, maT Soris, danaSaulis gamoZieba, sisxlis-
samarTlebrivi devna, saqmis sasamarTloSi ganxilva, da-
niSnuli sasjelis an sxva zomis aRsruleba da resociali-
zacia-reabilitacia]337.
amdenad;
1. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi dai-
wyeba rodesac Seiqmneba dasabuTebuli varaudi, rom 14-
336saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi muxli
mesame. nN awili me-5. moq.red.
337 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi muxli
me-3. nN awili me-5. moq.red.

204
dan 18 wlamde piris mier Cadenilia SesaZlo danaSauli da
gagrZeldeba arasrulwlovnis mimarT sasamarTlos mier
gamamtyunebeli ganaCenis gamotanis Sedegad misjili sas-
jelis gaqarwylebamde an srulwlovanobis asaks miRwevam-
de.

2. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi dai-


wyeba, rodesac Seiqmneba dasabuTebuli varaudi, rom 14-
dan 18 wlamde piris mier Cadenilia SesaZlo danaSauli da
gagrZeldeba arasrulwlovnis mimarT sasamarTlos mier
gamamarTlebeli ganaCenis gamotanis momentamde, magram
aRniSnulis gasaCivrebis SemTxvevaSi, meore an mesame ins-
tanciis sasamarTlos mier Sesabamisi gadawyvetilebis mi-
Rebamde, Tu gadawyvetileba isev gamamarTlebeli darCeba
bunebrivia Sewydeba arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
procesi, xolo Tu ganaCeni misi gasaCivrebis SemTxvevaSi
meore an mesame instanciis mier srulad/nawilobriv Sei-
cvleba gamamtyunebeli ganaCeniT, maSin gamamtyunebeli
ganaCenis gamotanis Sedegad misjili sasjelis gaqarwyle-
bamde an srulwlovanobis asaks miRwevamde.

3. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi dai-


wyeba, rodesac Seiqmneba dasabuTebuli varaudi, rom 14-
dan 18 wlamde asakis piris mier Cadenilia SesaZlo dana-
Sauli, da gagrZeldeba arasrulwlovansa da braldebis
mxares Soris ganridebis an ganrideba mediaciis pirobebis
Sesrulebamde da Sedegad sisxlissamarTlebrivi devnis
da gamoZiebis Sewyvetamde.

4. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi


daiwyeba, rodesac Seiqmneba dasabuTebuli varaudi, rom
14-dan 18 wlamde asakis piris mier Cadenilia SesaZlo da-
naSauli, da gagrZeldeba aRniSnuli momentidan prokuro-
ris diskreaciis gamoyenebiT sisxlissamarTlis saqmeze
gamoZiebis Sewyvetamde.

205
5. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi dai-
wyeba, rodesac Seiqmneba dasabuTebuli varaudi, rom 14
wlamde asakis piris mier Cadenilia SesaZlo danaSauli. Dda
gagrZeldeba aRniSnuli momentidan manamade, sanam Seewy-
vetili ar iqneba konkretuli sisxlis samarTlis saqmeze
gamoZieba.

6. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi dai-


wyeba, rodesac saxeze aris 16-dan 18 wlamde piris mier
Cadenili administraciuli samarTaldarRveva, rom da-
vakonkretoT, ara administraciul-samarTaldarRvevis
Sesaxeb oqmis Sedgenis momentidan, aramed samarTalda-
rRvevis faqtis dafiqsirebis wamidan da gagrZeldeba im
momentamde, sanam ar iqneba gasuli administraciul samar-
TaldarRvevaTa kodeqsiT gaTvaliswinebuli xandazmu-
lobis vada an piri ar gaxdeba srulwlovani. saqarTvelos
administraciul samarTaldrRvevaTa kodeqsis mixedviT
ki – Tu administraciul saxdeldadebuls saxdelis mox-
dis dRidan erTi wlis ganmavlobaSi ar Caudenia axali
administraciuli samarTaldarRveva, igi CaiTvleba ad-
ministraciul saxdeldaudeblad, xolo saxdelis saxiT
jarimis dakisrebis SemTxvevaSi piri saxdeldaudeblad
CaiTvleba, Tu igi jarimis dakisrebis dRidan erTi wlis
ganmavlobaSi ar Caidens axal administraciul samarTal-
darRvevas338.
M
aAris Tu ara arasrulwlovanTa marTlmsajulebis pro-
cesi, rodesac saxeze gvyavs arasrulwlovani dazarale-
buli an arasrulwlovani mowme.
amisaTvis saWiroa imis codna, Tu ra aris arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis amosavali wertili – es aris aras-
rulwlovnis saukeTeso interesi, amdenad arasrulwlova-
ni, rogorc administraciul samarTalwarmoebis proces-
Si aseve sisxlis samarTlis procesSi SesaZloa Segxvdes
dazaralebulisa Tu mowmis ampluaSi.
338 saqarTvelos adminstraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. muxli 39. moq.
red.

206
msgavs SemTxvevaSi arasrulwlovanTa marTlmsajule-
bis procesi Semoifargleba uSualod arasrulwlovan da-
zaralebulTan Tu arasrulwlovan mowmesTan Semxeblo-
baSi arsebul administraciuli qmedebebis an sagamoZiebo
Tu saproceso qmedebebis da sasamarTloSi maTi dakiTxvis
gnxorcielebis dros.

magaliTi;
1. srulwlovanma “a”-m Caidina administraciuli sa-
marTaldarRveva, ris Sedegadac arasrulwlovan “b”-s
miadga samarTlebrivi ziani, “b”-s SemxelobaSi arsebu-
li yvela administraciuli qmedeba, unda Cajdes aras-
rulwlovnis marTlmsajulebis procesis farglebSi, igi-
ve gavrceldeba mowmis SemTxvevazec.
2. srulwlovanma “a”-m Caidina sisxlis samarTlis ko-
deqsiT gaTvaliswinebuli marTlsawinaarmdego, braleu-
li qmedeba, ris Sedegadac ziani miadga arasrulwlovani
“b” – s samarTlebriv sikeTes, “b” aris dazaralebuli. Mmas-
Tan SemxeblobaSi arsebuli yvela samarTlebrivi qmedeba
jdeba arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesSi.
3. srulwlovanma “a”-m Caidina sisxlis samarTlis ko-
deqsiT gaTvaliswinebuli marTlsawinaarmdego, braleu-
li qmedeba, momxdari faqtis Sesaxeb informaciis matare-
beli aris arasrulwlovani “b”. masTan SemxeblobaSi arse-
buli yvela samarTlebrivi qmedeba jdeba arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis procesSi.
A
amdenad, rodesac saxeze gvyavs arasrulwlovani da-
zaralebulis statusis mqone piri, masTan SemxeblobaSi
saxeze gvaqvs arasrulwlovanTa marTlmsajulebis pro-
cesi, igive samarTlebrivi regulacia vrceldeba saqmeSi
arasrulwlovani mowmis arsebobis SemTxvevac.
vinaidan ganxilul iqna, Tu ra aris arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis procesi, ganvixiloT vin arian aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis procesis mwarmoebeli
pirebi;

207
procesis monawileTa samarTlebrivi statusi, sisxlis
samarTalwarmoebis procesSi, warmoadgens maT uflebebi-
sa da movaleobebis erTobliobas, romlebic regulirebu-
lia saproceso kanonmdeblobiT da maTi saqmianoba ar Sei-
Zleba gascdes kanonis CarCoebs.339
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis mixed-
viT, procesis mwarmoebeli piri/procesis monawile pire-
bi arian – mosamarTle, gamomZiebeli, prokurori, poli-
cieli, advokati, socialuri muSaki, mediatori, proba-
ciis oficeri, arasrulwlovanTa sareabilitacio dawe-
sebulebis personali, Sesabamisi patimrobis dawesebule-
bis personali, romelic monawileobs arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis procesSi da romelsac gavlili aqvs
specialuri momzadeba arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebaSi, xolo am muxlis me-2 nawilis „b“ qvepunqtiT gaTva-
liswinebuli administraciuli samarTaldarRvevis Sem-
TxvevaSi – agreTve administraciuli samarTaldarRvevis
oqmis Sedgenaze uflebamosili piri.340
yvela aRniSnul pirs ekisrebaT procesualuri funq-
cia, es ki procesualuri saqmianobis iseTi mimarTulebaa,
romelSic samarTalwarmoebis sxvadasxva subieqti gaer-
Tianebulia calkeul jgufebad, gansazRvravs maT samarT-
lebriv statuss, erTmaneTisagan mijnavs urTierTsawi-
naaRmdego interesebis mqone subieqtebis procesualur
saqmianobas da warmarTavs samarTalwarmoebas saer-
To amocanebis misaRwevad.Mmokled SeiZleba iTqvas, rom
sisxlis samarTlis procesualuri saqmianobis ~ZiriTad
mimarTulebas, romlebSic gamoxatulia procesis monawi-
leTa specialuri roli da daniSnuleba, ewodeba proce-
sualuri funqcia341.
339 S.fafiaSvili. m. mamniaSvili. J. gaxokiZe, z.melqaZe, T.doliZe, i. aqubar-
dia, p. kobalaZe, d.kariauli, j.gabelia, g.alania, i.gabisonia, l.qobulaSvili,
g.abaSiZe. saqarTvelos sisxlis samarTlis procesi. zogadi nawili.Ggv.105. ga-
momcemloba iuristebis samyaro. 2013 w.
340 saqarTvelos kanoni „arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi“ . mu-
xli 3. nN awili. moq.red.
341 ix. S.fafiaSvili. m. mamniaSvili. J. gaxokiZe, z.melqaZe, T.doliZe, i. aqubar-

208
Pprocesualuri funqciis dayofa efuZneba procesis
monawileTa dayofas jgufebad, iseTi arsebiTi kriteriu-
mebis gaTvaliswinebiT, rogoricaa gansxvavebuli proce-
sualuri interesebi, mizanSewonilia TviT funqciis cne-
ba, safuZvlad daedos procesis monawileTa klasifika-
cias342, ris safuZvelzec naTlad dainaxavT Tu vis xelSi
aris samarTlebrivi berketebi imisa, rom saxeze gvyavdes
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesis mwarmoe-
beli piri sisxlis samarTlis sferoSi;
1. sisxlis samarTlis procesis monawile aris bral-
debis mxare, romelic Sedgeba prokuroris da gamomZie-
blisagan.
2. sisxlis samarTlis procesis monawile aris dacvis
mxare – braldebuli, msjavrdebuli, gamarTlebuli da ma-
Ti advokati.
3. sisxlis samarTlis procesis monawile aris sasa-
marTlo – mosamarTle/ebi da sxdomis mdivani.
4. sisxlis samarTlis procesis monawileebi arian –
mowme, eqsperti, Tarjimani, sasamarTlos megobari, daza-
ralebuli.

dia, p. kobalaZe, d.kariauli, j.gabelia, g.alania, i.gabisonia, l.qobulaSvili,


g.abaSiZe. saqarTvelos sisxlis samarTlis procesi. zogadi nawili.G gamom-
cemloba iuristebis samyaro. 2013 w.gv.105.
342 S.fafiaSvili. m. mamniaSvili. J. gaxokiZe, z.melqaZe, T.doliZe, i. aqubar-
dia, p. kobalaZe, d.kariauli, j.gabelia, g.alania, i.gabisonia, l.qobulaSvili,
g.abaSiZe. saqarTvelos sisxlis samarTlis procesi. zogadi nawili. gamom-
cemloba iuristebis samyaro. 2013 w.Ggv.105-106.

209
Tavi VII

arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli mosamarTlis, prokuroris,
gmomZieblis da advokatis monawileoba

§1 arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli pirebi
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsi muxli 16. arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi spe-
cializacia;
1. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis process awar-
moeben mxolod arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli pirebi, garda saqarTvelos sisxlis sa-
marTlis saproceso kodeqsis 120-e muxlis me-8 nawiliT,
121-e muxlis me-2 nawiliTa da 171-e muxlis me-2 nawiliT
gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa. Tu arasrulwlovnis mi-
marT saproceso moqmedeba araspecializebulma pirma ga-
naxorciela, man amis Sesaxeb dauyovnebliv unda acnobos
arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi specializebul
pirs, romelmac unda ganagrZos procesi, xolo araspe-
cializebuli piri dauyovnebliv unda CamoSordes aras-
rulwlovnis marTlmsajulebis process.

saerTaSoriso standartebi;
[...arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sistemaSi
saWiroa specialuri sabavSvo instituciuri struqture-
bis arseboba. unda Camoyalibdes specializebuli sabavS-
vo struqturuli erTeulebi policiis, prokuraturis,
sasamarTlos, sasamarTlo administraciisa da socialu-
ri momsaxurebis sistemaSi]343. [...aseve unda daarsdes aras-
rulwlovanTa sasamarTloebi (rogorc calke erTeuli,
343 gaeros bavSvis uflebaTa komitetis zogadi komentari 1 # 0 marTlmsaju-
lebis sistemaSi bavSvis uflebebis Sesaxeb. saerTaSoriso standartebi aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis sferoSi. gaeros bavSvTa fondis saqarTve-
los warmomadgenloba 2011 w. gv. 92.93.94.

210
an rogorc arsebuli saolqo da saqalaqo sasamarTloebis
nawili) da iseTi specializebuli momsaxurebis gamwevi
dawesebulebebi, rogoricaa iuridiuli daxmarebis, pro-
baciis, sakonsultacio da zedamxedvelobis momsaxureba,
xolo aucileblobis SemTxvevaSi – bavSvTa saxlebi da sa-
reabilitacio centrebi kanonTan konfliqtSi myofi bavS-
vebisaTvis]344.
bavSvis uflebaTa komitetis rekomendaciiT, am tipis
yvela specializebuli uwyebis, samsaxurisa da centris
saqmianoba unda warimarTos qmediTi da regularuli
koordinaciis pirobebSi. yvelaze ukeT amis gakeTeba Se-
saZlebelia erovnul, regionul da/an adgilobriv doneze
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakoordinacio
komitetebis SeqmniT. specializebuli treningi nakle-
bad savaraudoa, rom policiasa da prokuraturaSi, aseve
sasamarTlo sistemaSi da socialuri da probaciis sam-
saxurebis sistemaSi arasrulwlovanTa specializebuli
struqturuli erTeulebis Seqmnam mniSvnelovani wvlili
Seitanos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis qmediTi
sistemis daarsebis sakiTxSi, Tuki mas Tan ar sdevs regu-
laruli, efeqtiani treningebi. rogorc sakanonmdeblo,
aseve profesiuli qcevis kodeqsebi unda iTxovdes am ti-
pis specializebul struqturul erTeulebSi dasaqmebu-
li personalisagan Sesabamisi treningebis regularulad
gavlas.345
amas garda, arasrulwlovanTa marTlmsajulebis saki-
Txebze treningi unda gaiaron sisxlis samarTlis saqmis
warmoebisas bavSvebis warmomadgenelma advokatebmac, ra-
dgan arasrulwlovanTa marTlmsajulebis yvela sistema-
Si saWiroa kargad momzadebuli da kvalificiuri bavSvTa
advokatebis arseboba. advokatTa asociaciebma an sxva Se-
sabamisma profesiulma kavSirebma unda uzrunvelyon am
tipis treningebi. bavSvis uflebaTa komitetma kidev ufo
344 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli gv. 22.
345 iqve

211
ganavrco treningebis sakiTxi: komiteti moiTxovs aRniS-
nuli treningis farglebis gafarToebas da mis xelmisaw-
vdomobas yvela im pirisaTvis, vinc “sxvagvar daxmarebas“
uwevs arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sistemaSi mox-
vedril bavSvebs. sadac moxerxdeba, bavSvTa uflebebisa
da arasrulwlovanTa marTlmsajulebis Temaze specia-
luri modulebi CarTuli unda iqnes mosamarTleebisa da
advokatebis, policiis, probaciis samsaxuris, sasjelaR-
srulebis dawesebulebebisa da socialuri samsaxurebis
TanamSromelTa profesiuli treningis saswavlo gegma-
Si.346
gaero-s minimaluri standartuli wesebi arasrulwlo-
vanTa mimarT marTlmsajulebis ganxorcielebis Sesaxeb
(`pekinuri wesebi~) migviTiTebs, rom urTierToba samar-
Taldamcav organoebsa da arasrulwlovan samarTal-
damrRvevs Soris unda ganxorcieldes imgvarad, rom pati-
vi miagon arasrulwlovanis samarTlebriv statuss, xeli
Seewyos arasrulwlovanis keTildReobas da Tavidan iqnes
acilebuli ziani saqmis garemoebebis gaTvaliswinebiT.347
aRniSnulisaTvis ki aucilebelia arsebobdes specia-
lizebuli policieli, razec aseve migviTiTebs “peki-
nuri wesebi” – policiis oficrebi, romlebic xSirad an
eqskluziurad arian dakavebulni ararsulwlovnebiT an
ZiriTdad CarTulni arian arasrulwlovanTa mier Cade-
nili danaSaulebis aRkveTaSi, unda gaiaron specialuri
instruqtaJi da mosamzadebeli kursebi maTi funqciebis
ukeT Sesasruleblad. did qalaqebSi unda Seiqmnas specia-
luri policiis danayofebi am mizniT.348
aRniSnuli wesi yuradRebas amaxvilebs, rom aucile-
belia specialuri momzadeba yvela samarTaldamcavi Ta-

346 iqve
347 gaero-s minimaluri standartuli wesebi arasrulwlovanTa mimarT
marTlmsajulebis ganxorcielebis Sesaxeb (`pekinuri wesebi~) wesi 10.3. saer-
TaSoriso standartebi arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sferoSi. gae-
ros bavSvTa fondis saqarTvelos warmomadgenloba 2011 w.
348 iqve

212
namdebobis pirisaTvis, romlebic CarTuli arian aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis administrirebaSi. vi-
naidan policia aris arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
sistemaSi pirvelad kontaqtSi arasrulwlovanTan, Zalian
mniSvnelovania, rom maTi qmdeba iyos saTanado. maSin, ro-
desac urbanizaciisa da danaSaulis urTierTmimarTe-
ba aSkarad rTulia, arasrulwlovanTa danaSaulis zrda
asocirdeba didi qalaqebis zrdasTan, gansakuTrebiT ki
daCqarebul da daugegmav zrdasTan. Sesabamisad, specia-
lizebuli policiis danayofebis arseboba aucilebelia
ara marto am dokumentiT gaTvaliswinebuli prinicpebis
dasacavad (rogoricaa wesi 1.6), aramed arasrulwlovan-
Ta danaSaulis prevenciis gasaumjobeseblad da aras-
rulwlovan samarTaldamrRvevTa samarTavad (handling).349
gaerTianebuli erebis saxlemZRvanelo principebi
marTlmsajulebis sistemaSi bavSvTa mimarT gansaxorcie-
lebeli RonisZiebebis Sesaxeb (1997) (venis debulebebi)
xazgasmiT miuTiTebs arasrulwlovani dazaralebulis
uflebebis prioritetulobaze da aRniSnavs, rom poli-
ciam, advokatebma, samarTlebriv sferoSi momuSave da
sasamarTlos personalma treningi unda gaiaron im saq-
meebis ganxilvis Temaze, sadac dazaralebulad bavSvebi
gvevlinebian. saxelmwifoebma specializebuli ofisebis
da ganyofilebebis Camoyalibeba unda ganixilon, Tu es
maT jer ar gaukeTebiaT, im saqmeebis ganxilvisTvis, sadac
danaSauli bavSvebis winaaRmdeg iqna Cadenili. saxelmwi-
foebma, Sesabamis SemTxvevebSi, im saqmeebis saTanado mar-
Tvis praqtikis kodeqsi unda SeimuSaon, sadac dazarale-
buli bavSvia.350

349 iqve
350 gaerTianebuli erebis saxlemZRvanelo principebi marTlmsajulebis sis-
temaSi bavSvTa mimarT gansaxorcielebeli RonisZiebebis Sesaxeb (1997) (venis
debulebebi) saerTaSoriso standartebi arasrulwlovanTa marTlmsajule-
bis sferoSi. gaeros bavSvTa fondis saqarTvelos warmomadgenloba 2011 w.

213
§2 arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli gamomZieblis da policielis
monawileoba
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-18
muxlis pirveli nawili gveubneba, rom arasrulwlovnis
saqmes iZiebs arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi spe-
cializebuli gamomZiebeli.351
Aamave kanonis me-19 muxlis mixedviT; saqarTvelos Sina-
gan saqmeTa saministros sistemaSi arasrulwlovnis saqmes
awarmoebs arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi specia-
lizebuli policieli, xolo arasrulwlovnis mimarT „po-
liciis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT gaTvaliswinebul
moqmedebebs axorcielebs arasrulwlovanTa marTlm-
sajulebaSi specializebuli saqarTvelos Sinagan saqmeTa
saministros uflebamosili warmomadgeneli.352
kanonmdebelma gaakeTa gamijvna da daadgina, rom aras-
rulwlovanTa sisxlis samarTlis saqme unda awarmoos
specializebulma policielma, aseve specializebulma ga-
momZiebelma.
SesaZloa daisvas kiTxva, Tu ratom ganxorcielda di-
ferenciacia gamomZieblis da policielis.
pasuxi martivia, gamomZiebeli zog SemTxvevaSi SeiZle-
ba iyos policiis TanamSromeli, magram rig SemTxvevaSi
SeiZleba ar iyos policieli, vinaidan sisxlis samarTlis
saqmeTa gamoZiebas awarmoeben saqarTvelos iusticiis
saministros, saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros,
saqarTvelos Tavdacvis saministros, saqarTvelos sas-
jelaRsrulebisa da probaciis saministros, saqarTvelos
finansTa saministros da saqarTvelos saxelmwifo usafr-
Txoebis samsaxuris sagamoZiebo danayofebis gamomZieble-
bi.353
mniSvnelovania, rom gamomZiebeli aris saxelmwifo
351 saqarTvelos kanoni „arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi“ . mu-
xli 18. nN awili 1. moq.red.
352 saqarTvelos kanoni „arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi“. mu-
xli 19. nN awili 1-2. mM oq.red.
353 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 34. nN awili 1.
moq.red.

214
Tanamdebobis piri, romlis ufleba-movaleobebSi Sedis
sisxlis samarTlis saqmis gamoZieba. gamomZiebeli valde-
bulia gamoZieba awarmoos yovelmxriv, srulad da obieq-
turad.
gamomZiebels gaaCnia Tavisi ufleba-movaleobebi.
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
mixedviT, gamomZiebeli valdebulia; sisxlis samarTlis
saqmis gamoZiebasTan dakavSirebiT Seasrulos prokuro-
ris miTiTeba. Tu ar eTanxmeba prokuroris miTiTebas,
ufleba aqvs, saqme da Tavisi mosazrebebi werilobiT wa-
rudginos zemdgom prokurors. zemdgom prokurors Seu-
Zlia gaauqmos qvemdgomi prokuroris miTiTeba an gamoZie-
ba sxva gamomZiebels daavalos. aRniSnul sakiTxze zemd-
gomi prokuroris gadawyvetileba sabolooa, gamomZiebe-
li valdebulia Seasrulos sasamarTlos ganCineba, xolo
Tu arsebobs kanoniT dadgenili safuZvlebi, gamomZiebe-
li uflebamosilia – Caataros am kodeqsiT gaTvaliswi-
nebuli yvela sagamoZiebo da sxva saproceso moqmedeba,
garda im moqmedebisa, romlis Catarebac prokuroris kom-
petenciaa, Sesabamis organos misces werilobiTi miTiTeba
dakavebulTa da dapatimrebulTa gamoZiebis adgilze miy-
vanis Sesaxeb, moiTxovos sagamoZiebo moqmedebis, agreTve
reviziis, inventarizaciis, sauwyebo Semowmebis Catareba
da dokumentis wardgena, moiwvios Tarjimani, eqsperti,
amosacnobi piri, misi moqmedebisa da gadawyvetilebis ga-
saCivrebis SemTxvevaSi dauyovnebliv gaugzavnos saCivari
da sisxlis samarTlis saqmis masalebi saproceso xelmZR-
vanel prokurors an sasamarTlos, sxva gamomZieblisaTvis
sagamoZiebo davalebis micemis TxovniT mimarTos sapro-
ceso xelmZRvanel prokurors da sisxlis samarTlis saq-
mis aRdgenis mizniT, werilobiT mimarTos Sesabamis orga-
nos an dawesebulebas saWiro masalebis an/da informaciis
gadacemis moTxovniT, agreTve sruli moculobiT Caata-
ros saproceso moqmedebebi.354
354 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 37. nN awili 2-6.
moq.red.

215
marTalia muxlebi, romlebic exeba policielis da ga-
momZieblis, prokuroris da sxva moxeleTa CarTvas aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis procesSi, miuTiTebs
imaze, rom arasrulwlovanTa saqme unda awarmoos spe-
cializebulma gamomZiebelma da policielma, magram mi-
zanSewonilia aRniSnuli termini gaigivebul iqnes aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis meTeqvsmete mu-
xlis pirvel nawilSi mocemul terminTan – arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis procesis warmoebasTan. vinai-
dan migvaCnia, rom bundovania termini arasrulwlovnis
sisxlis samarTlis saqme, gansxvavebiT terminisagan
arasrulwlovnis marTlmsajulebis procesi.
amdenad, aRniSnuli termini saqmis gamoZiebis etapze
gamomZiebelTan mimarTebaSi moqmedebas iwyebs oTx sa-
marTlebriv SemTxvevaSi;

1. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi


sisxlis samarTlis saqmis gamoZiebis etapze saxeze gvaqvs
maSin, rodesac arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom 18
wlamde asakis pirma Caidina marTlsawinaaRmdego, an marT-
lsawinaaRmdego da braleuli qmedeba. samarTlebrivad
aseT SemTxvevaSi arasrulwlovnis sisxlis samarTlis saq-
me unda awarmoos specializebulma gamomZiebelma.
magaliTi; arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom 13
wlis piris mier Cadenilia marTlsawinaaRmdego qmedeba,
am SemTxvevaSi, saqmeSi unda CaerTos specializebuli ga-
momZiebeli.
magaliTi; arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom 17
wlis piris mier Cadenilia marTlsawinaaRmdego, braleu-
li qmedeba, am SemTxvevaSi, saqmeSi unda CaerTos speciali-
zebuli gamomZiebeli.

sayuradReboa isic, rom specializebuli gamomZiebe-


li saqmeSi unda CaerTos im momentidan, rac arsebobs da-
sabuTebuli varaudi, magram SesaZlebelia arsebobdes

216
saqme, romelSic aris dasabuTebuli varaudi, rom aras-
rulwlovanma Caidina danaSauli, magram jer aRniSnul
arasrulwlovanTan SemxeblobaSi arsebuli arcerTi sa-
gamoZiebo moqmedeba ar aris Catarebuli, am SemTxvevaSic
saxeze gvaqvs arasrulwlovanTa marTlmsajulebis pro-
cesi.
magaliTi; arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom 16
wlis piris mier Cadenilia marTlsawinaaRmdego, braleu-
li qmedeba, magram aRniSnuli piri ar aris arc dakavebuli,
arc mowmis saxiT dakiTxuli da misi monawileobiT ar aris
Catarebuli arcerTi sagamoZiebo moqmedeba, miuxedavad
aRniSnulisa, saqmeSi unda CaerTos arasrulwlovanTa spe-
cializebuli gamomZiebeli.
A magaliTi; arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom 17
wlis piris mier Cadenilia marTlsawinaaRmdego, braleu-
li qmedeba, pirovneba ver iqna moZiebuli, waredgina bral-
deba mis advokats, Seefarda aRkveTis RonisZieba da pirs
mieniWa Zebnilis statusi. miuxedavad imisa rom saxeze ar
gvyavs Tavad arasrulwlovani, saqme srulad unda awar-
moos arasrulwlovanTa specializebulma gamomZiebelma.

2. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi


sisxlis samarTlis saqmis gamoZiebis etapze saxeze gvaqvs
maSin, rodesac sisxlis samarTlis saqmeSi gamoikveTeba pi-
ri, romelic SesaZlebelia flobdes saqmisTvis mniSvnelo-
van informacias, ris gamoc unda moxdes misi mowmis saxiT
gamokiTxva (gamoZiebis etapze) dakiTxva (sasamarTloSi)
da mieniWos mowmis yvela ufleba da daekisros mowmis yve-
la movaleoba. aseT samarTlebriv SemTxvevaSi saqmeSi un-
da CaerTos specializebuli gamomZiebeli da im mowmesTan
mimarTebSi Casatarebeli yvela sagamoZiebo moqmedeba un-
da Caataros specializebulma gamomZiebelma.
magaliTi; saxeze gvyavs srulwlovani, romelmac Cai-
dina marTlsawinaaRmdego, braleuli qmedeba, saqmis mim-
dinareobisas dadginda, rom saqmisaTvis mniSvnelovani

217
informaciis matarebeli aris arasrulwlovani 16 wlis a.
aRniSnuli piris gamokiTxva da Semdgom saWiroebis SemTx-
vevaSi yvela sagamoZiebo moqmedeba, magaliTad sagamoZie-
bo eqsperimenti, romelic moiTxovs a –s monawileobas,
Catarebul unda iqnes specializebuli gamomZieblis mier.

3. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi sis­


xlis samarTlis saqmis gamoZiebis etapze saxeze gvaqvs ma-
Sin, rodesac sisxlis samarTlis saqmeSi 18 wlamde asakis
pirs mianiWeba dazaralebulis statusi. aseT SemTxvevaSi
saqmeSi unda CaerTos specializebuli gamomZiebeli, ro-
melmac pirs unda gaacnos dadgenileba dazaralebulad
cnobis Sesaxeb da Caataros misi monawileobiT yvela saga-
moZiebo moqmedeba.

magaliTi; srulwlovanma Caidina marTlsawinaaRmdego,


braleuli qmedeba, dadginda rom aRniSnuliT ziani miadga
dazaralebuls, prokuroris mier gamotanilia dadgeni-
leba dazaralebulad cnobis Sesaxeb da dazaralebulis
statusi mieniWa 15 wlis a-s. aseT SemTxvevaSi, a-s dadgeni-
leba unda gaacnos da Semdgom misi monawileobiT arsebu-
li yvela sagamoZiebo moqmedeba unda Caataros speciali-
zebulma gamomZiebelma.

4. sisxlis samarTlis saproceso kanondeblobis mi­


xedviT braldebuls ufleba aqvs [...damoukideblad an
advokatis meSveobiT Caataros gamoZieba, kanonierad moi-
povos da waradginos mtkicebuleba am kodeqsiT dadge-
nili wesiT. moiTxovos sagamoZiebo moqmedebis Catareba
da gamoiTxovos mtkicebuleba, romelic saWiroa bral-
debis uarsayofad an pasuxismgeblobis Sesamsubuqeblad.
monawileoba miiRos misi an/da misi advokatis Suamd-
gomlobiT Catarebul sagamoZiebo moqmedebaSi; moiTxo-
vos advokatis daswreba misi monawileobiT Catarebuli

218
sagamoZiebo moqmedebis dros]355, xolo dacvis mxaris da-
sabuTebuli SuamdgomlobiT, sasamarTlos ganCinebis sa-
fuZvelze sagamoZiebo moqmedebas atarebs gamomZiebeli,
romelic ar SeiZleba iyos igive piri, romelic mocemuli
saqmis gamoZiebas awarmoebs. gamomZiebeli unda SearCios
sagamoZiebo organos xelmZRvanelma da misi vinaoba da
sakontaqto monacemebi dacvis mxares unda ecnobos Suam-
dgomlobiT moTxovnili sagamoZiebo moqmedebis Catare-
bamde.356
aseT SemTxvevaSi moqmedebaSi modis arasrulwlovan-
Ta marTlmsajulebis procesi da Tu sisxlis samarTlis
saqmeSi braldebuli aris arasrulwlovani, yvela saga-
moZiebo moqmedeba, rac dacvis mxaris Suamdgomlobis da
sasamarTlos ganCinebis safuZvelze iqneba Casatarebeli,
unda Caataros specializebulma gamomZiebelma.
samarTlebrivad analogiurad wydeba sakiTxi, rodes-
ac saqmeSi gadis srulwlovani braldebuli, magram dacvis
mxaris moTxovnis da sasamarTlos ganCinebis safuZvelze
Casatarebeli sagamoZiebo moqmedeba exeba, an masSi monawi-
le piri aris arasrulwlovani.

5. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi sis­


xlis samarTlis saqmis gamoZiebis etapze saxeze gvaqvs
maSin, rodesac pirovnebam Caidina danaSauli, moxda misi
adgilze dakaveba kanoniT gaTvaliswinebuli wesiT, magram
ver dgindeba braldebulis pirovneba, xolo pirovnuli
maxasiaTeblebi iZleva dasabuTebuli varaudis safuZvels
rom is 14-dan 18 wlamde piria (aseT SemTvevaSi kanoni iTva-
liswinebs Sesabamisi eqspertizebis, sagamoZiebo da sapro-
ceso qmedebebis warmoebas pirovnebis dadgenis mizniT,
razec wignSi saubari iqneba), saqmeze sagamoZiebo moqmede-
bebi unda ganaxorcielos specializebulma gamomZiebel-
ma, xolo Tu Sesabamisi eqspertizis daskvniT dadgindeba,
355 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 38. nN awili 7.
moq. red.
356 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 111. moq.red.

219
rom piri aris 18 wels zemoT, maSin saqmis warmoebas gana-
grZobs araspecializebuli gamomZiebeli.

sagamonakliso ufleba;
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-16
muxlis mixedviT, arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
process awarmoeben mxolod arasrulwlovanTa marTl-
msajulebaSi specializebuli pirebi, garda saqarTve-
los sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 120-e muxlis
me-8 nawiliT, 121-e muxlis me-2 nawiliTa da 171-e muxlis
me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa. Tu aras-
rulwlovnis mimarT saproceso moqmedeba araspeciali-
zebulma pirma ganaxorciela, man amis Sesaxeb dauyovne-
bliv unda acnobos arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebul pirs, romelmac unda ganagrZos procesi,
xolo araspecializebuli piri dauyovnebliv unda Camo-
Sordes arasrulwlovnis marTlmsajulebis process357.Aam-
denad, saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeq-
sis 120-e muxlis me-8 nawiliT, 121-e muxlis me-2 nawiliTa
da 171-e muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli muxlebis
araspecializebuli piris mier Caatareba miCneul unda iq-
nes kanonmdeblis mier daSvebul sagamonakliso uflebad
da es marTebulic aris, ganvixiloT TiToeuli sagamo-
nakliso uflebis muxli;
pirveli sagamoZiebo moqmedeba, risi Catarebac Seu-
Zlia araspecializebul pirs, es aris Cxrekis an/da amo-
Rebis adgilze myofi piris piradi Cxreka, Tu arsebobs
dasabuTebuli varaudi, rom man damala amosaRebi saga-
ni, dokumenti, nivTiereba Tu informaciis Semcveli sxva
obieqti. aseTi SemTxveva iTvleba gadaudebel aucile-
blobad da piradi Cxreka tardeba sasamarTlos ganCinebis
gareSe. Cxrekis an/da amoRebis kanonierebas amowmebs sasa-

357 saqarTvelos kanoni „arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi“ . mu-


xli 16. nN awili 1. moq.red.

220
marTlo am kodeqsiT gaTvaliswinebuli wesiT.358
imisaTvis, raTa srulyofilad gavaanalizoT Tu ras-
Tan gvaqvs Semxebloba am sagamonakliso uflebis ganxor-
cielebisas da ratom aris is aucilebeli, ganvixiloT sa-
gamoZiebo moqmedeba Cxrekis arsi da mniSvneloba.
[...mtkicebulebaTa aRmoCenis umniSvnelovanesi saga-
moZiebo moqmedebebia Cxreka da amoReba. miuxedavad imisa,
rom am or sagamoZiebo moqmedebas garkveuli gansxvavebu-
li niSnebi aqvT, maTi mizani da safuZveli, Catarebis wesi
da sxva proceduruli sakiTxebi saproceso kodeqsis er-
Tidaimave muxlebSia gaTvliswinebuli. es albad gamarT-
lebulia imiT, rom orive sagamoZiebo moqmedeba iZulebi-
Ti xasiaTisaa, maTi miznebi da Catarebis proceduruli we-
sebi didad gansxvavdeba erTmaneTisagan]359. maTi ganmasxva-
vebeli niSani isaa, rom amoRebis dros saqmis mwarmoebelma
organom icis Tu sadaa gamoZiebisaTvis saWiro – sagani an
dokumentebi. kidev meti, Cxrekis Catareba SeiZleba aseve
Zabnilisa da gvamis aRmosaCenad360.
amoRebis da Cxrekis arsi isaa, rom sisxlis samarTlis
saproceso kanonmdeblobiT dadgenili proceduruli
wesebis dacviT, aseve kriminalistikuri mecnierebis Se-
muSavebuli samecniero-teqnikuri da taqtikuri xerxebis
gamoyenebiT, aRmoCndes saqmisaTvis mniSvnelovani sagani
da sxva obieqti, rasac uaRresad didi mniSvneloba eniWeba
saqmis swori gadawyvetisaTvis.361
amoReba da Cxreka iZulebiTi xasiaTis sagamoZiebo moq-
medebebia, ramdenadac dakavSirebulia saqarTvelos kons-
tituciis meoce muxliT gaTvaliswinebuli moqalaqisa-
Tvis garantirebuli piradi cxovrebis, mimowerisa da sxva

358 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 120. nN awili 8.


moq.red.
359 ix. S.fafiaSvili. m. mamniaSvili. J. gaxokiZe, z.melqaZe, T.doliZe, i. aqubar-
dia, p. kobalaZe, d.kariauli, j.gabelia, g.alania, i.gabisonia, l.qobulaSvili,
g.abaSiZe. saqarTvelos sisxlis samarTlis procesi. zogadi nawili.Ggv. 46. ga-
momcemloba iuristebis samyaro. 2013 w.
360 iqve
361 iqve.

221
piradi uflebaTa darRvevasTan, ris gamoc gamomZiebeli,
prokurori valdebulia Zalze frTxilad da skulplio-
zurad miudgnen aRniSnul sagamoZiebo moqmedebaTa Cata-
rebs, ar aCqardnen, radganac saproceso kanonmdebloba
imperatiuli samarTlebrivi normiT iTvaliswinebs da-
sabuTebul varauds, rom amosaRebad mniSvnelobis mqone
sagani, dokumenti, nivTiereba an informaciis Semcveli sx-
va obieqti inaxeba garkveul adgilze, garkveul pirTan da
misi Zebna saWiro ar aris, xolo Cxrekis dros mis aRmosaCe-
nad saWiroa Zebna, anu aRniSnul sagamoZiebo moqmedebaTa
CatarebisaTvis aucilebelia iuridiuli da faqtobrivi
safuZvlebis arsbeoba.362
Ppirveli moTxovna rac imperatiulia, aris dasabuTe-
buli varaudis standarti. rodesac konkretuli piris
sakuTrebaSi tardeba sagamoZiebo moqmedeba Cxreka/amo-
Reba, saxeze unda iyos dasabuTebuli varaudi imisa, rom
saqmisaTvis mniSvnelobis mqone sagani, dokumenti, niv-
Tiereba an informaciis Semcveli sxva obieqti, Zebnili an
gvami imyofeba/inaxeba aRniSnul kerZo sakuTrebaSi, xolo
dasabuTebuli varaudis SemTxvevaSi saxeze aris ori sa-
marTlebrivi gza sagamoZiebo moqmedeba Cxreka/amoRebis
Casatareblad, pirveli aris ganCineba, meore dadgenileba.
sagamoZiebo moqmedeba, romelic zRudavs kerZo saku-
Trebas, mflobelobas an piradi cxovrebis xelSeuxeblo-
bas, tardeba mxaris Suamdgomlobis safuZvelze sasamarT-
los ganCinebiT. magram aRniSnuli sagamoZiebo moqmedeba
SeiZleba Catardes sasamarTlos ganCinebis gareSec ga-
daudebeli aucileblobisas. gadaudebeli aucilebloba
saxeze gvaqvs, rodesac dayovnebam SeiZleba gamoiwvios
gamoZiebisaTvis mniSvnelovani faqtobrivi monacemebis
ganadgureba an roca dayovneba SeuZlebels gaxdis aRniS-
nuli monacemebis mopovebas, an roca saqmisaTvis saWiro

362 S.fafiaSvili. m. mamniaSvili. J. gaxokiZe, z.melqaZe, T.doliZe, i. aqubar-


dia, p. kobalaZe, d.kariauli, j.gabelia, g.alania, i.gabisonia, l.qobulaSvili,
g.abaSiZe. saqarTvelos sisxlis samarTlis procesi. zogadi nawili.Ggv. 47. ga-
momcemloba iuristebis samyaro. 2013 w.

222
sagani, dokumenti, nivTiereba an informaciis Semcveli
sxva obieqti aRmoCenilia sxva sagamoZiebo moqmedebis Ca-
tarebisas (Tu aRmoCenilia mxolod zedapiruli daTva-
lierebis Sedegad), an roca arsebobs sicocxlis an janmr-
Telobis xelyofis realuri safrTxe.
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeq-
sis 120-e muxlis merve nawiliT Tu sagamoZiebo moqmedeba
Cxrekis warmoebis etapze, Seiqmneba dasabuTebuli varau-
di, rom Cxrekis adgilze aris pirovneba, romelmac damala
sagani, dokumenti, nivTiereba Tu informaciis Semcveli
sxva obieqti romlis amoRebasac sagamoZiebo organo api-
rebda, SesaZlebelia misi piradi Cxreka. aseT SemTxveva-
Si miuxedavad imisa iqneba Tu ara sasamarTlos ganCineba
konkretuli sakuTrebis Cxrekis Sesaxeb sadac xdeba fi-
zikuri piris Cxrekac, tardeba gadaudebeli aucileblo-
biT da moiTxovs Semdgom sasamarTlos kontrols. Aam Sem-
TxvevaSi dadgenilebis gamotanis saWiroeba ar arsebobs.
konkretuli piris Cxrekis mimdinareoba da aRweriloba
SesaZlebelia Setanil iqnes sakuTrebis Cxrekis/amoRebis
oqmSi.
Aamdenad, Tu saxeze gvaqvs sagamoZiebo moqmedeba Cxre-
ka, ra drosac adgilze imyofeba arasrulwlovani piri,
romlis mimarTac Seiqmna dasabuTebuli varaudi, rom ga-
damala Cxrekis sagani, dokumenti, nivTiereba Tu infor-
maciis Semcveli sxva obieqti, SesaZlebelia Catarebul
iqnes misi piradi Cxreka araspecializebuli gamomZieblis
mier. Mmagram Semdgom aRniSnulma sagamoZiebo moqmedebam
unda gaiaros sasamarTlos kontroli da prokurorma
SuamdgomlobiT unda mimarTos sasamarTlos sagamoZiebo
moqmedebis safuZvlianobis da mimdinareobis Semowmebis
TvalsazrisiT.

223
magaliTi;
dasabuTebuli varaudis safuZvelze, sasamarTlos
ganCinebiT, gamomZieblis mier mimdinareobs srulwlovani
“a” – s sakuTrebaSi arsebuli sacxovrebeli saxlis Cxre-
ka, ra drosac iZebneba sabrZolo masala, gamomZiebelma
dainaxa rom 17 wlis “b”-m, romelic imyofeba miTiTebul
saxlSi, gaxsna ujra, ujridan amoiRo sabrZolo masalis
msgavsi nivTi da cdilobs datovos sacxovrebeli saxli.
gamomZiebels ufleba aqvs miuxedavad imisa, rom is araspe-
cializebuli gamomZiebelia, Caataros “b”-s piradi Cxre-
ka, aRniSnuli Cxrekis mimdinareoba asaxos sacxovrebeli
saxlis Cxrekis oqmSi. xolo Semdeg prokurorma unda Sei-
tanos Suamdgomloba sasamarTloSi, sagamoZiebo moqmede-
bis arasrulwlovnis Cxrekis nawilSi dakanonebis Sesaxeb.

Semdgomi sagamonakliso ufleba aris saqarTvelos


sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 171-e muxlis me-
2 nawiliT gaTvaliswinebuli SemTxveva. aRniSnuli muxli
aregulirebs piris dakavebis safuZvlebs.
Ddakaveba saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsis mixedviT aris Tavisuflebis xanmokle aRkveTa
da piri dakavebulad iTvleba mimosvlis Tavisuflebis
SezRudvis momentidan. dakavebisTanave pirs eniWeba bral-
debulis statusi, rac Tavis TavSi gulisxmobs, rom eniWeba
braldebulis yvela ufleba. piris dakaveba sasamarTlos
ganCinebis gareSe nebadarTulia mxolod im SemTxvevaSi,
Tu arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom pirma Caidina da-
naSauli da misi mimalvis, sasamarTloSi gamoucxadeblo-
bis, saqmisaTvis mniSvnelovani informaciis ganadgurebi-
sa Tu axali danaSaulis Cadenis safrTxe Tavidan ver iqne-
ba acilebuli sxva, alternatiuli RonisZiebiT, romelic
proporciulia savaraudod Cadenili danaSaulis gare-
moebebisa da braldebulis piradi monacemebisa.363

363 saqarTvelos sisxilis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 171. nawili 3.


moq.red.

