PSYCHOLOG IA

WYCHOWAWCZA
Z M I A N A S Z KO Ł Y,
A DA P TAC JA W N O WEJ
R Z EC Z Y WISTO ŚC I SZ KO L N EJ,
W Y B O RY E D U K AC Y J N E I
ZAWODOWE

LIZUN ALEKSANDRA

S Z Y S Z KA PAW E Ł
 Zmiana szkoły to okres, w
którym uczniowie przechodzą
ZMIANA z jednego etapu edukacji do
drugiego. Może to być
S Z KO Ł Y przejście z przedszkola do
szkoły podstawowej, czy też
z gimnazjum do liceum.
 Rola rodziców i nauczycieli w procesie zmiany szkoły jest
istotnym elementem psychologii wychowawczej.
Przyjrzyjmy się temu aspektowi pod kątem teorii
psychologicznych:

➢ Teoria przywiązania Johna Bowlby'ego: Teoria ta koncentruje się na

R O L A R O D Z I C Ó W I
N A U C Z Y C I E L I W
K O N T E K Ś C I E T E O R I I
P S Y C H O L O G I C Z N Y C H
znaczeniu przywiązania dziecka do rodziców w procesie jego rozwoju.
Podczas zmiany szkoły, utrzymywanie bezpiecznego przywiązania do
rodziców jest kluczowe. Dzieci potrzebują wsparcia i poczucia
bezpieczeństwa ze strony rodziców, aby radzić sobie z nowymi
wyzwaniami.

➢ Teoria zaangażowania społecznego Urie Bronfenbrennera:

Bronfenbrenner podkreśla rolę otoczenia społecznego w życiu dziecka. W
jego teorii poziom mikrosystemu, który obejmuje rodziców i nauczycieli,
jest kluczowy dla rozwoju dziecka. W kontekście zmiany szkoły, rodzice i
nauczyciele stanowią wsparcie mikrosystemu dziecka, pomagając mu
dostosować się do nowego otoczenia.
 • Teoria psychologii rozwoju społecznego Alberta Bandury: Bandura
kładzie nacisk na znaczenie modelowania i uczenia się poprzez
obserwację. Nauczyciele, jako modele zachowań i postaw, mają ogromny
wpływ na uczniów. Ich zachowanie, reakcje i podejście do procesu
nauczania wpływają na sposób, w jaki uczniowie adaptują się do nowej
szkoły.

• Teoria ekologicznego systemu rozwoju społecznego Henriego Wallona:

R O L A R O D Z I C Ó W I
N A U C Z Y C I E L I W
K O N T E K Ś C I E T E O R I I
P S Y C H O L O G I C Z N Y C H
Według Wallona, rola nauczycieli w procesie rozwoju dziecka jest
kluczowa, ponieważ są oni częścią środowiska rozwoju dziecka. To, jak
nauczyciele tworzą atmosferę w klasie, wpływa na emocjonalny rozwój
uczniów i ich zdolność do dostosowania się do nowej szkoły.

W świetle tych teorii psychologicznych możemy zrozumieć, że rodzice i

nauczyciele odgrywają kluczową rolę w procesie adaptacji uczniów do
zmiany szkoły. Ich wsparcie emocjonalne, modelowanie zachowań i stworzenie
pozytywnego otoczenia edukacyjnego mogą pomóc uczniom radzić sobie z
wyzwaniami, które niesie ze sobą nowe środowisko szkolne.

Zrozumienie tych teorii pozwala rodzicom i nauczycielom dostosować swoje

podejście do potrzeb uczniów w trakcie procesu zmiany szkoły, tworząc tym
samym sprzyjające warunki dla ich rozwoju i sukcesu.
 WYZWANIA I S TRES
ZWIĄZANY ZE
Z M I A N Ą S Z KO Ł Y
➢ Zmiana szkoły to często jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu
dziecka lub młodzieży. Wywołuje ona szereg emocji i stresu, które
mogą znacząco wpłynąć na rozwój psychiczny ucznia.
Przeglądając literaturę psychologiczną, możemy lepiej zrozumieć,
jakie wyzwania i stresy mogą wystąpić podczas tego procesu.
➢ Jednym z podstawowych wyzwań jest dostosowanie się do nowego
środowiska i zrozumienie nowych reguł i oczekiwań.
➢ Emocje związane z rozłąką, gdy uczniowie muszą pozostawić
swoje stare przyjaciółki i kolegów oraz nawiązać nowe relacje w
nowej szkole, mogą wywołać uczucie samotności i tęsknoty.
➢ Presja społeczna i próby dostosowania się do grupy rówieśniczej w
nowym środowisku stanowią kolejne wyzwanie.
 WYZWANIA I S TRES
ZWIĄZANY ZE
Z M I A N Ą S Z KO Ł Y