224
Ddakaveba SesaZlebelia moxdes rogorc sasamarTlos
ganCinebiT, aseve gadaudebeli aucileblobisas. aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsSi miTiTebuli
saproceso kodeqsis norma aregulirebs piris gadaude-
beli aucleblobis SemTxvevaSi dakavebis safuZvlebs, aR-
niSnulis mixedviT – piris dakaveba sasamarTlos ganCine-
bis gareSe SesaZlebelia, Tu;
a) pirs waaswres danaSaulis Cadenisas an CadenisTanave;
b) piri dainaxes danaSaulis Cadenis adgilas da mis mi-
marT dauyovnebliv xorcieldeba sisxlissamarTlebrivi
devna misi dakavebis mizniT;
g) pirze, masTan an mis tansacmelze aRmoCnda Cadenili
danaSaulis aSkara kvali;
d) piri danaSaulis Cadenis Semdeg miimala, magram Semd-
gom igi TviTmxilvelma amoicno;
Sesabamisad, Tu 14-dan 18 wlamde asakis pirs, araspecia-
lizebulma gamomZiebelma waaswro danaSaulis Cadenisas
an CadenisTanave, igi SesaZlebelia dakavebul iqnes dau-
yovnebliv.
magaliTi;
arasrulwlovanma a-m ukanonod SeaRwia srulwlovnis
sacxovrebel saxlSi romelsac hqonda signalizacia, sanam
“a” axdenda sxvisi moZravi nivTebis farul dauflebas
SemTxvevis adgilze movidnen policiis TanamSromlebi
romlebic ar arian specializebuli policielebi an/da ga-
momZieblebi, maT ufleba aqvT kanoniT dadgenili wesiT da
farglebSi daakavon “a”, vinaidan mas waaswres danaSaulis
Cadenisas da saxeze gvaqvs saqrTvelos sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsis 171-e muxlis me-2 nawilis “a” qvepunq-
tiT gaTvaliswinebuli SemTxveva.

magaliTi;
arasrulwlovanma “a”-m cecxlsasroli iaraRis gamo-
yenebiT daWra srulwlovani “b” da SemTxvevis adgilidan
gaiqca, es faqti dainaxa ra araspecializebulma polici-

225
is TanamSromelma, gaekida “a”-s, “a” Tvals miefara magram
devnis Sedegad, faqtis moxdenidan maleve policielma
dainaxa “a” da daakava is. aseT SemTxvevaSi araspecialize-
bul policiis TanamSromels an/da gamomZiebels ufleba
aqvs kanoniT dadgenili wesiT da farglebSi daakavos a, vi-
naidan piri dainaxes danaSaulis Cadenis adgilas da mis mi-
marT dauyovnebliv xorcieldeba sisxlissamarTlebrivi
devna misi dakavebis mizniT da saxeze gvaqvs saqarTvelos
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 171-e muxlis me-2
nawilis “b” qvepunqtiT gaTvaliswinebuli SemTxveva.

magaliTi;
arasrulwlovanma “a”-m danis gamoyenebiT mokla
srulwlovani “b” da SemTxvevis adgilidan gaiqca, faq-
tis moxdenidan maleve, aRniSnul faqtze momuSave saga-
moZiebo jgufSi myofma araspecializebulma policielma
dainaxa “a” romelsac qurTuki hqonda sisxliani da xelSi
ekava dana, policielma dauyovnebliv daakava is. aseT Sem-
TxvevaSi araspecializebul policiis TanamSromels an/
da gamomZiebels ufleba aqvs kanoniT dadgenili wesiT da
farglebSi daakavos “a”, vinaidan pirze, masTan an mis tan-
sacmelze aRmoCnda Cadenili danaSaulis aSkara kvali da
saxeze gvaqvs saqrTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsis 171-e muxlis meore nawilis “g” qvepunqtiT gaTva-
liswinebuli SemTxveva.

magaliTi;
arasrulwlovanma `a~-m Caidina mkvleloba, mas warsul-
Sic Cadenili aqvs janmrTelobis winaaRmdeg mimarTuli
danaSauli, ris Semdegadac emaleboda gamoZiebasa da sasa-
marTlos, aseve sazRvargareT hyavs mSobeli. aseT SemTx-
vevaSi araspecielizebul policiis TanamSromels ufleba
aqvs daakavos a. vinaidan piri SesaZloa miimalos da saxeze
gvaqvs saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeq-

226
sis 171-e muxlis meore nawilis “e” qvepunqtiT gaTvaliswi-
nebuli SemTxveva.

magaliTi;
arasrulwlovanma “a”-m Caidina yaCaRoba, SemTxvevis
adgilidan miimala. braldebis mxaris mier gamotanil iq-
na dadgenileba piris braldebis Sesaxeb, romelic gaecno
“a”-s advokats, xolo Semdeg dauswreblad “a”-s Seefarda
aRkveTis RonisZieba parimroba, ris Semdegac prokuroris
mier gamotanil iqna dadgenileba Zebnis gamocxadebis Se-
saxeb. Aaraspecielizebuli policiis an/da gamomZieblis
mier romelsac nanaxi hqonda a-s fotosuraTi danaxul iq-
na quCaSi moZravi “a”. aseT SemTxvevaSi araspecielizebul
policiis TanamSromels ufleba aqvs daakavos “a”. vinai-
dan igi Zebnilia da saxeze gvaqvs saqarTvelos sisxlis sa-
marTlis saproceso kodeqsis 171-e muxlis meore nawilis
“v” qvepunqtiT gaTvaliswinebuli SemTxveva.

magaliTi;
arasrulwlovanma “a”-m Caidina qurdoba, SemTxvevis
adgilidan miimala. braldebis mxaris mier gamotanil iq-
na dadgenileba piris braldebis Sesaxeb, romelic gaecno
“a”-s advokats, xolo Semdeg dauswreblad “a”-s Seefarda
aRkveTis RonisZieba patimroba, ris Semdegac prokuroris
mier gamotanil iqna dadgenileba Zebnis gamocxadebis Se-
saxeb. sisxlis samarTlis saqme warmarTul iqna sasamarT-
loSi arsebiTi ganxilviT da “a”-s dauswreblad sasamarT-
los mier gamotanil iqna gamamtyunebeli ganaCeni.A araspe-
cielizebuli policiis an/da gamomZieblis mier romel-
sac nanaxi hqonda “a”-s fotosuraTi danaxul iqna quCaSi
moZravi Zebnili “a”, aseT SemTxvevaSi araspecializebul
policiis TanamSromels ufleba aqvs daakavos “a”, vinai-
dan igi Zebnilia da saxeze gvaqvs saqarTvelos sisxlis sa-
marTlis saproceso kodeqsis 171-e muxlis meore nawilis
“v” qvepunqtiT gaTvaliswinebuli SemTxveva.

227
mizanSewonilad mimaCnia sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsis 171-e muxlis me-2 nawilis “d” qvepunqti ganvixi-
lo Tavad terminis amocnobis Sinaarsidan gamomdinare.
sisxlissamarTlis sivrceSi amocnoba aris sagamoZiebo
moqmedeba, romlis mimdinareoba regulirebulia sapro-
ceso kodeqsis 131-e muxliT, sadac miTiTebulia, rom
gamoZiebis dros amosacnobad wardgena tardeba amomc-
nobis TanxmobiT, amosacnobad wardgenamde amomcnobi am
kodeqsiT gaTvaliswinebuli wesiT unda iyos dakiTxuli
amosacnobi obieqtis individualuri da gvareobiTi ni-
San-Tvisebebis Taobaze da im garemoebis Sesaxeb, romel-
Sic mas Sexeba hqonda amosacnob obieqtTan. amocnobisas
amomcnobma unda ganmartos, ra niSan-TvisebebiT amoicno
amosacnobi obieqti364. pirovnebis amomcnobs amosacno-
bi unda waredginos imave sqesis aranakleb 2 iseT pirTan
erTad, romlebic erTmaneTisagan da amosacnobisagan mk-
veTrad ar gansxvavdebian garegnobiTa da tansacmliT365.
xolo fotosuraTiT amocnobis SemTxvevaSi, amomcnobs
unda waredginos aranakleb 3 sxva fotosuraTi, romlebze
aRbeWdili obieqtebic mkveTrad ar gansxvavdeba -2neTisa-
gan da amosacnobisagan. fotosuraTebis amosacnobad war-
dgena SesaZlebelia eleqtronuli formiT.366
Aamdenad, amocnobis Catarebis dros adgilze unda
iyos an Tavad arasrulwlovani piri romelic sagamoZie-
bo moqmedebis Catarebis mizniT uwyebis safuZvelze da-
barebul iqna policiis dawesebulebaSi, anF fotosuraTiT
amocnobili piri, romlis adgilsamyofelis dadgenac ga-
moZiebis mier ver xerxdeba an romelic miemala gamoZiebas.
ganvixiloT sami magaliTi;

magaliTi;
arasrulwlovanma “a”-m Caidina “b”-s mkvlelobis mcde-
loba, miimala da gamoZiebis mier ver xerxdeba misi adgi-
364 saqarTvelos sisxilis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 131. moq.red.
365 iqve
366 iqve

228
lsamyofelis dadgena.B”b”-m aRwera Tavis CvenebaSi “a” da
sagamoZiebo moqmedeba fotosuraTiT amocnobis Sedegad
amoicno is. amocnobidan maleve araspecielizebuli po-
licielis mier SemCneul iqna quCaSi moZravi “a” da poli-
cielma dauyovnebliv ganaxorciela misi dakaveba. aseT
SemTxvevaSi araspecielizebul policiis TanamSromels
ufleba aqvs daakavos “a”, vinaidan igi TviTmxilvelma
amoicno da saxeze gvaqvs saqarTvelos sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsis 171-e muxlis meore nawilis “d” qve-
punqtiT gaTvaliswinebuli SemTxveva.

magaliTi;
arasrulwlovanma “a”-m cecxlsasroli iaraRis gamoye-
nebiT Caidina “b”-s janmrTelobis ganzrax mZime dazianeba
da SemTxvevis adgilidan miimala. “b”-m aRwera Tavis Cve-
nebaSi qmedebis Camdeni piri. vinaidan “b”-s mier gadmoce-
muli aRweriloba Zalian emTxveoda amave ubanSi mcxovreb
“a”-s aRwerilobas, gamomZieblis mier policiis dawese-
bulebaSi uwyebis safuzvelze gamoZaxebul iqna aras-
rulwlovani “a”. “b”-m sagamoZiebo moqmedeba amocnobis
Sedegad amoicno “a”. aseT SemTxvevaSi araspecielizebul
policiis TanamSromels ufleba aqvs daakavos “a”. vinaidan
igi TviTmxilvelma amoicno da saxeze gvaqvs saqarTvelos
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 171-e muxlis meo-
re nawilis “d” qvepunqtiT gaTvaliswinebuli SemTxveva.

magaliTi;
arasrulwlovanma “a”-m cecxlsasroli iaraRis gamoye-
nebiT Caidina “b”-s janmrTelobis ganzrax mZime dazianeba
da SemTxvevis adgilidan miimala. “b”-m quCaSi moZraobisas
dainaxa “a”, icno is da iqve mdgom sapatrulo policiis eki-
paJs mimarTa, rom man icon is piri vinc esrola da iTxova
daxmareba. msgavs SemTxvevaSi mimaCnia, rom policiis Ta-
namSromels ufleba ara aqvs ganaxorcielos arasrulwlo-
vani “a”-s dakaveba, vinaidan ar aris gamoricxuli “b”-s mier

229
quCaSi moZravi pirovnebis realurad amocnobis cdomile-
ba, da rac mTavaria “b”-s mier quCaSi “a”-s amocnoba ar aris
samarTlebrivad regulirebadi moqmedeba amocnoba.
ganvixiloT saqarTvelos sisxlis samarTlis saproce-
so kodeqsis 121-e muxli:
1. prokurors, gamomZiebels, dakavebis uflebamosile-
biT aRWurvil pirs ufleba aqvT, dasabuTebuli varaudis
arsebobisas am kodeqsis 120-e muxliT gaTvaliswinebuli
wesiT piradi CxrekiT amoiRon saqmisaTvis mniSvnelobis
mqone sagani, dokumenti, nivTiereba Tu informaciis Semc-
veli sxva obieqti, romelic aRmoCenilia piris tansacmel-
ze, mis xelT arsebul nivTSi an satransporto saSualeba-
Si, sxeulze an sxeulSi.
2. Tu arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom dakavebuls
aqvs iaraRi an apirebs Tavidan moiSoros danaSaulis Cade-
naSi misi mamxilebeli mtkicebulebebi, damkavebel Tanam-
debobis pirs ufleba aqvs, am kodeqsiT gaTvaliswinebuli
wesiT Caataros piradi Cxreka sasamarTlos ganCinebis ga-
reSe, rac aRiniSneba dakavebis oqmSi. am SemTxvevaSi oqmi
piradi Cxrekis Taobaze ar dgeba. piradi Cxrekis kanonie-
rebas amowmebs sasamarTlo am kodeqsiT gaTvaliswinebu-
li wesiT.
3. damkavebeli fizikuri piri uflebamosilia ganaiara-
Ros dakavebuli.
4. Tu pirad Cxrekas Tan sdevs gaSiSvleba, igi unda Caa-
taros imave sqesis pirma. am dros dasaSvebia mxolod imave
sqesis pirTa monawileoba367.
amdenad, saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsis 121-e muxlis meore nawilis samarTlebrivi sa-
fuZvelia 171-e muxliT gaTvaliswinebuli sagamoZiebo
moqmedeba dakaveba. Tu piri dakavebulia da arsebobs da-
sabuTebuli varaudi, rom aqvs iaraRi an apirebs Tavidan
moiSoros danaSaulis CadenaSi misi mamxilebeli mtkice-
bulebebi, araspecializebul damkavebel Tanamdebobis
367 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 121. nN awili 1-8.
moq.red.

230
pirs ufleba aqvs, am kodeqsiT gaTvaliswinebuli wesiT Ca-
ataros piradi Cxreka sasamarTlos ganCinebis gareSe.

A
§3 arasrulwloovanTa marTlmsajulebaSi
specielizebuli policielis da Sinagan saqmeTa
saministros uflebamosili piris monawileoba
rac Seexeba policielis statusis ganxilvas, aRniS-
nuli regulirebulia policiis Sesaxeb saqarTvelos ka-
noniT, romlis mixedviTac saqarTvelos policia aris
saministros sistemaSi Semavali, aRmasrulebeli xelisu-
flebis ganmaxorcielebeli samarTaldamcavi dawesebu-
lebebis sistema, romelic saqarTvelos kanonmdeblobiT
miniWebuli uflebamosilebebis farglebSi axorcielebs
prevenciul da samarTaldarRvevaze reagirebis RonisZie-
bebs sazogadoebrivi usafrTxoebisa da marTlwesrigis
dasacavad. policieli Tavis saqmianobaSi ganuxrelad
icavs adamianis ZiriTadi uflebebisa da Tavisuflebebis
dacvisa da pativiscemis, kanonierebis, diskriminaciis
dauSveblobis, Tanazomierebis, diskreciuli uflebamo-
silebis ganxorcielebis, politikuri neitralobisa da
policiis saqmianobis gamWvirvalobis principebs.368
policiis TanamSromels gaaCnia sakuTari ufleba-mo-
valeobebi da funqciebi, policiis uflebebSi Sedis – sa-
marTaldarRvevaTa Tavidan asacileblad sapolicio Ro-
nisZiebebis ganxorcieleba, pirisTvis saTanado samarTle-
brivi da pirveladi gadaudebeli samedicino daxmarebis
aRmoCena, gadaudebeli zomebis miReba piris sicocxlisa
da janmrTelobis dasacavad, agreTve im SemTxvevaSi, Tu
piri safrTxes uqmnis sakuTar Tavs an garSemomyofT, Ta-
visi kompetenciis farglebSi Sesabamisi RonisZiebebis
ganxorcieleba saqarTvelos saxelmwifo sazRvris, gan-
sakuTrebuli mniSvnelobisa da strategiuli daniSnu-
lebis obieqtebis, saxelmwifo xelisuflebis organoTa
368 saqarTvelos kanoni policiis Sesaxeb. moq.red.

231
umaRlesi Tanamdebobis pirebis usafrTxoebis dasacavad,
ministris mier damtkicebuli wesisa da nusxis Sesabamisad
saxelmwifo obieqtebis dacvis fizikurad uzrunvelyofa,
Sekrebebis, manifestaciebisa da sxva masobrivi RonisZie-
bebis monawileTa usafrTxoebis uzrunvelyofa, sxva
saxelmwifo organoebsa da sazogadoebriv organizacieb-
Tan erTad bavSvTa mawanwalobis, umeTvalyureobis Tavi-
dan acilebis, arasrulwlovanTa damnaSaveobis aRkveTis
prevenciul RonisZiebebSi monawileoba da Tavis saqmiano-
baSi arasrulwlovanTa gansakuTrebuli Taviseburebebisa
da saukeTeso interesebis gaTvaliswineba, satransporto
moZraobis mowesrigeba, moZraobis wesebis, normativebisa
da standartebis dacvis zedamxedveloba, Tavisi kompe-
tenciis farglebSi sisxlis samarTlis procesis monawi-
leTa dacvis specialuri RonisZiebebis ganxorcielebis
uzrunvelyofa „sisxlis samarTlis procesis monawilis
dacvis specialuri programis“ Sesabamisad, penitenciuri
dawesebulebis administraciis mier mowodebuli infor-
maciis safuZvelze ojaxSi Zaladobis msxverplisaTvis
dauyovnebliv Setyobineba mis mimarT Zaladobis Camdeni
piris (moZaladis) penitenciuri dawesebulebidan gaTavi-
suflebis, gaqcevis, agreTve patimrobis kodeqsis 27-e mu-
xliT dadgenili wesiT Tavisuflebis aRkveTis dawesebu-
lebis gareT xanmokle gasvlis Sesaxeb.369
policia sakuTari funqciebis Sesrulebis uzrun-
velsayofad Tavisi kompetenciis farglebSi reagirebs
samarTaldarRvevis faqtebze, kerZod – ojaxSi Zalado-
bis faqtze operatiuli reagirebisaTvis, msxverplis da-
cvisa da moZaladis garkveuli moqmedebebis SezRudvis
uzrunvelsayofad droebiTi RonisZiebis saxiT gamos-
cems Semakavebel orders da meTvalyureobs damcavi da
Semakavebeli orderebis aRsrulebas, piris mier kanoniT
dadgenili sakuTrebis damadasturebeli dokumentis war-
dgenis SemTxvevaSi sasamarTlo gadawyvetilebis gareSe

369 saqarTvelos kanoni policiis Sesaxeb. muxli 17. moq.red.

232
uzrunvelyofs am piris sakuTrebaSi arsebuli uZravi ni-
vTis xelyofis an misi gamoyenebis sxvagvarad xelSeSlis
aRkveTas, garda savaraudo xelmyofis mier uZrav nivTze
sakuTrebis, marTlzomieri mflobelobis an/da sarge-
blobis damadasturebeli werilobiTi dokumentis war-
dgenis SemTxvevisa. policiis uflebamosili piris mier
savaraudo xelmyofisTvis micemuli werilobiTi gafr-
Txilebis administraciuli wesiT gasaCivreba ar aCerebs
uZrav nivTze sakuTrebis uflebis aRkveTis RonisZiebebis
ganxorcielebasa da werilobiTi gafrTxilebis (adminis-
traciul-samarTlebrivi aqtis) moqmedebas, satranspor-
to saSualebis marTvas CamoaSorebs pirs, romelsac ara
aqvs an CamorTmeuli aqvs marTvis ufleba, an Tu arsebobs
sakmarisi safuZveli varaudisTvis, rom igi alkoholuri,
narkotikuli an fsiqotropuli simTvralis mdgomareo-
baSia, da gamokvlevis mizniT waradgens saamisod ufleba-
mosil pirTan, aseve Tu arsebobs sakmarisi safuZveli va-
raudisTvis, rom pirma narkotikuli nivTiereba moixmara,
mas gamokvlevis mizniT waradgens saamisod uflebamosil
pirTan, iRebs da registraciaSi atarebs Semosul infor-
macias danaSaulisa da sxva samarTaldarRvevaTa Sesaxeb,
ugzo-ukvlod dakargul pirTa Sesaxeb, dauyovnebliv rea-
girebs maTze, aRricxavs samarTaldarRvevebsa da maT Cam-
den pirebs.370
policias gaaCnia rigi funqciebisa, romlebsac axor-
cielebs sazogadoebrivi usafrTxoebisa da marTlwes-
rigisaTvis safrTxis Tavidan acilebis an maTi darRvevis
aRkveTis mizniT Tavisi kompetenciis farglebSi axor-
cielebs prevenciul RonisZiebebs, rac SemxeblobaSi ar
aris sagamoZiebo funqciebTan, aRniSnuli RonisZebebi
Semdegia – piris gamokiTxva, piris identifikacia, piris
mowveva, zedapiruli Semowmeba da daTvaliereba, specia-
luri Semowmeba da daTvaliereba, specialuri sapolicio
kontroli, adgilis datovebis moTxovna da konkretul

370 saqarTvelos kanoni policiis Sesaxeb. muxli 17. moq.red.

233
teritoriaze Sesvlis akrZalva, piris an satransporto
saSualebis gadaadgilebis an nivTis faqtobrivi flobis
SezRudva, avtomaturi fototeqnikis (radaris) da video-
teqnikis gamoyeneba, teqnikuri saSualebebis Seqmna da ga-
moyeneba da operatiul-samZebro RonisZiebebi.371
A policiis Sesaxeb saqarTvelos kanonSi ukve Sesuli
aris cvlileba, romelic amoqmedda 2016 wlis pirveli ian-
vridan da romlis mixedviTac – [...policia prevenciuli
da samarTaldarRvevaze reagirebis RonisZiebebis ganxor-
cielebisas iTvaliswinebs arasrulwlovanTa gansakuTre-
bul Taviseburebebsa da saukeTeso interesebs...]372. aRniS-
nuliT ki policiis Sesaxeb saqarTvelos kanoni SeuerT-
deba arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqss Tavisi
organuli SemadgenlobiTac.
Sesabamisad, arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
procesSi monawile policielTan da Sinagan saqmeTa sami-
nistros uflebamosili pirTan gvaqvs saqme maSin, rodesac
maT mier yvela zemoTCamoTvlili ufleba-movaleobebis
Sesrulebis dros saxezea arasrulwlovani piri, romlis
mimarTac xorcieldeba sagamoZiebo an policiis Sesaxeb
saqarTvelos kanoniT dadgenili arasagamoZiebo moqmede-
bebi.

371 saqarTvelos kanoni policiis Sesaxeb. moq.red.


372 saqarTvelos kanoni policiis Sesaxeb. moq.red.

234
^§4 arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli mosamarTlis monawileoba
zogad komentarSi ##10, bavSvTa uflebebis komitetma
aRniSna, rom Tu arasrulwlovanTa sasamarTloebis Seqmna
SeuZlebelia, sasamarTlom unda uzrunvelyos speciali-
zebuli mosamarTleebisa Tu magistratebis daniSvna aras-
rulwlovanTa saqmeebis gansaxilevlad. arasrulwlo-
vanTa sasamarTloebis Semadgenloba sxvadasxva qveyanaSi
gansxvavebulia. rac Seexeba sasamarTlo garemos, saxel-
mwifom unda daadginos wesebi bavSvTa [arasrulwlovanTa]
[axalgazrdaTa] sasamarTlos garemosTan dakavSirebiT.
aseTi wesebiT ganisazRvreba sasamarTlos avejis tipi,
ganlageba da skamebis wyoba, da gaTvaliswinebuli iqneba,
rom mSoblebi an kanonieri warmomadgeneli an, maTi aryo-
fnisas, “saproceso warmomadgeneli” ijdes bavSvTan da
bavSvs hqondes ufleba sasamarTlo procesis mimdinareo-
bisas gaesaubros Tavis kanonier warmomadgenels im piro-
biT, rom mosamarTlec ijdeba [mosamarTleebic isxdebian]
imave doneze, ra donezec zis bavSvi. xsenebul wesebSi ase-
ve ganisazRvreba is tansacmeli, romelic unda ecvas/ec-
vaT mosamarTle(eb)s da sasamarTlos sxva moxele(eb)s, maT
Soris, prokurorsa da braldebulis kanonier warmomad-
genels.373
q. hamiltonis mosazrebiT, arasrulwlovanTa specia-
lizebuli sasamarTloebi unda ganlagdes an calke sasa-
marTlo SenobebSi, an arsebuli sasamarTlo Senobis calke
sxdomis darbazSi. im SemTxvevaSi, Tu amis organizeba ar
aris SesaZlebeli, arasrulwlovanTa sasamarTlod gamo-
yenebuli unda iqnes arsebuli sasamarTlo kviris gark-
veul dReebSi, raTa Tavidan iqnes acilebuli bavSvebisa
da im zrdasrulebis erTad moxvedra, romelTac bralad
edebaT danaSulis Cadena. specialurad mowyobili aras-
rulwlovanTa iseTi sasamarTlos arsebobas, romelic

373 gaeros narkotikebisa da danaSaulis winaaRmdeg brZolis biuro, kanonis


moduli. UNODC United Nations Office on Drugs and Crimes.

235
uzrunvelyofs “bavSvisadmi keTilganwyobili” garemos
Seqmnas, aSkara upiratesoba aqvs. saxelmwifoebma, sadac
aseTi sasamarTloebi am dromde ar arsebobs, unda dageg-
mon maTi daarseba konkretul vadebSi, xolo sadac aras-
rulwlovanTa axali sasamarTlos Seqmna an ama Tu im arse-
buli sasamarTlos nawilis gamoyofa arasrulwlovanTa
sasamarTlosaTvis praqtikulad ver xerxdeba, mainc Se-
saZlebelia bavSvisadmi keTilganwyobili garemos uzrun-
velyofa zedmetad didi xarjebisa Tu sasamarTlos funq-
cionirebis moSlis gareSe374.
saqmeze s.q-s gaerTianebuli samefos winaaRmdeg (ga-
nacxadi #60958/00) (strasburgi 15 ivnisi, 2004 w.) saqmis
garemoebebSi gadmocemulia; momCivanma gadawyvetile-
ba saapelacio sasamarTloSi gaasaCivra, im motiviT, rom
SezRuduli inteleqtualuri SesaZleblobebis gamo, sa-
marTliani sasamarTlos ufleba Seelaxa. man saapelacio
sasamarTloSi axali mtkicebulebebi waradgina, maT Soris
Tavisi zedamxedveli socialuri muSakis gancxadeba, ro-
melmac Tqva, inter alia:
“samefo sasamarTloSi [momCivnis] pirveli gamocxade-
bisas sasamarTlo sruli regaliebiT iyo warmodgenili.
am formalurma atmosferom momCivani Zalian daabnia. Cemi
azriT, is srulad verc ki acnobierebda mdgomareobas. ...
moxaruli var, rom mis sasamarTlo procesze yvela Cveu-
lebriv samosSi iyo gamowyobili. rodesac nafic msaju-
lebs fics adebinebdnen, momCivanma maTi vinaoba mkiTxa.
mec 11 wlis biWisTvis gasagebi eniT avuxseni, rom isini
iyvnen sazogadoebis warmomadgenlebi, romlebsac igi dam-
naSaved an udanaSaulod unda ecnoT.375
aRniSnul saqmeSi, momCivani amtkicebda, rom masTan
mimarTebaSi dairRva konvenciis me–6 muxli, romelic ad-
gens – „nebismieri sisxlisamarTlebrivi braldebis sa-
fuZvlianobis dadgenisas yvelas aqvs saqmis samarTliani
374 adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos gadawyvetilebebi. gv. 64. qar-
Tuli Targmani, gaeros bavSvTa fondi. 2013 w.
375 iqve.

236
ganxilvis ufleba sasamarTlos mier“
miTiTebul saqmeze, sasamarTlom ganmarta, rom;
braldebulis ufleba, efeqturad miiRos monawileoba
Tavis sasamarTlo procesSi, “inter alia”, gulisxmobs aram-
xolod daswrebis, aramed saqmis mosmenisa da Tvalyuris
devnebis uflebasac bavSvis SemTxvevaSi mniSvnelovania
misi asakis, simwifisa da inteleqtualuri Tu emociuri
SesaZleblobebis gaTvaliswineba imisaTvis, rom man sru-
lad gaiazros da srulyofili monawileoba miiRos sasa-
marTlo procedurebSi aseve mniSvnelovania sasamarTlo
ganxilvis imgvarad Catareba, rom maqsimalurad aviciloT
Tavidan gansasjelis daSineba da daTrgunva.376
sasamarTlom aRniSna, rom marTalia, momCivnis saqme
sajarod iqna ganxiluli, magram samefo sasamarTlom yve-
la zoma miiRo procesisTvis araoficialuri saxis misa-
cemad; magaliTad, iuristebi ar atarebdnen parikebsa da
mantiebs da momCivans darTes neba,Tavisi socialuri mu-
Sakis gverdiT mjdariyo. zemoT xsenebuli saqme T. and V. v.
the United Kingdom-isgan gansxvavebiT, momCivnis dakaveba da
sasamarTlo procesi sazogadoebisa da presis cxoveli in-
teresis sagans ar warmoadgenda. Sesabamisad, ar arsebobs
raime mtkicebuleba imisa, rom braldebulis mimarT iyo
mtruli damokidebuleba an rom sasamarTlo darbazSi da-
Zabuli atmosfero sufevda.377
gadawyvetilebaSi sasamarTlom miiCnia, rom rodes-
ac saqme exeba iseT bavSvs, rogoric momCivania, rodesac
arsebobs riski, rom igi, axalgazrda asakisa da SezRudu-
li inteleqtualuri SesaZleblobebis gamo, ver SeZlebs
sisxlis samarTlis saqmis ganxilvaSi efeqturad monawi-
leobas, radgan saqme ganixileba sisxlis samarTalwar-
moebis da ara sxva proceduruli formiT, romelic gai-
Tvaliswinebda bavSvis sasicocxlo interesebsa da sazo-

376 adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos gadawyvetilebebi. gG v.65. qar-


Tuli Targmani, gaeros bavSvTa fondi. 2013 w.
377 adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos gadawyvetilebebi. g
G v. 66 qar-
Tuli Targmani, gaeros bavSvTa fondi. 2013 w.

237
gadoebis interesebs, mniSvnelovania, rom saqmis ganxilva
moxdes specializebul sasamarTloSi, romelsac Seswevs
unari,gaiTvaliswinos yvela dabrkoleba, ganaxorcielos
swori moqmedebebi da moaxdinos procedurebis saWiroe-
bisamebr adaptireba.378
am rekomendaciebis da evrosamarTlos gadawyveti-
lebis gaTvaliswinebiT, naTeli aris, rom Tanamedrove
samarTlebriv sivrceSi, bavSvisadmi keTilganwyobili
garemos Seqmnis mizniT saxelmwifoebma yuradReba unda
miaqcion sasamarTlos fizikur sqemas da dasajdomi ad-
gilebis ganlagebas. mSoblebi (an sxva Sesabamisi pirebi,
mag. socialuri muSaki mSoblis mzrunvelobas moklebu-
li bavSvebis SemTxvevaSi) unda isxdnen TavianTi Svilebis
gverdiT da, amavdroulad, bavSvs gverdiT unda ejdes misi
advokati. dasajdomi adgilebis ganlagebis es forma xels
uwyobs komunikacias da procesSi bavSvis aqtiur monawi-
led CarTvas. mosamarTleebi unda isxdnen bavSvis doneze
da ara SemaRlebul adgilze, raTa ufro advilad esau-
bron bavSvs. es daexmareba bavSvs, ufro qmediTi monawi-
leoba miiRos saqmis warmoebaSi. umetes sasamarTloebSi
SesaZlebelia aseTi cvlilebebis droebiT mainc ganxor-
cieleba specialurad arasrulwlovanTa saqmis mosmenis
an sasamarTlo procesisaTvis. kanonmdeblobam aseve unda
uzrunvelyos, rom arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
sistemas mikuTvnebuli saqmeebis ganxilva mxolod im mosa-
marTleebs SeeZloT, romlebmac gaiares specialuri tre-
ningi arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakiTxebze. im
SemTxvevaSi, Tu iseTi praqtikuli mizezebis gamo, rogo-
ricaa am tipis sasamarTlos danergvisTvis saWiro dro,
SeuZlebelia dauyovnebliv unda daarsdes arasrulwlo-
vanTa sasamarTloebi, bavSvis uflebaTa komitetis reko-
mendaciiT saxelmwifom unda daniSnos specializebuli
mosamarTleebi an magistratebi arasrulwlovanTa saqmee-
bis gansaxilvelad.379

378 iqve.
379. gaeros narkotikebisa da danaSaulis winaaRmdeg brZolis biuro, kanonis
moduli. UNODC United Nations Office on Drugs and Crimes

238
amdenad, naTelia rom kanonTan konfliqtSi myofi ba-
vSvebis saqmeebis gansaxilvelad unda dainiSnon aras-
rulwlovanTa specializebuli mosamarTleebi. isini unda
akmayofilebdnen bavSvis uflebaTa konvenciis da samo-
qalaqo da politikuri uflebebis Sesaxeb saerTaSoriso
paqtis me-14 muxlebis moTxovnas, da iyvnen damoukidebel-
ni da aRmasrulebeli xelisuflebis mxridan Carevisgan
Tavisufalni. arasrulwlovanTa mosamarTleebma unda
gaiaron specialuri treiningi iseT sakiTxebSi, rogore-
bicaa bavSvis uflebaTa konvencia, arasrulwlovanTa da-
naSaulis gamomwvevi socialuri da sxva mizezebi, “bavSvTa
gaviTarebis fsiqologiuri da sxva aspeqtebi, im bavSvebze
gansakuTrebuli yuradRebis miqceviT, romlebic arian
gogonebi an umciresobebis an adgilobrivi xalxebis war-
momadgenlebi, jgufuri saqmianobis dinamika, da kanonTan
konfliqtSi myof bavSvebze reagirebis arsebuli zomebi”.
treiningSi aseve Setanili unda iyos anti-rasistuli da
multikulturuli sakiTxebic. zogma qveyanam SeiZleba
ifiqros iseTi wesebis SemoRebaze, romlebic areguli-
rebs arasrulwlovanTa sasamarTlo moxeleebisa da per-
sonalis, agreTve [saWiroebis SemTxvevaSi] arasrulwlo-
vanTa saqmeebze marTlmsajulebis sistemaSi momuSave sxva
muSakebis treiningis sakiTxebs.380
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
meore kari moicavs zogadi xasiaTis normebs sisxlis sa-
marTlis procesis monawileTa Sesaxeb. aRniSnuli karis
pirvelive Tavi eTmoba uzogades normebs sasamarTlo
xelisuflebis Sesaxeb. Tavi zogadad axasiaTebs sasamarT-
los rogorc marTlmsajulebis ganmaxorcielebel orga-
nos, miuTiTebs misi uflebamosilebis farglebze, aRwers
sasamarTlos gansjadobis ZiriTad principebs da sasa-
marTlos Semadgenlobas.381

380 gaeros narkotikebisa da danaSaulis winaaRmdeg brZolis biuro, kanonis


moduli. UNODC United Nations Office on Drugs and Crimes.
381 S.fafiaSvili. m. mamniaSvili. J. gaxokiZe, z.melqaZe, T.doliZe, i. aqubar-
dia, p. kobalaZe, d.kariauli, j.gabelia, g.alania, i.gabisonia, l.qobulaSvili,
g.abaSiZe. saqarTvelos sisxlis samarTlis procesi. zogadi nawili.Ggv. 107-108.
gamomcemloba iuristebis samyaro. 2013 w.

239
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis Tanaxmad, sasa-
marTlo saxelmwifo xelisuflebis erTaderTi organoa,
romelic uflebamosilia ganaxorcielos marTlmsajule-
ba, ganixilos sisxlis samarTlis saqme, gamoitanos kano-
nieri, dasabuTebuli da samarTliani ganaCeni.382
aseve mniSvnelovania, rom saqarTveloSi funqcioni-
rebs sami safexuriani sasamarTlo sistemis dayofa;
1. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo;
2. saapelacio sasamarTlo (quTaisis da Tbilisis);
3. raionuli (saqalaqo sasamarTlo).
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis Tanaxmad, saqmis sasamarTlo ganxilva impera-
tiulad unda awarmoos specializebulma mosamarTlem,
rasac aregulirebs saqarTvelos arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis procesis meCvidmete muxli, aRniSnuli
muxliT gansazRvrulia kanonTan konfliqtSi myofi aras-
rulwlovnis saqmeTa sasamarTlo ganxilva, rogorc admi-
nistraciuli aseve sisxlis samarTlis saqmeTa mosamarT-
lis (ebis) mier.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-17
muxlis mixedviT;
1. raionul (saqalaqo) sasamarTloSi kanonTan kon-
fliqtSi myofi arasrulwlovnis saqmes ganixilavs aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebaSi specializebuli mo-
samarTle, xolo Tu saqme kolegiurad ganixileba – sasa-
marTlo kolegia, romlis sul mcire ori wevri, maT Soris,
kolegiis Tavmjdomare, arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebaSi specializebuli mosamarTlea.
2. saapelacio sasamarTlosa da saqarTvelos uze-
naes sasamarTloSi kanonTan konfliqtSi myofi aras-
rulwlovnis saqmes ganixilavs sasamarTlo palata,
romlis sul mcire ori wevri, maT Soris, palatis Tavmj-
domare, arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi speciali-
zebuli mosamarTlea.

382

240
3. Tu dazaralebuli arasrulwlovania, raionuli
(saqalaqo) sasamarTlos kolegiaSi saqmis kolegiurad
ganxilvisas, agreTve saapelacio sasamarTlosa da saqar-
Tvelos uzenaes sasamarTloSi saqmis ganxilvisas kolegi-
is/palatis SemadgenlobaSia arasrulwlovanTa marTlm-
sajulebaSi specializebuli erTi mosamarTle.383
ganvixiloT arasrulwlovani braldebulis sisxlis
samarTlis saqmis sasamarTlo ganxilva specializebuli
mosamarTlis mier;
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-17
muxlis 1-eli nawilis mixedviT; raionul (saqalaqo) sasa-
marTloSi kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis
saqmes ganixilavs arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli mosamarTle, xolo Tu saqme kolegiurad
ganixileba – sasamarTlo kolegia, romlis sul mcire ori
wevri, maT Soris, kolegiis Tavmjdomare, arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebaSi specializebuli mosamarTlea.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-17
muxlis 1-eli nawilis SezavebiT saqarTvelos sisxlis sa-
marTlis saproceso knonmdeblobasTan da sasamarTlos
Sesaxeb saqarTvelos organuli kanonTan, mivdivarT Sem-
deg daskvnamde – arasrulwlovani braldebulis sisxlis
samarTlis saqmes raionul (saqalaqo) sasamarTlo kole-
giuri SemadgenlobiT ganixilavs Tu; sasamarTloSi aris
mosamarTleTa sakmarisi raodenoba kolegiuri Semad-
genlobiT saqmeTa ganxilvisaTvis da konkretuli saqmis
ganxilvasa da gadawyvetas gansakuTrebuli mniSvneloba
aqvs sasamarTlo praqtikisaTvis, an saqme faqtobrivi an
samarTlebrivi TvalsazrisiT gansakuTrebuli sirTuli-
saa.
Aarasrulwlovanis braldebulis saqmis kolegiuri
ganxilvisas pirveli instanciis sasamarTlos kolegia Se-
dgeba sami mosamarTlisagan, romelTagan sul mcire ori
wevri unda iqnes specializebuli mosamarTle, xolo erTi
aucileblad unda iqnes Tavmjdomare.
383 saqarTvelos kanoni „arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi“ . mu-
xli 17. moq.red.

241
Tavmjdomaris specializacia aseT SemTxvevaSi niSan-
doblivia, vinaidan igi warmarTavs sxdomas, sasamarTlos
TaTbiris mimdinareobas, mxareebs aZlevs SesaZleblobas,
daubrkoleblad waradginon da gamoikvlion mtkicebule-
bani, uzrunvelyofs wesrigis dacvas, agreTve axorcie-
lebs am kodeqsiT gaTvaliswinebul sxva uflebamosile-
bebs384, anu menejments uwevs procesis warmarTvis teqni-
kur da samarTlebriv nawils.
rac Seexeba saqmis erTpirovnul ganxilvas, yvela Sem-
TxvevaSi arasrulwlovani braldebulis sisxlis samarT-
lis saqmis ganxilva unda awarmoos pirveli instanciis
specializebulma mosamarTlem.
ganvixiloT magistrati mosamarTlis SemTxvevaSi aras-
rulwlovanTa saqmis ganxilvis Taviseburebani;
magistrate mosamarTle ewodeba raionuli (saqalaqo)
sasamarTlos mosamarTles, romelic Tavis uflebamosi-
lebas axorcielebs raionuli (saqalaqo) sasamarTlos sa-
moqmedo teritoriaze arsebul administraciul-terito-
riul erTeulSi385, misi kompetenciaa adamianis konstitu-
ciuri uflebis SezRudvisa da iZulebiT RonisZiebasTan
dakavSirebuli sagamoZiebo moqmedebis Catarebis Sesaxeb,
rogoric aris Cxreka, amoReba, piradi Cxreka, nimuSis aReba
da a. S. sasamarTlos ganCinebis gamotana, braldebulis mi-
marT aRkveTis RonisZiebis sakiTxis gadawyveta mas Semdeg,
rac braldebis mxare msgavsi SuamdgomlobiT mimarTavs
sasamarTlos, am kodeqsiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi
gamomZieblis an/da prokuroris ukanono qmedebis gamo sa-
Civris gadawyveta, aseve saqarTvelos sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsiT gaTvaliswinebuli sxva uflebamo-
silebebis ganxorcieleba. miTiTebul sakiTxebze gadawy-
vetilebas iRebs im raionuli (saqalaqo) sasamarTlos ma-
gistrati mosamarTle, romlis samoqmedo teritoriazec
tardeba, Catardeba an Catarda gamoZieba an saproceso mo-
384 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 22. mM oq.red.
385 saqarTvelos organuli kanoni saerTo sasamarTloebis Sesaxeb. muxli 28.
nawili 3. mM oq.red.

242
qmedeba, xolo magistrati mosamarTlis gansjadobisTvis
mikuTvnebuli sakiTxebi misi aryofnisas an im SemTxvevaSi,
rodesac gamoZiebis adgili ar emTxveva danaSaulis Cade-
nis adgils, SeiZleba ganixilos sxva magistratma mosa-
marTlem an gamoZiebis adgilis mixedviT Sesabamisi raio-
nuli (saqalaqo) sasamarTlos mosamarTlem.
mimaCnia, rom arasrulwlovnis saukeTeso interesidan
gamomdinare, magistrat mosamarTles da im mosamarTles,
vinc rig SemTxvevebSi SesaZloa Seasrulos zemoaRniSnu-
li qmedebebi, unda hqondes arasrulwlovanTa saqmeebis
warmoebis specializacia.
rodesac pirveli instanciis sasamarTloSi kanoniT
dadgenili wesiT Seva adamianis konstituciuri ufle-
bis SezRudvisa da iZulebiT RonisZiebasTan dakavSire-
buli sagamoZiebo moqmedebis Catarebis an Catarebuli
sagamoZiebo moqmedebis kanonierebis Semowmebis Sesaxeb
Suamdgomloba, romelic exeba kanonTan konfliqtSi myof
arasrulwlovans an arasrulwlovans, aRniSnuli ganxi-
lul unda iqnes specializebuli mosamarTlis mier. aseve
braldebulis sasamarTloSi pirveli wardgenis an/da aRk-
veTis RonisZiebis Sefardebis sxdomis mosamarTlec unda
iyves specializebuli. M

magaliTi;
2016 wlis 20 dekembers, Catarebul iqna arasrulwlo-
vani piris dakaveba da piradi Cxreka, prokurorma Suamd-
gomlobiT mimarTa sasamarTlos Catarebuli piradi Cxre-
kis kanonierebis sakiTxis Semowmebis Sesaxeb, aseT SemTx-
vevaSi arasrulwlovnis saukeTeso interesebidan gamom-
dinare, Suamdgomloba unda ganixilos da ganCineba unda
gasces specializebulma mosamarTlem.

magaliTi;
arasrulwlovanma `a~-m Caidina marTlsawinaaRmdego,
braleuli qmedeba, `a~-s waredgina braldeba saqarTvelos

243
sisxlis samarTlis kodeqsis Sesabamisi muxliT da bral-
debis mxarem SuamdgomlobiT mimarTa sasamarTlos bral-
debulis sasamarTloSi pirveli wardgenisa da aRkveTis
RonisZiebis Sefardebis Sesaxeb. aseT SemTxvevaSi, Suamd-
gomloba unda ganixilos specializebulma mosamarTlem.

magaliTi;
arasrulwlovanma `a~-m Caidina marTlsawinaaRmdego,
braleuli qmedeba, `a~-s waredgina braldeba saqarTve-
los sisxlis samarTlis kodeqsis Sesabamisi muxliT da
braldebis mxarem SuamdgomlobiT mimarTa sasamarTlos
mxolod braldebulis sasamarTloSi pirveli wardgenisa
Sesaxeb, aseT SemTxvevaSi, Suamdgomloba unda ganixilos
specializebulma mosamarTlem.

magaliTi;
2017 wlis 10 ianvars, gaCxrekil iqna ra srulwlovnis
sacxovrebeli saxli, Seiqmna dasabuTebuli varaudi, rom
adgilze myofma arasrulwlovanma gadamala is nivTi, rac
iZebneboda Cxrekis Sedegad, ris gamoc gadaudebeli au-
cileblobidan gamomdinare Catarda misi piradi Cxreka.
prokurorma SuamdgomlobiT mimarTa sasamarTlos Cata-
rebuli Cxrekis kanonierebis Taobaze. aseT SemTxvevaSi,
arasrulwlovnis saukeTeso interesebidan gamomdinare,
umjobesi iqneba Suamdgomloba ganixilos specialize-
bulma mosamarTlem.

saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis


kodeqsis me-17 muxlis me-2 nawilis mixedviT; saapelacio
sasamarTlosa da saqarTvelos uzenaes sasamarTloSi ka-
nonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis saqmes ga-
nixilavs sasamarTlo palata, romlis sul mcire ori we-
vri, maT Soris, palatis Tavmjdomare, arasrulwlovanTa
marTlmsajulebaSi specializebuli mosamarTlea.
saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos sisxlis samarT-

244
lis saqmeTa palata ganixilavs saapelacio sasamarTlos
ganaCenisa da sxva Semajamebeli sasamarTlo gadawyveti-
lebis gamo sakasacio saCivars386. sakasacio saCivari sa-
qarTvelos uzenaesi sasamarTlos sisxlis samarTlis sa-
qmeTa palataSi ganixileba kolegiurad sami mosamarTlis
SemadgenlobiT, xolo did palataSi – cxra mosamarTlis
SemadgenlobiT387. uzenaesi sasamarTlos palata (garda
didi palatisa) saqmes ganixilavs 3 mosamarTlis Semadgen-
lobiT388. xolo didi palata Sedgeba uzenaesi sasamarT-
los Tavmjdomaris, sxva palatebis Tavmjdomareebisa da
plenumis mier uzenaesi sasamarTlos palatebis Semadgen-
lobidan 2 wlis vadiT arCeuli aranakleb 12 mosamarTli-
sagan, didi palata saqmes ganixilavs 9 mosamarTlis Sema-
dgenlobiT. saqmis ganmxilvel SemadgenlobaSi Sedian am
saqmis Tavdapirvelad ganmxilveli mosamarTleebi, miuxe-
davad imisa, arian Tu ara isini imavdroulad didi palatis
wevrebi389.
Sesabamisad rodesac saxeze gvyavs kanonTan konfliqt-
Si myofi arasrulwlovani – anu ukve msjavrdebuli da misi
sisxlis samarTlis saqme ixileba sakasacio sasamarTlos
palatis mier, palatis ori wevri, maT Soris Tavmjdomare
aucileblad unda iyves specializebuli mosamarTle.
Aaseve, rodesac saxeze gvyavs gamarTlebuli aras-
rulwlovani, da misi sisxlis samarTlis saqme ixileba
sakasacio sasamarTlos palatis mier, palatis ori wevri,
maT Soris Tavmjdomare aucileblad unda iyves speciali-
zebuli mosamarTle.
xolo, rac Seexeba saapelacio sasamarTlos saapela-
cio palatas, igi ganixilavs raionuli (saqalaqo) sasa-

386 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 16. nN awili 2.


moq.red.
387 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 22. nN awili 7.
moq.red.
388 saqarTvelos organuli kanoni saerTo sasamarTloebis Sesaxeb. muxli 28.
nawili 3. moq.red.
389 saqarTvelos organuli kanoni saerTo sasamarTloebis Sesaxeb. muxli 17.
moq.red.

245
marTlos an magistrati mosamarTlis ganaCenisa da sxva Se-
majamebeli sasamarTlo gadawyvetilebis gamo saapelacio
saCivars.
Sesabamisad, muxlis me-2 nawili exeba saqmis saapelacio
ganxilvis etapze mosamarTleTa specializacias, magram
yuradReba gavamaxviloT im garemoebaze, rom kanonTan
konfliqtSi myofi arasrulwlovani SesaZlebelia aRmoC-
ndes saapelacio sasamarTlos kolegiis winaSec im SemTx-
vevaSi, rodesac magistrati mosamarTlis gansjadobis-
Tvis mikuTvnebul sakiTxebze miRebuli gadawyvetilebis
gamo saCivars saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi ganixilavs saape-
lacio sasamarTlos sagamoZiebo kolegia. miviCnev, rom
msgavsi sakiTxebis ganxilvis dros saapelacio sasamarT-
los sagamoZiebo kolegiasTan mimarTebiT, unda vixelmZR-
vaneloT kanonis analogiiT da gamoviyenoT saqarTvelos
arasrulwlovanTa maTmsajulebis kodeqsis me-17 muxlis
moTxovnebi da vinaidan saapelacio sasamarTlos saga-
moZiebo kolegiis mosamarTle saCivars ganixilavs erTpi-
rovnulad, aRniSnuli mosamarTle unda iyos specialize-
buli.

magaliTi;
arasrulwlovan `a~-s pirveli istanciis sasamarTlos
mier aRkveTis RonisZiebis saxiT Seefarda patimroba, da-
cvis mxarem gaasaCivra aRkveTis RonisZiebis miTiTebuli
saxe. mosamarTle, romelic warmoebaSi miiRebs aRniSnul
saapelacio saCivars da ganaxorcielebs Semdgom zomebs,
unda iyos specializebuli.
Tu arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqss da-
veyrdnobiT, miviRebT, rom saapelacio da uzenaesi sasa-
marTlos mier ganxilvis dros mosamarTleTa specializa-
cia saWiroa mxolod maSin, roca saxezea kanonTan konfli-
qtSi myofi arasrulwlovani. magram davuSvaT kanonTan
konfliqtSi myofi arasrulwlovani gamarTlda pirveli

246
an meore istanciis sasamarTlos mier da braldebis mxarem
gaasaCivra aRniSnuli gadawyvetileba, aseT SemTxvevaSi
saxezea ara kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovani
aramed gamarTlebuli piri, romelic araviTar konfli-
qtSi aRar aris kanonTan manam, sanam mis mimarT ar gamova
gamamtyunebeli konkretuli ganaCeni.
Sesabamisad, am SemTxvevaSic unda vixelmZRvaneloT me-
17 muxlis ZiriTadi principebiT, arasrulwlovnis sauke-
Teso interesebiT da analogiidan gamomdinare migvaCnia
rom iseve rogorc msjavrdebuli, gamarTlebuli aras-
rulwlovnis sisxlis samarTlis saqme saapelacio wesiT
warmoebul unda iqnes specializebuli ori palatis we-
vris, maT Soris Tavmjdomaris mier.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis Tanaxmad; Tu dazaralebuli arasrulwlovania,
raionuli (saqalaqo) sasamarTlos kolegiaSi saqmis ko-
legiurad ganxilvisas, agreTve saapelacio sasamarTlosa
da saqarTvelos uzenaes sasamarTloSi saqmis ganxilvisas
kolegiis/palatis SemadgenlobaSia arasrulwlovanTa
marTlmsajulebaSi specializebuli erTi mosamarTle.390
rogorc zemoT aRvniSneT, pirveli instanciis sasa-
marTlos mier saqmis ganxilva SesaZlebelia ganxorciel-
des rogorc erTpirovnulad aseve kolegialuri wesiTac,
amasTan saapelacio saCivris arsebobisas saapelacio sasa-
marTlos sagamoZiebo kolegiis mosamarTle misTvis miku-
Tvnebul sakiTxebs ixilavs erTpirovnulad. aseve sisxlis
samarTlis saqmeTa saapelacio palatis mier SesaZlebeli
aris saqme ganxilul iqnes erTpirovnulad rig saqmeebze.
amdenad naTelia, rom kanonmdebeli konkretul daTq-
mas ar akeTebs im SemTxvevaze rodesac saqmes erTpirovnu-
lad ixilavs mosamarTle.

390 saqarTvelos kanoni „arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi“ . mu-


xli 17. moq. red.

247
magaliTi;
srulwlovani `b~-s braldebis sisxlis samarTlis sa-
qmeSi dazaralebuli aris arasrulwlovani `a~, romelic
sqesobrivi danaSaulis msxverplia. A`a~ unda daikiTxos
sasamarTlos sxdomaze romlis mosamarTlec aris aras-
pecializebuli da ar icis fsiqologiuri kuTxiT rogor
unda warimarTos misi dakiTxva da a.S. bunebrivia iqmneba
safrTxe, rom araspecializebuli mosamarTlis mier gark-
veulwilad dairRves saukeTeso interesi.
migvaCnia, rom arasrulwlovnis saukeTeso interesebi-
dan gamomdinare umjobesi iqneba, Tu arasrulwlovani da-
zaralebulis monawileobiT arsebul sisxlis samarTlis
saqmes ganixilavs specializebuli mosamarTle.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsSi regu-
lirebuli ar aris arasrulwovani mowmis dakiTxvis war-
moebis dros mosamarTleTa specializaciis sakiTxi. Aar-
sebul saqmeTa raodenobidan gamomdinare, mimaCnia, rom
arasrulwlovani mowmis saqmeSi arsebobis dros aucile-
beli ar aris specializebuli mosamarTlis arseboba, ma-
gram gaTvaliswinebuli unda iqnes gamonaklisi SemTxveve-
bic;

magaliTi;
sajaro skolaSi moxda danaSauli, romlis bralde-
bulic da dazaralebulic aris srulwlovani, magram
mowmeTa baza TiTqmis sruli moculobiT Sedgeba aras-
rulwlovnebisagan, an davuSvaT sabanketo darbazSi sadac
mimdinareobs arasrulwlovnis dabadebis dRe an msgavsi
wveuleba moxda raime kanondarRveva romlis braldebu-
lic aris srulwlovani, magram mowmeTa baza Sedgeba aras-
rulwlovnebisagan – aseT da msgavs SemTxvevebSi sasamarT-
los mier umjobesi iqneba miRebul iqnes gadawyvetileba
rom saqmeSi CaerTos specializebuli mosamarTle.
specializaciis garda yuradReba gavamaxviloT, Tvad
bavSvis momzadebaze sasamarTlo procesisaTvis;

248
erT-erTi yvelaze mniSvnelovani ram, rac SeiZleba
gakeTdes bavSvis sasamarTlosaTvis mosamzadeblad, mis-
Tvis sasamarTlo darbazis gacnobaa. bavSvis miyvana ca-
riel sasamarTlo darbazSi da Cveneba, Tu sad isxdebian
adamianebi (da maTi rolebis ganmarteba) savaldebuloa.
“carieli sasamarTlo darbazis Cveneba bavSvs SesaZle-
blobas aZlevs gaecnos garemos maSin, rodesac igi yvelaze
naklebad saSiSia (e.i. rodesac braldebuli da mosamarTle
iq ar imyofebian da bavSvs SeuZlia dajdes mowmis adgilas
da ivarjiSos mikrofoniT saubarSi auditoriis gareSe).”
bavSvs unda aCvenoT mosamarTlis magida da ganumartoT
mas misi roli maswavlebelTan SedarebiT, rogorc pirisa,
romelsac mihyavs sasamarTlo procesi da uzrunvelyofs,
rom yvelam daicvas sasamarTlos wesebi. ganumarteT mas
advokatebis roli, uTxariT bavSvs, rom advokatebs Seu-
ZliaT erTmaneTs Seawyvetinon saubari protestis daye-
nebiT, Tu maT miaCniaT, rom SekiTxva, an komentari arasa-
Tanadoa. amgvarad, bavSvi momzadebuli iqneba, Tu misi Cve-
neba protests da/an kamaTs daeqvemdebareba sasamarTlo
procesis dros. dazaralebul da mowme bavSvebs agreTve
SeiZleba miewodoT sainformacio paketi „bavSvebisaTvis
keTilganwyobili“ formiT sasamarTloSi gamosvlamde. es
informacia unda moicavdes ZiriTadi monawileebis aRwe-
ras da sasamarTlo procesze moqmedi ZiriTadi wesebis
ganmartebas.391
hongk kongSi, CineTSi mowmeTa mxaardaWeris programam
1997 wels gamoaqveyna „mowme bavSvebis sainformacio bro-
Sura“ bavSvebisaTvis sasamarTlo procesSi monawileo-
bisas dasaxmareblad. gaerTianebul samefoSi bavSvebis
mimarT sisastikis prevenciis erovnulma sazogadoebam
da „Caildlainma“ sxva arasamaTavrobo organizaciebTan
da sisxlis samarTlis procesis mwarmoebel organoebTan
konsultaciebiT gamoaqveyna masalebi bavSvebis dasaxma-
391 ix. UNICEF –is konsultantis, Carlz bolandis mier momzadebuli masa-
la – saxelmZRvanelo trenerebisaTvis bavSvebi marTlmsajulebis sistemaSi.
2011w.

249
reblad sasamarTloSi mowmis saxiT monawileobisaTvis
momzadebisas: es masalebi moicavs asakis mixedviT bukle-
tebs mowme bavSvebisaTvis, buklets mSoblebisaTvis, bro-
Suras adamianebisaTvis, romlebic axalgazrda mowmeebs
sasamarTloSi gamosasvlelad amzadeben da videos, rome-
lic gankuTvnilia ufro mozrdili bavSvebisaTvis, saTau-
riT „Cvenebis micema: rogor xdeba es?“
aRsaniSnavia, rom sasamarTlo procesebis dros yvela
mowmes didi xnis ganmavlobaSi lodini uwevs. molodinis
es periodebi gansakuTrebiT rTuli SeiZleba iyos bavS-
vebisaTvis. dazaralebuli da mowme bavSvebis stresisa da
diskomfortis Semcirebis mizniT, modeluri kanonis 24-e
muxli iTvaliswinebs specialuri mosacdeli adgilebis
Seqmnas, sadac braldebuli, an msjavrdebuli pirebi bavS-
vebs ver dainaxaven da maTze xeli ar miuwvdebaT. bavSvebi
zrdasruli mowmeebisagan gancalkevebiT unda ganTavsd-
nen. amgvar oTaxebSi „bavSvisaTvis keTilganwyobili“ ga-
remo unda iyos da unda aRiWurvos bavSvTa avejiT, calke
sapirfareSoTi da stresis, mowyenilobis Semamsubuqebe-
li TamaSebiTa da saTamaSoebiT. bavSebisaTvis stresis da-
matebiT Semcirebis mizniT da misi yuradRebis koncentri-
rebis mcire vadis gaTaliswinebiT, 24-e muxli sasamarT-
loebs avaldebulebs prioriteti mianiWos dazaralebuli
da mowme bavSvebis Cvenebas. bavSvis Cvenebis daniSvnam mini-
malurad unda SeuSalos xelis saskolo, kvebisa da Zilis
ganrigs.392
gasaTvaliswinebelia, rom modeluri kanonis 26-e mu-
xli srulad ase ikiTxeba: kompetenturma magistratma, an
mosamarTlem unda uzrunvelyos, rom miRebuli iqnes Se-
sabamisi zomebi sasamarTlo darbazSi dazaralebuli, an
mowme bavSvebisaTvis, rac moicavs, Tumca ar Semoifargle-
ba maRali skamebiT da SezRuduli SesaZleblobebis mqone
bavSvebisaTvis damxmare saSualebebiT. sasamarTlo dar-
bazis mowyobisas SeZlebisdagvarad uzrunvelyofili un-

392 iqve

250
da iqnes, rom bavSvi Tavis mSobelTan, meurvesTan, an damx-
mare pirTan axlos ijdes mTeli procesis ganmavlobaSi.393
Sesabamisi zomebi individualuria TiTeuli saqmis Sem-
TxvevaSi da yvela mxares aqvs ufleba daayenos es sakiTxi
mosamarTlis winaSe (agreTve, mosamarTles SeuZlia igi sa-
kiTxi sakuTari iniciativiT daayenos).
magaliTad: mosamarTles SeuZlia gadawyvitos Camovi-
des Tavisi adgilidan da dajdes sxva pirebTan erTad erT
doneze bavSvis mier Cvenebis micemis dros. SesaZlebelia
mantiisa da parikis nacvlad Caicvas naklebad formaluri
tansacmeli.394
Uunda aRiniSnos, rom dazaralebuli/mowme bavSvis sasa-
marTlo darbazSi gamocdilebis yvelaze arsebiTi aspeqti
bavSvis Cvenebaa. Cvenebis mimcemi bavSvisaTvis uzrunvel-
yofili unda iqnes usafrTxoebisa da komfortis umaR-
lesi xarisxi, gaTvaliswinebul unda iqnes bavSvis ufleba
mousminon, braldebulis uflebebis dacviT.395
modeluri kanoni sasamarTlos avaldebulebs:
uzrunvelyos, rom dazaralebuli an mowme bavSvis Cve-
nebasTan dakavSirebuli saproceso moqmedebebi ganxor-
cieldes bavSvisaTvis martiv da gasageb enaze. amasTanave:
bavSvs ar unda moeTxivebodes misces Cveneba Tavisi survi-
lis sawinaaRmdegod, an misi mSoblis, an meurvis informi-
rebis gareSe. bavSvis mSoblebi, an meurve mowveulni unda
iqnen da Tan axldnen bavSvs, garda Semdegi SemTxvevebisa:
isini arian danaSaulis savaraudo Camdenni, bavSvs ar surs
maTi daswreba, an sasamarTlo maT ardaswrebas bavSvis WeS-
marit interesTan Sesabamisad ar miiCnevs.396
Aamdenad sasamarTloSi ganxilva arasrulwlovnis saq-
mis gansakuTrebuli specifikiT gamoirCeva da didi yura-
dRebis miqcevas saWiroebs unda.
393 iqve
394 iqve
395 iqve
396 ix. UNICEF –is konsultantis, Carlz bolandis mier momzadebuli masa-
la – saxelmZRvanelo trenerebisaTvis bavSvebi marTlmsajulebis sistemaSi.
2011w.

251
§5 A administraciuli samarTaldarRvevis saqmis
sasamarTlos ganxilva specializebuli
mosamarTlis mier
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
procesis meCvidmete muxlis regulaciebi aseve vrcelde-
ba administraciuli wesiT sasamarTlo ganxilvis etapzec
maSin, rodesac Sedgenilia administraciuli samarTal-
darRvevis oqmi, romlis Tanaxmad, 16-dan 18 wlamde aras-
rulwlovanma pirma Caidina saqarTvelos administraciul
samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e da 1002 muxlebiT, 116-
e muxlis me-9 nawiliT, 121-e muxlis me-4 nawiliT, 123-e mu-
xlis me-4 nawiliT, 150-e muxlis 22 nawiliT, 1533 muxlis
me-2 nawiliT, 1536 muxlis me-2 nawiliT, 1552, 157-e da 166-
e muxlebiT, 171-e muxlis me-3 nawiliT, 173-e muxliT, 1741
muxlis me-3 da me-4 nawilebiT, 17415 muxlis me-4 nawiliT,
1752, 1771 da 178-e muxlebiT da 1811 muxlis me-2 nawiliT
gaTvaliswinebuli administraciuli samarTaldarRveva
da aRniSnulze Semdgomi gadawyvetilebis miReba uwevs ad-
ministraciul sasamarTlos.
aseT SemTxvevaSi, Tu saxeze aris erTi mosamarTle
romelic ganixilavs kanonTan konfliqtSi myofi aras-
rulwlovnis saqmes, is aucileblad unda iyves speciali-
zebuli.
administraciuli saqmis ganxilva SesaZlebelia saqar-
Tvelos samoqalaqo saproceso kodeqsis regulaciidan
gamomdinare397 ganxorcieldes kolegialuri wesiTac, im
SemTxvevaSi, Tu saqmis ganxilvasa da gadawyvetas gansaku-
Trebuli mniSvneloba aqvs sasamarTlo praqtikisaTvis,
saqme faqtobrivi an samarTlebrivi TvalsazrisiT gan-
sakuTrebuli sirTuliT xasiaTdeba da rodesac raionul
(saqalaqo) sasamarTloSi aris mosamarTleTa sakmarisi

397 saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis pirveli muxlis moere


nawili gvaZlevs daTqmas, romlis mixedviTac Tu am kodeqsiT sxva ram ar aris
dadgenili, administraciul samarTalwarmoebaSi gamoiyeneba saqarTvelos
samoqalaqo saproceso kodeqsis debulebani, ris safuZvelzec gadavdivarT
samoqalaqo saproceso kodeqsis garkveul regulaciebze.

252
raodenoba kolegiuri SemadgenlobiT saqmeTa ganxilvi-
saTvis, erTpirovnulad saqmis ganmxilvel mosamarTles
SeuZlia daadginos saqmis kolegiuri ganxilva sami mosa-
marTlis SemadgenlobiT398.
aseT SemTxvvaSi ganxilvaSi monawileoba unda miiRos
minimum orma specializebulma mosamarTlem, maT Soris
Tavmjdomaremac.

§6 arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli prokuroris monawileoba
sisxlis samarTlis marTlmsajulebis sistemaSi mox-
vedril bavSvebTan dakavSirebuli saerTaSoriso stan-
dartebis, saxelmZRvanelo principebisa da wesebis ga-
Tvaliswineba maRali mniSvnelobis sakiTxs warmoadgens.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesSi gansaku-
Trebuli roli aqvs prokurors, romelsac unda hqondes
saTanado specializacia aRniSnul sakiTxSi, raTa SeZlos
saqarTvelos kanonmdeblobiT dakisrebuli movaleobis
saerTaSoriso standartebis dacviT ganxorcieleba.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesSi Cab-
muli prokurori valdebulia gansakuTrebulad daicvas
saerTaSoriso standartebiT gaTvaliswinebuli wesebi,
raTa negatiuri zegavlena ar moxdes arasrulwlovani
bavSvebis fsiqikaze. amasTanave, aRniSnuli standarte-
bis dacviT marTlmsajulebis ganxorcieleba gamoZiebas
gansakuTrebiT exmareba arasrulwlovnis dakiTxva/gamo-
kiTxva, amocnoba Tu sxva sagamoZebo moqmedebis efeqtu-
rad da Sedegianad CatarebaSi. miuxedavad maTi statusisa,
iqneba es dazaralebuli, mowme, braldebuli (Tundac mis
mimarT ar iyos dawyebuli sisxlissamarTlebrivi devna),
msjavrdebuli bavSvi, misi dacva da ganviTareba unda iyos
mTavari prioriteti marTlmsajulebis sistemaSi monawi-
leobis mTlian procesSi. saukeTeso/WeSmariti interesis
398 saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi. muxli 26. nN awili 1. moq.red.

253
principi ganmartavs: „bavSvTan dakavSirebul yvela qme-
debaSi, romelic ganxorcielebulia saxelmwifo an kerZo
socialuri keTildReobissamsaxuris, sasamarTlos, ad-
ministraciuli uwyebis an sakanonmdeblo organos mier,
bavSvis saukeTeso interesi unda iyos upiratesad gaTva-
liswinebuli“. aqedan gamomdinare, swored zemoxsenebuli
standartebis gaTvaliswinebiT unda uzrunvelyos spe-
cializebulma prokurorma marTlmsajulebis sistemaSi
arasrulwlovan bavSvebTan TanamSromloba.
braldebulis dadgena-dakavebis da mxilebis, misi sasa-
marTloSi wardgenis gamamtyunebeli ganaCeniT dasjis
amocana pirvelad jerkidev antikuri epoqidan Sedioda
ZalaSi sazogadoebisa Tu xelisuflebis interesebSi, ma-
gram saTanado organo anda aseTi funqciebiT aRWurvili
Tanamdebobis piri maSin ar arsebobda. Sasabamisi ufle-
ba-mosilebiT aRWurvili specialuri organo pirvelad
mecxramete saukunis safrangeTSi Camoyalibda. termini
“prokurori” laTinuria da mzrunvels, gamgebels niSna-
vs, romlis ZiriTadi amocanaa saqmeze zrunva kanonierebis
ganmtkicebisaTvis. meTeqvsmete, meCvidmete saukuneebi-
dan safrangeTSi prokuraturis instituciurad Camoya-
libebis procesi fatobrivd dasrulda da am periodidan
iwyeba misi gavrceleba mTels msoflioSi.399
saqarTvelos prokuratura aris saqarTvelos iusti-
ciis saministros sistemaSi Semavali saxelmwifo saqveu-
wyebo dawesebuleba, romelic Tavis uflebamosilebas
axorcielebs saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvrul
farglebSi400.
prokurori Tavis uflebamosilebebs axorcielebs
saxelmwifos saxeliT. sasamarTloSi prokurori aris
saxelmwifo bralmdebeli da mas ekisreba braldebis mtki-
cebis tvirTi, igi uflebamosilia:
399 S.fafiaSvili. m. mamniaSvili. J. gaxokiZe, z.melqaZe, T.doliZe, i. aqubar-
dia, p. kobalaZe, d.kariauli, j.gabelia, g.alania, i.gabisonia, l.qobulaSvili,
g.abaSiZe. saqarTvelos sisxlis samarTlis procesi. zogadi nawili. gamom-
cemloba iuristebis samyaro. 2013 w.
400 saqarTvelos kanoni prokuraturis Sesaxeb. muxli 1. nawili 1. moq.red.

254
a) sagamoZiebo qvemdebareobis moTxovnaTa dacviT
sisxlis samarTlis saqmis gamoZieba daavalos ama Tu im sa-
marTaldamcav organos an gamomZiebels; saqme CamoarTvas
erT gamomZiebels da gadasces meores. saqarTvelos mTa-
var prokurors an mis mier uflebamosil pirs ufleba aqvs,
sagamoZiebo qvemdebareobis miuxedavad, erTi sagamoZiebo
organodan amoiRos saqme da gamosaZieblad gadasces sxva
sagamoZiebo organos; gamoZiebis saproceso xelmZRvane-
lobidan CamoaSoros qvemdgomi prokurori da misi funq-
ciebi daakisros sxva prokurors;
b) monawileoba miiRos sagamoZiebo moqmedebis Catare-
baSi an TviTon awarmoos gamoZieba sruli moculobiT;
g) gamoZiebisas savaldebulo miTiTeba misces samar-
Taldamcavi organos TanamSromels an/da qvemdgom proku-
rors;
d) moiTxovos sisxlis samarTlis saqmis calkeuli ma-
salebi an mTlianad sisxlis samarTlis saqme;
e) braldebulisaTvis aRkveTis RonisZiebis gamoyene-
bis, Secvlis an gauqmebis, adamianis uflebaTa SemzRud-
veli sagamoZiebo moqmedebis an/da operatiul-samZebro
RonisZiebis Catarebis Sesaxeb sasamarTlos ganCinebis
misaRebad, agreTve am kodeqsiT gaTvaliswinebul sxva Sem-
TxvevebSi SuamdgomlobiT mimarTos sasamarTlos;
v) gaauqmos gamomZieblis an qvemdgomi prokuroris da-
dgenileba;
z) Sewyvitos sisxlissamarTlebrivi devna an/da ga-
moZieba an SeaCeros sisxlissamarTlebrivi devna;
T) gadawyvitos saCivari gamomZieblis moqmedebis an/da
dadgenilebis gamo, xolo misi sasamarTloSi gasaCivrebis
SemTxvevaSi saWiro axsna-ganmarteba misces sasamarTlos;
i) Secvalos braldeba;
k) braldebulTan dados saproceso SeTanxmeba da sasa-
marTloSi waradginos Suamdgomloba braldebulis mi-
marT sasamarTlos mier sisxlis samarTlis saqmis arsebi-
Ti ganxilvis gareSe ganaCenis gamotanis Taobaze;

255
l) sasamarTloSi waradginos mtkicebuleba, monawi-
leoba miiRos misi dasaSvebobis sakiTxis ganxilvaSi;
m) sasamarTlos mimarTos gamoZiebis procesSi kerZo
pirTagan mtkicebulebaTa gamoTxovis SuamdgomlobiT;
n) moiTxovos da daubrkoleblad miiRos saxelmwifo
organoebidan dokumenti Tu sxva nivTieri mtkicebuleba;
o) gamoitanos dadgenileba braldebulis (msjavrde-
bulis) Zebnis Sesaxeb;
p) piri cnos dazaralebulad da ganumartos misi ufle-
ba-movaleobebi401;
prokuratris uwyebis Tanamdebobis pirebi arian
prokurorebi – mTavari prokurori, misi pirveli moad-
gile da moadgileebi, afxazeTisa da aWaris avtonomiu-
ri respublikebis prokurorebi, q. Tbilisis prokurori,
saolqo prokurori, raionuli prokurori, specialize-
buli prokuraturis prokurori, sagangebo mniSvnelo-
bis saqmeTa prokurori, ufrosi prokurori, prokurori,
prokuror-kriminalisti, prokuror-staJiori, agreTve
prokuraturis departamentis, sammarTvelos, ganyofile-
bisa da maTTan gaTanabrebuli struqturuli danayofis
ufrosebi da maTi moadgileebi, romlebic uSualod asru-
leben saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kanon-
mdeblobiT gaTvaliswinebul funqciebs, aseve calkeul
SemTxvevebSi prokuraturis muSaki, romelic uSualod
ar asrulebs saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul funqciebs, magram ro-
melsac Cabarebuli aqvs prokuraturis muSakTa sakvali-
fikacio gamocda da mTavari prokuroris gadawyvetile-
biT miniWebuli aqvs prokuroris uflebamosileba402.
Aamdenad, mas Semdeg, rac ganvixileT prokuroris ufle-
bamosilebebi da ganvmarteT Tu vin SeiZleba iyos proku-
rori, SevexoT prokuroris specializaciis sakiTxs.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis mixedviT, arasrulwlovnis saqmeze saprokuroro
401 saqarTvelos sislxis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 33. moq.red.
402 saqarTvelos kanoni prokuraturis Sesaxeb. muxli 2. punqti a. moq.red.

256
saqmianobas axorcielebs arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebaSi specializebuli prokurori.403
sisxlis samarTlis saqmeSi specializebuli proku-
rori unda CaerTos im SemTxvevaSi Tu saxeze gvaqvs aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis procesi.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi, romlis
saproceso zedamxedveloba unda ganaxorcielos specia-
lizebulma prokurorma saxeze gvaqvs maSin, rodesac Sei-
qmneba dasabuTebuli varaudi, rom 18 wlamde asakis pirma
Caidina marTlsawinaaRmdego, an marTlsawinaaRmdego da
braleuli qmedeba. aseT samarTlebriv SemTxvevaSi aras-
rulwlovnis sisxlis samarTlis saqmeze saproceso xel-
mZRvaneloba da sasamarTloSi braldebis mxardaWera unda
ganaxorcielos specializebulma prokurorma.
specializebuli prokuroris CarTva arasrulwlovan-
Ta marTlmsajulebis procesSi saWiroa;
1. sisxlissamarTlebrivi devnis SemTxvevebSi.
2. sisxlis samarTlis saqmeze gamoZiebis Sewyvetis
SemTxvevebSi.
3. sxva specialuri SemTxvevebSi, rac saWiroebs spe-
cializebuli prokuroris saqmeSi CarTvas, rac unda
ganxorcieldes mxolod arasrulwlovanTan SemxeblobaSi
arsebuli marTlmsajulebis procesis warmoebis kuTxiT.

§7 sisxlissamarTlebrivi devnis ganxorcieleba


specializebuli prokuroris mier
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
mixedviT sisxlissamarTlebriv devnas am kodeqsiT dad-
genili wesiT axorcielebs mxolod prokurori. sisxlis-
samarTlebrivi devnis dawyebisa da Sewyvetis Sesaxeb ga-
dawyvetilebis miRebisas prokurori sargeblobs diskre-
ciuli uflebamosilebiT, ra drosac xelmZRvanelobs sa-
403 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi. mM uxli 18.
mN awili 2. moq.red.

257
jaro interesebiT404. sisxlissamarTlebrivi devna iwyeba
piris dakavebisTanave an braldebulad cnobisTanave (Tu
is ar daukavebiaT)405. Oorive SemTxvevaSi sisxlis samrTlis
saqmis saproceso xelmZRvaneloba unda ganaxorcielos
specializebulma prokurorma.
ganvixiloT TiToeuli SemTxveva;
1. Tu saxezea saqarTvelos sisxlis samarTlis sapro-
ceso kodeqsis 171-e muxliT gaTvaliswinebuli 16 wlis pi-
ris dakavebis safuZvlebi, aRniSnuli momentidan sisxlis
samarTlis saqmeSi unda CaerTos specializebuli proku-
rori, romelic ganaxorcielebs saproceso xelmZRvane-
lobas, gamoitans dadgenilebas piris braldebis Sesaxeb
da Seadgens yvela sxva saproceso dokuments, Seitans da
mxars dauWers sasamarTloSi nebismier kanoniT gaTva-
liswinebul Suamdgomlobas da saCivars, samive instanciis
sasamarTloSi mxars dauWers saxelmwifo braldebas.
2. arsebobs dasabuTebuli varaudi, rom 17 wlis piris
mier Cadenilia marTlsawinaaRmdego, braleuli qmedeba, am
SemTxvevaSi saqmeSi unda CaerTos specializebuli proku-
rori, romelic gamoitans dadgenilebas piris braldebis
Sesaxeb da Seadgens yvela sxva saproceso dokuments, Sei-
tans da mxars dauWers sasamarTloSi nebismier kanoniT ga-
Tvaliswinebul Suamdgomlobas da saCivars, samive instan-
ciis sasamarTloSi mxars dauWers saxelmwifo braldebas.
sisxlissamarTlebirivi devnis dawyebis SemTxvevaSi
SesaZloa saqme gvqondes gvqondes iseT SemTxvevasTan, ro-
desac sisxlis samarTlis saqmeSi aris rogorc srulwlo-
vani braldebuli aseve arasrulwlovani braldebuli, am
dros, sanam saqmis gamoyofa ar moxdeba, sisxlis samarT-
lis saqmis warmoebis valdebuleba ekisreba specialize-
bul prokurors.
magaliTi;
Cadenilia braleuli qmedeba winaswari SeTanxmebiT
404 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 16. moq.red.
405 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 167. aN wili 1.
moq.red.

258
17 wlis arasrulwlovnis da 20 wlis srulwlovnis jgu-
fis mier. aseT SemTxvevaSi sisxlis samarTlis saqme sru-
li moculobiT (Tu misi gamoyofa ar moxdeba) unda awar-
moos specializebulma prokurorma, sasamarTloSi Suam-
dgomloba unda Seitanos da saxelmwifo braldebas mxari
unda dauWiros specializebulma prokurorma.

§8 sisxlissamarTlebrivi devnis an/da gamoZiebis


Sewyvetis SemTxvevebSi specializebuli
prokuroris monawileoba sisxlis samarTlis
saqmeSi
sisxlis samarTlis saqmis Sewyvetis samarTlebrivi
berketi saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso ko-
deqsis mixedviT aqvs prokurors da rig SemTxvevebSi –
sasamarTlos.
gamoZiebis mimdinareobis dros prokurors, saqarTve-
los sixlis samarTlis saproceso kodeqsis 105-e muxliT
gaTvaliswinebuli samarTlebrivi safuZvlis arsebobisas
SeuZlia miiRos gadawyvetileba gamoZiebis an sisxlissa-
marTlebrivi devnis ardawyebis an Sewyvetis Sesaxeb.
sasamarTlos aqvs ufleba Sewyvitos sisxlissamarTle-
brivi devna winasasamarTlo sxdomaze, Tu braldebis mxa-
ris mier wardgenili mtkicebulebebi albaTobis maRali
xarisxiT ar iZleva safuZvels varaudisaTvis, rom dana-
Sauli am pirma Caidina, aseve garda winasasamarTlo sxdo-
misa, sasamarTlos SeuZlia Sewyvitos sisxlissamarTle-
brivi devna saqarTvelos ssk-is 191-e muxlis Tanaxmad; ro-
desac arsebobs am kodeqsiT dadgenili safuZveli, saqmis
arsebiTad ganmxilveli sasamarTlo mxaris Suamdgomlo-
biT wyvets sisxlissamarTlebriv devnas. amasTanave, sasa-
marTlo auqmebs gamoyenebul aRkveTis RonisZiebas, agre-
Tve wyvets am kodeqsiT gaTvaliswinebul sxva sakiTxs. xo-
lo, Tu dadginda, rom braldebuli danaSaulis Cadenisas
Seuracxi iyo, sasamarTlo mxaris SuamdgomlobiT Sewy-

259
vets mis mimarT sisxlissamarTlebriv devnas.
rogorc aRvniSneT, sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsis 105-e muxlis samarTlebrivi safuZvlebi aZle-
vs prokurors uflebamosilebas Sewyvitos/ar daiwyos
sissxlissamarTlebrivi devna sisxlis samarTlis saqmeze.
aRniSnuli muxlis normebi arasrulwlovanTa marTlm-
sajulebis procesSic Sesalebelia amoqmeddes, da miuxe-
davad imisa, rom sisxlis samarTlis saqmeze wydeba/ar iw-
yeba sisxlissamarTlebrivi devna an/da wydeba gamoZieba,
ucilebelia saqme rig SemTxvevebSi awarmoos specialize-
bulma prokurorma.

ganvixiloT aRniSnuli SemTxvevebi;


1. saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis pirveli nawilis
“g” punqtiT gaTvaliswinebulia sissxlis samarTlis saq-
mis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli – Tu axali kano-
ni auqmebs qmedebis danaSaulebriobas, sisxlis samarTlis
saqme unda awarmoos specializebulma prokurorma da
Sewyvetac unda ganaxorcielos specializebulma proku-
rorma;
2. iseT SemTxvevaSi axali kanoni auqmebs qmedebis da-
naSaulebriobas da arsebobs dasabuTebuli varaudi rom
14-dan 18 wlamde arasrulwlovanma es qmedeba Caidina,
Sesabamisad dasabuTebuli varaudis Seqmnis momentidan
sisxlis samarTlis saqmeze gamoZiebis Sewyvetamde saxezea
arasrulwlovnis marTlmsajulebis procesi.
3. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
pirveli nawilis “d” punqtiT gaTvaliswinebuli sissxlis
samarTlis saqmis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli
– Tu kanoni, romelsac emyareba braldeba, arakonstitu-
ciurad aris cnobili, sisxlis samarTlis saqme unda awar-
moos specializebulma prokurorma da Sewyvetac unda
ganaxorcielos specializebulma prokurorma, im martivi
mizezis gamo, rom manam, sanam dadgindeboda, rom kanoni
iyo arakonstituciuri, saxeze iyo dasabuTebuli varau-

260
di rom 14-dan 18 wlamde arasrulwlovanma es qmedeba Cai-
dina da mis mimarT warmoebda marTlmsajulebis procesi,
Sesabamisad dasabuTebuli varaudis Seqmnis momentidan
sisxlis samarTlis saqmeze gamoZiebis Sewyvetamde saxezea
arasrulwlovnis marTlmsajulebis procesi.
4. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
pirveli nawilis “e” punqtiT gaTvaliswinebuli sissxlis
samarTlis saqmis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli
– Tu gasulia saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT
dadgenili sisxlissamarTlebrivi devnis xandazmulobis
vada, sisxlis samarTlis saqme unda awarmoos speciali-
zebulma prokurorma da Sewyvetac unda ganaxorcielos
specializebulma prokurorma, anu im wuTidan rodes-
ac Seiqmneba dasabuTebuli varaudi rom qmedebis Camde-
ni piri aris 14-dan 18 wlamde sisxlis samarTlis saqmeze
gamoZiebis Sewyvetamde arasrulwovnis mimarT moqmedebs
arasrulwoovanTa marTlmsajulebis procesi.
5. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
pirveli nawilis “v” punqtiT gaTvaliswinebuli sissxlis
samarTlis saqmis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli –
Tu gamocemulia amnistiis aqti, romelic pirs aTavisu-
flebs Cadenili qmedebisaTvis sisxlissamarTlebrivi pa-
suxismgeblobisa da sasjelisagan, sisxlis samarTlis sa-
qme unda awarmoos specializebulma prokurorma da Sewy-
vetac unda ganaxorcielos specializebulma prokuror-
ma. vinaidan im wuTidan rodesac Seiqmneba dasabuTebuli
varaudi rom qmedebis Camdeni piri aris 14-dan 18 wlamde,
sisxlis samarTlis saqmeze gamoZiebis Sewyvetis momentam-
de arasrulwovnis mimarT moqmedebs arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis procesi.
6. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
pirveli nawilis “z” punqtiT gaTvaliswinebuli sissxlis
samarTlis saqmis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli –
Tu arsebobs sasamarTlos kanonier ZalaSi Sesuli ganaCe-
ni imave braldebis gamo an/da sasamarTlos ganCineba imave

261
braldebiT sisxlissamarTlebrivi devnis Sewyvetis Tao-
baze, sisxlis samarTlis saqme unda awarmoos specialize-
bulma prokurorma da Sewyvetac unda ganaxorcielos spe-
cializebulma prokurorma. vinaidan im wuTidan rodesac
Seiqmneba dasabuTebuli varaudi, rom qmedebis Camdeni pi-
ri aris 14-dan 18 wlamde asakis, sisxlis samarTlis saqmeze
gamoZiebis Sewyvetis momentamde arasrulwovnis mimarT
moqmedebs arasrulwoovanTa marTlmsajulebis procesi.
7. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
pirveli nawilis “i” punqtiT gaTvaliswinebuli sissxlis
samarTlis saqmis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli
– Tu prokurorma uari Tqva braldebaze am kodeqsiT ga-
Tvaliswinebul SemTxvevebSi da dadgenili wesiT, sisxlis
samarTlis saqme unda awarmoos specializebulma proku-
rorma da Sewyvetac unda ganaxorcielos specializebul-
ma prokurorma. vinaidan braldebaze uaris Tqma TavisTa-
vad gulisxmobs, rom saqmeze arsebobs dasabuTebuli va-
raudi, rom Cadenilia danaSauli, magram prokurori uars
ambobs braldebaze kanoniT dadgenili wesis gamoyenebiT.
amdenad, im wuTidan rodesac Seiqmneba dasabuTebuli va-
raudi rom qmedebis Camdeni piri aris 14-dan 18 wlamde asa-
kis, sisxlis samarTlis saqmeze gamoZiebis Sewyvetis mo-
mentamde arasrulwovnis mimarT moqmedebs arasrulwoo-
vanTa marTlmsajulebis procesi.
8. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
pirveli nawilis “z” punqtiT gaTvaliswinebuli sissxlis
samarTlis saqmis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli –
danaSaulze nebayoflobiT xelis aReba, sisxlis samarT-
lis saqme unda awarmoos specializebulma prokurorma,
aseve, Tu dadgindeba, rom piris qmedeba, romelmac nebayo-
flobiT aiRo xeli danaSaulis damTavrebaze faqtobri-
vad sxva danaSauls warmoadgens, saqme aucileblad unda
awarmoos specializebulma prokurorma, vinaidan arse-
bobs dasabuTebuli varudi, rom 14-dan 18 wlamde aras-

262
rulwlovnis mier Cadenilia danaSauli rasac SesaZloa
mohyves sisxlissamarTlebrivi devnis ganxorieleba.
9. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
pirveli nawilis “l” punqtiT gaTvaliswinebuli sissxlis
samarTlis saqmis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli –
qmediTi monanieba, sisxlis samarTlis saqme unda awarmoos
specializebulma prokurorma da saqmeze gamoZiebac unda
Sewyvitos specializebulma prokurorma, radganac qmedi-
Ti monanieba gulisxmobs danaSaulis aRiarebas da samar-
Taldamcav organoSi nebayoflobiT gamocxadebas, Sesaba-
misad, 14-dan 18 wlamde arasrulwlovnis mimarT arsebobs
dasabuTebuli varaudi rom man Caidina danaSauli, ris Sem-
degac is cxaddeba samarTaldamcav organoSi da qmediTad
inaniebs Cadenil danaSauls.
10. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
meore nawilis “a” punqtiT gaTvaliswinebuli sissxlis
samarTlis saqmis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli –
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis asakis ararseb-
obsa, sisxlis samarTlis saqme unda awarmoos specialize-
bulma prokurorma da saqmeze gamoZiebac, unda Sewyvitos
specializebulma prokurorma. aRniSnuli SesaZloa miviC-
nioT sagamonakliso SemTxvevad, magram faqtia, rom aras-
rulwlovnis saukeTeso interesebidan gamomdinare, mainc
saWiroa prokuroris specializacia vinaidan Cadenilia
marTlsawinaaRmdego qmedeba, romelic ver iqneba dana-
Sauli imitom rom saxeze araa braleuli qmedeba.
11. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
meore nawilis “ b” punqtiT gaTvaliswinebuli sissxlis
samarTlis saqmis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli
– Seuracxadoba, sisxlis samarTlis saqme unda awarmoos
specializebulma prokurorma da saqmeze gamoZiebac unda
Sewyvitos specializebulma prokurorma. vinaidan saxezea
dasabuTebuli varudi, rom piris mier Cadenilia danaSau-
li, ris Semdgomac Sesabamisi eqspertizis Catarebis Sede-

263
gad gaxda cnobili, rom piri qmedebis Cadenis dros Seura-
cxi iyo.
12. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
mesame nawiliT gaTvaliswinebuli sissxlis samarTlis sa-
qmis Sewyvetis samarTlebrivi safuZveli – devnis dawyeba/
warmoeba ewinaaRmdegeba sisxlis samarTlis politikis
saxelmZRvanelo principebs, sisxlis samarTlis saqme un-
da awarmoos specializebulma prokurorma da saqmeze ga-
moZiebac unda Sewyvitos specializebulma prokurorma.
vinaidan saxezea dasabuTebuli varudi, rom piris mier Ca-
denilia danaSauli, magram arsebuli obieqturi mizezebis
gamo prokurori miiCnevs, rom devnis dawyeba ewinaaRmde-
geba sisxlis samarTlis politikis saxelmZRvanelo prin-
cipebs.
13. rodesac saxezea saqarTvelos sssk-is 105-e muxlis
meoTxe nawiliT anda meoTxe da mexuTe nawilis erToblio-
biT gaTvaliswinebuli sissxlis samarTlis saqmis Sewyve-
tis samarTlebrivi safuZveli – ganridebis, ganrideba-me-
diaciis SemTxvevaSi 14-dan 21 wlamde piris mimarT sisxlis
samarTlebrivi devnis da saqmis sajaro interesebis arar-
sebobis gamo Sewyvetis safuZveli, sisxlis samarTlis saq-
me unda awarmoos specializebulma prokurorma da saqmeze
gamoZiebac unda Sewyvitos specializebulma prokurorma.
vinaidan saxezea dasabuTebuli varudi, rom piris mier Ca-
denilia danaSauli, magram mis mimarT prokuroris mier
xorcieldeba ganridebis, ganrideba-mediaciis procesi.
aseT dros SesaZloa piris mimarT sisxlissamarTlebrivi
devna arc iyos dawyebuli, magram amas arsebiTi mniSvnelo-
ba specializaciis kuTxiT ara aqvs.
14. sxva specialuri SemTxvevebi, rac saWiroebs specia-
lizebuli prokuroris saqmeSi CarTvas, rac unda ganxor-
cieldes mxolod arasrulwlovanTan SemxeblobaSi arse-
buli marTlmsajulebis procesis warmoebis kuTxiT.

264
§9 specializebuli prokuroris monawileoba sxva
samarTlebriv SemTxvevebSi sisxlis samarTlis
saqmeSi
arasrulwlovnis saukeTeso interesebidan gamomdi-
nare, mizanSewonilia, ganvixiloT rigi samarTlebrivi
SemTxvevebi, rodesac saqmeSi unda CaerTos da saproceso
xelmZRvaneloba srulad an nawilobriv ganaxorcielos
specializebulma prokurorma.

aseT SemTxvevebs miekuTvneba;


1. sisxlis samarTlis saqme, romelSic sisxlissamarT-
lebrivi devna dawyebuli ar aris, magram arsebobs dasabu-
Tebuli varaudi, rom 14-dan 18 wlamde asakis piris mier
Cadenilia danaSauli.
2. sisxlis samarTlis saqme, romelSic dazaralebulis
statusi eniWeba 18 wlamde asakis pirs/pirebs.
3. sisxlis samarTlis saqme, romelSic mowmis statusi
aqvs 18 wlamde asakis pirs/pirebs.
4. sisxlis samarTlis saqme, sadac braldebulis pi-
rovneba dadgenili ar aris magram arsebobs dasabuTebuli
varaudi, rom danaSaulis Camdeni piri aris arasrulwlo-
vani.

ganvixiloT Tu ras gulisxmobs TiToeuli mosazreba;


1. specializebuli prokurori unda CaerTos sisxlis
samarTlis saqmeSi, romelSic sisxlissamarTlebrivi
devna dawyebuli ar aris, magram Seiqmneba dasabuTebuli
varaudi, rom 14-dan 18 wlamde asakis piris mier Cadenilia
danaSauli.
magaliTi;
16 wlis piris mier Cadenilia marTlsawinaaRmdego bra-
leuli qmedeba, da arsebobs braldebulis sasamarTlos
ganCinebiT dakavebis samarTlebrivi safuZvlebi. bral-
debis mxarem SuamdgomlobiT unda mimarTos sasamarTlos
raTa aiRos Sesabamisi ganCineba. aseT SemTxvevaSi, dasabu-

265
Tebuli varaudis Seqmnis momentidan sisxlis samarTlis
saqmis saproceso xelmZRvaneloba da maT Soris aseTi
Suamdgomlobis Sedgena unda ganaxorcielos specialize-
bulma prokurorma.
2-3. specializebuli prokurori unda CaerTos sisxlis
samarTlis saqmeSi, romelSic dazaralebulis an/da mow-
mis statusi eniWeba 18 wlamde asakis pirs/pirebs.
Aam SemTxvevaSi mniSvnelovania garemoeba, Tu rodis un-
da CaerTos specializebuli prokurori saqmeSi, man un-
da awarmoos sruli sisxlis samarTlis saqme Tu mxolod
dazaralebulTan SemxeblobaSi arsebul moqmedebebSi da
dokumentebis SedgenaSi unda miiRos monawileoba. rogorc
gamartebul iqna rodesac saxeze gvyavs arasrulwlovani
mowme da dazaralebuli, arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis procesi Semoifargleba uSualod arasrulwlovan
dazaralebulTan Tu arasrulwlovan mowmesTan Semxe-
blobaSi arsebul sagamoZiebo Tu saproceso qmedebebis
ganxorcielebiT da sasamarTloSi maTi dakiTxviT.
Sesabamisad mivdivarT daskvnamde, rom rodesac
sisxlis samarTlis saqmeSi dazaralebuli an mowme aris
arasrulwlovani, aseT SemTxvevaSi dazaralebulTan an/
da mowmesTan SemxeblobaSi arsebuli yvela saproceso
dokumenti Sedgenil unda iqnes specializebuli proku-
roris mier, saqmis arsebiT ganxilvaze ki specializebuli
prokuroris mier unda iqnes dakiTxuli 14-dan 18 wlamde
asakis piri.

magaliTi;
arsebobs dasabuTebuli varaudi rom srulwlovanma
Caidina marTlsawinaaRmdego braleuli qmedeba, sisxlis
samarTlis saqmeSi dazaralebuli aris 14 wlis piri. Dda-
zaralebulad cnobis dadgenileba da arasrulwlovanTan
SemxeblobaSi arsebuli yvela saproceso dokumenti ga-
motanili unda iqnes specializebuli prokuroris mier.
sasamarTloSi ki arasrulwlovani dazaralebuli daki-

266
Txul unda iqnes specializebuli prokuroris mier mowmis
saxiT.

magaliTi;
arsebobs dasabuTebuli varaudi rom srulwlovanma
Caidina marTlsawinaaRmdego braleuli qmedeba, sisxlis
samarTlis saqmeSi mowme aris 16 wlis piri. DgamoZiebis eta-
pze aRniSnul mowmesTan SemxeblobaSi arsebuli yvela
saproceso dokumenti gamotanil unda iqnes specialize-
buli prokuroris mier. xolo sasamarTloSi specialize-
bulma prokurorma unda dakiTxos aRniSnuli mowme.

magaliTi;
moxda danaSauli, magram gamoZiebis mier ver dadgin-
da danaSaulis Camdeni piri, xolo dazaralebuli aris 17
wlis piri. Ddazaralebulad cnobis dadgenileba da aras-
rulwlovanTan SemxeblobaSi arsebuli yvela saproceso
dokumenti gamotanili unda iqnes specializebuli proku-
roris mier.

4. specializebuli prokurori unda CaerTos im sisxlis


samarTlis saqmeSi, romelSic braldebulis pirovneba da-
dgenili ar aris, magram arsebobs dasabuTebuli varaudi,
rom danaSaulis Camdeni piri aris arasrulwlovani.

magaliTi;
pirovnebam Caidina braleuli qmedeba, moxda misi ad-
gilze dakaveba kanoniT gaTvaliswinebuli wesiT, magram
ver dgindeba braldebulis pirovneba, xolo pirovnuli
maxasiaTeblebi iZleva dasabuTebuli varaudis safuZ-
vels rom is 14-dan 18 wlmde piria (aseT SemTvevaSi kano-
ni iTvaliswinebs Sesabamisi eqspertizebis, sagamoZiebo
da saproceso qmedebebis warmoebas pirovnebis dadgenis
mizniT, razec wignSi saubari iqneba), saqmeze saproceso
xelmZRvaneloba unda ganaxorcielos specializebulma

267
prokurorma, xolo Tu Sesabamisi eqspertizis daskvniT
dadgindeba, rom piri aris 18 wels zemoT, maSin saqmis war-
moebas ganagrZobs araspecializebuli prokurori.