➢ Stres może również wynikać z niepewności związanej z nowymi wymaganiami

edukacyjnymi, bardziej skomplikowanym programem lub nowymi nauczycielami.

➢ Psychologowie wychowawczy zwracają uwagę, że ważne jest, aby rodzice i nauczyciele

byli świadomi tych wyzwań i emocji. Wsparcie emocjonalne, rozmowy i okazywanie
zrozumienia są kluczowe w procesie radzenia sobie z tym stresem.

➢ Zrozumienie tych wyzwań z perspektywy psychologii wychowawczej pomaga nam

bardziej efektywnie wspierać uczniów w procesie dostosowania się do nowej szkoły.
Pomaga to również zidentyfikować konkretne obszary, które wymagają dodatkowej
uwagi i wsparcia ze strony rodziców, nauczycieli i specjalistów ds. edukacji.

C Z Y N N I K I
W P Ł Y W A J Ą C E N A
D O S T O S O W A N I E S I Ę
U C Z N I Ó W W
K O N T E K Ś C I E T E O R I I
P S Y C H O L O G I C Z N Y C H
➢ Proces dostosowania się uczniów do zmiany szkoły
jest złożony i zależy od wielu czynników.
Przyjrzyjmy się tym czynnikom pod kątem teorii
psychologicznych:
➢ Teoria rozwoju psycho-społecznego Erika
Eriksona: Erikson podkreśla, że w okresie
dzieciństwa i młodości pojawiają się określone
konflikty rozwojowe. W kontekście zmiany szkoły,
uczniowie mogą napotykać na konflikty związane z
tożsamością i rolami społecznymi. To, jak radzą
sobie z tymi konfliktami, wpłynie na ich
dostosowanie się.
➢ Teoria rozwoju poznawczego Jeana Piageta:
Piaget podkreśla rozwijające się umiejętności
poznawcze dziecka. W miarę jak dzieci rozwijają
zdolność myślenia abstrakcyjnego i rozumienia
złożonych koncepcji, mogą lepiej radzić sobie z
nowymi wymaganiami edukacyjnymi w nowej szkole.
➢ Teoria psychologii społecznej Abrahama
Maslowa: Piramida potrzeb Maslowa wskazuje na
hierarchię potrzeb, od fizjologicznych po
samorealizację. W trakcie zmiany szkoły, uczniowie
muszą zaspokoić swoje potrzeby bezpieczeństwa i
przynależności, zanim będą mogli skoncentrować się
na osiągnięciu swojego pełnego potencjału.
 ➢ Teoria rozwoju społecznego Lawrenca
Kohlberga: Kohlberg badał rozwijające się
etyczne i moralne rozumienie. W kontekście
nowej szkoły, uczniowie mogą napotykać na
moralne dylematy, które wpływają na ich
zachowanie i interakcje z rówieśnikami.

➢ Zrozumienie tych teorii psychologicznych

C Z Y N N I K I
W P Ł Y W A J Ą C E N A
D O S T O S O W A N I E S I Ę
U C Z N I Ó W W
K O N T E K Ś C I E T E O R I I
P S Y C H O L O G I C Z N Y C H
pozwala nam dostrzec, że dostosowanie się
uczniów do zmiany szkoły zależy od ich
rozwoju emocjonalnego, poznawczego,
społecznego i moralnego. Istnieje wiele
czynników, takich jak wsparcie rodziców,
nauczycieli, rówieśników, a także
indywidualne zdolności i motywacja, które
wpływają na ten proces.