§ 10 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesSi


specializebuli advokatis monawileoba
„bavSvis uflebaTa konvenciis“ 37-e muxli ganmartavs,
rom bavSvs unda hqondes ufleba, dauyovnebliv miiRos
samarTlebrivi da sxva Sesabamisi daxmareba. amasTanave,
konvenciis me – 40 muxlis me-2 punqtis “b” qvepunqtis me-
2 nawilis Tanaxmad, saxelmwifom unda uzrunvelyos, rom
TiToeuli bavSvi iyos uzrunvelyofili samarTlebrivi
an sxva aucilebeli daxmarebis miRebiT Tavisi dacvis mom-
zadebisa da ganxorcielebisaTvis.406
`samoqalaqo da politikuri uflebebis Sesaxeb saerTa-
Soriso paqtis” (ICCPR) me-14 muxli moiTxovs bavSvisTvis
ufaso iuridiuli daxmarebis gawevas, Tu bavSvs an mis mSo-
blebs ar aqvT advokatisTvis Tanxis gadaxdis saSualeba.407
`pekinis wesebi” iTvaliswinebs bavSvis “uflebas ad-
vokatze” da patimarTa mopyrobis standartuli mini-
maluri wesebis (SMR) me-7 wesis mixedviT – [...sasamarT-
lo ganxilvis msvlelobisas arasrulwlovans ufleba
aqvs warmodgenil iqnes advokatiT an mimarTos ufaso
samarTlebriv daxmarebas, Tu aseTi daxmarebis gaweva ga-
Tvaliswinebulia am qveynis kanonmdeblobiT...]408, xolo
93-e wesSi aRniSnulia, rom [...kanonTan konfliqtSi myofi
srulwlovanebisa da bavSvebis SemTxvevaSi “aragasamarT-
lebul patimars aqvs ufleba, moiTxovos ufaso iuridiu-
li daxmareba, Tu amgvari daxmareba xelmisawvdomia, da
406 bavSvis uflebaTa dacvis konvencia. muxli 37. muxli 40.
407 ix. gaeros narkotikebisa da danaSaulis winaaRmdeg brZolis biuro.
marTlmsajuleba kanonTan konfliqtSi myof bavSvTa saqmeebze.
408 ix. moris SelikaSvili. givi miqanaZe. arasrulwlovanTa marTlmsajule-
bis Taviseburebani: arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kriminologiuri,
sisxlissamarTlebrivi, penitenciuri da saerTaSoriso samarTlebrivi sa-
fuZvlebi. 2011 w.Ggv. 133.

268
rom misma samarTlebrivma mrCevelma moinaxulos igi da-
sacavad da konfidencialuri miTiTebebis mosamzadeblad
da misTvis gadasacemad”...].409
ekonomikuri da socialuri sabWos rezolucia 1997/30
(sisxlis samarTlis sistemaSi moxvedril bavSvTa mimarT
moqmedebis saxelmZRvanelo principebi) sagangebod aR-
niSnavs profesionalTa jgufis arsebobis mniSvnelobas,
romelSic iuristebic Sevlen da romelsac SeeZleba ba-
vSvisaTvis samarTlebrivi da sxva saxis daxmarebis gaweva:
“prioriteti unda mieniWos saagentoebisa da programebis
Seqmnas, raTa bavSvebi uzrunvelyofilni iqnen samarT-
lebrivi da sxva saxis daxmarebiT, saWiroebis SemTxvevaSi
ufasod ... da, kerZod, imis uzrunvelsayofad, rom yvela
bavSvis ufleba, miiRos aseTi daxmareba dakavebis momen-
tidan daculi iyos praqtikaSi”. kanonmdeblobam unda
daadginos, vin aris pasuxismgebeli im advokatebisaTvis
minimaluri standartebis Seqmnaze, romlebic warmoadge-
nen bavSvebs. aRniSnuli uwyeba SeiZleba iyos iusticiis sa-
ministro, advokatTa asociacia an iuridiuli profesiis
warmomadgeneli sxva organo. standartebi unda exebodes
mTel rig sakiTxebs, maT Soris sisxlis samarTlis sfero-
Si muSaobis minimaluri iuridiuli gamocdilebis, daniS-
visaTvis aucilebeli treningebis da warmomadgenlobis
uwyvetobis aucileblobas. standartebis ganxorciele-
bisaTvis kanonmdebloba aseve unda iTvaliswinebdes aseTi
treningis dafinansebis sakiTxs da treningis gavlis da-
madasturebeli sabuTis wardgenas manamde, sanam iurists
nebas darTaven, warmoadginos bavSvi sasamarTloSi.410
regionul doneze, iuridiuli daxmarebis miRebis
ufleba aseve gaTvaliswinebulia bavSvis uflebebisa da
keTildReobis Sesaxeb afrikis qartiis (ACRWC) me-17 mu-
xlis (2)(g)(iii) qvepunqtiT, afrikis axalgazrdobis qartiis

409 ix. gaeros narkotikebisa da danaSaulis winaaRmdeg brZolis biuro.


marTlmsajuleba kanonTan konfliqtSi myof bavSvTa saqmeebze.
410 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi”. gv. 86. 2011 weli

269
(AYC) me-18 muxlis (2)(v) qvepunqtiT, adamanisa da xalxTa
uflebebis Sesaxeb afrikis qartiis (“banjulis qartia”)
me-7 muxlis (1)(g) qvepunqtiT, evropis adamianis uflebaTa
da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvenciis (ECHR) me-6
muxlis (3)(g) qvepunqtiT, amerikis adamianis uflebaTa da-
cvis konvenciis (achr) me-8 muxlis (2)(d) qvepunqtiT da ada-
mianis uflebaTa arabuli qartiis (“arabuli qartia”) me-13
muxlis 1-li punqtiT.411
garda amisa, gaerTianebuli erebis organizaciis axal-
damtkicebuli principebi da saxelmZRvanelo miTiTebebi
sisxlis samarTlis marTlmsajulebis sistemebSi iuri-
diuli daxmarebis Sesaxeb iTvaliswinebs kanonTan konfli-
qtSi myofi bavSvebisTvis iuridiuli daxmarebis gawevas.412
pakistanis dadgenileba arasrulwlovanTa marTlm-
sajulebis sistemis Sesaxeb (2000 w.) moiTxovs, rom im iu-
ristebs, vinc kanonTan konfliqtSi myof bavSvebs war-
moadgens, hqondes “advokatad muSaobis sul mcire xuTi
wlis gamocdileba”.413
amerikis SeerTebul StatebSi santa-klaras sagrafoSi
moTxovnilia, rom sazogadoebriv damcvelebsa da proku-
rorebs hqondeT Tanazomieri saxelfaso ganakveTi. es
uzrunvelyofs finansuri Semakavebeli faqtorebis arar-
sebobas da ganapirobebs sisxlis samarTlis sasamarTlos
winaSe warmdgari yvela bavSvisaTvis xarisxiani advokate-
bis xelmisawvdomobas.414
kambojaSi advokatTa asociaciis iuridiuli daxmare-
bis departamenti kanonis mixedviT valdebulia, warmoad-
ginos Raribi mosaxleoba samarTlwarmoebis dros. 2000
wels advokatTa asociaciam Seqmna bavSvTa dacvis ganyofi-
leba kanonTan konfliqtSi myofi bavSvebis da msxverpli/
dazaralebuli bavSvebis iuridiuli warmomadgenlobis
411 ix. gaeros narkotikebisa da danaSaulis winaaRmdeg brZolis biuro.
marTlmsajuleba kanonTan konfliqtSi myof bavSvTa saqmeebze.
412 iqve.
413 ix. qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmde-
blo reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli gv. 86.
414 iqve.

270
uzrunvelyofis mizniT. ganyofileba dakompleqtebulia
iuristebiT da TanaSemweebiT, romlebic gadian trenings
bavSvTa uflebebSi, kanonTan konfliqtSi myof bavSvebTan
da msxverpl bavSvebTn muSaobis CaTvliT.415
hon-kongSi morige iuristebis sqema kanonTan konfli-
qtSi myof bavSvebs sTavazobs samarTlebriv warmomadgen-
lobas arasrulwlovanTa sasamarTloSi arsebul saqmee-
bze. umetesad aRniSnuli sqemis safuZvelze warmomadgen-
loba ufasoa, Tumca im mSoblebs, romelTac aqvT gadaxdis
saSualeba, sTxoven momsaxurebisaTvis mcire safasuris
gadaxdas. morige iuristebis sqemas finansurad mxars
uWers hon-kongis mTavroba da igi moicavs 821 advokats da
728 iuridiul konsultants.416
eTiopiaSi sabavSvo politikis afrikuli forumis mier
2004 wels daarsebuli bavSvTa samarTlebrivi dacvis cen-
tri uzrunvelyofs kanonTan konfliqtSi myofi bavSvebis
samarTlebriv warmodgenas da daxmarebas. iusticiis sa-
ministros mxardaWeriT centris TanamSromlebi dainiS-
nen arCeviT warmomadgenlebad bavSvis uflebebis dacvis
saqmeebze, kanonTan konfliqtSi myofi bavSvebis saqmeebis
CaTvliT.417
amdenad, saerTaSoriso standartebis da arsebuli
praqtikis Sejerebis Sedegad, q.hamiltonis mosazrebaze
dayrdnobiT SesaZloa vimsjeloT, rom samarTlebrivi an
sxva Sesabamisi daxmarebis uflebis srulad ganxorcie-
lebis mizniT kanonmdebloba unda Seicavdes debulebebs,
romlebic uzrunvelyofs bavSvs:
• kanonTan konfliqtis SemTxvevaSi iuridiuli kon-
sultaciis nebismier dros miRebis uflebiT;
• iuridiuli warmomadgenlobis uflebiT im SemTxve-
vaSi, rodesac bavSvi iTvleba an aRiarebulia danaSaulis
Camdenad;

415 iqve
416 ix. qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmde-
blo reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli gv. 87.
417 iqve.

271
• sakuTar advokatTan konsultaciebis uflebiT da-
kiTxvamde da saqmiswarmoebis mimdinareobisas nebismier
dros;
• advokatis daswrebamde dakiTxvis gadadebis ufle-
biT;
• ufaso warmomadgenlobis uflebiT, Tu bavSvi ver ga-
daixdis warmomadgenlis honorars418;
Sesabamisad, naTlad unda iyos gansazRvruli organo,
romelsac daekisreba samarTlebrivi warmomadgenlobis
uzrunvelyofa.
„strasburgis adamianis uflebaTa evropulma sasa-
marTlom saqmeSi `panovitsi kviprosis winaaRmdeg adamia-
nis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa evropuli kon-
venciis meeqvse muxliT gaTvaliswinebuli dacvis uflebis
darRvevad CaTvala is garemoeba, rom arc arasrulwlova-
ni eWvminatili da arc misi mama ar iyvnen informirebuli
saTanadod TavianTi uflebebis Sesaxeb – esargeblaT ad-
vokatiT da momzadebuliyvnen Sesabamisi dacvisaTvis.
aqve aRsaniSnavia savaldebulo dacvis kuTxiT sakiTxis
regulireba. kanonmdebloba, policiis/prokuraturis
protokoli an am organoebis praqtikuli qcevis wesebi
unda akisrebdes movaleobas policias/prokurors, daex-
maros bavSvs iuridiuli warmomadgenlis moZiebaSi maSin,
rodesac bavSvi an mSoblebi ver ipovian iurists an, ar aq-
vT misi honoraris gadaxdis saSualeba419. kanonmdebloba,
protokoli an praqtikuli qcevis wesebi unda moicavdes
im garemoebebs da vadebs, romlebSic policiam an proku-
rorma unda ganaxorcielon garkveuli qmedebebi (bavSvs
da mSoblebs policiaSi misvlisTanave unda hkiTxon, surT
Tu ara, rom warmodgenilni iyvnen Tavad arCeuli advoka-
tiT. Tu bavSvi da/an mSobeli ityvis, rom ar surs, dau-
yovnebliv unda daukavSirdnen iurists, raTa man warmoad-
ginos bavSvi). advokatTa asociaciam da sxva profesiulma
418 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli gv. 59.
419 iqve

272
organizaciebma unda miiRon dadgenili minimaluri stan-
dartebi, raTa uzrunvelyofili iqnes advokatebis mier
bavSvebis warmodgenisas efeqtiani momsaxurebis gaweva420.
aseve, ganvixiloT saqarTvelos kanonmdeblobaSi arse-
buli samarTlebrivi regulaciebi arasrulwlovanTa da-
cvis kuTxiT;
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
45 –e muxlis “a” qvepunqtiT;

savaldebuloa braldebuls hyavdes advokati:


a) Tu arasrulwlovania;
b) Tu ar icis sisxlis samarTlis procesis ena;
g) Tu aqvs fizikuri an fsiqikuri nakli, rac xels uS-
lis mis mier sakuTari dacvis ganxorcielebas;
d) Tu gamotanilia ganCineba (dadgenileba) sasamarT-
lo-fsiqiatriuli eqspertizis daniSvnis Sesaxeb;
e) Tu Cadenili qmedebisaTvis saqarTvelos sisxlis sa-
marTlis kodeqsiT gaTvaliswinebulia pasuxismgebloba
uvado Tavisuflebis aRkveTis saxiT;
v) Tu masTan mimdinareobs molaparakeba saproceso Se-
Tanxmebis dadebis Taobaze;
z) Tu sisxlis samarTlis saqmes ixilavs nafic msajul-
Ta sasamarTlo;
T) Tu Tavs aridebs samarTaldamcav organoSi gamocxa-
debas ;
i) Tu gaaZeves sasamarTlo sxdomis darbazidan;
k) Tu araidentificirebuli piria;
l) am kodeqsiT pirdapir gaTvaliswinebul SemTxveva-
Si .
421

niSandoblivia is faqti, rom muxli awesebs savaldebu-


lo dacvis SemTxvevas Tu braldebuli arasrulwlovania,
rac Seexeba sxva regulaciebs arasrulwlovanTa savalde-

420 iqve.
421 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 45. moq.red.

273
bulo dacvis kuTxiT yovelives aregulirebs saqarTve-
los arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis meTxuTmete muxlis pirveli nawilis mixedviT,
sisxlis samarTlis saqmis warmoebis nebismier stadiaze
arasrulwlovani braldebuli/msjavrdebuli/gamarTle-
buli da dazaralebuli sargebloben ufaso iuridiuli
daxmarebis uflebiT. sisxlis samarTlis saqmis warmoebis
nebismier stadiaze arasrulwlovan mowmes am uflebiT
SeuZlia isargeblos, Tu igi gadaxdisuunaroa.422
arsebuli saerTaSoriso praqtikis da saqarTvelos
kanonmdeblobis SejerebiT, miviCnev rom specializebul-
ma advokatma unda awarmoos kanonTan konfliqtSi myofi
arasrulwlovanis da arasrulwlovani mowmisa Tu dazara-
lebulis dacva Semdeg samarTlebriv SemTxvevebSi;
rodesac sisxlis samarTlis saqmeze braldebulia 14
wlidan 21 wlamde asakis piri.
rodesac sisxlis samarTlis saqmeze gamarTlebulia 14
wlidan 18 wlamde asakis piri.
rodesac sisxlis samarTlis saqmeze msjavrdebulia 14
wlidan 18 wlamde asakis piri. rodesac sisxlis samarTlis
saqmeze dazaralebulis statusi mieniWeba 18 wlamde asa-
kis pirs.
rodesac sisxlis samarTlis saqmeze mowme aris 18 wlam-
de asakis piri, im SemTxvevaSi Tu is gadaxdisuunaroa Seu-
Zlia isargeblos ufaso iuridiuli daxmarebis uflebiT.

ganvixiloT TiToeuli SemTxveva;


pirveli SemTxveva – 14-dan 21 wlamde asakis pirs saval-
debuloa hyavdes advokati rodesac igi braldebulia;
qveda asakobriv zRvrad arasrulwlovani bralde-
bulis svaldebulo dacvis SemTxvevaSi ganisazRvreba
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis minimaluri asa-
ki 14 weli, xolo zeda asakobrivi zRvari, saqarTvelos
422 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 15.
nN awili 1. moq.red.

274
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis mixedviT
aris 21 weli, ramdenadac arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis kodeqsis meore muxli migviTiTebs, rom kodeqsi ga-
moiyeneba agreTve 18-dan 21 wlamde asakis piris mimarTac
amave kodeqsis me-15 muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswi-
nebul SemTxvevaSi423, Tu es piri braldebulia, xolo me-
TxuTmete muxlis pirveli nawiliT – sisxlis samarTlis
saqmis warmoebis nebismier stadiaze arasrulwlovani
braldebuli/ msjavrdebuli/gamarTlebuli da dazara-
lebuli sargebloben ufaso iuridiuli daxmarebis ufle-
biT424.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesi scde-
ba saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsiT
dadgenil savaldebulo dacvis SemTxvevas da Tavis TavSi
moicavs rogorc arasrulwlovans anu 14-dan 18 wlamde
asakis pirs, aseve 21 wlamde asakis pirebsac, Sesabamisad
rodesac saxeze gveyoleba 18 wlidan 21 wlamde asakis piri,
savaldebulo dacvis regulirebis kuTxiT gamoyenebul
unda iqnes arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis
norma da ara saproceso kodeqsi.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis me-
TxuTmete muxli, iseve rogorc meore muxli, pirdapir
gvaZlevs miTiTebas, rom 14-dan 21 wlamde piris sisxlis
samarTlis saqmeSi mxolod im SemTxvevaSi unda CaerTos
specializebuli advokati Tu pirs gaaCnia braldebulis
statusi, rac gulisxmobs;
1. Tu dakavebulia 14-dan 21 wlamde asakis piri, mas
da­ka­ve­bisTanave eniWeba braldebulis statusi da saval-
debuloa dakavebis Semdgom sisxlis samarTlis saqmeSi
dauyovnebliv moxdes advokatis CarTva manam, sanam mis mi-
marT an ar gamova ganaCeni, an ar Sewydeba sissxlissamarT-
lebrivi devna.
2. Tu piris mimarT gamotanilia dadgenileba bral-
debis Sesaxeb, aRniSnuli dadgenilebis gamotanidan mis
423 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 2. nN awi-
li 1. moq.red.
424 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 15.
nN awili 1. moq.red.

275
wardgenamde anu maqsimum 24 saaTSi unda moxdes sisxlis
samarTlis saqmeSi advokatis CarTva manam, sanam mis mi-
marT an ar gamova ganaCeni, an ar Sewydeba sissxlissamarT-
lebrivi devna.
rogorc gamoZiebaSi, aseve sasamarTloSi aucilebelia
rom kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis dac-
va ganaxorcielos specializebulma advokatma, vinaidan,
naTelia, rom bavSvebs esaWiroebaT daxmareba, raTa aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis sistemis farglebSi ga-
naxorcielon TavianTi ufleba, iyvnen mosmenilni. bavSvis
uflebaTa konvencia iTvaliswinebs uflebas dacvis mom-
zadebisa da warmodgenisaTvis iuridiuli an sxva Sesaba-
misi daxmarebis uzrunvelyofis Sesaxeb. rTuli warmosa-
dgenia, rom SesaZlebelia, mousminon bavSvs mSoblis da/
an kanonieri warmomadgenlis gareSe. xSirad bavSvis ko-
munikaciis unari SezRudulia, rogorc fizikurad, aseve
fsiqologiurad. magaliTad, xSirad sasamarTloSi bavSvi
daSorebulia iuristis an mSoblisagan da fizikurad ar
SeuZlia komunikacia sasamarTlo ganxilvis msvlelobi-
sas. ufro metic, Tu bavSvi ver laparakobs iuristisaTvis
(advokatisaTvis) gasageb enaze, es kidev erTi aSkara barie-
ri iqneba komunikaciis procesSi. zogadad, samarTalwar-
moebis etapze da sasamarTloSi gamoyenebuli ena rTulia
da Zneli gasagebia rigiTi moqalaqeebisTvis, maT Soris
bavSvebisTvis. amas Tu daemata isic, rom advokati ar aris
momzadebuli arasrulwlovanTa samarTalSi, an axlos ic-
nobs samarTaldamcavi struqturebis TanamSromlebs da
ar aris bavSvis mimarT megobrulad ganwyobili, SeiZleba
es fsiqologiuri SezRudva aRmoCndes azris Tavisuflad
gamoxatvisaTvis. yvela am SemTxvevaSi potenciurad Se-
saZlebelia dairRves bavSvis uflebaTa konvenciis me-12
muxliT gaTvaliswinebuli bavSvis uflebebi.425

meore SemTxveva – 14-dan 18 wlamde asakis pirs saval-


debuloa hyavdes advokati rodesac igi gamarTlebulia;
425 qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli. gverdi 42.

276
Sesabamisad, mas Semdeg, rac pirveli an meore instan-
ciis sasamaTlos mier 14 wlidan 18 wlamde asakis piris
mimarT gamotanili iqneba gamamarTlebeli ganaCeni, miuxe-
davad gamarTlebisa aucileblad unda hyavdes advokati.
Tumca amasTan dakavSirebiT SesaZloa gaCndes SekiTx-
va – gamarTlebul pirovnebas raSi sWirdeba interesebis
damcveli advokati.
aRniSnuli kiTxva moklebulia samarTlebriv da logi-
kur safuZvels, vinaidan, rodesac pirovnebis mimarT pir-
veli instanciis sasamarTlos mier gamotanil iqneba gama-
marTlebeli ganaCeni, aRniSnuli ganaCeni braldebis/da-
cvis mxaris mier SesaZlebelia gasaCivrebul iqnes meore
instanciis sasamarTloSi, iseve rogorc meore intanciis
sasamarTlos gamamarTlebeli ganaCeni SesaZloa gasaCi-
vrebuli iqnes sakasacio wesiT.
Aamdenad, mas Semdeg, rac ganaCeni iqneba gasaCivrebuli
da sasamarTlo ganixilavs aRniSnul saqmes, aucilebelia
gamarTlebulis interesebi daicvas specilizebulma ad-
vokatma Tu gamarTlebulis asaki aris 14-dan 18 wlamde.
Mmagram rodesac 18-dan 21 wlamde asakis braldebulis
interesebs icavs advokati, mis mimarT pirveli instanciis
sasamarTlos mier gamamarTlebeli ganaCenis SemTxvevaSi
advokati avtomaturad scildeba sisxlis samarTlis saq-
mis ganxilvas.
M
mesame SemTxveva – rodesac sisxlis samarTlis saqmeze
msjavrdebulia 14 wlidan 18 wlamde asakis piri.
aseT SemTxvevaSi, savaldebuloa msjavrdebuls hya-
vdes advokati, vinaidan is arasrulwlovania da msjavr-
debis Semdgom SesaZlebelia ganaCeni iqnes gasaCivrebuli
Semdegi instanciis sasamarTloSi mxaris mier.
Mmagram rodesac 18-dan 21 wlamde asakis braldebulis
interesebs icavs advokati, mis mimarT pirveli instanciis
sasamarTlos mier gamamtyunebeli ganaCenis SemTxvevaSi,
advokati avtomaturad scildeba sisxlis samarTlis saq-
mis ganxilvas.

277
meoTxe SemTxveva – rodesac sisxlis samarTlis saqmeze
dazaralebulis statusi miniWebuli aqvs 18 wlamde asakis
pirs.
mas Semdeg, rac sisxlis samarTlis saqmeze dazarale-
bulad cnobis dadgenilebis safuZvelze, dazaralebulis
statusi miniWebuli aqvs 18 wlamde asakis arasrulwlo-
vans, misi interesebis damcvelad savaldebulo aris Caer-
Tos advokati, romelic ganaxorcielebs arasrulwlovani
dazaralebulis interesebis dacvas. M
arasrulwlovani dazaralebulis advokats, ki mimaCnia,
rom srulad unda mieniWos saqarTvelos sisxlis samarT-
lis saproceso kodeqsis 57-e muxliT gaTvaliswinebuli
uflebebi da miewodos 58-e muxliT gaTvaliswinebuli in-
formacia. kerZod arasrulwlovnis advokats ufleba aq-
vs;
icodes braldebulisaTvis wardgenili braldebis
arsi, miiRos informacia am kodeqsis 58-e muxliT gaTva-
liswinebuli saproceso moqmedebebis Sesaxeb, sasamarT-
loSi saqmis arsebiTi ganxilvisas, sasamarTlos mier saq-
mis arsebiTi ganxilvis gareSe ganaCenis gamotanis Taoba-
ze Suamdgomlobis ganxilvisas da sasjelis Sefardebis
sakiTxis ganxilvis dros sasamarTlo sxdomaze misces Cve-
neba im zianis Sesaxeb, romelic dazaralebuls danaSaulis
Sedegad miadga, an werilobiT warudginos sasamarTlos
aRniSnuli informacia, ufasod miiRos gamoZiebis an/da
sisxlissamarTlebrivi devnis Sewyvetis Sesaxeb dadgeni-
lebis/ganCinebis, ganaCenis, sxva Semajamebeli sasamarT-
lo gadawyvetilebis asli, daexmaros dazaralebuls rom
miiRos procesSi monawileobis Sedegad gaweuli xarjebis
anazRaureba; daexmaros dazaralebuls rom daibrunos ga-
moZiebisas da sasamarTlo ganxilvisas saqmis saWiroebi-
saTvis droebiT CamorTmeuli, misi kuTvnili qoneba, moi-
Txovos saWiroebis SemTxvevaSi arasrulwovani dazarale-
bulisaTvis dacvis specialuri RonisZiebis gamoyeneba,
Tu safrTxe emuqreba rogorc arasrulwlovanis, ise misi
axlo naTesavis an ojaxis wevris sicocxles, janmrTelo-
278
bas an/da sakuTrebas, miiRos informacia gamoZiebis mim-
dinareobis Sesaxeb da gaecnos sisxlis samarTlis saqmis
masalebs, Tu es ar ewinaaRmdegeba gamoZiebis interesebs,
moTxovnis SemTxvevaSi miiRos informacia braldebulis
mimarT gamoyenebuli aRkveTis RonisZiebis Taobaze da
braldebulis/msjavrdebulis mier penitenciuri dawese-
bulebis datovebis Sesaxeb, Tu amiT braldebuls/msjavr-
debuls realuri safrTxe ar emuqreba, winasasamarTlo sx-
domis gamarTvamde araugvianes 10 dRisa gaecnos sisxlis
samarTlis saqmis masalebs, mimarTos braldebis mxares
am kodeqsis 182-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli
mizniT sasamarTlo sxdomis nawilobriv an srulad daxur-
vis Sesaxeb Suamdgomlobis dayenebis moTxovniT. xolo mi-
TiTebul moTxovnebze uaris Tqmis SemTxvevaSi prokuro-
ris dasabuTebuli dadgenileba,DdazaralebulTan erTad
erTjeradad gaasaCivros zemdgom prokurorTan.
Aaseve arasrulwlovani dazaralebulis interesebis
damcvel advokats ufleba aqvs moTxovnis SemTxvevaSi wi-
naswar Seatyobinos prokurorma Semdegi saproceso moq-
medebebis Catarebis adgili da dro:
a) braldebulis pirveli wardgena magistrat mosa-
marTlesTan;
b) winasasamarTlo sxdoma;
g) sasamarTlos mTavari sxdoma;
d) sasamarTlos mier saqmis arsebiTi ganxilvis gareSe
ganaCenis gamotanis Taobaze prokuroris Suamdgomlobis
ganxilvis sasamarTlo sxdoma;
e) sasjelis Sefardebis sasamarTlo sxdoma;
v) saapelacio an sakasacio sasamarTlo sxdoma.
Aaseve prokurorisagan Seityos saproceso SeTanxmebis
dadebis Sesaxeb informacia.

mexuTe SemTxveva – rodesac sisxlis samarTlis saq-


meze mowme aris 18 wlamde asakis piri, im SemTxvevaSi Tu is
gadaxdisuunaroa SeuZlia isargeblos ufaso iuridiuli
daxmarebis uflebiT.
Mmowme aris piri, romelmac SeiZleba icodes sisxlis
279
samarTlis saqmis garemoebaTa dasadgenad saWiro mona-
cemi. piri mowmis statussa da ufleba-movaleobebs iZens
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis Taobaze gafr-
Txilebisa da ficis dadebis Semdeg426.
Mmowmis statusiT SesaZlebeli aris isargeblos 18
wlamde asakis pirma, Tu ra asakidan SesaZlebelia iyos
piri mowme es gansasazRvria individualur SemTxvevebSi
da imis mixedviT Tu ras gvipasuxebs eqspertizis daskvna
konkretuli piris mimarT.
rac Seexeba mowmis gadaxdisuunarobas, Sefasebul un-
da iqnes konkretuli pirovnebis ojaxuri mdgomareobis
Seswavlisa da socialuri momsaxurebis saagentos cnobis
safuZvelze, magram realurad, rodesac mowme gamoZaxebu-
li aris gamoZiebis mier, SesaZlebeli aris ver moxerxdes
mis mier advokatis moyvana, aseve ver moxerxdes misi so-
cialuri mdgomareobis Seswavla.
zogadad sisxlis samarTlis kanonmdeblobis mixed-
viT, nebismier mowmes aqvs ufleba hyavdes damcveli, aras-
rulwlovanTa SemTxvevaSi, ki sxva garemoebasTan gvaqvs
saqme, kerZod Tu arasrulwlovani survils gamoTqvams da
ar aqvs finansuri SesaZlebloba advokatis ayvanisa, bral-
debis mxarem unda dauniSnos damcveli saxazino wesiT.
gadaxdisuunarobis faqti dadasturebul unda iqnes
saqarTvelos mTvarobis 2014 wlis 30 ivnisis N424 dadgeni-
lebiT; romlis mixedviTac;
1. piri gadaxdisuunarod iTvleba da saxelmwifos xar-
jze iuridiuli daxmarebiT sargeblobis ufleba eniWeba,
Tu igi aris socialurad daucveli ojaxebis monacemTa
erTian bazaSi registrirebuli ojaxis wevri, romlis sa-
reitingo qula tolia an naklebia 70 000-ze.
2. am muxlis pirvel punqtSi miTiTebuli gadaxdisuu-
naro piris garda, gadaxdisuunarod iTvleba da saxelmwi-
fos xarjze iuridiuli daxmarebiT sargeblobis ufleba
eniWeba agreTve pirs, Tu igi aris socialurad daucve-
426 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 3. nN awili 20.
moq.red.

280
li ojaxebis monacemTa erTian bazaSi registrirebuli
ojaxis wevri, romlis sareitingo qula tolia an naklebia
100 000-ze da miekuTvneba qvemoT CamoTvlilTagan erT-
erT Semdeg kategorias:
a) im mravalSviliani ojaxis wevri, romelsac hyavs 3 an
meti 18 wlamde asakis bavSvi;
b) omisa da samxedro Zalebis veterani;
g) 18 wlamde asakis SezRuduli SesaZleblobis statu-
sis mqone piri;
d) mkveTrad an mniSvnelovnad gamoxatuli SezRuduli
SesaZleblobis statusis mqone
srulwlovani piri;
e) mkveTrad, mniSvnelovanad an zomierad gamoxatuli
SezRuduli SesaZleblobis statusis mqone
piri, Tu SesaZleblobis SezRudva mimdinareobs bavS-
vobidan;
v) 18 wlamde asakis ded-mamiT oboli bavSvi;
z) ruseTis federaciis mier saqarTvelos winaaRmdeg
ganxorcielebuli samxedro agresiis Sedegad iZulebiT
gadaadgilebuli piri427.
rac mniSvnelovania; iuridiuli daxmarebiT mosar-
geble piri samarTalwarmoebis Sesabamisi stadiis das-
rulebamde CaiTvleba gadaxdisuunarod da unarCundeba
saxelmwifos xarjze iuridiuli daxmarebiT sargeblobis
ufleba, miuxedavad gadaxdisuunarod aRiarebisaTvis am
wesis me-2 muxliT gaTvaliswinebuli safuZvlis gauqmebi-
sa428, rac niSnavs imas, rom advokati arasrulwlovnis dac-
vas awarmoebs samive instanciaSi sisxlis samarTlis saqmis
amowurvamde.
aRniSnuli SemTxveva ar unda iqnes ganxiluli impera-
tiul daTqmad imisa, rom savaldebulo aris arasrulwlo-
van mowmes yvelas hyavdes advokati.

427 saqarTvelos mTvarobis 2014 wlis 30 ivnisis N424 dadgenileba. mM uxli 2.


moq.red.
428 saqarTvelos mTvarobis 2014 wlis 30 ivnisis N424 dadgenileba. mM uxli 5.
moq.red.

281
magaliTi;
14 wlis “a” gamoZaxebuli aris mowmis saxiT gamokiTxvis
mizniT gamoZiebis mier, gamocxadda da ar hyavs advokati,
amasTan ar gamoTqva survili rom hyavdes damcveli, aseT
SemTxvevaSi mas damcveli ar unda daeniSnos.
Mmagram, Tu “a” gamocxadda samarTaldamcav organoSi
mowmis saxiT gamokiTxvis mizniT da mas ar hyavs advokati,
mas SeuZlia moiTxovos da Tu dadasturdeba, rom gadaxdi-
suunaro aris, unda daeniSnos advokati.
MzemoaRniSnuli savaldebulo dacvis SemTxvevebis
ganxilvis Semgeg mizanSewonilia vimsjeloT ra samarTle-
brivi gzebi arsebobs sisxlis samarTlis saqmeSi advoka-
tis CarTvis da vin aris valdebuli ganaxorcielos aRniS-
nuli qmedeba.
maSin, rodesac bavSvis uflebaTa konvencia ar exeba
“ufaso” samarTlebrivi daxmarebis sakiTxs, saerTaSori-
so paqti samoqalaqo da politikuri uflebebis Sesaxeb
iTvaliswinebs bavSvis ufaso iuridiul daxmarebas, Tu
mas an mis mSoblebs ara aqvT advokatis honoraris gadax-
dis saSualeba. zRvari, romlis farglebSic saxelmwifoe-
bi uzrunvelyofen ufaso iuridiul daxmarebas, mniSvne-
lovnad meryeobs. Tumca, raime formis samarTlebrivi
daxmarebis gareSe, Znelia imis uzrunvelyofa, rom bavS-
visaTvis mTeli samarTlebrivi procesis manZilze xel-
misawvdomi iyos efeqtiani iuridiuli warmomadgenloba.
zogierT saxelmwifoSi adgilobriv arasamTavrobo orga-
nizaciebs da arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sfero-
Si specializebul organizaciebs hyavT morige advokate-
bi, romlebic daeswrebian dakiTxvas, raTa warmoadginon
bavSvi policiis TanamSromlebis mier dakavebis Semdeg
dakiTxvisas. bavSvebs unda daexmaros advokati, romelsac
esmis arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sistema da is
specifikuri problemebi, romlebsac upirispirdebian ka-
nonTan konfliqtSi myofi bavSvebi.429
429 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanondeblo reformis saxelmZR-
vanelo miTiTebebi, avt. qerolin hamiltoni gv. 85.

282
magaliTad italiasa da norvegiaSi samarTlebrivi
daxmareba mTlianad ufasoa, xolo sxva saxelmwifoebi, maT
Soris germania, advokatis honoraris gadaxda, Tu maT es
SeuZliaT430.
gaeros bavSvTa uflebaTa konvencia calsaxa miTi-
Tebas savaldebulo dacvaze da marTalia iribad, ma-
gram meormoce muxliT ganmartavs, rom saxelmwifos mier
uzrunvelyofili unda iqnes advokatis daniSvna aras-
rulwlovani braldebulisaTvis, aqve Cems mier moyvanili
q. hamiltonis saerTaSoriso kvlevebze damyarebuli naS-
romi gvaZlevs ganmartebas, rom arasrulwlovan bralde-
bulisaTvis dacvis ganxorcielebis uzrunvelyofisaTvis
honoraris ararsebobis SemTxvevaSi unda iyos organo,
romelic uzrunvelyofs arasrulwlovani mozardisaTvis
Sesabamisi warmomadgenlis anu advokatis daniSvnas, mimaC-
nia, rom saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kode-
qsi srul SesabamisobaSia ra saerTaSoriso kvlevebTan da
standartebTan, gangvisazRvravs rogorc arasrulwlo-
vani braldebulis dacvis savaldebuloobas, aseve Tu vin
unda uzrunvelyos advokatis daniSvna.431
saxelmwifo am valdebulebas akisrebs braldebis mxa-
res an/da sasamarTlos, saqarTvelos sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsis 46–e muxli migviTiTebs, rom Tu arse-
bobs am kodeqsiT dadgenili savaldebulo dacvis SemTx-
veva da sisxlis samarTlis saqmeSi ar monawileobs bral-
debulis mier ayvanili advokati, braldebis mxare an mo-
samarTle valdebulia dauyovnebliv mimarTos iuridiu-
li daxmarebis Sesabamis samsaxurs advokatis saxelmwifos
xarjze daniSvnis moTxovniT.432
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis mixediT; arasrulwlovnis saqmes awarmoebs aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebaSi specializebuli ad-
vokati, romelic valdebulia kanoniT gaTvaliswinebul
430 iqve
431 iqve
432 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso 46–e muxli. moqmedi red.

283
sxva sabuTebTan erTad warmoadginos arasrulwlovanTa
marTlmsajulebaSi misi specializaciis damadasturebe-
li, saqarTvelos advokatTa asociaciis mier damtkicebu-
li formis dokumenti.
iuridiuli daxmarebis samsaxurSi funqcionirebs
arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi specializebul
advokatTa mudmivmoqmedi jgufi, romelic kanoniT gaTva-
liswinebul SemTxvevebSi arasrulwlovans pirveli mo-
TxovnisTanave, umokles vadaSi uzrunvelyofs iuridiu-
li daxmarebiT.433

Sesabamisad;
1) 14-dan 18 wlamde braldebuli arasrulwlovnis dac-
va unda awarmoos specializebulma advokatma – im SemTx-
vevaSic ki braldebuli saqmis warmoebis dros srulwlo-
vani gaxda.
2) 14-dan 18 wlamde msjavrdebuli arasrulwlovnis
dacva unda awarmoos specializebulma advokatma – im Sem-
TxvevaSic ki msjavrdebuli saqmis Semdgom instanciaSi
ganxilvis dros srulwlovani gaxda.
3) 14-dan 18 wlamde gamarTlebuli arasrulwlovnis
dacva unda awarmoos specializebulma advokatma – im Sem-
TxvevaSic ki msjavrdebuli saqmis Semdgom instanciaSi
ganxilvis dros srulwlovani gaxda.
4) 18-dan 21 wlamde asakis braldebulis dacvisaTvis
specializacia saWiro ar aris Tu saxeze ar gvaqvs zemoaR-
niSnuli “a” SemTxveva.
5) 18 wlamde asakis mowmis dacva unda awarmoos specia-
lizebulma advokatma.
6) 18 wlamde asakis dazaralebulis dacva unda awar-
moos specializebulma advokatma.

specializacia moeTxoveba rogorc saxazino advokats,


aseve xelSekrulebis safuZvelze ayvanil advokatsac.
433 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 20. aN wi-
li 1-2. moq.red.

284
garda zemoaRniSnulisa, rodesac saubari aris ad-
vokatze, aucileblad unda SevexoT srulwlovani bral-
debulis advokatsac, im SemTxvevaSi rodesac sisxlis
samarTlis saqmeSi dazaralebuli gvxvdeba arasrulwlo-
vani. aseT dros yvela is sagmoZiebo qmedeba, rac Semxe-
blobaSi aris arasrulwlovan dazaralebulTan, unda ga-
naxorcielos specializebulma advokatma.
magaliTi; sisxlis samarTlis saqmeze sadac bralde-
buli aris srulwlovani, dazaralebulis statusiT sar-
gebloba 15 wlis arasrulwlovani, advokats gauCnda sur-
vili, rom gamoZiebis etapze gamokiTxos dazaralebuli,
aseT SemTxvevaSi mas unda hqondes specializacia.
sisxlis samarTlis saqme warmarTuli aris sasamarT-
loSi, sadac dazaralebuli aris arasrulwlovani, aseT
SemTxvevaSi arasrulwlovani dazaralebulis dakiTxva
unda awarmoos specializebulma advokatma, magram ra mox-
deba, Tu advokats specializacia ar gaaCnia, aseT SemTxve-
vaSi Tu iqneba braldebulis survili, sisxlis samarTlis
saqmeSi unda CaerTos specializebuli advokati da es Se-
saZlebelia braldebulis moTxovnis SemTxvevaSi Caisvas
savaldebulo dacvis samarTlebriv CarCoSi da advokatis
gamoyofa moxdes sasamarTlos gadawyvetilebis safuZ-
velze iuridiuli daxmarebis biuros mier, raTa ar Sei-
zRudos braldebulis dacva.

285
§ 11 rogor xdeba arasrulwlovanTa
marTlmsajulebaSi specializacia
zemoaRniSnuli sakiTxebis ganxilvis Semdeg, mizan-
Sewonilad mimaCnia, ganvixiloT Tu vin arian specialize-
buli advokati, prokurori, mosamarTle da sxva pirebi da
rogor xdeba maTi specialiacia.
specializaciis sakiTxis regulireba xdeba aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis procesis ganmaxorcie-
lebeli da am procesSi monawile pirebis specializaciis
standartis damtkicebis Sesaxeb saqarTvelos mTavrobis
N668 dadgenilebiT, romliTac;
a) arasrulwlovnebis marTlmsajulebaSi CarTuli
prokuraturis sistemis gamomZieblebisa da prokurore-
bis gadamzadebas uzruvelyofs saqarTvelos prokura-
turis profesiuli ganviTarebisa da karieris marTvis
centri (sammarTvelo).
b) arasrulwlovnebis marTlmsajulebaSi CarTuli
gamomZieblebisa da policielebis gadamzadebas uzrun-
velyofs saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros mmar-
Tvelobis sferoSi moqmedi sajaro samarTlis iuridiuli
piri – saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros akademia.
g) arasrulwlovnebis marTlmsajulebaSi CarTuli
socialuri muSakebis, mediatorebis, probaciis oficre-
bis, arasrulwlovanTa sareabilitacio dawesebulebis
da patimrobis dawesebulebis personalis gadamzadebas
uzrunvelyofs saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da pro-
baciis saministros mmarTvelobis sferoSi moqmedi saja-
ro samarTlis iuridiuli piri – sasjelaRsrulebisa da
probaciis saswavlo centri.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi monawile yve-
la piri valdebulia, gavlili hqondes treningebi Semdeg
sferoebSi:

286
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi, aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis saerTaSoriso standar-
tebi, antisocialuri qcevis fsiqologiuri aspeqtebi,
Zaladoba bavSvze da misi gavlena bavSvis ganviTarebaze,
dazaralebuli da mowme bavSvis dakiTxva/gamokiTxva (pro-
tokoli).
specializebul pirTa gadamzadebisaTvis ki saqarTve-
los iusticiis saministros mmarTvelobis sferoSi mo-
qmedi sajaro samarTlis iuridiuli piri – saqarTvelos
iusticiis saswavlo centri, sisxlis samarTlis sitemis
reformis ganmaxorcielebeli uwyebaTaSorisi sakoor-
dinacio sabWos samdivnos (iusticiis saministros anali-
tikuri departamenti) mxardaWeriT, uzrunvelyofs aras-
rulwlovanTa marTlmsajulebis reformis farglebSi
gansaxorcielebeli trenerebis gadamzadebis administri-
rebasa da koordinacias, arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebaSi monawile pirebis specializaciis etapebia tre-
nerTa gadamzadeba da Sesabamis uwyebebSi TanamSromlebis
specializacia.

287
Tavi VIII sisxlis samarTlis procesis sxva
monawileni

§1 specializacias daqvemdebarebuli sxva pirebi


saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
meeqvse Tavi gansazRvravs sisxlis samarTlis procesis
sxva monawileebs, kerZod esenia;
eqsperti – saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsis muxli 51-e da muxli 52-e.
Tarjimani – saqarTvelos sisxlis samarTlis saproce-
so kodeqsis muxli 53-e.
sasamarTlos megobari saqarTvelos sisxlis samarT-
lis saproceso kodeqsis muxli 55-e.
zemoT miTiTebuli yvela es piri SeiZleba gaxdnen aras-
rulwlovnis sisxlis samarTlis procesis sxva monawile,
magram arcerT maTgans specializacia ar sWirdeba.
samagierod specializacis imperatiuli moTxovna ki
aris arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesSi mo-
nawile;
1. socialuri muSakis mimarT;
2. mediatoris mimarT;
3. probaciis oficeris mimarT;
4. arasrulwlovanTa sareabilitacio dawesebulebis
personalis da Sesabamisi patimrobis dawesebulebis per-
sonalis mimarT.

288
§2 kanonieri warmomadgeneli
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
mixedviT kanonieri warmomadgeneli aris axlo naTesavi,
meurve, mzrunveli, mxardamWeri, romelic monawileobs
sisxlis samarTlis procesSi iseT SemTxvevaSi, rodesac
procesis monawile aris arasrulwlovani, SezRudulq-
medunariani, Tu mas janmrTelobis mdgomareobis gamo ar
SeuZlia daicvas Tavi, agreTve mxardaWeris mimRebi, Tu
sasamarTlos gadawyvetilebiT sxva ram ar aris gansazR-
vruli.434
Mmiuxedavad imisa rom sisxlis samarTlis proce-
si gvTavazobs arasrulwlovnis ganmartebas, saqarTve-
los arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi mainc
gvaZlevs damatebiT ganmartebas da gviTiTebs, rom ka-
nonieri warmomadgeneli aris arasrulwlovnis axlo na-
Tesavi, mxardamWeri, meurve, mzrunveli, romelic aras-
rulwlovnis interesebis dasacavad arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis procesSi monawileobs da sargebl-
obs arasrulwlovnis uflebebiT, garda im uflebebisa,
romlebiTac, TviT am uflebebis bunebidan gamomdinare,
SeiZleba mxolod arasrulwlovanma isargeblos435.

§ 3 axlo naTesavi
terminis axlo naTesavis ganmartebas gvTavazobs sa-
qarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis mesame
muxlis meore nawili, romlis Tanaxmadac, axlo naTesavi –
mSobeli, Svilad amyvani, Svili, Svilobili, papa, bebia, Svi-
liSvili, da, Zma, meuRle (maT Soris, ganqorwinebuli).436
Mmagram, igive samarTlebrivi terminis ganmartebas gv-
434 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 3. nN awili 4.
moq.red.
435 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 3. nN awi-
li 11. moq.red.
436 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 3. nN awili 2.
moq.red.

289
Tavazobs arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis
mesame muxlis mecxramete nawilic, romlis Tanaxmadac
– arasruwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsSi axlo na-
Tesavi aris – arasrulwlovnis mSobeli, mSvilebeli, Svi-
li, Svilobili, papa, bebia, da, Zma, meuRle (maT Soris, gan-
qorwinebuli).
mniSvnelovani gansxvaveba aRniSnuli ganmartebebs So-
ris aris is, rom cneba SviliSvili amoRebuli aris marTl-
msajulebis kodeqsis ganmartebidan, rac savsebiT bune-
brivi aris.
aseve samarTlebrivi termini Svilad amyvani rac mo-
cemulia procesSi, arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsSi gvxvdeba terminad – mSvilebeli. Aam ori terminis
samarTlebrivi buneba erTia.
amdenad, sisxlis samarTlis saqmeSi arasrulwlovnis
kanonieri warmomadgenelis statusi SesaZloa mieniWos
arasrulwlovnis mSobels, mSvilebels, Svils (rac pra-
qtikulad gamoricxuli aris), Svilobils, papas, bebias,
das, Zmas, meuRles (maT Soris, ganqorwinebuls), romelic
arasrulwlovnis interesebis dasacavad arasrulwlovan-
Ta marTlmsajulebis procesSi monawileobas miiRebs da
isargeblebs arasrulwlovnis uflebebiT, garda im ufle-
bebisa, romlebiTac, TviT am uflebebis bunebidan gamom-
dinare, SeiZleba mxolod arasrulwlovanma isargeblos.

§4 mxardamWeri
terminis ganmarteba saqarTvelos sisxlis samarTlis
sivrceSi ar gvxvdeba, amitom unda davesesxoT samoqalaqo
samarTals.
saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis mixedviT, mxardaWe-
ris mimRebs eniSneba mxardamWeri.
mxardamWeri valdebulia Tvalyuri adevnos mxardaWe-
ris mimRebis mudmiv samedicino momsaxurebas, daadginos
misi survilebi/arCevani da daexmaros mas Sesabamisi ga-

290
dawyvetilebis miRebaSi, rac gamoixateba gadawyvetilebis
misaRebad aucilebeli informaciis mxardaWeris mimRebi-
saTvis gasagebi sakomunikacio formiT miwodebaSi. mxar-
damWeri agreTve valdebulia meurveobisa da mzrunvelo-
bis organos mier dadgenil vadaSi, romelic 6 Tves ar unda
aRematebodes, zemoT miTiTebul organos miawodos sasa-
marTlos gadawyvetilebiT misTvis gansazRvruli mova-
leobebis Sesrulebis Sesaxeb informacia. am informacia-
Si mxardamWeri miuTiTebs mis mier mxardaWeris gawevasTan
dakavSirebul Taviseburebebs.437
mxardamWerad SeiZleba dainiSnos piris ojaxis wevri,
naTesavi, axlobeli an specialisti, romelic akmayofi-
lebs saqarTvelos samoqalaqo kodeqsiT dadgenil mo-
Txovnebs438, xolo Tu mxardamWeris aRniSnuli pirebisa-
gan arCeva ver moxerxda, sasamarTlo mxardamWerad niSna-
vs meurveobisa da mzrunvelobis organos uflebamosil
pirs, xolo Tu mxardaWeris mimRebi specializebul dawe-
sebulebaSia moTavsebuli – am dawesebulebis warmomadge-
nels.
Ppirs mxardamWeris statuss aniWebs samoqalaqo sasa-
marTlo, xolo sasamarTlo, romelmac gamoitana gadawy-
vetileba piris mxardaWeris mimRebad cnobis Sesaxeb, val-
debulia imave gadawyvetilebiT daniSnos mxardamWeri
(mxardamWerebi), gansazRvros mxardaWeris farglebi da
mxardamWeris (mxardamWerebis) ufleba-movaleobebi. es
gadawyvetileba misi kanonier ZalaSi Sesvlidan araugvia-
nes 3 dRisa egzavneba meurveobisa da mzrunvelobis orga-
nos mxardaWeris mimRebis sacxovrebeli adgilis mixed-
viT, mxardamWeris arCevisas aucilebeli aris mxardamWe-
ris Tanxmoba, misi pirovnuli Tvisebebi, mxardamWeris
mier misTvis dakisrebuli movaleobis Sesrulebis unari,
mxardamWerisa da mxardaWeris mimRebis urTierTdamoki-
debuleba, mxardaWeris mimRebis interesebi da neba, xolo

437 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi. muxli 1289. nN awili 2. moq.red.


438 iqve

291
mxardaWeris mimRebis arasrulwlovanebis SemTxvevaSi –
agreTve misi mSoblis miTiTeba.439
mxardamWeris saqmianobaze zedamxedvelobas axorcie-
lebs meurveobisa da mzrunvelobis organo mxardaWeris
mimRebis sacxovrebeli adgilis mixedviT. zedamxedvelo-
bis mizania mxardamWeris mier sasamarTlos gadawyvetile-
biTa da saqarTvelos kanonmdeblobiT misTvis gansazR-
vruli movaleobebis Sesrulebis kontroli, mxardaWeris
mimRebis unarebis ganviTarebis Sefaseba da Sesabamisi re-
agireba440.
meurveobisa da mzrunvelobis organo valdebulia
Seamowmos mxardamWeris mier ganxorcielebuli moqmede-
bebis sasamarTlos gadawyvetilebiT dadgenil fargleb-
Tan Sesabamisoba gegmuri SemowmebiT441, mxardamWeris mier
misTvis dakisrebuli movaleobebis SeusruleblobasTan
dakavSirebiT miRebuli nebismieri informaciis Semowme-
biT da faqtobrivi zedamxedvelobiT442.
mxardamWeri valdebulia sasamarTlos dauyovnebliv
mimarTos SuamdgomlobiT mxardaWeris farglebis Sec-
vlis/mxardaWeris gauqmebis Sesaxeb, Tu aRar arsebobs
an Seicvala is safuZveli, romlis gamoc mxardaWeris
mimRebs mxardaWera dauwesda, garda im SemTxvevisa, roca
mxardaWeris mimRebma an meurveobisa da mzrunvelobis or-
ganom ukve mimarTa sasamarTlos.443
Sesabamisad, arasrulwlovnis kanonieri warmomadgen-
lis statusi SeiZleba mieniWos sasamarTlos mier mxarda-
mWerad daniSnul piris ojaxis wevrs, naTesavs, axlobels,
meurveobisa da mzrunvelobis organos uflebamosil
pirs, xolo Tu mxardaWeris mimRebi specializebul dawe-
sebulebaSia moTavsebuli – am dawesebulebis warmomadge-
nels, romelic arasrulwlovnis interesebis dasacavad
439 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi. muxli 1280. moq.red.
440 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi. muxli 1305 prima. moq.red.
441 iqve
442 iqve
443 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi. muxli 1292. moq.red.

292
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesSi monawi-
leobas miiRebs da isargeblebs arasrulwlovnis uflebe-
biT, garda im uflebebisa, romlebiTac, TviT am uflebebis
bunebidan gamomdinare, SeiZleba mxolod arasrulwlo-
vanma isargeblos.
Mmeurve da mzrunveli – aRniSnuli samarTlebrivi ter-
minebi mizanSewonilad mimaCnia erTad ganvixilo, vinaidan
saqarTvelos samoqalaqo kanonmdebloba rogorc meurves,
aseve mzrunvels aRWurvavs TiTqmis erTidaimave ZiriTadi
uflebebiT, garda erTi mniSvnelovani faqtorisa;
meurveoba wesdeba bavSvze, romelsac 7 wlis asakisTvis
ar miuRwevia444.
mzrunveloba wesdeba arasrulwlovanze Svidi wlis
asakidan Tvramet wlamde. mzrunveloba wesdeba agreTve
srulwlovan qmedunarian pirze misi TxovniT, Tu mas Ta-
visi janmrTelobis mdgomareobis gamo ar SeuZlia damou-
kideblad ganaxorcielos Tavisi uflebebi da Seasrulos
Tavisi movaleobani.445
arasrulwlovans, romelic mSoblis mzrunvelobis
gareSe darCa mSoblebis gardacvalebis, gardacvlilad
aRiarebis, mSoblebisaTvis mSoblis uflebis CamorTme-
vis, SeCerebis an SezRudvis, maTi ugzo-ukvlod dakar-
gulad aRiarebis an bavSvis mitovebulad aRiarebis ga-
mo, uwesdeba meurveoba da mzrunveloba aRsazrdelad,
piradi da qonebrivi uflebebisa da interesebis dasaca-
vad.446
meurves an mzrunvels niSnaven meurveobisa da mzrun-
velobis organoebi, maTi Tanxmobis safuZvelze. M meurvis
an mzrunvelis arCevisas mxedvelobaSi miiReba misi pi-
rovnuli Tvisebebi, dakisrebuli movaleobis Sesrule-
bis unari, urTierT damokidebuleba, romelic arsebobs
masa da sameurveo/samzrunvelo pirs Soris, sameurveo/
444 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi. muxli 1276. moq.red.
445 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi. muxli 1277. moq.red.
446 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi. muxli 1275. nN awili 1. moq.red.

293
samzrunvelo piris interesebi, aseve mSoblis an mamkvi-
dreblis miTiTeba.447
meurve da mzrunveli unda dainiSnos ara ugvianes erTi
Tvisa im droidan, rodesac meurveobisa da mzrunvelobis
organosaTvis cnobili gaxdeba meurveobis an mzrunvelo-
bis dawesebis aucilebloba.448
Sesabamisad sasamarTlos mier daniSnuli da meurveo-
bisa da mzrunvelobis organos mier gamoyofili 7 wlamde
asakis piris meurve romelic arasrulwlovnis interese-
bis dasacavad arasrulwlovanTa marTlmsajulebis pro-
cesSi monawileobs da sargeblobs arasrulwlovnis ufle-
bebiT – aris arasrulwlovnis kanonieri warmomadgeneli.
xolo, sasamarTlos mier daniSnuli da meurveobi-
sa da mzrunvelobis organos mier gamoyofili 7 wli-
dan 14 wlamde asakis piris mzrunveli, romelic aras-
rulwlovnis interesebis dasacavad arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis procesSi monawileobs da sargeblobs
arasrulwlovnis uflebebiT – aris arasrulwlovnis ka-
nonieri warmomadgeneli.
aqve aRsaniSnavi aris rom, meurved, mzrunvelad an
mxardamWerad ar SeiZleba dainiSnos piri:
a) romelsac 18 wlis asakisTvis ar miuRwevia;
b) romelic sasamarTlom mxardaWeris mimRebad cno;
g) romelsac mSoblis ufleba CamoerTva an SeezRuda
mSoblis uflebebisa da movaleobebis SesrulebisaTvis
Tavis aridebis gamo;
d) romelic meurvis, mzrunvelis an mxardamWeris mova-
leobisagan ganTavisuflebulia misi arajerovnad Sesru-
lebis gamo449.
mM as Semdeg, rac kanoniT gansazRvrul pirovnebas mie-
niWeba kanonieri warmomadgenlis statusi, mas ufleba aqvs;
a) icodes braldebulisaTvis wayenebuli braldebis
arsi;
447 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi. muxli 1282. nN awili 2. moq.red.
448 iqve
449 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi. mM uxli 1283. moq.red.

294
b) icodes arasrulwlovan mowmesa da braldebuls So-
ris arsebuli urTierTobis Sesaxeb;
g) moTxovnis SemTxvevaSi miiRos informacia bralde-
bulis mimarT gamoyenebuli aRkveTis RonisZiebis Taobaze
da braldebulis/msjavrdebulis mier patimrobis dawese-
bulebis/Tavisuflebis aRkveTis dawesebulebis datove-
bis Sesaxeb, Tu amiT braldebuls/msjavrdebuls realuri
safrTxe ar emuqreba.450
garda zemoaRniSnulisa, saqmis sasamarTloSi ganxil-
visas mosamarTle, xolo gamoZiebis stadiaze – prokuro-
ri uflebamosilia arasrulwlovani mowmis kanonier war-
momadgenels aukrZalos saproceso moqmedebaze daswreba
mxolod im SemTxvevaSi, Tu amas arasrulwlovnis saukeTe-
so interesebi moiTxovs.
Sesabamisad am daTqmiT kanonmdebeli aZlevs ufleba-
mosilebas prokurors da mosamarTles, rom amovides ba-
vSvis saukeTeso interesebidan, aRniSnuli norma gamodis
pekinuri wesebis 15.1 normidan, romlis mixedviTac mSo-
blebs an meurves ufleba aqvT monawileoba miRon proce-
sis msvlelobisas da kopetentur organos SeuZlia moi-
Txovos maTi daswreba arasrulwlovanis interesebis ga-
TvaliswinebiT.451

§5 saproceso warmomadgeneli
Ppekinis wesebis 15.2 wesis Tanaxmad, garda imisa, rom mSo-
blebs an meurves aqvT ufleba, miiRon monawileoba sasa-
marTlo ganxilvaSi da xelisuflebis kompetentur orga-
nos SeuZlia moiTxovos maTi daswreba arasrulwlovanis
interesebis gaTvaliswinebiT, amasTanave, xelisuflebis
kompetentur organos SeuZlia uari uTxras maT aseT mo-
450 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 23.
nawili 2. moq.red.
451 gaeros minimaluri standartuli wesebi arasrulwlovanTa mimarT marTl-
msajulebis ganxorcielebis Sesaxeb (`pekinuri wesebi~). wesi 15.1. saerTaSori-
so standartebi arasrulwlovan msjavrdebulebTan mimarTebaSi.

295
nawileobaze, Tu aris safuZveli varaudisa, rom es auci-
lebelia arasrulwlovanis interesebidan gamomdinare.452
Qqerolin hamiltoni aRniSnavs, rom Tu mSobeli ver
axerxebs gonivrul vadaSi misvlas dakiTxvaze, ver xerxde-
ba masTan dakavSireba, uars acxadebs daswrebaze, bralad
edeba imave danaSaulis Cadena, an mSoblis daswreba uad-
giloa, bavSvisaTvis unda moxdes alternatiuli ufro-
sis moZieba. saukeTeso SemTxvevaSi es unda iyos naTesavi
an ojaxis axlo megobari, Tumca es yovelTvis ar aris Se-
saZlebeli. zogierT saxelmwifoSi arasamTavrobo orga-
nizaciebi uzrunvelyofen kvalificiuri adamianebis ba-
zis Seqmnas, romlebic specialurad arian momzadebulni
am amocanis Sesasruleblad, zogjer maT icnoben rogorc
“ saTanado ufross” an “pasuxismgebel ufross”. im SemTx-
vevaSi, Tu am mizniT momzadebuli adamianebi ar arseboben,
dasaSvebia maswavleblis an socialuri muSakis daswreba.453
ugandis bavSvTa aqtis (kanoni arasrulwlovanTa Se-
saxeb) (1996) mixedviT -policia valdebulia, uzrunvel-
yos policiaSi bavSvis dakiTxvis mimdinareobisas bavSvis
mSoblis an meurvis daswreba, garda iseTi SemTxvevebisa,
rodesac es ewinaaRmdegeba bavSvis WeSmarit interess.” Tu
ver xerxdeba bavSvis mSobelTan an meurvesTan dakavSire-
ba, kanoni moiTxovs, rom policia unda daukavSirdes pro-
baciis oficers, socialuri uzrunvelyofis samsaxuris
TanamSromels an sxva uflebamosil pirs, raTa es ukanask-
neli daeswros policiaSi dakiTxvas.454
saqarTvelos kanoni, arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis kodeqsi SesabamisobaSia ra saerTaSoriso standar-
tebTan – gvTavazobs termins “saproceso warmomadge-
neli”, aRniSnuli terminis SemoRebiT da statusis mqone
piris sakanonmdeblo sivrceSi SemoyvaniT kanoni uzrun-
velyofs arasrulwlovnis saukeTeso interesebis gan-
sakuTrebul dacvas, im SemTxvevebSi rodesac;
452 qerolin hamiltoni. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi. 2011 wlis maisi. g
G v. 55.
453 iqve
454 iqve

296
procesSi kanonieri warmomadgenlis monawileoba
arasrulwlovnis samarTaldamcav organoSi miyvanidan
1 saaTis ganmavlobaSi SeuZlebelia455 – norma moqmedebas
iwyebs im SemTxvevaSi, rodesac sagamoZiebo organos Ta-
namSromlebis mier ver xdeba dakavSireba arasrulwlovnis
kanonier warmomadgenelTan. Aunda aRiniSnos isic, rom
arasrulwlovans daeniSnos aRniSnuli safuZvliT sapro-
ceso warmomadgeneli, es unda gamomdinareobdes sisxlis
samarTlis saqmidan da gamomZieblma unda Seadginos Sesa-
bamisi satelefono dakavSirebis oqmi arasrulwlovnis ka-
nonier warmomadgenelTan da SesaZleblobis SemTxvevaSi
binaze Semowmebis oqmi.
magaliTi;
arasrulwlovani “a” dakavebuli iqna q.TbilisSi, xolo
misi kanonieri warmomadgeneli cxovrobs q.baTumSi.
magaliTi;
arasrulwlovani “a” dakavebul iqna q.TbilisSi, ga-
momZiebelma mxolod sityvier doneze daadgina aras-
rulwlovnisagan, rom misi mSoblebi ar arian saxlSi, am
motiviT – gadamowmebis gareSe ar unda iqnes daniSnuli
saproceso warmomadgeneli.
Aamdenad, yovelgvari gonivruli saSualeba unda amowu-
ros sagamoZiebo organom kanonieri warmomadgenlis moZie-
bis kuTxiT, ris Semdegac SesaZlebeli aris dainiSnos sa-
proceso warmomadgeneli, magram im SemTxvevaSi Tu sapro-
ceso warmomadgenlis mosxvlamde samarTaldamcav orga-
noSi movida kanonieri warmomadgeneli, arasrulwlovans
unda mieces SesaZlebloba Tavad airCios Semdgomi proce-
sis warmoebis etapze vin iqneba misi warmomadgeneli.
arasrulwlovani ar cxovrobs kanonier warmomad-
genelTan an/da uars acxadebs masTan dakavSirebaze an
procesSi mis monawileobaze456 – norma moqmedebas iwyebs

455 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli


50. nawili 1. qQ vepunqti “a”. . moq.red.
456 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli
50. nawili 1. qQ vepunqti “b” . moq.red.

297
im SemTxvevaSi, rodesac arasrulwlovans Tavad ar aqvs
survili, rom saqmeSi misi kanonieri warmomadgeneli iy-
ves kanoniT gansazrvruli piri, SesaZloa aRniSnuli ga-
mowveuli iyos fsiqologiuri kuTxiTac. rodesac aras-
rulwlovani ar cxovrobs mis kanonier warmomadgenelTan
da cxovrobs sxva adgilze, an arasrulwlovani ubralod
uars acxadebs rom sagamoZiebo organo daukavSirdes mis
kanonier warmomadgenels, SesaZlebeli aris saqmeSi Caer-
Tos da monawileoba miiRos saproceso warmomadgenelma.

magaliTi;
arasrulwlovani “a” ar cxovrobs mis mSoblebTan er-
Tad da cxovrobs TavSesafarSi, “a”-s ar surs rom mis saq-
meSi monawileoba miiRos misma kanonierma warmomadgenel-
ma, aseT SemTxvevaSi mas unda daeniSnos saproceso warmo-
madgeneli.

magaliTi;
17 wlis “a”-s sacxovrebeli saxli aqvs gorSi, sadac mu-
Saobs da ar surs rom mis mimarT warmoebul procesSi mo-
nawileoba miiRos kanonierma warmomadgenelma romelic
TbilisSi cxovrobs, aseT SemTxvevaSi mas unda daeniSnos
saproceso warmomadgeneli.

g) kanonieri warmomadgeneli arasrulwlovnis sauke-


Teso interesebis sawinaaRmdegod moqmedebs457– norma
specipikuria, vinaidan ar gvaZlevs ganmartebas Tu vin un-
da Seafasos moqmedebs Tuara kanonieri warmomadgeneli
arasrulwlovnis saukeTeso interesebis sawinaaRmdegod.
aRniSnulze pasuxi mimaCnia, rom aris amave kodeqsis
me-3 muxlis me-12 nawilSi, romlis mixedviTac saproceso
warmomadgeneli SesaZlebelia dainiSnos prokuroris, ga-
momZieblis an/da mosamarTlis mier. amdenad CamoTvlil
Tanamdebobis pirebs ufleba aqvT Seafason, Tu ramdenad
moqmedebs kanonieri warmoamadgeneli arasruwlovnis
saukeTeso interesebis winaaRmdeg.
457 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli
50. nawili 1. qQ vepunqti “g”. moq.red.

298
magaliTi;
warmoebs arasrulwlovani “a”-s gamokiTxva samarTal-
damcav organoSi, rasac eswreba misi kanonieri warmomad-
geneli, romlis qmedebac mimarTulia imisaken, rom “a”-m
gamoZiebas miawodos cru informacia, an misi qmedebiT
warmomadgeneli fsiqologiurad uaryofiT zemoqmede-
bas axdens “a”-ze ris gamoc is ver gadmoscems realobas
da ityueba. aseT SemTxvevaSi saxeze aris arasrulwlovnis
saukeTeso interesebis winaaRmdeg Cadenili qmedebebi ka-
nonieri warmomadgenlis mier da CamoTvlil Tanamdebobis
pirebs aqvT ufleba CamoaSoron aRniSnuli warmomadge-
neli saqmes da CarTon saproceso warmomadgeneli sisxlis
samarTlis saqmeSi.
arasrulwlovani kanonieri warmomadgenlis mier Cade-
nili danaSaulis msxverplia an TviTmxilvelia 458– norma
moqmedebas iwyebs maSin, rodesac gamoZiebas gaaCnia in-
formacia maszed, rom arasrulwlovani realurad aris
kanonieri warmomadgenlis mier Cadenili danaSaulis msx-
verpli da TviTmxilveli.
aseT SemTxvevaSi aucilebelia, rom saqmis masalebSi
oficialurad iyos arsebuli informacia asaxuli, saWiro
da sakmarisi aris, rom sagamoZiebo organos operatiulad
hqondes aRniSnuli informacia an Tundac varaudis do-
neze dgindebodes.
kanonieri warmomadgeneli imave danaSaulis CadenaSia
braldebuli –
normis amoqmedebisaTvis aucilebelia, rom aras-
rulwlovani unda iyos kanonTan konfliqtSi myofi piri,
aseve saqmeSi imxilebodes kanonieri warmomadgenelic.
marTalia mxileba samarTlebrivi termini ar gaxlavT, ma-
gram aRniSnulze imitom gavamaxvileT yuradReba, rom Se-
saZlebelia ar arsebobs saqmis raRac etapze dasabuTebu-
li varaudi rom kanonier warmomadgenels imave danaSauli
aqvs Cadenili, magram Tundac erTi mtkicebulebis safuZ-
458 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli
50. nawili 1. qQ vepunqti “d”. moq.red.

299
velzec Tu dafiqsirebulia msgavsi faqti, arasrulwlo-
vans unda davuniSnoT saproceso warmomadgeneli.

magaliTi;
arasrulwlovani “a” kanonTan konfliqtSi myofi piria,
arsebobs dasabuTebuli varaudi rom “a”-m braldeuli
qmedeba Caidina sxva pirTan erTad winaswari SeTanxmebiT
jgufis mier, magram saqmeSi arsebobs mxolod erTi iribi
mtkicebuleba maszed, rom gamoZiebiT daudgeneli piri
aris arasrulwlovnis kanonieri warmomadgeneli, aseT
SemTxvevaSi, Tundac mciredi safuZvlis arsebobis SemTx-
vevaSic ki unda moxdes arasrulwlovnisaTvis saproceso
warmomadgenlis daniSvna.
v) kanonieri warmomadgeneli xelmiuwvdomelia459– nor-
mis moqmedeba iwyeba im SemTxvevaSi, rodesac ver moxdeba
gamoZiebis organoebis mier kanonieri warmomadgenlis
moZieba. imisaTvis rom norma amoqmeddes yvela gonivruli
SesaZlebloba unda iqnes amowuruli kanonieri warmomad-
genlis moZiebis mizniT.

saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-


deqsis 50-e muxlis meore nawilis mixedviT – dauSvebelia
ojaxur danaSaulTan dakavSirebiT sisxlis samarTalwar-
moebis procesSi arasrulwlovnis kanonier warmomadgen-
lad im piris CarTva, romelic savaraudo moZaladea an
romlis mikerZoebulobasTan dakavSirebiT arsebobs eWvi
am pirsa da moZalade ojaxis wevrs Soris arsebuli ur-
TierTobis xasiaTidan gamomdinare an interesTa kon-
fliqtis sxva SemTxvevaSi, agreTve misTvis/maTTvis aras-
rulwlovnis mier micemuli Cvenebis (gamokiTxvis oqmis,
axsna-ganmartebis) gacnoba da gadacema.
saproceso warmomadgenels gaaCnia igive uflebebi da
movaleobebi rac kanonier wamromadgenels; igi uflebamo-
silia:
459 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli
50. nawili 1. qQ vepunqti “v” . moq.red.

300
a) procesis mwarmoebeli organos Tanamdebobis pirTan
gamoTqvas mosazreba arasrulwlovnis saWiroebebis Se-
saxeb;
b) urTierToba hqondes arasrulwlovnis axlo naTes-
avTan, advokatTan da megobarTan;
g) arasrulwlovans acnobos janmrTelobis dacvis,
fsiqologiuri an socialuri momsaxurebisa da misi miRe-
bis xelmisawvdomi saSualebebis Sesaxeb;
d) arasrulwlovans miawodos informacia misi sapro-
ceso statusis, mis mier Cvenebis micemis mniSvnelobis,
xangrZlivobisa da formis, agreTve dakiTxvis Catarebis
wesis Sesaxeb;
e) arasrulwlovans acnobos sasamarTlo mosmenis dro
da adgili, agreTve sxva Sesabamisi moqmedebebis Catarebis
da dacvis xelmisawvdomi RonisZiebebis Sesaxeb;
v) arasrulwlovans miawodos informacia mis mimarT
gamotanili saproceso gadawyvetilebis gasaCivrebis we-
sis Sesaxeb;
z) arasrulwlovnis dasaxmareblad ganaxorcielos sx-
va moqmedebebi460.

§6 kanonieri warmomadgenlis ufleba-movaleobebi


q.hamiltonis mosazrebiT, kanoni unda adgendes mSo-
blis an sxva saTanado ufrosis rols. agreTve, policias
unda daekisros mSoblisaTvis policiaSi dakiTxvis msvle-
lobisas misi rolis gacnobis valdebuleba. mSobeli an sa-
Tanado ufrosi unda iyos informirebuli imis Taobaze,
rom is ara marto ubralod damkvirvebeliviT unda iqceo-
des, aramed valdebulia:
• misces rCevebi bavSvs, romelsac kiTxaven;
• daakvirdes, sworad da samarTlianad tardeba Tu ara
dakiTxva;
• xeli Seuwyos im bavSvTan komunikaciis damyarebas,
romlis dakiTxvac mimdinareobs.
460 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli
50. nawili 4. . moq.red.

301
Kkanonieri warmomadgenlis uflebebis ganxilvisas
mniSvnelovania msoflioSi arsebuli sakanonmdeblo pra-
qtika;
uganda: ugandis bavSvTa aqti (kanoni arasrulwlovan-
Ta Sesaxeb) (1996) moiTxovs mSoblebis an meurvis daswrebas
bavSvebis policiaSi dakiTxvisas – Tu es ar ewinaaRmdegeba
bavSvis WeSmarit interesebs:
dakavebis Semdeg umokles vadaSi policiam bavSvis
dakavebis Sesaxeb unda acnobos bavSvis mSoblebs an meur-
veebs da bavSvis sacxovrebeli adgilis mixedviT adgilo-
brivi TviTmmarTvelobis sabWos bavSvTa saqmeebis mdivans.
mavritania: kanoni sisxlis samarTlis sistemaSi bavS-
vTa dacvis Sesaxeb acxadebs: “Tu bavSvi moaTavses sapa-
timro dawesebulebaSi, policiam umokles vadaSi unda
acnobos mSoblebs, mzrunvels an pirs Tu samsaxurs, ro-
melic pasuxismgebelia bavSvze, im RonisZiebebis Sesaxeb,
romelTac bavSvi eqvemdebareba.
TurqmeneTi: kanoni bavSvTa uflebebis garantiebis Se-
saxeb moiTxovs “bavSvis mSoblebis an meurvis dauyovne-
bliv informirebas bavSvis dakavebisas.
gana: kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis Se-
saxeb acxadebs, rom “sul mcire arasrulwlovanis erTi
mSobeli, meurve an axlo naTesavi unda iqnes informirebu-
li policiis mier arasrulwlovanis dapatimrebis Sesaxeb,
dapatimrebidan umokles vadaSi”.zogierT qveyanaSi kano-
ni moiTxovs, rom mSoblebis an meurveebis garda, bavSvis
dakavebis Sesaxeb moxdes socialuri samsaxurebis infor-
mirebac. es iZleva adreuli Carevis samuSaoebis ganxor-
cielebis saSualebas da SeiZleba xeli Seuwyos mraval-
dargobrivi midgomis danergvas bavSvis danaSaulebriv
qcevasTan dakavSirebiT.461
saxelmwifoTa umetesoba ara mxolod uSvebs mSoble-
bis an meurvis daswrebas, aramed moiTxovs, rom polici-
is mier bavSvis nebismieri dakiTxvis Catarebas daeswron
461 qerolin hamiltoni. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi. 2011 wlis maisi. g
G v. 55-56

302
mSoblebi an sxva saTanado ufrosi. praqtikaSi, q. hamil-
tonis mosazrebiT, mSoblis daswrebis uflebas mxolod
maSin aqvs azri, Tu mSobels ecnoba viTarebis Sesaxeb da
Tu mSobels eZleva sakmarisi dro, rom mivides dakiTxvis
adgilze. mizanSewonilia, rom mSoblebs mieceT garkveuli
periodi policiaSi misasvlelad da dakiTxva ar daiwyos
maT misvlamde.
saerTaSorisi principebis Sesabamisad, kanonmdeblo-
ba unda akisrebdes policias valdebulebas, SeimuSaos da
gaiTvaliswinos praqtikuli protokoli an praqtikuli
wesebis krebuli, romelic unda Seicavdes Semdeg deta-
lebs:
• rodis unda daurekon mSobels;
• ramdenjer unda daurekos policiam mSobels;
• ra unda gakeTdes, rodesac mSobelTan dakavSireba
ver xerxdeba;
• ra periodi iTvleba lodinis “gonivrul” vadad;
• ramden xans SeiZleba bavSvis dakaveba dakiTxvamde; da
• rogor unda iqnes moZiebuli saTanado piri da moxdes
misi daswrebis uzrunvelyofa.
kanonmdebloba aseve unda Seicavdes pirobas, rome-
lic gansazRvravs imas, Tu vin SeiZleba CaiTvalos saTana-
do pirad mSoblis ararsebobis SemTxvevaSi, da yvela tre-
nings, romlis gavlac saWiro iqneba aseTi pirebisTvis.462
gaeros bavSvis uflebaTa komitetis zogadi komentari
##10 marTlmsajulebis sistemaSi bavSvis uflebebis Se-
saxeb, gamoyofs ra kanonieri warmomadgenlis – mSoblis
rols arasrulwlovanTa saqmis warmoebisas da akeTebs
daTqmas, rom dakiTxvaze myof bavSvs unda SeeZlos, iuri-
diuli an sxva saxis Sesabamisi daxmarebis gamoyeneba. mas
agreTve ufleba aqvs, mis dakiTxvas daeswros erTerTi an
orive mSobeli. saWiroa damoukidebeli gamoZieba dakiTx-
vis meTodis Sesaxeb, raTa dadgines, rom adgili ar qonia
zewolas da Cveneba, garemoebebidan gamomdinare, sandoa.
462 qerolin hamiltoni. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi. 2011 wlis maisi. g
G v. 56

303
sasamarTlo an sxva Sesabamisi iuridiuli organo, bavS-
vis mier micemuli Cvenebis an aRiarebis nebayoflobis
sakiTxis ganxilvisas, valdebulia mxedvelobaSi miiRos
Semdegi faqtorebi: bavSvis asaki, patimrobaSi yofnis pe-
riodi da dakiTxvis xangrZlivoba, eswreboda Tu ara da-
kiTxvas bavSvis iuridiuli an sxva mrCeveli, mSoblebi an
bavSvis damoukidebeli warmomadgeneli. policiis ofi-
crebi an sxva pirebi, romlebic dakiTxvas awarmoeben, Se-
sabamisad unda iyvnen momzadebulebi, raTa Tavidan iqnes
acilebuli iseTi teqnikisa da praqtikis gamoyeneba, rac
bavSvs, arasando Cvenebisa an aRiarebis micemas aiZulebs463.
evropis sabWom aseve ganacxada: Tanmxlebis gareSe
myof arasrulwlovan TavSesafris maZiebelTaTvis un-
da ganxorcieldes iseTi alternatiuli da arasapatimro
zrunvis RonisZiebebi, rogoricaa bavSvTa specialur
dawesebulebebSi moTavseba an mindobiT aRzrda, da, Tu
erovnuli kanonmdeblobiT gaTvaliswinebulia, umokles
vadebSi unda dainiSnos kanonieri warmomadgeneli464.
q.hamiltonis mosazrebiT; mSoblis Tandaswreba emo-
ciur mxardaWeras gauwevs bavSvs da uzrunvelyofs, rom
is marto ar daupirispirdes iseT viTarebas, romelic,
savaraudod, Zalian stresuli iqneba misTvis marto yof-
nis SemTxvevaSi. da kidev, mSoblis daswrebis erT-erTi mi-
zezi aris imis uzrunvelyofa, rom bavSvma gaigos naTqvami,
rogorc Sinaarsis, ise enis TvalsazrisiT, da rom mas mie-
ces sakuTari mosazrebebis naTlad gamoxatvis saSualeba.
miuxedavad imisa, rom bavSvebs SeuZliaT sarwmuno mtkice-
bulebebis warmodgena, isini, maTi asakidan gamomdinare,
ufro metad eqvemdebarebian oficialuri pirebis mxridan
zewolas da, amgvarad, SeiZleba warmoadginon informacia,
463 ix. saerTaSoriso standartebi arasrulwlovan msjavrdebulebTan mimar-
TebaSi gaeros bavSvis uflebaTa komitetis zogadi komentari 1 # 0 marTlmsaju-
lebis sistemaSi bavSvis uflebebis Sesaxeb.
464 evropis sabWo, TavSesafris maZiebelTa dakavebis zomebze ministrTa komi-
tetis rekomendacia Rec (2003) 5 wevri qveynebisTvis; miRebulia ministrTa ko-
mitetis mier 2003 wlis16 aprils, ministrTa moadgileebis 837-e Sexvedraze,
punqti 20.

304
romelic SeiZleba iyos arasaimedo, dezinformaciul an
TviTmamxilebeli. imaSi dasarwmuneblad, rom bavSvis mier
micemuli Cveneba nebayoflobiTia da ara iZulebiTi, mSo-
beli an sxva saTanado ufrosi yovelTvis unda eswrebodes
bavSvis dakiTxvas danaSaulTan dakavSirebiT.465
mimaCnia, rom saqarTvelos kanoni, arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis kodeqsi srulad Seesabameba saerTaSo-
riso standartebs da arasrulwlovnis kanonier warmoma-
dgenels aZlevs uflebaTa farTo gamoyenebis saSualebas.

§7Tarjimani
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsi ganmartavs Tarjimnis uflebas.
kodeqsis 30-e muxlis Tanaxmad,
1. arasrulwlovani ufasod sargeblobs Tarjimnis
momsaxurebiT, Tu man ar icis an saTanadod ar flobs sa-
marTalwarmoebis enas, anda mas ar SeuZlia ilaparakos am
enaze, garda saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsis 120-e muxlis me-8 nawiliT, 121-e muxlis me-2 nawi-
liTa da 171-e muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli Sem-
Txvevebisa. am SemTxvevaSi Tarjimani nebismier saproceso
moqmedebas eswreba.
2. arasrulwlovans ufleba aqvs, sasamarTlo sxdomam-
de an saproceso moqmedebamde Sexvdes Tarjimans, raTa da-
dgindes, esmiT Tu ara maT erTmaneTis.
3. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesis mo-
nawile SezRuduli SesaZleblobis mqone arasrulwlo-
vani ufasod sargeblobs agreTve yvela im momsaxurebiT,
romlebic mas saqmis gasacnobad da samarTalwarmoebaSi
monawileobisaTvis esaWiroeba.466
mimaCnia, rom dakiTxva gansakuTrebiT rTuldeba, Tu
465 qerolin hamiltoni. arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmdeblo
reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi. 2011 wlis maisi. g
G v. 56
466 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 30.Nnawi-
li 1-3. moq.red.

305
bavSvi ar laparakobs an cudad laparakobs dakiTxvis
mwarmoebeli piris enaze. bavSvis uflebaTa komiteti me-
10 zogad komentarSi aRniSnavs, Tu ramdenad mniSvnelo-
vania, rom Tarjimani momzadebuli iyos bavSvebTan samu-
Saod, radgan bavSvebis metyveleba SeiZleba gansxvavdebo-
des ufrosebis metyvelebisagan. codnis an gamocdilebis
naklebobam SeiZleba xeli SeuSalos dasmuli kiTxvis ba-
vSvis mier srulyofilad gagebas da Seaferxos samarT-
liani sasamarTlosa da efeqtiani monawileobis uflebis
ganxorcieleba. komitetma monawile saxelmwifoebis yu-
radReba im bavSvebzec gaamaxvila, romelTac metyvelebis
problemebi da sxva saxis SezRuduli SesaZleblobebi aq-
vT. bavSvis uflebaTa konvenciis me-40 muxlis me-2 punqtis
(VI) qvepunqtis suliskveTebisa da konvenciis 23-e muxliT
gaTvaliswinebuli dacvis gansakuTrebuli zomebis Tanax-
mad, komitetis rekomendaciaa, rom aseTi bavSvebi uzrun-
velyofilni iyvnen kargad momzadebuli, magaliTad, Jes-
tebis enaSi, profesionalebis adekvaturi da efeqtiani
daxmarebiT.467

467 ix. qerolin hamiltoni “arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakanonmde-


blo reformis saxelmZRvanelo miTiTebebi” 2011 weli gv. 60.

306
Tavi IX

Aarasrulwlovani dazaralebuli

§1 Aarasrulwlovani dazaralebulis ufleba-


movaleobebi
zemoT saubari gvqonda viqtimirebis da meoradi viqti-
mirebis fsiqologiuri aspeqtebze, amjerad ganvixiloT
arasrulwlovani dazaralebulis samarTlebrivi ufle-
ba-movaleobebi.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis Tanaxmad, arasrulwlovani dazaralebuli – aras-
rulwlovani, romelsac moraluri, fizikuri an qonebrivi
ziani miadga uSualod administraciuli samarTaldarR-
vevis an danaSaulis Sedegad.468
[...adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa da-
cvis 1950 wlis 4 oqtombris konvencia uzrunvelyofs sa-
marTliani sasamarTlo ganxilvis uflebas da adgens, rom
samoqalaqo uflebaTa da movaleobaTa gansazRvrisas an
wardgenili nebismieri sisxlissamarTlebrivi braldebis
safuZvlianobis gamorkvevisas, yvelas aqvs gonivrul va-
daSi misi saqmis samarTliani da saqveyno ganxilvis ufle-
ba kanonis safuZvelze Seqmnili damoukidebeli da miuker-
Zoebeli sasamarTlos mier. logikuria, Tuki moiazreba,
rom pirTa simravleSi „yvela“ agreTve igulisxmeba daza-
ralebulic. e.i. dazaralebuls aqvs ufleba, moiTxovos
saqmis samarTliani da saqveyno ganxilva damoukidebeli
da miukerZoebeli sasamarTlos mier. is, Tu konkretulad
ra saxis Sidasaxelmwifoebriv regulaciebSi gamoixateba
aRniSnuli, TiToeulma saxelmwifom Tavad unda gansazR-
vros, arsebuli specifikis gaTvaliswinebiT. rogoria
saerTaSoriso praqtika?...]469.
468 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli
3. nawili 13 - moq. red.
469 ana gurieli kavkasiis saerTaSoriso universitetis samarTlis fakul-
tetis doqtoranti. dazaralebulis uflebrivi mdgomareoba saqarTvelos

307
[...amerikis SeerTebul StatebSi dazaralebuli, faq-
tobrivad, uufleboa. realurad is mxolod mowmis fun-
qciebs asrulebs...]470 da [...…sisxlis samarTali ganixileba,
rogorc prokurorebisa da dacvis mxaris konkurencia.
ganaCenTa absolutur umravlesobaSi dazaralebulTan
dakavSirebiT araferia miTiTebuli, xolo iq, sadac aris,
saxezea mxolod erTi paragrafi an mcire daTqma. Sesa-
bamisad, naTelia, rom aSS-Si samarTlis sistema Taname-
drove sisxlis samarTals ganixilavs sajaro samarTlis
nawilad, sisxlis samarTlis procesi ar moiazreba, ro-
gorc konfliqti damnaSavesa da dazaralebuls Soris.
aRniSnuli midgoma ZiriTadad emyareba princips, romlis
Tanaxmad danaSaulis zianis obieqti, pirvel rigSi, aris
sajaro interesi. aRniSnulis miuxedavad, aSS-Si metad
aqtualuri gaxda dazaralebulis uflebebi, amis das-
turia isic, rom Camoyalibda „The national centre for victims
and crime”, aseve, “The national organization for victim assistance”,
amerikis advokatTa asociaciaSi moqmedebs ganyofile-
ba, romelic muSaobs dazaralebulis uflebebze, amgvari
ganyofilebebi arsebobs Statebisa da adgilobrivi donis
advokatTa gaerTianebebSic. daza ralebulTa uflebebis
Taobaze tardeba kvleviTi programebi da konferencie-
bi. rac Seeeba evropul praqtikas, aq zogierT SemTxvevaSi
dazaralebuls aqvs SesaZlebloba, pirdapiri zegavlena
moaxdinos prokurorze, warmoadgens subsidiur bralm-
debels, warmoadgens braldebis mxares an waradgens samo-
qalaqo moTxovnebs sisxlis samarTlis procesSi. Tvalsa-
CinoebisaTvis gamodgeboda Semdegi magaliTi: germaniis
federaciuli respublikis kanonmdebloba dazaralebuls
aRiarebs sisxlis samarTlis procesis monawiled. igi war-
moadgens procesis mxares da amavdroulad bralmdebels.
Sesabamisad, mas ufleba aqvs, moiwvios eqsperti, gamoi-

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT. evropis universitetis samarTlis sa-


mecniero-kvleviTi institutis saerTaSoriso samecniero referirebadi
Jurnali da msoflio.#4/ 2016. gv. 218-219.
470 iqve

308
Zaxos mowmeebi da sxva. safrangeTSi yvelas, vinc ganic-
dis zians danaSaulis Sedegad, SeuZlia moipovos mxaris
statusi gamoZiebis etapidanve. dazaralebuls agreTve
aqvs uflebamosileba, mimarTos sasamarTlos gamoZiebis
gaWianurebis an arasworad warmarTvis SemTxvevaSi. mas
aqvs SesaZlebloba, CaerTos sasamarTlo ganxilvis pro-
cedurul sakiTxebSi. es SesaZlebelia ganxorcieldes ad-
vokatTan erTad, prokurorTan TanamSromlobis gziT..]471
sainteresoa iugoslaviis praqtika: dazaralebuls
aqvs rigi procedurebis ganxorcielebis SesaZlebloba.
maT Soris, mas SeuZlia gaxdes subsidiuri bralmdebeli
prokuroris mxridan braldebis SeuZleblobis SemTxve-
vaSi. kanonmdebloba agreTve uSvebs dazaralebulisaTvis
kerZo bralmdeblis statusis miRebis SesaZleblobas.
rac Seexeba indoeTs, aRniSnul saxelmwifoSi braldebis
mxares mo adgens prokuratura, romelic valdebulia,
iyos samarTliani da obieqturi saqmianobis ganxorcie-
lebis procesSi. amasTan, garkeul SemTxvevebSi, sasamarT-
lo uflebamosilia, dazaralebulis advokats mianiWos
uflebamosileba, daexmaros prokuraturas braldebis
procesSi; Tumca advokats ar aqvs ufleba, braldeba da-
moukideblad ganaxorcielos.472
gansxvavebiT saerTaSoriso pratikisagan, saqarTvelos
sssk-is me-3 muxlis 22-e nawilis Tanaxmad, dazaralebulad
gvevlineba saxelmwifo, fizikuri an iuridiuli piri, ro-
melsac moraluri, fizikuri Tu qonebrivi ziani miadga
uSualod danaSaulis Sedegad. rac Seexeba dazaralebuls
danaSaulis momzadebis an mcdelobis dros, warmoadgens
saxelmwifo, fizikuri an iuridiuli piri, romelsac Sei-
Zleba misdgomoda ziani (sssk-is 56-e muxlis me-4 nawili).
sisxlis samarTlis procesSi dazaralebulis pro-
cesualuri statusiT monawileobis misaRebad savalde-
buloa materialuri da formaluri winapirobebis arse-
boba. materialur winapirobas warmoadgens is, rom pirs
471 iqve.
472 iqve.

309
uSualod danaSaulis Sedegad unda miadges moraluri,
fizikuri an qonebrivi ziani. formaluri winapiroba ki
mdgomareobs danaSaulis msxverplis dazaralebulad an
misi romelime axlo naTesavis dazaralebulis uflebamo-
nacvled cnobis Sesaxeb prokuroris mier dadgenilebis
gamotanaSi. piris dazaralebulad cnoba xdeba gamoZie-
bis stadiaze. gamoZiebis dawyebisTanave Tu prokuroris-
Tvis cnobili gaxda danaSaulebrivi qmedebiT pirisaTvis
zianis miyenebis faqti, man igi dadgenilebiT unda cnos
dazaralebulad. piris dazaralebulad cnoba ar aris da-
mokidebuli danaSaulis msxverplis neba-survilze da arc
mis asaksa da fizikur an fsiqikur mdgomareobaze. proku-
rori valdebulia, mas Semdeg, rac daadgens piris daza-
ralebulad cnobis materialur winapirobebs, mianiWos
mas dadgenilebiT (formalurad) dazaralebulis proce-
sualuri statusi. piris dazaralebulad cnoba SesaZle-
belia sisxlis samarTlis saqmis sasamarTloSi gagzavnam-
de. saqmis sasamarTloSi arsebiTi ganxilvis etapze piris-
Tvis dazaralebulis statusis miniWeba samarTlebrivad
SeuZlebelia. piris dazaralebulad cnobis safuZveli
SesaZloa gaxdes aseve prokurorisTvis dazaralebulad
an mis uflebamonacvled cnobis Sesaxeb gancxadebiT mi-
marTva. aseT SemTxvevaSi, Tu prokurori daadgens piris
dazaralebulad an mis uflebamonacvled cnobis safuZ-
vels, man unda daakmayofilos aRniSnuli gancxadeba da
miiRos Sesabamisi dadgenileba. Tu gancxadebis Setanidan
48 saaTis ganmavlobaSi, piris gancxadeba ar dakmayofil-
deba, mas aqvs ufleba dazaralebulad an mis uflebamona-
cvled cnobis moTxovniT erTjeradad mimarTos zemdgom
prokurors, romlis gadawyvetileba sabolooa da ar sa-
Civrdeba. xolo gansakuTrebiT mZime danaSaulis Cadenis
SemTxvevaSi, Tu zemdgomi prokurori ar daakmayofilebs
saCivars, pirs ufleba aqvs, prokuroris gadawyvetileba
gasaa Civros sasamarTloSi (sssk-is 56-e muxlis me-5 nawi-
li).prokurori uflebamosilia, amasTanave, gaauqmos pi-

310
ris dazaralebulad cnobis Sesaxeb dadgenileba, Tuki
mogvianebiT gairkveva, rom amis safuZveli ar arsebobda.
Tumca am SemTxvevaSic dazaralebuls ufleba aqvs zemd-
gom prokurorTan gaasaCivros prokuroris aseTi gadawy-
vetileba, xolo gansakuTrebiT mZime danaSaulis SemTx-
vevaSi, Tu zemdgomi prokurori ar daakmayofilebs saCi-
vars, gaasaCivros aseve sasamarTloSi (sssk-is 56-e muxlis
me-6 nawili). sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 56-e
muxlis me– nawilis Sesabamisad, im danaSaulis saqmeSi, ro-
melsac danaSaulis msxverplis sikvdili mohyva, proku-
roris dadgenilebiT dazaralebulis uflebebi eniWeba
da misi movaleobebi ekisreba mis romelime axlo naTesavs.
erTi donis axlo naTesavebs Soris davis SemTxvevaSi daza-
ralebulis uflebamonacvle ganisazRvreba wilisyriT.473
rac Seexeba dazaralebulis uflebebs, sssk-is 56-e mu-
xlis pirveli nawilis Tanaxmad, dazaralebuls gaaCnia
mowmis yvela ufleba da ekisreba misi yvela movaleoba,
miuxedavad amisa, misi samarTlebrivi statusi mowmisa-
gan arsebiTad gansxvavdeba. kanonmdebeli dazaralebuls
aZlevs SesaZleblobas, aqtiurad miiRos monawileoba
sisxlis samarTlis procesSi da garkveulwilad moaxdi-
nos zemoqmedeba procesis mimdinareobaze.
dazaralebuls sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi
aniWebs Semdeg uflebebs:
dazaralebulad cnobis Sesaxeb gancxadebiT mimar-
Tvis ufleba. dazaralebulad an mis uflebamonacvled
cnobis safuZveli SesaZlebelia gaxdes prokurorisTvis
piris gancxadebiT mimarTva dazaralebulad cnobis Se-
saxeb. marTalia, gancxadebiT mimarTvis gareSec proku-
rori zogadad valdebulia, saamiso safuZvlis arsebobi-
sas, piri cnos dazaralebulad an mis uflebamonacvled.
miuxedavad amisa, kanonmdebeli pirs aZlevs samarTlebriv
SesaZleblobas, moiTxovos prokurorisgan misi dazara-
lebulad cnoba. piri uflebamosilia erTjeradad mi-
473 avtorTa koleqtivi, saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
komentari. gamomcemloba `meridiani~, 2015. gv v. 219

311
marTos saCivriT zemdgom prokurors dazaralebulad an
mis uflebamonacvled cnobis moTxovniT, Tu prokurori
gancxadebis Setanidan 48 saaTSi ar gamoitans mis dazara-
lebulad cnobis dadgenilebas. gansakuTrebiT mZime dana-
Saulis Cadenis SemTxvevaSi ki pirs aqvs sasamarTlosTvis
mimarTvis samarTlebrivi SesaZlebloba, roca saCivars
zemdgomi prokurori ar akmayofilebs.474
prokuroris calkeuli gadawyvetilebebis gasaCi-
vrebis ufleba. Ddazaralebuls ufleba aqvs gaasaCivros
prokuroris calkeuli gadawyvetilebebi. rogorc zemoT
aRiniSna, Tu prokurori gaauqmebs piris dazaralebulad
cnobis Sesaxeb dadgenilebas, dazaralebuls kanonmdebe-
li aniWebs aseTi gadawyvetilebis zemdgom prokurorTan
gasaCivrebis uflebas. gansakuTrbiT mZime danaSaulis Ca-
denis SemTxvevaSi piri sargeblobs aseTi gadawyvetilebis
sasamarTloSi gasaCivrebis uflebiT (sssk-is 56-e muxlis
me-6 nawili). dazaralebuls ufleba aqvs aseve gaasaCivros
prokuroris dadgenileba gamoZiebis an/da sisxlissamarT-
lebrivi devnis Sewyvetis Sesaxeb. aRniSnuli dadgenileba
saCivrdeba zemdgom prokurorTan, xolo gansakuTrebiT
mZime danaSaulis SemTxvevaSi SesaZlebelia gasaCivrdes
sasamarTloSi (sssk-is 106-e muxlis me-11 nawili). igive
wesi moqmedebs diskreciuli uflebamosilebis gamoyene-
biT sisxlissamarTlebrivi devnis dawyebaze prokuroris
mier uaris Tqmis SemTxvevaSi. aqac dazaralebuls SeuZlia
saCivriT mimarTos zemdgom prokurors, gansakuTrebiT
mZime danaSaulis SemTxvevaSi ki prokuroris dadgenileba
gaasaCivros sasamarTloSi (sssk-is 168-e muxlis me-2 nawi-
li). orive SemTxvevaSi, Tu zemdgomi prokurori an sasa-
marTlo gaauqmebs prokuroris dadgenilebas da ar iqneba
gasuli sisxlis samarTlis pasuxisgebaSi micemis xandaz-
mulobis vada, sisxlissamarTlebrivi devna ganaxldeba/
daiwyeba, xolo sisxlissamarTlebrivi devnis ganaxlebis/
dawyebis da sxva saprokuroro saqmianobis ganxorciele-
474 avtorTa koleqtivi, saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
komentari. gamomcemloba `meridiani~, 2015. vG 221-222.