➢ Warto zauważyć, że każdy uczeń jest

unikalny, a teorie psychologiczne pomagają
nam zrozumieć różnice w adaptacji między
nimi. Dlatego kluczowym elementem wsparcia
uczniów w procesie dostosowania się do
nowej szkoły jest indywidualne podejście,
uwzględniające ich specyficzne potrzeby i
poziom rozwoju.
PO DS UMO WANIE
• Podsumowując, zmiana szkoły jest procesem, który wiąże się z
różnymi wyzwaniami emocjonalnymi. Psychologia
wychowawcza pomaga nam zrozumieć, jakie czynniki
wpływają na dostosowanie uczniów i jak rodzice oraz
nauczyciele mogą wspomóc dzieci w tym trudnym okresie.
 McDevitt, T. M., & Ormrod, J. E. (2017). "Psychologia
Rozwoju Dziecka i Młodzieży."

Hurlock, E. (2007). "Psychologia Rozwoju."

Adler, A. (2006). "Psychologia Wychowawcza."

BIBLIOGRAFIA
Santrock, J. W. (2005). "Psychologia Wychowawcza."

Bowlby, J. (1988). "Przyłączanie się i rozłączanie:

Psychologia młodości."
 ➢Adaptacja to złożony
proces, w którym uczniowie
dostosowują się do nowych
wymagań, środowiska i
A DA PTAC JA W interakcji w szkole. Z
NOWEJ
perspektywy psychologii
RZECZYWISTOŚCI
S Z KO L N E J wychowawczej, jest to
kluczowy moment w
rozwoju dziecka,
wpływający na ich
przyszłość.
 TEO RIE RO ZWO JU I
A DA P TAC J I
➢ Teoria przywiązania Johna Bowlby'ego: Uczniowie, którzy mieli silne
przywiązanie do rodziców, mogą łatwiej radzić sobie z separacją i nowymi
wyzwaniami w szkole.

➢ Teoria rozwoju poznawczego Jeana Piageta: Według Piageta, uczniowie

przechodzą przez różne etapy rozwoju poznawczego. Zrozumienie tych
etapów może pomóc nauczycielom dostosować nauczanie do poziomu
poznawczego uczniów.

➢ Teoria zaangażowania społecznego Urie Bronfenbrennera: Bronfenbrenner John Bowlby

podkreśla, że wpływ otoczenia społecznego na ucznia ma kluczowe Brytyjski psychiatra i psychoanalityk

znaczenie. To otoczenie obejmuje rodziców, nauczycieli i rówieśników.

➢ Teoria rozwoju społecznego Alberta Bandury: Bandura kładzie nacisk na

znaczenie modelowania i uczenia się poprzez obserwację. Nauczyciele jako
modele zachowań mogą wpłynąć na zachowanie uczniów.
 FA Z Y
A DA P TAC J I
➢ Euforia początku - W tym momencie
uczniowie często odczuwają euforię
związaną z nowością i zmianą.
➢ Okres kryzysu - Następuje faza
stresu i niepewności, gdzie uczniowie
muszą przystosować się do nowej
rzeczywistości.

➢ Przystosowanie i akceptacja - To
moment, w którym uczniowie
zaczynają dostosowywać się do
nowych warunków i akceptować je.

➢ Stabilizacja - Stabilizacja oznacza, że

uczniowie oswoili się z nowym
otoczeniem i stają się częścią nowej
szkolnej rzeczywistości.
 ➢ Nowa rzeczywistość szkolna może
wywołać u uczniów stres,
WYZWA N IA I zwłaszcza w fazie okresu kryzysu.

STRES ➢ Zrozumienie tych emocji jest

kluczowe z perspektywy
psychologii wychowawczej.
ROLA
RODZICÓW
➢ Teoria przywiązania Johna
Bowlby'ego podkreśla znaczenie
bezpiecznego przywiązania do
rodziców w procesie adaptacji.

➢ Rodzice powinni dostarczać

emocjonalne wsparcie, by pomóc
dzieciom radzić sobie ze stresem.
ROLA RODZICÓW W
PRO C E S I E A DA PTAC J I
UCZNIÓW W NOWEJ
R Z E C Z Y WI S T O Ś C I S Z KO L N E J
JEST NIEZWYKLE ISTOTNA.
Z PSYCHOLOGICZNEGO
PUNKTU WIDZENIA,
RODZICE PEŁNIĄ KLUCZOWĄ
ROLĘ W BUDOWANIU
PEWNOŚCI SIEBIE,
WS PA RC I U E MO C J O N A L N Y M
I ROZWIJANIU ZDOLNOŚCI
DOSTOSOWAWCZYCH U
SWOICH DZIECI.
 OTO KILKA WAŻ NYC H ASPEKTÓ W
ZWIĄZANYCH Z TĄ ROLĄ:
➢ Bezpieczne Przywiązanie: Według teorii przywiązania Johna Bowlby'ego, bezpieczne przywiązanie do
rodziców stanowi podstawę do eksploracji i zdobywania doświadczeń przez dziecko. W sytuacji zmiany
szkoły, dostarczenie uczniowi pewności, że rodzice są źródłem wsparcia, jest kluczowe dla budowania poczucia
bezpieczeństwa.