312
bis valdebuleba daekisreba sxva prokurors.475
sisxlis samarTlis procesis msvlelobisa da saqmis
masalebis Sesaxeb informaciis miRebis ufleba. kanonmde-
beli dazaralebuls aniWebs uflebas miiRos informacia
procesis msvlelobisa da saqmis masalebis Taobaze. aR-
niSnuli ufleba mas xels uwyobs kanoniT miniWebuli sx-
va uflebebiT jerovnad sargeblobaSi da aseve xelaxali
viqtimizaciis Tavidan aridebaSi. dazaralebulis infor-
mirebulobis aucileblobas xazs usvams agreTve evro-
parlamentisa da sabWos 2012 wlis 25 oqtombris №2012\29\EU
direqtiva `danaSaulis msxverplis uflebebis minimaluri
standartebisa da mxardaWeris Sesaxeb~. sisxlis samarT-
lis saproceso kanonmdeblobis Tanaxmad, dazaralebuls
SeuZlia miiRos informacia sisxlis samarTlis proce-
sis sxvadasxva etapze procesis mwarmoebeli pirebis mier
miRebuli mniSvnelovani gadawyvetilebebis, calkeuli
saproceso moqmedebebis ganxorcielebisa da saqmis ma-
salebis Taobaze. magaliTad, dazaralebuls prokurorma
moTxovnis SemTxvevaSi winaswar unda Seatyobinos iseTi
saproceso moqmedebebis Catarebi adgili da dro, rogo-
ricaa:
– braldebulis pirveli wardgena magistrat mosa-
marTlesTan;
– winasasamarTlo sxdoma;sasamarTlos mTavari sxdo-
ma;
– sasamarTlos mier saqmis arsebiTi ganxilvis gareSe
ganaCenis gamotanis Taobaze prokuroris Suamdgomlobis
ganxilvis sxdoma;
– sasamarTlo sxdoma sasjelis Sefardebis Sesaxeb;
– saapelacio an sakasacio sasamarTlos sxdoma. (ix.
sssk-is 57-e muxlis
pirveli nawilis `b~ qvepunqti, 58-e muxlis pirveli
nawili).476
475 iqve
476 avtorTa koleqtivi, saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
komentari. gamomcemloba `meridiani~, 2015. g
G v. 222.

313
dazaralebuls aseve ufleba aqvs ufasod miiRos
sisxlissamarTlebrivi devnis an/da gamoZiebis Sewyvetis
Sesaxeb dadgenilebis (ganCinebis), ganaCenis, sxva Semaja-
mebeli sasamarTlo gadawyvetilebis asli (sssk-is 57-e mu-
xlis pirveli nawilis `d~ qvepunqti). amasTan, prokurori
dazaralebuls ugzavnis sisxlissamarTlebrivi devnis
dawyebaze uaris Sesaxeb dadgenilebis asls. dazaralebu-
lis informirebulobisaTvis mniSvnelovania isic, rom ase-
Ti gadawyvetilebis miRebamde prokurori konsultacias
gadis dazaralebulTan, ris Taobazec dgeba Sesabamisi oq-
mi (sssk-is 168-e muxli). aRniSnuli aZlevs dazaralebuls
SesaZleblobas garkveulwilad moaxdinos prokuroris
gadawyvetilebaze gavlena, rac Tavis mxriv prokurorsac
daxmarebas uwevs samarTliani gadawyvetilebis miRebaSi.
Igive wesi moqmedebs prokuroris mier diskreciuli ufle-
bamosilebis gamoyenebiT sisxlissamarTlebrivi devnis
Sewyvetis Sesaxeb dadgenilebis gamotanamde. ssskis 106-e
muxlis pirveli nawilis Sesabamisad, prokurorma aRniS-
nulis Sesaxeb unda acnobos dazaralebuls da Seadginos
oqmi. braldebulis mxridan momdinare represiebisa da
ganmeorebiTi viqtimizaciisagan dazaralebulis dasa-
cavad, kanonmdebeli aniWebs mas uflebas, rom moTxovnis
SemTxvevaSi miiRos informacia braldebulis mimarT ga-
moyenebuli aRkveTis RonisZiebis da msjavrdebulis mier
Tavisuflebis aRkveTis dawesebulebis datovebis Sesaxeb,
Tu amiT braldebuls/ msjavrdebuls ar emuqreba realuri
safrTxe (sssk-is 57-e muxlis pirveli nawilis `i~ qvepunq-
ti). amdenad, kanonmdebeli aRniSnuli regulaciiT cdil-
obs, rom gamoiricxos dazaralebulisa da braldebulis
moulodneli Sexvedra da maT Soris konfrontacia, ramac
rogorc dazaralebuls, ise braldebuls/msjavrdebuls
SesaZloa moutanos mZime ziani. dazaralebuls SesaZloa
uari eTqvas am tipis informaciis miRebaze, Tu represiis
safrTxe eqmneba ara dazaralebuls, aramed Tavad bralde-

314
buls/msjavrdebuls.477
dazaralebulis informirebulobis kuTxiT gansaku-
TrebiT sayuradReboa am ukanasknelis ufleba, miiRos
informacia gamoZiebis mimdinareobis Sesaxeb da gaecnos
sisxlis samarTlis saqmis masalebs, Tu es ar ewinaaRmde-
geba gamoZiebis interesebs (sssk-is 57-e muxlis pirveli
nawilis `T~ qvepunqti). amrigad, dazaralebuls sisxlis
samarTlis procesis adreul etapzeve SeuZlia sruli
moculobiT gaecnos saqmis masalebsa da yvela im mtkice-
bulebas, rasac braldebis mxare waradgens saqmis arsebi-
Ti ganxilvis sxdomaze. gasaTvaliswinebelia, rom xSirad
sisxlis samarTlis saqmis masalebi Seicavs aseve informa-
cias, romelic miuTiTebs braldebulis mier Cadenil sxva
iseT danaSaulze, romlebsac kavSiri ar aqvs konkretul
dazaralebulTan. saqmis masalebSi SesaZloa arsebobdes
informacia sxva mesame pirebis piradi cxovrebis Sesaxe-
bac, rac ar ukavSirdeba im danaSauls, romlis Sedegadac
miadga ziani konkretul dazaralebuls. Sesabamisad, ase-
Ti informaciis dazaralebulisTvis gacnoba ar aris ga-
marTlebuli da amas ewinaaRmdegeba zemoxsenebul pirTa
uflebebis dacvisa da gamoZiebis interesebi. swored ami-
tom garkveul SemTxvevebSi, rodesac dazaralebulisTvis
saqmis masalebis gacnoba ewinaaRmdegeba gamoZiebis inte-
resebs, aRniSnuli ufleba SeiZleba SeezRudos dazarale-
buls da uari eTqvas saqmis masalebis wvdomaze. ca uaris
Tqmis safuZvlis aRmofxvrisTanave dazaralebuls unda
ecnobos amis Sesaxeb da Sesabamisad miewodos informacia
gamoZiebis mimdinareobis Taobaze da mieces saqmis masale-
bis gacnobis SesaZlebloba (sssk-is 57-e muxlis me-2 nawi-
li).478
dazaralebulis informirebulobis garantias war-
moadgens sssk-is 56-e muxlis me-51 nawilisa da 57-e muxlis
pirveli nawilis `m~ qvepunqtis daTqma, romlis Tanaxmad
dazaralebuli uflebamosilia miiRos ganmarteba Tavi-
477 iqve
478 iqve

315
si ufleba-movaleobebis Sesaxeb. prokurorma an misi da-
valebiT gamomZiebelma dazaralebulad cnobis Sesaxeb
dadgenileba unda gaacnos dazaralebuls da ganumartos
mas sisxlis samarTlis saproceso kodeqsiT gaTvaliswi-
nebuli yvela ufleba da maT ganxorcielebasTan dakavSi-
rebuli procedurebi. aRniSnulis Sesaxeb dgeba oqmi, ro-
melsac xels aweren dazaralebuli da oqmis Semdgeni piri.
dazaralebuls ufleba aqvs, SeniSvna gaakeTos oqmze. Tu
dazaralebuli uars ambobs xelmoweraze, oqmSi aRiniSneba
xelmoweraze uaris Tqmis mizezi.479

§2 sasamarTloSi Cvenebis micemis ufleba


dazaralebulis erT-erT mniSvnelovan uflebas mie-
kuTvneba danaSaulis Sedegad miyenebuli zianis Taobaze
sasamarTloSi Cvenebis micemis ufleba, kerZod ki, sssk-is
57-e muxlis `g~ qvepunqtis Sesabamisad, dazaralebuls ka-
nonmdebeli aZlevs SesaZleblobas, misces Cveneba miyene-
bul zianTan dakavSirebiT sasamarTloSi saqmis arsebiTi
ganxilvisas da sasjelis Sefardebis Sesaxeb sasamarTlo
sxdomaze. dazaralebuli uflebamosilia aseve Cvenebis
nacvlad werilobiT warudginos sasamarTlos aRniSnuli
informacia. aRsaniSnavia, rom dazaralebuls am uflebiT
sargebloba SeuZlia sasamarTlo saqmis arsebiTi ganxil-
vis gareSe ganaCenis gamotanis Taobaze Suamdgomlobis ga-
nixilavis drosac. sargeblobs ra dazaralebuli zemoxse-
nebuli uflebiT, amiT igi daxmarebas uwevs sasamarTlos
danaSauliT gamowveuli zianis sworad SefasebaSi, ra-
sac calkeul danaSaulTa sworad kvalifikaciisaTvis da
braldebulisTvis Sesatyvisi sasjelis gansazRvrisaTvis
arsebiTi mniSvneloba gaaCnia.480
zemoaRniSnulis garda, dazaralebulis dacvis inte-
resebs emsaxureba agreTve am ukanasknelis ufleba, mimar-
479 avtorTa koleqtivi, saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
komentari. gamomcemloba `meridiani~, 2015. g
G v.223
480 iqve

316
Tos braldebis mxares sasamarTlo sxdomis nawilobriv
an srulad daxurvis Sesaxeb Suamdgomlobis dayenebis
moTxovniT (sssk-is 57-e muxlis pirveli nawilis `l~ qve-
punqti). rac Seexeba adamianiT vaWrobis (trefikingis) da
sqesobrivi danaSaulis msxverpls, maTi interesebis dasa-
cavad sasamarTlos sakuTari iniciativiTac (mxaris Suam-
dgomlobis gareSe) ufleba aqvs sasamarTlo sxdoma nawi-
lobriv an sruliad daxurulad gamoacxados (sssk-is 182-e
muxlis me-3 nawilis `d~ qvepunqti). amasTan erTad, kanon-
mdebeli adamianiT vaWrobis (trefikingis) msxverpls ani-
Webs mowmis privilegias, anu uflebas mosafiqrebeli va-
dis ganmavlobaSi ar misces Cveneba sisxlis samarTlis saq-
mesTan dakavSirebiT (sssk-is 50-e muxlis pirveli nawilis
`i~ qvepunqti).481
dazaralebulis movaleobebi kanonmdebelis mier ar
aris calke specialuri normiT gansazRvruli. vinaidan
dazaralebuli, amave dros, aris mowmec, dazaralebuls
sssk-is 47-e muxlis Tanaxmad ekisreba mowmis valdebule-
bebi. dazaralebuli, iseve rogorc nebismieri mowme, val-
debulia:
– gamocxaddes sasamarTlos gamoZaxebiT;
– upasuxos dasmul SekiTxvebs;
– ar gaamJRavnos saqmesTan dakavSirebiT misTvis cno-
bili garemoebebi, Tu igi amis Sesaxeb gaafrTxila sasa-
marTlom;
– daicvas wesrigi saqmis sasamarTlo ganxilvis dros;
– sxdomis Tavmjdomaris nebarTvis gareSe ar datovos
sasamarTlo sxdomis darbazi.
kanonmdebeli dazaralebuls aniWebs uflebas mii-
Ros informacia procesis msvlelobisa da saqmis masale-
bis Taobaze. aRniSnuli ufleba mas xels uwyobs kanoniT
miniWebuli sxva uflebebiT jerovnad sargeblobaSi da
aseve xelaxali viqtimizaciis Tavidan aridebaSi. dazara-
lebulis informirebulobis aucileblobas xazs usvams

481 iqve

317
agreTve evroparlamentisa da sabWos 2012 wlis 25 oqtom-
bris №2012\29\Edireqtiva `danaSaulis msxverplis ufle-
bebis minimaluri standartebisa da mxardaWeris Sesaxeb~.
sisxlis samarTlis saproceso kanonmdeblobis Tanaxmad,
dazaralebuls SeuZlia miiRos informacia sisxlis sa-
marTlis procesis sxvadasxva etapze procesis mwarmoebe-
li pirebis mier miRebuli mniSvnelovani gadawyvetilebe-
bis, calkeuli saproceso moqmedebebis ganxorcielebisa
da saqmis masalebis Taobaze. magaliTad, dazaralebuls
prokurorma moTxovnis SemTxvevaSi winaswar unda Seatyo-
binos iseTi saproceso moqmedebebis Catarebis adgili da
dro, rogoricaa:
– braldebulis pirveli wardgena magistrat mosamarT-
lesTan;
– winasasamarTlo sxdoma;
– sasamarTlos mTavari sxdoma;
– sasamarTlos mier saqmis arsebiTi ganxilvis gareSe
ganaCenis gamotanis Taobaze prokuroris Suamdgomlobis
ganxilvis sxdoma;
– sasamarTlo sxdoma sasjelis Sefardebis Sesaxeb;
– saapelacio an sakasacio sasamarTlos sxdoma (ix.
sssk-is 57-e muxlis pirveli nawilis `b~ qvepunqti, 58-e mu-
xlis pirveli nawili)482.
dazaralebulis informirebulobis kuTxiT gansaku-
TrebiT sayuradReboa am ukanasknelis ufleba, miiRos
informacia gamoZiebis mimdinareobis Sesaxeb da gaecnos
sisxlis samarTlis saqmis masalebs, Tu es ar ewinaaRmde-
geba gamoZiebis interesebs (sssk-is 57-e muxlis pirveli
nawilis `T~ qvepunqti). amrigad, dazaralebuls sisxlis
samarTlis procesis adreul etapzeve SeuZlia sruli
moculobiT gaecnos saqmis masalebsa da yvela im mtkice-
bulebas, rasac braldebis mxare waradgens saqmis arsebi-
Ti ganxilvis sxdomaze. gasaTvaliswinebelia, rom xSirad
sisxlis samarTlis saqmis masalebi Seicavs aseve informa-
482 avtorTa koleqtivi, saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
komentari. gamomcemloba `meridiani~, 2015. g
G v. 224

318
cias, romelic miuTiTebs braldebulis mier Cadenil sxva
iseT danaSaulebze, romlebsac kavSiri ar aqvs konkretul
dazaralebulTan. saqmis masalebSi SesaZloa arsebobdes
informacia sxva mesame pirebis piradi cxovrebis Sesaxe-
bac, rac ar ukavSirdeba im danaSauls, romlis Sedegadac
miadga ziani konkretul dazaralebuls. Sesabamisad, ase-
Ti informaciis dazaralebulisTvis gacnoba ar aris ga-
marTlebuli da amas ewinaaRmdegeba zemoxsenebul pirTa
uflebebis dacvisa da gamoZiebis interesebi. Swored ami-
tom garkveul SemTxvevebSi, rodesac dazaralebulisTvis
saqmis masalebis gacnoba ewinaaRmdegeba gamoZiebis inte-
resebs, aRniSnuli ufleba SeiZleba SeezRudos dazara-
lebuls da uari eTqvas saqmis masalebis wvdomaze. Tumca
uaris Tqmis safuZvlis aRmofxvrisTanave dazaralebuls
unda ecnobos amis Sesaxeb da Sesabamisad miewodos infor-
macia gamoZiebis mimdinareobis Taobaze da mieces saqmis
masalebis gacnobis SesaZlebloba (sssk-is 57-e muxlis me-2
nawili). nebismierSemTxvevaSi dazaralebuls ufleba aq-
vs winasasamarTlo sxdomis ga marTvamde, ara ugvianes 10
dRisa, gaecnos sisxlis samarTlis saqmis masalebs (sssk-is
57-e muxlis pirveli nawilis `k~ qvepunqti).483
aRniSnuli ufleba-movaleobebi bunebrivia aseve vr-
celdeba arasruwlovan dazaralebulzec, Mmagram miuxeda-
vad imisa, mizanSewoniliaganxilul iqnes is mniSvnelova-
ni da specifikuri uflebebi romelic mxolod mas gaaCnia
srulwlovnisagan gansxvavebiT.
arasrulwlovani dazaralebuli SesaZloa saxeze gvya-
vdes sisxlis samarTlis sferoSi 18 wlamde asakis nebis-
mieri piris saxiT.
sawyis etapze ganvixiloT saerTaSoriso standartebi;
marTlmsajulebis sistemaSi bavSvTa mimarT gansaxor-
cielebeli RonisZiebebis Sesaxeb (venis debulebebi) gaer-
Tianebuli erebis organizaciis saxelmZRvanelo princi-
pebis Sesabamisad, saerTaSoriso doneze mkveTrad iqna da-

483 iqve

319
dgenili mowmeTa da dazaralebulTa dacvis orientirebe-
bi, aRniSnulis mixedviT – danaSaulisa da xelisuflebis
borotad gamoyenebis msxverplTa mimarT marTlmsajule-
bis ganxorcielebis ZiriTadi principebis deklaraciis Se-
sabamisad, saxelmwifoebma unda aiRon valdebuleba, raTa
uzrunvelyon, rom dazaralebuli da mowme bavSvebs xeli
saTanadod miuwvdebaT marTlmsajulebasa da samarT-
lian mopyrobaze, zianis anazRaurebaze, kompensaciasa da
socialur daxmarebaze. Sesabamis SemTxvevebSi, saWiroa
zomebis miReba, raTa Tavidan iqnas acilebuli sisxlis
samarTlis saqmeebis mogvareba kompensaciis meSveobiT
marTlmsajulebis sistemis gverdis avliT, roca amgvari
qmedeba bavSvis WeSmarit interesebs ar Seesabameba.484
dazaralebul bavSvebs TanagrZnobiT da maTi Rirsebis
pativiscemiT unda moeqcnen. maT ufleba aqvT xeli miuw-
vdebodeT marTlmsajulebis meqanizmebze, aseve maT mier
gancdili zianis dauyovnebliv gamosworebaze, rogorc es
erovnuli kanonmdeblobiT aris gaTvaliswinebuli.485
Aaucilebeli aris, rom [...policiam, advokatebma, sa-
marTlebriv sferoSi momuSave da sasamarTlos personal-
ma treningi gaiaron im saqmeebis ganxilvis Temaze, sadac
dazaralebulad bavSvebi gvevlinebian. saxelmwifoebma
specializebuli ofisebis da ganyofilebebis Camoyalibe-
ba unda ganixilon, Tu es maT jer ar gaukeTebiaT, im saqmee-
bis ganxilvisTvis, sadac danaSauli bavSvebis winaaRmdeg
iqna Cadenili. saxelmwifoebma, Sesabamis SemTxvevebSi, im
saqmeebis saTanado marTvis praqtikis kodeqsi unda Seimu-
Saon, sadac dazaralebuli bavSvia...]486.
saWiroa Camoyalibdes da sadac aucilebelia, gaZlier-
des sasamarTlo da administraciuli meqanizmebi, raTa
dazaralebulma bavSvebma kompensacia miiRon dauyovnebe-
484 gaerTianebuli erebis saxlemZRvanelo principebi marTlmsajulebis sis-
temaSi bavSvTa mimarT gansaxorcielebeli RonisZiebebis Sesaxeb (1997) (venis
debulebebi).saerTaSoriso standartebi arasrulwlovanTa marTlmsajule-
bis sferoSi. 2011. vG . 91-92
485 iqve.
486 iqve.

320
li, samarTliani da xelmisawvdomi formaluri an arafor-
maluri procedurebis meSveobiT. dazaralebuli bavSve-
bis an/da maTi kanonieri warmomadgenlis Setyobinebac
Sesabamisadunda moxdes.487
saWiroa samarTlian da adekvatur kompensaciaze xel-
misawvdomobis uzrunvelyofa yvela dazaralebuli bavS-
visTvis, visi uflebebic Seilaxa, gansakuTrebiT maSin, Tu
am bavSvebma ganicades wameba da sxva boroti, araadamianu-
ri an Rirsebis Semlaxavi mopyroba an dasja, gaupatiurebis
da seqsualuri Seviwroebis, Tavisuflebis arasamarTle-
brivad an TviTneburad aRkveTis, gaumarTlebeli dakave-
bis da marTlmsajulebis Secdomis CaTvliT. xelmisawvdo-
mi unda iyos aucilebeli samarTlebrivi warmomadgenlo-
ba, raTa saqme ganxilul iqnas Sesabamis sasamarTloSi an
tribunalSi, aseve moxdes misi Targmna bavSvis mSobliur
enaze, saWiroebis SemTxvevaSi.488
mowme bavSvebs sasamarTlo da administraciuli pro-
cesebis ganmavlobaSi daxmareba sWirdebaT. saxelmwifoeb-
ma, saWiroebis SemTxvevaSi, TavianT mtkicebiT da saproce-
so samarTalSi unda ganixilon, Seafason da gamoasworon
mdgomareoba im bavSvebisTvis, romlebic danaSaulis mow-
meebi arian, raTa bavSvis uflebebis srulad dacva uzrun-
velyon.489
sxvadasxva samarTlebrivi tradiciebis, praqtikebis da
samarTlebrivi farglebis Sesabamisad, Tavidan unda iqnas
acilebuli pirdapiri kontaqti dazaralebul bavSvsa da
damnaSaves Soris gamoZiebis da devnis procesis, aseve sa-
qmis sasamarTloSi ganxilvis procesis ganxilvis ganma-
vlobaSi, ramdenadac es SesasZlebelia. unda aikrZalos
dazaralebuli bavSvis identifikacia mediaSi da, sadac
saWiroa, daculi unda iqnas bavSvis piradi cxovreba. sa-
dac akrZalva wevri qveynebis fundamentur samarTlebriv
principebs ewinaaRmdegeba, amgvari identifikacia ukug-
487 iqve.
488 iqve.
489 iqve.

321
debuli unda iqnas.490
aucileblobis SemTxvevaSi saxelmwifoebma unda ga-
nixilon cvlilebebis Setana TavianT sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsebSi, raTa, sxvaTa Soris, SesaZlebeli
gaxdes bavSvis Cvenebis videoCanaweris gakeTeba da am Ca-
naweris wardgena sasamarTloSi oficialuri mtkicebu-
lebis saxiT. kerZod. policiam, prokurorebma, mosamarT-
leebma da magistratebma ufro bavSvisadmi keTilganwyo-
bili praqtikebi unda gamoiyenon, magaliTad, policiis
operaciebis dros da mowme bavSvebis dakiTxvisas.491
dazaralebuli da mowme bavSvis saWiroebebis mimarT
sasamarTlo da administraciuli procesebis reagirebaze
xelSewyoba Semdegnairad unda ganxorcieldes:
(a) dazaralebuli bavSvebis informireba Tavisi rolis,
aseve saqmis warmoebis da ganxilvis masStabis, xangrZli-
vobis da progresis Sesaxeb, gansakuTrebiT mZime danaSau-
lis SemTxvevaSi;
(b) mowme bavSvis momzadebis sqemebis SemuSavebis mxar-
daWera, raTa bavSvi sisxlis samarTlis process mtkicebu-
lebis gadacemamde gaecnos. dazaralebuli da mowme bavS-
vebisTvis uzrunvelyofili unda iqnas saTanado daxmare-
ba mTeli samarTlebrivi procesis ganmavlobaSi;
(g) dazaralebuli bavSvebis Sexedulebebis da mosazre-
bebis wardgenis da ganxilvis uzrunvelyofa saqmis war-
moebis saTanado etapebze, sadac maTi piradi interesebis
sakiTxi dgas, braldebulis mimarT arsebuli winaswari
ganwyobis gaTvaliswinebis gareSe da Sesabamisi erovnuli
sisxlis samarTlis marTlmsajulebis sistemis Sesabami-
sad;
(d) zomebis miReba, raTa minimumamde iqnas dayvanili
sisxlis samarTlis marTlmsajulebis procesis gaWia-
nureba, moxdes dazaralebuli da mowme bavSvebis piradi
cxovrebis dacva, aseve, sadac saWiroa, ganxorieldes maTi

490 iqve.
491 iqve.

322
dacva daSinebisa da SurisZiebisgan.492
saerTaSoriso standartebTan SesabamisobaSi modis sa-
qarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsi da saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsi.
saerTaSoriso standartebis mixedviT, dazaralebul
bavSvebs xeli unda miuwvdebodeT daxmarebaze, rac maT
saWiroebebs akmayofilebs, rogoricaa advokatireba, da-
cva, ekonomikuri daxmareba, konsultacia, janmrTelo-
ba da socialuri samsaxurebi, socialuri reintegracia,
aseve fizikuri da fsiqologiuri aRdgeniTi samsaxurebi.
gansakuTrebuli daxmareba unda iqnas uzrunvelyofili
im bavSvebisTvis, romlebic avad arian, an SezRuduli Se-
saZlebloba aqvT. specialuri yuradReba unda daeTmos
ufro metad ojaxsa da sazogadoebaze damyarebul reabi-
litacias, vidre institucionalizacias.493
am mxriv, umniSvnelovanesi daTqma, rasac arasrulwlo-
vanTa marTlmsajulebis kodeqsi gvaZlevs aris ufaso iu-
ridiuli daxmarebis ufleba, nebismieri arasrulwlovani
dazaralebuli, sargeblobs ufaso iuridiuli daxmarebis
uflebiT, xolo dacva unda ganxorcieldes an nebayoflo-
biT an saxazino wesiT.

magaliTi;
sisxlis samarTlis saqmeze dadgenilia, rom fizikuri
saxis ziani miadga “a”-s, aseT SemTxvevaSi “a” cnobil unda
iqnes ra dazaralebulad, mis kanonier warmomadgenels
unda mieces winadadeba aiyvanos advokati, da Tu kanonie-
ri warmomadgeneli an qonebrivi SesaZleblobis an sxva mi-
zeziT ver SeZlebs advokatis ayvanas, braldebis mxares
gaaCnia valdebuleba arasrulwlovan dazaralebuls dau-
niSnos advokati savaldebulo wesiT, es unda moxdes daza-
492 iqve.
493 gaerTianebuli erebis saxlemZRvanelo principebi marTlmsajulebis sis-
temaSi bavSvTa mimarT gansaxorcielebeli RonisZiebebis Sesaxeb (1997) (venis
debulebebi). saerTaSoriso standartebi arasrulwlovanTa marTlmsajule-
bis sferoSi. 2011. gv 91-92

323
ralebulad cnobis dadgenilebis gamotanidan mis gacno-
bamde drois periodSi da advokats aucileblad gavlili
unda hqondes arasrulwlovanTa specializaciis kursebi
da gaaCndes Sesabamisi dokumenti.
Aaseve mniSvnelovania moTxovna, rasac arasrulwlovan-
Ta marTlmsajulebis kodeqsi dazaralebulTan dakavSi-
rebiT iyenebs, es aris mosamarTlis specializacia, anu; Tu
dazaralebuli arasrulwlovania, raionuli (saqalaqo)
sasamarTlos kolegiaSi saqmis kolegiurad ganxilvisas,
agreTve saapelacio sasamarTlosa da saqarTvelos uze-
naes sasamarTloSi saqmis ganxilvisas kolegiis/palatis
SemadgenlobaSia arasrulwlovanTa marTlmsajulebaSi
specializebuli erTi mosamarTle494.
Kkidev erTi moTxovna, exeba saproceso moqmedebebs,
romelSic arasrulwlovani dazaralebuli monawile-
obs, arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis Ta-
naxmad, aseT SemTxvevaSi yvela saproceso moqmedebas
arasrulwlovnis kanonieri warmomadgeneli da advokati
eswrebian. saWiroebisamebr, uzrunvelyofilia fsiqolo-
gis monawileobac.
sxva mniSvnelovani garemoebebi, ganxiluli iqneba Sem-
deg TavSi, arasrulwlovani mowmis ufleba/movaleobebis
ganmartebis dros.

494 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli


17. nawili 3. mM oq.red.

324
Tavi X

Aarasrulwlovani mowmis ufleba-movaleobebi

§1 Aarasrulwlovani mowmis dakiTxva/gamokiTxva


Emowmis legaluri definicia mocemulis sssk-is me-3
muxlis me-20 nawilSi, romlis Tanaxmad, mowme aris piri,
romelmac SeiZleba icodes sisxlis samarTlis saqmis ga-
remoebaTa dasadgenad saWiro monacemebi. piri mowmis sta-
tussa da ufleba-movaleobebs iZens sisxlissamarTle-
brivi pasuxismgeblobis Taobaze gafrTxilebisa da ficis
dadebis Semdeg. amrigad, mxareebs sisxlis samarTlis pro-
cesSi mowmis statusiT monawileobis misaRebad ufleba aq-
vT miiwvion nebismieri piri, romelsac SeuZlia sasamarT-
loSi misces Cveneba sisxlis samarTlis saqmis relevantur
garemoebebTan dakavSirebiT. aRsaniSnavia, rom `mowmis
vargisianoba~ damokidebulia piris unarze, sworad aRiq-
vas, daimaxsovros da aRidginos saqmisaTvis mniSvnelobis
mqone garemoebebi da misces Cveneba. sasamarTloSi piri
ar SeiZleba daikiTxos mowmed, Tu igi fizikuri an fsi-
qikuri naklis gamo moklebulia aRniSnul unars (sssk-is
50-e muxlis me-2 nawili). ramdenadac sisxlis samarTlis
saproceso kanonmdebloba `mowmis vargisianobas~ ar uka-
vSirebs piris asaks, dasaSvebia mowmed sasamarTloSi aras-
rulwlovnebisa da mcirewlovnebis dakiTxvac (ix. sssk-
is 116-e muxli), maTi asakis miuxedavad, Tu maT SeuZliaT
sworad aRiqvan, daimaxsovron da aRidginon saqmisaTvis
mniSvnelobis mqone garemoebebi. aseve, SesaZlebelia
yru-munjis mowmed gamoZaxeba (ix. sssk-is 117-e muxli), ro-
melsac aqvs unari, Tarjimnis meSveobiT yru-munjTa niSne-
biT misces sasamarTloSi Cveneba. rogorc zemoaRniSnuli
definiciidan gamomdinareobs, pirisTvis mowmis proce-
sualuri statusis miniWeba damokidebulia formalur wi-
napirobaze, rac mdgomareobs misi sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobis Taobaze gafrTxilebasa da misTvis fi-
325
cis CamorTmevaSi. piri mowmis ufleba-movaleobebs iZens
mas Semdeg, rodesac mas mosamarTle saTanado wesiT gaa-
frTxilebs Cvenebis micemaze uaris TqmisaTvis, aseve cru
Cvenebis micemisaTvis sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis Taobaze da igi dadebs religiur an arareligiur
fics (ix. aseve sssk-is 115-e muxli).495
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis Tanaxmad, arasrulwlovani mowme aris aras-
rulwlovani, romelsac SeiZleba hqondes administraciu-
li samarTaldarRvevis saqmesTan an sisxlis samarTlis
saqmesTan dakavSirebuli informacia.496
bavSvebze Zaladobis mimarT mkvlevarTa interesis gaR-
vivebas xeli Seuwyo, erTi mxriv, saaSkaraoze gamotanili
SemTxvevebis mzardma raodenobam, xolo meore mxriv, erTi
mniSvnelovani faqtis gacnobierebam: Zaladobis uamravi
SemTxveva dafaruli rCeba imis gamo, rom dazaralebuls,
romelic xSirad informaciis erTaderTi wyaroa, praqti-
kulad ar eZleva normaluri dalaparakebis SesaZlebloba
maTTan, visac daxmareba ZaluZs. marTlac, umetes SemTxve-
vaSi, informaciis erTaderT wyaros Tavad dazaralebuli
warmoadgens. amitomac didi samuSao Catarda imis gamosak-
vlevad, Tu rogor miviRoT bavSvisgan, rac SeiZleba, san-
do da gamosadegi Cveneba.497
garda amisa, 90-ian wlebSi, aSS-Si, norvegiaSi, axal ze-
landiasa da did britaneTSi iyo seqsualuri Zaladobis
ramdenime gaxmaurebuli SemTxveva, rodesac didi miTq-
ma-moTqma gamoiwvia danaSaulis msxverpli bavSvis dakiTx-
vis arasaxarbielo meTodebma. dakiTxvis araswori meTo-
debis gamo bavSvis Cveneba ramdenime SemTxvevaSi imdenad
damaxinjebuli da mikerZoebuli gamodga, rom igi sasa-
495 avtorTa koleqtivi. saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
komentari. gamomcemloba `meridiani~, 2015. g
G v.206
496 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli
3. nawili 14. moq.red.
497 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis saxelmZRvanelo. saqarTvelos mTa-
vari prokuratura
2016 weli. gv. 76

326
marTlom ar miiRo.498
zemoTxsenebuli gaxmaurebuli SemTxvevebis wyalobiT,
mravali mkvlevari dainteresda – ramdenad Seswevs bavSvs
imis unari, rom sworad gadmosces momxdari ambebi.499
kvlevebma daamtkices, rom bavSvs SeuZlia gancdili mo-
vlenebis damaxsovreba. Tumca gasaTvaliswinebelia, rom
asaksa da mexsierebas Soris rTuli urTierTdamokidebu-
lebaa da bavSvis mier gadmocemuli informaciis xarisxze
sxvadasxva faqtorebi axdenen zegavlenas. Aam faqtorebi-
dan albaT yvelaze mniSvnelovania, erTi mxriv, damkiTxve-
lis/gamomkiTxvelis moxerxebuloba da informaciis mo-
povebis unari, meore mxriv ki, bavSvis gulaxdiloba da in-
formaciis gadmocemis unari (da ara daxsomebis unari).500
bavSvs, mozrdili adamianebis msgavsad, SeuZlia ga-
moZiebisTvis sasargeblo mowme iyos.Ees ukve mravali ins-
titutisa Tu mkvlevarTa mieraa aRiarebuli. SemuSavebu-
lia mTeli rigi rekomendaciebi bavSvis dakiTxvis/gamoki-
Txvis yvelaze efeqturi meTodebis Sesaxeb.501
arasrulwlovanTa ZiriTadi interesebis darRvevas Se-
saZlebelia adgili hqondesmisi dakiTxvis dros im SemTx-
vevaSi, rodesac dakiTxva warmoebs kanonis darRveviT da
arasrulwlovnisaTvis arasaTanado wesiT da pirobebSi.
evropis qveynebis kanonmdebloba did mniSvnelobas ani-
Webs arasrulwlovnis dakiTxvis Taviseburebebs d worad
warmoebas.
kerZod;
albaneTis kanonmdeblobis mixedviT – arasrulwlova-
ni braldebulisaTvis samarTalwarmoebis nebismier eta-
pze uzrunvelyofili unda iyos samarTlebrivi da fsiqo-

498 iqve.
499 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis saxelmZRvanelo. saqarTvelos mTa-
vari prokuratura
2016 weli. gv. 77
500 iqve
501 arasrulwlovanTa marTlmsajulebis saxelmZRvanelo. saqarTvelos mTa-
vari prokuratura
2016 weli. gv. 78

327
logiuri daxmareba, rac misi mSoblis an arasrulwlovnis
mier moTxovnili sxva piris TandaswrebiT unda ganxor-
cieldes. saqmis mwarmoebelma Sesabmisma organom SeiZle-
ba ganaxorcielos sxvadasxva qmedeba da, agreTve, Seadgi-
nos dokumentebi, rac saWiroebs arasrulwlovnis monawi-
leobas am muxlis 1-el nawilSi miTiTebuli pirebis gare-
Se, mxolod im SemTxvevaSi Tu aRniSnulis ganxorcieleba
arasrulwlovnis interess warmoadgens an Tu misma gada-
debam SesaZloa samarTalwarmoebas seriozuli ziani mia-
yenos. Tumca es yovelTvis advokatis TandaswrebiT unda
moxdes502.
xorvatiis kanondeblobis mixedviT – Cvenebis micemis
valdebulebisagan gaTavisuflebulni arian Semdegi pire-
bi:
arasrulwlovani, romelic asakisa da gonebrivi ganvi-
Tarebidan gamomdinare ver acnobierebs Cvenebis micemis
valdebulebisigan gaTavisuflebis uflebis mniSvnelo-
bas, ar SeiZleba mowmis saxiT daikiTxos. miuxedavad amisa,
eqspertebis, naTesavebis an sxva pirebis meSveobiT misgan
mopovebuli informacia SeiZleba gamoyenebul iqnes mt-
kicebulebis saxiT. arasrulwlovanTa sasamarTlos aqti.
aseve arasrulwlovnis winaaRmdeg saqme ar SeiZleba ganxi-
lul iyos misi monawileobis gareSe xolo arasrulwlovnis
dakiTxvisas gansakuTrebuli yuradReba unda mieqces
imis uzrunvelyofas, rom sisxlissamarTlebrivi samar-
Talwarmoeba mxedvelobaSi iRebs arasrulwlovnis gone-
brivi ganviTarebis dones da pirovnul maxasiaTeblebs, da
safrTxes ar uqmnis misi pirovnebis ganviTarebas.503
estoneTis kanonmdeblobis mixedviT mowmeebs unda ga-
nemartoT maTi uflebebi da valdebulebebi, agreTve, maTi
ufleba, Cvenebis werilobiT wardgenis Taobaze. 14 wels
miuRwevel mowmeebs samarTlebrivi safuZvlis gareSe un-
da mieceT gafrTxileba Cvenebis micemaze uaris Tqmis da
502 ix.arasrulwlovanTa dakiTxvis wesi – evropis qveynebis kanonmdebloba
http://www.supremecourt.ge/files/upload-file/pdf/arasrulwlovani.pdf. nanaxia 21.02.2017
503 iqve.

328
ganzrax cru Cvenebis micemis Sesaxeb da mowmeebma amis gac-
nobierebis dasadastureblad xeli unda moaweron. saWi-
roebis SemTxvevaSi mowmes unda ganemartos, rom ganzraxi
dumili im faqtebis Sesaxeb, romlis Taobazec is informa-
cias flobs, SeiZleba Cvenebaze uaris Tqmad iqnes miCneu-
li. xolo dakiTxvis ganmaxorciebelma organom SesaZloa,
arasrulwlovani mowmis dakiTxvis procesSi CarTos ba-
vSvTa dacvis xelisuflebis organo, socialuri muSaki,
maswavlebeli an fsiqologi. im SemTxvevaSi, Tu dakiTxvis
ganmaxorciebeli organos warmomadgenlebs gavlili ar
aqvT specialuri swavleba, bavSvTa dacvis, socialuri
muSakis, maswavleblis an fsiqologis aRniSnul procesSi
CarTuloba savaldebuloa, Tu;
a) mowme 10 wlis asaks miuRweuli piria da ganmeorebiT-
ma dakiTxvam SesaZloa masze, rogorc arasrulwlovanze,
mavne zegavlena moaxdinos;
b) mowme 14 wlis asaks miuRweuli piria da dakiTxva
dakavSirebulia seqsualur an ojaxur ZaladobasTan;
g )mowme yru-munji an fsiqikurad aSlilia.
aseve saWiroebis SemTxvevaSi xdeba arasrulwlovnis
dakiTxvis video Cawera. am
muxlis me-2 nawilSi miTiTebul SemTxvevaSi, aras-
rulwlovanTa dakiTxvis video Cawera xorcieldeba, Tu
igegmeba aRniSnuli mtkicebulebis sasamarTlo procesze
wardgena, vinaidan arasrulwlovnis pirdapir sasamarTlo
procesze dakiTxva, misi asakidan da fsiqologiur mdgoma-
reobidan gamomdinare, SeuZlebelia504.
winasasamarTlo etapze – sasamarTlom SeiZleba mxa-
ris moTxovniT sasamarTlo procesze ar gamoiZaxos aras-
rulwlovani mowme da dauSvas winasasamarTlo etapze
arasrulwlovnis mier mtkicebulebis saxiT micemuli Cve-
nebis warmodgena, gamomdinare iqedan, rom Cveneba video-
Canaweris saxiT aris da rom advokats winasasamarTlo eta-
pze mtkicebis saganTan dakavSirebuli faqtebis Sesaxeb

504 iqve.

329
hqonda mowmisaTvis SekiTxvebis dasmis SesaZlebloba, Tu:
a) mowme 10 wlis asaks miuRweuli piria da ganmeorebiT-
ma dakiTxvam SesaZloa masze, rogorc arasrulwlovanze,
mavne zegavlena moaxdinos;
b) mowme 14 wlis asaks miuRweuli piria da dakiTxva
dakavSirebulia
seqsualur an ojaxur ZaladobasTan;
g)mowme yru-munji an fsiqikurad aSlilia.505
latviis kanonmdeblobis mixedviT – arasrulwlovnis
dakiTxvis xangrZlivobam ocdaoTxsaaTiani periodis
ganmavlobaSi arasrulwlovnis Tanxmobos gareSe ar un-
da gadaaWarbos eqvs saaTs, romelic moicavs Sesvenebas.
arasrulwlovani, romelsac ar miuRwevia 14 wlis asaks
an, sagamoZiebo moqmedebebis ganmaxorcielebeli piris
diskreciis safuZvelze, nebismieri arasrulwlovani, un-
da daikiTxon pedagogis an fsiqologis TandaswrebiT,
romlebmac specialuri swavleba gaiares imisaTvis, rom
sisxlissamarTlebriv samarTalwarmoebaSi fsiqologis
funqcia SeesrulebinaT. arasrulwlovnis erT-erT kano-
nier warmomadgenels, axlo naTesavs an meurves dakiTx-
vaSi monawileobis ufleba aqvT Tu arasrulwlovani maTi
monawileobis Taobaze Tanxmobas ganacxadebs. aRniSnuli
pirebi ar unda iyvnen danaSaulSi eWvmitanilni, patimro-
baSi myofi pirebi an braldebulebi, agreTve is pirebi,
romelTa winaaRmdegac aRZrulia sisxlis samarTlis sa-
qme. Aarasrulwlovnis erT-erT kanonier warmomadgenels,
axlo naTesavs an meurves sagamoZiebo moqmedebebis ganma-
xorcielebeli piris TanxmobiT SeuZliaT kiTxva dausvan
pirs, romlis dakiTxvac mimdinareobs.506
aseve, arasrulwlovans, romelsac jer ar Sesrule-
bia 14 weli, Cvenebaze uaris TqmasTan an cru Cvenebis mi-
cemasTan dakavSirebuli pasuxismgeblobis Sesaxeb gafr-
Txileba ar unda mieces. Tu fsiqologi miuTiTebs, rom im
arasrulwlovnis fsiqika, romelsac jer ar Sesrulebia 14
505 iqve.
506 iqve.

330
weli, im arasrulwlovnis fsiqika, romelic im piris mier
Cadenili Zaladobis dazaralebulad cnes, romelzec
igi materialurad an sxvagvarad aris damokidebuli an im
arasrulwlovnis fsiqika, romelic seqsualuri Zalado-
bis msxverplia, SeiZleba daziandes ganmeorebiTi pirda-
piri dakiTxvisas, aseTi pirdapiri dakiTxva unda ganxor-
cieldes mxolod gamomZiebeli mosamarTlis TanxmobiT,
mxolod sasamarTloSi– sasamarTlo gadawyvetilebis sa-
fuZvelze.507
Tu fsiqologi miiCnevs, rom im arasrulwlovnis
fsiqi­ka, romelsac jer ar Sesrulebia 14 weli, im aras-
rulwlovnis fsiqika, romelic im piris mier Cadenili
Zaladobis dazaralebulad cnes, romelzec igi mate-
rialurad an sxvagvarad aris damokidebuli an im aras-
rulwlovnis fsiqika, romelic seqsualuri Zaladobis
msxverplia, SeiZleba pirdapiri dakiTxvis Sedegad da-
ziandes, aseTi pirdapiri dakiTxva unda ganxorcieldes
teqnikuri RonisZiebebisa da fsiqologis daxmarebiT.
Tu gamomZiebeli an saxelmwifo gamomZiebeli Tanaxma ar
aris, pirdapiri dakiTxva unda ganxorcieldes mxolod
gamomZiebeli mosamarTlis TanxmobiT da sasamarTloSi –
sasamarTlo gadawyvetilebis mixedviT.
piri, romelic warmarTavs dakiTxvis process da
mis mier mowveuli meore piri moTavsebulebi unda iyvnen
sxvadasxva oTaxSi, sadac teqnikurma saSualebebma un-
da uzrunvelyon, rom piri, romelic unda daikiTxos da,
agreTve, fsiqologi gamoCndebian da maT xmas gaigoneben.
piri, romelsac kiTxaven fsiqologTan erTad moTavsebu-
li unda iyos oTaxSi, romelic arasrulwlovanTan dialo-
gis warmarTvis Sesaferisi unda iyos da sadac teqnikurad
uzrunvelyofili iqneba, rom im piris SekiTxvebi, rome-
lic dakiTxvis process warmarTavs, mxolod fsiqologs
esmodes.508
Tu im pirs, romelic unda daikiTxos, jer ar Sesrule-
507 iqve
508 iqve

331
bia 14 weli, fsiqologma, konkretuli pirobebis Tanax-
mad, arasrulwlovans unda auxsnas im proceduris saWi-
roeba, romelsac adgili aqvs da, agreTve, im informaciis
mniSvneloba, romelsac es arasrulwlovani waradgens.
fsiqologma unda Seafasos personaluri monacemebi, Se-
kiTxvebi dausvas dakiTxvis warmmarTvel pirs im formiT,
rac Seesabameba arasrulwlovnis fsiqikas da, saWiroebis
SemTxvevaSi, informacia miawodos mas sagamoZiebo moqme-
debis SeCerebis da Semdgomi ganaxlebis Taobaze.509
Tu im pirs, romelic unda daikiTxos, ukve Seusrulda
14 weli, dakiTxvis warmmarTvelma pirma, fsiqologis dax-
marebis meSveobiT, unda miawodos infromacia Sesasrule-
beli sagamoZiebo moqmedebis arsis Sesaxeb, unda moaxdi-
nos am arasrulwlovnis personaluri monacemebi Sefaseba,
auxsnas mas misi uflebebi da movaleobebi da Seatyobinos
aRniSnuli valdebulebis SeusruleblobasTan dakavSire-
buli pasuxismgebloba. agreTve, fsiqologma, dakiTxvis
warmmarTvel pirs SekiTxvebi unda dausvas im formiT, rac
Seesabameba arasrulwlovnis fsiqikas da, saWiroebis Sem-
TxvevaSi, informacia miawodos mas sagamoZiebo moqmede-
bis SeCerebis da Semdgomi ganaxlebis Taobaze.510
bulgareTis kanonmdeblobis mixedviT –
1. arasrulwlovani mowme dakiTxul unda iqnes pedago-
gis an fsiqologis da saWiroebis SemTxvevaSi, mSoblis an
meurvis TandaswrebiT.
2. 14 wels zemoT myofi arasrulwlovani mowme, Tu sa-
Tanado organo amas aucileblad miiCnevs, 1-el muxlSi mi-
TiTebuli pirebis TandaswrebiT unda daikiTxos.
3. dakiTxvis warmmarTveli organos TanxmobiT, 1-el
muxlSi miTiTebul pirebs SeuZliaT mowmisaTvis kiTxve-
bis dasma.
4. 14 wlamde arasrulwlovan pirs dakiTxvis warmmar-
Tvelma pirma, pasuxismgeblobis Taobaze gafrTxilebis
micemis gareSe, unda auxsnas namdvili Cvenebis micemis
509 iqve
510 iqve

332
saWiroeba.
5. 14 wels miuRweuli, iseve rogorc 14 wels miRweuli
arasrulwlovani mowmis dakiTxva saWiroebis SemTxvevaSi
SesaZlebelia videokonferenciiT.511
rumineTis kanonmdeblobis mixedviT – 14 wels miRweu-
li arasrulwlovani mowmeebis dakiTxva unda ganxorciel-
des maTi erT-erTi mSoblis, meurvis an im institutis war-
momadgenlis TandaswrebiT, romelTac mindobili aqvT
arasrulwlovnis aRzrda da misTvis ganaTlebis micema.
Tu pirvel muxlSi xsenebuli pirebi ver eswrebian da-
kiTxvas an saqmeSi maT eWvmitanilis, braldebulis, msx-
verplis, erT-erTi mxaris, samoqalaqo pasuxismgeblobis
mqone piris an mowmis statusi aqvT an Tu arsebobs goni-
vruli eWvi, rom am pirebma SeiZleba gavlena moaxdinon
arasrulwlovnis Cvenebaze, aRniSnuli arasrulwlovne-
bis dakiTxva unda ganxorcieldes meurveobis organos
warmomadgenlis an im naTesavis TandaswrebiT, romelsac
sasamarTlo organoebma sruli samarTlebrivi uflebamo-
sileba mianiWa.512
Tu isini saWirod miiCneven, moTxovnis safuZvelze,
sisxlissamarTlebrivi gamoZiebis organoebs an sasamarT-
los SeuZliaT brZaneba gascen, rom arasrulwlovnis da-
kiTxvas daeswros fsiqologis.513
arasrulwlovani mowmeebis dakiTxvisas Tavidan unda
iqnes aridebuli mis
fsiqologiur mdgomareobaze negatiuri zegavle-
nis moxdena. arasrulwlovan mowmeebs, romelTac jer ar
miuRweviaT 14 wlis asaks, ar unda ecnoboT am kodeqsis
120-e muxlis me-2 paragrafis ,,d’’ qvepunqtiT dadgenili
valdebulebebis Sesaxeb, aramed unda mieTiToT, rom maT
simarTle unda ganacxadon.514
sanam uSualod arasrulwlovnis dakiTxvis detalur
511 iqve
512 iqve
513 iqve
514 iqve

333
proceduraze gadavalT, arasrulwlovani dazaralebu-
lis kuTxiT mniSvnelovani aris rom saqmis mwarmoebelma
gamomZiebelma da prokurorma SeZlon im sakiTxis deta-
luri gansazRvra Tu rasTan aqvs saqme da ra kuTxiT unda
iqnes warmoebuli arasrulwlovnis gamokiTxvis procesi.
Zaladobas, rac mimarTulia arasrulwlovnis mimarT,
aqvs Tavisi gamoxatvis formebi, rac aucieblad unda iqnes
dadgenili da Seswavlili;
1. Zaladobis niSnebis gamovlineba – arasrulwlovan-
Tan an ojaxTan momuSave yvela specialistma unda SeZlos
Zaladobis niSnebis gansazRvra da gamovlena. rodesac
specialisti ar aris darwmunebuli aRniSnul faqtSi, ma-
gram gaaCnia garkveuli eWvebi, rom arasrulwlovans mia-
dga ziani an arsebobs aseTi zianis miyenebis riski, auci-
lebelia, rom man Seatyobinos aRniSnuli informacia sxva
Sesabamis samsaxurebs da specialistebs. arasrulwlovani,
romelzec moxda Zaladobis ganxorcieleba, xasiaTdeba
qcevis garkveuli TaviseburebebiT. am TaviseburebaTa Zi-
riTadi nawili damaxasiaTebelia yvela arasrulwlovani-
saTvis, romlebic msgavsi faqtis msxverplni aRmoCndnen.
Tumca aRniSnuli yvela dazianebis mixedviT ver xerxdeba
Zaladobis faqtis damtkiceba.515
2. fizikuri Zaladobis niSnebi – rodesac adgili aqvs
piris mier arasrulwlovnisTvis fizikuri zianis miyene-
bas, rogorc wesi es Segnebul, ganzrax qmedebas warmoad-
gens. Tumca yovelTvis ase rodia: kerZod, aRniSnuli faq-
ti SeiZleba gamoiwvios piris momentaluri sulieri aRel-
vebis niadagze Cadenilma qmedebam, romelsac Sedegad se-
riozuli dazianeba mohyva. msgavs SemTxvevebSi dazianebis
simZime ubralo SemTxveviTobazea damokidebuli. specia-
listebma unda icodnen, rom maT ar evalebaT imis dadgena,
Tu ra mdgomareobaSi imyofeboda srulwlovani, rodesac
arasrulwlovanze Zalis gamoyenebas hqonda adgili. maT-

515 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi sisxlis


samarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 195-196.

334
Tvis mTavari mxolod Zaladobis faqtia.516
arasrulwlovanze Zaladobis ganxorcielebis eWvi
SeiZleba warmoiSvas Semdeg garemoebebSi:
• Tu arsebobs Seusabamoba dazianebas da misi miyenebis
axsna-ganmartebas Soris;
meryeoba axsna-ganmartebis micemis dros an saerTod
axsna-ganmartebis micemaze uaris Tqma;
- mkurnalobis dagvianeba;
- sxvadasxva dros miyenebuli dazianebebi;
- adreuli dazianebebis istoria;
- mSobeli ar amJRavnebs SeSfoTebas arasrulwlovanis
mdgomareobis gamo;
- col-qmruli Zaladobis niSnebi;
- alkoholis an narkotikebis gamoyenebis niSnebi517.
arasrulwlovanze Zalis gamoyenebis realuri eWvis
warmoqmnis Semdegi safuZvlebi arsebobs:
- Calurjebebi sxeulze;
- nakawrebi da Calurjebebi saxis midamoebSi;
- Calurjebuli Tvalebi;
- zeda tuCis gaxeuli kani;
- TiTebis kvali kiserze da welze;
- xelis da TiTebis kvali mTels sxeulze;
- xazovani an konturuli Calurjebebi (gansakuTrebiT
dundulebze an welze);
- gakoWvis niSnebi;
- nakbenebi;
- damwvrobebi, sigaretis namwvis an sxva sagnebis for-
mis, magaliTad uTosi;
- damduRvris niSnebi;
motexilobebi (gansakuTrebiT arasrulwlovnebSi,
romlebic jer ver dadian)
mowamvlis niSnebi.518

516 iqve
517 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi sisxlis
samarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 196-197
518 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi sisxlis

335
GganvixiloT dazianebebis Taviseburebani da maTi gamo-
mwvevi mizezebi, rac gamomZiebels daexmareba dadgenaSi
Tu ra moxda realurad;
a. motexilobebi -
Zalian xSirad arasrulwlovnebSi Zvlis motexilobas
iwvevs davardna TamaSis dros, rodesac maT gadaaqvT mZi-
me wonis nivTebi. rodesac Zvlis motexiloba SeiniSneba,
ramodenime adgilas an motexiloba sxvadasxva stadiaSia,
xolo micemuli axsna-ganmarteba SeusabamobaSi modis da-
zianebis simZimesTan, saxeze namdvilad Zaladobis faqti
gvaqvs. motexilobebi xSirad gvxvdeba Semdeg adgilebSi:
laviwi, mxris Zvali, mklavi, idayvi, menjis Zvali, TiTebi519.
b. saxis dazianebebi -
Tvalebi gansakuTrebiT mgrZnobiare organoebia, ami-
tom umniSvnelo travmamac ki SeiZleba gamoiwvios hemo-
ragia, linzebis adgilmdebareobis Secvla an Tvalis ba-
disebri garsis dazianeba. mniSvnelovania aRiniSnos, rom
umniSvnelo gamonaklisebis garda, magaliTad Tu ar Cav-
TvliT Calurjebul Tvalebs, msgavsi saxis dazianebebi ar
atarebs SemTxveviTobis xasiaTs da sxva damatebiT faqto-
rebTan erTad igi SeiZleba gamoZiebis dawyebis mizezi gax-
des cxvirSi Zlierma dartymam SeiZleba gamoiwvios sisxl-
dena, dasieba an Zvlis motexiloba. piris areSi Zlierma
dartymam aseve SeiZleba gamoiwvios dasieba an kbilebis
dakargva. yurebis areSi msgavsi saxis Zaladobis SemTxve-
vaSi aRiniSneba Calurjebebi yuris garSemo an yuris bibi-
loebze, naxeTqebi an sisxlCaqcevebi520.
g. dazianebebi Tavis areSi da nervul sistemaze -
Zaladobis gansakuTrebiT mZime formas warmoadgens
Tavis areSi miyenebuli dazianebebi, vinaidan am dros ar
aris gamoricxuli tvinis dazianeba. msgavsisaxis daziane-
bebis gamowveva SesaZlebelia Tavis areSi Zlieri darty-

samarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 197


519 iqve
520 iqve

336
miT an Zlieri SeryeviT, gansakuTrebiT mcirewlovnebSi.
zurgis tvinze miyenebulma travmam SeiZleba gamoiwvios
mamoZravebeli nervebis dazianeba da Sedegad kunTovani
sistemis paralizeba. Tavis an nervuli sistemis dazianebis
niSnebia aseve cnobierebis dakargva, apopleqsiuri dam-
bla, an momatebuli Zilianoba. Tumca cnobierebis dakar-
gva SeiZleba aseve gamowveuli iyos wamlebis zedozire-
biT an mowamvliT. dazianebebi Tavis areSi SeiZleba aseve
gamowveuli iyos Tmis Zlieri moqaCviT. aseTi dazianebis
niSania lokaluri moSiSvlebuli adgilebi Tmis areSi.521
d. subduraluri hematomebi -
subduraluri hematoma warmoadgens sisxlis dagrove-
bas tvinis gareTa garssa da tvins Soris. xSir SemTxvevaSi
ar aRiniSneba Tavis qalis motexiloba, dasiebuli an da-
lurjebuli adgilebi. xdeba tvinis pirdapiri dazianeba,
rac Sedegad iwvevs Tavis tkivilebs, parezs, sxeulis ro-
melime nawilis damblas da sxva analogiuri saxis darRve-
vebs, romlebic dazianebis miyenebidan ramodenime kviris
Semdeg iCens Tavs. msgavsi saxis dazianebebis gamowveva Se-
saZlebelia TavSi Zlieri CartymiT an mcirewlovnis Zlie-
ri SeryeviT. mcirewlovnebSi es dazianeba SeiZleba gamo-
vlindes cnobierebis dakargvis an komis saxiT.522
e. abdominaluri travma -
abdominaluri dazianebis niSnebia gulisreva, dasiebu-
li adgilebi da sisuste. dartymis Sedegad SesaZlebelia
sxvadasxva organos dazianeba, rogoric aris Tirkmeli an
RviZli. mucelSi Zlierma Cartymam SeiZleba gamoiwvios
daJeJilobebi, sisxlCaqcevebi, Soki an urTules SemTxve-
vaSi sikvdili.523
v. naxeTqi, CaJeJilobebi da nawiburebi -
kanis naxeTqebi aris qsovilis Rrma Wrilobebi an naxeve-

521 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi


sisxlissamarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 197-198.
522 iqve
523 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi
sisxlissamarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 198.

337
bi. sxvadasxva periodSi miyenebuli mravlobiTi dazianebe-
bi da naxeTqebi adasturebs arasrulwlovanze Zaladobis
faqts. aucilebelia samedicino Semowmeba, raTa dadgindes
dazianebis saxe da seriozuloba. kanis iseTi dazianebebi,
rogoric aris iarebi da sxva dasaxiCrebebi, warmoiSveba
sxvadasxva blagvi sagnis dartymis Sedegad, kerZod: Rve-
debis, qamris balTis, maryuJiani Tokis dartymiT. msga-
vsi saxis iarebi, rogorc wesi, aRiniSneba kisris, majis an
koWebis midamoebSi. nawiburebi aris amozneqili adgilebi
kanze, romlebic xSirad welis midamoebSi SeimCneva. isini
warmoiqmneba raime sagniT dartymis Sedegad. msgavsi saxis
kanis dazianeba SeiZleba aseve gamowveuli iyos gakawvriT
an gaxexviT. adamianis kbenis kvali SeiniSneba namglisebri
formis kbilebis anabeWdebiT. arasrulwlovanis kbile-
bis anabeWdebi gansxvavdeba mozrdili adamianis kbilebis
anabeWdebisgan namglisebri formis sididiT. adamianis
nakbeni iwvevs sisxlnaJRenTebis warmoqmnas; anomaliur
SemTxvevebSi SesaZlebelia aseve qsovilis amoglejvac.
sisxlnaJRenTebs iwvevs kanis qveS sisxldena, misi gaxevis
gareSe. isini SeiZleba iyos TiTis wveris sisqis. Zveli da
axali sisxlnaJRenTebis simravle, aseve saxeze da fexebze
SeniSnuli sisxlnaJRenTebi, eWvis safuZvels qmnis.524
SesaZlebelia adgili hqondes sisxlis mimoqcevis
mouwesrigeblobas, rac iwvevs sisxlnaJRenTebis warmo-
qmnas, amitom yovelive es unda dadgindes klinikuri Se-
mowmebis gziT. specialistebma aseve unda gaiTvaliswinon,
rom sisxlnaJRenTebis warmoqmna ar aris iSviaTi movlena
mcirewlovnebSi, amitom situacia Zirfesvianad unda iqnes
Seswavlili saboloo daskvnebis gamosatanad525.
SeSupebebi SeiZleba SeiniSnebodes saxsrebis SeerTebis
adgilas, koWebTan, majebTan an sxva SesaxsrebebTan. aseTi
dazianebebis Sedegad arasrulwlovans uWirs siaruli. im
SemTxvevaSi, Tu xdeba arasrulwlovanis kidurebis moqaC-
524 gia dekanoziSvili. disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi
sisxlissamarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 198-199
525 iqve

338
va an gadatrialeba, Zvalma SeiZleba Seicvalos mdebareo-
ba (amovardes), an SesaZlebelia moxdes koWebis, majebis an
sxva saxsrebis RrZoba. aqac, rogorc Zaladobis sxva kate-
goriebis SemTxvevaSi, aucilebelia samedicino Semowmeba
da dazianebis simZimis gansazRvra.526
T. mogudva, amotrialeba, Seryeva -
arasrulwlovanis ryevam SeiZleba seriozuli dazia-
neba gamoiwvios. yuris amotrialebam SesaZlebelia gamoi-
wvios yuris bibiloebis dazianeba; sqesobrivi Zaladobis
SemTxvevaSi SesaZlebelia daziandes sasqeso organoebi
amotrialebis Sedegad. arasrulwlovanis kidurebis gan-
meorebiTma da xSirma gadagrexvam SeiZleba gamoiwvios Se-
maerTebeli Zvlebis motexiloba. Zlieri ryeva iwvevs tvi-
nis da xerxemlis dazianebas. ganmeorebiTma dartymebma da
ryevam SeiZleba gamoiwvios hematomebi da SeSupebebi. mo-
gudva, rogorc wesi xdeba arasrulwlovanis sasules mkve-
Tri moWeriT, ris Sedegadac arasrulwlovani veRar sunT-
qavs. yelze moWerilma xelebma, bawarma an Sarfma SeiZleba
gamoiwvios aRniSnuli Sedegi, Tu Zalis didi raodenobiT
gamoyeneba moxdeba. mogudvas SeiZleba aseve hqondes ad-
gili, Tu sasuleSi moxvdeba ucxo sxeuli rogoric aris
sakvebi, monetebi, patara sagnebi. es SeiZleba sruliad Sem-
TxveviTac moxdes: Cvil arasrulwlovnebs uyvarT patara
sagnebis Cadeba pirSi527.
i. damwvrobebi da damduRruli adgilebi –
kanis qsovilis dazianeba, rogorc wesi, xdeba sicxes-
Tan, cxel siTxesTan, qimiur nivTierebebTan, orTqlTan
an cecxlTan Sexebisas. pirveli xarisxis damwvrobisas Sei-
niSneba kanis siwiTle, meore xarisxis damwvrobisas wylu-
lebi, mesame xarisxis damwvrobisas xdeba kanis qsovilis
daSla. sigaretis dadebiT gamowveuli wriuli damwvro-
bebi SeiniSneba xelebze, fexebze da dunduloebze. unda
ganvasxvaoT erTmaneTisgan sigaretiT gamowveuli damw-
526 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi
sisxlissamarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 199-200.
527 iqve

339
vrobebi. igi warmoadgens kanis daavadebas da msgavs SemTx-
vevaSi kanze SeiniSneba Cirqovani gamonayari. damduRvra
SeiZleba moxdes mSoblis moqmedebiT an umoqmedobiT, anu
misi uyuradRebobiT. damduRvra SeiZleba gamoyenebuli
iyos dasjis mizniT, cxel wyalSi CagdebiT.528
3. arasrulwlovanis uyuradRebod datoveba. aras-
rulwlovanis uyuradRebod mitovebis mravali faqti
arsebobs da maTi ganxilva ar unda moxdes erTmaneTisgan
izolirebulad. aucilebelia im specialistebis rCevebis
da daskvnebis mxedvelobaSi miReba, romlebsac axlo ur-
TierToba aqvT ojaxTan. gansakuTrebuli yuradReba unda
mieqces arasrulwlovanis asaks da misi ganviTarebisaTvis
saWiro pirobebis arsebobas. arasrulwlovanis uyura-
dRebod mitovebaze gavlenas axdens sxva mravali faqto-
ri, rogoric aris siRaribe, didi danaklisi, stresuli
cxovreba an diskriminacia.
arasrulwlovanis uyuradRebod mitovebis Semdegi
niSnebi arsebobs:
- sakvebis arasakmarisi an arasaTanado miwodeba;
- piradi da ojaxis higienis daucveloba;
- samedicino Semowmebis da mkurnalobis Tavidan aci-
leba;
- arasrulwlovanis usafrTxoebisaTvis arasaTanado
pirobebis Seqmna;
- siTboTi, tansacmliT an TavSesafriT arasaTanado
uzrunvelyofa.529
4. kvebis nakleboba da arasrulwlovanis ganviTarebi-
saTvis xelis SeSla – kvebis naklebobas iwvevs arasaTa-
nado da araadekvaturi kvebis reJimi. igi SeiZleba aseve
gamowveuli iyos araadekvaturi dietiT, sakvebis ukmari-
sobiT an vitaminebis da mineralebis naklebobiT.ganviTa-
rebisaTvis xelis SeSla gulisxmobs mcirewlovnis arasa-

528 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi


sisxlissamarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 201
529 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi
sisxlissamarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 201-202

340
Tanado fizikur ganviTarebas, maTi asakis da sqesisaTvis
Seusabamo simaRles an wonas. igi SeiZleba gamowveuli iyos,
rogorc organoebis arasaTanado funcionirebiT, aseve
araorganuli mizezebiTac, kerZod mSoblebis mier ugul-
vebelyofiT. orive SemTxvevaSi arasaTanado ganviTareba
xasiaTdeba saerTo fizikuri maxasiaTeblebiT. specia-
listebma arasrulwlovanTa dacvis sferoSi unda SeZlon
arasrulwlovanis aRniSnuli mdgomareobidan gamoyvana
da uzrunvelyon misTvis saswrafo samedicino daxmarebis
gaweva. Tu msgavs mdgomareobaSi arsebuli arasrulwlo-
vani ar miiRebs saTanado samedicino daxmarebas, ar aris
gamoricxuli, rom Sedegad miviRoT sicocxlis Sewyveta
an tvinis normaluri funqcionirebis daqveiTeba.530
arasaTanado ganviTarebis fizikuri niSnebia:
- gadmoweuli muceli;
- Cavardnili Tvalebi da gaSterebuli mzera;
- Cavardnili ferdebi;
- kanis monacrisfro-moyviTalo Seferiloba;
- saerTo higienis dabali maCvenebeli, WuWyiani frCxi-
lebi, gamonayari;
- Txeli kidurebi, ukiduresi sigamxdre;
- siSiSvleebi Tavis Tmian adgilas;
- iZulebiT kvebis Sedegad dazianebuli ena;
- pasiuri an arareagirebadi qceva;
- xSiri gulis reva, Rebineba;
- saWmelze uaris Tqma.531
sqesobrivi Zaladobis faqtebis dadgena. sqesobrivi
Zaladoba moicavs faqtorebs, rodesac mzrunveli idens
an saSualebas aZlevs sxva pirs Caidinos Semdegi dana-
Saulebrivi qmedebebi: arasrulwlovanis pirze, sasqeso
organoebze, dunduloebze, mkerdze an sxva intimur ad-
gilebze Sexeba sqesobrivi survilebis dakmayofilebis
mizniT, arasrulwlovanis iZuleba an mcdeloba sqesobriv
530 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi
sisxlissamarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 203
531 iqve

341
kavSirze an analur aqtze. arasrulwlovanis iZuleba sxva
arasrulwlovnebTan an mozardebTan sqesobrivi kavSiris
dasamyareblad, arasrulwlovanis iZulebiT daswreba sx-
va pirebis sqesobrivi kavSiris faqtze, arasrulwlovanis
gamoyeneba sqesobrivi kavSiris scenebis dasadgmelad,
arasrulwlovanTa pornografia. arasrulwlovanis sqe-
sobrivi Zaladobis mravali niSani da simptomi SeiZleba
gamowveuli iyos im pirobebiT da garemoebebiT, romlebic
ar aris kavSirSi cudad mopyrobasTan.532
sqesobrivi Zaladobis fizikuri niSnebia:
- Calurjebebi TiTis wverebze Sida mxridan;
- sisxldena sasqeso organoebidan;
- genetaliebis dazianeba;
- fekaluri gamonadeni, reqtaluri sisxldena;
- fexmZimoba;
- muclis da Tavis xSiri tkivili;
sqesobrivi Zaladobis emociuri niSnebi SeiZleba Sem-
degSi gamoixatos:
- SiSi, gaRizianeba da depresia;
- Wamis akrZalva;
- xasiaTis mudmivi cvalebadoba;
- uZiloba;
- gauwonasworebeli qceva;
garda amisa, mozardebi SeiZleba gaxdnen aradamjerebi,
wavidnen saxlidan, adgili hqondes TviTmkvlelobis mcde-
lobas, daiwyon narkotikebis da alkoholis gamoyeneba533.
6. emociuri zewolis faqtebi – Zaladobis TiTqmis
yvela formas urevia emociuri zewolis komponenti. Tum-
ca emociuri zewolis niSnebi maSinac SeiZleba gvqondes
saxeze, rodesac ar arsebobs Zaladobis sxva formebis in-
dikatorebi. zrdasrul adamianebSi, romlebzedac bavSvo-
baSi xorcieldeboda emociuri zewola, xSirad Tavs iCens
fsiqikuri gauwonasworebloba, rac asaxvas hpovebs maT ga-
532 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi
sisxlissamarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. .204
533 iqve.

342
resamyarosaTan urTierTobaze. swored amitomaa mniSvne-
lovani, rom specialistebma Zaladobis es forma adreul
stadiaSive gamoavlinon da aRmofxvran.534
arasrulwlovnebze emociuri zewolis Semdegi indika-
torebi arsebobs:
1. ukugdeba/uaryofa
uaryofiTi damokidebuleba arasrulwlovanTan, rac
gamoixateba mis mimarT gamovlenil siZulvilSi, misi
Txovnebis ignorirebaSi da dauxmareblobaSi;
2. damcireba -
arasrulwlovanTan urTierToba, rogorc ucxo pir-
Tan, misi uRirsad CaTvla;
3. daSineba -
arasrulwlovanis daSineba, cemiT damuqreba;
4. izolireba -
arasrulwlovanis sxvebisgan mowyveta, sxvebTan ur-
TierTobis akrZalva;
5. garyvna -
antisazogadoebrivi qcevis STagoneba; danaSaulebri-
vi qmedebisken biZgeba;
6. eqsploatireba -
arasrulwlovanis gamoyeneba misTvis arasaTanado saq-
mis Sesasruleblad;
7. uaryofa -
arasrulwlovanis uyuradRebod mitoveba da misi sur-
vilebis ugulvebelyofa535.
Mmas Semdeg, rac gamomZieblis mier zemoaRniSnuli ga-
remoebebis mxedvelobaSi miRebiT dadgenil iqneba Tu ra
kuTxiT dazaralebul arasrulwlovanTan aqvs saqme, war-
moebul unda iqnes dakiTxva Sesabamisi windaxedulobis
normebis da miTiTebebis gaTvaliswinebiT.
uamrav mkvlevarTa sxvadasxva eqsperimentebisa da em-
piriuli dakvirvebebis angariSebSi azrTa mniSvnelovani
534 gia dekanoziSvili.disertacia dakiTxvis Tanamedrove problemebi
sisxlissamarTalwarmoebaSi da kriminalistikaSi. 2009 w. gv. 205
535 iqve.

343
Tanxvedraa imis Taobaze, Tu rogor unda Catardes bavSvis
dakiTxva/gamokiTxva. aSkaraa, rom bavSvisgan SesaZlebelia
gamosayenebeli informaciis miReba, oRond amisTvis fr-
Txili sagamoZiebo procedurebia saWiro. amasTanave, dam-
kiTxvelma/gamomkiTxvelma unda gaiTvaliswinos bavSvis
SesaZleblobebi da unarebi. eqspertebi ar davoben imaze,
rom bavSvis dakiTxva/gamokiTxva, rac SeiZleba, male unda
moxdes mas Semdeg, rac saqmes msvleloba miecema. dakiTx-
visas damkiTxvelma/gamomkiTxvelma, rac SeiZleba, nakle-
bad unda „waaSvelos“ bavSvs informacia. amis nacvlad, man
bavSvi Ria mimarTvebis meSveobiT (magaliTad, „momiyevi, ra
moxda...“) unda ganawyos imisTvis, rom bavSvma Tavisufali
TxrobiT rac SeiZleba meti informacia gadmosces.536
sanam mTavar sakiTxs Seexebodes, damkiTxvelma/gamom-
kiTxvelma bavSvs unda ganumartos, vin aris da ra saWiroa
dakiTxva/gamokiTxva; auxsnas ZiriTadi wesebi (magali-
Tad, is, rom bavSvma isaubros mxolod „marTla“ momxdar
ambebze, saWiroebis SemTxvevaSi ki, sityva Seusworos an
axsna-ganmarteba mosTxovos damkiTxvels/gamomkiTxvels
da Tamamad Tqvas, Tuki SekiTxvaze pasuxi ar ecodineba).
damkiTxvelma/gamomkiTxvelma upiratesoba unda miani-
Wos Ria mimarTvebs da saWiroebis SemTxvevaSi, mxolod
maTi amowurvis Semdeg gadavides pirdapir/mimarTul da
daxurul kiTxvebze (magaliTad, ,,xeliT Segexo?“)537.
Ria mimarTvebis meSveobiT miRebul TxrobiT Cvenebas
sayovelTao upiratesoba eniWeba. damtkicebulia, rom Ria
mimarTvebiT miRebuli informacia ZiriTadad ufro swo-
ria, vidre pirdapiri/mimarTuli da daxuruli kiTxvebiT
miRebuli informacia. amis mizezi is aris, rom Ria mimar-
Tvebis sapasuxod, respodenti cdilobs informacia mex-
sierebidan amoiRos; sxva SemTxvevebSi ki, xSirad iZule-
bulia, damkiTxvelis/gamomkiTxvelis mier SeTavazebuli

536 ix. saqarTvelos mTavari prokuratura. aA rasrulwlovanTa marTlmsaju-


lebis saxelmZRvanelo. 2016
537 iqve

344
erT-erTi varianti airCios.538
informaciis sisworis Semowmeba gacilebiT Znelia
realur viTarebaSi, vidre laboratoriul pirobebSi, ra-
dganac realuri dakiTxvisas/gamokiTxvisas cnobili ar
aris, Tu ra moxda sinamdvileSi. Tumca, kvlevebi iseTi
realuri saqmeebis irgvlivac Catarda, rodesac simarTle
ukve dadgenili iyo da dadasturda, rom, laboratoriu-
li cdebis msgavsad, damkiTxvelebi/gamomkiTxvelebi bavS-
visgan swor Cvenebas ZiriTadad Ria mimarTvebis meSveobiT
iRebdnen. kvlevebis Sedegad aseve gamovlinda, rom Ria ti-
pis SekiTxvebis meSveobiT miRebuli Cvenebebi daaxloebiT
3-5-jer ufro informatiulia, vidre pirdapiri/mimarTu-
li kiTxvebiT miRebuli Cvenebebi.539
mravali eqspertisa da mkvlevaris mosazrebiT, damki-
Txvelebma/gamomkiTxvelebma Tavi unda Seikavon „ki” da
„ara” pasuxebis Semcveli kiTxvebis ganmeorebisgan (maTze
bavSvebi umetesad mcdar pasuxs iZlevian) da Camagonebe-
li/mimaniSnebeli kiTxvebisgan (bavSvebi, ZiriTadad, mor-
Cilad eTanxmebian an maT SeiZleba dadebiTi pasuxi gascen
iseT rameze, rac ar momxdara; magaliTad, „getkina, roca
Zala ixmara Senze?“). kvlevebiT dasturdeba, rom Camagone-
beli/mimaniSnebeli SekiTxvebi, romelic isedac arasasur-
velia, kidev ufro sarisko xdeba 6 wlamde asakis bavSveb-
Tan. amitomac saWiroa, rom am asakis bavSvebisgan infor-
macia maqsimalurad Ria tipis SekiTxvebis meSveobiT iyos
mopovebuli.540
marTalia am mecnierulad dasabuTebuli da aRiarebu-
li rekomendaciebis mniSvnelobas bevri aRiarebs, magram,
samwuxarod, praqtikaSi naklebad iyeneben. aSS-Si, did
britaneTSi, kanadaSi, SvedeTSi, fineTsa da israelSi Ca-
tarebulma meTodologiurma kvlevebma aCvenes, rom daki-
Txvebisas/gamokiTxvebsas naklebad gamoiyeneba Ria tipis
SekiTxvebi, maSin roca maTi gamoyenebiT gacilebiT meti
538 iqve
539 iqve
540 iqve.

345
informaciis miReba SeiZleba. gasaTvaliswinebelia, rom
am Secdomas, samwuxarod, kvalificiuri damkiTxvelebic/
gamomkiTxvelebic uSveben da amasTan miiCneven, rom daki-
Txvas/gamokiTxvas wesebis sruli dacviT atareben. kvle-
vebiT dadasturda, rom dakiTxvis/gamokiTxvis meTodebi
praqtikulad ucvleli rCeba, damkiTxvelTa/gamomkiTx-
velTa mier gavlili Sesabamisi satreningo programebisa
da arsebuli rekomendaciebis miRebis miuxedavad. radga-
nac damkiTxvelebs/gamomkiTxvelebs ase uWirT naswavli
meTodebis praqtikaSi gamoyeneba, bavSvis janmrTelobisa
da adamianis ganviTarebis institutSi (NICHD) dakiTxvis
struqturuli protokoli SemuSavda, romelSic eqsper-
tTa rekomendaciebi praqtikul direqtivebad aris qceu-
li. (NICHD) D protokoli moicavs dakiTxvis/gamokiTxvis
yvela fazas – Sesavali, urTierTgagebis damyareba, arse-
biTi nawili, dasruleba – da masSi mocemulia dakiTxvis
TiToeuli etapis Sesabamisi miTiTebebi541.
bavSvebi dakiTxvis dros zegavlenisa da iZulebis gan-
sakuTrebuli riskis qveS arian. maT Soris Semdegi faqto-
rebis gamo:
•zrdasrulebis dakmayofilebis survili;
•Zalauflebis mqone pirebis / zrdasrulebis ndobis
mopoveba;
•megobrebis / naTesavebis dacvis moWarbebuli survi-
li;
•Tanasworebze STabeWdilebis moxdenis moWarbebuli
survili;
•dakiTxvis rac SeiZleba swrafad dasrulebis / was-
vlis moWarbebuli survili.542
dakiTxvis warmoebis dros arunda gadavideT arc zo-
gad maqsimalizaciaSi da arc minimalizaciaSi, kerZod,
maqsimalizaciis da minimalizaciis ZiriTadi faqtorebi
Semdegia;

541 iqve.
542 ix. UNICEF –is konsultantis, Carlz bolandis mier momzadebuli masa-
la – saxelmZRvanelo trenerebisaTvis bavSvebi marTlmsajulebis sistemaSi.
2011w.

346
maqsimalizacia: dakiTxvis mwarmoebeli aWarbebs bral-
debulis winaaRmdeg arsebuli mtkicebulebebis mniSvne-
lobas: „Cven gvyavs adamianiebi, romelTac Sen iq gnaxes;
Senma megobarma gviTxra, rom es Sen gaakeTe.“ da aWarbebs
rogorc danaSaulis simZimes, ise potenciuri sasjelis
simkacres. „rogor moiqeci ase sastikad?; amisaTvis wle-
biT gamogketaven galiaSi“543.
minimizacia:
• fsiqologiuri (“Tavs maSinve ukeT igrZnob, rogorc
ki aRiareb.”)
• moraluri (“Tu aRiareb, RmerTi Segindobs.”)
• samarTlebrivi (“darwmunebuli var, rom es Tavdacva
iyo; „darwmunebuli var, rom maT gaiZules, rom es gageke-
Tebina“.)544
mizanSewonilad mimaCnia ganxilul iqnes bavSvis daki-
Txvis marTebuli nabijebi;
1-li nabiji – ndobis Camoyalibeba;
dakiTxva/gamokiTxvis dros unda isaubros bavSvma.
warmoaCineT gulwrfeli interesi bavSvis yoveldRiuri
saqmianobis mimarT da warmoaCneT sakuTari Tavi, rogorc
kargi msmeneli: ifiqreT bavSvis gancxadebebze, gamoexmau-
reT maT, sTxoveT damatebiTi ganmartebebi, aseTi midgoma
– es aris SesaZlebloba SeicnoT bavSis komunikaciis unari
da / an survili. mniSvnelovania, rom ndobis Camoyalibe-
ba unda moxdes Txrobisaken mowodebis midgomis gamoyene-
biT.545
magaliTad; – “miTxari amis Sesaxeb” / “miTxari meti amis
Sesaxeb.”
damkiTxvelma unda waaqezos bavSvi, rom vrclad isau-
bros naitraluri Temis Sesaxeb – SekiTxvebis maqsimaluri
raodenobis gamoyenebiT, Temebis cvlilebiT, an sxvagvari
monawileobiT.
faqtis analizisaTvis moviyvanoT magaliTi;
543 iqve
544 iqve
545 iqve

347
“mSobeli ekiTxeba bavSvs: ‘ra gaakeTe dRes?’. rogorc
wesi, mSobeli iRebs sakmaod gansxvavebul pasuxs imisgan,
romelic gamomZiebels sWirdeba, rodesac igive SekiTx-
vas svams. bavSvebis umravlesobis Cveuli pasuxi mSoblis
amgvar SekiTxvaze iqneboda „araferi“. es imitom xdeba,
rom bavSvebi miCveulni arian SekiTxvebze sapasuxod mini-
maluri informaciis gadmocemas da isini miCveulni arian,
rom meti detalebi maSin gadmoscen, rodesac SekiTc-
vis damsmeli (rogorc wesi ojaxis wevrebi, megobrebi, an
maswavleblebi) damatebiT informacias moiTxoven, vidre
man gasca.” (burg karteri).546
ndobis Camoyalibebis etapis Semdeg frTxilad unda
moxdes gadasvla arsebiTi dakiTxvis etapze savaraudo Za-
ladobis, an danaSaulis Sesaxeb. gaTvaliswinebuli unda
iqnes ZiriTadi wesebi:
•Tqvi mxolod is, rac moxda;
•aRiare, Tu raime ar ici – ar gamoicno;
•gaxsovdes, rom dakiTxvis mwarmoebeli am movlenebs
ar eswreboda;
•Seuswore dakiTvis mwarmoebels, Tu igi faqtebSi Sec-
deba;
•nu ifiqreb, rom dakiTxvis mwarmoebelma Secdoma
dauSva, Tu man erTi da igive SekiTxva erTze metjer dasva;
•Tqvi yvela is detali, romelic gaxsovs, iseTic ki,
romelic Seni azriT umniSveloa (deili).547
Semdgom etapze unda moxdes Sefaseba bavSvis mier si-
marTlis da tyuilis gamijvnis da damkiTxveli unda Seu-
Tanxmdes bavSvs simarTlis Tqmaze; bavSvs, damkiTxveli pi-
ri unda SeekiTxos SeuZlia Tu ara mas mogceT piroba, rom
mxolod simarTles ityvis da arafers damalavs. Zalado-
bis msxverpl da aramsxverpl bavSvebSi Catarebulma kvle-
vebma aCvenes, rom simarTlis Tqmis pirobis dadeba zrdis
bavSvebis gulwrfelobas. (laionis citata deilis mier).548
546 iqve
547 iqve
548 iqve

348
magaliTisaTvis;“ dakiTxvis mwarmoeblebi Cveulebriv
bavSvebs ekiTxebian, icis Tu ara man gansxvaveba simarTle-
sa da sicrues Soris. Tumca, mcirewlovani bavSvisaTvis
am or cnebas Soris gansxvavebis axsnis Txovna praqtikaSi
ufro rTulia, vidre misTvis imis Txovna, rom calke gan-
martos TiTeuli am cnebaTagani. sxvagvarad rom vTqvaT,
iseTi SekiTxvebi, rogoricaa: „ras niSnavs simarTlis Tq-
ma?“ da „ras niSnavs tyuilis Tqma?“ praqtikaSi ufro mi-
zanSewonilia mcirewlovani bavSvebisaTvis, vidre aseTi
SekiTxvis dasma: „ra gansxvavebaa simarTlesa da tyuils
Soris?“ (burg karteri).549
arsebiTi dakiTxvis etapze, SekiTxvebi ar unda iyos
mimaniSnebeli xasiaTis da ise unda iqnes Camoyalibebuli,
rom ver gaxseneba, an arcodna misaRebi iyos: magaliTad:
“Sen Tqvi, rom ... SegiZlia miTxra kidev raime amis Sesaxeb?”
aseve, SekiTxvebi unda efuZnebodes mxolod im infor-
macias, romelic bavSvma gaamJRavna da gamoyenebuli unda
iqnes am bavSvisaTvis damaxasiaTebeli terminologia.550
bavSvebi zogjer terminologias sworad ar xmaroben,
amdenad gamoarkvieT, Tu ras gulisxmobs bavSvi konkre-
tuli terminis xmarebisas. SesaZloa bavSvi daariges, rom
garkveuli qmedebebi, an saqcieli koduri sityviT moixse-
nios. maSin, rodesac mcirewlovan bavSvebs, rogorc wesi,
naklebi informacia axsovT da ufro mokled gadmoscemen
informacias, vidre mozrdili bavSvebi, maT mier gadmo-
cemuli informacia aranakleb zustia – Tu saTanado Ria
SekiTxvebis gamoyenebiT aris mopovebuli. oTxi wlis bavS-
vebs aqvT unari gadmoscen zusti da sasargbelo informa-
cia dakiTxvis sworad warmoebis SemTxvevaSi. (lembi) mas
Semdeg, rac bavSvma aRwera Tu ra moxda Tavisi sityvebiT,
damatebiTi fokusirebuli Txrobisaken mowodebiTi Seki-
Txvebi SesaZloa gaxdes saWiro, xSirad Semdegi formiT:
„vin, ra rodes, sad?“ – amgvari SekiTxvebi unda daisvas
mxolod garkveuli Temis konkretul elementebTan dakav-
549 iqve
550 iqve

349
SirebiT, romlebic bavSvma ukve axsena. magaliTad: „rogor
gamoiyureboda igi?551”
fokusirebuli SekiTxvebis ori klasikuri tipi arseb-
obs, romlebic Seexeba seqsualuri Zaladobis SesaZlo ga-
remoebebs da romlebic dakiTxvis mwarmoebelma SeiZleba
dasvas: „aris Tu ara raime saidumlo Sen ojaxSi?“ “xom ar
geTamaSeba xolme romelime raime TamaSebs?” Cveulebriv,
es SekiTxvebi gamoiyeneba imitom, rom xSirad bavSvebs eub-
nebian, rom seqsualuri Zaladoba specialuri saidumloa
bavSvsa da moZalades Soris. alternativis saxiT, moZala-
dem SesaZloa bavSvs aiZulos TanamSroloba, an Tavisi qce-
va gaamarTlos viqtimizaciis, rogorc TamaSis daxasiaTe-
biT.552
xSirad metad konkretuli SekiTxvebi, romlebmac Se-
saZloa SezRudon bavSvis pasuxi erT sityvamde aucile-
belia ufro konkretuli informaciis mosapoveblad. am-
gvari SekiTxvebis dasma yuradRebiT unda moxdes! gaiTva-
liswineT gansxvaveba Tavisufal gaxsenebasa da aRiarebiT
SekiTxvebs Soris. Tavisufali gaxsenebisaken momwodebe-
li SekiTxvebis dasmisas, dakiTxvis mwarmoebeli martivad
sxvams kiTxvas: „ra moxda?“ xolo bavSvi detalebs gadmos-
cems. aRiarebiTi SekiTxvebis SemTxvevaSi, dakiTxvis mwar-
moebeli sTavazobs ramdenime arCevans, xolo bavSvi irCe-
vs swor pasuxs. amdenad, dakiTxvis mwarmoebeli detalebs
asaxelebs, romlebsac bavSvi ubralod adasturebs, an
uaryofs. aRiarebiTi SekiTxvebi, rogorc wesi, iwyeba si-
tyvebiT: „gaakeTa Tu ara“, „iyo Tu ara“ da „iyvnen Tu ara“
da xSirad zRudaven bavSvis pasuxs mxolod erT sityvamde.
(deili)553.
mowmes, saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kanonmdeblobis Tanaxmad gaaCnia ulebebi, iseve, rogorc
movaleobebi, magram saqarTvelos arasrulwlovanTa
marTlmsajulebis kodeqsiT gaTvaliswinebuli regula-
551 iqve.
552 iqve.
553 iqve

350
ciebi iTvaliswinebs ufro met moTxovnebs, rac aseve Cnde-
ba arasrulwlovanTa gamokiTxva/dakiTxvis dros. ganvixi-
loT saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi-
Ta da arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsiT ga-
Tvaliswinebuli regulaciebi SesaZlebelia Semdegnairad
CamovayaliboT.
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqs-
Si novaciaa sagamoZiebo moqmedeba gamokiTxva, romelmac
Caanacvla dakiTxva, magram rig SemTxvevebSi da ara yovel-
Tvis, kerZod sssk-is Tanaxmad – [ 2018 wlis 1 ianvramde sa-
qarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 108-e, 109-e, 115-
e, 117-e, 1261, 178-e, 179-e, 276-e, 323-e–3232, 325-e–329-e da
3782 muxlebiT gaTvaliswinebul danaSaulTa gamoZiebis
dros dakiTxva warmoebs am muxlis pirveli da me-2 nawile-
biT dadgenili wesiT]554.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis 52-e muxlis Tanaxmad, 18 wlamde asakis nebismie-
ri piri, gamoZiebis etapze unda gamoikiTxos da ara daiki-
Txos, miuxedavad sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
moTxovnisa, rig muxlebTan mimarTebaSi dakiTxvis regu-
laciisa, 18 wlamde asakis piri aseve saqarTvelos sisxlis
samarTlis kodeqsis 108-e, 109-e, 115-e, 117-e, 1261, 178-e,
179-e, 276-e, 323-e–3232, 325-e–329-e da 3782 muxlebiT ga-
Tvaliswinebul danaSaulTa gamoZiebis procesSic unda
gamoikiTxos da ara daikiTxos.
magaliTad; srulwlovanma Caidina mkvleloba, rac da-
naxul iqna 16 wlis “a” – s mier, aseT SemTxvevaSi gamoZiebis
mier warmoebul unda iqnes mowmis gamokiTxva da unda Sed-
ges arasrulwlovani mowmis gamokiTxvis da ara dakiTxvis
oqmi.
xolo rac Seexeba Tavad gamokiTxvis wesebs, imisaTvis,
rom movaxdinoT analizi Tu ra cvlilebebs gvTavazobs
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi, gamoZiebis
etapze mowmis gamokiTxvis mimdinareobisas, sawyis etapze
554 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 331. nawili 4.
moq.red.

351
moviyvanoT sisxlis samarTlis saproceso kodeqsiT ga-
Tvaliswinebuli regulaciebi srulwlovnis gamokiTxvis
kuTxiT, Semdgom arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsiT gaTvaliswinebuli regulaciebi da sabolood
SevajeroT aRniSnuli ris Sedegadac miviRebT im erTian
wesebs, ra wesebis farglebSic unda gamovkiTxoT aras-
rulwlvani.
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
113-e muxlis Tanaxmad;
1. nebismieri piri, romelic SesaZlebelia flobdes sa-
qmisaTvis mniSvnelovan informacias, nebayoflobiT Sei-
Zleba gamokiTxul iqnes mxareTa mier. dauSvebelia, gamo-
sakiTxi piri aiZulon, warmoadginos mtkicebuleba an gas-
ces informacia.
2. gamosakiTx pirs ufleba aqvs, sakuTari xarjiT isar-
geblos advokatis momsaxurebiT, ar gasces informacia
sakuTari Tavis an/da axlo naTesavis winaaRmdeg. gamoki-
Txvis Camtarebelma mxarem gamosakiTx pirs am uflebebis,
agreTve am kodeqsis 50-e muxliT gaTvaliswinebuli ufle-
bebis Sesaxeb ganmarteba gamokiTxvis dawyebamde unda mis-
ces.
3. gamokiTxvis win unda dadgindes gamosakiTxi piris
vinaoba da sxva aucilebeli informacia. es informacia un-
da aRiniSnos gamokiTxvis oqmSi.
4. gamokiTxvis Camtarebeli mxare valdebulia gamosa-
kiTx pirs ganumartos, rom gamokiTxva nebayoflobiTia.
ganmartebis Sesaxeb unda aRiniSnos gamokiTxvis oqmSi.
5. gamosakiTxi piri gamokiTxvaze rogorc Tanxmobis,
ise uaris Tqmis SemTxvevaSi valdebulia gamomkiTxvels
Tavisi piradi monacemebis Sesaxeb swori informacia
miawodos.
6. gamosakiTxi piri gamokiTxvaze Tanxmobis SemTxveva-
Si valdebulia gamokiTxvis Camtarebel mxares saqmesTan
dakavSirebiT misTvis cnobili garemoebebis Sesaxeb swori
informacia miawodos.