➢ Wsparcie Emocjonalne: W okresie adaptacji, dzieci mogą doświadczać różnych emocji, w tym niepewności i
stresu. Wsparcie emocjonalne ze strony rodziców jest istotne, aby pomóc dzieciom radzić sobie z tymi
uczuciami. Rozmowy z dziećmi i okazywanie zrozumienia ich emocji może pomóc w złagodzeniu stresu i
niepewności.

➢ Otwarta Komunikacja: Psychologia wychowawcza podkreśla znaczenie otwartej komunikacji między

rodzicami a dziećmi. Rozmawianie o oczekiwaniach, obawach i nadchodzących zmianach może pomóc
dzieciom lepiej zrozumieć i akceptować nową rzeczywistość szkolną.

➢ Przykład i Modelowanie Zachowań: Rodzice pełnią rolę modeli zachowań dla swoich dzieci. Ich postawa i
podejście do zmiany szkoły mogą wpływać na to, jak dzieci radzą sobie z nowymi wyzwaniami. Pozytywne i
elastyczne podejście rodziców może inspirować dzieci do podejścia do sytuacji z otwartością i pozytywizmem.

➢ Wspieranie Rozwoju Umiejętności Adaptacyjnych: Psychologia wychowawcza sugeruje, że rodzice mogą

aktywnie wspierać rozwijanie umiejętności dostosowawczych u swoich dzieci. Pomaganie dzieciom w radzeniu
sobie z nowymi sytuacjami, rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów i zachęcanie do eksploracji
nowego otoczenia szkolnego może być bardzo pomocne.
 ➢Teoria rozwoju
społecznego Lawrenca
Kohlberga podkreśla
znaczenie edukacji
moralnej i etycznej.

ROLA ➢Nauczyciele mogą

N AU CZYCIELI pomóc w kształtowaniu
postaw uczniów w
nowym środowisku.

Lawrence Kohlberg – amerykański

psycholog. Skonstruował teorię
moralnego rozwoju dziecka.
 ➢ Teoria ta koncentruje się na
rozwoju moralnym jednostek,
opisując siedem etapów rozwoju
TEORIA moralnego podzielonych na trzy
ROZWOJU poziomy.

SPOŁECZNEGO ➢ Na poziomie prekonwencjonalnym

(etapy 1-2), jednostki opierają
L AW R E N C A swoje decyzje moralne na
KOHLBERGA osobistych korzyściach i unikaniu
kary.
➢ Poziom konwencjonalny (etapy 3-
4) wiąże się z rozumieniem
społecznych norm i aprobatki
społecznej jako wyznaczników
moralności.
 ➢ Na poziomie postkonwencjonalnym
(etapy 5-7), jednostki kierują się
własnymi zasadami etycznymi i mogą
stawiać czoło niesprawiedliwościom
TEORIA społecznym, nawet kosztem osobistych
interesów.
ROZWOJU
➢ Teoria Kohlberga jest używana w
SPOŁECZNEGO psychologii wychowawczej i edukacji,
pomagając w zrozumieniu procesu
L AW R E N C A rozwoju moralnego u dzieci i
KOHLBERGA młodzieży. Nauczyciele i rodzice mogą
wykorzystać tę teorię do wspierania
moralnego rozwoju swoich
podopiecznych poprzez refleksję nad
moralnymi dylematami i kształtowanie
zasad etycznych. W edukacji, teoria
Kohlberga pomaga promować rozwoju
moralnego i wpływa na zachowanie
oraz postawy uczniów w nowej
rzeczywistości szkolnej.
S T R AT E G I E
WSPIERANIA
A DA P TAC J I
➢ Wsparcie emocjonalne - Rozumienie emocji uczniów i
okazywanie zrozumienia.
➢ Kontynuacja rutyny - Zachowanie pewności i
stabilności.
➢ Wsparcie społeczne - Rola rówieśników i budowanie
relacji społecznych.

➢ Edukacja rodziców i nauczycieli - Zrozumienie teorii

psychologicznych pomaga w dostosowaniu podejścia do
uczniów.
PODSUMOWANI E
Proces adaptacji w nowej rzeczywistości szkolnej to kluczowy
etap w życiu ucznia, który ma istotne konsekwencje zarówno na
poziomie emocjonalnym, jak i rozwojowym. Zrozumienie
psychologicznych aspektów tego procesu jest kluczowe, aby
zapewnić skuteczne wsparcie uczniom w tym kluczowym okresie.
BIBLIOGRAFIA

Bowlby, J. (2010). Bezpieczna baza. Tworzenie poczucia bezpieczeństwa

u dziecka i wychowanie człowieka. Wydawnictwo Smak Słowa.

Kohlberg, L. (1999). Psychologia moralności. Wydawnictwo Uniwersytetu

Jagiellońskiego.
W Y B O RY
E D U K AC Y J N E I
Z AW O D O W E
➢Wybory edukacyjne i zawodowe są kluczowymi
aspektami życia każdej osoby.
➢Psychologia wychowawcza bada procesy,
mechanizmy i wpływy na te wybory.
➢Celem prezentacji jest zrozumienie, jak
psychologia wychowawcza może pomóc w
lepszym zrozumieniu i wspieraniu tych wyborów.
TEORIA ROZWOJU
WYBORÓW
E D U K AC Y J N YC H I
Z AW O D O W YC H
 Teoria rozwoju kariery, jaką
opracowała Linda
Gottfredson, stanowi
kluczową koncepcję w
psychologii wychowawczej
i pomaga w zrozumieniu,
jak ludzie dokonują
TEORIA LINDY wyborów edukacyjnych i
GOTTFREDSON zawodowych w różnych
etapach swojego życia.
Teoria ta zakłada, że
wybory związane z
edukacją i karierą ewoluują
wraz z rozwojem jednostki
od dzieciństwa do
dorosłości.
 Poniżej przedstawiam główne
aspekty tej teorii:
1. Stadium dzieciństwa:
• W tym stadium dzieci
wybierają kariery opierając
się na swoich
TEORIA LINDY zainteresowaniach i
GOTTFREDSON predyspozycjach. Wybory te
są jednak zazwyczaj bardzo
ogólne i oparte na
dziecięcych fantazjach, takich
jak "chcę być astronautą" lub
"chcę być lekarzem".
 2. Stadium młodzieńczo-dorosłe:
• W miarę jak jednostka dojrzewa,
jej wybory stają się bardziej
realistyczne. Zainteresowania i
umiejętności stają się bardziej
sprecyzowane, a wybory
edukacyjne i zawodowe są
bardziej ukierunkowane na
osiągnięcie konkretnego celu.
TEORIA LINDY
• Wartość wyborów związanych z
GOTTFREDSON edukacją i karierą zmienia się w
trakcie tego stadium. Osoby
młodsze zazwyczaj wybierają
kariery, które są dla nich bardziej
dostępne i zrozumiałe, podczas
gdy osoby starsze są bardziej
skłonne do wyborów bardziej
zgodnych z ich umiejętnościami i
zainteresowaniami.
 3. Stadium dorosłe:
• Na tym etapie osoba
podejmuje decyzje, które
TEORIA LINDY będą kształtować jej karierę i
rozwijać ją. Wartości,
GOTTFREDSON potrzeby i cele zawodowe
osoby są zwykle bardziej
ustabilizowane.
 Teoria wyboru kariery Gottfredsona
koncentruje się na dwóch głównych 1. Typy wyborów:
aspektach:

TEORIA Teoria ta opisuje różne typy wyborów,

które jednostki dokonują podczas
WYBORU swojego życia, takie jak wybory
edukacyjne, zawodowe, lub te 2. Procesy rozwoju:
K A R I E RY związane z życiem osobistym. Każdy
typ wyboru ma swoje unikalne cechy i
GOTTFREDSONA wpływ na rozwój jednostki.