352
7. gamokiTxvis Camtarebeli mxare valdebulia gamosa-
kiTxi piri werilobiT gaafrTxilos cru dasmenisaTvis
(saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 373-e muxliT
gaTvaliswinebuli danaSauli) da cru informaciis miwo-
debisaTvis (saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis
370-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli) mosalodneli
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis Sesaxeb. gafr-
Txilebis Sesaxeb unda aRiniSnos gamokiTxvis oqmSi.
8. Tu gamokiTxvas braldebis mxare atarebs, gamosaki-
Txi piris mier gamokiTxvaze uaris Tqmis SemTxvevaSi igi
uflebamosilia ganumartos gamosakiTx pirs, rom is Sei-
Zleba dabarebul iqnes magistrat mosamarTlesTan Cve-
nebis misacemad, rom Cvenebis micema savaldebuloa da am
valdebulebis Seusrulebloba gamoiwvevs gamosakiTxi pi-
ris sisxlissamarTlebriv pasuxismgeblobas. es informa-
cia unda aRiniSnos gamokiTxvis oqmSi.
9. gamokiTxvisas SesaZlebelia xmis an/da gamosaxule-
bis Camweri teqnikuri saSualebebis gamoyeneba. gamosaki-
Tx pirs maTi gamoyenebis Sesaxeb winaswar unda ecnobos.
10. Tu es kodeqsi braldebulis mimarT am muxlis debu-
lebebisgan gansxvavebul wess ar adgens, am muxlis debu-
lebebi braldebulzedac vrceldeba.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ko-
deqsis 52-emuxlis Tanaxmad;
1. Tu am kodeqsiT sxva ram ar aris gansazRvruli, aras-
rulwlovnis gamokiTxvisas da dakiTxvisas moqmedebs sa-
qarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsiT dad-
genili wesi, magram ar gaiTvaliswineba imave kodeqsis 114-e
muxlis me-2 da me-4 nawilebisa da 332-e muxlis debulebebi.
2. arasrulwlovani SeiZleba daikiTxos, Tu mas SeuZlia
sityvierad an sxva formiT gadmosces saqmisaTvis mniSvne-
lobis mqone informacia.
3. arasrulwlovnis dakiTxva misi kanonieri warmoma-
dgenlisa da advokatis TandaswrebiT tardeba. saWiroe-
bisamebr, uzrunvelyofilia fsiqologis monawileobac.

353
Tu arasrulwlovani seqsualuri eqspluataciisa da seq-
sualuri Zaladobis mowmea an msxverplia, misi dakiTxvi-
sas SeiZleba ganxorcieldes audio– an videoCawera. sasa-
marTlo sxdomaze SesaZlebelia arasrulwlovnis mier
micemuli Cvenebis audio– an videoCanaweris mosmena (de-
monstrireba).
4. 14 wlamde asakis piris dakiTxva SeiZleba Catardes
mxolod misi kanonieri warmomadgenlis TanxmobiTa da
TandaswrebiT. kanonier warmomadgenels ufleba aqvs,
gamoTqvas Tavisi mosazreba da sasamarTlos nebarTviT
daazustos 14 wlamde asakis pirisaTvis dasmuli SekiTx-
va. 14 wlamde asakis mowmes ganumartaven mis movaleobas,
Tqvas mxolod simarTle, magram ar afrTxileben Cvenebis
micemaze uaris TqmisaTvis da cru Cvenebis micemisaTvis
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis dakisrebis Tao-
baze.
5. arasrulwlovnis dakiTxvisas SesvenebisaTvis Ses-
aferisi intervalis dasadgenad mosamarTle iTvaliswi-
nebs arasrulwlovnis asaks, ganviTarebis dones da sxva
garemoebebs. Tu arasrulwlovani seqsualuri eqsplua-
taciisa da seqsualuri Zaladobis mowmea an msxverplia,
dakiTxvaTa raodenoba SeZlebisdagvarad SezRuduli un-
da iyos da sisxlis samarTlis procesis miznebis miRwevis
aucileblobiT unda iyos ganpirobebuli.
6. arasrulwlovani ar SeiZleba daikiTxos 22:00 saaTi-
dan 08:00 saaTamde.
7. arasrulwlovani uzrunvelyofili unda iyos Sesa-
ferisi sakvebiTa da sasmeli wyliT aranakleb yovel 4 sa-
aTSi erTxel, 08:00 saaTidan 22:00 saaTamde, agreTve sapir-
fareSoTi SeuzRudavad sargeblobis uflebiT.
8. saproceso moqmedebas, romelSic arasrulwlovani
dazaralebuli monawileobs, misi kanonieri warmomadge-
neli da advokati eswrebian. saWiroebisamebr, uzrunvel-
yofilia fsiqologis monawileobac.
9. saproceso moqmedebas, romelSic arasrulwlovani

354
mowme monawileobs, misi kanonieri warmomadgeneli eswre-
ba. arasrulwlovan mowmes ufleba aqvs, saproceso moqme-
debis Catarebisas hyavdes advokati. Tu arasrulwlova-
ni mowme gadaxdisuunaroa, mas ufleba aqvs, isargeblos
ufaso iuridiuli daxmarebis uflebiT. saWiroebisamebr,
uzrunvelyofilia fsiqologis monawileobac.
10. saqmis sasamarTloSi ganxilvisas mosamarTle, xo-
lo gamoZiebis stadiaze – prokurori uflebamosilia
arasrulwlovani mowmis/arasrulwlovani dazaralebu-
lis kanonier warmomadgenels ganCinebiT/dadgenilebiT
aukrZalos saproceso moqmedebaze daswreba mxolod im
SemTxvevaSi, Tu amas arasrulwlovnis saukeTeso intere-
sebi moiTxovs.
11. ojaxur danaSaulTan dakavSirebiT dauSvebelia
arasrulwlovani mowmisa da arasrulwlovani dazarale-
bulis dakiTxva, agreTve damcavi an Semakavebeli orderis
gamocemisas, aseve arasrulwlovanze Zaladobis SemTxve-
vaSi socialuri muSakis mier arasrulwlovnis gancalke-
vebis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebisas ojaxSi Zaladobis
arasrulwlovani msxverplis gamokiTxva (misgan axsna-gan-
martebis miReba) moZalade mSoblis (mSoblebis) an sxva ka-
nonieri warmomadgenlis TandaswrebiT.
Aamdenad, aRniSnuli normebis Sejerebis Sedegad, ga-
moZiebis dros naTeli xdeba arasrulwlovanTa kuTxiT
moqmedi gamokiTxvis wesebi, kerZod;
[arasrulwlovani SeiZleba daikiTxos, Tu mas SeuZlia
sityvierad an sxva formiT gadmosces saqmisaTvis mniSvne-
lobis mqone informacia]555. [arasrulwlovnis dakiTxva
misi kanonieri warmomadgenlisa da advokatis Tandaswre-
biT tardeba. saWiroebisamebr, uzrunvelyofilia fsi-
qologis monawileobac]556. [gamosakiTx pirs ufleba aqvs,
sakuTari xarjiT isargeblos advokatis momsaxurebiT, ar

555 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis 52-e


muxlis meore nawili. moq. red.
556 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis 52-e
muxlis mesame nawili. moq. red.

355
gasces informacia sakuTari Tavis an/da axlo naTesavis
winaaRmdeg. gamokiTxvis Camtarebelma mxarem gamosakiTx
pirs am uflebebis, agreTve am kodeqsis 50-e muxliT gaTva-
liswinebuli uflebebis Sesaxeb ganmarteba gamokiTxvis
dawyebamde unda misces]557. [gamokiTxvis win unda dadgin-
des gamosakiTxi piris vinaoba da sxva aucilebeli infor-
macia. es informacia unda aRiniSnos gamokiTxvis oqmSi. ga-
mokiTxvis Camtarebeli mxare valdebulia gamosakiTx pirs
ganumartos, rom gamokiTxva nebayoflobiTia. ganmartebis
Sesaxeb unda aRiniSnos gamokiTxvis oqmSi. gamosakiTxi pi-
ri gamokiTxvaze rogorc Tanxmobis, ise uaris Tqmis Sem-
TxvevaSi valdebulia gamomkiTxvels Tavisi piradi mona-
cemebis Sesaxeb swori informacia miawodos. gamosakiTxi
piri gamokiTxvaze Tanxmobis SemTxvevaSi valdebulia
gamokiTxvis Camtarebel mxares saqmesTan dakavSirebiT
misTvis cnobili garemoebebis Sesaxeb swori informacia
miawodos. gamokiTxvis Camtarebeli mxare valdebulia ga-
mosakiTxi piri werilobiT gaafrTxilos cru dasmenisa-
Tvis (saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 373-e mu-
xliT gaTvaliswinebuli danaSauli) da cru informaciis
miwodebisaTvis (saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeq-
sis 370-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli) mosalod-
neli sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis Sesaxeb. ga-
frTxilebis Sesaxeb unda aRiniSnos gamokiTxvis oqmSi]558.
[14 wlamde asakis mowmes ganumartaven mis movaleobas,
Tqvas mxolod simarTle, magram ar afrTxileben Cvenebis
micemaze uaris TqmisaTvis da cru Cvenebis micemisaTvis
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis dakisrebis Tao-
baze]559. [Tu gamokiTxvas braldebis mxare atarebs, gamo-
sakiTxi piris mier gamokiTxvaze uaris Tqmis SemTxvevaSi
igi uflebamosilia ganumartos gamosakiTx pirs, rom is
557 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 113-e muxli. nawili
meore. mM oq.red.
558 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 113-e muxli. nawili
meSvide. mM oq.red.
559 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis 52-e
muxlis meoTxe nawili. moq. red.

356
SeiZleba dabarebul iqnes magistrat mosamarTlesTan
Cvenebis misacemad, rom Cvenebis micema savaldebuloa da
am valdebulebis Seusrulebloba gamoiwvevs gamosakiTxi
piris sisxlissamarTlebriv pasuxismgeblobas. es infor-
macia unda aRiniSnos gamokiTxvis oqmSi. gamokiTxvisas
SesaZlebelia xmis an/da gamosaxulebis Camweri teqnikuri
saSualebebis gamoyeneba. gamosakiTx pirs maTi gamoyenebis
Sesaxeb winaswar unda ecnobos]560. [Tu arasrulwlovani se-
qsualuri eqspluataciisa da seqsualuri Zaladobis mow-
mea an msxverplia, misi dakiTxvisas SeiZleba ganxorciel-
des audio an videoCawera. sasamarTlo sxdomaze SesaZle-
belia arasrulwlovnis mier micemuli Cvenebis audio an
videoCanaweris mosmena (demonstrireba)]561. [arasrulwlo-
vani ar SeiZleba daikiTxos 22:00 saaTidan 08:00 saaTamde.
arasrulwlovani uzrunvelyofili unda iyos Sesaferisi
sakvebiTa da sasmeli wyliT aranakleb yovel 4 saaTSi er-
Txel, 08:00 saaTidan 22:00 saaTamde, agreTve sapirfare-
SoTi SeuzRudavad sargeblobis uflebiT]562. [14 wlamde
asakis piris dakiTxva SeiZleba Catardes mxolod misi ka-
nonieri warmomadgenlis TanxmobiTa da TandaswrebiT. ka-
nonier warmomadgenels ufleba aqvs, gamoTqvas Tavisi mo-
sazreba da sasamarTlos nebarTviT daazustos 14 wlamde
asakis pirisaTvis dasmuli SekiTxva]563. [ojaxur danaSaul-
Tan dakavSirebiT dauSvebelia arasrulwlovani mowmisa
da arasrulwlovani dazaralebulis dakiTxva, agreTve
damcavi an Semakavebeli orderis gamocemisas, aseve aras-
rulwlovanze Zaladobis SemTxvevaSi socialuri muSakis
mier arasrulwlovnis gancalkevebis Sesaxeb gadawyve-
tilebis miRebisas ojaxSi Zaladobis arasrulwlovani
msxverplis gamokiTxva (misgan axsna-ganmartebis miReba)
moZalade mSoblis (mSoblebis) an sxva kanonieri warmoma-
560 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 113-e muxli. nawili
merve. mM oq.red.
561 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis 52-e
muxlis mesame nawili. moq. red.
562 iqve
563 iqve

357
dgenlis TandaswrebiT]564.
adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos gadawyve-
tilebis saqme – Panovits v. Cyprus, 4268/04.2008 wlis 11 dekem-
beri, mixedviT;
[...sasamarTlo ubrundeba mocemuli saqmis faqtebs, da
imeorebs mis daskvnebs ganmcxadeblis dacvis uflebebis
darRvevis Sesaxeb, rac moxda winaswari gamoZiebis etapze,
radgan igi, rogorc arasrulwlovani dakiTxes meurvis
daswrebis gareSe da saTanadod ar acnobes, rom hqonda
iuridiuli warmomadgenlis daxmarebis ufleba da/an du-
milis ufleba. sasamarTlo aRniSnavs rom zemoaRniSnul
garemoebebSi ganmcxadeblisagan mopovebuli aRiarebiTi
Cveneba sasamarTlo procesze gadamwyveti elementi gamo-
dga braldebis saqmisaTvis da igi Semdgom procesebzec ar
gamosworebula..].565.
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis ka-
nonmdebloba, aramarto gamoZiebis etapze, aramed mowmis
sasamarTloSi dakiTxvis kuTxiTac, srulad Seesabameba
evropul kanonmdeblobas.
1. saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsi arasrulwlovani mowmis saukeTeso interesebis
dasacavad mosamarTles aniWebs uflebamosilebas saku-
Tari iniciativiT, arasrulwlovani mowmis, misi kanonieri
warmomadgenlis, advokatis an prokuroris Suamdgomlo-
biT gamoitanos ganCineba arasrulwlovani mowmis gamo-
saxulebis an/da xmis Semcvleli mowyobilobebis gamoye-
nebiT, gaumWvirvali ekranis miRma an distanciurad daki-
Txvis Sesaxeb – rac gulisxmobs imas, rom mowme SesaZloa
ganTavsebul iqnes imave sasamarTlos SenobaSi, gaumWirva-
le ekranis miRma da SesaZloa dasmul iqnes Sesabamisi Seki-
Txvebi mxareebis mier, aseT SemTxvevaSi misi kanonieri war-
momadgeneli aucileblad unda iqnes imave gaumWirvale
564 saqarTvelos kanoni arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsis 52-e
muxlis meTerTmete nawili. moq. red.
565 ix. Jeremi makbraidi.Aadamianis uflebebi da sisxlis samarTlis procesi.
d
A amianis uflebaTa evropuli sasamarTlos precendentuli samarTali. 2012.
gG v. 386-387.

358
SuSis miRma, sadac ganTavsebulia arasrulwlovani, xolo
advokati arsebobis SemTxvevaSi SesaZloa iqnes darbazSic
saidanac moaxdens sakuTari azris dafiqsirebas. Mmsgavsi
dakiTxvis Sesaxeb braldebis an dacvis mxarem dakiTxvis
sxdomamde unda mimarTos sasamarTlos SuamdgomlobiT
raTa moxdes teqnikuri saSualebebis uzrunvelyofa, ase-
Ti meTodiT dakiTxva SesaZloa ganxorcieldes distan-
ciuri saSualebebis gamoyenebiT.
2. saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsi arasrulwlovani mowmis saukeTeso interesebis
dasacavad mosamarTles aniWebs uflebamosilebas saku-
Tari iniciativiT, arasrulwlovani mowmis, misi kanonieri
warmomadgenlis, advokatis an prokuroris Suamdgomlo-
biT gamoitanos ganCineba sasamarTlo sxdomamde bralde-
bulis advokatis monawileobiT arasrulwlovani mowmis
dakiTxvis da dakiTxvis videogadaRebis Sesaxeb – aRniSnu-
li normis mixedviT mxares ufleba eZleva dakiTxos mow-
me braldebulis advokatis monawileobiT, Sesabamisad,
norma gamoyenebul ver iqneba Tu braldebuls ar hyavs ad-
vokati, magram davuSvaT rom saxeze aris braldebulis ad-
vokati da braldebis mxarem daayena msgavsi Suamdgomlo-
ba sasamarTlos winaSe, Suamdgomlobis dakmayofilebis
SemTxvevaSi misaReb adgilze braldebulis advokati da
prokurori awarmoeben dakiTxvas, magram vin unda moax-
dinos aRniSnulis gadaReba, es unda uzrunvelyos Tavad
Suamdgomlobis damyenebelma pirma da amis Sesaxeb infor-
mirebuli unda iqnes arasrulwlovani. rac Seexeba aseTi
dakiTxvis mtkicebulebiT Zalas, mimaCnia, rom SesaZloa
msgavsi dakiTxvis videoCanaweri unda CaiTvalos sasa-
marTlo sxdomaze rogorc mtkicebuleba.
3. saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsi, arasrulwlovani mowmis saukeTeso interesebis
dasacavad mosamarTles aniWebs uflebamosilebas saku-
Tari iniciativiT, arasrulwlovani mowmis, misi kanonieri
warmomadgenlis, advokatis an prokuroris Suamdgomlo-

359
biT gamoitanos ganCineba sasamarTlo sxdomis nawilobriv
an srulad daxurvis Sesaxeb – aRniSnuli gulisxmobs, rom
rodesac ikiTxeba 18 wlamde asakis mowme SesaZlebeli aris
daixuros sasamarTlo sxdoma garkveuli da konkretulad
gansazRvruli pirebisaTvis, aseve daixuros sxdoma sru-
lad damswre pirebisaTvis.
1. saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis kodeqsi arasrulwlovani mowmis saukeTeso intere-
sebis dasacavad mosamarTles aniWebs uflebamosilebas
saku­Tari iniciativiT, arasrulwlovani mowmis, misi ka-
nonieri warmomadgenlis, advokatis an prokuroris Suam-
dgomlobiT gamoitanos ganCineba braldebulis droebiT
sasamarTlo sxdomis darbazidan gayvanis Sesaxeb, Tu aras-
rulwlovani mowme uars ambobs braldebulis Tandaswre-
biT Cvenebis micemaze an Tu arsebuli garemoebebi cxadyo-
fs, rom SeiZleba arasrulwlovanma mowmem braldebulis
TandaswrebiT ar Tqvas simarTle an moxdes misi meoreuli
viqtimizacia. am SemTxvevaSi savaldebuloa saqmis sasa-
marTloSi ganxilvaSi braldebulis advokatis monawi-
leoba, xolo im DSemTxvevaSi, rodesac dadasturebulia,
rom braldebulis sasamarTlo sxdomaze yofnam fsiqolo-
giuri zemoqmedeba an sxva saxis zewola gamoiwvios aras-
rulwlovan mowmeze, SesaZloa braldebulis monawileo-
bis gareSe Catardes sxdoma, magram aseT SemTxvevaSi, rom
ar dairRves SejibrebiTobis principebi, aucilebelia
braldebuls hyavdes advokati. Tu braldebuls advokati
ar hyavs, mis gareSe sxdomis Catareba ver moxerxdeba, iseve
rogorc ver moxerxdeba saxazino wesiT msgavs SemTxvevaSi
advokatis daniSvna braldebulisaTvis – radganac saxeze
ar aris savaldebulo dacvis SemTxveva.

360
Tavi XI

asakis dadgena

§1 asakis dadgenis mniSvneloba da saWiro qmedebebi


saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis 26-e muxlis mixedviT;
Tu piris srulwlovanebis sakiTxTan dakavSirebiT
bundovaneba arsebobs, gamomZiebels, prokurors an mo-
samarTles mxaris SuamdgomlobiT an sakuTari inicia-
tiviT dauyovnebliv gamoaqvs dadgenileba/ganCineba
arasrulwlovanebis dadgenis Sesaxeb.566
piris asaki dgindeba nebismieri xelmisawvdomi mt-
kicebulebis, maT Soris, oficialuri dokumentis, same-
dicino an socialuri Semowmebis Sedegad momzadebuli
daskvnis, mSoblisagan an sxva pirisagan miRebuli cno-
bis an sxva informaciis safuZvelze.567
Tu gairkva, rom piri arasrulwlovania, magram mi-
si savaraudo an zusti asaki ver dadginda, ivaraudeba,
rom pirs ar Sesrulebia 14 weli sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobis miznebisaTvis, xolo 16 weli −admi-
nistraciuli pasuxismgeblobis miznebisaTvis, vidre
sapirispiro ar damtkicdeba.568
Tu arasrulwlovnis savaraudo asaki dadginda,
sisxlissamarTlebrivi /administraciuli pasuxismge-
blobis sakiTxis gadawyvetisas gaiTvaliswineba misi
savaraudo asakis minimaluri zRvari.569
aRniSnuli muxlidan saintereso iqneba visaubroT pra-
qtikaSi pirovnebis asakis dadgenis Sesaxeb, arsebobs ramo-
566 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 26.
nN awili 1. moq.red.
567 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 26.
nN awili 2. moq.red.
568 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 26.
nN awili 3. moq.red.
569 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 26.
nN awili 4. moq.red.

361
denime samarTlebrivi gza;
Tavad an misi ojaxis wevris daxmarebiT moZiebuli iq-
nes misi pirovnebis identifikaciisaTvis damadasturebe-
li dokumenti – dabadebis an/da piradobis damadasture-
beli mowmoba.
moZiebuli iqnes sajaro reestris erovnuli saaganto-
dan fotosuraTiani an/da pirovnebis maidentificirebeli
monacemebis mqone dokumenti konkretuli piris Sesaxeb.
1. moZiebul iqnes Aadgilobrivi TviTmmarTvelobis Se-
sabamisi teritoriuli erTeulidan fotosuraTiani an/da
pirovnebis maidentificirebeli monacemebis mqone doku-
menti/cnoba konkretuli piris Sesaxeb.
eqspertizis daskvnis Sedegad dadgenili iqnes pi-
rovnebis asaki.
Aris SemTxvevebi, rodesac ver vadgenT pirovnebis
konkretul asaks, aseT SemTxvevaSi rogorc zemoT aRvniS-
neT unda Catardes eqspertiza.
niSandoblivia, rom asakis matebasTan erTad dasaSvebi
Secdomis amplituda misi gansazRvrisa izrdeba, kerZod,
ramdenime dRis axalSobilis asakis gansazRvrisas Sei-
Zleba dasaSvei iyos 1-2 dRiT Secdoma, erT wlamde asakis
dros Secdomis daSvebis amplituda Seadgens 1-1,5 Tves,
14-20 wlis asakSi – Seadgens 1-2 wels, Semdgom ki es maCvene-
beli izrdeba, 50 wlis asakamde, SesaZloa eqspertma asaki
gansazRvros 5-8 wlis cdomilebiT da 60 wlis zemoT da-
saSvebia 10-15 wlis sizustiT gansazRvra.570
anTropologiuri monacemebis gamoyeneba xdeba 25
wlis asakamde, adamianis zrdis dasrulebamde, axalSobi-
lis saSualo sigrZe 50 sm-ia, 5 wlis asakis bavSvis simaRle
axalSobilis sigrZis roagia, xolo 15 wlisaTvis – sammag-
deba. Yvelaze maRal simaRles axalgazrda sqesobrivi si-
mwifis aRwevs, ris Semdegac xSirad igi mxolod ramdenime
santimetriT izrdeba571.
magram ra SemTxvevasTan gvaqvs saqme, rodesac davad-
570 besarion kilasonia. sasamarTlo medicina, 2011 w. gv 312-313
571 besarion kilasonia. sasamarTlo medicina, 2011 w. gv 312-313

362
genT, rom piri arasrulwlovania, magram misi savaraudo
an zusti asaki ver dadginda, aseT dros unda miviCnioT,
rom pirs ar Sesrulebia 14 weli sisxlissamarTlebrivi pa-
suxismgeblobis miznebisaTvis, xolo 16 weli administra-
ciuli pasuxismgeblobis miznebisaTvis, vidre sapirispi-
ro ar damtkicdeba.572
magaliTi;
“a”-m romelsac ar aqvs aranairi piradobis maidenti-
ficirebeli dokumenti Caidina saqarTvelos ssk-is gaTva-
liswinebuli marTlsawinaaRmdego braleuli qmedeba, mi-
si ojaxis wevrebis da mezoblebis dakiTxvebiT dgindeba,
rom “a”– aris arasrulwlovani, magram dabadebis zusti
TariRis dadgena ver xerxdeba, aseT SemTxvevaSi mxolod
eqspertizis gziT asakis dadgenis Semdeg gvaqvs samarT-
lebrivi ufleba ganvaxorcieloT sisxlissamarTlebrivi
devna “a”-s mimarT. Mmanmade unda CavTvaloT rom is aris 14
wels miuRweveli piri.
Mmagram, Tu gamoZiebis mier moxerxda da aras-
rulwlovnis savaraudo asaki dadginda, sisxlissamarT-
lebrivi/administraciuli pasuxismgeblobis sakiTxis
gadawyvetisas gaiTvaliswineba misi savaraudo asakis mini-
maluri zRvari, anu yvela samarTlebriv SemTxvevaSi, ro-
desac saxeze gvaqvs, rom piri aris 14-dan 18 wlamde, magram
zust asaks ver vadgenT unda miviCnioT, rom piri aris 14
wlis da Sesabamisad, unda gamoviyenoT is samarTlebrivi
regulaciebi, rasac viyenebT 14 wlis arasrulwlovnis mi-
marT, msgavsi samarTlebrivi regulaciebiT unda vimoqme-
doT mis mimarTac.

572 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli26. nN awi-


li 3. moq.red.

363
Tavi XII

individualuri Sefasebis angariSi

§1 individualuri Sefasebis angariSis Sedgena da


misi forma
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis procesis mim-
dinareobisas, arasrulwlovnis mimarT gadawyvetilebis
miRebisas gaTvaliswinebulia individualuri maxasiaTe-
blebi: asaki, ganviTarebis done, cxovrebis, aRzrdisa da
ganviTarebis pirobebi, ganaTleba, janmrTelobis mdgo-
mareoba, ojaxuri viTareba da sxva garemoebebi, romlebic
arasrulwlovnis xasiaTisa da qcevis Taviseburebebis Se-
fasebis da misi saWiroebebis gansazRvris SesaZleblobas
iZleva.573
individualuri Sefasebis angariSis formis Sedgenis
mizniT ganvixiloT ramodenime samarTlebrivi SemTxveva.
kerZod;
gamoZiebis warmoebis etapze ganridebis RonisZiebis
gansazRvrisas;
rac niSnavs imas, rom Tu gamoZiebis warmoebis etapze mi-
zanSewonilad iqneba miCneuli konkretuli braldebulis
mimarT ganridebis RonisZiebis gamoyeneba, gadawyvetile-
bis miRebamde, anu mas Semdeg rac gavlili iqneba winamdeba-
re samarTlebrivi etapebi, ganridebis an/da ganrideba/me-
diaciis xelSekrulebis gaformebamde aucileblad Sedge-
nili da prokuroris mier Seswavlili unda iqnes Sefasebis
angariSis forma. angariSis formis Sedgenis safuZvelia
prokuroris dadgenileba, romlis Tanaxmadac, saqarTve-
los sasjelaRsrulebisa da probaciis saministros mmar-
Tvelobis sferoSi moqmedi sajaro samarTlis iuridiuli
piri – arasapatimro sasjelTa aRsrulebisa da probaciis
erovnuli saagento (probaciis erovnuli saagento), val-
573 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 14.
nN awili 1. moq.red.

364
debuli aris awarmoos arasrulwlovnis individualuri
Sefaseba da gadasces prokurors individualuri Sefase-
bis angariSi. K
saqmis sasamarTloSi warmarTvis Semdeg, Tu sasamarT-
los mier misi uflebamosilebis farglebSi xdeba saqmis
dabruneba braldebis mxarisaTvis;
aRniSnuli SemTxveva gulisxmobs – Tu prokuroris
mier sisxlis samarTlis saqme warmarTul iqna sasamarT-
loSi, magram sasamarTlom gamoiyena misi uflebamosileba
da miiRo gadawyvetileba, rom ganixilos ganridebis miz-
niT saqmis braldebis mxarisaTvis dabrunebis sakiTxi, ami-
saTvis man unda mimarTos saqarTvelos sasjelaRsrule-
bisa da probaciis saministros mmarTvelobis sferoSi mo-
qmedi sajaro samarTlis iuridiuli piri – arasapatimro
sasjelTa aRsrulebisa da probaciis erovnuli saagentos
(probaciis erovnuli saagento) Sefasebis angariSis war-
moebis mizniT, ris Semdegac miRebul iqneba gadawyvetile-
ba ganridebis mizniT saqmis dabrunebis an ar dabrunebis
Sesaxeb.
Tu sasamarTlom saqme daabruna ganridebis mizniT ga-
moZiebaSi;
braldebis mxarem unda mimarTos saqarTvelos sasje-
laRsrulebisa da probaciis saministros mmarTvelobis
sferoSi moqmedi sajaro samarTlis iuridiuli piri – ara-
sapatimro sasjelTa aRsrulebisa da probaciis erovnuli
saagentos (probaciis erovnuli saagento) Sefasebis anga-
riSis warmoebis mizniT, raTa aRniSnuli angariSis safuZ-
velze moxdes piris ganrideba.
saproceso SeTanxmebis gaformebis SemTxvevaSi;
rodesac braldebis mxare miiRebs gadawyvetilebas,
piris bralebulad cnobis Semdgom neismier stadiaze mis
mimarT saproceso SeTanxmebis SesaZlo gaformebis Taoba-
ze, anu daiwyeba molaparakebebi mxareebs Soris, bralde-
bis mxarem mimarTvis safuZvelze unda gamoiTxovos arasa-
patimro sasjelTa aRsrulebisa da probaciis erovnuli

365
saagentodan (probaciis erovnuli saagento) Sefasebis
angariSi, raTa Semdeg gaaformos saproceso SeTanxmeba.
aRniSnuli Sefasebis angariSi aris saproceso SeTanxme-
bis Tanmdevi dokumenti, iseve rogorc dazaralebulTan
konsultaciis oqmi, ris gamoc misi wardgena sasamarTlos
winaSe ar xdeba sssk-is 239-e muxliT dadgenili wesiT, ro-
gorc mtkicebulebis.
im SemTxvevaSic ki rodesac braldebis mxare ar Rebu-
lobs gadawyvetilebas ganridebis procesis warmoebisa-
Tvis, mizanSewonilia gamoZiebis procesSi mopovebul iq-
nes individualuri Sefasebis angariSis forma im mizniT,
rom rodesac sisxlis samarTlis saqme sasamarTloSi wa-
rimarTeba, mosamarTles srulyofili suraTi hqondes
Tu rogori Sefasebis arasrulwlovani aris mis winaSe,
rac kidev ufro xels Seuwyobs swrafi marTlmsajulebis
ganxorcielebas.
saqmis sasamarTloSi warmoebis etapze sasjelis da-
niSvnisas;
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
mixedviT, sasjelis daniSvna mxolod sasamarTlos ufle-
bamosilebaa, xolo arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsiT, mas Semdeg, rac sasamarTlo gamoitans gamamtyu-
nebel ganaCens, valdebulia CaniSnos sasjelis daniSvnis
sxdoma, sasjelis daniSvnisaTvis aucilebeli moTxovna
aris, rom mosamarTles win hqondes individualuri Sefa-
sebis angariSis forma.
angariSis formis samarTlebrivi datvirTva vfiqrob
aris pirovnebis individualuri maxaseaTeblebis mkafiod
gansazRvra, sxva samarTlebrivi datvirTva angariSs ver
iqneba iqedan gamomdinare, rom saqarTvelos sisxlis sa-
marTlis saproceso kodeqsis 258-e muxlis mixedviT sasa-
marTlos ganaCeni samarTliania, Tu daniSnuli sasjeli
Seesabameba msjavrdebulis pirovnebas da mis mier Cadeni-
li danaSaulis simZimes574.
574 saqarTveos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi. muxli 259. nN awili 4.
moq.red.

366
mxedvelobaSi aris misaRebi garemoaba, rom mosamarT-
lem gamamtyunebeli ganaCenis gamotanidan sasjelis da-
niSvnis sxdomis TariRi unda gansazRvros gamamtyunebeli
ganaCenis gamotanidan araugvianes 7 dRisa, rac gulisxm-
obs imas, rom sasamarTlos aqvs 7 dRe mimarTvisaTvis da
saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saminis-
tros mmarTvelobis sferoSi moqmedi sajaro samarTlis
iuridiuli piri – arasapatimro sasjelTa aRsrulebisa
da probaciis erovnuli saagentos (probaciis erovnuli
saagento) 7 dRidan darCenili vada Sefasebis angariSis ga-
sacemad, rac yovlad SeuZlebelia.
Aamdenad, mimaCnia, rom arsebiTi ganmxilveli sasamarT-
los mier mas Semdeg, rac sisxlis samarTlis saqme gadae-
cema winasasamarTlo sxdomidan, dauyovnebliv unda mox-
des mimarTvis ganxorcieleba Sesabamisi samsaxurisaTvis,
raTa miRebuli iqnes individualuri Sefasebis angariSis
forma.
rig SemTxvevaSi SesaZlebeli aris aRniSnulma angari-
Sis formam gamoiwvios swrafi marTlmsajulebis Sene-
leba, vinaidan warmovidginoT, rom mxareebi Tanxmdebian
da udavod xdian saqmeSi arsebul mtkicebulebebs, aseT
SemTxvevaSi SesaZlebelia, rom erT sxdomaSi moxdes saq-
mis dasruleba, magram es ganxorcielebuli ver iqneba im
martivi mizeziT, rom sasamarTlosaTvis aucilebeli aris
rom hqondes angariSis forma ganaCenis gamotanisaTvis..
zemoaRniSnuli magaliTidanac naTlad sCans, rom mas
Semdeg rac sisxlis samarTlis saqme gadacemul iqneba wi-
nasasamarTlo sxdomis mosamarTlisagan arsebiTi ganxil-
vis sasamarTlosaTvis, sasamarTlom unda miiRos zomebi
individualuri Sefasebis angariSis formis mosapove-
blad.
aRniSnulma mosazrebam SesaZloa gamoiwvios kritika,
TiTqosda amiT irRveva udanaSaulobis prezumfcia, vinai-
dan mosamarTles jerkidev ar aqvs gamotanili Semajame-
beli gadaweyvetileba da mimarTavs sasjelis gansazRvri-

367
saTvis saWiro Sefasebis angariSis gacemisaTvis Sesabamis
organos. mimaCnia, rom aRniSnuli msjeloba moklebuli
aris samarTlebriv safuZvlebs, vinaidan konkretuli se-
fasebis angariSis forma moqmedebas daiwyebs mxolod im
SemTxvevaSi Tu CaniSnuli iqneba sasjelis daniSvnis sxdo-
ma.
sasamarTloSi individualuri Sefasebis angariSis
formas unda mieniWos preiudiciuli Zala im mizeziT, rom
faqtobrivad SeuZlebelia mxare Sevides mis gamokvlevaSi
an sadaod gaxados dokumenti vinaidan, es dokumenti exeba
mxolod sasjelis daniSvnis nawils, da sasamarTlos mier
miRebuli aris gamamtyunebeli ganaCenis gamotanis Semd-
gom.
magaliTisaTvis. mosamarTlem 16 wlis “a”-s mimarT ga-
moitana gamamtyunebeli ganaCeni da im dResve mimarTa
Sesabamis samsaxurs individualuri Sefasebis angariSis
formis Sedgenis mizniT. am etapisaTvis naTelia rom mt-
kicebulebaTa gamokvleva ukve dasrulebulia da veranai-
rad veRar moxdeba sasjelis daniSvnis sxdomamde aRniSnu-
li dokumentis gamokvleva. amdenad kanoni imperariulad
aniWebs individualuri Sefasebis angariSis formas sasa-
marTloSi preiudiciul Zalas.
individualuri Sefasebis angariSis forma mniSvne-
lovan rols TamaSobs da gamoyenebuli iqneba saqarTve-
los sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 260-e muxliT
gaTvaliswinebuli mniSvnelovani sakiTxis gadawyvetisas
– Tu ra sasjeli unda daeniSnos braldebuls da ra zomis.

368
§2 individualuri Sefasebis angariSis etapebi
individualuri Sefasebis angariSis formas vadgenT
arasapatimro sasjelis aRsrulebisas, am etapze aRniSnu-
li formis Sevsebas axdens saqarTvelos sasjelaRsrule-
bisa da probaciis saministros mmarTvelobis sferoSi mo-
qmedi sajaro samarTlis iuridiuli piri - arasapatimro
sasjelTa aRsrulebisa da probaciis erovnuli saagento
(Semdgom - probaciis erovnuli saagento).
individualuri Sefasebis angariSis formis Sedgena
xdeba aseve pirobiT vadamde gaTavisuflebis sakiTxis
ganxilvisas.
am etapze formis Sevsebas awarmoebs penitenciuri de-
partamenti.
individualuri Sefasebis angariSi aris forma, rome-
lic unda Seicavdes im saWiro da aucilebel informacias,
romelic miscems saSualebas gadawyvetilebis mimReb
moxeles, rom daeyrdnos aRniSnul angariSs, gamomdina-
re aqedan angariSi unda awarmoos saTanado kompetenciis
pirma, xolo angariSis warmoebisas saWiro aris Semdegi
qmedebebi;
intervius mSobelTan/meurvesTan.
intervius ojaxis sxva wevrTan.
intervius skolasTan (maswavlebeli, direqtori, a.S.).
intervius sxva specialistTan (socialuri muSaki, eqi-
mi, a.S.).
intervius sxva wyarosTan (naTesavi, mezobeli, a.S.).
intervius arasrulwlovanis megobarTan/TanatolTan.
aRniSnuli qmedebebis safuZvelze unda dadgindes,
vis garemocvaSi cxovrobs arasrulwlovani.
vin arian misi mSoblebi da ra saqmianobas axorcile-
ben iseni (moicavs – ojaxi stabiluri Semosavlis gareSe,
ojaxis Semosavali ver akmayofilebs bavSvis bazisur saWi-
roebebs, ojaxi siRaribis zRvars miRma, sacxovreblis xSi-
ri cvlileba, Zaladoba ojaxSi meurveebs Soris, ojaxis
wevris narko/ alkohol moxmareba, ojaxis wevris qroni-

369
kuli daavadeba, ojaxis wevris nasamarTleobis ist. hyavs
martoxela mSobeli/meurve, ojaxis wevrebs Soris konta-
qtis deficit, arasaTanado mopyroba (Zaladoba, ugule-
bel-yofa, a.S.) meurvis mier, ojaxs aqvs seriozuli vali/
krediti/sesxi, sacxovrebeli mowyvetilia Temisgan, sa-
cxovrebeli kriminogenur ubanSia, sxva sirTule, ojaxis
Zlieri mxareebi da resursebi, sacxovreblis Zlieri mxa-
reebi).
vin arian misi dedmamiSvilebi da ra saqmianobas axor-
cieleben iseni.
ras Seadgens arasrulwlovnis ojaxis Semosavali.
arasrulwlovani iricxeba Tu ara skolaSi/saswavle-
belSi, rogori aris misi akademiuri moswreba, acdens Tu
ara gakveTilebs da ra sixSiriT. aqvs Tu ara Tanatoleb-
Tan da ufrosebTan qcevis sirTuleebi, xom ar aris Cag-
vris obieqti, an piriqiT Tavad xom ar Cagravs Tanatolebs.
xom ar uWirs ganaTlebis miReba/swavla.
acnobierebs Tuara arasrulwlovani mis mier Cadenili
qmedebis arss da ramdenad, ra samomavlo xedva aqvs misi
qmedebis.
Aarasrulwlovnis fsiqologiuri aspeqtebis kuTxiT
Seswavlili da dadgenili unda iqnes arasrulwlovnis
mier gamoxatuli sxvaTa mimarT agresiuli/Zaladobrivi
qceva;
arasrulwlovnis mier gamoxatuli impulsuroba;
arasrulwlovnis mier gamoxatuli konfliqturoba;
arasrulwlovnis mier gamoxatuli saxifaTo aqtiobeb-
Si monawileoba;
arasrulwlovnis mier gamoxatuli azartuli TamaSebi
da aqtiobebi;
arasrulwlovnis mier gamoxatuli gamomwvevi qceva;
arasrulwlovnis mier gamoxatuli sagnebis mimarT
destruqciuloba;
arasrulwlovnis mier gamoxatuli TviTdazianebis
qceva;

370
arasrulwlovnis mier gamoxatuli Tambaqos Warbi mox-
mareba;
arasrulwlovnis mier gamoxatuli alkoholis Warbi
moxmareba;
arasrulwlovnis mier gamoxatuli sxva fsiqoaqtiuri
niv-Tierebis moxmareba.
yovelive zemoT miTiTebul garemoebaTa erToblivi
analizis Sedegad Sedgenili unda iqnes arasrulwlovnis
individualuri Sefasebis angariSis forma, rac iTvleba
sasjelis Semamsubuqebel priudiciuli Zalis mqone mtki-
cebulebad.

371
Tavi XIII

Asisxlis samarTlis saqmis calke


warmoebad gamoyofa

§1 Asisxlis samarTlis saqmidan kanonTan konfliqtSi


myofiAarasrulwlovanis saqmis calke warmoebad
gamoyofis samarTlebrivi SemTxvevebi
saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis
kodeqsis 32-e muxlis mixedviT Tu Tu arasrulwlovans
brali edeba im danaSaulis CadenaSi, romelSic srulwlo-
vanic imxileba, arasrulwlovnis saqme SeZlebisdagvarad
calke gamoiyofa da is srulwlovnisagan gancalkevebiT
gasamarTldeba, Tu amiT saqmis garemoebebis yovelmxriv,
srul da obieqtur gamokvlevas arsebiTi dabrkoleba ar
Seeqmneba.575
amdenad, arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi
imperatiul daTqmas arasrulwlovnis saqmis gamoyofis
Taobaze ar gvaZlevs, magram mizanSewonilad mimaCnia, rom
im SemTxvevaSi Tu sisxlis samarTlis saqmeSi gamoikveTeba
arasrulwlovani braldebuli da srulwlovani bralde-
buli, sisxlis samarTlis saqmidan rig SemTxvevebSi unda
moxdes arasrulwlovnis saqmis gamoyofa, kerZod;

1. sisxlis samarTlis saqmeze gamoZiebis warmoe-


bis etapze, gamoikveTa srulwlovani da arasrulwlova-
ni braldebulis mier Cadenili jgufuri danaSauli da
arasrulwlovnis mimarT prokuroris mier miRebul iqna
gadawyvetileba ganridebis procesis warmoebis Sesaxeb,
aseT SemTxvevaSi sisxlis samarTlis ZiriTadi saqmidan
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 110-e muxlis pir-
veli nawilis Tanaxmad aucileblad unda gamoiyos aras-
rulwlovnis mimarT sisxlis samarTlis saqme, da unda Ca-
575 saqarTvelos arasrulwlovanTa marTlmsajulebis kodeqsi. muxli 32.Nnawi-
li. moq.red.

372
tardes ganridebis Sesabamisi procedurebi, vTvli, rom
gamoyofa unda moxdes ganridebis procesis Sesaxeb ga-
dawyvetilebis miRebisa da aRniSnulze danaSaulis Camde-
ni arasrulwlovnis mier Tanxmobis gacemis Semdeg.

2. sisxlis samarTlis saqmeze gamoZiebis warmoebis


procesSi gamoikveTa srulwlovani da arasrulwlovani
braldebulis mier Cadenili jgufuri danaSauli da aras-
rulwlovnis mimarT prokuroris mier miRebul iqna ga-
dawyvetileba saproceso SeTanxmebis gaformebis Taobaze,
aseT SemTxvevaSi sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
110-e muxlis pirveli nawilis Tanaxmad sisxlis samarTlis
ZiriTadi saqmidan unda gamoiyos arasrulwlovnis mimarT
sisxlis samarTlis saqme, unda Catardes Sesabamisi pro-
cedurebi, vTvli, rom gamoyofa moxdes saproceso SeTanx-
mebis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebisa da aRniSnulze da-
naSaulis Camdeni arasrulwlovnis mier Tanxmobis gacemis
Semdeg, raSic igulisxmeba gancxadeba saproceso SeTanx-
mebis Sesaxeb an saproceso SeTanxmebis SeTavazebis oqmi.

3. Tu braldebis mxarem arasrulwlovnis da


srulwlovnis mimarT warmoebuli sisxlis samarTlis sa-
qme warmarTa sasamarTloSi, saqmeze arsebiTi ganxilvis
mosamarTlem miiRo gadawyvetileba rom arasrulwlovnis
ganridebis mizniT, sisxlis samarTlis saqme daabrunos
prokuraturaSi, ra xdeba msgavs SemTxvevaSi? sasamarTlom
unda moaxdinos sisxlis samarTlis saqmis calke warmoebad
gamoyofa da saqmis masalebis aslebi Sesabamisi beWdiT da-
mowmebuli daubronos braldebis mxares, anu sasamarTlom
unda moaxdinos jer sisxlis samarTlis saqmis gamoyofa,
xolo Semdeg aRniSnuli saqme daubrunos braldebis mxa-
res, magram, mas Semdeg rac mosamarTle sisxlis samarTlis
saqmes gamoyofs, igi valdebulia aRniSnuli saqme gadas-
ces sxva mosamarTles, Sesabamisad mosamarTle, romelic
ganridebis Sesaxeb gadawyvetilebiT sisxlis samarTlis

373
saqmes abrunebs prokuraturaSi, man unda gamoyos sisxlis
samarTlis saqme da srulwlovnis saqme unda gadasces sxva
mosamarTles warmoebis mizniT xolo arasrulwlovnis sa-
qme daitovos Tavad, ris Semdegac miiRos gadawyvetileba
saqmis dabrunebis Sesaxeb. magram aRniSnuli ewinaaRmde-
geba sisxlis samarTlis procesis farglebSi da ewinaaR-
mdegeba 110-e muxlis meore nawils, romliTac sasamarT-
loSi sisxlis samarTlis saqmidan calke warmoebisaTvis
sisxlis samarTlis saqmis gamoyofa xdeba mxaris Suamd-
gomlobis safuZvelze sasamarTlos ganCinebiT.Mmiuxeda-
vad aRniSnulisa mimaCnia, rom praqtikaSi unda damkvidr-
des sisxlis samarTlis saqmis gamoyofa mosamarTlis mier
da dabruneba braldebis mxarisaTvis.

4. saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 24-e mu-


xlis Tanaxmad, sisxlis samarTlis saqmeSi SesaZloa Segvxv-
des organizatori, wamqezebeli da damxmare. organizato-
ria is, vinc moawyo danaSaulis Cadena an xelmZRvanelobda
mis ganxorcielebas, agreTve is, vinc Seqmna organizebuli
jgufi an xelmZRvanelobda mas. wamqezebelia is, vinc dai-
yolia sxva piri ganzraxi danaSaulis Casadenad. damxmarea
is, vinc xeli Seuwyo danaSaulis Cadenas.
amdenad mimaCnia, rom im SemTxvevaSi rodesac saqmeSi ik-
veTeba rom srulwlovani piri aris arasrulwlovnis mier
Cadenili qmedebis organizatori an wamqezebeli, proku-
roris mier gamoZiebis etapze aucileblad unda moxdes
sisxlis samarTlis saqmis calke warmoebad gamoyofa aras-
rulwlovnis mimarT.

374
gamomcemloba `iuristebis samyaro~

Tbilisi, m. kostavas q. #75


tel:. 238 35 99; 557 51 51 34
el-fosta: Lawyers.world@yahoo.com;
veb-gverdi: www.law.ge
www.facebook.com/PublishingWorldofLawyers

375

You might also like