Teoria rozwoju kariery Gottfredsona

Ta teoria rozwoju kariery sugeruje, że
procesy wyboru kariery ewoluują w
miarę jak jednostka dojrzewa i
nabywa doświadczenie życiowe. W
różnych etapach życia ludzie
zmieniają swoje cele i preferencje, co
wpływa na ich wybory zawodowe i
edukacyjne.
podkreśla znaczenie rozwoju i
dojrzewania w procesie
podejmowania wyborów edukacyjnych
i zawodowych. Rozumienie tych zmian
może pomóc psychologom
wychowawczym i doradcom
zawodowym w dostarczaniu
odpowiedniego wsparcia i doradztwa
w trakcie różnych etapów życia
jednostki.
CZYNNIKI
WPŁYWAJĄCE NA
W Y B O RY E D U K AC Y J N E
I Z AW O D O W E
➢ Czynniki osobiste
➢ Zainteresowania i pasje.
➢ Umiejętności i talenty.
➢ Wartości i przekonania.
➢ Czynniki środowiskowe
➢ Wpływ rodziny.
➢ Rola edukacji formalnej.
➢ Kultura i społeczeństwo.
➢ Czynniki psychologiczne
➢ Poziom pewności siebie.
➢ Lęk przed niepowodzeniem.
➢ Poziom motywacji.
 ➢ Faza eksploracji
➢ Badanie różnych opcji
edukacyjnych i zawodowych.
➢ Zrozumienie własnych
zainteresowań i możliwości.
➢ Faza wyboru
➢ Wybór konkretnego kierunku
edukacji i kariery.
➢ Waga dokładnej analizy i
zrozumienia konsekwencji
PROCES wyboru.
PODEJMOWANIA ➢ Faza implementacji
DECYZJI ➢ Podjęcie działań w kierunku
wybranej ścieżki edukacyjnej i
zawodowej.
➢ Dążenie do osiągnięcia sukcesu i
spełnienia zawodowego.
W S PA RC I E
PSYCHOLOGICZN E W
PROCESIE WYBORÓW
➢ Doradztwo zawodowe
➢ Psycholodzy wychowawczy mogą pomagać w
identyfikacji zainteresowań i umiejętności oraz w
podejmowaniu trafnych decyzji.
➢ Wsparcie rodziny i społeczeństwa
➢ Rodzina i społeczeństwo odgrywają istotną rolę w
motywowaniu i wspieraniu młodych ludzi w procesie
wyborów.
 PO DS UMO WANIE
➢ Wybory edukacyjne i zawodowe są procesem
skomplikowanym, a psychologia wychowawcza może
dostarczyć narzędzi i perspektyw, które pomagają
ludziom w podejmowaniu trafnych decyzji.
➢ Ważne jest, aby rozumieć, że wybory te są procesem
ciągłym i można do nich powracać, dostosowując je do
zmieniających się zainteresowań i potrzeb.
 BIBLIOGRAFIA
1. Linda Gottfredson - Twórczość oryginalna
• "Circumscription and compromise: A developmental theory of occupational aspirations" - Praca ta jest jednym z głównych
dzieł Lindy Gottfredson, gdzie przedstawia teorię rozwoju kariery.
• "Career theory from an American perspective" - Kolejna istotna praca autorki omawiająca teorię rozwoju kariery, ale w
kontekście amerykańskim.

2 . Literatura z zakresu psychologii wychowawczej i kariery w Polsce

• "Psychologia rozwoju człowieka" - Praca zbiorowa, red. Jan Strelau - Książka ta omawia różne teorie rozwoju
człowieka, w tym teorię rozwoju kariery.
• "Doradztwo zawodowe i kariery w teorii i praktyce" - Krystyna Bazińska, Maria Żychowska - Książka ta zajmuje się
doradztwem zawodowym, co jest kluczowym aspektem teorii rozwoju kariery.
• "Psychologia kariery: Rozwój, planowanie i zarządzanie" - Zbigniew Derda, Anna Zawadzka - Ta pozycja koncentruje
się na psychologii kariery, w tym aspektach rozwoju kariery.

3. Publikacje naukowe w czasopismach polskich

• Artykuły naukowe w polskich czasopismach psychologicznych, takie jak "Przegląd Psychologiczny," "Psychologia
Wychowawcza," "Doradztwo zawodowe," które mogą zawierać badania i recenzje związane z teorią rozwoju i wyboru
kariery.